LETS & COMPLEMENTAIRE ECONOMIE:

LETS & COMPLEMENTAIRE ECONOMIE: ONDERSTEUNING, PROMOTIE, GROEI, INNOVATIEF, EXPERIMENTEEL, EXPERTISE,

1.5.10 – 30.04.11 Inhoudelijk verslag

LETS Vlaanderen vzw

1

Werkingsverslag 2010-2011

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 4 1 Inleiding ................................................................................................................................................ 6

2.

1.1.

Situering .................................................................................................................................. 6

1.2.

Actieplan als vertrekpunt voor het tweede projectjaar .......................................................... 6

1.3.

Sturing ..................................................................................................................................... 7

1.4.

Structuur van het verslag ........................................................................................................ 7

LETS in Vlaanderen groeit................................................................................................................ 8 2.1 Interesse in Vlaanderen................................................................................................................. 8 2.1.1 Individuen ............................................................................................................................... 8 2.1.3 Organisaties ............................................................................................................................ 8 2.2 Stijging in aantal groepen ............................................................................................................. 9 2.3 Spreiding van het aantal groepen ................................................................................................. 9 2.4 Stijgend aantal letsers voor Vlaanderen ..................................................................................... 12 2.4.1 Regio West-Vlaanderen ........................................................................................................ 12 2.4.2 Regio Oost-Vlaanderen......................................................................................................... 12 2.4.3 Regio Antwerpen .................................................................................................................. 13 2.4.4 Regio Vlaams-Brabant .......................................................................................................... 14 2.4.5 Regio Limburg ....................................................................................................................... 14 2.4.6 Totale groei voor Vlaanderen ............................................................................................... 15 2.5 LETS Vlaanderen-feest in 2011 succesvoller dan ooit ................................................................. 16 2.6 Ondernomen acties LETS Vlaanderen in de groei ....................................................................... 16 2.6.1 Begeleiding bij ontstaan van LETS-groepen ......................................................................... 16 2.6.2 Promotie en campagne LETS Vlaanderen ism lokale LETS-groepen .................................... 21 2.6.3 Promotiestand ontwikkelen en beschikbaar stellen ............................................................ 23 2.6.4 Educatief materiaal .............................................................................................................. 24 2.5 Conclusie ..................................................................................................................................... 24

3. Een zich organiserend netwerk ......................................................................................................... 25 3.1 Steunpunt LETS Vlaanderen vzw ................................................................................................ 25 3.1.1 Missie, visie en beleidsplan .................................................................................................. 25 3.1.2 Werkgroep vorming.............................................................................................................. 25 3.1.3 Ondersteuning coördinatoren ............................................................................................. 27 LETS Vlaanderen vzw

2


3.1.4 Ondersteuning bestaande groepen ..................................................................................... 29 3.1.5 Doorlopend actieve ondersteuning...................................................................................... 29 3.2 Ondersteuning bij groepsontwikkeling ....................................................................................... 31 3.2.1 Subgroepen .......................................................................................................................... 31 3.2.2 Stuurgroep naast kerngroep ................................................................................................ 32 3.3 4.

Conclusie ............................................................................................................................... 32

Een lerend netwerk ....................................................................................................................... 33 4.1 Onderzoek en vernieuwing ......................................................................................................... 33 4.1.1 Werkgroep duurzame ontwikkeling ..................................................................................... 33 4.1.2 Werkgroep LETS & kansarmoede ......................................................................................... 33 4.1.3 Organisatievernieuwing via LETS.......................................................................................... 34 4.2 Versterken kennis en expertise .................................................................................................. 35 4.2.1 Statuut van een letser .......................................................................................................... 35 4.2.2 Statuut van een LETS-groep ................................................................................................. 36 4.2.3 Archiefsysteem LETS Vlaanderen ......................................................................................... 36 4.2.4 Gevolgde vormingen ............................................................................................................ 36

5.

Innovatie voor de toekomst .......................................................................................................... 38 5.1 LETS, kansarmoede en participatie ............................................................................................. 38 5.2 LETS & consuminderen ................................................................................................................ 38 5.3 LETS & sociale economie ............................................................................................................ 39 5.4 LETS & buurtruil ........................................................................................................................... 39 5.5 LETS & leermunt hogescholen..................................................................................................... 40

6.

Partners in LETS ............................................................................................................................. 42

7.

Beleidscommunicatie .................................................................................................................... 43

8.

Algemeen besluit ........................................................................................................................... 43

9.

Bibliografie..................................................................................................................................... 44

10.

Bijlagen ...................................................................................................................................... 45

LETS Vlaanderen vzw

3


Voorwoord Twee jaar projectmatige ondersteuning door het Departement Werk en Sociale Economie van de Vlaamse Gemeenschap hebben zichtbare resultaten opgeleverd. De verschillende acties en realisaties worden hierna uitvoerig beschreven. Essentieel zijn: -

De LETS-beweging in Vlaanderen – spontaan gegroeide complementaire economie op niveau van de burger, lokale samenleving – heeft zich versterkt kunnen organiseren, wat zich o.m. uit in . belangrijke samenwerkingsverbanden vnl. met middenveldorganisaties en sociale diensten; . verdubbeling van het aantal LETS-groepen; . meer performante aanspreekbaarheid, bereikbaarheid, communicatie; . actieve deelname op het publieke forum aangaande relevante thema’s.

-

Het perspectief van sociaal-zwakkere personen (op de arbeidsmarkt + algemeenmaatschappelijk) kon versterkt worden. Enerzijds werd vanuit RVA/VDAB-zijde duidelijk groen licht gegeven, anderzijds worden LETS-groepen zich bewust van hun potentieel om de competenties van deze personen te versterken. Een mooi voorbeeld hiervan is Sint-Niklaas waar VDAB en LETS in samenwerking gaan in het belang van risicogroepen van de arbeidsmarkt.

-

De efficiëntie en effectiviteit zijn erop kunnen vooruitgaan door het gecoördineerd aanbieden van noodzakelijke basisondersteuning, gaande van het elektronisch LETSadministratiesysteem (waardoor voortaan ook interLETS mogelijk is, wat belangrijke mogelijkheden naar de toekomst inhoudt) over promotiemateriaal en vormingsaanbod.

Wij verhelen niet op een moeilijk punt te staan. De projectmatige ondersteuning heeft aangetoond: 1. De steunpuntfunctie van LETS Vlaanderen, projectmatig opgestart, is structureel nodig op zich + als randvoorwaarde voor nieuwe projectmatige initiatieven. Minimale professionele ondersteuning is bovendien een noodzaak om de evolutie te maken naar een stabiele organisatie, met ook een uitgebreid netwerk van stakeholders die bereid zijn tot gezamenlijke investering via een transparant budgetplan en meerjarenbeleid. 2. Tussen LETS en uiteenlopende beleidsdomeinen zijn er opmerkenswaardige inhoudelijke linken. De belangrijkste zijn: sociale economie (met zowel het gegeven ‘complementaire economie’ an sich als de toeleidingsmogelijkheden en competentieversterkende mogelijkheden vanuit LETS), sociaal-cultureel beleid (sociaal-culturele bewegingen, vrijetijdsparticipatie) en duurzame ontwikkeling. Verder ook: inburgeringsbeleid, integratie van personen met een handicap, steden/plattelandsbeleid, vrijwilligersbeleid,… Dit heeft zich tot nu toe niet kunnen vertalen in een gecoördineerde erkenning. Het kunnen verkennen van deze beleidsraakvlakken zou voor het duurzaam perspectief van LETS in Vlaanderen een belangrijk project. LETS Vlaanderen vzw

4


3. De belangstelling in de samenleving voor LETS gaat verder dan de georganiseerde LETSgroepen. In dit verslag zijn o.m. hogescholen, middenveldorganisaties, lokale besturen,… vermeld. Er gisten interessante, vaak zeer innoverende projecten. Nieuwsoortige samenwerkingsrelaties kunnen voor het complementaire-economiebeleid interessante, verruimende perspectieven geven. Wij hopen de ingezette evolutie verder te kunnen zetten en zijn in elk geval erkentelijk voor de geboden tweejarige projectmatige ondersteuning.

LETS Vlaanderen vzw

5


1 Inleiding Na twee jaar projecterkenning met professionele ondersteuning valt op te merken dat de complementaire economie steeds meer in de kijker komt. LETS Vlaanderen creëert de behoefte niet, maar ze komt de vzw tegemoet. Zowel burgers als organisaties lijken stil te staan bij de hedendaagse samenleving en te zoeken naar innovatieve en creatieve oplossingen. LETS Vlaanderen heeft de voorbije twee jaar en dankzij de steun van sociale economie hard gewerkt om het LETS-concept van vriendendiensten en burenruil breed bekend en aanvaard te maken, net als de idee rond complementaire munten. De professionalisering van het steunpunt heeft daar een wezenlijke bijdrage in geleverd, voornamelijk in de expansie van de complementaire economie, specifiek LETS. Doordat de professionalisering van het steunpunt LETS Vlaanderen vzw zou verdwijnen, zal zijn consequenties hebben in de groei van dit positief netwerk, het onderzoek dat ermee gepaard gaat en de opvolging van nieuwe vragen. Daarom is de vzw zeer actief op zoek naar middelen om de professionaliseringstendens te behouden. LETS is sociaal innovatief, ecologisch, economisch en sociaal duurzaam, het betrekt steeds meer diverse bevolkingsgroepen én heeft een sterk participatief karakter voor bewoners uit een wijk, het dorp, de gemeente of de stad.

1.1. Situering Opdrachtgever: Vlaamse Gemeenschap, Departement Werk en Sociale Economie. Initiatief en uitvoering: LETS Vlaanderen vzw. De doelstellingen van het project kaderen in de optiek van het versterken van de complementaire economie in diverse steden en gemeenten in Vlaanderen. Hiertoe is er afstemming met Netwerk Vlaanderen vzw. Dit voortgangsverslag geeft weer welke activiteiten de projectperiode mei 2010-2011 gebeurd zijn. Toetsingsinstrument is het ingediende actieplan bij aanvang van het tweede projectjaar (zie bijlage 1).

1.2. Actieplan als vertrekpunt voor het tweede projectjaar Ook voor de tweede projectperiode werd een actieplan ontwikkeld met de nodige outputresultaten (zie bijlage 1). Dit actieplan werd goedgekeurd door de leden van de Raad van Bestuur op 22 juni 2010. Het bevat 5 hoofddoelstellingen waarrond LETS Vlaanderen vzw het voorbije jaar heeft gewerkt. Deze zijn:  Kennis en know how ontwikkelen om deskundigheid in het veld te versterken.  Promotie en communicatie zodat LETS breder maatschappelijk bekend geraakt.  De steunpuntfunctie van LETS Vlaanderen vzw versterken en het verkennen van mogelijke antwoorden op maatschappelijke noden. LETS Vlaanderen vzw

6


 Uitbouwen en versterken van het netwerk van LETS.  Voorzien in beleidscommunicatie. Op welke manier er aan deze elementen concreet vorm werd gegeven, komt in dit verslag aan bod.

1.3. Sturing Het intern sturingsorgaan (bepalen doelstellingen en werkwijze, voorbereiding, projectverloop,…) binnen LETS Vlaanderen vzw is de Raad van Bestuur. Deze bestaat uit 10 vertegenwoordigers van de LETS-groepen in Vlaanderen en wordt mee opgevolgd door de coördinator. Er zijn de voorbije projectperiode 5 raden van bestuur doorgegaan. Tevens werd één algemene vergadering ingericht. Bestuursraden LETS Vlaanderen vzw 22/06/2010 Raad van bestuur 14/09/2010 Raad van bestuur 16/11/2010 Raad van bestuur 01/02/2011 Raad van bestuur 09/03/2011 Raad van bestuur 03/04/2011 Algemene vergadering 14/06/2011 Raad van bestuur Tabel 1: bestuurskalender LETS Vlaanderen vzw.

1.4. Structuur van het verslag Op het einde van de projectperiode valt te op te merken dat er voor LETS Vlaanderen op twee jaar tijd veel verandering en vernieuwing is doorgevoerd. LETS Vlaanderen is een netwerk dat volop in uitbreiding is, een zichzelf organiserend netwerk, een netwerk dat stimuleert en naar buiten treedt en tot slot ook een lerend netwerk is. Deze opsomming vormt de structuur van het verslag. Hierin zitten de vijf hoofddoelstellingen van het project vervat. In bijlage zijn voornamelijk aanvullende, inhoudelijke gegevens te vinden. Het werkingsplan voor het jaar 2010-2011 is te vinden in de bijlage.

LETS Vlaanderen vzw

7


2. LETS in Vlaanderen groeit De cijfers hieronder bewijzen dat LETS in Vlaanderen groeit. LETS Vlaanderen registreert, structureert en organiseert de interesse in Vlaanderen voor de complementaire economie, specifiek voor LETS.

2.1 Interesse in Vlaanderen We merken een interessevraag uit diverse hoeken. Het onderscheid dat hierin word gemaakt, is: individuen en organisaties. Individuen verdienen een andere soort professionele aanpak dan organisaties die hun specifieke interesse aan het adres van LETS Vlaanderen tonen.

2.1.1 Individuen De interessevragen van individuen die LETS Vlaanderen vzw bereikten (telefonisch of per mail), zijn pas in het tweede projectjaar (2010-2011) structureel bijgehouden. Voor de periode van mei 2010 t.e.m. mei 2011 zijn er ongeveer 139 individuele vragen binnengekomen. Deze individuele vragen werden telkens vanuit het steunpunt LETS Vlaanderen vzw beantwoord met een doorverwijzing en/of met het voorstel tot opstart van een nieuwe LETS-groep.

Figuur1: individuele interessevragen opgedeeld per provincie

2.1.3 Organisaties Ook organisaties zijn nieuwsgierig naar en vertonen interesse in de LETS- of complementaire methodiek. Tot op vandaag tellen we 24 organisaties uit middenveld, milieubeweging en welzijn die interesse toonden in LETS. De lijst van organisaties is te vinden in bijlage 2. Sommige organisaties zoals KAV (LETS Aalter, Vilvoorde en Schoten), Vormingplus Antwerpen, KVLV (LETS&KIDS Lier-Zandhoven) experimenteren reeds in de praktijk met deze methodiek.

LETS Vlaanderen vzw

8


2.2 Stijging in aantal groepen In vergelijking met de periode voor de aanvang van het project gesubsidieerd door de Vlaamse regering kunnen we spreken van een verdubbeling in het aantal groepen en dit aantal blijft nog groeien. Anno 2011 zijn er 30 LETS-groepen in Vlaanderen. De operationele doelstelling van 30 – tevens vooropgesteld in het actieplan – is dus gehaald.

2008

2009

2010

2011

Figuur 2: het aantal groepen in stijgende lijn over 4 jaar

2.3 Spreiding van het aantal groepen De groei in het aantal groepen manifesteert zich over gans Vlaanderen, maar voornamelijk in de provincies Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant. Dit zijn ook de gebieden waaruit het meeste interesse wordt vertoond (zie tabel ‘interessevragen’). In 2009 zijn LETS Oostende en LETS Kortrijk ontstaan. In 2010 was het de beurt aan Beveren-Waas, Klein-Brabant (als subgroep van Antwerpen stad), LETS & Kids, Dendermonde, Sint-Niklaas. In 2011 werden er LETS-groepen opgericht in Aalter, Eeklo, Hamme, Nevele, Mechelen, Bierbeek en Tervuren. Sommige van deze groepen zijn ontstaan met een specifieke sociale of maatschappelijke doelstelling. Dit zijn in volgorde van ontstaan LETS Aalst-Oudenaarde (1998), LETS Antwerpen binnenstad (2008), LETS Sint-Niklaas (2010), LETS Aalter (2011), en LETS Eeklo (2011):

LETS Vlaanderen vzw

9


LETS in Vlaanderen 30 groepen in 2011

Groepen die professioneel worden aangestuurd

KleinBrabant

Nevele

Beveren-Waas

Aalter SintNiklaas Eeklo

A’pen binnenstad A’pen stad

Geel

Turnhout

A’pen provincie

Hamme

Brugge

Groepen die ontstaan zijn tijdens projectperiode 2009-2011

Mol

Gent Oostende

Lokeren

Westhoek Provincie Limburg

Kortrijk

Leuven AalstOudenaarde

Merchtem Dendermonde

Vilvoorde noordrand Brussel

Tervuren

Tienen

Bierbeek

Mechelen LETS-onderzoek – Leen De Clercq

Figuur 3: de spreiding van de groepen voor gans Vlaanderen LETS Vlaanderen vzw

10


Begijnendijk



de LETS-groep Aalst-Oudenaarde streeft een goede mix van mensen uit de lager sociaaleconomische klasse en mensen uit de gewone sociaal-economische klasse na,



ook is er de LETS-groep Antwerpen binnenstad wordt getrokken door een kerngroep die uit onder andere mensen in kansarmoede bestaat,



in LETS Sint-Niklaas is het de ambitie om een zeer rijke interculturele groep te realiseren. Dit doen ze dankzij middelen die ze verwierven vanuit ‘Managers in diversiteit’ – Inburgering.



LETS Eeklo is in januari hun voorbeeld gevolgd. Daar staat de organisatie van een LETS-groep in de startblokken met de bedoeling een goede mix van bewoners aan te trekken, waaronder ook mensen uit kansarme milieus. Het Wijkcentrum De Kring is er initiatiefnemer in samenwerking met andere hulpverleningsorganisaties. Ook samenlevingsopbouw is actief tijdens de initiële fase. Via het lokaal sociaal beleid wordt deze groep voor één jaar gesubsidieerd door de stad Eeklo.

Al deze groepen werken met coördinatoren die de drempels trachten te verlagen om het ruilen tussen mensen te vergemakkelijken. Ontmoeting is hierbij cruciaal. 

LETS Aalter is opgestart door KAV via een projectaanvraag in het kader van het participatiedecreet. Daar heeft de professional de opdracht de groep samen te stellen en te vormen. Het is de bedoeling dat de professional zich daar overbodig maakt op korte termijn en de groep verzelfstandigd kan worden.

LETS Vlaanderen vzw

11


2.4 Stijgend aantal letsers voor Vlaanderen Dankzij promotieacties, een consequente doorverwijzing vanuit het Vlaams LETS-steunpunt naar lokale LETS-groepen, voldoende laagdrempelige infosessies, … kunnen nieuwe leden gemakkelijk instromen in LETS. We merken dan ook in elke groep een groei in het aantal leden. Afhankelijk van de organisatorische prioriteiten groeit de ene groep al sterker dan de andere.

2.4.1 Regio West-Vlaanderen Alle groepen in West-Vlaanderen zijn gegroeid, uitgenomen LETS Westhoek zit met een terugval in aantal leden. Het behoorde dan ook tot een toekomstdoelstelling van LETS Vlaanderen vzw deze groep terug nieuw leven in te blazen.

Figuur 4: De groei in absolute cijfers voor de regio West-Vlaanderen

2.4.2 Regio Oost-Vlaanderen Bijna alle groepen in Oost-Vlaanderen zijn gegroeid. Zoals merkbaar in de grafiek zijn er ook veel groepen dit jaar ontstaan, waardoor nog geen vergelijk mogelijk is. Uiteraard brengen nieuwe groepen, nieuwe leden met zich mee. Dat het aantal letsers voor Oost-Vlaanderen dus gegroeid is, staat buiten kijf.

LETS Vlaanderen vzw

12


Figuur 5: Oost-Vlaamse LETS-groepen met een stijgend aantal letsers (absolute cijfers)

2.4.3 Regio Antwerpen Ook voor de provincie Antwerpen is bijna in alle groepen een stijging in aantal leden vast te stellen. Enkel het project rond flexibele kinderopvang ‘LETS & KIDS’ georganiseerd door KVLV is stopgezet. Leden van dit project zijn opgenomen in de LETS-groep Antwerpen provincie.

Figuur 6: Ook voor de regio Antwerpen valt een stijging in aantal leden op te merken (absolute cijfers)

LETS Vlaanderen vzw

13


2.4.4 Regio Vlaams-Brabant Uitgezonderd Vlaams-Brabant en Tienen zijn alle groepen in Vlaams-Brabant groeiend. Rond 15 mei bereikte bij LETS Vlaanderen vzw nog een vraag van een persoon die interesse vertoonde in de opstart van LETS Hageland. Deze provincie kan zeker nog verder bewerkt worden. De groepen die minder goed draaien, verdienen wel wat ondersteuning van LETS Vlaanderen. Onder andere voor de groep LETS Noord-Brabant wilden LETS Vlaanderen en KAV samenwerken om deze groep nieuwe energie in te blazen.

Figuur 7: ook inVlaams-Brabant is er groei vast te stellen in het aantal leden (absolute cijfers). 2 groepen hebben echter te maken met een daling

2.4.5 Regio Limburg De regio Limburg kent ongeveer een status quo in aantal leden. Dit is ook een provincie waar LETS Vlaanderen minder actief op ingezet heeft tijdens de projectperiode.

LETS Vlaanderen vzw

14


Figuur 8: in Limburg is er een status quo in aantal leden (absolute cijfers)

2.4.6 Totale groei voor Vlaanderen Ten opzichte van 2009 is het aantal leden met 357 individuen gestegen. We kunnen spreken van een bredere bereik zowel in aantal groepen als in aantal leden. Vermoed wordt dat dit in de toekomst nog zal stijgen. Alle groepen, maar zeker ook de nieuwe zetten vandaag in op groei in aantal leden, naast uiteraard het behouden van dynamiek in de groep. De ondersteuning vanuit LETS Vlaanderen, dankzij professionalisering, heeft zeker een bijdrage geleverd in de algemene groei rond complementaire economie en LETS, zie verder 2.6.

Figuur 9: de totale groei in aantal leden voor Vlaanderen

LETS Vlaanderen vzw

15


2.5 LETS Vlaanderen-feest in 2011 succesvoller dan ooit Waar er 60 aanwezigen waren op het LETS Vlaanderen feest te Brugge in 2009, zagen we een verdubbeling in aantal in 2010. Mol mocht namelijk 120 aanwezigen verwelkomen. Enkele letsers uit Nederland waren er ook bij, oa uit ‘s Hertogenbosch, Helmond en Geldrop. In bijlage 3 is de uitnodiging te vinden. Hieruit valt ook af te leiden welke workshops er op het programma stonden.

LETS Vlaanderen feest te Brugge, 60 aanwezigen

LETS Vlaanderen-feest te Mol, 120 aanwezigen

2.6 Ondernomen acties LETS Vlaanderen in de groei 2.6.1 Begeleiding bij ontstaan van LETS-groepen LETS Vlaanderen had de voorbije twee jaar een cruciale functie bij het ontstaan van groepen, vooral in de initiële fase blijkt voor LETS Vlaanderen een belangrijke functie weggelegd. Individueel geïnteresseerden weten vaak niet hoe een groep op te starten. De ondersteuning vanuit LETS Vlaanderen heeft de opstartdrempel aanzienlijk verlaagd. Ondernomen acties hiertoe, zijn: -

ontwikkelen van een starterspakket (2009),

-

verspreiden en bekendmaking (via media, website, face-à-face) van het starterspakket (zie bijlage 4 ondersteuningsmethodiek),

-

onderzoek naar regio’s waar er nog geen LETS-groep is,

-

registratie geïnteresseerden per gebied (individuen en/of organisaties),

-

netwerken op lokaal niveau voor het vormen van een starters-, of kerngroep,

-

contact met andere LETS-groepen aanbieden, verrijkend voor ervaringsuitwisseling bij de organisatie van een groep,

-

ondersteuning (financieel alsook het aanleveren van) bij eerste promotieacties: flyers, affiches, promotiestand, … .

LETS Vlaanderen vzw

16


-

zoeken naar mogelijke organisatielinken, waarbij de LETS-groep aansluiting kan vinden: zalen, beschikbaar netwerk, … .

-

de website van LETS Vlaanderen aanvullen of aanpassen waar nodig,

-

aanwezigheid op eerste instapmoment: gedragen project – ook nationaal,

-

informatie bieden en sensibiliseren over wettelijke en juridische kaders: verzekering, werkloosheid, …

-

beschikbaar stellen van eLAS en eventueel financieel ondersteunen (zie bijlage 5).

-

…

A. Registratie verspreiding starterspakket Er zijn reeds 18 starterspakketten in diverse regio’s verspreid. Voor de verspreiding van het starterspakket werd een ondersteuningsplan opgesteld: zie bijlage 4. Zo worden starterspakketten pas verdeeld als er effectief pogingen zullen ondernomen worden tot de opstart van een LETS-groep. Het initiatief tot de opstart van een LETS-groep kan op twee manieren ontstaan: 

ofwel neemt LETS Vlaanderen initiatief door een stijgende vraag in een bepaalde regio van vrijwilligers en/of organisaties en dus potentieel voor de opstart van een groep,



ofwel nemen organisaties en/of vrijwilligers zelf het heft in handen en contacteren ze hiervoor LETS Vlaanderen vzw.

In beide gevallen treedt LETS Vlaanderen als actieve ondersteuner op. Regio Eeklo

Tijdsperiode 31 mei ‘10

Nieuwe groep In opstart

WestVlaanderen

Dienst/organisatie Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Wijkcentrum De Kring Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen

28 juni ‘10

/

Mechelen

CC H30

5 juli ‘10

In opstart

Bornem

Vrijwilliger

25 juli ‘10

Opgestart: KleinBrabant (subgroep LETS Antwerpen provincie)

Limburg

ACW Limburg

2 september ‘10

Hamme

Vrijwilliger

7 september ‘10

Evolutie naar subgroeperingen In opstart

Turnhout

Vormingplus

7 september ‘10

/

LETS Vlaanderen vzw

17


Halle – Asse

Archéduc

4 oktober ‘10

In opstart

Kessel-Lo, Schoten, Eeklo & Limburg Boom

KAV Nationaal

4 oktober ‘10

In opstart

Vormingplus

25 oktober ‘10

In opstart

Beveren-Waas

Vrijwilliger

18 oktober ‘10

Aalter

Bewegingswerker KAV

22 november ‘10 December 2010 Januari 2011 Januari 2011 Maart 2011

Opgestart: Beveren-Waas In opstart

Nevele Bierbeek Dendermonde Dilbeek

Vrijwilligers Vrijwilligers Vrijwilligers Professional lokaal dienstencentrum Ranst cultuurambtenaar Antwerpen Jeroen Goris Arthesishogeschool Tabel 2: afgeleverde starterpakketten

April 2011 April 2011

opstart opstart Opstart / / Leermunt / stageopdracht

B. Registratie acties LETS Vlaanderen bij de opstart LETS-groepen Hieronder is een registratie van acties te vinden waaraan LETS Vlaanderen (onder de vorm van het coördinatorschap) actief heeft bijgedragen. Opstart LETS Eeklo Aftastend gesprek Meetjesland en LETS. Op initiatief van LETS Vlaanderen. Aanwezigen: verantwoordelijke samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen 13 juli ‘10 LETS een kans voor Eeklo? Samenkomst met verantwoordelijke wijkcentrum De Kring Augustus ‘10 Opstellen subsidieaanvraag voor lokaal sociaal beleid, naar een voorbeeld van LETS Sint-Niklaas. 18 augustus ‘10 Eerste infomoment voor professionele hulpverleners. 23 november ‘10 Netwerkvergadering met andere verenigingen: voedselteams en KAV 28 januari ‘11 Stuurgroep LETS Eeklo Tabel 3: ondersteuning tav LETS Eeklo 31 mei ‘10

25 juli 28 oktober LETS Vlaanderen vzw

Opstart LETS Klein-Brabant LETS Klein-Brabant: netwerkvergadering met 7-tal geïnteresseerden. Bespreking LETS Klein-Brabant als subgroep van LETS Antwerpen provincie. 18


Tabel 4: ondersteuning tav LETS Klein-Brabant Opstart LETS Hamme 7 september ‘10 Initiële fase LETS Hamme 17 maart ‘10 Opstart LETS Hamme Tabel 5: ondersteuning tav LETS Hamme Opstart LETS Mechelen Overleg H30 Mechelen: een socio-culturele organisatie die interesse vertoond in LETS. 29 november ‘10 LETS een kans voor Mechelen? Netwerkvergadering LETS Mechelen met H30, Vormingplus en 4 individueel geïnteresseerden. 22 februari ‘11 Voorbereiding opstart LETS Mechelen. 4 april ‘11 Opstart LETS Mechelen: 40 aanwezigen. Tabel 6: Ondersteuning tav LETS Mechelen 7 juli ‘10

Opstart LETS Aalter-Schoten & Noord-Brabant 8 oktober’10 Vergadering KAV- LETS Sint-Niklaas – LETS Vlaanderen vzw: KAV wil 4 LETS-goepen in Vlaanderen opstarten en schakelt hiervoor de expertise van LETS Vlaanderen in. 22 november ‘10 LETS een kans voor Aalter? Netwerkvergadering LETS Aalter 6 december ‘10 Stuugroep LETS & KAV 15 februari ‘11 LETS Vilvoorde: mogelijkheden in samenwerking met KAV? 5 mei ‘11 Stuurgroep LETS & KAV Tabel 7: ondersteuning tav KAV en LETS-projecten Opstart LETS Beveren-Waas 20 oktober ‘10 initiële fase LETS Beveren-Waas 9 november ‘10 LETS Beveren startmoment 6 december ‘10 stuurgroep KAV en LETS 10 februari ‘11 Startmoment LETS Aalter Tabel 8: ondersteuning tav LETS Beveren-Waas Opstart LETS Nevele 1 december ‘10 initiële fase LETS Nevele 25 januari ‘11 netwerkvergadering LETS Nevele 6 april ‘11 opstartvergadering LETS Nevele Tabel 9: ondersteuning tav LETS Nevele Opstart LETS Bierbeek 3 maart ‘11 Netwerkvergadering Opvelp/Bierbeek Tabel 10: ondersteuning tav LETS Bierbeek LETS Vlaanderen vzw

19


C. Registratie van LETS-groepen op eLAS Provincies

LETS-groepen op eLAS

West-Vlaanderen

LETS Oostende LETS Brugge LETS Aalst-Oudenaarde LETS Dendermonde LETS Sint-Niklaas LETS Beveren-Waas LETS Eeklo LETS Aalter LETS Begijnendijk LETS Bierbeek LETS Antwerpen binnenstad LETS Antwerpen stad LETS Antwerpen provincie met Klein-Brabant subgroep

Oost-Vlaanderen

Brabant Antwerpen

Financiële ondersteuning door LETS Vlaanderen vzw

LETS Mol LETS Turnhout LETS Geel LETS Mechelen Limburg LETS Limburg Totaal 19 groepen Tabel 11: LETS-groepen op eLAS

/ / / / / €70 / / €70 / / €70 / / / / €70 / €280

D. Registratie intervisiemomenten tav nieuwe LETS-groepen Opstartende groepen doen geregeld beroep op LETS Vlaanderen. Niet enkel de praktische ondersteuning is hierbij belangrijk, maar evenzeer de ervaringsuitwisseling tussen LETS-groepen blijkt cruciaal in de opstart. Ook de coördinator van LETS Vlaanderen organiseert dergelijke ervaringsuitwisselingen op basis van bepaalde noden en vragen die zich aandienen. Het delen van expertise in functie van een waterdichte methodiekontwikkeling blijkt een sterke factor te zijn. Zeker bij de opstart van een LETS-groep met een specifieke doelstelling. Gewezen intervisiemomenten tussen groepen Coördinatoren LETS Aalst-Oudenaarde en LETS 22/06/2010 Opstart LETS Sint-Niklaas Antwerpen binnenstad doen uitleg over eigen werking. 28/06/2010 Bezoek samenlevingsopbouw Educatief medewerker LETS Oostende doet uitleg bij samenlevingsopbouw WestWest-Vlaanderen Vlaanderen. 13/07/2010

Voorbereiding LETS & kansarmoede

Deelname coördinatoren LETS Sint-Niklaas en LETS Aalst-Oudenaarde.

18/08/2010

LETS Eeklo opstart

LETS Sint-Niklaas biedt uitleg aan opstartende groep LETS Eeklo over de werking.

LETS Vlaanderen vzw

20


Vrijwilligers LETS Brugge geven uitleg aan vrijwilligers LETS Mol. Vrijwilliger LETS Lokeren geeft uitleg aan 07/09/2010 vrijwilligers uit Hamme over de werking. Coördinator LETS Aalst-Oudenaarde geeft uitleg 07/10/2010 Archéduc Asse, Halle, Vilvoorde aan educatieve medewerkers. Coördinator LETS Sint-Niklaas en LETS Aalst08/10/2010 KAV opstart LETS-groepen Oudenaarde geven uitleg over de werking. Tabel 12: intervisie: groepen versterken elkaar door met elkaar ervaringen uit te wisselen. 28/08/2010

Voorbereiding LETS Vlaanderen feest LETS Hamme opstart

2.6.2 Promotie en campagne LETS Vlaanderen ism lokale LETS-groepen Er is een absolute noodzaak om LETS breder bekend en aanvaard te maken in de samenleving. Het voorbije jaar kwam LETS bijna maandelijks aan bod in een lokaal of nationaal medium. Dit bevordert uiteraard de bekendmaking en draagt ertoe bij dat mensen gestimuleerd worden zich aan te sluiten bij een bepaalde LETS-kring indien zij dit wensen. De artikels zijn eveneens te vinden op de website www.letsvlaanderen.be, onder de link ‘in de pers’. Lokale en nationale persartikels 2010 April 02/04/2010 De Zeewacht – Oostende 08/04/2010 Radio Nostalgie (7u40) 13/04/2010

13/04/2010 April 2010 Mei 12/05/2010

Radio 2 OostVlaanderen (16u) avondpost Tv Oost – Sint-Niklaas Den Balegemse Roeper

“Niets moet, helpen mag!” Interview met Katelijn Bombeke, coördinator Antwerpen binnenstad. Interview met Leen De Clercq, coördinator LETS Vlaanderen vzw. LETS Sint-Niklaas olv coördinator Isabel Bombeke. “Wat is nu letsen?”

De StreekkrantOostende Het Nieuwsblad Oostende De Streekkrant Oostende

“LETS ruilsysteem scoort.”

“Helpen met ruilen.” “Ruilen is in.” “Ruisbroekse buren letsen.” “Klusjes doen in ruil voor asperges.”

27/08/2010

Denderend Aalst VDAB MagEzine RVT webnieuws Gazet van Antwerpen Bornem RTV-Mechelen

September 07/09/2010

Het Nieuwsblad

“Ruilsysteem voor klusjes in Klein-Brabant. Hoe groter de

15/05/2010 12/05/2010 Augustus Augst 2010 Augst 2010 26/08/2010 25/08/2010

LETS Vlaanderen vzw

“Steeds meer mensen letsen elkaar diensten.” “Lets ruilysysteem scoort.”

“Nieuwe LETS-groep in Sint-Amands.” Interview met Frank Bervoets, initiatiefnemer LETS Klein Brabant.

21


19/09/2010 Sept 2010 Oktober Sept-okt-nov 2010 2010-2011 Oktober 2010 12 oktober 2010 08 oktober 2010 29 oktober 2010 November Herfst 2010 December December 2010 2011 Februari Februari 2011 12 & 13 februari 2011 17 februari 2011 26 februari 2011 28 februari 2011 Maart 16 maart 2011 31 maart 2011 April April 2011 Mei Mei 2011

Mechelen-Lier De Zondag Agendaplus

groep, hoe interessanter.” “Bornem in de kijker. Letsen en pollekes.” “Een andere kijk op geld.” Door Igor Byttebier

Magazine Netwerk Vlaanderen Licap – schoolagenda VVKSO Gazet van Antwerpen Dendermonde De Streekkrant

“Van porto tot powerpoint. Letsers leren, creëren en waarderen.” “Hedendaags ruilen met LETS biedt nieuwe mogelijkheden.” “Door elkaar te helpen worden we vrienden.”

De Zeewacht Oostende Gazet van Antwerpen – Mol

“Vriendendiensten ruilen. Puntensysteem bevordert sociale contacten.“ “Goederen en diensten ruilen.” “We ruilen hier alles, behalve onze partners.”

Energiek - Electrabel

“Toptips op maat van grote gezinnen.”

Change Think Positive

“Laten we weer gewoon ruilen.” (enkele leden van LETS Gent getuigen).

Het Nieuwsblad Aalter Stadstv Dendermonde – TV Oost Het Nieuwsblad Aalter TV Oost- omroep Zeeland – Focus TV & ATV De Standaard en De Morgen

“Aalter gaat weer letsen.”

Het Nieuwsblad Waregem Radio 2 OostVlaanderen

“Ruilhandel bevordert sociale contacten.”

Mo-magazine

“Ruileconomie is sociaal en groen.”

Zone 09 en Zone 03

“LET’S LETS: eenmaal, andermaal, verletst!”

“Letsen en duurzaamheid.” “LETS in Aalter.” “letsen in Dendermonde.”

“Leven met minder is vaak verrijkend.”

“Letsen in Asse.”

Tabel 13:actieve promotie LETS in lokale, provinciale en nationale pers

LETS Vlaanderen vzw

22


2.6.3 Promotiestand ontwikkelen en beschikbaar stellen Om de aanwezigheidspolitiek van LETS in de samenleving te verhogen en te ondersteunen, heeft LETS Vlaanderen vzw een promotiestand ontwikkeld, bestaande uit: de uitvergrootte LETS-strip, een LETS-banner, een LETS-doek, het starterspakket, folders en artikels. Iedere LETS-groep kan gebruikmaken van deze stand voor lokale promotieacties. Dat dit aanbod succes heeft, bewijst de tabel hieronder. Zowel bestaande groepen als nieuwe, opstartende groepen ervaren dit als ondersteunend. Gemiddeld wordt de promotiestand twee keer per maand uitgeleend of gebruikt: zowel nationaal als door een bepaalde LETS-groep die een evenement inricht of deelneemt aan lokale beurzen. Promotiestand LETS Vlaanderen: deelname beurzen, markten en evenementen Februari 27/02/2010 LETS Sint-Niklaas – infossessie April 13/04/2010 LETS Sint-Niklaas – infosessie 21/04/2010 LETS Brugge – infosessie 24/04/2010 LETS Oostende – LETS Fashion 28/04/2010 LETS Westhoek – infosessie Mei 05/05/2010 LETS Vlaanderen vzw – noord-zuid-studenten Leuven 14/05/2010 LETS Aalst-Oudenaarde – Wereldfeest Aalst 21/05/2010 LETS Sint-Niklaas – Rockfestival statiewest Juni 05/06/2010 LETS Aalst-Oudenaarde – Open Ecotuinen 06/06/2010 LETS Aalst-Oudenaarde – Open Ecotuinen 09/06/2010 LETS Vlaanderen vzw – infosessie verenigde verenigingen 22/06/2010 LETS Sint-Niklaas – infosessie Augustus 14/08/2010 LETS Oostende – Infostand Paulusfeesten September 11/09/2010 LETS Antwerpen binnenstad – infostand cultuurmarkt Berchem Bruist 18/09/2010 LETS Bornem – Pumekafestival Oktober 10/10/2010 LETS Aalst-Oudenaarde ecolifebeurs Asse 14/10/2010 LETS Vlaanderen vzw ‘LETS en kansarmoede’ Sociale Hogeschool Heverlee 24/10/2010 LETS Vlaanderen vzw – LETS Vlaanderen-feest November 07/11/2010 LETS Durme – LETS-markt Februari 05/02/2011 LETS Kortrijk ism LETS Vlaanderen: Ecopop – expo Kortrijk Maart 18/03/2011 LETS Vlaanderen: Onderwijsdag Arteveldehogeschool – duurzaamheid 19/03/2011 LETS Oostende: LETS Books-evenement April 03/04/2011 LETS Mol: Ecologische markt te Balen 30/04/2011 LETS Oostende: LETS Fashion LETS Vlaanderen vzw

23


Mei 01/05/2011 21/05/2011 28/05/2011 28/05/2011

LETS Aalst-Oudenaarde: Erfgoeddag Geraardsbergen – armoe troef LETS Vlaanderen ism LETS Leuven: 100 jaar KVLV Leuven duurzaamheidsmarkt LETS Aalst-Oudenaarde: Ronse Wijkcentrum ’t Spoor - buurtdag LETS Aalst-Oudenaarde: Balegem ‘leefschool’ - opendeur

Juni 05/06/2011 12/06/2011

LETS Turnhout ism Dynamo: markt Oosteeklo - duurzaamheidsmarkt

Tabel 14: promotiestand LETS Vlaanderen vzw op verplaatsing

2.6.4 Educatief materiaal Vanuit het oogpunt van promotie rond en meer bekendheid over LETS werd de idee geopperd om een film te ontwikkelen. Er bestaan zeer goede filmpjes die LETS op een zeer eenvoudige wijze bekend maken en kaderen in een bredere economisch, ecologisch en sociaal perspectief. Deze educatieve materialen willen we verder gebruiken met de LETS-groepen en beschikbaar stellen van de groepen. Volgende filmpjes zijn digitaal te raadplegen: 

http://194.78.173.117/stadstv/default_cms.asp (uitzending 11 maart; met dank aan de stad Dendermonde en LETS Dendermonde)



http://lets.brugseverenigingen.be/ (met dank aan de stad Brugge en LETS Brugge)



http://www.letsdendermonde.be/ (met dank aan LETS Dendermonde)



http://www.youtube.com/watch?v=9e9on6QAWTg (met dank aan AnnSophie Debleu Howest, geen muziekrechten aangevraagd)

Toekomst: om ondersteunend te zijn ten aanzien van bestaande LETS-groepen is het ook de bedoeling om steeds meer powerpoint-presentaties online te zetten of te verdelen. Op die manier kunnen infosessies gemakkelijk overgenomen worden door de lokale LETS-groepen.

2.5 Conclusie Via de registratie van voorbije acties moet duidelijk zijn dat LETS Vlaanderen als zeer actief steunpunt fungeert. LETS Vlaanderen wordt geconsulteerd en heeft een organiserende, faciliterende, coördinerende rol bij de opstart en begeleiding van LETS-groepen.

LETS Vlaanderen vzw

24


3. Een zich organiserend netwerk 3.1 Steunpunt LETS Vlaanderen vzw LETS Vlaanderen vzw is de voorbije twee jaar uitgegroeid tot een volwaardig steunpunt. Dit steunpunt speelt organisatiekundig de rol van expertise- en netwerkorganisatie. Zowel LETS Vlaanderen als de LETS-groepen zijn in hun organisatie aan verandering onderhevig. Er wordt meer en meer de klemtoon gelegd op zowel organisatiemanagement- en versterking als het delen van expertise via vorming en begeleiding. Taken die tot dit steunpunt behoren, zijn onder meer: - ondersteunen van (ver)nieuwe(nde) acties, - advies verlenen, doorverwijzen, groeperen en/of beantwoorden van individuele of organisatorische vragen/noden, - een onderzoekende en ondersteunende rol waar nodig: onderzoek wordt gevoerd tussen groepen of bij experts ter zake, - ondersteunen van bestaande groepen.

3.1.1 Missie, visie en beleidsplan Mede door de stijgende en diverse soorten (innovatieve) vragen die aan LETS Vlaanderen vzw gesteld worden, stijgt ook de nood om voor LETS Vlaanderen vzw - net als iedere organisatie die kwaliteitsvol werkt - een missie en visie te ontwikkelen. Hierbij kan gestreefd worden naar uitgeschreven beleidsplan met strategische lange- en korte termijndoelstellingen. Beginstappen: vanuit de idee dat een missie en visie gedragen wordt door meerdere betrokkenen in de organisatie werd er reeds een eerste bevraging bij individuele letsers (al dan niet trekkers van een groep) op het LETS Vlaanderen Feest georganiseerd (zie bijlage 6). Dit wordt met de raad van bestuur verder geanalyseerd. Toekomst: realisatie van een missie, visie en beleidsplan eventueel met experts ter zake.

3.1.2 Werkgroep vorming Vanuit de nood aan het teamgericht uitdiepen van diverse thema’s ten gunste van LETS-groepen is er een werkgroep ‘vorming’ ontstaan binnen de structuur van LETS Vlaanderen vzw. Deze bestaat uit vier vrijwilligers uit diverse LETS-groepen (LETS Lokeren, LETS Sint-Niklaas en LETS Oostende) die zich bij de uitdieping van vormingsnoden van LETS-groepen engageren. De coördinator organiseert en bereidt de vergadering voor. Er werd het voorbije jaar intensief ingezet op de organisatie van vormingen. Hieronder is de frequentie van samenkomst te vinden. Samenkomsten werkgroep vorming 04/02/2010 Werkgroep vorming 23/02/2010 Werkgroep vorming 19/03/2010 Werkgroep vorming 23/04/2010 Werkgroep vorming 16/07/2010 Werkgroep vorming 15/10/2010 Werkgroep vorming LETS Vlaanderen vzw

25


25/03/2011 Werkgroep vorming Tabel15: bijeenkomsten werkgroep vorming Om bepaalde vormingsnoden in kaart te brengen, werd bij aanvang van dit project een onderzoek gevoerd bij zowel letsers als de kerngroepen van alle LETS-groepen in Vlaanderen. Onderstaande grafiek toont de resultaten van het kwantitatief onderzoek dat in 2008 is gebeurd. Vormingsnoden binnen LETS

vorming voor verschillende letsgroepen vorming voor eigen letsgroep

andere belangrijke thema's

op mijn strepen staan

nieuwe mogelijkheden initiatieven

wettelijke aspecten lid

bekendmaking

moeilijk initiatief nemen

omgaan met waarden en normen

actief en creatief

0,00

20,00

40,00 60,00 80,00 eerder interesse tot sterke interesse procent

100,00

Figuur 10: onderzoek 2009, vormingsnoden LETS Vlaanderen Deze onderzoeksgegevens waren de basis voor de organisatie van vormingen. In 2009 en 2010 werd de meeste aandacht besteed aan de items ‘nieuwe mogelijkheden en initiatieven’, ‘actief en creatief deelnemen in LETS’ en ‘assertief letsen’. In bijlage 7 zijn de aanwezigheidsmetingen van enkele workshops te vinden. Hoe we inhoudelijk antwoord gaven deze vormingsnoden is te vinden in onderstaande tabel. LETS Vlaanderen vzw

26


Concrete realisaties werkgroep vorming Draaiboek groepsactiviteiten: Juni 2010 beschikbaar op de website 29/09/2010 Interletsvergadering 24/10/2010

Workshop ‘good practices’ (groepsactiviteiten en La Route des SEL)

Speelt in op de volgende nood /behoefte Nieuwe mogelijkheden en initiatieven + actief en creatief. Nieuwe mogelijkheden en initiatieven + Op mondelinge vraag van vele groepen. Nieuwe mogelijkheden en initiatieven + Actief en creatief.

Nieuwe mogelijkheden en initiatieven + Actief en creatief. 24/10/2010 Workshop eLAS Nieuwe mogelijkheden en initiatieven. 24/10/2010 Workshop assertiviteit Op mijn strepen staan. Nieuwe mogelijkheden en initiatieven + 09/02/2011 Interletsvergadering Op mondelinge vraag van vele groepen. 04/05/2011 Workshop assertiviteit Op mijn strepen staan. Tabel 16: georganiseerde vorming als antwoord op vormingsnoden 24/10/2010

Workshop ‘LETS Helmond’

3.1.3 Ondersteuning coördinatoren Naast vorming voor (kern)-leden van LETS-groepen bood LETS Vlaanderen ook intervisiemomenten voor coördinatoren die professioneel een LETS-groep coördineren. De meerderheid van de coördinatoren zijn vandaag werkzaam in Oost-Vlaamse LETS-groepen (Aalst-Oudenaarde, Eeklo en Sint-Niklaas, 1 professional uit Antwerpen) en hebben de doelstelling een ‘sociale mix’ van mensen in de LETS-groep te betrekken. LETS is dan een bewust project van sociale inclusie: jong, oud, rijk, arm, allochtoon, autochtoon, … . Deze projecten zijn in zeker zin specifiek omdat de professionele coördinator tracht om drempels te verlagen. Omdat dit vernieuwend pionierswerk is, wordt hierbij ondersteuning door LETS Vlaanderen geboden bij lokale projecten met een specifieke doelstelling zoals kansarmoedebestrijding is. Taken zijn dan: - Ondersteunen bij het schrijven van aanvraagdossier tot subsidies (vb. voor Eeklo het lokaal sociaal beleid). - Het centraliseren van en het mee nadenken over nieuwe methodieken en mogelijke initiatieven die ten goede komen aan een inclusieve LETS-groep. - Het organiseren van infosessies en ervaringsuitwisselingen van lokale LETS-coördinatoren met betrekking tot de ‘good practices’. - Advies verlenen bij inhoudelijke vragen en bedenkingen. - Andere LETS-groepen mee sensibiliseren. - Waar nodig bijsturen alsook aansturen tot evaluatie en verbetering.

LETS Vlaanderen vzw

27


A. Intervisie coördinatoren Omdat coördinatoren vaak de opdracht hebben een goede sociale mix in de LETS-groep te verwezenlijken is het van groot belang dat coördinatoren hun ervaringen over goede praktijken, over wat al dan niet werkt, kunnen delen. Op 14 december 2010 werd een intervisiemoment georganiseerd. Op de agenda stond: de voorstelling van ieders LETS-werking met de bijhorende vragen:  welke specifieke doelgroep(en) worden bereikt en hebben deze een functie/een rol binnen de LETS-werking? Hoe zijn deze mensen bij LETS uitgekomen?  Hoe worden vrijwilligers in het algemeen aangestuurd/betrokken?  Welke (al dan niet drempelverlagende) methodieken worden toegepast binnen de groep? Welke functie hebben ze: kennismaking, sociale cohesie, activeren van mensen, sociale inclusie, ... . Wat werkt goed, wat werkt minder goed?  Wat zijn de taken/de rol van de coördinator in de lokale LETS-werking?  Wat is uniek/vernieuwend binnen de lokale LETS-werking? Aanwezigen: 

Katelijn Bombeke, educatief medewerker vormingplus Antwerpen en coördinator LETS Antwerpen binnenstad,



Isabel Bombeke, coördinator LETS Sint-Niklaas,



Heidi Neukermans, coördinator LETS Aalst-Oudenaarde (vanaf januari vervangen door Karen Schaubroeck),



Lien De Bruycker, startende coördinator LETS Eeklo.

B. Overleg startende coördinatoren In 2011 zijn er twee coördinatoren gestart binnen een lokale LETS-werking. Startende coördinatoren hebben juridische en praktische opstartvragen (organisatie en methodieken) rond LETS. Het werd als zinvol ervaren deze vragen te bundelen in een overlegmoment. 24 januari 2011 

Lien De Bruycker, coördinator LETS Eeklo



Karen Schaubroeck, coördinator LETS Aalst-Oudenaarde (vervanging voor Heidi Neukermans)

17 februari 2011  Karen Schaubroeck, coördinator LETS Aalst-Oudenaarde LETS Vlaanderen vzw

28


3 maart 2011  Isabel Bombeke, coördinator LETS Sint-Niklaas  Lien De Bruycker, coördinator LETS Eeklo 11 maart 2011  Karen Schaubroeck, coördinator LETS Aalst-Oudenaarde

3.1.4 Ondersteuning bestaande groepen In functie van kwaliteitsverbetering ondersteunt LETS Vlaanderen bestaande groepen via concrete initiatieven. A. Ondersteuning minder goed draaiende groepen Omdat LETS Vlaanderen een sterke doorverwijzingrol heeft en het ook belangrijk is dat groepen die minder goed draaien versterkt worden, wil LETS Vlaanderen deze groepen ondersteunen in het sterker maken van de groepswerking. Op dit moment behoren LETS Westhoek en LETS NoordBrabant tot deze categorie. De versterkende actie hebben het voorbije jaar minder prioriteit gekend in vergelijking met de groei van LETS in Vlaanderen. Enkele concrete acties: -

KAV en LETS Noord-Brabant kunnen mogelijks samenwerken met als doelstelling een breder netwerk te mobiliseren,

-

LETS Westhoek: eerst contacten werden reeds gelegd met Samenlevingsopbouw WestVlaanderen. Deze organisatie kan niet aan het LETS-project tegemoetkomen, meldden ze reeds.

B. Digitaal traject optimaliseren Op dit moment wordt de website van LETS Vlaanderen vzw volop aangepast in samenwerking met een bedrijf in webdesign. Dit ter bevordering van de kwaliteit van de informatie- en communicatiedragers, ook op het gebied van het verspreiden van e-zine. Er wordt ook gedacht aan de ontwikkeling van een digitaal forum zodat LETS-groepen met elkaar ervaringen kunnen delen over bepaalde en vaak LETS-specifieke thema’s. Bedoeling is om van de website een actief instrument te maken waarop groepen de nodige materialen vinden, maar ook nieuwe mensen hun weg vinden.

3.1.5 Doorlopend actieve ondersteuning Per e-mail komen tal van vragen bij LETS Vlaanderen vzw. De meeste vragen bereiken LETS Vlaanderen via digitale weg. Zowel vragen van mensen die geïnteresseerd zijn in LETS als vragen van trekkers uit bestaande LETS-groepen. Bijna dagelijks worden mails gecheckt en beantwoord.

LETS Vlaanderen vzw

29


Ook bestaande LETS-groepen stellen vaak hun vragen per mail. De vragen die regelmatig worden gesteld, zijn opgesplitst in thema’s: administratie rond RVA, de erkenning als socio-culturele vereniging, de evolutie naar een vzw, technische ontwikkelingen rond LETS (puntensysteem), aanbod van tools en materiaal, informatievragen over verzekeringen, vragen van zelfstandigen in LETS, … .

LETS Vlaanderen vzw

30


3.2 Ondersteuning bij groepsontwikkeling Ook binnen LETS-groepen zien we allerlei experimenten en good practices ontstaan die onderzocht en bij succes gemultipliceerd werden. Wat op dit moment als positief ervaren wordt, is het systeem van lokale subgroepen voor LETS-groepen die bij opstart een redelijk groot territorium afbakenden. Daarnaast is er ook de praktijk om in het management van een LETS-groep (zie organogram) boven de kerngroep ook een stuurgroep waarin organisaties vertegenwoordigd zijn te ontwikkelen. Dit is zeker aangewezen voor LETS-groepen die een specifieke (maatschappelijke) doelstelling dienen te verwezenlijken.

3.2.1 Subgroepen Er zijn LETS-groepen die bij de opstartfase een zeer groot territorium afgebakend hebben. Het gevolg is dat deze groepen omwille van de zeer grote afstand minder goed draaien. We hebben het over LETS Aalst-Oudenaarde, LETS Antwerpen provincie en LETS Limburg. Onder andere voor LETS AalstOudenaarde en LETS Antwerpen provincie trachten we sterkere subgroepen te ontwikkelen. Een voorbeeld is LETS Aalst-Oudenaarde die verschillende regionale deelwerkingen tracht uit te bouwen. Administratief blijven de lokale subgroepen onderdeel van de ruimere werking, maar de lokale werking wordt geaccentueerd via de organisatie van eigen groepsactiviteiten, instapmomenten, … . LETS Aalst-Oudenaarde

Dendermonde

Asse

Oudenaarde

Ronse

Geraardsbergen

Zottegem

Figuur 11: voorbeeld organogram subgroepen Registratie van acties rond subgroepen: Evolutie naar subgroepen 19 juni ‘10 LETS Erpe-Mere – meer lokale drijfveer. Vergadering subgroepen en het vastleggen van 1 juli ‘10 lokale aanspreekpunten woonachtig in de verschillende regio’s: Zottegem, Oudenaarde, Zwalm, … . 22 september Vergadering LETS Dendermonde: start subgroep ‘10 en samenstelling lokale kerngroep. 7 oktober ‘10 30 oktober ‘10 23 februari ‘11 29 maart ‘11

1 mei ‘11 LETS Vlaanderen vzw

LETS Asse: overleg Archéduc – lokale aansturing? Infomoment LETS Asse Infomoment LETS Zottegem LETS Geraardsbergen: overleg voorzitter OCMW, coördinator Wijkcentrum, cultuurcoördinator van de gemeente. Infomoment LETS Geraardsbergen - erfgoeddag 31


Tabel 17: ondersteuning tav LETS-groepen

3.2.2 Stuurgroep naast kerngroep De stuurgroep beslist over de structuur en de opbouw van de LETS-groep. Deze groep is ook raadgever bij problemen en volgt evoluties mee op1. De kerngroep beslist eerder over de concrete werking. Een stuurgroep zorgt ervoor dat het LETS-project nog meer lokaal gedragen en verankerd wordt en geen los fenomeen is. Zeker voor groepen met een specifieke doelstelling werkt dit soort organogram zeer goed.

Structuur

STUURGROEP

KERNGROEP

LETSGROEP

ÉÉN GEHEEL

Figuur 12: organogram LETS-groep, naar een voorbeeld in de ontwerptekst van LETS Eeklo



LETS Sint-Niklaas heeft een stuurgroep: daarin zetelen vertegenwoordigers van Vzw Welzijnsschakels Sint-Niklaas, vzw VLOS, stad Sint-Niklaas, vzw CAW Waasland, vzw Oost-Vlaams Diversiteitscentrum en vzw “Westerbuurt Herleeft”, vertegenwoordigd door de heer Jozef Hertsens , voorzitter van VLOS, en Helga Collyn, welzijnsadviseur van de stad Sint-Niklaas.



LETS Eeklo heeft naar het voorbeeld van LETS Sint-Niklaas eveneens een stuurgroep: daarin zetelen vertegenwoordigers van De Kringwinkel, OCMW Eeklo, Inburgering, Jeugdhuis De Lochtink, Samenlevingsopbouw, CAW Visserij- afdeling Eeklo, CM Eeklo, Kompas, Beschut wonen De Wende, Samenlevingsopbouw Meetjesland.

3.3 Conclusie De ondersteunende rol van LETS Vlaanderen vzw is aanzienlijk geworden op twee jaar tijd. Deze steunpuntfunctie is zowel gericht geweest naar opstartende als bestaande LETS-groepen. Dergelijke coördinatie en ondersteuning wordt door de groepen zelf ook als zeer essentieel ervaren om LETS een betere en kwaliteitsvolle kans te geven. 1

De Bruycker, L. (2011) Ontwerptekst LETS Eeklo

LETS Vlaanderen vzw

32


4. Een lerend netwerk LETS Vlaanderen vzw is op diverse niveaus een lerende netwerkorganisatie. Dankzij de professionalisering op Vlaams niveau konden bepaalde aspecten grondiger worden aangepakt en heeft LETS zich ook een geloofwaardiger karakter aangemeten door actief (mede)speler te kunnen zijn in het (midden)veld.

4.1 Onderzoek en vernieuwing Via dergelijke jaarverslagen alsook via eldonderzoek heeft LETS Vlaanderen vzw in kaart kunnen brengen hoe het praktijkveld functioneert, de feitelijke en mogelijke groei van LETS alsook de kwaliteitsnormen verbonden met een LETS-groep. Op basis van dit onderzoek kan de complementaire economie in Vlaanderen verbeterd en geoptimaliseerd worden. Omdat LETS Vlaanderen niet alleen gefocust is op verbetering, maar tevens op innovatie, zijn er in deze context naast de werkgroep ‘vorming’ ook een tweetal nieuwe werkgroepen. Deze werkgroepen hadden tot doel te verdiepen in nieuwe materie. We merken dat er heel wat innovatieve ideeën en vragen op LETS Vlaanderen afkomen. LETS Vlaanderen probeert op veel initiatieven in te gaan onder het motto ‘experimenteren is leren’. LETS kon – wegens bepaalde prioriteiten – niet op iedere vraag even verdiepend ingaan.

4.1.1 Werkgroep duurzame ontwikkeling Naar aanleiding van de themadag (18/03/2011) rond duurzame ontwikkeling van de Arteveldehogeschool waarop LETS Vlaanderen uitgenodigd werd een infosessie te geven, is er binnen LETS Vlaanderen een werkgroep ‘duurzame ontwikkeling’ ontstaan. Deze werkgroep is twee keer samengekomen om dieper in te gaan op de link tussen LETS en duurzame ontwikkeling. Het resultaat is dat er een soort lesmodel gecreëerd werd dat verder kan gebruikt worden.

4.1.2 Werkgroep LETS & kansarmoede Naar aanleiding van de vraag van de Katholieke Hogeschool Heverlee (14/10/2010) om voor studenten een lezing te geven over LETS en kansarmoede, is er binnen de structuren van LETS Vlaanderen een werkgroep samengesteld die specifieke studie rond dit thema verricht heeft. Hierbij werd tevens een goed infomodel ontwikkeld overdraagbaar voor andere infomoment specifiek rond het thema LETS&kansarmoede. Zo werden we door de provincie West-Vlaanderen uitgenodigd op 28 juni 2011 hieromtrent een lezing te geven. De werkgroep LETS en kansarmoede is tegelijk het panel die het verhaal brengt over hoe deze twee thema’s met elkaar gerelateerd zijn. Binnen deze thematiek zijn ook de intervisie tussen coördinatoren en het ontwikkelen van de hulpverlenersgids (met als doel dat ook hulpverleners op de hoogte zijn van LETS en ook kunnen doorverwijzen waar nodig) te kaderen. LETS Vlaanderen wil via het delen van expertise tussen de diverse groepen steeds meer aan methodiekontwikkeling rond dit thema doen.

LETS Vlaanderen vzw

33


4.1.3 Organisatievernieuwing via LETS Opvallend is dat het middenveld steeds meer interesse vertoond in de LETS-methodiek, vaak omdat het bij de thematiek rond duurzame ontwikkeling past. Tot op heden is LETS Vlaanderen telkens op innoverende vragen vanuit dit middenveld ingegaan via een concrete samenwerking en/of infosessies. Concrete experimenten zijn er geweest met KVLV en KAV. Ook bij ACW hebben we op 26 januari 2011 een lezing over LETS gegeven. Op de agenda staat ook nog een infosessie bij KWB, eind mei.  De samenwerking met KVLV resulteerde in een opstart van een groep LETS&Kids, met als specifieke doelstelling het organiseren van flexibele kinderopvang. Het evaluatieverslag van LETS&Kids voor de regio Lier-Zandhoven is te vinden in bijlage 8.  De samenwerking met KAV resulteerde in de 3 LETS-experimenten (Aalter, Schoten en Vilvoorde). Binnenkort vindt hiervan evaluatie plaats. Ook zal een publicatie worden gemaakt door KAV over hoe zij de samenwerking met LETS ervaren. Op die manier wordt LETS als methodiek aangegrepen als een vorm van sociale innovatie. Innovatie is dan ook een centraal thema voor LETS Vlaanderen vzw, lezingen of infoessies kaderen vaak in de context van transitie, vernieuwing of innovatie. Enkele blikvangers waar LETS Vlaanderen constructief zijn medewerking aan verleende, zijn in de onderstaande tabel te vinden. In bijlage 9 voegen we enkele uitnodigingen toe. Datum 9 juni 26 januari 15 februari 22 februari 1 maart 18 maart 31 maart

Wat? infosessie verenigde verenigingen. studiedag ACW – infosessie LETS in het groter geheel van complementaire munten. Lezing eerstejaarsstudenten HOWEST Brugge. Joost Germis – Voka. Info Vrijstaat O - Sara Poesen. Lezing Arteveldehogeschool – onderwijsdag voor docenten. Beursvloeren Aalst.

5 april

Studiedag steunpunt vrijwilligerswerk ‘over de grens’ Antwerpen. 14 mei Studiedag steunpunt vrijwilligerswerk ‘over de grens’ Brugge. Tabel 18: studiedagen/infosessies in het kader van innovatie

LETS Vlaanderen vzw

34

Vernieuwend element Vereniging en innovatie. Maak kennis met nieuwe motivatiesystemen. LETS tussen studenten, een voorbode van een onderwijsmunt? Complementaire munt voor ondernemingen. Alternatief ‘return’systeem. Duurzaamheid Uitwisselen van vraag en aanbod tussen verenigingen en ondernemingen. Beleidsvoorbereidend werk in het kader van vrijwilligerswerk. Beleidsvoorbereidend werk in het kader van vrijwilligerswerk.


Figuur 13: De uitnodiging van ACW Nationaal: nieuwe motivatiesystemen

4.2 Versterken kennis en expertise LETS Vlaanderen vzw ontwikkelt expertise en verdeeld deze expertise. Vaak gaat het over diverse maatschappelijke en juridische thema’s (bijlage 13)

4.2.1 Statuut van een letser Omdat LETS nog niet erkend is als een vorm van vrijwilligerswerk is het belangrijk uiterst waakzaam te zijn voor die kwetsbare groep die bepaalde tegemoetkomingen hierdoor dreigen te verliezen (zie bijlage). Zeker omdat steeds meer kwetsbare groepen in het LETS-verhaal participeren, is de beslissing van de RVA een mijlpaal voor LETS Vlaanderen. Ook legden we reeds een eerste contact met het Riziv nationaal om na te gaan wat we voor mensen op ziekte en invaliditeit praktisch konden realiseren. Concrete realisaties 1) RVA: goedkeuring RVA – voor mensen met het statuut werkloosheid of brugpensioen (zie bijlage 10: nota RVA). 2) Riziv: bekendmaking LETS via Riziv federaal – voor mensen op ziekte en invaliditeit (zie bijlage 11). 3) Vrijwilligerswerk: deelname 5 april 2011 in het kader van het jaar van het vrijwilligerswerk aan studiedag ‘Over de Grens’ georganiseerd door het Steunpunt vrijwilligerswerk provincie Antwerpen. Centrale vraagstelling: LETS als innovatieve vorm van vrijwilligerswerk? De deelname kan alvast gekaderd worden in beleidsvoorbereidend werk als het gaat over het decreet ‘vrijwilligerswerk’. LETS Vlaanderen vzw

35


4.2.2 Statuut van een LETS-groep 1) Verzekeringskwestie: een verzekeringsmakelaar onderzoekt de voor-en nadelen van een overkoepelende verzekering voor alle LETS-groepen in Vlaanderen, eerder dan dat iedere LETSgroep afzonderlijk een verzekering afsluit. 2) Socio-culturele vereniging van de gemeente: omwille van de voordelen en de erkenning hiermee verbonden, worden alle LETS-groepen gestimuleerd het statuut van socio-culturele vereniging aan te vragen in hun gemeente. Op die manier worden zij tevens medespeler in het socio-culturele veld, naast zoveel andere verenigingen. Onderstaande tabel geeft weer welk succes dit tot op vandaag heeft opgeleverd. Groepen kregen vanuit LETS Vlaanderen een bijlage (zie bijlage 12) waarmee ze de aanvraag konden indienen. Er zijn er reeds enkele goedgekeurd. Goedgekeurd

In aanvraag

afgekeurd

Lokeren

Dendermonde

Oud-Turnhout

Gent

Mechelen

Brugge

Tienen

Sint-Niklaas

Geel

Oostende

Vilvoorde

Mol

Aalter

Tabel 19: groepen erkend als socio-culturele vereniging van de stad/gemeente

4.2.3 Archiefsysteem LETS Vlaanderen Er wordt nauwgezet een archiefsysteem bijgehouden. Zowel verschenen artikels, boeken en tijdschriften die direct of indirect te maken hebben met LETS worden bijgehouden in een archiefsysteem op de hoofdzetel van LETS Vlaanderen vzw.

4.2.4 Gevolgde vormingen Naast het intern archiveren, heeft LETS Vlaanderen vzw ook geïnvesteerd in het bij blijven bij vernieuwende en interessante vorming, die telkens bijdroegen tot enerzijds het versterken van de kennis, anderzijds het versterken van het netwerk. Er zijn specifieke vormingen gevolgd door de coördinator of een vrijwilliger van LETS Vlaanderen.

Datum 10 juni ‘10

Vorming Workshop changemanagement – Brussel

2 juli ‘10

Vorming complementaire economie – John Rogers – HUB Brussel

LETS Vlaanderen vzw

36

Korte inhoud Workshop gedragsveranderend communiceren. Develop your community and your Business without Money. A one-day workshop with John Rogers of Value for People. You will learn why people start them, the variety of contemporary models in operation around the


world and how to go about designing them.

18 oktober ‘10

LETS en kansarmoede: B. Lietaer – Antwerpen provinciehuis

16-17 februari ‘11 29 april ‘11

International Conference on Community and Complementory currencies - Lyon Studiedag ‘sociale innovatie met complementaire munten’ – Netwerk Vlaanderen - Gent Rabot project ‘Torekes’. Ideation ‘Uitwisseling materialen ifv duurzaam materialenbeheer’ – Netwerk Bewust Verbruiken: Brussel

6 mei ‘11

This is a prime opportunity for us to build a common understanding of what it takes to implement a complementary currency system for your personal projects, the HUB and any other community you might be involved in. Armoede een praktische aanpak: hoe armoede veroorzaakt wordt door de werking van ons geldsysteem. Verschillende praktijkmodellen over de hele wereld. Studienamiddag over Torekes en andere complementaire munten.

Uitwisseling materialen en gereedschap als alternatief voor aankoop. “Ik bezit een grasmachine, mijn buurman ook, mijn overburen ook...” Deze sessie staat open voor iedereen die interesse of ideeën heeft om op een andere manier om te gaan met:





17 mei ‘11

Creating complementary currenies for business of network goals – New Shoes Today HUB Brussel

23 mei ‘11

Management van organisatieprocessen – Socius Brussel

1 juni ‘11

Studiedag ‘Werk Armoede Welzijn’ – Vierdewereldgroep – De Werf, Aalst

gereedschap: vaak worden apparaten en gereedschap voor eenmalig of beperkt gebruik gekocht. Kunnen deze gedeeld worden, en wat zijn de voorwaarden voor een efficiënte organisatie? materialen: wat met restanten van bijvoorbeeld bouwmaterialen, nog bruikbare afbraakmaterialen, verf, behangpapier, meubels, siervoorwerpen...?

We denken aan het juridische aspect (eigendom, aansprakelijkheid), soorten materialen/gereedschappen, logistiek, onderhoud, doelgroepen, geografische spreiding, softwareplatformen, contractvormen, complementaire betaalmiddelen... This evening gives an introduction into the topic and will bring a combination of a lecture and e choice of workshops: why, what, who, where, when and how. Behalve een eerder theoretische inleiding tot 'procesmanagement' worden tijdens de bijeenkomst ook praktische tips en oefeningen gegeven in het beschrijven van workflows binnen de organisaties van de deelnemers. Voorstelling innoverende begeleidingsmethodiek voor mensen in generatiearmoede. Een nieuwe weg naar werk

Tabel 20: gevolgde vormingen door LETS Vlaanderen vzw LETS Vlaanderen vzw

37


5. Innovatie voor de toekomst LETS bestaat ondertussen 16 jaar in Vlaanderen. Het heeft zijn effect reeds bewezen en blijkt ook een duurzaam netwerk te zijn. De groei is ook reeds in gang gezet. Ondanks het feit dat de projectsubsidie vanuit het ministerie van sociale economie stopt, blijft LETS Vlaanderen op zoek naar nieuwe wegen en mogelijkheden om alsnog als steunpunt te verduurzamen. LETS wil hierbij zoeken naar een structureel kader om zijn bestaan te kunnen garanderen, maar ook meer inzetten op innovatieve projecten die gelieerd kunnen worden met de LETS-idee en LETS ook in een ‘vernieuwd kleedje’ kunnen zetten. Hieronder wordt opgelijst rond welke vernieuwende thema’s LETS Vlaanderen wil werken.

5.1 LETS, kansarmoede en participatie Toekomst: LETS wil in functie van het lokaal sociaal beleid van een gemeente of stad steeds meer inzetten op de link met kansarmoede en participatie. Goede voorbeelden als Antwerpen binnenstad, Sint-Niklaas, Eeklo en Aalst-Oudenaarde bewijzen dat LETS ook mogelijk is met een goede mix aan mensen, mits drempels te verlagen. Noodzakelijk daarbij is de functie van een coördinator op lokaal niveau. Gedacht wordt aan enkele regio’s in het Brussels hoofdstedelijk gewest, enkele gemeenten in West-Vlaanderen (Oostende en Menen), gemeenten in Antwerpen provincie (Boom, Mechelen en Sint-Adries) en enkele gemeenten in Oost-Vlaanderen (Ronse en Geraardsbergen).

5.2 LETS & consuminderen Vanuit de idee dat LETS alles vele linken met consuminderen heeft, wil LETS Vlaanderen dit ecologisch aspect van duurzame ontwikkeling steeds meer in de kijker zetten. Lokaal gebeuren al zeer ludieke en creatieve initiatieven rond het uitwisselen, delen en hergebruik van goederen (ruilmarkten, groepsaankopen, …) . In het kader van dit thema nam LETS Vlaanderen op 6 mei 2011 ook deel aan een ideation georganiseerd door Plan C en Netwerk Bewust Verbruiken met als thema ‘uitwisseling van materialen’. Toekomst: Bedoeling is de creatie van een structureel digitaal pad waarbij mensen heel lokaal bepaalde goederen kunnen delen en uitwisselen. Daar dit binnen LETS-groepen reeds massaal gebeurt tussen individuele leden en dus binnen deze groepen er ook expertise aanwezig is, wil LETS Vlaanderen zijn medewerking hieraan actief verlenen en de expertise die het LETS-principe reeds in zich draagt, delen. Het voortouw in deze ontwikkeling wordt genomen door Plan C.

LETS Vlaanderen vzw

38


5.3 LETS & sociale economie Ondanks het eind van de projectsubsidie bij het ministerie van sociale economie op Vlaams niveau probeert LETS Vlaanderen toch de link met sociale economie te behouden. Toekomst: zo werd eind april een projectvoorstel rond sociale economie ingediend bij de staatssecretaris voor maatschappelijke integratie en armoedebestrijding Philippe Courard. Thema’s zijn ‘versterking van de koopkracht’ en ‘buurt-en nabijheidsdiensten’. LETS past volledig binnen deze oproep waarbij het de bedoeling is competenties te versterken voor risicogroepen op de arbeidsmarkt. LETS Sint-Niklaas werd als proeftuin geselecteerd. De VDAB-dienst van Sint-Niklaas is het LETS-project gunstig gezind. De directeur schreef op 26 april 2011 bij het voorstel van het project in een mail: “Ik ben blij dat het LETS-project op wieltjes loopt. Ik sta achter de promotie van dit initiatief bij de VDAB-consulenten. Spreek zeker de consulenten aan die bezig zijn met werk-welzijnstrajecten voor mensen in armoede.”

5.4 LETS & buurtruil Op initiatief van LETS Vlaanderen vzw, in samenwerking met Vormingplus Antwerpen, Zorgbedrijf OCMW Antwerpen en Netwerk Vlaanderen vzw, werd het voorbije jaar 2010 de methodiek rond buurtruilnetwerk ontwikkeld. Een buurtruilnetwerk is een netwerk tussen deelnemers (buurtbewoners, groepen en organisaties) die met elkaar diensten uitwisselen in een sterk afgebakende buurt. Het geeft een antwoord op hedendaagse, onvervulde behoeften en vragen, zoekt de talenten en dus ook aanbiedingen van mensen op, versterkt die talenten en verbindt ze met andere deelnemers. Er wordt beroep gedaan op de mogelijkheden van individuen, groepen en organisaties. Er komen – in tegenstelling tot LETS – geen punten aan te pas. De coördinator speelt een zeer centrale, aanklampende matchingsrol, er wordt gezocht naar een laagdrempelig buurtlokaal waar mensen kunnen langsgaan, een website is centraal uitwisselingsmedium en bijzondere aandacht gaat bij de dienstverlening ook uit naar het thema ‘zorg’ en mantelzorg. Een hedendaagse begrip dat met de toenemende vergrijzing steeds belangrijker zal worden. Dit project gaat officieel van start op 28 mei.

Hieronder zijn nog de bijeenkomsten te vinden, waarbij de coördinator van LETS Vlaanderen aanwezig was. In deze bijeenkomsten werd voorbereidend visie- en denkwerk verricht.

LETS Vlaanderen vzw

39


Datum 11 mei 2010 18 mei 2010 15 juni 2010 29 juni 2010 6 juli 2010 23 augustus 2010 15 september 2010 Nog te plannen

Wat? draaiboek buurtruil draaiboek buurtruil draaiboek buurtruil draaiboek buurtruil Steungroep buurtruil Afwerken draaiboek buurtruil Steungroep buurtruil Evaluatievergadering buurtruil

Tabel 21: samenkomsten buurtruil

Toekomst: LETS Vlaanderen zou in principe ook de evoluties en ontwikkelingen van het buurtruilnetwerk in Antwerpen mee opvolgen met het oog op een multiplicatoreffect bij succes. Het draaiboek van dit project is steeds op te vragen via [email protected]. In de optiek van buurtruil kwam onlangs ook een vraag van Tordale en OCMW Torhout die ons consulteerden en vragen naar medewerking bij hun nieuw project ‘buurtvervlechting’.

5.5 LETS & leermunt hogescholen Een nieuw soort, maar heel interessante vraag komt uit de hoek van Howest Brugge en Arthesishogeschool Antwerpen. 

Howest Brugge, opleidingscoördinator ‘entertainmentmarketing’ heeft in het voorjaar 2011 geëxperimenteerd met LETS onder eerstejaarsstudenten economie, marketing, boekhouding, … . Dit was niet zonder succes. Deze hogeschool werd in de mate van het mogelijke begeleid door LETS Vlaanderen en de lokale LETS-groep van Brugge. De opleidingscoördinator schreef ons per mail: De opleidingscoördinator van Howest, Linda Coopman, mailt: “Gisteren hebben alle studenten het LETS-spel gespeeld gedurende iets meer dan 2 uur, verdeeld in 20 groepen. Momenteel verwerken wij alle resultaten, om dan te beslissen hoe we het verder zullen aanpakken. Het was ons gisteren al duidelijk dat we een belangrijke tool in handen hebben tot sociale cohesie en interculturele integratie van onze eerstejaars.” Linda Coopman, verantwoordelijke entertainmentmarketing, Howest Brugge

Het bijletsen is de techniek waarbij studenten elkaar bijles geven en hiervoor punten in ruil krijgen. Door de studenten wordt dit als positief onthaald. Een studente: “Goed uitgelegd, het was een interessante ervaring om eens niet van een lector les te krijgen. De aanpak van een medestudent verschilt van de aanpak van een lector, en door de kleine groep was er veel interactie en gepersonaliseerde coaching mogelijk.” 

Ook Jeroen Goris van Arthesishogeschool mailde LETS Vlaanderen met een specifiek projectvoorstel:

LETS Vlaanderen vzw

40


“In project CAPT staat Cross Age Peer Tutoring centraal (CAPT). CAPT is een specifieke vorm van peer tutoring (PT), het lesgeven tussen gelijken. We spreken over CAPT wanneer studenten uit een hoger 2 jaar of modeltraject les geven aan studenten van een lager jaar of modeltraject.” Toekomst: het kan verrijkend zijn dat LETS Vlaanderen deze evoluties mee kan opvolgen in functie van een interessante evolutie naar leermunten op hogeschoolniveau.

2

Goris J (2011). Voorstelling van het project CAPT. Het creëren van een incentive voor Cross Age Peertutoring. Niet-officieel werkdocument

LETS Vlaanderen vzw

41


6. Partners in LETS LETS Vlaanderen vzw is een organisatie die zich als netwerk maatschappelijk ook wil profileren en inbedden. Samenwerking met andere organisaties wordt hierbij als cruciaal geacht. 

Netwerk Vlaanderen vzw: gemeenschappelijk thema: werken/gewerkt rond complementary currency. Vele LETS-leden waren aanwezig op de eindevaluatie van het project De Torekes in het Rabot in Gent op 29 april.



Netwerk Bewust Verbruiken gemeenschappelijk thema: consuminderen. Een eerste ideation (medeorganisator Plan C) ‘uitwisseling van materialen’ werd bijgewoond door LETS Vlaanderen. LETS Vlaanderen zetelt ook in de algemene vergadering. Consuminderen is een thema in het beleidsplan van Netwerk Bewust Verbruiken.



Vormingplus: gemeenschappelijk thema: informeel leren, gemeenschapsvorming, transitie, … . Het was de bedoeling om goede praktijken door te trekken naar andere Vormingpluscentra. Door de huidige besparingen voor Vormingpluscentra is dit minder prioriteit geworden. De goede samenwerkingen die er zijn, blijven wel bestaan. LETS promoten via dit kanaal gebeurt wel nog actief. Overlegmomenten met diverse Vormingplussen: Overlegmomenten Vormingplus 21/04/2010 Vormingplus Brugge 28/04/2010 Vormingplus Westhoek 09/09/2010 Vormingplus Kempen 02/09/2010 Vormingplus Limburg Archéduc Halle, Asse, 07/10/2010 Vilvoorde 29/11/2010 Vormingplus Mechelen Februari Vormingplus Kortrijk Tabel 19: Netwerken met Vormingplus creëren

Infomoment Infomoment Overlegmoment Overlegmoment Overlegmoment Overlegmoment Infomoment



Transitiegroepen: gemeenschappelijk thema: de kracht van het lokale en aandacht voor ecologie. In het najaar 2011 wordt op initiatief van LETS Vlaanderen vzw een vorming georganiseerd hieromtrent.



Samenlevingsopbouw: gemeenschappelijk thema: sociale cohesie en de kracht van de groep. Eerste contacten gehad met samenlevingsopbouw West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen (specifiek voor de gebieden Ronse, Geraardsbergen en Eeklo).



Welzijnsorganisaties worden steeds meer samenwerkingspartners in de LETS-groepen: OCMW, CAW, buurtorganisaties, wijkcentra, lokale dienstencentra, Welzijnsschakels, Centra voor diversiteit, allochtonen en vluchtelingen, Inburgeringscentra, Beschut Wonen, … .



Middenveldorganisaties als KAV, KVLV en ACW doen beroep op de LETS-expertise om concreet mee aan de slag te gaan.

LETS Vlaanderen vzw

42


7. Beleidscommunicatie LETS Vlaanderen tracht zowel lokale, provinciale, Vlaamse als federale overheden warm te maken voor de idee van complementaire economie. Werken rond complementaire economie is werken aan sociale innovatie en werken aan een toekomstige solidaire samenleving waarbij uitwisseling en waardering van vaardigheden en talenten burgers en organisaties verbindt. LETS zet in op hedendaagse maatschappelijke noden: mantelzorg, buurtnetwerken, informele economie en ecologie. Dit zijn thema’s die iedere overheid vandaag aanbelangen.

8. Algemeen besluit LETS Vlaanderen vzw heeft de voorbije twee projectjaren actief aangegrepen om LETS voor een breed publiek bekend te maken alsook voor Vlaanderen het letsen voor zoveel mogelijk mensen mogelijk te maken. Het resultaat hiervan is: -

Een groei in aantal LETS-groepen en aantal LETS-leden,

-

een goed werkende procedure inzake consultancy en begeleiden van nieuwe groepen,

-

een promotiestand die meer mogelijkheden biedt voor promotie en campagnes (zowel Vlaams als lokaal),

-

meer groepen die een specifieke (sociaal-maatschappelijke) doelstelling hebben te verwezenlijken,

-

methodiekontwikkeling,

-

een sterkere steunpuntfunctie,

-

onderzoeksresultaten en experimenteel leren,

-

het vergroten van juridische, maatschappelijke en theoretische kennis,

-

een sterker netwerk van partners en organisaties die positief geïnteresseerd blijken te zijn in LETS of een complementair muntsysteem.

Met deze organisatorische en maatschappelijke verbeteringen moet LETS veel gemakkelijker kunnen inspelen op toekomstige innovatie. De hoop leeft dan ook dat er middelen worden gevonden om er na deze projectperiode toch professioneel werkzaam te kunnen blijven. Het steunpunt LETS Vlaanderen vzw heeft daarom de laatste maanden van de projectperiode de prioriteit gegeven aan het actief zoeken naar middelen en/of projectsubsidies.

LETS Vlaanderen vzw

43


9. Bibliografie Geconsulteerde Websites 

http://www.socialeeconomie.be/



http://letsnieuws.blogspot.com/



http://vdab.be/magezine/aug10/ruilen.shtml

LETS Vlaanderen vzw

44


10.

Bijlagen

Bijlage 1: werkplanning 2010-2011 Bijlage 2: organisatie-interesse in LETS: lijst Bijlage 3: uitnodiging LETS Vlaanderen feest te Mol Bijlage 4: ondersteuningsmethodiek startende LETS-groepen Bijlage 5: financiële ondersteuning eLAS: brief tav LETS-groepen Bijlage 6: missie-visie: eerste peiling Bijlage 7: lijst aanwezigheden tijdens vormingsmomenten Bijlage 8: evaluatie experiment LETS&KIDS Bijlage 9: uitnodiging organisaties/verenigingen: innovatie Bijlage 10: LETS en werkloosheid: nota RVA Bijlage 11: LETS en ziekte/invaliditeit: overleg Riziv Bijlage 12: nota LETS als socio-culturele vereniging Bijlage 13: juridische en maatschappelijke vragen

LETS Vlaanderen vzw

45


LETS Vlaanderen vzw

46


Bijlage 1

WERKPLANNING 2010-2011

LETS Vlaanderen vzw

47


Werkplanning 2010-2011 Doelstelling

LETS Vlaanderen vzw Taakomschrijving

output3

*Onderzoek

Verdere aandacht besteden aan LETS-specifieke vragen en thema’s. Voltooiing onderzoek ’09 LETS-groepen,

Onderzoeksrapport

*Expertisethema’s Missie - visie

Studie en interne werkgroepvorming: Overleg missie, visie en doelen LETS Vlaanderen op LT?

Missie-visie-doelen

Interletsen:

De vraag groeit. In ontwikkeling is een onderzoek + de organisatie van een denkdag.

Onderzoeksrapport Denkdag

Verzekering

Onderzoek naar mogelijkheden.

Adviesverslag

A. Uitbouw kennis via

*Archiefuitbouw

B. Promotie en communicatie via

Archiefsysteem LETS Vlaanderen vzw verder uitbreiden.

Tijdsperiode

Juni-juli ‘10

Mei 2011

Juli-augst-sept ‘10

2011 afgewerkt Geïntegreerd in starterspakket en jaarverslagen Opgestart

Ervaringsuitwisselingen georganiseerd + verslagen

Bibliotheek met info

Doorlopend

In onderzoek door verzekeringsmakelaar Ok

Campagne voeren en optimaliseren digitaal traject

*EXTERN:

LETS blijvend kenbaar maken via de pers.

Persartikels

Doorlopend

Ok

pers promotiestand

Promotiestand LETS Vlaanderen voorzien op verschillende

Aanwezigheidspolitiek

Doorlopend

Ok

3

Soms zijn doelstellingen verbonden met outputs. In het geval dat er geen output wordt genoteerd, wordt er eerder proces in plaats van productgericht gewerkt.

LETS Vlaanderen vzw

48


plaatsen in Vlaanderen. Staat tevens ter beschikking van LETS-groepen. *INTERN: promotiegids

Promotiegids ontwikkelen en verspreiden.

Promotiegids

Juni-juli-sept-okt 2010

film

Film over LETS ontwikkelen via werkgroep.

Film

website

Kwaliteitsverbetering website LETS Vlaanderen vzw:  Duidelijke structuur  Meer beeldmateriaal  Aantrekkelijker

Verbeteren van info- en communicatiedragers

Okt – nov – dec 2010. Eerste evaluatie: 16 In onderzoek ism juni 2010 Holoncom.

e-zine

e-zine (vorig werkjaar minder aandacht aan besteed):  Systeem uitbouwen van periodiciteit.  Betere manier vinden om info te centraliseren, cfr NBV (Netwerk Bewust Verbruiken).  Tijd en energie versus kosten-baten: hiaat: niet iedereen ontvangt e-zine.

Verbeterde info- en communicatiedragers.

2010-2011

Ok

*Digitaal forum voor de groepen

Er zijn nog vele vragen in verschillende LETS-groepen afzonderlijk. Deze zouden veel gerichter tussen de groepen moeten kunnen gesteld worden. Versterken van LETS: bestaande en nieuwe initiatieven

Verbeterde info- en communicatiedragers.

2010

Nog niet ontwikkeld - wel nood aan.

1) Opstart nieuwe groepen

Motivatie: iedereen in Vlaanderen zou moeten kunnen letsen.

30 groepen

Mei 2011

Ok

*Starterspakket: lancering en ondersteuning

Hoe organiseren we ons in de begeleiding van nieuwe Ondersteuningsplan groepen? De nodige media-aandacht rond het starterspakket Persconferentie voorzien. 49 Werkingsverslag 2010-2011

Juni 2010

Ok

Juli 2010

Persartikels vanuit human-interest

C. Steunpuntfunctie via

LETS Vlaanderen vzw

Voorkeur werd gegeven aan promotiestand Ok

Organisaties en geïnteresseerden prikkelen rond de opstart van een LETS-groep in de regio.

Vormingsmomenten/inf osessies.

Sept 2010

journalistiek Ok

Verdere inventarisatie interessevragen: systeem voor inventarisatie via excelldocument uitwerken.

Exceldocument

Doorlopend

Ok

Analyse blinde vlekken in Vlaanderen: welke regio’s verdienen aanpak?

Nota blinde vlekken (analyse)

Juli-augst 2010

Ok

Prioriteiten obv aantal gestelde vragen uit regio of obv datum.

Nota blinde vlekken (prioriteiten)

Doorlopend

Ok

Veldonderzoek in blinde vlekken: lokale mogelijkheden om een stevige LETS-basis te verkrijgen?

Nota blinde vlekken (lokale mogelijkheden)

Obv werkgebied

Ok

* Semi-blinde vlekken

Groepen met een groot territorium (Antwerpen provincie, Limburg, Aalst-Oudenaarde, Westhoek) begeleiden in de ontwikkeling naar een satellietwerking.  Waar de nood zich aandient aanmoedigen tot lokale initiatieven.  Verspreiden starterspakket bij kleinere satellietwerkingen.

Verslag

Maatschappelijke positie LETSdeelnemers

Overleg met RVA: contact onderhouden.

Dossier met het oog op interne instructies RVA

2) Ondersteuning bestaande groepen

Werken aan kwaliteitsverbetering

Minder goed draaiende groepen

Bijzondere aandacht naar Westhoek en Brabant.

* Blinde vlekken

LETS Vlaanderen vzw

50

Verslag


Ok

Mei ‘10

Ok

Ok

versterken

Recent ontstane groepen en jonge coördinatoren ondersteunen

Administratieve facilitering van het letsen binnen en ook tussen LETSgroepen via eLAS. Beantwoorden van vragen en noden

Initiatiefnemers ondersteunen waar nodig

D. Uitbouw en versterken netwerk met

Netwerk Vlaanderen LETS Vlaanderen vzw

 Zoeken naar partners die mee willen ondersteunen. LETS Leie, Oostende, Sint-Niklaas, Antwerpen binnenstad, LETS&Kids.  Openstaan voor vragen.  Nagaan hoe hun huidige werking draait in kwantiteit en kwaliteit.  Overleg- en vormingsmomenten organiseren.  Inventarisatie noden en wensen.  Technisch support. Antwoord formuleren op vormingsnoden:  Gerealiseerde eLAS 2.0 demonstratie  Groepsactiviteiten good practices in Vlaanderen via draaiboek verspreiden + op website  Concrete vraagstelling beantwoorden: vb samenwerking met organisaties in LETS, … .

 Bij het LETS Vlaanderen Feest, Mol  Bij specifieke evenementen: feesten en ludieke groepsactiviteiten.

Doorlopend

Ok

Intervisiemomenten organiseren

Interne en externe ondersteuning.

Ok

Demonstratie Draaiboek

Augst – okt ‘10 Okt ‘10

Ok Ok

Digitaal, via e-mail

Doorlopend, via mail.

Ok

Inhoudelijke thema’s aanleveren.

Okt ‘10

Ok Ok

Om meer impact te hebben in Vlaanderen organiseren we ons in een netwerk van gelijksoortige organisaties: voor sommige punten uit ons actieplan kunnen we ook samenwerken met deze organisaties: vb. promotie en campagnes. Samenwerking Netwerk Vlaanderen: 51 Werkingsverslag 2010-2011

 website Munt Uit  Hoe verhoudt LETS (Gent) zich tov complementaire economie? Netwerk Bewust Verbruiken

Vormingplus

2010-2011 Overlegmoment

LETS Vlaanderen is reeds lidorganisatie van Netwerk Bewust Verbruiken:  toewerken naar concrete acties ism NBV (zie ook beleidsplan NBV). Bepaalde LETS-groepen werken reeds samen met Vormingplus. Dit wordt ervaren als versterkend.  Wat is het huidig praktijkmodel van samenwerking met verschillende Vormingpluscentra  Waarom LETS een nauwere samenwerking verdient met LETS: via vormingsmoment + good practices.

Ok Nog niet opgenomen

2010-2011 Opvolgen Alg Vergadering.

Ok (uitwisseling materialen) 2010 Wegens besparingen tav Vormingpluscentra, is er geen vormingsmoment georganiseerd.

Analyse Vormingsmoment voor V+ in Vlaanderen. Aantonen van good practices

Transitiegroepen

 Nagaan of en hoe een mogelijke samenwerking met transitiegroepen kan gerealiseerd worden.

Contact met Transitie.

2010-2011

Ok - vorming in najaar 2011.

Samenlevingsopbouw

 Is een samenwerkingsmodel mogelijk met Samenlevingsopbouw in bepaalde regio’s.

Reeds interesse van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen: infomoment 28/06/2010

2010-2011

Contacten zijn er reeds: ook SLopbouw OostVlaanderen interesse in diverse gemeenten (Eeklo, Ronse, …). Nog geen samenwerkingmod el. In ontwikkeling:

Welzijnsorganisaties LETS Vlaanderen vzw

In het model van Sint-Niklaas zijn er meerdere 52


2010

welzijnsorganisaties betrokken:  Hoe kunnen welzijnsorganisaties toeleiden naar LETS.  Opvolging en evaluatie van dit proces. Andere

Interesse van organisaties:  ACW  Ecocampus  Sociale Hogeschool Heverlee: bachelor maatschappelijke werk (Debby Vercauteren)  Verenigde Verenigingen (Karen Hiergens)

E. Verkennen maatschappelijke noden

LETS Vlaanderen vzw

hulpverlenersgids. Handleiding

Infosessie voor studenten Infosessie voor middenveld

LETS Vlaanderen staat ook open voor een nieuw elan en wil rond diverse thema’s de mogelijkheden van LETS verder onderzoeken. LETS en zorg (bijzondere aandacht voor senioren met solidariteitsfonds en laagdrempelige coördinatie) proeftuin Antwerpen:  Realisatie multi-toepasbaar draaiboek.  Opstart lokale kerngroep.

9/06/2010

In opstartfase: buurtruilnetwerk In ontwikkeling September 2010

Arbeidszorg  Nagaan wat mogelijk is en hoe?  Hoe organiseren/wat werkwijze?  Werk op maat

Eerste contact met sector

LETS & KIDS:

Nota 53

14/10/2010

Nieuwe interesse/vragen van organisaties, is telkens beantwoord met infosessie of concreet overleg.


2010-2011

Ingediend proefproject obv subsidieoproep sociale economie (verhoging koopkracht en buurt-en nabijheidsdiensten) Federaal Ok

 Evaluatie na 1 jaar  Baten en kosten van het project afwegen  Toetsen duurzaamheid van het project LETS & allochtonen:  Specifieke experimentele praktijksituaties verkennen en opvolgen  Opsporen aandachtspunten in de aanpak (vb verzekering, …) LETS & kansarmoede:  Bundelen van ervaringen in een verslag (obv intervisiemoment)  Oplijsten kansen en bedreigingen, sterktes en zwaktes

2010

Dossier

Nog te organiseren 2010-2011

Dossier

Nog te organiseren

F. Beleidscommunicatie Opvolgen communicatie met overheidsinstanties

doorlopend

Ok

Toelichting: Deze werkplanning sluit aan bij het project ‘Ondersteuning van LETS in Vlaanderen: ontwikkeling van complementair werk op maat in een perspectief van duurzaamheid en maatschappelijke meerwaarden’. De taken zijn geplaatst bij de doelstelling die sterkst van toepassing is (soms worden meerdere doelstellingen gevat). De output bestaat, afhankelijk van de acties, uit (te registreren) resultaten op het terrein en/of uit een specifieke creatie

LETS Vlaanderen vzw

54


Bijlage 2

ORGANISATIE-INTERESSE IN LETS: LIJST

LETS Vlaanderen vzw

55


Lijst van organisaties met interesse in LETS 1) Interesse op nationaal niveau met concrete uitwerking lokaal Er zijn enkele organisaties die nationaal gericht zijn, maar een lokale gebiedsgerichte werking hebben die steeds meer interesse tonen in LETS. Daarnaast zijn er reeds met enkele middenveldorganisaties concrete samenwerkingen met LETS Vlaanderen vzw en/of bestaande LETS-groepen.

Organisatie NATIONAAL KAV KVLV KWB Verenigde Verenigingen ACW Limburg.net VOKA LOKAAL KAV Aalter KAV Vilvoorde KAV Tervuren KVLV LierZandhoven ACW Waas en Dender ACW Limburg ACW Leuven

LETS Vlaanderen vzw

Soort vraag Concrete samenwerking in 4 gebieden in Vlaanderen Concrete samenwerking in 1 gebied in Vlaanderen Interesse naar samenwerking met LETS Interesse naar samenwerking met LETS Lezing verzorgd ihk van complementaire economie ism Netwerk Vlaanderen en Bernard Lietaer Interesse in LETS via lezing bij ACW Projectidee complementaire munten – C3: bezocht LETS Vlaanderen vzw Opstart nieuwe LETS-groep Samenwerking met LETS Vilvoorde Samenwerking met LETS Tervuren Opstart LETS&KIDS – stopgezet na projectbetoelaging Interesse voor de LETS-groepen uit Dender en Waasland Bespreking samenwerking LETS Limburg/opstart nieuwe LETS-groep Vraag naar starterspakket en algemene informatie

56


2) Interesse vanuit hogescholen Hogescholen komen bij LETS Vlaanderen vzw aankloppen voor infosessies, maar tevens concrete samenwerkingen. Zo beschrijft Linda Coopman haar ervaring met LETS: “Gisteren hebben alle studenten het LETS-spel gespeeld gedurende iets meer dan 2 uur, verdeeld in 20 groepen. Momenteel verwerken wij alle resultaten, om dan te beslissen hoe we het verder zullen aanpakken. Het was ons gisteren al duidelijk dat we een belangrijke tool in handen hebben tot sociale cohesie en interculturele integratie van onze eerstejaars.” Organisatie Katholieke hogeschool Heverlee Arteveldehogeschool - Gent HOWEST - Brugge Artesishogeschool

Soort vraag Lezing over LETS en kansarmoede op 14 oktober 2010 Lezing LETS en duurzaamheid op 18 maart 2011 Concrete samenwerking LETS Brugge: studenten moeten een LETS-groep opstarten Onderwijsmunt + thesis ergotherapie: studenten

3) Interesse vanuit vrijwilligerswerk Specifieke instanties die zich bezighouden met vrijwilligerswerk contacteerden ons reeds met een specifieke vraag. Organisatie Steunpunt vrijwilligerswerk Antwerpen Steunpunt vrijwilligerswerk Brugge Platform vrijwilligerswerk

LETS Vlaanderen vzw

Soort vraag Debat ‘over de grens’ vrijwilligerswerk: LETS als praktijkvoorbeeld. 5 april 2011 Debat ‘over de grens’ vrijwilligerswerk: LETS als praktijkvoorbeeld. 14 mei 2011 Interesse in complementaire vergoeding voor jongeren die vrijwilligersjaar volgen.

57


4) Interesse en concrete samenwerking vanuit maatschappelijk welzijn Er zijn reeds in verschillende gebieden in Vlaanderen concrete samenwerking of gesprekken geweest met OCMW’s die interesse tonen in LETS of ondersteuning vroegen bij het ontstaan van een LETSgroep. Organisatie OCMW Kortrijk OCMW Dilbeek OCMW Eeklo & wijkcentrum Eeklo OCMW Aalst & Steunpunt Welzijn vzw OCMW SintNiklaas OCMW Geraardsbergen

Tordaele, voorziening voor mensen met een handicap Torhout. Dienst Welzijnprovincie WestVlaanderen

Soort vraag Wil LETS-groep opstarten, in het kader van sociale cohesie in een wijk in Kortrijk Wil LETS-groep opstarten, in het kader van woon- en zorgdecreet. Opstart LETS-groep via lokaal sociaal beleid

Ondersteuning LETS-groep AalstOudenaarde via lokaal sociaal beleid LETS Sint-Niklaas mee promoten Vanuit LETS Vlaanderen zijn de eerste contacten ondernomen voor betere lokale aansturing in regio Geraardsbergen: nog in onderzoek Vraagverduidelijkend gesprek op 18 mei 2011

Op 28 juni 2011 gaat LETS Vlaanderen in Oostende een lezing geven over LETS en kansarmoede – opvraag van de dienst welzijn van de provincie

5) Interesse en concrete samenwerking op lokaal niveau Op lokaal niveau komen er uit diverse hoeken, verschillende soorten vragen. We lijsten ze hieronder op. Deze organisaties zijn niet de catalogeren onder de opdeling die hier werd gemaakt en dus gegroepeerd in één en dezelfde tabel. Organisatie Jeugdraad Aalst Beursvloeren Aalst Vormingplus Oostende LETS Vlaanderen vzw

Soort vraag Ruilnetwerk voor jeugdorganisaties: in onderzoek Concrete samenwerking tijdens beursvloeren met LETS Aalst-Oudenaarde Samenwerking met LETS: infosessies 58


Vormingplus Kortrijk Vormingplus Antwerpen Vormingplus Kempen Vormingplus Mechelen Vormingplus Asse Vormingplus Mechelen

Samenwerking met LETS: infosessies Opstart en ondersteuning LETS Antwerpen binnenstad Bespreking samenwerking LETS Kempen en Vormingplus Kempen Interesse in LETS en samenwerking met LETS Mechelen: infosessies Bespreking samenwerking LETS Asse/Halle en Archéduc Bespreking samenwerking LETS Limburg: nog niet concreet

6) Organisaties die zetelen in de stuurgroep van LETS-groepen LETS-groep LETS Eeklo

LETS SintNiklaas

Organisaties De Kringwinkel, OCMW, CAW Visserij, Jeugdhuis De Lochtink, Kompas, Inburgering Oost-Vlaanderen, Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen, Eeklo centrumstad, wijkcentrum De Kring Eeklo, Beschut wonen Meetsjesland, CM. Vzw Welzijnsschakels Sint-Niklaas, vzw VLOS, stad Sint-Niklaas, vzw CAW Waasland, vzw Oost-Vlaams Diversiteitscentrum en vzw “Westerbuurt Herleeft” en Helga Collyn, welzijnsadviseur van de stad Sint-Niklaas.

Subsidiekanaal Lokaal sociaal beleid – stad Eeklo

Managers in diversiteit - Inburgering

7) LETS-getinte initiatieven Organisatie Steunpunt welzijn vzw, Aalst Vormingplus en Zorgbedrijf Antwerpen Vrouwen voor vrouwen – KAV Schoten

LETS Vlaanderen vzw

Soort vraag Eerste kLETScafé: met complementaire munten waarderen Opstart en coördinatie buurtruilnetwerk Gebruik LETS-methodiek bij het ruilen van diensten tussen vrouwen

59


8) Interesse vanuit kunstprojecten Organisatie H30 Mechelen Vrijstaat O Oostende

Soort vraag Hoe een complementaire munt introduceren binnen de eigen werking Initiële fase: onderzoek naar alternatieve returns: gesprek met LETS Vlaanderen vzw op 1/03/2011

9) Interesse vanuit duurzaamheid Organisatie Netwerk bewust verbruiken

Ecocampus

Soort vraag Op dit moment is LETS Vlaanderen lid van Netwerk Bewust Verbruiken. Toekomstperspectief: gezamenlijk een campagne rond consuminderen organiseren. Stelde de vraag naar LETS Vlaanderen voor infostand ecologische week in hogescholen. Nog niet concreet uitgewerkt

10) Andere Door de volgende organisaties werd interesse getoond, maar er is nog geen concrete samenwerking of nog niet op de vraag ingegaan. Organisatie VFG V.O.K. Markant vzw Stad Diksmuide Flora vzw

Soort vraag Algemene info Algemene info Algemene info Algemene info Algemene info

Deze lijst is niet allesomvattend. Deze informatie behoort tot de registratie die gebeurd is vanuit LETS Vlaanderen vzw. Er zijn nog heel wat organisaties die op lokaal niveau ook deelnemen (actief of passief) aan het LETS-gebeuren.

LETS Vlaanderen vzw

60


Bijlage 3

UITNODIGING LETS VLAANDEREN FEEST 2011 TE MOL

LETS Vlaanderen vzw

61


LETS-Vlaanderen-Feest! Mol 2010 Zondag 24 oktober 2010 - 9u30 tot 16u30 Muziekacademie, Guido Gezellestraat 21/c, 2400 Mol

Ons programma Vanaf 9u30 onthaal met koffie en koekjes. 10u00 we gaan van start. 10u30 tot 12u15: Workshops: informatief en creatief. 12u15 tot 13u45: LETS-(deelnemers)buffet. Iedere deelnemer brengt iets om te eten mee (zie verder in de uitnodiging)

13u45 tot 15u30: workshops: informatief en creatief. 15u30 Koffie en gebak.(2€) 16u30 The end! Je bijdrage: 5€ per persoon. (Inbegrepen 1 kom soep, 2 drankbonnetjes en deelname workshops)

Kinderen tot 12 jaar gratis! Vooraf inschrijven: tot 15 oktober 2010 [email protected] of tel. 0494/741880 Overnachting mogelijk van zaterdag op zondag Inschrijven kan tot 15 oktober 2010 bij [email protected] of tel. 014/437 182 Het aantal plaatsen is beperkt! Snel inschrijven

Iedereen die wil, brengt een geschenkje mee! Kinderen aparte loting!

LETS Vlaanderen vzw

62


LETS-Vlaanderen-Feest Concrete gegevens voor de LETS Vlaanderen dag! Ons LETS-Vlaanderen-team staat voor jullie klaar in Mol op zondag 24 oktober 2010. We proberen er voor iedereen een gezellige, sportieve, creatieve, informatieve en speelse dag van te maken.

Inschrijvingsvoorwaarden  



Vooraf inschrijven tot 15 oktober: [email protected] of tel. 0494/741880 Vergeet niet te vermelden: 1. aantal volwassenen + aantal kinderen en hun leeftijd 2. keuze van de workshops per persoon. Betreft de workshops vragen we zowel voor voor-als namiddag een 1ste en 2e voorkeur op te geven. Betalen (5€ p.p.) kan je op rekeningnummer 320-0497260-11 met vermelding “(naam) + inschrijving LETS-Vlaanderen-feest” Kinderen tot 12 jaar gratis

Eten en drinken Elke deelnemer brengt – naar jaarlijkse LETS-gewoonte – voldoende eten mee voor het buffet (creativiteit is een pluspunt)! Voor soep, brood en gebak zorgt ons team! Koffie en gebak voor 2€ (extra te betalen de dag zelf)

LETS Vlaanderen vzw

63


Kinderen Voor de kinderen wordt er een leuk apart hoekje gecreëerd! Er is op bepaalde uren ook kinderanimatie voorzien! Er is ook speelgoed voor kinderen/baby’s, een maxi cosi en bumbo’s !

Surprise Iedereen die zich wil laten verrassen, brengt een geschenkje mee. Het is niet de bedoeling grote geschenken aan te kopen. We doelen eerder op iets wat je thuis nog liggen hebt, iets wat je zelf niet meer zo mooi vindt maar toch nog fraai genoeg is of iets wat je zelf gemaakt hebt. Voor de kinderen wordt een aparte loting voorzien. Kinderen brengen dus kindergeschenkjes mee (we willen ons kindjes niet naar huis sturen met een vaasje of een boek over tuinieren). Het is fijn als iedereen met een geschenkje naar huis kan gaan.

Logement Zie je een weekendje erop uit in Mol wel zitten? Er is overnachtingsmogelijkheid voor een beperkt aantal mensen. Voor een bijdrage van 5€ p/p krijg je een zachte slaapplaats met ontbijt inbegrepen. Kinderen tot 12 jaar gratis. Interesse? Neem voor 15 oktober contact met [email protected] of tel. 014/437 182 Vermeld het aantal personen en kinderen en je wijze van vervoer. Kom je met de wagen, dan krijg je een wegbeschrijving naar je gastvrouw. Kom je met de trein, dan zorgen wij voor het vervoer. Betalen doe je rechtstreeks aan de gastvrouw de dag zelf.

Locatie De Muziekacademie is op 5 min. stappen van het station (wegbewijzering wordt voorzien). Er is ook parkeergelegenheid voor wie met de wagen komt (zie laatste pagina voor een plannetje).

LETS Vlaanderen vzw

64


Workshops 10u30/12u15 

Lets Helmond: door Solveg en Mien (Nederland) Helmond is een historische stad in de provincie Noord-Brabant in Nederland en telt 88.338 inwoners (1 januari 2010, bron: CBS) (wikipedia). Helmond ligt ongeveer 15 kilometer ten noordoosten van Eindhoven en 60 km van Mol. Het bijzondere is dat ook Helmond een LETS-groep heeft. Deze LETS-groep telt ongeveer 1300 leden, een aantal waar we in Vlaanderen enkel van dromen. Bij ons telt de grootste LETSgroep 160 à 170 leden. Als er zoveel leden zijn, is het ook niet ondenkbaar dat zij een zeer divers publiek hebben. Hun uitgangsbord is de LETS-ruilwinkel. Hoe organiseren zij zich en wat zijn hun succesfactoren?



Kruiden(k)lets: door Ann Van Roy Ann is al sinds jonge leeftijd gepassioneerd door kruiden. Een pittig praatje over de (on)kruiden in je tuin – wat je altijd al wilde weten over de planten die je nooit in je tuin wilde. (Kruidige folklore van alledaagse planten) (zie ook www.annetanne.be)



Goed zorg dragen voor jezelf: door Lydia Bras (max 20 pers.) Om goed te kunnen functioneren is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Zelfzorg begint met zelfkennis. Daarom gaan we in deze workshop eens naar onszelf kijken : hoe gaan we om met onze energie en onze grenzen, met keuzes en consequenties ?



Wandeling langs de Molse Nete: met Francine Mols Francine, geboren en getogen in Mol, laat je de mooiste stukjes van Mol zien. Een mooie natuurwandeling met een herfsttintje. Aangepast schoeisel naargelang het weer!

13u45/15u30 

Voorstelling van eLAS: door Guy Van Sanden (ontwerper eLAS) Guy, de trekker van LETS Geel en ontwerper van eLAS, zal een demonstratie van eLAS (het elektronisch LETS Administratiesysteem) geven! Wat is het? Hoe werkt het? Welke functies heeft het? En wat moet een groep doen om het te kunnen installeren? Al je vragen hierover zullen beantwoord worden.



Yoga/Kinderyoga: door Karin Haeverans (Laat het kind in u naar boven komen): Karin heeft een opleiding gevolgd als kinderyoga-docent (bij het yoga-centrum “Jip & Janneke” in Almere (Nl)). Heb je zin om je op zondagnamiddag een uurtje te ontspannen? Karin zorgt hier graag voor. Deze workshop is zowel voor kinderen als hun ouders. Matje zelf mee te brengen.



Good Practices: door mensen uit verschillende LETS-groepen. Deze workshop bestaat uit twee delen:

LETS Vlaanderen vzw

65


1) Groepsactiviteiten zijn onmisbaar om de LETS-groep draaiende te houden en het vuur in de groep ook brandend te houden. Een kruiwagenzaterdag, LETS Fashion … het klinkt creatief, maar onbekend in de oren. Enkele rasechte letsers doen een ludieke groepsactiviteit uit de doeken. Kan inspirerend werken voor de eigen LETSgroep. 2) La Route des Sel. Vorig jaar kregen we in Brugge Bernard en Marie van Villers-laVille op bezoek. Zij kwamen reclame maken voor La Route des Sel. Er zijn enkele groepen en/of mensen die hierop ingegaan zijn. Johan Boelaert van LETS Gent vertelt wat het inhoudt, hoe inschrijven als groep of als individu en brengt dit moeilijkheden mee voor de werking van een LETS-groep? Iemand uit LETS Brugge heeft reeds concrete ervaringen achter de rug. Je hoort het in deze workshop. 

Wandeling Geocaching: door Bert Gielen (beperkt tot max 15 pers.) De Geocach is een ludieke groepservaring die LETS Leie met anderen wil delen op het LETS-Vlaanderen-Feest (breng een GPS mee indien mogelijk). Wat is het? Iemand heeft ergens een waterdichte doos verstopt, met daarin een logboek en een aantal voorwerpen. Andere mensen lezen op de Geocach-website www.geocaching.com de coördinaten waar de doos verstopt is. Vervolgens gaan zij op zoek naar de "cache" (schat). Vinden ze hem, dan schrijven ze hun bevindingen over de tocht neer in het logboek en mogen ze uit de doos een voorwerp ruilen. Deze schattenzoektocht is ook geschikt voor jeugdige deelnemers.

LETS Vlaanderen vzw

66


Bijlage 4

ONDERSTEUNINGSMETHODIEK STARTENDE GROEPEN

LETS Vlaanderen vzw

67


Ondersteuningsmethodiek starterspakket 1° Bekendmaking media en organisaties: 

Persconferentie Voor de bekendmaking van het starterspakket werd er in de werkplanning gesuggereerd een persconferentie te organiseren. Na contact met communicatieverantwoordelijken van diverse organisaties werd aangeraden het LETS-starterspakket eerder bekend te maken onder ‘human-interest’-journalistiek in plaats van een statige persconferentie. We ondernamen reeds enkele acties hieromtrent: 09/2010

12/2010 04/2011

Magazine Netwerk Vlaanderen (sept-okt-nov) Change Think + MO-magazine

“Van porto tot powerpoint. Letsers leren, creëren en waarderen.”

“Ik LETS, jij LETS’t, wij LETS-en!” “LETS is sociaal en groen.”



Mailinglijst naar actieve LETS-groepen LETS-groepen werden op de hoogte gebracht via het e-zine en per brief van het bestaan van het starterspakket.



Meewerkende lokale organisaties Vormingplus, Netwerk Vlaanderen en Netwerk Bewust Verbruiken werden op de hoogte gebracht va het bestaan van het starterspakket. Ook op de website van Netwerk Vlaanderen vzw is het downloadbaar.



Website Het starterspakket is tevens te downloaden op www.letsvlaanderen.be

2° Concrete informatievragen beantwoorden: 

Eerste contact met de vraagsteller Er wordt een eerste contact (vaak een huisbezoek) gemaakt met de vraagsteller en diens netwerk dat bereid is een LETS-groep op te starten. In dit eerste gesprek wordt doorgepraat over de aandachtpunten en kwaliteitsnormen.



Installeren van eLAS LETS Vlaanderen vzw voorziet in begeleiding om het elektronisch LETS administratiesysteem voor de groepen klaar te maken.

LETS Vlaanderen vzw

68




Startmoment Nadien wordt een startmoment gepland waarbij LETS Vlaanderen mee ondersteund tijdens deze infosessie en eigenlijk modelleert hoe mensen te informeren. Ook vrijwilligers van naburige LETS-groepen en deskundige, sympathiserende organisaties (Vb. V+) worden uitgenodigd om over hun concrete ervaringen te vertellen.

3° Ondersteuning startende LETS-groepen: 

Blijvend contact Nieuw opstartende groepen kunnen blijvend advies inwinnen bij LETS Vlaanderen en deze doen dit ook.



Vorming en begeleiding Nieuw opstartende groepen kunnen mee genieten van het reeds bestaande vormings-en begeleidingsaanbod.

4° Opvolgingsbijeenkomst: 

Vragen beantwoorden en problemen bespreken Na één jaar werken is het mogelijk dat LETS Vlaanderen de nieuw opgestarte groepen samenroept om mogelijke vragen en onduidelijkheden te beantwoorden en om de ervaring tussen de opgestarte groepen te delen en versterken.

5° Evaluatiecriteria: 

Kwaliteit Het starterspakket wordt na één jaar werken op zijn effectiviteit gemeten via een vragenlijst.



Kwantiteit Ook de kwantiteit van het aantal starterspakketten, de regionale verdeling ervan en het aantal daadwerkelijk gestarte en goed draaiende groepen, zegt iets over het succes van LETS in Vlaanderen.

LETS Vlaanderen vzw

69


Bijlage 5

FINANCIËLE ONDERSTEUNING ELAS: BRIEF TAV LETS-GROEPEN

LETS Vlaanderen vzw

70


Inschrijving financiële ondersteuning Elas 24 oktober 2010

Beste LETS-groep, Wij hebben vernomen dat u graag met het eLAS-systeem zou willen aan de slag gaan. Om eLAS te gebruiken is er aan het installeren en de hosting een kostenplaatje verbonden. Dit kan in hartjes (via interLETS) én ook in euro’s.  70 euro per jaar per groep (incl. hosten, installeren en support naar gebruikers toe). Als groepen een interletsakkoord hebben: mogelijkheid van 70 hartjes/maand. Omdat geldelijk middelen voor sommige (vooral opstartende) groepen nogal beperkt zijn, is er op de raad van bestuur besloten dat op LETS Vlaanderen vzw een beroep kan gedaan worden, om deze kost over te nemen. Deze financiële ondersteuning is mogelijk onder volgende voorwaarden: -

De LETS-groep beschikt over geen noemenswaardige eigen middelen. De LETS-groep engageert zich ertoe om zijn lidgeld democratisch te houden. Er wordt gewerkt aan eigen werkingsmiddelen, waarbij het een idee is om gemeentelijk erkenning aan te vragen als sociaal-culturele vereniging. Vaak is hieraan immers een financiële subsidie verbonden. LETS Vlaanderen vzw wil hierbij ondersteuning voorzien.

Deze tussenkomst kan geboden worden voor het lopende jaar en kan, afhankelijk van de verdere subsidiëring van LETS Vlaanderen, verder gezet worden, en het aantal groepen dat een beroep moet doen op deze regeling. Raad van Bestuur LETS Vlaanderen vzw ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INSCHRIJVINGSSTROOK FINANCIËLE ONDERSTEUNING --- eLAS LETS-groep: Opstart / bestaande groep* Doet om de hierna vermelde reden een beroep op LETS Vlaanderen voor de jaarkost van 70 EUR voor eLAS het komende jaar gedragen wordt door LETS Vlaanderen. eLAS-contactpersoon (naam + e-mail):

LETS Vlaanderen vzw

71


Bijlage 6

MISSIE-VISIE LETS VLAANDEREN VZW EERSTE PEILING

LETS Vlaanderen vzw

72


LETS Vlaanderen vzw

73


Bijlage 7

AANWEZIGHEIDSLIJSTEN VORMINGSMOMENTEN

LETS Vlaanderen vzw

74


Omwille van de privacy van de deelnemers worden aanwezigheidslijsten niet vrijgegeven. Deze zijn wel beschikbaar op de zetel van LETS Vlaanderen vzw. Hieronder is er een tabel te vinden met het aantal aanwezigen bij een georganiseerde vorming.

Naam workshop

Aantal aanwezigen

Workshop LETS Helmond, 24 oktober 2010, LETS Vlaanderen feest

35 aanwezigen

Workshop good practices, 24 oktober 2010, LETS Vlaanderen feest

32 aanwezigen

Interletsvergadering, 29 september 2010

20 aanwezigen

Interletsvergadering, 9 januari 2011

13 aanwezigen

Workshop ‘assertief letsen’, 4 mei 2011

16 aanwezigen

LETS Vlaanderen vzw

75


Bijlage 8

EVALUATIE EXPERIMENT LETS & KIDS

LETS Vlaanderen vzw

76


Nota Lets & Kids: Sofie De Bie - coördinator Campagne: Van september tot december -

agenda’s basisscholen in projectregio affiches op centrale plaatsen samen met invulflyers pers

Permanent -

infodag nieuwe inwoners gemeente infodagen scholen verenigingen zoals voetbal, sport, muziek website www.letsenkids.be Lokaal overleg en gemeente

Reacties -

via flyers agenda en centrale plaatsen: 58 via website en andere: 25 (vaak uit andere regio’s dan de project-regio)

Uitvoering Opstart: januari 2010 Aantal info-avonden: 2 Aantal huis aan huis- inschrijvingen: 4 Aantal actieve leden: 13 Activiteiten: 1  wandeling Transacties: totaal 30

4

4

9 13

kinderen huishouden info varia

Gemiddeld aantal leden in Letsgroepen na 1 jaar werking: 18 (info Lets Vlaanderen) Samenwerking - Lets Vlaanderen: ondersteuning voor Lets & Kids, promotie, regelgeving vanuit Vlaanderen - Lets Antwerpen Provincie: praktische ondersteuning voor Lets & Kids LETS Vlaanderen vzw

77


- Gemeente: promotie en bekendmaking. Er zou een samenwerking met gemeentes kunnen zijn mbt tot opvang tijdens vakanties, wanneer we in het voorjaar samen met de gemeentes campagne kunnen voeren, kunnen op die manier ook nieuwe leden aangetrokken worden. - IBO Zandhoven: reclame voor Lets & Kids en actief aanbieden aan ouders die aangeven dat ze tijdelijke opvangproblemen hebben of vervoersproblemen. Voornaamste taken coördinator: Opvolging database, dit is niet echt actief, nakijken nieuw vraag en aanbod. Activeren leden, organiseren activiteiten, vragen van leden beantwoorden, enthousiasmeren, werving nieuwe leden, inschrijvingen, website up to date houden. Bemiddeling tussen leden (is nog niet moeten gebeuren). Aandachtspunten en valkuilen Werving nieuwe leden -

-

Lets & Kids (of Lets in het algemeen) is een onbekend gegeven voor de meesten. Informatie via zoveel mogelijk kanalen is belangrijk Eens bekend voor de mensen is het blijkbaar toch nog een grote stap voor mensen om effectief toe te treden: vooral tijdsgebrek blijft argument om het niet te doen. Mensen maken nog niet de Lets-klik  door actief te letsen krijg ik uiteindelijk meer tijd, als ik iets nodig heb of moet doen, kan ik het vragen aan de groep. Belangrijke momenten voor werving zijn: einde schooljaar (vanaf april) en begin schooljaar (einde augustus, september) Inschrijvingen via info-avonden werkt niet goed, je krijgt te weinig mensen bijeen op 1 datum, laagdrempeliger werken (via huis aan huis inschrijvingen wordt nu getoetst) Mensen vinden Lets & Kids vaak pas als ze met een (nood) zitten. Op die momenten gaan mensen actief op zoek naar verschillende alternatieven voor opvangproblemen.

Leden -

drie types leden: ° leden die lid zijn geworden omdat ze het een leuk en sociaal systeem vinden ° leden die lid zijn geworden omdat ze met een accute vraag zaten rond opvang ° leden die al schoolpoortnetwerkje hadden en die elkaar nu verder helpen via Lets & Kids

-

-

-

De eerste groep zijn mensen die je makkelijker geactiveerd krijgt om mee te doen aan activiteiten binnen de groep, buiten het letsen bouwen zij ook een relatie op met andere leden. De tweede groep is moeilijker, gebruikt het vaakst argument van tijdgebrek, Lets is altijd laatste alternatief waar ze aan denken in geval van nood. Is moeilijke groep om actief te laten letsen De derde groep was eigenlijk al informeel aan het letsen en blijft dus ook actief letsen tijdens lidmaatschap. Is wel moeilijker om hen te laten kijken buiten de grenzen van hun eigen

LETS Vlaanderen vzw

78


netwerkje Vraag en aanbod Er is een zeer gevarieerd aanbod, iedereen is wel bereid om een keer op iemands kinderen te passen. De vraag is veel beperkter. 52 aanbiedingen tgo. 11 vragen op de database. Dit geldt voor alle categorieën (dus ook huishouden zit hier in, materiaal, info, activiteiten, klusjes…) Voor opvang hebben we 1 structurele vraag en 5 aanbiedingen. Via de mailinglist worden wel vaker vragen gesteld omdat het dikwijls gaat over “last-minute” en eenmalige vragen (die worden niet opgenomen in de database) Voorlopig algemeen besluit Een jaar is te kort om een goedwerkende Lets en Kids groep te hebben. Er zouden meer groepsactiviteiten moeten plaatsvinden, maar het blijkt een zeer groot, bijna onoverkomelijk probleem om mensen samen te brengen. Leden hebben het Lets denken nog niet onder de knie. Nog meer structurele campagnes zijn noodzakelijk. Maar mond aan mond reclame is volgens Lets Vlaanderen het allerbelangrijkste. De coördinator kan een activerende rol hebben voor de Lets groep, maar uiteindelijk moet er binnen de groep een eigen dynamiek ontstaan, het is niet de bedoeling dat de coördinator de groep moet blijven motiveren, de motivatie moet na een tijd in de groep zelf ontstaan. Activiteiten zijn noodzakelijk om vertrouwen te scheppen binnen de groep, mensen die elkaar niet kennen stellen niet de vraag aan de ander om op hun kinderen te passen. Maar activiteiten organiseren blijkt zeer moeilijk (zie voorgaande). Jonge gezinnen kampen voortdurend met tijdsgebrek en moeten op schaarse momenten prioriteiten stellen, een activiteit met de Letsgroep is er dan vaak teveel aan, en komt achteraan op het lijstje met prioriteiten. Verslag, Sofie De Bie 20/10/2010

LETS Vlaanderen vzw

79


Bijlage 9

UITNODIGINGEN ORGANISATIES LETS-info

LETS Vlaanderen vzw

80


 De Verenigde Verenigingen – verenigingen en innovatie: 9juni 2010

LETS Vlaanderen vzw

81


 ACW Nationaal – motivatiesystemen - 26 januari 2011

LETS Vlaanderen vzw

82


LETS Vlaanderen vzw

83


 Steunpunt vrijwilligerswerk – ‘Over de grens’ 25 april 2011 (Antwerpen) & 14 mei 2011 (Brugge)

LETS Vlaanderen vzw

84


LETS Vlaanderen vzw

85


LETS Vlaanderen vzw

86


 Beursvloeren

4

Wat hebben LETS en Beursvloeren met elkaar gemeen?

De Beursvloer “De Beursvloer is een eenmalig evenement waar verenigingen en bedrijven elkaar twee uur lang ontmoeten en „matches‟ maken tussen de vraag van de enen en het aanbod van de anderen. Zij hebben elkaar immers ontzettend veel te bieden. De Win-Winbeurs koppelt vraag en aanbod, want zo‟n match biedt voordelen voor iedereen, zowel maatschappelijk als zakelijk.” www.beursvloeren.be LETS-groep LETS staat voor “Local Exchange Trading System” en is een vereniging in een gemeente, dorp of stad waarbij mensen met elkaar diensten en goederen uitwisselen. Voor datgene wat mensen doen, waarderen ze elkaar met punten, LETS-eenheden. Deze LETS-eenheden geven aan hoeveel tijd er in een dienst geïnvesteerd werd. Onder dienst wordt occasionele hulp en/of uitwisseling van kennis, vaardigheden en ervaring tussen LETS-leden verstaan. Sinds kort experimenteren ook verenigingen via lidmaatschap bij de LETS-groep. Ook zij hebben vaak een vraag en aanbod, interessant voor andere verenigingen of interessant voor burgers. www.letsvlaanderen.be LETS-groep

LETS-eenheden

Aalst-Oudenaarde

20 ietsjes/uur

Gent

40 stropkes/uur

Nevele

40 stropkes/uur

Beveren-waas

20 beverkes/uur

Dendermonde

20 ietsjes/uur

Lokeren

20 pluimen/uur

Sint-Niklaas

20 stafkes/uur

Eeklo

20 kabouters/uur

4

Deze bundel werd bijgevoegd in de deelnemersmap op de win-winbeurs te Aalst.

LETS Vlaanderen vzw

87


De gelijkenissen o

Relatief onbekenden ontmoeten elkaar op basis van datgene wat ze elkaar te bieden hebben. Vraag en aanbod uitwisselen is verrijkend voor beide partijen: win-win. ∞

o

De ontmoeting tussen twee partijen via een groepsactiviteit/evenement staat centraal om gemakkelijk tot een uitwisseling te kunnen komen. ∞

o

Er worden afspraken gemaakt over de dag, de plaats, het uur en de eventuele onkosten die bij de dienst horen. ∞

o

Onderbenutte middelen en competenties worden in relatie gebracht met onvervulde behoeften. Dit creëert een rijkdom die anders niet zou bestaan. ∞

o

Beide initiatieven zijn een vorm van sociale innovatie (een nieuw soort netwerk) en duurzame ontwikkeling.

De verschillen o

LETS is een vereniging waar jaar in jaar uit vraag en aanbod worden uitgewisseld.

o

Beursvloeren is een eenmalig evenement waar vraag en aanbod worden uitgewisseld. ∞

o

LETS is een vereniging dat zich naar burgers en verenigingen richt, de enige voorwaarde is dat er een vraag en een aanbod wordt geformuleerd.

o

Beursvloeren is een ruilbeurs voor verenigingen en ondernemingen. ∞

o

In LETS ruilt men multilateraal, dit wil zeggen meerzijdig. Het ruilprincipe is niet één-opéén, maar eerder volgens het principe „ik doe iets voor jou, jij doet iets voor een ander en een ander doet ooit wel iets voor mij‟. Dit is mogelijk dankzij het puntensysteem dat in LETS wordt gehanteerd.

o

Bij beursvloeren ruilt men één op één: bedrijf X doet iets voor vereniging Y en vereniging Y doet iets voor bedrijf X.

LETS Vlaanderen vzw

88


Ontstaan van LETS De eerste Letskring Courtenay, British Columbia, Canada, 1983. Een kleine gemeenschap leeft van een houtvesterij, een militaire basis en toerisme. Op twee jaar tijd stort het toerisme in, wordt de boskap aan banden gelegd en verhuist de defensiebasis. De werkloosheid stijgt pijlsnel van minder dan 3% naar 60%. Wat te doen als ik geen geld meer heb om mijn buurman te betalen voor een autoreparatie, maar mijn koe geeft wel melk en mijn kip legt nog steeds eieren? Noodgedwongen terug ruilen. Maar dan wél volgens een handig systeem, uitgedokterd door Michael Linton. En óf zijn idee gehoor vindt. Op tien jaar tijd verspreidt het zich van Canada naar Amerika, vliegt over naar Australië en later Europa, waar het zich vnl. nestelt in Engeland en Nederland om vervolgens in België te belanden. In Leuven om precies te zijn, in 1994.

Meer info? LETS Vlaanderen vzw [email protected] 053/730 892 http://www.letsvlaanderen.be

Steunpunt welzijn vzw LETS Aalst-Oudenaarde [email protected] 053/730 891 http://lets.welzijn.net

LETS Vlaanderen vzw

89


Bronnenlijst 1.

Boeken

Bouckaert L. (1994). Intrest en cultuur. Een ethiek van het geld. Amersfoort: Leuven. Hoogendijk W. (1994). Economie ondersteboven. Van Arkel: Utrecht. Lietaer B. (2001). Het geld van de toekomst. De Boekerij: Amsterdam. North P. (2006). Alternative Currency Movements as a Challenge to Globalisation? A Case Study of Manchester’s Local Currency Networks. University of Liverpool: United Kingdom. Van Arkel H. & Ramada C. (2001). Arm door geld maar ook … nieuwe kansen op bevrijding van de globaliseringsmachine. Strohalm: Utrecht.

2.

Artikels

De Clercq L. (2009). LETS: sociaal, gemeenschapsvormend en boordevol mogelijkheden. Sociaal Welzijnsmagazine 30 (9) p.4-7. De Vriendt J. (2002). Over lokaal geld of hoe geld de inzet wordt voor leren over samenleven. Een agogische benadering van de ontwikkeling van lokale netwerken rond een kleinschalige ‘geld’economie. Vorming vaktijdschrift voor volwasseneneducatie en sociaal-cultureel werk. 17 (3) P. 151170

3.

Websites algemeen 

http://www.letsvlaanderen.be/



http://sabinedewaele.blogspot.com/2011/03/letsklets.html



http://aardnoot.nl/



http://muntuit.eu/



http://www.strohalm.nl/sitemap/15-lets/88-handelsbevordering-in-lets-systemen.html



http://www.timebanking.org/



http://www.timebank.org.uk/

LETS Vlaanderen vzw

90


Bijlage 10

WERKLOOSHEID NOTA RVA

LETS Vlaanderen vzw

91


 Directie werkloosheidsreglementering

Nummer riodoc

Werkloosheidsbureaus

100378

Ons kenmerk 31000/0452/02533A/AMO Contactpersoon Amanda Morel, Attaché Telefoon 02/515.44.69 Fax 02/515.43.15 E-mail [email protected] Bijlage(n) 3 Datum 07.07.2010

Betreft: PLAATSELIJKE RUILDIENSTEN (LETS en SEL)

Bestemmeling: Diensten vrijstellingen en betwiste zaken Deze onderrichting behandelt de grenzen van de toegelaten cumulatie van werkloosheidsuitkeringen met activiteiten verricht in het kader van de lokale uitwisselingssystemen (LETS5) in het Nederlandstalige landsgedeelte en de 'services d'échange locaux' (SEL) in het Franstalige landsgedeelte.

Inhoud:

1. Definitie en werking van een 'lokaal uitwisselingssysteem' en een 'service d'échange local' (LETS en SEL) Een lokaal uitwisselingssysteem is een plaatselijke en gesloten vereniging van personen die onderling diensten en kennis uitwisselen, waarbij deze ruilactiviteiten gemeten worden in een door de leden gekozen ruileenheid. Dit lokale uitwisselingssysteem werkt meestal als volgt: een groep personen en/of verenigingen beslissen om diensten uit te wisselen. Hiertoe wordt een ruilmiddel gekozen en een lijst opgesteld waarin 5

Local exchange trading system.

LETS Vlaanderen vzw

92


iedereen aankondigt welke diensten hij aanbiedt of vraagt. Deze lijst wordt verspreid onder alle leden van de 'LETS', samen met ruilbonnen. Indien iemand wenst in te gaan op een vraag of een aanbod, neemt hij rechtstreeks contact op met de aanbieder of de aanvrager. Vervolgens vult hij een ruilbon in die de waarde van het geleende goed of de geleverde dienst preciseert. De centrale administratie van de LETS verzamelt al deze bonnen om een overzicht te behouden op de situatie van de rekening van elk lid. Voor meer uitleg over de werking, zie bijlage 1. Voor voorbeelden van SEL, zie bijlage 2.

2. Voorbeelden van wederzijdse hulp a) Catherine stemt ermee in Marie enkele uren te helpen bij het strijkwerk. Marie valoriseert de dienst die Catherine haar verleent en geeft haar 20 "grains de SEL" (de ruilmunt gekozen in de SEL). b) Piet kan niet met een computer werken. Luc is bereid om hem een initiatie te geven zodat hij nadien een echte opleiding kan gaan volgen. Piet valoriseert de dienst die Luc hem verleent en geeft hem 20 'stafkes'. Dat is de plaatselijke munteenheid van de LETS van SINT-NIKLAAS. c) Paul wil iets doen voor zijn medemens. De LETS van Brussel heeft mensen van vreemde origine die zich in België willen integreren. Paul beslist dus om deze mensen vertrouwd te maken met zijn cultuur.

3. Kenmerken van een 'lokaal uitwisselingssysteem' en een 'service d'échange local' (LETS en SEL) De activiteiten binnen de SELS of LETS hebben de volgende kenmerken:

LETS Vlaanderen vzw

-

een niet-commercieel doel: het doel is voornamelijk het ontwikkelen van wederzijdse sociale hulp waarbij de ruil en de solidariteit worden bevorderd alsook het organiseren van ontmoetingen om zo de band tussen mensen te bevorderen;

-

het gaat over een dienst die sporadisch en van korte duur, niet professioneel is;

-

het doelpubliek is de andere leden, mensen uit alle sociale geledingen;

-

een compensatie in de vorm van een puntensysteem zonder geldwaarde: het puntensysteem heeft geen enkele betekenis of economische waarde buiten de groep. Het moet duidelijk gaan om een lokaal ruilmiddel waarmee de leden van een SEL of LETS een andere dienst kunnen kopen die wordt georganiseerd door de SEL of LETS. 93


4. Cumulatie met de werkloosheidsuitkeringen De cumulatie van werkloosheidsuitkeringen met een activiteit verricht binnen een SEL of een LETS, is in principe toegelaten. De werkloze of de bruggepensioneerde wordt in principe beschouwd als iemand die gratis een activiteit verricht met dien verstande dat de punten die de 'seller' of 'letser' ontvangt, niet beschouwd moeten worden als een vorm van betaling, maar slechts een element van wederkerigheid vormen, inherent aan de uitwisselingen binnen de SEL of LETS. De activiteit valt dus onder artikel 45bis van het KB van 25 november 1991.

5. De grenzen van de cumulatie van de arbeid verricht in een SEL of LETS Rekening houdend met de 4 kenmerken vermeld in punt 3: De directeur kan in gevallen van kennelijk misbruik de cumulatie van deze arbeid met de werkloosheidsuitkeringen weigeren. a) Dat zal het geval zijn wanneer de aard van de dienst een hoge graad van professionalisme vertoont of de wederzijdse hulp te regelmatig, repetitief en langdurig is. In deze hypothesen vertoont de activiteit immers meer een commercieel dan een sociaal karakter, vormt zij oneerlijke concurrentie ten opzichte van het gewone arbeidscircuit en neemt zij de plaats in van een betrekking. b) Misbruik zal eveneens weerhouden kunnen worden wanneer de werkloze of de bruggepensioneerde voor de verleende dienst vergoedingen ontvangt die de reëel gemaakte kosten of de beperken van het forfait overschrijden (30,22 euro per dag en 1208,72 euro in totaal per jaar). Motivering van de beslissing tot weigering : "Krachtens artikel 45bis van het KB van 25.11.1991 houdende de werkloosheidsreglementering kan de directeur de uitoefening van de activiteit verbieden of enkel aanvaarden binnen bepaalde grenzen, indien hij vaststelt dat de activiteit niet of niet meer de eigenschappen vertoont van een vrijwillige activiteit zoals bedoeld in de wet van 03.07.2005 betreffende de rechten van vrijwilligers. Aangezien ...................... (vermeld de feiten: welke activiteit, welke frequentie, ...),

LETS Vlaanderen vzw

-

heeft het werk, gezien zijn aard, omvang en frequentie of gezien het kader waarin het wordt uitgeoefend niet of niet langer de kenmerken van een activiteit die in het verenigingsleven gewoonlijk door vrijwilligers wordt verricht;

-

kunnen de materiële of financiële voordelen, overeenkomstig de voormelde wet van 3 juli 2005 of de fiscale wetgeving, niet geneutraliseerd worden; 94


-

is uw beschikbaarheid verminderd (*)

voor

de

arbeidsmarkt

gevoelig

Krachtens de wet van 03.07.2005 en het artikel 45bis van het KB van 25.11.1991, is de uitoefening van de activiteit niet toegelaten met het behoud van de werkloosheidsuitkeringen." (*) Een gemotiveerde beslissing tot weigering wegens belemmering voor de beschikbaarheid, kan niet genomen worden ten opzichte van een werkloze of bruggepensioneerde die vrijgesteld is van beschikbaarheid (zie onderrichting RIODOC nr. 062513). c) De directeur kan de cumulatie van deze arbeid met de werkloosheidsuitkeringen ook verbieden wanneer de wederzijdse hulp wordt verricht ten behoeve van een onderneming of een natuurlijke persoon die zelfstandige is (in het kader van de zelfstandige activiteit). Motivering van de beslissing tot weigering : "Krachtens artikel 45bis van het KB van 25.11.1991 houdende de werkloosheidsreglementering kan de directeur de uitoefening van de activiteit verbieden of enkel aanvaarden binnen bepaalde grenzen, indien hij vaststelt dat de activiteit niet of niet meer de eigenschappen vertoont van een vrijwillige activiteit zoals bedoeld in de wet van 03.07.2005 betreffende de rechten van vrijwilligers. Gelet op het feit dat de activiteit wordt verricht voor een onderneming of voor een natuurlijke persoon die zelfstandige is, -

heeft het werk, gezien zijn aard, omvang en frequentie of gezien het kader waarin het wordt uitgeoefend niet of niet langer de kenmerken van een activiteit die in het verenigingsleven gewoonlijk door vrijwilligers wordt verricht.

-

kunnen de materiële of financiële voordelen, overeenkomstig de voormelde wet van 3 juli 2005 of de fiscale wetgeving, niet geneutraliseerd worden".

6. Werkwijze Een werkloos of een bruggepensioneerd lid geeft zijn activiteit aan via het formulier C45B (zie de voormelde onderrichting). Er werd een nummer (Y02/072010/2010-28/45bis voor LETS VLAANDEREN VZW) toegekend ingevolge een C45F. Opmerking: voor de personen die helpen buiten een LETS gelden de regels van de C45A. 7. Activiteiten van de LETS of SEL gedurende de wachttijd De jongere mag tijdens de wachttijd vrijwilligerswerk verrichten binnen een LETS, of SEL, op voorwaarde dat hij beschikbaar blijft voor de arbeidsmarkt. Hij moet geen enkele formaliteit vervullen. 8. 'Beheerder’ LETS Vlaanderen vzw

95


Indien de omvang van de LETS of SEL dit toelaat (beheer van een LETS van kleine omvang) mag een werkloze als vrijwilliger een LETS of SEL beheren, op voorwaarde dat hij hiervan aangifte doet (C45B), dat hij beschikbaar blijft en dat de voordelen die hij eventueel ontvangt het toegelaten bedrag van de terugbetaling van kosten niet overstijgt (hetzij terugbetaling van reële kosten, hetzij forfaitaire vergoeding (30,22 euro per dag en in totaal 1208,72 euro per jaar). 9. Bijzondere gevallen: uitwisseling van goederen De werkloze ruilt een goed tegen een ander goed. Een werkloze mag een goed tegen een ander goed ruilen. Het gaat om de beschikking over zijn privé-eigendom en het vormt geen arbeid. De werkloze verleent een dienst in ruil voor een goed. Dit is in principe niet toegelaten, behalve indien de waarde van het goed in ruil voor de dienst zeer bescheiden is (30,22 euro per dag en in totaal 1208,72 euro per jaar). Als de waarde niet bescheiden is, kan de werkloze zijn uitkeringen niet behouden en moet hij dus uitgesloten worden. Motivering "Krachtens artikel 45bis van het KB van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering, kan de directeur de uitoefening van de activiteit verbieden of enkel aanvaarden binnen bepaalde grenzen, indien hij vaststelt dat de activiteit niet of niet meer de eigenschappen vertoont van een vrijwillige activiteit zoals bedoeld in de wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers. De voormelde wet definieert het vrijwilligerswerk als arbeid zonder compensatie. In dit geval kunnen de materiële of financiële voordelen, overeenkomstig de voormelde wet van 3 juli 2005 of de fiscale wetgeving, niet geneutraliseerd worden".

Bijlagen 1° Uitleg over de LETS of SEL. 2° Voorbeeldlijst van de SEL opgericht in het Franstalige landsgedeelte. Voor de LETS in het Nederlandstalige landsgedeelte kunt u terecht op de website: www.letsvlaanderen.be 3° Informatiebrief (ingevolge een ruling) die de grenzen van de cumulatie bepaalt. De administrateur-generaal, Georges CARLENS LETS Vlaanderen vzw

96


Bijlage 11

ZIEKTE & INVALIDITEIT OVERLEG RIZIV

LETS Vlaanderen vzw

97


Overleg RIZIV federaal – februari 2011 -

Wanneer de organisatie voldoet aan de vrijwilligerswet moet in principe geen toestemming aan de adviserend geneesheer worden gevraagd.

-

Aangezien LETS nog niet erkend is door de wet op het vrijwilligerswerk, is het aan te raden toch de toestemming individueel aan te vragen.

-

Algemeen erkenningsnummer zoals LETS Vlaanderen van de RVA gekregen heeft, bestaat niet: verschil tussen RIZIV en RVA: RIZIV: mensen met gezondheidsproblemen en arbeidsongeschikt. RVA: mensen die nog arbeidsgeschikt zijn.

-

Waarom adviserende geneesheren minder geneigd zijn toelating te geven voor mensen op invaliditeit in LETS? Het is flu en onduidelijk welke taken de persoon in kwestie zal verrichten en hoeveel vrijwilligerswerk de persoon tijdens de week zal presteren. Zo heeft de geneesheer er geen zicht op of de activiteit die de persoon zal ondernemen in LETS verenigbaar is met de gezondheidstoestand. Risico: loon verliezen. Er is ook geen controlerende instantie, zoals een werkgever of een persoon die erop toeziet dat de taken verricht worden zoals gesteld in het contract.

-

Advies aan de LETS-groepen: zorg ervoor dat er telkens een individuele aanvraag gebeurt bij de adviserende geneesheer, geef ook een bijlage met informatie over LETS.

-

Advies aan LETS Vlaanderen: contacteer àlle landsbonden om een nota over LETS te verspreiden naar alle adviserende geneesheren (sensibiliserend van aard).

Contact gehad met Liesbeth Verbruggen – 02/739 76 20 – [email protected]

LETS Vlaanderen vzw

98


BIJLAGE 11

LETS ALS SOCIO-CULTURELE VERENIGING: WAT, HOE, WAAROM…? Beknopte toelichting over LETS

LETS Vlaanderen vzw

99


Inhoud 1.

Wat is LETS?................................................................................................................................. 101

2.

De doelstellingen van de vereniging ........................................................................................... 101

3.

Minimale organisatievoorwaarden van een LETS-groep ............................................................ 102

4.

LETS Vlaanderen vzw ................................................................................................................... 102

5.

Waarom is LETS een socio-culturele vereniging? ........................................................................ 102

6.

Besluit .......................................................................................................................................... 103

LETS Vlaanderen vzw 2011

100

Werkingsverslag 2010-

1. Wat is LETS? LETS staat voor “Local Exchange Trading System” en is een eigentijdse manier van ruilen en samenwerken tussen mensen. Een LETS-groep is een vereniging van mensen in een dorp, gemeente of stad die met elkaar diensten, kennis en goederen uitwisselen. Deelnemers aan het LETS-systeem maken gebruik van eigen LETS-eenheden om de ruildiensten te waarderen. Een LETS-eenheid geeft aan hoeveel tijd er werd geïnvesteerd in een ruildienst. De LETS-groep spreekt af hoeveel LETSeenheden overeenkomen met één uur. Een ruildienst is occasionele hulp en/of uitwisseling van kennis, vaardigheden en ervaring tussen LETS-leden. Ook spullen kunnen verletst worden. LETS bouwt verder op het principe van burenhulp, dat vandaag de dag min of meer uit het straatbeeld verdwenen is.

2. De doelstellingen van de vereniging Buiten de woon- of werkplaats die bepaalt tot welke LETS-groep iemand behoort, is er geen enkele voorwaarde aan het lidmaatschap bij een LETS-groep verbonden. De LETS-groep staat open voor iedereen: jong, oud, allochtoon, autochtoon, werkend, niet-werkend, gezin, alleenstaand, … . Lid worden van een LETS-groep biedt vele voordelen:   

      

6

LETS verruimt het sociaal netwerk en biedt sociale contacten via ontmoetingsactiviteiten. LETS spreekt mensen aan op talenten, mogelijkheden of kunnen. LETS verenigt mensen in een buurt via groepsactiviteiten, maar tevens dankzij de LETSmethodiek ansich. LETS versterkt hierdoor het gemeenschapsgevoel en de sociale cohesie van een buurt. Via LETS kan men vaardigheden inzetten voor andere mensen en er andere mensen ook mee plezieren. LETS vult aan op diensten die vaak en vanzelfsprekend tussen vrienden en familie gebeuren, maar via LETS wordt een natuurlijk uitwisselingskader gecreëerd tussen buurtbewoners. Letsen betekent doen wat je graag doet voor of samen met iemand anders in de vrijetijdssfeer. Het biedt dus kansen op zelfontplooiing. LETS is ook een manier tot insluiting en inclusie van kansengroepen en kan de levenskwaliteit van deze mensen vergroten. LETS doet gemeenschappen herleven. LETS is een vorm van wederzijdse diensten in de vrije tijd en uit vrije wil. LETS biedt iedereen gelijke kansen – werkloos of niet, welgesteld of met een laag inkomen, blank of zwart. 6 Sinds juni 2010 heeft LETS Vlaanderen tevens de goedkeuring dat mensen in werkloosheid en op brugpensioen mogen letsen, mits het indienen van het formulier C45B.

Wanner H. (2001). LETS. Vrijwilligerswerk nieuwe stijl. Onderzoek naar de eigenheid van Lets ruilkringen.


101


3. Minimale organisatievoorwaarden van een LETS-groep Uiteraard is de hoofdopdracht van een LETS-groep dat deze voor haar individuele leden de mogelijkheid en het kader schept zodat het letsen zich op een fijne, zorgeloze manier kan voltrekken. Gaandeweg na de opstart van een LETS-groep ontwikkelt er zich een kerngroep van enkele leden, daarnaast kunnen er ook werkgroepen ontstaan waarbij mensen nadenken over een bepaald thema, een welomschreven taak uitvoeren of mee instaan voor de organisatie van een feest of ander evenement. De kerngroep binnen een LETS-groep komt af en toe samen:  Zorgen voor de communicatie binnen en buiten de groep (via infostanden, website, nieuwsbrieven, …).  Up to date houden van lidmaatschap en vraag en aanbod.  Bevorderen van ontmoeting en communicatie tussen leden.  Administratie van LETS-punten.  Verzorgen van infomomenten voor nieuwe leden.  Al dan niet een financiële boekhouding bijhouden indien met lidgelden en/of subsidies verwerft.

4. LETS Vlaanderen vzw LETS Vlaanderen vzw is het overkoepelende steunpunt van en voor LETS-groepen. Het is reeds sinds 1994 opgericht en sinds 2009 stelt dit steunpunt een coördinator tewerk.

5. Waarom is LETS een socio-culturele vereniging? Een LETS-groep vervult enkele socio-culturele functies die de bewoners van een stad alsook de stad zelf ten goede komen7.  LETS bezit een educatieve functie: letsers leren vaak van en met elkaar door samen dingen te doen. Ze wisselen kennis, vaardigheden en inzichten met elkaar uit.  Een LETS-groep heeft ook een ontmoetingsfunctie via de groepsbijeenkomsten en de LETSactiviteiten die de groep organiseert. Ook zijn er de instapmomenten voor nieuwe leden.  Letsen in een buurt, wijk of gemeente stimuleert de sociale cohesie en draagt op die manier bij tot het beter functioneren van de leefomgeving.

7

Naar een voorbeeld van een intern verslag: Stedelijke Culturele Raad (19/06/2008). Reglementering voor subsidiëring van culturele verenigingen aangesloten bij de Culturele Raad. Lokeren


102


 Tenslotte heeft een LETS-groep een culturele impact omdat het zeer diverse mensen samenbrengt en openstaat voor iedereen. Ook is er de mogelijkheid om als LETS-groep zelf culturele activiteiten te organiseren of aan culturele activiteiten deel te nemen.

6. Besluit LETS groeit, krijgt erkenning vanuit diverse kanalen en heeft vele voordelen en kansen te bieden voor allerlei groeperingen in de samenleving. Wij hopen dat dit verslag meer informatie bezorgt over de werking en de organisatie van LETS in Vlaanderen. De erkenning van de LETS-groep als socioculturele vereniging biedt een belangrijke meerwaarde.

7. Bibliografie Stedelijke Culturele Raad (19/06/2008). Reglementering voor subsidiëring van culturele verenigingen aangesloten bij de Culturele Raad. Lokeren Wanner H. (2001). LETS. Vrijwilligerswerk nieuwe stijl. Onderzoek naar de eigenheid van Lets ruilkringen.


103


BIJLAGE 12

JURIDISCH EN MAATSCHAPPELIJKE VRAGEN INVENTARIS


104


LETS-praktijk: Inventaris maatschappelijk en juridische vragen A. Situering Dit overzicht werd samengesteld vanuit 1° het onderzoek dat plaats vond bij de LETS-groepen midden 2009, 2° vragen vanuit LETS-groepen in de loop van het jaar, 3° visievormende activiteiten, werkgroepen en bestuursoverleg. Het betreft een stand van zaken op 30 april 2010. Een eerste reeks vragen (betreft voornamelijk juridische aspecten) kan opgedeeld worden in 1° juridische vragen op organisatieniveau (bekeken vanuit een LETS-groep) of 2° op lidmaatschapsniveau binnen deze LETS-groep. Daarnaast zijn er eerder maatschappelijk getinte vragen, die vooral gericht zijn op het methodisch omgaan met sociale ongelijkheden in een LETS-groep. Dit overzicht heeft geen volledigheidsbedoeling, maar geeft wel de belangrijkste, actueel aangevoelde problematieken aan. De oplijsting wordt gebruikt voor verdere acties en zal, volgens noodzaak, in de toekomst verder aangevuld worden.

B. Juridisch: organisatie van het letsen 1) Rechtspersoon van een LETS-groep De meerderheid van de LETS-groepen zijn tot op vandaag feitelijke verenigingen. Dit hangt samen met het veelal spontaan gegroeid initiatief op vrijwillige basis. Vastgesteld moet worden dat het niet altijd voldoende duidelijk is voor mensen die een LETSgroep opstarten welke consequenties het statuut van feitelijke vereniging versus het statuut van een vzw heeft. Een afweging die in de praktijk door de groep in kwestie doorgaans gemaakt wordt betreft de tijdsinvestering versus juridische zekerheid die de omschakeling naar het vzw-statuut met zich meebrengt. LETS Vlaanderen neemt hierin geen standpunt in, maar wil de groepen degelijk voorlichten. Zie bijv. de handleiding van het starterspakket, waarin ingegaan wordt op de resp. voor- en nadelen over feitelijke vereniging of vzw.


105


2) Verzekeringsstatuut van een LETS-groep In aanvulling op het vorige punt en tevens als gevolg van het feit dat de meerderheid van de LETS-groepen feitelijke vereniging zijn, wordt het door meerdere groepen als moeilijk ervaren een goed dekkende, aangepaste verzekering te vinden voor de activiteiten die binnen een LETSgroep plaats grijpen. De moeilijkheden die een feitelijke vereniging ondervindt bij het overleg met een verzekeringsmakelaar is dat de dekking té beperkt is en de kost te hoog is om als feitelijke vereniging te kunnen dragen. Meestal worden individuele leden verantwoordelijk geacht voor hun daden en de eventuele gevolgen ervan. De familiale verzekering wordt vaak aangeraden, doch dit bezit geen verplichtend of voorwaardelijk karakter en is bovendien niet volledig dekkend. Bij sommige groepen is er de vraag naar een (eventueel) overkoepelende verzekering vanuit LETS Vlaanderen vzw die LETS-praktijken min of meer dekken. Deze probleemstelling wordt verder onderzocht.

C. Juridisch: statuut van een letser 3) Letsen en RVA Mensen met een werkloosheidsuitkering of brugpensioen die willen toetreden tot LETS, worden doorverwezen om toestemming te vragen bij de RVA-dienst van hun regio om te mogen letsen. Bij gebrek aan algemene richtlijnen tot nu toe bij verschillende regionale RVA-kantoren, weten mensen met een werkloosheiduitkering of brugpensioen niet altijd waar ze aan toe zijn, ook al hebben zij er sterk baat bij. Er loopt een aanvraagdossier bij RVA met het oog op eenduidigheid geldig voor alle lokale RVA-diensten. 4) Letsen en invaliditeit Idem LETS en RVA, maar dan gericht op medische adviseurs in Vlaanderen. 5) LETS als nieuwe vorm van vrijwilligerswerk Zoals de studie van Hugo Wanner aangeeft: “vrijwilligerswerk is per definitie onbezoldigd en dus niet te verenigen met de ontvangst van een tegenprestatie -loon of materieel voordeel” (LETS vrijwilligerswerk nieuwe stijl, LETS Vlaanderen, 2002). Deze studie besluit dat men in LETS geen vergoeding in euro’s krijgt. LETS gaat over een zeer breed gamma van vrijwillige vriendendiensten of burenhulp in de vrije tijd. In de wetgeving op het vrijwilligerswerk wordt evenwel niet uitdrukkelijk naar LETS of complementaire muntsystemen in zijn geheel verwezen. Hierdoor bestaat rond het statuut van de letser (geen werknemer, geen zelfstandige) een zekere grijze zone.


106


Het zou goed zijn dat het vrijwillig karakter van het letsen juridisch voldoende duidelijk gesteld wordt, teneinde o.m. het onderscheid met zwartwerk duidelijk te kunnen maken.

D. Maatschappelijke vragen 6) Ongelijkheden inzake zorgnoden Niet altijd hebben mensen van een LETS-groep een voldoende gelijkwaardig aantal vragen en aanbiedingen. Het wordt nochtans belangrijk gevonden dat mensen in een omgeving elkaar helpen. Vraag is dan: hoe kan LETS als laagdrempelig systeem de solidariteit waarmaken tussen alle leden met bijzondere aandacht voor hulpbehoevenden, senioren en andere kansengroepen? 7) Ongelijkheden in de toegang tot technologische hulpmiddelen De gangbare methode in veel groepen is dat er geletst wordt, gebruik makend van internet voor het registreren van de letsverrichtingen, om te communiceren en met elkaar in contact te komen, om zich te informeren. Internet is een efficiënt hulpmiddel voor LETS. Anderzijds mag geen sociaal uitsluitingmechanisme ontstaan van mensen die geen toegang hebben tot internet. In een meersporenbeleid om de digitale letskloof te vermijden wordt o.m. nagedacht over alternatieve en meer laagdrempelige mogelijkheden zoals letsen per GSM, is belangrijk dat analoge communicatiemiddelen blijven bestaan en is ook het LETS-aanbod zelf (met o.m. Internethulp) nuttig. 8) De verschillende context van het letsen stedelijk versus landelijk Vandaag wordt er vooral geletst op stadsniveau. De meeste LETS-groepen ontstaan in de steden en zijn daar ook effectiever omdat de territoriale afstand tussen mensen niet zo groot zijn. Dit is anders op het platteland. Omwille van het verschil in context vraagt LETS een eigen methodiek op het platteland. Ook voor startende groepen moeten we deze vraagstelling mee in gedachte houden. 9) Implicaties voor ‘diversiteit’ onder de LETS-deelnemers voor de organisatie en het groepsgebeuren Diversiteit is inherent bij LETS-groepen, in de ene al meer dan in de andere. Een LETS-groep heeft dan ook vaak te maken met interculturele verschillen tussen de deelnemers, dit in de brede betekenis van het woord. Mensen in kansarmoede kunnen bijvoorbeeld om een eerder materiële reden aangesloten dan mensen die aangesloten zijn omwille van het ecologisch belang. Het is belangrijk dat dit beseft wordt en dat diversiteit in respect beleefd wordt. Soms ontstaat er wel eens een wantrouwen tegenover mensen die anders zijn. Dit wantrouwen wordt daarom niet altijd expliciet uitgesproken, maar kan ertoe leiden dat er subgroepjes van mensen die nog enkel met elkaar letsen ontstaan op basis van een slechte ervaring of een moeilijke communicatie. LETS Vlaanderen vzw 2011

107


Een belangrijke vraag in het beleid van een LETS-groep is dan ook: hoe vermijd je exclusie binnen de inclusie in een LETS-groep? Het formuleren van de randvoorwaarden om de diversiteit binnen LETS zinvol tot uiting te laten komen is hierbij een belangrijke actie. 10) LETS als onderdeel van trajecten van zwakkere bevolkingsgroepen Het openstaan voor zwakkere bevolkingsgroepen – we hanteren hier bewust een algemene formulering – houdt ook in dat rekening gehouden wordt met wensen en verwachtingen vanuit en ten aanzien van deze groep. Het gaat hierbij o.m. om het kunnen versterken van competenties, het opdoen van leerervaringen, het opbouwen van een sociaal netwerk, empowerment,… De mogelijkheden die LETS hier biedt zijn nog onvoldoende gekend. Ook de mogelijke samenwerking met instanties die verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van een traject dienen verder verkend.

LETS Vlaanderen vzw Leen De Clercq – Peter Dauwe


108


LETS & COMPLEMENTAIRE ECONOMIE:

Recommend Documents