Sterrenstof De nieuwsbrief van LETS

Sterrenstof De nieuwsbrief van LETS

Dit keer in de Sterrenstof Woord van de redacteur p. 2 Agenda p. 3 Opstarten van een organisatie p. 4 De 3D-printer p. 5 De Camu p. 8 Repaircafé p. 12 Voor volgende keer p. 14

1

Woord van de redacteur Decembermaand

De grote maand van de feestelijkheden was weer eens aangebroken. Tijd om met sinterklaas cadeautjes te geven en te krijgen en veel te veel te eten. Vervolgens in de aanlopende periode naar Kerst net zo veel eten, want het heeft dan toch nog geen zin te gaan afvallen. Met Kerst en de jaarwisseling komt het er gegarandeerd weer bij. Wellicht heeft dit verschijnsel onder een aantal van jullie weer gezorgd voor het verschijnsel ‘goede voornemens’. Meer sporten, minder geld uitgeven, verwaterde contacten herstellen, je cv uitbreiden, enz. Zelf heb ik me vooral voorgenomen me niet zo veel voor te nemen. Veel te veel stress. Plus, om de een of andere reden ben ik afgevallen tijdens de feestdagen en is het altijd zo’n gedoe om te wachten tot de feestdagen met het stoppen van een slechte gewoonte. Nee, maar even serieus; beste wensen aan iedereen! En moge je plannen voor het nieuwe jaar allemaal goed lopen. Er zijn er aardig wat die het moeilijk hebben binnen LETS, dus ik hoop dat de feestdagen wat ontspanning gebracht hebben.

2

Bij mij wel in ieder geval. Gewoon gezellig met familie de hele dag spelletjes doen en lekker eten. Nu weer hard aan het werk. De wereld van de student is grappig wat dat betreft. Tegen de tijd dat de feestdagen eraan komen is er altijd een lange vakantie, twee weken meestal, in mijn geval vier. De meeste studenten doen dan de eerste week helemaal niets aan school en gaan in de laatste paar dagen als een tierelier aan het werk. Zelf zit ik nu in week drie van de vakantie, is de helft van het werk gedaan en beschouw mezelf daarmee als een van de hardere werkers. Wat dus eerlijk gezegd wel meevalt als je erover nadenkt. Maar voor de meeste LETSers is die tijd al lang al voorbij en moet iedereen gewoon weer aan het werk. Het normale leven gaat weer verder. Hopelijk wordt het een mooi 2014!

Agenda Komende maand in LETS

Zoals altijd zal ook de LETS-agenda van deze maand niet ontbreken. Kletscafé, vergaderingen en de eerst volgende open dag van het repaircafé. Bijeenkomst Kletscafé Zondag 12 december as. Aanvang 15.00 Cremerstraat 245 Bestuursvergadering I.v.m. crisis in het bestuur van LETS wordt deze uitgesteld. Dit totdat duidelijk wordt wie de posities gaan innemen van voorzitter en penningmeester. Vergadering Raad van toezicht 8 december Tijdens Kletscafé. Repaircafé Komende bijeenkomst is op 1 februari van 14 -17 uur aan de Geinoord 9 Nieuwegein In Utrecht kun je donderdag 9 januari terecht aan de Bijnkershoeklaan 250

3

Opstarten van een organisatie Door Boy Bakhuys

Mijn naam is Boy Bakhuys - 12much. Ik heb ooit een LETSysteem in Heerhugowaard opgericht, enthousiaste groep, voornamelijk uit leden die een betaalde baan hadden omdat ik ze daar in de eerste instantie ook geworven had. We hadden een lid met een biologisch dynamische boerderij waar van alles mogelijk was en waarvan de eigenaren allerlei workshops organiseerden, vrije schoolkinderen lieten overkomen voor werkweken op het platteland. Rens had daarnaast een garage in Amsterdam waar je voor Noppes of Waardjes je APK kon laten doen. Allerlei experimentele dingen doen zoals een bijna Total loss auto kopen, die voor Waardjes op laten knappen, verhuren en later voor Noppes verkocht (ik ben namelijk ook lid van Noppes Amsterdam) We kochten als eerste (en volgens mij ook als enige:-) een grote travelsleeper voor de verhuur. We hadden een afspraak met een onderdelenshop waar de onderdelen volledig in Waardjes betaald kon worden

4

als de reparaties in hun werkplaats werden uitgevoerd. Arbeidsloon was dan voor helft in guldens. We hebben afspraken gemaakt met de belastingdienst, de sociale dienst, een verzekeringsmaatschappij voor WA maar ook voor een WA verzekering voor de auto op basis van autodelen. We hebben het over 1995, LETS stond in Nederland nog in de kinderschoenen, spannend, arbeidsintensief, de enige associatie die iedere keer weer verdedigd moest worden was:van ruilen komt huilen:-) Autodelen was nog steeds voor geitenwollen sokken... Toen ik op een gegeven moment naar Utrecht verhuisde, klapte de organisatie in elkaar. Niemand was verder bereid de kar te trekken. Toch heb ik de moed niet opgegeven. Tot nu toe wordt nog steeds de contributie voor de KvK betaald en is het alleen een slapend systeem geworden( ook weer als enige in Nederland:-) uiteindelijk zal iemand het weer oppikken als de behoefte tengevolge van bijvoorbeeld deze crisis maar groot genoeg wordt.

De 3D-printer Door Boy Bakhuys

Er zijn al een tiental jaren zogenaamde 3Dprinters te koop. Printers die net als een inktjetprinter een lijn kunnen trekken op papier maar dan van plastic. Gesmolten plastic. Je hebt een rol met een plastic draad van 1,75 of 3,0 mm dik en die wordt in een hete nozzle gedrukt. Vergelijk het met een lijmpistool. De temperatuur is dan 230-260°C afhankelijk van het materiaal. Momenteel worden ABS en PLA het meeste gebruikt. Die laatste ( polylacticacid) is een biologisch afbreekbaar melkzuur die uit maisafval wordt gemaakt. Het verschil met de 2D printer, die alleen in het platte vlak in twee richtingen kan printen (X en Y-as) is dat de tafel op en neer kan bewegen (Z-as) en zo laagje op laagje kan stapelen waardoor er een derde dimensie ontstaat. Er zijn verschillende methodes voor, in verschillende kleuren, materialen waarvan een deel niet alleen plastic, maar ook metalen, voedsel (er bestaat een heuse cupcake printer) waaronder chocolade maar ook klei, zogenaamde PMC’s ( precious metal clay) waarmee prachtige gouden, zilveren en bronzen sieraden worden gemaakt.

5

De 3D-printer Door Boy Bakhuys

In de eerste instantie werden de dure machines (€10.000 - 150.000 was geen uitzondering) in de industrie gebruikt voor rapid prototyping. Dat wil zeggen dat je snel een echt product kunt maken van een 3D tekening om te kijken of het er in het echt ook mooi uitziet, functioneel is, design technisch uit te voeren is etc. Zonder eerst dure mallen te laten maken. Voor het idee: een mal om bijvoorbeeld een tuimelbeker voor een peuter te maken kost al gauw €50.000,= als je deze in Nederland laat maken. Die gaat dan wel weer een miljoen bekers mee die in gemiddeld 30 seconden gemaakt worden in een spuitgietmachine. De 3D printer doet waarschijnlijk 4 uur over het printen van het porto model van diezelfde beker. Ik behandel nu alleen de zogenaamde thermoplastische techniek zoals van het bovengenoemde lijmpistool. Als je specifiek geïnteresseerd bent in een van de andere technieken voor een bepaalde toepassing, dan hoor ik dat graag.

6

Mijn eerste zelfgebouwde printer is een bouwpakket van Ultimaker. Dit is een Nederlands product die gebaseerd is op de technieken van de RepRap. Dit was een printer die ontstaan is met het idee dat je met weinig financiële middelen zo’n printer kon bouwen door je kennis te delen. Gratis wel te verstaan. Dit wordt Open Source genoemd. Voorwaarde was ook dat deze printer alle kunststof onderdelen zelf moest kunnen printen. En de afspraak dat je op zijn minst één keer tegen de kostprijs die onderdelen voor iemand anders print. Je koopt of maakt de elektronische onderdelen op internet, je koopt bij de bouwmarkt een 10tal M8 draadeinden en een paar doosjes boutjes en moertjes en dan bouw je aan de hand van vrij downloadbare tekeningen je eigen printer. Daarna download je de gratis software om de printer te laten functioneren en de tekenprogramma’s om je eigen producten te tekenen. Je snapt wel dat je behoorlijk technisch moet zijn om dat voor elkaar te krijgen.

De oprichters van Ultimaker vonden dat dit eenvoudiger moest kunnen, zonder technische vooropleiding, met een minimum aan gereedschap, en eenvoudig af te stellen. Dat is ze gelukt. In 2-3 dagen bouw je hem zelf onder begeleiding van iemand die ter plekke fouten kan corrigeren en eventuele problemen oplost en in 1 tot 2weken als je het thuis doet en zelf op zogenaamde forums antwoorden op je vragen zoekt. Ter illustratie: in Geldermalsen hebben kinderen van groep 7en8 er twee weken over gedaan om helemaal zelfstandig aan de hand van de wiki handleiding de machine af te bouwen. Een paar weken terug heb ik zo’n workshop gegeven aan vijf cursisten waarvan vier technisch analfabeet waren. Een enkeling had wel eens een Ikea kast gebouwd. Degene die technisch het meest onderlegd was (docent in technische vakken op een gymnasium) maakte nog de meeste fouten:-)

zij heeft gisteravond op het 20 jarig jubileum van Noppes aan alle volwassen geïnteresseerden uitgelegd hoe ze hun eigen voorwerpjes konden printen, met succes! Je kunt er oneindig veel sieraden, speelgoed, fantasievormen maar ook gebruiksvoorwerpen mee maken. Technische hulpmiddelen, stempels, deegvormpjes, maar ook afgebroken knoppen van je kapstok, radio of wasmachine die je anders met het grofvuil meegeeft omdat het te duur is om dat onderdeel te vervangen of zelfs niet los te koop is. Het eerste voorwerp wat ik zelf gemaakt heb, was een scharnier voor de koplamp van een oldtimer Volvo 480. Die zijn niet meer te koop en een constructiebedrijf vraagt er €30,00 per stuk voor. Nu hebben diverse mensen over de hele wereld dat ding uitgeprint voor hun eigen auto voor nog geen €0,30 !!!

Op de foto leg ik Gina, een slim meisje van 8 jaar, uit hoe de printer werkt en

7

De 3D-printer Door Boy Bakhuys

De Camu Een virtuele munt

Het Cartesius Museum start op woensdag 8 januari om 10.00 uur een creatieve ideeënmarkt voor professionals en bedrijven. Tot slot nog een gedachte: Vaak krijg ik de opmerking dat we al zo weinig grondstoffen hebben en veel plastic van voedsel wordt gemaakt. Maar ook dat mensen weer werkeloos worden doordat er minder in de winkel gekocht gaat worden. Helemaal waar, maar ik heb in de afgelopen 12 maanden meer dan 100 voorwerpen geprint waardoor duurzame goederen als wasmachines, broodroosters, citruspers, stofzuigers, old skool radio’s en versterkers, een elektrische fietsmotor, radiografische auto’s en een -boot, kinderspeelgoed maar ook niet meer verkrijgbare onderdelen van oldtimers etc etc niet op de vuilnisbelt geraken omdat er 1 onderdeel stuk is.

8

De tweede logische gedachte: is er geen apparaat om oud plastic te recyclen? Ja, en ook allemaal open Source zodat je ze zelf kunt bouwen. Vaak van onderdelen die weer uit andere defecte apparaten gesloopt worden. Daarmee maak je zelf weer grondstof voor je eigen printer. Ik ken iemand die oude of kapotte Lego opkoopt en daar weer nieuw filament van maakt om aangepaste Lego bouwstenen van te printen zodat je ze kunt combineren met je Playmobiel of andere bouwsteentjes. Maar ook een mooi voorbeeld van iemand die in Zuid Afrika uit louter tweedehands onderdelen zo’n printer gebouwd heeft… afval uit onze westerse “geciviliseerde” landen!!!

Elke eerste woensdagochtend van de maand vindt een creatieve ideeënmarkt plaats in het Cartesiusgebied nabij de Werkspoorkathedraal. Doel van de markt is vraag en aanbod rond creatieve en duurzame ideeën bij elkaar brengen. De markt richt zich op creatief professionals en bedrijven. Ook komt er bij de markt een container te staan waar professionals en bedrijven hun afgedankte ideeën kunnen deponeren. Deze ideeën worden indien mogelijk gerecycled. De organisatie is in handen van het Cartesius Museum. Houders van kraampjes betalen een kleine bijdrage ter bestrijding van de kosten. Deze bijdrage vindt plaats in de vorm van een eigen virtuele munt, de Camu. Op deze wijze introduceert de nieuwe markt een eigen betalingssysteem. Volgens het museum is de komst van de ideeënmarkt een primeur in Nederland.

9

De Camu Een virtuele munt

De markt gaat woensdag 8 januari om 10 uur voor de eerste keer van start en duurt tot 12.00 uur. Giep Hagoort, conservator cultureel ondernemerschap van het museum en initiatiefnemer van de markt, legt uit waarom deze markt van belang is. “Ideeën zijn de brandstof voor de nieuwe creatieve economie. Het ontbreekt aan een plek waar deze ideeën direct bekeken en besproken kunnen worden. Nog te veel vinden de activiteiten achter de atelierdeuren plaats. Met de markt willen we de vele ideeën een open kans geven om werkelijkheid te worden. De markt verzamelt ook afgedankte ideeën waarbij bekeken wordt of ze opnieuw in omloop kunnen worden gebracht. Mijn eigen initiatief om in het lege postkantoor op de Neude een Europahuis voor de Kunsten te starten, is zo’n afgedankt idee. Een eerste idee

10

wordt gelijk al gerealiseerd: het in omloop brengen van een eigen, virtuele munt, de Camu. We gaan kleinschalig beginnen en zullen in december 2014 bekijken of we de markt zullen voortzetten.” Erik Uitenbogaard, hoofdconservator van het Cartesius Museum licht toe waarom het museum de ideeënmarkt organiseert. “De belangrijkste bestaansreden voor het Cartesius Museum is vernieuwende samenwerking. Met de CAMU-ideeënmarkt wordt een nieuwe gelegenheid gecreëerd om fysiek met elkaar samen te werken aan betekenisvolle oplossingen voor vraagstukken in onze veranderende

marktmaatschappij. We kennen al de Cartesiustafel als succesvolle netwerkbijeenkomst, elke eerste maandag van de maand en we hebben inmiddels de website PlayGroundCartesius.nl als virtueel platform voor plannen en ideeën die betrekking hebben op het Cartesiusgebied. De CAMU-ideeënmarkt biedt de ruimte om concreet met ideeën aan de slag te gaan, ideeën uit te wisselen en te versterken, elkaars kennis, deskundigheid en netwerk te benutten. Ik hoop dat ook het bedrijfsleven van deze unieke gelegenheid gebruik zal weten te maken. ”

11

Repaircafé Een organisatie die bevriend is met LETS

Persbericht Repair Café Nieuwegein Zaterdag 4 januari 2014 Repair Café bij Milieu Educatie Centrum Bij het Milieu Educatie Centrum, aan de Geinoord 9 in Nieuwegein, draait het zaterdag 4 januari 2014 om samen repareren en herstellen. Tussen 14.00 en 17.00 uur staan diverse vaklieden gratis klaar om te helpen bij uw reparaties. Gereedschap is aanwezig. Mensen die het Repair Café bezoeken, nemen van thuis kapotte spullen mee. Het Repair Café is ook bedoeld om buurtbewoners op een nieuwe manier met elkaar in contact te brengen; het is een gezellig en duurzaam stadsevenement. Data 2014: 1 februari, 1 maart, 5 april, 3 mei, 7 juni, 6 september, 4 oktober, 1 november, 6 december www.repaircafe.nl Kijk voor alle informatie op www.repaircafe.nl/ nieuwegein/ Contactpersoon Peer van Halderen 0617564000, [email protected]

12

13

Voor de volgende Sterrenstof Wat kun je volgende maand verwachten

Om te beginnen heeft zich een interviewer aangemeld, dus hopelijk zet dat door en komt er in de volgende sterrenstof een interview te staan. Heel leuk natuurlijk dat dat er weer in kan komen! :) Niet dat dat een element gaat worden dat iedere maand standaard terugkeert, maar eens in de zo veel tijd zou al super zijn. Verder wat meer berichtjes die over allerlei dingen gaan die deelnemers van LETS weleens interessant zouden kunnen vinden. Zoals de stukken van vandaag die Boy Bakhuys ingestuurd had. Heel erg fijn. Dat zijn de bijdragen die LETS nodig heeft om een leuke nieuwsbrief in elkaar te zetten. Zo druk ik iedereen dan ook wederom op het hart om steun te betuigen in de vorm van het insturen van stukjes over wat je uitgespookt hebt bij LETS of over zaken die andere deelnamers van onze club weleens interessant zouden kunnen vinden. Wat eigenlijk van alles zou kunnen zijn, zolang het maar enigszins in de trant is van het goede doel. Ook is er nog steeds helaas het probleem van het ontbreken van een goed bestuur. Iedereen weet het nu intussen wel, heb ik gemerkt en de roep om hulp is nogal dwingend. Er wordt dan ook niet harder geroepen dan nodig is, LETS zit op het moment gewoon in een heel lastig pakket en daar willen we graag vanaf.

14