Lijst van Verkortingen Spoorwegen. Peter Gutter

Lijst van Verkortingen Spoorwegen Peter Gutter

April 2015

Sinds 2002 is deze spoorse verkortingenlijst als privé-project bijgehouden. De eerste versies van de lijst telden slechts enkele bladzijden en werden op informele wijze verspreid onder collega’s van onder meer ProRail, NS Reizigers, NedTrain, Strukton en Railion, die er dankbaar gebruik van maakten. Al gauw kreeg ik vele aanvullingen toegestuurd. De lijst groeide daardoor snel en dit is alweer de 19e bijgewerkte en herziene versie, die hierbij als 2e druk in (elektronische) boekvorm verschijnt. Boven de bladzijden heb ik echter wel de vermelding 19e versie laten staan, omdat er al zoveel exemplaren van vorige versies in omloop zijn. 1e druk, april 2012 2e uitgebreide en herziene druk, april 2015

CIP-GEGEVENS ISBN 978-90-818932-2-0 NUR 464

Uitgegeven via de website www.nvbs.com van de

Postbus 1384, 3800BJ Amersfoort

© Peter Gutter 2015

Deze uitgave is met de meeste zorg samengesteld. Indien deze toch onjuistheden blijkt te bevatten, kunnen uitgever en auteur daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van gegevens uit deze uitgave is toegestaan mits de bron wordt vermeld.

Inleiding

Het Nederlandse spoorbedrijf hangt letterlijk aan elkaar van de afkortingen (ofwel verkortingen, zoals ze bij het spoor genoemd worden). Dat stamt nog uit de tijd dat gegevens bij de spoorwegen telegrafisch werden overgeseind. De verkorting Asdm bijvoorbeeld, is nu eenmaal sneller over te seinen dan de volledige benaming Amsterdam Muiderpoort. Lange tijd werden de verkortingen door de NS bijgehouden in een officiële lijst, genaamd LV ofwel de Lijst van Verkortingen C 0405. Die lijst bestaat om onduidelijke redenen al jaren niet meer, en lijkt ook nergens in het bedrijf meer te vinden. Dat is onvoorstelbaar onhandig in een bedrijf waar alles wat afgekort kan worden, wordt afgekort, en waar bovendien een heel specifiek vakjargon wordt gehanteerd. In 2002, tijdens de opleiding tot treindienstleider werd mij door instructeur Jan de Bos aangeraden om dan zelf maar “een lijstje” bij te houden van de verkortingen die ik zou tegenkomen. Bijgaand document is alweer de negentiende bijgewerkte en herziene versie van die (overigens niet-complete) lijst. Het is een privé-project, geen officieel document, daarom heb ik mijn naam bovenaan de bladzijden gezet. Opgenomen zijn de verkortingen die ik in de loop der tijd ben tegengekomen in allerlei documenten, van bedienvoorschriften tot vervoersregelingen en van schakelschema’s tot baanvaktekeningen. Nog even voor alle duidelijkheid: het is dus niet zo dat ik zelf verkortingen heb bedacht voor namen en begrippen. Integendeel, bijgaande verkortingen ben ik tegengekomen in het spoorbedrijf en vervolgens heb ik daar de betekenissen bij gezocht. Ik heb ook verkortingen opgenomen die inmiddels niet meer gangbaar zijn maar die men nog wel in documenten kan tegenkomen. De bladzijden 4 t/m 81 bevatten verkortingen die te maken hebben met spoorwegvaktaal. De bladzijden 82 t/m 126 bevatten verkortingen van stationsnamen en dienstregelmeetpunten. Bijgaande LV is bedoeld voor trdl, omrp, kvt-ps, rgdl, opz, LWB en verder natuurlijk ieder psld dat met verkortingen te maken krijgt, zodat bijv. vvr, WBI, vrst, BVS en aw geen geheimen meer bevatten. Ik hoop dat dit project veel moeite zal besparen, in die zin dat men dit (trein)wiel niet steeds opnieuw hoeft uit te vinden. Suggesties en aanvullingen zijn natuurlijk welkom, en kunnen per e-mail gestuurd worden aan [email protected] Veel plezier en succes toegewenst bij het gebruik van deze LV.

Peter Gutter, april 2015.

Peter Gutter, Lijst van Verkortingen Spoorwegen [19e versie], pag. 4

1. Lijst van verkortingen Deze niet-complete lijst bestaat uit twee delen en bevat verkortingen die gebruikt worden in het Nederlandse spoorbedrijf. Het eerste deel van de lijst betreft spoorwegvaktaal, het tweede deel betreft namen van stations en dienstregelmeetpunten. Haal de hoofd- en kleine letters in de verkortingen vooral niet door elkaar, aangezien daardoor de betekenis kan veranderen.

A a aankomst a met 4 assen (in aanduiding goederenwagens) A automatisch (bedrijfstoestand CTA) A aanvang tijdelijke snelheidsbeperking, zie L, A en E-borden A bakcode ‘Eerste klas’ in de aanduiding van een treinstel A aanduiding voor treinstellen type ICM, zie Plan Z A aanduiding voor categorie hinderarme werkzaamheden aan de railinfrastructuur A (beveiligingssysteem voorzien van) assentellers A1 prioriteit bij de ambulance (spoed) aa met 6 of meer assen (in aanduiding goederenwagens) aanh aanhangsel aank aankomst

aansl aansluiting aanw aanwezig AARD aardfout, weglekkende spanning (bijgenaamd ‘lampje aarde’) AAS Amsterdam Airport Schiphol AATC Advanced Automated Train Control AB absoluut blokstelsel AB rijtuig met afdelingen eerste en tweede klas AB Tramweg AlkmaarBergen ABB Afstandsbediening Beweegbare Bruggen ABC Automatic Ballast Cleaner (automatische kettinghormachine) ABCd D-treinrijtuig met afdelingen eerste, tweede en derde klas, met zijgang en bagage-afdeling ABDd D-treinrijtuig met afdelingen eerste en tweede klas, met zijgang en bagage-afdeling ABDk motorwagen met bagageafdeling en afdelingen eerste en tweede klas (codering bijv. voor motorwagen DE 1 vanaf 1956) ABDO Algemene Bedrijfs- en Dienstoriëntatie voor administratieve diensten ABF Ausfahrt Block Frei (in EBS) Abf Abfahrt (vertrek) (D) abk abonnementskaart ABk koprijtuig van treinstel, met afdelingen eerste en tweede klas ABKk rijtuigbak Mat ’56

met afdelingen eerste en tweede klas en een speciale coupé voor de Marechaussee ABO Algemeen Bedienobject (object in configuratie voor Procesleiding Rijwegen, zoals wisselverwarming) A-bord zie L, A en Eborden ABS Aandelenbezit Streekvervoer nv (hierin waren alle aandelen van de NS in de Nederlandse busmaatschappijen ondergebracht) ABS Ausbaustrecken (bestaande spoorlijnen die omgebouwd zijn tot hogesnelheidslijnen) (D) ABT StoomtramwegMaatschappij Antwerpen-Bergen op ZoomTholen nv ABT Automatische Bediening TNV abv aanschrijving beveiliging ABv3/4-bak IRM tussenrijtuig met eerste/ tweede klas ABv6-bak V-IRM tussenrijtuig met stroomafnemers en eerste/ tweede klas abvl aanbeveling Abzw Abzweigstelle (spooraansluiting die niet gesitueerd is bij een station) (D) AC alarmcentrale (met name gebruikt bij de brandweer) AC wisselstroom (‘alternating current’) ACC Area Control Computer (de interface tussen de SIMIS-W beveiliging en de infraelementen)


ACE Axle Counter Evaluator (verwerkingseenheid in assentellersysteem) ACS Approach Controlled Signalling (sein dat geactiveerd wordt bij nadering van trein) act activiteit / treinactiviteit (bijv. aankomst of vertrek) ACTAS automatische CTA-sturing ACTO Association of Charter Train Operators ACTS ACTS Nederland bv (Afzet Container Transport Systeem) AD aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type V-IRM 4 (nummers 94019546), bijgenaamd “Arme Dirk” of “Virmpje Vier” adm administratie adob automatische dubbele overwegbomen ADR European Agreement concerning the international carriage of Dangerous goods by Road and rail ADR-bord oranje bord (zoals voorgeschreven door European Agreement concerning the international carriage of Dangerous goods by Road and rail) met daarop de gevarenklasse in combinatie met een stof-identificatienummer bij vervoer van gevaarlijke stoffen, zie ADR ADVD Alternatieve Dienstregeling Volgende Dag (als extreem winterweer wordt voorspeld) AE aanduiding voor materieel-omloop van

treinstellen Mat ’64 (T4), nummers 502-531 AEC Associated Equipment Company Ltd. (fabrikant van de motoren voor dieseltreinstellen Plan X) AED automatische externe defibrillator AEDTF Association Européenne pour le Développement du Transport Ferroviaire AEIF Association Européenne pour l’Interoperabilité Ferroviaire (Europese Associatie voor Spoorinteroperabiliteit) AFB Automatische Fahr- und Bremssteuerung afc afdelingschef afd afdeling van een Dienst afd eerste rijtuigafdeling 1e klasse afd tweede rijtuigafdeling 2e klasse afhldk afhalen van laadkisten AFI Automatische Fahrzeugidentifikation afk afkomstig AFO Airport Fire Officer (coördineert ook brandweerhulpverlening in de Schipholspoortunnel, i.s.m. de Algemeen Leider van ProRail) afz afzender afz wg afzonderlijke wagen AG Afstandswijzer Goederentarieven (C 8256) AGS Adviesraad Gevaarlijke Stoffen AGT Automatisering Gegevens Treindienst agt agent van Spoor-

wegpolitie AH Alkmaarse Handelinrichting (klassieke beveiliging, gefabriceerd door de Alkmaarsche IJzer- en Metaalgieterij) ahob automatische halve-overwegboominstallatie AHS Automatische Halaanwijzer Sturing AhTM Arnhemsche Tramweg-Maatschappij nv AI Arbeidsinspectie AICCF Association Internationale du Congrès des Chemins de Fer (Internationale Spoorwegcongresvereniging) AIDM automatisch in dienst melden AIEP Association Internationale des Usagers d’Embranchements Particuliers (Internationale vereniging van gebruikers van particuliere spooraansluitingen) AIR Association of Independent Railways AK automatische koppeling (de verkorting ako wordt ook gebruikt) aka administratiekantoor aankomst akd aankondiging akdbez aankondiging bezet (in Procesleiding Rijwegen) aki automatische knipperlichtinstallatie akk akkoord ako automatische koppeling (de verkorting AK wordt ook gebruikt) akv administratiekantoor vertrek AL Algemeen Leider ALC Automatic Lining


Control / Automatischer LeitComputer (computersysteem voor het aansturen van stopmachines) aldk (spoorweg)autolaadkist ALE Automatic Link Establishment (een standaard voor het snel opzetten en in stand houden van een radioverbinding tussen twee of meer radiosystemen voor éénrichtingsverkeer) ALE-stations meetstations (die gebruik maken van Automatic Link Establishment) in de sporen die leiden naar de aankomstsporen van rangeerterrein Kijfhoek, zie ALE ALF cilindervormige container, voorzien van een bolle bodem en een kegelvormig bovendeel met vuldeksel ali automatische lichtinstallatie (voorh. avio) ali-b automatische lichtinstallatie met boom ALOR open autolaadkist zonder beugel en dekzeil met loodrechte wanden met internationaal profiel ALS Advanced Life Support (uitgebreide medische hulpverlening) Alsthom fusie tussen Société Alsacienne de Constructions Mécaniques en de Compagnie française ThomsonHouston (fabrikant van locomotieven zoals NS series 1100, 1300, 1600 en 2400/2500. Sinds 1998 Alstom genoemd

om verwarring over de uitspraak te voorkomen, aangezien Engelstaligen een afwijkende uitspraak hebben voor de lettercombinatie th) Alstom fabrikant van o.a. locomotieven en spoorwegbeveiligingssystemen, zie Alsthom AM Aken-Maastrichtsche Spoorweg-Maatschappij nv AM elektrische motorstellen / Automotrices (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) AM ambulance AMA Achszahl Meldeanlage (in assentellersysteem) A-meter ampèremeter AMK automatische koppeling (‘Automatische Mittelpufferkupplung’) aml aanrijding met letsel amp assistent-manager planning, zie did AMS Airport Medical Services (op Schiphol) amu Algemeen Magazijn Utrecht amw automontagewagen (voor werkzaamheden aan de bovenleiding) A/N wisselen van normale naar automatische seinbediening en omgekeerd ANRM Algemeene Nederlandsche RailrouteMaatschappij nv AO automatische omroep aob automatische overpadboominstallatie AOM-rapport rapport

van de Inspecteur Baan met een zgn. ‘Advies Op Maat’ betreffende defecten aan spoorstaven of wisseldelen, en het herstel daarvan A-onderzoek (voormalige) lichtste categorie incidentonderzoek in het spoorbedrijf, na incidenten waarbij de spoorwegveiligheid in het geding is gekomen, veelal uitgevoerd op rayonniveau (zie ook B-onderzoek, C-onderzoek) AOV ambtenaar openbare orde en veiligheid aov alarmgids ongevallenbestrijding aov arbeidsovereenkomst APB automatisch permissief blokstelsel APD Algemene Politiedienst (van de Marechaussee) apm assistent-procesmanager APN aanduiding voor materieel-omloop van driewagentreinstellen type A32 van NSR, tussen Alphen a/d Rijn en Gouda ApTM Apeldoornsche Tramweg-Maatschappij nv AR agglo-regiomaterieel AR relaisbeveiliging type AR (All Relays) AR aanrijding (afkorting in gebruik bij de Back Office van ProRail) AR Société Anonyme de Chemins de fer d’Anvers à Rotterdam AR Anzeigerechner (displaycomputer die de kleurenbeeldschermen


bestuurt waarop de treindienstleider de stand van zaken op een emplacement kan overzien) ARB ambtenaar rampenbestrijding ARBAC automatisering regionale brandweer alarmcentrale ARDS Algemeen Reglement voor de Dienst op de Spoorwegen aret avondretour ARGOS actuele reisinformatie globaal op stations ARI Automatische Rijweginstelling AR-net agglomeratieregionet ARP Analyse Rijdend Personeel ARR (systeem voor) Automatische Rit Registratie ARR aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen Mat ’64 (T-2, nummers 901-915), tussen Dordrecht en Geldermalsen art artikel ARV Algemeen Reglement Vervoer (C 8101, C 8104, C 8251) ARV automatisch restrijweg vrijmakingsproces (in EBS) ARW installatie voor de beveiliging van werkoverwegen (‘Automatische RottenWarnung’) AS Spoorweg-Maatschappij Almelo-Salzbergen nv (de verkorting SMAS werd ook gebruikt) AS afhandelingsscenario (bij verstoringen van de treindienst)

AS Ausfahrsignal (uitrijsein) (D) as per eerstvolgende trein A-sein automatisch werkend sein (niet-permissief) ASI Algemene Sein Industrie nv (samenwerkingsverband van de firma’s GRS en Standard Electric) ASig Ausfahrsignal (uitrijsein) (D) asl zie aansl asopz assistent Seinwezen-opzichter asp cdt aspirant-conducteur asp mcn aspirant-machinist A-spoor aankomstspoor aspt avondspits ASRC Automated System of Railway Control ass vkl assistent-verkeersleider ass wvbr assistentwerkvoorbereider asv aanschrijving (niet betreffende de beveiliging) aswt aansluitingswachter AT aanmaken nieuw treinnummer AT actuele toestand ATA Automatic Track Alignment ATB automatische treinbeïnvloeding ATB+ zie ATB-plus ATB++ zie ATB-plusplus atbd autobusdienst ATB-E ATB Eenvoudig (voor werktreinen) ATB-EG ATB Eerste Generatie (sinds 1966) ATBL combinatie van

Nederlandse ATB en Belgische TBL (in gebruik bij de Thalys) ATBM+ zie ATBM-plus ATBM-plus toegevoegd opschakelsignaal vanuit ATB-NG voor de Thalys op middensporen (voor snelheden tot 160 km/u) ATB-NG ATB Nieuwe Generatie (sinds 1996) ATB-plus toevoeging op het treinbeïnvloedingssysteem ATB-EG om de begrenzingssnelheid van Thalystreinstellen tijdelijk te kunnen verhogen tot 160 km/u ATB-plus-plus systeem om treinen automatisch voor een stoptonend sein tot stilstand te brengen indien de machinist dit zelf niet doet en de standaard beveiliging ATB-EG niet ingrijpt ATB-VV ATB Verbeterde Versie, zie ATB-plusplus ATC Automatic Train Control ATCS Advanced (Automatic) Train Control System atg afgeleide treinnummer generatiepositie ATG Absolute Track Geometry A-tijd aankomsttijd ATIP Automated Track Inspection Programme Atlas kraan op lorries, gebouwd door de Duitse firma Atlas Weyhausen ATLAS Automatic Tunnel Laser Analysis System ATLS Advanced Trau-


ma Life Support ATM Algemeene TramMaatschappij nv ATMF Admission Technique du Matériel Ferroviaire (internationale technische eisen m.b.t. spoorwegmaterieel) ATO Algemeene Transport Onderneming nv (dochteronderneming van de NS) ATOC Association of Train Operating Companies ATP Automatic Train Protection atrak automatische treinaankondiging ATS Actuele Toestand Systeem (verbinding tussen Procesleiding Rijwegen en TBS) ATSB aanvulling op het overzicht van tijdelijke snelheidsbeperkingen Ausfsig zie ASig aut bls automatisch blokstelsel AV Algemeen Voorschrift Seinwezen av aanvraag AVC Automatic Vehicle Classification AVCS Advanced Vehicle Control Systems AVD Algemene Verkeersdienst AVI Automatic Vehicle Identification avio automatische verkeerslichtinstallatie voor overwegen, zie ali AVL automatische verkeersleiding AVL Automatic Vehicle Location AVM Automatic Vehicle Monitoring Avsig Ausfahrvorsignal (D)

AVV Adviesdienst Verkeer en Vervoer (van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) AW Tramweg AlkmaarWarmenhuizen aw aanwijzing (voorh. lastgeving) Aw Ausbesserungswerk (hoofdwerkplaats van de Duitse spoorwegen) awa automatische waarschuwingsapparatuur awi automatische waarschuwingsinstallatie voor dienstoverpad awopz assistentopzichter van de Weg aw STS aanwijzing (voorh. lastgeving) Stoptonend Sein Az Arbeitszug (werktrein) (D) AZA Achsen Zähl Auswertung (centrale verwerkingseenheid in assentellersysteem) Azf Arbeitszugführer (werktreinmachinist) (D) azl aanrijding zonder letsel


B b bestemd voor vervoer van aardolieprodukten (in aanduiding voor ketelwagens) b grootvolume wagen met een laadlengte van meer dan 12 m en een volume van meer dan 70 m3 (in aanduiding voor gesloten wagens) B bakcode ‘Tweede klas’ in de aanduiding van een treinstel B aanduiding voor de asindeling van een (rangeer-)locomotief met twee onderling gekoppelde assen B aanduiding voor nietNS elektrische treinstellen B Befehlsstellwerk (hoofdverkeersleidingspost) (D) B1 het vaste of klassieke bovenleidingssysteem 1500 V DC B3 beweegbaar bovenleidingssysteem B4 bovenleidingssysteem 1500 V DC dat voorbereid is op omschakeling naar 25 kV AC B5 bovenleidingssysteem 25 kV AC op de Betuweroute (max. rijsnelheid 140 km/u) B8 bovenleidingssysteem 25 kV AC op de Maasvlakte (max. rijsnelheid 100 km/u) BABCO Beheer ABT Configuratie (applicatie in Procesleiding Rijwegen om instellingen voor ABT te wijzigen, zoals sporen waar ABT een

bedienvoorstel mag geven) BAC Beheer ARI Configuratie BAC-tool applicatie om instellingen in ARI te wijzigen, zie BAC BAF bochtaftrek (van de bovenleiding) bag bagage BAG Bundesamt für Güterverkehr (D) bagk bagagekaart BAK Boekje Afstandenkaarten voor het treinpersoneel (C 8502) bakkie bijnaam van diesel-elektrische rangeerloc serie 600 (ook bijgenaamd “Kikker”) bam ballastafwerkmachine BAM Voorschrift Bestemmingsaanduiding op Materieel (C 7511) BAM BAM Rail bv (voorh. Bataafsche Aanneming Maatschappij) BAM NBM BAM NBM Rail bv (samenvoeging van de Bataafsche Aanneming Maatschappij en de Nederlandse Beton Maatschappij) BAM Rail zie BAM Bapo Bahnpolizei (Duitse spoorwegpolitie) BAS Beperkte Avondtoelating Stations BAS bestemmingsaanwijzersysteem BAS Bestemmingsaanwijzer station Schiphol BATB Beschrijving Automatische Treinbeïnvloeding in rollend materieel (C 6515) bav buitengewone aanvraag

bb bouwbureau (de verkorting bobu wordt ook gebruikt) B’B’ aanduiding voor de asindeling van een locomotief met twee twee-assige draaistellen waarin de assen onderling gekoppeld zijn (bijv. elektrische locs serie 1600) BB21 Beveiliging en Beheersing van het railverkeer in de 21e eeuw (programma voor invoering van nieuwe beveiligingen zoals Bev21 en bijbehorende systemen zoals GSM-R en KBV) BBA Brabantsche Buurtspoorwegen en Autobusdiensten nv bba beveiligingsbeambte BBB Bedieningsvoorschriften voor Beweegbare Bruggen (C 5503) BBD Bediensysteem Bediengebied (in EBP) BBD Bundesbahndirektion (hoofddirectie van de Duitse spoorwegen) Bbf Betriebsbahnhof (D) BBH Bediensysteem Beheersgebied (in EBP) BBK Basisbeheerkaart (topografische kaart van de railinfrastructuur en de directe omgeving daarvan) bbm bovenbouwmaterialen BBMS Branche Breed Monitoring Systeem (van ProRail) BBS Beschadigingen en Breuken in Spoorstaven (C 4502) bbs blijft beschikbaar


BBU Bahnbetriebsunfall (D) BBV Bovenbouwbeheervoorschriften (C 3506) BBV bovenbouwvernieuwing (de schrijfwijze bbv werd ook gebruikt) BC Biljettencentrale nv BC brandkranencontrole BCDk motorwagen met bagageafdeling en afdelingen tweede en derde klas (codering voor motorwagen DE 1 vóór 1956) BCG Begrotingscoördinatiegroep NS BCH Besluit Capaciteitsverdeling Hoofdspoorweginfrastructuur BCS Bedrijfscommissie Spoorwegbedrijf Bcm bep. type slaaprijtuig/couchette bc tp bureauchef transport bd bode BD buitendienst(stelling) BD Brandmeester van Dienst Bd Bewakingsdienst BD-asv aanschrijving buitendienststelling BDC Bureau International de Documentation des Chemins de fer (Internationaal Documentatiebureau van de Spoorwegen) BDE Bundesverband Deutscher Eisenbahnen bdjur bedrijfsjurist BDk rijtuigbak Mat ’56 met bagageruimte BdLL Bedieningsvoorschriften Locomotieven en Locomotoren (C 6504)

bdps bedrijfspsycholoog bds bedrijfsarts BdSMC bedieningsdeskundige van het SMC BdT Bedieningsvoorschriften Treinstellen (C 6505) bdzmcn bulldozermachinist BE bergingsvoertuig BE bedrijfseenheid BE Bentheimer Eisenbahn AG BEA Beschrijving, reparatie en onderhoud Elektronische Apparatuur (C 6516) B&B project ‘Benutten & Bouwen’ (samenwerkingsverband tussen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, ProRail, NS en Railion) Bef schriftlicher Befehl (lastgeving/aanwijzing van treindienstleider aan machinist) (D) BEG Bocholter Eisenbahn Gesellschaft BE-G bergingsvoertuig groot BEH Beheren algemene gegevens (VKLapplicatie voor het landelijk beheer van gegevens zoals baanvaksamenstellingen) beh mgafd beheerder magazijnafdeling beh wo beheerder wegonderhoud B&I Beheer en Instandhouding railinfra BE-K bergingsvoertuig klein bel beladen BEM Bagagekluizen Exploitatie Maatschappij bv

ben benodigd benres benodigd in reserve BEPAC bediensysteem voor paletten en centrale treinaanwijzers BER Voorschriften voor de 3000 Volt Bovenleiding op het BelgischNederlandse grensbaanvak EssenRoosendaal (C 4301) best bestemming / bestemd betbkdwl betonblokdwarsligger betll betonnen langsligger Bev21 ‘Beveiliging 21’, bep. type beveiligingssysteem van Bombardier (ook wel ‘Beveiliging voor de 21e eeuw’ genaamd. De schrijfwijze BEV21 wordt ook gebruikt) Bf Bahnhof (Duits station) Bft Bahnhofsteil (gedeelte van een station, zoals bijv. een rangeerterrein) (D) BG buiten gebruik BGDM Bedieningsvoorschriften Goederenen Dienstmaterieel (C 6503) BGG Bureau Gevonden Goed (gevonden voorwerpen) BGI Beleidsgroep Infrastructuur BGI Basisgegevens Infrastructuur (configuratiesysteem voor Procesleiding Rijwegen) BGK Begeleidingsgroep Kantoorautomatisering NS BGL begeleiden E-loc i.v.m. voorverwarming


BGM Beleidsgroep rollend Materieel BGMG Beschrijvingen Groot Mechanisch Gereedschap (C 4604) BG Procesleiding Beheergroep Procesleiding (van ProRail) BGR Bedieningsvoorschriften Getrokken Reizigersmaterieel (C 6502) bgtr buurtgoederentrein Bgz Bedrijfsgezondheidszorg BH Baanvakvoorschriften voor Hoofdspoorwegen (C 5514) Bh Betriebshof (depot of werkplaats van de Duitse spoorwegen, voorh. Bahnbetriebswerk), zie Bw Bhf Bahnhof (Duits station) BHL Bad Bentheim Loco (locomotiefwerkplaats) (D) BHS Beheersysteem (van controleprocessen op Post21-systemen) BHV Bedrijfshulpverlening BIC Bureau International des Containers BIF Bediening Infrastructuur (deelsysteem van ABT, ARI en PPR) BIPR zie BIR BIR Brandweer Inzetprocedure Rail (de verkorting BIPR wordt ook gebruikt) BISTRO Beheersingsen InformatieSystemen Trein- en Rangeerdienst en Onderhoud BK brandweerkazerne Bk koprijtuig van treinstel, met tweede klas

bk bouwkundige bkb binnenkoersbord bkn brugknecht Bksig Blocksignal (D) BL Baanvakvoorschriften voor Lokaalspoorwegen (C 5513) bl blok BLP Bureau Lokale Planning NSR blp blokpost bls blokstelsel BLS beveiligd linker spoor (bijgenaamd ‘beveiligd links’), zie LSB BLS Basic Life Support (basis medische hulpverlening) bls I blokstelsel I (open blokstelsel voor dubbelspoor, met tussenposten) bls II blokstelsel II (open blokstelsel voor dubbelspoor, zonder tussenposten) bls III blokstelsel III (gesloten blokstelsel voor dubbelspoor, met of zonder tussenposten) bls A blokstelsel A (gesloten blokstelsel voor enkelspoor, zonder tussenposten) bls B blokstelsel B (gesloten blokstelsel voor enkelspoor, met tussenposten) bls C blokstelsel C (open blokstelsel voor enkelspoor, met tussenposten) blwt blokwachter BM brandmeester Bm Bahnmeister (rayonchef/tracébeheerder van de Duitse spoorwegen) Bm Bahnmeisterei (rayon van de Duitse

spoorwegen) BMP Bijsturing Materieel en Personeel BMR Beschrijvingen Motorrijtuigen NS (C 6501) BMR Beleidsgroep Marketing Reizigers BMT Bureau Materieeltoelating van Railned BMW Voorschriften voor het Beheer van Materialen van de Weg (C 3506) BN Bundesbahn-Norm (D) BN La Brugeoise et Nivelles (fabrikant van spoorwegmaterieel, zoals de HLD 62diesellocs van ACTS) bnk binnenkomst bnl binnenland BNS Beheer Non-Stop (van ProRail computersystemen) BO Back Office van ProRail BO Botsingsformulier bo brugonderhoud BOA Buitengewoon Opsporingsambtenaar BOB Bureau Orde en Bewaking Bo’Bo’ aanduiding voor de asindeling van een locomotief met twee twee-assige draaistellen waarin de assen onafhankelijk worden aangedreven (bijv. diesellocs serie 6400) bobu bouwbureau (van spooraannemer, verantwoordelijk voor een bepaald werkgebied). De schrijfwijze BOBU wordt ook gebruikt B-onderzoek (voormalige) middelste categorie incidentonderzoek in het


spoorbedrijf, na incidenten waarbij de spoorwegveiligheid in het geding is gekomen, veelal uitgevoerd op regioniveau (zoals na STSpassages en bijna-aanrijdingen), zie ook A-onderzoek, C-onderzoek bopz brugopzichter BOR BereikbaarheidsOffensief Randstad (project van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) BORB buitengewone oproep rampenbestrijding BORS Bestuurlijk Overleg Randstadspoor BOS blindenoriëntatiesysteem op stations BOT Bedrijfs Opvang Team BP buiten profiel BP trein, die goederenwagens vervoert waarvan de lading het laadprofiel overschrijdt BP Beschermingsplan NS (C 0403) Bp Bahnpolizei (Duitse spoorwegpolitie) BPB BedrijfsPlanBureau bpl bouwplaats bprl beproevingsritleider BPRM Werkgroep Brandpreventie Reizigersmaterieel BPV Besluit Personenvervoer (C 0102) BR Blokreglement (C 5203) BR Baureihe (Duitse locomotiefserie), bijv. de diesellocs BR 105 van Volker Rail BR Bereichsrechner (sectiecomputer die een

deel van een emplacement onder zijn hoede heeft in het SIMIS-systeem) BR Bevoegdheidsregeling (op basis van de Spoorwegwet) br brug brdwl brugdwarsligger BREL British Rail Engineering Limited (producent van spoorwegmaterieel, zoals de Class 58-diesellocs van ACTS) B-relais beveiligingsrelais BREM Betuweroute Exploitatiemaatschappij bv brgw zie brwt brig Sp brigadier van de Spoorwegpolitie BRM Bedieningsvoorschriften Remsystemen Rollend Materieel (C 6510) brp brugpost Brpr Bremsprobe (remproef) (D) BRW Bedieningsvoorschriften voor RijtuigWasinstallaties (C 6582) brwt brugwachter BRZO Besluit Risico’s Zware Ongevallen BS beperkte snelheid (voorloper van ROZ, rijden op zicht) BS Bijzondere voorwaarden Spoorvervoer BS Besluit Spoorverkeer BS blokschema (type ontwerpblad) BS binnenlandse containershuttle bs bovenkant spoorstaaf BSB Seinenboek voor de Nederlands-Belgische grens(dienst)baan-

vakken / Belgisch Seinboek (C 5302) BSI Bergische Stahl Industrie (fabrikant van automatische treinkoppelingen) BsLL Beschrijvingen Locomotieven en Locomotoren (C 6500) BSM Betuwsche Stoomtramweg-Maatschappij nv BSO basisspooropstelling BSP Besluit Spoorwegpersoneel Bspbr Besluit Spoorwegbruggen Bs-rijtuig stuurstandrijtuig voor trek-duw Beneluxtreinen, ook wel Plan ICR genaamd BSS Bedieningsvoorschriften Spoorwegbruggen BsT Beschrijvingen Treinstellen (C 6501) Bstg Bahnsteig (perron) (D) bst radloc bestuurder radiografisch bestuurde loc bst tpmid bestuurder transportmiddelen bswr bankwerkerseinwerker BT werkplekbeveiligingsklasse Beheerste Toelating BT Baanvakvoorschriften voor Tramwegen (C 5512) BT Beleidsteam (bij calamiteiten) btd buitendienst(stelling) BTD Bedrijfsgegevens voor de Treindienst (C 7401) BTEV Besluit Transportroutes Externe Vei-


ligheid btl buitenland BTO Bureau Technische Ondersteuning (bij grote ongevallen) BTS Beheerste Toegang van NS-Stations btw bindtouw bu buffetrijtuig BÜ Bahnübergang (Duitse overweg, of lastgeving daarvoor) BUP basisuurpatroon (in de dienstregeling) bur bureau BÜSA overwegbeveiligingsinstallatie (‘Bahnübergangssicherungsanlage’) BÜ-Signale Signale an Bahnübergängen (D) buta buiten-termijnaanvraag voor werkzaamheden (de schrijfwijze BUTA wordt ook gebruikt) BV bijzonder vervoer BV buitengewoon vervoer bva baanvak bvasn baanvaksnelheid BvD bevelvoerder van dienst (van de brandweer) BVGS Besluit Vervoer Gevaarlijke Stoffen bvi bovenleidinginspectie bvi bovenleidinginspectievoertuig (meestal een hefbordeswagen) bvl bovenleiding (de schrijfwijze BVL wordt ook gebruikt) BVLD Overzicht Bovenleiding Draagconstructies (C 4506) BVLM Bovenleiding Montagevoorschriften (C 4506)

BVLO Bovenleiding Onderhoudsvoorschriften (C 4506) bvlo bovenleidingomschakeltableau bvls bovenleidings(schakel)schema BVM Voorschriften voor de 3000 Volt Bovenleiding op het BelgischNederlandse grensbaanvak Visé-Maastricht (C 4302) BVO Bureau Verkeersonderzoek bvo bericht van onregelmatigheid B-voorschrift Voorschrift voor de Bediening van wisselen seininrichtingen (beschrijft de niet-locatiegebonden algemene bediening) B-vrs zie B-voorschrift BVS Bedien(ings)voorschrift Seinwezeninstallatie / Bedieningsvoorschriften van Beveiligingsinrichtingen van stations (C 5502, dit is een locatiegebonden aanvulling op de Bvoorschriften) BVT Bedieningsvoorschriften voor Telecommunicatie-inrichtingen van stations (C 5520) BvT Bewijs van Toegang tot Spoorwegterreinen bvt bijzonder voertuig Bw bep. type wagen voor vervoer van bier (‘bierwagen’) Bw Bahnbetriebswerk / Betriebswerk (depot of werkplaats van de Duitse spoorwegen) Bww Bahnbetriebswagenwerk (Duitse wagen-

werkplaats) BZ Betriebszentrale (netwerkverkeersleidingscentrum) (D) bzv bijzondere voorziening


C C aanduiding voor de asindeling van een (rangeer-)locomotief met drie onderling gekoppelde assen (bijv. rangeerlocs serie 600) C bakcode ‘Derde klas’ in de aanduiding van een treinstel (in gebruik vóór 1956) c chef (de verkorting Ch wordt ook gebruikt) C3R bep. type C-vormige spoorstaafbevestiging (ook wel Mills Rail Clip genoemd) cab centrale afstandbediening van schakelen onderstations CADIB Controleren Afwijkingen Dienstregeling in BEPAC / Controle en Aanmaak Dienstregeling BEPAC CAF Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (Spaanse fabrikant van Sprinter treinstellen vanaf 2018) CAPIE Centrale Afstemming Productie Infra-Exploitatie CARE Computer Aided Railroad Engineering (hulpmiddel om OBE, OR, OS, OKT, SB, WVK en SPW-bladen te ontwerpen en te toetsen) CAV Commissie Algemene Verdedigingsvoorbereiding CAVIA systeem voor Calamiteitenafhandeling, Vastlegging, Inventarisatie en Autorisatie / Communicatie, Autorisatie, Vastlegging en Inventarisatie van Afhan-

delingsafspraken (tussen ProRail en de vervoerders) cba controlebeambte CBG Centrale Beheersing Goederenvervoer CBG centraal bediende gebieden (van het spoorwegnet) CBHV Contactbureau Rangeerdienst Havengebied CBI Computer-Based Interlocking (een beveiligingssysteem) CBM Conversie Basisgegevens Materieel cbo chef bedrijfsonderdeel CBP Calamiteitenbestrijdingsplan CBP-S Calamiteitenbestrijdingsplan Schiphol CBP-SST Calamiteitenbestrijdingsplan Schipholspoortunnel C’C’ aanduiding voor de asindeling van een locomotief met twee drie-assige draaistellen waarin de assen onderling gekoppeld zijn (bijv. elektrische locs reeks 18 van de NMBS) CCFL callcenter voor frontliners NS CCK calamiteiten commandokamer cCrs chef stapelplaats Crailoo CCS-TSI zie TSI-CCS CDB Calamiteiten Database CDL central door locking (centrale deurvergrendeling), zie CDV CDM computersysteem conducteursdiensten cdt conducteur CDT computersysteem

machinistendiensten CDU cab display unit (elektrisch zicht in krachtvoertuigen voorzien van ATB-NG) CDV centrale deurvergrendeling cdw chef dienstkring van de weg CE Calamiteiten Eenheid (van de brandweer) CEH Conférence Européenne des Horaires des trains de voyageurs (Europese reizigerstreindienstconferentie) CEMT Conférence Européenne des Ministres des Transports (Europese Conferentie van Ministers van Verkeer) CENELEC Comité Européen de Normalisation Électrotechnique (Europees Comité voor Elektrotechnische Standaardisering binnen de Europese markt) CER Community of European Railway and Infrastructure Companies cg codegever (in relaishuis) CG codegever gestoord (er kan geen knipperend seinbeeld worden ingesteld) CGK Configuratiegenerator KBV (configuratiesysteem in de koppeling tussen ‘Beveiliging 21’ en VPT) Cgt bep. type open wagen voor vervoer van cokes, met luchtleiding (draagvermogen 15 ton) CGV Coördinator Gewondenvervoer (bij grote ongevallen)


Ch chef (de verkorting c wordt ook gebruikt) CHA centrale halaanwijzer CHCL zie CHFF CHDG aanduiding voor wagens bestemd voor graanvervoer CHFF bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met valrem/parkeerrem en stoomleiding (laadvermogen 10 ton), later CHCL genoemd CHG bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met remhuisje en schroefrem (laadvermogen 10 ton) CHIB aanduiding voor koelwagens voor het vervoer van bananen Chij bep. type koelwagen voor licht bederfelijke goederen (draagvermogen 10, 12.5 of 15 ton) Chiju bep. type koelwagen voor licht bederfelijke goederen (draagvermogen 10, 12 of 12.5 ton) CHIP Chemical Hazard Information and Packaging Regulations CHL chloorvervoer CHLOOR chloorvervoer CHO(M) aanduiding voor goederenwagens die van Duitsland zijn overgenomen Chp bep. type gesloten wagen voor bananenvervoer (draagvermogen 12.5 ton) Chpw bep. type gesloten wagen voor bananenvervoer (draagvermogen 12.5 ton)

Chr bep. type gesloten wagen voor vervoer van groente (draagvermogen 15 ton) Chrk bep. type gesloten wagen voor vervoer van groente (draagvermogen 15 ton) Chrks bep. type gesloten wagen voor vervoer van groente (draagvermogen 17.5 ton) Chrw bep. type gesloten wagen voor vervoer van groente (draagvermogen 15 of 17.5 ton) Ch Sp chef van de Dienst Spoorwegpolitie Ch Sw chef Seinwezen (de verkorting cs wordt ook gebruikt) Chv bep. type koelwagen voor vleesvervoer Chvps bep. type koelwagen voor vleesvervoer cie commissie CIM Convention Internationale concernant le transport des Marchandises par chemin de fer (Internationale Overeenkomst betreffende het vervoer van goederen per spoor, C 8102) CIPCE Centre d’Information et de Publicité des Chemins de fer Européens CIR Computer Integrated Railroading (opvolger van het systeem LZB voor automatische treinbeïnvloeding) CIS CVL Interface Systeem (EBP onderpost naar CVL-installaties) CIT Comité International des Transports par chemin de fer (Internationaal Comité voor het

Vervoer per Spoorweg) CIV Convention Internationale concernant le transport des Voyageurs et des bagages par chemins de fer (Internationale Overeenkomst betreffende het vervoer per spoor van reizigers en bagage, C 8102) CIVA Centrale Informatievoorziening en Automatisering CIWL Compagnie Internationale des WagonsLits (de verkorting WL werd ook gebruikt) CIWLT zie CIWL Ck koprijtuig van treinstel, met derde klas (bijv. in treinstel Mat ’46) CLS Centrale Limburgsche Spoorweg Maatschappij nv CLU de procedure ‘Complete Lijn Uitschakelen’ van de bovenleiding CME Cöln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft cmg chef magazijn CMK Centrale Meldkamer (van de Spoorwegpolitie) CMR CalamiteitenManagement Rail (van NedTrain) CMSWV Centraal MonitoringSysteem Wisselverwarming CMV Coördinatie Militair Vervoer CMWP Coördinator Mobiele Werkplaats (van Volker Rail en BAM Rail) CN Vervoermaatschappij Centraal Nederland nv (dochteronderneming van de NS) Co’Co’ aanduiding voor


de asindeling van een locomotief met twee drie-assige draaistellen waarin de assen onafhankelijk worden aangedreven (bijv. elektrische locs serie 1200) COd chef Onderhoudsdienst coll zie collen collen collationeren, ofwel checken (vooral van WBI’s) COMPASS Combined Performance and Safety System COMPOS Contact Opnemen Met Post of bijsturing (vermelding op dienstkaartjes van rijdend personeel van NSR, als door storingen in het plansysteem niet alle ritgegevens op het kaartje staan) COMRT Commando Omgeving Rampterrein C-onderzoek (voormalige) zwaarste categorie incidentonderzoek in het spoorbedrijf, vaak uitgevoerd in samenwerking met de Rijksverkeersinspectie en/of Spoorwegongevallenraad, na ernstige incidenten waarbij de spoorwegveiligheid in het geding is gekomen (zoals na botsingen trein-trein, brand in een trein, ontsporingen, onregelmatigheden met gevaarlijke stoffen en incidenten met dode(n) en/of zwaargewonde(n), zelfmoorden niet daaronder gerekend), zie ook Aonderzoek, B-onderzoek coord coördinator CoPI Commando

Plaats Incident (bij grote ongevallen) CORT Commando Rampterrein COT Condition of Track (toestand baan) COTIF Convention relative aux Transports Internationaux Ferroviaires cotrd coördinator treindienst CP commandopost van de brandweer (bij grote ongevallen) CP “CityPendel”, elektrische treinstellen Mat ’74 (Plan Y) met uitsluitend tweede klasse cp controleploeg CPA Centrale Post Ambulancediensten CP’er lid van controleploeg (van conducteurs) CPR Calamiteitenplan Rail CPR Commissie Preventie van Rampen door gevaarlijke stoffen cpt computer CPVC Centrale Politie Verkeerscommissie c rgdl centrale rangeerdienstleider CRID Current Rail Indicator Device CRIS Centraal ReisinformatieSysteem CRR Centrale Regie Ruimte ProRail (voor cameratoezicht op stations) Crs stapelplaats Crailoo CRVL Centrale Radioverkeersleiding van NS CS Centraal Station CS Conflictsignalering (deel van het PRL-systeem dat conflicten in het Procesplan Rijwe-

gen signaleert) cs chef Seinwezen (de verkorting Ch Sw wordt ook gebruikt) CSBO Conflictsignalering en Beslissingsondersteuning (systeem om potentiële conflicten in het Procesplan Rijwegen, zoals gelijktijdige rijwegen naar hetzelfde spoor, te signaleren en suggesties te geven voor de te nemen beslissingen om ze te voorkomen) CSC Cargo Service Center CS-las bepaald type scheidingslas tussen secties in de spoorbaan CSP Centrale Schakelpost, zie SMC CSPLI Communicatieserver ProcesleidingsInterface (taak van het VKL-systeem die de communicatie met Procesleiding Rijwegen verzorgt) CSR Calamiteitenstaf Rail cst chef station (ofwel: stationschef) ct controle CTA centrale treinaanwijzer (of: centraal bediende treinaanwijzer) CTB Centraal Telecom Blokstelsel CTC Centralized Traffic Control (systeem van de firma GRS voor centrale verkeersleiding en treindienstleiding) CTGG Commissie Transport Gevaarlijke Goederen ctl controleur CTL Chems Trans Logistic (Poolse vervoer-


der van chemicaliën, ook actief op het Nederlandse spoorwegnet) ctm chef tractie en materieel CTO Centrum voor Technisch Onderzoek CTOV CameraToezicht Openbaar Vervoer ctp chef transport CTPI Coördinatieteam Plaats Incident (bij grote ongevallen) ctr chef van de trein (oftewel ‘chef trein’) ctrdl communicerend treindienstleider (de schrijfwijze CTRDL wordt ook gebruikt) CTU Cargo Transport Unit (container) CUP Container Umschlagplatz (Duits overslagstation voor containers) CV Afdeling Capaciteitsverdeling (van ProRail) cv centrale verwarming CVB controleur veilige berijdbaarheid (na werkzaamheden) CvD chef van een Dienst CVGS Coördinatiegroep Vervoer Gevaarlijke Stoffen CVI centrale verkeersinformant (van ProRail) CVI Centrum voor Informatieverwerking (van NS) CVL relaisbeveiliging type CVL (Centrale Verkeersleiding) CVO civiele verkeersondersteuning bij ongevallen CVO Commissie van Overleg (bij calamiteiten)

CV-ruimte centrale kabelverdeelruimte CVS Commissie Veiligheid Spoorwegverkeer c vsp commissaris van de Spoorwegpolitie Cwo chef wegonderhoud cwp chef werkplaats c wpafd chef werkplaatsafdeling CWR Continuous Welded Rail (langgelaste spoorstaven) CWT Constant Warning Time (systeem waarmee precies kan worden bepaald hoe lang een overweg moet worden gesloten, afhankelijk van de snelheid van de naderende trein)


D D Dienst D trein, vervoerd door een diesellocomotief D dieseltractie D dieselspoor (spoor zonder bovenleiding) D aanduiding voor bagagerijtuig D bagageafdeling (in rijtuigcodering treinstellen) D dubbelspoorbeveiliging (automatisch blokstelsel voor dubbelspoor) D disconnected (melding in systeem wanneer een CTA-bak niet goed is aangesloten) D door (treinactiviteit in planregel) D doorkomst d D-treinrijtuig (in rijtuigcodering) Da hoofddirectie van de spoorwegen DA Dienstanweisung (D) DANS Dienstregelinganalyse NS DAS lastgeving Doorrijden bij stoptonende Automatische Seinen DAS Defecten Administratiesysteem DB Deutsche (Bundes)bahn DBAG Deutsche Bahn AG (naam van de gecombineerde Oost- en Westduitse spoorwegen vanaf 1994) DBG Deutsche Bahn Gleisbau GmbH DC gelijkstroom (‘direct current’) DCP Voorschriften voor Diensten Controle-

ploegen (C 7517) DCC Departementaal Coördinatie Centrum (centraal coördinatiepunt voor crisisbeheersing, van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) dc Sp districtschef Spoorwegpolitie DD-AR dubbeldeks agglo-regiomaterieel, ook wel DDM-2/3 genaamd (zelfrijdend dubbeldeks materieel tweede en derde generatie) DDD derailment detection device (apparatuur die een goederentrein vroegtijdig tot stilstand brengt wanneer een dreigende ontsporing van een wagen wordt gedetecteerd) dd funct dienstdoende functionaris DD-IRM dubbeldeks interregiomaterieel DDM dubbeldeks materieel DDM-1 dubbeldeks materieel eerste generatie (trein bestaande uit 6 rijtuigen dubbeldeks materieel met e-loc) DDM-2/3 zie DD-AR DDZ Dubbeldekker Zonering (projectnaam van de revisie van treinstellen DD-AR tot intercitytreinstellen NID, waarbij de stiltecoupé’s boven zijn en de praatcoupé’s beneden), zie NID DE diesel-elektrisch(e) DE dieseltrein (reizigers) DE dubbel-enkelspoorbeveiliging (automatisch blokstelsel voor dubbel-

enkelspoor) DE 1 diesel-elektrische motorwagen (éénwagentrein) uit 1953, bijgenaamd “Blauwe Engel”, zie Plan X DE 2 diesel-elektrisch tweewagentreinstel uit 1953, bijgenaamd “Blauwe Engel” of de verbouwde versie daarvan, zie Plan X DE 3 diesel-elektrisch driewagentreinstel uit 1960, bijgenaamd “Rode Duivel”, zie Plan U DE 4 Nederlands-Zwitsers TEE diesel-elektrisch vierwagentreinstel uit 1957 DE 5 diesel-elektrisch vijfwagentreinstel uit 1940, bijgenaamd “Diesel-vijf” DE 20 diesel-elektrisch directierijtuig uit 1954, bijgenaamd “De Kameel” of “VIP-car” DEC Digital Equipment Corporation (leverancier van computersystemen aan de spoorwegen) DECnet netwerksoftware van DEC, zie aldaar def defect DE-I zie DE 1 DE-II zie DE 2 DE-III zie DE 3 DE-IV zie DE 4 DEL diesel-elektrische locomotief DE-loc zie DEL dEMP project Uitvoering geluidsdempende maatregelen op Emplacementen dep depot DER diesel-elektrische rangeerloc DER 500 diesel-elektri-


sche rangeerloc serie 500 (bijgenaamd “Hippel”) DER 500 L Amerikaanse Lorain spoorkraan op een verbouwd onderstel van een NS DER 500rangeerloc (in gebruik bij de fa. Koek te Mijdrecht) DES traject ingericht voor dubbel-enkelspoorrijden DET diesel-elektrisch(e) treinstel(len) DEt automatisch blokstelsel voor dubbelenkelspoor, met toestemmingsschakelaar DE-V zie DE 5 Df bagagerijtuig voor fietsenvervoer, zie Plan L DG neem dienstregeling in gebruik (een hoofdbedienfunctie systeembeheer BEPAC) Dg bep. type 2- of 3assige bagagewagen voor goederentreinen dgb dienstgebouw DGG Directoraat-Generaal Goederenvervoer (van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) dglbr dienstgeleidebrief DGP Directoraat-Generaal Personenvervoer (van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) DGV Directoraat-Generaal voor het Verkeer Dgw Dienstgüterwagen (D) DH diesel-hydraulisch(e) DH 1 diesel-hydraulische motorwagens (éénwagentrein), bijgenaamd “SRV-wagen”, “Wadloper” of “Maas-

hopper”, nummers 3101-3119 DH 2 diesel-hydraulische tweewagentreinstellen, bijgenaamd “SRV-wagen”, “Wadloper” of “Maashopper”, nummers 3201-3231 DH-mat diesel-hydraulisch materieel di dinsdag(s) did dienstindeler, zie amp dir directeur DISYS Dienstindelingssysteem div diverse(n) DKMar SPL District Koninklijke Marechaussee Schiphol DkSig Deckungssignal (D) DL diesellocomotief DLC Dillen & Le Jeune Cargo nv dl csp dienstleider Centrale Schakelpost D-loc dieselloc(omotief) DLS automatisch blokstelsel voor dubbelspoor met de mogelijkheid tot beveiligd linkerspoor rijden DM Voorschriften voor Diensten Machinisten (C 7517) Dm Britse militaire verlofgangerstrein (voor treinnummer in TDR) DM’90 dieselmaterieel 1990 (diesel-elektrische tweewagentreinstellen, bijgenaamd “Buffel”), nummers 3401-3453 DMI Driver Machine Interface (het ETCSbedienscherm voor de machinist, dat informatie toont over seingeving en treinbeïnvloeding) DMK Districts Meldka-

mer van de brandweer DMQ DEC Message Queue (communicatiesoftware van DEC, zie aldaar) dms districtsmedewerker Seinwezen DMS Duty Manager Security (op station Schiphol) DN-EBP DECnet EBP (rechtstreeks door de trdl bediende versies van EBP, die werden gebruikt vóór de invoering van Procesleiding Rijwegen), zie DECnet DN-TNV DECnet TNV (rechtstreeks bediende versies van TNV, die werden gebruikt vóór de invoering van Procesleiding Rijwegen), zie DECnet DNW Digitaal Naslagwerk (op de ProRail VLposten) DO dagelijks onderhoud do dienstorder doc document DOC trein stopt alleen voor afgeven/aannemen van documenten don donderdag(s) DOSS Discreet Overweg(storing) Signaleringssysteem / Discrete Overwegstoring Signalering Dosto dubbeldeksrijtuig (‘Doppelstockwagen’) dp dienstpassagier (treinen krachtvoertuigpersoneel) dpc depotchef DR Deutsche Reichsbahn (naam van de Oostduitse staatsspoorwegen)


DRB Deutsche Reichsbahn (naam van de Duitse staatsspoorwegen in de periode 19371945) DRG Deutsche Reichsbahn-Gesellschaft (naam van de Duitse staatsspoorwegen in de periode 1924-1937) drgl dienstregeling drglpt dienstregel(meet)punt drietje aanduiding voor een driewagentreinstel DRIS Dynamisch ReisInformatieSysteem Ds bagagerijtuig met stuurstand (van trek/ duwtrein) DS traject ingericht voor dubbelspoorrijden DSG Deutsche Schlafwagen und Speisewagen Gesellschaft dslmt dieselmonteur DSM Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij nv dst dienst (te verrichten - ) dswg douanestukgoedwagen dt district DT dieseltractie dtc districtschef DTP Voorschriften voor Diensten Treinpersoneel (C 7517) D-tr D-trein, ofwel doorgangstrein met toeslag D-trein doorgangstrein met toeslag DTW dynamische treinwijzer DTW-2 dynamische treinwijzer, versie 2 (centraal systeem dat actuele reisinformatie doorstuurt naar NSR ten behoeve van de actuele

vertrektijden op de internetsite) DUEWAG samenvoeging van de Düsseldorfer Waggonfabrik AG en de Waggonfabrik Uerdingen AG (fabrikant van treinstellen DH 1 en DH 2) Düwag Düsseldorfer Waggonfabrik AG (fabrikant van o.a. treinstellen Plan V, nummers 841870. Sinds 1981 wordt het bedrijf DUEWAG genoemd) DV Dienstvorschrift (D) DVL decentrale verkeersleiding/-leider DVM Dynamisch Verkeersmanagement (systeem voor afhandeling van de treindienst op station Schiphol) DVM Drentse Vervoer Maatschappij nv (dochteronderneming van de NS) dw dwangroute bij rijweginstelling DWA Deutsche Waggonbau AG dwl dwarsligger D-Zug Durchgangszug (Duitse D-trein)


E E elektrische stroomlijntrein E aanduiding voor een elektrische locomotief E trein, vervoerd door een elektrische locomotief E enkelspoorbeveiliging (automatisch blokstelsel voor enkelspoor) E einde tijdelijke snelheidsbeperking, zie L, A en E-borden E aanduiding voor expreswagen (snelgoedwagen) met conducteursafdeling E bep. type 2-assige open wagen voor bulkvervoer van kolen e aanduiding voor materieel, geschikt voor elektrische dienst e aanduiding voor elektrische verwarming in rijtuig of wagen EAB StoomtramwegMaatschappij EgmondAlkmaar-Bergen nv EAK elektrische aansluitkast (telpunt in assentellersysteem) Eakkmos bep. type 4assige open bakwagen voor stortgoed Ealos bep. type 4-assige open bakwagen voor vervoer van ruw hout Ealos-t bep. type 4-assige open bakwagen voor vervoer van ruw hout Eamos bep. type 4-assige open bakwagen voor schrootvervoer Eanos bep. type 4-assige open bakwagen

voor vervoer van stortgoed (max. toegestane snelheid 100 km/u) Eanoss bep. type 4-assige open bakwagen voor vervoer van stortgoed (max. toegestane snelheid 120 km/u) Eanoss-z bep. type 4assige open bakwagen voor vervoer van stortgoed Eanos-x bep. type 4assige open bakwagen voor vervoer van stortgoed Eaos bep. type 4-assige open bakwagen voor vervoer van erts, steenkool, schroot e.d. Eaos-x bep. type 4-assige open bakwagen met versterkte bodem, voor schrootvervoer Eas bep. type 4-assige open bakwagen voor schrootvervoer Eas-u bep. type 4-assige open bakwagen voor schrootvervoer EBA Eisenbahnbundesamt (D) EBC EBP BasisConfiguratie, zie EBP Ebf Endbahnhof (eindstation) (D) EBI Ericsson/Elektrisk Bureau, ofwel ERI en EB, samengevoegd tot de afkorting EBI (handelsmerk uit Scandinavië. Dit handelsmerk is overgenomen door de firma Bombardier) EBO emplacementsbezettingsoverzicht EBO externe bedienopdracht (binnen BIF, Bediening Infrastructuur, deelsysteem) van een ander deelsysteem

zoals ABT, ARI of PPR ebo elektrisch bediende overwegboominstallatie E-bord zie L, A en Eborden EBP Elektronische Bedienpost (relaisbeveiliging met elektronische bediening). De term Elektronisch Bedienpunt wordt ook gebruikt EBPV aansturingssysteem EBP voor VPT EBS Elektronische Beveiliging SIMIS (Sicheres Micro-computer System). De term Elektronisch Beveiligingssysteem Siemens wordt ook gebruikt EBS+ zie EBS-plus EBS-plus zie SIMIS-W EC EuroCity ECC Element Control Computer (deze vormt de interface tussen de SIMIS-sectiecomputers en de infra-elementen) ECE EuroCity Express ECE EBS Controle Eenheid (TNV onderpost naar EBS) ECG EuroCity (Goederen) ECH Eddy currentmeting handmatig (opsporen van gebreken aan de spoorstaaf d.m.v. meting met wervelstroom ofwel ‘Eddy current’) ECT Europe Combined Terminals bv (in havengebied Rotterdam) ECT Eddy current train (meettrein voor het opsporen van gebreken aan de spoorstaaf d.m.v. wervelstroom ofwel ‘Eddy current’)


EDG Elektrodynamische Gleisbremse (D) EDK Eisenbahndrehkran (draaibare spoorwegkraan voor werkzaamheden of ongevallen) (D) EDNG Exploitatievoorschriften voor de DuitsNederlandse Grens(dienst)baanvakken (C 5306) ED-rem elektrodynamische rem EDS Eerste Drentsche Stoomtramweg-Maatschappij nv (dochteronderneming van de NS). De verkorting EDSM werd ook gebruikt EDS Electronic Data Systems (Amerikaans bedrijf dat het vroegere Centrum voor Informatieverwerking van NS heeft overgenomen en daarmee de leverancier van de VKL software is geworden), zie CVI EDSM Eerste Drentsche StoomtramwegMaatschappij nv (de verkorting EDS werd ook gebruikt) EEC English Electric Company (fabrikant van rangeerlocs serie 600) EETC Euro Express Train Charter bv (spoorvervoerder, exploitant van autoslaaptreinen) Ef Eisenbahnfahrzeugführer (D) EFA Elektronische Fahrplanauskunft (D) EFM Einfahrtmarkierung (element in EBS dat aangeeft of er vanuit een andere beveiliging een rijweg is ingesteld)

eg expresgoed Eg Eilgüterzug (goederen-exprestrein) (D) Egbf Eilgüterbahnhof (expresgoedstation) (D) EGTM Eerste Groninger Tramway-Maatschappij nv egtr extra goederentrein EHG Einheitsgerätewagen (materieelwagen voor werktreinen) (D) ehob elektrisch bediende halve-overwegboominstallatie EHst Eisenbahnhaltestelle (D) EHV Eerste Hulp Voorschriften NS (C 2407) Einfsig zie Esig eingl eingleisig (enkelsporig) (D) EIRENE European Integrated Railway Radio Enhanced Network EK ‘Elektrokar’ motorperronwagen EKP expeditieknooppunt PTT EKR Elektronische Koppeling RAPIE/ RADAR EL elektrische locomotief EL elektrisch aangedreven materieel EL elektrisch stelknoptoestel EL losse elektrische locomotief afkomstig van een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund)

El elektrische beveiliging el elektrisch EL2 algemene aanduiding voor elektrische tweewagentreinstellen zonder post- of bagageafdeling (zoals een aantal treinstellen Mat ’64 en Mat ’74) elbo elektriciën brugonderhoud ELD2 algemene aanduiding voor elektrische tweewagentreinstellen met bagageafdeling (zoals een aantal treinstellen Mat ’36, Mat ’46, Mat ’54, Mat ’57 en Mat ’64) ELD2 Benelux zie Mat ’57 ELD4 algemene aanduiding voor elektrische vierwagentreinstellen met bagageafdeling (zoals een aantal treinstellen Mat ’46 en Mat ’54) ELE3 algemene aanduiding voor elektrische driewagentreinstellen met expresgoedafdeling (zoals een aantal ICMtreinstellen) ellt extra losse locomotief Elo bep. type 2-assige open bakwagen voor schrootvervoer e-loc elektrische locomotief (ook wel afgekort als E-loc) Elo-t bep. type 2assige open bakwagen voor schrootvervoer ELP2 algemene aanduiding voor elektrische tweewagentreinstellen met postafdeling (zoals een aantal treinstellen


Mat ’64) EL-Signale Fahrleitungssignale für Elektrische Triebfahrzeuge / Signale für die Elektrische Zugförderung (seinen voor spoorvoertuigen met stroomafnemers) (D) elt elektrotechnicus ELT dienst elektrische tractie (e-locs en treinstellen) eltr extra ledige trein EM ledig elektrisch treinstel afkomstig van een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) EMB Elektromechanische Bremse (D) EMC elektromagnetische compatibiliteit EMD zie GM-EMD EMK elektromotorische kracht empl emplacement EM-stop Emergency stop (opdracht binnen ERTMS tot het maken van een noodremming) ENET Eerste Nederlandsche Electrische Tram-Maatschappij nv Eo bep. type 2-assige open wagen voor bietenvervoer eob elektrisch bediende overpadboominstallatie EOC Explosieven Opruimingscommando EOD Explosieven Opruimingsdienst Defensie

(voorh. MOD) Ep Dienst van Exploitatie EPA Elektronische Platz Auskunft (reserveringsnetwerk tussen NS en DB voor internationale reizen per trein) EPD emplacementsdiagram EPO project Energievoorziening, Perronverlenging en Opstelterreinen (project om een groter gebruik van het spoor mogelijk te maken d.m.v. relatief kleine aanpassingen aan de railinfrastructuur) EP-rem elektro-pneumatische rem ER Electrorail nv ER ledig materieel afkomstig van een trein, getrokken door een elektrische locomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) Er automatisch blokstelsel voor enkelspoor met rijrichtingskering er enkele reis er 1 enkele reis 1e klasse er 2 enkele reis 2e klasse ERA European Railways Agency (Europees Spoorwegbureau) ERAIL European Railway Access to Interactive Learning ERAVT European Re-

gister of Authorised Vehicle Types ERIC Enhanced Railfreight Intermodal Control (computersysteem voor routering van containertreinen) ERRI European Rail Research Institute ERS European Rail Shuttle bv ERTMS European Rail Traffic Management System ertr extra reizigerstrein ES traject ingericht voor enkelspoorrijden E.S. elektrische scheiding / scheidingslas Es bep. type 2-assige open bakwagen voor schrootvervoer ESig Einfahrsignal (inrijsein) (D) ESIM EBP Onderposten Simulator (hiermee kan de toestand van infra-elementen worden gesimuleerd naar EBP toe, zodat het gedrag daarvan of van bovenliggende systemen kan worden getest) ES-las elektrische scheidingslas (tussen blokken of secties) ESM elektrisch stroomlijnmaterieel ESM Electrische Spoorweg Maatschappij nv ESO Deutsche Eisenbahn-Signalordnung (Seinenreglement van de Duitse spoorwegen) ESROG ERTMS Safety Requirements and Objectives Group E. St. Eisenbahnstation (D) ESTW Elektronisches Stellwerk (D)


ET Elektrisches Triebfahrzeug (D) ET Elektrotriebwagen (D) Et automatisch blokstelsel voor enkelspoor, met toestemmingsschakelaar ET-BTS Electronic Ticketing en Beheerste Toegang NS-Stations ETCS European Train Control System ETM Eurobalise Transmissie Module ETMET project Elke Tien Minuten Een Trein ETML European Rail Traffic Management Layer ETMZ Electrische Tramweg-Maatschappij Zandvoort nv ETO Eén Trein Onderweg (regime waarbij in een gebied slechts één trein tegelijk onderweg mag zijn, vanwege het ontbreken van beveiliging. Wordt gebruikt voor raccordementen, voornamelijk in het Rotterdamse havengebied) ETSC European Transport Safety Council E-type classificatie voor normale open goederenwagens EUC Euro Cargo goederentrein EURATEL European Railway Telecommunications EUROBALT European Research project for Optimised Ballasted Track EUROFIMA Société européenne pour le Financement du Matériel

Ferroviaire EV energievoorziening EVB eenheden van bedrijfshinder (om de gevolgen te kunnen meten van verstoringen in de treindienst) EVC European Vital Computer (ERTMS boordcomputer van een trein) evl elektrische verlichting evr enkelvoudig rijwegplan EVSA Elektrische Verbindingen aan Spoorstaven en Aardingen (C 5507) EWH Elektrische Weichenheizung (elektrische wisselverwarming) (D) EWS Elektronisch WION-Systeem (geeft informatie over ondergrondse kabelnetten), zie WION exwg expresgoedwagen E-z bep. type 2-assige open bakwagen voor schrootvervoer E-Zug Eilzug (Duitse sneltrein)


F F voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations behorende tot de staatsspoorwegen F speciale stortwagen (in aanduiding goederenwagens) F aanduiding voor veewagens F aanduiding voor gefaseerde rijweginstelling F fluit (lastgeving - ) FA fysieke afscherming (bij werkzaamheden aan de spoorbaan) Fa bep. type 4-assige open zelflosser wagen voor vervoer van steenkool Fa bep. type overdekte veewagen van 17 m2 (met luchtleiding) Faals bep. type 6-assige zelflosser ertswagen fac facultatieve trein Facns bep. type 4-assige open zelflosser wagen voor bruinkoolvervoer Facs bep. type 4-assige open zelflosser wagen voor stortgoederen zoals bruinkool Fakks bep. type 4-assige gesloten wagen voor stortgoederen Fal bep. type 4-assige open zelflosser ertswagen Falls bep. type 4-assige open zelflosser ertswagen Falns bep. type zware 4-assige zelflosser wagen voor vervoer van kalk, steenkool, erts e.d. Falrrs bep. type 4-assige open zelflosser erts-

wagen Fals bep. type 4-assige open zijlosser wagen voor het vervoer van stortbare goederen zoals kalk Fals-z bep. type 4-assige open zijlosser wagen voor kalksteenvervoer Fans bep. type 4-assige open wagen voor stortgoederen Fas bep. type 4-assige open kiepwagen (met pneumatische bediening) voor vervoer van zand, grind en schroot. Dit type wagen kan aan beide zijden lossen Fat bep. type 4-assige gesloten wagen voor stortgoederen FB functionaliteitsbeperking (van infrastructuur, bijv. bij werkzaamheden) Fb bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met luchtleiding) Fbf Fernbahnhof (D) Fbk bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met Kunze-Knorr rem) Fbks bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met Kunze-Knorr rem) Fbs bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met lucht- en stoomleiding) Fbw bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met Westinghouse rem) Fbws bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met Westinghouse rem en stoomleiding) Fc bep. type overdekte veewagen van 21 m2

(met luchtleiding) Fccpps bep. type 2-assige open onderlosser grindwagen (model RailPro) FCE fictieve controleeenheid (in EBP) fcfs ‘first come, first served’ (systeem voor afhandeling van de treindienst, bijv. in de Schipholtunnel. De schrijfwijze FCFS wordt ook gebruikt) Fcks bep. type overdekte veewagen van 21 m2 (met Kunze-Knorr rem en stoomleiding) Fcs bep. type 2-assige open onderlosser kolenwagen Fcws bep. type overdekte veewagen van 21 m2 (met Westinghouse rem en stoomleiding) Fdl Fahrdienstleiter (treindienstleider) (D) FD-Zug Ferndurchgangszug (Duitse intercitytrein) Fg Frachtgüterzug (D) Fgz Ferngüterzug (D) FIP Facilités de circulation Internationales du Personnel des chemins de fer (internationale reisfaciliteiten voor spoorwegpersoneel) FIS Fahrgast Informations System (reizigersinformatiesysteem) (D) Flm Fahrleitungsmeisterei (onderhoudsdistrict voor de bovenleiding) (D) FM facultatieve trein met reeds ingeroosterd materieel en personeel (ook genoemd “Facultatief Met”) FMS Flexibel Meldka-


mer Systeem FMW Fahrleitungsmontagewagen (montagewagen voor de bovenleiding) (D) FO bep. type 2-assige gesloten veewagen met remmershuisje en schroefrem FOT functionele onttrekkingstekening (van geplande werkzaamheden aan de railinfra) Fot bep. type gesloten wagen voor vervoer van onverpakt geslacht vee (met lucht- en stoomleiding) Fotgw bep. type gesloten wagen voor vervoer van onverpakt geslacht vee (met Westinghouse rem en stoomleiding) Fotk bep. type gesloten wagen voor vervoer van onverpakt geslacht vee (met Kunze-Knorr rem en stoomleiding) Fotw bep. type gesloten wagen voor vervoer van onverpakt geslacht vee (met Westinghouse rem en stoomleiding) FRAM Friese Autobus Maatschappij nv (dochteronderneming van de NS) FRAMAFER Société Française de Construction de Matériel Ferroviaire (fabrikant van spoorbouwmachines) FS Full Supervision (normale mode van ERTMS waarbij controle op de spoorbezetting voor de trein heeft plaatsgevonden en volledige automatische treinbeïnvloeding plaatsvindt)

FSV Federatieve Spoorweg Vakbond F-type classificatie voor open stortwagens funct functionaris FV Fahrdienstvorschrift(en) (D) Fva bep. type overdekte veewagen van 17 m2 met verdieping (met luchtleiding) Fvaws bep. type overdekte veewagen van 17 m2 met verdieping (met Westinghouse rem en stoomleiding) Fvbs bep. type overdekte veewagen van 19 m2 (met lucht- en stoomleiding) Fvvbs bep. type overdekte veewagen van 19 m2 met verdieping (met lucht- en stoomleiding) Fw Fahrwegsignal (D) FWS Fern Wirk Schirm (bedienterminal voor assentellersysteem) Fw-Signale Fahrwegsignale (D) FZ facultatieve trein zonder ingeroosterd materieel en personeel (ook genoemd “Facultatief Zonder”) F-z bep. type 4-assige zelflosser wagen met vijf achter elkaar geplaatste, afzonderlijk zijwaarts kiepbare bakken, voor gebruik in de staalindustrie en de mijnbouw Fz-Signale Signale an einzelnen Fahrzeugen (seinen op losse locs en rangeerdelen) (D) F-Zug Fernschnellzug (Duitse expresstrein, later ICE genaamd)


G G goederenregime (Len H-seinen) G voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations behorende tot particuliere maatschappijen G normale gesloten wagen met minimaal acht ventilatiegaten (in aanduiding goederenwagens) G geheim g goederen g goederenmaterieel g goederenvervoer g bestemd voor containervervoer (in aanduiding voor platte goederenwagens) g bestemd voor graanvervoer (in aanduiding voor gesloten goederenwagens) GAB Geautomatiseerde Aanvraag Buitendienststelling (onderdeel van RAPIE) Gabs bep. type 4-assige gesloten grootvolume wagen GADO Groninger Autobusdienst Onderneming nv (dochteronderneming van de NS) GAGS Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen GAOS Geautomatiseerd Alarmerings- en Oproepsysteem (bij ernstige verstoringen van de treindienst) Gb bep. type beerwagen/mestwagen, voorzien van luchtleiding gb geen bijzonderheden

GBA gebruikelijke blokafstand Gbf Güterbahnhof (Duits goederenstation) Gbgkks bep. type 4assige gesloten grootvolume wagen voor het vervoer van granen Gbln bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met schuifwanden Gbln-t bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met schuifwanden G-blok gietijzeren remblok Gbls bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met schuifwanden Gbs bep. type 2-assige gesloten grootvolume goederenwagen Gbs bep. type 2-assige hefbordeswagen voor werkzaamheden aan de bovenleiding GBV Reglement Gebruik Bijzondere Voertuigen (C 4402) GC goederencriterium GC Gedwongen Concept (systeem dat het mogelijk maakt dat LWB en trdl werkzones formeel via bedien- en beveiligingssystemen aan elkaar overdragen) GCBf Großcontainerbahnhof (D) Gch bep. type gesloten wagen voor gistvervoer (draagvermogen 12 ton) gdbva grensdienstbaanvak gdst geen dienst (bijv. stilstaande locomotief)

GE goederenemplacement GE aanduiding voor diesellocs, gebouwd door de Amerikaanse firma General Electric (in gebruik bij het railbedrijf van de Hoogovens) GE Geneeskundige Eenheid (bij grote ongevallen) GED geduwd materieel GETA Gemeente Electrische Tram Arnhem GEVI gevaarsidentificatienummer (oranje kenmerking op wagens met gevaarlijke stoffen) gew gewicht Gfpl Güterzugfahrplan (dienstregeling voor goederentreinen) (D) gg bestemd voor cementvervoer (in aanduiding voor gesloten goederenwagens) GGVSE Gefahrgutverordnung Straße und Eisenbahn (Duitse regelgeving voor het weg- en spoorvervoer van gevaarlijke stoffen) Ggzg Gegenzug (tegentrein) (D) Gh bep. type open goederenwagen met neerslaande zijkleppen (draagvermogen 10 ton) GHOR Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen GHS Globally Harmonized System of classification and labeling of chemicals ghstn groepshoofdstation GIL Geul Inhoud Lijsten (deze beschrijven welke kabels en leidingen in welke geulen liggen)


gio grote infra-onttrekking (bij geplande werkzaamheden) GISP Geautomatiseerd InformatieSysteem ProRail (voor het inlichten van wachtdiensten bij calamiteiten en onregelmatigheden in de treindienst) GiTM Ginnekensche Tramweg Maatschappij nv gkt goederenkantoor GL bep. type 2-assige open goederenwagen met remhuisje en schroefrem (laadvermogen 15 ton) Gl bep. type open goederenwagen met neerslaande zijkleppen (draagvermogen 15 ton) Gla Gleisanschluß (spooraansluiting) (D) glbr geleidebrief Glg bep. type open goederenwagen (draagvermogen 17.5 ton) Glij bep. type open goederenwagen met losse kopschotten (draagvermogen 15 ton) Gls bep. type 2-assige gesloten goederenwagen GM gereedschap- en materieelwagen GM-EMD General Motors Electro-Motive Diesel (fabrikant van de Class 66-diesellocs, o.a. voor ACTS) GMG groot mechanisch gereedschap (zoals stopmachines e.d.) GMK Gemeenschappelijke Meldkamer (van brandweer, politie en ambulancediensten) GMS Geïntegreerd

Meldkamer Systeem gmtr gemengde trein GO goederentrein (voorh. gtr) go groot onderhoud / grootschalig(e) onderhoud(swerkzaamheden) aan de railinfrastructuur GOLS Geldersch-Overijsselsche Lokaal-Spoorweg Maatschappij nv GOR Generieke Operationele Regelingen (bijv. m.b.t. de Schipholspoortunnel) GOR geplande onttrekking railcapaciteit (bij werkzaamheden) GOSM GelderschOverijsselsche Stoomtram Maatschappij nv Gp bep. type ketelwagen, voorzien van luchtleiding gp groep GPE Tramweg-Maatschappij GroningenPaterswolde-Eelde nv GR grendel voor rangeren of brugbediening gr grens grbva grensbaanvak grc groepschef grc gd groepschef gronddienst grc kvtp groepschef krachtvoertuigpersoneel grc tps groepschef treinpersoneel GRIP Gecoördineerde Regionale IncidentenbestrijdingsProcedure gritr grindtrein grk gebouw aan de De Ruyterkade, Amsterdam grl groepsleider GRS General Railway Signal Company (fabrikant van het systeem ATB-EG) grtr groentetrein

GRU aanduiding voor dekzeilwagens GR(W) gelijkrichter(wagen) GS gevaarlijke stoffen GS Gooische Stoomtramwegmaatschappij nv Gs bep. type 2-assige gesloten goederenwagen (model Van Gend & Loos) GSD aanduiding voor schuifdakwagens GS-las bepaald type scheidingslas tussen secties in de spoorbaan GSM Geldersche Stoomtramweg-Maatschappij nv (de verkorting GSTM werd ook gebruikt) GSM Gelderse Streekvervoer Maatschappij nv GS-ME Gevaarlijke Stoffen Meetvoertuig GSM-R Global System for Mobile communication – Rail / GSM for Railways (digitale treinradio) GSM-Rail zie GSM-R gst goederenstation GSTM Geldersche Stoomtramweg-Maatschappij nv (de verkorting GSM werd ook gebruikt) Gsw bep. type gesloten stukgoedwagen (“Geschlossener Stückgutwagen”) GT Geldersche Tramwegen nv (de verkorting GTW werd ook gebruikt) Gt aanduiding voor open goederenwagens GTB geen treinbewegingen (geen treinen rangeerbewegingen toegestaan bij de desbe-


treffende werkzaamheden) Gtd bep. type open wagen voor vervoer van dwarsliggers (draagvermogen 10 ton) GTG Gemeentetram Groningen Gtg bep. type open goederenwagen met neerslaande zijkleppen (draagvermogen 10 ton) Gtm bep. type open goederenwagen met losse kopschotten (draagvermogen 20 of 21.5 ton) Gtmk bep. type open goederenwagen met losse kopschotten en Kunze-Knorr rem (draagvermogen 20 ton) Gtr bep. type open goederenwagen met losse kopschotten, voorzien van luchtleiding (draagvermogen 30 ton) gtr goederentrein GTVP geplande treinvrije periode, t.b.v. werkzaamheden (afkorting in gebruik bij ProRail) GTVP gegarandeerde treinvrije periode, t.b.v. werkzaamheden (afkorting in gebruik bij IVW) GTW Geldersche Tramwegen nv (de verkorting GT werd ook gebruikt) GTW GelenkTriebwagen (zoals de ‘Velios’ van Veolia en de ‘Spurt’ van Arriva) G-type classificatie voor gesloten goederenwagens Gtz bep. type zelflossende open goederenwagen (draagvermogen 20 ton)

Gv Güterverkehr (D) GVB Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam GVB glijdend variabel blok (volledige cabinesignalering ter vervanging van seinen langs de baan. Bij dit systeem wordt de scheiding van treinen dus niet geregeld op basis van fysiek gedefinieerde blokken) GVBA Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam, zie GVB GVM Gelderse Vervoer Maatschappij nv GW werkplekbeveiligingsklasse Gegarandeerde Waarschuwing GW groepswagen (voor het stukgoederenvervoer) Gw bep. type ketelwagen voor vervoer van lichtgas GWI Genesee & Wyoming, Inc. (goederenvervoerder op havenspoorlijnen, die Rotterdam Rail Feeding heeft overgenomen) GWSM GelderschWestfaalsche Stoomtram-Maatschappij nv GWTM GelderschWestfaalsche TramwegMaatschappij nv Gz algemene aanduiding voor zandwagens Gzg bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van luchtleiding (draagvermogen 15 ton) Gzk bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van luchtleiding (draagver-

mogen 10 ton) Gzl bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van luchtleiding (draagvermogen 15 ton) GZM algemene aanduiding voor zandwagens Gzm bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van luchtleiding (draagvermogen 20 ton) Gzmk bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van Kunze-Knorr rem (draagvermogen 20 ton) Gzmw bep. type zandwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van Westinghouse rem (draagvermogen 20 ton) Gzz bep. type 2-assige ballastwagen met losse kopschotten en neerslaande zijschotten, voorzien van luchtleiding (draagvermogen 10 ton). De schrijfwijze GZZ werd ook gebruikt


H H handbediening (bedrijfstoestand CTA) H herfstcriterium (rijweginstelling bij gladde sporen) H halt (sein voor zware goederentreinen) H speciale gesloten wagen (in aanduiding goederenwagens) H rongenwagen met stalen rongen (in aanduiding goederenwagens) h herroep rijweg HA Stoomtram Haarlem-Alkmaar Habbcceks bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van personenauto’s Habbiillns bep. type 4assige gesloten wagen met versterkte verschuifbare zijwanden (max. toegestane snelheid 100 km/u) Habbiilnss bep. type 4assige gesloten wagen met versterkte verschuifbare zijwanden (max. toegestane snelheid 120 km/u) Habbiins bep. type 4assige schuifwandwagen voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 100 km/u) Habbiinss bep. type 4assige schuifwandwagen voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 120 km/u) Habbiks bep. type 4assige gesloten wagen met verschuifbare zij-

wanden, voor vervoer van stukgoed Habbillns bep. type 4assige gesloten wagen met verschuifbare zijwanden, voor vervoer van stukgoed Habbins bep. type 4assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout (max. toegestane snelheid 100 km/u) Habbinss bep. type 4assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout (max. toegestane snelheid 120 km/u) HABD Hot Axle Box Detector Habfis bep. type 4assige gesloten schuifwandwagen voor vervoer van stukgoed (geschikt voor het vervoer met veerboten) Habiikks bep. type 4assige gesloten grootvolume wagen, speciaal voor vervoer van autoonderdelen op industriepallets Habiins bep. type 4assige gesloten wagen voor vervoer van papierpulp Habiis bep. type 4assige gesloten wagen met versterkte verschuifbare zijwanden, voor vervoer van stukgoed Habikks zie Habiikks Habils bep. type 4assige gesloten wagen met verschuifbare zijwanden, voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 100 km/u)

Habillss bep. type 4assige gesloten wagen met verschuifbare zijwanden en verplaatsbare tussenwanden, voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 120 km/u) Habins bep. type 4assige gesloten wagen voor vervoer van stukgoed (model Transwaggon) hagt Sp hoofdagent Spoorwegpolitie hahob halfautomatische halve-overwegboominstallatie Haimmrs bep. type 4assige verwarmde gesloten wagen voor vervoer van stukgoed Hain bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van cellulose Hai-t bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van cellulose haki halfautomatische knipperlichtinstallatie HAL Heavy Axle Load hali halfautomatische lichtinstallatie voor overwegen (voorh. havio) haob halfautomatische overpadboominstallatie havio halfautomatische verkeerslichtinstallatie voor overwegen, zie hali HB Hollandsche Buurtspoorwegen nv HB bagagewagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HB Hondenbrigade (van de Spoorwegpolitie) hb handbediening / handbediend Hbbikks bep. type 2assige gesloten wagen


met verschuifbare zijwanden, voor vervoer van stukgoed Hbbillns bep. type 2assige gesloten wagen met zes verplaatsbare tussenwanden, voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 100 km/u) Hbbillnss bep. type 2assige gesloten wagen met zes verplaatsbare tussenwanden, voor vervoer van stukgoed (max. toegestane snelheid 120 km/u) Hbbills bep. type 2-assige gesloten goederenwagen. Dit type overschrijdt het toegelaten profiel in België Hbbins bep. type 2-assige gesloten wagen voor vervoer van goederen op pallets Hbbins-tt bep. type 2assige gesloten wagen voor vervoer van goederen op pallets Hbbkkss bep. type 2assige postwagen HBD hotboxdetectiesysteem Hbf Hauptbahnhof (Duits hoofdstation) hbhob handbediende halve overwegboominstallatie Hbi bep. type 2-assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout Hbi NS Houtbereidingsinrichting Dordrecht (de schrijfwijze HBI werd ook gebruikt) Hbikk bep. type 2-assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout

Hbikklls bep. type 2assige gesloten wagen met verschuifbare zijwanden, voor vervoer van stukgoed Hbillns bep. type 2-assige gesloten goederenwagen met schuifwanden Hbins bep. type 2-assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout Hbins-tt bep. type 2assige gesloten wagen voor vervoer van gezaagd hout Hbis bep. type 2-assige gesloten goederenwagen. Sinds 1975 wordt dit type Hbis-ww genoemd Hbis-ww zie Hbis hbki handbediende knipperlichtinstallatie HBT Handboek Treindienstleider HBV Handboek Verkeersleider hbw hefbordeswagen (voor werkzaamheden aan de bovenleiding) HC trein die High Cubecontainers vervoert (Hoge Containers buiten profiel) HC reizigersrijtuig 2e klasse (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) hc hoofdconducteur Hcceerrs bep. type 4assige gelede verwarmde huifwagen voor vervoer van personenauto’s Hccmqqr bep. type 4assige gesloten wagen voor vervoer van personenauto’s Hccrrs bep. type 4-as-

sige gelede huifwagen voor vervoer van personenauto’s (max. toegestane snelheid 100 km/u) Hccrrss bep. type 4assige dubbeldeks verwarmde gelede huifwagen voor vervoer van personenauto’s (max. toegestane snelheid 120 km/u) hcvsp hoofdcommissaris van Spoorwegpolitie HD reizigersrijtuig 1e klasse (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HD-rem hogedrukrem HDS dienstoverzicht (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) heavyrail aanduiding voor spoorsystemen waar treinen met grote aslasten en tonmetergewichten kunnen rijden (de verkorting HR wordt ook gebruikt) HEEMAF Hengelosche Electrische en Mechanische Apparaten Fabriek nv (fabrikant van de elektrische installatie voor o.a. de Hondekoptreinstellen en de locseries 1200 en 2200/ 2300) HERMES Handling through European Railways Messages Electronic System HEROE Harmonisation of European Rules for Operating ERTMS HESM Hollandsche Electrische Spoorweg Maatschappij nv Hfbf Hafenbahnhof (D) hfdspw hoofdspoorweg


Hfs bep. type 2-assige gesloten wagen voor vervoer van stukgoed (geschikt voor vervoer op veerboten) HG goederenwagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HG geladen of te lossen wagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) hgb hoofdgebouw van de spoorwegen te Utrecht Hgbf Hauptgüterbahnhof (Duits goederenhoofdstation) HGK Häfen und Güterverkehr Köln AG HGST Hoofdinspecteur-Generaal der Spoor- en Tramwegen (van het Rijkstoezicht op de Spoorwegen) HGV Heavy Goods Vehicle (classificatie voor zware goederenwagens) HH kolenwagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HHD aanduiding voor speciale platte wagens voor het vervoer van laadkisten HHPI Heavy Haul Power International GmbH (Duitse goederenvervoerder, ook actief op het Nederlandse spoorwegnet) HHVO Stoomtram ’s-Hertogenbosch-Helmond-Veghel-Oss nv HIAB Hydrauliska Industri AB (Zweedse fabrikant van hydraulische kranen, o.a. gebruikt op locomotoren van NS)

HIAB-kraan zie HIAB Hiimmrrs bep. type 4assige verwarmde gesloten wagen voor vervoer van stukgoed Hiimrrs bep. type 4assige verwarmde gesloten wagen voor vervoer van stukgoed Hiirrs bep. type 2delige gekoppelde schuifwandwagen met 4 assen, voor vervoer van stukgoed op pallets HIJSM Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (de afkorting HSM werd ook gebruikt) HIOB bep. type hefbordeswagen voor onderhoud aan de bovenleiding (“Hubarbeitsbühnen-Instandhaltungsfahrzeug für Oberleitungsanlagen”) Hiqqrrs-vw bep. type 2-assige gesloten wagen met wegschuifbare zijwanden, voor vervoer van goederen op pallets Hirrs bep. type 4-assige gesloten wagen voor goederen op pallets (model Transwaggon). Dit type overschrijdt het toegelaten profiel in België hivsp hoofdinspecteur van Spoorwegpolitie HK trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) Hkb bep. type 2-assige platte wagen met rongen Hkba bep. type 2-assige platte wagen met rongen Hkbar bep. type 2-assige platte wagen met rongen

HKC werktrein (“chantier”) (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKF facultatieve trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKM goederentrein (“marchandises”) (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKN nachttrein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKS extra trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKT troepentrein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKV reizigerstrein (“voyageurs”) (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKX exprestrein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKY eerste trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HKZ laatste trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HL locomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HLD baandiesellocomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HLE elektrische locomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HLE11 elektrische locs reeks 11 van de NMBS, ingezet voor de treindienst tussen Amsterdam en Brussel HLR rangeerdieselloco-


motief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HLS herstellen rijrichting linkerspoor HL-Signale Lichthauptund Lichtvorsignale (lichtseinen: hoofd- en voorseinen) (D) hlt halte HLT locomotief met tender (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HlTgM Haarlemsche Tramweg-Maatschappij nv HlTyM Haarlemsche Tramway-Maatschappij nv HLV stoomlocomotief (niet-officiële afkorting, in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HLZ diesellocomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HM meubelwagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) hmt hoofdmonteur hmt ae hoofdmonteur materieel ATB en elektronica hmt EV hoofdmonteur energievoorziening hmt mat d hoofdmonteur materieel diesel hmt mat e hoofdmonteur materieel elektrisch hmt Sw hoofdmonteur Seinwezen HMX rijtuig met afdelingen 1e en 2e klasse (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HN Locaalspoorwegmaatschappij Hollandsch Noorderkwartier nv

HN ledige wagen of rijtuig (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HOBC High Output Ballast Cleaner (moderne ballasthormachine) h.o.h. afstand tussen sporen, hart op hart gemeten Holec samenvoeging van de bedrijfsnamen HEEMAF/Hofstede Crull & Willink en de Electrotechnische Industrie voorheen Willem Smit & Co. (fabrikant van de elektrische installatie van treinstellen zoals DD-AR, DD-IRM, DM’90, ICM, IRM en SGM) HOvD Hoofdofficier van Dienst (van de brandweer) Hp Haltepunkt (Duitse halte) HP trein die Huckepackwagens vervoert (buiten profiel) HP platte wagen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HPCE hoofdpost controle-eenheid (computer en software van EBP welke in contact staat met de onderposten) Hp-Signale Hauptsignale (hoofdseinen) (D) HPSS High Performance Switch System (bep. type wisselsteller) HQ open voertuig (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HQE gesloten voertuig (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HR zie heavyrail

HR Holland Railconsult (verzelfstandigd voormalig Ingenieursbureau NS) H-rapport rapport van hermeting van een spoorstaafdefect HRC Holland Rail Container bv HRP zie Hirrs Hr-Signale Hornrufsignale (fluitseinen) (D) HS hoogspanning HS Hollands Spoor (station Den Haag - ), zie Gv HS mechanische beveiliging, type HSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij) Hs Formsperrsignal (D) HSA High Speed Alliance (exploitatiemaatschappij voor de treindienst op de HSL Zuid) H-sein lichtsein dat zware goederentreinen opdraagt halt te houden HSFV High Speed Freight Vehicle (classificatie voor goederenwagens, geschikt voor hoge snelheden) HSL hogesnelheidslijn HSL Noord Zuiderzeelijn, hogesnelheidslijn van Schiphol naar Groningen (afgeblazen) HSL Oost Hogesnelheidslijn Amsterdam – Utrecht – Arnhem – Duitse grens (afgeblazen) HSL Zuid Hogesnelheidslijn Schiphol – Rotterdam – aansluiting Breda – Belgische grens HSM zie HIJSM hspl hersporingsleider HSR High Speed Rail / High Speed Railway (aanduiding voor spoor-


baan welke geschikt is voor hoge snelheden) Hst Haltestelle (Duitse halte) HST hogesnelheidstrein hstn hoofdstation HS-toestel handelinrichting voor bloktoestellen, model HSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij) HSTR High Speed Track Recording (spoorstaafonderzoek dat met hoge snelheid door een speciale meettrein kan worden verricht) HSTRC High Speed Track Recording Coach (meettrein die spoorstaafonderzoek kan verrichten met hoge snelheid) HT tender (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HTM Haagsche Tramweg Maatschappij nv HTRS Husa Transportation Railway Services Nederland bv (voorh. ACTS) htwt haltewachter HTyM Haagsche Tramway-Maatschappij nv H-type classificatie voor gesloten goederenwagens met schuifwanden HUSA Husa Transportation Group bv (‘husa’ betekent ‘gans’ in het Tsjechisch, en slaat op de naam van de eigenaar van het bedrijf, Van Gansewinkel), zie HTRS HV hulpverleningsvoertuig HV Stoomtramweg Hansweert-Vlake

HV reizigersrijtuig (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HVB Hauptverwaltung der Deutschen Bundesbahn (hoofdkantoor van de Duitse spoorwegen) HVL Hoofdverkeersleiding hvlpcl heuvelprocesleider H/V-Signale Haupt-/ Vorsignale (D) HVV Tramweg-Maatschappij ’s-Hertogenbosch-Vught-Voorburg nv HW wagen voor wol en katoen (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HW Henschel-Werke (fabrikant van locomotieven, o.a. voor Strukton en Volker Rail) HWD Hot Wheel Detector (sensor langs de spoorbaan die hete wielen detecteert, die bijv. worden veroorzaakt door vaste remmen) HWst Hauptwerkstatt (Duitse hoofdwerkplaats) HX wagen voor paardenvervoer (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HY wagen voor paarden en vee (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) HZL Hanze(spoor)lijn tussen Lelystad en Zwolle, zie Hasp HZSM Haarlem-Zandvoort Spoorweg Maatschappij nv


I I koelwagen met thermische isolatie (in aanduiding goederenwagens) I aanduiding voor integrale rijweginstelling IAM informatie aan machinisten IB Ingenieursbureau NS IB Inspecteur Baan ib individuele bediening per infra-element IBO informatie bij ontregelingen IBP Infrabeschikbaarheidsplanning (van ProRail Inframanagement) IC intercity IC 3 intercitymaterieel, zie ICM IC-B Intercity BrusselAmsterdam ICE Duitse ICE-trein (Inter City Express) ICK Intercityrijtuig Korte termijn (rijtuigen, voor korte termijnen door NSR gehuurd van de Duitse spoorwegen) ICM intercitymaterieel (elektrisch driewagentreinstel, bijgenaamd “Koploper” of “Doorloopkop”), zie Plan Z ICMm gemoderniseerde ICM-treinstellen van NSR (“ICM modern”), waarbij de doorloopkoppen zijn vervangen door afdekplaten ICM-O aanduiding voor de protoserie van zeven driedelige treinstellen ICM uit 1977 IC-net intercitynet Icom Inkoopcommissie NS-concern

ICR intercityrijtuig (getrokken materieel) ICRm gemoderniseerd intercityrijtuig met airconditioning ICS InstandhoudingsConcept Spoorinfra ict ingangscontrole ICVF internationale vrachtafrekening IDC Informatiedistributiecentrum in Zwolle IDC Infra Data Center (van ProRail), zie RILA IDV internationale douaneverklaring ifm informatrice IFO bep. type rijtuig voor onderhoud aan de bovenleiding (“Instandhaltungsfahrzeug für Oberleitungsanlagen”) ifvw informatieverwerking IJSM IJs(s)el Stoomtramweg-Maatschappij nv (op de aandelen van de maatschappij stond de naam gespeld als “IJsel” en op het briefpapier als “IJssel”) IJzSM IJzendijksche Stoomtramweg Maatschappij nv IL intrekken lastgeving ilb (reis- en) inlichtingenbureau ILT Inspectie Leefomgeving en Transport (voorh. IVW) IM Afdeling Inframanagement (van ProRail) IM&T NS InformatieManagement & Technologie IMR Integraal Management Railprocessystemen IMS Infrastructure Maintenance System (Bombardier)

InduSi Induktive Zugsicherung (Duitse ATB) insp inspectie / inspecteur Insp OOV Inspectie Openbare Orde en Veiligheid Insp V&W zie IVW instr instructeur instr instructie INT internationale reizigerstrein int internationaal INTERFRIGO Société Ferroviaire Internationale de Transports Frigorifiques (Internationale Maatschappij voor Spoorwegkoeltransport) INTRAIN Integreren Rangeren en Inspecteren IR interregiotrein IRCA International Railway Congress Association irep in reparatie IRM interregiomaterieel IRM Inzet Referentie Materieel (in het VKLsysteem) IROS Intelligent ReizigersOmroepSysteem IS Inspecteur Seinwezen isc ingegoten spoorstaafconstructie ISIS InformatieSysteem Incidenten Spoorwegveiligheid I-snh inhaalsnelheid ISVL Informatiesysteem Verkeersleiding ISZ ontwerpblad Indeling Seinzaal ITC Internationaal Transport Control (van NS Internationaal) ITI interlocking-to-interlocking (in het Bombardier beveiligingssys-


teem) Itijd insteltijd van een rijweg ITL ITL Eisenbahn GmbH (Import Transport Logistik) itr inspectietrein ITSA International Transportation Safety Association ITT International Telephone and Telegraph Corporation (fabrikant van systemen o.a. voor de bediening van wissels en seinen) I-type classificatie voor koelwagens IUM Informatie Uitvoering Materieel (VKLapplicatie voor de kilometerregistratie van rijdend materieel) IU-sporen in- en uitrijsporen IVA Interface Vervoer en Actuele toestand (deelsysteem van Procesleiding Rijwegen) IVIS Integraal Verkeersinformatie Systeem IVO Infrastructurele Voorzieningen voor het Onderhoud / Infratechnische Voorziening voor Onderhoud IVS instructie Verkeerd Spoor rijden IVS integrale veiligheidsstudie ivsp inspecteur van Spoorwegpolitie IVW Inspectie Verkeer en Waterstaat, zie ILT IVW-DR Inspectie Verkeer en Waterstaat Divisie Rail IVW-TR Inspectie Verkeer en Waterstaat Toezichteenheid Rail

IW instelwijze van een rijweg IWP Initieel Werkplan (dagelijkse dienstregeling die door het bureau Dagplan van NSR wordt aangeleverd aan het VKL-systeem)


J JDG Jakobs-draaistel (‘Jakobsdrehgestell’) JH-wals JeumontHeidmann-wals (tractieregeling, genoemd naar de ontwerpers ervan, toegepast in Beneluxtreinstellen Mat ’57) J-relais niet fail-safe stuurrelais (o.a. in gebruik als keerautomaat voor rijweginstelling, vooral vanaf perronsporen) JUL de mP ‘Jules’ Eurailscout meettrein voor ATB en GSM-R (gebaseerd op een omgebouwd motorpostrijtuig) Jz Afdeling Juridische Zaken

K K klaarmelden van trein K aanduiding voor materieel-omloop van elocs serie 1700 van NSR K twee-assige platte wagen (in aanduiding goederenwagens) K rijtuig met keuken K Kennzeichen (vaste seinen) (D) k koprijtuig van treinstel (in rijtuigcodering van treinstellen) k korte stop KA Kantoorautomatisering NS KAB Voorschriften betreffende het Kantooren Archiefbeheer van NS (C 1404) kb koersbord

Kbf Knotenbahnhof (Duits knooppuntstation) Kbis bep. type 2-assige huifwagen voor houttransport Kbkkpps bep. type 2assige platte wagen met rongen K-blok kunststof remblok Kbp bep. type 2-assige platte wagen met rongen Kbs bep. type 2-assige platte wagen met lange rongen. Deze verkorting wordt ook gebruikt als aanduiding van een bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van tanks KBT Kwaliteitsbureau Transport (van NSR) kbt klembout KBV koppeling tussen ‘Beveiliging 21’ en VPT KBV Koolborstelvoorschrift rollend materieel (C 6564) kbw kennisgeving van bijzondere werkzaamheden KC kaartcontrole KCE kijktableau controle-eenheid EBP KCGS Korps Controleurs Gevaarlijke Stoffen Kch bep. type gesloten goederenwagen voor kaasvervoer (draagvermogen 10 ton) Kchk bep. type gesloten goederenwagen voor kaasvervoer (draagvermogen 12.5 ton) kdv kraandrijver keco ketencoördinator (op Post Rotterdam Goederen/Kijfhoek) KEV koppeling tussen

EBS en VPT Kgb Kaagbrug (over de Ringvaart) Kgns bep. type 2-assige draagwagen voor containers KGS kontroleur gevaarlijke stoffen KGSO Kerngroep Stafontwikkeling Kgw bep. type gesloten wagen voor vervoer van maximaal 6 paarden (bijgenaamd ‘luxe paardenwagen’) KHD Klöckner-Humboldt-Deutz AG (fabrikant van locomotieven, o.a. voor Strukton) KIK Klein Infrastructuur Knelpunt kio kleine infra-onttrekking (bij geplande werkzaamheden) Kirow Kirow Kranbau Leipzig GmbH (fabrikant van spoorwegkranen) kk lastgrens tussen 40 en 50 ton (in aanduiding van bepaalde 4-assige goederenwagens) Kkks bep. type 2-assige platte wagen voor lasten tot 25 ton Kk-w bep. type 2-assige lageboordwagen kl klasse klmat klein materieel Klmmgs zie Hbis Klmos bep. type 2-assige platte wagen met vaste zijschotten, voor vervoer van ballastgrind KLPD Korps Landelijke Politiediensten KLPD DOC Korps Landelijke Politiediensten, Dienst Ondersteuning en Communicatie (voorh. CMK) KLPD Sp Korps Lande-


lijke Politiediensten, Dienst Spoorwegpolitie Kls bep. type 2-assige platte wagen zonder rongen, voorheen aangeduid als Rlmms en Rlmmso Kl-Signale Signale für Kleinwagenfahrten (seinen op spoorvoertuigen zoals draisines en railauto’s) (D) klt kolentip kltr kolentrein km kilometer / kilometrering KMar Koninklijke Marechaussee KMIR Kerngroep Marketing Internationaal Reizigersvervoer KMR Kerngroep Materieelreiniging K-MTG Kerngroep Managementteam Goederen KNHS Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrieken nv KNLS Koninklijke Nederlandsche LokaalSpoorwegmaatschappij knoco knooppuntcoördinator knocon knooppuntcontroller knoop zie knoco ko kleinschalig(e) onderhoud(swerkzaamheden) kobt kopbout Köf Kleinlok, (diesel-) ölgetrieben, mit Flüssigkeitsgetriebe (Duitse locomotor, ook op diverse Nederlandse raccordementen in gebruik) kp knelpunt kpi kritische prestatieindicatoren van ProRail Kps bep. type 2-assige

platte wagen kpt knooppunt(station) kr kraan Kr lastgeving kruising KR kraanwagen (van de brandweer) KR Kwaliteitsnormen Reizigersvervoer (C 8410) krbt kraagbout KRC Kirow Rail(way) Crane, bijv. de KRC 1200 van Volker Stevin Rail & Traffic, zie Obelix K-rem Kunze-Knorr rem KR-G kraanwagen groot (van de brandweer) krl koersrol krol kraan op lorries (voorh. Atlas) krs kruising krukinr krukinrichting (van een wissel) KRW Kerngroep Reorganisatie Wagenladingvervoer krwl kruiswissel Ks bep. type 2-assige platte wagen met draaibare rongen KS Kabel Situatietekeningen (deze tonen de geografische ligging van kabelgeulen) ksk kruisstuk Ks-Signale Kombinationssignale (aanvullende seinen) (D) KSV Koördinatieorgaan Spoorweg Vakverenigingen KTO Korte Termijn Onderhoud kto klein technisch onderhoud ktr kantoor Ktt Katreinetoren in Utrecht K-type classificatie

voor 2-assige platte wagens kV kiloVolt kva kennisgeving van aankomst KVI Keuringsvoorschriften voor Seinwezen-, Telecommunicatie- en Energievoorzieningsinstallaties (C 5522) KVI Kerngroep Vervoersintegratie kvm kennisgeving van mankerende bagage en goederen KVNS Technische Keuringsvoorschriften NS (C 0404) kvo kennisgeving van overbevonden bagage en goederen KVR Kerngroep Vervoersvoorwaarden Reizigersvervoer kvr kennisgeving van rectificatie kvt krachtvoertuig kvtp zie kvt-ps kvt-ps krachtvoertuigpersoneel KVV Kracht, Verlichting en Verwarming KW aanduiding voor 6assige kuilwagens KWM Voorschriften betreffende Koel- en verwarmingsWaterbehandeling rollend Materieel (C 6562) Kz-slot krukzekerheidsslot


L L trein, vervoerd door een locomotor L langzaam rijden, zie L, A en E-borden; zie ook L-sein L aanduiding voor materieel-omloop van elocs serie 1800 van NSR L blauwe lamp (stopplaatssein) L voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations behorende tot de ‘Grande Compagnie du Luxembourg’ en enkele kleinere maatschappijen L speciale platte wagen (in aanduiding goederenwagens) l zonder rongen (in aanduiding goederenwagens) LA laatste aansluiting LA lees dagafwijking in (een hoofdbedienfunctie systeembeheer BEPAC) LA aanduiding voor materieel-omloop treinstellen type DD-AR (4 rijtuigen plus e-loc serie 1700) La Langsamfahranweisung (Duitse lastgeving/aanwijzing Langzaam Rijden) Laadks bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van vrachtauto’s Laads bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van vrachtauto’s Laaefrs bep. type 4assige dubbeldeks wagen voor vervoer van

personenauto’s, geschikt voor veerboten naar Groot-Brittannië Laaeilprs bep. type 4assige gelede huifwagen voor vervoer van o.m. personenauto’s (max. toegelaten snelheid 100 km/u) Laaeilprss bep. type 4assige gelede huifwagen voor vervoer van o.m. vrachtwagencabines en personenauto’s (max. toegelaten snelheid 120 km/u) Laaeks bep. type 4-assige dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Laaers bep. type 4-assige dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Laaes bep. type 4-assige dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Laagss bep. type 4assige containerdraagwagen, geschikt voor snelheden tot 120 km/u Laais bep. type 4-assige huifwagen (model Transwaggon) voor vervoer van karton Laaps bep. type 4-assige platte wagen, geschikt voor snelheden tot 100 km/u Laas bep. type 4-assige platte wagen, geschikt voor snelheden tot 100 km/u Lacs bep. type 3-assige gelede dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s L, A en E-borden borden ter aanduiding van een tijdelijke snel-

heidsbeperking (Langzaam rijden, Aanvang en Einde) Laekks bep. type 3-assige gelede dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Laeks bep. type 3-assige gelede dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Laes bep. type 3-assige gelede dubbeldeks wagen voor vervoer van personenauto’s Lagjmms bep. type 3assige containerdraagwagen LAN Local Area Network lastg lastgeving lastg aki/ahob lastgeving wegens niet normaal functioneren van aki/ahob lastg STS lastgeving (voor voorbijrijden van een) stoptonend sein LAWS Low Adhesion Warning System (gladheids waarschuwingssysteem) LB aanduiding voor materieel-omloop treinstellen type mDDM LBI Landelijk Beleidsteam Incidentmanagement Rail L-blok ‘Low-friction’ remblok van kunststof LBM Landelijk Bureau Materieellogistiek van NedTrain Lbms bep. type 2-assige draagwagen voor medium containers tot 12 m lengte L-bord bord dat de machinist opdraagt langzaam te rijden i.v.m. een tijdelijke snelheids-


beperking, zie L, A en E-borden (niet te verwarren met een L-sein, zie aldaar) LBS laatst bezet spoor LBS Loket-baliesysteem (onderdeel van het systeem VAR) Lbs bep. type 2-assige containerdraagwagen LCC Landelijk Coördinatiecentrum LCD Landelijke Coördinatie Dagplan LCE Lokale Controleeenheid (in het EBPsysteem) LCT Landelijk Coördinatieteam ongevallen LCV Landelijk Comité Veiligheid (van ProRail) LCVL Landelijk Coördinatiecentrum Verkeersleiding LD lees dienstregeling in (een hoofdbedienfunctie systeembeheer BEPAC) ldb lege DB-wagens LDD lamp ‘deuren dicht’ (op bedienpaneel in machinistencabine) ldg losplaats voor douanegoederen ldk kleine laadkist Ldkks bep. type 2assige platte wagen voor vervoer van vrachtauto’s en landbouwmachines tot 25 ton ldm ladingmeester ldr laadruimte LDS traject ingericht voor dubbelspoorrijden, waarbij de automatische tussenseinen geplaatst zijn voor normaal linkerspoorrijden LE Belgische grensoverschrijdende E-loc LE losse elektrische lo-

comotief bestemd voor een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) LE oude afkorting voor leeg materieel, zie LM led ledig Led mat ledig materieel trein (voor treinnummer in TDR) LED-sein sein waarbij de lichtbron gevormd wordt door LEDs ofwel Light Emitting Diodes Leks bep. type 2-assige dubbeldeks wagen (model GEFCO) voor vervoer van 6 tot 8 personenauto’s LESM Limburgsche Electrische Spoorweg Maatschappij nv LeTM Leidsche Tramway-Maatschappij nv LEW Lokomotivbau Elektrotechnische Werke Hans Beimler (fabrikant van locomotieven, o.a. van ACTS, RRF en Volker Rail) Lf-Signale Langsamfahrsignale (D) Lgjs bep. type 2-assige containerdraagwagen Lgns bep. type 2assige draagwagen voor containers tot 30 ton (max. toegestane snelheid 100 km/u) Lgnss bep. type 2-assige draagwagen voor containers tot 30 ton (max. toegestane snelheid 120 km/u)

Lgs bep. type 2-assige containerdraagwagen, geschikt voor snelheden tot 100 km/u Lgss bep. type 2assige containerdraagwagen, geschikt voor snelheden tot 120 km/u Lgs-v bep. type 2assige containerdraagwagen LHB Luchthavenbrandweer (op Schiphol) LHM Landelijke Herinstructie Machinisten (van NSR) LH-regime seingeving voor een goede dienstuitvoering van zware goederentreinen (met Len H-seinen) Limms bep. type 2assige huifwagen met vaste kopschotten LINT Leichter Innovativer Nahverkehrs Triebwagen (dieseltreinstel, o.a. van Syntus) LINT41 tweewagentreinstel van het type LINT, met een lengte van ± 41 meter LIP Landelijke Invoering Procesleiding LIST Landelijk Inzetbare Service- en veiligheidsTeams (van NSR) Lklmmps bep. type 2assige platte wagen zonder rongen, met een laadlengte van 8 m lkt lokettist LKT lang kerende trein (een functionaliteit in het procesleidingssysteem) LL linksleidend (van wisselstand) LL losse loc LL LifeLiner (traumahelikopter)


LL-blok ‘Low-friction’ remblok van gesinterd metaal Llmps bep. type 2-assige platte wagen zonder rongen, met een laadlengte van 12 m llpl laad- en losplaats LLR losse loc voor rangeren (600-serie, bijgenaamd “Kikker”) LLSP meest linkse spoor binnen een spoorbundel van 3 of 4 llt losse locomotief LLV Leider Lokale Veiligheid (bij werkzaamheden) LM leeg materieel LM aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type SGM Y3 van NSR (nummers 2881-2895), bijgenaamd “Luie Marie” lml ladingmal LMM aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type SGMm Y-3 van NSR (nummers 2936-2995) lmt locomotor lmtbst locomotorbestuurder lnmbs lege NMBSwagens LO let op omroepbericht lo leidingonderbreker (van de bovenleiding) loc locomotief LOCOV Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer LOI Landelijk Overleg Infrabeschikbaarheidsplanning Lokbf Lokomotivbahnhof (D) Lokdl Lok(omotiv)-

dienstleiter (D) Lokf Lokomotivführer / Lokführer (machinist) (D) lokspw lokaalspoorweg LP ledig motorpostrijtuig LP Lokaal Plan NSR LPW LokpersonalWechsel (D) LRI Landelijke Railinfragegevens LRT Logboek Registratie Transportbesturing LS laagspanning LS linkerspoor, zie lsp LSB linkerspoorbeveiliging (bijgenaamd ‘beveiligd links’), zie BLS LSch Lokschuppen (locomotiefloods) (D) L-sein lichtsein dat zware goederentreinen opdraagt langzaam te rijden (niet te verwarren met een L-bord, zie aldaar) lsp linkerspoor (de verkorting LS wordt ook gebruikt) 3LSP meest linkse spoor binnen een spoorbundel van 5 of 6 4LSP meest linkse spoor binnen een spoorbundel van 7 of 8 Ls-Signal Lichtsperrsignal (stopseinlantaren/ afsluitlantaren) (D) LTD Locatiegebonden Technische Documentatie van railinfra-objecten en -installaties LTM Limburgsche Tramweg Maatschappij nv LTO Lange Termijn Onderhoud ltr ledige trein Lt-Signale Läutesigna-

le (geluidsseinen) (D) L-type classificatie voor containerdraagwagens LV Lijst van Verkortingen (C 0405) LV aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type SGM Y2 van NSR, nummers 2004-2015 lv-ahob langzaamverkeers-ahob LVL landelijke verkeersleiding/-leider LVRWT lange van richting wisselende trein LVZ aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type SGM Y2 van NSR (nummers 2001-2003 en 20212035), op de Zoetermeer Stadslijn LWB Leider Werkplekbeveiliging lwz leider der werkzaamheden LZ losse diesellocomotief bestemd voor een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) LZB Linienzugbeeinflussung / Linienförmige Zugbeeinflussung (soort Duitse ATB, ook in gebruik bij de Amsterdamse metro) L-Zug Luxuszug (Duitse trein met uitsluitend eerste klasse)


M M materieelrelatie M voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations behorende tot de ‘Grand Central Belge’ m motorwagen / motorrijtuig m nuttige lengte minimaal 9 m en maximaal 12 m (in aanduiding goederenwagens) ma maandag(s) MA Materieelagenda (voor vastleggen van materieelstoringen) mAB motorrijtuig met afdelingen eerste en tweede klas (bijv. van materieel Plan T) MAD Maintenance and Diagnostic System (Bombardier) MaK Maschinenbau Kiel GmbH (fabrikant van diesellocs serie 6400) mao materieelonderhoud mat materieel Mat ’24 elektrisch buffermaterieel 1924 (bijgenaamd “Blokkendoos” of “Stofzuiger”) Mat ’34 diesel-elektrisch driewagentreinstel materieel 1934 (bijgenaamd “Diesel-drie”) Mat ’35 elektrisch tweewagentreinstel materieel 1935 Mat ’36 elektrisch tweeof driewagentreinstel materieel 1936 Mat ’40 elektrisch tweeof vijfwagentreinstel materieel 1940 Mat ’46 elektrisch twee-

of vierwagentreinstel materieel 1946 (bijgenaamd “Muizeneus”), zie Plan A, Plan AB, Plan B en Plan C Mat ’54 intercitymaterieel 1954 (elektrisch tweeof vierwagentreinstel, bijgenaamd “Hondekop”), zie Plan F, Plan G, Plan M, Plan P en Plan Q Mat ’54 Benelux zie Mat ’57 Mat ’56 elektrische Benelux tweerijtuigtreinstellen, besteld in 1956 en afgeleverd in 1957 (dit materieel wordt daarom ook als Mat ’57 aangeduid) Mat ’57 elektrische Benelux tweerijtuigtreinstellen, nummers 12011208 (in NS-werkplaatsdocumentatie wordt hiervoor de aanduiding Mat ’56 gehanteerd. In andere NS-documentatie wordt de aanduiding Mat ’57 gebruikt, en ELD2 Benelux, en zelfs Mat ’54 Benelux. Technisch gezien verschillen Mat ’57 en Mat ’54 echter nogal) Mat ’64 stoptreinmaterieel 1964 (elektrisch tweeof vierwagentreinstel, bijgenaamd “Apekop”), zie Plan T en Plan V Mat ’74 zie Plan Y Matbalans zie MBL mat d materieel diesel mat e materieel elektrisch MATISA Matériel Industriel S.A. (fabrikant van spoorbouwmachines)

mat m materieel mechanisch matman materieelman(ager) van NedTrain matr materialentrein voor rails, dwarsliggers enz. matrel mat(erieel)relatie MatWeg materieelen wegbekendheid (van machinisten) MAVIM Methodische Aanpak voor Informatiemanagement NSR MB Spoorwegmaatschappij Meppel-Balkbrug nv mB motorrijtuig zonder stuurstand, tweede klas (bijv. van materieel ICM) mBDk motorrijtuig met stuurstand, tweede klas met bagageafdeling (bijv. van materieel ICM) MBI Recueil des Modèles de Billets Internationaux (Overzicht van internationale plaatskaartenmodellen) MBL Materieelbalans (ook wel ‘Matbalans’ genoemd) mbo mechanisch bediende overwegboominstallatie MBS militair basis spoorwegnet MBS Maas-Buurtspoorweg nv MBV Materieel Bouwvoorschriften (betreffende rollend materieel, C 6570) mbv melding van bijzonder voorval mBvk1/2-bak aangedreven IRM koprijtuig met eerste/tweede klas mBv7-bak aangedreven V-IRM tussenrij-


tuig met tweede klas mcc medewerker Contactcentrum NSR mcn machinist mcn BB machinist met Beperkte Bevoegdheid mcno machinist in opleiding MCU Mobiele Communicatie Unit (mobiele meldkamer van het KLPD bij grote ongevallen) mDDM motorwagen dubbeldeksmaterieel (van elektrisch DD-AR vierwagentreinstel) mDW elektrische motordienstwagen ME meetvoertuig ME ledig elektrisch treinstel bestemd voor een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) MED losse locomotief afkomstig van trein met aangegeven treinnummer (voor treinnummer in TDR op baanvak Roosendaal-Essen) MEDR Materieeltechnische Eisen t.b.v. het onderhoud in de lijnwerkplaatsen van Diesel-elektrisch en dieselhydraulisch Reizigersmaterieel (C 6542) MEER Materieeltechnische Eisen t.b.v. het onderhoud in de lijnwerkplaatsen van Elektrisch Reizigers- en postmaterieel (C 6543)

MEGR Materieeltechnische Eisen t.b.v. het onderhoud in de lijnwerkplaatsen van Getrokken Reizigersmaterieel (C 6544) M&I Materieel en Infra MELL Materieeltechnische Eisen t.b.v. het onderhoud in de lijnwerkplaatsen van Locomotieven en Locomotoren (C 6541) MEM Voorschriften betreffende Montage van Elektrische installaties in rollend Materieel (C 6570) MEP losse locomotief bestemd voor trein met aangegeven treinnummer (voor treinnummer in TDR op baanvak Roosendaal-Essen) Merlo soort heftruck voor onderhoud aan spoorbaan en bovenleiding MESS Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, zie SS MET Maatschappij tot Exploitatie van Tramwegen nv MEVS Montagevoorschriften Elektrische Verbindingen aan en in Sporen (C 5510) M&W Stoomtram Maas en Waal nv MFS Materialförderund Siloeinheit (open ballast transport- en silowagen, behorend bij kettinghormachine) MFSD Materialförderund Siloeinheit auf Drehgestelle (open ballast transport- en silowagen op draaistellen, behorend bij kettinghor-

machine) MHDR Materieeltechnische eisen t.b.v. het onderhoud in de Hoofdwerkplaatsen van Diesel-elektrisch en Dieselhydraulisch Reizigersmaterieel (C 6548) MHER Materieeltechnische eisen t.b.v. het onderhoud in de Hoofdwerkplaatsen van Elektrisch Reizigers- en postmaterieel (C 6549) MHGR Materieeltechnische eisen t.b.v. het onderhoud in de Hoofdwerkplaatsen van Getrokken Reizigersmaterieel (C 6550) MHLL Materieeltechnische eisen t.b.v. het onderhoud in de Hoofdwerkplaatsen van Locomotieven en Locomotoren (C 6547) mhob mechanisch bediende halve-overwegboominstallatie MIB trein met materieel en machinist van het Mechanisch Bedrijf MICK Meld-, Informatie- en Communicatiecentrum Kennemerland (bij calamiteiten in de Schipholspoortunnel) MIEV Meet- en Instelvoorschriften inzake EVinrichtingen (C 4507) mil militair(e) MIMMS Major Incident Medical Management System mini-ahob ahob met aluminium boom voor smalle overwegen MIR medewerker informatie en registratie (op het NS Regelcentrum) MIS Management


InformatieSysteem heuvelproces Kijfhoek MISOS Management InformatieSysteem Onregelmatigheden Spoorwegveiligheid MISOS GS Management InformatieSysteem Onregelmatigheden Spoorwegveiligheid Gevaarlijke Stoffen MISTRAL Migratiestrategie Treinbeveiliging Integraal (vernieuwingsproject voor de beveiligingssystemen van het Nederlandse spoorwegnet) MIT Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport MIV Meet- en Instelvoorschriften NS (C 5517, C 5527) MK meldkamer (afkorting in gebruik bij luchthavenbrandweer Schiphol) mK elektrische motorkonvooiwagen (oude benaming van mDW) MKA Meldkamer Ambulancezorg MKS meerkanaalsschrijver (boordcomputer van een stopmachine) mltr militaire trein MMO Meerjarenplan Materieelonderhoud MMT Mobiel Medisch Team (bij grote ongevallen) mmtwg motormontagewagen MO metro-ongevallen mo medisch onderzoek MOB Medisch Ondersteuner van de Brandweer mob mobilofoon

Mob Wpl zie MWP MOD Milieu Ongevallendienst MOD Mijnopruimingsdienst, zie EOD mod model MON Monitoring (systeem, in gebruik bij Railverkeersleiding, voor het registreren van verstoringen in de treindienst) MORANE Mobile Radio for Railway Networks in Europe, zie GSM-R MOS Materieelonderhoudssysteem MOSI Moderne Sik (zelfrijdend spoorvoertuig met laadkraan, van de firma BAM Rail bv). Dit voertuig lijkt echter niet op de oorspronkelijke locomotoren die ‘sik’ werden genoemd motmt motormonteur MP Beschrijving Materieelpark NS (C 6601) mP elektrisch motorpostrijtuig, ook wel ‘Plan mP’ genaamd mP trein, vervoerd of gevormd door een motorpostrijtuig mP Jules zie JUL MR Metroreglement (C 0102) MR Marketing Reizigersvervoer NS MRC Materieelregelcentrum MRCE Mitsui Rail Capital Europe bv (verhuurbedrijf van spoorwegmaterieel, o.a. aan ACTS en Veolia) MRI medewerker reisinformatie (op de ProRail VL-posten) MRKS Ministeriële Regeling Keuring Spoorwegvoertuigen

MRS medewerker reizigersservice (op station Schiphol) MRV mag reizigers vervoeren MS Mijnspoorweg van de Staatsmijnen msp middenspoor mt monteur MT aanduiding voor materieel-omloop in Nederland van tweewagentreinstellen serie 643 van de DB mt bo monteur brugonderhoud MTE materieeltechnische eisen MTE Matériel de Traction Electrique (samenwerkingsverband van de Franse firma’s CreusotLoire en JeumontSchneider. Fabrikant van o.a. diesel-elektrische locomotieven nummers 2301-2350 van de NS, en van de elektrische installatie van de locserie 1600) MTEG Materieeltechnische Eisen Goederenen dienstmaterieel (C 6545) mt el monteur elektronica mt EV monteur energievoorziening MTG Managementteam Goederenvervoer MTH Managementteam Hoofdwerkplaatsen mti monteur technische installaties MTL Managementteam Lijnwerkplaatsen MT-las bepaald type elektrische scheidingslas, die zijn naam dankt aan de uitvinder (de heer Mönch) en de fa-


brikant (Elektro-Thermit GmbH) mt mat d monteur materieel diesel mt mat e monteur materieel elektrisch mt mat m monteur materieel mechanisch MTO Managementteam voor Technisch Onderzoek MTR Managementteam Reizigersvervoer MTSS Managementteam Stads- en Streekvervoer mt Sw monteur Seinwezen mttr montagetrein MTU Motoren- und Turbinen-Union Friedrichshafen GmbH (fabrikant van de motoren voor diesellocs serie 6400) mtwg montagewagen MU bep. type slaaprijtuig MUH Medische Urgentie Helikopter MV Materiaalvoorschriften NS (C 5506) mv militair vervoersbewijs mvb melding van beschadiging van bagage en goederen mvb middenvoetbrug Amsterdam CS mvl manager (rail-) verkeersleidingspost, ook wel procesmanager genoemd, zie pm mvr meervoudig rijwegplan (plan van samengestelde rijwegen) mvv militair vervoer MW motorwagens (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen) MW aanduiding voor speciale 3-assige platte

wagens voor het vervoer van marmer Mw Dienst van Materieel en Werkplaatsen mw medewerker mwo modern wegonderhoud MWP Mobiele Werkplaats (van Volker Rail en BAM Rail) mwri medewerker reisinformatie, zie omrp mw trdl meewerkend treindienstleider MZ ledig dieseltreinstel bestemd voor een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund)


N N nader bericht N aanduiding voor materieel-omloop in Nederland van e-locs reeks 11 van de NMBS (nummers 1181-1192), zie HLE11 N rijdt vandaag niet (instelling in BEPAC) N Nahverkehrszug (Duitse lokale trein) N voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations behorende tot de voormalige ‘Nord Belge’ (lijnen LiègeNamur-Givet, CharleroiErquelinnes en MonsQuévy) n instelling van normale rijweg na nadere aanwijzing NACCO North American Car Corporation (verhuurbedrijf voor goederenwagens door heel Europa) NACO Nederlandsche AutoCar Onderneming nv (dochteronderneming van de NS) NAM Nederlandse Aardolie Maatschappij NB nader bericht NB Notbremse (noodrem) (D) nb niet bekend NBDS Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij nv Nbf Nebenbahnhof (D) NBF Netzbetriebsführung (Duitse netwerkbesturing) NBgr Nederlands-Belgische grens NBM Nederlandsche

Buurtspoorweg Maatschappij nv NBS Neubaustrecken (nieuw aangelegde hogesnelheidslijnen) (D) NBSM Noord-Brabantsche StoomtramwegMaatschappij nv NCBG niet-centraal bediende gebieden (bijv. havenspoorlijnen) NCE NX controleeenheid (onderpost naar de B-relaisbeveiliging, ten behoeve van TNV) NCS Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij nv ND Netzdisponent (Duitse netwerkbestuurder) NDgr NederlandsDuitse grens NdSM Noorder Stoomtramweg Maatschappij nv NE Neusser Eisenbahn NE Nichtbundeseigene Eisenbahnen (Duitse particuliere spoorwegmaatschappijen) NELCON Nellen & Conrad Stork (fabriek van diesel-elektrische spoorwegkranen te Rotterdam). De schrijfwijze Nelcon is ook gebruikt NEP National ERTMS Programme(s) Ne-Signale Nebensignale (D) NFLS Noord-Friesche Lokaal-Spoorwegmaatschappij nv NGBA niet-gebruikelijke blokafstand NGD niet-gestelde diensten NHSS Noord-Hollandsche Staatsspoorweg

NHT Noord-Hollandsche Tramweg-Maatschappij nv NI niet instappen NIBRA Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding NID Nieuwe Intercity Dubbeldekker (omgebouwde treinstellen DDAR) NMA Nederlandse Machinefabriek Alkmaar bv (fabrikant van o.a. overweginstallaties en seinen) NMBS Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen NMT New Measurement Train (meet- en inspectietrein voor spoorgeometrie en de kwaliteit van spoorstaaf en rijdraad op hogesnelheidslijnen) NmTM Nijmeegsche Tramweg-Maatschappij nv (de verkorting NTM werd ook gebruikt) NNM Noord-Nederlandsche Machinefabriek bv (fabrikant van o.a. rangeervoertuigen en automatische treinkoppelingen) NO spoorregio Noordoost (Nederland) no nader onderzoek NOLS Noord-Ooster Locaal Spoorweg-Maatschappij nv NOPOM NSR Opvragen Positie Materieel NOV Noordoostelijke Verbinding (Noordtak van de Betuweroute) NP normaal profiel spoorstaaf van de NS NP46 spoorstaaf Normaal Profiel 46 kg/m


(ook wel 46E3-profiel genoemd) NPC NS Project Consult NR niet roken nr nummer NROS Non-Releasable On-Sight route (blijvend vastgelegde ROZ-rijweg over een sectiestoring; dit is een functionaliteit in het Bombardier beveiligingssysteem) NRS Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij nv NRT Nationaal Rampenteam NS Nederlandse Spoorwegen NS BS NS Beveiliging Services NSC NS Cargo bv NS DER 500 zie DER 500 NSE-wisselsteller NS Elektrische wisselsteller NSF Nederlandsche Seintoestellenfabriek (te Hilversum) NSM Nijmeegsche Spoorwegmaatschappij nv NSO NS Opleidingen NSR NS Reizigers bv NSRI NSR reisinformant (op verkeersleidingsposten) NS-TOP NS Treindienst Overzicht Punctualiteit NS VL NS Verkeersleiding bv NTC NedTrain Consulting bv ntg BÜ nicht technisch gesicherter Bahnübergang (onbewaakte overweg) (D) NTM Nederlandsche Tramweg-Maatschappij

nv (dochteronderneming van de NS) NTM Nijmeegsche Tramweg-Maatschappij nv (de verkorting NmTM werd ook gebruikt) nto nog te ontvangen NTP No Train Period (ook wel treinvrije periode genoemd), zie tvp NTT NS Tracking & Tracing (systeem voor het automatisch volgen van treinstellen en locomotieven. Gegevens uit dit systeem worden gebruikt om de Materieelbalans in VKL te corrigeren), zie T&T NUS Network Utilisation Strategy (strategie voor optimale benutting van een spoorwegnet) Nv Nahverkehr (lokaal treinverkeer) (D) NVBS Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spooren tramwegwezen NVMP Noise and Vibration Management Plan (plan voor vermindering van overlast door lawaai en trillingen a.g.v. treinverkeer) NVR trein stopt niet voor reizigers NVW Normenkader Veilig Werken nwa netwerkanalist nwb netwerkbestuurder NWH Vervoermaatschappij “De NoordWesthoek” nv (voortzetting van de Spoorwegmaatschappij ZwolleBlokzijl nv), zie ZB NWS NederlandschWestfaalsche Spoorwegmaatschappij nv NWSM Nederlandsch-

Westfaalsche Stoomtram-Maatschappij nv NwSM Noordwijksche Stoomtramweg-Maatschappij nv NX relaisbeveiliging type NX (eNtrance-eXit) NZ noordzijde NZH Noord-Zuid-Hollandsche Vervoer Maatschappij nv (dochteronderneming van de NS) NZHSTM Noord-ZuidHollandsche Stoomtramweg-Maatschappij nv NZHTM Noord-ZuidHollandsche Tramweg Maatschappij nv NZN aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DM’90 van NoordNed NZOS Nederlandsche Zuid-Ooster SpoorwegMaatschappij nv NZP aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DH 2 van NoordNed NZX aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DH 1 van NoordNed


O O platte open wagen met neerklapbare kopwanden en rongen (in aanduiding goederenwagens) o met vaste zijschotten (in aanduiding goederenwagens) o opgelegd; rijtuig rust aan één kant op een Jakobs-draaistel (zoals Mat ’40) OA aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type V-IRM 6 van NSR Oa bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout OA-blad beschrijving van Overige Apparatuur van het Seinwezen, zie SWID OAC Operationele Aansturing Calamiteitenorganisatie (van ProRail) OAD aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type V-IRM 4 van NSR, met meer 1e klas zitplaatsen OAT Operationeel Assessment Team (van NS Hispeed en ProRail) Oav bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van rollen staal OB Onderhoudsbedrijf Ob bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout OBE Ontwerp(tekening) Baan en Emplacement (afkorting in gebruik bij ProRail) OBE Overzicht Beveili-

ging Emplacementen (afkorting in gebruik bij IVW) Obe bep. type 4-assige ertswagen OBE-blad zie OBE Obelix Kirow KRC 1200 (bep. type 8-assige 150-tons spoorwegkraan) van Volker Stevin Rail & Traffic OBI Operationeel Besturingscentrum Infra OBOG Organisatie Bestrijding Onregelmatigheden met Gevaarlijke stoffen Obrk bep. type 4-assige open bakwagen voor schrootvervoer OBU On-Board Unit (boordcomputer in de Thalys) OC overlegcommissie OC aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type ICM 4 van NSR, nummers 4201-4250 Oc bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout Occ bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout OCCR Operationeel Controlecentrum Rail Occ-y bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout OC KLPD meldkamer Korps Landelijke Politiediensten, Dienst Operationele Ondersteuning en Coördinatie (voorh. CMK) OCM Onderhoudsvoorschriften Com-

pressoren in rollend Materieel (C 6558) Ocpp bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout OCS aanduiding voor materieel-omloop van treinstel type ICM 4, nummer 4444, met meer 1e klas zitplaatsen OCTI Office Central des Transports Internationaux par chemins de fer (Centraal Bureau voor het Internationale Vervoer per spoorweg) OD omloop diesellocomotieven ODD onbelast draaien dieselmotoren ODL Omloop Dieselelektrische Locomotieven (C 7514) ODM Omloop Dieselelektrisch Materieel (C 7513) odp onderpost ODRM Onderhoudsvoorschriften Dieselmotoren Rollend Materieel (C 6557) odt EV onderhoudsdistrict voor de energievoorziening odt Sw onderhoudsdistrict voor het Seinwezen odt Tel onderhoudsdistrict voor de telecommunicatie OE zie OEL O&K Orenstein & Koppel GmbH (fabrikant van locomotieven, o.a. voor Strukton en voor het railbedrijf van de Hoogovens) OEL Omloop Elektrische Locomotieven (C 7514)


OG Tramwegmaatschappij Oostelijk Groningen nv og omzettergebouw OGB Ongevallenbestrijding (van ProRail) OGS Ongeval met Gevaarlijke Stoffen ogsps overgangsspoorstaaf oh onderhoud OH aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type ICM 3 van NSR (nummers 4011-4097) OH Tramwegmaatschappij Sint-Oedenrode-’s-Hertogenbosch nv OHD overheids hulp(verlenings)diensten OHM onderhoudsmachine OHR onderhoudsrooster Ohr bep. type 4-assige open bakwagen voor schrootvervoer OKB Overkoepelingsbureau (overkoepelende organisatie voor bijsturing van de treindienst op landelijk niveau) OKG Omloop Krachtvoertuigen op de Grensbaanvakken (C 7516) okr ongevallenkraan OKT Overzicht van Knopen en Takken (tekeningen die als basis dienen voor het ontwerp van EBP, TNV en PRL, en die gebaseerd zijn op het OBE-blad) OKT-blad zie OKT OKW Onderhoudsvoorschriften en Kwaliteitseisen Wielstellen (C 6552) OLDO Overijsselsche Lokaalspoorwegmaat-

schappij Deventer-Ommen nv om operationeel manager omBC oliemotorrijtuig uit de periode 19231937, met een B-afdeling (tweede klasse) en een C-afdeling (derde klasse) omC oliemotorrijtuig met alleen een Cafdeling (dus uitsluitend derde klasse) Ome bep. type 4assige open ertswagen met twee zijwaarts kiepbare bakken OMF bovenleidingmontagewagen (“Oberleitungsmontagefahrzeug”) omrp omroepmedewerk(st)er, zie mwri ON omnummeren trein ON I Mijn Oranje-Nassau I (in Heerlen) ON II Mijn Oranje-Nassau II (in Schaesberg) oo dubbel opgelegd; rijtuig rust aan beide kanten op een Jakobsdraaistel OOV Openbare Orde en Veiligheid OOWS Overweg Ontruiming Waarschuwingsseinen OPA Oorzaak, Prognose en Advies (bij calamiteiten) OPCE Onderpost Controle-Eenheid (van EBP) opcvb ontwerp procesverbaal opdrloc opdruklocomotief OPM Omloop Motorpostrijtuigen (C 7514) opm operationeel planningsmanager

OptiRail project Optimale benutting Railcapaciteit bij werkzaamheden opz opzichter opz EV opzichter sectie energievoorziening opz GE opzichter goederenemplacement opz kvv opzichter kracht/verlichting/verwarming opz mat opzichter materieel opz mwo opzichter mechanisch wegonderhoud opz Sw opzichter Seinwezen opz tm opzichter terrein en materieel OR Overzicht Retourleidingen, zie SWOD ORA Organisatie Reddingsauto’s ORCA Optimizer of Rail Capacity (programma voor het berekenen van de railinfracapaciteit bij werkzaamheden) ORE Office de Recherches et d’Essais (UICBureau voor technischwetenschappelijk onderzoek) ORI ondersteuner reisinformatie ori (registratie van) onregelmatigheden rijweginstellingen ORT overstaprelatietabel os onderstation OS Overzicht Seinbeelden / Overzicht Seinbeeldrelaties, zie SWOD OS On Sight (een mode van ERTMS waarbij geen controle op de spoorbezetting voor de trein heeft plaatsgevon-


den; vergelijkbaar met rijweg op zicht) OS-blad tekening met Overzicht Seinbeeldrelaties (ook wel seinbeeldenkaart genoemd) Osg bep. type 32-assige draagschnabelwagen voor vervoer van zware transformatoren voor elektriciteitscentrales OSM Omloop elektrisch Stroomlijnmaterieel (C 7513) OSM Ooster Stoomtram-Maatschappij nv OSP omschakelpaneel (op een werkplek van Procesleiding Rijwegen) ospt ochtendspits ot ontspoortong OT Operationeel Team (bij calamiteiten) OTA Aanhangsel tot de Officiële Tariefberichten OTC overlay track circuit (spoor voorzien van mangaanrups voor gegarandeerde treindetectie) otr olietrein OV openbaar vervoer OV Ontwerpvoorschrift OvD Officier van Dienst (van de brandweer) OvD-B Officier van Dienst Brandweer OvD-G Officier van Dienst Geneeskundig OvD-KMar Officier van Dienst Koninklijke Marechaussee OvD-P Officier van Dienst Politie OvD-Rail Officier van Dienst Rail (Algemeen Leider calamiteitenorganisatie ProRail) O-voorschriften voorschriften voor het onder-

houd van wisselen seininrichtingen ovp (dienst)overpad OVR openbaar vervoer reisinformatie ovrg ledig van aansluitende spooren tramwegen overgenomen OVS Ontwerp Voorschriften voor de Spoorwegbouw OVS Overleg Veiligheid Spoorwegen OV SAAL project Openbaar Vervoer Schiphol-AmsterdamAlmere-Lelystad OVV Onderzoeksraad voor Veiligheid (voorh. RvTV en SOR) ovw overweg (voorh. ow) ovwsto overwegstoring ow zie ovw owb overwegboom owg ongevallenwagen OWM opheffen werkzonemaatregel owt overwegwachter oz oorzaak OZ oostzijde


P P posttrein P postrijtuig of rijtuig met afdeling voor postvervoer P* schaft tijdens passagieren PA Privatgleisanschluss (raccordementsaansluiting) (D) PABC Plasser Automatic Ballast Cleaner (kettinghormachine, gebouwd door de firma Plasser & Theurer) PAC Plaatselijk Actiecentrum (van de brandweer) pag pagina PAGE Plan van Aanpak Goederenemplacementen pall pallet par paragraaf PAUW Planautomatisering Werkvoorbereiding (planningssysteem voor Procesplan Rijwegen) PAWA Permanente Automatische Waarschuwingsinstallatie (een overwegtype) PB Porterbrook Leasing (leasemaatschappij van spoorwegmaterieel, o.a. aan ERS, HGK, Rail4Chem, Short Lines en Veolia) PBA-treinstellen Thalys treinstellen, waarbij PBA staat voor Parijs, Brussel en Amsterdam Pbf Personenbahnhof (Duits reizigersstation) Pbf Postbahnhof (D) PBGT Projectbegeleidingsgroep Telerail PBL Personeelsbalans PBO Periodiek

Bedrijfsgeneeskundig Onderzoek PBS procesbesturingssysteem / planbeheersysteem PBT Proces Bijzondere Taken (bijgenaamd “Peukie, Bakkie, Tukkie”) pca procesaannemer (ook wel procescontractaannemer genoemd) PCC Provinciaal Coördinatiecentrum (bij grote ongevallen) pch personeelchef Pchw bep. type gesloten wagen voor paardenvervoer pcl procesleider pcvb proces-verbaal pda president-directeur algemeen (de hoogste directeur van NS) pdl perrondienstleider pdm productiemanager PE personenemplacement Pec postrijtuig geschikt voor elektrische treinen, voorzien van closet PEG Prignitzer Eisenbahn Gesellschaft PER Personeelsreglement NS (C 2408) PERF trein stopt facultatief voor personeel pers persoon PERS personeelstrein P&T Plasser & Theurer Bahnbaumaschinen Gesellschaft (fabrikant van o.a. de Unimat stopmachines) pfl profiel PG posten goederentrein PG proefrit goederendienst PGS Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen

PGSV Programma Stationsvernieuwing PgV Productgroep Veiligheid (van NedTrain, o.a. hersporingsploegen) PGVI Planninggroep Vervoersintegratie PHA Projectgroep Heuvelinstallatie Amersfoort PHS Programma Hoogfrequent Spoorvervoer PIA Protocol Interface Adapter (de interfacecomputer tussen SIMISW en VPT) PIA Personeel Inzet Applicatie (systeem van NSR dat de materieelen wegbekendheid van machinisten bijhoudt) PIM Prescriptions Internationales pour le transport des Marchandises par chemin de fer (Internationale Voorschriften voor het goederenvervoer per spoor) PIT Projectgroep Invoering Telerail PIV Prescriptions Internationales pour le transport des Voyageurs et des bagages (Internationale Voorschriften voor het vervoer van reizigers en bagage) PIV Projectgroep Investeringen NS pjg projectgroep pjm projectmanager pk perronkaart PKBA-treinstellen Thalys treinstellen, waarbij PKBA staat voor Parijs, Keulen, Brussel en Amsterdam PKC Productiekwantiteiten Cargo PKI Postkoppeling


Interface (deelsysteem van Procesleiding Rijwegen voor het tot stand brengen van een postkoppeling) pkt plaatskaartenkantoor Pl Planning pl ploeg pl planmäßig (planmatig / volgens plan) (D) Plan A Mat ’46 elektrische tweeen vierwagentreinstellen, resp. nummers 241-246/ 248 en 652-668 Plan AB Mat ’46 elektrische tweeen vierwagentreinstellen, resp. nummers 247/249-256 en 669-689 Plan B Mat ’46 elektrische tweeen vierwagentreinstellen, resp. nummers 221-226/ 257269/285-287 en 690705 Plan C Mat ’46 elektrische tweewagentreinstellen, nummers 288299 Plan D D-trein ‘bolkop’rijtuigen, nummers AB 7701-7720, C 78017840 en RD 7651-7660 Plan E rijtuigen voor binnenlandse sneltreinen, later omgebouwd tot energiewagens met diesel-aggregaten Plan F Mat ’54 elektrische tweeen vierwagentreinstellen, resp. nummers 321-334 en 711-741 Plan G Mat ’54 elektrische tweeen vierwagentreinstellen, resp. nummers 335-350 en 742-757 Plan ICR zie Bs-rijtuig

Plan K D-trein rijtuigen, nummers AB 7351-7380 Plan L postrijtuigen, nummers P 7931-7943, later verbouwd tot fietsenrijtuigen type Df Plan M Mat ’54 elektrische tweewagentreinstellen, nummers 351365 Plan mP elektrische motorpostrijtuigen, ook wel kortweg ‘mP’ genaamd, nummers 30013035 Plan N slaaprijtuigen, nummers B 7001-7025 Plan O ontwerp uit 1957 voor rijtuigen, die echter nooit gebouwd zijn Plan P Mat ’54 elektrische vierwagentreinstellen, nummers 761786 Plan Q Mat ’54 elektrische tweewagentreinstellen, nummers 371393 Plan T Mat ’64 elektrische vierwagentreinstellen (ook wel aangeduid als T-4), nummers 501-531 Plan U diesel-elektrische driewagentreinstellen (ook wel aangeduid als DE 3), bijgenaamd “Rode Duivel”, nummers 111-152 Plan V Mat ’64 elektrische tweewagentreinstellen (ook wel aangeduid als T-2), nummers 401-483/801-965 Plan W bep. type tweede klas rijtuig, o.a. voor Beneluxtreinen Plan X diesel-elektrische één- en tweewagentreinstellen (ook wel

aangeduid als DE 1 en DE 2), bijgenaamd “Blauwe Engel”, resp. nummers 21-41 en 7196 Plan Y Mat ’74 stadsgewestelijk materieel SGM, elektrische tweeen drie-wagentreinstellen (ook wel aangeduid als Y-2 en Y-3), bijgenaamd “Sprinter”, “City Pendel”, “SpitsPendel” of “StrandSprinter”, resp. nummers 20012015/2021-2035 en 2836-2895 Plan Z elektrische driewagentreinstellen (ook wel aangeduid als IC 3 of ICM), bijgenaamd “Koploper” of “Doorloopkop”, nummers 40014050 Plassertje bijnaam voor zelfrijdende spoorbouwmachine, gebouwd door de firma Plasser & Theurer plb ploegbaas plb Sw ploegbaas Seinwezen plg procesleidingsgebied pll ploegleider pll bo ploegleider brugonderhoud pll prn ploegleider perron pll rgrd ploegleider rangeerdienst pll wo ploegleider wegonderhoud PLM Procesleiding Materieel plnr personeelsnummer plob ploegleider ongevallenbestrijding PLOF trein vervoert ontplofbare stoffen


plp procesleider perron PLR oorspronkelijke afkorting voor Procesleiding Rijwegen, zie PRL pls plaatsbewijs plsa plaatskaartenautomaat plv plaatsvervanger PM planning materieel pm procesmanager (voorh. grc) PMD Presenteren en Muteren Dienstregeling PMG ProRail Meetkundige Grondslag (referentiestelsel voor nieuwe en te wijzigen railinfrastructuur) PMS Project Management Systeem (van ProRail Infraprojecten) pnr pensioennummer po psychologisch onderzoek POEZ Projectenoverleg Elektrotechnische Zaken pog projectontwikkelingsgroep POMP Prioriteitenbepaling bij het Oplossen van Materieelproblemen POO Periodiek Overleg Overwegen POPO Programma Opheffen Particuliere Overpaden popz perronopzichter porto zie ptf POSS Preventief Onderhouds- en Storingsdiagnosesysteem Post21 zie VPT post A geheel houten seinhuis, laag model post B houten seinhuis op gemetseld onderstuk post C geheel stenen seinhuis, hoog model, met erker

post D geheel stenen seinhuis, hoog model, zonder erker post H post treindienstleider Utrecht Goederenemplacement post OZ wisselbedienpost Utrecht Opstelterrein Zuidzijde post T post treindienstleider post V verkeersleidingspost (aan oostzijde Watergraafsmeer Post 5 genoemd) POU Projectgroep Oosterspoorbaan Utrecht POVOP Periodiek Overleg Overwegprojecten POW Procesmatige OnderhoudsWerkzaamheden PP planning personeel PP papierprikken (schoonmaken perronsporen) PPD punctualiteit per dag pplg primair procesleidingsgebied pplg+ zie pplg-plus pplg-plus gebied dat bestaat uit zowel de bediende sporen binnen een pplg als de aangrenzende onbediende sporen PPM Procesplan Materieel (deelsysteem van Procesleiding Materieel) PPR Procesplan Rijwegen PR proefrit reizigersdienst PRCF Projectgroep Rolling Contact Fatigue (voor onderzoek naar ‘Rolling Contact Fatigue’, ofwel de mate van slijtage aan de

spoorstaven) PRI Presenteren en Registreren Inzet (VKLapplicatie voor registreren van materieelen personeelinzet, en voor het afdrukken van dienstkaartjes voor rijdend personeel) PRIMP Presentatie en Registratie Inzet Materieel en Personeel PRISMA Planning van Railvoertuigen op de Infrastructuur en Monitoring Actuele toestand prk perronklok PRL Procesleiding Rijwegen, zie PLR prldr proefritleider prmcn proefritmachinist prn perron proc procedure proco procescoördinator (van NSR) PROM laadprofielmeetwagen (‘Profilmessfahrzeug’) PROMISE ProRail Management Information database for Safety and Environment PRONI Projectontwikkelingsorgaan Nieuwbouw Infrastructuur PROSIM Procesleiding Rijwegen OpleidingsSimulator PROSY Procesleiding Rijwegen OpleidingsSysteem prt proefrit PRT zie ptf ps personeel P-sein permissief (automatisch) sein psl zie ps psld personeelslid PSSSL prikspanning spoorstroomlopen (een


beveiligingssysteem) psv paal-spoorstaafverbinding ptf portofoon PTI Planning en Toedeling Infragebruik Ptijd plantijd van een rijweg PU Personenunfall (D) PV persoonlijke veiligheid pvb proces-verbaal van beschadiging of gedeeltelijk verlies van bagage en goederen pve programma van eisen PVP poortvrije passage Amsterdam CS, zie WOPAC pvr profiel van vrije ruimte PVS Permanente Vastlegging Spoorgeometrie PVT Presenteren Volgen Trein (VKL-applicatie voor het weergeven van de posities van treinen op een baanvak, met daarbij aangegeven de eventuele vertraging) PVV Regeling voor het Postvervoer per spoor (C 7535) PVVO Programma Verbeteren Veiligheid op Overwegen PW werkplekbeveiligingsklasse Persoonlijke Waarneming PWA Permanente Waarschuwingsapparatuur (een overwegtype), zie PAWA Pwg Packwagen (D) P-wg particuliere wagen pwg perronwagen pwgbst perronwagenbestuurder

Pz Dienst van Personeelszaken PZB Punktförmige Zugbeeinflussung, zie InduSi


R r rijrichting r restauratieafdeling in rijtuig r rayon R rangeerbeweging R normale platte wagen op draaistellen met neerklapbare wanden en rongen (in aanduiding goederenwagens) R aanduiding voor treinstellen type V-IRM R voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische raccordementen en industrieaansluitingen R voorvoegsel voor de afkortingen van Belgische stations in de zogeheten Oostkantons (“Cantons Rédimés”) die vóór 1919 tot de Pruisische Staatsspoorwegen behoorden en daarna bij België gevoegd werden R aanduiding voor categorie hinderrijke werkzaamheden aan de railinfra R restauratierijtuig R4C zie Rail4Chem RAbt Rangierabteilung (D) RAC Regionale Alarmcentrale van de brandweer racc raccordement racctr raccordementstrein RADAR Registratie- en Acceptatiesysteem voor Dagplan Aanvragen Railned radloc radiografisch bestuurde loc RAGS Regionaal Adviseur Gevaarlijke Stoffen

Rail21 het toekomstplan van de NS zoals dat in 1988 gepresenteerd werd Rail4Chem een Duitse spoorwegmaatschappij voor goederenvervoer, die in 2000 werd opgericht door vier chemische industrieën: BASF, Bertschi, Hoyer en VTG railb railbewerker Railbel oude aanduiding voor de Belgische Spoorwegen (dit was lange tijd ook hun telegramadres) Railcon merknaam van prefab betonproducten voor railinfraprojecten (‘rail concrete’), zoals perronkeerwanden railr railrichter railrem railremmer Railned taakorganisatie (opgegaan in ProRail) voor het toewijzen van railcapaciteit op het Nederlandse spoorwegnet aan verschillende vervoerders railt railtester RAL rangeercode voor afkoppelen loc rang rangeren RAPIE Regionale Afstemming Productie Infra-Exploitatie RAS regelautomaat adviessnelheid Ra-Signale Signale für den Rangierdienst (rangeerseinen) (D) RAV regionale ambulancevoorzieningen RB railbedrijf RB Railion Benelux RB Regionalbahn (D) RB Regionalbereich (D) Rb Rangierbegleiter (D) RBC Radio Block Cen-

tre (systeem in ERTMS dat de posities van treinen bijhoudt en zorgt voor de communicatie tussen beveiligingssystemen en de trein) RBD relaisblokstelsel zonder doorgaande spoorisolatie voor dubbelspoor RBD Regeling Beheer en gebruik Dienstauto’s NS (C 0416) RBE relaisblokstelsel zonder doorgaande spoorisolatie voor enkelspoor Rbf Rangierbahnhof (Duits rangeerstation) RBI Regionaal Beleidsteam Incidentmanagement Rail Rbkks bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van lange ladingen zoals stalen profielen Rbnpss bep. type 4-assige platte wagen zonder kopschotten, voor vervoer van lange ladingen zoals spoorstaven Rbnqss bep. type 4-assige platte wagen, o.a. voor vervoer van containers en trailers Rbnqss-v bep. type 4assige platte wagen, o.a. voor vervoer van containers en trailers Rbnqss-y bep. type 4assige platte wagen, o.a. voor vervoer van containers en trailers Rb(n)s bep. type 4-assige platte wagen met lage kopschotten en vaste hoge rongen, voor vervoer van lange ladingen zoals buizen en spoorstaven


RBP regelbeheerspunt goederendienst Rbps bep. type 4-assige platte wagen met rongen, zonder kopschotten, voor vervoer van lange ladingen zoals spoordelen en stalen profielen Rbqss bep. type 4-assige platte wagen, o.a. voor vervoer van containers en trailers RBR Regionalbereich DB Regio (D) Rbs bep. type 4-assige platte rongenwagen met schotwanden, voor vervoer van lange ladingen zoals stalen profielen RBT Rail Beleidsteam RBT Regionaal Bijstandsteam rbv rapport van bijzonder voorval RBV Registratie Bijzondere Voorvallen RC Regelcentrum (voor bijsturing van materieel en personeel van NSR) RC rangeercode voor combineren en assisteren bij remproef RC A/PS Regiecentrum Aviation/Passenger Services (op station Schiphol) RCC Reddings Coördinatiecentrum (bij grote ongevallen) RCD Regionale Coördinatie Dagplan Rc Ep rayonchef Ep RCF-plan plan voor periodiek onderhoud aan de spoorbaan, gebaseerd op de ‘Rolling Contact Fatigue’ ofwel de mate van slijtage aan de spoorstaven RD Recherchedienst

(van de Spoorwegpolitie) RD gecombineerd restauratie- en bagagerijtuig RDBW rijdraadborstelwagen RDC rangeercode voor direct combineren en assisteren bij remproef RDHL Reglement Dienst Hoofd- en Lokaalspoorwegen rdl rangeerdeel RDS rangeercode voor direct splitsen materieel RDV Reglement Dienstvoorwaarden RE ledig materieel bestemd voor een trein, getrokken door een elektrische locomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) RECON Dienst Reconstructie van Aanrijdingen (van het KLPD) RegioNS exploitant van de spoorlijn tussen Apeldoorn en Zutphen regt regeltechnicus reiz reiziger(s) rel relais Remms bep. type 4assige korte lageboordwagen met rongen Rens bep. type 4-assige rongenwagen voor lasten tot 64 ton repsp reparatiespoor Res bep. type 4-assige lageboordwagen met rongen. Een aantal

wagens van dit type is omgebouwd tot huifwagens, zie Rils res reserve ret retour ret rangeren/rangeerder elektrische tractie RET Rotterdamsche Elektrische Tram(weg Maatschappij) nv ret 1 retour 1e klasse ret 2 retour 2e klasse RETM Rotterdamsche Electrische Tramweg Maatschappij nv ret-mcn machinist voor rangeren elektrische tractie retter zie ret-mcn rev revisie Rf Rangierfahrt (D) rg rong RGB Regelingen voor het Goederenverkeer met het Buitenland (C 8275) rgdl rangeerdienstleider Rgf Rangierführer (rangeerdienstleider, voorh. Rangierleiter) (D) rggdl regio-goederendienstleider Rgmms bep. type 4assige containerdraagwagen RGNT rangeren na trein rgoeddl rayon-goederendienstleider Rgps bep. type 4-assige lageboordwagen met rongen (ook geschikt voor vervoer van containers) rgr rangeerder rgrmcn rangeermachinist RGS rangeergoederenstation Rgs bep. type 4-assige


platte rongenwagen, o.a. voor vervoer van betonstaal. Ook geschikt als containerdraagwagen RGVT rangeren voor trein rh relaishuis RHOvD Regionale Hoofdofficier van Dienst (van de brandweer) RI reisinformant (van NSR), zie NSRI ri richting RIB Railinfrabeheer bv RI&E Risico-Inventarisatie en Evaluatie RIC Regolamento Internazionale Carrozze (Internationaal Reglement voor Reizigersmaterieel) RICo Règlement International concernant le transport des Containers (Internationaal Reglement betreffende het vervoer van Containers) RID Règlement International concernant le transport des marchandises Dangereuses par chemin de fer (Internationaal Reglement betreffende het spoorwegvervoer van gevaarlijke goederen, C 8102), zie CIM rijt rijtuig RILA Rail Infrastructure aLignment Acquisition system Rilns bep. type 4-assige huifwagen met vaste kopschotten, geschikt voor snelheden tot 100 km/u Rilnss bep. type 4-assige huifwagen met vaste kopschotten, geschikt voor snelheden tot 120

km/u Rils bep. type 4-assige huifwagen met vaste kopschotten, voor ladingen tot 55 ton Rins bep. type 4-assige huifwagen voor ladingen tot 64 ton RIO Railinfra Opleidingen RIP Règlement International concernant les wagons de Particuliers (Internationaal Reglement betreffende Particuliere wagens) RIS Reisinformatiesystemen (verzamelnaam voor systemen t.b.v. informatie aan reizigers en loket-, perron- en rijdend personeel) Rispr Rijksinspecteur van het Verkeer (van het DGV) RIT Railinfratrust bv RIT Rampen Identificatie Team RIV Regolamento Internazionale Veicoli (Internationaal Reglement voor Goederenwagens) RIVIS Regionaal Integraal VerkeersInformatie Systeem RL rechtsleidend (van wisselstand) Rlmmps bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van tanks Rlmms bep. type 2-assige platte wagen zonder rongen, voor snelheden tot 100 km/u, zie Kls Rlmmso bep. type 2assige platte wagen zonder rongen, voor snelheden tot 100 km/u, zie Kls rloc rangeerlocomotief

Rlps bep. type 4-assige platte wagen, zonder rongen of kopschotten Rmm bep. type 4-assige platte wagen met rongen, laadlengte max. 14 m, voor vervoer van hout Rmmn bep. type 4-assige platte wagen met rongen, laadlengte max. 14 m, voor vervoer van hout Rmmns bep. type 4-assige platte wagen voor lasten tot 64 ton Rmms bep. type 4-assige platte zwaartransportwagen voor vervoer van staalprodukten en militaire voertuigen RN Railion Nederland bv RN spoorregio Randstad Noord RN rangeercode voor remproef nemen Rn Railned bv RnC zie RnT Rnoos bep. type 4-assige platte wagen met vaste hoge kopschotten (max. toegestane snelheid 100 km/u) Rnooss bep. type 4-assige platte wagen met vaste hoge kopschotten (max. toegestane snelheid 120 km/u) Rns bep. type 4-assige rongenwagen met schotwanden, vooral voor houttransport, maximale last 66 ton (max. toegestane snelheid 100 km/u) Rnss bep. type 4-assige rongenwagen, vooral voor vervoer van heipalen (max. toegestane snelheid 120 km/u)


Rns-z bep. type 4-assige rongenwagen voor houttransport RnT Railned afdeling Capaciteitstoedeling RnV Railned afdeling Spoorwegveiligheid RNVGS Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen RNVL Randstad Noord Verkeersleiding (van ProRail) ROB Rijdienstovereenkomst met de Belgische Spoorwegen (Rijdienstovereenkomst NSNMBS) (C 7202) Robeltrein railbouwtrein van de Duitse firma Robel Bahnbaumaschinen GmbH rof regionaal opleidingsfunctionaris ROG Regionale Ondersteuningsgroep (van de hulpverleningsdiensten) ROGS Regionale Ongevallenbestrijding Gevaarlijke Stoffen (van de brandweer) Rolma Afdeling Rollend Materieel (van Werkspoor nv) ROM rangeren/omrijden materieel RONT rangeren, ombouwen en vertrekgereed maken na trein Roos bep. type 4-assige rongenwagen voor boomstammen Ropcvb Regeling opmaken ontwerp-processen-verbaal (C 0413) RoRo ‘roll on – roll off’ (systeem voor laden en lossen van goederenwagens) ROT Regionaal Operationeel Team

ROVT rangeren, ombouwen en vertrek gereed maken voor trein ROZ rijweg op zicht (geel knipper) RP rijdend personeel RP Railpocket (informatiesysteem voor treinpersoneel) RP-lid rijdend personeelslid RP-MIS Railpocket Management Informatie Systeem Rpss bep. type 4-assige platte wagen zonder kopschotten, geschikt voor snelheden tot 120 km/u RPW Regeling betreffende Particuliere Wagens (C 7306) RR Reinigingsvoorschriften Reizigersmaterieel (C 7553) RR aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen Mat ’64 (T2), nummers 441-483 en 801-935 RRac Reglement op de Raccordementen (C 0102) RRF Rotterdam Rail Feeding bv rrk rijrichtingkering RRN Regio Randstad Noord (van ProRail) RRSP meest rechtse spoor binnen een spoorbundel van 3 of 4 RRV Reglement Railverkeer (van Railned) RS Regeling Spoorverkeer RS rechterspoor, zie rsp RS rangeercode voor splitsen materieel Rs bep. type 4-assige rongenwagen, ook ge-

schikt voor vervoer van militaire voertuigen RS2 Rijweg Stuursysteem voor Post21 RSB traject ingericht voor dubbelspoorrijden met de mogelijkheid beveiligd rechterspoor te rijden RSC Rail Service Center Rotterdam bv (overslagbedrijf in de Waalhaven) rsp rechterspoor (de verkorting RS wordt ook gebruikt) RSTM Rijnlandsche Stoomtramweg-Maatschappij nv rsvf regionale spoorwegveiligheidsfunctionaris rsw reisweg RT Reizigerstarief NS (C 8201) RT Railtractor (lichte dieselrangeerloc, gebouwd door de firma Spoorijzer nv te Delft) RTA Regeling Technische Administratie hoofd- en lijnwerkplaatsen (C 1406) RTBO Regionaal TransportBesturingsOverleg RTM Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij nv rtr reizigerstrein RTS Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten RTS Rijkstoezicht op de Spoorwegdiensten / Rijkstoezicht op de Spoorwegen R-type classificatie voor 4-assige platte wagens RU de procedure ‘Ruim


Uitschakelen’ van de bovenleiding Ru-Signal Ruhesignal (bep. type armsein dat in ruststand aangeeft dat het betreffende spoor vrij is voor rangeerbewegingen) (D) RV restrijweg vrijmaken (opdracht in het EBSsysteem) RV reddingsvoertuig RVC Regionaal Veiligheidscomité (van ProRail) RVI regionale verkeersinformant Rvi Rijksverkeersinspectie (voorh. Rijkstoezicht op de Spoorwegdiensten, eerder Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten) RVL Railverkeersleiding bv RVM Reinigingsvoorschriften rollend Materieel (C 6559) rvo rapport van onregelmatigheid (van het SMC) RVT Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten RvTV Raad voor de Transportveiligheid, zie OVV RVW Reglement Veilig Werken aan de railinfra (C 0414) rwpl rijwegplan rwpl rayonwerkplaats RWS Rijkswaterstaat rwv rail-wegvoertuig RZ spoorregio Randstad Zuid RZ ledig materieel bestemd voor een trein, getrokken door een diesellocomotief (afkorting in gebruik bij de

Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) rz reiziger(s) RZO trein stopt voor opnemen van reizigers RZU trein stopt voor uitstappen van reizigers


S S stopt (met nadere aanduiding) S oude afkorting voor trein, vervoerd door een stoomlocomotief, zie STM S speciale platte wagen op draaistellen (in aanduiding goederenwagens) S semi-automatisch (bedrijfstoestand CTA) S trein staat stil S station op remwegafstand S oude afkorting voor sneltrein, zie SN S stoomtreinmaterieel op geëlektrificeerd baanvak (achter treinnummer) S snelheid handhaven tot eerste uitschakelpunt s sein s stuurstandrijtuig s max. snelheid 100 km/u (in aanduiding goederenwagens) S70 aanduiding voor een Sprinter Light Train elektrisch vierwagentreinstel (SLT-4), waarvan de lengte ongeveer 70 meter is S100 aanduiding voor een Sprinter Light Train elektrisch zeswagentreinstel (SLT-6), waarvan de lengte ongeveer 100 meter is sa stationsambtenaar SAAB project Structurele Aanpak ATB-Baanstoringen Saad bep. type 8-assige kuilwagen voor zwaar vervoer SAAL zie OV SAAL

SACM Société Alsacienne de Constructions Mécaniques, Mulhouse (fabrikant van de motoren voor diesellocs serie 2400/2500 en dieseltreinstellen Plan U) Sahmms bep. type 6assige open bakwagen met rongen, voor staalvervoer (maximale last 74 ton) Salmnps bep. type 6assige platte wagen voor vervoer van tanks Sammnps bep. type 6assige platte wagen met rongen (maximale last 77 ton) Sammp bep. type 6assige platte wagen voor vervoer van zware vrachtwagens Samms bep. type 6assige platte wagen voor vervoer van zware ladingen zoals staalprodukten (maximale last 74 ton) SAP Snel Alternatief Plan (aangepaste dienstregeling bij plotseling optredend noodweer) SAP Storingsregistratiesysteem van ProRail (Systems, Applications and Products in data processing) SAS Stichting Arbeidsomstandigheden en Spoorwegveiligheid sass stationsassistent SB aanwijzing (voorh. lastgeving) Snelheid Begrenzen SB SysteemBeschrijving Veiligheidszorgsysteem SB stationnementsbijzonderheid

SB Fonds voor Sociale Bijstand NS SB SignaleringsBeeldontwerp voor Post21, zie VPT SB Scheidt & Bachmann GmbH (fabrikant van overweginstallaties) sba stationsbeambte S-Bahn Schnellbahn (Duitse lokale trein) SBD Seinenboek voor de Nederlands-Duitse grensdienstbaanvakken (C 5301) sBFk koprijtuig met stuurstand, tweede klas met fietsafdeling (materieel ICM) SBG Spoorbezettingsgrafiek (deelsysteem van Procesleiding Rijwegen; de verkorting SPR wordt ook gebruikt) SBH StoomtramwegMaatschappij ’s-BoschHelmond (waarbij de aanduiding ’s-Bosch op zich weer een verkorting is van de plaatsnaam ’s-Hertogenbosch) SBK sleutelbedienkastje voor de LWB S-blad schema van Seinwezen-installaties, zie SWID SBM StoomtramMaatschappij BreskensMaldeghem nv SBM Stichting tot Behoud van Mijnlocomotieven Sbmm bep. type 4assige containerdraagwagen met drie uitwisselbare, zijwaarts kiepbare containers SBNS Stichting Bodemsanering NS SBO Spoorweg BeheersOrganisatie


S-bord stopbord (mag na toestemming van opz, rgdl of trdl worden voorbijgereden) SBT Subgroep Beheersingsmiddelen Treindienst sbt schroefbout Schako Scharfenbergkoppeling (automatische koppeling voor treinstellen) S-CHH aanduiding voor goederenwagens die in Hongarije gebouwd zijn S-CHI aanduiding voor geïsoleerde koelwagens S-CHIZ aanduiding voor koelwagens voor zeevisvervoer S-CHK aanduiding voor gesloten goederenwagens met kopdeuren S-CHV aanduiding voor koelwagens voor vleesvervoer S/D stop/door-schakeling (vanwege tijdrelais overweg) Sdggmrs bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van opleggers en containers Sdgkms bep. type 4assige containerdraagwagen Sdgmns bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van opleggers en containers (maximale last 69 ton) Sdgnss bep. type 4assige containerdraagwagen Sdm bep. type 4-assige platte wagen, o.a. voor vervoer van containers en trailers Sds bep. type 4-assige diepladerwagen voor zwaar vervoer

SDT Voorschriften betreffende de Samenstelling van Dieselelektrische Treinstellen (C 7513) SdTM Schiedamsche Tramweg-Maatschappij nv S&B Scheidt & Bachmann GmbH (fabrikant van overweginstallaties) sect sectie of sector sect EV sectie voor de energievoorziening sect tm sector tractie en materieel sect tp sector transport S&H Siemens & Halske (mechanische beveiliging van - ) seinbed. seinbediening SERV Stichting Examens Railvervoer SET Voorschriften betreffende de Samenstelling van Elektrische Treinstellen (C 7513) SEV Schouwvoorschrift Elektrische Verbindingen (C 5404) Sffgns bep. type 4-assige containerdraagwagen (ook wel Unilog 60 genaamd), geschikt voor vervoer door de Euro Tunnel doordat de hoogte van de laadvloer beperkt is tot 1.039 mm Sfgmmns bep. type 4assige containerdraagwagen Sfhimmns bep. type 4assige wagen met huif voor transport van staalrollen, geschikt voor veerboten naar GrootBrittannië SGB Stoomtrein GoesBorsele SGG Systeem Gegevensverwerking Goede-

renvervoer Sggmrs bep. type 4assige wagen voor Huckepackvervoer (max. toegestane snelheid 100 km/u) Sggmrss bep. type 4assige wagen voor Huckepackvervoer (max. toegestane snelheid 120 km/u) Sggrs bep. type 4-assige gelede containerdraagwagen (max. toegestane snelheid 100 km/u) Sggrss bep. type 4assige gelede containerdraagwagen (maximale last 107 ton bij 100 km/u en 92 ton bij 120 km/u) Sgjkkmms bep. type 4assige draagwagen voor containers en wissellaadbakken tot 50 ton Sgjns bep. type 4assige draagwagen voor zeecontainers Sgjss zie Sgjkkmms Sgkkms bep. type 4assige draagwagen voor ‘High Cube’ wissellaadbakken (binnenhoogte 3 m) en normale containers; max. toegestane snelheid 100 km/u Sgkkmss bep. type 4assige draagwagen voor ‘High Cube’ wissellaadbakken (binnenhoogte 3 m) en normale containers; max. toegestane snelheid 120 km/u SgLL Storingsgids Locomotieven en Locomotoren (C 6506) SGM stadsgewestelijk materieel (elektrische tweeof driewagentreinstellen, ook wel


aangeduid als Mat ’74, Y-2 of Y-3), bijgenaamd “Sprinter”, “CityPendel”, “SpitsPendel” of “Strand Sprinter”, zie Plan Y SGM-0 stadsgewestelijk materieel SGM uit 1975, elektrische tweewagentreinstellen, ook wel aangeduid als Y-2, nummers 2001-2015 (na modernisering 21112125), zie Plan Y SGM-1 stadsgewestelijk materieel SGM uit 1978, elektrische tweeen driewagentreinstellen, ook wel aangeduid als Y-2 en Y-3, resp. nummers 2021-2035 en 2836-2880 (na modernisering resp. 21312145 en 2936-2980), zie Plan Y SGM-2 stadsgewestelijk materieel SGM uit 1983, elektrische driewagentreinstellen, ook wel aangeduid als Y-3, nummers 2881-2895 (na modernisering 29812995), zie Plan Y SGMm gemoderniseerde Mat ’74 SGMtwee- en driewagentreinstellen van NSR (“SGM modern”), resp. nummers 2111-2125/ 2131-2145 en 29362995 Sgmmns bep. type 4assige draagwagen voor wissellaadbakken en normale containers, maximale last 72,6 ton Sgmmns-w bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van staalrollen en zeecontainers Sgmnss bep. type 4assige containerdraag-

wagen Sgmns-w bep. type 4assige containerdraagwagen Sgn bep. type 4-assige draagwagen met drie uitwisselbare containers Sgns bep. type 4-assige containerdraagwagen met laadvermogen tot 60 ton, of 6-assige containerdraagwagen met laadvermogen tot 75 ton (max. toegestane snelheid 100 km/u) Sgnss bep. type 4-assige containerdraagwagen met laadvermogen tot 60 ton, of 6-assige containerdraagwagen met laadvermogen tot 75 ton (max. toegestane snelheid 120 km/u) SGP Systeem Gegevensverwerking Personeel NS SGRM Systeem Gegevensverwerking Rollend Materieel Sgs bep. type 4-assige containerdraagwagen SGSH Stichting Gooische Stoomtram Huizen SGT Systeem Gegevensverwerking Treindienst (o.a. punctualiteitscijfers NS) SgT Storingsgids Treinstellen (C 6507) SGV Stadsgewestelijk vervoer SGVI Studiegroep Vervoersintegratie SGW Systeem Gegevensverwerking Wegonderhoud sh seinhuis SH mechanische beveiliging van Siemens & Halske (ook aangeduid als S&H)

Shimmn bep. type 4assige wagen met wegschuifbare aluminium huif, voor staalvervoer Shimmns bep. type 4assige huifwagen voor vervoer van staalrollen Shimmns-u bep. type 4-assige platte wagen met schotwanden en stalen huif, voor vervoer van staalrollen Shimms bep. type 4assige gesloten wagen voor staalvervoer Shimns bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van staalrollen SHL24 project Schiphol 24 (plan voor capaciteitsgroei in 2007 naar 24 treinen per uur per richting op de Schiphollijn) SHL27 project Schiphol 27 (plan voor capaciteitsgroei in 2009 naar 27 treinen per uur per richting op de Schiphollijn) SHM Stoomtram Hoorn-Medemblik Shmmn bep. type 4-assige platte wagen voor staalvervoer Shmmns-tw bep. type 4-assige platte wagen voor staalvervoer Shmmn-t bep. type 4assige platte wagen voor staalvervoer Shmms bep. type 4assige open bakwagen voor rollen staal Sh-Signale Schutzsignale / Schutzhaltsignale (seinen met stopopdracht) (D) SH-toestel handelinrichting voor bloktoestellen, model SH (Siemens


& Halske) SHW Stoomtram HulstWalsoorden nv shwt seinhuiswachter SI stationsinformant SIFA Sicherheits-Fahrschaltung (Duitse dodemansknop) SIG Schweizerische Industrie Gesellschaft (fabrikant van o.a. spoorwegmaterieel, zoals de Nederlands-Zwitserse TEE-vierwagentreinstellen) sigsto signaleringsstoring sigwrn signaleringswaarschuwing SIJ Spoorijzer nv te Delft (ofwel Spoorwegmaterieel en IJzerconstructie nv, fabrikant van o.a. de Railtractor, een lichte dieselrangeerloc) sik locomotor (lichte twee-assige rangeerlocomotief). De afkorting ‘sik’ is afgeleid van de merknaam Ganz-Jendrassik, een Hongaarse motorenfabriek die vanaf 1934 de krachtbron leverde voor locomotoren. Ofschoon latere locomotorseries andere motoren hadden, kregen ook deze de bijnaam ‘sik’ Sim bep. type 4-assige gesloten goederenwagen met mechanisch te openen dak SIMIS Sicheres Microcomputer System (elektronische beveiliging van Siemens), zie EBS SIMIS-W Sicheres Microcomputer System von Siemens für den Weltmarkt, zie EBS-plus

Simn bep. type 4-assige gesloten goederenwagen met mechanisch te openen dak Simn-t bep. type 4-assige gesloten goederenwagen met mechanisch te openen dak Simn-u bep. type 4-assige gesloten goederenwagen met mechanisch te openen dak Sim-u bep. type 4-assige gesloten goederenwagen met mechanisch te openen dak Sins bep. type 4-assige huifwagen voor vervoer van stukgoed (maximale last 58 ton) SIO systematisch incidentenonderzoek (van NedTrain) Sis bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van goederen op pallets SK spoorstroomkring SL ShortLines bv (goederenvervoerder, overgenomen door Rail4Chem) SLB Spoorstaaflasbedrijf Utrecht slb sectieleider brugonderhoud Sli Spoorstaaflasinrichting te Utrecht (de schrijfwijze SLI is ook gebruikt) Slmmnps bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van zwaar materieel zoals tanks Slmmp bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van tanks Slmmps bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van tanks Slnps bep. type 4-as-

sige draagwagen voor ertscontainers slo slachtoffer(s) Slps bep. type 4-assige draagwagen voor afzetcontainers, bijv. voor afvalvervoer (maximale last 63,7 ton) sls sectieleider Seinwezen sls sluitsein SLT Sprinter Light Train (van NSR) SLT-4 Sprinter Light Train elektrische vierwagentreinstellen, nummers 2401-2469, zie S70 SLT-6 Sprinter Light Train elektrische zeswagentreinstellen, nummers 2601-2662, zie S100 SlTM Schielandsche Tramweg-Maatschappij nv slw sectieleider wegonderhoud SM’90 stoptreinmaterieel 1990 (elektrische tweewagentreinstellen, bijgenaamd “Railhopper”), nummers 21012109 SMAS Spoorweg-Maatschappij Almelo-Salzbergen nv (de verkorting AS werd ook gebruikt) SMAS StoomtramMaatschappij Amsterdam-Sloterdijk nv SMBH StoomtramwegMaatschappij BussumHuizen nv SMC Schakel- en Meldcentrum (voorh. CSP) SME Staatsmijn Emma (in Hoensbroek-Treebeek) SMH Staatsmijn Hendrik (in Brunssum)


SMLW SpoorwegMaatschappij LeidenWoerden nv SMM Staatsmijn Maurits (in Geleen) Smmnps bep. type 4assige platte wagen voor vervoer van staalprodukten Smmps bep. type 4-assige platte wagen voor vervoer van dwarsliggers. Dit type wordt vaak gebruikt in combinatie met de Gottwald spoorkranen, zie Uaas SMMR Stichting Museum Materieel Railion Smnps bep. type 4-assige platte wagen met hoge rongen, voor vervoer van hout, buizen e.d. SMOVW Storingsmelder Overwegen (de verkorting STO wordt ook gebruikt) sms samenstelling (van een trein) SMW Staatsmijn Wilhelmina (in Terwinselen) smw stafmedewerker SMWF Stoomtram Maatschappij “WestFriesland” nv SN sneltrein sn sein snbep snelheidsbeperking SNCB Société Nationale des Chemins de fer Belges, zie NMBS SNG Sprinter Nieuwe Generatie (vanaf 2018) Snps bep. type 4-assige rongenwagen voor vervoer van hout, dwarsliggers, staalprofielen e.d. Sinds 1990 heet dit wagentype Snps-x

Snpss bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout Snps-x zie Snps Soa bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van olieprodukten Sob bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van benzine Soea bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van olieprodukten Soek bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van olieprodukten Sof bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zuren SOLL gewenste absolute spoorligging, of de optimalisatie van de bestaande spoorligging op een traject. De term SOLL komt uit het Duits, waar een ‘soll’-situatie een gewenste situatie betekent SONI Stuurorgaan Nieuwbouw Infrastructuur Sonk bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen SOP Stoomtramwegmaatschappij OldambtPekela nv SOR Spoorwegongevallenraad, zie OVV Sord bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zwavelzuur SORT Sector Organisatie en Training NS Sos bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zwaveldioxide soule bliksemafleider voor de bovenleiding

(uitspreken als ‘soelee’) sov spoorwegontspanningsverblijf Sp Spoorwegpolitie Sp bep. type 4-assige platte wagen met rongen, voor vervoer van hout SP “SpitsPendel”, elektrische treinstellen Mat ’74 (Plan Y) met uitsluitend tweede klas sp spoor spa zie spaw SPA Projectgroep Spoorweg Post Accommodatie SPAD Signal Passed At Danger (passage van stoptonend sein) sp-afst spoorafstand spasl spooraansluiting spaw spoorafwijking Spbb Spoorwegbouwbedrijf nv (voorheen een dochteronderneming van de NS, later opgegaan in Strukton) spbr spoorbrug spdbr spoorwegdraaibrug spec speciaal Speno Speno International SA, spooronderhoudsbedrijf uit Zwitserland (verhuurt o.a. materieel voor het slijpen van spoorstaven) SPF Spoorwegpensioenfonds SPINFO Spoorwegpolitie Informatiesysteem spmd spoormodule (van NedTrain) Spoorslag ’70 dienstregelingconcept uit 1970 (introductie van het Nederlandse intercitynet) SpoPo Spoorwegpolitie (afkorting vooral in gebruik bij het KLPD)


SPR “Sprinter”, zie SGM, Plan Y SPR Spoorbezettingsgrafiek voor Procesplan Rijwegen (de verkorting SBG wordt ook gebruikt) SPS Staff Protection System (systeem dat baanwerkers waarschuwt voor een naderende trein op de HSL Zuid) Sps oude benaming voor goederenwagens type Snps en Snps-x sps stationspersoneel sps spoorstaaf Sp-Signale Sperrsignale (seinen met stopopdrachten) (D) sptl spoortunnel SPV Afdeling Spoorwegveiligheid (van ProRail) spvd spoorwegviaduct SPW Spoorwijzer (baanvaktekening voor machinisten), zie WVK spw spoorweg spw spoorwijziging Spww Spoorwegwet (C 0101) SR Seinenreglement (C 5202) SR DB Schenker Rail Nederland nv (voorh. DB Cargo en Railion) SR Staff Responsible (mode in ERTMS waarbij het oprijden van het spoor onder verantwoordelijkheid van de machinist valt; vergelijkbaar met het oprijden na een aanwijzing Stoptonend Sein) Sr Spoorwegrecherche Sr salonrijtuig (van koninklijke trein) srh seinrelaishuis SRS Swedish Rail Sys-

tem AB (fabrikant van de Unimobiel railauto’s) SRV-wagen bijnaam van diesel-hydraulische treinstellen DH 1 en DH 2 (ook bijgenaamd “Wadloper” of “Maashopper”), die aan SRVwinkelwagens doen denken. De oorspronkelijke afkorting SRV staat daarbij voor “Samen Rationeel Verkopen”, een samenwerkingsverband van een aantal zuivelgroothandels. NS voegde daaraan toe dat de afkorting SRV bestaat uit de eerste drie medeklinkers van het woord “SeRVice” ss schakelstation ss max. snelheid 120 km/u (in aanduiding goederenwagens) SS Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen SS “StrandSprinter”, elektrische treinstellen Mat ’74 (Plan Y) met uitsluitend tweede klas SS Staatsspoor (station Den Haag - ), zie Gvr Ssgmnss bep. type 4assige Huckepackwagen SSI Spoorweg Sein Industrie nv (samenwerkingsverband van de firma’s GRS, Philips, de Nederlandsche Machinefabriek Alkmaar en de Nederlandsche Seintoestellenfabriek Hilversum) SSI Schiphol Security Incident SSN Stoom Stichting Nederland SST Schipholspoor-

tunnel ss-wg wagen geschikt voor een vervoerssnelheid van 120 km/u ST stoptrein St lastgeving stoppen St Stellwerk (Duits seinhuis), zie Stw st storing (de verkorting sto wordt ook gebruikt) stabbam gecombineerde stabilisator en ballast-afwerkmachine STAM Startend Materieel STANAG Standard NATO Agreements (procedures voor o.a. militair spoorvervoer) STAR GroningschDrentsche Spoorwegmaatschappij Stadskanaal – Ter Apel – Rijksgrens STAR Stichting Stadskanaal Rail st-blok stopontspoorblok stafmw zie smw Stat status van een trein stb blokstoring Stbf Stückgutbahnhof (Duits stukgoedstation) std-wl standaardwissel Stelcon merknaam, bestaande uit een samenvoeging van de afkortingen van “Ste(e)l & Concrete”. Een Stelconplaat is een bep. type betonnen vloerplaat met stalen rand, welke bijv. gebruikt wordt voor inzetplekken voor rail/wegvoertuigen STG Stuurgroep Goederen(vervoer) STIBANS Stichting tot Behoud van Af te voeren Nederlands Spoor-


wegmaterieel STIBO geStileerde Baanvak Overzichtstekening STID stofidentificatienummer (van gevaarlijke stoffen) stjk stootjuk STM stoomlocomotief / stoomtractie STM trein, vervoerd door een stoomlocomotief STM Stichtsche Tramway-Maatschappij nv STM Specific Transmission Module (interface tussen de ERTMS/ ETCS treininstallatie en het nationale beveiligings- en ATB-systeem; bedoeld om een ETCStrein op een conventioneel beveiligd baanvak te laten rijden) Stmn Staatsmijnen stmt storingsmonteur stmt mat storingsmonteur materieel stn station sto storing (de verkorting st wordt ook gebruikt) STO Storingsmelder Overwegen (de verkorting SMOVW wordt ook gebruikt) stoco storingscoördinator (van NSR) stopstabbam gecombineerde stopmachine, stabilisator en ballastafwerkmachine stopz stationsopzichter stormo stormobiel (bep. type railauto, genoemd naar de uitvinder, de heer Storm) stp stapelplaats STPI Schiphol Team Plaats Incident (o.a. bij

calamiteiten in de Schipholspoortunnel) stpl standplaats STR Stellrechner (ook aangeduid als Element Control Computer, die de interface vormt tussen de SIMIS-sectiecomputers en de infraelementen) STS stoptonend sein (passage van - ) STS-A aanwijzing stoptonend sein met normale snelheid Stw Stellwerk (Duits seinhuis) St.W. Stoomtram Walcheren nv (de verkorting SW werd ook gebruikt) S-type classificatie voor 6-assige platte wagens en containerdraagwagens SU Sneltram Utrecht SUNY Sneltram Utrecht-NieuwegeinIJsselstein (waarvan ProRail de eigenaar is, en Connexxion de exploitant) SUNY-lijn zie SUNY SV seinverlichting SVGS Stuurgroep Vervoer Gevaarlijke Stoffen SVM Smeervoorschriften rollend Materieel (C 6561) SVS Stagnatie- en Vertragingssignalering Sv-Signale Haupt- und Vorsignalverbindungen (D) svz stroomvoorziening svzher stroomvoorzieningsherstel svzsto stroomvoorzieningsstoring SW Streekvervoer Walcheren nv (dochteronderneming van de NS)

SW Stoomtram Walcheren nv (de verkorting St.W. werd ook gebruikt) Sw Seinwezen Sw-Cie SeinwezenCommissie S-wg wagen, geschikt voor een snelheid van 100 km/h SWG Spoorwegwetgeving (C 0101, C 0102) swg stortwagen SWID Seinwezen InstallatieDossier, bestaande uit Schema (S) en Overige Apparatuur (OA) bladen SWOD Seinwezen OverzichtsDossier, bestaande uit OBE-bladen, het Overzicht Retourleidingen (OR) en het Overzicht Seinbeeldrelaties (OS) swr seinwerker swt seinwachter SYDIM Systeem Dienstkaartjes Machinisten SYS Systeembeheer SYVAP Systeem Vastleggen Plan van de treindienst SZB Spoorweg-Maatschappij Zuid-Beveland nv


T T tractievorm T trein, die een tramweg berijdt T treindienstleiding / treindienstleider, zie trdl T wagen waarvan het dak te openen is, ofwel zwenkdakwagen (in aanduiding goederenwagens) T Dieseltankstelle (tankplaat voor dieselmaterieel) (D) T-2 Mat ’64 elektrisch tweewagentreinstel, zie Plan V T-4 Mat ’64 elektrisch vierwagentreinstel, zie Plan T TA treinafwijking Tabd bep. type 4-assige ertswagen Tabkk bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van oud papier TAD Trein(dienst) Afhandelingsdocument Tad bep. type 4-assige ertswagen Tads bep. type 4-assige onderlosser wagen voor het vervoer van kunstmest tae technicus materieel ATB en elektronica Tagnoos bep. type 4assige silowagen voor graanvervoer (maximale last 66 ton) Tagnpps bep. type 4assige bulkwagen voor vervoer van graan en cacao (maximale last 66,5 ton) Taimn bep. type 4-assige gesloten ertswagen

Taimn-t bep. type 4-assige gesloten ertswagen Taimn-u bep. type 4assige gesloten stortwagen voor vervoer van talkpoeder Talns bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van stortgoederen die droog moeten blijven, zoals kalk of zout Tals bep. type 4-assige gesloten zijlosser wagen voor zoutvervoer Tals-y bep. type 4-assige gesloten wagen voor vervoer van kalk Tanoos bep. type 4-assige wagen voor vervoer van losgestorte bulkgoederen (maximale last 66,5 ton) tao treindienst aantastende onregelmatigheid Tapps bep. type 4-assige onderlosser wagen voor het vervoer van magnesiumoxide TAS treinaanwijzersysteem / treinaanwijsscherm (een soort halaanwijzer) tass technisch assistent Tau bep. type 4-assige gesloten stortwagen voor vervoer van talkpoeder TAWA Tijdelijke Automatische Waarschuwingsapparatuur (bij werkzaamheden aan de spoorbaan) tb toestand baan tb tracébeheer(der) TBB Toepassing Besturings- en Beveiligingssystemen TBC Stoomtram TielBuren-Culemborg nv

TBC TNV BasisConfiguratie TBD TNV Bediengebied Tbegl Triebfahrzeugbegleiter (krachtvoertuigbegeleider) (D) Tbf Trennungsbahnhof (splitsingsstation) (D) TBH TNV Beheersgebied TBL Transmissie Baken-Locomotief / Transmission Balise-Locomotive (Belgische ATB) tbl toon nummers van blauwe lampen (op detailscherm trdl) TBO TransportBesturingsOrganisatie (afdeling van NSR die de bijsturing van materieel en personeel regelt) TBS Treinbeheersingssysteem / Treinbesturingssysteem TBT Treinbewegingstabel TC Transport Control van NSR tc tractie tc transportcontroller TCC Tunnelcoördinatiecentrum (van het SMC Randstad Zuid) TCSS Train Control & Signalling System (voor beveiliging en bediening van de HSL Zuid) TCV Tarif Commun international pour le transport des Voyageurs et des bagages (Gemeenschappelijk internationaal tarief voor het vervoer van reizigers en bagage) TDL treindienstleidersscherm (oude VKLapplicatie waarmee vertragingen handmatig in-


gevoerd kunnen worden) TDR Tijdtafel van de Dienstregeling TDR Trein door rood signalering (in Procesleiding Rijwegen) Tds bep. type 2-assige onderlosser wagen voor kolenvervoer tech mw technisch medewerker TEE Trans-EuropExpress reizigerstrein TEIV Transeuropäische Eisenbahn Interoperabilitäts Verordnung (Europese regeling voor interoperabiliteit van spoorwegvoertuigen) tel telecommunicatie Telerail treinradio (voor communicatie tussen mcn en trdl) TEN Transeuropees (spoorweg)net TEOD Technische en Ongevallendienst TER Toezichteenheid Rail (crisisorganisatie van Inspectie Verkeer en Waterstaat) terrch terreinchef TET Twentsche Electrische Tramwegmaatschappij nv Te-t aanduiding voor roldakwagens T&T Tracking & Tracing (systeem van NSR voor het automatisch volgen van treinstellen en locomotieven. Gegevens uit dit systeem worden gebruikt om de Materieelbalans in VKL te corrigeren), zie NTT TEV tractie-energievoorziening Tf fictief dagtonnage (“Tonnage fictief”, een-

heid voor het bepalen van gebruiksvergoedingen voor spoorwegnetten) Tf Triebfahrzeugführer (Duitse machinist) tfn telefoon / telefonisch Tfz Triebfahrzeug (krachtvoertuig) (D) TGIR Track Geometry Inspection Report tgm telegram TGMS Track Geometry Measurement System TGV Thalys (Train à Grande Vitesse, hogesnelheidstrein) TH technische hulpverlening (bij grote ongevallen) THA Thalys TIB (overzicht van) Tijdelijke Infrabeperkingen TIF railvoertuig voor tunnelonderhoud (“Tunnelinstandhaltungsfahrzeug”) TIM Trein Incident Management TIPSY Treintaxi Intermediate Processing System TIS Trein Incident Scenario TIS Tractie Informatiesysteem Tispr Technisch Inspecteur (ook een chef lijnwerkplaats kon als zodanig worden aangeduid) TIV Track Inspection Vehicle Tk treinkenmerk tkg tekening TKR Toelating Krachtvoertuigen en Rijtuigen TKV Toelating Krachtvoertuigen (C 7515) TL teamleider VL-post

TLR Trein- en Locomotiefdienst Regeling (bureaus waar de treinen locomotiefomloop op districtsniveau werd bijgestuurd) TLS Trans Link Systems bv (uitgever van de OV-chipkaart) TM Tramweg-Maatschappij “De Meijerij” nv (Noord-Brabant) T-mat zie Plan T TMBH Tramweg-Maatschappij Bussum-Huizen nv TMDG Tramweg-Maatschappij “De Graafschap” nv TMS Traffic Management System (systeem voor herplanning van de treindienst) TMZ Tramweg-Maatschappij Zandvoort nv (voorh. ETMZ) TMZG Tramweg-Maatschappij Zuidlaren-Groningen nv tn treinnummer TN Frankfurter Telefonbau und Normalzeit GmbH (TeleNorma), fabrikant van o.a. stationsklokken TNHT Tweede NoordHollandsche TramwegMaatschappij nv TNI Treinnummerindicator / Treinnummerindicatie tno tot nader order TNP Treinnummerpresentatie TNV Treinnummervolgsysteem TNV-Replay computerprogramma voor grafische reconstructies van incidenten waarbij de spoorwegveiligheid in


het geding is geweest. Dit programma maakt daarbij gebruik van informatie uit het treinnummervolgsysteem, zie TNV TNV-S TNV van Siemens TNVV treinnummervolgsysteem voor VPT TO technisch onderzoek (door de politie bij grote ongevallen) tobs ten onrechte bezetspoormelding TOC Train Operating Company TOP Testen Onderposten (systeem om in relaiskasten CIS-onderposten te testen) topz tractie-opzichter TOR Transportongevallenraad tp transport tpm transportmanager tpmid transportmiddelen TPRB Ter Plaatse Bediende Relaisbeveiliging tps treinpersoneel TPV technische primaire verstoring TPV treinnummerpositie verbinding (interface van TNV met de externe systemen VKL en BEPAC) tr trein TR track relays (spoorrelais) TR technische recherche TRA taak-risico analyse (van NedTrain) TRA TRALIS Server (deelsysteem van Procesleiding Rijwegen voor communicatie met TRALIS, zie aldaar) TRACA Track Condi-

tion Assessment Traco Transport Control van Railion trafo transformator TRALIS Train Location Information Service (subsysteem in het GSM-R systeem) T-rapport rapport van het nameten van treinpunten (naar aanleiding van constatering van een spoorstaafdefect door de ultrasoontrein) TRB Trein- en Rangeerdienstvoorschriften voor de NederlandsBelgische grensbaanvakken (C 5401) Trbf Trennungsbahnhof (splitsingsstation) (D), zie Tbf trbr treinbrief TRCE Train Route Cancel Endsignal (vrijmaken restrijweg in het Bombardier beveiligingssysteem) trdl treindienstleider trdl MB treindienstleider minimaal bevoegd (voor opzichters- of procesleiderstaken, bijv. bij NedTrain) TRIS Treindienst- en Reisinformatiesystemen trj traject trnr treinnummer TROTS Train Observation and Tracking System / Trein Observatieen TrackingSysteem (opvolger van TNV) trpt treinrapport TRR Trein- en Rangeerdienstreglement (C 5201) trs treinserie, zie ts trst treinstel TRT Treinrelatietabel trw tramweg

ts treinserie (de verkorting trs wordt ook gebruikt) ts tonen van seinnummer (op detailscherm trdl) ts alle toon alle seinnummers (op detailscherm trdl) TSB (overzicht van) Tijdelijke Snelheidsbeperkingen TSB toestaan van bediening infra-element TSI Technische Specificaties voor Interoperabiliteit TSI-CCS Technical Specifications for Interoperability relating to Control-Command and Signalling Systems (Europese technische regelgeving m.b.t. interoperabiliteit van spoorwegbeveiligingssystemen) TSI-INS Technical Specifications for Interoperability relating to Infrastructure (Europese technische regelgeving m.b.t. interoperabiliteit van railinfrastructuur) TSI-L&P Technical Specifications for Interoperability relating to Locomotives and Passenger Rolling Stock (Europese technische regelgeving m.b.t. interoperabiliteit van locomotieven en reizigersmaterieel) TSIM TNV onderpostsimulator TSI-OPE Technical Specifications for Interoperability relating to Operational and Traffic Management (Europese


technische regelgeving m.b.t. interoperabiliteit van railverkeersleidingssystemen) TSI-SRT Technical Specifications for Interoperability relating to the Safety in Railway Tunnels (Europese technische regelgeving m.b.t. veiligheid in spoortunnels), zie VEST TSI-WAG Technical Specifications for Interoperability relating to Freight Wagons (Europese technische regelgeving m.b.t. interoperabiliteit van goederenwagens) TSO Tijdelijke Stationsorder TSR toestaan van rijweginstelling (verwijderen van verhindering rijweginstelling) TSR-E toestaan van rijweginstelling éénmalig / toestaan van rijweginstelling met extra bediening TSS Treinstilstands(signalerings)systeem voor spoortunnels Ts-Signale Signale für Teilfahrten und Schiebelokomotiven / Signale für Teil- und Sperrfahrten (D) TSSS Trein Stilstand Signalering Schiphol (spoortunnel) tsv treinsurveillant TTI tunneltechnische installatie spoortunnels TTI TROTS-TNV Interface TTK TROTS-TNV Koppeling TTPU Two Track Pick Up (de twee secties die

nodig zijn om de vergrendeling van een wisselstraat vrij te maken. Dit is ook om te voorkomen dat de vastleggingen van wissels en kruisingen worden opgeheven terwijl een trein de rijweg nog aan het afrijden is) TTV Lastgeving/Aanwijzing Telefonisch Toestemming vragen voor Vertrek T-type classificatie voor stortwagens met dak TVG Technische Voorschriften voor Goederenwagens TVG toestemming voor gebruik TVL tunnelveiligheidslichten (ontwikkeld op de Betuweroute) tvp treinvrije periode (t.b.v. geplande werkzaamheden) TVS Treinvolgsysteem TVT bovenleidingmontagewagen (“Triebfahrzeug mit Verbrennungsmotor, Turmtriebwagen”) tvta te verklaren treinafwijkingen/tijdafwijkingen TVV treinvrij venster (kader in de dienstregeling waarin geen treinen gepland zijn; ruimte in de dienstregeling voor werkzaamheden) TW Stoomtramweg Tilburg-Waalwijk nv tw tonen van wisselnummer (op detailscherm trdl) tw alle toon alle wisselnummers (op detailscherm trdl) TWD Tijd-Weg Diagram

tweetje aanduiding voor een tweewagentreinstel


U U silowagen (in aanduiding goederenwagens) U tractie uitschakelen U aanduiding voor categorie uitzonderlijk hinderrijke werkzaamheden aan de railinfra Uaai bep. type diepladerwagen (waarvan versies bestaan met 8, 10 en 20 assen) voor uitzonderlijk zwaar vervoer Uaais bep. type 20assige diepladerwagen voor vervoer van zware transformatoren voor elektriciteitscentrales Uaas bep. type 6-assige platte wagen voor lange ladingen zoals spoorstaven. Van dit wagentype bestaat ook een korte versie die is omgebouwd tot kraanwagon (met Gottwald kraan) voor het hijsen en verplaatsen van wisselen spoordelen Uac bep. type 4-assige silowagen voor vervoer van poedervormige stoffen Uacns bep. type 4-assige silowagen voor vervoer van mineralen, maximale last 64,5 ton Uacs bep. type 4-assige bollenwagen voor vervoer van cement, talkpoeder en aluminiumoxide, maximale last 47 ton Uagpps bep. type 4assige silowagen voor graanvervoer, maximale last 59 ton Uagps bep. type 4-as-

sige silowagen voor graanvervoer Uaikks bep. type 4-assige diepladerwagen voor zwaar vervoer Uais bep. type 4-assige diepladerwagen voor zwaar vervoer Uas bep. type 4-assige koppelwagens voor ertstreinen. Dit zijn aangepaste 4-assige Fal(n)s wagens UAV-GC contractering voor bovenbouwvernieuwing volgens Uniforme Administratieve Voorwaarden – Geïntegreerd Contract U-Bahn Untergrundbahn (Duitse metro) Ubf Umschlagbahnhof (Duits station voor overslag van containers) Übf Überholungsbahnhof (Duits inhaalstation) UBV Uitvoeringsbepalingen bij de Behandeling van Vervoersbewijzen (C 8501) Ucs bep. type 2-assige silowagen (“bollenwagen”) voor bijv. cementvervoer uct uitgangscontrole Udds bep. type 2-assige silowagen voor vervoer van fijnkorrelige produkten Uds bep. type 2-assige gesloten onderlosserwagen voor sodavervoer UFM Eurailscout Universal Fahrweg Messfahrzeug (multifunctionele meet- en inspectietrein voor spoorgeometrie en de kwaliteit van spoorstaaf en rijdraad)

UIAP Union Internationale d’Associations de Propriétaires de wagons Particuliers (Internationaal Verbond van Eigenaren van Particuliere Goederenwagens) UIC Union Internationale des Chemins de Fer (Internationale Spoorweg Unie) UIC54 spoorstaafprofiel volgens norm van de UIC, met een gewicht van ca. 54 kg/m (ook wel 54E1-profiel genoemd) UIC60 spoorstaafprofiel volgens norm van de UIC, met een gewicht van ca. 60 kg/m (ook wel 60E1-profiel genoemd) UIC-Codering codering (volgens norm van de UIC) op wagens en rijtuigen Uikk bep. type 2-assige open diepladerwagen UIMC Union Internationale des services Médicaux des Chemins de fer (Internationale Unie van Medische Diensten der Spoorwegen) UIP zie UIAP UITP Union Internationale des Transports Publics (Internationale Unie voor het Openbaar Vervoerswezen) ULB uitsluitend logische bezetspoormelding (in VPI en EBS, bijv. door kortsluitlans) ULM Utrechtsche Lokaalspoorweg Maatschappij nv (de afkorting ULS werd ook gebruikt) ULS uitschakelen rijrichting linkerspoor


ULS Utrechtsche Lokaalspoorwegmaatschappij nv (de afkorting ULM werd ook gebruikt) UMR Eurailscout Ultrasoon Meetrijtuig voor de bovenleiding UMS uitsluitend materiële schade (bij aanrijdingen) Unilog 60 zie Sffgns Unimat bep. type stopmachine, gebouwd door de firma Plasser & Theurer Unimobiel bep. type railvrachtwagen, gebouwd door de Zweedse firma SRS Unimog bep. type railauto (‘Universal Motor Gerät’), gebouwd door Mercedes-Benz UNISIG United Signalling Equipment Manufacturers (vereniging van fabrikanten van spoorwegbeveiligingssystemen, bestaande uit Alcatel, Alstom, Ansaldo, Bombardier, Invensys Rail en Siemens) UN-nummer stofidentificatienummer (van gevaarlijke stof) volgens de United Nations Recommendations on the Transport of Dangerous Goods UPGE Uitvoeringsprogramma Geluid op Emplacementen (gericht op vermindering van geluidsoverlast) UPI Unit Probleemgerichte Inzet (van de Spoorwegpolitie) URF Union des services Routiers des chemins de Fer européens (Unie van Weg-

vervoersdiensten der Europese Spoorwegen) URFD Ultrasonic Rail Flaw Detection (ultrasoondetectie van gebreken aan de spoorstaaf) Us bep. type 2-assige verblijfswagen van Volker Rail (een omgebouwde Gbs hefbordeswagen) die in combinatie met de spoorkraan Obelix gebruikt wordt USIS-spoornummering nummering van sporen volgens het Uniek Spoor IdentificatieSysteem (van ProRail) USM universele stopmachine (“Universalstopfmaschine”) US-rapport rapport van ultrasoon spoorstaafonderzoek Üs-Signal Überwachungssignal (D) UST Eurailscout Ultrasoontrein voor spoorstaafonderzoek (de verkorting UTS wordt ook gebruikt) UST Ultrasonic Testing (ultrasoon spoorstaafonderzoek) Ust Umladestelle (overlaadpunt) (D) Us-z bep. type 2-assige zeilgordijnwagen voor het vervoer van blikplaten UT Unité Technique des Chemins de Fer (Technische Eenheid der Spoorwegen) Utmr hoofdgebouw van de spoorwegen, Utrecht Moreelsepark UTS Eurailscout ultrasoon meettrein voor spoorstaafonderzoek (de verkorting UST

wordt ook gebruikt) UTU Ultrasonic Test Unit (ultrasoon meetrijtuig) U-type classificatie voor bulkwagens met lossing onder druk


V v vertrek v voorsein / voorseinpaal V lastgeving Vertrekken V voorwaardelijke vertraging V vertrek(sein)licht op het perron V aanduiding voor categorie hindervrije werkzaamheden aan de railinfra V Duits krachtvoertuig met dieselmotor (“Triebfahrzeug mit Verbrennungsmotor”), bijv. de diesellocs type V100 van Volker Rail V1 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELD2) uit 1966, nummers 401-415 V2 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELD2) uit 1967, nummers 416-430 V3 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELD2) uit 1968, nummers 431-438 V4 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type EL2) uit 1969-1970, nummers 441-461 V5 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type EL2) uit 1970, nummers 462-471 V6 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type EL2) uit 1970, nummers 472-483

V7 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1970-1972, nummers 801-840 V8 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1972, nummers 841-870 V9 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1972-1973, nummers 871-888 V10 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1973-1974, nummers 889-920 V11 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1974, nummers 921-935 V12 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1975-1976, nummers 936-950 V13 aanduiding voor Plan V elektrische tweewagentreinstellen (type ELP2) uit 1976, nummers 951-965 V 100 aanduiding voor Duitse diesel-hydraulische locomotieven (“Triebfahrzeug mit Verbrennungsmotor”), later BR 211 genoemd, die o.a. tussen Nijmegen en Kleve werden ingezet; later ook in gebruik bij Volker Rail V 160 aanduiding voor Duitse diesel-hydraulische locomotieven (“Triebfahrzeug mit Verbrennungsmotor”), later BR 215 en BR 216 ge-

noemd, die o.a. via de IJzeren Rijn met Huckepacktreinen reden en o.a. tussen Groningen en Leer voor reizigerstreinen werden ingezet V 164 aanduiding voor Duitse diesel-hydraulische locomotieven (“Triebfahrzeug mit Verbrennungsmotor”), later BR 218 genoemd, die o.a. tussen Nijmegen en Keulen werden ingezet V250 aanduiding voor Fyra elektrische achtwagentreinstellen, gebouwd in Italië, nummers 4801-4816/48814883. De aanduiding V250 is genoemd naar de max. snelheid (“Velocità”) van 250 km/u waarvoor de trein ontworpen is VA2S Verkorte A2corridor SAAL (verzamelterm voor de railinfraprojecten langs de autoweg A2 tussen Amsterdam en Utrecht, en in het gebied Schiphol-Amsterdam-AlmereLelystad) VAGU Verenigde Autobusdiensten GoudaUtrecht bv (opgegaan in Verenigd Streekvervoer Westnederland nv, een dochteronderneming van de NS) vakbez vooraankondiging bezet (in Procesleiding Rijwegen) V-aki Voorschriften ter Voorkoming van gevaar bij aki’s en ahob’s (C 5504) VAM Vuil Afvoer Maatschappij nv te Wijster VAR Verkoop aan rei-


zigers (algemene term voor systemen die worden gebruikt bij de kaartverkoop aan reizigers, zoals bij loketten en kaartjesautomaten) VAV Vergadering Algemene Veiligheidszaken NS VAX-EBS Virtual Address eXtension EBS (koppeling tussen EBS en TNV ten behoeve van post Rotterdam) VB voertuigbegeleider VBA Voorschriften betreffende het Vervoer van Begeleide Auto’s in autoslaaptreinen (C 8306) VBBS Vereenvoudigde Beveiligings- (Bedienings-) en Beheersingssystemen (verzamelnaam voor relaisbeveiligingen voor kleine emplacementen, zoals TPRB en VCVL) VBC Voorschriften Beveiliging tegen Criminaliteit (C 0421) VBG Voorschriften voor het Beladen van Goederenwagens (C 7554) VBL Voorschriften voor het NS-personeel op de Belgische Lijnen (C 5303) vbr vrachtbrief vbv vernieuwing beveiliging VC veiligheidscircuit (deel van beveiligingssystemen, gerelateerd aan de door een trein veroorzaakte spoorbezetmelding) VCE venster controleeenheid (onderpost of interface naar een kijktableau ten behoeve

van TNV) VC NS Veiligheidscentrale voor NS-personeel VCVL Vereenvoudigde Centrale Verkeersleiding (bep. type beveiligingssysteem. De met VCVL bediende stations zijn in feite op afstand bediende TPRB-installaties) VD verantwoordelijk deskundige VDL Voorschriften voor het NS-personeel op de Duitse Lijnen (C 5305) V-do Verzameling van dienstorders (C 0407) VDR voltage dependent resistor (weerstand waarvan de weerstandswaarde afhankelijk is van de spanning) VDS lastgeving vermindering dienstregelingresp. inhaalsnelheid VDV Voorschriften voor het Dienstvervoer (C 7402) VE verblijfseenheid bij werkzaamheden (blauwe rijtuigen met gele vlaggen: niet mee rangeren) V&D Afdeling Vervoer en Dienstregeling (van ProRail) V&G Veiligheids- en Gezondheidscoördinator werkzaamheden V&G CU Veiligheids- en Gezondheidscoördinator Uitvoeringsfase werkzaamheden VEONN Vervoersonderneming NoordNederland bv VERA project Verbinding Roosendaal-Antwerpen

verl verlichting vertr vertrek verw verwarming VES Vereinigte Eisenbahn Signalwerke (fusie van de seinwezendivisies van Siemens & Halske en AEG; fabrikant van beveiligingssystemen voor de spoorwegen) Ve-Signale Fahrverbotsignale (seinen met stopopdracht) (D) VE-spw lokaalspoorweg met vereenvoudigde exploitatie VEST Veiligheidseisen Spoortunnels, zie TSISRT VEV Verzameling van Exploitatieve Voorschriften voor de tramweg Utrecht Moreelsepark - Nieuwegein IJsselstein (C 5410) V&W (Ministerie van) Verkeer en Waterstaat vg vrachtgoed VGB Vervoersgegevensbank (database met gegevens omtrent uitgevoerde treinen rangeerbewegingen) VGC zie V&G VGCO Veiligheids- en Gezondheidscoördinator Ontwerpfase werkzaamheden VGCU zie V&G VG&L Van Gend & Loos nv Vggk bep. type 4-assige koelwagen Vgk bep. type 4-assige gesloten goederenwagen VGM Voorschriften voor het gebruik van het Goederenmaterieel (C 7525)


Vgobo bep. type 4assige ketelwagen, o.a. geschikt voor vervoer van ammoniak en chloor VGT Voorschriften voor het Gebruik van Treinen voor het Goederenvervoer (C 7530) VGTM Voorschriften voor de Gronddienst Tractie en Materieel (C 7552) vgtr volgtrein VHB verhindering voor bediening infra-element vhk veehek vhm veiligheidsman vhm EV veiligheidsman energievoorziening vhm uw veiligheidsman uitvoering werken vhp veiligheidspersoneel VHR verhindering rijweginstelling VHR-E verhindering rijweginstelling éénmalig (met extra bediening) op seinen VIA VPT Interface Adapter (koppelsysteem tussen KBV en de Bombardier-versie van Bev21 voor het traject Amsterdam-Utrecht) VICOS Vehicle and Infrastructure Control and Operating System (netwerkbesturingssysteem van Siemens) VID vakinhoudelijk deskundige (van NedTrain) viertje aanduiding voor een vierwagentreinstel VIEW VPT Information EveryWhere (Post21 meekijksysteem, o.a. voor de rangeerdienstleiding) VIP Verificatie InfraProjectering (in EBS)

V-IRM verbouwd (verlengd) interregiomaterieel, bijgenaamd “Regiorunner”, of ook wel “Doedelzak” naar het geluid dat de elektronische apparatuur maakt (de verkorting VIRM wordt ook gebruikt) V-IRM 4 elektrisch vierwagentreinstel type V-IRM V-IRM 6 elektrisch zeswagentreinstel type VIRM VIS Voorschriften voor de Informatie op de Stations (C 4510) VIS Verkeersleiding Informatiesysteem VIS VPT Interface Server (koppelsysteem tussen KBV en de Alstomversie van Bev21 voor de Betuweroute) vk veiligheidskundige VKL Verkeersleidingssysteem vkl verkeersleider vkl overweg alleen beveiligd met verkeerslichten VKL-IS VKL Informatiesysteem vkm lmtbst vakman wegonderhoud/locomotorbestuurder vkm lwz vakman wegonderhoud/leider der werkzaamheden vkm mao vakman materieelonderhoud vkm wo vakman wegonderhoud vk-rijweg voorkeursrijweg (rijweg die ongewijzigd, volgens plan verloopt) VKV Voorschrift Koelvervoer (C 7562)

vkz veelading met kopen zijlading VL Verkeersleiding VLG Regeling Vervoer over Land van Gevaarlijke stoffen VLG Vossloh Locomotives GmbH (fabrikant van locomotieven, o.a. voor ACTS, ERS, HGK, Rail4Chem, Railion, Short Lines, Strukton en Veolia) VL-O Verkeersleiding Opleidingen (van ProRail) VLS Voice Logging System (recorder voor het vastleggen van door de treindienstleider gevoerde gesprekken) Vl-Signale Lichtvorsignale (D) VLSM Verkeersleidingsysteem Metro (van het GVB) VLTC Verkeersleiding/ Technisch Centrum van ProRail (de verkorting VL/TC wordt ook gebruikt) vlwg wagen voor het vervoer van vleesconserven VLZ Verkehrsleitzentrale (D) vm voorman vm dslmt voormandieselmonteur vm el voorman-elektriciën V-meter voltmeter VMJB afdeling Veiligheid, Milieu en Juridisch Beheer (van ProRail) vm mecn wo voormanmecanicien wegonderhoud VMS Veiligheids Management Systeem (van NSR)


VMV Vervoer buiten profiel van Militaire Voertuigen (C 7560) vm wgm voormanwagenmeester VN-nummer stofidentificatienummer (van gevaarlijke stof) volgens de regelgeving van de Verenigde Naties inzake het vervoer van gevaarlijke stoffen V-NX Vereenvoudigd NX Vo bep. type 4-assige lageboordwagen VOA Voorschriften betreffende Overwegaangelegenheden (C 4505) vob vertragingsopvangbuffer (bij geplande werkzaamheden) VOG Voorschriften betreffende de behandeling van Onregelmatigheden met Goederen (C 7528) Vok bep. type 4-assige open bakwagen met hoge wanden, voor schrootvervoer Vosk bep. type diepladerwagen (bestaat zowel in 4-assige als 8assige uitvoering) voor vervoer van zwaar grondverzetmaterieel VP Tramwegmaatschappij Veendam-Pekela nv VPI Vital Processor Interlocking (elektronisch beveiligingssysteem van de firma GRS) VPO Voorschriften ter Voorkoming van Persoonlijke Ongevallen (C 0408) VPT Vervoer Per Trein (ook wel ‘Post21’ genaamd; een verzame-

ling van systemen zoals EBP, KBV, KEV, PRL, TBS, TNV, TROTS, VKL en WAAI, gericht op verkeersleiding, treindienstleiding en planning) VPT+ zie VPT-plus VPT/BB VPT Beter Benutten (studie naar wijzigingen op VPT Procesleiding Rijwegen, voor het beter benutten van bestaande infrastructuur) VPT-plus project om VPT te kunnen koppelen aan Bev21 en TRALIS VPT-PRL VPT Procesleiding VPW Vereenvoudiging Processen Wagenladingvervoer VR voorzichtig rangeren VR vrijgave rangeren VR aanwijzing (voorh. lastgeving) Voorzichtig Rijden VR veiligheidsrapport vr vrijdag(s) VRB Voorschriften betreffende het Vervoer van Reizigers en Bagage (C 8501) VRI verkeersregelingsinstallatie (koppelt de werking van sommige overweginstallaties aan verkeerslichten en/of voorijlende waarschuwingslichten) VRIS Visueel Reizigers InformatieSysteem vrl/gv vrachtlijst/generale verklaring VRM Voorschriften voor het gebruik van Reizigersmaterieel (C 7512) vrmd voormelding VRO VeiligheidsRegio’s

Overheidshulpdiensten VRR Voorrangsrelatie tussen Rijwegen (in het Procesplan Rijwegen) VRS Voorrangsrelatie op Seinstap-niveau (volgordebewaking op eindspoor in ARI) Vr-Signale Vorsignale (voorseinen) (D) vrst voorschrift vrtr voortrein VS lastgeving Verkeerd Spoor VS melding voedingsstoring VSB Vastlegging Spoornetbenoeming V-sein voorsein VSFT Vossloh Schienenfahrzeugtechnik GmbH (fabrikant van locomotieven, o.a. voor NedTrain) VSG Reglement Vervoer over de Spoorweg van Gevaarlijke stoffen, zie RID VSI Voorschriften Seintechnische Installaties (C 5515) VSI Vehicle System Interface VSig Vorsignal (voorsein) (D) VSM Veluwsche Stoomtrein Maatschappij VSN Verenigd Streekvervoer Nederland nv VSP Verkeerd Spoor V-spoor vertrekspoor VSRT Volker Stevin Rail & Traffic VST videoschouwtrein VSTIV Vervanging Systemen Toedeling Infra Verkeersleiding vt vertrouwelijk VT Volgen Trein (in verkeersleidingssysteem)


VT Verbrennungstriebwagen (Duits dieseltreinstel) vtg vertraging VTG Vereinigte Tanklager und Transportmittel Gesellschaft (verhuurbedrijf voor goederenwagens) V-tijd vertrektijd VTL Verbeterde TNV Logfile VTN aanduiding voor materieel-omloop van driewagentreinstellen serie 614 van de DB, in dienst bij NoordNed vtr veetrein VTS Voorschriften betreffende Toegang tot de Spoorweg (C 1402) VVF Voorschriften Vervoersfaciliteiten (C 2403) VVG Voorschriften betreffende het Vervoer van Goederen (C 7526) VVO Verbeteren Veiligheid op Overwegen vvr vervoersregeling VVS Verzameling van Voorschriften voor het Stationspersoneel (C 7503) vvs vervoersstremming VV-Sr Verzameling van Voorschriften voor de Spoorwegrecherche (C 0506) VVT Verzameling van Voorschriften voor het Treinpersoneel (C 7502) vvvb vervoersverbod VVW Voorschrift Veilig Werken (t.b.v. werkzaamheden aan de spoorbaan) VWB voorbereider werkplekbeveiliging VWB-O VWB met ontwerpende taak

VWB-U VWB met uitvoerende taak VWB-V VWB met voorbereidende taak VW&S Voorschrift Werkzaamheden & Storingen (C 5504) VWI project Veilig Werken aan de Infra vz veelading met alleen zijlading Vz Vorsignal mit Zusatzflügel (bep. type voorsein) (D) VzG Verzeichnis der zulässigen Geschwindigkeiten (overzicht van toegestane snelheden) (D) VZS Veiligheidszorgsysteem


W w (op) werkdagen w wijzigen W wit licht (van middenvoetbrugsein of rangeervrijgave) wa wagenopgaaf WAAI Web Applicatie Actuele Infrabeschikbaarheid WABCO Westinghouse Air Brake Company (fabrikant van luchtdrukremsystemen voor treinen) WAG-TSI zie TSI-WAG WAN Wide Area Network WAS WaarschuwingsSysteem rampenbestrijding WB werkplekbeveiliging WB wijzigen bedrijfstoestand van CTAbakken WBI werkplekbeveiligingsinstructie WBI DB WBI-database (database met informatie over WBI’s en buitendienststellingen per railverkeersleidingspost) wbl wijzigingsblad WBM Web-based monitoring (gegevens over de actuele uitvoering van de treindienst vanuit Procesleiding Rijwegen via het Internet) WBN Wisselbouw Nederland bv WBo werkplekbeveiligingsontwerp WB-O zie VWB-O wbr weegbrug WB-U werkplekbeveiliging uitvoeringsfase, zie VWB-U WBv werkplekbeveili-

gingsvoorbereiding WB-V zie VWB-V WE (werktrein-)wooneenheid WE oude afkorting voor werktrein, zie WTR weco werkcontract treindienstleider Werkspoor Nederlandsche Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel nv WFTM West-Friesche Tramweg-Maatschappij nv wg wagen wggr wagenlading groenten wgh wagenhersteller wgl wagenlading wgm wagenmeester wgnr wagennummer wgvd wagenverdeler Whz Weichenheizung (wisselverwarming) (D) wi werkinstructie wibr waarschuwingsinstallatie op bruggen (bijgenaamd ‘wiebertje’) wido waarschuwingsinstallatie voor dienstoverpaden wilo waarschuwingsinstallatie voor landelijke overwegen WION Wet informatieuitwisseling ondergrondse netten, zie EWS WIS Werkinstructie Storingen wisb wisselbouwer wit waarschuwingslichten in tunnels (bijgenaamd ‘witjes’) wkm werkmeester wl wissel WL slaaprijtuig (‘wagon-lits’) WLAB slaaprijtuig (‘wagon-lits’) met eerste en tweede klas

WLB slaaprijtuig (‘wagon-lits’) tweede klas wltr werkliedentrein wlvw wisselverwarming, zie wvw wlwt wisselwachter WM werkzonemaatregel wm werkmethode WN Verenigd Streekvervoer Westnederland nv (dochteronderneming van de NS) wnd waarnemend WNH wagens niet heuvelen Wn-Signale Weichensignale (wisselseinen) (D) WO wegonderhoud (de verkorting WOH wordt ook gebruikt) wo wagenopgaaf van station wo woensdag(s) WOA werkplek op afstand (meekijkscherm) WOA wisselbediening op afstand (voor NCBG) WOH wegonderhoud, zie WO WOPAC West-OostPassage Amsterdam CS, zie PVP WOT werkplek onttrekkingstekening (van geplande werkzaamheden aan de railinfra) wp wachtpost wpb bovenbouwwerkplaats wph hoofdwerkplaats wphc chef hoofdwerkplaats wpk werkplek wpl lijnwerkplaats wplc chef lijnwerkplaats wpw wagenwerkplaats WR restauratierijtuig W-rem Westinghouse-


rem wret weekendretour WRT Wachttijden Reizigerstreinen (onderdeel van het TAD, C 7510) WRT Wachttijdregeling Reizigerstreinen WS tonen van wisselstanden in het procesleidingssysteem WS Spoorweg (voorh. Tramweg) WieringenSchagen nv wsl zie wl WSL Westinghouse Signals Ltd. (fabrikant van seinen en bediensystemen voor wissels en seinen) WSM Westlandsche Stoomtramweg-Maatschappij nv WSM wisselstopmachine (“Weichenstopfmaschine”) Wst Werkstatt (Duitse spoorwegwerkplaats) WStö Weichenstörung (wisselstoring) (D) WT Wachtdienst Techniek (van NedTrain), zie CMR WT wijzigen treinserie (per vertrekperron) WTB werktreinbegeleider WTI werktreininstructie WTM werktreinmachinist WTR werktrein (voorh. WE) wtr wachter WTS Handboek Werkzaamheden door het Treinpersoneel op Stations (C 7504) wtwg waterwagen WU Tramweg-Maatschappij Winsum-Ulrum nv wubo waarschuwings-

lichten bij uitzichtbelemmerende objecten WV wagenverdeling WV werkverantwoordelijke WV wissels vrijmaken wvbr werkvoorbereider WVD Waarschuwingsen Verkenningsdienst (van de brandweer) WVD Werkverdeling (deelsysteem van Procesleiding Rijwegen) WVGS Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen WVK Wegwijzer Voor Krachtvoertuigpersoneel (C 5508) WVR Wegenverkeersreglement WVW Wegenverkeerswet WVW Werkinstructie Voor Wagenbehandeling (C 6546) wvw wisselverwarming WZ westzijde wzh werkzaamheden WZO werkzone WZTBS Werkzone TBS/treinbeheersingssysteem (deelsysteem van Post21 Treindienstleiding dat gegevens vastlegt m.b.t. buitendienststellingen)

X X reizigerstreinregime X insteltijd van een trein is aangebroken in BEPAC zonder dat deze trein daadwerkelijk ingesteld kan worden X fictief eindseinnummer (achtervoegsel bij - ) X uitschakelen Automatische Omroep (in

BEPAC) X aanduiding voor kruis(ing) Xas bep. type 4-assige koppelwagen voor ertstreinen, welke aan de ene kant voorzien is van een automatische koppeling en aan de andere kant van een conventionele koppeling X-CHG aanduiding voor goederenwagens die in Tsjechoslowakije gebouwd zijn XG-regime aanvullende veiligheids- en verkeersaspecten bij steile hellingen X-pact project Ombouw van aki naar ahob xps cross-platform switch (bijv. op station Schiphol) xvhm extra veiligheidsman

Y Y-2 elektrisch tweewagentreinstel (Mat ’74 stadsgewestelijk materieel SGM), bijgenaamd “Sprinter” of “CityPendel”, zie Plan Y Y-3 elektrisch driewagentreinstel (Mat ’74 stadsgewestelijk materieel SGM), bijgenaamd “Sprinter” of “CityPendel”, zie Plan Y Y-draad hulpdraagkabel (van bovenleiding)


Z Z ketelwagen voor het vervoer van vloeistoffen of gassen (in aanduiding goederenwagens) Z aanduiding voor treinstellen van het type DD-AR mDDM z rijtuig of treinstel zonder toilet Za bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van fluorsilicidezuur Zac bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zuren Zacefns bep. type 4assige verwarmde ketelwagen, maximale last 64 ton, geschikt voor veerboten naar GrootBrittannië Zacens bep. type 4-assige verwarmde ketelwagen voor vervoer van chemische produkten Zaces bep. type 4-assige verwarmde ketelwagen voor vervoer van gele fosfor, maximale last 56 ton Zacns bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van chemische produkten en mineraaloliën, maximale last 67,9 ton Zacs bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van mineraaloliën, maximale last 58,1 ton Zaens bep. type 4-assige verwarmde ketelwagen Zaes bep. type 4-assige verwarmde ketelwagen Zafgkks bep. type 4-

assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen, maximale last 49,3 ton, geschikt voor veerboten naar GrootBrittannië Zafns bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van chemische produkten, geschikt voor veerboten naar GrootBrittannië Zagkks bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen Zagkks-z bep. type 4assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen Zagns bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen Zags bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zwaveldioxide Zans bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van mineraalolie, maximale last 65,9 ton Zans-v bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zuren Zan-v bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van zuren ZAP aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DM’90 van NSR (nummers 3401 en 3443-3445), tussen Zutphen en Apeldoorn Zas bep. type 4-assige ketelwagen voor vervoer van olieprodukten zat zaterdag(s) ZB Spoorwegmaatschappij Zwolle-Blokzijl nv

ZBF Zugbahnfunk (soort Duitse Telerail, treinradio) Zces bep. type 2-assige verwarmde ketelwagen Zckks bep. type 2-assige ketelwagen, maximale last 25 ton Zcns bep. type 2-assige ketelwagen met lossing d.m.v. luchtdruk, voor vervoer van chemische produkten (maximale last 33,7 ton) Zcs bep. type 2-assige ketelwagen met lossing d.m.v. luchtdruk, voor vervoer van chemische produkten ZD spoorregio Zuid (Nederland) zdg zending ZE Tramweg-Maatschappij Zutphen-Emmerik nv zesje aanduiding voor een zeswagentreinstel ZEV Zentrale Energieversorgung (D) zf (op) zon- en feestdagen Zf Zugführer (Duitse hoofdconducteur, chef van de trein) ZF Zugfunk (Duitse treinradio) Zgs bep. type 2-assige ketelwagen voor vervoer van vloeibare gassen Zg-Signale Zug- und Fahrzeugsignale / Signale an Zügen (seinen op kracht- en overige spoorvoertuigen) (D) ZHES Zuid-Hollandsche Electrische Spoorweg Maatschappij nv ZHESM zie ZHES ZHS aanduiding voor materieel-omloop van


treinstellen type DH 1 van Connexxion ZK Spoorwegmaatschappij “De Zuider Kogge” nv ZKL zelfsignalerende kortsluitlans ZL losse diesellocomotief afkomstig van een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) ZLS aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type LINT41 van Syntus ZLSM Zuid-Limburgse Stoomtreinmaatschappij ZM ledig dieseltreinstel afkomstig van een trein (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) ZN aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DM’90 van NSR, nummers 3402-3437 ZNS aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen type DM’90 van Syntus ZNSM Zuid-Nederlandsche StoomtramwegMaatschappij nv zo zondag(s) Zp Zugpersonal (trein-

personeel) (D) Zp-Signale Signale für das Zugpersonal (seinen voor het treinpersoneel, zoals remproefseinen, vertrekseinen, handseinen voor materieelverplaatsing en gevaarseinen) (D) ZpTM Zutphensche Tramweg-Maatschappij nv ZR ledig materieel afkomstig van een trein, getrokken door een diesellocomotief (afkorting in gebruik bij de Belgische spoorwegen. Omdat deze aanduiding ook op grensbaanvakken zoals Essen-Roosendaal en Visé-Maastricht wordt toegepast, wordt deze ook door Procesleiding Rijwegen ondersteund) ZRR aanduiding voor materieel-omloop van treinstellen Mat ’64 (T-2, nummers 936-965), tussen Zwolle en Emmen Zs Zugschaffner (Duitse conducteur) Zs bep. type 2-assige ketelwagen voor vervoer van chemische produkten (max. toegelaten snelheid 100 km/u) Zs Zwischensignal (tussensein / herhalingssein) (D) zsa zonder stroomafnemer Z-slot zekerheidsslot (op de verbindingsstang van wisseltongen) ZSM Zuider Stoomtramweg-Maatschappij nv Zs-Signale Zusatzsignale (D)

ZTM Zwolsche Tramweg Maatschappij nv ztr zandtrein Z-type classificatie voor ketelwagens ZUB Zugbeeinflussung (systeem voor automatische treinbeïnvloeding, ook in gebruik bij het GVB) ZVTM ZeeuwschVlaamsche Tramweg Maatschappij nv (dochteronderneming van de NS) ZWB graafmachine die zowel op de weg als op rails kan rijden (“Zweiwegebagger”) ZWF railauto (“Zweiwegefahrzeug”) zwg zuivelwagen ZWN Streekvervoer Zuid-West-Nederland nv (dochteronderneming van de NS) ZWV zwaar vervoer ZWV-BP zwaar vervoer buiten profiel ZWV-BS zwaar vervoer met T51-voorwaarden ZWV-HC zwaar vervoer ‘High Cube’ containertrein ZWV-HP zwaar vervoer Huckepacktrein ZZ zuidzijde


2. Lijst van verkortingen van stationsnamen en dienstregelmeetpunten Wanneer een station de naam draagt van twee plaatsen, dan staat er een streepje tussen de plaatsnamen, bijv. EdeWageningen. In grote plaatsen liggen vaak meerdere stations. Deze dragen de naam van de plaats, gevolgd door de precieze locatie van het station. In zo’n samenstelling staat er geen streepje, bijv. Amsterdam Amstel. De officiële DB-afkortingen van de Duitse stationsnamen worden voorafgegaan door een hoofdletter die het ‘Regionalbereich’ aangeeft waarin het betreffende station ligt. Deze afkortingen kunnen afwijken van de Nederlandse afkortingen voor de Duitse stations.

A A Regionalbereich Hamburg (voorh. Regionalbereich Altona) (D) A Aachen Hbf (nietofficiële afkorting voor Aken), zie KA (D) AA Hamburg-Altona (D) AA-G Hamburg-Altona Gbf (D) AAS Amsterdam Airport Schiphol (afkorting in gebruik op de luchthaven zelf; de spoorafkorting voor station Schiphol is Shl)

Ab Achterberg onderstation (tussen Rhenen en Veenendaal Centrum) Abr Arnekanaal brug Ac Abcoude Ach Achel Aco Abcoude overloopwissels Acp Abcoude post T Acs Amsterdam CS seinhuis ACV Cuxhaven (D) Adh Achter de Hoven (bij Leeuwarden) Adl Amsterdam Doklaan Adls Amsterdam Doklaan seinhuis Advd Amsterdam Duivendrecht, zie Dvd Adw Amsterdamschestraatweg (bij Blauwkapel) Aeg Amsterdam Erasmusgracht aansl Af Amersfoort post T AF Flensburg (D) AFS Flensburg Süd (D) Ah Arnhem AH Hamburg Hbf (D) Ahakz Arnhem racc AKZO AHAR Hamburg-Harburg (D) AHARB Hamburg-Harburg Bbf (D) Ahb Arnhem Berg Ahbf Aachen Hbf (nietofficiële afkorting voor Aken), zie KA (D) AHBN Hamburg Hgbf (D) Ahbo Arnhem Berg opstelterrein Ahg Arnhem goederenstation Ahgt Arnhem goederenstation post T Ahke zie Ahkema Ahkema Arnhem racc

KEMA Ahknb Arnhem Kronenburg Ahld zie Ashd Ahp Arnhem Velperpoort Ahpr Arnhem Presikhaaf Ahs Ahaus (niet-officiële afkorting), zie EAHS (D) Ahsb Arnhem Sonsbeek schakelstation Ahsg Arnhem Schuytgraaf Aht Arnhem post T Ahvos Arnhem racc Vosdijk Ahwa Arnhem West aansl Ahz Arnhem Zuid Aj Anjum AK Kiel Hbf (D) Akl Arkel Akm Akkrum Al Alphen (N.B.) AL Lübeck Hbf (D) Alb Abbekerk-Lambertschaag Alm Almere Centrum (van 1985 tot 1987 heette dit station Almere 2, en van 1987 tot 1999 Almere Centraal Station) Alm1 Almere 1 (later: Almere Buiten West, en daarna: Almere Muziekwijk) Alm2 Almere 2 (later: Almere CS, en daarna: Almere Centrum) Alm3 Almere 3 (later: Almere Parkwijk) Alm4 Almere 4 (later: Almere Buiten) Alm5 Almere 5 (later: Almere Buiten Oost, en daarna: Almere Oostvaarders) Almb Almere Buiten (voorh. Almere 4)


Almbo Almere Buiten Oost (voorh. Almere 5) Almbw Almere Buiten West (voorh. Almere 1) Almm Almere Muziekwijk (voorh. Almere Buiten West) Almmo Almere Muziekwijk overloopwissels Almo Almere Oostvaarders (van 1985 tot 1987 heette dit station Almere 5, en van 1987 tot 2004 Almere Buiten Oost) Almp Almere Parkwijk (voorh. Almere 3) Almpt Almere Poort Alms Almere Strand (voorh. Muiderzand) Almso Almere Stad Oost Alpo zie Almpt ALR Lübeck Hgbf (D) Alv Aarlanderveen (tussen Uithoorn en Alphen a/d Rijn) Am America (tussen Venlo en Helmond) Ama Amersfoort aansl Ambo zie Almbo Amf Amersfoort Amfbd Amersfoort Bokkeduinen, zie Bkd Amfbda Amersfoort Bokkeduinen aansl Amfg Amersfoort GE Amfga Amersfoort GE aansl Amfgs Amersfoort gemeentelijke stamlijn Amfh Amersfoort Heuvel Amfk Amersfoort Koppel Amflok Amersfoort racc Lokhorst Amfmay Amersfoort racc Maygron Amfp zie Amfpon Amfpon Amersfoort

racc Pon Amfs Amersfoort Schothorst Amfv Amersfoort Vlasakkers Amfva Amersfoort Vlasakkers aansl Amfvat zie Avat Amfw Amersfoort werkplaats Amfwph Amersfoort hoofdwerkplaats (revisiebedrijf) Amfww Amersfoort wagenwerkplaats Aml Almelo Amla Almelo aansl bedrijvenpark Twente (niet-officiële afkorting), zie Amlbpa Amlb zie Amlbp Amlbp Almelo racc bedrijvenpark Noordwest-Twente Amlbpa Almelo racc bedrijvenpark (Noordwest-Twente) aansl Amlbta Almelo bedrijvenpark Twente aansl (niet-officiële afkorting), zie Amlbpa Amldol Almelo racc industrieterrein Dollegoor Amltw zie Amlbpa Amo Almere Oost onderstation Amp Amersfoort blokpost Ampo zie Almpt Amr Alkmaar Amrgas Alkmaar racc Gasfabriek Amrgf zie Amrgas Amrgs Alkmaar gemeentelijke stamlijn Amri Almelo De Riet Amrn Alkmaar Noord Amrp Alkmaar St. Pancras Amrz Alkmaar Zuid

Ams Almelo seinhuis Amst Amstenrade Amt Ammerstol (tussen Gouda en Schoonhoven) Amu Algemeen Magazijn Utrecht Amw Almere West onderstation Ana Anna Paulowna And Anderen (tussen Gasselternijveen en Assen) AND Antwerpen Noorderdokken (B) ANGOL Antwerpen Angolahaven (B) Ao Aalsmeer Oost Ap Adorp Apd Apeldoorn Apda Apeldoorn aansl Apdgel Apeldoorn racc Van Gelder Apdhol Apeldoorn racc Verffabriek Holland Apdhpg Apeldoorn racc Van Houten, Palm en Van Gelder Apdi Apeldoorn industrieterrein Apdlng Apeldoorn racc Leonard Lang Apdm Apeldoorn De Maten Apdo Apeldoorn Osseveld Apdv zie Apdvam Apdvam Apeldoorn racc Vuil Afvoer Maatschappij Apg Appingedam Apl Ter Apel Aplg Ter Apel rijksgrens Apn Alphen a/d Rijn Apnir Alphen a/d Rijn racc industrieterrein Rijnhaven App Appel (bij Voorthuizen) Apr Asperden


Aps Apeldoorn seinhuis (later: Apeldoorn post II) Arb Arnebruggen (tussen Roosendaal en Vlissingen) Arn Arnemuiden Arp Aadorp (voorh. Woesten) Ars Alkmaar seinhuis (later: Alkmaar post T) As Amsterdam aansl NHSS Asa Amsterdam Amstel Asai Amsterdam Amstel industrieterrein Asaj Amsterdam Aletta Jacobslaan Asat Amsterdam Amstel post T Asb Amsterdam Bijlmer ArenA (voorh. Amsterdam Bijlmer) Asbd Amsterdam Bovendok Asbo Amsterdam Borneokade (oostelijk havengebied) Asc Amsterdam containerterminal (westelijk havengebied) Asd Amsterdam CS Asda zie Asdar Asdar Amsterdam Arena Asdcm Amsterdam Centrale Markt Asde Amsterdam Erasmusgracht Asdea zie Aeg Asdg Amsterdam Geuzenveld Asdh Amsterdam Hemhaven (westelijk havengebied, vanaf 1890). Sinds 2008 wordt deze verkorting ook gebruikt voor halte Amsterdam Holendrecht, zie Ashd. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds be-

staande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Asdhol Amsterdam racc Hollandia Schroot Asdi Amsterdam industrieterrein Cruquiusweg Asdk Amsterdam knooppunt Asdkp zie Asdk Asdl Amsterdam Lelylaan Asdm Amsterdam Muiderpoort Asdma Amsterdam Muiderpoort aansl Asdme Amsterdam Middeneiland Asdmvb middenvoetbrug Amsterdam CS Asdmw Amsterdam Muiderpoort Westzijde Asdnh Amsterdam Neptunushaven (westelijk havengebied) Asdo Amsterdam Oost onderstation Asdoe Amsterdam Oostelijk Eiland Asdoz Amsterdam CS Oostzijde Asdptt Amsterdam PTT Asdptta Amsterdam PTT aansl (niet-officiële verkorting), zie Asptta Asdr Amsterdam Sloterdijk Noord Radarweg Asdt Amsterdam Transformatorweg Asdta Amsterdam Transformatorweg aansl Asdv Amsterdam De Vlugtlaan Asdw Amsterdam West onderstation Asdwe Amsterdam Westelijk Eiland Asdwpl zie Aswpl Asdwz Amsterdam CS

Westzijde Asdz Amsterdam Zuid (voorh. Amsterdam Zuid WTC) Asgo Amsterdam goederenstation Oost Asgw Amsterdam goederenstation West Ash Amsterdam Haarlemmermeer Ashd Amsterdam Holendrecht Asho Amsterdam Sloterdijk Noord Hornweg Ashs Amsterdam Haarlemmermeer seinhuis Asl Assel schakelstation (bij Zutphen) Asm Aalsmeer Asmi Amsterdam Minervalaan onderstation Asn Assen Asni Assen industrieterrein Asp Amsterdam Weesperpoort Asptta Amsterdam PTT aansl (de niet-officiële verkorting Asdptta is ook gebruikt) Asr Amsterdam Riekerpolder Asra Amsterdam Riekerpolder aansl Asro Amsterdam Roëllstraat Ass Amsterdam Sloterdijk (van 1956 tot 1983 heette dit station Amsterdam Sloterdijk Zuid, en van 1983 tot 1985 Amsterdam Sloterdijk Noord) Assh Amsterdam Sloterdijk Hemboog (ook wel Hembooghalte genoemd) Assn Amsterdam Sloterdijk Noord, zie Ass Assp Amsterdam Science Park (tussen


Amsterdam Muiderpoort en Diemen) Assv Amsterdam Sneevlietweg Assz Amsterdam Sloterdijk Zuid, zie Ass Asv Amstelveen Asw Amsterdamscheweg (bij Blauwkapel) Aswd Amsterdam Westerdoksdijk Aswp zie Aswpl Aswpl Amsterdam lijnwerkplaats Zaanstraat (de verkortingen Asdwpl en Zst worden ook gebruikt) Aswpla Amsterdam lijnwerkplaats aansl Aswplm Amsterdam lijnwerkplaats Midden Aswpln Amsterdam lijnwerkplaats Noord Aswplz Amsterdam lijnwerkplaats Zuid Aszo Amsterdam ZuidOost At Acht (tussen Breda en Eindhoven) Atl Acht losplaats Atn Aalten Atw Antwerpen Centraal (niet-officiële afkorting), zie FN (B) Atwa Antwerpen Angolahaven (niet-officiële afkorting), zie ANGOL (B) Atwd Werkplaats Antwerpen Dam (niet-officiële afkorting), zie FNDM (B) Atwn Antwerpen Noord (niet-officiële afkorting), zie FNND (B) Atwsp Antwerpen Schijnpoort (niet-officiële afkorting), zie FNZG (B) Avat Amersfoort Vathorst

Ave Averesch Avh Avenhorn schakelstation (tussen Zaandam en Enkhuizen) Avz Venhuizen post aansl Aw Aachen West (nietofficiële afkorting), zie KAW (D) Awd Aartswoud (tussen Schagen en Wognum-Nibbixwoud) Awg Aachen West grens (niet-officiële afkorting), zie KAWG, KXAW (D) Awgm Amsterdam Watergraafsmeer Halte Awhv Amsterdam Westhaven Awhva Amsterdam Westhaven aansl Awhvw Amsterdam Westhaven West Awl Aalst-Waalre (tussen Valkenswaard en Eindhoven) Ax Axel Axa Axel aansl Axavl Axelse Vlakte AXFW Flensburg Grenze (D) Az Rotterdam aansl ZHES


B B België B Regionalbereich Berlin (D) Bab Beverwijk Beijnes aansl Bah Sliedrecht Baanhoek (1885-1938), zie Sdtb Ban Bannink blokpost Band Bandijk Bar Baarle Nassau Dorp BASF Antwerpen racc BASF (B) Bbd Bobeldijk-Berkhout (tussen Heerhugowaard en Hoorn) Bbg Beekbergen Bbr Babberich schakelstation Bbrk zie Vgz Bc Berchem (tussen Wijchen en Oss) Bcl Borculo Bd Breda Bda Breda aansl Bdaku Breda racc AKU/CSM Bdb Brandenborch (tussen Zutphen en Winterswijk) Bdcsm Breda racc CSM Bddor Breda racc Dörst Bde Bunde Bdetna Breda racc ETNA/NCB Bdg Bodegraven Bdh Breda Haagse Beemden (later: BredaPrinsenbeek) Bdl Budel Bdla Budel aansl Bdlg Budel grens Bdlleg Budel racc legerplaats Bdloda Breda racc

Loda Bdm Bedum Bdp Blijdorp schakelstation Bdpb Breda-Prinsenbeek Bdskf Breda racc SKF Bdsph Breda Speelhuislaan Bdt Bredevoort Bdv Barneveld-Voorthuizen Bdva zie Bnva Be Beerse (tussen Ommen en Mariënberg) Bed Bosch en Duin Bee Beek Bek Berkel schakelstation BELBA Antwerpen Belgische Basis (B) Benk Bennekom Ber brug over de Vecht bij Berkum (tussen Meppel en Zwolle) Berch Antwerpen-Berchem (niet-officiële afkorting), zie FCV (B) BERDR Antwerpen Berendrecht (B) Bes Beers (tussen Leeuwarden en Mantgum) Bet Best overloopwissels Beth Best Halte Betrt zie Btw Beu Beuningen (tussen Oldenzaal en Denekamp) Bez Beltrum-Zieuwent Bf Baflo Bfd Belfeld (tussen Tegelen en Reuver) Bfdglo Belfeld racc ijzergieterij De Globe BFP Frankfurt/Oder (D) BFW Finsterwalde (D) Bg Bergen (station aan NS-tramweg AlkmaarBergen aan Zee, 1905-

1955). Vanaf 1957 is deze verkorting ook gebruikt voor Berghem onderstation (tussen Tilburg en Nijmegen). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Bga Beugen aansl (tussen Arnhem en Venlo) Bgf ’s-Hertogenbosch racc Bossche Gasfabriek Bgk kruispunt Beugen Hoog (tussen Nijmegen en Venlo) Bgm Beetgum Bgmm Beetgumermolen Bgn Bergen op Zoom Bgngst Bergen op Zoom gemeentelijke stamlijn Theodorushaven Bgnilm Bergen op Zoom racc industrieterrein De Lage Meren Bgnphm Bergen op Zoom racc Philip Morris Bgns Bergen op Zoom aansl stamlijn Bgnwp Bergen op Zoom racc werkplaats fa. Jansen Bgr Beugen-Rijkevoort Bgu Bergum Bgz Bergen aan Zee Bh Bad Bentheim (nietofficiële afkorting), zie HBTH (D) Bha Maastricht Beatrixhaven aansl Bhd Boven Hardinxveld BHF Berlin Ostbahnhof (D) Bhg Bad Bentheim grens (niet-officiële afkorting), zie HXB (D)


Bhl Bad Bentheim locomotiefdepot (niet-officiële afkorting) (D) BHND Hennigsdorf (D) Bhv Bilthoven Bhvg zie Bvhc Bhvs Bilthoven seinhuis Bhvw Bilthoven West Bhz Berghuizen (tussen Epe en Hattemerbroek) Bijw Beijerscheweg (tussen Gouda en Schoonhoven) Bik Berlikum (Friesland) Bk Beek-Elsloo Bkb Boekelo Bad Bkd Beukelsdijk schakelstation (bij Rotterdam). Deze verkorting is ook gebruikt voor opstelterrein Amersfoort Bokkeduinen, zie Amfbd. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Bkda Amersfoort Bokkeduinen aansl Bkdn zie Amfbd Bkdp Beukelsdorp onderstation (samentrekking van de namen Beukelsdijk en Blijdorp, twee Rotterdamse locaties van schakelstations) Bke Berkel-Enschot (station, 1881-1938). Deze verkorting is ook gebruikt voor Beek racc staatsmijn Emma (19111973). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregel-

meetpunten worden gebruikt Bkf Bovenkarspel Flora, zie Frw Bkg BovenkarspelGrootebroek Bkh Den Haag Binckhorst Bkl Breukelen Bkla Breukelen aansl Bkm Baexem-Heijthuijsen (tussen Weert en Roermond) Bko Boekelo Bkp Blauwkapel (stopplaats bij Utrecht, 18951928). Deze verkorting is ook gebruikt voor Buunderkamp (stopplaats bij Ede, 19111938). Tegenwoordig wordt deze verkorting gebruikt voor Blauwkapel (hele gebied). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Bkr Blokker schakelstation Bks Breukelen seinhuis Bkz Blokzijl Bl Beilen BL Berlin Hbf (D) Bld Baarland (tussen Borsele en Hoedekenskerke) BLD Luckenwalde (D) BleiZo werknaam voor het geplande station op de grens van Bleiswijk en Zoetermeer Blij Blija (tussen Leeuwarden en Anjum) Blk Hoorn post T Bll Bloemendaal Blm Berlicum (N.B.) Bln Blauwkapel Noord Blna Blauwkapel Noord

aansl Blo Blauwkapel Oost Bloa Blauwkapel Oost aansl Blt Bocholt (niet-officiële afkorting), zie EBCH (D) Blv Bieleveldslaan (tussen Groningen en Weiwerd) Blw Blauwkapel West Blwa Blauwkapel West aansl Blz Blauwkapel Zuid Blza Blauwkapel Zuid aansl Bm Naarden-Bussum (sinds 1958 wordt de verkorting Ndb gebruikt) Bmbr Beneden Merwedebrug bij Sliedrecht (Baanhoekbrug) Bmn Brummen Bmr Boxmeer Bn Borne Bnc Barneveld Centrum Bnd Barneveld Dorp Bng Baarle Nassau grens Bnk Bunnik Bnkg Bunnik GE Bnko Bunnik Oost Bnn Buinen (station tussen Zwolle en Stadskanaal, 1905-1964). Sinds 1938 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Barneveld Noord. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Bns BenningbroekSijbekarspel (tussen Hoorn en Medemblik) Bnv Barneveld-Voorthuizen onderstation


Bnva Barneveld aansl Bnvk Barneveld kruispunt Bnvl Barneveld losplaats Bo Barlo Bobr brug over de Boorn bij Akkrum Bol Broek op Langedijk, brug over het Kanaal Alkmaar-Kolhorn Bon Born Bonfh Born Franciscushaven Bor Borken (niet-officiële afkorting), zie EBK (D) Bot Botlek Botbr Botlekbrug Bott Botlektunnel Botth Botlek racc Theemshaven Bottha Botlek Theemshaven aansl Bp Buitenpost BPD Potsdam Hbf (D) Bpm Schoonebeek aansl NAM (voorh. Bataafsche Petroleummaatschappij) Br Blerick Brauns Braunschweig Hbf (niet-officiële afkorting), zie HBS (D) Brb Baarn Buurtstation Brcup Betuweroute containeruitwisselpunt Brd Barendrecht Brda Barendrecht aansl Brdl brug over Het Deel (bij Leeuwarden) Brdv Barendrecht Vork Brdva Barendrecht Vork aansl Brdvno Betuweroute Duiven overloopwissels Brech Betuweroute Echteld Brect Blerick racc ECT Brem Bremen Hbf

(niet-officiële afkorting), zie HB (D) Brgndo Betuweroute Giessendam overloopwissels Brgro Betuweroute Gorinchem overloopwissels Brh Broekheurne (bij Enschede aansl) Brk Broek op Langedijk Brkhv Broekerhaven racc (bij BovenkarspelGrootebroek) Brl Borsele Brld Borselsche Dijk Brls Borsele Steiger Brmet Betuweroute Meteren Brn Baarn Brna Baarn aansl Brnp Baarn blokpost Bro zie Brkhv Brppd Betuweroute Papendrecht Brs Blerick seinhuis Brst Blerick steunpunt Dienst van Exploitatie Bru Brucht (tussen Mariënberg en Hardenberg) Brun Brunssum Brusc Brussel Centraal (niet-officiële afkorting), zie FBCL (B) Brusn Brussel Noord (niet-officiële afkorting), zie FBN (B) Brusz Brussel Zuid (niet-officiële afkorting), zie FBMZ (B) Brv Bareveld Brvalo Betuweroute Valburg Oost (de verkorting Valo wordt ook gebruikt) Brvalw Betuweroute Valburg West (de verkorting Valw wordt ook gebruikt) Brw Baalder-Radewijk

(stopplaats tussen Zwolle en Stadskanaal, 1905-1932). Vanaf 1920 werd deze verkorting ook gebruikt voor Blerick werkplaats. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Brwpl zie Brw Brz Breezand schakelstation Bs Bijsteren (stopplaats tussen Nijkerk en Putten, 1863-1930). Vanaf 1938 is deze verkorting ook gebruikt voor Broeksteeg (schakelstation tussen Culemborg en Geldermalsen). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt BSAH Sachsenhausen (D) BSCA Schlieben Bundeswehr (D) Bsch Borkel en Schaft Bsd Beesd Bsg Bijsterweg (bij Goes) Bsh Barsingerhorn (tussen Schagen en Wognum-Nibbixwoud) Bsk Boskoop Bsl zie Brl Bsm Bussum schakelstation Bsmz Bussum Zuid Bsn Boshoven onderstation Bst Besoijensche Steeg (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch)


Bsw Bosscheweg (bij Goes) Bta zie Amlbta Btd Boterdiep (tussen Groningen en Delfzijl) Bth Bathmen onderstation Btk Buitenkaag onderstation (bij Warmond) Btl Boxtel Btm Bergentheim (tussen Zwolle en Emmen) Btn Birten Bts Britsum (tussen Leeuwarden en Stiens) Btt Boxtel post T Btw Betuweroute (hele gebied) Bu ’t Buurtje (tussen Warmenhuizen en Schagen) Bug kruispunt Beugen Laag (tussen Boxtel en Wesel) Bul Buldersteeg (tussen Gorinchem en Hardinxveld-Giessendam) Bulk Bulkenaar schakelstation (tussen Roosendaal en Bergen op Zoom) Bur Burlo (niet-officiële afkorting), zie EBU (D) But Rotterdam Butaanweg Bv Beverwijk Bvb Beverwijk Beijnes Bvd Bovendorp (tussen Wijhe en Olst) Bvhc Beverwijk Hoogovens Centraal Bvhca Beverwijk Hoogovens Centraal aansl Bvhs Beverwijk Hoogovens Schroot Bvhz Beverwijk Hoogovens Zuid Bvk Bovenkerk Bvt Beverwijk post T Bw Baardwijksche

Steeg (stopplaats tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch, 1888-1930). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Bullewijk (bij Amsterdam Holendrecht). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Bwd Bolsward Bwk Bleiswijk Kruisweg (tussen Gouda en Zoetermeer) Bws Breweelsterweg (tussen Winsum en Zoutkamp) Bz Bozum (tussen Leeuwarden en Sneek) Bzl Kapelle-Biezelinge


C Cas Castricum Chv Amsterdam Coenhaven (westelijk havengebied) Chva Amsterdam Coenhaven aansl Ci Cementindustrie racc (bij Enschede Noord) Cj Cornjum (tussen Leeuwarden en Stiens) Ck Cuijk Cki Cuijk industrieterrein Cl Culemborg Clb Calandbrug (tussen IJsselmonde en Rotterdam Maasvlakte) Cld Caland Cm Crisman (tussen Raalte en Ommen) Cmb Crailoo Magazijn Bovenbouw Cn Capelle Nieuwevaart (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch) Co Coevorden Coa Coevorden aansl Cog Coevorden grens Coh Coevorden-Heege Cosb Coevorden Stadsgrachtbrug Cp Capelle a/d IJssel Cpa Capelle aansl Cps Amsterdam Czaar Peterstraat seinhuis (1928-1941). Vanaf 1981 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Capelle Schollevaar. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt

CPS Czaar Peterstraat seinhuis (in Amsterdam). De schrijfwijze Cps werd ook gebruikt Cpv Capelle Vrijhoeve Cr Crailoo Cra Crailoo stapelplaats / bovenbouwwerkplaats aansl Crao Crailoo stapelplaats aansl Oost Craw Crailoo stapelplaats aansl West Crs Crailoo stapelplaats Crtr Crailoo tracé Cruq Amsterdam Cruquiuskade Cs Colmschate (tussen Deventer en Almelo) Css Colmschate seinhuis Ctp Catsop onderstation (tussen Sittard en Maastricht) Ctw zie Utctw Cvm Chèvremont (tussen Landgraaf en Simpelveld) Cwa Haarlem aansl hoofdwerkplaats (voorh. Haarlem centrale werkplaats aansl)


D D Duitsland D Regionalbereich Dresden (D) Da Daarlerveen Db Driebergen-Zeist Dba Driebergen-Austerlitz schakelstation DBAR Chemnitz VWMotorenwerk (D) Dbd Dubbeldam schakelstation (tussen Lage Zwaluwe en Dordrecht) DBO Böhringen (D) Dbs Driebergen seinhuis Dbt Doesburgerbuurt (bij Ede) DC Chemnitz Hbf (D) Dco Drachtstercompagnie DCS Chemnitz Süd (D) DD Daalsche Dijk blokpost (bij Utrecht CS) DDE Döbeln Hbf (D) Ddm De Diemen Ddmo De Diemen overloopwissels Ddn Delden Ddns zie Ddnser Ddnser Delden racc Servo Ddp Driedorp Ddr Dordrecht Ddra Dordrecht Amstelwijk Ddri Dordrecht aansl industrieterrein De Staart Ddrs Dordrecht Stadspolders Ddrsa Dordrecht Stadspolders aansl Ddrz Dordrecht Zeehaventerrein Ddrzd zie Ddzd Ddv Dedemsvaart Ddzd Dordrecht Zuid (voorh. Ddrzd)

Dei Deinum Dek De Haak (stopplaats bij Hoek van Holland, 1904-1925). In 1918 werd de verkorting veranderd in Hak Del Deelbrug (tussen Heerenveen en Akkrum) Dew De Wetering Dg Ter Denge DG Görlitz (D) DGIB Görlitz Industriebahnhof (D) Dgok Amsterdam Dijksgracht Oosterkade (overloopwissels Kattenburg) Dgr Amsterdam Dijksgracht Dgra Amsterdam Dijksgracht aansl Dgro Amsterdam Dijksgracht Oostzijde Dgrw Amsterdam Dijksgracht Westzijde Dgw Dingeweg (tussen Uithuizen en Uithuizermeeden) Dh Dalheim (niet-officiële afkorting), zie KDAL (D) DH Dresden Hbf (D) DHF Dresden Hafen (D) Dhn Den Horn (tussen Zuidhorn en Groningen) Dhs Delfshavense Schiebrug (bij Schiedam) Dhsa Delfshavense Schie aansl Dhw Driehuis-Westerveld Dhz Driehuis Zuid (tussen Haarlem en Uitgeest) Did Didam Dj Dongjum Dkd Dinkeloord Dkk Dijkerhoek blokpost (later: Dijkerhoek

schakelstation) (tussen Deventer en Rijssen) Dkm Dokkum-Aalsum Dl Dalfsen Dld Den Dolder Dln Dalen Dlv Dalerveen (tussen Coevorden en Nieuw Amsterdam) Dma Diemen aansl Dmh Dalmsholte (tussen Raalte en Ommen) Dmn Diermen (stopplaats bij Nijkerk, 18631926). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Diemen (station, 1882-1929, heropend 1974). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Dmna zie Dma Dmnm Diemen racc Metro Dmns Diemen seinhuis Dmnz Diemen Zuid Dmp Zoetermeer Driemanspolder Dn Deurne DNG Dresden-Neustadt Gbf (D) Dnk Denekamp (bij Oldenzaal) Dnn Drunen-Heusden (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch) Dno Deurne Oost Do Dorst schakelstation (tussen Breda en GilzeRijen) Dor zie Do Dp Diepenveen (tussen Deventer en Olst) Dph Diepenheim (tussen Neede en Hellendoorn) Dpl Dinxperlo


Dpo Diepenveen Oost Dps Diepesteeg Dr Dieren Drd Doenrade Drh Driehuis Drhup Dieren racc Hupkes Drk Drunenschedijk (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch) Dron Dronten Drp Dronrijp Drs Dieren-Doesburg seinhuis Ds Doornspijk schakelstation (tussen Nunspeet en ’t Harde) Dss Dusschoten Dt Delft Dta Delft aansl Dtc Doetinchem Dtch Doetinchem De Huet Dtcs Doetinchem Stadion Dtcw Doetinchem West Dtg Delft aansl Ned. Gist- en Spiritusfabriek (voorh. Ngsfa) Dtn Drachten Dtwa Zoetermeer Delftsewallen Dtwn zie Dtwa Dtz Delft Zuid Duisb Duisburg Hbf (niet-officiële afkorting), zie EDG (D) Dv Deventer Dva Duivendrecht aansl Dvao Duivendrecht aansl Oost Dvaw Duivendrecht aansl West (Utrechtboog) Dvaz Duivendrecht aansl Zuid Dvc Deventer-Colmschate Dvd Duivendrecht (voorh. Advd)

Dvge Deventer GE Dvgea Deventer GE aansl Dvgs Deventer gemeentelijke stamlijn Dvn Duiven Dvnk De Vink (voorh. Leiden De Vink) Dvr Duivendrecht Rijksweg Dvs Deventer seinhuis Dw Drouwen Dwb Dubbele Wiericke brug (tussen Woerden en Bodegraven) Dwd brug over het Tweede Dwarsdiep Dwm brug bij Drouwenermond Dwo Driewegen-Overzande (tussen Borsele en Hoedekenskerke) DWR Werdau (D) Dz Delfzijl Dzsh Delfzijl stamlijn Havenschap Dzw Delfzijl West DZW Zwickau Hbf (D)


E E Regionalbereich Essen (D) Ea Enschede aansl EAHS Ahaus (D) Eb Elsbeek schakelstation (bij Hengelo) EBCH Bocholt (D) Ebg Eibergen EBIL Bielefeld Hbf (D) Ebk Eerbeek EBK Borken/Westfalen (D) Ebklep Eerbeek racc fa. De Lepper EBND Bochum Bundeswehr (D) EBO Bochum Hbf (D) EBOK Bork/Westfalen (D) EBOW Bochum West (D) EBTH Bottrop Hbf (D) Ebtwa Elst Betuweroute aansl EBU Borken-Burlo (D) Ec Echt Ecd Echt Dorp Ech Echteld Ecm Ellecom (bij Rheden) Ect Rotterdam Waalhaven racc ECT Ed Ede-Wageningen Eda Ede aansl Edc Ede Centrum (voorh. Ede Gemeentehuis) Edd Ede Dorp Ede Ede SS (ook wel Ede Staatsspoor genoemd) Edg zie Edc EDG Duisburg Hbf (D) EDGB Duisburg Hbf Stellwerk 1 (D) Edm Edam Edn Eijsden Edng Eijsden grens

Edns Eijsden seinhuis Ednzw Eijsden racc Zinkwit EDO Dortmund Hbf (D) Edt Ede-Wageningen post T EE Essen Hbf (D) EEL Elten (tussen Emmerich en Zevenaar) (D) Eem Eemshaven EEM Emmerich (D) Een Eenum (tussen Loppersum en Appingedam) Efd Eefde (tussen Zutphen en Deventer) Eg Enschede Noord EG Gelsenkirchen Hbf (D) Ega Enschede Zuid Egb Engelbert (tussen Groningen en Weiwerd) EGDB Bork/Westfalen Gerätedepot Bundeswehr (D) Egh Eygelshoven (tussen Landgraaf en Herzogenrath), zie Hp Eghm Eygelshoven Markt EGLO Gütersloh Hbf (D) Egm Egmond aan Zee EGRN Gronau/Westfalen (D) EGVH Gevelsberg Hbf (D) Eha Eindhoven Acht Ehb Eindhoven Beukenlaan EHG Hagen Hbf (D) EHM Hamm/Westfalen (D) Ehs Eindhoven Philips Strijp Ehst Eindhoven Stadion Eht Eindhoven post T Ehv Eindhoven Ehvst Eindhoven steunpunt Dienst van

Exploitatie Ehvwpl Eindhoven lijnwerkplaats Ehz Eindhoven Zuid onderstation Ekd Amsterdam Ertskade (oostelijk havengebied) Ekh Eikelhof (tussen Deventer en Raalte) Ekz Enkhuizen El Elten (tussen Emmerich en Zevenaar). Voorheen was dit een NSstation, dat in 1962 werd overgedragen aan de DB, zie EEL (D) Elb Elburg Elh Elshout (bij ’s-Hertogenbosch) Elm Eerste Exloërmond Elo Exloo (tussen Zwolle en Stadskanaal) Els Elten seinhuis ELUE Lünen Hbf (D) Em Emmerich (nietofficiële afkorting), zie EEM (D) Emf Emmerich (nietofficiële afkorting), zie EEM (D) Emg Emmerich grens (niet-officiële afkorting), zie EXEM (D) Eml Ermelo EMLR Mülheim Hbf (D) Emn Emmen Emnaku Emmen racc AKU Emnakz Emmen racc AKZO Emnb Emmen Bargeres Emnz Emmen Zuid EMST Münster/Westfalen Hbf (D) Emtr Eemnes Tracé Emv Ermerveen schakelstation (tussen Nieuw Amsterdam en Emmen) En Echten schakelsta-


tion (tussen Meppel en Hoogeveen) Ent Enter (tussen Goor en Rijssen) Eo Elsloo (stopplaats, 1919-1937). Vanaf 1968 is deze verkorting ook gebruikt voor seinhuis Enschede Oost (post Eo, voorh. Enschede post IV). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt EOB Oberhausen Hbf (D) EOBR Oberhausen West (D) EOBRS Oberhausen West Stellwerk 1 (D) Ep Epe EPD Paderborn Hbf (D) Epland Epe racc Landbouw Eps Epse (tussen Zutphen en Deventer) Epzeep Epe racc Zeepfabriek Ere Eerde (tussen Boxtel en Uden) ERE Recklinghausen Hbf (D) Erm Eenrum (tussen Winsum en Zoutkamp) Erp Rotterdam Europoort Erpbp Rotterdam Europoort aansl racc BP Erppo PO Europoort Erpw Europoort West Es Enschede Esb Elsenerbroek (tussen Neede en Hellendoorn) Esd Enschede-Drienerlo Esdrl zie Esd Ese Enschede De

Eschmarke Esg Enschede grens Esh Essenhuis (halte tussen Oldenzaal en Gronau, 1903-1936). Vanaf 1938 is deze verkorting ook gebruikt voor Esch schakelstation (tussen Vught aansl en Boxtel). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Esi Enschede industrieterrein Esk Esmark (tussen Enschede Zuid en Ahaus) Esn Essen (niet-officiële afkorting), zie FES, LEH (B) Esnd Essen Hbf (nietofficiële afkorting), zie EE (D) Ess Ede schakelstation Est Elst Esta Elst aansl Et Emst (tussen Apeldoorn en Epe) Etn Etten-Leur Etni Etten-Leur gem. industrieterrein Etnvos Etten-Leur racc Vossendaal Ewd Ellewoutsdijk (tussen Borsele en Hoedekenskerke) Ews Van Ewijcksluis (bij Schagen) Ex Eext (tussen Stadskanaal en Assen) EXBO Borken grens (D) EXEM Emmerich grens (D) EXGR Gronau grens (D)


F F Regionalbereich Frankfurt/Main (D) FA Antwerpen (B) Fas Farmsum (bij Delfzijl) FAV Avekapelle (B) Fb Fransche Brug (bij Leiden) FBCL Brussel Centraal (B) FBGN Bingen Hbf (D) Fbk Hengelo FBK Stadion (Fanny BlankersKoen Stadion) FBMZ Brussel Zuid (B) FBN Brussel Noord (B) FBNL Brussel-Nationaal-Luchthaven (B) FCI De Klinge (tussen Sint Niklaas en Terneuzen) (B) FCR Charleroi Sud (B) FCRH Charleroi Nord (B) FCRO Charleroi Ouest (B) FCV Antwerpen-Berchem (B) Fd Ferwerd (tussen Stiens en Dokkum-Aalsum) FD Darmstadt Hbf (D) FDR Dendermonde (voorh. FT) (B) FDZ Liège-Longdoz (B) FES Essen (voorh. LEH) (B) FF Frankfurt/Main Hbf (D) FFLU Frankfurt-Flughafen (D) Fg Firdgum (tussen Stiens en Tzummarum) FG Gent Zuid (B) FGDM Gent Dampoort (B) FGM Frankfurt-Griesheim (D)

FGND Gent Noord (B) FGNF zie FGZH FGP Gent (B) FGRA Geraardsbergen (B) FGSP Gent St. Pieters (B) FGZH Gent Zeehaven (voorh. FGNF) (B) FHS Hasselt (B) FI Ieper (voorh. FY) (B) Fk Finkum FK Kassel Hbf (D) FKG Genk (B) FKR Merelbeke (B) FKTH Kalmthout (voorh. LCO) (B) FL Liège-Guillemins (B) FLJ Liège-Jonfosse (B) FLK Lokeren (B) FLS Aalst (B) Flut zie Flutlijn Flutlijn gecombineerde trdl-gebieden FlevolijnUtrechtselijn Flv Flevolijn (hele gebied). De verkorting Fvl wordt ook gebruikt FLV Leuven (B) FM Mechelen (B) FMZ Mainz Hbf (D) Fn Franeker FN Antwerpen Centraal (B) FNDS Antwerpen Dokken en Stapelplaatsen (B) FNDM Antwerpen Dam (B) Fnh Franeker Halte FNH Antwerpen Haven (B) FNND Antwerpen Noord (B) FNR Namen / Namur (B) Fnv Franekervaart brugpost FNWH Antwerpen Waaslandhaven (B) FNZD Antwerpen Zuid

(B) FNZG Antwerpen Schijnpoort (B) Fo Rotterdam Feijenoord goederenstation (deze verkorting is ook gebruikt voor Feijenoord tractiedepot) Fod zie Fo FOE Hoboken (B) Foh Feijenoord Halte Fos Feijenoord goederenstation seinhuis Fow Feijenoord werkplaats Fowpl Feijenoord lijnwerkplaats FR Brugge (B) Frb Froombosch FRMT Brugge Zeehaven (B) FRSP Brugge-SintPieters (B) FRUE Rüsselsheim (D) Frw Floraweg (later: Bovenkarspel Flora, zie Bkf) FSD Oostende (B) FSDM Oostende Zeehaven (B) FSN Sint Niklaas (B) FSR Schaerbeek (B) FSS Spa (B) FST Sint Truiden (B) FSZ zie FZZ FT zie FDR FTL zie FTNN FTNN Tienen / Tirlemont (voorh. FTL) (B) FTR Turnhout (B) Fvl zie Flv FVN Liège-Vivegnis (B) FVS Visé (B) FVSG Visé grens (B) Fw Ferwerd FW Wiesbaden Hbf (D) FY zie FI FZZ Zelzate (voorh. FSZ) (B)


G Ga Gasselte (bij Assen) GAL Aalbeke (B) Gav Gasselternijveen Gb Groesbeek (bij Nijmegen) GBD Begijnendijk (B) Gbg Gramsbergen Gbm Grubbenvorst Maas racc Gbr Glanerbrug wachtpost (bij Enschede) Gbrh Glanerbrug racc Van Heek Gbv Grubbenvorst racc GBW Balen-Werkplaatsen (B) GCE Sainte-Cécile (B) GCR Charleroi SudQuai (B) Gd Gouda Gdg Gouda Goverwelle Gdgw zie Gdg Gdk Geerdijk (tussen Mariënberg en Almelo) Gdm Geldermalsen Gdma Geldermalsen aansl Gdmcha Geldermalsen racc Chamotte Gdo Gaanderen-Oosselt (halte tussen Winterswijk en Zevenaar, 1887-1927). Vanaf 1992 is deze verkorting ook gebruikt voor Gouda Oost onderstation. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt GDP Diepenbeek (B) Gdr Gaanderen (tussen Zevenaar en Winterswijk) Gdrl Gaanderen losplaats

Gds Gouda seinhuis (later: Gouda post T) Gdtr Gouda Tram Ge Glane (bij Enschede) Gel Gelselaar Gentsp Gent St. Pieters (niet-officiële afkorting), zie FGSP (B) Gentzh Gent Zeehaven (niet-officiële afkorting), zie FGZH, FGNF (B) Gf Geffen schakelstation (tussen Tilburg en Nijmegen) GFM Sint-MartensVoeren (B) Gha ’s-Gravenpolder’s-Heer Abtskerke Ghbr Grote Heycop brug bij Breukelen Ghe Amsterdam Gemeentelijk Handelsentrepot Gi Gildehaus schakelstation Gin Giessen-Nieuwkerk Gio Giessen-Oudekerk Gk Grijpskerk Gka Grijpskerk aansl Gkg Gekkengraaf onderstation (tussen Helmond en Venlo) Gl Groenlo GLB Saint-Lambert (B) Gle Geulle blokpost (later: Geulle schakelstation) (tussen Maastricht en Sittard) GLK Lanaken (B) Gln Geleen Oost Gm Grootebroek Molenpad Gn Groningen Gnbr Geinbrug bij Abcoude Gnd Hardinxveld-Giessendam Gne Groningen Eemskanaal Gnek Groningen racc

Eemskanaal Gnep Groningen Europapark Gnh Groningen-Hoogkerk Gnhdp Groningen racc Hoendiep Gnl Groningen losplaats Gnn Groningen Noord Gnntm Groningen racc NTM Gnp Gennep Gnpg Gennep grens Gnreit Groningen racc Reitdiep Gns Groningen seinhuis (later: Groningen post T) GNS Antwerpen Oost (B) Gnskf Groningen racc Suikerfabriek Go Goor Gor Goor West Goz Gaasperdammer overloopwissels Zuid Gp Geldrop Gpd Gaasperdam onderstation Gpda Gaasperdammerweg aansl GPL Philippeville (B) Gr Gorinchem Grbr Grote Draaibrug over de Oude Maas bij Dordrecht Grd Gorredijk Grdw Groenekanschedijk (later: Groenekan West) Grl Goirle Grn Groenekan Gro Groenekan Oost Grs brug over de Greuns (bij Leeuwarden) Grv Grave Grvn Griendtsveen overloopwissels Grw Groenekan West


(voorh. Groenekanschedijk) Gs Goes Gsah Arnhem gemeentelijke stamlijn Gsalm Almelo gemeentelijke stamlijn Gsch ’s-Gravenschans Gsd Gronsveld (bij Maastricht) Gsdkck Gronsveld racc Kencika Gsgs Goes gemeentelijke stamlijn Gsl Gorssel schakelstation (tussen Zutphen en Deventer) Gsn Groessen Gst Gestel Gszp zie Zpgs Gt Geertruidenberg Gtn Gieten GTR Treignes (B) Gv Den Haag Hollands Spoor Gvc Den Haag CS Gvl Den Haag Loosduinseweg Gvm Den Haag Mariahoeve Gvmw Den Haag Moerwijk Gvn Den Haag Noord onderstation Gvo Den Haag Oost onderstation Gvr Den Haag Staatsspoor, oftewel Den Haag SS (later: Den Haag CS) Gvrs Den Haag Staatsspoorwegen seinhuis Gvs Den Haag HS seinhuis (later: Den Haag HS post T) Gvz ’s-Gravenzande Gw Grouw-Irnsum Gwb brug over de Gouwe (bij Alphen a/d Rijn) Gwbr brug over de

Gouwe (bij Gouda) Gwo Grouw onderstation Gws Gouwsluis (bij Alphen a/d Rijn) Gwt Galgewaterbrug (bij Leiden) Gz Gilze-Rijen Gzi Gilze-Rijen industrieterrein Gzve Gilze-Rijen racc Vijf Eiken Gzvea Gilze-Rijen Vijf Eiken aansl


H H Regionalbereich Hannover (D) H Herzogenrath bevelpost (tussen Landgraaf en Herzogenrath) (D) Ha ’s-Heer Arendskerke Had Heemstede-Aerdenhout Hag Hardinxveld-Giessendam Hak De Haak (stopplaats bij Hoek van Holland, 1904-1925). Eerst was de verkorting Dek; deze werd in 1918 veranderd in Hak Hal Haarlemmerliede schakelstation Ham Den HamVroomshoop (tussen Mariënberg en Almelo) Hamh Hamburg Hbf (niet-officiële afkorting), zie AH (D) Han Haanrade (tussen Sittard en Herzogenrath) Hang Haanrade grens Hanl Haanrade racc Laurametaal (voorm. racc mijn Laura) Hanm Haanrade racc mijn Julia Hann Hannover Hbf (niet-officiële afkorting), zie HH (D) Hanw Haanrade West Har De Haar aansl (tussen Maarn en Veenendaal-De Klomp) Harn Haaren schakelstation (tussen Oisterwijk en Boxtel) Hasp Hanzespoorlijn tussen Lelystad en Zwolle, zie HZL Hat ’s-Heer Arendsker-

ke Tram Hawp Haanrade werkplaats Hb Hoensbroek HB Bremen Hbf (D) Hbg Haaksbergen HBH Bremerhaven Hbf (D) Hbi Houtbereidingsinrichting Dordrecht Hbk Hebink Hbr Hembrug blokpost (bij Zaandam) HBRS Bremen-Stahlwerk (D) HBS Braunschweig Hbf (D) HBTH Bad Bentheim (D) HBTN Bad Bentheim Nord (D) Hbzm Hardinxveld Blauwe Zoom Hcl Harculo racc (tussen Wijhe en Zwolle) Hd Harderwijk Hdb Hardenberg Hdd Harderwijk Drielanden Hde ’t Harde Hdg Hardegarijp / Hurdegaryp Hdh Harderwijk Haven Hdhs Hoge Brug over Delfshavense Schie Hdk De Haandrik (tussen Zwolle en Emmen) Hdkb brugpost De Haandrik (tussen Zwolle en Emmen) Hdl Hedel Hdo Harderwijk Oost Hdp brug over het Hoendiep (bij Groningen) Hdr Den Helder Hdrh Den Helder Haven Hdrz Den Helder Zuid Hds Harderwijk seinhuis

Hdt Rotterdam Zuid handelsterrein Hdv Hooglanderveen schakelstation (tussen Amersfoort en Nijkerk) He Hem HE Emden (D) Hea Herfte aansl (tussen Zwolle en Meppel) Heas Herfte aansl schakelstation Hei Heihoek Heil ’t Heilig Land (tussen Nijmegen en Kleve) Hel Hellendoorn Hem Den Hem Herz Herzogenrath (niet-officiële afkorting), zie KHEZ (D) Hev Herfte-Veldhoek (tussen Zwolle en Dalfsen) Hf De Hoef Hfd Hoofddorp Hfde Hoofddorp (bouw-)emplacement HSL (bijgenaamd Hoofddorp Aardappelveld) Hfdea Hoofddorp HSL bouwemplacement aansl Hfdm Hoofddorp middenspoor (ook wel aangeduid als Hoofddorp Midden) Hfdo Hoofddorp opstel(terrein) Hfdw Hoofddorp West Hfdz Hoofddorp Zuid Hfs Hoofddorp seinhuis Hg Haarlem goederenstation HG Göttingen Hbf (D) Hgbr brug over de Hoogeveense Vaart (bij Meppel) Hgho Haarlem goederenstation racc Hoenderdos Hghoen zie Hgho


Hgl Hengelo Hgla zie Hglakz Hglakz Hengelo racc AKZO Hglf zie Fbk Hglg Hengelo Gezondheidspark Hglh Hengelo racc HEEMAF/TCS Hglo Hengelo Oost Hgls Hengelo seinhuis Hglt zie Hgltwc Hgltwc Hengelo racc Twentse Centrale Hglvs Hengelo verdeelstation Hglz Hengelo Zoutindustrie Hgs Haarlem goederenstation seinhuis Hgv Hoogeveen Hgva zie Hgvam Hgvam Haarlem goederenstation racc VAM Hgvgs Hoogeveen gemeentelijke stamlijn Hgvs Hooge Vuursche onderstation (tussen Hilversum en Baarn) Hgwbr Hoge Gouwebrug (bij Gouda) Hgz Hoogezand-Sappemeer Hgzsch Hoogezand racc Scholten Hgzsil Hoogezand racc Silenka Hh Hulshorst onderstation HH Hannover Hbf (D) Hhb Haringhuizen-Barsingerhorn HHI Hildesheim Hbf (D) Hhk ’s-Heer Hendrikskinderen Hhl Hooghalen (tussen Beilen en Assen) HHLM Helmstedt (D) Hhlo Hooghalen onderstation Hhn Heyerhoeven

schakelstation (tussen Eindhoven en Venlo) Hhv Amsterdam Houthaven (westelijk havengebied) Hij Hijkersmilde Hil Hillegom Hjd Heerjansdam onderstation (tussen Breda en Rotterdam) Hk Heemskerk Hka Heemskerk Assumburg Hkb Herkenbosch GE Hkd HazerswoudeKoudekerk a/d Rijn schakelstation Hkdp Hekendorp onderstation (tussen Gouda en Woerden) Hkk Hoedekenskerke Hkl Herkulo (tussen Wijhe en Zwolle) Hkp Hekendorp Hks Hoogkarspel Hkz Heinkenszand Hl Hengelo GOLS; na 1962 Hengelo losplaats Hlb Hillegersberg (bij Rotterdam Noord) Hlba Hillegersberg aansl Hld Hoek van Holland Haven Hldp Hoek van Holland blokpost Hlds Hoek van Holland Strand Hle Heiligerlee (tussen Scheemda en Winschoten) HLEE Leer/Ostfriesland (D) Hlg Harlingen Hlga Harlingen aansl Hlgge Harlingen GE Hlgh Harlingen Haven HLI Hannover-Linden (D) Hlkd HazerswoudeKoudekerk (halte, 1878-

1934), zie Hkd Hll Hallum Hlm Haarlem Hlmkr Haarlem kruispunt Hlmm zie Hlmwph Hlmo Haarlem Oost (later: Haarlem-Spaarnwoude), zie Hlms Hlms Haarlem-Spaarnwoude (voorh. Hlmo) Hlmvam Haarlem racc VAM Hlmw Haarlem werkplaats Hlmwph Haarlem hoofdwerkplaats Hlmz Haarlem Zuid Hln Haelen Hlo Heiloo Hls Haarlem seinhuis Hlt Harlinger Trekvaart brugpost Hltb Holterbroek onderstation (tussen Deventer en Rijssen) Hltbr zie Hlt Hlv Helenaveen schakelstation (tussen Venlo en Eindhoven) Hlw Holwerd Hm Helmond HM Minden/Westfalen (D) Hmb Hembrug over het Noordzeekanaal bij Zaandam (de verkorting Hmbr is ook gebruikt) Hmbdv Helmond Brandevoort Hmbh Helmond Brouwhuis Hmbr zie Hmb Hmh Helmond ’t Hout Hml Harmelen schakelstation Hmla Harmelen aansl Hmlba Harmelen-Breukelen aansl Hmls Harmelen seinhuis


Hmlva Harmelen-Vleuten aansl Hmn Hemmen-Dodewaard Hmo Helmond Oost Hmp Hem Marktplaats HMT Hamont (B) Hmta Hemtunnel aansl Hmtl Hemtunnel Hmw Hemweg blokpost (tussen Zaandam en Amsterdam) Hn Hoorn Hna Hoorn aansl Hnk Hoorn Kersenboogerd Hnko Hoorn Kersenboogerd opstelterrein Hno Heino (tussen Almelo en Zwolle) Hnp Hindeloopen Hnt Hantum Hnv Hellendoorn-Nijverdal Hnw Horneweg Ho Den Hoorn HO Osnabrück Hbf (D) Hob Hoogovensbedrijf aansl (bij Beverwijk Hoogovens Zuid) Hol Holleweg (tussen Stiens en DokkumAalsum) HOLD Oldenburg Hbf (D) Hon Holten Hoo Hoogwoud Hor Hollandsche Rading Hot Holthuizerstraat (tussen Apeldoorn en Deventer) Hov Hoven (stopplaats bij Zutphen ten westen van de IJssel, 18821922, heropend 19401941). Later opnieuw heropend als keerpunt voor de treinen uit Apeldoorn i.v.m. de opgeblazen brug over de IJs-

sel bij Zutphen (19451946), waarbij de naam werd veranderd in De Hoven. Daarna (19461953) was er bij De Hoven alleen nog een blokpost. Sinds 1987 wordt deze verkorting ook gebruikt voor Hoge Vaart schakelstation (bij Almere). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt HOY Bad Oeynhausen (D) Hp Hopel (later: Eygelshoven) Hr Heerenveen HR Rheine (D) Hrd Heerde (bij Apeldoorn) Hre De Heurne Hrh ’s-Heerenhoek Hri Heerenveen industrieterrein Hrij Heerenveen IJsstadion (de verkorting Hry wordt ook gebruikt) Hrl Heerlen Hrla Heerlen aansl Hrlk Heerlen De Kissel (station, vanaf 2007). Eerder was deze verkorting ook gebruikt voor Heerlen racc Glasmij/ Koppen (1923-1991), zie Hrlkop. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Hrlkop Heerlen racc Glasmij/Koppen Hrlp Heerlen racc Plieger

Hrls Heerlen seinhuis (later: Heerlen post T) Hrlw Heerlen werkplaats (vanaf 1928). Sinds 2010 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Heerlen Woonboulevard. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Hrm Harinxmakanaalbrug (bij Dronrijp) Hrmk brug over het Harinxmakanaal (tussen Leeuwarden en Grouw) Hrn Haren Hrna Haren aansl Hro Haarlo (tussen Ruurlo en Enschede Noord) Hrp Amsterdam Houtrakpolder (westelijk havengebied) Hrpa Amsterdam Houtrakpolder aansl Hrs Haarlem Rijksstraatweg seinhuis Hrt Horst-Sevenum Hrw Haren werkplaats Hry zie Hrij Hs Haps HS Hollands Spoor (Den Haag - ), zie Gv HSAL Salzbergen (D) Hsbda HSL Breda aansl Hsbdg HSL Breda grens Hsbdgo HSL Breda overloopwissels Hsbrdo HSL Barendrecht overloopwissels Hsghtn HSL Groene Hart tunnel Noordzijde Hsghtz HSL Groene Hart tunnel Zuidzijde Hshfdo HSL Hoofddorp


overloopwissels Hsl Hogesnelheidslijn (de verkorting HSL wordt ook gebruikt) Hsl1 HSL Zuid (hele gebied) Hsl2 HSL Noord (hele gebied) Hsl3 Hogesnelheidslijn Liège-Aachen Hsl4 Belgisch gedeelte van de HSL Zuid Hsld Honselersdijk HSL Noord Zuiderzeelijn, hogesnelheidslijn van Schiphol naar Groningen (afgeblazen) HSL Oost Hogesnelheidslijn Amsterdam – Utrecht – Arnhem – Duitse grens (afgeblazen) HSL Zuid Hogesnelheidslijn Schiphol – Rotterdam – aansluiting Breda – Belgische grens Hspv zie Hspvso Hspvso Havenschap Vlissingen Oost Hsr Harkstede-Scharmer Hsrtdt HSL Rotterdam tunnel Hsrtdv HSL Rotterdam viaduct Hst Hoogesteeg (tussen Nijkerk en Putten) Hstdk HSL tunnel Dordtsche Kil Hstom HSL tunnel Oude Maas Hsvbw HSL viaduct Bleiswijk Hsvhd HSL viaduct Hollandsch Diep Hszha HSL Zevenbergschenhoek aansl Ht ’s-Hertogenbosch Htb Hattemerbroek losplaats Htba Hattemerbroek

aansl Htbs Hattemerbroek schakelstation Htda ’s-Hertogenbosch Diezebrug aansl Htgs ’s-Hertogenbosch gemeentelijke stamlijn Hth Huis ter Heide Htl Horst-Tonsel Htm Hattem onderstation Htmpap Hattem racc Papierfabriek Htmu Herstelpunt Tractie en Materieel Utrecht Htn Houten Htnc Houten Castellum Htnn Houten Noord Hto ’s-Hertogenbosch Oost Htpnem ’s-Hertogenbosch racc PNEM Hts ’s-Hertogenbosch seinhuis Htw ’s-Hertogenbosch werkplaats Hu Hijum Hul Hulst Hulg Hulst grens Hus Hupsel Hv Helvoirt schakelstation (tussen Tilburg en ’s-Hertogenbosch) Hvb Dordrecht Houtverwerkingsbedrijf Hvbr Havenbrug (bij Maassluis) Hvg Heuvelse Steeg blokpost (bij Utrecht) Hvl Hoevelaken Hvlb Havelterberg onderstation Hvn Hoeven onderstation (tussen Roosendaal en Etten-Leur) Hvo zie Hspvso HVOR Vorsfelde (D) Hvs Hilversum Hvsm Hilversum Media Park (voorh. Hilversum Noord, eerder Hilversum

NOS) Hvsn Hilversum Noord (voorh. Hilversum NOS) Hvsp Hilversum Sportpark (voorh. Hilversum Soestdijkerstraatweg) Hvspl Havenspoorlijn (tussen IJsselmonde en Rotterdam Maasvlakte) Hvu Hilversum post T Hvvb brug over de Hoogeveensevaart (bij Nieuw Amsterdam) Hvw Hoogveenscheweg blokpost Hw Halfweg HW Wilhelmshaven Hbf (D) Hwd Heerhugowaard Hwdo Heerhugowaard Oost Hwdz Heerhugowaard Zuid HWEE Weener (D) Hwg Huisweg HWOB Wolfsburg (D) Hwzw Halfweg-Zwanenburg Hx Herxen (tussen Wijhe en Zwolle) HXB Bad Bentheim grens (D) HXWE Weener grens (D) Hyh Heyerhoeven (tussen Eindhoven en Venlo) Hz Heeze-Leende (tussen Weert en Eindhoven) Hz Herzogenrath (nietofficiële afkorting), zie KHEZ (D) Hze Heeze Hzl Hooge Zwaluwe HZL Hanze(spoor)lijn tussen Lelystad en Zwolle, zie Hasp Hzn Huizen Hzw Hazerswoude


I Id Idaard-Roordahuizum schakelstation (tussen Grouw-Irnsum en Leeuwarden) IJb IJsselbrug bij Zwolle (de verkorting IJbrzl wordt ook gebruikt) IJbd IJsselbrug bij Deventer IJbr IJsselbrug blokpost (tussen Wezep en Zwolle) IJbrzl IJsselbrug bij Zwolle IJbw IJsselbrug Westervoort IJbww IJsselbrug Westervoort Westzijde IJbz IJsselbrug bij Zutphen IJbza IJsselbrug Zutphen aansl IJkd Amsterdam IJkade (oostelijk havengebied) IJm IJmuiden IJmc IJmuiden racc Casembrootstraat IJmh IJmuiden Haven IJmj IJmuiden Julianakade IJmt IJmuiden post T IJs IJsselstein (de verkorting IJss wordt ook gebruikt) IJsl IJsselmonde losplaats IJsm IJsselmonde rangeerterrein IJsma IJsselmonde aansl IJsr IJsselmonde rangeerstation IJss zie IJs IJssz IJsselstein Zuid IJsszd zie IJssz IJt IJlst IJw IJweg (bij Amsterdam)

IJzm De IJzeren Man (tussen ’s-Hertogenbosch en Tilburg) Ip Ilpendam schakelstation (tussen Zaandam en Enkhuizen) Ipr Iepenrode Its Ittersum (tussen Wijhe en Zwolle)

J Jb Jeremiebrug (tussen Utrecht CS en Lunetten) Jbx Jellum-Boxum Jlp zie Jpge Jn Junne (tussen Ommen en Mariënberg) Jns Junne schakelstation Jo Jorwerd Jou Joure Jpge Jollenpad GE (tussen Amstelveen en Amsterdam Haarlemmermeer) Js Jelsum (tussen Leeuwarden en Stiens)


K K Regionalbereich Köln (Keulen) (D) KA Aachen Hbf (Aken) (D) KAN Knooppunt Arnhem Nijmegen KAN Aachen Nord (D) KAS Aachen Süd (D) KAW Aachen West (D) KAWG Aachen West grens (de verkorting KXAW wordt ook gebruikt) (D) Kb Kranenburg (bij Nijmegen) KB Bonn Hbf (D) Kbd Krabbendijke (tussen Goes en Roosendaal) Kbk Klarenbeek KBOP Boppard Hbf (D) Kbr Kleine Draaibrug over de Oude Maas (bij Zwijndrecht) Kbw Koog Bloemwijk Kc Kaatsheuvel-Capelle Kd Kadijk (stopplaats aan de Doklijn bij Amsterdam, 1848-1904). Van 1904 tot 1940 is deze verkorting ook gebruikt voor Koudeweg (stopplaats tussen Stiens en Tzummarum). Vanaf 1988 wordt deze verkorting gebruikt voor Knardijk schakelstation (tussen Lelystad Zuid en Almere Oostvaarders). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt KD Düsseldorf Hbf (D) KDA Düsseldorf Ab-

stellbahnhof (D) KDAL Dalheim (D) KDF Düsseldorf-Flughafen (de verkorting KDFF wordt ook gebruikt) (D) KDFF zie KDF Kdk Kwadijk onderstation (tussen Purmerend en Hoorn) Kdm Kwadendamme (tussen Hoedekenskerke en Goes) KDZH Köln-Deutz Hafen (D) Ke Kethel schakelstation KE Eschweiler Hbf (D) Kel Kelpen schakelstation (tussen Weert en Roermond) Ket Kethel (bij Schiedam) Keul Keulen Hbf (nietofficiële afkorting), zie KK (D) Kew Keverdijkscheweg (tussen Weesp en Naarden-Bussum) Kfh Kijfhoek rangeerterrein Kfha zie Kfhaz Kfham Kijfhoek rangeerterrein aansl Midden Kfhan Kijfhoek rangeerterrein aansl Noord Kfhaz Kijfhoek rangeerterrein aansl Zuid Kfhn Kijfhoek rangeerterrein Noordzijde Kfhz Kijfhoek rangeerterrein Zuidzijde Kg Koekange (tussen Meppel en Groningen) KG Gremberg (D) Kgb Kaagbrug over de Ringvaart (bij Warmond) KGN Keulen-Gremberg Noord werkplaats (nietofficiële afkorting) (D)

Kgo Koekange onderstation (tussen Meppel en Groningen) Kgr De Krieger Kgs brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Koegras (tussen Den Helder Zuid en Anna Paulowna) Kgst Koegras onderstation KGZ Keulen-Gremberg Zuid werkplaats (nietofficiële afkorting) (D) Kh Kolham (tussen Groningen en Slochteren) Khbr Koningshavenbrug (tussen Dordrecht en Rotterdam) KHEZ Herzogenrath (D) Kijk Kijkuit (tussen Terneuzen en Mechelen) Kink Liège-Kinkempois, kalkgroeve ten zuidoosten van Luik (niet-officiële afkorting), zie NK (B) KK Köln Hbf (Keulen) (D) KKAK Kaldenkirchen (D) KKLV Kleve (D) KKO Koblenz Hbf (D) KKR Krefeld Hbf (D) Kl Koetille (tussen Stiens en Harlingen) Klp Veenendaal-De Klomp Klps Veenendaal-De Klomp seinhuis Klw Koolwijk KM Mönchengladbach Hbf (D) Kma Krommenie-Assendelft KMIL Millingen (D) Kmr Klimmen-Ransdaal (bij Heerlen) Kmw Koudum-Molkwe-


rum (tussen Leeuwarden en Stavoren) Kn Kaldenkirchen (nietofficiële afkorting), zie KKAK (D) KN Neuss Hbf (D) Kns Gouda Karnemelksloot KNUT Knelpunt Utrecht Ko Kootwijk onderstation (bij Apeldoorn) Koln Köln Hbf (nietofficiële afkorting), zie KK (D) Koe Koedijk Kpn Kampen Kpnz Kampen Zuid (station van NSR, vanaf 2012), zie Kpz Kpv Kamperveen onderstation Kpz Kampen Zuid (station van de KNLS, 19131934), zie Kpnz Kr brug over het Klifrak (bij Workum) KR Remscheid Hbf (D) Krag De Kragge (bij Roosendaal) Kraga De Kragge aansl Krb Krabbendam (tussen Warmenhuizen en Schagen) Krd Kerkrade Centrum Krdst Kerkrade Stadion Kref Krefeld Hbf (nietofficiële afkorting), zie KKR (D) Krg Kruiningen-Yerseke Krr Kerkrade Rolduc Krv Kralingscheveer Krw Kerkrade West (voorh. Spekholzerheide) KRY Rheydt Hbf (D) Ksd Kielsterdiep brugpost KST Stolberg/Rheinland Hbf (D) Ksw Kamperstraatweg

(tussen Hattem en Kampen) Ktd Kattendijke (bij Goes) Ktg Kloetinge (bij Goes) Ktp Kloetinge Postweg Ktr Kesteren Ktrh zie Ktrhtg Ktrhtg Kesteren racc fa. Den Hartigh Kts Kesteren seinhuis Ktv Kostverloren (tussen Groningen en Groningen Noord) Kv Keverdijk (tussen Weesp en NaardenBussum, vanaf 1874). Deze verkorting is ook gebruikt voor Kisveld (stopplaats tussen Neede en Hellendoorn, 1910-1930). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt KV Viersen (D) Kva Keverdijk aansl KVG Viersen Gbf (D) Kw Kropswolde KW Wuppertal Hbf (D) Kwda Katwolde aansl (bij Zwolle) Kwl De Kwakel (bij Aalsmeer) KXA Aachen Süd grens (D) KXAW Aachen West grens (de verkorting KAWG wordt ook gebruikt) (D) KXH Herzogenrath grens (D) KXKU Kranenburg grens (D) Kzd Koog Zaandijk


L L Regionalbereich Halle (D) La Loolaan aansl NAM (bij Den Haag HS) Laa Den Haag Laan van NOI (Nieuw Oost Indië) Lagw zie Utilw Lak Lunetten aansl kruis Lasl zie La Lb Lobith (stopplaats, 1865-1926). Deze verkorting is ook gebruikt voor Liesbosch (stopplaats tussen Breda en Etten-Leur, 1874-1934). Daarna is deze verkorting gebruikt voor Liesbosch blokpost. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt LB Brandenburg Hbf (D) LBG Leopoldsburg (B) LBGZ Bernburg Zementwerk (D) Lbk Labbeck LBN Beringen, zie MI (B) Lc Lochem LCO zie FKTH LCP zie LKP LCV Couvin (B) Ld Leiden goederenstation Ldd Leidschendam Lddw zie Ldv Ldh Leiden Heerensingel Ldl Leiden Lammenschans Ldlhcw Leiden Lammenschans racc HCW/

Veiling Ldm Leerdam Ldml Leiden 5-Meilaan Ldmn Leidschendam Noord Ldmo Leidschendam Oost Ldmw Leiden Merenwijk Ldn Leiduin Ldt Liendert Ldv LeidschendamVoorburg lijnwerkplaats Ldva LeidschendamVoorburg lijnwerkplaats aansl Ldvk zie Dvnk Ldvw LeidschendamVoorburg werkplaats Ldvwpl zie Ldv Ldw Leiden Witte Poort Ledn Leiden Centraal Ledng Leiden racc Gasfabriek Leer Leer/Ostfriesland (niet-officiële afkorting), zie HLEE (D) LEH Essen (oude afkorting), zie FES (B) Leij Zoetermeer De Leijens Lek Lekbrug (bij Culemborg) LEN Helchteren (B) LFH Flémalle-Haute (B) Lg Landgraaf (voorh. Schaesberg) Lgzw Landgraaf Zwemparadijs LHP Haine-Saint-Pierre (B) LHS Herstal (B) Lhw Langhuisterweg (tussen Stiens en Harlingen) Lin Linne aansl (bij Roermond) LIN Nismes (B) Lins Linne schakelstation Lis Lisse

Ljw Leentjerweg (tussen Groningen en Weiwerd) Lk Linden-Katwijk (stopplaats tussen Nijmegen en Venlo, 18951931). Deze verkorting is ook gebruikt voor Leek (station tussen Groningen en Drachten, 1913-1985). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Lkan Laakkanaal onderstation (bij Den Haag) Lkg Leekerweg (tussen Hoorn en BovenkarspelGrootebroek LKN Linkebeek (B) LKP Kapellen (voorh. LCP) (B) LKR Ekeren (B) Ll Loolijn aansl (tussen Apeldoorn en Zwolle) LL Arlon / Aarlen (B) LL Leipzig Hbf (D) LLB Belsele (B) Lls Lelystad Centrum (ook wel Lelystad Centraal genoemd) Llsi Lelystad industrieterrein Llsio Lelystad industrieterrein overloopwissels Llso Lelystad opstelterrein Llsoa Lelystad opstelterrein aansl Llsops zie Llso Llsow Lelystad overloopwissels Llsstb Lelystad Centrum-Swifterbant Llsz Lelystad Zuid Llszo Lelystad Zuid


overloopwissels LM Magdeburg Hbf (D) LMG Mariembourg (B) LMH Marbehan (B) LMK Maaseik (B) LML Mol (B) Lmn Limmen onderstation Lmp Legmeerpolder Lmr Lemmer Lmv Lemelerveld (bij Ommen) Ln Lunetten Lna Lunetten aansl Lng Linne Grinderij Lnk Lonneker (bij Enschede) Lnkhei Lonneker racc Heidemij Lnks Lonneker racc Steenfabriek Lnn Loenen LNO Leuven Nieuwe Universiteit (B) LNP Neerpelt (B) Lns Leens (tussen Winsum en Zoutkamp) Lo Het Loo (bij Apeldoorn) Lodu Loosduinen (de verkorting Lsd is ook gebruikt) Los Losser LOY Olloy-sur-Viroin (B) Lp Loppersum Lpe Liempde schakelstation (bij Boxtel) Lpev Liempde-Velder Lpo Oldebroek racc legerplaats LQ Erquelinnes (B) LQV Quévy (B) Lr Laren-Almen LRB Libramont (B) LRDB Reinsdorf Zementwerk (D) LS Bastogne Sud (B) Lsd zie Lodu Lsdm Leidschendam onderstation

LSJ Sint Jozef (B) Lsn Lelystad Noord onderstation Lso Laag Soeren (bij Apeldoorn) Lst Laarstraat onderstation (tussen Arnhem en Nijmegen) Lsz Lelystad Zuid onderstation Ltm Lottum (tussen Arnhem en Venlo) Ltn Lunteren Ltnz Lunteren Zanderij Ltv LichtenvoordeGroenlo Lut Geleen-Lutterade Luta Lutterade aansl Lutd zie Lutdsm Lutdsm Lutterade racc DSM Lv Lage Vaart schakelstation (tussen Almere en Lelystad) Lvh Leuvenheim (tussen Dieren en Brummen) Lvm Den Haag Laan van Meerdervoort Lvn Leidschenveen Lw Leeuwarden LWA Wauthier-Braine (B) Lwc Leeuwarden Camminghaburen Lwd Lewedorp schakelstation (bij Goes) Lwg Langeweg schakelstation (tussen Breda en Rotterdam) Lwh Leeuwarden Halte Lwiz Leeuwarden racc industrieterrein Zwette Lwkmf Leeuwarden racc Koopmans Meelfabrieken Lwpti Leeuwarden racc PTI Lwsk zie Lwsks Lwsks Leeuwarden racc Schenkenschans

Lwvee Leeuwarden racc Veemarkt Lwvo Leeuwarden racc vliegveld Oost Lwvz Leeuwarden racc vliegveld Zuid LY Huy / Hoei (B) LZD Zwijndrecht (B) LZE Zeebrugge (B) LZG Izegem (B) LZH Zonhoven (B) Lzm Laag Zuthem (tussen Zwolle en Heino)


M M Regionalbereich München (D) MA Augsburg Hbf (D) MAB Aubange (B) Mabr Markbrug (tussen Zevenbergen en Oudenbosch) Mad Maasdonk onderstation Mas Maarssen Masn Maarssen Noord Mb Maarsbergen schakelstation (tussen Maarn en Veenendaal-De Klomp) MBC Benonchamps (B) MBG Beauraing (B) Mbga Muiderberg aansl (voorh. Weesp aansl) Mbh Maasbrug bij Hedel Mbk Medemblik MBL Blanmont (B) MBN Bernimont (B) Mbo Maasbrug overgang (bij Hedel) Mbr Mastenbroek (station tussen Zwolle en Kampen, 1865-1933). Later is deze verkorting ook gebruikt voor brugpost Markbrug (tussen Zevenbergen en Oudenbosch). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt MBR Bosvoorde (B) Mbrvo Maasbrug Ravenstein Oostzijde Mbrvw Maasbrug Ravenstein Westzijde Mbt Maasbracht Mbtwan Meteren Betuweroute aansl Noord

(tussen Geldermalsen en Oud Zaltbommel) Mbtwaz Meteren Betuweroute aansl Zuid (tussen Geldermalsen en Oud Zaltbommel) Mcgb Mönchengladbach Hbf (niet-officiële afkorting), zie KM (D) MCL Carlsbourg (B) Md Moordrecht onderstation MD Saint-Denis-Bovesse (B) Mda Moordrecht aansl Mdaz Moordrecht aansl Zuid Mdb Middelburg Mdbr Moerdijkbrug Mdbz Moerdijkbrug Zuid aansl MDG Edegem (B) Mdh Moerdijkhaven Mdk Moerdijk racc Mdki Moerdijk industrieterrein MDL Groenendaal (B) Mdn Made en Drimmelen Mdo Moordrecht overloopwissels Mds Middelstum (bij Bedum) Mdsa Muiderstraatweg aansl (bij Diemen Zuid) Mdz Muiderzand (Almere Strand) Mdzh Moordrecht-Zevenhuizen ME zie Asdme MEE Ede (B) Mes Meerssen Met Methen onderstation Mg Mantgum MGA Groot-Bijgaarden (B) Mh Marshoek schakelstation (tussen Zwolle en Dalfsen) MH München Hbf (D)

MHD Heusden (B) Mhe Marshoek-Emmen MHO Hove (B) MHV Haversin (B) MHY Houyet (B) Mi Midlum-Herbayum (tussen Stiens en Harlingen) MI Beringen (voorh. Beringen Mijnen) (B) MID Heide (B) MIH Ingolstadt Hbf (D) Mijd Mijdrecht Mijdk Mijdrecht racc fa. Koek (sloperij van spoorwegmaterieel) Mil Mill (N.B.) M Ja Mijn Julia (in Eygelshoven) Mk Markelo Mkbr brug over het Merwedekanaal (bij Arkel) Mkg Makkinga Mko zie Mijdk Mkv Musselkanaal-Valthermond Mkw Munnikenweg (tussen Sauwerd en Roodeschool) Ml Morra-Lioessens (tussen Leeuwarden en Anjum) Mld Maarland (stopplaats tussen Maastricht en Eijsden, 1861-1938). Deze verkorting is ook gebruikt voor Maaslandse Dam (station bij Poeldijk, 1907-1968). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Mlh Melick-Herkenbosch (bij Roermond) MLI Lindau Hbf (D) Mlk Molenkamp MLM Lamorteau (B)


Mlo Meerlo-Tienray M Lr Mijn Laura (in Eygelshoven) Mlw Metslawier (tussen Leeuwarden en Anjum) Mmd Meeden-Muntendam Mmlh Mook Molenhoek Mn Minnertsga MNS Anseremme (B) Mo Mook-Middelaar (tussen Arnhem en Venlo) MOP Wezembeek (B) Mow Midwoud-Oostwoud Mp Meppel Mpa Meppel aansl Mpl Mooie Paal (tussen Tzummarum en Stiens) Mpla Mooie Paal aansl MRA Ramskapelle (B) Mrb Mariënberg MRB Sint Mariaburg (B) MRC Remouchamps (B) Mrg Maarn GE Mrh Mariaheide racc (bij Boxtel) Mrl Mierlo schakelstation (tussen Helmond en Eindhoven) Mrm Marrum-Westernijkerk (tussen Leeuwarden en Anjum) Mrn Maarn Mrnz Maarn Zanderij Mrw Mariënwaard (tussen Maastricht en Aken) MSM Virton (voorh. Virton-Saint-Mard) (B) Mss Maassluis Msw Meedsterweg (stopplaats tussen Sauwerd en Roodeschool, 1893-1930). Sinds 1970 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Maassluis West. Het is overigens niet de be-

doeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Mt Maastricht MT Maastricht (Belgische afkorting) Mtb Maastricht Boschpoort MTB Etterbeek (B) Mtbknp Maastricht Boschpoort racc Kon. Ned. Papierfabriek Mtd Maartensdijk Mtg Maastricht grens Mth Martenshoek MTH Terhagen (B) Mthv Maastricht haven Mtk Maartensdijk schakelstation Mtn Maastricht Noord Mtp Maastricht post T Mtr Maastricht Randwyck Mtrn zie Brmet Mttr zie Mttrix Mttrix Maastricht racc Beatrixhaven MTV Tervuren (B) Mtw Maastricht werkplaats Mtwpl Maastricht lijnwerkplaats Mtz Maastricht Zuid MUA Houthalen (B) Mvb zie Asdmvb Mvect zie Mvtect Mvemo zie Mvtemo Mvt Rotterdam Maasvlakte Mvta Rotterdam Maasvlakte aansl Mvtect Rotterdam Maasvlakte racc ECT Mvtemo Rotterdam Maasvlakte racc EMO Mvtw Rotterdam Maasvlakte West MWC Melkouwen (B) Mwk Maas-Waalkanaal

blokpost (tussen Nijmegen en Wijchen) MWM Waasmont (B) MWS Mijn WillemSophia (in Spekholzerheide) MWW Woluwe Station (B) Mz Maarheeze (tussen Eindhoven en Weert) Mzs Maarheeze schakelstation MZD Zolder (B) Mzphil Maarheeze racc Philips


N N Regionalbereich Nürnberg (Neurenberg) (D) Na Nieuw Amsterdam Naa Nieuw Amsterdam aansl Nagb Nagelbeek onderstation (tussen Sittard en Heerlen) NAH Aschaffenburg Hbf (D) Naw Naaldwijk Nb Noordbroek (tussen Zuidbroek en Delfzijl) NBF Burglengenfeld (D) NBKI Bad Kissingen (D) Nbn Nieuw Buinen NBY Bayreuth Hbf (D) Nd Neede Nda Nootdorp aansl Ndb Naarden-Bussum Ndba Naarden-Bussum aansl NDG Deggendorf Hbf (D) NDH Deggendorf Hafen (D) Ndk Noordwijk (station, 1881-1960). Deze verkorting is ook gebruikt voor Noordijk (halte tussen Neede en Hellendoorn, 1910-1933). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt NDK Noorderkempen (B) Ndn Nootdorp Noord NDN Andenne (B) Ndo Nootdorp Oost schakelstation Ndp Nieuwdorp (tussen

’s-Heer Arendskerke en Sloehaven) Ndph zie Ndphst Ndphst Nieuwdorp racc Hoechst Ndst Nadorst NDT Dinant (B) Ndw Nederweert onderstation (tussen Weert en Roermond) Ne Nuenen (bij Eindhoven) NERG Erlangen Gbf (D) Nevam Nuenen racc VAM NF Fürth Hbf (D) NFG Flémalle-Grande (B) Ng Nagouwbrug (tussen Zaandam en Purmerend) Ngc Nieuwegein Centrum (sneltram), zie Ngsc Ngd Nieuw Groeneveld (bij Hulshorst) Ngr Nieuwegein remise (sneltram) Ngra Nieuwegein remise aansl Ngsc Nieuwegein Stadscentrum (sneltram), zie Ngc Ngsf Delft Ned. Gisten Spiritusfabriek Ngsfa Delft Ned. Gisten Spiritusfabriek aansl, zie Dtg Ngz Nieuwegein Zuid (sneltram) Nh Nuth NH Hermalle-sous-Huy (B) Nhk brug over het Noordhollandsch Kanaal (bij Purmerend) Nhkb zie Nhkbr Nhkbr brug over het Noordhollandsch Kanaal (bij Alkmaar)

Nht Noordwijkerhout Nhw zie Asho Ni Nisse Nij Nijhuizum (tussen Leeuwarden en Stavoren) Nis Nieuwstad (bij Zutphen) NK Liège-Kinkempois (voorh. NZ) (B) Nkh Nijkerk racc haven Nkk Nijkerk Nkkc Nijkerk Corlaer Nkkh zie Nkh Nkp Nieuwkoop NLB Labuissière (B) Nm Nijmegen Nmd Nijmegen Dukenburg Nmg Nijmegen grens Nmgo Nijmegen Goffert Nmgs Nijmegen gemeentelijke stamlijn Nmh Nijmegen Heyendaal NMH Namèche (B) Nml zie Nmlt Nmlt Nijmegen-Lent Nmr brug over de Nieuwe Meer (bij Amsterdam) Nmv zie Nmvam Nmvam Nijmegen racc VAM Nmw Nijmegen werkplaats Nmwp zie Nmw Nn Nieuwe Niedorp NN Nürnberg Hbf (Neurenberg) (D) NNG Nürnberg Hgbf (D) NNR Nürnberg Rbf (D) Nnvb zie Nnvbr Nnvbr brug over de Nauernaschevaart (bij Krommenie-Assendelft) Np Nieuwlandsche Polder (bij Hoek van Holland)


Nrw Nijenrodeweg Ns Nunspeet NS Sclaigneaux (B) Nscg Nieuweschans grens Nsch Nieuweschans Nsd Nieuw Scheemda’t Waar (tussen Zuidbroek en Delfzijl) NSN Sclessin (B) Nspl Haarlem Noord splitsing Nsr Nieuw Soerel blokpost (tussen ’t Harde en Nunspeet) NSR Seraing (B) NSS Solre-sur-Sambre (B) Nst Nieuwstadt blokpost (tussen Sittard en Susteren) Nsw Noord Scharwoude Nswd Noord Scharwoude Dorp Nswda Noord Scharwoude Dorp aansl Nsws Noord Scharwoude Sluis Nswv Noord Scharwoude Veilingterrein Nt Nütterden (tussen Kleve en Nijmegen) NTH Thuin (B) Ntpz Nootdorp Zuid Ntt Nieuw Trimunt (tussen Drachten en Groningen) Nvbr Nieuwe Veerbrug (tussen Breda en Lage Zwaluwe) Nvbro Nieuwe Veerbrug overloopwissels (tussen Breda en Lage Zwaluwe) Nvd Nijverdal Nvdn Nijverdal Noord Nvds Nijverdal racc Stoomweverij Nvdvhn Nijverdal racc Veldhoen

Nvdw Nijverdal West Nvdz Nijverdal Zuid Nvn Nijeveen (tussen Meppel en Leeuwarden) Nvns Nijeveen schakelstation (tussen Meppel en Leeuwarden) Nvp Nieuw Vennep Nwg Nieuwegein (sneltram) Nwh zie Nht, Pg Nwk Nieuwerkerk (a/d IJssel) Nwka Nieuwerkerk aansl Nwki Nieuwerkerk IVOwissels Nwkl Noord-Willemskanaal blokpost (tussen Assen en Haren) Nwkw Nieuwerkerk West Nwl Schiedam Nieuwland Nwo Nieuwolda (tussen Zuidbroek en Delfzijl) Nws Nieuwersluis-Loenen (voorh. Nieuwersluis) Nwt Nieuwe Weteringbrug (tussen Zwolle en Herfte) Nwtb zie Nwtbr Nwtbr Nieuwe Weteringbrug (bij Nieuwersluis) Nwv Nieuwveen (bij Alphen a/d Rijn) NZ Kinkempois, zie NK (B)


O O Oss Ob Oosterbeek Laag Obd Obdam Ober Oberhausen Hbf (niet-officiële afkorting), zie EOB (D) Oberh Oberhausen Hbf (niet-officiële afkorting), zie EOB (D) Oberw Oberhausen West (niet-officiële afkorting), zie EOBR (D) Obgr Amsterdam Oostenburgergracht Obk Oirsbeek Obpa Overbrakerpolder aansl (tussen Amsterdam Sloterdijk en Amsterdam Singelgracht aansl) Obr Oosterbierum (tussen Stiens en Harlingen) Obw Ossenbroekseweg blokpost (tussen Assen en Haren) Oc Oirlo-Castenraij (tussen Blerick en Venray) Ochv Oss racc Cehave Od Oudewater Oda Oudewater post T Odb Oudenbosch Odd Oosterdoksdoorvaart brug (bij Amsterdam CS, vanaf 1874). Deze verkorting is ook gebruikt voor Ouddeel (stopplaats tussen Leeuwarden en Hardegarijp, 1915-1947). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Odg Oudega (tussen

Leeuwarden en Stavoren) Odk Ouderkerk (tussen Gouda en Rotterdam) Odl Oudelande (tussen Borsele en Hoedekenskerke) Odm Oudemolen (tussen Assen en Haren) Odms Oudemolen schakelstation (tussen Assen en Haren) Odo Oudewater overloopwissels Odp Oostdorp Ods Oudeschoot (station bij Heerenveen, 1868-1938). Vanaf 1937 is deze verkorting ook gebruikt voor de Oosterdoksluis brug (tussen Amsterdam CS en Dijksgracht aansl). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Odw Oudewater wachtsporen Odz Oldenzaal Odzg Oldenzaal grens Odzi Oldenzaal industrieterrein OE zie Asdoe Oelz Oss racc Elzenburg Oeyn Bad Oeynhausen (niet-officiële afkorting), zie HOY (D) Of Oeffelt Ogs Oss gemeentelijke stamlijn Ohv Ophoven (tussen Sittard en Geleen) Ohz Oosthuizen schakelstation (tussen Purmerend en Hoorn) Ohze Oud Heeze (tussen Weert en Eindho-

ven) Oij brug over de Oude IJssel (bij Doetinchem) Ok Oostdijk onderstation (tussen Krabbendijke en Kruiningen-Yerseke) Okd Oukooperdijk (tussen Nieuwersluis en Aalsmeer) Ol Oude Land schakelstation (Flevolijn) Olp Odiliapeel (later: Volkel racc II), zie Vklb Olv Onze Lieve Vrouwe ter Nood (tussen Heiloo en Castricum) Oml Rotterdam Maas post IV Omn Ommen On Onnen ON I Mijn Oranje-Nassau I (in Heerlen) ON II Mijn Oranje-Nassau II (in Schaesberg) Onn Onnen Noord Onp Oude Nieuwlandpolder (tussen ’s-Heer Arendskerke en Borsele) Onr Onnen rangeerterrein Onst Onnen steunpunt Dienst van Exploitatie Onw Onnen werkplaats Onwpl Onnen lijnwerkplaats Onz Onnen Zuid Op Opheusden Opd Oostpolder (bij Schagen) Ophil Oss racc Philips Opw Oude Polderweg (tussen Wemeldinge en Goes) Ork Oranjekanaal (stopplaats tussen Beilen en Assen, 19211934). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Oranjekanaal blok-


post Orn Orthen (tussen Zaltbommel en ’s-Hertogenbosch) Os Opperdoes (tussen Hoorn en Medemblik) Osb Oud Schoonebeek (tussen Coevorden en Schoonebeek) Osl Oude Sluis (tussen Anna Paulowna en Schagen) Osp Opmeer-Spanbroek (tussen Schagen en Wognum-Nibbixwoud) Ospl Rotterdam oostelijke splitsing Oss Oss post A Ost Olst Osv zie Apdo Ot Oisterwijk Otb Oosterbeek (voorh. Oosterbeek Hoog) Oth Orthen schakelstation (tussen Zaltbommel en ’s-Hertogenbosch) Ott Oosterhout Otve Oosterhout racc Vijf Eiken Otw Oosterhout racc Weststad Ov Oud Valkenburg Ovn Overveen Ovt zie Uto Ow Oudelandscheweg (stopplaats bij Borsele, 1927-1934). Sinds 1981 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Oss West. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Owd Oosterwijtwerd (tussen Loppersum en Appingedam) Oz Oud Zwijndrecht

OZ Utrecht Opstelterrein Zuidzijde, zie Utoz Ozbm Oud Zaltbommel Ozn Oostzaan schakelstation Ozs Oldenzaal Stad


P Pan St. Pancras (tussen Heerhugowaard en Alkmaar) Pap Pampuspad onderstation (bij Almere Strand) Pc Princenhage (bij Breda) Pch De Perponcherpolder (bij Goes) Pd Punterdiep brugpost (tussen Assen en Haren) Pei Peize Pg Piet Gijzenbrug (bij Noordwijkerhout) Php Amsterdam Petroleumhaven aansl Phv Amsterdam Petroleumhaven (westelijk havengebied) Pl Philippine (tussen Sas van Gent en Terneuzen) Pld Poeldijk Pmk brug over het Prinses Margrietkanaal (bij Grouw) Pmo Purmerend Overwhere Pmr Purmerend Pmrn Purmerend Noord Pmw Purmerend Weidevenne Pn De Punt (tussen Assen en Haren) Pnk Pijnacker Pnkn Pijnacker Noord Pnko Pijnacker Oost Pnksid Pijnacker racc Sideron Pnkz zie Pnz Pnz Pijnacker Zuid Po Poortershaven (bij Schiedam) Pop De Poppe schakelstation (tussen Olden-

zaal en Bad Bentheim) Pp Peperga onderstation (bij Wolvega) Ppk Papekop (bij Oudewater) Ppkd Papekopperdijk Ps Pernis Psrsca Pernis RSC aansl Pt Putten Pth Poortershaven schakelstation (bij Schiedam) Pz stopplaats De Paltz (tussen Den Dolder en Baarn)


R R Regionalbereich Karlsruhe (D) Ra zie Rsa Rai Amsterdam RAI Rat Raalte Rb Rilland-Bath Rbh Revisiebedrijf Haarlem Rbr Rijnbrug (stopplaats tussen Arnhem en Elst) Rbrd Rotterdam-Barendrecht Rcl Rolduc Lokaal (tussen Sittard en Herzogenrath) Rd Roodeschool Rda Roodeschool aansl Rde Roodeschool Eemshaven Rdn Roden Rdp brug over het Reitdiep (bij Groningen) Rdr Berkel en Rodenrijs Rdrn Berkel en Rodenrijs Noord (ook wel Berkel Noord genoemd) Rdv Raamsdonksveer Rdwa Amsterdam Radarweg aansl Re1 Rotterdam Europoort 1 Re2 Rotterdam Europoort 2 Re3 Rotterdam Europoort 3 Re4 Rotterdam Europoort 4 REA Astenet (B) REG Hergenrath (B) Reh zie Rtze Ren Rechteren (tussen Dalfsen en Ommen) REP Eupen (B) RF Freiburg/Breisgau Hbf (D)

RFCLV Charleroi racc Port Autonome (B) RFT Frankenthal Hbf (D) RFVS Visé racc CBR Cementindustrie (B) RGEB Germersheim Bundeswehr-Depot (D) Rh Rheden (station, 1882-1927, heropend 1952). Deze verkorting is ook gebruikt voor Roodehaan (stopplaats tussen Groningen en Weiwerd, 1929-1941). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt RH Heidelberg Hbf (D) Rhge Rheden GE Rhn Rhenen Rhnskf Rhenen racc SKF Rhs Rotterdam Hofplein seinhuis Rhsla Rotterdam HSL aansl Rhv Rotterdam Rijnhaven Rij Rhenoy (tussen Beesd en Leerdam Rijo Rotterdam IJsselmonde opstelterrein Ril Riel Rk zie Rdv RK Karlsruhe Hbf (D) RKO Konstanz (D) Rkp Riekerpolder schakelstation Rl Ruurlo RL Ludwigshafen Hbf (D) RLA Landau/Pfalz Hbf (D) Rlb Rotterdam Lombardijen RLBW Ludwigshafen BASF Werk (D)

RLFHC Flémalle racc Cockerill (B) RLR Lörrach Hbf (D) Rm Roermond RM Mannheim Hbf (D) RMA Montenau (B) RMB Büllingen (B) RMG Bütgenbach (B) Rml Rietmolen (tussen Ruurlo en Hengelo) Rmntch Roermond racc Natronchemie Rmo Rotterdam Rechter Maasoever Rmoa Rotterdam Rechter Maasoever aansl Rmp Roermond seinhuis A (1914-1944, later Roermond post T) Rms Roermond seinhuis B Rmsoda Roermond racc Soda Rmsolv Roermond racc Solvay RMV Saint-Vith (B) Rmw Reimerswaal onderstation RMY Malmédy (B) RNM Neu-Moresnet (B) Rnw Ruinerwold (tussen Meppel en Groningen) RO Offenburg (D) ROG Offenburg Gbf (D) Rol Rolde Rs Rosmalen Rsa Ressen aansl (tussen Nijmegen en Elst) Rsb Ressen-Bemmel schakelstation (tussen Nijmegen en Elst) Rscw Rotterdam Rail Service Center Waalhaven Rscwa Rotterdam Rail Service Center Waalhaven aansl Rsd Roosendaal Rsdbw Roosendaal


racc industrieterrein Borchwerf Rsdg Roosendaal grens Rsdi Roosendaal industrieterrein Rsdp zie Rsdphi Rsdphi Roosendaal racc Philips Rsdw Roosendaal werkplaats Rsdwpw Roosendaal wagenwerkplaats Rskbl Rijn-Schiekanaal brugpost (bij Leiden Lammenschans) Rskbv brug over het Rijn-Schiekanaal (bij Voorburg) Rsl brug over de Rensel (tussen Winschoten en Nieuweschans) Rsm Rossum (tussen Oldenzaal en Denekamp) Rsn Rijssen Rsp Roosendaal post T Rsw Rijswijk Rt zie Rtd Rta Rotterdam Alexander Rtb Rotterdam Blaak Rtbw Rotterdam Bergweg Rtc Rotterdam containerterminal Rtd Rotterdam CS Rtdhb Rotterdam Hilgersberg aansl Rtdu Rotterdam dive under HSL Rtdz zie Rtz Rtg Rotterdam goederen Rtgk zie Rtzg Rth Rotterdam Hofplein Rtkw Rotterdam Kleiweg Rtkwa Rotterdam Kleiweg aansl Rtl Amsterdam Riet-

landen rangeerterrein Rtlh Rotterdam Luchthaven Rtlo Rotterdam Linker Maasoever Rtm Rotterdam Maas Rtmv zie Mvt Rtmvw zie Mvtw Rtn Rotterdam Noord Rtng Rotterdam Noord goederen Rtngo Rotterdam Noord Goederen aansl Oost Rtngw Rotterdam Noord Goederen aansl West Rtno zie Rtn Rtnp Rotterdam Noord PTT Rtp Rotterdam Delftsche Poort Rtr Rotterdam Rechter Maasoever goederenloods Rtro zie Rtr Rtsp Rotterdam Spaanse Polder Rtspa Rotterdam Spaanse Polder aansl Rtssn Rotterdam aansl SSN Rtst Rotterdam Stadion Rtv Rotterdam Vondelingenplaat Rtw zie Rwhv Rtwk Rotterdam Wilhelminakade Rtwp Rotterdam Wilgenplas, zie Wgp Rtwt Rotterdam Willemstunnel Rtz Rotterdam Zuid Rtze Rotterdam Zuid Eemhaven Rtzg Rotterdam Zuid goederenstation Rv Reuver Rvbr brug over de Ringvaart (bij Sassenheim)

Rvl Amsterdam aansl revisieloods Rvs Ravenstein Rvsb brug bij Ravenstein Rw Rijswijk-Wateringen blokpost (tussen Den Haag HS en Rotterdam) Rwhv Rotterdam Waalhaven Rws Den Haag HS post I Rzfo Rotterdam Zuid Feijenoord Rzhn Rotterdam Zestienhoven Noord Rzhz Rotterdam Zestienhoven Zuid


S S Regionalbereich Saarbrücken (D) Sa Salzbergen (nietofficiële afkorting), zie HSAL (D) Sap St. Anna Parochie Sas Sassenheim (de verkorting Ssh wordt ook gebruikt) Sb Schoonebeek Sbg Stobbegat (stopplaats tussen Heerenveen en Akkrum, 19241938). Later is de plaatsnaam veranderd in Stobbega, en is deze verkorting ook gebruikt voor Stobbega onderstation Sbk Spaubeek Sbp Sexbierum-Pietersbierum (tussen Stiens en Harlingen) Sbr Scharsterbrug (tussen Lemmer en Heerenveen) Sch Schoorl Schd Schoorldam Schie Schiebroek onderstation (bij Rotterdam Noord) Sd Soestdijk Sda Scheemda Sdai Scheemda racc industrieterrein Sdb Siddeburen (bij Delfzijl) Sdk Schoordijk blokpost (tussen Weert en Roermond) Sdl Schijndel Sdm Schiedam Centrum (voorh. SchiedamRotterdam West) Sdn Soestduinen Sdr Sinderen Sds Schiedam seinhuis (later: Schiedam post III)

Sdt Sliedrecht Sdtb Sliedrecht Baanhoek (vanaf 2011), zie Bah Sdw Hilversum Soestdijkerstraatweg (19191965). Van 1874 tot 1919 heette dit station Hilversum Amersfoortsche Straatweg. Sinds 1965 heet dit station Hilversum Sportpark Sg De Steeg-Rheden (voorh. De Steeg) Sga stopplaats Gasfabriek (tussen Dordrecht en Elst) Sgb Schagerbrug (tussen Warmenhuizen en Schagen) Sgbr Singelgrachtbrug Amsterdam Sgl Houthem-St. Gerlach (bij Maastricht) Sgm Scharnegoutum Sgn Schagen Sgr Amsterdam Singelgracht Sgra Amsterdam Singelgracht aansl Sgw Schagerwaard Sh Schoonhoven Shb Suurhoffbrug (over het Hartelkanaal bij Europoort West) Shl Schiphol Shlh Schiphol Luchthaven onderstation Shlw Schipholweg onderstation SHO Homburg/Saar Hbf (D) Sil Silvolde (tussen Winterswijk en Zevenaar) Sj St. Jacobiparochie Sjz St. Jacobiparochie Zuid (ook St. Jacobiparochie NTM genoemd) Sk Sneek Skbr Schinkelbrug (tus-

sen Amsterdam Riekerpolder aansl en Amsterdam Zuid WTC) Skd Schinkeldijk (stopplaats bij Aalsmeer, 1915-1933). Vanaf 1929 is deze verkorting ook gebruikt voor Schiekade onderstation (bij Rotterdam). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt SKL Kaiserslautern Hbf (D) Skn Stadskanaal Hoofdstation Sknd Sneek Noord Sko Stadskanaal Oost Skp Stadskanaal Pekelderweg (voorh. Boerveenschemond) Skt Sneeker Trekvaart brugpost Skw Schalkwijk onderstation (tussen Houten en Culemborg) Skz Sneeker Zeilvaart brugpost Sld Sloterdijk werkplaats (tussen Amsterdam en Haarlem) Slg Straelen grens Slh Slichtenhorst (bij Nijkerk) Sli Utrecht spoorstaaflasinrichting Slij Slangenburg-IJzevoorde (tussen Ruurlo en Doetinchem) Sll Schelluinen (tussen Elst en Dordrecht) Sln Sloterweg Noord (bij Aalsmeer) Sloe Sloehaven empl Sloea Sloehaven racc aansl Slohst Sloehaven racc


Hoechst Slp Sloterplas schakelstation (bij Amsterdam Sloterdijk) Slu Sluiskil (tussen Sas van Gent en Terneuzen) Slua Sluiskil aansl Slub Sluiskil brug Slud zie Sludow Sludow Sluiskil racc Dow Chemical Slw Stolwijk (tussen Gouda en Schoonhoven) Slz Sloterweg Zuid (bij Hoofddorp) Sm zie Sw SM Staatsmijnen (rayon bij Hoensbroek) Smd Smeetlandschedijk schakelstation (tussen Breda en Rotterdam) SME Staatsmijn Emma (in Hoensbroek-Treebeek) SMH Staatsmijn Hendrik (in Brunssum) Smk Sambeek SMM Staatsmijn Maurits (in Geleen) Smvrt Smildervaartbrug SMW Staatsmijn Wilhelmina (in Terwinselen) Smz Swalmen Zuid Sn Schinnen So Soeren (bij Apeldoorn) Sog Schin op Geul Sou Souburg (tussen Middelburg en Vlissingen) Sp Seppe schakelstation (tussen Roosendaal en Etten-Leur) Spa Snippeling aansl Spb Springbiel (tussen Oldenzaal en Bad Bentheim) Spbr Spaarnebrug (bij

Haarlem) Spgn De Sprengen schakelstation (bij Apeldoorn) Sph Spekholzerheide (later: Kerkrade West) Spl Snippeling (tussen Deventer en Zutphen) SPL Schiphol (afkorting in gebruik op de luchthaven zelf; de spoorafkorting voor station Schiphol is Shl) Spm Sappemeer Oost Spr Spankeren (bij Dieren) Sps Schaapsteeg (bij Kesteren) Sptl Sophiatunnel onderstation Sptn Santpoort Noord Sptz Santpoort Zuid Spv Simpelveld Spvg Simpelveld grens Spw Rotterdam Schulpweg Srd Schardam (tussen Purmerend en Hoorn) Srn Susteren Srnge Susteren GE Srnw Susteren werkplaats SS Staatsspoor (Den Haag - ), zie Gvr Ssb Schaesberg (later: Landgraaf) Ssh Sassenheim (de verkorting Sas wordt ook gebruikt) SSH Saarbrücken Hbf (D) Ssl Sterksel schakelstation SSLS Saarlouis Hbf (D) SST Schipholspoortunnel St Soest Stb Soesterberg racc legerplaats (1906-1927). Deze verkorting is ook gebruikt voor Soester-

berg racc vliegbasis (1913-1978). Vanaf 2009 wordt deze verkorting ook gebruikt voor Swifterbant goederenwachtsporen (Hanzelijn) en voor Swifterbant schakelstation. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Std Sittard Stg De Steeg schakelstation (tussen Rheden en Dieren) Sth Staphorst onderstation Stm Stedum Sto Stroe Str Slochteren STR Trier Hbf (D) Strv Strandvliet onderstation Sts Stiens Stv Stavoren Stw Stillewald (tussen Zevenaar en Winterswijk) Stz Soest Zuid Sv Scheveningen Svg Sas van Gent Svgg Sas van Gent grens Svk Scheveningen Kurhaus Svn Scheveningen Strand Sw Swalmen (tussen Roermond en Venlo) Swd Sauwerd (tussen Groningen en Delfzijl) Swh Schildwolde-Hellum (tussen Slochteren en Delfzijl) Swk Steenwijk Sws Stolwijkersluis (tussen Schoonhoven en Gouda)


T T Regionalbereich Stuttgart (D) Ta Ter Aar (bij Nieuwveen) Tap zie Apl Tb Tilburg Tba Tilburg aansl Tbc Tilburg centrale werkplaats Tbg Terborg (tussen Zevenaar en Winterswijk) Tbge Tilburg GE Tbgnld Terborg racc Neerlandia Tbgs Tilburg gemeentelijke stamlijn Tbgvul Terborg racc ijzergieterij Vulcaansoord Tbi Tilburg industrieterrein Tbr Tilburg Reeshof (tussen Gilze-Rijen en Tilburg West) Tbs Tilburg seinhuis (later: Tilburg post A) Tbt Tolbert (tussen Groningen en Drachten) Tbu Tilburg Universiteit (voorh. Tilburg West) Tbw Tilburg werkplaats (vanaf 1868). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Terbregseweg (stopplaats bij Rotterdam, 1899-1953) en Terbregseweg blokpost. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Tbwph Tilburg hoofdwerkplaats Tbwt Tilburg West Tca Twentsche Centra-

le aansl (later: Hengelo racc Twentse Centrale), zie Hgltwc Td Tuindorp-Nijverheid (tussen Delden en Hengelo) TFS Freudenstadt Hbf (D) Tg Tegelen Tge zie Tbge Tgr Tongelre (tussen Eindhoven en Geldrop) Tgra Tongelre aansl (tussen Eindhoven en Geldrop) TH Heilbronn Hbf (D) Tj Tietjerk (halte tussen Leeuwarden en Hardegarijp, 1866-1950). Vanaf 1952 is deze verkorting ook gebruikt voor Tjonger onderstation (tussen Wolvega en Heerenveen). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Tjg Tjonger onderstation (tussen Wolvega en Heerenveen) Tjm Tjuchem-Meedhuizen (tussen Slochteren en Delfzijl) Tk Twisk (tussen Hoorn en Medemblik) Tkl Twekkelo (tussen Boekelo en Hengelo) Tl Tiel Tla Tiel aansl industrieterrein Tlgs Tiel gemeentelijke stamlijn Tli Tiel industrieterrein Tlmgf Tiel racc Glasfabriek Maasglas Tlp Tiel racc Passewaaij Tn Ternaard

Tnh Turnhout (nietofficiële afkorting), zie FTR (B) Tnz Terneuzen Tnza Terneuzen aansl Tnzdow Terneuzen racc Dow Chemical Tnzst Terneuzen steunpunt Dienst van Exploitatie Tnzw Terneuzen werkplaats Tnzz Terneuzen racc Zuidzijde Tnzza Terneuzen racc Zuidzijde aansl TOE Öhringen Hbf (D) TPH Pforzheim Hbf (D) Tpsw Tiel Passewaaij Tr Terschuur schakelstation TS Stuttgart Hbf (D) Tt Tricht (bij Geldermalsen aansl) TU Ulm Hbf (D) Tug Teuge (tussen Apeldoorn en Deventer) Tw Tjamsweer (tussen Groningen en Delfzijl) Twd Tweede Dwarsdiep (tussen Zwolle en Stadskanaal) Twl Twello Twls Twello schakelstation Twp Terwinselen post I Tws Terwinselen (bij Heerlen) Twso Terwinselen racc mijn Oranje-Nassau II Tzum Tzummarum


U U Regionalbereich Erfurt (D) UA Arnstadt Hbf (D) UACH Altersbach (D) Ub Utrecht NCS post B Ubs Utrecht Buurtstation UBT Blankenheim Trbf (D) Uc Rotterdam Waalhaven racc Unitcenter Ud Uden UDN Dietzhausen (D) Udt Udenhout (tussen Tilburg en ’s-Hertogenbosch) Udto Udenhout onderstation Udts Udenhout seinhuis (later: Udenhout wachthuis A) UE Erfurt Hbf (D) UEG Erfurt Gbf (D) UEI Eisenach (D) UEIP Eisenach Opelwerke (D) UELB Elsterberg (D) UG Gera Hbf (D) Uh Uithoorn (tussen Aalsmeer en Nieuwersluis) Uhm Uithuizermeeden Uhn zie Uh Uhnic Uithoorn racc industrieterrein Cindu (Chemische Industrie Uithoorn) Uhs Uithoorn seinhuis Uhz Uithuizen UKD Kranichfeld (D) UKF Karsdorf (D) UKFP Karsdorf Zementwerk (D) Ul Ulsda (tussen Winschoten en Nieuweschans). De verkorting Uld is ook gebruikt Uld zie Ul

Ulr Ulrum (bij Winsum) UN Nordhausen (D) US Saalfeld (D) USB Seebergen (D) USCG Schwarzburg (D) Ush Amsterdam Usselinckxhaven (westelijk havengebied) USH Sondershausen (D) Uso Usselo (tussen Enschede Noord en Boekelo) USO Sonneberg Hbf (D) Ust Usquert USTB Steinberg (D) USTN Steinach (D) USTO Stolberg/Harz (D) Ut Utrecht CS (de verkorting Utc wordt ook gebruikt) Utb Utrecht Biltstraat Utbk Utrecht Bleekstraat Utc zie Ut Utctw Utrecht Cartesiusweg (empl tussen Utrecht en Woerden) Utdd Utrecht Daalsedijk racc WBN Utfl gecombineerde Utrechtselijn-Flevolijn, zie Flut(lijn) Utg Uitgeest Utge Utrecht GE Uth Uithof Utilw Utrecht racc industrieterrein Lage Weide Utk Utrecht Kanaleneiland Zuid Utkw Utrecht Koningsweg Utl Utrecht Lunetten (de verkorting Utl wordt ook gebruikt voor de aanduiding van de Utrechtselijn, het traject

tussen Amsterdam Muiderpoort en Utrecht) Utlc Utrecht Leidsche Rijn Centrum Utlg zie Utilw Utlijn Utrechtselijn (het traject tussen Amsterdam Muiderpoort en Utrecht) Utlr Utrecht Leidsche Rijn Utlw Utrecht Leidsche Rijn West, zie Utt Utm Utrecht Maliebaan Utma Utrecht aansl Maarssen Utmj Utrecht Majella Utmo zie Utmr Utmp Utrecht 5-Meiplein Utmr Utrecht Moreelsepark Utn Utrecht Noord Uto Utrecht Overvecht Utoa Utrecht Oost aansl Utou Utrecht Oudenoord Utoz Utrecht Opstelterrein Zuid(zijde) Utp Utrecht post P (later is deze verkorting ook gebruikt voor Utrecht Paul Krugerbrug onderstation). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Uts Utrechtse Straatweg (stopplaats tussen Dordrecht en Elst, 18891921). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Utrecht Stapelplaats (1905-1945) en voor Utrecht Stapelplaats Spoorstaaflasinrichting (1945-2003).


Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Utss Utrecht Staatsspoor, oftewel Utrecht SS Utt Utrecht Terwijde (voorheen heette dit Utrecht Leidsche Rijn West), zie Utlw Utu Uitgeest post II Utv Utrecht Vasco da Gamalaan Utva Utrecht aansl GE (voorh. Utrecht Veemarkt aansl) Utvl Utrecht Vijverlaan onderstation Utvr Utrecht Vaartsche Rijn Utvt Utrecht-Vleuten Utw Utrecht werkplaatsen Utwa Utrecht West aansl Utwao Utrecht West aansl Oost Utwaw Utrecht West aansl West Utwp Utrecht Westplein Utwpb Utrecht bovenbouwwerkplaats Utwpe Utrecht werkplaats elektrische apparatuur Utwpl zie Utw Utwr Utrecht Westraven Utz Utrecht Zuid onderstation. Vanaf 2007 is deze verkorting ook gebruikt voor station Utrecht Zuilen, zie Utzl Utzl Utrecht Zuilen Utzo Utrecht Ziekenhuis Oudenrijn Uw Uitwierda (stopplaats tussen Appinge-

dam en Delfzijl, 18861923). In 1923 werd de plaatsnaam veranderd in Uitwierde (stopplaats gesloten in 1930) UWH Wernshausen (D) UWN Waltershausen (D)


V Va Velperbroek aansl Valo Betuweroute Valburg Oost (de verkorting Brvalo wordt ook gebruikt) Valw Betuweroute Valburg West (de verkorting Brvalw wordt ook gebruikt) Vam Wijster racc VAMterrein Vama Wijster VAM aansl Vb Voorburg Vbg Vlietbrug (bij Voorburg) Vbk Volenbeek (tussen Ermelo en Putten) Vbl Amersfoort post VII (1931-1961). Later is deze verkorting ook gebruikt voor station Voorburg ’t Loo (1974-2006). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Vbm Vrouwbuurtstermolen (tussen Stiens en Tzummarum) Vbo post Vechtbrug bij Utrecht (de verkorting Vbu wordt ook gebruikt) Vbrd zie Brdv Vbu zie Vbo Vbua Vechtbrug bij Utrecht, aansluiting zijde Blauwkapel West Vbuo Vechtbrug bij Utrecht, aansluiting zijde Utrecht Vd Vorden (tussen Zutphen en Winterswijk) Vdct Veendam containerterminal Vdg Vlaardingen Cen-

trum Vdgbr Vlaardingen brug Vdl Voerendaal Vdm Veendam Vdo Vlaardingen Oost Vdp Vlodrop Vdpg Vlodrop grens Vdw post Rotterdam Vondelingenweg (bij Waalhaven Zuid), opgeheven in 1960. Sinds 1969 wordt deze verkorting ook gebruikt voor station Vlaardingen West. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Ve Visé (niet-officiële afkorting), zie FVS (B) Veg Veghel Veggs Veghel gemeentelijke stamlijn Veghi Veghel Haven industrieterrein Vem Voorst-Empe (tussen Apeldoorn en Zutphen) Ves Velsen Vg Vught Vga Vught aansl Vgc Vught post II Vgf Velp racc Gasfabriek Vgh Vught halte Vgk VroomshoopGeerdijk (tussen Mariënberg en Almelo) Vgz Vogelenzang-Bennebroek schakelstation Vgzhil VogelenzangBennebroek racc Hilleshög Vh Voorhout Vhgl zie Hglvs Vhn Veghel Haven Vhp Vroomshoop

Vhst Villa Hofstetten (tussen Rheden en Dieren) Vht Vaeshartelt blokpost (tussen Meerssen en Maastricht) Vhz Vijfhuizen (tussen Haarlem en Halfweg) Viers Viersen (niet-officiële afkorting), zie KV (D) Vij Velsen-IJmuiden Oost Vil Vilsteren (tussen Dalfsen en Ommen) Vils Vilsteren schakelstation Vis ’t Visschertje (tussen Sliedrecht en Dordrecht) Vj ’t Vosje (tussen Brummen en Zutphen) Vk Valkenburg Vkbr Vinkbrug over de Rijn (bij Leiden) Vkeb Vinkebrug blokpost (tussen Amsterdam en Haarlem) Vkl Volkel Vkla Volkel racc I Vklb Volkel racc II (voorh. Odiliapeel), zie Olp Vkt Veenklooster-Twijzel (tussen Zwaagwesteinde en Buitenpost) Vkw Valkenswaard Vkwg Valkenswaard grens Vl Venlo Vlas zie Amfv Vlb Vierlingsbeek (tussen Arnhem en Venlo) Vld Volendam Vlg Valburg Vlgr Venlo grens Vlk Vlake (halte bij Kruiningen, 1870-1933). Later werd deze verkorting gebruikt voor Vlakebrug Zuid Be-


veland Vlo Venlo Oostsingel Vls Venlo seinhuis Vlt zie Vt Vltp Venlo Tradeport Vm Vlijmen (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch) Vnd Veenendaal schakelstation Vndc Veenendaal Centrum Vndw Veenendaal West Vnk zie Dvnk Vo Voorthuizen Dorp Vor Vorsfelde (nietofficiële afkorting), zie HVOR (D) Vp Velp Vpb Velperbroek onderstation Vr Vrouwkensvaart (tussen Lage Zwaluwe en ’s-Hertogenbosch) Vrd Voorste Diep brugpost (tussen Emmen en Gasselternijveen) Vrij zie Vry Vrk Vork bij Elst Vrl Vreeland (voorh. Loenen-Vreeland) Vrou Vrouwenparochie Vrst Voorst Vrt zie Vrst Vry Venray (soms ook geschreven als Venraij en dan afgekort als Vrij) Vs Vlissingen (voorh. Vlissingen Stad) Vsb Vossenberg onderstation Vsd Voorstonden (tussen Brummen en Zutphen) Vsds Voorstonden schakelstation Vse Visé (niet-officiële afkorting), zie FVS (B) Vsh Vlissingen Haven (1872-1894). Later is

deze verkorting ook gebruikt voor stopplaats Velsen Hoogovens (1931-1957, ook wel Halte Hoogovens genoemd). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Vsk Velsen Koningsweg Vsl Vlissingen Stad (in 1894 vervangen door afkorting Vs) Vsm Ter ApelkanaalVetstukkenmond Vsn Vaassen Vsnvul Vaassen racc ijzergieterij Vulcanus Vspa Venserpolder aansl (bij Diemen Zuid) Vss Vlissingen Souburg Vssl zie Sloe Vst Voorschoten Vsv Varsseveld Vsvlov Varsseveld racc Lovink Vszl zie Zlvs Vt Valthe (tussen Zwolle en Stadskanaal) Vtb Vechtbrug schakelstation (bij Zwolle) Vtbr Vechtbrug (bij Weesp) Vtn Vleuten Vtnw Vleuten West Vulc zie Vsnvul Vv Visvliet Vvl Hoogkerk-Vierverlaten Vvlskf Vierverlaten racc Suikerfabriek Vvn Vinkeveen Vw Veenweg (tussen Pijnacker en Leidschendam) Vwd Veenwouden

Vwg zie Ztmv Vwgh Zoetermeer Voorweg Hoog Vwgl Zoetermeer Voorweg Laag Vz Vriezenveen Vzw Velsen Zeeweg


W W Regionalbereich Schwerin (D) Waa Waalsdorpscheweg (tussen Den Haag en Scheveningen) Wab Wagenborgen (bij Delfzijl) Wad Waddinxveen Wadn Waddinxveen Noord Wat Watwerd (tussen Warffum en Usquert) Wb Waardenburg Wbk De Waarbeek (tussen Hengelo en Enschede) Wbl Westerblokker (tussen Hoorn en Medemblik) Wc Wijchen Wco Wijchen Oost Wd Woerden Wda Woerden aansl Wdb WoudenbergScherpenzeel Wdba Woerden-Bodegraven aansl Wdg Weerdinge (tussen Zwolle en Stadskanaal) Wdh Windesheim schakelstation (tussen Wijhe en Zwolle) Wdk Wolddijk (tussen Sauwerd en Bedum) Wdl Zoetermeer Willem Dreeslaan Wdm Wirdum Wdmv Woerden Molenvliet Wdn Wierden (tussen Deventer en Almelo) Wdr Waarder schakelstation (tussen Gouda en Woerden) Wds Woerden seinhuis (later: Woerden post III) Wdv Wildervank

Wdvb Wildervank brug over kanaal We Wiene (tussen Delden en Goor) WE zie Asdwe Wed Westeindschedijk (tussen Borsele en Hoedekenskerke) Welt Welten Wen Wenum Wer Weiwerd Wes Wessum (tussen Enschede en Ahaus) Wev Westerveld Wf Wolfheze Wfd Westfriesche Dijk (bij Schagen) Wfm Warffum Wfn Wolfersveen (tussen Ruurlo en Doetinchem) Wg Wageningen Wgh Wijgchelsheim (tussen Slochteren en Delfzijl) Wgm Watergraafsmeer (bijgenaamd ‘De Meer’) Wgmo Watergraafsmeer Oost aansl Wgmrba Watergraafsmeer Ring(spoor)baan aansl Wgmw Watergraafsmeer West aansl Wgmwpl Watergraafsmeer lijnwerkplaats Wgo Watergraafsmeer Oost (post) Wgp Wilgenplas (later: Rotterdam Wilgenplas) Wgw Watergraafsmeer West (post) Wh Wijhe Wha Waterhuizen aansl Whbr Wherebrug (bij Purmerend) Whe Where Whk Wilhelminakanaal bij Tilburg (schakelstation)

Who Rotterdam Waalhaven Oost Whv Westhaven Amsterdam (niet-officiële afkorting), zie Awhv Whw Woudhuizerweg blokpost (tussen Apeldoorn en Twello, 18871965). Deze verkorting wordt sinds 1912 ook gebruikt voor Rotterdam Waalhaven West. Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Whz Rotterdam Waalhaven Zuid Whzan Rotterdam Waalhaven Zuid aansl Noord Whzrsc Rotterdam Waalhaven Zuid racc RSC Wie Wieuwerd Wij Wijlre Wijb Wantij brug (bij Dordrecht) Wijd Wijdenes Wijr ’t Weijver (tussen Hoorn en BovenkarspelGrootebroek) Wijs Wijster onderstation (tussen Hoogeveen en Beilen) Wiltn Willemstunnel Noordzijde Wiltz Willemstunnel Zuidzijde Win Winkel (tussen Schagen en Wognum) Winb De Winkel blokpost (tussen Zaltbommel en Hedel) Wit Wittebrug (tussen Den Haag HS en Scheveningen) Wk Workum Wkbr Westerkanaal-


brug (bij Amsterdam) Wl Wehl (tussen Winterswijk en Zevenaar) Wld Willemsdorp (tussen Breda en Rotterdam) Wlk Waalwijk Wls Wilnis Wm Wormerveer Wmb brug over de Wijmerts (tussen Leeuwarden en Stavoren) Wmd Warmond schakelstation Wmda Warmond aansl Wmg Wemeldinge (bij Goes) Wmh Warmenhuizen Wml Wommels Wn Wognum-Nibbixwoud (tussen Hoorn en Medemblik) Wnd Wijnaldum (bij Harlingen) Wnl Woensel schakelstation (tussen Best en Eindhoven) Wnn Wadenoijen (tussen Tiel en Geldermalsen) Wns Warns (tussen Koudum-Molkwerum en Stavoren) Wnv Weg naar Voorst (tussen Brummen en Zutphen) Wo Willemsoord Woe Woestduin (tussen Haarlem en Lisse) Wol Wolphaartsdijk (bij Goes) Wolv Wolphaartsdijksche Veer Wow Wouw (tussen Roosendaal en Bergen op Zoom) Wp Weesp (station sinds 1873). Later is deze verkorting ook gebruikt voor Wildpad (stopplaats tussen

Leeuwarden en Anjum, 1885-1887). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Wpa Weesp aansl Wpc centrale werkplaats Tilburg Wpg Waspik-’s-Gravemoer Wplfo zie Fowpl Wpt Wuppertal Hbf (niet-officiële afkorting), zie KW (D) Wpv Wapenveld Wpzt Weesp Zuidtak Wr Warken (stopplaats tussen Zutphen en Winterswijk, 1878-1934). Later is deze verkorting ook gebruikt als de NSafkorting voor de halte Weener, zie HWEE (D). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt WR Rostock Hbf (D) Wrd Wieringerwaard Wrg Weener grens (niet-officiële afkorting), zie HXWE (D) Wrh Worth-Rheden Wrl Waarland schakelstation (bij Heerhugowaard) Ws Winschoten Wsba Westelijke splitsing Blijdorp aansl Wsd Woensdrecht schakelstation Wsg brug over het Winschoterdiep (bij Groningen) Wsl Weerselo schakelstation (bij Almelo)

Wsm Winsum Wspl Rotterdam Westelijke splitsing Wstd Winschoterdiep brugpost (bij Groningen) Wt Weert Wtb Westerbroek (tussen Kropswolde en Groningen) Wte Woesten (later: Aadorp) Wtf Fort Westervoort (tussen Arnhem en Duiven) Wtl Watersleij Wtm Eijs-Wittem (tussen Simpelveld en Wijlre) Wtp Weert blokpost Wtv Westervoort (tussen Arnhem en Duiven) Wub Wijchen Uilenboom onderstation Wv Wolvega Wvd Wijnvoorden (tussen Wijhe en Zwolle) Wvr Wilsummerveer (tussen Hattem en Kampen Zuid) Ww Winterswijk Wwab Westerwoldse A brugpost Wwd Westwoud (tussen Hoorn en Hoogkarspel) Wwg Winterswijk GOLS Wwgr Winterswijk grens Wwi Winterswijk industrieterrein Wwk Winterswijk kruising (post) Www Winterswijk West Wz Wezep Wzt Wezep Tram


Y Yp Ypenburg Ypb Ypenburg aftakking (tussen Zoetermeer en Voorburg)

Z Za Zetten-Andelst Zand Zanderijen schakelstation (tussen Roosendaal en Bergen op Zoom) Zaw Zanderijen Wouw (tussen Roosendaal en Bergen op Zoom) Zb Zuidbroek Zbd Zuidbroek Dorp Zbg Zuid Barge (tussen Zwolle en Emmen) Zbm Zaltbommel Zbp Zuidbroek post T Zco Zoetermeer Centrum Oost (later: Zoetermeer Stadhuis), zie Zsh Zcw Zoetermeer Centrum West Zd Zaandam Zdb Zaanbrug (bij Zaandam) Zdd Zanddijk blokpost (tussen Haren en Groningen) Zdg Zandberg (tussen Stadskanaal en Ter Apel) Zdk Zaandam Kogerveld (voorh. Zdo) Zdl Vries-Zuidlaren Zdlo Vries-Zuidlaren onderstation Zdn Zenderen (tussen Almelo en Borne) Zdo Zaandam Oost (later: Zaandam Kogerveld), zie Zdk Zdr Zenderen onderstation (tussen Almelo

en Borne) Zdt Zuidtak (het traject tussen Amsterdam Zuid WTC en Weesp. De verkorting Zt wordt ook gebruikt) Zdw Zijdewind (tussen Schagen en Heerhugowaard) Ze De Zande (tussen Hattem en Kampen Zuid) Zew Zuideindscheweg (tussen Uithoorn en Alphen a/d Rijn) Zg Zuiderzeestraatweg (tussen Hattem en Kampen Zuid) Zgk Zuidgouwekade (tussen Gouda en Alphen a/d Rijn) Zh Zuidhorn Zha Zevenbergschenhoek aansl HSL, zie Hszha Zhes zie Az Zhk Zevenbergschenhoek Zhka zie Zha Zhm ZevenhuizenMoerkapelle schakelstation Zi Zoutindustrie (tussen Ruurlo en Enschede Noord) Zid Zoutindustrie aansl Zij Zijdelweg (tussen Aalsmeer en Amstelveen) Zijp Zijpersluis, zie Zps Zk Zalk schakelstation (tussen Hattem en Kampen Zuid) Zkp Zoutkamp Zl Zwolle Zlge Zwolle GE Zlgea Zwolle GE aansl Zlij Zwolle racc IJsselcentrale Zlkatw Zwolle Katwolde aansl

Zlm Zelhem (tussen Ruurlo en Doetinchem) Zln Zandelaan (tussen Groningen en Weiwerd) Zlptt Zwolle PTT Zlptta Zwolle PTT aansl Zlr Zwolle rangeerstation (ook wel genoemd: Zwolle rangeerterrein, of kortweg Zwolle Rangeer) Zlra Zwolle rangeerstation aansl Zls Zwolle rangeerstation seinhuis Zlsh Zwolle Stadshagen Zlt Zwolle post T Zlv Zwolle Veerallee Zlvs Zwolle verdeelstation Zlw Lage Zwaluwe Zlwa Lage Zwaluwe aansl Zlwpl Zwolle lijnwerkplaats Zlws Lage Zwaluwe seinhuis Zlwshl Lage Zwaluwe racc Shell Zmd Zwammerdam (tussen Bodegraven en Alphen a/d Rijn) Zn Zuna (tussen Neede en Hellendoorn) Znl Zaanlijn (hele gebied) Zns Zwanenspreng (tussen Dieren en Apeldoorn) Zp Zutphen Zpa Zutphen aansl Zpd Zuidplaspolder (tussen Gouda en Zoetermeer) Zpge Zutphen GE Zpgea Zutphen GE aansl Zpgs Zutphen gemeentelijke stamlijn


Zpk Zijperdijk schakelstation (bij Anna Paulowna) Zpm Zutphen De Mars schakelstation Zps Zutphen post D (later: Zutphen seinhuis, 1953-1970). Deze verkorting is ook gebruikt voor Zijpersluis (stopplaats tussen Warmenhuizen en Schagen, 1913-1933). Het is overigens niet de bedoeling dat reeds bestaande verkortingen later voor andere stations of dienstregelmeetpunten worden gebruikt Zpt Zutphen post T Zpta Zutphen Twentekanaal aansl Zr Zuidermeer (tussen Obdam en Hoorn) Zs Zwartsluis (tussen Zwolle en Blokzijl) Zsh Zoetermeer Stadhuis (voorh. Zco) Zspl Haarlem Zuidelijke splitsing Zst zie Aswpl Zt Zeist (deze verkorting wordt ook gebruikt voor de aanduiding van de Zuidtak, het traject tussen Amsterdam Zuid WTC en Weesp) ZT Zuidelijke Tak Ring(spoor)baan Amsterdam Ztm Zoetermeer Ztmb Zoetermeer Buytenwegh Ztmd Zoetermeer Dorp Ztml Zoetermeer Leidsewallen Ztmlw zie Ztml Ztmm Zoetermeer Meerzicht Ztmo Zoetermeer Oost Ztmp Zoetermeer Palenstein

Ztmr Zoetermeer Recreatieweg schakelstation Ztms Zoetermeer Seghwaert Ztmsl Zoetermeer Stadslijn Ztmv Zoetermeer Voorweg Zto zie Ztmo Ztrk Zoetermeer Rokkeveen Zts Zeist seinhuis Ztw Zoeterwoude schakelstation Ztwo Zoeterwoude Oost Ztww Zoeterwoude West Zv Zevenaar Zvb Zevenbergen Zvbi Zevenbergen inhaalsporen Zvbtwa Zevenaar Betuweroute aansl Zvg Zevenaar grens Zvh Zevenhoven Zvl Zeeuws-Vlaanderen (hele gebied) Zvo Zevenaar Oost Zvt Zandvoort aan Zee Zw Zwaag (tussen Hoorn en Medemblik) Zwd Zwijndrecht Zwda Zwijndrecht aansl Zwdgl Zwijndrecht racc industrieterrein Groote Lindt Zwv brug over de Zuid Willemsvaart (bij Veghel) Zwvb zie Zwvbr Zwvbr brug over de Zuid Willemsvaart (bij Helmond) Zww Zwaagwesteinde Zzl Zonzeel

Lijst van Verkortingen Spoorwegen. Peter Gutter

Recommend Documents