Lekker groen
eten uit de natuur
Landschapsbeheer Flevoland
www.landschapsbeheer.net
1
Lekker groen
Landschap verbindt
Landschapsbeheer Flevoland werkt aan ontwikkeling, beheer en behoud van een ecologisch waardevol landschap met een streekeigen karakter, zowel in het landelijk als stedelijk gebied. Samen met bewoners, overheden en agrariërs zoeken we naar kansen voor natuur en landschap. Kansen voor meer natuur in en rond de dorpen, in het agrarische gebied en op de boerenerven. Samen met onze vrijwilligers werken we ook aan meer natuurlijk gemeentegroen, buurt- en natuurtuinen, natuurlijke speelplaatsen en cultuurhistorische plekken. Landschapsbeheer heeft speciale aandacht voor het verbeteren van leefgebieden voor bedreigde en/of streekeigen plant- en diersoorten, waaronder otter, ringslang, bever, ijsvogel en orchideeën. Wij vinden het belangrijk dat mensen zélf aan de slag gaan met de zorg voor het landschap bij hen in de buurt en ontwikkelen en begeleiden vele buurtprojecten. Landschapsbeheer ondersteunt die projecten met haar professionele kennis en zorgt voor opleiding, begeleiding, gereedschap en veilige werkomstandigheden.
2
Binnen het ecologisch waardevol landschap richten wij ons ook op een eetbaar landschap. Wij proberen meer mensen bewust te maken dat er geplukt en geoogst kan worden in de natuur, zodat ook u straks naar buiten gaat, het landschap en de natuur in en thuiskomt met zelf geoogste, verse producten en er dan thuis nog eens heerlijk van kunt nagenieten.
Lekker groen voor meer plukplezier Hazelnoten, bramen, brandnetel... ze groeien in de natuur zo voor het grijpen
Eten uit de natuur? Vroeger was het heel gewoon om de bossen in te gaan om bramen, brandnetels en kastanjes te plukken en te rapen. In veel landen om ons heen is dit vandaag de dag ook nog heel normaal. Er valt veel te zeggen voor oogsten uit park, plantsoen of de natuur: er zijn veel gezonde planten, vruchten en noten te vinden met een heerlijke, uitgesproken smaak en een hoog gehalte aan vitaminen en mineralen. In Nederland zijn we niet meer gewend om de natuur in te gaan om kruiden, vruchten of noten te plukken. Mogelijk weten de mensen niet (meer) wat er te vinden is en of het wel of niet eetbaar is. We lopen veel inheemse planten, vruchten en noten voorbij, zonder er erg in te hebben dat het een goed ingrediënt kan zijn voor een mooi gerecht. En dat is jammer, want er staat veel lekkers in ons polderlandschap. Menselijke plukactiviteiten kunnen concurreren met vogels, vlinders en andere insecten die bessen en fruit als voedselbron hebben. Dit knelpunt kan met verstandig plukken en voldoende aanplant voor mens en dier worden opgelost.
3
(W)eten uit de natuur
Daarom nu dit boekje, over lekkere en makkelijk te oogsten producten uit de natuur. Naast de omschrijving van de soort, vindt u ook natuurinformatie. Want vele planten, bomen en struiken hebben een speciale betekenis voor een of meerdere dieren. Neem nu de brandnetel: een smakelijke en gezonde soort voor mens en dier, er zijn maar liefst 6 vlindersoorten die afhankelijk zijn van de brandnetel.
Veldzuring
Rumex acetosa
Rumex betekent pijl of speer. De plant heeft dan ook pijlvormige bladeren. De soort kan meer dan 0,5 m hoog worden. De plant komt in matig voedselrijke en matig vochtige graslanden voor. Vaak en met name op zonnige plaatsen zijn veel delen van de plant rood aangelopen. Soms komt de soort op meer open gedeelten in bossen voor en is daar meer bleekgroenig van kleur. De plant wordt door het vee gemeden vanwege het oxaalzuur. Er zijn verschillende soorten zuring. Zo heb je schapen-, ridder-, kluwen-, water-, moeras- en krulzuring om er maar een aantal te noemen. Als je niet zeker bent, plant dan een echte veldzuringplant in je tuin. In de lente smaken de eerste lentezuringblaadjes zachter dan in de zomer. Zuring die je op een schaduwrijk plekje plukt, smaakt minder zuur dan de blaadjes van een plant uit de volle zon.
In de tijd dat onze voorouders de hele dag in de zomerhitte aan de slag waren, aten zij graag een zuringblad, dat leste de dorst buitengewoon goed. Volgens hen was zuring ook goed tegen scheurbuik en bloedend tandvlees. Dat klopt, veldzuring zit vol vitamine C. Het deed bovendien de ronde dat veldzuring ook de lever zuivert.
Gebruik
In de keuken kunnen de blaadjes worden gebruikt voor salades, soepen en de bereiding van sauzen. Zuring mag je alleen in kleine hoeveelheden gebruiken. Het bevat namelijk veel ascorbinezuur (vit. C). Mensen die last hebben van nier- en galstenen, reuma en mensen die problemen hebben met maagzuur kunnen de zuringblaadjes het beste uit hun menu schrappen. Maar bij mondjesmaat gebruik vormt zuring een welkome aanvulling bij diverse recepten.
Weetje
Hooilanden zijn vlak voor het maaien in juni rood en geel gespikkeld door de bloei van veldzuring en de scherpe boterbloem. Deze kruidenrijke weilanden zitten vol insecten en zijn daardoor ideaal voor jonge grutto’s. Tussen het hoge gras kunnen ze zich ook veilig verstoppen voor allerlei roofdieren. Helaas zijn er door het intensieve gebruik van weilanden voor de veeteelt nog maar weinig van deze hooiweiden over.
4
Veldzuringpannenkoekjes 500 g bloem liter water 1 ei 1 liter melk een mespuntje zout 30 g boter of olijfolie 100 g veldzuringblaadjes 250 g kaas snufje peper 5 eetlepels fijngesnipperde bieslook
Was de zuringblaadjes en laat ze 2 tot 3 minuten blancheren. Laat ze uitlekken. Ze zijn dan heel zacht en vallen bijna uit elkaar.
Bereidingswijze
Doe de bloem, het ei, melk, water en zout in een kom. Meng alles en laat het wellen (= dik worden). Voeg daarna de zuring toe en mix die in het deeg fijn. Doe een klontje boter (of olijfolie) in je pan en bak er goudgele pannenkoekjes van. Serveer ze met de kaas, gemengd met peper en fijngesnipperde bieslook.
Omelet met zuring olijfolie 4 eieren, gesplitst in dooier en wit 1 teen knoflook fijn gehakt 1 (lente)ui in ringetjes gesneden of bieslook 1 bosje zuring peper en zout
Klop in een kom de eiwitten zeer stijf. Klop in een andere kom de eidooiers tot een schuimige massa en meng er de knoflook en de lente-ui door. Breng het geheel op smaak met peper en zout. Spatel het eiwit voorzichtig door het eidooier mengsel. verhit in de koekenpan wat olijfolie en bak de omelet aan de onderkant goed en stevig.
Bereidingswijze
Bedek een helft met de zuring of spinazieblaadjes en klap de andere helft er over heen. Dek de pan af met een deksel en laat de rest van het ei op laag vuur stollen. Verdeel de omelet over twee borden en garneer deze met enkele blaadjes zuring of spinazie.
5
In Lekker Groen staan nog veel meer verassende recepten. Bestel het hier.
