Legaten & schenkingen
Hoop doet leven. Over de dood heen.
Kerkstraat 63, 1701 Itterbeek · T 00 32 2 454 15 40 · F 00 32 2 569 03 45 ·
[email protected] · www.memisa.be
De stuwende kracht van onze weldoeners Onze organisatie is als een vruchtbare akker: alles wat geschonken/gezaaid werd, heeft zich vermenigvuldigd en is vandaag bron van leven voor veel mannen, vrouwen en kinderen. Wij staan ten dienste van de zieken in India, Mauritanië, Burundi, Uganda en de D.R. Congo. Wij hebben de gevoeligheid behouden van de missionaris die onmogelijk onverschillig kan blijven voor de vele noodkreten en de onmenselijke ellende. En we hebben ons de nauwgezetheid van de professionele gezondheidswerkers en van de specialisten in het duurzame ontwikkelingswerk eigen gemaakt. Dit heeft ons een benijdenswaardige positie opgeleverd in de wereld van de NGO’s. Als Memisa een dergelijke expansie gekend heeft, dan is dat ongetwijfeld dankzij onze stichters, dankzij de mensen die met ons een eind op weg gegaan zijn, ons geholpen hebben en het nodige advies gegeven hebben. Wij zijn bovenal dankbaar en erkentelijk tegenover al onze trouwe en edelmoedige weldoeners! Hun mildheid verwondert ons nog dagelijks en alleen daardoor is het voor ons mogelijk om aan veel immense noden te voldoen. Zij zijn de stuwende kracht die ons aanmoedigen steeds verder te gaan in ons werk om de meest hulpbehoevende mensen tegemoet te komen. Zonder al deze vrienden, zou Memisa nooit bestaan!
Pater Joseph Burgraff Voorzitter Memisa
Waarom een brochure over schenkingen en legaten? Sinds haar ontstaan, heeft Memisa steeds kunnen rekenen op de edelmoedigheid van haar weldoeners. Zonder hun betekenisvolle steun zou Memisa niet kunnen werken. Verschillende van onze schenkers en sympathisanten wensen ons werk ook op een andere manier te steunen. Memisa is een erkende VZW van algemeen nut en bijgevolg gerechtigd schenkingen en legaten te ontvangen. Deze brochure biedt klare en duidelijke antwoorden op veel gestelde vragen en wil hiermee een leidraad zijn bij de te volgen procedure. Elke betekenisvolle daad ten voordele van onze organisatie dient zeer goed afgewogen te worden. Een belangrijke beslissing is steeds het resultaat van een diepgaande reflectie. Daarom staan wij ook tot uw beschikking voor een persoonlijk gesprek en zijn wij bereid om u bij te staan bij dit denkproces en bij de te ondernemen stappen. Uiteraard gebeurt dit in alle discretie.
Memisa in het Zuiden
Gezondheidszorg in het Zuiden
Memisa is een niet-gouvernementele organisatie voor medische ontwikkelingssamenwerking. Wij ijveren voor een degelijke basisgezondheidszorg voor iedereen. Vanuit onze christelijke bewogenheid hebben wij bijzondere aandacht voor de lijdende en hulpbehoevende medemens, zonder onderscheid van ras, religie of politieke overtuiging. De geleidelijke overdracht van verantwoordelijkheden om de lokale autonomie te stimuleren staat centraal. Daarvoor werken wij samen met enthousiaste en betrouwbare partners.
In de D.R.Congo werkt Memisa vandaag stap voor stap aan de heropbouw van de medische gezondheidszorg in 35 zones voor ongeveer 4 miljoen Congolezen. Met eigen coördinatiebureaus in Kinshasa, Kikwit, Gemena en Bunia staat Memisa dicht bij de plaatselijke bevolking en slaagt zij erin samen met de lokale partners hulp aan te bieden daar waar nodig. Wij zijn ook actief in Mauritanië en India.
Een getuigenis van dokter Serge Ngaïma uit Bangabola (Evenaarsprovincie, D.R. Congo):
Memisa in actie Structurele programma’s over meerdere jaren Soms zijn problemen zo omvangrijk dat ze slechts efficiënt kunnen worden aangepakt via grote opbouwprogramma’s, gepland over meerdere jaren. Deze programma’s zijn voor 80 % gesubsidieerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.
Memisa geeft structurele steun aan 35 gezondheidszones in Congo (+/- 4 miljoen mensen) Gemiddelde steun per gezondheidszone per jaar: o € 57.200 Bijdrage Belgische ontwikkelingssamenwerking (80%) o € 14.300 Bijdrage Memisa (20%)
“De gezondheidszone Bangabola werd door Memisa weerhouden voor een structurele steun voor meerderejaren Deze ondersteuning betekende een positieve stimulans voor onze zone. Meer geneesmiddelen en materiaal zorgden voor een groter zorgaanbod in het ziekenhuis en alle gezondheidscentra. Het personeel was opnieuw gemotiveerd d an k zi j de a an m oe di g i n gsp re m ie be t a al d doo r h e t pro g r am m a. M a ar o o k d an k z i j e e nf in anc i ël e tegemoetkoming van de gezondheidszone. Door de bijna permanente steun zijn er nu steeds geneesmiddelen beschikbaar, met als gevolg dat de gezondheidszone opnieuw inkomsten heeft. We zijn er nog niet. Maar we zijn wel op de goede weg. De solidariteit tussen mensen van verschillende continenten kan de schrijnende ongelijkheid doorbreken.”
Concreet: o Geneesmiddelen en medisch materiaal o Niet-medisch materiaal (fietsen, motors, bureaumateriaal) o Aanmoedigingspremies voor het onderbetaalde personeel o Bijscholingen Voor elke gezondheidszone is een detaillijst beschikbaar.
Microprojecten Memisa steunt een 150-tal microprojecten per jaar in 20 landen. Deze kleine investeringen, veelal onder de vorm van een lot geneesmiddelen, medisch materiaal, transportmiddelen (motors en fietsen) en herstellingswerken, b et ek e n en een fl i n k e d uw i n d e r u g vo o r d e gezondheidscentra en kraamklinieken. Voor deze heel concrete projecten krijgen wij geen subsidies. Ze zijn volledig gefinancierd door onze weldoeners. De gemiddelde steun bedraagt € 5.000.
Een getuigenis van mevrouw Aouba uit Burkina Faso
Burkina Faso heeft al verschillende keren steun gekregen van Memisa. Ik denk aan de uitrusting voor een aantal gezondheidscentra en de bevoorrading met medicijnen. Verschillende centra konden de nodige herstellingswerken uitvoeren dankzij de tussenkomst van Memisa. Neem bijvoorbeeld het gezondheidscentrum in Léo. Kanjeje voorstellen dat daar zelfs geen water voorradig was? Een kraamafdeling zonder water! Na de bevalling kon dejonge moeder zichzelf en haar pasgeborene niet eens wassen. De familie ging te voet water halen, meer dan een kilometer verder. Dankzij Memisa’s steun hebben we een waterput kunnen boren. Er is nu water in overvloed voor het gezondheidscentrum én drinkbaar water voor de hele bevolking in Léo!
Noodhulp Als mensen slachtoffer worden van uitzonderlijke gebeurtenissen zoals epidemies, natuurrampen, oorlogen, etnisch geweld enz. dan moet er dringend hulp geboden worden. Memisa biedt noodhulp en komt tussen bij kortdurende interventies als dan niet met de steun van institutionele don o ren . Het h o of dd oel i s h et h e rst el l en v an d e basiscondities om de medische diensten weer optimaal te laten functioneren.
LucVansinaendeequipediedeoperatie “vredesboten (Bateaux Boboto)” coördineerden: “Noodhulp bieden is veel meer dan het verdelen van geneesmiddelen. Misschien is het zelfs in de eerste plaats onze opdracht om een volk, die zich in een schijnbare uitzichtloze situatie bevindt, moed in te spreken zodat deze mensen opnieuw hun krachten bundelen om samen aan de toekomst te bouwen.”
Wat is een legaat? Een legaat is de bepaling in een testament, waarbij een bepaald bedrag of een bepaald goed (vb een huis) aan een bepaalde persoon of organisatie wordt nagelaten. Op die manier kunt u uw persoonlijke wensen over uw nalatenschap laten vastleggen. Zo zullen uw bezittingen na uw dood een bestemming krijgen die overeenkomt met uw persoonlijke voorkeur. Er zijn twee soorten testamenten:
Het holografisch of eigenhandig geschreven testament. Dit testament is door u geschreven en van datum en handtekening voorzien. Op pagina x vindt u een eigenhandig geschreven.
Het authentiek of notarieel testament Dit testament wordt door de notaris geschreven volgens wat u hem dicteert. U ondertekent dit testament en het wordt bij de notaris bewaard. Bij een authentiek testament is elke betwisting door de toekomstige erfgenamen uitgesloten.
Ik heb directe erfgenamen. Kan ik ook nog een legaat geven aan Memisa? De wetgever heeft geoordeeld dat het vrije beschikkingsrecht ten aanzien van een aantal personen beperkt moest worden. We noemen deze beperking de reserve of het voorbehouden deel. Het gaat om het gedeelte van de nalatenschap dat dwingend aan een bepaalde naaste bloedverwant moet toekomen. Het is het gewaarborgd erfrecht. Deze erfgenaam noemen we ook de reservataire erfgenaam. Reservataire efgenamen kunnen dus niet onterfd worden. Het Belgische erfrecht kent drie soorten reservataire erfgenamen: a) de kinderen; b) de ouders (bij gebrek aan kinderen); c) de langstlevende echtgenoot/echtgenote. Wat na de toekenning van het voorbehouden deel overblijft, is het beschikbare deel. Daarover kan de schenker/erflater naar goeddunken beschikken bij schenking of bij testament
Hoe wordt een holografisch (eigenhandig geschreven) testament opgesteld? Om geldig te zijn dient het holografisch testament volledig eigenhandig door u geschreven te zijn. Geen enkel gedeelte mag in dactylografie zijn. Het testament wordt van datum en handtekening voorzien.
Voorbeeld 1 van een eigenhandig geschreven testament
Voorbeeld 2 van een eigenhandig geschreven
U h e e f t r e s e r v a t a i r e e r f g e n a m e n en u wenst een deel van uw bezittingen aan Memisa na te laten
U heeft geen reservataire erfgenamen en u wenst uw bezittingen aan Memisa na te laten
U kunt in uw testament bepalen dat het beschikbare gedeelte (wat overblijft na de toekenning van het voorbehouden deel voor de reservataire erfgenamen, en bij wet bepaald is) voor Memisa is.
Indien u geen enkele erfgenaam heeft, kunt u Memisa als algemeen erfgenaam aanwijzen voor een welbepaalde geldsom of voor het geheel of een gedeelte van uw bezittingen.
Dit is mijn testament en ik herroep hierbij al mijn vroeger gemaakte wilsbeschikkingen. Ik, ondergetekende (naam), (voornaam), geboren te (plaats), op (datum), en wonende te (adres), verklaar het grootst beschikbare gedeelte van mijn eigendommen na te laten aan Memisa, met als maatschappelijke zetel Leopold II-laan 195, 1080 Brussel
Dit is mijn testament en ik herroep hierbij al mijn vroeger gemaakte wilsbeschikkingen. Ik, ondergetekende (naam), (voornaam), geboren te (plaats), op (datum), en wonende te (adres) Verklaar Memisa,, met als maatschappelijke zetel Leopold II-laan 195, 1080 Brussel als universee l erfgenaam aan te wijzen.
Eigenhandig geschreven op (datum) te (plaats)
Eigenhandig geschreven op (datum) te (plaats)
Handtekening
Handtekening
Waarom de voorkeur geven aan een authentiek testament? U dicteert het testament aan een notaris in bijzijn van twee getuigen. Vervolgens wordt het testament geregistreerd. Er zijn meerdere voordelen aan deze formule: uw testament kan niet verloren geraken en noch de vorm, noch de inhoud is betwistbaar. Hoeveel bedragen de successierechten? Als humanitaire organisatie zijn de successierechten door Memisa te betalen beperkt tot 7 % in Wallonië, 8,8 % in Vlaanderen en 12,5 % in het Brussels hoof dstedelijk gewest, afhankelijk van het domicilie van de erf later. Wat kunt u legateren? Alle goederen komen in aanmerking voor een legaat: een geldsom, ban krekeningen, meubelen, juwelen, kunstwerken, huizen. Memisa is bevoegd om legaten met onroerende goederen te aanvaarden. Deze onroerende goederen zullen over het algemeen verkocht worden. De opbrengst hiervan komt de activiteiten van de organisatie ten goede. Kunt u uw testament nog wijzigen? Ja. Op elk moment. Enkel het laatst opgestelde testament is geldig. Van zodra ik uw organisatie als erfgenaam in een legaat heb aangeduid, kan ik dan nog over mijn erfgoed beschikken? Zeker. U blijft eigenaar van uw goederen en u bent vrij hierover te beschikken. Een legaat krijgt pas uitwerking na de dood van de erflater. Is het noodzakelijk om mijn testament bij een notaris neer te leggen? Neen, het is niet noodzakelijk, maar het kan wel nuttig zijn. Enerzijds kan uw notaris er op toezien dat uw testament wordt uitgevoerd zoals u bepaald heeft en de erfgenamen ten goede komt die u aanduidde. Anderzijds wordt zo uw testament op een veilige plaats bewaard. U kunt aan uw notaris ook vragen om uw testament te laten registeren op het centrale bestand van de laatste wilsbeschikkingen. Dit biedt de zekerheid dat uw laatste testament, indien u er meerdere opgesteld had, steeds teruggevonden wordt wat ook de plaats van de opening van de erfopvolging is.
Duo-legaat, een nieuwe interessante formule Wanneer is een duo-legaat interessant? Met een duo-legaat, kunt u een deel van uw vermogen aan Memisa nalaten en tegelijkertijd uw erfgenamen bevoordelen. Deze formule is vooral interessant indien u geen rechtstreekse erfgenamen heeft. Het duo-legaat is gebaseerd op artikel 64, alinea 2 van het Wetboek van Successierechten dat stelt dat men in een testament kan bepalen dat persoon X een legaat ontvangt dat vrijgesteld is van successierechten op voorwaarde dat de organisatie (hier dus Memisa) de last tot betaling van de successierechten overneemt van persoon X. Het voordeel van het duo-legaat ligt in het feit dat Memisa als VZW minder successierechten (7 % in Wallonië, 8,8 % in Vlaanderen en 12,5 % in het Brussels hoofdstedelijk) dient te betalen dan personen die onrechtstreekse erfgenamen zijn waarbij dit kan oplopen tot 65 %, afhankelijk van de graad van verwantschap.
Een vergelijking tussen een gewoon legaat en een duo-legaat Scenario 2 : duo-legaat U laat bijvoorbeeld € 60.000 na aan uw nicht en € 40.000 aan Memisa. U heeft aan Memisa het mandaat om de successierechten te betalen, ook op het deel dat u nalaat aan uw nicht.
Scenario 1 : gewoon legaat U legateert aan uw nicht een som van € 100.000
Uw nicht Bedrag van het legaat
€ 100.000
successierechten
- € 47.500
eindresultaat
€ 52.500
Uw nicht ontvangt uiteindelijk € 52.500 euro
Memisa
Overheid € 47.500
0€
€ 47.500
Bedrag van het legaat
Uw nicht
Memisa
€ 60.000
€ 40.000
Te betalen successierechten op € 60.000 op € 40.000 Eindresultaat
€ 60.000
Overheid
- € 27.000 - € 3.520
€ 27.000 € 3.520
€ 9.480
€ 30.520
In dit scenario erf uw nicht uiteindelijk een hoger bedrag (€ 60.000) en steunt u tegelijkertijd de projecten van Memisa met € 9.480
Schenkingen Wat is het verschil tussen een schenking en een legaat? Een legaat is een gift per testament die van kracht wordt na het overlijden van de erflater. Een schenking is een handeling waarbij de schenker terwijl hij nog in leven is een roerend of onroerend goed schenkt aan een begunstigde (een persoon of een organisatie).
De schenking van hand tot hand Dit is een directe overdracht van een bepaald goed van de schenker aan de begunstigde. Een schenking van hand tot hand moet niet voor de notaris gebeuren en is bijgevolg kosteloos. Dit is mogelijk als het gaat om geld, meubels, juwelen enz. Voor deze schenkingen worden er geen belastingen betaald. Onroerende goederen komen niet in aanmerking voor een schenking van hand tot hand en moeten steeds door middel van een schenking bij notariële akte gebeuren.
De schenking bij notariële akte De schenking van onroerende goederen moeten steeds bij notariële akte geschieden. De schenkingsrechten die Memisa betaalt, zijn dezelfde als de successierechten.
