Levenswerk
AnneJo Joosten Ik was veertig en mijn leven begon toen ik deed alsof. ‘Welkom thuis, Hans!’ Alsof ik jarig was, stond mijn zus voor mij aan de eettafel. Het elastiek aan het papieren hoedje spande om haar kin en uitbundig klapte ze in haar handen. Ik glimlachte, alsof haar infantiele werkelijkheid de mijne was. Moeder en ik wisten wel beter: een zinrijke toekomst was op komst. ‘Blazen!’ riep Suze. Ik slikte en trok de slagroomtaart naar me toe. In de kliniek had ik met veel rekening gehouden wanneer ik weer naar huis zou gaan: geen foto’s van moeder aan de muur, geen boeken op de plank en vooral geen kranten op de tafel. Maar welk weldenkend mens verzon nou zo’n achterlijk hoedje en dito kaarsjes? Ik grinnikte; ze wist niet wat er in mijn reistas zat. ‘Had je misschien liever appeltaart gewild of…?’ zei ze zangerig, ‘Of een schuimtaart met noten? Ach, stom van me. Je bent gek op hazelnoten.’ Onder de tafel drukte ik mijn nagels in mijn gebalde vuisten. Het kostte me moeite mijn gehoorgang te barricaderen. Was het een zwak moment? De laatste maanden had ik urenlang getraind op het negeren van stemmen. De witjassen hadden zichzelf op de borst geklopt over mijn ‘vorderingen’ die zij betitelden als een belangrijke stap naar mijn terugkeer in de maatschappij. De stumpers! ‘Toe, blazen!’ Ik keek omhoog. Moeder moest nu vast kostelijk lachen en ze zou willen dat ik voor ons hogere doel meedeinde in deze façade. Ik bolde mijn wangen en stortte mijn adem uit over de brandende kaarsen. Verlossend, als uitgestort gal. ‘Wens! Wens!’ brulde Suze. Ik had één wens; een ongekend groot verlangen. Hier waren geen witjassen die als klinische waakhonden alle leesvoer bij me vandaan hielden. Hier kon ik eindelijk mijn missie hervatten, zodra ik aan het wakende oog van Suze kon ontsnappen.
Ze bewoog de taartschep voor mijn ogen. ‘Je bent zo stil. We hebben het samen toch weer gezellig?’ De contouren van haar mond begonnen langzaam te vervagen en haar woorden rolden vertraagd over haar lippen, als een verdwaalde echo in een vacuüm van tijd. ‘Hans!’ Ze schudde aan mijn schouders. ‘Heb je je medicijnen ingenomen?’ Ik knikte. ‘Ik ben moe. Dat is alles.’ ‘Echt? Weet je het zeker?’ Sinds mijn veertigste verjaardag was ik zeker van een ding: ik was een uitverkorene met een missie! Dat had moeder me glashelder ingefluisterd. Ze had me geen mooier cadeau kunnen geven. Na jaren van eindeloze gesprekken op de sofa viel het kwartje waardoor ik anders was dan mijn zus, klasgenoten of collega’s bij de bank. Misschien hadden moeder en ik daarom wel zo’n hechte band: we begrepen elkaar. Ik kan niet zeggen dat ik verrast was toen moeder me op mijn verjaardag vroeg haar te helpen bij haar roeping. Met weer die warme stem had ze gezegd: ‘Samen kunnen we de wereld redden. Verdring daarom vanaf nu mijn stem en voeg je naar de werkelijkheid van de onwetenden. Doe alsof; geef antwoorden die passen in de theoretische straatjes van de witjassen. Praat je vrij uit deze kliniek! Via een andere ingang houd ik contact!’ Suze tikte op mijn schouder. ‘Gaat het echt goed, Hans?’ ‘Misschien moet ik even gaan liggen.’ ‘Ben je vermoeid door de autorit?’ Ik keek haar aan. Ze trok het hoedje van haar hoofd en in haar reebruine ogen ontbrak elk spoortje van argwaan. Mijn lieve, naïeve zus. Ik stond op en slingerde mijn reistas over mijn schouder. ‘Tot later.’ Ik zette mijn tas op het bed en draaide mijn hoofd naar de slaapkamerdeur. Beneden klonk gerinkel van de gebakschaaltjes en ik trok de rits van mijn tas open. Onder mijn wasgoed lag het: de krant. Godzijdank was Suze onderweg naar huis gestopt bij een tankstation en ongezien had ik “De Waarheid” meegenomen. Vluchtig sloeg ik de pagina’s om, op zoek naar moeders stem. Mijn oog viel op een twee kolommen brede advertentie. Vreemde tekens en een reeks van onsamenhangende cijfers vulden het vetgedrukte kader. Ja, ze was er weer! Uit een zijvak pakte ik mijn vulpen en ik begon met het ontcijferen.
Opdracht zes. Missie begint vruchten af te werpen. Schrijfwedstrijd wordt georganiseerd met thema waanzin. Uitgelezen kans: eerste stap bewustwording waanzin BUITEN de muren van klinieken. Gijzel uitzendtijd van “De Wereld Draait Door” voor maximale aandacht schrijfwedstrijd en nationale verontwaardiging. Wees overtuigend voor bereiken doel. Niet de onwetenden, maar wij zullen dan vrij zijn, erkenning krijgen en de wereld regeren. Mama. De krant viel uit mijn handen. Moeder was briljant! Niet alledaags nieuws op de Nederlandse televisie zou massaal de aandacht trekken van het volk. Het zou hét gesprek worden op journaals, Twitter, Facebook en in talkshows. Wereldse zaken die de verontwaardiging verdienden, zoals oorlogen, ongeneeslijke ziektes, terreuraanslagen, klimaatverandering, verhongering en bancaire machtsspelletjes, zouden wijken voor mijn onbenullige eenmansactie. Wie was nu gek? Moeder niet. Met haar plan zou het thema van de schrijfwedstrijd breed bediscussieerd worden en de oppositie zou Kamervragen gaan stellen. Ik kon moeder wel omhelzen: ze zette de bevrijding van de intellectuelen geniaal in beweging. De slaapkamerdeur ging open en in een oogwenk stond Suze voor me. ‘Wat ben jij in godsnaam aan het doen?’ ‘Moeder en ik komen je redden.’ ‘Stop! Stop met die onzin!’ Ik wees naar de krant. ‘Denk je nog steeds dat moeder krankzinnig is?’ ‘Was, Hans! Mama is dood!’ ‘Jaloezie verteert je brein. Je kunt ook haar lieveling zijn, wanneer-‘ Ze stompte me. ‘Kom terug, Hans. Terug op deze wereld.’ Zonnestralen vielen de slaapkamer binnen en beschenen mijn opengeslagen krant. Razendsnel veranderden de tekens en cijfers in de ongecodeerde boodschap: Missie in gevaar. Voorkom opnieuw opsluiting. ‘Suze?’ ‘Ja?’ ‘Alsjeblieft, word één van ons.’ ‘Ons?’ ‘De uitverkorenen.’
Hoofdschuddend draaide ze zich om. ‘Wacht! Ik moet je nog iets vertellen.’ Ze keek me vragend aan. ‘Bedankt voor je feestelijke ontvangst. Het was gezellig.’ Ze lachte en pakte mijn hand. Voor de trap liet ik haar hand los en ik keek omhoog. ‘Ga jij maar voor. Ik volg, zoals altijd.’
Gebruiksvoorwaarden Het werk van schrijvers en dichters op Nederland Schrijft mag gratis worden gelezen en/of gedownload voor eigen gebruik. Iedere verspreiding, openbaarmaking, verveelvoudiging of bewerking is niet toegestaan.
