L
De indeveld oerier
K
September 2011
Secretariaat:
[email protected], www.buurtbelangenlindeveld.nl
Oplage: 300
De Stichting Buurtbelangen Lindeveld zet zich in voor de bevordering van de leefbaarheid van onze wijk, het gebied tussen Valkenburgerweg, Kruisstraat, Welterlaan en stadsautobaan. Met de Lindeveldkoerier houden we u op de hoogte van activiteiten en actualiteiten.
Themakoerier De Romeinen
Zomers Pleinfeest
Voor het eerst in de geschiedenis van de Lindeveld Koerier hebben we een uitgave van 12 pagina’s. Wij zijn hier heel trots op en hopen dat alle Lindevelders deze met veel plezier zullen lezen. De reden van deze extra dikke koerier is dat er zoveel inwoners een bijdrage hebben geleverd waarvoor wij hen allen hartelijk bedanken.
De zonnige zomer mag dan aan ons voorbij zijn gegaan… het pleinfeest had er dit jaar geen last van!! Op zaterdag 3 september brak de zon eindelijk door en vierden we onder een strakblauwe hemel een fantastisch pleinfeest. Nieuw dit jaar waren o.a. de kant-enklare bierkar, de sumoworstelaars, de diverse spellen en de samenwerking met Cultura Nova. Klassiekers troffen we aan in de vorm van de jeu de boules-competitie, de lekkere barbecue, Herriemenie Miserabel en de aloude gezelligheid! Bernadette, Elyanne, Ad, Karin, Roger en alle vrijwilligers: bedankt voor dit mooie pleinfeest!!
Onze speciale dank gaat uit naar Karel Spuijt, die de regie van deze koerier op zich heeft genomen en met het idee kwam om een themakoerier uit te brengen over de Romeinen. Hoe hij op dit idee kwam, kunt u verderop in de Koerier lezen. Verder willen wij Karen Jeneson, conservator bij het Thermenmuseum, bedanken voor haar uitgebreide bijdrage die de spil van onze koerier is geworden. Hoewel wij 4 pagina’s extra toegevoegd hebben, was er toch nog plaats tekort. Vandaar dat wij een aantal artikelen niet geheel geplaatst hebben. Deze staan wel in het geheel op onze internetsite: www.buurtbelangenlindeveld.nl. Zeker een bezoek waard.
Lindeveld op Facebook De internetsite van het Stichting Buurtbelangen Lindeveld wordt regelmatig bezocht. Wij zijn blij met de resultaten die de site behaald. Het afgelopen half jaar is de site 250 keer bezocht. Deze bezoekers bleven gemiddeld 2:30 minuut op de site en zorgden voor in totaal 1200 paginaweergaves.
hebben gekozen voor Facebook, omdat wij denken dat reeds vele wijkbewoners een account hebben en omdat de mogelijkheden van Facebook goed aansluiten bij wat wij voor ogen hebben met de sociale interactie in de wijk.
Het forum dat verleden jaar in het leven is geroepen voldoet echter niet aan de behoefte van de wijkbewoners en daarom hebben we het forum van het net gehaald. Om toch interactief bezig te kunnen zijn en als wijkvereninging helemaal bij de tijd te zijn, hebben wij onze pijlen gericht op de social media. Wij
Ga dus snel naar de Facebookpagina Lindeveld en vind onze pagina leuk! Zodoende wordt je automatisch op de hoogte gehouden van nieuws en activiteiten in de buurt. Alle berichten worden dan vanzelf op je startpagina weergegeven. Zelf kun je ook berichten, links of foto’s posten die je wilt delen met je buurtbewoners.
Wonen op een Romeinse puinhoop... Door Karen Jeneson, conservator Thermenmuseum
ken, heb ik eigenlijk nog steeds geen antwoord op die ene vraag: waarom is het Thermenmuseum en daarmee Romeins Heerlen zo onbekend in Nederland? En het valt me steeds meer op dat er maar weinig inwoners van Heerlen weten dat zij bovenop de resten van een Romeins stadje wonen. En als ze het al weten, vraag ik me af of ze daar trots op zijn. Misschien wordt gedacht dat elke stad in Limburg of in Nederland wel een Romeinse voorganger kent. Maar dat is helemaal niet waar. Hoewel de regio druk bewoond was na de verovering door de Romeinen, zijn er slechts een paar dorpen geweest, en Coriovallum was daarvan zonder twijfel een van de grootste. In elk geval was het de grootste van Zuid-Limburg.
Op mijn bureau ligt een stuk van een dakpan, overduidelijk een Romeinse. Erbij ligt een briefje, of ik degene die dit fragment naar het museum had gebracht wil bellen. Zo kom ik in contact met Karel Spruijt van de Tekenles. Een paar dagen later laat hij me zien waar dit fragment gevonden is: op de hoek van de Kruisstraat en de Valkenburgerweg, bij herstelwerkzaamheden aan de muur rond de ‘villa Coriovallum’, voor mij een bekende locatie. Want al ben ik nog maar net conservator bij het Thermenmuseum, ik houd me al sinds 2006 intensief bezig met het Romeinse landschap tussen Tongeren en Keulen, in het kader van promotieonderzoek. Al in 2007 heb ik in het archief van het museum het complete vindplaatsenbestand doorgespit. Dat Romeins Heerlen, oftewel Coriovallum, meer is dan een doorsnee Romeins ‘straatdorp’, werd me toen al duidelijk. Alleen al het badgebouw op de hoek van de Coriovallumstraat en de Kruisstraat, dat overigens het best bewaarde Romeinse gebouw in heel Nederland is, wijst op de bijzondere status van de vicus (= dorp/stadje) Coriovallum. Ik kan me nog goed voor de geest halen wanneer ik het Romeinse badgebouw voor het eerst zag. Ik werkte in de zomer van 2002 als student Archeologie op de opgraving van een Romeinse villa bij Kerkrade op de Holzkuil. Op een regenachtige dag bracht de opgravingsleider ons naar het Thermenmuseum. Ik kon m’n ogen niet geloven. Hadden we dit soort gebouwen ook in Nederland? En waarom wist ik daar, met mijn voorliefde voor alles wat romeins is, helemaal niks van?
Terug naar Karel. Of ik de Romeinse kelder ken? Wat? Nee dus. Alweer zo’n verrassing. Een prachtige keldermuur met nissen, van Kunrader kalksteen, te zien via een glazen luik in de vloer van makelaarskantoor Aquina. En dat op 50 meter van het museum. We lopen samen verder door de Lindeveldbuurt, pratend over het feit dat alle huizen hier bovenop de resten van de vicus liggen. Wonen op een Romeinse puinhoop, als het ware. En zo ontstond het idee voor een Romeinse editie van de Lindeveldkoerier. Eigenlijk zijn er twee verhalen te vertellen over de Romeinse resten in de Lindeveldbuurt. Natuurlijk is het leuk om te vertellen wat waar gevonden is, en hoe met al deze puzzelstukken de oude vicus gereconstrueerd kan worden. Maar hoe de bewoners van Heerlen aan alle puzzelstukken gekomen zijn, is ook een prachtig verhaal. Dus daar begin ik eerst mee.
Hoewel ik nu veel meer weet van Romeins Zuid-Limburg en het badhuis inmiddels tot in de kleinste hoekjes
Op de website van de buurtverening van het Lindeveld staan prachtige oude ansichtkaarten van de buurt.
Overzichtskaart van Coriovallum (reconstructie) op de huidige topografische kaart van Heerlen.
2
In 1877 besluit de raad echter dat wat in Heerlen gevonden wordt, in Heerlen moest blijven. Een uitzonderlijk besluit voor die tijd. En dankzij dit besluit heeft het Thermenmuseum een uitgebreide collectie Romeins materiaal van bijna 30.000 voorwerpen uit eigen bodem! Vanaf 1922 was binnen de gemeente P. Peters aangesteld om in dienst van de gemeente archeologisch onderzoek te doen. Hij heeft erg veel voor deze vroege periode in de archeologische geschiedenis van Heerlen betekend. Waar dan ook Romeinse resten aan het oppervlak kwamen, Peters was erbij, maakte notities, tekeningen en liet soms ook foto’s maken, in die tijd nog een bijzondere gebeurtenis. Juist in de periode dat Peters bij de gemeente werkte werd veel gebouwd in de Lindeveldbuurt en elders in Heerlen, door de enorme groei van de mijnindustrie. Zo leidde de bloeitijd van de 19e en 20e eeuw tot de ontdekking van een andere bloeitijd van de stad, de Romeinse periode vanaf het jaar 0 tot ongeveer de 4e eeuw na Chr.
Heel goed is te zien hoe aan het begin van de 20e eeuw veel van de buurt nog helemaal niet bebouwd was. In de periode 1900 - 1940 is toen langzaam de buurt opgebouwd. Juist uit die tijd stammen de meeste archeologische ontdekkingen in de buurt. De archiefstukken in het museum over de verschillende ontdekkingen geven een prachtig beeld van de Lindeveldbuurt in ontwikkeling. Anders dan nu, werd huis voor huis gebouwd. En bij bijna elk huis werd wel melding gemaakt van Romeins vondstmateriaal. Soms waren dit alleen losse resten, zoals fragmenten van dakpan, aardewerk en munten. Maar er werden ook heel vaak sporen van huizen gevonden, in de vorm van muurwerk en putten. Pottenbakkersovens zijn hier ook gevonden en natuurlijk ook de Romeinse weg. Zelfs graven kwamen bij de vele bouwwerkzaamheden boven de grond.
2 stukken aardewerk (deels geplakt) ontdekt bij het bouwen van huizen aan de Kruisstraat, in de periode voor 1940.
Archeologie kun je dit soort ontdekkingen nauwelijks noemen. Het stadsbestuur had al aan het begin van de 19e eeuw in de gaten dat er heel veel Romeinse resten onder de stad verscholen lagen. Veel van de voorwerpen die in deze tijd ontdekt waren, gingen naar het Rijksmuseum voor Oudheidkunde in Leiden, of naar het Bonnefantenmuseum in Maastricht.
Coriovallum Dus wat weten we nu, na meer dan 100 jaar archeologische ontdekkingen in Heerlen, van Coriovallum? Op bijgevoegde kaart is te zien hoe groot de vicus ongeveer was, waar de wegen liepen en waar de grafvelden waren. Vast staat dat onder het bewind van keizer Augustus legioenen in dit gebied waren gestationeerd, die het nieuw veroverde gebied moesten inrichten volgens Romeins model. Dit betekende in elk geval de aanleg van hoofdwegen, waarmee de nieuwe provincie werd verbonden met de rest van het rijk en met Rome zelf. >>
“Romeinse” jeugdherinnering Spelen op het De Hesselleplein was vlak na de oorlog voor de jeugd in onze wijk niet vanzelfsprekend. Zeker niet voor een stel jongens uit de Verver- , School-, en Coriovallumstraat , die een balletje wilden trappen. Een bewoner aan het De Hesselleplein had daar grote bezwaren tegen ! Hij konfiskeerde vaak hun voetbal en niet zelden verscheen er een agent van de Kinderpolitie. Dat betekende voor de jongens een woensdagmiddag op het politiebureau aan de Akerstraat strafregels schrijven.
hadden het enorm naar hun zin, niet wetend met welk “cultuurgoed” ze dat deden. Hoewel, één van hen deed daar zijn eerste “ opgravingen”. Hij is later medewerker van het Thermenmuseum geworden. Margje Ferier (Schoolstraat 10)
Daarom weken ze uit naar ‘t Zwartje Veldje ( terrein van de voormalige Kamer van Koophandel en de Stadsbibliotheek ) .. Daar konden ze ongestoord hun gang gaan. Er lag op het veld nogal wat oud puin, scherven en ook oude munten. Daar hadden de meesten geen oog voor. Menig Romeinse potscherf, vaasje, spijker en munt werd als “trainingsmateriaal” gebruikt. De jongens 3
Legioenen waren niet alleen vechtmachines, maar juist ook werktroepen, waar allerhande ambachtslieden en zelfs ingenieurs in dienst waren. Zij legden wegen, aquaducten en forten aan. In Tongeren en in Keulen werden steden opgericht waar de politieke macht werd gezeteld. Bij Maastricht werd een brug over de Maas gebouwd. In Aken werd vanwege het thermale water dat daar uit de grond komt een waar kuuroord aangelegd, waar legioenssoldaten, die in kampen langs de Rijn gestationeerd waren, heen konden op verlof. Vanaf Aken werd een hoofdweg aangelegd naar het noorden, naar Xanten, want ook hier was een nieuwe stad opgericht. En precies op het stuk Kruisstraat tussen de Coriovallumstraat en de Valkenburgerweg kruisten deze twee Romeinse wegen elkaar en ontstond Coriovallum.
typisch aardewerk gevonden, het zogenaamde Terra Sigillata aardewerk, waarvan we weten dat dit juist aan het begin van de 1e eeuw na Chr. vooral in het bezit was van legioenssoldaten. Zodra de wegen waren aangelegd zal op het kruispunt vanwege de strategische locatie een kleine militaire post gebleven zijn, maar het legerkamp zelf zal zijn afgebroken en de soldaten zijn waarschijnlijk in een permanent kamp aan de Rijn of elders geplaatst. Maar op het kruispunt van wegen was het natuurlijk aantrekkelijk je te vestigen als ambachtsman, herbergier of bakker, want klandizie was met al die reizigers gegarandeerd. Al aan het einde van de 1e eeuw na Chr. was rond het kruispunt dan ook een flinke nederzetting ontstaan, die ten minste tot in de 4e eeuw bleef bestaan. Inwoners van Coriovallum Wie waren nu eigenlijk de inwoners van Coriovallum? Zeker is dat het mensen van verschillende afkomst waren. Afgaand op het bewijs in de vorm van inscripties, stempels, metalen objecten en de ingekerfde namen op aardewerk, was de bevolking van Coriovallum een mix van inheemse (‘Germaanse’) bewoners, veteranen van de Romeinse legioenen en gelukszoekers uit andere delen van het Romeinse rijk. Je kunt de Zuid-Limburgse regio goed vergelijken met het ‘Wilde westen’ in Amerika in de 19e eeuw, waar veel mensen heen trokken in de hoop op een beter bestaan. Door de aanleg van de wegen, de nieuwe steden, de nabijheid van de rijksgrens en alle troepen die daar gelegerd waren, en de uitstekende natuurlijke omstandigheden hier (vruchtbare bodem, beken en bronnen, aanwezigheid van steen en kiezel) was dit gebied zeer aantrekkelijk voor nieuwe bewoners. En hoewel er altijd nog discussie is of de oorspronkelijke bewoners van dit gebied (de Eburonen, een stam van Gallische afkomst) nu echt allemaal zijn vermoord door de troepen van Julius Caesar, of dat zij door de jaren heen hun ethnische identiteit verloren hebben door de opname in het Romeinse rijk, het staat wel vast dat de regio rond het jaar nul nog vrij dun bevolkt
Oud schetsje van Peters, waarop de vondsten van stukken van het badgebouw staan aangegeven, langs de Kruisstraat (A) en de Deken Nicolayestraat (toen de Nieuwe Lindestraat genoemd).
Van kamp tot stadje De Romeinse soldaten die de weg aanlegden, hebben hoogstwaarschijnlijk een (tijdelijk) kamp aangelegd. Dit heeft dan het gebied omvat van de Deken Nicolayestraat, de Coriovallumstraat, de Uilestraat, en de Geleenstraat, begrensd door aan de westkant de Kruisstraat en aan de oostkant de Raadhuisstraat. Bij opgravingen van het gebied tussen de Uilestraat en de Coriovallumstraat, het ‘Zwarte Veldje’, zijn uitzonderlijk veel objecten gevonden met een hele vroege datering, zoals munten van de vroegste keizers en zelfs uit de Republikeinse tijd, dus voor Julius Caesar aan de macht kwam. Ook is hier veel
Restanten van muurwerk, afkomstig van een Romeins huis, gevonden bij bouwwerkzaamheden langs de Valkenburgerweg.
4
was en dat dit enorm is toegenomen in de 1e en 2e eeuw na Chr. In feite kun je dus zeggen dat de regio toen al heel multi-cultureel was! Want de veteranen bijvoorbeeld kwamen al lang niet meer uit Rome zelf, maar uit alle andere provincies van het rijk, bijvoorbeeld uit wat nu Spanje, Egypte en Hongarije is.
over het verleden. Daarom zou ik alle inwoners van de Lindeveldbuurt willen vragen om, als zij in hun eigen achtertuin materiaal vinden dat wel eens Romeins zou kunnen zijn, contact met het museum op te nemen. Misschien is het wel een puzzelstuk waar we al heel lang naar op zoek waren!
Romeinse levensstijl De inwoners van Coriovallum waren dus niet zozeer ‘Romeinen’ in de klassieke zin van het woord (afkomstig uit Rome / Italie, gekleed in toga), maar echte ‘kolonisten’ met zeer diverse achtergronden. Wat alle inwoners wel met elkaar gemeen hadden, was dat zij de Romeinse levensstijl omarmden. Simpelweg omdat die veel voordelen had. Een huis met een stenen fundament, kelder en dak van dakpannen in plaats van leem, riet en hout bleef veel langer goed en was beter bestand tegen de weersinvloeden van buitenaf. Typisch Romeins aardewerk was handig, van goede kwaliteit en zeker toen de pottenbakkers in Coriovallum zelf de meest voorkomende vormen gingen produceren, ruim voorhanden. Maar er zat ook een practische kant aan. Zo werd latijn de voertaal van het rijk. Wilde je handel voeren met andere delen van de provincie, dan moest je naast je ‘moerstaal’ ook latijn kennen. Dat inwoners van Coriovallum daadwerkelijk handel met gebieden ver weg dreven, bewijst een klein loden plaatje met inscriptie, gevonden in de Uilestraat. De inscriptie geeft aan dat er een partij kurk is geleverd door ene Atticus aan een handelaar in Coriovallum. Kurk groeit alleen in het gebied rond de Middellandse zee en dus zal Atticus uit die regio afkomstig zijn. Misschien was de ontvanger van de lading kurk een handelaar in badolieflesjes. De Uilestraat ligt natuurlijk vlak bij het badhuis en badolie werd in speciale kleine flesjes verkocht en bewaard; flesjes die waarschijnlijk met een dopje van kurk werden afgesloten. Dit voorbeeld laat zien dat elk klein puzzelstukje ons weer heel veel informatie kan geven over het leven van de vroegere inwoners van dit gebied.
Tijdens bouwwerkzaamheden op het perceel tussen de Valkenburgerweg en de Coriovallumstraat werd de Romeinse weg (de via belgica) ontdekt. Deze is te zien als een dikke laag kiezel in het profiel.
Nieuwe tentoonstelling in het Thermenmuseum ‘Er was eens een Romeinse weg…’ Na de succesvolle tentoonstelling ‘Romeins glas’, die van april tot en met augustus in het Thermenmuseum te zien was, gaat op 9 september een nieuwe tentoonstelling van start. Tot en met 31 maart 2012 is ‘Er was eens een Romeinse weg… Reizen in het NoordRomeinse Rijk’ te bezichtigen. Deze tentoonstelling heeft bijzondere objecten van 19 musea uit 5 noordEuropese landen verzameld, waarvan de meeste nog niet eerder in Nederland te zien waren. Naast de tentoonstelling in het museum worden er allerlei activiteiten georganiseerd. Zo is er een lezingencyclus, waarbij elke maand een archeoloog vertelt over opgravingen in Zuid-Limburg waarbij de Romeinse weg en reizen centraal staan. Ook komen er speciale wandel- en fietsroutes langs de Romeinse wegen rond Coriovallum. Voor families wordt een speurtocht door het museum gemaakt en in de vakanties zullen allerlei leuke doe-activiteiten worden georganiseerd. Maak je eigen Romeinse schoenen, mantelspeld, of help mee ons nieuwe mozaïek te maken! Voor alle informatie over de activiteiten in het Thermenmuseum kunt u onze website bekijken: www.thermenmuseum.nl.
Weten we alles al? Het voorbeeld van het plaatje met inscriptie gevonden in de Uilestraat geeft aan waarom het zo belangrijk is dat het archeologisch onderzoek van Romeins Heerlen doorgaat. Er zijn nog heel veel vragen over Coriovallum die nog beantwoord moeten worden! Zo weten we bijvoorbeeld heel weinig over de jongste periode, de 3e en 4e eeuw na Chr., en nog minder over de periode tussen de 5e en 12e eeuw. Woonden hier toen nog mensen? Hoe hielden zij zich in leven? Daarnaast halen archeologen vandaag de dag veel meer informatie uit een opgraving, simpelweg door nieuwe technieken (denk aan C-14 datering, pollenonderzoek, of het onderzoeken van aardewerkbaksels met behulp van de electronenmicroscoop) en door de toegenomen kennis over de Romeinse tijd. Nog steeds kan een enkel voorwerp ons nieuwe informatie geven
Let op! Speciale aanbieding voor de bewoners van de Lindeveldbuurt! Op vertoon van deze Romeinse editie van de Lindeveldkoerier krijgt u 20% korting op de entreeprijs van het museum en de tentoonstelling.
Interesse in een wandeling door de buurt i.s.m. het Thermenmuseum, dan kunt u zich opgeven. Zie pag. 9. 5
Romeinse kelder
Utherpia
Collectief geheugen, verdwenen Onder een glazen plaat, Restant uit een ver verleden, In het begin van een Heerlense straat, Oud en beetje vergeten in het heden. Varentje dat groeit in je vochtige sfeer. Architectonisch fundament , verdwenen, Loodzwaar onder het gewicht, Later bevrijd, daar beneden, Uit je drie boognissen straalt bijzonder licht; Mergelstenen, niets dragend dan Romeins verleden.
In het hoge Friese noorden wordt sinds kort op de kade van de haven in Harlingen gebouwd aan een replica van het expeditieschip Willem Barentz. De eikenhouten kiel staat er al. Daarmee blazen de Harlinger “Ouwe Seune” (Oude Zonen) een stuk heldhaftig geschiedenis nieuw leven in. Op de Bataviawerf in Lelystad wordt, een maatje groter, het machtige zeventiende-eeuwse oorlogsschip “De Zeven Provinciën” gereconstrueerd. Heerlen heeft geen haven. Wel heeft het de tweeduizend jaar oude resten van de Thermen binnen haar domein. Zou het niet een aardig idee zijn om in navolging van de bijzondere en historische schepen ook “Het Behouden Romeinse Badhuys” te reconstrueren? Goed voorbeeld doet volgen. Het zou een tot de verbeelding sprekend en leerzaam project kunnen opleveren.
Karel Spruijt, augustus 2011. Gedicht over de Romeinse kelder hoek Coriovallumstraat/Schoolstraat.
Een gewaagd plekje, op een zwevende constructie boven de huidige Thermen, heb ik al in gedachten. De oorspronkelijke Romeinse Thermenfundamenten blijven natuurlijk goed geconserveerd, zichtbaar en toegankelijk. Vooralsnog is dit een utopisch droombeeld. Op een klein speelgoedbootje dat vanaf Lindeveld op de Geleenbeek stroomafwaarts drijft, staat in vergulde Romeinse kapitalen “UTHERPIA”. Terug naar die haven in het hoge Friese noorden waar het expeditieschip Willem Barendz gebouwd wordt. Karel Spruijt, juli 2011
Er zijn vele wegen die naar Rome leiden: ook via het Lindeplein
Hieronder leest u de eerste alinea van zijn artikel.
buurt waren. Tot mijn grote verbazing heeft een van deze wegen (naar Aken) dwars over het Lindeplein gelopen. Er is zelfs een pottenbakoven gevonden aan de voet van de school tijdens de bouw in 1913. Bouwresten van de Romeinen zijn gevonden aan de ingang van de Schoolstraat en in de laatste bouwkavel aan het Burg. De Hesselleplein nr. 9a (hoek Schoolstraat – Hesselleplein).
We gaan eerst terug naar de tijd dat de Romeinen hier in dezer contreien verbleven. In het tijdschrift “Het Land van Herle” is een tekening waarop de Romeinse wegen vermeld staan die hier vroeger in de
Ga voor het hele artikel van Jan Theunissen naar www.buurtbelangenlindeveld.nl
Jan Theunissen heeft een artikel geschreven over de Romeinse vindplaatsen om en nabij het Lindeveld. Bij dit arikel zitten een aantal foto’s en een mooie tekening. Wij hebben ervoor gekozen om dit artikel in zijn geheel op onze internetsite te zetten, zodat ook alle foto’s en bijschriften geplaatst kunnen worden.
6
Vitruvius aan de overkant Eerst die “overkant”. Van jongs af aan liep mijn route van de Benzenraderweg naar centrumstad onder andere schuin over een braakliggend heuvelachtig stuk grond tussen de Kruisstraat en het zogenaamde Zwarte Veldje. Heuvelachtig; ‘t was niet vlak. Waarom niet? Niemand had het daarover. Dat is één. Twee was iets dat gebeurde in de geschiedenisles van klas 1A HBS-Sint Bernardinus. De les stond in het lesrooster op een gewone dag; maar, meer precies: eerste les op een middag. De klas zat netjes vol, maar de geschiedenisleraar ontbrak. Laat en opgewonden verscheen hij nog en vroeg speciale aandacht. Hij kwam net terug van een bijeenkomst die betrekking had op dat braakliggend terrein tussen Kruisstraat en Zwarte Veldje. Het terrein was toen door de Gemeente ter beschikking gesteld aan de omwonenden om er groentetuintjes aan te leggen. Het was het eerste oorlogsjaar en voorzomer.
Vitruvius presenteert De Architectura aan Augustus
bekroond met de medailles die Marie-Louise Vaessen uit het wedstrijdwater viste. Of Vitruvius kon zwemmen? Misschien had hij zich nu aangesloten bij het Heerlense Genootschap van Aktieve Niet-zwemmers. Maar zijn beroemde bouwadviezen zijn wel afleesbaar in situatie en bouwopzet van het romeinse badhuis uit de tijd van Coriovallum. In 1974 heb ik daarover een boekje geschreven*.
Ieder van de omwonenden die een stukje wilde omspitten, stootte op mergelstenen die wel bouwresten leken te zijn. De geschiedenisleraar vertelde: “Er is midden in de stad een groot romeins bouwcomplex ontdekt”. Rome lag nu voor de bewoners aan de Kruisstraat ineens “aan de overkant”. Het hele complex werd blootgelegd; niks geen boontjes of sla: romeinse geschiedenis: een badhuis!
Trek je badpak aan en lees het op de rand van ons romeins badhuis op de hoek Kruisstraat en de Coriovallumstraat als de zon vlak na twaalven door de grote etalageramen van het Thermenmuseum daar naar binnen schijnt!
De lagere scholen gingen toentertijd één keer in de zoveel weken naar het badhuis tussen Tempsplein en Nobelstraat, voor de natte sporten was er aan de Valkenburgerweg het Sportfondsenbad en mijnwerkers wasten elkaar dagelijks de rug na acht uur ondergronds werken. Het centrum van de Mijnstreek-Coriovallum had een echte badcultuur. En die werd kort na de oorlog tijdens de Olympische Spelen van Londen nog eens
Ik heb vrienden uit het Noorden wel vaker, als daar gelegenheid voor was, een reis naar Rome aangeboden TOT AAN HET KRUISPUNT CORIOVALLUM! En ik wees hen dan onder het motto “Vitruvius aan de overkant”, op het Thermencomplex van 50 x 50 meter. Dat wil zeggen als dat bad vol was, er idem zoveel romeinen in Coriovallum actief moesten zijn geweest. Misschien wel zoveel als er in Heerlen woonden toen dat dorp het centrum van de Nederlandse Industriële Bedrijfstak Steenkolenmijnbouw werd. Natuurlijk kwam bij zo’n verhaal ook Vitruvius ter sprake. Honderd jaar geleden verscheen in de etalage van de heerlense boekhandel Penners de eerste vertaling van Vitruvius’ verhandelingen over de bouwkunst. Ik heb het nog, met de handtekening erin van de man die het toen (1914) kocht: mijn vader, stagiair op het Kantoor van de architect Seelen aan de Valkenburgerweg . N.T. augustus 2011
Toegang van het Thermenmuseum naar het ontwerp van architect Fr. Peutz, vitruviaan van de XX-ste eeuw. Kijk maar eens naar het stadhuis.
* Ter beschikkking in het Thermenmuseum 7
De Stadstuin Inmiddels mogen we ons al bijna een jaar trotse bewoners van Lindeveld noemen. Een wijk die van jongs af aan bewondering oproept. Bewondering voor het schitterende Lindeveldplein, de prachtige herenhuizen met authentieke gevels en dito interieur, de aangename , rustige sfeer en dan inderdaad toch zo lekker dicht bij het centrum van Heerlen. Misschien daarom wel de mooiste wijk van Heerlen dus.
via internet onderzocht en waar mogelijk opgelost. Het wereldwijde web bracht inderdaad antwoorden. Zevenblad was inderdaad zeer hardnekkig onkruid, kennelijk alleen te bestrijden met zware artillerie als zwart plastic, karton of eeuwig en zeer consequent (uit)roeien. Enigszins beduusd door deze informatie werden hoopvol de eerste vrije dagen al ploeterend en woelend, zonder enige tuinkennis en/ of bezit van tuingereedschap doorgebracht in de stadstuin. De witte wortels van het zevenblad bleken verbazingwekkend lang, braken snel en er leek geen einde aan te komen. Iedere moedige aanval eindigde na een aantal dagen in een revanche die zijn weerga niet kende. Het zevenblad groeide meedogenloos verder en was duidelijk niet onder de indruk van alle uitroeiingspogingen van haar zogenaamde overheersers.
Een wijk bovendien met een historisch verleden dat eeuwen terug gaat in de tijd. In de tijd van de Romeinen (57 v. Chr. tot 717) lag Heerlen alias het Romeinse Coriovallum zoals bekend op het belangrijke kruispunt van de weg tussen Keulen en Boulogne (in oost-west richting) en de heerbaan tussen Xanten en Trier. In de tweede helft van de 3de eeuw werd de druk van de Germaanse stammen in het noorden zo groot, dat de Romeinen zich moesten terugtrekken. De grens langs de Rijn moest worden opgegeven en zo kwam Coriovallum aan de rijksgrens te liggen. Uit sporen in Heerlen blijkt dat er tot het eind van de vierde eeuw nog Romeinen woonden. Het centrum van Coriovallum werd gevormd door de fameuze thermen, als museum nu het baken van Lindeveld. Het historisch verleden is daarmee verankerd in en met Lindeveld en geeft aan dat ontspanning toen en ook nu in deze regio erg belangrijk is. Naast een schitterend “nieuw” huis en de vele extra’s die deze wijk biedt, hebben we ook een stadstuin gekregen. Zo’n mooie stadstuin, waar zoveel mogelijk gebruik van wordt gemaakt ter ontspanning. Als echte stadsmensen is dit fenomeen (stads)tuin relatief nieuw, maar ook zondermeer reden geweest de overstap naar Lindeveld te maken. Grote stenen vormen prachtige terrassen waar we graag tot rust komen na hectische dagen en bij voorkeur al barbecueënd of zonnebadend op vertoeven. De tuinstoel in favoriete relaxmodus biedt tevens een mooie aanblik op ongeveer 15 m2 aangelegde tuin met passende en bekende rozenstruiken in diverse kleuren en andere bloeiende nog niet verder gedetermineerde planten.
Het ontspannen gevoel in de stadstuin veranderde langzamerhand en inmiddels ietsje meer gefrustreerd werd het internet nogmaals geraadpleegd. Toen bleek al snel dat het Zevenblad kennelijk ooit werd aangeplant door jawel de Romeinen om hun soldaten van verse groenten langs de weg te voorzien. Gebruik werd destijds gemaakt van een kruid dat in vrijwel alle omstandigheden weet te overleven en hardnekkig volhardt. Zevenblad voldeed duidelijk aan dit vereiste, inmiddels bevestigd door de diverse vruchteloze aanvalsplannen in onze stadstuin. Zevenblad werd daarmee voor de Romeinen de belangrijkste groente, maar daarnaast ook klaarblijkelijk geneeskrachtig kruid. Zevenblad ook wel (Aegopodium) Podagraria (= jicht) genoemd schijnt namelijk in gekneusde vorm pijnstillend te werken op pijnlijke gewrichten bij jicht en reuma. En nog beter, als groente gebruikt zit Zevenblad kennelijk boordevol vitamine C, provitamine A, kalium, calcium en magnesium. In de derde eeuw n.c. trokken de Romeinen dus verder, maar lieten hun groente annex kruid voor eeuwen later dus ook in Lindeveld en onze stadstuin achter.
Al snel bleken de mooie struiken en planten niet de enige bewoners te zijn van de stadstuin. De twijfel over wel of geen onkruid groeide hand in hand met de steeds hoger reikende onbekende beplanting. Grote vraagtekens waren er m.n. over die groene bodembedekker die zoals de naam doet vermoeden de volledige bodem van de stadstuin tot ieder hoekje en kiertje bedekte. Tante bracht uitkomst en wist te vertellen dat deze welig tierende bodembedekker zogenaamd Zevenblad is, een zeer hardnekkig en vrijwel niet uit te roeien onkruid. Een echt probleemgevalletje dus in de tot dan toe oprecht geliefde stadstuin. De aanpak was in deze beginfase nog onduidelijk, maar vanuit de digitale tijdperkgedachte werd dit probleem verder
Lees de rest van dit artikel verder op onze website www.stichtingbuurtbelangenlindeveld.nl Petra Egg-Janssen, 9 augustus 2011 8
Kwarktaart Deken Nicolaye Voor de rubriek: Maak kennis met… brengt Marlon een bezoek aan de heer H. Albert: (Zie pag. 11 )
Meng en kneed alle ingrediënten voor het deeg en laat het minstens 1 uur opstijven in de koelkast.
Ik overval hem als hij net bezig is met het bereiden van een overheerlijke kwarktaart, voor de kinderen die op bezoek komen. We nemen plaats aan de gezellige keukentafel en al snel zie ik de handgeschreven recepten van allerlei lekkers in een schrift staan. De vele ingrediënten verraden, dat het hier gaat om echte lekkerbekken, die houden van het bakken van vlaaien en taarten. Al snel raken we in een gesprek over de prachtige kleurrijke tuin met zelf gekweekte salvia’s, de bakkersvakschool, woelratten en de verhuisplannen, die steeds op de lange baan worden geschoven, omdat ze hier zo graag wonen.
Meng de ingrediënten voor de vulling en voeg op het laatst 6 stijfgeklopte eiwitten toe. Roer alles luchtig door elkaar. Vet een bakblik in en voeg een beetje paneermeel bij. Rol het deeg uit en bekleed hiermee de springvorm, waarna de vulling wordt toegevoegd. Verwarm de oven niet voor en bak de taart ongeveer 1¼ uur in een oven op stand 4 (200 graden C). Leg het laatste kwartier losjes een stukje aluminiumfolie op de taart om het aanbranden van de bovenkant te voorkomen.
Heerlense klanken tijdens het
Het gezellige interview eindigt weer met een blik op het handgeschreven receptenboekje. Ik kan het niet nalaten te vragen of we het geheim van de lekkerste kwarktaart van Heerlen mogen prijsgeven aan de bewoners van Lindeveld. Lachend wordt gezegd dat dit geen enkel probleem is, maar dat we wel moeten weten dat het “erg veel werk is”!!
zomerconcert 2011 Op zondag 3 juli werd een deel van het plein in alle vroegte omgebouwd tot klein openluchttheater. De grijze lucht maakte plaats voor prachtige stapelwolken en de bankjes waren snel bezet door vele buurtbewoners, die konden genieten van de mooie klanken van de Koninklijke Harmonie Heerlen.
Nodig: Springvorm met doorsnede van 30 cm
De jeugd van deze harmonie verzorgde het eerste deel van het concert, waarna de volledige bezetting het overnam met een prachtig slotakkoord en een saxofoonsolo!
Deeg: 375 gram bloem, 165 gram boter, 165 gram basterdsuiker, 3 eidooiers, 3 eetlepels melk, beetje zout Vulling: 750 gram kwark, 260 gram suiker, 3 eidooiers, 60 gram maizena, 2 citroenen, citroensap, 150 gram rozijnen, 1,5 dl. melk
Het koffiezetapparaat had er wat moeite mee die dag, maar uiteindelijk is iedereen voorzien van een kopje koffie en een lekker stukje zondagse vlaai.
11 maart 2012 Het Coriovallumpad, een wandeling door Romeins Heerlen Jazeker, we leven met z’n allen op de resten van onze Romeinse voorvaderen. Niet iedereen is zich daarvan bewust en maar weinigen weten er meer van. Er zijn bekende en minder bekende vondsten gedaan in onze buurt. Ongetwijfeld liggen er nog heel veel verborgen Romeinse schatten onder onze huizen en in onze tuinen…. En wie zin heeft, kan naar hartelust gaan graven.
De wandeling start op zondag 11 maart 2012 om 14.30u bij het Thermenumuseum en is speciaal voor inwoners van Lindeveld gratis!! Kinderen vanaf ongeveer 11 jaar zijn ook welkom als ze een beetje interesse hebben in de Romeinse tijd. De wandeling inclusief de afsluiting bij het Thermenmuseum duurt ongeveer 1½ uur. Liefhebbers kunnen na afloop nog napraten en een drankje drinken.
Naar aanleiding van deze “Romeinse” koerier, kreeg Stichting Buurtbelangen Lindeveld heel spontaan een prachtig aanbod van Karen Jeneson, conservator van het Thermenmuseum. Zij nodigt buurtbewoners van Lindeveld, in samenwerking met de stichting, uit voor een mooie wandeling door Coriovallum, het Romeins Heerlen. De wandeling voert langs belangrijke historische vindplaatsen in en rond onze wijk en wordt onderweg ondersteund door veel fotomateriaal. We sluiten af in het Thermenmuseum met een aantal Romeinse vondsten die gedaan zijn in Lindeveld!!
Aanmelden voor deze wandeling kan via een email met naam, adres, telefoonnummer en aantal deelnemers aan
[email protected] of via telefoonnummer 045-5717526. Maak dus gebruik van dit mooie aanbod, want voortaan heeft niet alleen Maastricht een mooi (deel van het) Pieterpad……vanaf nu mag Heerlen ook trots zijn op een eigen “Coriovallumpad!! 9
Renovatie APG tuin Na de renovatie van Hoogbouw en GKI, zal ook de tuin gerenoveerd worden. Net zoals bij de renovatie van de kantoorgebouwen, zullen ook in de tuin de waardevolle elementen behouden blijven. De afgelopen maanden is de historie en het actuele uiterlijk van de ABP tuin nauwkeurig bestudeerd. Nu – 110 jaar na het ontstaan en 40 jaar na de aanpassingen voor het bouwen van het ABP kantoor– is de tuin toe aan een renovatie.
door middel van wandelroutes aan elkaar geknoopt. Deze routes worden als het ware tussen de bestaande waardevolle bomen “heen gevouwen” en vormen de verbinding tussen de APG kantoren en de binnenstad van Heerlen. De paden worden opgebouwd uit zwarte kleiklinkers met een uitgesproken natuurlijk karakter, zodat zij op zeer harmonieuze wijze tussen de oude bomen kunnen worden verwerkt. Op de plek waar nu nog de Mobiele Unit II staat, wordt de wandelroute verbreed en worden banken geplaatst waar men kan ontspannen met uitzicht op het heuvelland. De asfaltweg die de mobiele unit ontsluit, wordt volledig weggehaald. Er moet in de gehele tuin een glooiend grasland ontstaan.
Beknopte historie De tuin vindt zijn oorsprong in een aantal villatuinen die rond 1900 op de rand van het Heerlense plateau zijn aangelegd. Hier stonden destijds enkele villa’s van de directeuren van de mijnen, met een prachtig uitzicht over het heuvelland.
Het parkeerdek langs Grootkantoor II krijgt daarom eveneens een afwerking van gras zodat de tuin tot aan het gebouw doorloopt. De stadautoweg wordt door grondwerk aan het oog (en oor) onttrokken. De nu nog wat kille vlakte tussen Smedestraat en Hoofdbouw wordt beplant met tientallen berken met daartussen varens. Dit als referentie aan het toenmalige beeld van de varentuin in de Dingertijd. Ook op andere strategische plekken waar een element het “parkse” uitzicht belemmert, worden bomen en hagen bijgeplant. Langs het parkeerterrein van Lindestaete wordt een grote beukenhaag geplant. De minder belangrijke paden worden uitgevoerd in halfverharde bestrating. De “verharding” wordt gerealiseerd door gebruik van een plakmiddel, waardoor deze paden een aards uiterlijk krijgen dat uitstekend aansluit bij de tuin. Bijkomend wordt een nieuwe fietsroute tussen de parkeerkelder van Grootkantoor II en de binnenstad van Heerlen aangelegd. Alle paden worden door een nieuwe verlichting beveiligd. Bovendien wordt de tuin ’s avonds afgesloten en is er voortdurend cameratoezicht.
De grootste van de nog bestaande villa’s is “Villa Beukenhorst” die rond 1905 in chaletstijl in opdracht van dhr. Honigmann werd gebouwd. Bij die villa’s hoorden bijgebouwen die nog steeds in de ABP tuin terug te vinden zijn. Het Koetshuis diende als stalling voor de koetsen en in het gebouw Coriovallumstraat 67 (“de ABP chauffeurswoning”) woonde vroeger de tuinman van Ir. Dinger (een ingenieur van de mijnen) en werden de auto’s geparkeerd. In 1917 liet Ir. Dinger een grote siertuin aanleggen op deze locatie. Bij die tuin hoorde een vijverpartij, een tennisbaan en een opmerkelijke planten- en bomenverzameling. De oorspronkelijke ABP tuin is tijdens de inrichting van het ABP complex in de jaren‘60 en ’70 ontstaan door de aaneenschakeling van de voormalige villatuinen. Door toevoegingen door de jaren heen heeft de tuin zijn huidige vorm gekregen. Realisatie De eerste insteek was: Laten we de tuin gaan opruimen! En opruimen betekent niet dat alles meteen wordt verwijderd! Door het afvoeren van bepaalde elementen zoals palen, verschillende soorten bestratingen, oude bomen en struiken komen waardevolle historische elementen namelijk veel beter tot hun recht. Denk aan de buitengewoon gevarieerde verzameling planten en bomen. Inmiddels is de eerste stap al gezet: daar waar nodig zijn begin dit jaar een aantal bomen en struiken gekapt. De historische elementen – zoals de vijverpartij, het rosarium en de varentuin – worden in Fase 2
Planning Fase 1 - noordelijk gedeelte (langs Valkenburger Weg): zomer 2011 tot winter 2011 Fase 2 - zuidelijk gedeelte (Coriovallumstraat tot Hoogbouw): voorjaar 2012 tot winter 2012 Oplevering Fase 1 & Fase 2: eind 2012 Het hele artikel lezen en meer foto’s zien in kleur: www.buurtbelangenlindeveld.nl
10
Maak kennis met… In deze rubriek worden steeds enkele buurtbewoners in de spotlights gezet. Dit keer is dat Loes Hoefnagels en de familie Albert-Martens.
Loes Hoefnagels
De heer H. Albert Mijn naam is Loes Hoefnagels, ik ben 34 jaar en woon sinds 1 augustus 2011 in de Hamerstraat met mijn vriend Otto Meursing en zoontje Ian van bijna 6.
De heer H. Albert (79) woont sinds 1972 in de Deken Nicolayestraat.
Hiervoor woonden we in een benedenwoning op de Benzenraderweg en aangezien er nog een baby op komst is, zijn we op zoek gegaan naar een groter huis. Mijn vriend, die oorspronkelijk uit Groningen komt, begreep niet helemaal waarom ik bij onze huizenjacht vasthield aan een bepaald postcode-gebied, maar een Heerlenaar begrijpt waarschijnlijk wel wat ik bedoel..
Hoe lang woont u al in Lindeveld? In 1972 zijn we hier komen wonen. Dat is inmiddels al 39 jaar geleden. We hebben veel mensen zien gaan en komen, maar we vinden het nog steeds een fijne wijk met een prachtig plein. Omdat we al wat ouder worden en het huis groot is, hebben we het vaker gehad over verhuizen, maar het is hier zo rustig en toch dicht bij de stad. We vinden het heerlijk om de tuin in te lopen of naar de hobbyzolder te gaan. Er is ook voldoende ruimte als de kinderen en kleinkinderen op bezoek komen. Eigenlijk zijn we nog veel te actief om naar een appartement te gaan en dus blijven we nog maar lekker hier zitten!!
Voor mij was het belangrijk dat het dichtbij de Tarcisiusschool zou liggen, waar Ian naar school gaat. Ook wilden we graag dat er veel andere kinderen in de buurt woonden en dat er genoeg gelegenheid was om buiten te spelen. Het huis zelf moest ruim zijn en we wilden het liefst een jaren ‘30 woning.
Zijn er verschillen in het Lindeveld van nu en het Lindeveld van toen? Ik vind dat er in verhouding maar weinig veranderd is. Het plein is nog altijd even mooi. Vroeger kenden we wel veel meer buurtbewoners. Dat is nu stukken minder. We kochten ook altijd verse vlaai bij de bakkersvakschool, die in een vleugel van de oude ambachtsschool zat. We bakken nu ook veel vlaai en taarten zelf, maar als daar geen tijd voor is, dan gaan we naar de nieuwe bakkersvakschool, waar je terecht kunt voor gebak, soepen en andere maaltijden. Nu wandelen we ook niet meer in het ABP (APG) -park. Een deel van die tuinen was vroeger eigendom van een directeur van DSM. Nu is het te vaak afgesloten. Dat is wel jammer.
Dezelfde dag dat het huis op internet kwam, heb ik een afspraak gemaakt voor een bezichtiging en we waren meteen verkocht! Dit was precies wat we zochten. De avond na de bezichtiging hebben we gelijk een bod uitgebracht omdat we wel doorhadden dat er meer geïnteresseerden waren. Gelukkig was het daarna heel snel rond. We hebben nog redelijk veel moeten klussen, maar nu begint het langzaam af te raken.. We zijn ontzettend blij met dit huis en deze buurt. Voor mij al bekend terrein, omdat ik opgegroeid ben in de Oude Lindestraat. Tot mijn achtste jaar heb ik hier gewoond en ik koester hier zeer goede herinneringen aan. De speeltuin waar ik heel wat dagen gesleten heb, is nu de lievelingsplek van Ian geworden.
De Deken Nicolaystestraat is 1 van de kleinste straten van Lindeveld, die ook deels in de wijk “Op de Nobel” (richting Tempsplein) ligt. Hebt u daardoor de indruk meer of juist minder contacten te hebben met beide wijken? We hebben eigenlijk weinig contact met bewoners aan de andere kant van de Deken Nicolayestraat (richting Tempsplein). We hebben altijd een goed contact met de buren gehad, maar er wonen verder niet zo heel veel mensen in deze straat. Wel merk je, dat als je ouder wordt, je steeds minder mensen uit de buurt kent. vervolg interview H. Albert >>
Op het buurtfeest hebben we kennis gemaakt met een hoop buurtbewoners. Dat was natuurlijk de perfecte gelegenheid om elkaar een beetje te leren kennen. Goed weer, lekker eten en drinken en een leuke sfeer. We voelen ons al helemaal thuis in de wijk. Volgend jaar zijn we er zeker weer bij!
11
Abdullah, In de maand augustus hebben we een nieuwe hulpkracht in de speeltuin gekregen: Abdullah. Hij is een vluchteling uit palestina, alwaar hij als verpleegkundige in een kinderziekenhuis werkte, die in afwachting van een werk-/verblijfsvergunning in het Asielzoekerscentrum woont. De nederlandse wetgeving verbiedt hem om in deze periode te solliciteren of te werken. De verveling die hierbij voor hem ontstond, heeft ertoe geleid dat hij contact legde met de vrijwilligerscentrale...en via de vrijwilligerscentrale met de speeltuin. Abdullah zal van tijd tot tijd onderhoudswerkzaamheden plegen in de speeltuin om de verveling te smoren en wellicht zijn inburgering te bespoedigen. We zijn blij met zijn hulp en hopen dat we elkaar van dienst kunnen zijn. Financieel: Gemeente Heerlen heeft besloten om de subsidieregeling die tot en met juni gold per juli 2011 stop te zetten... Dat is een flinke klap voor de speeltuin; mede door deze subsidie en de populariteit van de speeltuin zijn we in alle voorgaande jaren in staat geweest om de speeltuin voor iedereen betaalbaar te houden...Ook voor de alleenstaande bijstandsmoeder die met haar gezin wil genieten van de speeltuin. Heel graag willen we dat zou houden! Maar dan zullen we ons financiële beleid grondig moeten reorganiseren en veel meer moeten werken met vrijwilligers en sponsors. Om die reden plaatsen we bij deze een eerste oproep aan iedereen die zich aangesproken voelt en ons kan helpen! We zijn op zoek naar hulp in de vorm van: • Financiele sponsors (berdrijfsreclame in ruil voor sponsoring, giften etc) • Materiële sponsors (Materialen om het gebouw op te knappen, tegels, verf, isolatiemateriaal, keuken-blok, meubilair etc of materialen ten behoeve van het buitenspeelgedeelte: zand, beplanting, heggeschaar etc) • Helpende handen: vrijwilligers voor: het winkeltje, opruimklussen, onderhoudswerkzaamheden, sponsorwerving etc) Uw hulp is hard nodig ! U kunt contact opnemen via
[email protected] of via 045-5742875 (John en Juulke Jongen)
toen voor 7000 gulden gebouwd! Toevallig komt in november nog één van de kinderen van de familie de Loo langs, om herinneringen aan het huis op te halen. De keukenkast van weleer staat er nog steeds!!
We wonen met z’n allen waarschijnlijk op resten van het Romeins Coriovallum. Hebt u wel eens iets spannends opgegraven in uw tuin? Nee, helaas heb ik nooit gegraven hier. De tuin met de keerwand heeft nog min of meer dezelfde indeling als toen we hier kwamen wonen. Het huis is gebouwd in 1932 en werd daarna bewoont door een familie de Loo, met 12 kinderen. Ik heb nog steeds een tekening en een bouwboekje van vroeger, waarin precies werd bijgehouden wat men uitgaf aan de bouw van het huis, zelfs inclusief de kosten van het hooi voor de trekpaarden en de sigaartjes die af en toe als extraatje aan de werklui werden gegeven. In totaal is dit huis
Ik weet wel dat hier vroeger op deze plek een klein steenfabriekje heeft gestaan en op de hoek met de Kruisstraat was een groothandel in snoep, suikerwaren en koekjes. Die laatste is pas weggegaan toen we hier al woonden. Nu kijk ik vaak op de site van Heemkundevereniging Heerlen. Daar staan talloze foto’s op van vroeger.
Foto’s van het Zomer Concert en Pleinfeest staan op de website! www.buurtbelangenlindeveld.nl 12