Lijst d e r b e s t e m m e l i n g e n : Bijl Z
ONDERWERP :
Defensie: Status quaestionis e n Q u o v a d i s ?
Managementsamenvatting
1.
Nu d e Belgische t r o e p e n A f g h a n i s t a n b e g i n n e n t e v e r l a t e n e n er n a g e d a c h t w o r d t o v e r een m o g e l i j k e h e r o r i ë n t e r i n g v a n de missie in Libanon en h e t i n v u l l e n v a n onze m i l i t a i r e b i j d r a g e n in A f r i k a , m a a r o o k in h e t licht v a n m o g e l i j k e b i j k o m e n d e f é d é r a l e b e z u i n i g i n g e n e n d e i n t e n s i v e r i n g v a n d e i n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g , is h e t gepast o m e e n balans o p t e m a k e n v a n w a a r Defensie v a n d a a g de dag s t a a t e n e e n i n s c h a t t i n g t e m a k e n v a n haar m o g e l i j k e e v o l u t i e
op
middellange termijn. 2.
De conciusie v a n deze analyse is k r i s t a l h e l d e r : de f u n d a m e n t e n v a n Defensie zijn niet gezond en de krijgsmacht is op drift t e n gevolge v a n e e n j a r e n l a n g e p o l i t i e k e v e r w a a r l o z i n g e n e e n n o n - b e l e i d t e n aanzien v a n haar t o e k o m s t . •
F u n d a m e n t Nr 1 - Het p e r s o n e e l : de p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n v a n Defensie zijn reeds een g e r u i m e t i j d in v r i j e val en deze t e n d e n s zal de k o m e n d e j a r e n e n k e l m a a r v e r s t r e k t w o r d e n . A c t u e e l is er een t e k o r t v a n 2.000 m i l i t a i r e n . Tegen e i n d 2 0 1 4 zal d i t o p g e l o p e n zijn
tôt
ongeveer
3.000.
Gevechtseenheden
zijn
onderbemand
en
in
een
aantal
gespecialiseerde en t e c h n i s c h e s t e u n f u n c t i e s w o r d e n de t e k o r t e n o n w e r k b a a r h o o g . De l e e f t i j d s s t r u c t u u r is c o m p l e e t s c h e e f g e t r o k k e n m e t e e n g e m i d d e l d e l e e f t i j d v a n 4 2 jaar, w a t bijna 10 j a a r h o g e r is d a n in de légers v a n de o m r i n g e n d e l a n d e n . e
F u n d a m e n t Nr 2 vertonen
Het m a t e r i e e l : de e e n h e d e n van ( v o o r n a m e l i j k ) de
substantiële
onderinvesteringen. wisselstukken
en
Om
tekorten
aan
dezelfde
reden
munities
hun
kritische
materieel hebben
een
ondergrens
als deel
gevolg van
bereikt.
Landcomponent van
de
Het
jarenlange
voorraden is
aan
eenvoudigweg
o n m o g e l i j k g e w o r d e n o m o p lange t e r m i j n aile m a t e r i e e i a a n k o p e n uit t e v o e r e n die n o d i g zijn o m het huidige o p e r a t i o n e l e a m b i t i e n i v e a u t e b e h o u d e n . »
F u n d a m e n t Nr 3 - Het b u d g e t : de c o m b i n a t i e v a n een in reële t e r m e n al j a r e n k r i m p e n d b u d g e t m e t p r o p o r t i o n e e l s t i j g e n d e k o s t e n v o o r p e r s o n e e l , w e r k i n g e n m a t e r i e e l , legt een z w a r e h y p o t h e e k o p de p a r a a t s t e l l i n g v a n de e e n h e d e n en de m o g e l i j k h e d e n v o o r h u n o p e r a t i o n e l e inzet. De e c o n o m i s c h e e n financiële crisis e n de v e r w a c h t e e v o l u t i e v a n de staatsfinanciën d r e i g e n deze h y p o t h e e k alleen m a a r t e v e r z w a r e n .
•
F u n d a m e n t Nr 4 -
Het d e f e n s i e b e l e i d : w e l k e roi w e n s t de r e g e r i n g aan haar m i l i t a i r e
i n s t r u m e n t t o e t e k e n n e n ? V o o r w a t s o o r t o p e r a t i e s w e n s t m e n Belgische f o r m a t i e s in t e z e t t e n ? En w a a r ? W a t v e r w a c h t m e n v a n de Belgische m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n in de s c h o o t
Correspondent, Graad Brevet." Tel: Fax: E-mail:
Defensiestaf Kwartier Koningin Elisabeth Eversestraat 1 1140 Brussel
v a n de NAVO? En w a t is de r e g e r i n g b e r e i d bij t e d r a g e n aan d e NATO e n EU? A l l e m a a l v r a g e n w a a r o p e r in o n s land g e e n klare a n t w o o r d e n g e g e v e n w o r d e n . In de e e r s t e plaats o m d a t é r g e e n h e l d e r e visie o p de t o e k o m s t v a n D e f e n s i e b e s t a a t . Een d u i d e l i j k e r i c h t i n g voor
het
handelen
en
inrichten
van
de
defensieorganisatie
ontbreekt.
Er
is
geen
g e v a l i d e e r d d e f e n s i e b e l e i d e n g e e n t o e k o m s t s t r a t e g i e , m e t als g e v o l g d a t de s t u r i n g v a n Defensie e e r d e r b l i n d e l i n g s e n in f u n c t i e v a n v o o r b i j g e s t r e e f d e p a r a m e t e r s , d a n o p basis v a n w e l o v e r w o g e n keuzes g e b e u r t . 3.
H e t v o o r n a a m s t e g e v o l g v a n deze w a n k e l e f u n d a m e n t e n is het k r i m p e n van het o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n de krijgsmacht. H e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n is d e ' o u t p u t ' die t e l a n d , in de l u c h t e n o p zee d o o r eenheden,
militaire
soldaten
capaciteiten
en
kan ' g e p r o d u c e e r d '
wapensystemen
die
voor
worden.
operaties
Het
kunnen
betreft
hier
ingezet
het
worden.
aantal Deze
v e r s c h r o m p e l i n g zal e n k e l m a a r t o e n e m e n e n n i e t a l l e e n de v o i g e n d e r e g e r i n g , m a a r o o k d e daaropvolgende v o o r ernstige dilemma's op
het vlak van
het buitenlandbeleid
p l a a t s e n . De
Belgische k r i j g s m a c h t zal n i e t l a n g e r in s t a a t zijn o m i n v u l l i n g t e g e v e n aan d e p o l i t i e k e a m b i t i e s e n h e t e n g a g e m e n t o m v o l w a a r d i g aan d e i n t e r n a t i o n a l e b e s l u i t v o r m i n g d e e l t e n e m e n e n o m s o l i d a i r m e t o n z e b o n d g e n o t e n e n p a r t n e r s bij t e d r a g e n a a n d e i n t e r n a t i o n a l e v e i l i g h e i d . Bij o n g e w i j z i g d
b e l e i d zal de Belgische Defensie snel o n g e l o o f w a a r d i g w o r d e n e n o p
a f g l i j d e n t ô t e e n n i v e a u v a n i r r e l e v a n t i e . Dit l a a t s t e zal o o k g e l d e n t e n o p z i c h t e v a n
termijn
mogelijke
p a r t n e r s o p h e t v l a k v a n de i n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g . H e t is i m m e r s illusoir e r v a n u i t t e gaan d a t a n d e r e l a n d e n g e ï n t e r e s s e e r d z o u d e n zijn in v e r r e g a a n d e s a m e n w e r k i n g w a n n e e r d e Belgische m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n n o g w e i n i g o p e r a t i o n e l e o f a n d e r e t o e g e v o e g d e w a a r d e z o u d e n h e b b e n . H e t is b o v e n d i e n e v e n e e n s w e i n i g w a a r s c h i j n l i j k d a t e r b i n n e n de v o o r z i e n b a r e t o e k o m s t v ô ô r h e t j a a r 2 0 2 5 - e e n g e ï n t e g r e e r d E u r o p e e s léger zal zijn. N e t zoals h e t e e n w e n s d r o o m is h i e r v a n p l o t s aile heil t e v e r w a c h t e n . W a n t d e f e n s i e - i n t e g r a t i e v e r e i s t d a t e r v o l d a a n w o r d t aan gemeenschappelijke operationele en kwalitatieve standaarden. Verder n o o p t dergelijke integratie t ô t b i n d e n d e a f s p r a k e n o v e r h e t t e r b e s c h i k k i n g s t e l l e n e n d e l e n v a n m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n . Deze b e i d e b a s i s v o o r w a a r d e n v e r g e n , zeker in d e b e g i n f a s e , g r o t e i n v e s t e r i n g e n v o o r d e
Belgische
krijgsmacht. Zelfs w a n n e e r d e r e g e r i n g o n m i d d e l l i j k en o p e e n r o b u u s t e w i j z e in actie zou t r e d e n , kan d e verschrompeling van het operationeel vermogen
hoogstens w a t afgeremd, maar niet
w o r d e n . E e n v o u d i g w e g o m d a t v o o r e e n a a n t a l p a r a m e t e r s de "point
of no return"
o v e r s c h r e d e n is. Dit is b i j v o o r b e e l d h e t geval v o o r d e e v o l u t i e v a n d e
gestopt
al e e n t i j d
personeelseffectieven.
H e t z e l f d e g e l d t v o o r de e r o s i e v a n s o m m i g e m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n , die zo s t e r k is e n zo snel v e r l o o p t d a t ze n i e t m e e r kan g e s t o p t w o r d e n . O o k al o m d a t d e n o d i g e f i n a n c i ë l e m i d d e l e n h i e r t o e , z o w e i v a n d a a g als in d e t o e k o m s t , d r e i g e n t e o n t b r e k e n . Het p o l i t i e k v a s t g e l e g d e a m b i t i e n i v e a u v a n Defensie zal d u s w i l i e n s nillens g e v o e l i g naar b e n e d e n dienen bijgesteld t e w o r d e n . 4.
Feit is d a t de Belgische r e g e r i n g e n m e t b e t r e k k i n g t ô t D e f e n s i e steeds d e t e n d e n s h e b b e n o m h o o g t e m i k k e n e n laag t e s c h i e t e n , in h e t b i j z o n d e r w a n n e e r d e f é d é r a l e b e g r o t i n g in e v e n w i c h t m o e t g e b r a c h t w o r d e n . Defensie is n i e t v o o r niks s t e e d s de s l u i t p o s t v a n de b e g r o t i n g . Deze t e n d e n s is de v o o r b i j e j a r e n e n k e l m a a r t o e g e n o m e n e n e r is g e e n e n k e l v o o r u i t z i c h t d a t d i t de k o m e n d e j a r e n gaat v e r a n d e r e n . De v o i g e n d e r e g e r i n g e n zullen o n v e r m i j d e l i j k g e c o n f r o n t e e r d w o r d e n m e t e e n m i l i t a i r i n s t r u m e n t d a t bijlange n i e t m e e r in s t a a t is o p d e z e l f d e m a n i e r als v a n d a a g i n v u l l i n g t e g e v e n aan h e t r e a l i s e r e n v a n de d o e l s t e l l i n g e n v a n o n s b u i t e n l a n d b e l e i d . M e t e e n s u b s t a n t i e e l lager o p e r a t i o n e e l a m b i t i e n i v e a u zal h e t n a s t r e v e n e n v r i j w a r e n v a n d e Belgische b e l a n g e n zoals Defensie v a n d a a g d o e t , n i e t langer m o g e l i j k zijn. Dit kan o p t e r m i j n v e r s t r e k k e n d e g e v o l g e n h e b b e n . Gezien o n z e o p e n é c o n o m i e is België s t e r k a f h a n k e l i j k v a n h e t b u i t e n l a n d . M e e r d a n 7 0 % v a n o n s n a t i o n a a l i n k o m e n w o r d t b u i t e n d e l a n d s g r e n z e n v e r d i e n d . Ons l a n d h e e f t aanzienlijke b e l a n g e n in h e t b u i t e n l a n d . Een s t a b i e l e v e i l i g h e i d s s i t u a t i e e n e e n g o e d f u n c t i o n e r e n d e i n t e r n a t i o n a l e r e c h t s o r d e zijn, naast g o e d e b e t r e k k i n g e n m e t d e b e l a n g r i j k s t e h a n d e l s p a r t n e r s en b o n d g e n o t e n , d a a r o m v a n v i t a a l b e l a n g v o o r de Belgische é c o n o m i e . Defensie s p e e l t e e n b e l a n g r i j k e r o i in h e t v e i l i g s t e l l e n v a n d i t b e l a n g . H e t m e e s t r é c e n t e v o o r b e e l d h i e r v a n is d e Belgische m a r i t i e m e b i j d r a g e aan h e t
-2-
b e v e i l i g e n v a n de z e e v a a r t r o u t e s in d e Indische O c e a a n , e e n b e l a n g r i j k e h a n d e l s a d e r v o o r d e W e s t Europese e c o n o m i e ë n . M e t h e t v e r s c h r o m p e l e n v a n haar o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n , zal Defensie n i e t m e e r in s t a a t zijn deze r o i o p d e z e l f d e m a n i e r in t e v u l l e n .
Bijlage A
Het huidiee o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n D e f e n s i e e n ziin v e r w a c h t e evolutie op middellanee termijn
De huidige t o e s t a n d
De i n t e r n a t i o n a l e v e i l i g h e i d s s i t u a t i e is o n z e k e r d e r e n m e e r o n v o o r s p e l b a a r d a n o o i t v o o r h e e n . H e t potentieel v o o r conflicten groeit en het palet van veiligheidsrisico's, dreigingen en kwetsbaarheden v a n o n z e m a a t s c h a p p i j v e r b r e e d t zich. B o v e n d i e n w o r d t Europa o p v e i l i g h e i d s v l a k m e e r e n m e e r v o o r h a a r v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n g e s t e l d d o o r d e V e r e n i g d e S t a t e n . In e e n d e r g e l i j k e c o n t e x t kan e r v a n u i t g e g a a n w o r d e n d a t de v r a a g naar m i l i t a i r e i n t e r v e n t i e s v a n U N , NAVO en EU - e n b i j g e v o l g o o k naar Belgische m i l i t a i r e b i j d r a g e n - o p zijn m i n s t o p h e t z e l f d e n i v e a u zal b l i j v e n als d i t v a n d e v o o r b i j e j a r e n . V e r w a c h t w o r d t d a t deze t r e n d , n e t zoals t i j d e n s h e t v o o r b i j e d e c e n n i u m , zelfs e e r d e r s t i j g e n d zal b l i j v e n .
20%
0%
. 2000
J
. 2003
< 2006
•— 2009
< 2012
~ 2018
1
r
2015
Zoals d e b l a u w e lijn o p de g r a f i e k a a n g e e f t , zien w e v a n a f 2 0 0 9 - o n d a n k s d e s t i j g e n d e v r a a g v a n de i n t e r n a t i o n a l e g e m e e n s c h a p naar t r o e p e n -
een afname van het aantal ontplooiingen van
Belgische f o r m a t i e s . Deze d a l i n g is t e w i j t e n aan m e e r d e r e f a c t o r e n . In de e e r s t e plaats de o n t o e r e i k e n d e m i d d e l e n v o o r d e f i n a n c i e r i n g v a n d e inzet, die d i e n t t e g e b e u r e n b i n n e n d e g l o b a l e b u d g e t t a i r e e n v e l o p p e v a n D e f e n s i e . Bij e e n k r i m p v a n deze e n v e l o p p e w o r d t d e k n e l l i n g v o o r de f i n a n c i ë l e d e k k i n g v a n d e o p e r a t i e s dus a l t i j d m a a r s t r a k k e r . D a a r n a a s t is er
een
groot
tekort
communicatie-
en
aan
personeel
in
informatiespecialisten,
een
aantal
technisch
functionele logistiek
domeinen:
militaire
p e r s o n e e l , . . . Het
artsen,
schrappen
van
g e v e c h t s e e n h e d e n in h e t k a d e r v a n h e t plan De C r e m h e e f t d a a r e n b o v e n g e z o r g d v o o r e e n g r o t e r e b e v r a g i n g v a n de o v e r g e b l e v e n e e n h e d e n . H e t h o g e r e o p e r a t i o n e e l t e m p o b r e n g t e e n z w a a r d e r e b e l a s t i n g m e t zich m e e v o o r z o w e i p e r s o n e e l als m a t e r i e e l , w a a r d o o r o n v e r m i j d e l i j k na e e n a a n t a l j a r e n e e n ' h e r s t e l - e n r e g e n e r a t i e p e r i o d e ' v o o r b e i d e n d i e n t i n g e b o u w d t e w o r d e n . T e n s l o t t e legt het
tekort
beperkingen
aan op
hoofdmaterieel aan
de
-
vooral
opieiding
en
gepantserde training.
Wat
voertuigen op
zijn
en
bewapening
beurt
zorgt
-
ernstige
voor
langere
Bijlage A paraatstellingstermijnen
1
en dus op t e r m i j n onvermijdelijk t ô t m i n d e r inzetmogelijkheden van
Belgische t r o e p e n . Deze e l e m e n t e n ,
in c o m b i n a t i e
m e t d e a f b o u w v a n d e Belgische
militaire
aanwezigheid
in
A f g h a n i s t a n , zal d e k o m e n d e j a r e n n o o d g e d w o n g e n l e i d e n t ô t e e n v e r d e r e d a l i n g v a n h e t a a n t a l operationeel ingezette militairen. O p basis v a n analyses a a n g a a n d e d e e v o l u t i e e n o n t w i k k e l i n g e n v a n de v e i l i g h e i d s o m g e v i n g - e n aile i n t e r n a t i o n a l e s t u d i e s t e r z a k e zijn h i e r o v e r g e l i j k l o p e n d - kan n o c h t a n s v e r w a c h t w o r d e n d a t de v r a a g n a a r m i l i t a i r e i n t e r v e n t i e s in d e k o m e n d e p é r i o d e zal b l i j v e n s t i j g e n . In h e t b i j z o n d e r in d e Belgische - e n bij u i t b r e i d i n g d e Europese - b e l a n g e n s f e e r w o r d e n c o n f l i c t e n e n crises in A f r i k a , d e A r a b i s c h e w e r e l d e n i n c i d e n t e n o p zee w a a r s c h i j n l i j k g e a c h t . H e t v a l t d a n o o k t e v e r w a c h t e n d a t o n s land d o o r d e i n t e r n a t i o n a l e g e m e e n s c h a p zal g e s o l l i c i t e e r d w o r d e n bij m o g e l i j k e i n t e r v e n t i e s in deze r e g i o ' s .
2.
In s t e r k c o n t r a s t m e t d e s t i j g e n d e v r a a g naar t r o e p e n s t a a t h e t d a l e n d e o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n h e t Belgische léger. Dit w o r d t w e e r g e g e v e n d o o r d e z w a r t e lijn in d e g r a f i e k o p d e v o r i g e p a g i n a . H e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n is d e ' o u t p u t ' d i e t e l a n d , in d e l u c h t o f o p zee d o o r h e t g e h e e l v a n d e militaire capaciteiten kan ' g e p r o d u c e e r d ' w o r d e n . 2
Een d a l i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n b e t e k e n t d a t h e t s p e c t r u m v a n o p e r a t i e s w a a r a a n k a n worden
deelgenomen
versmalt,
de h o e v e e l h e i d
van troepen
die kunnen
ontplooid
worden
afneemt en het voortzettingsvermogen -
d e p é r i o d e t i j d e n s d e w e l k e missies v a n lange
k u n n e n v e r d e r gezet w o r d e n - v e r m i n d e r t .
Deze v e r s c h r o m p e l i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n
impliceert
eveneens dat het potentieel voor escalatiedominantie
binnen
Belgische
duur
formaties
a f k a l f t . H e t b e t r e f t hier d e b e k w a a m h e i d o m bij e e n i n c i d e n t m e t d e e i g e n m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n e e n o p p o n e n t t i j d e l i j k e n lokaal t e o n d e r d r u k k e n e n alzo d e n a b i j e b e s c h e r m i n g t e v e r z e k e r e n . V e r d e r h e e f t h e t v o o r g e v o l g d a t d e e e n h e d e n e n h u n p e r s o n e e l bij g e b r e k a a n m a t e r i e e l e n t r a i n i n g s m i d d e l e n n i e t m e e r v o l d o e n d e o p g e l e i d e n g e t r a i n d zullen k u n n e n w o r d e n . De s t e r k e d a l i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n w o r d t h e t best g e ï l l u s t r e e r d d o o r d e k w a n t i t a t i e v e a f b o u w v a n d e h o o f d w a p e n s y s t e m e n v a n d e k r i j g s m a c h t s e d e r t h e t j a a r 2 0 0 0 . De in o n d e r s t a a n d e t a b e l v e r m e l d e o u d e r d o m v a n d i t m a t e r i e e l is e v e n e e n s i l l u s t r a t i e f .
Materieel
2000
2012
In gebrulk-
Actuele
name
leeftijd
F16
100
54 (+ 5 reserve)
1979
33
C130
11
11
1972
40
De paraatstelling heeft betrekking op de voorbereidingsactiviteiten voor de operationele inzet. Het gaat hier, onder andere, over de opieiding van de manschappen, de training van de eenheden, het in staat stellen en onderhouden van het materieel en het beschikken over trainingsinfrastructuur en -middelen. Een militaire capaciteit omvat het geheel van onderling verbonden elementen, in hoofdzaak getraind personeel, materieel, commando- en controlesystemen (C ), trainingsfaciliteiten en logistieke middelen. Deze elementen genereren weinig effect als ze gewoon op een hoop gegooid worden. Bruikbare militaire capaciteiten worden gecreëerd wanneer ervaren officieren en onderofficieren deze elementen samen smelten tôt operationele formaties. Indien één van deze elementen ontbreekt of onvoldoende aanwezig is of wanneer er onvoldoende kan getraind worden, dan is deze capaciteit minder of onvoldoende operationeel inzetbaar. Bovendien heeft een tekort van één van deze elementen een cumulatief effect op het gehele systeem en leidt aldus tôt de onbraikbaarheid van de gehele capaciteit. Voorbeelden hiervan zijn: het ontbreken van de C -elementen van het Mistral luchtafweersysteem, die voor een totale onbraikbaarheid van de gehele capaciteit bij een nationale inzet zorgt; het ontbreken van 90 mm munitie voor het gevechtsvoertuig A I V , waardoor deze niet inzetbaar is; de onmogelijkheid om de onbemande vliegtuigjes (UAV) BHunter nog logistiek te ondersteunen vanaf 2014, waardoor het noodgedwongen uit omloop zal moeten genomen worden; het lange-afstand antitank- en antibunkersysteem Milan van de Landcomponent, dat niet meer kan ingezet worden omdat de missiles onveilig zijn geworden voor de gebruiker, wat een ernstige hypotheek legt op het vermogen tôt escalatiedominantie van de landeenheden. Het gebrek aan wisselstukken leidt eveneens tôt een kwantitatieve afbouw van capaciteiten; de Seaking helikopters zijn hiervan een goed voorbeeld. 2
2
2
-2-
Bijlage A
Augusta A109
46
20
1991
21
Seakings
5
4
1976
36
Mijnenjagers
7
5
1986
26
Fregatten
4 type E-71
2 type M
1991
21
Tank Léopard
132
37
1968
44
Gepantserde infanterievoertuigen
514 AIFV
22 AIFV
1985
27
528 M113
59 M113
1985
27
138 AIV
2007-12
5
220 MPPV
2006-11
6
Milan (mag niet meer gebruikt worden omwille van onveiligheid voor gebruiker)
416 schootsposten
376
1976
36
Jeep lltis
2.280
322
1986
26
A l h o e w e l e r v o o r s o m m i g e c a p a c i t e i t e n in d e l o o p v a n h e t v o o r b i j e d e c e n n i u m o p m a t e r i e e l v l a k k w a l i t a t i e v e v e r b e t e r i n g e n zijn d o o r g e v o e r d , is deze c a p a c i t a i r e d e g r a d a t i e o o k z i c h t b a a r in a n d e r e e l e m e n t e n . Eén v a n de m e e s t d u i d e l i j k e h i e r b i j is h e t p e r s o n e e l .
3.
De p e r s o n e e l s a f b o u w Tussen 2 0 0 0 e n v a n d a a g zijn de r e ë l e e f f e c t i e v e n v a n Defensie m e t 1 1 . 3 0 0
personeelsleden
g e d a a i d : v a n 4 4 . 3 0 0 in h e t j a a r 2 0 0 0 n a a r 3 3 . 0 0 0 o p d i t o g e n b l i k . Dit s t e m t o v e r e e n m e t m e e r d a n 25% van de getalsterkte. M e t andere w o o r d e n , ongeveer 9 0 % van de totale v e r m i n d e r i n g van het f é d é r a l e a m b t e n a r e n a p p a r a a t is o p c o n t o v a n Defensie t e s c h r i j v e n , d i e dus m e e r d a n haar s t e e n t j e in deze h e e f t b i j g e d r a g e n . A n d e r z i j d s zijn e r n a t u u r l i j k e v e n v e e l a r b e i d s p l a a t s e n v e r l o r e n g e g a a n .
Toegelaten personeelsenveloppes Plan Delcroix
Personeelsleden
1992-2000
Militairen
Strategisch plan
Stuurplan
Plan De Crcm
Regeerakkoord Di Rupo
2000-2015
2003-2015
2010-2015
2012-2015
Officieren
5.000
4.800
4.500
4.274
4.400
Onderofficieren
15.000
14.700
12.750
12.113
12.850
Soldaten
20.000
15.500
12.750
12.113
12.865
2.500
-
2.000
1.500
990
42.500
35.000
32.000
30.000
31.105
5.000
2.725
2.000
2.000
1.895
37.725
34.000
32.000
33.000
Kandidaat-Mil Totaal Burgerper. ïoneelsleden
39.500
47.500
Totaal Defensie
Onvermijdelijk
h e e f t de p e r s o n e e l s a f b o u w
ook een zware
i m p a c t g e h a d o p de
operationele
e e n h e d e n e n d i t in de v i e r C o m p o n e n t e n . H e t plan De C r e m s p r e e k t in d i t v e r b a n d b o e k d e l e n : v a n d e 17 g e v e c h t s - e n g e v e c h t s s t e u n e e n h e d e n v a n d e L a n d c o m p o n e n t w e r d e n e r 5 n o o d g e d w o n g e n g e s c h r a p t . De L u c h t c o m p o n e n t h e e f t d e vliegbasis v a n Bierset v e r l a t e n e n o n d e r g i n g o o k a n d e r e s u b s t a n t i ë l e h e r s t r u c t u r e r i n g e n . D a a r n a a s t w e r d e r o o k i n g e g r e p e n in d e o p e r a t i o n e l e s t r u c t u r e n v a n de M a r i n e e n de M e d i s c h e C o m p o n e n t . Nochtans
heeft
dit
maar tijdelijk
en
in
p e r s o n e e l s b e z e t t i n g v a n de o v e r g e b l e v e n
beperkte
mate
operationele
geleid
tôt
een verbetering van
eenheden, wat
nochtans
één van
de de
h o o f d o b j e c t i e v e n w a s v a n h e t h e r s t r u c t u r e r i n g s p l a n . O n g e v e e r 2,5 j a a r na h e t i m p l e m e n t e r e n v a n
-3 -
Bijlage A h e t p l a n De C r e m k a n e n k e l m a a r v a s t g e s t e l d w o r d e n
d a t , na e e n i n i t i ë l e stijging v a n h u n
b e z e t t i n g s s g r a a d , deze e e n h e d e n l a n g z a a m m a a r zeker t e r u g a f g l i j d e n n a a r h u n b e m a n n i n g p r e 2009. De o o r z a a k v o o r deze m i s l u k k i n g ligt g r o t e n d e e l s o p p o l i t i e k n i v e a u : •
De o n d o o r d a c h t e v e r l e n g i n g d o o r d e m i n i s t e r v a n D e f e n s i e - t e g e n h e t advies v a n d e d e f e n s i e s t a f in - v a n h e t b r u g p e n s i o e n s t e l s e l v a n d e " v r i j w i l l i g e o p s c h o r t i n g d e r p r e s t a t i e s " t ô t e i n d 2 0 1 2 , w a t g e l e i d h e e f t t ô t e e n massale u i t s t r o o m v a n e r v a r e n p e r s o n e e l s l e d e n .
•
De b e p e r k i n g v a n d e a a n w e r v i n g t ô t o n g e v e e r % v a n d e r e ë l e b e h o e f t e n ; o o k hier ligt d e beslissingsbevoegdheid o p politiek niveau.
•
Het niet verbeteren uitstroom
van
van de aantrekkelijkheid
jonge
militairen
en
van het militair
van
hoog
beroep, waardoor de
opgeleide
vakspecialisten
onverrechtvaardigbaar hoog blijft. Gemiddeld 5 0 % van de jonge militairen haakt af binnen de t w e e e e r s t e j a r e n na h u n i n l i j v i n g . O o k h i e r v o o r liggen e r al g e r u i m e t i j d ( s t a t u t a i r e e n andere) verbetervoorstellen op de ministeriële tafel.
4.
De m i l i t a i r e ' o u t p u t ' De d a l i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n d e Belgische k r i j g s m a c h t w o r d t e v e n e e n s b e v e s t i g d m i d d e l s haar ' o u t p u t r a t i o ' , zoals g e ï l l u s t r e e r d in e e n s t u d i e u i t 2 0 1 0 . deze s t u d i e g e e f t d e g r o o t t e v a n d e "military
equipment
output!'
3
Onderstaande grafiek uit
( M E O ) v a n d e légers v a n e e n
a a n t a l l a n d e n in v e r h o u d i n g t ô t d e u i t g a v e n v o o r i n v e s t e r i n g e n in m i l i t a i r m a t e r i e e l . De M E O is f u n c t i e v a n v i e r f a c t o r e n : •
Het volume aan militair materieel van een land: het aantal gevechtsvoertuigen, schepen, vliegtuigen en andere wapensystemen.
•
De m i x v a n d i t m a t e r i e e l ,
zijnde
de globale
balans
van het materieel
van ieder
k r i j g s m a c h t d e e l e n d e k r i t i e k e massa ( h e t a a n t a l w a p e n s y s t e m e n ) p e r h o o f d c a p a c i t e i t . H o e b e t e r deze balans is e n h o e m e e r deze h o o f d c a p a c i t e i t e n in v o l u m e e e n v o l d o e n d e k r i t i e k e massa b e z i t t e n , des t e g r o t e r d e p o l y v a l e n t i e v a n e e n k r i j g s m a c h t is. M e t a n d e r e w o o r d e n , des t e g r o t e r h a a r b r u i k b a a r h e i d als i n s t r u m e n t v a n h e t b u i t e n l a n d b e l e i d v a n e e n r e g e r i n g . • •
De l e e f t i j d v a n h e t m a t e r i e e l . De o p e r a t i o n e l e w a a r d e v a n h e t m a t e r i e e l , d i e d e u i t d r u k k i n g is v a n d e a a r d e n h e t t y p e v a n h e t e f f e c t d a t in h e t o p e r a t i e t h e a t e r k a n g e r e a l i s e e r d w o r d e n . D i t is f u n c t i e v a n f a c t o r e n zoals d e d r a c h t v a n h e t w a p e n s y s t e e m , h e t d o o r b o r i n g s v e r m o g e n v a n d e m u n i t i e , de b e s c h e r m i n g e n s n e l h e i d v a n e e n v l i e g t u i g , schip o f g e v e c h t s v o e r t u i g , . . .
3
McKinsey&Company, Me Kinsey on Government, Nr 15, Spring 2010, Spécial issue Defence.
-4-
Bijlage A
Total military equipment output Land, airand naval
High
« South Koiea
Tuikey hdia Israël
Pctend
© Japan
Taiwan Greece
o Germany © SaudiArabia
UntedKhgdom«» France»
jNoway / jheNelhetlands Denmark / Canada Span
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
Equipmentprocurementspend $ million V a n aile v e r g e l e k e n l a n d e n h e e f t a l l e e n K o e w e i t e e n lagere M E O d a n o n s l a n d . Dit is in de e e r s t e plaats e n h o o f d z a k e l i j k h e t g e v o l g v a n d e lage ( m a t e r i e e l - ) i n v e s t e r i n g s q u o t e v a n h e t Belgisch léger. D o c h de lage M E O is n i e t a l l e e n h i e r a a n t e w i j t e n . Landen zoals Finland e n D e n e m a r k e n i n v e s t e r e n o n g e v e e r h e t d u b b e l e v a n België in d e f e n s i e m a t e r i e e l , m a a r g e n e r e r e n w e l e e n M E O die t ô t bijna d r i e m a a l h o g e r is d a n deze v a n o n s l a n d . De Belgische k r i j g s m a c h t s c o o r t v o o r n a m e l i j k s l e c h t o p d e factoren "operationele w a a r d e van het landmaterieel", " m i x van het m a t e r i e e l " en "leeftijd van het materieel".
Bij lage A Vooruitzichten
5.
De v o o r u i t z i c h t e n d a t d e g l o b a l e d a l i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n h e t Belgisch léger in d e k o m e n d e j a r e n w o r d t o m g e b o g e n zijn n u l . I n t e g e n d e e l , d e d a l e n d e t r e n d zal zich n o g e e n hele t i j d verder zetten ten gevolge van, voornamelijk, t w e e factoren: de v e r w a c h t e financiële middelen en de e v o l u t i e v a n de p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n .
6.
Het budget In 2 0 0 0 h a d d e t o e n m a l i g e r e g e r i n g V e r h o f s t a d t I zich g e ë n g a g e e r d o m v o o r Defensie e e n jaarlijks g e ï n d e x e e r d b u d g e t v a n 1 0 0 m i l j a r d f r a n k e n (2.505 m i l j o e n e u r o ) t o e t e k e n n e n . De r e a l i t e i t is e v e n w e l gans a n d e r s u i t g e d r a a i d zoals o n d e r s t a a n d e t a b e l a a n g e e f t . 2000
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Budget M € (courante €)
2.505
2.661
2.690
2.755
2.854
2.890
2.784
2.789
2.732
Budget fv1€ ooo (constante €)
2.505
2.397
2.380
2.394
2.373
2.405
2.267
2.194
2.107
2
T e n o p z i c h t e v a n h e t j a a r 2 0 0 0 ( b e g i n v a n h e t Strategisch plan 2 0 0 0 - 2 0 1 5 ) w a s in 2 0 0 9 (aan de v o o r a v o n d v a n h e t p l a n De C r e m ) h e t v e r s c h i l reeds 9,4% in v e r g e l i j k i n g m e t w a t e e n g e ï n d e x e e r d b u d g e t zou zijn g e w e e s t . Deze d a l i n g v a n de f i n a n c i ë l e m i d d e l e n n e e m t t o e v a n a f 2 0 1 0 e n h e t b u d g e t v a n Defensie d u i k t n o g s n e l l e r naar b e n e d e n in 2 0 1 2 : w e zijn in e e n p é r i o d e g e k o m e n w a a r i n h e t b u d g e t n i e t a l l e e n n i e t g e ï n d e x e e r d is, m a a r o o k zakt in reële t e r m e n ( c o u r a n t e e u r o ' s ) . H e t v e r s c h i l t e g e n o v e r w a t e e n g e ï n d e x e e r d j a a r 2 0 0 0 - b u d g e t z o u m o e t e n zijn, is o p d i t m o m e n t reeds o p g e l o p e n t ô t 2 2 % . O n d e r s t a a n d e g r a f i e k m e t de d e f e n s i e g e g e v e n s v a n de m e e s t e E U - l a n d e n b e v e s t i g t deze e v o l u t i e v o o r de Belgische D e f e n s i e . Data E U 2001
0,50
0,40
Equipment expenditures in 1.000 $/soldier
BE 2015
BE 2012 |
J
0,00
0,10
0,20
h j j
0,30
«
C>
^-^] BE 2001
0,40
0,50
0,60
Def P e r s a s % P o p o 3 Denemarken
0,70
0,80
0,90
0 1 België
o 2 Bulgarije
o 5 Estland
06 Finland
© 7 Frankrijk
oBHongarîje
©9leriand
o 10 Italie
© 1 1 Letland
© 1 2 Litouwen
o 13 Luxemburg
©14 Malta
©15Nederland
© 17 Oostenrijk
© 18 Polen
o 19 Portugal
o 2 0 Roemenië
o21 Siovakije
o22Sloveniô
o 2 3 Spanje
o 2 4 Tsechië
© 2 5 Verenigd Koninklijk
1,00
o 4 Duitsland
o 26 Zweden
Bron: E D A - European Defence Agency. Enkel de gegevens van de West-Europese landen zijn voorgesteld.
-6-
Bijlage A De x-as v a n d e g r a f i e k h e r n e e m t d e v e r h o u d i n g t u s s e n d e g e t a l s t e r k t e v a n d e légers t e n o p z i c h t e v a n d e w e r k e n d e b e v o l k i n g v a n d e o n d e r z o c h t e l a n d e n . De y-as g e e f t d e m a t e r i e e l i n v e s t e r i n g e n als % v a n h e t BNP. De d i a m e t e r v a n i e d e r e b o l is e e n w e e r g a v e v a n d e m a t e r i e e l u i t g a v e n p e r s o l d a a t . De Belgische k r i j g s m a c h t b e v o n d zich v o o r deze p a r a m e t e r s r e e d s in 2 0 0 1 bij d e s l e c h t e EUl e e r l i n g e n . Enkel L u x e m b u r g s t o n d er n o g s l e c h t e r v o o r t o e n . M e t h e t Strategisch plan v a n h e t j a a r v o o r d i e n w e r d b e o o g d o m t e g e n 2 0 1 5 h e t léger q u a p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n e e n s t u k af t e s l a n k e n (dus d e b o l naar links o p t e s c h u i v e n ) , m a a r v o o r a l d e i n v e s t e r i n g e n in m a t e r i e e l g e v o e l i g t e d o e n stijgen
t ô t ongeveer
0 , 2 % v a n h e t BNP, zijnde
op dat moment
omstreeks
20% van het
defensiebudget (m.a.w. de bol t e laten stijgen en 'verdikken'). In d e r e a l i t e i t is h e t léger s i n d s d i e n n i e t a l l e e n m e t m e e r d a n e e n k w a r t i n g e k r o m p e n (de verschuiving
naar
links), m a a r
zijn
de investeringsuitgaven
in m a t e r i e e l
én de
gemiddelde
w e d e r u i t r u s t i n g s u i t g a v e n p e r s o l d a a t g e d a a i d in plaats v a n g e s t e g e n , zoals h e t d e b e d o e l i n g v a n d e r e g e r i n g w a s (de b o l is d u s g e d a a i d e n g e k r o m p e n ) . In i n t e r n a t i o n a a l m i l i e u w o r d e n d e d e f e n s i e i n s p a n n i n g e n v a n e e n land a f g e w o g e n t e g e n o v e r h e t BNP. V o o r België b e d r a a g t d e n e t t o - d e f e n s i e i n s p a n n i n g ( d u s z o n d e r d e p e n s i o e n u i t g a v e n
voor
gepensioneerde militairen, v o o r m a l i g e rijkswachters en b u r g e r a m b t e n a r e n van Defensie) actueel 0 , 7 1 % . H i e r m e e zijn w e h e t s l e c h t s t e land v a n d e N A V O . In 2 0 0 1 w a s d i t n o g 0,98%. N o c h t a n s h e r b e v e s t i g t d e N A V O o p haar t o p b i j e e n k o m s t e n - d u s in a a n w e z i g h e i d e n m e t g o e d k e u r i n g v a n o n d e r m e e r o n z e P r e m i e r e n M i n i s t e r v a n Defensie - d a t 2 % v a n h e t BNP h e t d o e l m o e t z i j n . Het v a l t d a n o o k n i e t t e v e r w o n d e r e n d a t e e n d e r g e l i j k e h o u d i n g v a n o n s land a a n i e i d i n g g e e f t t ô t v e r k l a r i n g e n zoals deze in h e t k a d e r v a n h e t NATO D e f e n c e P l a n n i n g C a p a b i l i t y Review 2 0 1 0 / 2 0 1 1 : "Despite
the efforts that have been made by Belgium to carefully
faces an extremely serious situation. to seek further
Operating
savings in this area without
costs in order tofree
seriously damaging
resources for necessary investment reduce
numbers
of personnel
shortfalls
that should be addressed and modernization
and by additional
that will require the provision ofsubstantialfinancial to increase the defence budget towards the Alliance and its military
De v o o r u i t z i c h t e n
obligations
its defence resources, it now
budget
Efforts to reduce
by continuing procurement
possible personnel
budget réductions as
cuts. There are some significant
and equipment
capability
projects
coming up
resources. Belgium should continue to be
encouraged
to other international
situatie
capabilities.
are frustrated
the NATO benchmark
d a t de f i n a n c i ë l e
manage
costs have reduced to a level where it is no longer
so that it can better meet its obligations
to
organisations."
van het département
de komende
jaren
gaat
v e r b e t e r e n zijn, b u i t e n e e n m i r a k e l , o n b e s t a a n d e . De s t a a t s f i n a n c i ë n zijn n u e e n m a a l w a t ze zijn e n de
economische
en financiële
crisis
hebben
hun toestand
enkel
maar
erger
gemaakt.
De
v o o r s p e l l i n g e n v a n h e t P l a n b u r e a u e n d e N a t i o n a l e Bank v o o r d e k o m e n d e j a r e n e n d e eisen v a n d e EU o m d e f i n a n c i ë l e h u i s h o u d i n g v a n o n s land o p o r d e t e s t e l l e n , n o p e n e v e n e e n s t ô t e e n b u d g e t t a i r p e s s i m i s m e v o o r D e f e n s i e . D a a r e n b o v e n zijn e r e e n a a n t a l f a c t o r e n die d e f i n a n c i ë l e situatie nog moeilijker maken: •
De leef- e n w e r k o m s t a n d i g h e d e n v o o r b e r o e p s s o l d a t e n m o e t e n in o v e r e e n s t e m m i n g zijn m e t de w e t t e l i j k e en réglementaire vereisten terzake en de legitieme v e r w a c h t i n g e n v a n de p e r s o n e e l s l e d e n , h e t g e e n e x t r a u i t g a v e n m e t zich m e e b r e n g t ;
•
De k o s t e n v a n m o d e r n e ( m i l i t a i r e ) t e c h n o l o g i e s t i j g e n s n e l l e r d a n d e a l g e m e n e i n f l a t i e in de andere economische sectoren ; 4
•
In a a n t a l l e n k l e i n e r e m i l i t a i r e b e s t e l l i n g e n d r i j v e n d e e e n h e i d s p r i j s g e v o e l i g o m h o o g ;
•
Steeds
complexere
wapensystemen
vergen
steeds
meer
R&D, tezamen
i n v e s t e r i n g e n in d e o n t w e r p - e n o n t w i k k e l i n g s f a s e s e n v o o r e v e n t u e l e mid-life •
met
zware
upgrades;
H e t o n d e r h o u d v a n d e r g e l i j k e s y s t e m e n w o r d t o o k steeds d u u r d e r .
Britse en EU-studies tonen aan dat, naargelang het type van uitrusting, de kosten van defensiemateriaal jaarlijks van 2 tôt 7% stijgen. 4
-7-
Bijlage A
De i n v e s t e r i n g e n Dit
brengt
ons
bij d e
investeringen
in
nieuw
materieel.
Het
actueel
op
de
regeringstafel
v o o r l i g g e n d e Plan v o o r I n v e s t e r i n g e n in Defensie en V e i l i g h e i d (PIDV) 2 0 1 2 - 2 0 1 4 d e k t m a a r e e n f r a c t i e v a n d e reële n o d e n v a n D e f e n s i e . Zelfs na de v o l l e d i g e u i t v o e r i n g e r v a n zal h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n v a n d e o v e r b l i j v e n d e c a p a c i t e i t e n lager liggen d a n d i t v a n e e n d e c e n n i u m g e l e d e n . De i n v e s t e r i n g s v o o r u i t z i c h t e n na 2 0 1 5 zijn zelfs r o n d u i t d e s a s t r e u s . De a l g e m e n e d o o r de Europese légers a a n v a a r d e n o r m v o o r m a t e r i e e l i n v e s t e r i n g e n b e d r a a g t 2 0 % v a n h e t t o t a l e b u d g e t . V o o r d e Belgische k r i j g s m a c h t z o u h e t d u s t h e o r e t i s c h o v e r o n g e v e e r 5 5 0 à 6 0 0 M € / j a a r g a a n . T i j d e n s d e t w e e paarse l e g i s l a t u r e n v a n h e t v o o r b i j e d e c e n n i u m w e r d e r g e m i d d e l d 4 0 0 M € / j a a r in m a t e r i e e l g e ï n v e s t e e r d . Tussen 2 0 0 8 e n 2 0 1 1 w e r d e r g e m i d d e l d m i n d e r d a n 2 0 M € / j a a r b e s t e e d a a n g r o t e m a t e r i e e l i n v e s t e r i n g e n . En n e t zoals in h e t b e d r i j f s l e v e n g e l d t v o o r e e n léger o o k h e t a d a g i o : e e n f i r m a die g e d u r e n d e v i j f j a a r n i e t i n v e s t e e r t , is d o o d . . . . De a f w e z i g h e i d v a n e e n d u i d e l i j k e v e i l i g h e i d s d r e i g i n g in Europa zoals t e n t i j d e v a n de K o u d e o o r l o g e n d e u i t e r s t kleine w a a r s c h i j n l i j k h e i d d a t e r in de v o o r z i e n b a r e p é r i o d e e e n g r o o t c o n f l i c t in onze c o n t r e i e n zal p l a a t s v i n d e n , l e i d t bij p o l i t i c i e n p u b l i e k e o p i n i e g e m a k k e l i j k t ô t de g e d a c h t e d a t e r g e e n i n v e s t e r i n g e n in " z w a a r o o r l o g s t u i g " m e e r n o d i g zijn. Zelfs w a n n e e r de o p d r a c h t e n
van
Defensie zich o r i ë n t e r e n naar d e z o g e n a a m d e v r e d e s - e n s t a b i l i s a t i e m i s s i e s , b l i j f t h e t g e g e v e n d a t de v e r w a c h t i n g e n a a n g a a n d e b e s c h e r m i n g - en dus h e t v e r m i j d e n v a n s l a c h t o f f e r s b i n n e n d e e i g e n r a n g e n - evenals deze b e t r e f f e n d e h e t v o o r k o m e n v a n c o l l a t é r a l e s c h a d e , t ô t g e v o l g h e b b e n d a t d e u i t g a v e n v o o r m i l i t a i r m a t e r i e e l n i e t e v o l u e r e n naar e e n lager n i v e a u d a n t i j d e n s d e K o u d e O o r l o g . I n t e g e n d e e l zelfs. Zelfs i n d i e n m e n zich d e v r a a g k a n s t e l l e n o f " h e t b e w a k e n v a n d e v r e d e e n h e t b e s c h e r m e n v a n d e b e v o l k i n g " e e n c o r r e c t e o m s c h r i j v i n g is v a n de r é c e n t e i n t e r v e n t i e in Libië, d a n b l i j f t h e t e e n f e i t d a t o n z e F16's klassieke b o m m e n g e b r u i k t h e b b e n die e v e n w e l v o o r z i e n w a r e n v a n d u r e
en
h y p e r g e s o f i s t i c e e r d e r i c h t - e n g e l e i d e s y s t e m e n . Feit b l i j f t e v e n e e n s d a t d e o p e r a t i o n e l e v o e r t u i g e n e n de v l i e g t u i g e n die a a n g e w e n d w o r d e n in o m s t a n d i g h e d e n zoals in A f g h a n i s t a n , v e e l z w a a r d e r belast w o r d e n d a n h e t m a t e r i e e l d a t v r o e g e r g e b r u i k t w e r d v o o r de p a r a a t s t e l l i n g in d e p é r i o d e v a n d e K o u d e o o r l o g . En b i j g e v o l g o o k v e e l sneller v e r s l i j t . D a a r n a a s t z o r g t h e t n i v e a u v a n t r a i n i n g en voorbereiding, dat vereist w o r d t
in e e n l e g i t i e m e
logica v a n
"nul slachtoffers", t ô t
een
i n t e n s i e v e r g e b r u i k v a n h e t m a t e r i e e l . En d a a r o m t ô t e e n k o r t e r e l e v e n s d u u r . H e t v o o r n a a m s t e g e v o l g v a n d i t n o n - i n v e s t e r i n g s b e l e i d is -
naast h e t v e r l i e s v a n
operationeel
v e r m o g e n d o o r het bereiken van het einde van de levensduur en de niet-vervanging van
het
m a t e r i e e l - h e t v o o r zich u i t s c h u i v e n v a n de o n o n t b e e r l i j k e a a n k o p e n . De l e v e n s d u u r v a n m a t e r i e e l w o r d t - d i k w i j l s m e t " s p u u g e n p a k t o u w " e n " b r i c o l a g e " - v e r l e n g d . In s o m m i g e g e v a l l e n is d i t zelfs n i e t m e e r m o g e l i j k e n d i e n t h e t n o o d g e d w o n g e n u i t o m l o o p g e n o m e n t e w o r d e n . Dit is o n d e r a n d e r e h e t geval m e t de M i l a n - m i s s i l e s . M e t als g e v o l g d a t b e p a a i d e l a n d e e n h e d e n q u a v u u r k r a c h t t e r u g o p e e n n i v e a u zijn g e v a l l e n v a n t i j d e n s de Koreaanse o o r l o g v a n d e j a r e n 5 0 . Het v o o r u i t s c h u i v e n v a n de i n v e s t e r i n g e n c r e ë e r t e e n e c h t " b o e g g o l f e f f e c t " . M e t a n d e r e w o o r d e n , de massa e n de k o s t p r i j s v a n h e t na 2 0 2 0 t e v e r v a n g e n e n t e v e r n i e u w e n h o o f d m a t e r i e e l
en
w a p e n s y s t e m e n zijn zo g i g a n t i s c h g r o o t , d a t h e t " s c h i p v a n D e f e n s i e " die g o l f n i e t m e e r zal m e e s t e r k u n n e n , zelfs n i e t in de m e e s t o p t i m i s t i s c h e b u d g e t t a i r e s c e n a r i o ' s . H e t h a n d e l t hier o n d e r m e e r o v e r de o p v o l g i n g v a n de F16's, de f r e g a t t e n e n m i j n e n j a g e r s e n d e v e r w e r v i n g v a n b e s c h e r m d e transportvoertuigen.
Bijlage A
S
J2
Zelfs m e t e e n g e m i d d e l d e j a a r l i j k s e i n v e s t e r i n g s q u o t e v a n 4 0 0 M € (zoals t u s s e n 2 0 0 1 e n 2 0 0 7 ) zullen e r r u i m o n v o l d o e n d e f i n a n c i ë l e m i d d e l e n a a n w e z i g zijn o m de v e r v a n g i n g v a n v o o r m e l d m a t e r i e e l - w a a r v a n d e k o s t p r i j s a c t u e e l g e r a a m d w o r d t o p 7 à 8 m i l j a r d € - uit t e v o e r e n . W a t onvermijdelijk
tôt
een
nieuwe,
zware
daling
van
het
operationeel
vermogen
en
de
a a n w e n d i n g s m o g e l i j k h e d e n v a n d e k r i j g s m a c h t zal l e i d e n . H a r d e e n m o e i l i j k e keuzes a a n g a a n d e h e t b e h o u d v a n de g r o t e o p e r a t i o n e l e c a p a c i t e i t e n , h e t s l u i t e n v a n kazernes e n vliegbases e n misschien w e l o v e r h e t a f s c h a f f e n v a n e e n C o m p o n e n t , zullen o v e r m i j d e l i j k w o r d e n . N a a r g e l a n g de g e m a a k t e keuzes zal d e r e g e r i n g n i e t l a n g e r in s t a a t zijn o m d e e l t e n e m e n aan a n t i p i r a t e r i j m i s s i e s zoals deze d i e m o m e n t e e l plaats v i n d t v o o r d e kust v a n S o m a l i ë , o m d e t o e g a n g e n t ô t de Belgische h a v e n s d e s g e v a l l e n d n o g m i j n e n v r i j t e h o u d e n , o f o m zelf n o g in t e s t a a n v o o r d e b e v e i l i g i n g v a n h e t Belgische l u c h t r u i m o f d e e l t e n e m e n a a n l u c h t o p e r a t i e s zoals deze b o v e n Libië. In d i t k a d e r kan m e n zich o o k w e e r o p n i e u w v r a g e n s t e l l e n bij s o m m i g e d u r e a a n k o p e n u i t h e t r é c e n t e v e r l e d e n , w a a r v o o r d e k r i j g s m a c h t g e e n v r a g e n d e p a r t i j w a s , m a a r die p o l i t i e k in de m a a g w e r d e n g e s p i t s t . De NH 9 0 h e l i k o p t e r s zijn h i e r v a n h e t beste v o o r b e e l d . De k o s t p r i j s e r v a n g a a t ruim boven de 300 M € u i t k o m e n , maar dit soort toestellen hebben nooit op de behoeftenlijst van d e Belgische k r i j g s m a c h t g e s t a a n . De NH 9 0 v o o r search
and r e s c u e - t a k e n aan onze kust g e b r u i k e n
k o m t b i j v o o r b e e l d o p h e t z e l f d e n e e r als o m de h o e k n a a r de k r u i d e n i e r g a a n m e t e e n Rolls Royce. H e t b l i j f t e e n i n t r i g e r e n d e v r a a g w i e hier e i g e n l i j k ( p o l i t i e k ) b e t e r is v a n g e w o r d e n . O o k bij d e v e r w e r v i n g v a n d e A 4 0 0 M t r a n s p o r t v l i e g t u i g e n die v a n a f 2 0 1 9 d e C130's d i e n e n t e v e r v a n g e n , k a n m e n zich in h e t l i c h t v a n de f i n a n c i ë l e d r a a g k r a c h t v a n Defensie v r a g e n s t e l l e n bij d e p o l i t i e k e keuze v o o r e e n e i g e n a a n k o o p . T e m e e r o m d a t e e n a a n t a l a n d e r e k l e i n e r e Europese l a n d e n zich, samen
met
de
USA, v e r e n i g d
hebben
in
h e t Stratégie
Airlift
CapaM/ty-programma
waarbij
g e z a m e n l i j k t r a n s p o r t v l i e g t u i g e n a a n g e k o c h t en t e w e r k g e s t e l d w o r d e n v o l g e n s d e f o r m u l e v a n "sharing".
D a a r n a a s t d i e n t d e v r a a g g e s t e l d w o r d e n o f de beslissing o m zeven e i g e n A 4 0 0
M-
t o e s t e l l e n aan t e k o p e n n o g t e v e r a n t w o o r d e n is in h e t l i c h t v a n de p r é c a i r e b u d g e t t a i r e t o e s t a n d v a n Defensie. In s y n t h è s e kan dus g e r u s t g e s t e l d w o r d e n d a t zelfs na h e t c o m p l e e t r e a l i s e r e n v a n h e t PIDV 2 0 1 2 2014,
het
operationeel
vermogen
op
termijn
onvermijdelijk
zal
dalen
omwille
van
de
o n m o g e l i j k h e i d o m h e t v e r s l e t e n en n i e t langer d o e l t r e f f e n d m a t e r i e e l e v e n r e d i g t e v e r v a n g e n o f te vernieuwen.
Het personeel De v o o r u i t z i c h t e n
inzake d e e v o l u t i e v a n de p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n v a n Defensie zijn
d r a m a t i s c h . De g e t a l s t e r k t e is in v r i j e v a l .
ronduit
Bij lage A
38000 36000 34000 32000 30000
• Burgers
28000
B Militairen
26000 24000 22000 20000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031
Zelfs bij h e t o p t r e k k e n v a n d e r e k r u t e r i n g t ô t 1.500 k a n d i d a a t - m i l i t a i r e n / j a a r , w a t 1 5 % m e e r z o u zijn d a n h e t g e m i d d e l d e v a n d e v o o r b i j e v i j f j a r e n , zal b i j v e r d e r o n g e w i j z i g d b e l e i d d e g e t a l s t e r k t e van
Defensie
op termijn
zakken t ô t ongeveer
24.000
personeelsleden, waarvan
een 22.000
m i l i t a i r e n . Zelfs in geval v a n e e n s t r u c t u r e l e b i j s t u r i n g v a n h e t b e l e i d , w a a r o n d e r e e n n o g v e r d e r e v e r h o g i n g v a n d e w e r v i n g e n , zal deze d a l i n g in d e l o o p v a n h e t k o m e n d e d e c e n n i u m slechts in b e p e r k t e m a t e a f g e r e m d k u n n e n w o r d e n . De n a t u u r l i j k e u i t s t r o o m w e g e n s p e n s i o n e r i n g g a a t i m m e r s zo g r o o t zijn d a t ze o n m o g e l i j k k a n g e c o m p e n s e e r d w o r d e n m e t v e r h o o g d e w e r v i n g e n . En e e n n i e u w s t a t u t a i r k a d e r v o o r h e t m i l i t a i r p e r s o n e e l o f m o g e l i j k e b e h e e r s i n g r e p e n zullen a l l e e n maar het effect hebben van " t o o little" en " t o o late". De g r o t e n a t u u r l i j k e u i t s t r o o m r e v e l e e r t d a a r n a a s t o o k e e n a n d e r k n e l p u n t : d e h o g e g e m i d d e l d e l e e f t i j d v a n h e t m i l i t a i r p e r s o n e e l . De m i l i t a i r e p o p u l a t i e is o u d . T e o u d , zoals d u i d e l i j k
wordt
aangegeven o p onderstaande grafiek. M e t ongeveer 4 2 jaar bij de categorieën d e r o n d e r o f f i c i e r e n e n s o l d a t e n ligt deze bijna 1 0 j a a r h o g e r d a n w a t als ideaal w o r d t b e s c h o u w d e n w a t o o k h e t geval is b i j d e m e e s t e v a n d e W e s t - E u r o p e s e légers.
Onderofficieren
< Soldaten
1000 900 800
ï f I
700
t \ I
!
;
600 500 400 300 200
I 1!
iinn
100
t
O 17
m 19
21
23
25
27
29
m 31
33
35
37
39
41
43
45
47
49
51
53
M e n h o e f t g e e n m i l i t a i r s t r a t e e g t e zijn o m t e b e s e f f e n d a t e e n d e r g e l i j k e
55
leeftijdspiramide
negatieve gevolgen heeft v o o r de operationele inzetgereedheid. Ongeveer een 2.000-tal militairen voldoen niet aan de m i n i m u m vereisten van medische, fysieke en operationele geschiktheid v o o r h u n f u n c t i e . D i t s t e m t o v e r e e n m e t 6 % v a n d e m i l i t a i r e p o p u l a t i e . Los v a n d e v a s t s t e l l i n g d a t m e n t ô t o p h e d e n deze p r o b l e m a t i e k - d i e t o c h al heel lang g e k e n d is - n i e t s t r u c t u r e e l h e e f t w i l l e n a a n p a k k e n w e g e n s e e n g e b r e k a a n p o l i t i e k e b e r e i d h e i d e n k o r d a a t h e i d , g e n e r e e r t ze o o k e e n e x t r a
-10-
Bijlage A b e l a s t i n g e n e e n h o g e r o p e r a t i o n e e l t e m p o bij d e m i l i t a i r e n d i e w e l g e s c h i k t z i j n . W a t o p zijn b e u r t t ô t h o g e r e u i t s t r o o m c i j f e r s bij deze g r o e p l e i d t . Een specifiek, d o c h b i j z o n d e r p r a n g e n d p e r s o n e e l s p r o b l e e m d a t d e k o m e n d e j a r e n e n k e l m a a r zal vergroten,
betreft
het "technisch"
personeel. Het handelt
hier over
e e n ganse w a a i e r v a n
p e r s o n e e l s l e d e n , zoals h e t m e d i s c h t e c h n i s c h p e r s o n e e l , c o m m u n i c a t i e - e n i n f o r m a t i e s p e c i a l i s t e n , m e c a n i e k e r s , e l e c t r o t e c h n i e k e r s , b e w a p e n i n g s s p e c i a l i s t e n , l u c h t c o n t r o l e u r s , enz. De k w a n t i t a t i e v e s i t u a t i e bij deze g r o e p e n is v a n d a a g d e d a g s l e c h t t ô t zelfs d r a m a t i s c h , zoals b i j v o o r b e e l d bij d e m i l i t a i r e a r t s e n . In d i e m a t e d a t a c t u e e l d e m e d i s c h e o n d e r s t e u n i n g d é g r o t e b e p e r k e n d e f a c t o r is bij d e inzet v a n Belgische f o r m a t i e s . Deze s i t u a t i e gaat d e k o m e n d e j a r e n n i e t
verbeteren.
I n t e g e n d e e l . Ze zal zich n o g s c h e r p e r d o e n v o e l e n , o o k in a n d e r e t e c h n i s c h e d o m e i n e n . En o o k hier bestaan er geen mirakeloplossingen. O m jonge technici t e kunnen aantrekken m o e t
Defensie
v o l d o e n d e c o n c u r r e n t i e e l zijn o p d e a r b e i d s m a r k t . Dit is n i e t o f o n v o l d o e n d e h e t g e v a l . T e c h n i s c h e w e r k z a a m h e d e n u i t b e s t e d e n naar d e p r i v é is al e v e n m i n e e n o p l o s s i n g . S i m p e l w e g o m d a t d e b u d g e t t a i r e t o e s t a n d d i t n i e t t o e l a a t . M a a r o o k o m d a t bij d e o p e r a t i o n e l e inzet in h e t b u i t e n l a n d de a a n w e z i g h e i d v a n e e n m i n i m u m a a n t a l m i l i t a i r e t e c h n i c i o n o n t b e e r l i j k is. T e n s l o t t e zal d e s c h e r p e d a l i n g v a n d e p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n n o g a n d e r e g e v o l g e n h e b b e n , t e b e g i n n e n m e t n i e u w e h e r s t r u c t u r e r i n g e n . A c t u e e l is er e e n t e k o r t v a n o n g e v e e r 2.000 m i l i t a i r e n o m aile p o s t e n in d e o r g a n i s a t i e s t r u c t u u r t e b e z e t t e n . Dit t e k o r t zal d e k o m e n d e j a r e n g e v o e l i g s t i j g e n . T e g e n e i n d 2 0 1 4 zal h e t r e e d s o p g e l o p e n zijn t ô t o n g e v e e r 3 . 0 0 0 . Gezien h e t o v e r g r o t e deel v a n d i t d é f i c i t zich in d e o p e r a t i o n e l e e e n h e d e n s i t u e e r t , zal h e t l e i d e n t ô t e e n o n h o u d b a r e t o e s t a n d : de operationele
basisbouwstenen
v a n de krijgsmacht -
de pelotons,
compagnies,
s q u a d r o n s , s c h e p e n - k u n n e n n i e t m e e r v o l d o e n d e b e m a n d w o r d e n . I n g r e p e n zoals h e t v e r d e r a f s l a n k e n v a n s t a v e n e n s t e u n d i e n s t e n zullen w e i n i g soelaas b r e n g e n . T e n e e r s t e o m d a t ze h e t v o o r b i j e d e c e n n i u m al s t e r k g e r a t i o n a l i s e e r d w e r d e n . V e r v o l g e n s o m d a t ze w e i n i g c o m p r i m e e r b a a r z i j n : o f er n u 6 0 g e v e c h t s v l i e g t u i g e n m o e t e n b e h e e r d w o r d e n o f 3 0 , e e n m a t e r i e e l b e h e e r d e r zal steeds nodig blijven; o f er nu opieiding m o e t gegeven w o r d e n aan 30 soldaten o f aan 15, een o n d e r r i c h t e r b l i j f t e r s t e e d s n o d i g . T e n s l o t t e zal h e t v e r d e r a f s l a n k e n v a n s t e u n d i e n s t e n m o e i l i j k zijn o m d a t h e t w e r k t o c h zal m o e t e n g e b e u r e n e n d e u i t b e s t e d i n g h i e r v a n g e e n o p t i e is w e g e n s onvoldoende financiële middelen. De r e g e r i n g zal d u s g e e n a n d e r e keuze h e b b e n d a n o p n i e u w o v e r g a a n t ô t h e r s t r u c t u r e r i n g e n : h e t o n t b i n d e n v a n e e n h e d e n e n h e t s l u i t e n v a n k w a r t i e r e n . Los v a n d e sociale f a c t u u r t e n g e v o l g e v a n de o v e r p l a a t s i n g e n
v a n p e r s o n e e l , zal d i t w a a r s c h i j n l i j k
ook weer
t ô t het nodige
politieke
g e t o u w t r e k r o n d h e t s l u i t e n v a n kazernes l e i d e n ; l o b b y w e r k d a t b o v e n d i e n z e l d e n o p o p e r a t i o n e l e o f e f f i c i ë n t i e d o e l s t e l l i n g e n g e b a s e e r d is, zoals r é c e n t n o g m a a l s a a n g e t o o n d w e r d m e t h e t p l a n De C r e m . En o p n i e u w zal m e n , o m w i l l e v a n e e n g e b r e k a a n p o l i t i e k e m o e d e n t e g e n aile logica i n , kazernes o p e n h o u d e n . En o p n i e u w zal, als g e v o l g h i e r v a n , d e " t e e t h - t o - t a i l - r a t i o "
5
v a n h e t léger
h i e r d o o r s l e c h t e r w o r d e n . Deze r a t i o is v o o r o n s land al n i e t e c h t s c h i t t e r e n d , zoals v o i g e n d e t a b e l laat u i t s c h i j n e n :
6
Deze ratio betreft de verhouding tussen het personeel in de 'front line' (de gevechts- en gevechtssteuneenheden) ten opzichte van de militairen die niet-gevechtsfuncties vervullen, zoals in de mfrastructuurdiensten, staven, territoriale logistieke eenheden, vorming, opieiding,.... Bron: McKinsey&Company, McKinsey on Government, Nr 15, Spring 2010, Spécial issue Defence
5
6
- 11 -
Bijlage A
(D
Combat support (1)
Other active duty (1)
Norw.iy
36
The Netherlands
41 56
IbtclCl
Grèce c
57
CiiMcla
55
Sweden
54
United Knifjdoni
63
Denmark
64
Portugal
66
iMIiiW"""'
Spain Itjly
'
58 73
!
••BH;" '"'
Belgium
66
Gemuiiy
72
••&••:-<<] '
Turkey l'oUnicl
H
i
i
:
79 75
- ' i
France
76
j United Stau-s
• • • n a M M r - :•. ")
77
Switzerland
91
Avpragc
63
(1) C o m b a t troops : a r m o r , i n f a n t r y , r e c o n n a i s s a n c e a n d c o m b a t a v i a t i o n . C o m b a t s u p p o r t : a rti II ery, e n g i n e e r s a nd s i g n a I s . O t h e r a c t i v e d u t y : g ê n e r a i a n d a d m i n i s t r a t i v e f u n c t l o n s i n c l u d l n g HR, IT, p r o c u r e m e n t , a c c o u n t i n g , e t c . R e s e r v e p e r s o n n e l not i n c l u d e d .
Deze h e r s t r u c t u r e r i n g e n zullen t e n s l o t t e o o k n o o d g e w o n g e n l e i d e n t ô t e e n v e r d e r e i n k r i m p i n g v a n h e t o p e r a t i o n e e l a m b i t i e n i v e a u , zijnde h e t a a n t a l e n t y p e v a n f o r m a t i e s e n w a p e n s y s t e m e n d a t o n s land h e t z i j e e n m a l i g h e t z i j v o o r e e n langere d u u r kan o n t p l o o i e n m e t h e t o o g o p h e t n a s t r e v e n o f v r i j w a r e n v a n de n a t i o n a l e b e l a n g e n . Of in a n d e r e w o o r d e n , h e t a a n t a l o p t i e s w a a r o v e r de r e g e r i n g zal b e s c h i k k e n o m m e t haar m i l i t a i r i n s t r u m e n t de o b j e c t i e v e n v a n h e t b u i t e n l a n d b e l e i d na t e s t r e v e n , w o r d t o p n i e u w kleiner.
9.
Het defensiebeleid Heel w a t v a n d e a a n n a m e s e n b e s l u i t e n v a n de b e s t a a n d e p o l i t i e k e d o c u m e n t e n o v e r D e f e n s i e aangaande
de
verbintenissen
wereld
waarin
we
ieven,
de
draagwijdte
ten opzichte van de internationale
van
gemeenschap
de
expliciete
en de
militaire
en
7
impliciete capaciteiten
w a a r o v e r ons land d i e n t t e b e s c h i k k e n o m deze e n g a g e m e n t e n na t e k o m e n , zijn n a a r g e l a n g h e t geval o f w e l c o m p l e e t o f w e l t e n d e l e v o o r b i j g e s t r e e f d . Z o w e i o n t w i k k e l i n g e n t i j d e n s h e t v o o r b i j e d e c e n n i u m als r é c e n t e g e b e u r t e n i s s e n b e v e s t i g e n d a t de u i t g a n g s p u n t e n v a n h e t d e f e n s i e b e l e i d o p zijn m i n s t e e n e r n s t i g e b i j s t u r i n g b e h o e v e n . F e n o m e n e n zoals de A r a b i s c h e L e n t e , de f i n a n c i ë l e crisis e n h e t t ô t s t i l s t a n d k o m e n v a n
de
w e r e l d e c o n o m i e - m e t als g e v o l g d a t e r g r o t e h a p p e n uit d e W e s t e r s e d e f e n s i e b e g r o t i n g e n , m e t i n b e g r i p uit deze v a n d e V e r e n i g d e S t a t e n , g e n o m e n w o r d e n - China's v e r w e r v i n g v a n e e n
blue
i v o t e r - m a r i n e e n h a a r assertieve h o u d i n g t e n o p z i c h t e v a n g r o n d g e b i e d , g r o n d s t o f f e n e n a n d e r e b o d e m r i j k d o m m e n in de Zuid-Chinese Zee, de v e r h o o g d e i n s t a b i l i t e i t o p h e t n u c l e a i r - b e w a p e n d e Zuid-Aziatische verstedelijking
subcontinent, en
de
toename
de
onevenwichtige
van
niet-traditionele
groei
van
dreigingen
de
wereldbevolking
zoals
piraterij,
en
de
drugshandel,
m e n s e n s m o k k e l , c y b e r t e r r o r i s m e e n d e m o g e l i j k e g e v o l g e n v a n h e t s m e l t e n v a n de i j s p o o l k a p p e n , w e r d e n t ô t o p h e d e n n i e t o f o n v o l d o e n d e in r e k e n i n g g e b r a c h t . De i m p l i c a t i e s v a n deze g e b e u r t e n i s s e n en o n t w i k k e l i n g e n v o o r h e t Belgische d e f e n s i e b e l e i d e n v o o r de k r i j g s m a c h t in h e t b i j z o n d e r , w o r d e n o n v o l d o e n d e b e k e k e n . In e s s e n t i e is d i t e e n p o l i t i e k e a a n g e l e g e n h e i d . Bij h e t o n d e r z o e k e n v a n de i m p l i c a t i e s m o e t i m m e r s n i e t a l l e e n e e n keuze w o r d e n g e m a a k t w a t b e t r e f t de d r e i g i n g e n w a a r o p w o r d t g e f o c u s t , m a a r o o k w a t b e t r e f t d e o m v a n g v a n h e t b u d g e t d a t d a a r a a n w o r d t b e s t e e d . In t i j d e n v a n e c o n o m i s c h e crisis, zoals n u h e t geval is, is e e n H e t Strategisch plan voor de Modernisering van het Belgisch léger voor de période 2000-2015, het Strategisch plan (+) van 2003, de Politieke Oriëntatienota van 2008 en het Plan "De Voltooiing van de Transformatie van 2010" (het plan De Crem).
7
- 12-
Bijlage A d e r g e l i j k e keuze e x t r a p o l i t i e k , o m d a t h e t d e f e n s i e b u d g e t in d e t o e k o m s t w a a r s c h i j n l i j k n o g v e r d e r o n d e r d r u k k o m t t e s t a a n e n e e n keuze v o o r de e n e f o c u s t e n koste g a a t v a n e e n a n d e r e . De a f w e g i n g t u s s e n w e l k e d r e i g i n g d e a a n d a c h t v e r d i e n t is v e e l a l e e n keuze t u s s e n h o g e i m p a c t - lage k a n s - p r o b l e m e n , zoals e e n c o n f l i c t t u s s e n g r o t e s t a t e n , e n lage i m p a c t - hoge kans-zaken, zoals z e e r o v e r i j . U i t e i n d e l i j k zijn h e t p o l i t i e k e c r i t e r i a die deze keuze b e p a l e n . En deze zijn in ons land grotendeels ontbrekend.
10. H e t plan De C r e m Er kan z o n d e r t e r u g h o u d e n d h e i d g e s t e l d w o r d e n d a t v a n d a a g , o n g e v e e r d r i e j a a r na zijn i n v o e r i n g , de d o e l s t e l l i n g e n v a n h e t plan De C r e m n i e t g e h a a l d zijn e n e v e n m i n n o g g e h a a l d zullen w o r d e n . De h o o f d r e d e n e n zijn h e t b u d g e t t a i r b e l e i d v a n d e r e g e r i n g t e n a a n z i e n v a n Defensie en de o n v o l d o e n d e d o o r t a s t e n d h e i d e n v e r k e e r d e beslissingen t e n aanzien v a n h e t p e r s o n e e l s b e l e i d . Het
plan De C r e m
organisatiestructuur
is d o d e
letter gebleven
inzake h e t
in plaats s t e l l e n v a n e e n
betaalbare
m i d d e l s h e t s t a b i l i s e r e n v a n d e f i n a n c i ë l e m i d d e l e n v o o r D e f e n s i e . Er is
e v e n m i n extra v r i j e r u i m t e g e c r e ë e r d v o o r d e o n o n t b e e r l i j k e m a t e r i e e l i n v e s t e r i n g e n . De v e r j o n g i n g v a n d e l e e f t i j d s s t r u c t u u r is e r n i e t g e k o m e n e n zal e v e n m i n k u n n e n d o o r g e v o e r d w o r d e n in d e k o m e n d e j a r e n . En t e g e n h e t e i n d e v a n deze r e g e e r p e r i o d e zullen de o p e r a t i o n e l e e e n h e d e n o p n i e u w e v e n o n d e r b e m a n d zijn als in 2 0 0 9 , o p d e v o o r a v o n d v a n h e t i n v o e r e n v a n h e t h e r s t r u c t u r e r i n g s p l a n . De m a n t r a v a n d e P o l i t i e k e O r i ë n t a t i e n o t a v a n 2 0 0 8 , " d o m o r e w i t h less", die de v o o r b i j e j a r e n g e ë v o l u e e r d w a s naar " d o t h e s a m e w i t h less", zal in 2 0 1 4 v e r v a n g e n m o e t e n w o r d e n d o o r " d o less w i t h less".
-13 -
Bijlage A
Besluiten
1 1 . De k r i j g s m a c h t v a n v a n d a a g w o r d t g e c o n f r o n t e e r d m e t e e n dilemma.
Dit w o r d t
veroorzaakt
door
de
kloof tussen
de
capaciteiten-versus-verbintenissen beschikbare
aantallen
personeel,
m a t e r i e e l , logistieke s t e u n e n t r a i n i n g s m i d d e l e n e n e r z i j d s e n d e v r a a g e n v e r e i s t e n v a n h e t h u i d i g e b u i t e n l a n d b e l e i d e n d e o p e r a t i o n e l e inzet a n d e r z i j d s . M a a r e e n n o g v e e l g r o t e r d i l e m m a d i e n t zich aan v o o r de k r i j g s m a c h t v a n m o r g e n . De v o i g e n d e Belgische r e g e r i n g e n zullen g e c o n f r o n t e e r d w o r d e n m e t e e n s t e e d s t o e n e m e n d e v e r s c h r o m p e l i n g v a n de v o o r n a a m s t e o p e r a t i o n e l e c a p a c i t e i t e n v a n h e t léger. De o o r z a a k h i e r v a n is d e c o m b i n a t i e van
de
snelle
en
onomkeerbare
daling
van
de
personeelseffectieven
en
de
onbetaalbare
i n v e s t e r i n g s b e h o e f t e n d i e n o d i g zijn o m h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n o p e e n a a n v a a r d b a a r n i v e a u t e h o u d e n . Dit a a n v a a r d b a a r n i v e a u zal o n v e r m i j d e l i j k e e n s t u k o n d e r h e t h u i d i g e
operationele
a m b i t i e n i v e a u l i g g e n . W a n t zelfs i n d i e n d e r e g e r i n g h e t b u d g e t v a n Defensie g e v o e l i g z o u v e r h o g e n - w a t gezien d e s i t u a t i e v a n d e o v e r h e i d s f i n a n c i ë n n i e t e c h t t e v e r w a c h t e n v a l t , e n zeker n i e t o p korte termijn -
zal de k o m e n d e crisis n i e t k u n n e n v e r m e d e n w o r d e n . En d i t o m e e n a a n t a l
r e d e n e n . Ten e e r s t e o m d a t h e t o n m o g e l i j k is o p m i n d e r d a n t i e n j a a r t i j d d e v r i j e val v a n de p e r s o n e e l s e f f e c t i e v e n t e r u g t e s c h r o e v e n . Daarnaast zal h e t o n m o g e l i j k zijn o m in deze p é r i o d e w e e r e e n g e z o n d e balans t e v e r k r i j g e n b i n n e n de m i l i t a i r e p o p u l a t i e o p h e t v l a k v a n l e e f t i j d , e r v a r i n g en g e t r a i n d h e i d t e r v e r v a n g i n g v a n zij die D e f e n s i e v e r l a t e n h e b b e n . V e r d e r o m w i l l e v a n d e t i j d die n o d i g is o m h o o f d m a t e r i e e l e n g r o t e w a p e n s y s t e m e n t e v e r v a n g e n , c o h é r e n t e m i l i t a i r e c a p a c i t e i t e n t e o n t w i k k e l e n e n h e n o p e f f e c t i e v e t r a i n i n g s s t e r k t e o p t e b o u w e n . De t i j d is h i e r m e e s t e r v a n het procès. De e c h t e crisis zal z i t t e n t e w a c h t e n o p d e d e u r d r e m p e l v a n d e v o i g e n d e r e g e r i n g e n ze zal h e t die r e g e r i n g en o p zijn m i n s t o o k n o g de v o i g e n d e o n m o g e l i j k m a k e n o m m e t haar m i l i t a i r e i n s t r u m e n t n o g e e n g e l o o f w a a r d i g b u i t e n l a n d b e l e i d t e v o e r e n . De n e e r w a a r t s e c u r v e v a n h e t o p e r a t i o n e e l v e r m o g e n is e e n v o u d i g w e g t e steil e n d e d a a l s n e l h e i d t e h o o g .
1 2 . De m e e s t e Belgische r e g e r i n g e n k e n n e n pas d e m i d d e l e n v a n Defensie t o e n a d a t aile a n d e r e n o d e n g e l e d i g d zijn. Haar b u d g e t is d e s l u i t p o s t v a n de f é d é r a l e b e g r o t i n g . De p l i c h t o m iets n u t t i g s e n b r u i k b a a r s t e m a k e n v a n w a t b e s c h i k b a a r is, v a l t d a n o p de s c h o u d e r s v a n h e n b i n n e n D e f e n s i e . De r e g e r i n g zelf n e e m t z e l d e n d e e l aan deze i n s p a n n i n g . In h e t b e s t e geval laat h e t " j u i s t v o l d o e n d e " de d e f e n s i e s t a f t o e e e n s o o r t v a n u i t e r s t m o d e s t e d e f e n s i e p l a n n i n g uit t e w e r k e n . Die d a n in d e v o i g e n d e j a r e n o n d e r u i t w o r d t g e h a a l d d o o r n i e u w e p o l i t i e k e i n g r e p e n . M a a r zelfs d i t
"juist
v o l d o e n d e " is d e v o o r b i j e j a r e n e e n " o n v o l d o e n d e " g e w o r d e n e n h e t h e e f t e r aile schijn v a n d a t d i t de k o m e n d e j a r e n e e n " r u i m o n v o l d o e n d e " zal w o r d e n . De s i t u a t i e is zo e r n s t i g g e w o r d e n d a t de d e f e n s i e s t a f , zelfs m e t de h u l p v a n e e n
"gunstig
g e s t e m d e " m i n i s t e r v a n L a n d s v e r d e d i g i n g , e r n i e t m e e r in zal slagen de crisis o p h a a r n i v e a u o p t e l o s s e n . De k r i j g s m a c h t is o p d r i f t .
1 3 . H e t is nu aan de r e g e r i n g e n h e t p a r l e m e n t o m d i t " a a n v a a r d b a a r " n i v e a u v a n d e k r i j g s m a c h t v a n m o r g e n t e b e p a l e n . Dit is de e e r s t e s t a p . Deze b e g i n t m e t h e t b e a n t w o o r d e n v a n v o i g e n d e v r a g e n : •
W e l k e zijn ( h e t t y p e v a n ) o p e r a t i e s w a a r a a n ons land n o g w e n s t d e e l t e n e m e n ? W i l l e n w e ons n o g d i r e c t e n g a g e r e n in c o a l i t i e o p e r a t i e s zoals in Libië o f in A f g h a n i s t a n ? W i l l e n w e n o g d e e l n e m e n aan v r e d e s m i s s i e s zoals in Libanon? W i l l e n w e n o g Belgische f o r m a t i e s i n z e t t e n o p m e e r d a n 5.000 Km v a n h e t e i g e n g r o n d g e b i e d ? En q u i d C e n t r a a l - A f r i k a ?
•
W a t m o e t e n d e Belgische c a p a c i t a i r e b i j d r a g e n a a n d e NAVO zijn? En h o e v e e l zijn w i j b e r e i d bij t e d r a g e n ?
•
W e l k e o p d r a c h t e n o p h e t n a t i o n a l e g r o n d g e b i e d zullen aan de k r i j g s m a c h t t o e v e r t r o u w d blijven? W e l k e o n d e r h e n die g e r e g i o n a l i s e e r d zijn o f w o r d e n b l i j v e n o o k n o g t o e v e r t r o u w d aan Defensie? Z u l l e n e r n i e u w e b i j k o m e n ?
-14-
Bijlage A •
W a t zal e e n a a n v a a r d b a a r n i v e a u v a n d e f e n s i e b e s t e d i n g e n zijn v e r g e l e k e n m e t deze v a n onze b u u r l a n d e n e n de a n d e r e Europese l a n d e n ? W i l l e n w e naar e e n r e d u c t i e v a n o n s léger naar b i j v o o r b e e l d 1 0 . 0 0 0 p e r s o n e e l s l e d e n e n e e n d e f e n s i e b u d g e t v a n 0,4% v a n h e t BNP - dus lager d a n d i t v o o r o n t w i k k e l i n g s s a m e n w e r k i n g ? En w a t d e n k e n onze p a r t n e r s hiervan?
T i j d e n s deze discussies d i e n t e v e n e e n s de r i c h t i n g b e p a a l d t e w o r d e n die w e w i l l e n inslaan m e t de i n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g . En v o o r a l , h o e w e die w i l l e n c o n c r e t i s e r e n e n h o e w e h i e r i n substantiële stappen v o o r u i t willen zetten. Tôt o p heden w e r d e n er o p dit vlak vooral Grote Principes naar v o r e n g e s c h o v e n e n h o o g d r a v e n d e p o l i t i e k e v e r k l a r i n g e n a f g e l e g d . M a a r b u i t e n de r e e d s b e s t a a n d e s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d e n , die in de e e r s t e plaats o r g a n i s c h v a n o p d e w e r k v l o e r tôt
stand
zijn
gekomen,
is e r
op
politiek
vlak
vooral
veel
lippendienst
bewezen
aan
de
i n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g . Récente n i e u w e e n g r o t e realisaties die t ô t e e n s u b s t a n t i ë l e t o e n a m e v a n de o p e r a t i o n e l e d o e l t r e f f e n d h e i d o f g r o t e e f f i c i ë n t i e w i n s t e n h e b b e n g e l e i d , zijn - o o k in h e t pooling
& sharing-verhaa\
- op de vingers van één hand te tellen.
H e t zal d u s a a n g e w e z e n hier e n i g p r a g m a t i s m e e n v o o r a l r é a l i s m e aan de d a g t e leggen en v o o r a l g e e n l u c h t k a s t e l e n t e b o u w e n . I n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g is g e e n w o n d e r m i d d e l . H e t is b o v e n d i e n illusoir e r v a n uit t e gaan d a t Defensie zich u i t de crisis zal k u n n e n " p o o l e n & s h a r e n " . Defensiesamenwerking
vereist
op
korte termijn
immers
eerst
i n v e s t e r i n g e n . D o c h de
euro's
h i e r v o o r zijn e r n i e t . D a a r n a a s t m o e t d e Belgische " b r u i d " o o k n o g v o l d o e n d e a a n t r e k k e l i j k zijn v o o r a n d e r e p a r t n e r s . Het is n o g m a a r d e v r a a g o f d i t zo is, w a n t o n z e " b r u i d s c h a t " is n i e t v a n d i e n a a r d o m e r o v e r naar huis t e s c h r i j v e n . T e n s l o t t e v e r g t i n t e r n a t i o n a l e d e f e n s i e s a m e n w e r k i n g n i e t a l l e e n p o l i t i e k e b e r e i d h e i d , m a a r v o o r a l p o l i t i e k e o v e r e e n s t e m m i n g . En d a t is in o n s land n i e t a l t i j d évident. Het " a a n v a a r d b a a r " zijn v a n h e t n i v e a u v a n de k r i j g s m a c h t v a n m o r g e n h e e f t in h o o f d z a a k t e maken
met
geloofwaardigheid.
Geloofwaardigheid
gaat
in
de
eerste
plaats
over
v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d . Dit b e t e k e n t h e t p o l i t i e k e e n g a g e m e n t o m v o l w a a r d i g aan d e i n t e r n a t i o n a l e b e s l u i t v o r m i n g d e e l t e n e m e n . Die v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d
l e i d t a u t o m a t i s c h t ô t de
bereidheid
i n v u l l i n g t e g e v e n aan d e d e f e n s i e b e h o e f t e n v a n de i n t e r n a t i o n a l e g e m e e n s c h a p e n d i t m e t e e n d e e l d a t e v e n r e d i g is aan d e d r a a g k r a c h t v a n o n s land e n aan o n z e p o l i t i e k e a m b i t i e s . H e t b e t e k e n t e v e n e e n s o p e v e n r e d i g e w i j z e d e e l n e m e n aan m i l i t a i r e o p e r a t i e s e n e r d e risico's s o l i d a i r v a n d r a g e n . H i e r v o o r m o e t o o k h e t m i l i t a i r e v e r m o g e n g e l o o f w a a r d i g zijn. De p e r s o n e l e e n m a t e r i ë l e m i d d e l e n m o e t e n v o l d o e n d e e n i n z e t b a a r zijn, z o n d e r d e b e s c h e r m i n g v a n d e e i g e n s o l d a t e n uit het oog te verliezen.
1 4 . In e e n t w e e d e stap m o e t d a n w o r d e n o v e r g e g a a n t ô t a c t i e . R o m m e l e n in de m a r g e o f e e n b e e t j e s l e u t e l e n aan b e s t a a n d e s t r u c t u r e n e n p r o c e s s e n v o l s t a a n n i e t m e e r . Figuurlijk v e r d e r als v e r s t i j f d o p e e n ijsschots b l i j v e n z i t t e n , n i e t w e t e n w a t d o e n , niets o n d e r n e m e n e n o n d e r t u s s e n v e r d e r a f d r i j v e n o p de s t r o o m e n d o o d v r i e z e n , k o m t n e e r o p s c h u l d i g v e r z u i m . S c h u l d i g v e r z u i m
ten
o p z i c h t e v a n de Belgische b e v o l k i n g , m a a r v o o r a l schuldig v e r z u i m t e g e n o v e r die vele m a n n e n e n v r o u w e n v a n Defensie die w e l n o g d a g in e n d a g uit h e t b e s t e v a n zichzelf g e v e n , d i k w i j l s v e r w e g v a n huis e n in m o e i l i j k e o m s t a n d i g h e d e n .
- 15-
