2
Inhoudsopgave Leeswijzer........................................................................................................................................................ 5 Bestuurlijke inleiding........................................................................................................................................ 7 Financieel Beeld ............................................................................................................................................ 13 PROGRAMMA’S Programma 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving.................................................................. 25 Programma 2 Integrale bereikbaarheid ........................................................................................................ 53 Programma 3 Een concurrerende, innovatieve en duurzame economie ..................................................... 85 Programma 4 Maatschappelijke participatie............................................................................................... 103 Programma 5 Integrale ruimtelijke projecten .............................................................................................. 115 Programma 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur .................................................................................. 129 Programma 7 Middelen .............................................................................................................................. 143 PARAGRAFEN Paragraaf Lokale heffingen ......................................................................................................................... 149 Paragraaf Weerstandsvermogen................................................................................................................. 151 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ..................................................................................................... 159 Paragraaf Financiering ................................................................................................................................ 163 Paragraaf Bedrijfsvoering ............................................................................................................................ 167 Duurzaamheidsparagraaf ............................................................................................................................ 175 Paragraaf Verbonden partijen ..................................................................................................................... 181 Paragraaf Grondbeleid ................................................................................................................................ 197 Paragraaf Taakstellingen en reserveringen................................................................................................. 203 Paragraaf Subsidies .................................................................................................................................... 205 Paragraaf EU-subsidies............................................................................................................................... 213 JAARREKENING Programmarekening .................................................................................................................................... 217 Balans.......................................................................................................................................................... 244 BIJLAGEN Bijlage 1 Staat van activa - specificatie geactiveerde kapitaaluitgaven....................................................... 294 Bijlage 2 Investerings- en financieringsstaat .............................................................................................. 299 Bijlage 3 Middeleninzet reguliere taken...................................................................................................... 301 Bijlage 4 Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA) ................................................... 307 Bijlage 5 Accountantsverklaring ................................................................................................................. 327 Bijlage 6 Overzicht portefeuillehouders per productgroep.......................................................................... 329 Bijlage 7 Wettelijke en provinciale kaders .................................................................................................. 331 Bijlage 8 Kerngegevens provincie Zuid-Holland......................................................................................... 339 Bijlage 9 Afkortingenlijst ............................................................................................................................. 341
3
4
Leeswijzer Voor u liggen de Jaarstukken 2009. Met de Jaarstukken leggen Gedeputeerde Staten integraal verantwoording af over zowel het beleid (doelen en prestaties) als de financiën (rekeningresultaat en balans). De Jaarstukken zijn ingericht conform het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies (BBV). Dit betekent dat de opzet van de Begroting 2009 leidend is voor de Jaarstukken 2009. Wat voorop staat is dat de Jaarstukken 2009 een leesbaar en beknopt document moeten zijn. Dit is een continu proces waarbij de informatiewaarde van de Jaarstukken en de voorschriften van het BBV gewaarborgd moeten blijven. Bij de behandeling van de Jaarstukken 2008 zijn er vanuit de Staten opmerkingen gemaakt over de leesbaarheid van de speerpunten en de bijbehorende middelen. Dit heeft ertoe geleid dat in de Jaarstukken over 2009 per speerpunt wordt ingegaan op de 2e en 3e w-vraag en niet meer wordt volstaan met een totaaloverzicht aan het einde van de productgroep. De 1e w-vraag geeft antwoord op de vraag ‘Wat hebben we bereikt?’, de 2e w-vraag op ‘Wat hebben we daarvoor gedaan?’ en de 3e w-vraag op ‘Wat heeft dat gekost?’ De Jaarstukken bestaan uit het Jaarverslag 2009 en de Jaarrekening 2009. Het Jaarverslag bestaat uit: • de Bestuurlijke inleiding met de belangrijkste bestuurlijke ontwikkelingen en resultaten van 2009; • •
het Financieel beeld met de belangrijkste financiële resultaten van 2009 en in het bijzonder de analyse van het rekeningresultaat; de verantwoording over de drie w-vragen in de programmaverantwoording op afwijkingen van doelen, speerpunten en prestaties en een conclusie geschreven met aandacht voor de hoofdlijnen en samenhang van doelen, speerpunten en prestaties. Voor zowel de maatschappelijke doelen als de speerpunten zijn de indicatoren ingevuld en toegelicht. Per productgroep wordt per speerpunt inzicht
•
gegeven in zowel beleid als financiën. De afwijkingen op de 3e w-vraag van meer dan € groter dan 10% worden nader toegelicht. de verantwoording in de voorgeschreven paragrafen, waaronder de paragraaf Weerstandsvermogen.
De Jaarrekening bestaat uit: • de programmarekening met een uitgebreide toelichting per programma op de begrotingswijziging • •
(Voorjaarsnota en Najaarsnota) en de afwijking ten opzichte van de realisatie; De balans met specificaties en toelichtingen; De SISA-bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen.
In de Jaarrekening zijn vele optellingen opgenomen. Voor deze tabellen geldt dat als gevolg van afronding de som der onderdelen soms kan afwijken van het totaal. De controle van de accountant op getrouwheid en rechtmatigheid richt zich op de Jaarrekening. Door de samenvoeging van alle onderdelen, waarvan de meeste zijn voorgeschreven in het BBV, vormen de Jaarstukken een omvangrijk boekwerk. Daarom is voor de geïnteresseerde lezer een digitale publieksversie opgesteld met daarin de hoofdlijnen van de programmaverantwoording, de financiën en de voornaamste kengetallen.
5
6
Bestuurlijke inleiding In deze Jaarstukken wordt verslag gedaan van de uitvoering van de Begroting 2009. In het Coalitieakkoord ‘Duurzaam denken, dynamisch doen’ zijn de doelstellingen van de provincie beschreven voor 2007-2011. In de afgelopen jaren zijn concrete stappen gezet en is veel bereikt. Dit komt mede door een strakkere sturing van het college, welke uitvoeringsgerichter werkt en prioriteit legt bij de provinciale kerntaken. De resultaten zijn indrukwekkend, zeker gezien de moeilijke economische tijd en het feit dat het met een kleinere organisatie is vormgegeven. De intensiveringen, zoals afgesproken in het Coalitieakkoord, hebben veel (maatschappelijk) effect gehad. Met deze extra financiën zijn veel processen versterkt en/of versneld. De systeemsprong bij het beheer en onderhoud van onze wegen is hier een goed voorbeeld van. Deze aanpak van intensivering heeft ook nadelen. Zo is er weinig ruimte in de Begroting voor nieuwe zaken. Goede sturing op het begrotingsproces is dan ook noodzakelijk en zal in de komende jaren een nog grotere uitdaging worden. Dit wordt mede ingegeven door de brede heroverwegingen van het Rijk en de effecten op het Provinciefonds. De kansen voor de provincie liggen hierbij vooral op het vasthouden van en extra doorpakken op haar kerntaken zoals vastgelegd in de sturingsfilosofie van Provincie Nieuwe Stijl. De provincie Zuid-Holland werkt met vier hoofdopgaven waarbij zij een duidelijke meerwaarde wil hebben. Deze hoofdopgaven, uitgewerkt in de eerste vier begrotingsprogramma’s zijn: • Een gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving; • Integrale bereikbaarheid; • Duurzame economische ontwikkeling; • Maatschappelijke participatie. Hierbinnen worden vijf offensieven onderscheiden: groen, bereikbaarheid, duurzaamheid, economie en jeugd. Groenoffensief In 2009 heeft de ingezette versnelling van het groenoffensief tot resultaten geleid. In de prestatieovereenkomst 2009 met de Dienst Landelijk Gebied zijn verbeterde resultaats- en inspanningsverplichtingen vastgelegd. Mede hierdoor is 2009 voor verwerving van nieuwe natuurgebieden (in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur) succesvol geweest. Er is inmiddels 650 ha gerealiseerd. Dat is bijna het dubbele van de geplande 350 ha. Wat betreft de Recreatie om de Stad is in 2009 gekozen voor een actieve grondverwervingsstrategie. Mede hierdoor is in 2009 een totaal van 304 ha grond verworven, waarvan een groot deel in de Eendragtspolder. Provinciale Staten hebben in 2009 € 16 mln extra voor versnelling van de inrichting van natuur- en recreatiegebieden beschikbaar gesteld. In 2009 is gestart met de voorbereiding hiervan en in 2010 zijn de eerste resultaten zichtbaar. Daarnaast is er aandacht geweest voor de stad-land verbindingen. In samenwerking met de Randstadprovincies en de G4 is het uitvoeringsprogramma Recreatief routenetwerk vastgesteld. In 2009 zijn in dat kader drie nieuwe fietsverbindingen en een transferium in Reeuwijk gerealiseerd. Naast het uitvoeren van de reguliere werkzaamheden voor de recreatieschappen en de Provinciale Recreatiegebieden, zoals beheer en handhaving, heeft 2009 voor de Groenservice Zuid-Holland ook in het teken gestaan van veranderingen in de eigen organisatie en het vervullen van het grote aantal vacatures. In 2009 is gestart met de uitvoering van grootschalig achterstallig onderhoud in veertien recreatiegebieden. Hieronder vallen bijvoorbeeld de nieuwbouw van vogelhutten, herstraten van parkeerterreinen en verbeteringen aan voetpaden.
7
Bereikbaarheidsoffensief In 2009 is door de Dienst Beheer Infrastructuur een stevig vervolg gegeven aan het waarmaken van de ambities uit het Coalitieakkoord. Daarbij heeft de nadruk gelegen op de uitvoering van het meerjarig onderhoudsprogramma. Voor het tweede jaar op rij is er € 20 mln extra weggezet. Ter verbetering van de doorstroming op het vaarwegennet is er in 2009 geïnvesteerd in zowel de vaarwegen zelf als in de bediening van de bruggen over de vaarwegen. Wat betreft de vaarwegen gaat het om het groot onderhoud, waardoor de gewenste vaarbreedte en -diepte worden geboden. In 2009 is wederom een aantal bruggen aangesloten op bedieningscentrales. Afstandsbediening biedt mogelijkheden voor een betere afstemming tussen verkeer op de weg en de scheepvaart op het water. In 2009 heeft een proef gelopen bij de Hoornbrug waarbij de openingstijden zo worden gekozen dat er een optimale afstemming is tussen de trams en de scheepvaart. Deze proef wordt voortgezet in 2010. Ook is in 2009 de planningsfase voor zowel de bochtafsnijding Delftse Schie als de 2e kolk van de Julianasluis afgerond. Er is trajectgewijs grootschalig onderhoud gepleegd op meer dan twintig provinciale wegen, met een totale lengte van bijna 90 km. Verspreid over het gehele areaal zijn waar nodig diverse dagelijkse beheer- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. De doorstroming in de spits op de provinciale wegen is verbeterd; dit mede als gevolg van de extra capaciteit die de N470 heeft toegevoegd. Ook speelt het verminderde autoverkeer vanwege de economische crisis een rol. De verkeersveiligheid is licht verbeterd en volgt de doelstelling. Met de realisatie van 33 km nieuw fietspad is de doelstelling voor 2009 ruim gehaald en ligt het programma op schema voor de opgave om in deze collegeperiode 110 km fietspad aan te leggen. Ook is ter bevordering van de ketenmobiliteit voor een fors aantal P+R plekken en fietsenstallingen subsidie verstrekt. Met behulp van een extra financiële injectie is voor een periode van twaalf jaar concessie verleend voor het personenvervoer over water tussen Rotterdam en Dordrecht en in de Drechtsteden. De aanbesteding was in 2008 vastgelopen. De financiële ruimte in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur is inmiddels geheel en al belegd met projecten. Daarmee zijn onze investeringsmiddelen voor de middellange termijn maximaal ingezet voor het verwezenlijken van de ambities van dit college, terwijl er bovendien nog een majeure opgave ligt om aanvullende dekking te vinden. Met deze ambitieuze aanpak kunnen risico's niet langer opgevangen worden binnen het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur zonder een of meer andere projecten te schrappen; in die zin vormen zij een bedreiging voor de algemene reserve. Daarnaast is de ruimte voor toekomstige colleges om eigen ambities in te passen uiterst gering geworden. Duurzaamheidsoffensief Op het gebied van energie is het warmtebedrijf Delft opgericht en is begonnen met een lokaal warmtenet in Pijnacker-Nootdorp. Daarnaast is het stroomversnellerprogramma opgestart. De eerste projecten zijn uitgevoerd en in 2010 zal het programma verder worden uitgebouwd. Door dit programma stimuleert de provincie andere partijen om samen te werken en te komen tot duurzame initiatieven. Eind 2009 is het werkprogramma Bodemsanering 2005 tot en met 2009 met succes afgesloten. Het aantal uitgevoerde bodemsaneringen lag ruim boven de doelstelling. In totaal is voor het meerjarenprogramma 175% van de geplande bodemprestatie-eenheden geleverd. Het kabinet heeft het Regionale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit goedgekeurd. Aan de regionale
partners is voor circa € ln subsidie beschikt voor de verbetering van de luchtkwaliteit. Door de provincie zijn de eerste maatregelen van het programma opgepakt zoals de voorbereiding voor het aanleggen van walstroom en zeven nieuwe aanvragen voor aardgasvulpunten.
8
Maatregelen zijn ook genomen om geluidsknelpunten op te lossen op industrieterreinen. Hierdoor is voor zes industrieën ruimte gecreëerd voor uitbreiding van de bedrijvigheid. Helaas is niet op alle vlakken bereikt wat voorgenomen was. De invoering van de Wabo is nog niet gerealiseerd, net als het provinciaal basisnet. De invoering van de Wabo hangt samen met het uitstel van de inwerkingtreding door het Rijk. Om te kunnen komen tot een provinciaal basisnet dient eerst een Rijksbasisnet te zijn gerealiseerd. Economisch offensief In 2009 is aan in totaal 115 ha herstructureringsprojecten een uitvoeringssubsidie herstructurering van bedrijventerreinen toegekend. Hiermee is de doelstelling van 200 ha voor het jaar 2009 niet gerealiseerd. Echter in de uitvoering van het collegeprogramma ligt de provincie nog op koers, omdat in de voorgaande jaren aan meer projecthectares subsidie is toegekend. Over de projecten waaraan in 2009 een uitvoeringssubsidie herstructurering van bedrijventerreinen is toegekend, wordt naar verwachting 17% ruimtewinst behaald. Hiermee wordt de doelstelling ten aanzien van ruimtewinst voor 2009 ruim overtroffen. Het komt niet altijd voor dat er in een jaar projecten worden ingediend waarbij zoveel ruimtewinst wordt behaald. De ruimtewinst over deze collegeperiode bedraagt momenteel gemiddeld 7%. Het netto oppervlak aan glasareaal in Zuid-Holland bedraagt 5200 ha. Om de doelstelling van 5500 ha te behalen is in 2009 een onderzoek gestart naar de realisatie van 400 ha (nieuwe) glastuinbouw. In november 2009 is besloten verder onderzoek te doen om te kijken of op de geselecteerde locaties glastuinbouw landschappelijk uitvoerbaar en financieel haalbaar is. Hierover zal in 2010 een beslissing worden genomen. Ook sanering van verspreid liggend glas is een provinciaal doel om verrommeling van het landschap tegen te gaan en de sector te moderniseren. De provincie heeft inmiddels met gemeenten afspraken gemaakt voor sanering van meer dan 130 ha glas. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de daadwerkelijke sloop van het glas. Jeugdoffensief De wachtlijst langer dan negen weken in de Zuid-Hollandse jeugdzorg is nagenoeg weggewerkt. Op 1 januari 2010 waren er 18 kinderen die langer dan negen weken op zorg moesten wachten. Daarnaast was bij 48 kinderen niet binnen negen weken zorg gestart, omdat ze zelf nog liever wilden wachten. Op 1 januari 2009 wachtten nog 392 kinderen langer dan negen weken. Ook zijn de jeugdzorginstellingen er vorig jaar in geslaagd om met extra middelen van het Rijk en van de provincie meer zorg te leveren dan was afgesproken. Voor hulp bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling was er ook in 2009 geen wachttijd. Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland (en Haaglanden) heeft als eerste in Nederland het traject verbetering indicatiestelling afgerond. Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland is gestart met het herinvoeren van casemanagement en het regelen van wachtlijstbeheer om jeugdigen zo snel mogelijk te helpen. Met provinciale middelen hebben gemeenten in het kader van de Regionale Agenda Samenleving preventieve opvoedhulp en nazorg ingekocht met als doel de instroom in de jeugdzorg terug te dringen en uitstroom te bevorderen. Met het IPO en de minister van Jeugd en Gezin is in november 2009 het Afsprakenkader jeugdzorg 2010-2011 overeengekomen. Doel van dit Afsprakenkader is dat er in ieder geval voor de komende twee jaar financiële en bestuurlijke rust is.
9
Overige aansprekende resultaten Naast de offensieven is de provincie Zuid-Holland in 2009 zichtbaar geweest door een aantal aansprekende resultaten. Zo geeft de provincie Zuid-Holland ook ruimte aan innovatie. De provincie laat door middel van het pilotproject Zandmotor zien dat (nieuwe) kennis en kunde ook echt vertaald kan worden naar de uitvoering. In 2009 hebben Provinciale Staten besloten om, onder een aantal ontbindende voorwaarden, maximaal € 12 mln bij te dragen aan de uitvoering van het pilotproject Zandmotor. Daarna heeft ook het ministerie van V&W middelen ter beschikking gesteld (€ 58 mln). Tezamen heeft dit geleid tot een realiseerbaar pilotproject Zandmotor. De planning is erop gericht om in het najaar van 2010 een start te maken met de uitvoering. Verder zijn het provinciaal Waterplan Zuid-Holland 2010-2015 en het bijbehorende actieprogramma Water vastgesteld. Hiermee zijn voor de 126 Kaderrichtlijn Water-oppervlaktewaterlichamen in Zuid-Holland de status, de ecologische doelen en de fasering vastgesteld. Verder zijn in 2009 ook de nieuwe waterschapsreglementen en de waterverordening van kracht geworden conform de Waterwet. Voor de versterking van de culturele kwaliteit zijn in het themajaar 2009 ‘Limes en Fort Wierickerschans’ een aantal aansprekende publieksevenementen georganiseerd waaronder de opening in Fort Wierickerschans, de Romeinse Vlietdagen en de Week van de Archeologie in Katwijk. Verder is door middel van borden, fietsroutes en kunst de Limes als lijn in de openbare ruimte gemarkeerd. Daarnaast is in maart 2009 door Provinciale Staten de nota 'Samenwerken aan de kwaliteit van het lokaal bestuur in Zuid-Holland' vastgesteld. Gedeputeerde Staten hebben naar aanleiding hiervan een convenant gesloten met de Vereniging Zuid-Hollandse Gemeenten om periodiek alle 73 gemeenten hun bestuurskracht te laten onderzoeken. Dit proces loopt goed. Op basis van het stappenplan in het beleidskader zijn Gedeputeerde Staten - na de adviezen van de externe commissies Leemhuis (Krimpenerwaard) en Schutte (Goeree-Overflakkee) - in september 2009 herindelingprocedures gestart voor de zes gemeenten in de Krimpenerwaard en de vier gemeenten op Goeree-Overflakkee. Doel van de procedures is te komen tot een duurzame oplossing voor de noodzakelijke versterking van het lokaal bestuur in de beide gebieden. De belangrijkste succesfactor in de bestrijding van muskus- en beverratten is de inzet van menskracht. Veel menskracht, in de zin van velduren, is noodzakelijk om populaties muskus- en beverratten op een minimaal niveau te brengen. Om dat niveau te kunnen handhaven dient er voldoende kwaliteit te zijn. Op beide punten scoort de dienst ook in 2009 en maakt zij de belofte, zoals verwoord in het visiedocument ‘Samen Werken, Samen Vangen’, waar. De vangst ten aanzien van de muskusrattenbestrijding was 0,21 vangst per velduur (verwacht 0,20) en voor de beverrattenbestrijding was dit 0,09 vangst per velduur (verwacht 0,05). Deze ontwikkeling wordt meegenomen bij de toekomstige organisatie van de muskusrattenbestrijding. In het kader van Organisatie Nieuwe Stijl is een aantal samenvoegingstrajecten van afdelingen in 2009 succesvol afgerond en staat er een nieuwe organisatie. Met betrekking tot het thema ‘kwalitatief en kwantitatief goed toegeruste medewerkers’ kan genoemd worden dat er weer een nieuwe groep trainees is gestart. Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Deze tijd van crisis, herstel en vernieuwing vraagt om een openbaar bestuur dat slagvaardig, democratisch en efficiënt is. Via brede heroverwegingen bereidt het kabinet besluitvorming over forse bezuinigingen voor. Met de instelling van de commissie Kalden heeft het kabinet het vraagstuk van de inrichting van het openbaar bestuur hoog op de politieke agenda geplaatst. De provincie Zuid-Holland wil de versterking van het middenbestuur realiseren met een stevig ruimtelijk-economisch profiel. De provincie Zuid-Holland heeft in 2008 haar profiel aangescherpt met Provincie Nieuwe Stijl en wil hieraan vasthouden. De uitdaging voor
10
2010 is op grond van een (breed) gedragen profiel overeenstemming te bereiken met alle provincies over de bestuurlijke organisatie van taken, financiële verhoudingen en besparingen. De provincies hebben in 2009 onderling discussie gevoerd over de verdeling van de door het Rijk aangekondigde korting op het Provinciefonds vanaf 2012. Achtereenvolgens de Raad voor de Financiële Verhoudingen, de commissie Boorsma en de commissie Stuiveling hebben hier in 2009 onderzoek naar gedaan. Tevens is door het Rijk voor de periode 2009 tot en met 2011 de normeringssystematiek buiten werking gesteld. In plaats hiervan is een nominale reeks van bedragen afgesproken. Bestuurskrachtmeting De colleges van de vier Randstadprovincies hebben in 2009 besloten gelijktijdig en gezamenlijk hun bestuurskracht te laten meten. De provincie Zuid-Holland heeft hierin het initiatief genomen. De bestuurskrachtmeting is een instrument om de horizontale verantwoording te versterken. Het is in eerste instantie een leer- en ontwikkelinstrument voor de provincie zelf, maar daarnaast wil de provincie verantwoording afleggen over haar handelen richting mede-overheden, maatschappelijke partijen en burgers. Begin 2010 zijn de resultaten bekend geworden. Hieruit blijkt dat de provincie Zuid-Holland voldoende doelmatig en doeltreffend is. Ook werpt Provincie Nieuwe Stijl zijn vruchten af. De provincie heeft een duidelijker profiel, is anders gaan werken en bereikt doelstellingen eerder dan voorheen. Toch zijn er ook aandachtspunten waarvoor in 2010 een verbeterplan wordt opgesteld. Het gaat onder andere om een nog scherpere afbakening van kerntaken en het herijken van de relatie met de Wgr-plus gebieden Haaglanden en Stadsregio Rotterdam. Provinciale structuurvisie Na een intensief voortraject via de week van Zuid-Holland waarbij inwoners, overheden en maatschappelijke organisaties betrokken zijn geweest, is het in 2009 gelukt een integrale samenhangende structuurvisie op te stellen voor de hele provincie. Accenten in de structuurvisie zijn sturing vooraf én sturing op kwaliteit. De provincie geeft hiermee richting aan haar majeure taken en trekt zich terug op haar kerntaken zowel bij planvorming als uitvoering. Naast de ontwerp provinciale structuurvisie Visie op Zuid-Holland zijn ook de ontwerp Verordening Ruimte en de PlanMER Provinciale Structuurvisie door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Volgens planning resulteert dit in definitieve vaststelling door Provinciale Staten in juni 2010. Hiervoor is de inspraakperiode inmiddels gestart, met inloopavonden in de regio's. Regionale uitvoerende diensten In 2009 is een aantal belangrijke stappen gezet om uitvoering te geven aan afspraken over omgevingsdiensten. De strategische verkenning waarin de haalbaarheid en wenselijkheid voor regionale uitvoeringsdiensten is onderzocht, is afgerond. Dit heeft geresulteerd in een Provinciaal Kader Regionale Uitvoeringsdiensten waarin de provinciale uitgangspunten op het gebied van juridische vorm, takenpakket en financiën zijn vastgesteld. Vanuit haar regierol voert de provincie gesprekken met de regio's over het toekomstige takenpakket van de regionale uitvoeringsdiensten en de te vormen gemeenschappelijke regelingen. Onderwerp van gesprek hierbij zijn de financiën en de beheersing van de incidentele kosten die gepaard gaan met de transitie. Samen met werkgevers en werknemersorganisaties zijn de gesprekken gestart over sociale afspraken voor het betrokken personeel. De regio Zuid-Holland Zuid bleef in 2009 koploper in het proces. Eind 2009 is minister Cramer geïnformeerd over de voorgenomen indeling van Zuid-Holland in vijf gebieden met een regionale uitvoerende dienst, zijnde West-Holland en Midden-Holland (samen veiligheidsregio Hollands Midden bedienend), Rijnmond (DCMR), Haaglanden en Zuid-Holland Zuid. Genoemde resultaten in het jaar 2009 laten zien dat de provincie de gekozen koers van nieuwe stijl op onveranderde en daadkrachtige wijze weet voort te zetten.
11
12
Financieel Beeld Rekeningresultaat De lasten van de provincie Zuid-Holland in 2009 bedroegen € 930,2 mln en de baten bedroegen € 927,8 mln. Het resultaat voor bestemming komt hierdoor uit op € 2,4 mln negatief. Het rekeningresultaat na bestemming, dus na bijdragen van en stortingen in de reserves, bedraagt € 1,8 mln negatief. Bij de laatste begrotingswijziging (Najaarsnota) is uitgegaan van een positief resultaat na verrekening met de reserves van € 2,5 mln positief. Het uiteindelijke rekeningresultaat is daarmee lager dan geprognosticeerd. De Staten besluiten bij het vaststellen van de Jaarstukken over de bestemming van het rekeningresultaat. In de regel wordt voorgesteld om het rekeningresultaat ten laste van de algemene reserve te brengen. Opbouw rekeningresultaat In onderstaande tabel is opgenomen hoe het rekeningresultaat is opgebouwd. De bedragen zijn gesaldeerd zodat hier sprake is van een netto stand van de afwijkingen op onderwerpen die hebben bijgedragen aan het rekeningresultaat.
2,5 -/- 4,3 -/- 1,8
Begrotingsaldo Najaarsnota Afwijking Begroting na wijziging - Rekening Rekeningresultaat
Afwijkingen groter dan € Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Overige provinciale baten Apparaatslasten 4 geselecteerde clusters Zuidplaspolder Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd Concessiebeheer Hogere opcenten motorrijtuigenbelasting Bodembeleid Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en infrastructuur Uitvoering grijze en blauwe wetgeving Programmacoördinatie Doorstroming op het vaarwegennet Saldo reserveverkeer Waterveiligheid Onderhoud provinciale wegen Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur Grondwaterplan Uitbreiding fietsroutes en -paden Energie Overzicht belangrijkste afwijkingen resultaatverschil t.o.v. Begroting na wijziging (bedragen x € 1 mln).
13
Voordelig 14,0 6,9 6,6 4,7 3,7 2,6 2,1 1,8 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1
Nadelig
26,1 14,0 8,7 5,3 1,8 1,6 1,3
Naast bovengenoemde verschillen bestaan er ook veel kleinere verschillen tussen Begroting na wijziging en rekening. Die verschillen zijn op zichzelf niet significant, maar tellen samen wel op tot een verhoudingsgewijs grote omvang die het rekeningresultaat beïnvloeden. Bij de 3e w-vraag van de speerpunten en de middeleninzet per programma voor de reguliere taken wordt een nadere analyse gegeven van de verschillen tussen Begroting na wijziging en de Rekening. Voordelige verschillen De voordelige verschillen worden als volgt verklaard:
Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren (€ 14 mln)
Een aantal deelnemende overheden heeft in een laat stadium besloten met de bestuursovereenkomst voor het project alternatieve locatie Hoeksche Waard in te stemmen. Als gevolg hiervan is de bestuursovereenkomst eind 2009 ondertekend. De hiervoor beschikbare middelen konden hierdoor niet in 2009 worden besteed.
Overige provinciale baten (€ ,9 mln)
De vrijval van balansverplichtingen is € it komt grotendeels door de vrijval van subsidies uit provinciale middelen. Daarnaast heeft de verkoop van verspreide eigendommen en voormalige steunpunten geleid tot een surplus van € het Provinciefonds, precario en BTW-compensatiefonds zijn €
Apparaatslasten (€ 6,6 mln)
hoger dan begroot.
lager uitgevallen dan geraamd. Dit komt door lagere loonkosten De personeelslasten zijn in 2009 € als gevolg van de lage bezetting. Gedurende het jaar is een aantal vacatures in verband met de reorganisatie en de ingestelde vacaturerem bewust aangehouden. De doorbelaste indirecte kosten zijn in
!
totaal € # $% &' van de Toekomst ad € " €
Vier geselecteerde clusters (€ ,7 mln) Een voordeliger resultaat dan begroot is voornamelijk veroorzaakt door spreiding over meer jaren van cofinanciering van projecten Pieken in de Delta. Hierdoor is in 2009 € " minder uitgegeven dan geraamd. Daarnaast zijn in 2009 minder subsidieaanvragen ontvangen inzake Clusterregeling (€ en Greenports Sanering glastuinbouw (€ ).
)
Zuidplaspolder (€ 3,7 mln) In de Begroting 2009 is dit budget beschikbaar gesteld voor realisatie van het project Zuidplaspolder. De uitvoering ervan heeft niet in 2009 plaatsgevonden maar vindt plaats in de jaren 2010/2011. Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd (€ 2,6 mln) In de Begroting was voorzien dat de nieuwe natuurgebieden uit de reserve zouden worden gedekt. Naderhand bleek dat een externe partij de financiering op zich heeft genomen en daarom is de bijdrage uit de reserve teruggedraaid. Concessiebeheer (€ 2,1 mln) In de Begroting was rekening gehouden dat over concessies BTW-afdracht plaats zou moeten vinden. In 2009 is gebleken dat de concessies vrijgesteld zijn van BTW.
14
Opcenten motorrijtuigenbelasting (€ mln)
De in de Najaarsnota genoemde ontwikkelingen, te weten een verdere groei van het wagenpark en een gematigde groei van milieuzuinige auto’s in het kwarttarief, hebben zich verder doorgezet waardoor er een surplus aan baten is van € Bodembeleid (€ mln) De aanvragen van tijdelijke vergunningen hebben vertraging opgelopen. De hiervoor geraamde provinciale middelen zijn in 2009 niet besteed. Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur (€ 3 mln) Er is voor € ( de projecten Nieuwe Driemanspolder en Nieuwe Dordtse Biesbosch.
Uitvoering grijze en blauwe wetgeving (€ ,1 mln) Door efficiencymaatregelen en het terugbrengen van het takenpakket bij DCMR is de bijdrage aan DCMR lager dan geraamd. Programmacoördinatie (€ mln) & ) *+ € Voor € Verkeersbeleid en Regionale Samenwerking.
Doorstroming op het vaarwegennet (€ mln)
In de Begroting 2009 is in de exploitatie rekening gehouden met uitvoering van duurzame constructies voor vervanging van oevers. In 2009 zijn de vervangingen grotendeels uitgevoerd en als investering verantwoord. Daarnaast is een aantal vervangingen in 2009 voorbereid en zal de uitvoering ervan in 2010 plaatsvinden. Nadelige verschillen Saldo reserveverkeer (€ 26,1 mln) Het saldo van het reserveverkeer is het grootste verschil in nadelige zin. De belangrijkste verschillen in de reserves worden apart toegelicht (zie de tabel onder het kopje Reserves).
Waterveiligheid (€ mln) De omvang van de voorziening Rivierdijkversterking is niet voldoende om de opgave te kunnen dekken. In 2009 is samen met de waterschappen in beeld gebracht wat noodzakelijk is om de werkzaamheden aan de Diefdijk uit te kunnen voeren. Daarnaast is in IPO-verband de integratie-uitkering rivierdijkversterking
geëvalueerd. Dit laatste heeft niet geleid tot extra inkomsten van het Rijk voor Zuid-Holland. Deze post stond opgenomen in de risicoparagraaf en vanuit het vastgestelde beleid wordt deze voorziening ten laste gebracht van de algemene reserve via het rekeningresultaat. Onderhoud provinciale wegen (€ ,7 mln) Het treffen van aanvullende verkeersmaatregelen, het verwijderen van teerhoudend asfalt en het aanbrengen van extra asfalt door de weersomstandigheden hebben geleid tot meer kosten dan geraamd.
Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur (€ ,3 mln)
De kosten van intensieve gladheidbestrijding en schade aan de wegen zijn € Daarnaast zijn de kosten voor reparatie- en storingbestekken € " .
15
Grondwaterplan (€ mln)
Een niet begrote toevoeging van € ln was noodzakelijk om de voorziening DSM op het benodigd niveau te brengen in verband met een in 2009 nieuw opgerichte gemeenschappelijke regeling. Daarnaast ) , rondwaterheffing nodig. Het betreft was een extra toevoeging van € ontvangen baten die uitsluitend ingezet mogen worden voor specifieke taken.
-
Uitbreiding fietsroutes en -paden (€ Het programma Fiets is als speerpunt in de Begroting opgenomen. In 2009 is de uitvoering, mede door de overprogrammering, voorspoedig verlopen. De belangrijkste projecten in 2009 waarin is geïnvesteerd zijn de fietspaden F209 Hillegom-Sassenheim, F205 Capelle-Nieuwerkerk, F336 Stolwijk-Krimpen aan den Lek en F401 Broekweg. Energie (€ mln) In de loop van 2009 zijn de projecten versneld uitgevoerd waardoor meer kosten zijn gemaakt dan was begroot.
Rekeningresultaat per programma Pro-
Programmanaam
gramma
Resultaat na
Afwijking t.o.v.
Absolute afwijking
bestemming
begroting na wijziging
t.o.v. Begroting na wijziging in %
1
Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving
-146.667
-12.760
9,53
2
Integrale bereikbaarheid
-213.380
-19.683
10,16
3
Concurrerende, innovatieve en duurzame economie
-23.992
-9.554
28,48
4
Maatschappelijke participatie
-88.261
560
0,63
5
Integrale ruimtelijke projecten
-28.323
4.994
14,99
6
Daadkrachtig en slagvaardig bestuur
-34.845
2.328
6,26
7
Middelen
533.697
10.747
2,06
-1.770
-4.259
Overzicht resultaat per programma na bestemming en afwijking t.o.v. Begroting na wijziging (bedragen x € 1.000).
In bovenstaande tabel is te zien dat de verschillen tussen de programma’s onderling sterk variëren. Dit wordt toegelicht bij de programma’s. Reserves Bij de Begroting na wijziging is voorzien dat er sprake zou zijn van een afname van de reserves met € 26,8 mln. In 2009 zijn de reserves met € ( Het verschil ad € 26,1 mln zit in de programma’s 1, 2 en 3 en wordt in onderstaande tabel op hoofdlijnen toegelicht.
16
Programma
1.
Verschil
Gezonde, veilige en
Toelichting
-/- € 9,2
aantrekkelijke leefomgeving
Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd (-/- € 2,7 mln) Bodembeleid (-/- € .,1 mln) Ontwikkelen 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur (-/- € /07 mln)
2.
Integrale bereikbaarheid
-/- € 5,9
34
Energie (mitigatie) (-/- € /0. 12
Programma Vitaal Platteland (-/- € / mln) Realisatie Infrastructuur (-/- € .05 12
34
34
Uitbreiding fietsroutes en -paden (-/- € .05 12 3.
Een concurrerende, innovatieve
-/- € 10,1
en duurzame economie
Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren (-/- € 7,0 mln)
Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters (-/- € 6 12
34
Belangrijkste verschillen reserves Begroting na wijziging - Rekening (bedragen x € 1 mln).
Algemene reserve De algemene reserve is in 2009 per saldo met € 0,4 mln toegenomen. Per ultimo 2009 is de stand van de algemene reserve € 65,3 mln.
Algemene reserve 31-12-2009 Beklemde middelen: Gereserveerd voor bestuursakkoord Vaste deel reserve Dekking Kadernota 2010-2013
;
65,3
-/-18,0 -/- 30,0 17,3
(bedragen x € 7 89:
Er is € 18 mln gereserveerd ter dekking van de bijdrage van Zuid-Holland aan het Bestuursakkoord Rijk-
provincies (€ 9 mln per jaar in de jaren 2009-2011). In verband met de weerstandscapaciteit is € beschikbaar voor afdekking van eventuele risico’s. Op het resterende deel van de algemene reserve ad € 17,3 mln is beslag gelegd voor de benodigde dekking Kadernota 2010-2013 en derhalve niet vrij beschikbaar. Investeringen Het bruto investeringsvolume bedroeg in 2009 € 214,1 mln. Dit is € 23,8 mln lager dan de raming uit de Begroting na wijziging. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door vertraging en doorschuiven van investeringen naar 2010 en verder. Het investeringsvolume 2009 ligt aanzienlijk lager dan het investeringsvolume 2008 (€ 244,8 mln). Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de aankoop van het provinciehuis in 2008 ad € ,5 mln, wat dat jaar een incidenteel opwaarts effect op het investeringsvolume heeft gehad.
17
De bruto investeringen in mobiliteit zijn in 2009 lager uitgevallen dan was begroot. Echter, de bruto
< -
investeringen in mobiliteit zijn ten opzichte van 2008 toegenomen van € " " € " 4,2 mln - (2009). Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de projecten Nieuwe Hoefweg (€ " = - ?) < Krimpenerwaard (€ " > € 18,1 mln), de aflossing voorfinanciering BOR (€ 13 mln), de Zuidwestelijke randweg (€ "
- @ - " -N22 (€ "
Onderstaand is een overzicht opgenomen waarin de trend van de investeringsuitgaven voor mobiliteit is uitgewerkt. 2006
2007
2008
2009
92.341
109.719
107.102
169.476
9.901
8.308
19.156
34.689
102.242
118.027
126.258
204.165
Investeringen nieuw Investeringen beheer en onderhoud Totaal
BBB; A Overzicht trend investeringsuitgaven voor mobiliteit (bedragen x € 7A
Voorzieningen en overlopende passiva Het totaalsaldo van de voorzieningen bedraagt ultimo 2009 € 61,2 mln. Ten opzichte van de stand per begin 2009 van € 52,6 mln is dit een toename van € 6 mln. Deze ontwikkeling is grotendeels veroorzaakt ) door een toevoeging van € Rivierdijkversterking en een vermindering van € 3,9 mln inzake een bijdrage aan het waterschap Rivierenland voor de projecten Zederik-HagesteinEverdingen en Diefdijk. Verder is er € 3 mln aan de voorziening Naheffing BTW onttrokken. Het totaalsaldo aan overlopende passiva betreffende uitkeringen van overheden met een specifiek bestedingsdoel bedraagt ultimo 2009 € 397,2 mln. De omvang van het totaalsaldo van de overlopende passiva is met € 30,1 mln toegenomen. De toename
-
komt vooral door een stijging van het saldo voor specifieke doelen als Luchtkwaliteit NSL (€ " > - ILG (€ 10,4 mln), Kierbesluit Haringvliet (€ 7,9 mln) en een daling van Bodemsanering (€ ( EMU-saldo In de Begroting en Jaarstukken van de provincie wordt het EMU-saldo van de provincie berekend en weergegeven. Op die manier kan het Rijk het EMU-saldo van lagere overheden monitoren. De norm is dat het EMU-saldo van geheel Nederland niet hoger wordt dan 2% van het BBP en/of het EMU-saldo van de lokale overheden niet hoger wordt dan 0,5% BBP. In verband met de economische crisis houdt het Rijk hier momenteel minder strikt aan vast. Omdat het EMU-saldo op kasbasis wordt gemeten en het begrotingssaldo van de lokale overheden wordt berekend op basis van het stelsel van baten en lasten, wijken beide saldi van elkaar af. Door de verschillende boekhoudsystemen kan een sluitende Begroting op basis van het stelsel van baten en lasten toch leiden tot een EMU-tekort. In het Bestuurlijk akkoord is daarom afgesproken dat vanaf de Begroting 2006 het EMU-saldo van de jaren t-1, t en t+1 wordt opgenomen in de begrotingsstukken van de lokale overheden. Het EMU-saldo van de provincie Zuid-Holland is in onderstaande tabel weergegeven. 2008 (R)
2009 (B)
2009 (R)
2010 (B)
2011 (B)
-/- 135,5
-/- 193,1
-/- 90,0
-/- 235,0
-/- 222,3
EMU-saldo provincie Zuid-Holland (bedragen x € 1 mln).
18
Het verschil tussen het begrote EMU-saldo (bij oorspronkelijke Begroting) en het gerealiseerde EMU-saldo is grotendeels ontstaan door: • • •
; € % <- € ( ële vaste activa; ) *C € .
Het totaal EMU tekort ad € > 7 mln is hoger dan de referentiewaarde toestaat. De referentiewaarde voor de provincie Zuid-Holland bedraagt sinds november 2004 namelijk -/- € 46,1 mln. In het Aanvullend Beleidsakkoord (i.e. het door de coalitiepartijen gesloten akkoord van april 2009) is onder andere opgenomen dat de EMU-signaalwaarde zal worden uitgeschakeld, waardoor het rijkstekort kan oplopen zonder dat rijksbezuinigingen noodzakelijkerwijs het gevolg zijn. Om medeoverheden tegemoet te komen bij het treffen van eigen stimuleringsmaatregelen krijgen ze tijdelijk extra ruimte voor hun EMU-tekorten.
19
20
Programma’s
21
22
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Speerpunt
Prestatie-indicator Woningbouwprogramma t/m 2012
1. Voldoende gedifferentieerd aanbod van (betaalbare) woningen afgestemd op de woningbehoefte
Totale woningvoorraad in Zuid-Holland
Hoogwaardig stedelijk netwerk
Op te leveren woningen: - binnen bebouwd gebied - waarvan 30% sociaal Verstedelijkingsstrategie Groene Hart vastgesteld; programma vastgesteld Verstedelijkingsstrategie Zuidvleugel programma vastgesteld
Natuurgebieden
1400 ha nieuwe natuurgebieden (EHS) verworven 300 ha per jaar ingericht
2. Betere bereikbaarheid én gebruik natuur- en recreatiegebieden vanuit de stad
10% meer recreatieplaatsen in 2011 t.o.v. 2008
Verwerven 1400 ha Zuidvleugel Zichtbaar Groener (RodS) Recreatiegebieden
Inrichten gebieden
Pilot Dammenroute: - projectplan afgerond - integrale ruimtelijke visie vastgesteld
Mooi ZuidHolland: start adviseur ruimtelijke kwaliteit
Kwaliteit landschap
Pilot Mooi Zuid-Holland Route: - projectplan afgerond - recreatieve route ontwikkeld Twee pilots kwaliteit van bedrijventerreinen vastgesteld
Mooi ZuidHolland: start pilots bedrijventerreinen
Communicatiestrategie ontwikkeld; monitoring effecten
3. Een aantrekkelijk en gezond leefklimaat en een divers aanbod aan karakteristieke landschapsvormen gekenmerkt door variatie
Transformatievisie Merwedezone vastgesteld Mooi ZuidHolland: start uitwerkingsplan routes
Ontwikkeling Merwedezone Start realisatie lightrailverbinding
Waterplan vastgesteld Mooi ZuidHolland: communicatieplan gereed
Waterkwaliteit
Percentage waterlichamen conform Kaderrichtlijn Vaststellen herstelplan Delta
Programma herstel Delta uitgevoerd 23
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Speerpunt
Prestatie-indicator
Vaststellen klimaatwijzer Klimaatverandering en Delta-innovatie/ Klimaat en Ruimte Actieprogramma Klimaat en ruimte uitgevoerd
Energiegebruik en -besparing
Nota ‘Energie in nieuw perspectief’ uitgevoerd
Aantal projecten duurzame warmte gerealiseerd Blootgestelden lucht
4. Vermindering van de druk op de leefomgeving (verbetering van de vier hinderaspecten Luchtkwaliteit, Stank, Geluidshinder en Externe Veiligheid)
Blootgestelden geur - totaal ZH - provinciale inrichtingen
Blootgestelden geluid - totaal ZH - provinciale wegen
Nota ‘Wervelender’ opgesteld
Stimuleren uitwerking NSL (luchtkwaliteit)
Ruimtelijke ordeningsprojecten in procedure
Aantal maatregelen PAL uitgevoerd
Actieprogramma Omgevingslawaai
Aanpak 27 aandachtsgebieden geluidshinder
Evaluatie actieprogramma omgevingslawaai
Uitgevoerde dijkversterkingen
Hoogwaterbeschermingsprogramma
Afwegingskader waterveiligheid buitendijks benedenrivierengebied vastgesteld
Compartimentstudie Randstad
Onderzoek systeemwerking oostelijke dijkring
Programma externe veiligheid gerealiseerd
Blootgestelden externe veiligheid - totaal ZH - provinciale bevoegdheid
Externe veiligheidsknelpunten bedrijven en transport van gevaarlijke stoffen
Vastgesteld Rijks- en provinciaal basisnet
Externe veiligheidsorganisaties opgebouwd
Externe veiligheid knelpunten inrichting opgelost
24
Programma 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving Missie "De provincie Zuid-Holland waarborgt en versterkt op een duurzame manier de ruimtelijke kwaliteiten van de gevarieerde landelijke en stedelijke gebieden" Conclusie Ter voorbereiding op het tijdvak 2010-2015 van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing is het beleidskader ‘Focus op leefbaarheid’ vastgesteld. Daarbij is besloten de middelen met voorrang in te zetten voor verbetering van de leefbaarheid in buurten en wijken van de grotere gemeenten in de Zuidvleugel. De totale woningvoorraad in Zuid-Holland is in 2009 met 13.000 toegenomen. Minstens 20% daarvan is als sociale woningbouw gerealiseerd. Met deze toename is de ambitie van het afsprakenprogramma 20052009 niet gehaald. De invloed van de crisis was in de oplevering van woningen nog nauwelijks merkbaar. Vanaf 2010 zal de productie echter een aantal jaren beneden het afgesproken peil blijven. Hierop is in de te maken verstedelijkingsafspraken met de regio’s vooruitgelopen door regionale taskforces in te stellen. Met de Zuidvleugelpartners is een verstedelijkingsstrategie overeengekomen met binnenstedelijk wonen als belangrijk uitgangpunt. De strategie is per regio uitgewerkt. De Stedenbaanmonitor 2009 geeft aan dat de kans van slagen van de Stedenbaanambitie om een betekenende bijdrage (60%) te leveren aan binnenstedelijk bouwen groot is. De monitor Wonen 2009, voortgang en vooruitblik, als onderdeel van de provinciale Woonvisie, is in september door GS vastgesteld en, met complimenten, door de commissie Ruimte en Wonen behandeld. In 2007 is de Wet Inrichting Landelijk Gebied in werking getreden. Daarbij zijn rijksbudgetten gedecentraliseerd via het Investeringsbudget Landelijk Gebied. In 2009 zijn meer gronden verworven en ingericht voor de Ecologische Hoofdstructuur en Recreatie om de Stad. De achterstanden voor grondverwerving van de jaren 2007 en 2008 zijn daarmee grotendeels goedgemaakt. Ook is er een groot aantal hectare natuur- en recreatiegebied ingericht. De grote natuurontwikkelingsprojecten van de provincie hebben hier alle aan bijgedragen, te weten Deltanatuur, Krimpenerwaard, Bentwoud en de Groenblauwe Slinger. PS hebben de herijking van het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijke Gebied (pMJP) vastgesteld. Daarmee is onder meer de aankoopstrategie van gronden vastgesteld en zijn keuzes gemaakt in de prioritaire projecten voor de provincie. Vanuit PS en de Tweede Kamer is steun toegezegd om in een beperkt aantal situaties het instrument van onteigening toe te passen bij het verwerven van gronden voor natuur- en recreatiegebieden. De voorbereidingen voor de Midterm Review van het Investeringsbudget Landelijk Gebied zijn in 2009 gestart. In november zijn het Provinciaal Waterplan en het Actieprogramma Water door de Staten vastgesteld. Daarmee is, conform de Kaderrichtlijn Water, vormgegeven aan de scheiding van beleid door de provincie en uitvoering door de waterschappen. Het Provinciaal Waterplan kent vier kernopgaven en 19 doelstellingen. De vier kernopgaven voor de provincie zijn het waarborgen van de waterveiligheid, het realiseren van mooi en schoon water, het ontwikkelen van duurzame (zoet)watervoorziening en het realiseren van een robuust en veerkrachtig watersysteem. De status, de ecologische doelen en de fasering van de 126 oppervlaktewaterlichamen in Zuid-Holland zijn daarmee vastgesteld. De waterbeheerplannen van de waterschappen liggen ter goedkeuring bij de provincie.
25
Het Actieprogramma Mooi Zuid-Holland heeft in 2009 geleid tot het aanstellen van een provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit, die gevraagd en ongevraagd advies uit zal brengen over kwaliteitsaspecten bij ruimtelijke vraagstukken. De provinciaal adviseur is beschikbaar voor zowel de provincie Zuid-Holland zelf als voor gemeenten en maatschappelijke organisaties in Zuid-Holland. Daarnaast heeft de Mooi Zuid-Hollandroute een routeontwerp en een aantal aanbevelingen opgeleverd om de samenhang tussen (provinciale) infrastructuur en de omgeving te verbeteren. Het pilotproject over de kwaliteit van bedrijventerreinen heeft in Katwijk geresulteerd in een herstructureringsvisie op basis waarvan de gemeente een subsidieaanvraag in kan dienen. De herstructurering van verspreid liggend glas ligt op schema voor deze collegeperiode. Afgelopen jaar is 50 ha glas gesaneerd. Het adaptatieprogramma Klimaatverandering, de nota Energie en het programma Innovatieve duurzaamheid zijn bestuurlijk vastgesteld en momenteel in uitvoering. Het gebruik van de ondergrond als onderdeel van de lagenbenadering en de adaptatie-opgaven Klimaatverandering zijn opgenomen in de Provinciale Structuurvisie. De uiteindelijke resultaten zullen (pas) op langere termijn meetbaar zijn. Het aantal uitgevoerde bodemsaneringen lag ruim boven de doelstelling uit het meerjarenplan 2005-2009. Omgerekend naar bodemsaneringprestatie-eenheden is dat een prestatie van 175%, waarmee ruim voldaan wordt aan de belofte die de provincie richting het ministerie van VROM heeft gedaan. Vanuit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtvaart is in 2009 ruim € 15 mln beschikbaar gesteld aan gemeenten voor uitvoering van maatregelen die zorgen voor verbetering van de luchtkwaliteit.
26
Wat hebben we bereikt? Maatschappelijk doel
Indicator
1. Voldoende gedifferentieerd 1.1. Totale woningvoorraad in aanbod van (betaalbare) Zuid-Holland woningen afgestemd op de woningbehoefte 2. Betere bereikbaarheid én gebruik natuur- en recreatiegebieden vanuit de stad
Doelstelling
Realisatie
2009
2009
1.540.000 (2008)
1.551.000
1.552.884
Nulmeting op kaart (eind 2008)
+ 2%
+ 2%
x
ja
x
ja
x
ja
x
ja
150.0001
-10%2
87.500
130.000 70.000
-5%*
196.000
-5%*
17.000
-10%*
690.000 200.000
0%*
Nulmeting
2.1. 10% meer recreatieplaatsen in regionale natuur- en recreatiegebieden in 2011 t.o.v. 2008
3. Een aantrekkelijk en 3.1. Verbeteren kwaliteit van gezond leefklimaat en een het landschap d.m.v. divers aanbod aan actieprogramma Mooi karakteristieke Zuid-Holland: landschapsvormen geken• start adviseur ruimtelijke merkt door variatie kwaliteit met werkplan 2009-2011 • start pilots bedrijventerreinen • start uitwerkingsplan routes • communicatieplan gereed 4. Vermindering van de druk op de leefomgeving (verbetering van de vier hinderaspecten luchtkwaliteit, stank, geluidshinder en externe veiligheid)
4.1. Aantal blootgestelden boven de grenswaarden/ normen in Zuid-Holland: Lucht Geur TZH Provinciale inrichtingen Geluid Provinciale wegen
3
TZH
Externe veiligheid TZH Provinciale bevoegdheid
1 In verband met het introduceren van een (nationale) standaard rekenmethode is de nulmeting herberekend. * 2 Dit betreft de doelstellingen voor 2010 omdat voor 2009 geen tussentijdse doelstellingen zijn bepaald. Dit komt doordat de doelstellingen op het gebied van Klimaat en Ruimte voor langere termijn zijn gesteld (t/m 2015) en metingen niet allemaal jaarlijks worden uitgevoerd. 3 TZH = Totaal provincie Zuid-Holland.
27
-
Verantwoording indicatoren van maatschappelijke doelen 1.1. Totale woningvoorraad in Zuid-Holland Het doel voor wat betreft 2009 is bereikt (de exacte gegevens van het CBS komen pas in het tweede kwartaal van 2010). Er werden bijna 13000 woningen toegevoegd aan de voorraad. Ter stimulering van de woningbouw zijn subsidies aan gemeenten verleend in het kader van ISVII en BLS. 2.1. 10% meer recreatieplaatsen in regionale natuur- en recreatiegebieden in 2011 t.o.v. 2008 De uitbreiding van recreatieplaatsen in groengebieden wordt voor 95% bepaald door nieuw intensief ingerichte recreatiegebieden. Zuid-Holland had eind 2007 circa 5800 ha recreatiegebieden, met ruim 35 miljoen recreantenbezoeken. Het areaal recreatiegebieden is bepaald middels de eindrapportage Nulmeting op Kaart (november 2009) en de DLG-rapportages over ingerichte recreatiegebieden sinds 2007. In 2007-2008 is 347 ha Recreatie om de Stad (RodS) ingericht en in 2009 95 ha. Afgezet tegen het areaal begin 2007 is in de huidige collegeperiode 7,6% extra aan recreatieplaatsen gecreëerd. Het aantal bezoekers van natuurgebieden wordt niet systematisch bijgehouden. Voorlopig blijven deze buiten de telling. 3.1. Verbeteren kwaliteit van het landschap d.m.v. actieprogramma Mooi Zuid-Holland Het actieprogramma 2009 bestond uit vier acties. Met uitzondering van de Dammenroute zijn deze gerealiseerd. De adviseur ruimtelijke kwaliteit is begonnen. Voorts is gestart met de pilots bedrijventerreinen en de uitwerking van de Mooi Zuid-Hollandroute. Tevens is het communicatieplan gereed. Het routeontwerp Dammenroute is niet gerealiseerd, omdat Rijkswaterstaat Zeeland begin 2009 heeft aangegeven geen middelen meer voor dit project beschikbaar te hebben (het betreft een Rijksweg). 4.1. Aantal blootgestelden boven de grenswaarden/normen in Zuid-Holland: Lucht / Geur / Geluid / Externe Veiligheid Voor lucht kan, uitgaande van de meest recente gegevens over 2008, afgeleid worden dat er sprake is van een daling van 44%. De afname naar 87.500 is vooral te verklaren uit een daling van de PM10 concentratie (fijn stof), de daling van de NO2-concentratie (stikstofdioxide) is minder groot. De klimatologische omstandigheden in een jaar dragen ook significant bij aan de kwaliteit van de lucht. Op het gebied van geuroverlast zijn geen nieuwe data beschikbaar. Op basis van externe gegevens kan de provincie in 2010 het aantal blootgestelden opnieuw bepalen over het jaar 2009. Er zijn geen recente gegevens van geluid beschikbaar. In 2012 zal conform Europese regelgeving opnieuw een geluidsbelastingkaart moeten worden opgesteld. Deze verplichting geldt voor alle overheden. Om geluidsbelasting meer integraal aan te kunnen pakken, wil de provincie de geluidssituatie voor alle relevante geluidsbronnen in Zuid-Holland in kaart brengen met behulp van gegevens van betrokken overheden en verantwoordelijke instanties. In 2012 zal het totaalbeeld van de geluidssituatie in ZuidHolland compleet zijn. Voor Externe veiligheid zijn geen nieuwe gegevens op te nemen. In 2010 zal het aantal blootgestelden Externe veiligheid over 2009 opnieuw worden berekend op basis van dan beschikbare actuele populatiebestanden.
28
110 Versterking vitale stedelijke netwerken Speerpunt: Een kwalitatief hoogwaardig stedelijk netwerk Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Woningbouwprogramma t/m 2012
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
Vaststellen
ja
17.000
1.2. Op te leveren woningen o waarvan binnen bestaand bebouwd gebied (100% van de vervanging + 50% van de netto toename). Van het totaal komt 50% bij stationslocaties
11.000
o waarvan sociaal (30% van de totale productie)
5.100
CBS cijfers komen in mei 2010 beschikbaar
1.3. Verstedelijkingsstrategie Groene Hart: o strategie vastgesteld o programma vastgesteld 1.4. Verstedelijkingsstrategie Zuidvleugel: o programma vastgesteld
2010 2011
2010 2011
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Woningbouwprogramma t/m 2012 PS hebben in 2004 de Woonvisie 2005-2014 vastgesteld. Het woningbouwprogramma maakt hier onderdeel van uit en wordt jaarlijks gemonitoord. Het woningbouwprogramma voor de periode 2009-2012 is daarvan afgeleid, is vastgesteld en heeft als uitgangspunt gediend bij de gevoerde gesprekken tussen Rijk, regio’s en provincie. De realisatie van het programma is echter afhankelijk van externe partners en marktpartijen. 1.2. Op te leveren woningen Per 1 januari is de woningproductie (dat is het aantal op te leveren woningen [17.000] minus de sloop [4.000]) over het laatste kwartaal van 2009 geschat op basis van afgegeven bouwvergunningen. De toename van de woningvoorraad bedraagt daarmee circa 13000 woningen. De exacte gegevens van het CBS komen pas in het tweede kwartaal van 2010. 1.3. Verstedelijkingsstrategie Groene Hart Dit heeft betrekking op de jaren 2010 en 2011. De contouren voor de ontwikkelingsstrategie Groene Hart zijn opgenomen in het door GS vastgestelde ontwerp van de Provinciale Structuurvisie. Met de gemeenten is overleg gevoerd over de voor de toekomst te verwachten daling van het aantal inwoners. 1.4. Verstedelijkingsstrategie Zuidvleugel Eind januari 2009 heeft de provincie samen met de regio's in het Bestuurlijk Platform Zuidvleugel het document Ambitieuze stedelijke ontwikkeling Zuidvleugel vastgesteld en opdracht gegeven enkele nadere uitwerkingen op te stellen. In dit ambitiedocument zijn een kwantitatief en kwalitatief programma en de begrenzing van Bestaand Bebouwd Gebied 2010 opgenomen. In het Bestuurlijk Overleg-Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport van 29 oktober 2009 heeft de Zuidvleugel met de minister van Wonen Wijken en Integratie vastgesteld dat in de periode 2010-2020 in de Zuidvleugel 175.000 woningen worden gebouwd. Rijk en Zuidvleugel zijn het in principe eens over de ambitie om
29
80% van de woningbouwopgave binnenstedelijk te bouwen en dat vraag en aanbod van woonmilieus in balans moeten worden gebracht.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
3.460
4.286
-1.324
135
3.097
2.659
437
0
0
0
0
0
0
0
Lasten Stedenbaan RO *! Er is sprake van een onderbesteding van € " -inzet heeft zich voor dit jaar beperkt tot personele inzet gericht op planvorming en besluitvorming die voornamelijk gericht zijn geweest op capaciteitsuitbreiding op de corridor Den Haag-Rotterdam. De voorgenomen uitputting van het budget is niet gerealiseerd, omdat Stedenbaan zich dit jaar nog bevindt in de fase van de planontwikkeling.
Regulieren taken Relevante trends van bevolkingsontwikkeling en woonvoorkeuren zijn gemonitoord. Hiermee is een begin gemaakt met het verkrijgen van inzicht in de oorzaken van het bij de verwachtingen achterblijven van de woningbouw- en bevolkingsontwikkelingen. In het kader van ingezette uitvoeringsgerichte instrumenten is toestemming verleend voor een aantal vestigingsbeperkingen en hogere koopprijsgrenzen. Op grond van de Huisvestingswet zijn ontheffingen verleend voor die regio’s en gemeenten waarvoor dit van toepassing is. Inzake het Collectief Particulier opdrachtgeverschap (CPO) is subsidie verstrekt en is geadviseerd inzake de bij het stadsgewest Haaglanden in voorbereiding zijnde subsidieaanvragen.
120 Ontwikkelen en duurzaam beheren van recreatie- en natuurgebieden Speerpunt: Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
1.1. 1400 ha nieuwe natuurgebieden (EHS) verworven, onder meer Krimpenerwaard en Deltanatuur (incl. Kierbesluit)
350 ha
650 ha
1.2. 300 ha per jaar ingericht
300 ha
77 ha
30
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. 1400 ha nieuwe natuurgebieden (EHS) verworven, onder meer Krimpenerwaard en Deltanatuur (incl. Kierbesluit) Om de voortgang van de grondverwerving te stimuleren is begin 2009 de herijking van het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007-2013 uitgevoerd. Samen met de Dienst Landelijk Gebied (DLG) is voor de (deel)gebieden de voortgang in kaart gebracht, evenals de bestuurlijke knelpunten en kansen die zich voordoen. Per (deel)gebied is een strategieplan opgesteld. In de prestatieovereenkomst 2009 met DLG zijn verbeterde resultaats- en inspanningsverplichtingen vastgelegd, die leidden tot verbeterde afspraken over prioritering van de grondverwerving. De mogelijkheden voor grondverwerving door middel van volledige schadeloosstelling en verbreding van de mogelijkheden van ruilgronden zijn hierbij betrokken. De investeringslasten voor grondverwerving blijven een probleem in Zuid-Holland, omdat zij boven de landelijke normkosten liggen. Als voorbereiding op de Midterm Review in 2010 is met de minister van LNV overleg gevoerd over de mogelijke financiële gevolgen van de gewijzigde grondverwervingsstrategie. De nieuwe aankoopstrategie heeft in 2009 vruchten afgeworpen. De grondverwerving Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is zeer positief verlopen in de Krimpenerwaard (242 ha), programma Deltanatuur (220 ha), programma Groene Hart (118 ha) en programma Groenblauwe slinger (63 ha). In de periode 2007-2009 is in totaal 1248 ha natuurgebied verworven. De openstelling van de Kier eind 2010 loopt vertraging op. De moeizaam verlopende verwerving van de benodigde gronden en de oplopende overschrijding van het beschikbare budget zijn twee belangrijke redenen. In 2009 is gestart met onderzoek naar mogelijke versnellingsmaatregelen en kostenbesparingen. Daarover loopt ook overleg met het Rijk. In 2010 zullen naar verwachting aanvullende besluiten worden genomen. 1.2. 300 ha per jaar ingericht De afronding van de inrichting van EHS-gebieden is mede afhankelijk van de grondverwerving en de looptijd van de inrichting. In 2008 was 638 ha gerealiseerd (de prognose was 300 ha). In 2009 is vooral in de Krimpenerwaard 77 ha afgerond. In de periode 2007-2009 is 1555 ha natuurgebied ingericht en loopt het inrichtingprogramma EHS als onderdeel van het ILG op schema.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
19.971
44.974
1.692
-4.896
41.770
14.300
27.470
Baten
12.804
35.369
0
238
35.607
10.830
-24.776
Lasten Voor de uitvoering van het ILG-programma in het jaar 2009 is een prestatieovereenkomst afgesloten met de uitvoerende diensten: Dienst Landelijk Gebied en Dienst Regelingen van het departement LNV. De verantwoording van de door deze diensten gerealiseerde prestaties zijn opgenomen in de provinciale Jaarrekening. De budgetten uit het ILG-programma zijn voornamelijk bedoeld voor grondaankopen en
31
subsidieverlening. De comptabiliteitswetgeving stelt dat de grondverwerving niet verantwoord wordt in de exploitatierekening. Bij de Begroting 2009 is deze nog wel opgenomen in de exploitatie, in de realisatie is deze echter verantwoord op de balans. Er is nu dus een onderbesteding ontstaan in de exploitatie van #C % % ) ongeveer € " € grondaankopen staan op de balans verantwoord onder de vooruitbetaalde bedragen. Tevens is er nog een terugbetaling aan Natuurmonumenten van voorgeschoten middelen in het kader van particulier als negatieve last verantwoord in de exploitatie. natuurbeheer ad € Baten Door de verantwoording op de balans van aangekochte gronden is er voor € " rijksbijdragen geboekt en zijn de daarvoor bestemde middelen in de OVP gebleven.
Speerpunt: Ontwikkelen 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2.1. Verwerven 1400 ha Zuidvleugel Zichtbaar Groener (RodS), onder meer Bentwoud en Groenblauwe Slinger t/m 2011
300 ha
304 ha
2.2. Inrichting gebieden
135 ha
95 ha
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Verwerven 1400 ha Zuidvleugel Zichtbaar Groener (RodS), onder meer Bentwoud en Groenblauwe Slinger t/m 2011 De strategie zoals beschreven bij de verwerving van de gronden EHS, geldt tevens voor de verwerving van RodS-gronden. De omzetting van een passieve naar een actieve grondstrategie heeft geleid tot het behalen van de geplande resultaten. De grootste verwervingen van het totaal van 304 ha zijn gelegen in de Eendragtspolder (153 ha), het Bentwoud (29 ha), de Nieuwe Dordtse Biesbosch (29 ha), Midden-Delfland (33 ha) en de Nieuwe Driemanspolder (15 ha). In de periode 2007-2009 is in totaal 721 ha RodS-gronden verworven. 2.2. Inrichting gebieden Ter voorbereiding van de Midterm Review is in 2009 per (deel)gebied gestart met een analyse en verbetering van de planning van de inrichtingsopgave RodS-gebieden. In maart 2010 worden de resultaten hiervan verwacht. Met de zogenoemde Nulmeting Op Kaart is meer inzicht gekregen over de lopende verplichtingen die van het Rijk in 2007 zijn overgenomen op de lopende inrichtingsprojecten. De inrichting in 2009 heeft vooral plaatsgevonden in de klassieke landinrichtingsprojecten zoals MiddenDelfland, IJsselmonde en het Bentwoud. Het achterblijven op de doelstelling voor 2009 heeft geen structurele oorzaak. De inrichting is afhankelijk van het beschikbaar zijn van een aaneengesloten gebied. In de periode 2007-2009 is 452 ha RodS-gebied ingericht.
32
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
12.217
51.683
-194
-20.537
30.952
9.724
21.228
Baten
7.699
38.423
0
-11.787
26.637
6.698
-19.939
Lasten Voor de realisatie van de doelen vanuit het speerpunt Recreatiegebieden is eveneens de bij het speerpunt Nieuwe natuurgebieden genoemde prestatieovereenkomst van toepassing. Daarnaast wordt ook dezelfde systematiek voor het presenteren van de prestaties gebruikt als bij het speerpunt Nieuwe natuurgebieden. Kortheidshalve wordt voor de belangrijkste verklaring verwezen naar de toelichting bij het speerpunt
Nieuwe natuurgebieden. In dit geval gaat het om ongeveer € " waren in de exploitatie en waar een realisatie op de balans van € 7 mln tegenover staat. Tevens zijn er voor € ( de projecten Nieuwe Driemanspolder en Nieuwe Dordtse Biesbosch. Baten
C
Door de verantwoording op de balans van aangekochte gronden is er voor € " bijdragen geboekt en zijn de daarvoor bestemde middelen in de OVP gebleven.
-
Regulieren taken In 2009 zijn de Gemeenschappelijke Regelingen van tien natuur- en recreatieschappen aangepast zodat enkele GS-leden de provincie vertegenwoordigen in het bestuur ervan. De resultaten van een bestuurlijke verkenning over het toekomstige beheer zijn voorgelegd aan de stadsregio's en de natuur- en recreatieschappen. De Visie Recreatie en Vrije tijd zal in 2010 vanuit een breder perspectief (vrije tijd, recreatie en waterrecreatie) worden opgesteld. In 2009 is voor het gebied Oudeland van Strijen het ontwerpbeheerplan Natura 2000 ter visie gelegd.
130 Verbetering van de kwaliteit van het landschap Speerpunt: Verbeteren kwaliteit van het landschap Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Pilot Dammenroute: o projectplan afgerond o integrale ruimtelijke visie op de N57 en de directe omgeving vastgesteld 1.2. Pilot Mooi Zuid-Hollandroute: o projectplan afgerond o recreatieve auto- en motorroute tussen Rotterdam en Amsterdam met meerdere partijen ontwikkeld
33
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x 2010
nee nvt
x
nee
2012
nvt
Prestatie-indicator 1.3. Twee pilots kwaliteit van bedrijventerreinen vastgesteld (zie
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2012
nvt
x 2012
ja 2011
indicator bij actieprogramma Ruimte voor Economie) 1.4. Communicatiestrategie i.s.m. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit o strategie ontwikkeld o monitoring effecten
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Pilot Dammenroute Het routeontwerp Dammenroute is niet gerealiseerd vanwege de melding begin 2009 van het Rijk geen middelen meer voor deze rijksweg beschikbaar te hebben. 1.2. Pilot Mooi Zuid-Hollandroute Vanwege de complexiteit van het project en de benodigde afstemming met diverse partijen is niet gekomen tot volledige afronding van het projectplan. Wel is de route inmiddels bepaald. Aan het bijbehorende ontwerp (vormgeving/uitvoering) wordt nog gewerkt. De uitkomst hiervan zal begin 2010 resulteren in een aantal pilotprojecten. Daarnaast worden aanbevelingen meegegeven voor de noodzakelijke samenhang tussen verkeer en vervoer en ruimtelijke ordening. De route is een middel om generiek te werken aan de relatie tussen wegontwerp en het landschap. 1.3. Twee pilots kwaliteit van bedrijventerreinen vastgesteld Het pilotproject op bedrijventerrein ’t Heen in Katwijk verloopt goed en heeft een herstructureringsvisie opgeleverd op basis waarvan de gemeente een subsidieaanvraag in kan dienen. Zoals in de Tussenrapportage Uitvoeringsprogramma Ruimte voor Economie is aangegeven, lijkt de uitvoering van het pilotproject op de A12 Noord in Waddinxveen momenteel niet realistisch, omdat de gemeente van mening is dat dit geen meerwaarde oplevert voor het bedrijventerrein. De intentie was om in het kader van de tweede tender 2010 een uitvraag te doen aan gemeenten. Doel is om te komen tot een aantal projecten waarvoor zowel bij de gemeente als het bedrijfsleven draagvlak bestaat. Deze uitvraag is uitgesteld om dubbelingen te voorkomen en zal worden gedaan in het kader van de uitwerking van het Convenant duurzame bedrijventerreinen Zuid-Holland. 1.4. Communicatiestrategie i.s.m. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit De communicatiestrategie is in concept gereed, begin 2010 zal deze definitief worden. Er is een eigen huisstijl ontwikkeld voor de provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit en er is een persbericht uitgebracht bij zijn aanstelling. Ook heeft de provinciaal adviseur kennismakingsgesprekken gevoerd met de interne en externe netwerken. De uitkomsten van deze gesprekken vormen de bouwstenen voor zijn plan van aanpak en werkagenda, die begin 2010 gereed zullen zijn en waar de communicatiestrategie op zal worden afgestemd.
34
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.592
6.126
-995
-4.716
415
452
-37
0
0
0
0
0
0
0
Baten
Speerpunt: Samenhangende duurzame ontwikkeling Merwedezone Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
2.1. Transformatievisie Merwedezone vastgesteld 2.2. Start realisatie light-railverbinding MerwedeLingelijn
Realisatie 2009
x
ja
2012
2012
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Transformatievisie Merwedezone vastgesteld De transformatievisie is op 17 november 2009 door GS vastgesteld en is ter kennisneming naar PS gezonden. Hierin zijn afspraken gemaakt over de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden van de Merwedezone, waaronder het regiopark, waterberging, windenergie, bedrijventerreinen en woningbouw. 2.2. Start realisatie light-railverbinding MerwedeLingelijn De railverbinding is gerealiseerd, de trein rijdt bij wijze van proef. De provincie heeft de exploitatie van dit traject uitbesteed aan Arriva. Het is de bedoeling deze verbinding verder te ontwikkelen tot een kwalitatief hoogwaardige en duurzame verbinding voor treinreizigers tussen Dordrecht en Geldermalsen. (Zie ook programma 2.)
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.489
1.605
-1.505
0
100
20
80
0
0
0
0
0
0
0
Lasten Er is sprake van een onderbesteding van € . Vanwege het feit dat pas eind 2009 de Transformatievisie is vastgesteld kunnen pas in 2010 uitvoeringsafspraken worden gemaakt. Daarna kan worden begonnen met de realisatie van waterberging,
35
windenergie, herontwikkeling van bedrijventerrein, ontwikkeling van OV en randontwikkeling. Dit loopt door tot 2015.
Speerpunt: Bevordering verbetering waterkwaliteit Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 3.1. Waterplan vastgesteld 3.2. Percentage van waterlichamen dat aan de doelen van de Kaderrichtlijn voldoet (nulmeting 2008: 3% van de 121 waterlichamen; % cumulatief) 3.3. Vaststellen herstelplan Delta 3.4. Programma herstel Delta uitgevoerd
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x 6%
ja 4%
x
nee
2011
nvt
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Waterplan vastgesteld Het Provinciaal Waterplan Zuid-Holland 2010-2015 en het bijbehorende Actieprogramma Water zijn vastgesteld. Daarmee zijn voor de 126 KRW-oppervlaktewaterlichamen in Zuid-Holland de status, de ecologische doelen en de fasering (moment van doelbereiking) vastgesteld. De bijbehorende maatregelen zijn door de waterschappen vastgesteld in hun waterbeheerplannen. 3.2. Percentage van waterlichamen dat aan de doelen van de Kaderrichtlijn voldoet In het Provinciaal Waterplan is vastgelegd dat in 2015 de ecologische doelen zullen zijn bereikt in tien van de 126 KRW-oppervlaktewaterlichamen (8%). Ook in de overige waterlichamen zal een significante verbetering optreden, maar om te voldoen aan de volledige ecologische doelstellingen is vereist dat voor alle elf parameters aan de norm wordt voldaan. De in de tabel genoemde 4% die in 2009 gereed is betreft duinwateren in Rijnland en Delfland. 3.3. Vaststellen herstelplan Delta Na een verkenning van de gevolgen van de zoetwatervoorziening op de eilanden Goeree, Voorne Putten en de Hoekse Waard op het zout maken van Volkerak Zoommeer is namens de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta aan de staatssecretaris van VenW en de minister van LNV een advies aangeboden. De stuurgroep is op basis van deze verkenning in het najaar gestart met het opstellen van het uitvoeringsprogramma voor de Zuidwestelijke Delta. Dit plan is medio 2010 gereed. 3.4. Programma herstel Delta uitgevoerd Na vaststelling van het uitvoeringsprogramma (in 2010) zal gestart worden met de werkzaamheden.
36
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.163
1.007
846
53
1.906
1.706
201
88
0
0
10
10
9
-1
Lasten De verkenning van de zoetwatervoorziening in de Zuidwestelijke Delta is in het najaar beschikbaar gekomen. Vervolgonderzoek als voorbereiding op het uitvoeringsplan zal pas in 2010 afgerond worden. D # € Deze vertraging leidt tot € door lagere loonkosten.
Regulieren taken Eind 2009 is het werkprogramma Bodemsanering 2005 tot en met 2009 met succes afgesloten. In totaal is voor het meerjarenprogramma 175% meer aan bodemprestatie-eenheden geleverd. De Subsidieregeling Natuur en Landschapbeheer en de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap en de bijbehorende Index Natuur, Landschappen Recreatie zijn vastgesteld. Binnen het ILG-deelprogramma Vitaal Platteland is een extra impuls gegeven aan de kavelruil/kavelpaden via de verbeterde kavelruilregeling en is de uitvoering van de Taskforceprojecten (klassieke landinrichting) afgerond.
140 Duurzaamheid in de leefomgeving Speerpunt: Actieprogramma Klimaat en Ruimte Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Vaststellen Klimaatwijzer 1.2. Actieprogramma Klimaat en Ruimte, met als speerpunten
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x 2011
ja 2011
innovatie en duurzaamheid, uitgevoerd
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Vaststellen Klimaatwijzer Door PS is de Klimaatwijzer vastgesteld. In 2009 is deze als bouwsteen geïntegreerd in de Provinciale Structuurvisie en het Waterplan. Hiermee is een belangrijk doel van de Klimaatwijzer bereikt, namelijk het waarborgen van de doorwerking van klimaatbestendigheid in provinciale plannen, programma’s en integrale ruimtelijke projecten.
37
1.2. Actieprogramma Klimaat en Ruimte Medio 2009 hebben GS het Actieprogramma Klimaat en Ruimte vastgesteld. Inmiddels zijn diverse projecten gestart op het gebied van kennisontwikkeling en toepassing voor de projecten Duurzame zoetwatervoorziening Groene Hart, Metastudie zoetwatervoorziening zuidwestelijke Delta en Hof van Delfland. De uitvoering van het Actieprogramma Klimaat en Ruimte loopt door tot en met 2011.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.104
1.696
-1.020
279
956
887
69
0
0
0
50
50
92
42
Baten Er zijn meer baten ontvangen dan begroot. De bijdrage is conform een overeenkomst tussen partners om C C # voor het project Droogtebestendig Groene Hart in totaal € door de provincie waarbij de andere partners (provincies Noord-Holland, Utrecht en het Hoogheemraadschap Rijnland) hun deel verstrekken aan de provincie Zuid-Holland.
Speerpunt: Hernieuwde nota Energiegebruik en Energiebesparing Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 2.1. Nota Energie in nieuw perspectief (2008-2011) uitgevoerd langs drie speerpunten: duurzame warmte, windenergie en innovatie 2.2. Aantal projecten in het kader van duurzame warmte gerealiseerd4 2.3. Nota Wervelender vastgesteld
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2011
2011
3
3
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Nota Energie in nieuw perspectief (2008-2011) uitgevoerd langs drie speerpunten: duurzame warmte, windenergie en innovatie De nota Energie in uitvoeringsperspectief is in 2009 vastgesteld door PS. De uitvoering langs de speerpunten duurzame warmte, windenergie en innovatie is gestart. Daarnaast is een nota opgesteld in het kader van zonne-energie. De uitvoering hiervan vindt plaats in 2010.
4 Aantal is cumulatief.
38
2.2. Aantal projecten in het kader van duurzame warmte gerealiseerd De prestatie is gerealiseerd. Het warmtebedrijf Delft is opgericht en gestart met de aanleg van een lokaal warmtenet in Pijnacker-Nootdorp. Voor het warmtebedrijf Rotterdam is in maart 2009 een principebesluit herstart genomen. Een definitief besluit zal in januari 2010 worden genomen. Daarnaast is een boring geothermie in Bleiswijk gerealiseerd. 2.3. Nota Wervelender vastgesteld De nota Wervelender is op 8 oktober 2009 door GS vastgesteld. Met het vaststellen van de nota moeten alle studielocaties integraal worden afgewogen. Dit met als doel het realiseren van 350 MW opgesteld windvermogen in Zuid-Holland. In 2009 is een opgesteld vermogen gerealiseerd van 246 MW.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
591
522
32
128
682
670
12
0
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: Stimuleren uitwerking NSL Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
3.1. Ruimtelijke ordeningsprojecten in procedure (totaal 103)
5
Geen gegevens
3.2. Aantal maatregelen Provinciaal Actieprogramma Lucht (PAL) uitgevoerd (totaal 19) 5
1
deels
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Ruimtelijke ordeningsprojecten in procedure Deze indicator is een activiteit die door gemeenten wordt geïnitieerd. Medio 2010 ontvangt PZH hierover een rapportage van gemeenten. 3.2. Aantal maatregelen Provinciaal Actieprogramma Lucht (PAL) uitgevoerd De prestatie is deels uitgevoerd. In 2009 is gestart met meer dan één maatregel. Voor die maatregelen zijn diverse projecten in uitvoering. Geen van deze meerjarige projecten is in 2009 afgerond. Projecten over 2009 zijn de tovergroen-projecten en de haalbaarheidstudie voor Odysa op de N492 op basis waarvan opdracht wordt gegeven voor definitieve uitvoering. Andere lopende projecten zijn walstroom en aardgasintroductie. Voor walstroom kan gemeld worden dat er pilots in voorbereiding zijn en dat de bouw in de fase van opdrachtverlening is. Nieuw is dat ook voor recreatievaart walstroomfaciliteiten in voorbereiding zijn. Voor aardgas liggen er zeven aanvragen van pomphouders om subsidie en zijn
5 De noodzaak tot het nemen van een maatregel voor twee provinciale wegen is komen te vervallen. Hiermee komt het totaal aantal maatregelen uit op 18.
39
aardgasconsulenten aangesteld door de diverse regio's om de promotie ter hand te nemen. De metingen van de hotspots verlopen naar wens. Deze zullen in 2010 zijn afgerond. Onderzoek naar mogelijkheden om fijn stof en NOx-bronnen aan te pakken is in 2009 afgerond. In het vervolgtraject zal waar mogelijk uitvoering gegeven worden aan deze emissiebeperking.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.372
18.392
749
-1.178
17.963
18.009
-46
594
16.375
97
-238
16.234
16.561
328
Lasten De uiteindelijke subsidiebeschikkingen op grond van de subsidieregeling programmafinanciering lokale
%
luchtkwaliteitsmaatregelen Zuid-Holland zijn € omdat het rijksmiddelen betreft waarbij de baten evenredig ter dekking kunnen worden ingezet. Naast de hogere lasten op de subsidiebeschikkingen zijn de lasten achtergebleven bij de uitvoering van de PAL-maatregelen zoals verwoord bij de 2e w-vraag. Meerdere projecten zoals voor aardgasmobiliteit die in 2009 zijn gestart, zullen in 2010 gereed komen. Baten Zie de toelichting op de lasten.
Speerpunt: Opstellen actieprogramma EU-richtlijn Omgevingslawaai Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 4.1. Aanpak van 27 aandachtsgebieden met de meest ernstige geluidshinder (>65 dB) voor 2014 4.2. Evaluatie actieprogramma EU-richtlijn Omgevingslawaai t.b.v. actieprogramma 2013-2018
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
6
6
2012
2012
Verantwoording prestatie-indicatoren 4.1. Aanpak van 27 aandachtsgebieden met de meest ernstige geluidshinder In 2009 zijn binnen het meerjarenprogramma grootschalig beheer en onderhoud conform planning in zes gebieden knelpunten opgepakt en voorzien van stil asfalt. Maatregelen zijn onder andere getroffen op de N470 (Delft), de N447 (Voorschoten-Leiden) en de N206 (Katwijk). Door middel van pilots is het verloop van de geluidsreductie na toepassing van stil asfalt gemonitoord. 4.2. Evaluatie actieprogramma EU-richtlijn Omgevingslawaai t.b.v. actieprogramma 2013-2018 De evaluatie is voorzien in 2012.
40
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.207
1.124
74
91
1.289
1.220
68
101
117
-16
50
151
116
-35
Lasten Voor het speerpunt is sprake van een onderbesteding op de lasten. Dit komt omdat wel opdracht is verstrekt voor het project Soundscape, maar de uitvoering grotendeels in 2010 plaatsvindt. Met het project Soundscape Zuid-Holland wordt de akoestische situatie in beeld gebracht in de provincie Zuid-Holland. Dit beeld is nodig om te kunnen vaststellen of aan de reductiedoelstelling voor de blootstellingsindicator wordt voldaan. Baten Doordat de lasten zijn achtergebleven, zijn ook minder rijksmiddelen ingezet als baten. Het verschil op de baten is gestort in de OVP voor uitgaven in 2010.
Speerpunt: Waterveiligheidsbeleid Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 5.1. Uitgevoerde dijkversterkingen (in km), zo mogelijk met gelijktijdige ruimtelijke kwaliteitsverbetering 5.2. Afwegingskader waterveiligheid in buitendijks benedenrivierengebied vastgesteld 5.3. Compartimentstudie Randstad: onderzoek standvastigheid regionale keringen en compartimenteringsdijken 5.4. Onderzoek van systeemwerking oostelijke dijkring centraal Holland
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
28
17
x
ja
x
ja
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 5.1. Uitgevoerde dijkversterkingen (in km), zo mogelijk met gelijktijdige ruimtelijke kwaliteitsverbetering In 2009 zijn de werkzaamheden van de zwakke schakel het Flaauwe Werk en dijkversterking ZederikHagestein-Everdingen afgerond. De versterking van de zwakke schakel Voorne is vertraagd, omdat een alternatieve werkwijze is ontwikkeld waardoor het project goedkoper kan worden uitgevoerd. Tevens is de dijkversterking Hilledijk vertraagd, vanwege participatie in een groot herinrichtingsplan van de gemeente Rotterdam. 5.2. Afwegingskader waterveiligheid in buitendijks benedenrivierengebied vastgesteld De voorlopige nota Buitendijkse ontwikkelingen is in april vastgesteld. Samen met de regionale partners (onder andere gemeenten) is medio 2009 gestart met een proefjaar buitendijkse ontwikkelingen.
41
5.3. Compartimentstudie Randstad: onderzoek standvastigheid regionale keringen en compartimenteringsdijken Als eerste mijlpaal uit het Randstad Urgent-contract is de deelstudie naar de standzekerheid van regionale keringen afgerond. Uit het onderzoek blijkt dat de regionale keringen vanuit hun functie en vormgeving niet geschikt zijn als compartimenteringsdijk. Deze conclusie wordt betrokken bij toetsing van het hoogwaterbeschermingsprogramma van de waterschappen. 5.4. Onderzoek van systeemwerking oostelijke dijkring centraal Holland De deelstudie naar het overstromingsgevaar vanuit de rivieren is uitgevoerd. Samen met de regio wordt een nadere uitwerking van mogelijke maatregelen voorgesteld om uiteindelijk een keuze te kunnen maken voor een oplossingsrichting voor de te lage categorie C-kering. De maatregelen worden in 2010 vastgesteld.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.148
3.051
-222
-63
2.766
16.750
-13.984
0
1.915
-1.915
0
0
15
15
Lasten De provinciale bijdrage in de opgave Dijkversterking Diefdijk was opgenomen in de voorziening Rivierdijkversterking. Daarnaast was deze post in de risicoparagraaf opgenomen, aangezien de geprognosticeerde kosten hoger waren dan de voorziening en er onzekerheid was over een verhoging van de bijdrage in de integratie-uitkering rivierdijkversterking in het Provinciefonds. Uit de evaluatie van deze integratie-uitkering is gebleken dat de provincie Zuid-Holland geen extra middelen voor deze opgave ontvangt. # In 2009 is gebleken dat een bedrag van € " verplichting te kunnen voldoen. Conform beleid wordt het gestorte bedrag gedekt vanuit de algemene reserve. De uitvoering van de werkzaamheden start naar verwachting in 2011. Na de aanbestedingsprocedure worden de definitieve kosten bekend. De tweede toetsronde is pas in 2009 met de waterschappen besproken. Hierdoor zijn de geplande onderzoeken over de normering van de regionale keringen uitgesteld. Deze worden pas in 2010 uitgevoerd. Dit leidt tot een verlaging van de lasten met € "
42
Speerpunt: Externe Veiligheid Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
6.1. Programma Externe veiligheid 2006-2010 gerealiseerd 6.2. Vastgesteld Rijks- en provinciaal basisnet 6.3. Professionele Externe Veiligheidsorganisaties opgebouwd (totaal 87 organisaties) 6.4. Externe Veiligheidknelpunten provinciale inrichtingen, binnen wettelijke termijn, opgelost
Realisatie 2009
2010 x 10
2010 nee 10
8
8
Verantwoording prestatie-indicatoren 6.1. Programma Externe veiligheid 2006-2010 gerealiseerd Het huidige programma loopt tot en met 2010. Het ministerie van VROM heeft met de provincie geconstateerd dat extra inzet nodig is omdat de uitvoering van externe veiligheidstaken door gemeenten nog onvoldoende gewaarborgd is. De implementatie van het nieuwe beleid voor gemeenten vergde meer tijd en kennis dan aanvankelijk werd verwacht. Daarom zijn voor de periode 2011-2014 middelen beschikbaar gesteld om onder provinciale regie alsnog tot een goede waarborging bij gemeenten te komen. In de loop van 2010 zal het Zuid-Hollandse uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2011-2014 aan PS worden voorgelegd. 6.2. Vastgesteld Rijks- en provinciaal basisnet Het Rijksbasisnet is nog niet gereed en dus niet in 2009 gerealiseerd door het Rijk. Het uitgangspunt is dat het Rijksbasisnet knelpuntvrij moet worden opgeleverd en er zijn nog enkele knelpunten, bijvoorbeeld op het spoor. Het provinciale basisnet kan pas worden opgesteld nadat het Rijksbasisnet is vastgesteld. 6.3. Professionele Externe Veiligheidsorganisaties opgebouwd Voor alle 87 organisaties geldt dat deze toewerken naar het opbouwen van de professionele veiligheidsorganisatie. De verwachting is dat in het laatste jaar (medio 2014) alle veiligheidsorganisaties professioneel zijn opgebouwd. In 2009 heeft de provincie samen met de milieudiensten en veiligheidsregio's alle Zuid-Hollandse gemeenten geïnterviewd over de uitvoering van externe veiligheidstaken. Hieruit is een compleet beeld ontstaan over de taken die goed worden uitgevoerd en welke nog aandacht behoeven. De grootste uitdagingen zijn nog:
goed beheer van externe veiligheidsdata voor de risicokaart; waarborgen van externe veiligheid in het ruimtelijk planproces; uitvoering van groepsrisicobeleid, vooral totstandkoming van een bestuurlijke belangenafweging.
De inschatting is dat de doelstellingen gemiddeld genomen op schema liggen. Vooral de regionale samenwerkingsverbanden, grote gemeenten en de provincie hebben voldoende capaciteit en kennis om externe veiligheidstaken uit te voeren. 6.4 Externe Veiligheidknelpunten provinciale inrichtingen, binnen wettelijke termijn, opgelost De afgelopen jaren is bij alle risicovolle bedrijven met een provinciale milieuvergunning nagegaan of sprake is van een (potentiële) saneringssituatie externe veiligheid. Bij 87 bedrijven (inclusief DCMR-gebied) is geen sprake van een saneringssituatie externe veiligheid of is dit door recente vergunningaanpassing
43
gewaarborgd. Bij acht bedrijven is een vergunningaanpassing in voorbereiding, waardoor de mogelijke saneringssituatie is opgelost.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
10.151
9.174
751
575
10.500
9.797
703
Baten
7.206
6.145
588
515
7.248
6.451
-796
Lasten Voor Externe Veiligheid is sprake van een onderbesteding. De onderbesteding is het gevolg van de knelpunten bij de uitvoering van het programma Externe Veiligheid en het opbouwen van de veiligheidsorganisaties zoals verwoord bij de tweede w-vraag. Het restant van het verschil wordt verklaard door een verschil op de apparaatslasten. Baten
Zie de toelichting op de lasten. De baten die niet zijn ingezet betreffen een bedrag ad € 'E! )C !FE Rijksmiddelen en een bedrag ad € zodat deze in 2010 kunnen worden uitgegeven voor Externe Veiligheidsdoeleinden.
Doordat voor detacheringen een baat is ontvangen, is het tekort minder groot en komt uit op €
Regulieren taken Voor luchtkwaliteit is de subsidie eerste jaarschijf derde tranche NSL uitgekeerd. Voor de luchtvaart zijn nog geen uitvoeringsprogramma’s opgesteld. Hiervoor wordt gewacht op het besluit van de minister over de wijziging van het aanwijzingsbesluit Rotterdam Airport (verwachting voorjaar 2010). Voor de toetsing van regionale keringen is samen met de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa) en het IPO een leidraad opgesteld. De waterschappen hebben deze leidraad gehanteerd bij het opstellen van een plan tot verbetering van de afgekeurde keringen. Het inspectieonderzoek van de inspectie van V&W over de voortgang van de afspraken over het onderwerp GGOR (Gewenst Grondwater- en Oppervlaktewaterregime) kan leiden tot een heroriëntering over de wijze waarop Zuid-Holland verder wil en kan met GGOR.
44
Middeleninzet programma 1 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 1 levert een nadelig resultaat voor bestemming op van € 3,6 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie en investeringen.
Rekening 2008
Exploitatie
BBB
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
bedragen x € 7A Lasten
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
243.459
346.288
5.336
-26.504
325.120
293.128
31.992
55.465
143.639
-1.116
-30.129
112.395
76.193
36.201
3.460
4.286
-1.324
135
3.097
2.659
437
19.971
44.974
1.692
-4.896
41.770
14.300
27.470
12.217
51.683
-194
-20.537
30.952
9.724
21.228
1.592
6.126
-995
-4.716
415
452
-37
1.489
1.605
-1.505
0
100
20
80
1.163
1.007
846
53
1.906
1.706
201
1.104
1.696
-1.020
279
956
887
69
591
522
32
128
682
670
12
140 Stimuleren uitwerking NSL
1.372
18.392
749
-1.178
17.963
18.009
-46
140 Opstellen actieprogramma
1.207
1.124
74
91
1.289
1.220
68
Pg
Speerpunten
110 Een kwalitatief hoogwaardig stedelijk netwerk 120 Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd 120 Ontwikkelen 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur 130 Verbeteren kwaliteit van het landschap 130 Samenhangende duurzame ontwikkeling Merwedezone 130 Bevordering verbetering waterkwaliteit 140 Actieprogramma Klimaat en Ruimte 140 Hernieuwde nota Energiegebruik en Energiebesparing
EU-richtlijn Omgevingslawaai 140 Waterveiligheidsbeleid 140 Externe Veiligheid Reguliere Taken
Baten Pg
Speerpunten
120 Nieuwe natuurgebieden
1.148
3.051
-222
-63
2.766
16.750
-13.984
10.151
9.174
751
575
10.500
9.797
703
187.994
202.649
6.451
3.625
212.725
216.935
-4.209
116.222
191.390
-628
-4.024
186.739
151.156
-35.583
28.491
98.344
-1.247
-11.162
85.936
40.773
-45.163
12.804
35.369
0
238
35.607
10.830
-24.776
7.699
38.423
0
-11.787
26.637
6.698
-19.939
gerealiseerd 120 Ontwikkelen 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur
45
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
bedragen x € 7A
130 Bevordering verbetering
88
0
0
10
10
9
-1
0
0
0
50
50
92
42
140 Stimuleren uitwerking NSL
594
16.375
97
-238
16.234
16.561
328
140 Opstellen actieprogramma
101
117
-16
50
151
116
-35
0
1.915
-1.915
0
0
15
15
waterkwaliteit 140 Actieprogramma Klimaat en Ruimte
EU-richtlijn Omgevingslawaai 140 Waterveiligheidsbeleid 140 Externe Veiligheid
7.206
6.145
588
515
7.248
6.451
-796
87.731
93.046
619
7.139
100.803
110.383
9.580
-127.237
-154.898
-5.964
22.480
-138.381
-141.972
-3.591
Reguliere Taken
Resultaat voor bestemming
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten
€ 2
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ ,2
n
Programma Vitaal Platteland Voor het programma Landbouw zijn subsidies opengesteld. De omvang van de aangevraagde
subsidie is echter € lager dan geraamd. Deze verlaging betreft voornamelijk het onderdeel grondgebonden landbouw uit het ILG-programma. De genoemde lagere lasten vanuit het ILG-programma leiden eveneens tot een door de provincie te ontvangen lagere rijksbijdrage. Een forse impuls is gegeven aan het niet-begrote ILG-programmaonderdeel nota Ruimte ) Ruimte ad € Greenports ad € ( hebben eveneens geleid tot hogere ontvangen Rijksbijdrage uit het ILG-programma. Voor het realiseren van projecten binnen het onderdeel nationale landschappen is voor € 1 mln minder subsidieaanvragen ontvangen dan geraamd.
€ 8,6
v
Voor de realisatie van het uitvoeringsprogramma landelijk gebied wordt gebruikgemaakt van projectsubsidies. De subsidieaanvragen voor projecten zijn lager dan het beschikbaar gestelde subsidieplafond, het betreft een bedrag van € Bodembeleid Doordat het aanvragen van tijdelijke vergunningen door de aannemer langer heeft geduurd dan verwacht is er vertraging opgelopen in de projecten Hollandse IJssel, Boele, Geitewei en
nog niet Schanspolder. Van de geraamde projectkosten ad € € besteed. Doordat minder lasten zijn gerealiseerd, worden evenredig minder baten opgenomen. De middelen blijven voor het project beschikbaar in de OVP.
46
€ 2,7
v
Apparaatslasten
€ >
n
Natuurbeheer De subsidieaanvragen voor het opengestelde subsidieplafond van de groene subsidie zijn € 0,9 mln lager uitgevallen dan geraamd. Voor de realisatie van prestaties die verband houden met het ILG-programma zijn de lasten € 2,9 mln hoger dan geraamd. Deze hogere lasten vanuit het ILG-programma leiden eveneens
€ 1,9
n
tot een door de provincie Zuid-Holland te ontvangen hogere rijksbijdrage. Grondwaterplan Het nadelig resultaat is grotendeels het gevolg van een storting in de voorziening DSM ad € 1,37 mln. De storting was noodzakelijk omdat in 2009 een nieuwe gemeenschappelijke regeling is opgericht en de provincie zich tot en met 2014 heeft verplicht tot een bijdrage van € 1,37 mln. De inkomsten uit de heffingsverordening grondwaterbeheer Zuid-Holland kunnen alleen ingezet worden voor specifieke taken (onder andere onderzoek en calamiteitenbestrijding). In 2009 is € 0,8 mln minder aan lasten dan aan baten verantwoord. Dit leidt tot een extra storting in de voorziening Grondwaterheffing. Een deel van dit bedrag (€ 0,4 mln) is niet in de Begroting meegenomen.
€ 1,3
v
Uitvoering grijze en blauwe wetgeving Voor het merendeel is het verschil het gevolg van lagere uitgaven aan de DCMR voor een G ) C bedrag ad € " heeft de DCMR door een efficiencyslag en het terugbrengen van het takenpakket minder kosten gemaakt. Daarnaast was in de Begroting meer ruimte gereserveerd voor het opvangen van een tariefstijging dan dat uiteindelijk is bepaald. Tot slot is een frictiepost in 2009 vrijgevallen.
De raming voor de inning van dwangsommen is in 2009 ad € hoog gebleken. Doordat minder dwangsommen hoefden te worden geïnd, zijn minder lasten gemaakt. De baten zijn evenredig achtergebleven. Het is lastig om baten en lasten voor inning dwangsommen te ramen omdat in principe elke instelling/inrichting zich aan de wet moet houden, maar de praktijk leert dat er altijd overtreders zijn. Voor toezicht op groene, grijze en blauwe wetgeving heeft in 2009 externe inhuur
plaatsgevonden. In de realisatie zijn de kosten voor de groene wetgeving ad €
meegevallen en voor de grijze en blauwe wetgeving ad € € "
n
Energie (mitigatie) Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt door hogere uitgaven op het vlak van energie ' (mitigatie). Bij Najaarsnota is de Begroting hiervoor neerwaarts bijgesteld met € " tweede helft van het jaar is het gelukt om een aantal projecten te versnellen en zijn meer kosten gemaakt dan verwacht bij het opstellen van de Najaarsnota. Om die reden wordt € 1,2 mln minder in de programmareserve gestort dan begroot. Hierdoor komt het resultaat na bestemming budgettair neutraal uit.
€
v
Planmatig beheer en onderhoud Voor het aanpakken van het achterstallig onderhoud van de provinciale recreatieschappen zijn
de kosten € ( md. De uitvoering van de opgestelde meerjarige planning zal in de komende jaren plaatsvinden. De totale uitvoeringskosten voor het beheer van de recreatieschappen zijn € "
€
geraamd. De provincie is deelnemer in tien verschillende recreatieschappen. v
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) In januari 2009 is een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor gemeentelijke vertegenwoordigers. Lopende het jaar was de verwachting, mede na ambtelijke consultatie, dat er verschillende subsidieaanvragen bij de provincie zouden worden ingediend. Met uitzondering van de gemeente Liesveld is dit niet gebeurd. De oorzaak hiervan is
47
waarschijnlijk (onderzoek naar de oorzaken vindt momenteel plaats) het feit dat het voor
€
gemeenten een nieuw beleidsterrein betreft dat gemeenten nog inhoud moeten geven. Voorts is de provinciale subsidieregeling nog onvoldoende bekend bij gemeenten. v
Flora- en fauna-wetgeving/Natuurbeschermingswet/Boswet/Landschapsverordening De lasten voor het project Voordelta Maasvlakte zijn in 2009 € " Het vaststellen van een aantal beheerplannen zal begin 2010 plaatsvinden. Hierdoor zijn de
kosten € "" geraamd. Voor het onderhoud van een boot die wordt ingezet voor toezichtstaken moeten nog formele afspraken worden gemaakt met de provincies Zeeland en Noord-Brabant. Om die reden heeft
door de provincie Zuid-Holland in 2009 nog geen betaling plaatsgevonden ad € € 0,3
v
Fonds nazorg Er vond geen doorbelasting plaats van € "" aan het Fonds nazorg, omdat er geen leges
zijn opgelegd. Daarnaast waren de kosten van bodemsanering € ( € 0,1
n
Integraal waterbeleid Bij de vaststellingsprocedure van het provinciale Waterplan zijn tevens de vier waterbeheerplannen betrokken. Dit heeft geleid tot extra lasten (onder andere publicatiekosten) van € 0,1 mln. Hiervoor heeft de provincie van de vier waterschappen een vergoeding
€
€
van € 0,1 mln ontvangen. n
Programma Groene Hart Zuid-Holland De publiciteitscampagne voor de start van het merk Groene Hart heeft in 2009 plaatsgevonden. De geraamde kosten voor deze campagne zijn hoger dan de werkelijke kosten.
n
Bodembeheer De kosten voor het inhuren van expertise voor de evaluatie van het brijnbeleid zijn € " mln hoger dan geraamd.
n
Verkenning effectieve samenwerking eigenaren natuur- en recreatieschappen De kosten van inhuur van expertise voor het opstellen van de startnotitie Visie Recreatie en Vrijetijd zijn hoger dan geraamd.
€
n
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
€ 4,0
v
€ "
Baten
Reguliere taken
€ (,2
n
Programma Vitaal Platteland Voor de realisatie van prestaties die verband houden met het ILG-programma zijn de baten € 13,9 mln hoger dan geraamd. Dit houdt verband met de hogere lasten voor het onderdeel nota Greenports en nota Ruimte. Bodembeleid Zie toelichting bij de lasten. Door stagnering in het project Hollandse IJssel is een lagere rijksbijdrage nodig ter dekking van de lasten. De rijksbijdrage zou worden onttrokken uit de hiervoor beschikbare OVP.
€ 3,1 € 0,53
v
Natuurbeheer
n
De hogere baten van Natuurbeheer ad € " > Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/Boswet/Landschapsverordeningen
# C
De lagere lasten voor het opstellen van beheerplannen, de Voordelta en het onderhoud van de toezichtboot leiden tot een lagere verantwoording van de bijdrage van derden (waaronder het Rijk).
48
€ 0,3
€ 22
€ "
n
n n
Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/Boswet/Landschapsverordening De kosten voor het opstellen van beheerplannen zullen voor een deel in 2010 worden gemaakt. Hierdoor worden minder baten ontvangen aan rijksbijdrage. Fonds nazorg Er zijn geen leges geheven van deze taak. Planmatig beheer en onderhoud De baten zijn hoger dan geraamd door een incidentele positieve eindafrekening van het koepelschap buitenstedelijk groen.
€ "
n
€ 0,2
v
Bodembeheer Voor de uitvoering van het ILG-programma zijn rijksbijdragen ontvangen die € hoger zijn dan geraamd. Deze hogere baten vanuit het ILG-programma hebben eveneens tot hogere lasten binnen het ILG-programma geleid. Muskusrattenbestrijding Van de Waterschappen is een hogere bijdrage ontvangen. Dit omdat de bijdrage ter dekking van de directe apparaatslasten niet volledig kan worden geraamd en omdat de kapitaallasten over 2009 zijn gestegen ten opzichte van wat in de Begroting van de dienst Muskusrattenbestrijding was opgenomen. De kapitaallasten zijn gestegen als gevolg van een ander ritme
€ >
€ 15
van afschrijvingen van activa op voorschrift van de accountant. Tot slot is nog een extra verrekening over 2008 ontvangen. n
Uitvoering grijze en blauwe wetgeving Zie de toelichting bij de lasten over de inning van dwangsommen ad € zijn geen baten meer gerealiseerd op het terrein van ontgrondingen omdat de heffingsverordening hierop is aangepast en deze niet meer worden geïnd.
n
Energie (mitigatie) De uitgaven voor het Klimaatconvenant BANS op het vlak van duurzame warmtebronnen zijn hoger geweest dan beschikbaar in de OVP Klimaatconvenant BANS. Het verschil ad € 0,15 mln komt derhalve ten laste van de provinciale middelen als cofinanciering.
€ 0,1
v
Integraal waterbeleid Bij de vaststellingsprocedure van het provinciale Waterplan zijn tevens de vier waterbeheerplannen betrokken. De provincie heeft hiervoor van de vier waterschappen een
vergoeding van €
€
v
€ 0,04
n
€ 0,04
n
Programma Groene Hart Zuid-Holland De ontvangen bijdrage in gemaakte communicatiekosten is hoger dan geraamd. Ontwikkelingsplanologie en gebiedsontwikkeling Er zijn minder baten gerealiseerd aan detacheringen dan aanvankelijk geraamd in de Begroting. Luchtvaart Ten behoeve van luchtvaartcommissie 28 zijn de lasten lager uitgevallen in 2009. Dit komt omdat in 2009 opdracht is verstrekt voor een project dat uiteindelijk in 2010 wordt uitgevoerd en gerealiseerd. De lagere baten zijn evenredig aan de lagere lasten. Het verschil is gestort in de OVP Luchtvaart.
49
Rekening 2008
Investeringen
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
bedragen x € 7A Uitgaven
0
0
0
0
0
525
-525
0
0
0
0
0
525
-525
0
0
0
0
0
525
-525
Inkomsten
0
0
0
0
0
0
0
Saldo investeringen
0
0
0
0
0
-525
-525
Reguliere Taken 140 Uitvoering grijze en blauwe wetgeving
Investeringen Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Uitgaven € 0,53
n
In het laatste kwartaal van 2009 is door GS een besluit genomen over de herinrichting van de Meeslouwerplas. Gezien het tijdspad was het niet mogelijk om dit besluit aan PS voor te dragen voor een begrotingswijziging 2009. De Meeslouwersplas is een tien jaar durend project waarbij naast de uitgaven op termijn ook inkomsten worden verkregen.
50
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Speerpunt
Prestatie-indicator
Planontwikkeling voorzieningen afgerond en gestart Ontwikkelen buscorridors Realisatie buscorridors gestart
Quick Win maatregelen corridors gerealiseerd
Stedenbaan gerealiseerd Modal split OVfiets-auto 1. Betere bereikbaarheid door een integrale benadering van het bereikbaarheidsvraagstuk en intensivering van het OV-gebruik
RijnGouwelijn Oost gerealiseerd
Hoogwaardig openbaar vervoer
MerwedeLingeLijn gerealiseerd
MerwedeLingeLijn frequentieverhoging Reizigerskilometrage concessies Planvorming van de RijnGouwelijn West afgerond
Bijdrage busnetwerk Drechtsteden
Personenvervoer over water uitgebreid Uitbreiden OV over water Nieuwe haltes langs nieuwe vaarroutes
Extra duurzaamheidseisen opgenomen
Milieueisen in concessies aan OV
Percentage buspark conform duurzaamheidseisen
Percentage vloot conform duurzaamheidseisen
51
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Speerpunt
Prestatie-indicator Bijdrage quick win project DVM
Incident Management uitgerold Dynamisch Verkeersmanagement
Afstandsbediening bedieningscentrales gerealiseerd
Glasvezelnet aangelegd
2. Een goede doorstroming op het provinciale wegennet
Bruggen aangesloten op centrales
Gemiddelde snelheid autoverkeer op regionale trajecten
Planvorming 7 HWN/OWN
Versterken regionaal wegennet
N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda gerealiseerd Planvorming N207 corridor 1e fase afgerond; Realisatie 2012
Fietsroutes en -paden
3. Het aantal fatale verkeersslachtoffers en ziekenhuisgewonden op de provinciale wegen is een belangrijke graadmeter voor de verkeersveiligheid
Extra fietspaden gerealiseerd
Fatale verkeersslachtoffers regiegebied Zuid-Holland
Fatale verkeersslachtoffers op provinciale wegen
Ziekenhuisgewonden op provinciale wegen
4. Een toename van het gebruik van spoor en water draagt bij aan een beperking van de milieubelasting. Vanaf 2007 stijgt het aandeel van het vervoer van goederen over water
Bochtafscheiding Delfse Schie gerealiseerd Overslag binnenvaart in Zuid-Holland
Goederenvervoer over water
Planvorming Julianasluis bij Gouda afgerond
Realisatie uitbreiding Julianasluis bij Gouda gestart
Minimaal 3000 fietsstallingsplaatsen gerealiseerd 5. Realisatie van ketenmobiliteit zorgt voor hoogwaardige, sociaal veilige overstappunten waarbij P+R plaatsen en fietsenstallingen beter worden benut
Bezetting P+R plaatsen
Ketenmobiliteit Minimaal 1000 P+R plaatsen op 12 locaties gerealiseerd
Bezetting fietsenstallingen
Dynamische reisinformatie
52
Bij 1500 haltelocaties wordt dynamische reisinformatie geboden
Programma 2 Integrale bereikbaarheid Missie "De provincie Zuid-Holland stelt de burger in staat om zo snel, eenvoudig en veilig mogelijk van A naar B te reizen" Conclusie In de taakuitvoering op het gebied van het openbaar vervoer heeft ook in 2009 de focus voor een belangrijk deel gelegen bij de RijnGouwelijn (RGL). De aanleg van de RijnGouwelijn Oost is in relatief rustig vaarwater terecht gekomen na de bestuursovereenkomst met Leiden. Voor het traject Zoeterwoude-Gouda is met ProRail een realisatieovereenkomst gesloten. ProRail zal, in opdracht van de provincie, zorg dragen voor de uitvoering. Er is een begin gemaakt met de grondverwerving en de noodzakelijke planologische procedures zijn gestart. Het met Leiden overeengekomen tracé door de binnenstad is verder uitgewerkt in de richting van een definitief ontwerp. Woeliger was het bestuurlijk vaarwater van de RijnGouwelijn West. Hier ging het om de vaststelling van het tracé en de bijbehorende financiering als afronding van de planstudie. Lastig waren de verschillen van inzicht met de gemeenten Katwijk en Noordwijk over het tracé. Uiteindelijk hebben PS in juni, mede op basis van een bereikt akkoord met Katwijk, het tracé vastgesteld. De gemeente Noordwijk heeft echter de medewerking aan het project opgezegd. Tegen deze achtergrond is besloten voor de planologische vastlegging van het tracé over te gaan op een inpassingsplan. Voor wat de financiering betreft is in het kader van de onderhandeling over het MIRT een toezegging van het Rijk verkregen in de vorm van een
D *
ijnGouwelijn West nog niet volledig gefinancierd. GS hebben zich in bijdrage van € een bestuursovereenkomst verplicht tot het zoeken van aanvullende financiering. De treindienst Gouda-Alphen-Leiden is met ingang van 10 december 2009 gegund aan de NS voor drie jaar. Dit ter overbrugging van de periode tot aan het moment dat de concessie voor de RGL van start gaat. De aanbestedingsprocedure hiervoor op basis van een concurrentiegerichte dialoog is enigszins vertraagd omdat uit de dialoog met de vervoerders is gebleken dat de provincie eerst een aantal maatregelen moet treffen om de aanbesteding te kunnen doen slagen. Belangrijk was verder het slagen van de aanbesteding van het personenvervoer over water tussen Rotterdam en Dordrecht en in de Drechtsteden. De procedure was in 2008 vastgelopen omdat geen vervoeder bereid bleek het contract aan te gaan. Met aanpassingen in het programma van eisen en een extra financiële injectie is uiteindelijk de belangstelling van vervoerders wel gewekt. De concessie is voor een periode van twaalf jaar verleend. In de voorwaarden is opgenomen dat een deel van de vloot vervangen moet worden door milieuvriendelijke schepen. De inzet van meer milieuvriendelijk materieel was ook de belangrijkste overweging om de busconcessie Zuid-Holland Noord met twee jaar te verlengen. In de nieuwe concessievoorwaarden is opgenomen dat 24 nieuwe zogenoemde hybride bussen zullen worden ingezet. De planontwikkeling bij de drie prioritaire buscorridors is iets vertraagd. In 2009 zijn de verkenningen vastgesteld; de planstudies worden begin 2010 afgerond. Het verst gevorderd is de planontwikkeling van de buscorridor Bollenstreek-Schiphol. Er zijn inmiddels bestuurlijke afspraken gemaakt over de realisering van een hoogwaardige busverbinding die de RijnGouwelijn West vanaf Noordwijk, via station Sassenheim, met de Zuidtangent in de Haarlemmermeer zal verbinden.
53
Een belangrijke stap was voorts de aanbieding van het samen met de partners in de Zuidvleugel opgestelde ambitiedocument Zuidvleugelnet aan de minister van Verkeer en Waterstaat bij het bestuurlijk MIRT-overleg. Hierin wordt een wensbeeld voor een samenhangend, hoogwaardig openbaarvervoersysteem in Zuid-Holland gepresenteerd. Het dient tevens als input voor de landelijke visie op het openbaar vervoer die het Rijk in voorbereiding heeft. Het MIRT-overleg was ook een condensatiepunt voor een aantal wegverbindingen in Zuid-Holland. Zo is op basis van de resultaten van de verkenning Integrale benadering Holland Rijnland door het Rijk een aanzienlijk maar nog steeds ontoereikende financiële bijdrage toegezegd voor de aanleg van de Rijnlandroute. Met het oog hierop is de planvorming voor dit project voortgezet. Op grond van de verkenning Rotterdam-Vooruit zijn de volgende projecten in het MIRT opgenomen: een tweede westelijke oeververbinding bij Rotterdam en de verbreding van zowel de A20 als de A15. Met de uitkomst van de verkenning Haaglanden wordt serieus voorgesorteerd op capaciteitsvergroting op de A4 nabij Den Haag. Verder is in de planontwikkeling van de rijkswegen A4, A13/16 en A27 binnen Zuid-Holland met actieve inbreng van provinciezijde belangrijke voortgang geboekt. Voor wat het provinciale wegennet betreft is het, relatief grote, project N209 Nieuwe Hoefweg afgerond en opgeleverd. De N209 oostelijk van Zoetermeer is verbreed en er is een ongelijkvloerse kruising gemaakt met de A12 en het naastgelegen NS-spoor. Verder zijn volgens planning vorderingen gemaakt in de planvorming voor de A12 parallelstructuur, de N207 tussen Alphen en de A4, N207 omleiding OTA, de reconstructie N210, de omleidingen N217 en N219, de ongelijkvloerse kruising N57/N218 bij Brielle en de N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda. Bij dit laatste project is een inpassingsplan vastgesteld om de voortgang te kunnen waarborgen. De realisatie van het ‘3-in-1’ project in het Westland is vertraagd vanwege een aantal aanvullende, nogal ingrijpende wensen van de gemeente Westland. Inmiddels is de aanbestedingsprocedure voor de aanleg gestart. Met de realisatie van 33 km nieuw fietspad in 2009 is de prestatie voor 2009 ruim gehaald ten opzichte van de prognose van 25 km en ligt het programma op schema voor de einddoelstelling van 110 km nieuw fietspad in de periode 2007-2011. Het meerjarig beheer- en onderhoudsprogramma voor zowel wegen als vaarwegen is volgens planning uitgevoerd. Voor wat betreft de vaarwegen is geïnvesteerd in het groot onderhoud waarmee de vaargeul op de gewenste breedte en diepte wordt gebracht. Ook is de planstudiefase voor de bochtafsnijding Delftse Schie afgerond. Daarnaast is wederom een aantal bruggen aangesloten op bedieningscentrales; het op afstand bedienen van bruggen biedt betere mogelijkheden voor een vlotte en veilige doorvaart. En tot slot is ook de planstudie voor het project Tweede Julianasluis (Gouda) afgerond. Trajectgewijs heeft op meer dan 20 provinciale wegen, met een totale lengte van bijna 90 km, grootschalig onderhoud plaatsgevonden. Dit naast de diverse dagelijkse beheer- en onderhoudswerkzaamheden op plaatsen waar dit nodig was, en naast werkzaamheden in het kader van dynamisch verkeersmanagement. Zo zijn ter bevordering van de doorstroming (dynamische groene golf) diverse verkeersregelinstallaties aangepast en kleinere wijzigingen in de infrastructuur aangebracht. Met dit alles is goede voortgang geboekt met de uitvoering van het MPI. Meer en meer projecten komen daarmee in de financieel 'harde' fase van het programma. Betere planningen van individuele projecten hebben bovendien de onderuitputting op het programma tot zeer acceptabele proporties teruggebracht. Het MPI is momenteel tot in het uiterste van zijn financiële ruimte belegd met projecten, waarvan een groot deel al in de vorm van harde verplichtingen. Onze investeringsmiddelen worden voor de middellange termijn maximaal ingezet voor het verwezenlijken van de ambities van dit college, terwijl er bovendien nog een
54
majeure opgave ligt om dekking te vinden. Deze ambitieuze aanpak kent echter ook zijn keerzijde. Risico's die werkelijkheid worden kunnen niet langer opgevangen worden binnen het MPI zonder een of meer andere projecten te schrappen uit het programma en vormen in die zin een bedreiging voor de algemene reserve. Dit vraagt om een strikte risicobeheersing. Daarnaast is de ruimte voor toekomstige colleges om eigen ambities in te passen uiterst gering geworden.
55
Wat hebben we bereikt? Doelstelling
Realisatie
2009
2009
464,8 (jaar 2006)
485,7
458,7 (jaar 2008)
2.1. Gemiddelde snelheid autoverkeer in de spits op
Spits 45 km/uur
≥ 45
45
belangrijke regionale trajecten
Dal 53 km/uur (2006)
≥ 53
47
3.1. Fatale verkeersslachtoffers in Zuid-Holland (regiegebied)
44
≤ 41
40
de provinciale wegen is een belangrijke graadmeter voor de
Fatale verkeersslachtoffers op provinciale wegen in Z-H
14
≤ 11
15
verkeersveiligheid
Ziekenhuisgewonden op provinciale wegen in Z-H
169 (jaar 2006)
≤ 155
157 (jaar 2008)
168.000
+5.040-10.080
Geen data
> 70,2%
(cap/bez) =
>76,4%
1497/1037 = 69,3% (cap/bez) =
Maatschappelijk doel
1. Betere bereikbaarheid door een integrale benadering van het bereikbaarheidsvraagstuk en intensivering van het OV-
Indicator
Nulmeting
1.1. Reizigerskilometrage concessies Zuid-Holland (km * 1 mln) (busvervoer en OV over water)
gebruik 2. Een goede doorstroming op het provinciale wegennet 3. Het aantal fatale verkeersslachtoffers en ziekenhuisgewonden op
4. Een toename van het gebruik van spoor en water draagt bij aan een beperking van de
4.1. Overslag binnenvaart in Zuid-Holland (x 1000 ton)
(2005)
milieubelasting. Vanaf 2007 stijgt het aandeel van het vervoer van goederen over water 5. Realisatie van ketenmobiliteit zorgt voor hoogwaardige, sociaal veilige overstappunten
5.1. Bezetting P+R plaatsen
Bezetting fietsenstallingen
waarbij P+R plaatsen en fietsenstallingen beter worden benut
(cap/bez) 1505/1056= 70,2% (cap/bez) 12690/ 9698) =76,4%
15547/10851 = 69,8%
(2008) • Getallen in de kolom realisatie bij indicator 1.1. en 3.1. betreffen het jaar 2008. Dit omdat bij het opstellen van de Jaarrekening de gegevens over 2009 nog niet beschikbaar waren.
Verantwoording indicatoren van maatschappelijke doelen 1.1. Modal split OV-Fiets-Auto In 2009 is bij de behandeling van de Halfwegevaluatie en de Kadernota Motie 156 aangenomen. Hierin is het streven om de modaliteiten openbaar vervoer en fiets te laten groeien ten faveure van het aandeel
56
autoverplaatsingen vastgelegd. Vanuit dit oogpunt zal de Modal Split de maatstaf blijven voor de integrale benadering, maar niet meer expliciet als doelstelling worden opgenomen.
Reizigerskilometrage in miljarden kilometer Auto (Realisatie 2007: 11,2) OV (Realisatie 2007: 1,44) Fiets (Realisatie 2007: 1,20)
Nulmeting
Doelstelling 2009
Realisatie 2008
10,7 1,65 1,17
11,0 1,71 1,19
9,60 1,01 1,23
Het autogebruik is gedaald naar 9,6 miljard reizigerskilometers, waarbij het kilometrage auto is berekend op basis van autobestuurder en autopassagier. Het gebruik van het openbaar vervoer is gedaald naar 1,01 miljard reizigerskilometers. De gegevens van het gebruik van het openbaar vervoer (trein, bus, tram en metro) in Zuid-Holland zijn exclusief de kaderwetgebieden. Een analyse van de daling OV maakt duidelijk dat: - het gebruik van de trein in 'Overig Zuid-Holland' is gedaald van 1,05 miljard naar 0,69 miljard reizigerskilometers (-34,3%); -
Het gebruik van bus, tram en metro is gedaald van 0,39 miljard naar 0,33 miljard reizigerskilometers (-15,4%); Het aantal reizigerskilometers per fiets per persoon per dag is in Nederland iets gedaald, terwijl in Zuid-
Holland sprake was van een kleine toename. De daling van het gebruik van bus, tram en metro (-15,4%) is dus lager dan de daling van het gebruik van de trein (-34,3%). Op het deel bus, tram en metro van het openbaar vervoer heeft de provincie de meeste invloed. Voor deze indicator wordt het Mobiliteitsonderzoek Nederland (MON) als informatiebron gebruikt. In 2008 heeft de oplevering van het MON lang op zich laten wachten omdat er twijfels waren over de betrouwbaarheid van de gegevens. Na uitvoerig onderzoek is geconcludeerd dat de cijfers statistisch betrouwbaar zijn en dus verspreid en gebruikt kunnen worden. Een van de oorzaken van de twijfel is de verkleining van de steekproef. In 2008 is de steekproefomvang van het MON verkleind. De consequentie hiervan is dat de bandbreedtes waarbinnen uitkomsten mogen vallen worden vergroot waardoor de spreiding in de gegevens groter is geworden. Vooral voor Zuid-Holland blijkt dat een aantal waarden de ondergrens van de betrouwbaarheidsmarges heeft bereikt. Dit kan een verklaring zijn van de plotseling forse wijzigingen. Reizigerskilometrage concessies Zuid-Holland In mei en juni van 2008 heeft het openbaar vervoer te kampen gehad met grote stakingen. Dit heeft zijn weerslag op het reizigerskilometrage. Landelijk heeft dit tot een daling van 2% tot 5% in het reizigerskilometrage geleid. Voor de concessies uitgegeven door de provincie Zuid-Holland bedraagt de daling 4% ten opzichte van 2007. Hierdoor wordt niet aan de doelstelling voldaan. Inmiddels is een beperkt deel van de cijfers over 2009 bekend. Op basis van deze beschikbare cijfers lijkt het reizigerskilometrage in 2009 ten opzichte van 2008 niet te groeien. Mogelijk is de oorzaak de economische situatie, waardoor de mobiliteit landelijk in zijn geheel is afgenomen in 2009.
57
2.1. Gemiddelde snelheid autoverkeer in de spits op belangrijke regionale trajecten In 2009 voldoet de gemiddelde snelheid in de spits (ochtend- en avondspits samen) aan de doelstelling van minimaal 45 km/uur. In de dalperiode wordt de doelstelling van minimaal 53 km/uur nog niet gehaald. Voor beide perioden geldt wel dat de gemiddelde snelheid in 2009 hoger ligt dan de snelheid in 2008. De gerealiseerde gemiddelde snelheid is gemeten op 17 trajecten van de provinciale wegen in de periode mei/juni en september/oktober 2009. Bij deze meting zijn alle trajecten in alle perioden acht maal gereden in beide richtingen. De stijging in de spitsperiode doet zich op alle trajecten voor. Voor deze stijging is geen duidelijke verklaring aanwezig. Enerzijds kunnen landelijke ontwikkelingen hierop van invloed zijn. Zo is door de economische situatie in 2009 het totale verkeersaanbod in Nederland afgenomen, waarbij dit effect vooral in de spitsperioden merkbaar is geweest (fors minder zakelijk en vrachtverkeer). In de dalperiode wordt over het algemeen minder zakelijk en vrachtverkeer afgewikkeld en is het effect dus minder groot. Een lager verkeersaanbod heeft over het algemeen een positief effect op de doorstroming van het verkeer. Met een betere doorstroming zal ook een hogere snelheid worden behaald. Dit zou dus een verklaring kunnen zijn van de hogere snelheid in de spitsperiode. Ook het kleinere effect in de dalperiode is zichtbaar. De snelheid in deze periode is namelijk minder gestegen dan in de spitsperiode. Anderzijds kunnen infrastructurele ontwikkelingen binnen de provincie van invloed zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de openstelling van de N470. Na de openstelling van deze weg is het verkeer op de N209 afgenomen. Uit de snelheidsmetingen blijkt dat op de N209 zowel in de spitsperiode als in de dalperiode een hogere snelheid wordt behaald. 3.1. Fatale verkeersslachtoffers in Zuid-Holland / Fatale verkeersslachtoffers op provinciale wegen in Z-H / Ziekenhuisgewonden op provinciale wegen in Z-H Het totale aantal fatale verkeersslachtoffers in Zuid-Holland (regiegebied) ligt onder de doelstelling. Daarentegen is het aantal dodelijke slachtoffers op provinciale wegen hoger dan de doelstelling. Ook het aantal ziekenhuisgewonden op provinciale wegen ligt hoger dan de doelstelling. Ten opzichte van het voorgaande jaar vertonen de slachtoffercijfers een licht dalend tot stabiel beeld. Om de doelstellingen te behalen is in 2009 gestart met een nieuwe analysemethodiek, die locaties waar infrastructurele maatregelen de verkeersveiligheid moeten bevorderen, identificeert. In 2010 zal dit traject verder worden uitgewerkt. Daarnaast blijft de inzet onverminderd groot op de gedragsbeïnvloeding en educatieve maatregelen. Het betreft hier de ongevalcijfers over 2008; er worden driejaargemiddelden gebruikt om het effect van uitschieters te beperken. De ongevalcijfers over 2009 worden in april 2010 verwacht. 4.1. Overslag binnenvaart in Zuid-Holland Indicator goederenvervoer over water: ton gewicht overgeslagen per binnenvaart per regio (x1000 ton) (totaal geladen en gelost, binnenlands & internationaal). Gebied
2004
2005
2006
Nederland Zuid-Holland
383.926 174.101
374.194 168.023
Haaglanden
2.112 154.839
Stadsregio Rotterdam Stadsregio Rotterdam (excl. gemeente Rotterdam) Overig Zuid-Holland
2007
2008
384.911 170.241
Niet beschikbaar Niet beschikbaar
Niet beschikbaar Niet beschikbaar
1.841
1.355
Niet beschikbaar
Niet beschikbaar
153.341
157.182
Niet beschikbaar Niet beschikbaar
Niet beschikbaar Niet beschikbaar
Niet beschikbaar
Niet beschikbaar
7.341
7.378
5.953
17.150
12.841
11.704
Bron: CBS
58
Analyse De actualisering met nieuwe jaarcijfers vindt doorgaans zes maanden na afloop van het kalenderjaar plaats. Door wijziging van de waarnemings- en verwerkingsopzet is de voorgenomen update van cijfers volgens de gebruikelijke planning echter vertraagd. De publicatie van cijfers over 2007 en 2008 wordt in de loop van het 2e kwartaal 2010 verwacht (bron CBS). 5.1. Bezetting P+R plaatsen/Bezetting fietsenstallingen De bezetting van de fietsenstallingplaatsen is in 2009 van 76% naar 70% gedaald, doordat de stijging van de capaciteit groter was dan de stijging van het aantal gestalde fietsen. Het aanbod van fietsenstallingplaatsen is met 2857 plaatsen toegenomen, terwijl het aantal gestalde fietsen met 1153 steeg, wat een lagere bezettingsgraad oplevert. De bezetting van de P&R-plaatsen is licht gedaald van 70% in 2008 naar 69% in 2009. Ook voor de P&Rplaatsen geldt dat de capaciteitstoename (+72 plaatsen) groter is dan de stijging van het aantal geparkeerde auto's (+31).
210 Intensiveren van openbaar vervoer Speerpunt: Ontwikkelen buscorridors Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2
0
2011
2011
8
8
1.1. Planontwikkeling voor voorzieningen ter verbetering van het busvervoer op de drie prioritaire buscorridors afgerond en realisatie gestart 1.2. Realisatie buscorridors gestart 1.3. Quick win maatregelen corridors gerealiseerd 7 per jaar
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Planontwikkeling voor voorzieningen ter verbetering van het busvervoer op de drie prioritaire buscorridors afgerond en realisatie gestart Het afronden van de planstudies is enkele maanden vertraagd als gevolg van de noodzaak om tot afstemming te komen met andere wegbeheerders. Er is gekozen voor het verkrijgen van draagvlak, omdat de doorstromingsmaatregelen in een aantal gevallen betrekking hebben op infrastructuur van de andere wegbeheerders (gemeenten en Rijkswaterstaat). Na het afronden van de planstudies treedt de fase van de concrete realisatie in. De korte-termijnmaatregelen voor de realisatie van de drie corridors zijn: -
Voor de corridor Alphen - Schiphol: de start van de aanleg van een enkele busbaan Leimuiden tot de brug over de Leidsche Vaart op de N207; Voor de corridor Duin- en Bollenstreek - Schiphol: de ontsluiting van het nieuwe NS-station Sassenheim richting Lisse en Voorhout; Voor de corridor Rotterdam - Goeree-Overflakkee/Hoekse Waard: een bypass-rotonde N215 bij Middelharnis en de aanleg van een parallelweg voor landbouwverkeer langs de N498.
59
1.2. Realisatie buscorridors gestart Er is onderzoek gestart naar een aantal lange-termijnmaatregelen zoals: Busbaan Leidse Vaart tot aan kruisweg in Alphen; Maatregelen ten behoeve van HOV-systeem Duin- en Bollenstreek; Aanpassingen N59. De realisatie van deze maatregelen start naar verwachting in 2011. 1.3. Quick win maatregelen corridors gerealiseerd 7 per jaar Met de provinciale regeling 'Impuls Doorstroming Openbaar Vervoer' kunnen voordelen op diverse andere buscorridors worden behaald. Wegbeheerders (met name gemeenten) dragen, in overleg met de
vervoerder, projecten groter dan € " aan voor infrastructurele aanpassingen (rotondes, kruisingen), aanpassing van VRI's, aanbrengen van detectielussen en dergelijke. Eind 2008 waren acht aanvragen ingediend en gehonoreerd voor projecten die volgens planning in 2009 door de wegbeheerders moesten zijn gerealiseerd. Het betreft projecten in Alphen aan den Rijn (1), Leiden (6) en Teylingen (1). Bij de SISA-rapportage 2010 wordt gecontroleerd of deze projecten daadwerkelijk door gemeenten/wegbeheerders zijn gerealiseerd.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
148
-34
-13
101
102
-1
0
0
0
0
0
0
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Inkomsten
Begroting na wijziging
0 Rekening 2008
Uitgaven
Wijzigingen NJN
129
Baten Investeringen
Wijzigingen VJN
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
295
2.600
0
-1.500
1.100
1.198
-98
0
90
0
0
90
0
-90
Speerpunt: Uitbreiden regionaal netwerk hoogwaardig openbaar vervoer Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2.1. Stedenbaan gerealiseerd
2012
2012
2.2. RijnGouwelijn Oost als onderdeel van de light-railverbinding traject Gouda-Alphen rijdt in 2011 en traject AlphenKatwijk/Noordwijk in 2015
2011
2012
2.3. MerwedeLingelijn als light-railverbinding gerealiseerd; light train rijdt in 2009
x
ja
2.4. MerwedeLingelijn: frequentieverhoging m.i.v. eind 2010
2010
2011
2.5. Planvorming van de RijnGouwelijn West afgerond
2010
2010
60
Prestatie-indicator 2.6. Bijdrage geleverd aan oplevering fase I hoogwaardig
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2011
2011
busnetwerk in de Drechtsteden
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Stedenbaan gerealiseerd Het project Stedenbaan kent drie hoofdelementen: • Frequentieverhoging van de sprinters op de Stedenbaan-corridors naar zes maal per uur en tevens • •
zes IC-treinen per uur op basis van rendabele exploitatie; Stedelijke verdichting rond bestaande en een beperkt aantal nog te realiseren stations; Verbeteringen op het gebied van ketenvoorzieningen, kwaliteit stationsomgeving, (keten)reisinformatie
en sociale veiligheid. De provincie werkt samen met de Zuidvleugelpartners aan beïnvloeding van de planvorming en besluitvorming ten gunste van een capaciteitsuitbreiding op de corridor Den Haag-Rotterdam. Op 5 november heeft het ministerie op een bestuursconferentie de tussenresultaten van de planstudie gepresenteerd. Op aandringen van de Zuidvleugelpartners is de afspraak gemaakt dat er verder gestudeerd wordt naar de mogelijkheid om binnen het beschikbare budget voldoende spoorcapaciteit te creëren op de corridor Den Haag - Rotterdam om zes intercitytreinen en zes sprinters per uur te laten rijden. Bovendien zal het goederenvervoer zoveel mogelijk via de Betuweroute worden afgewikkeld. De Zuidvleugel-overheden hebben gezamenlijk en in afstemming met de Noordvleugel de wensen nog eens schriftelijk bevestigd aan het ministerie. 2.2. RijnGouwelijn Oost als onderdeel van de light-railverbinding traject Gouda-Alphen rijdt in 2011 en traject Alphen-Katwijk/Noordwijk in 2015 De voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg van RijnGouwelijn Oost zijn in volle gang. De grondverwerving en de ruimtelijke procedures zijn gestart. Voor de aanleg van het traject van Gouda tot Zoeterwoude is met ProRail een realisatieovereenkomst gesloten. Het eerste bouwcontract voor de aanleg wordt naar verwachting begin 2010 gegund. De geplande oplevering van de spoorverdubbeling en de nieuwe haltes op het traject Gouda-Alphen is doorgeschoven naar 2012. Conform de huidige planning zal de totale infrastructuur in 2015 gereed zijn. De NS onderhoudt tot eind 2012 twee keer per uur tussen Gouda en Alphen in beide richtingen een verbinding met stadsgewestelijk materieel. In de spits rijdt deze rechtstreeks door naar Leiden. In het kader van de aanbesteding van de vervoersconcessie RijnGouwelijn zijn in 2009 de voorlopige biedingen ontvangen. Op basis van de aansluitende dialoog wordt begin 2010 het definitieve Programma van Eisen voor de concessie vastgesteld. Gunning van de concessie is medio 2010 voorzien. 2.3. MerwedeLingelijn als light-railverbinding gerealiseerd; light train rijdt in 2009 Al sinds september 2008 rijdt het nieuwe light-trainmaterieel naar volle tevredenheid van de reizigers op de MerwedeLingelijn. 2.4. MerwedeLingelijn: frequentieverhoging m.i.v. eind 2010 Door vertraging in de besluitvorming bij ProRail over de te sluiten uitvoeringsovereenkomsten zullen de infrastructurele aanpassingen die nodig zijn voor een frequentieverhoging ook later gereed zijn dan gepland. De inspanningen zijn erop gericht de spoorverdubbeling en de stations uiterlijk 1 juli 2011 in gebruik te kunnen nemen. Dan zal de frequentie worden verhoogd naar vier keer per uur in beide richtingen. Het Definitief Ontwerp voor de infrastructuur is in 2008 vastgesteld. In het najaar van 2009 zijn
61
de Samenwerkingsovereenkomst met de gemeenten en de Uitvoeringsovereenkomst met ProRail getekend, waarin de afspraken over de realisatie zijn vastgelegd. 2.5. Planvorming van de RijnGouwelijn West afgerond In 2009 zijn de tracénota/MER en het MKBA vastgesteld door GS. Op basis van met name deze twee rapporten hebben PS in juni een tracé voor de RijnGouwelijn West vastgesteld. Er is intensief overlegd met het ministerie van V&W over een rijksbijdrage in het kader van de BO MIRT. Daarnaast is in de Tweede Kamer een motie aanvaard waarbij de Kamer de regering verzoekt uit de opbrengsten van de grondexploitatie van Valkenburg de helft van het ontbrekende bedrag bij te dragen aan het realiseren van de gehele RijnGouwelijn West, onder de voorwaarde dat de provincie eenzelfde bedrag extra bijdraagt. In december hebben GS de bestuursovereenkomst vastgesteld, waarin de projectgemeenten en Holland Rijnland zich binden aan de verdere uitvoering van het project. In het eerste kwartaal van 2010 wordt deze bestuursovereenkomst ondertekend. Daarmee zijn alle toegezegde prestaties behaald. 2.6. Bijdrage geleverd aan oplevering fase I hoogwaardig busnetwerk in de Drechtsteden De projecten in fase I van het programma Hoogwaardig Openbaar Vervoer in de Drechtsteden zijn inmiddels zo goed als afgerond. Conform planning heeft de provincie € 15 mln beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de tweede fase van het programma. Hiertoe is in 2009 de Subsidieregeling kwaliteitsverbetering openbaar vervoer ZuidHolland gewijzigd. Daarmee is de prestatie voor 2009 gehaald. Het totale programma van de tweede fase beslaat € 18,4 mln en betreft voornamelijk infrastructurele projecten die de doorstroming van het openbaar vervoer verbeteren. Daarnaast worden fietsenstallingen bij bushaltes aangelegd en krijgen bussen voorrang bij kruispunten door invoering van de KAR (KorteAfstandsRadio).
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
840
1.076
188
-37
1.227
1.055
173
0
0
0
0
0
0
0
Baten
Lasten %% lasten. Het verschil van € (
Investeringen
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000 Uitgaven Inkomsten
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
8.535
28.500
0
-13.872
14.628
9.026
5.602
13.947
10.400
0
-1.655
8.745
8.999
254
62
Uitgaven6 Project RijnGouwelijn West: Door een latere start van de aanbesteding van de engineering werkzaamheden is het geraamde bedrag voor dit jaar met € Door extra gewenste onderzoeken van betrokken gemeentes is de aanbesteding vertraagd.
#
)
€ " oordat de RijnGouwelijn Oost: Een onderschrijding van € voorbereiding van de Europese aanbesteding aanzienlijk meer tijd heeft gekost en voor € door een vertraging in het omleggen van kabels en leidingen.
Project MerwedeLingelijn: Een onderschrijding van € ls gevolg van uitgestelde afronding en daardoor ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst MerwedeLingelijn. Hierdoor is er een latere start van de uitvoering van werkzaamheden. Inkomsten Hogere inkomsten van € " .
Speerpunt: Uitbreiden OV over water Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 3.1.
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x
ja
2011
2011
2011
2011
Aanbesteding uitbreiding vaardiensten afgerond
3.2. Personenvervoer over Water (POW) uitgebreid qua bereik (bijv. Gorinchem) en uren (avonduren) 3.3. Nieuwe haltes langs nieuwe vaarroutes voorbereid en ingericht tussen 2008 en 2011; gereed in 2011
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Aanbesteding uitbreiding vaardiensten afgerond Na een aanbesteding die niet tot geldige biedingen heeft geleid, zijn de randvoorwaarden voor de aanbesteding van personenvervoer over water (POW) Drechtsteden aangepast. Dit heeft geleid tot een succesvolle aanbesteding. Per 1 januari 2010 zal een nieuwe vervoerder (combinatie van Arriva en Doeksen) starten. In de aanbesteding van de nieuwe concessie is gekozen voor het handhaven van het voorzieningenniveau van 2009. Tevens is ook de verplichting opgenomen dat de vervoerder twee schepen vervangt door zuinige schepen die 50% minder brandstof gebruiken. 3.2. Personenvervoer over Water (POW) uitgebreid qua bereik (bijv. Gorinchem) en uren (avonduren) De gemeente Gorinchem heeft, samen met de gemeenten Hardinxveld-Giesendam en Werkendam, het initiatief genomen om een veertaxi-systeem te gaan exploiteren voor een snelle verbinding tussen Boven Hardinxveld - Werkendam - Gorinchem - Sleeuwijk. Een door de gemeente Gorinchem in te dienen subsidieverzoek, waar de provincie over zal beslissen, is in voorbereiding.
6 Een toelichting op de totale voortgang van alle projecten is opgenomen in de Voortgangsrapportage Infrastructuurprojecten 2009. De toelichtingen bij speerpunten en reguliere taken waar meerjarige infrastructuurprojecten in zijn opgenomen beperken zich tot de grotere verschillen in geplande en gerealiseerde kasritmes. Deze verschillen verklaren dus niet het uiteindelijke resultaat van de projecten.
63
3.3. Nieuwe haltes langs nieuwe vaarroutes voorbereid en ingericht tussen 2008 en 2011; gereed in 2011 De aanbesteding van de Waterbus liet geen ruimte meer voor uitbreiding van het aantal haltes en/of vaarroutes. Door een bestaande verliesgevende situatie was het noodzakelijk om de keuze te maken het projectbudget in te zetten voor de handhaving van het huidige voorzieningenniveau.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
165
195
-11
-11
172
172
1
0
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: Strikte milieueisen opnemen in concessies aan OV Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x
ja
4.2. Percentage buspark conform duurzaamheidseisen
20%
20%
4.3. Percentage vloot POW conform duurzaamheidseisen
0%
0%
4.1. Extra duurzaamheidseisen opgenomen in contracten POW en OV-concessievoorwaarden
Verantwoording prestatie-indicatoren 4.1. Extra duurzaamheidseisen opgenomen in contracten POW en OV-concessievoorwaarden De huidige busconcessie Zuid-Holland Noord is met twee jaar verlengd in plaats van het uitgeven van een volledig nieuwe concessie. Onderdeel van de verlenging is dat in de eerste helft van 2010 24 hybride bussen instromen bij de stadsdiensten Alphen, Gouda en Leiden. De overige bussen in de concessie worden voorzien van roetfilters. In de aanbestedingsleidraad voor personenvervoer over water is de verplichting opgenomen dat de vervoerder twee schepen vervangt door zuinige schepen die 50% minder brandstof gebruiken. 4.2. Percentage buspark conform duurzaamheidseisen Sinds de start per 1 januari 2008 van de nieuwe concessie in Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee rijden daar bussen die voldoen aan de EEV-norm. Dit is een strengere norm dan de huidige wettelijk minimaal toegestane norm. Hiermee voldoet 20% van het totale buspark in de concessiegebieden aan extra duurzaamheidseisen en is de prestatie voor 2009 reeds gehaald. Daarenboven maakte in juli 2009 een pilot met vier hybride bussen in de concessie Zuid-Holland Noord een succesvolle start. In 2009 zijn afspraken gemaakt dit percentage verder te verhogen. In 2009 is bij de verlenging van het contract met de vervoerder overeengekomen dat in 2010 opnieuw 20 hybride bussen zullen instromen in de concessie Zuid-Holland Noord ten behoeve van de stadsdiensten van Leiden, Gouda en Alphen. De overige bussen in dat gebied worden van roetfilters voorzien. Tevens is in 2009 overleg gestart met de
64
vervoerder om in de loop van 2011 hybride bussen te laten instromen voor de stadsdienst van Dordrecht. Eveneens in overleg met de vervoerder is onderzoek gestart om een pilot met volledig elektrisch aangedreven bussen voor de stadsdienst Gorinchem een aanzet te geven. 4.3. Percentage vloot POW conform duurzaamheidseisen Mede door de kredietcrisis waardoor de financiering van het overnemen van de vloot te veel risico's met zich meebracht, mislukte in eerste instantie de aanbesteding. Pas dit jaar is de aanbesteding van het POW geslaagd na aanpassingen in de aanbestedingsleidraad. Het geheel vervangen van de totale vloot door een vloot met uitsluitend schone schepen bleek niet haalbaar. Wel zullen uiterlijk in 2012 twee nieuwe energiezuinige schepen voor de vervoersovereenkomst ingezet gaan worden.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
904
5.525
114
-2.497
3.141
2.810
332
0
0
0
0
0
0
0
Het betreft een onderbesteding van € mln. Oorspronkelijk was een budget geraamd voor onderzoek naar biogas als alternatieve motorbrandstof. Dit onderzoek heeft in 2009 niet plaatsgevonden.
Regulieren taken De busconcessie Duin- en Bollenstreek/ Leiden/Rijnstreek/Midden-Holland is met twee en de treinconcessie Gouda-Alphen aan den Rijn met drie jaar verlengd. Per 1 januari 2010 start een nieuwe vervoerder met het Personenvervoer Over Water Drechtsteden-Rotterdam. In de concessie Hoeksche Waard/Goeree is een sneldienst geïntroduceerd. In al onze busconcessies kan sinds november 2009 met de OV-chipkaart op saldo worden gereisd. Eind 2009 zijn 1050 bushaltes van de bijna 1500 haltes toegankelijk gemaakt. In oktober 2009 is Arriva gestart met het experiment Bewust Mobiel. Hierin wordt onderzocht in hoeverre direct marketing ertoe kan bijdragen dat forensen meer gebruik gaan maken van het openbaar vervoer. Het experiment eindigt in april 2010.
220 Optimaliseren van weg-, vaarweg- en fietsinfrastructuur
65
Speerpunt: Uitbouwen van Dynamisch Verkeersmanagement Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x
nee
1.2. Incidentmanagement over heel Zuid-Holland uitgerold
50%
100%
1.3. Afstandsbediening vanuit bedieningscentrales op alle provinciale bruggen gerealiseerd
2011
2011
1.4. Glasvezelnet aangelegd
50%
41%
1.5. Bruggen aangesloten op centrales
30%
38%
1.1. Het bijdragen aan de uitvoering van het door de regionale partners en wegbeheerders gezamenlijk opgestelde quick win project DVM, w.o. een systeem voor inwinning van actuele verkeersinformatie in de B-driehoek en de installatie van DRIP’s in de B-driehoek
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Het bijdragen aan de uitvoering van het door de regionale partners en wegbeheerders gezamenlijk opgestelde quick win project DVM, w.o. een systeem voor inwinning van actuele verkeersinformatie in de B-driehoek en de installatie van DRIP’s in de B-driehoek De plannen zijn gereed en de aanbesteding is afgerond. PZH levert haar bijdrage in de werkgroep, maar is afhankelijk van Rijkswaterstaat voor de feitelijke realisatie. De inkoop en aanbesteding van de DRIP’s vinden plaats door Rijkswaterstaat. Doordat de aanbestedingsprocedure moeilijker was dan voorzien zullen pas in de eerste helft van 2010 drie DRIP’s worden geplaatst en in de tweede helft van 2010 nog eens zes. Het systeem voor inwinnen van actuele verkeersgegevens is gereed. 1.2. Incidentmanagement over heel Zuid-Holland uitgerold Eind 2008/begin 2009 is het incidentmanagement uitgerold. In 2009 is verder gewerkt aan verdere procesverbeteringen. 1.3. Afstandsbediening vanuit bedieningscentrales op alle provinciale bruggen gerealiseerd Door kinderziektes in de software zijn er in 2009 veel storingen geweest. Er is veel aandacht uitgegaan naar het oplossen van de onderliggende fouten en daarmee het verminderen van deze storingen. Er is nadrukkelijk ingezet op een verbetering van de beheersing van de processen en het verminderen van de risico’s. Deze focus op proces- en risicobeheersing moet ook in de toekomst zorgen voor het verhogen van de betrouwbaarheid en het verminderen van storingen. Het verloop van de storingscijfers over 2009 laat een positief beeld zien. Deze focus op proces- en risicobeheersing en verhoging van de betrouwbaarheid brengt financiële consequenties met zich mee. Dit wordt uitgewerkt en zal worden voorgelegd ter besluitvorming. Daarnaast heeft het naar verwachting ook consequenties voor de totale planning en de realisatie van de doelen in 2011. Op korte termijn wordt hierover inzicht en besluitvorming verwacht. Zie hiervoor ook 1.5.
66
1.4. Glasvezelnet aangelegd De tot nu toe gerealiseerde glasvezelkabels verbinden de op afstand bediende bruggen met een van de centrales. In 2009 is hiervan 15 km gerealiseerd. Naast deze verbindingen zijn er ook verbindingen nodig tussen de centrales en verbindingen die ingezet kunnen worden als terugvaloptie bij storingen. Voor deze verbindingen wordt een heroverweging gemaakt op basis van een nieuwe kosten-batenanalyse van een aantal uitvoeringsvarianten. Hierin wordt ook het totaal benodigde aantal kilometers opnieuw vastgesteld. De realisatie van dit deel van het netwerk is door deze heroverweging vertraagd. Verwacht wordt dat deze vertraging in 2011 is ingelopen en dat de einddoelen voor 2011 nog steeds worden gehaald. 1.5. Bruggen aangesloten op centrales In 2009 zijn twee bruggen aangesloten op een van de bedieningscentrales. In 2009 was een groter aantal aansluitingen voorzien. Deze bruggen zijn in eigendom van gemeenten. Doordat overleggen met die gemeenten meer tijd hebben gevergd dan vooraf was voorzien, zijn de aansluitingen van deze bruggen doorgeschoven naar 2010. De planning van de afstandsbediening hangt zeer sterk samen met de planning van het groot onderhoud. Op de Gouwe en het Aarkanaal wordt een aantal bruggen mogelijk pas na 2011 aangesloten op de centrales. Voor diverse bruggen wordt bekeken of de betrouwbaarheid voldoende kan worden gewaarborgd bij een realisatie van de afstandbediening in 2011. Indien deze betrouwbaarheid niet kan worden gegarandeerd, wordt voorgesteld om de realisatie van de aansluiting op de bedieningscentrales uit te stellen tot na 2011. Op korte termijn wordt hierover inzicht en besluitvorming verwacht.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.867
1.481
695
20
2.196
1.916
281
0
0
70
0
70
70
0
Baten
Lasten
Wijzigingen VJN
- # ) #
De onderschrijding (€ van actuele verkeersgegevens eind 2009 heeft plaatsgevonden. Om de kwaliteit van de gegevens te waarborgen is eerst een 'proof of concept' uitgevoerd. Dit betekent dat het systeem met actuele verkeersgegevens in 2010 wordt geïmplementeerd.
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Uitgaven Inkomsten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.023
6.295
0
-37
6.258
3.547
2.711
0
0
0
0
0
0
0
Uitgaven - # ) ) % % De onderschrijding (€ " ( voor het plaatsen van de DRIP's. De vertraging is vooral veroorzaakt door samenwerking met andere
67
overheden. Daarnaast is eind 2009 gestart met de aanbesteding van aanpassing van de verkeersregelinstallaties (VRI's) en de aanschaf van observatiecamera's. De uitvoering hiervan zal pas in 2010 plaatsvinden. Voor het dynamisch verkeersmanagement over water zijn verschillende projecten verschoven naar 2010. Het betreft aansluitingen van bruggen op bediencentrales (aanleg glasvezelkabel) en de voorbereiding en bouw van de bediencentrale Alphen.
Speerpunt: Bevorderen goederenvervoer over water Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 2.1. Bochtafsnijding Delftse Schie gerealiseerd 2.2. Planvorming Julianasluis bij Gouda afgerond 2.3. Realisatie van de uitbreiding van de Julianasluis bij Gouda
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2010
2013
x
ja
2012
2013
gestart
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Bochtafsnijding Delftse Schie gerealiseerd De planningsfase voor de bochtafsnijding Delftse Schie is in 2009 afgerond. De realisatie is naar verwachting afgerond in 2013. De planning voor de realisatie van de bochtafsnijding Delftse Schie te Overschie is verschoven naar 2013. Bij de oorspronkelijke planning werd verwacht dat een eventueel archeologisch onderzoek (het betreft hier een archeologisch aandachtsgebied), een mogelijke MER en wijzigingen van bestemmingsplannen niet nodig zouden zijn. 2.2. Planvorming Julianasluis bij Gouda afgerond De planningsfase voor de tweede kolk van de Julianasluis is afgerond. 2.3. Realisatie van de uitbreiding van de Julianasluis bij Gouda gestart De realisatie van de uitbreiding van de Julianasluis bij Gouda zal naar verwachting eind 2011 starten. De oplevering van de tweede Julianasluis zal naar verwachting in 2013 plaatsvinden.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
922
667
796
-13
1.450
1.390
60
Baten
14
0
0
0
0
0
0
68
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Uitgaven Inkomsten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
3.765
26.123
1.000
-15.801
11.322
6.781
4.541
43
0
0
0
0
26
26
Uitgaven # ) De onderschrijding van € bochtafsnijding Delftse Schie en de Julianasluis bij Gouda lager zijn uitgevallen. Een deel van het project bochtafsnijding is verschoven, als gevolg van onder meer een archeologisch onderzoek, een MER en wijziging van bestemmingsplannen. Verder zijn de projecten voor de Hartelbrug, de maatregelen in verband met de Overslag Terminal Alphen en de werkzaamheden aan wachtplaatsen en ligplaats De Heul vertraagd. Deze projecten zullen worden uitgevoerd in 2010.
Speerpunt: Uitbreiding fietsroutes en fietspaden Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 3.1. 110 km extra fietspad gerealiseerd in 2011 ter realisering van
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
25 km
33 km
de gewenste fietsroutes, waarvan 25 km in 2009
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. 110 km extra fietspad gerealiseerd in 2011 ter realisering van de gewenste fietsroutes, waarvan 25 km in 2009 Bij het Coalitieakkoord uit 2007 is destijds € mln vrijgemaakt om 75 km extra fietspad aan te leggen, bovenop het reguliere fietspadenprogramma. Conform het fietsplan 2008 is de totale doelstelling 110 km nieuwe fietspaden in de periode 2008-2012. Bij de Voorjaarsnota 2009 is de indicator dan ook gewijzigd van 75 km extra fietspad naar 110 km nieuw fietspad totaal. Met de realisatie van 33 km nieuw fietspad in 2009 (prognose 25 km) is de prestatie voor 2009 ruim gehaald en ligt het Programma Fiets op schema ten opzichte van de einddoelstelling. In 2009 zijn onder andere de volgende fietspaden opengesteld: FP 231 Oude Nieuwelandsedijk Piershil FP 250 Ouddorp West FP 268.2 Krimpenerbos -
FP 268.4 FP 278 FP 355
Breekade Krimpen a/d Lek Swanlaweg-Breede Weg Moerkapelle Albrandswaard Hoogvliet
-
FP 401 FP 403 FP 429
Broekweg Zoeterwoude Geerweg Zoeterwoude Gorinchem West
69
-
FP 453
2x aansluitingen op Den Haag-Leiden
-
FP 499 N 470
Hollandse Kade Nieuwkoop 3x aansluitingen op Zoetermeer, Rotterdam, Delft
Voor de snelfietsroute Den Haag - Leiden (voorheen ZOEF-route), is voor het tracé langs het spoor Voorburg - Leiden de engineering gegund. Voor het tracé langs de N44 is de aanbesteding van de engineering voorbereid en wordt in januari 2010 gegund. Voor beide tracés zal de uitvoering starten in de tweede helft van 2010.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.044
4.121
5.291
-4.000
5.413
6.971
-1.559
0
0
0
195
195
122
-73
Baten
Lasten Het afgelopen jaar is er € 6 mln meer uitgegeven dan vooraf begroot. Het programma Fiets is een dynamisch programma, waarbinnen tegenvallers in de uitgaven op het ene project worden opgevangen door extra uitgaven in andere projecten. Er zijn dit jaar uitgaven gedaan op ongeveer 60 projecten uit het Fietspadenplan.
Investeringen
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Uitgaven
2.454
3.455
0
5.810
9.265
11.183
-1.918
Inkomsten
1.864
0
0
1.125
1.125
0
-1.125
Uitgaven Het afgelopen jaar is er € > mln meer uitgegeven dan vooraf begroot. Zie toelichting bij de lasten. Inkomsten Er is € mln minder ontvangen dan begroot, omdat het fietspad F217 waarop een BOR-bijdrage kon worden geclaimd, is vertraagd.
70
Speerpunt: Versterken regionaal wegennet Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 4.1. Planvorming 7 HWN/OWN-aansluitingen afgerond in 2010 4.2. N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda gerealiseerd 4.3. Planvorming N207 corridor 1ste fase afgerond (realisatie in 2012)
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
3
6
2011
2011
x
nee
Verantwoording prestatie-indicatoren 4.1. Planvorming 7 HWN/OWN- aansluitingen afgerond in 2010 De planvorming van de eerste zes projecten is op 11 september bekrachtigd met een financierings- en samenwerkingsovereenkomst. Van deze zes projecten ligt alleen voor de N57/N218 de projectcoördinatie bij de provincie. Voor de overige vijf projecten ligt deze bij derden, te weten Rijkswaterstaat (RWS), Dordrecht en Stadsgewest Haaglanden. Voor wat betreft de N57/N218 zijn het Voorlopig Ontwerp en een raming volgens de Standaardsystematiek voor kostenramingen gemaakt. Tevens is er een inloopavond georganiseerd. Grondverwerving en RO-procedures zijn niet nodig. Er wordt nu gewerkt aan het Definitief Ontwerp (DO), de benodigde vergunningen, de geotechnische onderzoeken, kabels en leidingen en dergelijke. Medio 2010 kan worden aanbesteed, eind 2010 kan worden gestart met de uitvoering. In november/december heeft RWS aangegeven te weinig capaciteit te hebben voor het project waar zij zelf de coördinatie heeft. Om die reden heeft RWS de provincie verzocht om voor nog een à twee projecten (A15/N3 en/of A16/N3) de coördinatie over te nemen, tot aan de aanbesteding. Hierover worden begin 2010 nadere afspraken gemaakt. 4.2. N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda gerealiseerd Voor dit project is het nieuwe instrument ‘inpassingsplan’ toegepast en met zorg doorlopen. Desondanks zijn er 35 zienswijzen ingediend. Het inpassingsplan is in november door PS vastgesteld. Na publicatie in december 2009 kan tot in januari 2010 nog bezwaar worden ingediend. Ruim 60% van de gronden is inmiddels minnelijk verworven. De benodigde onderzoeken zijn uitgevoerd en de vereiste natuurcompensatie is gevonden. Het DO is vastgesteld, de aanbestedingsprocedure van dit DCM-contract loopt en eind 2010 kan worden aanbesteed en gestart met de uitvoering. 4.3. Planvorming N207 corridor 1ste fase afgerond Voor de N207 corridor zijn in 2009, naast de planstudie voor de buscorridor Alphen - Schiphol, ook de mogelijkheden voor capaciteitsuitbreiding door lokale aanpassingen bij Leimuiden en Alphen in beeld gebracht en besproken met de gemeenten. Begin 2010 is afstemming met de gemeenteraden voorzien, waarna afstemming met belanghebbenden zal plaatsvinden. Na de behandeling van het procedurevoorstel voor motie 75 (MKE-vergadering van 3 juni 2009) zijn in de tweede helft van 2009 de problemen bij de corridor tussen Alphen en Gouda opgepakt. In lijn met de aanbevelingen van Elverding is met betrokken gemeenten overlegd over de aanpak. Op basis van dit overleg wordt een plan van aanpak opgesteld, dat draagvlak heeft bij de betrokken partijen. Na verwerking
71
van de uitkomsten van drie workshops in de regio in de periode januari/februari 2010 zal een voorstel voor een planstudie ter besluitvorming worden voorgelegd. Voor het noordelijke deel van de N207 is een studie naar verbreding gestart. Omdat voor deze verbreding nog geen zicht is op financiële dekking, is met de omgeving gecommuniceerd dat er over de verbreding nog geen besluiten kunnen worden genomen. Doel is om voor te sorteren op een mogelijke situatie waarin gehele of gedeeltelijke dekking gevonden wordt.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
6.470
2.364
563
-625
2.303
2.160
143
Baten
4.678
0
0
0
0
0
0
Lasten
Het verschil van €
Investeringen
%%
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
lasten.
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Uitgaven
57.132
77.912
-5.050
3.627
76.489
88.645
-12.156
Inkomsten
24.962
41.306
-1.000
-432
39.874
42.868
2.994
Uitgaven Het afgelopen jaar is er € 2,1 mln meer uitgegeven dan begroot. # C ) Project N210 - Wegvak Krimpenerwaard: de overschrijding van € door meerkosten op het verleggen van waterleidingen en daarnaast wat klein meerwerk op het contract. Dit heeft geen gevolgen voor de totaalkosten van het project, aangezien deze extra kosten kunnen worden gedekt uit de gereserveerde post onvoorzien. Project N219 - Omleiding Zevenhuizen: de overschrijding van € (,2 mln wordt veroorzaakt doordat Rijkswaterstaat haar deel op dit project eerder in rekening heeft gebracht. Dit heeft geen gevolgen voor de totaalkosten van het project. # ) *C # Project N209 - Nieuwe Hoefweg: de overschrijding van € haar deel op dit project eerder in rekening heeft gebracht. Dit heeft geen gevolgen voor de totaalkosten van het project. Inkomsten Er is € 3 mln meer ontvangen dan begroot. De belangrijkste verschillen worden verklaard door: <) N209 - Nieuwe Hoefweg: er is € toelichting uitgaven) kon ook eerder worden gedeclareerd. N219 - Omleiding Zevenhuizen: er is € " 2 mln meer ontvangen dan begroot omdat door hogere uitgaven ook de BDU-bijdrage in 2009 hoger wordt.
N210 - Weg van Krimpenerwaard: er is € (
72
Regulieren taken Door de extreem strenge winter 2008-2009 is veel vorstschade ontstaan. De kosten voor het dagelijks beheer en onderhoud zijn hierdoor sterk gestegen. De subsidieregeling Veilige veerverbindingen is in 2009 aangepast, waardoor het voor veren makkelijker is subsidie te krijgen. In 2009 zijn afspraken gemaakt over de infrastructuur in de As Leiden-Katwijk (Rijnlandroute en RijnGouwelijn West), het maatregelenpakket kwaliteitsnet goederenvervoer en Quick wins Vaarwegen. In het groot onderhoud worden diverse verbetermaatregelen geïmplementeerd voor de verkeersveiligheid. Het gaat met name om het verbreden van wegen, het aanbrengen van een duurzaam veilige belijning en bermverharding.
230 Realiseren van ketenmobiliteit Speerpunt: Het bevorderen van ketenmobiliteit Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
1.1. Minimaal 3000 fietsstallingsplaatsen gerealiseerd in 2011, waarvan 1300 in 2008
1000
1417
1.2. Minimaal 1000 P&R-plaatsen op 12 locaties gerealiseerd in 2011, waarvan 200 in 2008
250
309
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Minimaal 3000 fietsstallingsplaatsen gerealiseerd in 2011, waarvan 1300 in 2008 In 2009 zijn voor 1417 fietsstallingsplaatsen en 20 fietskluizen subsidiebeschikkingen afgegeven. Dit aantal is direct toe te rekenen aan de provinciale subsidieregeling. Het totale aantal afgegeven beschikkingen tot en met 2009 komt hiermee op 3937 voor fietsstallingsplaatsen en 154 voor fietskluizen. De doelstelling voor 2011 is nu al gehaald. Vaak is er sprake van cofinanciering met gemeenten, Rijk of ProRail (programma Ruimte voor de Fiets). Inclusief deze cofinanciering zijn voor respectievelijk 7511 fietsstallingsplaatsen en 40 fietskluizen middelen beschikbaar gesteld. Het totale aantal tot en met 2009 komt hiermee op 12.913 fietsstallingsplaatsen en 308 fietskluizen. In 2009 zijn voor de volgende dertien stationslocaties subsidiebeschikkingen afgegeven: Goudastationsgebied, Gorinchem-Papland, Boskoop, Alphen CS, Bodegraven, Gorinchem, Hillegom, Leerdam, Nieuwerkerk aan den IJssel, Sliedrecht, Voorhout, Waddinxveen-Noord en Zwijndrecht. 1.2. Minimaal 1000 P&R-plaatsen op 12 locaties gerealiseerd in 2011, waarvan 200 in 2008 In 2009 zijn voor 309 P&R-plaatsen subsidiebeschikkingen afgegeven. Dat is meer dan de doelstelling voor 2009. Daarmee is de achterstand die in 2008 was ontstaan, ingelopen. Het totale aantal P&R-plaatsen tot en met 2009 komt hiermee op 753. De einddoelstelling van realisatie van 1000 P+R plekken in 2011 is hiermee haalbaar.
73
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
148
-9
283
276
7
0
0
0
0
0
0
0
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Inkomsten
Begroting na wijziging
144
Rekening 2008
Uitgaven
Wijzigingen NJN
2.047
Baten
Investeringen
Wijzigingen VJN
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
786
1.440
0
0
1.440
1.461
-21
0
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: Breed invoeren van dynamische reisinformatie Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
2.1. Bij 1500 haltelocaties (= 50% van alle OV-knooppunten en drukke haltes) wordt uiterlijk eind 2009 dynamische reisinformatie geboden (binnen de concessiegebieden van
Realisatie 2009
1500
0
de provincie)
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Bij 1500 haltelocaties (= 50% van alle OV-knooppunten en drukke haltes) wordt uiterlijk eind 2009 dynamische reisinformatie geboden In 2009 zijn met beide vervoerders convenanten afgesloten over de benodigde data-aanlevering en is een uitgebreid communicatieplan tot stand gekomen. Verder zijn een ketentest en een praktijktest succesvol uitgevoerd. De bevindingen uit deze testen leiden nog tot enige technische aanpassingen, bijvoorbeeld voor correcte dataverwerking door vervoerders en de vormgeving van de haltevertrekstaten. Ook is gewerkt aan het aanvragen van de benodigde elektra-aansluitingen, met bijbehorend leveringscontract voor de knooppuntdisplays. De planning van de start van de uitrol is verschoven van het najaar 2009 naar het einde van het eerste kwartaal 2010. Dit is gedaan om vervoerders voldoende tijd te geven de technische aanpassingen naar aanleiding van de tests zorgvuldig uit te kunnen voeren. Daarnaast neemt de aanvraag van elektraaansluitingen meer tijd in beslag dan voorzien.
74
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.238
6.925
-25
-2.000
4.900
3.911
989
0
3.300
0
0
3.300
3.300
0
Lasten Ten opzichte van de raming voor dit jaar is € 0,9 mln minder uitgegeven. In de kasritmes van het meerjarige project dynamische reisinformatie (DRIS) was slechts een klein restant voorzien in het jaar 2010. Op het moment van opmaken van de Najaarsnota was nog de planning om de testen van de DRIS tijdig af te ronden en derhalve het project dit jaar nagenoeg gereed te hebben. De onderuitputting betreffende DRIS wordt derhalve veroorzaakt door een verschuiving in de tijd (vertraging dus) over de jaargrens heen in de uitrol van de haltedisplays.
Regulieren taken De stichtingen Mobiliteit op Maat (MOM) en Vervoerscoördinatiecentrum Zuid-Holland Zuid hebben in 2009 een subsidie ontvangen voor hun activiteiten. Met beide stichtingen zijn definitieve afspraken gemaakt voor de aanpak van de subsidiëring in de periode 2009 tot en met 2011. Per 1 januari 2012 eindigt de subsidiëring. De beide stichtingen hebben zich in 2009 gericht op onder andere de MOM aanpak mobiliteitsmanagement Bio Science Park in Leiden en de jaarlijkse fietsactie.
75
Middeleninzet programma 2 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 2 levert een nadelig resultaat voor bestemming op van € 13,6 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie en investeringen.
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
bedragen x € 7A
Lasten
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 309.187 -7.148
271.150
302.598
16.084
-16.643
302.039
17.623
22.647
7.724
-9.184
21.187
20.761
426
210 Ontwikkelen buscorridors
129
148
-34
-13
101
102
0
210 Uitbreiden regionaal netwerk hoogwaardig openbaar vervoer 210 Uitbreiden OV over water
840
1.076
188
-37
1.227
1.055
173
165
195
-11
-11
172
172
1
210 Strikte milieueisen opnemen in concessies aan OV 220 Uitbouwen van Dynamisch Verkeersmanagement 220 Bevorderen goederenvervoer over water 220 Uitbreiding fietsroutes en fietspaden 220 Versterken regionaal wegennet 230 Het bevorderen van ketenmobiliteit 230 Breed invoeren van dynamische reisinformatie Reguliere Taken
904
5.525
114
-2.497
3.141
2.810
332
1.867
1.481
695
20
2.196
1.916
281
922
667
796
-13
1.450
1.390
60
2.044
4.121
5.291
-4.000
5.413
6.971
-1.559
6.470
2.364
563
-625
2.303
2.160
143
2.047
144
148
-9
283
276
7
2.238
6.925
-25
-2.000
4.900
3.911
989
253.526
279.951
8.360
-7.459
280.852
288.426
-7.574
Baten
106.536
111.212
13.834
-2.454
122.592
116.032
-6.560
Speerpunten
4.692
3.300
70
195
3.565
3.492
-73
0
0
70
0
70
70
0
14
0
0
0
0
0
0
0
0
0
195
195
122
-73
4.678
0
0
0
0
0
0
0
3.300
0
0
3.300
3.300
0
101.844
107.912
13.764
-2.649
119.027
112.539
-6.488
-164.614
-191.387
-2.250
14.190
-179.447
-193.156
-13.709
Pg
Pg
Speerpunten
220 Uitbouwen van Dynamisch Verkeersmanagement 220 Bevorderen goederenvervoer over water 220 Uitbreiding fietsroutes en fietspaden 220 Versterken regionaal wegennet 230 Breed invoeren van dynamische reisinformatie Reguliere Taken
Resultaat voor bestemming
76
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten
€
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ (
n
Onderhouden provinciale wegen Door scopewijzigingen in projecten en het naar voren halen van projecten zijn de beschikbare middelen overschreden. Het treffen van aanvullende verkeersmaatregelen, het verwijderen van teerhoudend asfalt (extra stortkosten) en het aanbrengen van extra asfalt door de weersomstandigheden hebben geleid tot meerkosten. Het betreft voornamelijk onderhoud en reparatie aan de N218b, de N206c en de N470a.
€ 9
n
Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur # Het dagelijks beheer aan de wegen heeft een nadelig resultaat van € veroorzaakt door hogere kosten voor intensieve gladheidbestrijding en veel schade aan de wegen. De provincie heeft in 2009 meer te maken gehad met incidentmanagement, dat wil zeggen de weg na een incident zo snel mogelijk vrijmaken voor het verkeer. De reparatie- en onderhoudsbestekken voor de verkeersregelinstallaties zijn hoger uitgevallen. De iepenziekte heeft geleid tot extra kosten op de groenbestekken. # Het dagelijks beheer aan de vaarwegen heeft een nadelig resultaat van € " veroorzaakt door hogere kosten voor de reparatie- en storingsbestekken voor bruggen. Ook de inhuur van brugwachters viel hoger uit.
€
v
Realisatie Infrastructuur De provincie verstrekt als uitvoerder van de Brede Doeluitkering (BDU) onder meer subsidies aan provinciale infrastructuurprojecten. Ten opzichte van het in de BDU geraamde bedrag is een bedrag van € 2 mln minder aan provinciale infrastructuurprojecten toegekend. Een bedrag van € " mln is geraamd voor de aanleg van een fietstunnel onder de N209 Verbreding Bergschenhoek. Dit werk is dit jaar niet uitgevoerd.
€ "
n
Kapitaallasten
€ >
v
Concessiebeheer In de afgelopen jaren zijn telkens grote bedragen gereserveerd voor eventuele claims van de concessiehouders met betrekking tot niet compensabele BTW. Inmiddels is gebleken dat alle concessies door de inspecteur zijn vrijgesteld van BTW-afdracht over de ontvangen subsidies. Het in het bestedingsplan BDU voor dit onderwerp geraamde bedrag van € ( mln zal evenals een onderschrijding van € " n op de middelen voor sociale veiligheid binnen de BDU opnieuw worden ingezet.
€
v
Doorstroming op het vaarwegennet In 2009 is gestart met de voorbereiding van duurzame constructies voor vervanging van oevers. De daadwerkelijke uitvoering daarvan vindt plaats in 2010 en verdere jaren.
€
v
Programmacoördinatie Voor € 0,3 mln door lagere uitgaven Beleidsonderzoek DRM en voor een bedrag van € 0,8 mln voor Verkeersbeleid en Regionale Samenwerking. Van de lagere uitgaven voor EFFE € Verkeersbeleid betreft dit het laatste deel ad € -middelen
die in 2003 voor dit doel beschikbaar zijn gesteld. Een bedrag van € ,05 mln is door het later ingaan van de Bestuursovereenkomst OV-bureau Randstad niet uitgegeven. Het resterende voordelige verschil betreft diverse kleine meevallers.
77
€
n
Fietsroutes en fietspaden Dit betreft een onjuist geraamd bedrag onder de reguliere taak Fietsroutes. Via de Voorjaarsnota 2009 zijn alle fietspaden onder de speerpunten gebracht. Het bedrag dient dus feitelijk bij de raming van het speerpunt Fietspaden opgeteld te worden. De verantwoording
€
van de fietspaden is opgenomen bij de speerpunten in productgroep 220. n
Regievoering en Verkeersveiligheid Deze overschrijding betreft de infrastructurele verkeersveiligheidsprojecten die worden gedekt uit de BDU. Twee grote projecten uit 2008 zijn pas dit jaar bevoorschot. Deze lasten waren niet opgenomen in de exploitatie maar gereserveerd in de BDU-middelen, waaruit ze nu
€ "
€ "
€
worden onttrokken. v
Beheer CVV De bijdrage in de exploitatie van de Rijnstreek Hopper is € " mln lager uitgevallen dan in het BDU Bestedingsplan 2009 is geraamd. Genoemd bedrag betreft een onderschrijding van de Rijnstreek Hopper op de exploitatie 2007, waardoor € " mln van de verstrekte subsidie aan de provincie werd terugbetaald. Deze middelen blijven gereserveerd in de BDU.
v
Invoering OV Chipkaart % Deze onderschrijding betreft een saldo van een overschrijding van € " eleidsonderzoeken OV (extra inhuur van specialisten vanwege moeilijke aanbestedingstrajecten) en een onderschrijding van € 4 mln op de post OV Beleid BDU. Dit laatstgenoemde bedrag blijft gereserveerd in de BDU.
v
Bevorderen doorstroming OV % % Het verschil van € subsidiebeschikking voor het Station Sassenheim.
geraamd voor de realisatie van de spoorse kant (het station zelf) en de In totaal is € niet-spoorse kant (voorplein, parkeerplaatsen, ketenvoorzieningen etc.).
De beschikking is uiteindelijk € Baten Reguliere taken € 6
n
Apparaatslasten Dit betreft het surplus op de Projectmanagementopbrengsten op de apparaatslasten van P&P en DBI.
€
n
Realisatie Infrastructuur Een deel van de BDU-ontvangsten is overgeboekt naar de OVP BDU, omdat de uitgaven ten laste van de BDU-uitkering zijn achtergebleven bij de raming. Zie ook de toelichting bij de
€
lasten. v
Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur De provincie bedient bruggen voor derden. In 2009 zijn meer bijdragen van derden ontvangen.
78
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
126.109
283.806
-6.616
-57.489
219.701
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 204.166 15.535
74.989
146.325
-4.050
-21.773
120.502
121.840
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
bedragen x € 7A
Uitgaven Pg
Speerpunten
210 Ontwikkelen buscorridors
Rekening 2009
-1.338
295
2.600
0
-1.500
1.100
1.198
-98
8.535
28.500
0
-13.872
14.628
9.026
5.602
0
0
0
0
0
0
0
2.023
6.295
0
-37
6.258
3.547
2.711
3.765
26.123
1.000
-15.801
11.322
6.781
4.541
2.454
3.455
0
5.810
9.265
11.183
-1.918
57.132
77.912
-5.050
3.627
76.489
88.645
-12.156
786
1.440
0
0
1.440
1.461
-21
Reguliere Taken
51.119
137.481
-2.566
-35.716
99.199
82.326
16.873
210 Concessiebeheer
3.371
10.487
0
0
10.487
13.009
-2.522
210 Invoering OV-chipkaart
0
0
0
0
0
0
0
210 Bevorderen doorstroming OV
0
3.208
0
-3.040
168
0
168
1.130
4.833
0
0
4.833
2.194
2.639
210 Uitbreiden regionaal netwerk hoogwaardig openbaar vervoer 210 Strikte milieueisen opnemen in concessies aan OV 220 Uitbouwen van Dynamisch Verkeersmanagement 220 Bevorderen goederenvervoer over water 220 Uitbreiding fietsroutes en fietspaden 220 Versterken regionaal wegennet 230 Het bevorderen van ketenmobiliteit Pg
220 Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur 220 Programmacoördinatie
0
0
0
0
0
97
-97
0
600
0
0
600
332
268
16.277
69.338
-7.666
-16.699
44.973
36.859
8.114
220 Doorstroming op het vaarwegennet
9.779
13.101
0
-2.104
10.997
6.758
4.239
220 Onderhouden provinciale wegen
8.202
7.900
5.100
4.223
17.223
15.798
1.425
220 Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet 220 Fietsroutes en -paden
4.905
20.974
0
-11.056
9.918
7.279
2.639
220 Verkeersstudies 220 Realisatie infrastructuur
Inkomsten Pg
Speerpunten
210 Ontwikkelen buscorridors 210 Uitbreiden regionaal netwerk hoogwaardig openbaar vervoer 220 Bevorderen goederenvervoer over water 220 Uitbreiding fietsroutes en fietspaden 220 Versterken regionaal wegennet Pg
Reguliere Taken
210 Bevorderen doorstroming OV
7.456
7.040
0
-7.040
0
0
0
47.960
115.076
-3.012
-27.112
84.952
73.091
-11.861
40.816
51.796
-1.000
-962
49.834
51.893
2.059
0
90
0
0
90
0
-90
13.947
10.400
0
-1.655
8.745
8.999
254
43
0
0
0
0
26
26
1.864
0
0
1.125
1.125
0
-1.125
24.962
41.306
-1.000
-432
39.874
42.868
2.994
7.143
63.280
-2.012
-26.150
35.118
21.198
-13.920
0
0
0
0
0
0
0
79
Rekening 2008
Investeringen
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
bedragen x € 7A
220 Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur 220 Realisatie infrastructuur 220 Doorstroming op het vaarwegennet 220 Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet 220 Fietsroutes en -paden Saldo investeringen
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 0 -6
0
6
0
0
6
3.112
52.153
-2.012
-19.411
30.730
19.328
-11.402
0
0
0
0
0
381
381
2.302
6.135
0
-1.753
4.382
1.489
-2.893
1.730
4.986
0
-4.986
0
0
0
-78.149
-168.730
3.604
30.377
-134.749
-131.075
3.674
Investeringen Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Uitgaven
€
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 8,1
v
Realisatie infrastructuur De belangrijkste verschillen zijn: N207-Zuidwestelijke Randweg: door versnelde grondaankoop is € 3,4 mln meer uitgegeven dan begroot voor dit jaar. N209-Capaciteitvergroting Doenkade: lager kasritme van € doordat er langere tijd nodig was om tot het DO te komen. N218-Hartelbrug: lager kasritme van € ertraging in de opdrachtverlening en later starten van de werkzaamheden.
uitgestelde verwerking van N222-Verlengde Veilingroute: lager kasritme van € " grondaankopen (alle gronden inmiddels wel in bezit gekregen). Meevallende resultaten in de aanbiedingen van externe adviseurs en de verleggingen van kabels en leidingen naar 2010.
N442-Omleiding Hillegom: lager kasritme van € > proces is vertraagd door juridische procedures. Uitvoering start pas in 2010. C N209-Reconstructie knoop A13: de uitgaven blijven met € die nodig was om het DO op te stellen. € "
v
Doorstroming op het vaarwegennet De onderschrijding wordt veroorzaakt door vertraging in diverse investeringsprojecten. Het betreft groot onderhoud aan de Hartelbrug, vervanging oevers voor diverse trajecten en de nota Objectbediening (op afstand bedienen van de bruggen).
€ 2,6
€ "
v
Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur In 2009 is het vernieuwde steunpunt Bergambacht in gebruik genomen. De bouw van de overige steunpunten heeft vertraging opgelopen, doordat de aanbesteding langer heeft geduurd dan verwacht. Met de bouw van de overige steunpunten wordt begonnen in 2010.
v
Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet In 2009 zijn middelen geraamd voor projecten die vertraging hebben opgelopen. Het betreft een bijdrage voor verkeersveiligheidsmaatregelen aan de N448a, de rotonde N210/N207/ N478 (Bergambacht), de N215 (Melissant Dirksland) en de rotonde Brielseweg (Westvoorne).
80
€ "
n
Concessiebeheer In 2009 heeft er een vervroegde aflossing van de balansvordering op het BOR plaatsgevonden. Hierdoor is bij deze reguliere taak het budget met € " reden. De totale investeringen infrastructuur zijn binnen het budget gebleven.
€ 1,9
v
Onderhouden provinciale wegen De uitvoering van het grootonderhoud aan de provinciale wegen is voordeliger uitgevallen. De belangrijkste reden daarvoor is dat de bestemmingsplanwijziging in relatie tot de N496 nog niet rond is. Als gevolg daarvan kon het grootonderhoud voor deze provinciale weg niet in 2009 starten.
Inkomsten € " >
n
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 1,4
n
Realisatie infrastructuur Project N209-Reconstructie knoop A13: de uitgaven blijven achter door de langere tijd die nodig was om het DO op te stellen. Hierdoor blijven ook de inkomsten met € 1,7 mln achter. N207-OTA N207/RW11: de bijdrage vanuit de BDU is ten onrechte voor dit jaar in zijn geheel geraamd. De bedragen voor OTA blijven in de BDU voor dit project wel gereserveerd. Dit betekent een nadelig kasritme van € #
N207-Zuidwestelijke Randweg: een bedrag van € raming pas in 2010 gerealiseerd. Dit omdat de declaratie naar de BDU pas kan worden ingediend na afronding van het project in 2010.
€ " >
€
n
Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet Doordat de uitgaven bij verschillende verkeersveiligheidsprojecten lager waren dan geraamd, was het niet mogelijk om de inkomsten te realiseren. Het betreft inkomsten voor de rotonde N209 (Benthuizenweg), N215 (Melissant Dirksland) en de kruising N444 op- en afrit A44.
v
Doorstroming op het vaarwegennet Het betreft een niet geraamde bijdrage van de gemeente Delft voor het beheer en onderhoud aan de Plantagebrug.
81
Maatschappelijk doel
1. Behoud van werkgelegenheid en bedrijvigheid door verbetering van bestaande bedrijventerreinen
Effectindicator Speerpunt
Aantal geherstructureerde hectares waarvoor UHBsubsidie is verleend
Prestatie-indicator
Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld Bedrijventerreinen Regionale strategieën en projectenlijst gereed
Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld 2. Behoud van werkgelegenheid en bedrijvigheid door aanleg nieuwe bedrijventerreinen
Aanleg nieuwe terreinen waarvoor UHBsubsidie is verleend
Nieuwe en/of geherstructureerde bedrijventerreinen
Aantal UHB/herstructureringsprojecten waar een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld
% UHB nieuwe bedrijventerreinen waar een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld
3. Toepassen van meervoudig en intensief ruimtegebruik bij herstructurering en aanleg nieuwe terreinen
% ruimtewinst, dat gehaald gaat worden bij gesubsidieerde UHBprojecten
HMC
82
Prioritaire HMC-projecten uitgevoerd
Maatschappelijk doel
Effectindicator Speerpunt
Prestatie-indicator
Voor elke cluster: Toename van het aantal marktgerichte samenwerkingsvormen Greenport: Glasareaal Greenport: Herstructurering glas-, bomen- en bollenareaal Greenport: Aanleg nieuw glasareaal Greenport: Aantal bindende afspraken met gemeenten over het aantal ha sanering van glas Greenport: Wegnemen knelpunten verkeerinfrastructuur Life&Health Science: Voorraad uitgeefbaar bedrijventerreinen Life&Health Science: Uitbreiding Leiden Bio Science Park in BVO 4. Versterken van de concurrentiekracht van de vier clusters (verbeterde aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt)
Het aantal opgeloste arbeidsmarktknelpunten in Zuid-Holland
4 Clusterprogramma's
Life&Health Science: Faciliteren ontwikkeling Medical Delta Life&Health Science: Faciliteren ontwikkeling industriële biotechnologie Water- & deltatechnologie: Onderzoek naar behoefte areaal natte bedrijventerreinen Transport & Logistiek: Behoefte havengerelateerde bedrijventerreinen accommoderen Voor alle clusters tezamen: door inzet van cofinanciering aantrekken additionele middelen van publieke en/of private partijen
Greenport: Het aantal projecten met een duurzaamheidselement Voor alle clusters tezamen: Het percentage subsidiemiddelen dat binnen de clusters wordt besteed Jaarlijks actualiseren knelpunteninventarisatie Voor alle clusters tezamen: Het Zuid-Hollandse percentage van het landelijk totaal aantal aangetrokken buitenlandse kennisintensieve en R&D bedrijven
Voor Jong Ondernemen: Het aantal gestarte studentenbedrijven Voor het ondernemersklankbord: het aantal additionele ondernemerscontacten 83
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Voor de clusters Water- & Deltatechnologie, Transport & Logistiek en Greenports: een productiviteitsgroei van minimaal 2% 5. Versterken van de concurrentiekracht van de vier clusters (meer en innovatievere ondernemers) en vrijetijdssector
Speerpunt
Prestatie-indicator
Innovatieprogramma
Aantal gerealiseerde pilotprojecten
Voor het cluster Life & Health Science: een continuering van de groei van het aantal werkzame personen (jaarlijks 3%)
Bestuurlijke afspraken vastgelegd met werkgevers, werknemers en onderwijs
Toeristische bestedingen + 10%
Oplossen arbeidsmarktknelpunten
Tenders subsidieregeling uitgevoerd
Gerealiseerde multiplier
Instrument regiometer ontwikkeld en actueel via het RIS beschikbaar
84
Programma 3 Een concurrerende, innovatieve en duurzame economie Missie "De provincie Zuid-Holland zet in op het bevorderen van de ruimtelijk economische ontwikkeling én op het versterken van de concurrentiekracht van de vier beeldbepalende clusters en vrijetijdseconomie" Conclusie Om herstructurering van verouderde bedrijventerreinen te stimuleren en ruimtewinst te behalen verleent de provincie UHB-subsidies (Uitvoeringssubsidie Herstructurering Bedrijventerreinen). In 2009 is voor 115 ha UHB-subsidie verleend, waarmee een ruimtewinst is behaald van 17%. Deze terreinen liggen vooral in de regio Rotterdam en Zuid-Holland Zuid. De doelstelling voor 2009 (200 ha) is daarmee niet behaald, maar de ambities voor de gehele collegeperiode kunnen gehaald worden. Reeds 80% van de doelstelling van 750 ha herstructurering van bestaande bedrijventerreinen is gehaald. Afgelopen jaar zijn geen UHBsubsidies verleend voor nieuw te realiseren bedrijventerreinen. Deels komt dit door aangescherpt beleid van de provincie en deels door de economische crisis. De provincie Zuid-Holland heeft besloten prioriteit te geven aan het herstructureren van bestaande bedrijventerreinen boven de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen. In 2009 is maar 20 ha nieuw bedrijventerrein uitgegeven. Het Interprovinciaal Overleg, het Rijk en de Vereniging Nederlandse Gemeenten hebben in december 2009 het Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020 getekend. Met dit convenant vindt er een decentralisatie van rijkstaken en -middelen plaats. Het is daarmee een uitwerking van het Bestuursakkoord Rijk-provincies 2008-2011. In het convenant is een groot aantal afspraken vastgelegd over onder meer regionale samenwerking, herstructurering, ruimtewinst en kwaliteitsverbetering van bedrijventerreinen. De provincie Zuid-Holland heeft naar aanleiding van dit convenant een Convenant Duurzame Bedrijventerreinen ZuidHolland afgesloten tussen het georganiseerde bedrijfsleven, de Milieufederatie en de Regionaal Economische Overleggen. In dat convenant zijn afspraken vastgelegd over planning en beheer van duurzame bedrijventerreinen. Als onderdeel van het provinciaal instrumentarium om de concurrentiekracht van de vier stuwende economische clusters te versterken, ondersteunt de provincie projecten die de geconstateerde arbeidsmarktknelpunten verminderen. In 2009 is in dat kader voor ruim € subsidie verleend aan (meerjarige) projecten. De provincie werkt hierin samen met primair verantwoordelijke partijen als sociale partners en het onderwijs. De provincie functioneert hierbij als aanjager en ondersteunt alleen die projecten die een project-, tijds- of schaaleffect hebben. Voor iedere euro die de provincie investeert, investeren primair verantwoordelijke partijen er drie. Hiermee komt in totaal € 16 mln beschikbaar voor het oplossen van arbeidsmarktknelpunten die de ambitie van de provincie (het versterken van de concurrentiekracht) in de weg staan. Een aantal knelpunten op het gebied van externe veiligheid en geluid is het afgelopen jaar projectmatig opgelost, onder andere rangeerterrein Kijfhoek, De Straat (Dordrecht) en Oosteind (Papendrecht). Het uitvoeringsprogramma Geluid is vastgesteld en via de minister van VROM aangeboden aan de EU (verplichting uit kaderrichtlijnen Geluid). De gegevens over de toeristische bestedingen in 2009 zijn nog niet bekend. Het aantal toeristische vakanties in 2009 in Zuid-Holland is sterk toegenomen, echter de bestedingen bleven achter bij deze toename. In 2010 zal moeten blijken of de collegeambitie van een groei van 10% in bestedingen deze collegeperiode zal worden gehaald.
85
Wat hebben we bereikt? Maatschappelijk doel
1. Behoud van werkgelegenheid en
Indicator
1.1. Aantal geherstructureerde hectares waarvoor UHB-
bedrijvigheid door verbetering van bestaande bedrijventerreinen (tegen-
subsidie (Uitvoering Herstructurering Bedrijventerreinen) is
gaan verrommeling, duurzame inrichting)
verleend7
2. Behoud van werkgelegenheid en bedrijvigheid door aanleg nieuwe bedrijventerreinen
Doelstelling
Realisatie
2009
2009
zie toelichting
200
115
zie toelichting
85
0
zie toelichting
10%
in 2008
2
2
in 2008
2%
<2%
in 2008
3%
3%
in 2007 100
105
95
Nulmeting
2.1. Aanleg nieuwe terreinen waarvoor UHB-subsidie is verleend8
voor schuifruimte herstructurering, compensatie transformatie en autonome groei 3. Toepassen van meervoudig en intensief ruimtegebruik bij herstructurering en aanleg nieuwe
3.1. % ruimtewinst, dat gehaald
17 %
gaat worden bij gesubsidieerde UHBprojecten
terreinen 4. Versterken van de concurrentiekracht van de vier clusters (verbeterde aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt) 5. Versterken van de concurrentiekracht van de vier clusters (meer en innovatievere ondernemers) en de vrijetijdssector
4.1. Het aantal opgeloste arbeidsmarktknelpunten in Zuid-Holland9
5.1. Voor de clusters Water- & Deltatechnologie, Transport & Logistiek en Greenports: een productiviteitsgroei van minimaal 2% 5.2. Voor het cluster Life & Health Sciences: een continuering van de groei van het aantal werkzame personen (jaarlijks 3%) 5.3. Toeristische bestedingen (+10% in collegeperiode, waardoor groei werkgelegenheid wordt bewerkstelligd)
7 Exclusief agrocomplex in project Boskoop. 8 In 2008 zijn geen UHB-aanvragen ingediend voor nieuwe terreinen. Voor de komende jaren worden nog wel aanvragen verwacht. 9 Zoals weergegeven en jaarlijks geactualiseerd in het convenant dat afgesloten is tussen de PZH, de drie Zuid-Hollandse RPA’s en de kennisalliantie.
86
Verantwoording indicatoren van maatschappelijke doelen 1.1. Aantal geherstructureerde hectares waarvoor UHB-subsidie (Uitvoering Herstructurering Bedrijventerreinen) is verleend In 2009 is aan in totaal 115 ha herstructureringsprojecten UHB-subsidie toegekend. Hiermee wordt de doelstelling voor 2009 niet gehaald, maar in de uitvoering van het collegeprogramma ligt de provincie nog op koers. In voorgaande jaren waren er meer subsidieaanvragen en zijn er aan meer projecthectares subsidies toegekend. Op dit moment is tijdens deze collegeperiode vanuit de UHB financieel bijgedragen aan de herstructurering van circa 600 ha bedrijventerrein. Hiermee is ruim 80% van de doelstelling gehaald om tijdens deze collegeperiode door middel van UHB-subsidie bij te dragen aan de herstructurering van 750 ha bedrijventerrein. 2.1. Aanleg nieuwe terreinen waarvoor UHB-subsidie is verleend Er is in 2009, en tijdens deze gehele collegeperiode, nog geen subsidie toegekend aan de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Door aangescherpt beleid (de provincie geeft de voorkeur aan het herstructureren van bedrijventerreinen boven de aanleg van nieuwe terreinen) en de economische crisis (minder behoefte aan uitbreidingsruimte) zijn er door gemeenten geen subsidieaanvragen ingediend voor de ontwikkeling van nieuwe terreinen. 3.1. % ruimtewinst, dat gehaald gaat worden bij gesubsidieerde UHB-projecten Over de projecten waaraan in 2009 UHB-subsidie is toegekend zal 17% ruimtewinst worden behaald. Hiermee wordt de doelstelling die voor het jaar 2009 is gesteld ruim overtroffen. De ruimtewinst over deze collegeperiode bedraagt gemiddeld 7%. Hierbij moet worden opgemerkt dat een ondersteunend project met een te realiseren ruimtewinst van in totaal 42 ha niet is meegenomen. Indien dit project wel wordt meegenomen, bedraagt de gemiddelde ruimtewinst 14%. 4.1. Het aantal opgeloste arbeidsmarktknelpunten in Zuid-Holland In 2009 heeft er één subsidietender plaatsgevonden. Er zijn 29 meerjarige projecten gehonoreerd. De eindresultaten van deze projecten worden eind 2012 opgeleverd. De bijdragen die de projecten hebben geleverd aan de op te lossen arbeidsmarktknelpunten en welk vliegwiel de provincie op gang heeft gebracht kunnen op dat moment worden vastgesteld. Tot die tijd wordt de voortgang van deze projecten jaarlijks bewaakt en indien nodig zal er bijsturing plaatsvinden. De projecten hebben onder andere als doel bij te dragen aan het verbeteren van het imago van het economische cluster Transport en Logistiek en het verminderen van de tekorten op HBO-niveau in de economische clusters Water- en Deltatechnologie, de Greenports en Life & Health sciences. 5.1. Voor de clusters Water- & Deltatechnologie, Transport & Logistiek en Greenports: een productiviteitsgroei van minimaal 2% De doelstelling van 2% groei voor 2009 wordt niet gehaald (de exacte cijfers over 2009 komen pas later in 2010 beschikbaar). Als gevolg van de kredietcrisis en de daarop volgende recessie groeit de productiviteit voor de gehele economie maar mondjesmaat. Bedrijven verkochten in de loop van het jaar steeds minder goederen en diensten. Zij konden echter het aantal werknemers en de inzet van kapitaalgoederen zoals machines niet direct hierop aanpassen. Hierdoor kampten zij eind 2008 en in 2009 met een grote overcapaciteit. Arbeid en kapitaalgoederen werden onvolledig benut. Dit had een remmend effect op de productiviteitsgroei. Volgens het CPB is de arbeidsproductiviteit voor de gehele economie in 2009 met 2,5% gedaald. Er zijn echter wel verschillen tussen de clusters. Transport en Logistiek en Greenports hebben duidelijk meer last van de recessie dan Water- en Deltatechnologie.
87
5.2. Voor het cluster Life & Health Sciences: een continuering van de groei van het aantal werkzame personen Het cluster Life & Health Sciences kent in Zuid-Holland qua arbeidsplaatsen een gemiddeld jaarlijks groeipercentage van 3%.10 Met name Leiden en de Bollenstreek hebben een sterke groei van arbeidsplaatsen in de life sciences doorgemaakt. Dat is grotendeels te danken aan de ontwikkeling van het Leiden Bio Science Park. Er werken nu 5315 mensen op het Bio Science Park te Leiden. Daarmee is het doel gerealiseerd. 5.3. Toeristische bestedingen Trends laten zien dat 2007 een piekjaar is geweest. Een daling is daarna ingezet en ondanks de weer stijgende lijn (+ 4%) van 2008 naar 2009, wordt het niveau van 2007 niet gehaald. Ondanks de kansen vanuit de economische recessie (de verwachting is meer vakanties dichter bij huis), lijkt de 10% doelstelling vooralsnog een lastige opgave.
310 Versterken van (boven)regionale economische ontwikkeling Speerpunt: Afstemmen vraag en aanbod van schaarse ruimte voor werken Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
1.1. Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld
Actualisatie Uitvoeringsprogramma
ja
1.2. Regionale strategieën en projectenlijst gereed
Actualisatie projectenlijst
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld Het Actieprogramma Ruimte voor Economie is in 2008 vastgesteld. Het Uitvoeringsprogramma Ruimte voor Economie is in 2009 door GS vastgesteld. Eind 2009 is de tussenrapportage uitgebracht. 1.2. Regionale strategieën en projectenlijst gereed De regionale bedrijventerreinstrategieën en projectenlijsten zijn gereed en geactualiseerd. De regionale strategieën hebben als input gediend voor de prioritair te herstructureren bedrijventerreinen die zijn benoemd in het Uitvoeringsprogramma Ruimte voor Economie en dienen als basis voor het op te stellen Provinciaal Herstructureringsprogramma als uitwerking van het Convenant Bedrijventerreinen Rijk-IPOVNG. Het Convenant heeft voor wat betreft de herstructurering van bedrijventerreinen betrekking op de periode 2009-2020.
10 Bureau Louter, Economische Monitor Zuid-Holland 2009, p.107.
88
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
983
1.335
248
-51
1.532
1.177
355
0
10
0
0
10
6
-4
Lasten Er is sprake van een onderbesteding van € mln. Omdat afspraken met het Rijk snel gemaakt konden worden, kon een nader onderzoek naar vraag en aanbod van bedrijventerreinen achterwege blijven. Ten aanzien van kantoren was een nadere marktanalyse in relatie tot Stedenbaan niet nodig. Verder is een aantal uit te voeren werkzaamheden doorgeschoven naar het in 2010 op te stellen Provinciaal Herstructureringsprogramma. Hierdoor zijn de lasten achtergebleven met ruim € " mln. Daarnaast wordt € mln verklaard door een voordeel op de apparaatslasten.
Speerpunt: Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 2.1. Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld 2.2. Aantal UHB/herstructureringsprojecten waar een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld 2.3. % UHB nieuwe bedrijventerreinen waar een
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
monitoring
ja
2 (50 ha) 50%
2 (50 ha) 0%
beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Actieprogramma Ruimte voor Economie vastgesteld Het Actieprogramma Ruimte voor Economie is in 2008 vastgesteld. Het Uitvoeringsprogramma Ruimte voor Economie is in 2009 door GS vastgesteld. Het uitvoeringsprogramma loopt van 2008-2011. 2.2. Aantal UHB/herstructureringsprojecten waar een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld Beeldkwaliteit komt bij de uitvoering van alle UHB-projecten op een bepaalde manier aan de orde. Conform de doelstelling is bij de UHB-projecten Boonsweg te Binnenmaas en Haven-Zuid te Alblaserdam een beeldkwaliteitsplan opgesteld. 2.3. % UHB nieuwe bedrijventerreinen waar een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld Er is geen UHB-subsidie toegekend aan de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Realisatie over 2009 is daarom niet van toepassing. Door aangescherpt beleid (de provincie geeft de voorkeur aan het herstructureren van bedrijventerreinen boven de aanleg van nieuwe terreinen) en de economische crisis
89
(minder behoefte aan uitbreidingsruimte) zijn er door gemeenten geen subsidieaanvragen ingediend voor de ontwikkeling van nieuwe terreinen.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.223
2.917
24.364
-5.998
21.283
7.303
13.979
0
0
0
960
960
960
0
Baten
Lasten Er is sprake van een onderbesteding van € 14 mln. Voor het project alternatieve locatie Hoeksche Waard is de bestuursovereenkomst pas eind 2009 ondertekend, waardoor de beschikbare middelen (exploitatiebudget van € > mln voor Nieuw Reijerwaard, investeringsbudget van € mln voor Westelijke Dordtse Oever) niet zijn besteed. De subsidiebeschikkingen zullen pas in 2010 worden verleend. Een bedrag van € 4 mln heeft betrekking op UHB-subsidies. De projecten binnen UHB kennen doorgaans een meerjarig karakter. Een deel van de projecten kent echter een tragere uitvoering dan voorzien waardoor de bevoorschotting niet meer in 2009 heeft plaatsgevonden. In het kader van de planvorming van bedrijventerreinen zijn in 2009 minder subsidieaanvragen ontvangen dan op grond van het beschikbare subsidieplafond mogelijk was. Hierdoor is er € mln minder uitbetaald. Daarnaast is een aantal projecten in 2009 onvoldoende tot ontwikkeling gekomen. De ondersteuning wordt doorgeschoven naar 2010 in het kader van de uitvoering van het Convenant duurzame bedrijventerreinen Zuid-Holland.
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Uitgaven
0
0
0
8.000
8.000
0
8.000
Inkomsten
0
0
0
0
0
0
0
Uitgaven
Voor het project Westelijke Dordtse Oever is het investeringsbudget van € ontwikkeling en realisatie van het bedrijventerrein, niet besteed. Zie toelichting bij project alternatieve locatie Hoeksche Waard.
90
Speerpunt: Oplossen HMC-knelpunten Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 3.1. Prioritaire HMC-projecten uitgevoerd
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
7
6
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Prioritaire HMC-projecten uitgevoerd Het doel van de HMC-projecten is om ervoor te zorgen dat er weer voldoende geluidruimte komt om vergunningen te kunnen afgeven. In 2009 zijn zeven projecten op zeven prioritaire industrieterreinen van de totale knelpuntenlijst (100 knelpunten met provinciale bevoegdheid) gestart. Inmiddels zijn op zes industrieterreinen de knelpunten opgelost; hier kunnen bedrijven weer uitbreiden of zich vestigen. Het zevende project, industrieterrein ‘Aan de Noord’, zal naar verwachting in 2010 ‘van het slot’ komen. Begin 2010 komt een uitgebreide monitor van de knelpunten uit.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
617
742
-130
-10
602
527
75
0
0
0
0
0
0
0
Regulieren taken Het Regionaal economisch overleg (REO) functioneert goed en de samenwerking geeft een forse impuls aan de provinciale speerpunten als herstructurering en detailhandel. Tevens vindt in de REO’s afstemming plaats over het economisch beleid in de regio. Uitgangspunt bij detailhandelbeleid in het afgelopen jaar en de komende jaren is om de bestaande detailhandelsstructuur in de steden sterk te houden en als gevolg daarvan een terughoudende opstelling bij het vestigen van detailhandel op perifere locaties.
91
320 Ontwikkelen van kenniseconomie en sterke clusters Speerpunt: Verhoging toegevoegde waarde van de 4 geselecteerde clusters Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
3
3
5500 ha 50 ha 50 ha 2 over 50 ha
5200 ha 400 ha 0 ha 2 over 11 ha
1
2
3 jaar 10.000 m2
10 jaar 11.500 m
2
3
1
1
- Onderzoek naar behoefte areaal natte bedrijventerreinen
x
ja
- Behoefte havengerelateerde bedrijventerreinen accommoderen (aantal gerealiseerde businesscases)
2
2
Multiplier > 3
Multiplier 5,1
2
2
60%
68%
x
ja
> 30%
> 30%
170 130
99 158
1.1. - Voor elk cluster: een toename van het aantal marktgerichte samenwerkingsvormen -
Glasareaal Herstructurering glas-, bomen- en bollenareaal Aanleg nieuw glasareaal Aantal bindende afspraken met gemeenten over het aantal ha sanering van glas - Wegnemen knelpunten verkeersinfrastructuur - Voorraad uitgeefbaar bedrijventerrein (in aantal jaren uitgifte) - Uitbreiding Leiden Bio Science Park in BVO (inclusief ontsluiting OV) - Faciliteren (o.a. ruimtelijke) ontwikkeling Medical Delta (aantal door de 4 O's georganiseerde projecten) - Idem industriële biotechnologie (Science Port Holland)
- Voor alle clusters tezamen: door inzet van cofinanciering aantrekken additionele middelen van publieke en/of private partijen - Voor Greenports aanvullend: het aantal (innovatieve) projecten met een duurzaamheidselement - Voor alle clusters tezamen: het percentage subsidiemiddelen dat binnen de clusters wordt besteed - Jaarlijks actualiseren knelpunteninventarisatie - Voor alle clusters tezamen: het Zuid-Hollandse percentage van het landelijk totaal aantal aangetrokken buitenlandse kennisintensieve en R&D-bedrijven - Voor Jong Ondernemen: het aantal gestarte studentbedrijven - Voor het Ondernemersklankbord: het aantal additionele ondernemerscontacten
92
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. - Voor elk cluster: een toename van het aantal marktgerichte samenwerkingsvormen De prestatie is gerealiseerd. Via de programma’s Pieken in de Delta, de Clusterregeling, de EFROmiddelen alsook de inspanningen van de Kennisalliantie en de RPA’s (op het terrein van arbeidsmarkt en onderwijs), versterkt de provincie het organiserend vermogen in de vier clusters. Ook is in 2009 weer in elk van de afzonderlijke clusters een groot aantal marktgerichte samenwerkingstrajecten gestart. Het cluster Greenport scoort boven verwachting goed. - Glasareaal Het netto oppervlak aan glasareaal in 2008 in Zuid-Holland bedroeg 5200 ha. In 2009 is een onderzoek gestart naar de realisatie van 400 ha (nieuwe) glastuinbouw. Het gaat hier om zoeklocaties in Kaag en Braassem en Oostflakkee. In november is besloten dat verder onderzoek noodzakelijk is. Dit onderzoek moet aantonen of glastuinbouw op deze locaties landschappelijk uitvoerbaar en financieel haalbaar is. Een ruimtelijk besluit over een nieuwe duurzame glaslocatie laat daarmee op zich wachten. - Herstructurering glas-, bomen- en bollenareaal Binnen de drie Greenports Zuid-Holland wordt gewerkt aan een herstructureringsopgave van 4100 ha in totaal, waarvan 2800 ha glas. Bij herstructurering ligt in principe de verantwoordelijkheid bij de tuinbouwsector en de betrokken gemeenten. Gerichte inzet door de provincie is alleen gewenst als het bijdraagt in kwantiteit en kwaliteit van de Greenports en het zonder extra inzet van de provincie niet van de grond komt. Zodoende zijn in 2009 uitvoeringsovereenkomsten ondertekend om de projecten Boomafwatering (250 ha glas) en 4-B projecten Waalblok (150 ha glas) te herstructureren. - Aanleg nieuw glasareaal Zie toelichting bij glasareaal. - Aantal bindende afspraken met gemeenten over het aantal ha sanering van glas De provincie levert een aanzienlijke inspanning om de sanering van verspreid glas te versnellen. In 2009 zijn slechts voor een beperkt aantal hectares bindende afspraken gemaakt. Voor de sanering van 5 ha is een subsidiebeschikking afgegeven aan de gemeente Midden-Delfland, voor een totaal van circa 6 ha zijn principeverzoeken gehonoreerd voor toepassing van de Regeling Ruimte voor Ruimte. - Wegnemen knelpunten verkeersinfrastructuur De afgelopen periode is volop ingezet op het wegnemen van knelpunten in het wegennet. Hiervoor werden door het Rijk, via motie Koopmans, extra middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van (een deel van) de oostelijke rondweg Boskoop. Daarnaast is aan hetzelfde project een bijdrage geleverd in het kader van versnellingsprojecten Randstad Urgent. De provincie Zuid-Holland heeft ook een deel betaald van de uitvoering ervan. Voor het Westland is een Rijksbijdrage beschikbaar gesteld voor de Verlengde Veilingroute en betere ontsluiting van het glasgebied. - Voorraad uitgeefbaar bedrijventerrein (in aantal jaren uitgifte) De voorraad uitgeefbaar bedrijventerrein bedraagt tien jaar. Met de volledige ontwikkeling van het Rijnfront in Oegstgeest (5 ha), wordt dit in de toekomst nog verder verhoogd. - Uitbreiding Leiden Bio Science Park in BVO (inclusief ontsluiting OV) Het Leiden Bio Science Park is in 2009 uitgeroepen tot het beste bestaande bedrijventerrein in Nederland. Er is een aantal uitbreidingen gerealiseerd: Bio Partner 500 m2, Hal ellergy 6.000 m2 en het Sylvius terrein 5000 m2. Daarnaast is gestart met de uitbreiding van Accelerator. De doelstelling is daarmee gehaald.
93
- Faciliteren (onder andere ruimtelijke) ontwikkeling Medical Delta (aantal door de 4 O's georganiseerde projecten) Aan de Medical Delta (samenwerkingsverband van universiteiten, medische centra, bedrijven en researchinstellingen in Zuid-Holland) is een incidentele subsidie verstrekt. Het primaire doel is om het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe medische technologie te stimuleren en op de markt te brengen. De Medical Delta focust daarbij op drie specifieke onderzoeksgebieden (waar de Kennisalliantie zich richt op netwerkvorming en projectontwikkeling binnen het gehele cluster). De provincie heeft in juni 2009 samen met de gemeenten Leiden, Delft en Rotterdam en het consortium een samenwerkingsverklaring Medical Delta ondertekend om de ontwikkelingen te versnellen. - Idem industriële biotechnologie (Science Port Holland) De provincie draagt op verschillende manieren bij aan de verdere ontwikkeling van Science Port Holland (SPH). De weginfrastructuur (cruciaal voor de zich vestigende bedrijven) is inmiddels in uitvoering. Er is subsidie verleend voor een openbaar vervoerverbinding ter ontsluiting van het sciencepark, daarnaast is een financiële bijdrage ter beschikking gesteld voor verdere duurzame visieontwikkeling (planvorming) van SPH. De twee terreinen van SPH zijn in de provinciale structuurvisie specifiek aangeduid als 'kenniscentrum’. Via cofinanciering van het EFRO-project YES!Delft draagt de provincie bij aan startend ondernemerschap vanuit de Delftse kennisinstellingen. - Onderzoek naar behoefte areaal natte bedrijventerreinen Het onderzoek naar de behoefte aan areaal natte bedrijventerreinen is in concept gereed en daarmee is de prestatie gerealiseerd. De uitkomsten worden begin 2010 bekend gemaakt en worden betrokken bij de uitvoering van motie 178 Bedrijventerreinen en Binnenvaart. - Behoefte havengerelateerde bedrijventerreinen accommoderen (aantal gerealiseerde businesscases) De behoefte in Zuid-Holland is geïnventariseerd. In totaal zijn er twee businesscases (alternatieve locaties Hoeksche Waard Nieuw Rijerwaard en westelijke Dordtse oever) gerealiseerd en zijn er bestuurlijke overeenkomsten getekend tussen betrokken partijen. De uitvoering is in voorbereiding. - Voor alle clusters tezamen: door inzet van cofinanciering aantrekken additionele middelen van publieke en/of private partijen De gerealiseerde multiplier is 5,1 (bij elke euro die de provincie investeert wordt door andere publieke en private partijen € 4,1 bijgelegd). Daarmee is de prestatie ruim behaald. Met de investeringen zijn onder andere de volgende belangrijke projecten gerealiseerd. Op het Bio Science Park te Leiden is de bouw gestart van de Biopartner Accelorator in het bedrijfsverzamelgebouw voor innovatieve startende bedrijven. In de Greenports zijn projecten gefinancierd die het transport van de Greenport-producten (bloemen en groenten) vernieuwen door meer gebruik te maken van transport via rails en binnenvaart. - Voor Greenports aanvullend: het aantal (innovatieve) projecten met een duurzaamheidselement Gemeenten, provincies, waterschappen en tuinbouwsector in de Randstad besloten eind 2008 tot een pakket aan stimulerende maatregelen per greenport om een duurzaamheidsslag te maken op het gebied van energie-infrastructuur en water-infrastructuur, ook wel Transitie Greenports genoemd. Een concreet project hierbij is de verbetering van de ondergrondse ruimtelijke ordening, met als doel om afstemming plaats te laten vinden over het gebruik van de diepe ondergrond voor opslag van gietwater, warmte en koude. Tevens wordt er gewerkt aan een Masterplan ondergrondse energie-infrastructuur waarbij alle plannen worden gebundeld rondom water-, energie- en warmteactiviteiten onder de grond, zoals grondwatergebruik, aardwarmtegebruik en het aanleggen van energie-infrastructuur.
94
- Voor alle clusters tezamen: het percentage subsidiemiddelen dat binnen de clusters wordt besteed De prestaties zijn gehaald. 68% van de subsidiemiddelen is beschikt aan projecten ten behoeve van de economische clusters in Zuid-Holland. - Jaarlijks actualiseren knelpunteninventarisatie De arbeidsmarktknelpunten zijn in samenwerking met het Regionale Platform Arbeidsmarkt en de Kennisalliantie geïnventariseerd en ongewijzigd vastgesteld. - Voor alle clusters tezamen: het Zuid-Hollandse percentage van het landelijk totaal aantal aangetrokken buitenlandse kennisintensieve en R&D-bedrijven De gegevens van het WFIA over het aantal aangetrokken buitenlandse kennisintensieve en R&D-bedrijven over 2009 zijn vanaf juli 2010 beschikbaar. Het is daarom nu niet mogelijk aan te geven of de doelstelling is gerealiseerd. De absolute cijfers van 2007 en 2008 zijn wel beschikbaar. In 2007 zijn 34 buitenlandse kennisintensieve en R&D-bedrijven aangetrokken en in 2008 zijn er 19 buitenlandse kennisintensieve en R&D-bedrijven aangetrokken. - Voor Jong Ondernemen: het aantal gestarte studentbedrijven Het aantal gestarte studentbedrijven is met een realisatie van 99 (versus 170 gepland) achtergebleven bij de planning. Een belangrijke reden hiervoor is afnemende deelname van bepaalde scholen, onder meer vanwege een grotere tijdsdruk die de begeleidende docenten van de studentenbedrijven ervaren. - Voor het Ondernemersklankbord: het aantal additionele ondernemerscontacten De realisatie van het aantal additionele ondernemerscontacten door Stichting Ondernemersklankbord is met een realisatie van minimaal 158 hoger dan het geplande aantal van 130.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
7.707
12.318
10.072
-3.620
18.769
13.064
5.705
62
0
5.760
-3.507
2.253
1.263
-990
Lasten Het voordelig resultaat bij de lasten van € ( mln is voornamelijk veroorzaakt door: •
Cofinanciering projecten Pieken in de Delta: € " De provincie draagt via cofinanciering bij aan Pieken in de Delta projecten. Het gaat hier per definitie om majeure projecten: doorgaans meerjarig, gericht op samenwerking en met een ondergrens van € 0,5 mln. Vanwege het meerjarige karakter is de besteding van subsidiemiddelen als vanzelf ook verspreid over meerdere jaren. Hierdoor is € " mln van het subsidiebudget niet besteed. Omdat de cofinanciering wordt gedekt door een bijdrage uit de programmareserve wordt de bijdrage uit de
•
reserve overeenkomstig verlaagd. Clusterregeling: € In 2009 zijn minder subsidieaanvragen voor de clusterregeling ontvangen dan geraamd en daarmee minder eerste voorschotten verleend. Omdat de cofinanciering wordt gedekt door een bijdrage uit de H € programmareserve wordt de bijdrage uit de reserve met € het overlopend passief Clusterregeling PZH.
95
In 2009 zijn minder subsidieaanvragen voor de clusterregeling ontvangen, hierdoor is er minder beroep •
•
gedaan op de procesmiddelen voor de clusterregeling. Procesgeld clusterregeling: € Deze middelen dienen beschikbaar te blijven voor de uitvoering van de clusterregeling. In de Voorjaarsnota 2010 zal worden voorgesteld het bedoelde bedrag beschikbaar te stellen ten laste van de financiële ruimte. Technostarters Yes: € "
In de Begroting 2009 is abusievelijk € " mln geraamd wegens provinciale cofinanciering van het EFRO-subsidieproject Technostarters Yes. Deze middelen waren al in de Begroting 2008 opgenomen en maken deel uit van het totale bedrag van € mln dat voor EFRO-projecten beschikbaar is. •
Greenports Sanering glastuinbouw: € mln In 2009 zijn de verstrekte subsidies voor een aantal meerjarige projecten achtergebleven bij de eerdere verwachtingen. De middelen zijn derhalve niet volledig in 2009 besteed.
•
Project AquaReUse Overbuurtsche polder: € "" mln Voor dit project is een bedrag van € "" mln beschikbaar gesteld. Hiervan wordt een bedrag van € 0,16 mln ontvangen van derden. De partijen zijn eind 2009 nog in overleg om conform de Europese
•
richtlijnen de bijdrage van de provincie in te zetten. Een voordeel op de apparaatslasten van € .
Baten ) C Een nadelig resultaat bij de baten van € De bijdrage van derden in het project AquaReUse Overbuurtsche polder zijn in verband met een vertraging
€ niet ingezet. Dit leidt tot een verlaging van de baten met € ontvangen wegens bijdragen van derden aan projecten clusterregeling (zie ook onder lasten).
Speerpunt: Innovatieprogramma Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 2.1. Aantal gerealiseerde pilotprojecten
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2
2
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Aantal gerealiseerde pilotprojecten Het doel van het innovatieprogramma is om bestaande programma’s een impuls te geven op het gebied van duurzame innovatie. Dit moet uiteindelijk uitmonden in een aantal pilotprojecten. In 2009 zijn twee pilotprojecten opgezet. Het betreft het lokale warmtenetproject Ammerlaan/Pijnacker. Hierbij wordt in eerste instantie het gemeentelijke zwembad aangesloten op de warmtebronnen van Ammerlaan. Daarnaast is Plant One (voorheen Technopark) met steun van onder andere de provincie opgericht. Het betreft een proeftuin voor kleinere bedrijven binnen de chemische industrie om innovaties voor verduurzaming van processen te kunnen opschalen. In oktober heeft het Rijk de door de minister aangekondigde bijdrage van € 24 mln voor de duurzame ontwikkeling van de Zuidplaspolder bekrachtigd in een beschikking aan de ROZ Zuidplaspolder. Deze bijdrage is tot stand gekomen door inspanningen vanuit de partijen die verbonden zijn aan de ontwikkeling van de Zuidplaspolder en het actieprogramma.
96
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
987
745
-273
-7
464
337
127
Baten
10
0
0
0
0
0
0
Lasten Het innovatieprogramma is halverwege 2009 vastgesteld. De uitvoering van deze innovatieprojecten zijn hierdoor vertraagd. De middelen voor innovatie zijn derhalve niet volledig besteed.
Regulieren taken Het bevorderen van ondernemerschap kan worden overgelaten aan de Kamers van Koophandel, ondernemers en gemeenten; de provinciale activiteiten worden afgebouwd. Vanwege bestuurlijke toezeggingen continueert de provincie deze collegeperiode nog wel de subsidiëring van de platforms Stichting Ondernemersklankbord en Stichting Jong Ondernemen.
330 Opleiden van (toekomstige) beroepsbevolking Speerpunt: Het verminderen van de arbeidsmarktknelpunten Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Bestuurlijke afspraken vastgelegd met werkgevers, werknemers en onderwijs (over Doorstroom, Duale trajecten en Delen van kennis via convenantafspraken met de RPA’s en de KA) 1.2. Tenders subsidieregeling A&O uitgevoerd 1.3. Gerealiseerde multiplier 1.4. Instrument Regiometer ontwikkeld en actueel via het RIS beschikbaar
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x
ja
2 >2
1 4,2
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Bestuurlijke afspraken vastgelegd met werkgevers, werknemers en onderwijs De bestuurlijke afspraken zijn eind 2008 in het convenant Werkgeversgericht Arbeidsmarkt- en Onderwijsbeleid vastgelegd. In 2009 hebben er twee bestuurlijke overleggen plaatsgevonden waar de in de bijlage van het convenant benoemde arbeidsmarktknelpunten per economisch cluster zijn herbevestigd.
97
1.2. Tenders subsidieregeling A&O uitgevoerd De prestatie is feitelijk gerealiseerd. In 2009 is door middel van één subsidietranche aan 29 projecten een beschikking verleend. Om de administratieve lastendruk te verminderen en grotere projecten (conform programma PNS) te kunnen financieren is daarom gekozen om niet twee maar één subsidietranche open te stellen. 1.3. Gerealiseerde multiplier De gerealiseerde multiplier voor de (meerjarig) beschikte projecten 2009 is 4,2 (voor iedere euro die de provincie investeert wordt door het bedrijfsleven € 3,2 bijgelegd); daarmee is de prestatie ruim behaald. 1.4. Instrument Regiometer ontwikkeld en actueel via het RIS beschikbaar Het instrument is eind 2008 ontwikkeld en is in 2009 verfijnd en actueel gehouden. De regiometer is via de website van het RIS te benaderen.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
3.690
3.416
-391
-145
2.879
2.860
19
0
0
0
0
0
0
0
98
Middeleninzet programma 3 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 3 levert een voordelig resultaat voor bestemming op van € 17,5 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie en investeringen.
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
bedragen x € 7A
Lasten Pg
Speerpunten
310 Afstemmen vraag en
22.414
40.894
16.611
-9.930
47.574
26.932
20.642
15.207
21.472
33.889
-9.831
45.529
25.269
20.261
983
1.335
248
-51
1.532
1.177
355
1.223
2.917
24.364
-5.998
21.283
7.303
13.979
617
742
-130
-10
602
527
75
7.707
12.318
10.072
-3.620
18.769
13.064
5.705
987
745
-273
-7
464
337
127
3.690
3.416
-391
-145
2.879
2.860
19
7.207
19.422
-17.279
-99
2.045
1.663
382
aanbod van schaarse ruimte voor werken 310 Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren 310 Oplossen HMC-knelpunten 320 Verhoging toegevoegde waarde van de 4 geselecteerde clusters 320 Innovatieprogramma 330 Het verminderen van de arbeidsmarktknelpunten Reguliere Taken
Baten
97
47
5.723
-2.547
3.223
2.254
-969
Speerpunten
72
10
5.760
-2.547
3.223
2.229
-994
310 Afstemmen vraag en
0
10
0
0
10
6
-4
0
0
0
960
960
960
0
62
0
5.760
-3.507
2.253
1.263
-990
10 25
0 37
0 -37
0 0
0 0
0 25
0 25
-22.317
-40.847
-10.887
7.384
-44.351
-24.678
19.673
Pg
aanbod van schaarse ruimte voor werken 310 Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren 320 Verhoging toegevoegde waarde van de 4 geselecteerde clusters 320 Innovatieprogramma Reguliere Taken
Resultaat voor bestemming
99
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten € 20,2
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 0,2
v
Detailhandelsbeleid Het Koopstromenonderzoek heeft niet in 2009 plaatsgevonden. Naar verwachting zal dit onderzoek in 2010 worden uitgevoerd.
€
v
Actieprogramma Zuid-Holland onderneemt het Omdat het offertetraject niet meer in 2009 gereed is gekomen, zijn de middelen voor een deel van de opdrachtverlening voor de nieuwe Economische Agenda onbenut gebleven. Verder is het plan om de jaarlijkse uitgave van kerngegevens over Zuid-Holland, te weten ‘Zuid-Holland in vogelvlucht’, in een digitaal format uit te voeren in 2009 niet gerealiseerd. Hierdoor is het communicatiebudget voor economische zaken en bedrijven deels niet besteed.
€ 0,05
v
Regionaal economisch overleg De middelen voor de REO-secretariaten van de in regionaal verband samenwerkende gemeenten zijn gedeeltelijk onbenut gebleven omdat een aantal REO's hun secretariaatskosten niet hebben gedeclareerd bij de provincie.
Baten
€
n
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
Rekening 2008
Investeringen
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
bedragen x € 7A
Uitgaven Pg
Speerpunten
310 Stimuleren dat bedrijven
0
0
0
8.000
8.000
0
8.000
0
0
0
8.000
8.000
0
8.000
0
0
0
8.000
8.000
0
8.000
0
0
0
-8.000
-8.000
0
8.000
duurzaam kunnen functioneren Saldo investeringen
Investeringen Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Uitgaven
€
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
100
101
Maatschappelijk doel
1. Opvangen van de toenemende vraag in de jeugdzorg en een reductie van de wachtlijsten
Effectindicator Speerpunt
Prestatie
Terugdringen van de wachttijden naar 5 weken Wachttijd in weken voor geïndiceerd jeugdzorgaanbod
Uitbreiding van het aantal uren preventieve niet-geïndiceerde jeugdzorg Opvang van de toenemende vraag naar jeugdzorg
2. Handhaven afwezigheid wachttijden/-lijsten bij het AMK
3. Versterking sociale infrastructuur
Uitbreiding van de capaciteit van geïndiceerde jeugdzorg
Verbetering indicatiestelling en terugdringen bureaucratie binnen de jeugdzorg
Wachttijd in weken bij AMK
Gebundelde en vraaggerichte provinciale ondersteuningsstructuur
Versterking sociale infrastructuur
RAS-overeenkomsten met resultaatafspraken over preventief jeugdbeleid, cultuurparticipatie en sociale infrastructuur
Terugdringen van het aantal provinciale ondersteuningsorganisaties
4. Versterken culturele kwaliteit. Ontwikkeling en benutting van het culturele erfgoed voor recreatieve en toeristische doeleinden
Barometer culturele kwaliteit via jaarlijkse meting 10 indicatoren
In stand houden en ontwikkelen van molens en molencomplexen
Ontwikkelen van de waterlinies
102
Inlopen restauratieachterstand bij molens, uitvoering Deltaplan molens
Gebundelde inzet van middelen in samenhang met de uitvoering Agenda Vrijetijd
Programma 4 Maatschappelijke participatie Missie "De provincie Zuid-Holland wil dat iedereen sociaal en cultureel betrokken is bij de samenleving, hierbij is speciale aandacht voor diversiteit. De provincie richt zich in het bijzonder op de kansen voor jongeren om zich te ontplooien" Conclusie De provincie heeft als doel dat ieder kind in Zuid-Holland, ongeacht de culturele achtergrond of fysieke gesteldheid, de kans heeft zich goed te ontwikkelen. Voor de jeugdzorg staat daarbij het belang van de jeugdige voorop. Het dossier Jeugdzorg is een bewogen dossier geweest in 2009. Nadat de wachtlijsten voor jeugdzorg in de eerste twee kwartalen van 2009 stegen vanwege een sterk toegenomen vraag naar jeugdzorg, ontstond er een discussie met de minister over het nakomen van de afspraken tussen Rijk en provincies. De afspraak met het Rijk was immers om de wachtlijst per 31 december 2010 tot nul terug te brengen onder de voorwaarde van een bepaalde groeiprognose. Deze prognose was lager dan de daadwerkelijke groei in de eerste twee kwartalen. In het derde kwartaal daalde echter de vraag naar jeugdzorg en werden de extra inspanningen van de provincie om het aanbod jeugdzorg uit te breiden zichtbaar. De groei in 2009 bleef echter boven de afgesproken prognose met het Rijk. Daardoor waren er eind 2009 nog 18 wachtenden langer dan negen weken. Deze 18 wachtten omdat er voor hen nog niet de benodigde capaciteit voor handen was. Daarnaast wachtten er nog 48 cliënten omdat zij daar zelf om verzocht hadden. In 2009 is de evaluatie van de Wet op de Jeugdzorg gestart. In 2010 zal het Rijk met een reactie komen op dit rapport. De gevolgen voor het takenpakket van de provincie zijn nog ongewis en kunnen zowel verzwaring, verlichting of handhaving van dat pakket betekenen. Eind 2009 zijn met het Rijk afspraken gemaakt over het budget voor de jeugdzorg voor 2010 en 2011. De provincie weet nu voor de komende twee jaar waarop zij financieel en bestuurlijk kan rekenen en heeft de mogelijkheid om het zorgaanbod verder kwalitatief en efficiënt te ontwikkelen. Dit sluit aan op de invoering van de nieuwe financieringssystematiek, die gebaseerd is op een prijs per product, aangeboden hoeveelheid en resultaat. In 2009 is de basis gelegd voor deze systematiek. Verdere ontwikkeling van het systeem en de afrekening daarop zal in 2010 plaatsvinden. De provincie Zuid-Holland loopt wat betreft de invoering van deze systematiek ten opzichte van de rest van de provincies en grootstedelijke regio's voorop. Daarnaast zijn afspraken gemaakt over verdere innovatie binnen het domein van de jeugdzorg, alsmede afspraken over een snellere instroom, doorstroom en uitstroom in de jeugdzorg. De vervolgnotitie Maatschappelijke Participatie 2009-2012 is door PS vastgesteld. Daarmee zijn onder meer afspraken gemaakt over het fuseren van ondersteuningsorganisaties op het gebied van de sociale infrastructuur. De Stichting Netwerk Sociale Initiatieven en de Stichting Tympaan zijn gefuseerd tot één organisatie. Drie andere centra voor maatschappelijke ontwikkeling werken toe naar een fusie. De provincie geeft hiermee uitvoering aan de afspraken in het collegeprogramma om te komen tot vermindering van het aantal organisaties in het semi-publieke domein van maatschappelijke ontwikkeling. Met deze tweedelijnondersteuningsorganisaties is afgesproken te komen tot een cluster Jeugd en een cluster Sport. In de vorm van RAS’sen (Regionale Agenda Samenleving) zijn afspraken gemaakt met gemeenten over de ondersteuning van de uit te voeren taken in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Eerstelijnactiviteiten en subsidies daarvoor worden afgebouwd.
103
Het provinciale themajaar cultuur was in 2009 Limes en Fort Wierickerschans. In het kader daarvan is een aantal activiteiten georganiseerd om aandacht te vragen voor Fort Wierickerschans en de historische grens van het Romeinse Rijk, de Limes. De Limes is als linie gemarkeerd ter inspiratie van de ruimtelijke ordening en als trekpleister voor recreanten. Extra middelen zijn besteed aan het wegwerken van de restauratieachterstand bij vijftig molens in de provincie. De uitvoering van het Deltaplan molens ligt daarmee goed op schema.
104
Wat hebben we bereikt? Maatschappelijk doel
1. Opvangen van de toenemende vraag in de jeugdzorg en een reductie van de wachtlijsten ten opzichte van de termijn
Indicator
Doelstelling
Realisatie
2009
2009
9
9
9
0
0
0
Heroverwe-
Uitvoering
ja
ging rol en positie tweedelijn-
herstructurering
Nulmeting
1.1. Wachttijd in weken voor het geïndiceerde jeugdzorgaanbod
van 9 weken in 2007 tot 5 weken in 2011, waarbij rekening is gehouden met een toenemende vraag naar jeugdzorg in 2008 van 15% die in 2009 afvlakt naar 7,5% 2. Handhaven afwezigheid wachttijden/-lijsten bij het
2.1. Wachttijd in weken bij AMK
AMK 3. Versterking sociale infrastructuur onder andere met behulp van effectieve en vraaggerichte
3.1. Gebundelde en vraaggerichte provinciale ondersteuningsstructuur
ondersteuning door provinciale tweedelijnorganisaties
organisaties
4. Versterken culturele 4.1. Barometer culturele kwaliteit kwaliteit. Ontwikkeling en via jaarlijkse meting van benutting van het culturele 10 variabelen
110 (2007)11
114
144
erfgoed voor recreatieve en toeristische doeleinden
Verantwoording indicatoren van maatschappelijke doelen 1. Wachttijd in weken voor het geïndiceerde jeugdzorgaanbod De wachtlijst langer dan negen weken is per 1 januari 2010 teruggebracht tot 66 cliënten (per 1 januari 2009 was dit aantal 392). Voor het merendeel van deze cliënten geldt dat zij wachtten om redenen die bij henzelf lagen. Uiteindelijk wachtten op 1 januari 2010 18 cliënten omdat voor hen op dat moment geen passende capaciteit voorhanden was. 2. Wachttijd in weken bij AMK Het doel is gerealiseerd. Wachttijden bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) zijn onacceptabel. Ook in 2009 was er geen wachttijd voor hulp bij het AMK. De doelstelling om geen
11
Nulmeting barometer culturele kwaliteit op basis van weging van tien parameters (gemiddeld aantal omwentelingen per molen, reductie restauratieachterstand molens, percentage gemeenten met eigen archeologiebeleid, aantal voorgelegde archeologische rapporten, percentage goedgekeurde ruimtelijke plannen op culturele aspecten, percentage basisscholen resp. scholen voortgezet onderwijs met cultuur op het rooster, percentage kwaliteit gecertificeerde bibliotheken, gemiddeld wekelijks aantal voor doven ondertitelde tv-uitzendingen regionale omroep, aantal hits website CHS).
105
wachttijden te hebben bij AMK is net als voorgaande jaren gerealiseerd door middel van subsidieverlening afgestemd op het aantal aanmeldingen en uit te voeren onderzoeken. 3. Gebundelde en vraaggerichte provinciale ondersteuningsstructuur In 2009 is gestart met de herinrichting van de ondersteuningsstructuur. Met de tweedelijnondersteuningsinstellingen is afgesproken te komen tot een cluster jeugd (JSO), een cluster Wmo (PJ Partners, Meander en Stimulans) en ondersteuning op het terrein van sport (Sportservice ZH). De boekjaarsubsidies aan de eerstelijnondersteuningsinstellingen zijn in 2009 voor het laatst toegekend. Met de ondersteuningsinstellingen is de afspraak gemaakt dat zij uren ondersteuning leveren aan gemeenten/regio’s. Het jaar 2009 is ook gebruikt om gemeenten te stimuleren hun vraag voor 2010 verder te verhelderen. 4. Barometer culturele kwaliteit via jaarlijkse meting van 10 variabelen Het doel is gerealiseerd. Opvallende positieve ontwikkelingen binnen de tien variabelen zijn het aantal gerestaureerde molens (verdubbeld ten aanzien van 2008) en het aantal archeologische rapporten dat ter beoordeling aan de provincie wordt voorgelegd (gehalveerd).12 Daarnaast is het percentage goedgekeurde ruimtelijke plannen met voldoende aandacht voor culturele aspecten toegenomen (gestegen van 65% naar 72%) evenals het percentage van voor doven ondertitelde tv-uitzendingen op de regionale omroepen (gestegen van 75% naar 94%).
410 Realiseren van zorg voor jongeren Speerpunt: Jeugdzorg Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Uitbreiding van de capaciteit van geïndiceerde jeugdzorg conform de analyse van vraag en aanbod (kwantificering bij
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x
ja
37.000
37.000
x
ja
besluitvorming over Uitvoeringsprogramma Jeugd 2009) 1.2. Uitbreiding van het aantal uren preventieve niet-geïndiceerde jeugdzorg 1.3. Verbetering indicatiestelling en terugdringen bureaucratie binnen Bureau Jeugdzorg
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Uitbreiding van de capaciteit van geïndiceerde jeugdzorg conform de analyse van vraag en aanbod Door de jeugdzorgaanbieders zijn onder meer naar aanleiding van de analyse van vraag en aanbod werkplannen voor 2009 ingediend. Een nadere analyse, die ook was gebaseerd op het groeipercentage in de afspraak tussen Rijk en IPO, leerde dat er extra middelen noodzakelijk waren om eind 2009 de wachtlijst langer dan negen weken terug te brengen. Met extra middelen is in 2009 het zorgaanbod uitgebreid. De wachtlijst is op 1 januari 2010 nagenoeg weggewerkt. Wat betreft de afspraak over het aantal gebruikers in 2009 zijn 897 meer gebruikers gerealiseerd dan was afgesproken.
12
Doel is om het aantal door de provincie te beoordelen archeologische rapporten terug te dringen tot circa 300 (resteert het beoordelen van louter bovengemeentelijke aangelegenheden).
106
1.2. Uitbreiding van het aantal uren preventieve niet-geïndiceerde jeugdzorg Met de door de provincie beschikbaar gestelde middelen hebben gemeenten in het kader van de Regionale Agenda Samenleving (RAS) uren niet-geïndiceerde zorg ingekocht. De regionale inkoop bedroeg steeds het minimaal aantal afgesproken uren. Bij de verantwoording van de regio’s over 2009 zal blijken of ook daadwerkelijk het aantal uren door de jeugdigen is afgenomen. 1.3. Verbetering indicatiestelling en terugdringen bureaucratie binnen Bureau Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg ZH (en Haaglanden) heeft als eerste in Nederland het traject verbetering indicatiestelling afgerond en werkt volgens de methode die daaraan verbonden is. In 2009 is Bureau Jeugdzorg gestart met het herinvoeren van casemanagement en het regelen van wachtlijstbeheer om jeugdigen zo snel mogelijk te kunnen helpen aan de zorg waarvoor zij zijn geïndiceerd. In 2009 is vergroting van het aantal cliëntcontacturen gerealiseerd. De caseload voor de gezinsvoogdijmedewerker was in 2009 1:15 (in 2007/2008 was dit 1:17,5) en voor de medewerker jeugdreclassering 1:17 (in 2007/2008 was dit 1:22). Ook in 2009 was er geen wachtlijst voor hulp bij het AMK en was de doorlooptijd minder dan de landelijk gestelde 70 dagen.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
5.937
5.016
1.497
-48
6.465
6.310
155
0
0
0
0
0
0
0
Lasten ) % Er is sprake van een onderbesteding van € " apparaatslasten.
Regulieren taken Door de werkplannen van jeugdzorgaanbieders en de extra middelen is extra aanbod aan zorg gerealiseerd met als doel dat op 31 december 2009 geen jeugdigen langer dan negen weken op zorg wachten. Een tekort in capaciteit is nauwelijks meer aan de orde.
107
420 Een goed en op de vraag afgestemd zorgaanbod en bijbehorende sociale infrastructuur Speerpunt: Versterking sociale infrastructuur Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
1.1. RAS-overeenkomsten met resultaatafspraken over preventief jeugdbeleid, cultuurparticipatie en sociale infrastructuur
9
9
1.2. Terugdringen van het aantal provinciale
x
ja
ondersteuningsorganisaties
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. RAS-overeenkomsten met resultaatafspraken over preventief jeugdbeleid, cultuurparticipatie en sociale infrastructuur Met alle RAS-regio’s zijn afspraken gemaakt over het minimaal in te kopen aantal uren niet-geïndiceerde preventief jeugdbeleid, activiteiten cultuurparticipatie (excl. RAS Rijnmond) en vraaggerichte ondersteuning door provinciale steunfunctieorganisaties. 1.2. Terugdringen van het aantal provinciale ondersteuningsorganisaties In 2009 is gestart met de herinrichting van de ondersteuningsstructuur. Met de tweedelijnondersteuningsinstellingen is afgesproken te komen tot een cluster jeugd (JSO), een cluster Wmo (PJ Partners, Meander en Stimulans) en ondersteuning op het terrein van sport (Sportservice Zuid-Holland). De boekjaarsubsidies aan de eerstelijnondersteuningsinstellingen zijn in 2009 voor het laatst toegekend. Men ontving daarbij 5% extra en een vrij besteedbare ruimte van het toegekende budget om daarmee activiteiten te organiseren om andere subsidiënten te verkrijgen.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
0
0
16.550
306
16.856
16.627
229
Baten
0
0
0
0
0
46
46
Lasten
Er is sprake van een onderbesteding van € " voornamelijk veroorzaakt doordat extra activiteiten van de Stichting Tympaan Instituut zijn overgenomen door Zorgbelang Zuid-Holland. Hierdoor is een bedrag van € 0,2 mln vrijgekomen.
108
Regulieren taken Naar aanleiding van het rapport inzake het beleid van Zorgbelang ZH hebben GS een notitie opgesteld met aanbevelingen voor het opstellen van een werkplan respectievelijk meerjarenplan 2010 e.v. Voorts zal de ondersteuning van cliëntraden in de jeugdhulpverleningsinstellingen door Zorgbelang plaatsvinden. Volgend uit het besluit Maatschappelijke participatie zijn afspraken gemaakt met provinciale ondersteuningsinstellingen en RAS over de inzet van activiteiten op basis van de prestatievelden in het kader van Wmo, innovatie en back-office activiteiten. Ten aanzien van eerstelijnorganisaties zijn afspraken gemaakt inzake de beëindiging van de provinciale subsidie.
430 Versterken van culturele kwaliteit Speerpunt: Molenbeleid Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
28 molens
45 molens
1.1. Door molentechnische advisering en uitvoering van het Deltaplan molens inlopen van de restauratieachterstand bij molens Jaarlijkse reductie van het aantal molens op de urgentielijst bewerkstelligd
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. Door molentechnische advisering en uitvoering van het Deltaplan molens inlopen van de restauratieachterstand bij molens De prestatie is gerealiseerd. In totaal zijn 21 restauraties afgerond en is bij 24 molens de restauratie gestart.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.029
2.465
-92
1.329
3.702
3.660
42
0
0
0
0
0
0
0
109
Speerpunt: Themajaren cultureel erfgoed Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 2.1. Gebundelde inzet van middelen, in samenhang met de uitvoering Agenda Vrijetijd, door middel van themajaren (waarbij elk jaar de focus op een ander erfgoedaspect ligt)
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
Jaar van de Limes en de Wierickerschans
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Gebundelde inzet van middelen, in samenhang met de uitvoering Agenda Vrijetijd, door middel van themajaren De prestatie is gerealiseerd. Er zijn meer dan drie publieksevenementen georganiseerd die ruime aandacht in de lokale media hebben gekregen. Ook is de Limes als linie gemarkeerd met behulp van fietsroutes, bebording en kunstuitingen.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.243
3.066
57
-1.148
1.975
1.970
5
0
230
0
-230
0
5
5
Regulieren taken In het kader van samenwerkingsprojecten Den Haag en Rotterdam heeft in 2009 het project Meet the Maestro plaatsgevonden tijdens het International Film Festival Rotterdam (IFFR). In het afgelopen jaar is nadrukkelijk ingezet op de koppeling tussen bibliotheekbeleid en andere beleidsvelden als cultuurhistorie en cultuureducatie. In 2009 zijn voor het laatst de strandbibliotheken ondersteund. Een projectplan voor een nieuw innovatieproject, de stationsbibliotheek, is gerealiseerd. In het kader van de Wet op de archeologische monumentenzorg zijn over honderden archeologische rapporten adviezen aan derden verstrekt.
110
Middeleninzet programma 4 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 4 levert een voordelig resultaat voor bestemming op van € 0,7 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie.
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
bedragen x € 7A
Lasten
216.836
202.713
14.063
305
217.081
218.381
-1.300
13.047
13.440
15.118
439
28.998
28.566
432
5.937
5.016
1.497
-48
6.465
6.310
155
108
2.894
-2.894
0
0
0
0
2.730
0
0
0
0
0
0
0
0
16.550
306
16.856
16.627
229
430 Molenbeleid
2.029
2.465
-92
1.329
3.702
3.660
42
430 Themajaren cultureel
2.243
3.066
57
-1.148
1.975
1.970
5
203.789
189.272
-1.055
-134
188.083
189.815
-1.732
Baten
135.104
117.905
8.532
-178
126.259
128.199
1.940
Speerpunten
0
230
0
-230
0
52
52
420 Versterking sociale
0
0
0
0
0
46
46
0
230
0
-230
0
5
5
Reguliere Taken
135.104
117.675
8.532
52
126.259
128.147
1.888
Resultaat voor bestemming
-81.732
-84.808
-5.532
-483
-90.822
-90.182
640
Pg
Speerpunten
410 Jeugdzorg 410 Justitiële jeugdinrichting
13
420 Wonen, welzijn en zorg * 420 Versterking sociale infrastructuur
erfgoed Reguliere Taken
Pg
infrastructuur 430 Themajaren cultureel erfgoed
* 13 Dit speerpunt is in 2009 komen te vervallen.
111
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten
€
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 2,4
n
Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg De provincie Zuid-Holland financiert het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) op basis van de eindfinanciering. Om die reden heeft de provincie in totaal € " Bureau Jeugdzorg toegekend dan in de Begroting 2009 was geraamd. Daartegenover staat dat de provincie € >
€ 0,7
n
meer baten heeft ontvangen (zie de toelichting bij baten).
Jeugdzorgaanbod Ontvangst van extra rijksmiddelen (zie toelichting bij de baten) heeft geleid tot hogere lasten, te ? weten Landelijk aanbod: € ( -Hollands aanbod: € " C ## Verder was er sprake van een voordeel van € " van wachtlijsten.
€
v
Apparaatslasten
€ 0,2
v
Zorgvragersbeleid
v
I
•
Een overschrijding ad € " Zorgbelang Zuid-Holland van extra activiteiten van de Stichting Tympaan Instituut. Een onderschrijding op projecten zorgvragers van € is veroorzaakt doordat de
•
verwachte fusiekosten voor de nieuwe organisatie van Zorgbelang achterblijven bij de raming. Een onderschrijding op Regionale Zorgberaden van € vloeit voort uit de opheffing
•
€ 0,2
van de Regionale Commissie Gezondheidszorg Nieuwe Waterweg Noord. Beeldende kunst en vormgeving Betreft lagere subsidievaststelling voor bijdragen aan gemeenten voor Beeldende kunst en vormgeving. Zie ook de toelichting bij de baten.
€ 0,1
v
Cultuureducatie en cultuurparticipatie Betreft lagere lasten innovatiemiddelen cultuurparticipatie. Zie ook de toelichting bij de baten.
Baten Reguliere taken € 1,9
v
Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg Op basis van definitieve beschikkingen van het ministerie van Jeugd en Gezin van 16 december C C # 2009 heeft de provincie € >
€ 0,6
v
Jeugdzorgaanbod Op basis van definitieve beschikkingen van het ministerie van Jeugd en Gezin van 16 december
C C #
2009 heeft de provincie € € 0,2
n
Beeldende kunst en vormgeving Betreft lagere subsidievaststelling in het kader van de rijksbijdrageregeling Beeldende kunst en vormgeving (jaartal van afrekeningperiode).
€ 0,5
n
Cultuureducatie en cultuurparticipatie Betreft lagere subsidievaststelling in het kader van de rijksbijdrageregeling voor het Actieprogramma Cultuurbereik 2005-2008.
112
Maatschappelijk doel
Speerpunt
Prestatie
7000 woningen: - afspraken verwerkt in bestemmingsplannen - gerealiseerd Gebiedsontwikkeling 280 ha glas (200 nieuw en 80 herontwikkeling): - vastgelegd in bestemmingsplannen - gerealiseerd
120 ha (tot 2020) nieuw te realiseren bedrijventerrein: - vastgelegd - gerealiseerd
Zuidplaspolder
Restveen en Waterparel ontwikkelen, waaronder ca. 325 ha EHS Parallelle structuur A12 en Moordrechtboog: - afspraak gemaakt - uitgevoerd PPI Zuidplaspolder tracés: - vastleggen in MIRT, MPI en bestemmingsplannen - uitgevoerd
Project MER Rijnlandroute vastgesteld Oplevering Rijnlandroute
As Leiden-Katwijk
Planvorming RijnGouwelijn West afgerond Stimuleren realisatie groenblauwe structuur
Plan van aanpak Uitvoeringsorganisatie vastgesteld IODS Uitvoeringsorganisatie gestart met andere IODS-partijen
Onderzoek en lobby verbetering ontsluiting HWN-OWN en aansluiting N11 Vaststellen 7 uitvoeringsovereenkomsten Bedrijventerreinenstrategie vastgesteld Oude Rijnzone Recreatieve routen en groenstructuur (RodS): - besluitvorming afgerond - start realisatie
Volgens afspraak Randstad Urgent aanvraag middelen verbonden aan Nota Ruimte
113
Maatschappelijk doel
Speerpunt
Prestatie
Actieve grondverwerving 600 ha Realisatie 750 ha nieuwe natuur Inrichting (doorlopend en gefaseerd)
Integrale gebiedsvisie Delflandse kust opgesteld
Uitvoeringsplan opgesteld Kustontwikkeling PlanMER pilot Zandmotor opgesteld
Opstellen en vaststellen businesscase Hof van Delfland
Hof van Delfland
114
Programma 5 Integrale ruimtelijke projecten Missie “De provincie Zuid-Holland richt zich met zeven prioritarie projecten op de gebiedsontwikkeling en werkt hierbij samen met publieke en private partners. De provincie doet dit omdat ruimtelijke problemen vragen om een integrale aanpak om tot goede en duurzame oplossingen te komen. Deze bovensectorale aanpak vraagt wel om een zich ontwikkelende provincie die haar brede verantwoordelijkheid met andere bestuurslagen en betrokken maatschappelijke organisaties oppakt.” Conclusie Zuidplaspolder Voor het project Zuidplaspolder was 2009 een belangrijk jaar vanwege de planologische verankering van de diverse bestemmingen. Zo is de mogelijkheid voor het bouwen van 5600 van de 7000 beoogde woningen in bestemmingsplannen vastgelegd. Daarnaast is binnen de gemeente Zuidplas circa 70 ha van de geplande 200 ha voor nieuwe glastuinbouw aangewezen. Voor nieuw te realiseren bedrijventerrein is tot nu toe ongeveer 30 ha in een bestemmingsplan opgenomen. Voor een deel van de aan te leggen weginfrastructuur is het nog niet gelukt die vast te leggen in bestemmingsplannen. Voor de ontwikkeling van de groen-blauwe structuur zijn de eerste hectares verworven. As Leiden-Katwijk Aan de wens om de verstedelijking te concentreren binnen de As Leiden-Katwijk is in 2009 verder invulling gegeven. Daarvoor is het nodig dat zowel de Rijnlandroute als de RijnGouwelijn West gerealiseerd worden om de geplande woningbouw en economische ontwikkelingen in de regio Holland Rijnland bereikbaar te maken. Met het Rijk is afgesproken dat er een scan komt naar aanvullende financiering en dat de regio in overleg gaat met het Rijk om hieraan invulling te geven. De kosten-batenanalyse van de gebiedsontwikkeling wordt verdiept waarna de FES-procedure kan worden doorlopen. IODS De discussie in de Tweede Kamer over de A4 Delft-Schiedam heeft een gunstige afloop gehad. Er is op dit moment brede steun in het parlement voor het standpunt van de minister om te kiezen voor de aanleg van de A4 Delft-Schiedam in plaats van de verbreding van de A13. Naar verwachting zal begin 2011 de uitvoering starten van de A4. Op dat moment zal ook de uitvoering van de overige IODS-projecten door de provincie ter hand genomen worden. Het uitvoeringsgereed maken van de IODS-projecten levert een bijdrage aan het uitharden van dit draagvlak en het profileren van de provincie als gebiedscoördinator. Oude Rijnzone In 2009 zijn belangrijke stappen gezet in het programma Oude Rijnzone. De minister van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) heeft € 30 mln uit de Nota Ruimte Budget beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het programma. Dit bedrag dekt het grootste deel van het tekort op de businesscase. Andere bijdragen komen van de provincie en de betrokken gemeenten. De businesscase vormt het financiële kader en de basis voor de verdere uitwerking van het regionale programma. Er is een regionale bedrijvenstrategie vastgesteld door de Stuurgroep met afspraken over onder meer uitgifte en herstructurering van bedrijventerreinen. Aan het eind van 2009 is een Gemeenschappelijke Regeling opgesteld en vastgesteld in de Stuurgroep. De Gemeenschappelijke regeling wordt in 2010 door alle algemene besturen goedgekeurd. De uitvoering van het programma oude Rijnzone kan daarmee in 2010 echt van start gaan.
115
PMR Parallel aan de aanleg van Maasvlakte 2 en de uitvoering van projecten in het kader van Bestaand Rotterdams Gebied, werken de PMR-partners - waaronder de provincie Zuid-Holland - samen aan de planvorming, de uitvoering van de grondverwerving en de exploitatie van de deelprojecten van het Programma PMR/750ha. Daarbij heeft de vaststelling van het bestemmingsplan voor Buytenland vertraging opgelopen. Met de grondverwerving is wel voortgang geboekt; in 2009 is 19,2 ha verworven, waardoor de totaalstand waar overeenstemming over is bereikt, op 26,7 ha komt. Samenhangende gebiedsontwikkeling kust Over het algemeen zijn de projecten binnen het Kustprogramma volgens planning verlopen. Voor het
belangrijke onderdeel pilot Zandmotor is de financiering geregeld: van provinciezijde wordt € " D +J* bijgedragen en door het Rijk € -rapport voor de Zandmotor is in concept gereed gekomen. De integrale ontwikkeling van de Delflandse kust heeft een impuls gekregen met het vaststellen van de concept samenwerkingsagenda Stuurgroep Delflandse Kust. GS hebben de gebiedsvisie Delflandse Kust vastgesteld en opgenomen in de Provinciale Structuurvisie. Hof van Delfland De partners in het project Hof van Delfland hebben afspraken gemaakt over ieders inzet en ieders bijdragen aan de programmakosten. In opdracht van de Hof van Delflandraad is na de zomer de uitwerking van vier ruimtelijke thema's ter hand genomen en is gewerkt aan het opstellen van een ruimtelijke visie Hof van Delfland. Het is nog niet gelukt om te komen tot een businesscase Hof van Delfland. De discussie over formalisering van de bestuurlijke samenwerking heeft nog niet tot resultaat geleid; er bestaat wel overeenstemming over de huidige werkwijze van de Hof van Delflandraad.
116
Wat hebben we bereikt? Voor dit programma zijn geen outcome-indicatoren opgenomen. Voor de IRP's staat de hoe-vraag centraal. In de programma's 1 t/m 4 staat opgenomen wat de provincie gaat realiseren.
510 Stimuleren (boven)regionale gebiedsontwikkeling Speerpunt: Zuidplaspolder Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x vanaf 2011
ja vanaf 2011
(200 nieuw en 80 ha herontwikkeling) tot 2020: o vastgelegd in bestemmingsplannen o gerealiseerd
x vanaf 2011
ja vanaf 2011
1.3. 120 ha (tot 2020) nieuw te realiseren bedrijventerrein: o vastgelegd o gerealiseerd
x vanaf 2011
ja vanaf 2011
x
ja
x
nee
x
nee
1.1. De gemaakte afspraken over 7000 woningen tot 2020: o worden verwerkt in bestemmingsplannen o worden gerealiseerd 1.2. 280 ha klimaatbestendige glastuinbouwontwikkeling
1.4. Restveen en Groene Waterparel ontwikkelen, waaronder circa 325 ha EHS 1.5. MIRT-afspraak Parallelle Structuur A12 en Moordrechtboog en uitvoering hiervan 1.6. Provinciaal Project Infrastructuur Zuidplaspolder: tracés vastleggen in MIRT, MPI en bestemmingsplannen en uitvoeren
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. De gemaakte afspraken over 7000 woningen tot 2020 In 2009 zijn 5600 van de 7000 woningen in de bestemmingsplannen verwerkt. In 2010 start een, gezien de crisis, bescheiden realisatie. 1.2. 280 ha klimaatbestendige glastuinbouwontwikkeling (200 nieuw en 80 ha herontwikkeling) tot 2020 Voor zover gelegen in de gemeente Zuidplas is 200 ha nieuwe glastuinbouw in bestemmingsplannen opgenomen. De uitvoering is afhankelijk van de realisering van de Veilingroute. Waddinxveen stelt in 2010 haar bestemmingsplan met het resterende deel vast. De uitvoering zal ook daar afhankelijk zijn van de realisering Randwegen Waddinxveen. Het uitgangspunt is immers ‘eerst bewegen en dan bouwen’. 1.3. 120 ha (tot 2020) nieuw te realiseren bedrijventerrein In de bestemmingsplannen is tot nu toe 30 ha bedrijventerrein bestemd. Circa 55 ha is met wijzigingsmogelijkheid in het bestemmingsplan Zuidplas West opgenomen.
117
1.4. Restveen en Groene Waterparel ontwikkelen, waaronder circa 325 ha EHS De ontwikkelingen zijn in 2009 in gang gezet. De eerste hectares Groene Waterparel zijn verworven. 1.5. MIRT-afspraak Parallelle Structuur A12 en Moordrechtboog en uitvoering hiervan Omdat het door de provincie opgestelde MER Regionale Infrastructuur door de commissie MER als onvoldoende gekwalificeerd is beoordeeld, ontbreekt het benodigde ProjectMER-besluit. Het uitvoeringsbesluit kon daarom niet in 2009 worden genomen. Na lobby van de provincie is wel rijksfinanciering ad €
1.6. Provinciaal Project Infrastructuur Zuidplaspolder Door het diskwalificeren van de MER RI is het niet gelukt om de weginfrastructuur, op de veilingroute na, vast te leggen in bestemmingsplannen. Het bestemmingsplan Zuidplas Noord van Waddinxveen en het bestemmingsplan Gouweknoop zullen in 2010 inclusief de tracés worden vastgesteld. In het bestemmingsplan Gouweknoop zal het station Westergouwe met wijzigingsbevoegdheid worden opgenomen. De afgesproken fietspaden worden in de vastgestelde bestemmingsplannen mogelijk gemaakt.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.711
4.610
1.605
20
6.235
2.537
3.699
0
0
50
0
50
50
0
Lasten # C ) K De realisatie is ongeveer € ( Projectmanagementkosten Eind 2009 is een start gemaakt met het beter doorbelasten van kosten interne inzet op programma's en
projecten. Dit heeft geleid tot een overbesteding van € mee gehouden.
D # &
Aansluiting A20 Moordrecht @ + ) " In de Begroting 2009 is € waren afkomstig uit de vrijvallende kapitaallasten. De uitvoering van dit project is echter voorzien in 2010 (€ 3 mln) en 2011 (€ 1,1 mln) en als zodanig opgenomen in de Begroting 2010, met een bijdrage uit programmareserve 2.
118
Speerpunt: As Leiden-Katwijk Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
2.1. Project-MER Rijnlandroute vastgesteld 2.2. Oplevering Rijnlandroute 2.3. Planvorming RijnGouwelijn West afgerond
x na 2012 2010
nee na 2012 2010
2.4. Stimuleren realisatie groenblauwe structuur
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Project-MER Rijnlandroute vastgesteld Halverwege 2009 is een nieuwe invulling aan het proces gegeven (Besluit SC MKE 6 mei 2009). Om een goede organisatorische vervlechting tussen de Integrale Benadering Holland Rijnland en eerste fase MER mogelijk te maken, was het niet langer gewenst de twee processen parallel te laten verlopen. De afronding van de eerste fase MER voor de Rijnlandroute is opgehouden in afwachting van de resultaten van de Integrale Benadering Holland Rijnland en de besluitvorming daarover in het bestuurlijk overleg MIRT eind 2009. In dit overleg heeft het Rijk haar steun gegeven aan het provinciaal standpunt dat zowel de Rijnlandroute als de RijnGouwelijn West nodig zijn om de geplande woningbouw en economische ontwikkelingen in de regio Holland Rijnland mogelijk te maken. Er is een voorkeur voor het oplossingscluster ‘Zoeken naar Balans’ uit het rapport van de Integrale Benadering Holland Rijnland. Voor de Rijnlandroute houdt die keuze in dat daarmee ook een voorkeur is uitgesproken voor het N11-Westtracé. Samen met de regionale bijdrage is de steun van het Rijk niet voldoende om beide projecten in één keer te realiseren. Daarom onderzoekt de regio samen met het Rijk in de komende vijf maanden naar mogelijkheden om de uitvoering te faseren en om aanvullende financiering te vinden. De resultaten hiervan worden in het voorjaar van 2010 besproken. De rapportage over de eerste fase MER wordt nu in het eerste kwartaal van 2010 voorgelegd aan PS. 2.2. Oplevering Rijnlandroute De oplevering van de Rijnlandroute staat gepland voor na 2012. Op dit moment zijn er nog geen concrete resultaten te benoemen. 2.3. Planvorming RijnGouwelijn West afgerond In juni 2009 hebben PS een besluit genomen over het voorkeurtracé voor de RijnGouwelijn. De volgende stap is de Bestuursovereenkomst die in het eerste kwartaal voor 2010 wordt geagendeerd in PS. 2.4. Stimuleren realisatie groenblauwe structuur Dit is een doorlopende actie. De provincie heeft 20 ha RodS gereserveerd voor de inrichting van de bufferzone in Wassenaar in het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007-2013. In 2009 is gewerkt aan een overeenkomst met Wassenaar, die nog niet is afgerond. Dit heeft geen consequenties voor de verdere uitvoering. De afronding van het project is voorzien op 31 december 2013.
119
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
250
-125
1
126
131
-5
0
0
0
0
0
0
0
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Uitgaven
Wijzigingen NJN
181
Baten
Investeringen
Wijzigingen VJN
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
2.989
0
266
0
266
266
0
0
0
0
0
0
0
0
Inkomsten
Speerpunt: Integrale ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS) Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009 2010 2010
3.1. Plan van aanpak Uitvoeringsorganisatie vastgesteld 3.2. Uitvoeringsorganisatie gestart met andere IODS-partijen
Realisatie 2009 2010 2010
Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Plan van aanpak Uitvoeringsorganisatie vastgesteld In 2009 is gestart met het opstellen van een uitvoeringsagenda, de agenda is een voorfase van de Uitvoeringsorganisatie. Naar verwachting wordt het plan van aanpak in 2010 opgesteld en vastgesteld. 3.2. Uitvoeringsorganisatie gestart met andere IODS-partijen Met ingang van 2009 is er een regelmatig terugkerend overleg waarin alle projectleiders van de deelprojecten vertegenwoordigd zijn. In dit overleg worden afspraken gemaakt en wordt afgestemd over communicatie, uitvoering en samenhang van de verschillende projecten. Dit overleg is de voorloper van de Uitvoeringsorganisatie die in 2010 zal worden opgestart.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
0
3.500
-2.869
11
642
601
41
Baten
0
0
0
0
0
0
0
120
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Uitgaven Inkomsten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
347
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: Oude Rijnzone Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
4.1. Onderzoek en lobby verbetering ontsluiting HWN-OWN en
x
nee
aansluiting N11 4.2. Vaststellen 7 uitvoeringsovereenkomsten 4.3. Bedrijventerreinenstrategie vastgesteld
6 x
0 ja
2011 vanaf 2012
2011 vanaf 2012
x
ja
4.4. Recreatieve routes en groenstructuur (RodS): o besluitvorming afgerond o start realisatie 4.5. Volgens afspraak Randstad Urgent aanvraag middelen verbonden aan Nota Ruimte
Verantwoording prestatie-indicatoren 4.1. Onderzoek en lobby verbetering ontsluiting HWN-OWN en aansluiting N11 De lobby heeft opgeleverd dat de ontsluiting/aansluiting bij de vijf prioriteiten (programma Aansluitingen van de Samenwerkingsagenda Zuidvleugel) staat. Het onderzoek is gestart, maar nog niet afgerond in 2009. De uitkomst hiervan wordt verwacht in april 2010. 4.2. Vaststellen 7 uitvoeringsovereenkomsten Uitvoeringsovereenkomsten kunnen pas afgesloten worden als er een Gemeenschappelijke Regeling is vastgesteld. De besluitvorming over meer bindende samenwerking (Gemeenschappelijke Regeling) is in december 2009 in de stuurgroep Oude Rijnzone behandeld. Besluitvorming hierover is in de PSvergadering van maart 2010 voorzien. 4.3. Bedrijventerreinenstrategie vastgesteld De bedrijventerreinenstrategie Rijnstreek/Oude Rijnzone is vastgesteld met een aanvullend afsprakenkader Oude Rijnzone (stuurgroep Oude Rijnzone). 4.4. Recreatieve routes en groenstructuur (RodS) In 2008 is door PS besloten 20 ha RodS te reserveren voor de Oude Rijnzone. Inmiddels is binnen het project Oude Rijnzone een locatiekeuze gemaakt voor de 20 ha. Gemeenten zijn hierop aan de slag gegaan met planning, planologische procedures, verwervingsstrategie, inrichtingsplan en dergelijke. Dit loopt volgens planning om te voldoen aan de gestelde RodS-voorwaarden.
121
4.5. Volgens afspraak Randstad Urgent aanvraag middelen verbonden aan Nota Ruimte De aanvraag voor middelen is ingediend. Dit heeft in juni 2009 geresulteerd in een toekenning van € 30 mln van het Rijk.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
297
384
979
18
1.381
1.444
-63
Baten
-11
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: PMR 750 ha Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 5.1. Actieve grondverwerving 600 ha 5.2. Inrichting (doorlopend en gefaseerd)
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
40 vanaf 2013
10 2020
Verantwoording prestatie-indicatoren 5.1. Actieve grondverwerving 600 ha De prestatie is deels gerealiseerd. De voortgang van de grondverwerving past binnen de lange termijn planning. In 2009 is op een actieve wijze een vervolg gegeven aan de gesprekken met agrariërs en grondeigenaren in het kader van de minnelijke grondverwerving. De provincie heeft met nagenoeg alle van de 55 grondeigenaren in het gebied gesprekken gevoerd. Deze gesprekken hebben in 2009 geleid tot overeenkomsten voor een areaal van 10 ha. In totaal is daarmee 27 ha verworven. Daarnaast heeft de provincie voor een areaal van nog eens 10 ha bij vier grondeigenaren een contract in voorbereiding. Tevens heeft de provincie voor een oppervlakte van in totaal 131 ha biedingen uitstaan of biedingen in voorbereiding. Ambitie is dat deze in 2010 leiden tot overeenkomsten met betrokken grondeigenaren. 5.2. Inrichting Inzet van de provincie Zuid-Holland is om medio 2010 een door betrokken partijen gedragen inrichtings- en beheervisie vast te stellen. In 2009 zijn hier voorbereidende werkzaamheden voor verricht. Hierna volgt het in gezamenlijkheid opstellen van het inrichtings- en beheerplan. Vaststelling van het inrichtingsplan is gepland voor juli 2011. Vaststelling van het beheerplan is voorzien voor oktober 2011. De provincie streeft ernaar in 2013 te beginnen met de gefaseerde inrichting van landschapspark Buytenland, wat leidt tot een volledig ingericht landschapspark in 2020. In het najaar van 2009 zijn problemen ontstaan omtrent tijdige aanlevering van het bestemmingsplan door Albranswaard. De provincie heeft Albranswaard tot februari 2010 de tijd gegeven alsnog met een bestemmingsplan te komen, anders zal er een inpassingsplan gemaakt worden. Het gereed komen van het
122
bestemmingsplan is van invloed zowel op de planning van de grondverwerving als op de inrichting van de verworven gronden.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
10.798
16.408
1.254
126
17.788
18.997
-1.210
Baten
10.432
15.565
863
0
16.428
17.766
1.338
Lasten De realisatie is € 2 mln hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: Projectmanagementkosten Eind 2009 is een start gemaakt met het beter doorbelasten van kosten interne inzet op programma’s en D # projecten. Dit heeft geleid tot een overbesteding van € Begroting geen rekening mee gehouden. Eenmalige subsidie Albranswaard De gemeente Albranswaard is leidend in het opstellen en ontwikkelen van een bestemmingsplan waarin landschapspark Buytenland is opgenomen. Aangezien Albranswaard geen formele partner is in de overeenkomst PMR/750 ha hebben zij geen financiële middelen gekregen om de kosten van dit
bestemmingsplan te dragen. De provincie draagt voor een deel bij aan de kosten. In 2009 is dit € geweest. Baten
# C )
De realisatie is € dat bovengenoemde overschrijdingen aan de lastenkant geleid hebben tot een zelfde overschrijding aan de batenkant, aangezien vrijwel alle kosten van het programma gedekt worden uit de rijksbijdrage.
Speerpunt: Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 6.1. Integrale gebiedsvisie Delflandse kust opgesteld 6.2. Uitvoeringsplan opgesteld 6.3. Plan-MER pilot Zandmotor opgesteld
123
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x 2009
ja 2010
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 6.1. Integrale gebiedsvisie Delflandse kust opgesteld De prestatie is gerealiseerd. Voor de integrale gebiedsontwikkeling van de Delflandse kust is in samenwerking met alle betrokken organisaties een Gebiedsvisie opgesteld. De hoofdlijnen hiervan zijn in de concept PSV opgenomen. 6.2. Uitvoeringsplan opgesteld De prestatie is deels gerealiseerd. De bovengenoemde Gebiedsvisie wordt, conform planning, tot medio 2010 vertaald naar een uitvoeringsplan. Daarin worden projecten benoemd die vanaf 2010 op korte, middellange en lange termijn worden uitgevoerd. 6.3. Plan-MER pilot Zandmotor opgesteld De prestatie is gerealiseerd. De planvorming van de pilot Zandmotor loopt op schema. In december 2009 is het MER-rapport afgerond. Start van de uitvoering van de pilot wordt voorzien in het najaar van 2010.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.862
3.124
6.084
-1.181
8.027
8.022
5
0
0
0
0
0
0
0
Speerpunt: Hof van Delfland Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
7.1. Opstellen en vaststellen businesscase Hof van Delfland
Realisatie 2009
x
nee
Verantwoording prestatie-indicatoren 7.1. Opstellen en vaststellen businesscase Hof van Delfland De prestatie is niet gerealiseerd. In 2009 is een eerste aanzet gemaakt voor de businesscase Hof van Delfland op basis van bestaande projecten. De businesscase kan pas compleet worden gemaakt als de (nieuwe) opgaven goed zijn afgebakend. Daarvoor moet eerst een ruimtelijke visie worden opgesteld; dit zal in 2010 worden gedaan. In de Hof van Delflandraad is afgesproken dat parallel hieraan de businesscase in 2010 verder wordt opgebouwd en eind 2010 het publieke deel van de businesscase gereed is.
124
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
Lasten
0
0
1.100
0
1.100
539
561
Baten
0
0
0
0
0
0
0
Lasten C De realisatie is €
sanering verspreid glas in Midden-Delfland. Voorzien was dat de subsidie in 2009 verstrekt zou worden, maar dit zal pas in 2010 het geval zijn.
125
Middeleninzet programma 5 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 5 levert een voordelig resultaat voor bestemming op van € 5,2 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie en investeringen.
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
16.506
30.622
8.780
-1.133
38.269
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 34.614 3.655
14.850
28.276
8.027
-1.006
35.298
32.270
3.028
1.711
4.610
1.605
20
6.235
2.537
3.699
181
250
-125
1
126
131
-5
0
3.500
-2.869
11
642
601
41
297
384
979
18
1.381
1.444
-63
10.798
16.408
1.254
126
17.788
18.997
-1.210
1.862
3.124
6.084
-1.181
8.027
8.022
5
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
bedragen x € 7A
Lasten Pg
Speerpunten
510 Zuidplaspolder 510 As Leiden-Katwijk 510 IODS 510 Oude Rijnzone 510 PMR 750 ha 510 Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust 510 Hof van Delfland
0
0
1.100
0
1.100
539
561
1.656
2.346
753
-127
2.971
2.343
628
Baten
10.431
15.565
913
0
16.478
17.816
1.338
Speerpunten
10.420
15.565
913
0
16.478
17.816
1.338
0
0
50
0
50
50
0
Reguliere Taken
Pg
Rekening 2009
510 Zuidplaspolder 510 Oude Rijnzone 510 PMR 750 ha 510 Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust 510 Hof van Delfland Reguliere Taken Resultaat voor bestemming
-11
0
0
0
0
0
0
10.432
15.565
863
0
16.428
17.766
1.338
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
11
0
0
0
0
0
0
-6.074
-15.057
-7.867
1.133
-21.791
-16.798
4.994
126
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten € 3,0
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
v
Reguliere taken
€
v
Organiseren van Projecten In 2009 is de opdrachtgeverseenheid IRP's van start gegaan die heeft geleid tot een strakkere sturing, waardoor een groot deel van de middelen niet is besteed. Het gaat hierbij vooral om sturing op bepaalde kosten ten laste van de provincie of het project. Daarnaast was het de
verwachting dat het project Deltapoort een IRP zou worden. Hier was € gereserveerd. Voorlopig heeft Deltapoort nog geen IRP-status en is de financiering via programma 1 verlopen. € 0,2
v
Apparaatslasten
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
Baten € 1,3
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
3.336
0
266
0
266
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 266 0
3.336
0
266
0
266
266
0
2.989
0
266
0
266
266
0
347
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-3.336
0
-266
0
-266
-266
0
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
bedragen x € 7A
Uitgaven Pg
Speerpunten
510 As Leiden-Katwijk 510 IODS 510 Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust Saldo investeringen
Rekening 2009
Investeringen Er is geen verschil tussen Begroting na wijziging en Rekening voor de investeringen. Daarom is er geen toelichting opgenomen.
127
Maatschappelijk doel
Effectindicator
Speerpunt
Prestatie-indicator
1. Wij willen een krachtig en slagvaardig bestuur vormen dat heldere keuzes maakt en deze met verve uitdraagt en tot uitvoering brengt
% uitgevoerde besluiten implementatieprogramma PNS
Actieprogramma PNS
% uitgevoerde besluiten implementatieprogramma PNS
2. De efficiency en effectiviteit van de uitvoering van het beleid nemen toe als de administratieve lasten voor burgers en bedrijven dalen. De door de provincie veroorzaakte administratieve lasten zijn in 2011 met 25% verminderd
Reductie van interbestuurlijke en administratieve lasten
3. Slagvaardige en bestuurskrachtige gemeenten, regio's en waterschappen dragen bij aan een daadkrachtig openbaar bestuur
Versterken strategische positie in EU-verband
Uitgevoerde bestuurskrachtmetingen bij gemeenten en regio’s
Toerusting op het voorkomen en bestrijden van rampen en crises
Geprogrammeerd volume aan Europese subsidies voor PZH speerpunten Mate waarin de PZH Europaproof is
Integrale veiligheid: uitvoering veiligheidsagenda Informatiepositie in de veiligheidsregio’s versterken Provinciale informatievoorziening tijdens rampen en crises herinrichten
Implementatie omgevingsvergunning/toekomstige uitvoering milieutaken door milieudiensten
PZH is klaar voor de Wabo
Uitvoeringsprogramma TUM uitgevoerd
PSV vastgesteld 4. Helderheid en duidelijkheid over het provinciaal ruimtelijk beleid en hoe de provincie dit wil realiseren volgens de nieuwe wet op de ruimtelijke ordening
Opstellen PSV, ontwikkelingsstrategie, uitvoeringsprogramma
Actieve inzet Wroinstrumentarium
Ontwikkelingsstrategie vastgesteld Jaarlijks het uitvoeringsprogramma opstellen en uitvoeren
Bestuurlijke inzet PZH voor RU halfjaarlijks evalueren Randstad Urgent
Bestuurlijke inzet vastgesteld Uitvoeringsafspraken Groene Hart uitvoeren Evaluatie bestuurlijke samenwerking Zuidvleugel
128
Programma 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Missie "De provincie Zuid-Holland wil een overheid zijn die op een transparante manier en met visie knopen doorhakt en besluiten daadkrachtig uitvoert" Conclusie De uitvoering van het programma Provincie Nieuwe Stijl (PNS) ligt op schema. Alle besluiten daaromtrent moeten in 2011 zijn gerealiseerd, in 2009 is circa 60% van de totale doelstelling behaald. De inzet voor de komende twee jaar blijft gericht op de versterking van de provinciale kerntaken evenals de herijking, afbouw en overdracht van provinciale taken zoals afgesproken in het programma. Daarbij zal de herijking van het interbestuurlijk toezicht verder vorm worden gegeven, de bestuurlijke drukte worden verminderd, de provinciale dienstverlening worden verbeterd en zullen deregulering en vermindering van administratieve lasten optreden. Wat betreft het huidige resultaat van de activiteiten rond administratieve en interbestuurlijke lasten is 10% reductie ten opzichte van de nulmeting in 2005 gerealiseerd. Voor het verbeteren van de provinciale bereikbaarheid zijn nieuwe beleidskaders vastgesteld en onder andere een nieuwe telefooncentrale en verbeterde toegankelijkheid van de website gerealiseerd. Op de overheidsmonitor staat de provincie voor de website nu op de derde plaats. In 2009 heeft de provincie Zuid-Holland, in nauwe samenwerking met de andere drie Randstadprovincies, haar bestuurskracht onderzocht. Met dit onderzoek krijgt de provincie, net als gemeenten die een dergelijk onderzoek uitvoeren, meer inzicht in hoe zij ervoor staat en wat er beter kan en moet. Het draait om de goede uitvoering van provinciale taken, de interne organisatie en de bestuurlijke aansturing daarbij. Effectiviteit, efficiency en democratische legitimatie zijn hierbij de kernbegrippen. De bestuurskrachtmeting vloeit voort uit een motie van Provinciale Staten uit 2008 en uit afspraken die de twaalf provincies in 2008 maakten met het Rijk in het bestuursakkoord Rijk-provincies. De bestuurskrachtmeting is uitgevoerd door een externe visitatiecommissie onder leiding van Loek Hermans. Het eindrapport, dat in januari 2010 is opgeleverd, concludeert onder meer dat de provincie Zuid-Holland werkt met specifieke en meetbare doelstellingen en die ook bereikt. De provincie heeft haar kerntaken met het programma PNS op een goede manier aangescherpt. Ook ziet de visitatiecommissie bij Zuid-Holland de sterkste overtuiging en grootste inzet om samen te werken in Randstadverband. De aanpak van de ecologische hoofdstructuur wordt gekenschetst als ‘slagvaardig en proactief’. Specifiek wordt bij financieel toezicht, vergunningverlening en handhaving de efficiënte werkwijze geroemd. De visitatiecommissie doet daarnaast een aantal concrete aanbevelingen. Het gaat onder andere om een nog scherpere afbakening van kerntaken en het herijken van de relatie met de Wgr-plus-gebieden Haaglanden en Stadsregio Rotterdam. Deze en andere conclusies worden in 2010 beoordeeld en waar nodig worden leer- en verbeterpunten geformuleerd. In een debat tussen GS en PS wordt bepaald welke aanpassingen nodig zijn om de bestuurskracht van de provincie Zuid-Holland verder te versterken. PS hebben de Halfwegevaluatie vastgesteld. De herijking van het interbestuurlijk toezicht en het financieel toezicht zijn daarbij belangrijke aandachtspunten. In lijn met het advies van de commissie Oosting heeft de provincie Zuid-Holland besloten om gemeenten meer verantwoordelijkheid te geven over de eigen financiën, zodat er meer sprake is van algemeen toezicht in plaats van specifiek toezicht. Afgelopen jaar heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de informatiepositie van de Commissaris van de Koningin in de Veiligheidsregio’s. Op basis van het rapport en de afspraken met de minister wordt in 2010 uitgewerkt hoe de toezichtsrol door de CdK in Zuid-Holland wordt ingevuld. In het vervolg van dit
129
onderzoek is er in 2009 ook een onderzoek geweest naar de overgang van het Provinciaal Coördinatie Centrum naar het Provinciaal Crisis Informatie Centrum. Oplevering van conclusies en aanbevelingen voor de CdK volgen in het voorjaar van 2010. In de Provinciale Structuurvisie (PSV) zijn Externe Veiligheid en Waterveiligheid opgenomen als provinciaal belang. Er ontbreekt echter een integrale visie op veiligheid en de Veiligheidsregio's zijn niet betrokken bij de uitvoering van de PSV. De provincie zal in de uitvoeringsstrategie concreet aangeven wat zij van gemeenten verwacht ten aanzien van de fysieke veiligheid in toekomstige bestemmingsplannen. In 2009 is het Bestemmingsplan II-Maasvlakte (onder de oude WRO) volledig goedgekeurd. Het inpassingsplan Zuid-Westelijke-Randweg Gouda is met gebruikmaking van het instrumentarium uit de nieuwe Wro vastgesteld. In 2009 is zowel gebruikgemaakt van het oude als het nieuwe ruimtelijke instrumentarium. Vanwege de overgangsregeling uit de Wet ruimtelijke ordening (inwerkingtreding 1 juli 2008) zijn nog veel gemeentelijke ruimtelijke plannen, zoals artikel 19 procedures en bestemmingsplannen, conform de oude wet afgehandeld. Voor deze plannen zijn de verklaringen van geen bezwaar afgegeven en de goedkeuringsbesluiten genomen. Het Interimbeleid Wro heeft in 2009 als beleidskader gediend voor de beoordeling van deze plannen. Tegelijk met de inwerkingtreding van de nieuwe wet is de nieuwe werkwijze in 2009 ingevuld. Nieuwe instrumenten als inpassingsplannen worden ingezet voor projecten van provinciaal belang, er wordt actief geïnvesteerd in het vooroverleg met gemeenten en regio's om de verankering en uitvoering van provinciale belangen te realiseren en juridische procedures achteraf te voorkomen en zienswijzen en reactieve aanwijzingen worden tijdig ingediend. De PSV en de verordening Ruimte zijn eind 2009 afgerond en ter inzage gelegd. Medio 2010 zal dit nieuwe ruimtelijke beleidskader worden vastgesteld. Tegelijkertijd met vaststelling van deze documenten wordt het interimbeleid Wro ingetrokken. In 2009 stond de discussie tussen Rijk, IPO en VNG over de toekomstige bevoegdheidsverdeling in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) centraal. Resultaat is dat een groot deel van de provinciale milieubevoegdheden te zijner tijd overgaan naar de gemeenten. Als randvoorwaarde is hierbij afgesproken dat gemeenten en provincies ondertussen de uitvoering van hun vergunningverleningsen handhavingstaken onderbrengen bij gezamenlijk te vormen regionale uitvoeringsdiensten (RUD). ZuidHolland zal vijf uitvoeringsorganisaties opzetten. Het Provinciaal Kader Regionale Uitvoeringsdiensten is in 2009 vastgesteld.
130
Wat hebben we bereikt? Maatschappelijk doel
1. Wij willen een krachtig en slagvaardig bestuur vormen dat heldere keuzes maakt en deze met verve uitdraagt en tot
Indicator
Doelstelling
Realisatie
2009
2009
0%
25%
>50%
€ 34,5 mln
-10%
-15%
5% (2007)
30%
77%
Nieuwe wet op de ruimtelijke
Vaststellen structuurvisie
nee
Nulmeting
1.1. % uitgevoerde besluiten implementatie programma PNS
uitvoering brengt 2. De efficiency en effectiviteit van de uitvoering van het beleid neemt toe als de administratieve lasten voor
2.1. Reductie van interbestuurlijke en administratieve lasten
burgers en bedrijven dalen. De door de provincie veroorzaakte administratieve lasten zijn in 2011 met 25% verminderd 3. Slagvaardige en bestuurskrachtige gemeenten, regio's en waterschappen dragen bij aan een daadkrachtig
3.1. Uitgevoerde bestuurskrachtmetingen bij gemeenten en regio's (streefwaarde: 100% in 2011)
openbaar bestuur 4. Helderheid en duidelijkheid 4.1. Opstellen PSV, over het provinciaal ontwikkelingsstrategie, ruimtelijk beleid en hoe de provincie dit wil realiseren volgens de nieuwe wet op
uitvoeringsprogramma en daaraan gerelateerde verordeningen
ordening (1-7-2008)
de ruimtelijke ordening
Verantwoording indicatoren van maatschappelijke doelen 1.1. % uitgevoerde besluiten implementatie programma PNS De doelstelling voor 2009 is gerealiseerd. De uitwerking van de besluitvorming over herijking, afbouw en overdracht PNS verloopt voorspoediger dan verwacht. Dit valt op te maken uit de voortgangsrapportage PNS 2009, waarin per voorgenomen besluit uit het implementatieprogramma de stand van zaken is aangegeven. Alle PNS-besluiten moeten in 2011 zijn gerealiseerd. Het begrip ‘Anders Werken’ is verder vormgegeven en uitgewerkt. Het versterken van de PNS-taken evenals de gedragscomponent behoeft extra aandacht. De focus lag in 2009 vooral op herijking van het interbestuurlijke toezicht, vermindering van de bestuurlijke drukte, verbetering van de provinciale dienstverlening en deregulering en vermindering van administratieve lasten.
131
2.1. Reductie van interbestuurlijke en administratieve lasten De doelstelling voor 2009 is gerealiseerd. 10% was gerealiseerd per begin 2009. De situatie per eind 2009 wordt geschat op ruim 15%. Begin 2010 volgt de reguliere jaarlijkse lastenmeting. In 2010 wordt ook een voorstel gedaan voor deregulering ten aanzien van de 66 provinciale verordeningen. De basis hiervoor vormt een rapport dat eind 2009 is opgeleverd. Verdere uitwerking is vooral afhankelijk van medewerking van het Rijk, met name VROM. Gestreefd wordt in IPO-verband (Bestuursakkoord) afspraken te maken. 3.1. Uitgevoerde bestuurskrachtmetingen bij gemeenten en regio's De doelstelling voor 2009 is gerealiseerd. Inmiddels hebben 59 van de 76 gemeenten hun bestuurskracht laten meten. Dat is 77%, er is dus boven verwachting gepresteerd. Of de beoogde 100% in 2011 gehaald wordt, hangt vooral af van een aantal gemeenten in Haaglanden dat zich principieel blijft verzetten. 4.1. Opstellen PSV, ontwikkelingsstrategie, uitvoeringsprogramma en daaraan gerelateerde verordeningen De vaststelling heeft vertraging opgelopen. Op 13 mei 2009 bespraken de gezamenlijke statencommissies Ruimte en Wonen, Mobiliteit, Kennis en Economie en Groen, Water en Milieu de ontwerp Provinciale Structuurvisie ‘Visie op Zuid-Holland’ en de voorontwerp Provinciale Verordening Ruimte. De commissies waren van mening dat genoemde stukken op onderdelen verbeterd moesten worden, voordat de formele inspraakprocedure gestart kon worden. In oktober 2009 hebben de gezamenlijke statencommissies een positief advies aan GS uitgebracht over vrijgave van de stukken voor inspraak. Op 3 november 2009 hebben GS genoemde stukken vastgesteld en van 23 november 2009 tot en met 17 januari 2010 ter inzage gelegd. Vaststelling van deze stukken door PS volgt in 2010.
610 Daadkrachtige en uitvoeringsgerichte provincie Speerpunt: Actieprogramma Provincie Nieuwe Stijl Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
1.1. % uitgevoerde besluiten implementatieprogramma PNS
25%
Realisatie 2009 > 50%
Verantwoording prestatie-indicatoren 1.1. % uitgevoerde besluiten implementatieprogramma PNS De prestatie is gerealiseerd. Zie de toelichting bij het eerste maatschappelijke doel binnen dit programma.
132
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.771
2.002
-5
-92
1.905
2.073
-168
0
0
0
39
39
265
227
Baten
Lasten/baten C ) % Er is sprake van een overbesteding van € Zuid-Holland zich heeft belast met de financiële afhandeling van de bestuurskrachtmeting van de vier Randstadprovincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht en Flevoland. Hiertegenover staan hogere baten
van de overige drie provincies van € "
# %C
Speerpunt: Versterken strategische positie in EU-verband Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009 €
2.1. Geprogrammeerd volume aan Europese subsidies voor PZHspeerpunten (exclusief POP) 2.2. Mate waarin de provincie Zuid-Holland 'Europaproof' is
Realisatie 2009
€ "
ruim voldoende
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 2.1. Geprogrammeerd volume aan Europese subsidies voor PZH-speerpunten
L '
-
De prestatie is gerealiseerd. In 2009 is voor € 15,2 mln (OP West € > € > Europese subsidies geprogrammeerd in projecten die in 2009 een beschikking voor een Europese subsidie )C hebben gekregen. Cumulatief over de jaren 2007, 2008 en 2009 had € feitelijke cumulatieve realisatie is € 40,5 mln. Hier ligt de realisatie dus nog steeds voor op de planning. 2.2. Mate waarin de provincie Zuid-Holland 'Europaproof' is De prestatie is gerealiseerd: de provincie speelt gericht en pro-actief in op relevante ontwikkelingen in Europa.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.191
1.094
323
114
1.532
1.503
29
0
0
0
0
0
0
0
133
Speerpunt: Veiligheid Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 3.1. Integrale veiligheid: uitvoering Veiligheidsagenda 3.2. Informatiepositie in de Veiligheidsregio's versterken 3.3. Provinciale informatievoorziening tijdens rampen en crises
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x x x
nee ja nee
herinrichten Verantwoording prestatie-indicatoren 3.1. Integrale veiligheid: uitvoering Veiligheidsagenda De prestatie is deels gerealiseerd. Het programma Transport en Veiligheid 2010 is opgestart. De provincie werkt in dit programma samen met de vier Veiligheidsregio's in Zuid-Holland om de knelpunten rond ruimtelijke ordening en het vervoer van gevaarlijke stoffen aan te pakken. De provincie is de kwartiermaker geweest om het programma bestuurlijk, organisatorisch en financieel van de grond te krijgen. In de Provinciale Structuurvisie zijn Externe Veiligheid en Waterveiligheid opgenomen als provinciaal belang. Er ontbreekt echter een integrale visie op veiligheid en de Veiligheidsregio's zijn niet betrokken bij de uitvoering van de PSV. De provincie zal in de uitvoeringsstrategie concreet moeten aangeven wat zij van gemeenten verwacht ten aanzien van de fysieke veiligheid in toekomstige bestemmingsplannen. 3.2. Informatiepositie in de Veiligheidsregio’s versterken De prestatie is gerealiseerd. Het onderzoek naar het toezichtinstrumentarium is uitgevoerd door een extern bureau en is op 12 november met de minister van BZK besproken. Op basis van het rapport en de afspraken met de minister wordt in 2010 uitgewerkt hoe de toezichtsrol door de CdK in Zuid-Holland wordt ingevuld. 3.3. Provinciale informatievoorziening tijdens rampen en crises herinrichten De prestatie is deels gerealiseerd. Het onderzoek naar de inrichting/heroriëntatie Provinciaal Coördinatie Centrum tot intern Provinciaal Crisis Informatie Centrum is uitgevoerd. Het Provinciaal Crisis Informatie Centrum richt zich op het ondersteunen van het provinciale bestuur tijdens rampen en crises. Oplevering van conclusies en aanbevelingen voor de CdK volgt in het voorjaar van 2010.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.074
1.595
11
25
1.630
1.490
140
15
0
0
34
34
34
0
Lasten ) % Er is sprake van een onderbesteding van € apparaatslasten (vacatures).
134
Speerpunt: Implementatie Wabo/TUM door milieudiensten Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
4.1. De provincie is klaar voor de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de omgevingsvergunning is geïmplementeerd
x
nee
4.2. Uitvoeringsprogramma TUM uitgevoerd
x
ja
Verantwoording prestatie-indicatoren 4.1. De provincie is klaar voor de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de omgevingsvergunning is geïmplementeerd De invoering van de Wabo is uitgesteld tot medio 2010. Redenen voor uitstel is dat de wet en het OLO (Omgevings Loket Online), beide onder verantwoordelijkheid van VROM, nog niet definitief c.q. beschikbaar zijn, waardoor de implementatie moeizaam blijft. De implementatie van de Wabo wordt in 2010 verder uitgerold op basis van de in juli 2009 opgestelde Packagedeal. Als de definitieve wetgeving niet in lijn is met de Packagedeal zullen alle aspecten betreffende de implementatie opnieuw moeten worden beoordeeld en naar de definitieve wet moeten worden aangepast. 4.2. Uitvoeringsprogramma TUM uitgevoerd Het uitvoeringsprogramma Toekomstige Uitvoering Milieutaken (TUM) is ingedeeld in vier fasen: strategie-, plan-, ontwerp- en implementatiefase. De strategiefase is afgerond en de planfase loopt nog tot medio 2010. Tijdens deze fase wordt gewerkt aan de inventarisatie van de overdracht van provinciale taken naar de regio’s, de invulling van het opdrachtgever-opdrachtnemerschap en het inrichten van een centrale eenheid met beleids- en coördinatietaken. De activiteiten verlopen volgens planning. Daarnaast heeft de provincie haar eigen uitgangspunten geformuleerd. Dit heeft geresulteerd in het document ‘Toekomstige Uitvoering Milieutaken, streefbeeld, uitgangspunten en randvoorwaarden’. Op 28 april 2009 hebben GS hiermee voorlopig ingestemd. Sindsdien is er veel gebeurd. Op landelijk niveau zijn tussen het ministerie van VROM, het IPO en de VNG afspraken gemaakt over het basistakenpakket. Ook is veel voortgang geboekt bij de aanscherping van de kwaliteitscriteria. Deze ontwikkelingen hebben er onder andere toe geleid dat begin oktober een herijking van de provinciale uitgangspunten heeft plaatsgevonden. De uitkomsten hiervan zijn vastgelegd in het Provinciaal Kader Regionale Uitvoeringsdiensten dat eind 2009 is verstrekt aan de Staten.
135
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
814
1.789
828
-41
2.576
2.204
372
2
0
0
0
0
25
25
Lasten Op het speerpuntonderdeel Wabo is, door het uitstellen van de inwerkingtreding van de Wabo tot 1 juli 2010, het niet mogelijk geweest de volledige implementatie af te ronden. Hierdoor zijn de lasten in F % % 2009 onderbesteed gebleven ad € rag is € uitvoeringswerkzaamheden DCMR die nu ten laste van 2010 komen. De implementatie van de Wabo zal verder gaan in 2010. Van de middelen die nu vrijvallen bij de Jaarstukken 2009 zal bij de Voorjaarsnota 2010 worden voorgesteld deze opnieuw ter begroting te brengen voor de afronding van de implementatie. Baten In 2009 is een verkennend onderzoek uitgevoerd naar omgevingsdiensten ten behoeve van de
#
milieudiensten Midden Holland en West Holland. De bijdrage van deze partijen ad € geraamd in de Begroting.
Speerpunt: Actieve inzet Wro-instrumentarium (w.o. PSV) Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 5.1. PSV vastgesteld 5.2. Ontwikkelingsstrategie vastgesteld 5.3. Jaarlijks het uitvoeringsprogramma en daaraan gerelateerde verordeningen opstellen en uitvoeren
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
x 2010
nee n.v.t.
x
nee
Verantwoording prestatie-indicatoren 5.1. PSV vastgesteld De vaststelling heeft vertraging opgelopen. Op 13 mei 2009 bespraken de gezamenlijke statencommissies Ruimte en Wonen, Mobiliteit, Kennis en Economie en Groen, Water en Milieu de ontwerp Provinciale Structuurvisie ‘Visie op Zuid-Holland’ en de voorontwerp Provinciale Verordening Ruimte. De commissies waren van mening dat genoemde stukken op onderdelen verbeterd moesten worden, voordat de formele inspraakprocedure gestart kon worden. In oktober 2009 hebben de gezamenlijke statencommissies een positief advies aan GS uitgebracht over vrijgave van de stukken voor inspraak. Op 3 november 2009 hebben GS genoemde stukken vastgesteld en van 23 november 2009 tot en met 17 januari 2010 ter inzage gelegd. Vaststelling van deze stukken door PS volgt in 2010.
136
5.2. Ontwikkelingsstrategie vastgesteld Dit vindt volgens planning in 2010 plaats. 5.3. Jaarlijks het uitvoeringsprogramma en daaraan gerelateerde verordeningen opstellen en uitvoeren Dit vindt plaats vanaf het moment waarop de Provinciale Structuurvisie, de Provinciale Verordening Ruimte en het Uitvoeringsprogramma zullen zijn vastgesteld. Tot die tijd vigeert het Interimbeleid Wro (Wet op de ruimtelijke ordening). Er is een begin gemaakt met het opstellen van het Uitvoeringsprogramma.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
631
1.338
-377
577
1.538
1.176
362
0
9
0
0
9
0
-9
Lasten Er is sprake van een onderbesteding van € 0,4 mln. De vaststelling van de PSV en het uitvoeringsprogramma heeft vertraging opgelopen. Pas in oktober 2009 zijn de stukken vrijgegeven voor inspraak. Vaststelling volgt in 2010. Het hierbij behorende Uitvoeringsprogramma en de Provinciale Verordening Ruimte waren in 2009 van toepassing op gemeentelijke plannen, maar konden door de late oplevering van de bovengenoemde stukken niet uitgevoerd worden. Daardoor werden in 2009 bijvoorbeeld minder provinciale inpassingsplannen toegepast dan verwacht. Ook vergt het toepassen en uitvoeren van inpassingsplannen een bepaalde aanloop- en gewenningstijd.
Speerpunt: Programma Randstad Urgent (RU) Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
6.1. Bestuurlijke inzet Zuid-Holland voor RU halfjaarlijks evalueren
x
ja
en bijstellen d.m.v. voortgangsrapportages 6.2. Bestuurlijke inzet vastgesteld specifiek voor de 9 RUprojecten waarvan Zuid-Holland trekker is en de 14 RU-
x
ja
projecten waarbij Zuid-Holland in financiële of beleidsmatige zin een rol heeft als belanghebbende 6.3. Uitvoeringsafspraken Groene Hart uitvoeren
x
ja
6.4. Evaluatie bestuurlijke Samenwerking Zuidvleugel
x
nee
137
Verantwoording prestatie-indicatoren 6.1. Bestuurlijke inzet Zuid-Holland voor RU halfjaarlijks evalueren en bijstellen d.m.v. voortgangsrapportages De doelstelling is gerealiseerd. De voortgangsrapportage is op 8 december 2009 door GS vastgesteld en is ter kennisneming naar PS gezonden. De rapportage schetst de in 2009 met de RU-projecten geboekte voortgang en bevat het bijgestelde programma voor 2010 en de provinciale inzet in lopende en in 2010 eventueel nieuw te agenderen projecten. 6.2. Bestuurlijke inzet vastgesteld specifiek voor de 9 RU-projecten waarvan Zuid-Holland trekker is en de 14 RU-projecten waarbij Zuid-Holland in financiële of beleidsmatige zin een rol heeft als belanghebbende Zie hetgeen is opgemerkt onder 6.1. 6.3. Uitvoeringsafspraken Groene Hart uitvoeren De Stuurgroep Groene Hart heeft brede afspraken gemaakt over de uitvoeringsprogramma's Ruimtelijke Kwaliteit, Merk en Marketing en Recreatief Routenetwerk. De uitvoering is in 2009 gestart met de productie van de Kwaliteitsatlas, het instellen van het Kwaliteitsteam, het starten van de website en een succesvolle marketingcampagne. Het RecreatieTransferium Reeuwijk is feestelijk geopend. 6.4. Evaluatie bestuurlijke Samenwerking Zuidvleugel Afgesproken is om elke vijf jaar de bestuurlijke samenwerking binnen de Zuidvleugel te evalueren. Na de eerdere evaluatie in 2005 vindt de volgende in 2010 plaats. De evaluatie is opgestart in 2009 en zal in 2010 worden afgerond.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
1.048
1.399
-210
-60
1.130
703
426
690
631
0
250
881
269
-612
Lasten
Er is sprake van een onderbesteding van € . !FE ? Bij de Najaarsnota is € " -middelen onttrokken voor extra activiteiten die bij het opstellen van de Begroting niet werden voorzien. Bij de definitieve opmaak van de cijfers is geconstateerd dat de extra activiteiten weliswaar hebben geleid tot extra kosten maar dat deze volledig konden worden gedekt uit de financiële bijdrage van de partners in Zuidvleugelverband en de jaarlijkse
provinciale bijdrage. De provinciale bijdrage ad € " geboekt.
C #
Baten Zie de toelichting bij de lasten.
138
Regulieren taken De verordening Ruimte is eind 2009 in ontwerp ter visie gelegd. De Verordening Provinciale Planologische Commissie Zuid-Holland 2009 is eind 2009 vastgesteld. Voor wat betreft het Kennismanagement ARW is in 2009 het eerste RO-café georganiseerd. In P4-verband wordt richting Europa eensgezind samengewerkt. De nieuwe Randstadcoördinator heeft de samenwerking een verdere impuls gegeven. Een aantal ambtelijke en bestuurlijke missies heeft plaatsgehad naar en vanuit China. Er zijn mede dankzij onze relaties projecten met Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen in China gerealiseerd. In 59 van de 76 gemeenten zijn bestuurskrachtonderzoeken uitgevoerd. Herindelingscans zijn uitgevoerd bij Boskoop, Rijnwoude en De Waard. Er zijn herindelingsscans in uitvoering in de Krimpenerwaard en op Goeree-Overflakkee. Een pilot herijking interbestuurlijk toezicht is gestart met onder andere Zoetermeer, Papendrecht, Nieuwkoop en Leidschendam-Voorburg.
620 Provinciale Staten en griffie Deze productgroep bevat uitsluitend reguliere taken.
139
Middeleninzet programma 6 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 6 levert een voordelig resultaat voor bestemming op van € 2,3 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie.
Rekening 2008
Exploitatie
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Voorjaarsnota
Wijzigingen Najaarsnota
Begroting na wijziging
bedragen x € 7A
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 36.756 2.780
Lasten
35.496
39.854
-818
500
39.536
Speerpunten
6.529
9.216
571
523
10.310
9.148
1.161
610 Actieprogramma Provincie Nieuwe Stijl
1.771
2.002
-5
-92
1.905
2.073
-168
610 Versterken strategische positie in EU-verband
1.191
1.094
323
114
1.532
1.503
29
610 Veiligheid
Pg
1.074
1.595
11
25
1.630
1.490
140
610 Implementatie Wabo/TUM door milieudiensten
814
1.789
828
-41
2.576
2.204
372
610 Actieve inzet Wroinstrumentarium (w.o. PSV) 610 Programma Randstad Urgent Reguliere Taken
631
1.338
-377
577
1.538
1.176
362
1.048
1.399
-210
-60
1.130
703
426
28.968
30.638
-1.388
-23
29.227
27.608
1.619
Baten
1.769
1.231
26
419
1.676
1.225
-452
Speerpunten
707
640
0
323
963
595
-368
610 Actieprogramma Provincie Nieuwe Stijl
0
0
0
39
39
265
227
610 Versterken strategische positie in EU-verband
0
0
0
0
0
0
0
Pg
610 Veiligheid
15
0
0
34
34
34
0
610 Implementatie Wabo/TUM door milieudiensten
2
0
0
0
0
25
25
610 Actieve inzet Wroinstrumentarium (w.o. PSV) 610 Programma Randstad Urgent Reguliere Taken
0
9
0
0
9
0
-9
690
631
0
250
881
269
-612
1.062
591
26
96
713
630
-83
-33.728
-38.623
844
-81
-37.860
-35.531
2.328
Resultaat voor bestemming
140
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten € 1,1
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 0,5
v
Apparaatslasten
€ 0,2
v
Samenwerkingsverbanden (w.o. IPO) Het IPO heeft zijn voordelig resultaat met de deelnemers verrekend.
€ 0,2
v
Leren voor duurzame ontwikkeling De provincie ontvangt van het Rijk elk jaar een vast bedrag voor de uitvoering van het meerjarenprogramma 2008-2011. Het programma is eind 2008 gestart en in 2009 zijn de eerste projecten voor de sociale leerprocessen op het gebied van duurzaamheid van start gegaan. Het zwaartepunt van de uitvoering van die projecten ligt in 2010 en 2011 net als de totale besteding van het meerjarenprogramma.
€ 0,2
v
Algemene kosten dagelijks bestuur Het voordelig verschil wordt verklaard door lagere lasten wegens: -
€ 0,1
v
C # % ,IH
€ # ,I €
Beleidscoördinatie & Public Affairs Het voordeel wordt veroorzaakt door niet verdeelde loon- en prijscompensatie.
€ 0,1
v
Ruimtelijke programma's De lasten met betrekking tot externe inhuur zijn lager uitgevallen.
€ 0,1
v
COR beziet jaarlijks onderzoek naar effecten van provinciaal beleid De verwachte uitgaven zijn lager uitgevallen dan geraamd.
€ 0,1
v
Algemene ondersteuning van PS De totale kosten voor ondersteuning zijn lager uitgevallen dan geraamd.
n
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen.
Baten € 0,4
Reguliere taken € 0,2
n
Leren voor duurzame ontwikkeling Zie de toelichting bij de lasten. Doordat minder lasten zijn gemaakt, zijn de baten evenredig achtergebleven omdat het gaat om inzet van rijksmiddelen.
€ 0,1
v
Beleidscoördinatie & Public Affairs Dit voordeel heeft betrekking op niet voorziene bijdragen van derden.
€ 0,1
n
Apparaatslasten
141
142
Programma 7 Middelen Missie "De provincie Zuid-Holland voert een gedegen financieel beleid en houdt de belastingdruk voor de burger in overeenstemming met de dienstverlening" De provincie heeft jaarlijks de beschikking over algemene dekkingsmiddelen die dienen om de provinciale taken naar behoren uit te kunnen voeren. Deze bestaan uit: - lokale heffingen (opcenten motorrijtuigenbelasting, precarioheffingen en leges); - algemene uitkering uit het Provinciefonds; - dividendopbrengsten; - rente-inkomsten. De doelstelling is om deze middelen zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten voor de uitvoering van het provinciale beleid. Hierdoor is het mogelijk om de lastendruk voor de burger in overeenstemming met het geboden voorzieningenniveau te houden.
710 Algemene dekkingsmiddelen Speerpunt: Opcenten motorrijtuigenbelasting Wat hebben we daarvoor gedaan? Prestatie-indicator 1.1. Tarief in opcenten 1.2. Wettelijk maximum 1.3. Tarief in opcenten t.o.v. het wettelijk maximum (in %) 1.4. Tarief in opcenten t.o.v. het landelijk gemiddelde (in %)
Doelstelling 2009
Realisatie 2009
95,0 111,9
95,0 111,9
85 121
85 122
Verantwoording prestatie-indicatoren De belangrijkste eigen inkomstenbron van de provincie zijn de opcenten motorrijtuigenbelasting (MRB). Voor 2009 is besloten het tarief te verhogen met 3,5% inflatiecorrectie. 1.1. Tarief in opcenten Dit tarief is vastgesteld door PS. Er zijn geen afwijkingen ten opzichte van de Begroting 2009. 1.2. Wettelijk maximum Het wettelijk maximum voor 2009 is vastgesteld door het Rijk. Er zijn geen afwijkingen ten opzichte van de Begroting 2009. 1.3. Tarief in opcenten t.o.v. het wettelijk maximum Aangezien er geen afwijkingen zijn te melden ten aanzien van het tarief en het wettelijk maximum, is er ook geen afwijking te melden voor deze prestatie-indicator ten opzichte van de Begroting 2009.
143
1.4. Tarief in opcenten t.o.v. het landelijk gemiddelde Hier is sprake van een afwijking van de Begroting 2009 van 1,4%. Dit kan verklaard worden uit het feit dat bij het opstellen van de Begroting 2009 nog werd uitgegaan van de conceptbegrotingen en nog geen definitieve tarieven beschikbaar waren.
Wat heeft dat gekost voor het speerpunt? Exploitatie
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000 Lasten Baten
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting na wijziging Rekening
0
0
0
0
0
0
0
284.211
304.000
0
8.000
312.000
313.760
1.760
Baten De opbrengst uit de opcenten is berekend op basis van inzichten in het wagenpark op juli 2008 en veronderstellingen ten aanzien van de groei van het volume, gewicht en energieverbruik van de auto’s. Van de berekende opbrengst wordt vervolgens 99% opgenomen in de Begroting. De resterende 1% is niet geraamd en vormt zo een behoedzaamheidsmarge voor eventuele tegenvallers. In de Begroting van 2009 was er terecht rekening gehouden met een geprognosticeerde groei van milieuzuinige auto’s in het kwarttarief. Verder was er in de Begroting van 2009 een nulgroei gesteld van het totale wagenpark. De werkelijke groei van het totale wagenpark blijkt echter 0,93% te zijn, wat meer opbrengsten uit de opcenten tot gevolg had. Bovendien nam het gemiddelde gewicht van het wagenpark toe door vernieuwing in het wagenpark. Nieuwe auto’s zijn vaak aanmerkelijk zwaarder dan oude auto’s. De tarieven van de opcenten stijgen naarmate het gewicht toeneemt. Dit heeft geleid tot een positieve bijstelling van de opbrengsten uit de opcenten in de Najaarsnota met € 8 mln. Uit de realisatie blijkt dat deze toename in de opbrengsten zich heeft doorgezet, wat geleid heeft tot een surplus van baten ad €
144
Middeleninzet programma 7 Toelichting afwijking Begroting na wijziging – Rekening Het rekeningresultaat van programma 7 levert een voordelig resultaat voor bestemming op van € 11,3 mln. Hieronder zijn de voornaamste verschillen tussen Begroting na wijziging en Rekening toegelicht voor de exploitatie en investeringen.
Rekening 2008
Exploitatie
BBB
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
bedragen x € 7A
Lasten Reguliere Taken
Baten Pg Speerpunten 710 Opcenten motorrijtuigenbelasting Reguliere Taken
Resultaat voor bestemming
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
23.604
10.247
-317
4.646
14.575
11.248
3.327
23.604
10.247
-317
4.646
14.575
11.248
3.327
482.684
495.446
-8.460
15.943
502.929
511.149
8.220
284.211
304.000
0
8.000
312.000
313.760
1.760
284.211
304.000
0
8.000
312.000
313.760
1.760
198.473
191.446
-8.460
7.943
190.929
197.389
6.460
459.080
485.199
-8.143
11.297
488.353
499.900
11.547
Exploitatie Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen. Lasten € 3,6
v
Overige provinciale baten Niet alle in de balans opgenomen verplichtingen en overige transitorische schulden komen tot betaling. Deze op de balans opgenomen bedragen vallen vrij naar de exploitatie. De realisatie van de vrijval van balansverplichtingen is groter dan was voorzien.
Baten € 1,8
v
Speerpunten Een toelichting op de afwijking is bij de derde w-vraag van de speerpunten opgenomen. Reguliere taken
€ 3,3
v
Overige provinciale baten Het surplus van de overige provinciale baten bestaat uit a) verkoop verspreide eigendommen, b) verkoop voormalige steunpunten, c) BTW-compensatie en d) Provinciefonds. a) Verkoop verspreide eigendommen De feitelijke opbrengst is niet te voorspellen omdat veel afhangt van de externe vraagkant en de beschikbaarheid van grond die niet meer nodig is voor het realiseren van provinciale doelstellingen. De feitelijke opbrengst heeft geleid tot een surplus ad €
145
b) Verkoop voormalige steunpunten Het traject voor verkoop van voormalige steunpunten duurt vaak lang en het is moeilijk te voorspellen in welke periode daadwerkelijk verkoop plaatsvindt. Door de kredietcrisis waren kopers terughoudend. Een extra inspanning heeft geleid tot een surplus ad € c) BTW &G % *C # = Een baat van € de lightrailproef Gouda-Alphen aan den Rijn. De subsidie was in eerste instantie netto verstrekt. d) Provinciefonds In de decemberbrief van het ministerie van Binnenlandse Zaken staat dat het Provinciefonds verder stijgt met € -uitkering stimulering van lokale klimaatinitiatieven (SLOK). Deze informatie was bij Begroting na wijziging niet bekend. € 2,8
v
Uitoefenen van de treasuryfunctie % Het resultaat op de bespaarde rente is € " doordat investeringen betaald kunnen worden uit de gereserveerde middelen. De bespaarde rente is als onderdeel van de renteomslag aan de programma’s als lasten toegevoegd.
€
v
Precario en leges Er zijn in 2009 meer heffingsaanslagen opgelegd voor precario dan voorzien. Dit betreft ook een aantal heffingsaanslagen over eerdere jaren. Hierdoor zijn hogere baten gerealiseerd dan in de Begroting was geraamd.
Investeringen
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
BBB
Wijzigingen Wijzigingen Begroting Voorjaars- Najaarsnota na wijziging nota
Rekening 2009
bedragen x € 7A
Uitgaven Pg
2
37
0
0
37
74
-37
2
37
0
0
37
74
-37
2 0
2 35
0 0
0 0
2 35
2 72
0 -37
Inkomsten
71.438
805
0
0
805
893
88
Reguliere Taken
Reguliere Taken
710 Overige provinciale baten 710 Uitoefenen van de treasuryfunctie
Pg
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
71.438
805
0
0
805
893
88
710 Uitoefenen van de treasuryfunctie
71.438
805
0
0
805
893
88
Saldo investeringen
71.436
768
0
0
768
819
51
146
Paragrafen
147
148
Paragraaf Lokale heffingen Inleiding In deze paragraaf zijn de lokale heffingen opgenomen die op grond van zes belastingverordeningen door de provincie worden geheven. Bij drie heffingen dient de opbrengst als algemeen dekkingsmiddel. De overige heffingen dienen ter dekking van de kosten die verband houden met specifieke taken. Tot slot wordt de lokale lastendruk als gevolg van de opcentenheffing toegelicht. De provincie heeft geen kwijtscheldingsbeleid. Inkomsten lokale heffingen 2009
Rekening 2008
Oorspronkelijke Wijzigingen Begroting 2009 Begroting 2009 Oorspronkelijke na Begroting 2009 wijziging
(bedragen x € 1.000)
Nazorgheffing
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
440
0
0
0
0
0
0
69
0
69
0
-69
1.661
1.370
0
1.370
1.431
61
891
845
0
845
1.149
304
Opcenten MRB
284.211
304.000
8.000
312.000
313.760
1.760
Totaal
287.203
306.501
8.000
314.501
316.340
1.839
Ontgrondingen Grondwaterbeheer Precario + leges
Verordening Nazorgheffing gesloten stortplaatsen Sinds 1 april 1998 zijn de provincies op grond van de Wet Milieubeheer verantwoordelijk voor de eeuwigdurende nazorg van provinciale stortplaatsen waarop na 1 september 1996 nog afvalstoffen zijn of worden gestort. Aan stortplaatsexploitanten wordt een heffing opgelegd om de kosten voor nazorg na sluiting van de stortplaats te dekken. De hoogte van de heffingen wordt afgeleid van het doelvermogen dat bij sluiting van een stortplaats in het Fonds dient te zijn opgebouwd. Dit doelvermogen wordt gebaseerd op het nazorgplan dat door GS wordt vastgesteld. De opbrengst van de heffingen wordt gestort in het Fonds Nazorg. Het Fonds is een zelfstandig rechtspersoon. In 2009 zijn geen heffingen opgelegd. Heffingsverordening Ontgrondingen Zuid-Holland De Heffingsverordening Ontgrondingen is beëindigd per 1 januari 2009. Op 1 februari 2008 is een wijziging van de Ontgrondingenwet in werking getreden, die onder meer inhoudt dat een aantal heffingsgrondslagen is komen te vervallen. De grondslag voor het opleggen van een heffing voor de kosten van schadevergoedingen is blijven bestaan. De administratieve en bestuurlijke lasten van het opleggen en innen van deze heffing staan echter niet in verhouding tot de opbrengst. Om deze reden is niet gekozen voor een nieuwe heffing na 1 januari 2009 voor de kosten van schadevergoedingen. Toelichting verschil primitieve Begroting 2009 - Begroting 2009 na wijziging Het budget van de primitieve Begroting is niet gewijzigd. Toelichting verschil Begroting 2009 na wijziging - Rekening 2009 Met ingang van 1 januari 2009 is de Heffingsverordening Ontgrondingen niet meer van kracht, derhalve zijn er in 2009 geen heffingsaanslagen meer opgelegd. In de Begroting 2010 is dit bedrag bijgesteld op € 0.
149
Heffingsverordening Grondwaterbeheer Zuid-Holland Op basis van de Grondwaterwet en de Heffingsverordening Grondwaterbeheer Zuid-Holland heft de provincie een belasting per kubieke meter onttrokken grondwater. Het tarief van de heffing is zodanig
vastgesteld dat de opbrengst de gemaakte kosten niet te boven gaat. Het tarief bedraagt € onttrokken hoeveelheid water.
% 3
Toelichting verschil primitieve Begroting 2009 - Begroting 2009 na wijziging Het budget van de primitieve Begroting is niet gewijzigd. Toelichting verschil Begroting 2009 na wijziging - Rekening 2009 De realisatie is nagenoeg gelijk aan de Begroting. Verordening precariobelasting Zuid-Holland en de Legesverordening De provincie heft precariobelasting wanneer derden gebruikmaken van voor de openbare dienst bestemde provinciale bezittingen, werken of inrichtingen en voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde provinciale grond. De precariobelasting is een algemeen dekkingsmiddel. Onder de naam leges worden rechten geheven voor door de provincie aan derden verleende diensten. Ook de opbrengst uit de leges is een algemeen dekkingsmiddel. In de Verordening Precariobelasting ZuidHolland en de Legesverordening Zuid-Holland zijn de belastbare feiten evenals de tarieven opgenomen. Toelichting verschil primitieve Begroting 2009 - Begroting 2009 na wijziging Het budget van de primitieve Begroting is niet gewijzigd. Toelichting verschil Begroting 2009 na wijziging - Rekening 2009 Voor precario benzinestations zijn in 2009 meer heffingsaanslagen opgelegd dan voorzien. Dit betreft ook een aantal heffingsaanslagen over eerdere jaren. Hierdoor zijn hogere baten gerealiseerd dan in de Begroting was geraamd. Verordening op de heffing van de Opcenten op de hoofdsom van de motorrijtuigenbelasting Op basis van de Provinciewet en de betreffende verordening heft de provincie Zuid-Holland opcenten op de hoofdsom van de motorrijtuigenbelasting. De baten die op grond van deze verordening worden opgebracht zijn een algemeen dekkingsmiddel. Voor een nadere toelichting op de ontwikkelingen over 2009 wordt verwezen naar Programma 7 Middelen. Lokale lastendruk De lokale lastendruk wordt voor veruit het grootste gedeelte bepaald door de opcentenheffing. De opcenten hebben een direct verband met het bezit van een auto en door de gemiddelde belastingsom per voertuig te berekenen kan een uitspraak worden gedaan over de (ontwikkeling van) de lastendruk. De ontwikkeling van de gemiddelde lastendruk door opcentenheffing per auto staat in onderstaande tabel weergegeven.
Jaar
-
Gemiddelde lastendruk per auto door heffing opcenten (in €
150
2006
2007
2008
2009
163
167
202
221
Paragraaf Weerstandsvermogen 1. Inleiding In deze paragraaf wordt ingegaan op het weerstandsvermogen over 2009 en de weerstandscapaciteit en risico’s die hieraan ten grondslag liggen. Er wordt een berekening gegeven van het weerstandsvermogen en de weerstandscapaciteitstand en een actuele stand van zaken ten aanzien van de risico’s (beide standen ultimo 2009). Allereerst wordt kort ingegaan op het beleid van de provincie Zuid-Holland ten aanzien van weerstandsvermogen en risico’s. 2. Beleid met betrekking tot weerstandsvermogen en risico’s Het beleid met betrekking tot weerstandsvermogen en risico’s is vastgelegd in een door PS vastgestelde beleidsnota.14 Weerstandsvermogen wordt omschreven als de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en het totaal aan gekwantificeerde middelen, om de niet-begrote lasten te kunnen dekken. Deze nietbegrote lasten worden gevormd door het totaal aan gekwantificeerde risico’s die zich voor kunnen doen. Beschikbare weerstandscapaciteit (in euro’s) Weerstandsvermogen = Totaal aan gekwantificeerde risico’s (in euro’s)
In de beleidsnota zijn onder andere de volgende belangrijke uitgangspunten opgenomen: de norm voor het weerstandsvermogen bedraagt minimaal twee; de norm voor het minimumniveau van de algemene reserve bedraagt 30% van de som van de gekwantificeerde actuele risico’s met een minimum van € Er wordt onderscheid gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit. De incidentele weerstandscapaciteit is bedoeld om calamiteiten en andere eenmalige gebeurtenissen op te vangen en bestaat uit: a) de algemene reserve en b) de programmareserves (exclusief de niet uit de balans blijkende verplichtingen). De structurele weerstandscapaciteit is bedoeld om structurele tegenvallers op te vangen en bestaat uit: a) de post onvoorzien; b) het structurele begrotingssaldo en c) de onbenutte belastingcapaciteit in combinatie met heroverwegingen of bezuinigingen. 3. Weerstandsvermogen Op basis van de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit over 2009 en actualisatie van de gekwantificeerde risico’s, heeft een berekening van het weerstandsvermogen over 2009 plaatsgevonden (stand ultimo 2009). Deze bedraagt 1,69. Dit is lager dan de in de beleidsnota gestelde norm van 2..In de Begroting 2009 werd nog uitgegaan van een weerstandsvermogen van 2,5.
14 Dit beleid is vastgelegd in de beleidsnota Risicomanagement en weerstandsvermogen, vastgesteld door PS op 25 juni 2008 (besluitnummer 5958).
151
4. Beschikbare weerstandscapaciteit In onderstaande tabel staan de incidentele en structurele weerstandscapaciteit (stand ultimo 2009): Bedragen x €
Structureel Incidenteel
Middelen Algemene reserve Programmareserves
-
47,3 81,9
Onvoorzien Rekeningsaldo Onbenutte belastingcapaciteit
0,5 -
-1,5
53,1
-
Totaal
53,6
127,7
Toelichting algemene reserve Bij de vaststelling van de beleidsnota ‘Risicomanagement en weerstandsvermogen’ is de omvang van de algemene reserve genormeerd op 30% van de som van de gekwantificeerde incidentele risico’s met een D ondergrens van € PS vrij besteedbaar.
D
Ultimo 2009 bedraagt de stand van de algemene reserve € € %C dekking van de bijdrage van Zuid-Holland aan het bestuursakkoord Rijk-provincies (€ > " en 2011) waardoor het voor de incidentele weerstandscapaciteit van belang zijnde deel van de algemene @) % reserve € ( an de algemene reserve < M - # oplevert lager dan de ondergrens, namelijk € " € ( " > !% #) ondergrens van € reserve ad € ( gelegd voor de benodigde dekking Kadernota 2010-2013 en derhalve niet vrij beschikbaar. Toelichting Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit is het verschil tussen de opbrengst bij het werkelijk geheven aantal opcenten op de hoofdsom van de motorrijtuigenbelasting (MRB) en de opbrengst die mogelijk zou zijn bij het wettelijk toegestane maximaal te heffen aantal opcenten. Voor de eerste drie maanden van 2009 waren de geheven opcenten 91,8 en de maximaal te heffen opcenten 107,9. Per 1 april 2009 werden er 95,0 opcenten geheven. Het wettelijke maximum vanaf 1 april 2009 bedraagt 111,9. De onbenutte belastingcapaciteit bedraagt daardoor voor de eerste drie maanden in 2009 16,1 opcenten en voor de
152
Tot slot is een overzicht opgenomen van de omvang van de gekwantificeerde risico’s (stand ultimo 2009), waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen incidentele en structurele risico’s. Hierbij wordt ook een inschatting gegeven van de omvang van de niet-kwantificeerbare risico’s (5.3). De risico’s zijn als volgt gerubriceerd: A) risico’s van rijksbeleid en wetgeving B) financiële risico’s C) risico’s op eigendommen/kapitaalgoederen D) risico’s van bestuursbeslissingen 5.1 Kwantificeerbare risico’s: stand ultimo 2009 In onderstaande tabel staat weergegeven welke kwantificeerbare risico’s zich in 2009 hebben voorgedaan en of er zich per ultimo 2009 wijzigingen hebben voorgedaan.
Rubriek Risico
Heeft zich
Wijzigingen ultimo
voorgedaan in 2009
2009
A
Aanslag Belastingdienst n.a.v. onderzoek naar BTW-compensatiefonds
Nee, vervallen (zie Begroting 2010)
N.v.t.
A
Navordering Belastingdienst BTW N470
Nee, vervallen
N.v.t.
A
Onvoldoende opbrengsten opcenten MRB
Nee
Ja
A
Onvoldoende rijksfinanciering in het kader van Bodemsanering
Nee
Vervallen
A
Onvoldoende middelen voor nazorg gesloten stortlocaties
Nee
Ja
A
Risico onvoldoende middelen voor uitvoering Wet op Nee de jeugdzorg
Ja
A
Onvoldoende kostendekking versterking van de
Ja
Ja
Diefdijk B
Geen aflossing gegarandeerde leningen derden
Nee
Ja
B
Onvoldoende solvabiliteit/liquiditeit Regionale
Nee
Ja
Nee
Nee
Nee, vervallen (zie Jaarrekening 2008)
N.v.t.
omroepen B
Europa-gerelateerde risico's: de Europese Commissie kan subsidiabiliteit uitgaven betwisten
C
Claim opdrachtgever N210
C
Bezwijken bijzondere constructies onder provinciale Nee wegen en calamiteiten aan beweegbare kunstwerken
Ja
C
Teerhoudend asfalt - uitloging PAK's
Nee
Nee
C
Verontreiniging bagger/slib provinciale vaarwegen
Nee
Nee
C
Niet tot uitvoering komende grote infrastructurele projecten
Nee
Nee
C
Hogere projectkosten RijnGouwelijn Oost als gevolg Nee van scopewijzigingen en onzekerheden
153
Ja
Rubriek Risico
Heeft zich
Wijzigingen ultimo
voorgedaan in 2009
2009
D
Claim gemeente Leiden voorbereidingskosten RijnGouwelijn
Nee, vervallen (zie Begroting 2010)
N.v.t.
D
Claim Polder Nieuwland, gemeente Alblasserdam
Nee, vervallen (zie Jaarrekening 2008)
N.v.t.
D
Contract Personenvervoer over water
n.v.t. (wordt meegenomen vanaf
Nee
1 januari 2010) D
Claim Hornbach, gemeente Alblasserdam
Nee
Nee
D
Waterschadeclaim telers Bollenstreek (1996-1997)
Nee
Nee
D
Omgevingsrisico's vergunningverlening en handhaving
Nee
Nee
D
Gevolgschade vergunningverlening aan
Nee
Nee
afvalverwerkende bedrijven D
Niet gedekte lopende verplichtingen BO ILG
Nee
Nee
D
Waardedaling grondaandeel RZG Zuidplas
Nee
Ja
D
Risico volledige honorering subsidieaanvraag in het Nee (wordt kader van de stimuleringsregeling Voordelta, project meegenomen vanaf
D
Ouddorp
Begroting 2010)
Schadeclaims vergunningverlening voor ontgrondingen
Nee
Nee
Nee
5.2 Wijzigingen ultimo 2009 In onderstaande tabel staat weergegeven welke wijzigingen er zijn ultimo 2009.
Rubriek Risico
A
Wijzigingen
Onvoldoende opbrengsten opcenten Het aantal door (kleine) leasemaatschappijen beheerde MRB auto’s is toegenomen tot 41.000 auto’s. Met de kans op vertrek van leasemaatschappijen is de maximale incidentele schade hierdoor gestegen tot € 9,5 mln. De maximale structurele schade bedraagt € 1,4 mln.
A A A
Onvoldoende middelen voor nazorg Maximale schade kan worden geraamd op circa €
-
gesloten stortlocaties
(op basis van netto contante waarde van €
Risico onvoldoende middelen voor
Maximale schade zal verwaarloosbaar klein zijn, doordat
uitvoering Wet op de jeugdzorg
de vraag naar jeugdzorg zich zal stabiliseren.
Onvoldoende kostendekking versterking van de Diefdijk
De voorziening Rivierdijkversterking wordt bij Jaarrekening op het niveau gebracht om aan de nu bekende verplichtingen te voldoen. Hierover volgt separate besluitvorming bij Voorjaarsnota. Met de besluitvorming dient dit risico te worden afgemeld voor de paragraaf Weerstandsvermogen.
154
Rubriek Risico
Wijzigingen
B
Geen aflossing gegarandeerde leningen derden
De borgstelling voor NV Proav is aan het einde van het verslagjaar beëindigd.
B
Onvoldoende solvabiliteit/liquiditeit regionale omroepen
Het maximale schadebedrag van € 5 mln kan gespecificeerd worden naar € 3,2 mln voor RTV West en €
C
C
Bezwijken bijzondere constructies
De risico's op calamiteiten op de N214 en de N228 zijn
onder provinciale wegen en calamiteiten aan beweegbare kunstwerken
door de recent afgeronde werkzaamheden geminimaliseerd.
Hogere projectkosten RijnGouwelijn Derde perron Alphen aan den Rijn kan vervallen als risico. Oost als gevolg van scopeVoor de overige risico’s zal worden voorgesteld dat, als wijzigingen en onzekerheden
D
*GF *C
deze zich voordoen, dekking gevonden gaat worden in de BDU-middelen. Hiervoor zal separate besluitvorming plaatsvinden. Het gaat om de volgende risico’s: -
onzekerheidsmarge definitief ontwerp (DO) uniformiteit inrichting haltes overwegveiligheid
-
BO1 Planschade en nadeelcompensatie Maaiveldligging Gouda
Waardedaling grondaandeel RZG
Er wordt uitgegaan van een mogelijke waardedaling van
Zuidplas
30% van de boekwaarde (€ 98 mln) oftewel € 29,4 mln. De provincie participeert voor 40% in de Grondbank. Hierdoor is het risico beperkt tot 40% van € 29,4 mln. Het risico is verder beperkt, omdat de verworven gronden en opstallen altijd een marktwaarde hebben bij het niet doorgaan van de plannen. In 2009 zijn de taxaties van de in 2006 in eigendom verkregen gronden uitgevoerd. Het taxatierapport wordt in het eerste kwartaal van 2010 opgeleverd. De resultaten worden verwerkt in de Jaarstukken van de Grondbank.
5.3 Niet-kwantificeerbare risico’s en risico’s waarvan publicatie niet gewenst is: stand ultimo 2009 In onderstaande tabel staat weergegeven welke niet-kwantificeerbare risico’s zich in 2009 hebben voorgedaan en of er zich per ultimo 2009 wijzigingen hebben voorgedaan.
rubriek Risico
Heeft zich voorgedaan in 2009
Wijzigingen ultimo 2009
A
Verlaging uitkering Provinciefonds
Nee
Nee
A
Aanslag Rijk i.v.m. negatief EMU-saldo
Nee
Nee
A
Onvoldoende kostendekking versterking van de Diefdijk
N.v.t.
Ja
B
Renterisico
Nee
Ja
155
rubriek Risico
Heeft zich
Wijzigingen
voorgedaan in 2009
ultimo 2009
D
Noodzakelijk beroep op aansprakelijkheidsverzekering
Nee
Nee
D
Deelrisico's Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR)/ Nee
Nee
750 ha natuur en recreatie
5.4 Wijzigingen ultimo 2009 In onderstaande tabel staat weergegeven welke wijzigingen er zijn ultimo 2009.
Rubriek Risico A
Onvoldoende kostendekking versterking van de Diefdijk
Wijzigingen Het eerder beschreven risico op onvoldoende kostendekking voor de versterking van de Diefdijk zal vanaf ultimo 2009 verder worden opgenomen als nietkwantificeerbaar risico. Zie voor verdere uitleg 5.2.
B
Renterisico
In het verslagjaar was sprake van liquiditeitsoverschotten die de geraamde omvang overschreden. Het renterisico is beperkt door gebruik te maken van een aantal creditarrangementen. De voorwaarden hiervan zijn in overeenstemming met de bepalingen van de Wet Fido.
5.5 Kwantificering van de risico’s: stand ultimo 2009 In onderstaande tabel staat de omvang van de gekwantificeerde risico’s ultimo 2009, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen structurele en incidentele risico’s. Hierbij wordt ook een inschatting
Risicotermijn
Omvang mln €
Kans optreden
Incid. / struct.
Rubriek Naam risico
Max. schade
gegeven van de omvang van de niet-kwantificeerbare risico’s.
A
Onvoldoende opbrengsten opcenten MRB
s
1,4
0-25%
0,2
4
A
Onvoldoende opbrengsten opcenten MRB
i
9,5
0-25%
1,2
4
A
Onvoldoende middelen voor nazorg gesloten stortlocaties
s
55,0
≈0
0,0
>4
A
Onvoldoende middelen voor uitvoering Wet op de jeugdzorg
s
3,7
≈0
0,0
4
A
Onvoldoende kostendekking versterking van de Diefdijk
i
15,1
25-50%
5,7
4
B
Geen aflossing gegarandeerde leningen derden
i
22,2
0-25%
2,8
4
B
Onvoldoende solvabiliteit/liquiditeit regionale omroepen
i
5,0
≈0
0,0
4
156
Risicotermijn
Omvang mln €
Kans optreden
Max. schade
Incid. / struct.
Rubriek Naam risico
B
Europa-gerelateerde risico's; de Europese Commissie kan subsidiabiliteit uitgaven betwisten (2000-2006)
i
4,8
0-25%
0,6
4
B
Europa-gerelateerde risico's; de Europese Commissie kan subsidiabiliteit uitgaven betwisten (2007-2013)
i
12,0
≈0
0,0
4
C
Bezwijken bijzondere constructies onder provinciale wegen en calamiteiten aan beweegbare bruggen
i
3,3
0-25%
0,4
4
C
Teerhoudend asfalt - uitloging PAK's
i
5,0
0-25%
0,6
4
C
Verontreiniging bagger/slib provinciale vaarwegen
i
1,0
0-25%
0,1
4
C
Niet tot uitvoering komende grote infrastructurele projecten
i
20,0
0-25%
2,5
4
C
Hogere projectkosten RijnGouwelijn:
C
- Onzekerheidsmarge definitief ontwerp (DO)
i
36,7
75-100%
32,1
4
C
- Overwegveiligheid
i
10,0
50-75%
6,3
4
C
- Uniformiteit inrichting haltes
i
5,4
0-25%
0,7
4
C
- BO1
i
1,9
50-75%
1,2
4
C
- Planschade en nadeelcompensatie
i
9,7
75-100%
8,5
4
C
- Maaiveldligging Gouda
i
1,5
25-50%
0,6
4
D
Contract Personenvervoer over water
i
6,7
0-25%
0,8
4
D
Schadeclaims i.v.m. bestemmingsplannen: Bouwmarkt Hornbach, gemeente Alblasserdam
i
18,5
0 - 25%
2,3
4
D
Claim waterschade telers Bollenstreek (1996-1997)
i
2,7
≈0
0,0
4
D
Omgevingsrisico's vergunningverlening en handhaving
i
5,0
≈0
0,0
4
D
Gevolgschade vergunningverlening aan afvalverwerkende bedrijven
s
20,0
0-25%
2,5
>4
D
Geen dekking lopende verplichtingen BO ILG
i
25,0
0-25%
3,1
4
D
Waardedaling grondaandeel RZG Zuidplas
i
29,4
≈0
0,0
4
157
Risicotermijn
Omvang mln €
Kans optreden
Max. schade
Incid. / struct.
Rubriek Naam risico
D
Risico volledige honorering subsidieaanvraag in het kader van de stimuleringsregeling Voordelta, project Ouddorp Duin
i
4,5
0-25 %
0,6
4
D
Schadeclaims vergunningverlening voor ontgrondingen
i
4,0
0-25 %
0,5
4
Subtotaal
71,9
Aanname schadebedrag niet-kwantificeerbare risico’s
5,0
Totaalbedrag kleine risico’s indien kleiner of gelijk aan € 1,0 mln
0,0
Totaal
76,9
P
R STUR TSVV
€ NO 9 PW 89: Q U V R VV € ON 89: X: XY : 9
158
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding In december 2004 en januari 2005 hebben PS de beleidskaders vastgesteld voor het onderhoud van kapitaalgoederen van respectievelijk infrastructuur (PS-besluit 5512) en recreatie (PS-besluit 5532). De beleidsnota ‘Onderhoud kapitaalgoederen - onderdeel infrastructuur’ vormt het beleidskader voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhoudsniveau van de provinciale wegen, kunstwerken en vaarwegen. Uitvoering van dit beleidskader moet leiden tot een bestendige situatie waarin deze kapitaalgoederen worden onderhouden conform vastgestelde functionaliteit en kwaliteitsniveaus, waarbij de totale kosten worden geoptimaliseerd. Hierbij wordt uitgegaan van een nieuwe beheersystematiek voor beheer en onderhoud van de infrastructuur, waarbij het maatschappelijke belang van de infrastructuur centraal staat. De beleidsnota ‘Onderhoud kapitaalgoederen - onderdeel recreatie’ vormt het beleidskader voor de rol, functie, het prijs- en kwaliteitsniveau en het onderhoudsniveau van de provinciale recreatiegebieden. Uitvoering van dit beleidskader moet leiden tot een bestendige situatie waarin deze kapitaalgoederen goed worden onderhouden en de functionele kwaliteit ervan wordt gewaarborgd. Als zodanig wordt voorkomen dat er achterstallig onderhoud optreedt waardoor er extra kosten moeten worden gemaakt om dit in te lopen of dat er door achterstallig onderhoud schadeclaims binnen komen. Weg- en vaarweginfrastructuur De provincie is eigenaar en beheerder van wegen (520 km) en vaarwegen (137 km). Meer in detail betekent dit dat de provincie het beheer heeft over en onderhoud pleegt aan: 660 ha verhardingen 452 bushaltes
11000 openbare-verlichtingmasten 144 km geleiderail 118 verkeersregelinstallaties
504 vaste bruggen, duikers, tunnels en viaducten 647 ha gras 782 km bermsloten
84 ha beplanting 40 km hagen 60060 bomen
199 km oevers 70 beweegbare kunstwerken (bruggen en sluizen) 4147 meerpalen
1800 bolders en dukdalven 460 ha waterbodem
Beleid Het provinciale beleid voor het beheer en onderhoud van de provinciale (vaar)weginfrastructuur is vastgelegd in de beheerplannen Wegen en Vaarwegen 2008-2012 en het Meerjarenprogramma 2007-2012 die in het derde kwartaal 2009 door GS definitief zijn vastgesteld. De beheerplannen en het meerjarenprogramma bevatten het beleidskader voor het op het minimaal vereiste basisniveau brengen
159
van de infrastructuur op basis van de drie vastgestelde kwaliteitsniveaus bereikbaarheid, veiligheid en omgevingskwaliteit en geven een meerjarenperspectief op de prioriteiten in het beheer en onderhoud. De benodigde budgetbehoefte voor de komende jaren is op basis van normkosten berekend en vastgelegd in de nota Budgetbehoefte beheer en onderhoud van de provinciale infrastructuur 2008-2012 die in januari 2007 door GS is vastgesteld. Voor de uitvoering van deze nota is voor de collegeperiode 2007-2011 € 77,7 mln uitgetrokken voor het beheer en onderhoud van de provinciale infrastructuur. Genoemd bedrag dient ter dekking van de extra exploitatie- en kapitaallasten. Sinds 2005 wordt het onderhoud uitgevoerd volgens de nieuwe beheerplansystematiek. Dit houdt in een integrale, trajectgewijze aanpak waarbij de infrastructuur is ingedeeld in 10 vaarwegtrajecten en 118 wegtrajecten. Uitvoering Verspreid over het gehele areaal zijn, waar nodig, diverse dagelijkse beheer- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Het betrof onder meer: toezicht, inspectie en handhaving, juridisch beheer, bediening van bruggen, verkeersvoorzieningen (zoals bebording, meubilair, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties), gladheidbestrijding, kleinschalig civieltechnisch onderhoud aan kunstwerken, verwijderen graffiti, smeerbestekken, groenonderhoud en afvoer afvalstoffen en exploitatie van gebouwen, steunpunten, vaartuigen, dienstvoertuigen en materieel. Wegen In overeenstemming met de beheerplansystematiek is in 2009 onderhoud gepleegd aan 21 van de 118 wegtrajecten. Het betreft: N206C (Leiden - Noordwijk)
N214A (Papendrecht - N216; deel km 7,4 - 12,6) N218B (Spijkenisse - Brielle) N219B (A20 - Zevenhuizen)
N223A (N220 - Westerlee) N441A (Wassenaar - Katwijk) N444B (Oegstgeest - Noordwijk; bermverharding)
N446C (Nieuwkoop); vanuit 2010 naar 2009 gehaald N447B (Voorschoten - Leiden); vanuit 2010 naar 2009 gehaald N455A/B (Kruising N209 - Waddinxveen)
N456A/B (A12 - A20 - Moordrecht - N207) N458A (Randweg Bodegraven) N459A (Reeuwijk - Bodegraven); vanuit 2010 naar 2009 gehaald
N462A (Nieuwkoop) N470A (Kruithuisweg - Delft) N470B (Zoetermeer); vanuit 2011 naar 2009 gehaald
N479A (Streefkerk); loopt door in 2010 N484A (Rondweg Schoonrewoerd) N496A (Hellevoetsluis - Oostvoorne); loopt door in 2010
In totaal gaat het om ongeveer 87 km weg. Naast de noodzakelijke onderhoudsmaatregelen zijn diverse verbetermaatregelen getroffen.
160
Vaarwegen In 2009 zijn verspreid over diverse vaarwegtrajecten grootschalige onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Ter verbetering van de doorstroming op het vaarwegennet is er verder geïnvesteerd in de vaarwegen zelf en in de bediening van de bruggen over de vaarwegen. De volgende werkzaamheden zijn uitgevoerd:
vervanging van oevers door duurzame constructies; grootschalig onderhoud en verbetering van bruggen (inclusief aansluiting op bediencentrale); vervanging en verbetering van wachtruimtes en geleidewerken bij bruggen (onderdeel van MPI-
programma Vaarwegen); voorbereiding en uitvoering van baggerwerkzaamheden op 75 km vaarweg.
De kosten voor beheer en onderhoud van wegen en vaarwegen worden in de Jaarstukken verantwoord in programma 2 (Integrale Bereikbaarheid). De begrote budgetten en de realisatie zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Lastenbudget beheer en onderhoud
Begroting
Rekening
Saldo
Wegen
34.630
46.929
-/-12.299
Vaarwegen
12.250
14.587
-/- 2.237
Totaal
46.880
61.516
-/-14.636
Investeringen beheer en onderhoud
27.291
20.057
7.234
BBB;
(bedragen x € 7A
Recreatiegebieden Beheer In Zuid-Holland ligt ongeveer 8500 ha openbaar buitenstedelijk recreatiegebied. Veel van deze gebieden worden beheerd door natuur- en recreatieschappen. De provincie heeft echter ook een deel van de recreatiegebieden in eigendom en beheer, de zogenaamde Provinciale recreatiegebieden (PRG’s). Deze PRG’s beslaan een areaal van 700 ha, verspreid over ongeveer 30 gebieden. De bekendste gebieden zijn Vlietland (290 ha), Klinkenbergerplas (40 ha) en het Valkenburgse Meer (91 ha). Deze PRG’s liggen in de meeste gevallen dicht bij het grootstedelijke gebied. Hierdoor hebben de gebieden bij de inrichting over het algemeen een intensief karakter gekregen. De intensieve inrichting vertaalt zich in relatief hoge onderhoudskosten per hectare. Beleid In het Coalitieakkoord 2007-2011 van GS van Zuid-Holland is vastgelegd dat het landelijk gebied doelmatiger moet worden beheerd met een kleinere bestuurslast en minder versnippering van eigendom en beheer. De afgelopen jaren is daarom een ontwikkeling doorgemaakt, waarbij een planmatige aanpak van het beheer en onderhoud op basis van een constante kwaliteit in de gebieden wordt nagestreefd. Dit heeft geresulteerd in het Meerjaren Programma Provinciale Recreatiegebieden 2008-2013 (De basis op orde). Vanuit het functiegestuurde beheren wordt ieder jaar bekeken welke noodzakelijke onderhoudsactiviteiten en investeringen in het betreffende jaar moeten worden gepleegd. Deze werkwijze geeft tevens een doorkijk naar de komende periode waardoor geanticipeerd kan worden of een eventuele structurele verhoging van de Begroting dan wel een integrale heroverweging van functies, doelen en middelen voor de PRG’s noodzakelijk is. In navolging van het gewijzigde beleid van de natuur- en recreatieschappen ten aanzien van beheer en onderhoud van de recreatiegebieden zal ook het beheerbeleid voor de PRG's worden gewijzigd.
161
Het beleid zal meer gericht zijn op structureel beheer, waarbij in de jaarlijkse lasten, naast het reguliere onderhoud, ook rekening wordt gehouden met groot onderhoud en vervangingsinvesteringen. Hiervoor is een terreinbeheermodel (TBM) ontwikkeld.
Uitvoering De provinciale dienst Groenservice Zuid-Holland (GZH) is opdrachtnemer voor het onderhoud van de PRG's. Bij een deel van de PRG's is in de afgelopen jaren achterstallig onderhoud ontstaan. Hiervoor is tot 2011 extra budget beschikbaar. In 2009 is een deel van dit budget gebruikt om de eerste fase van het achterstallig onderhoud weg te werken. De tweede fase zal worden uitgevoerd in de eerste helft van 2010. De benodigde kosten voor het wegwerken van het achterstallig onderhoud zullen mogelijk hoger zijn dan de geraamde kosten in 2008. Begin 2010 is voor de PRG's het TBM operationeel en zullen de meerjarenplanning en het beheer op basis van dit systeem worden berekend. De kosten voor het beheren van de provinciale recreatiegebieden worden in de Jaarstukken verantwoord in programma 1 (gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving). De begrote budgetten en de realisatie zijn in onderstaande tabel weergegeven.
BBB;
(bedragen x € 7A
Onderhoud provinciale recreatiegebieden
Begroting
Rekening
2.333
2.200
Saldo 133
Huisvesting De provincie heeft in 2008 het provinciehuis in eigendom verworven en huurt een aantal panden ten behoeve van huisvesting van haar personeel. Het betreft de hoofdlocatie aan het Zuid-Hollandplein te Den Haag en de regiokantoren in Leiden, Dordrecht en Schiedam. Naar de huidige functionaliteit en bruikbaarheid van de diverse gebouwen is onderzoek gedaan. Op basis daarvan is een strategische huisvestingsvisie vastgesteld. Functionaliteit en inrichting zijn in de strategische huisvestingsvisie in lijn gebracht met de uitgangspunten van de Organisatie Nieuwe Stijl. Uitvoering Het achterstallig onderhoud aan het provinciehuis is verrekend in de aankoopprijs met de verkopende partij. Het onderhoud wordt vanaf het moment van aankoop uitgevoerd op basis van het MeerjarenOnderhoudsplan. Een planmatige en procesmatige instandhouding van het provinciehuis is hiermee verzekerd. De regiokantoren Leiden, Dordrecht en Schiedam worden door de provincie gehuurd. Het onderhoud van de regiokantoren is voor rekening van de verhuurder. Daarnaast is het beheer van andere decentrale panden, zoals rayonsteunpunten en bedieningscentrales, centraal ondergebracht. Het beheer en onderhoud van deze panden zal ook op planmatige en procesmatige wijze worden uitgevoerd.
Beleid Diverse scenario's van de strategische huisvestingsvisie zijn uitgewerkt op basis van financiële en praktische uitvoerbaarheid. Besluitvorming door PS over de strategische huisvestingsvisie vindt plaats in 2010.
162
Paragraaf Financiering Inleiding De Financieringsparagraaf in de Jaarrekening is een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het controleren van de financieringsfunctie. In deze Financieringsparagraaf worden de resultaten van de beleidsuitvoering weergegeven. Het Financieringsstatuut en de Verordening financieel beleid zijn een leidraad voor de inrichting van de financieringsfunctie. Bij de uitvoering van de financieringsfunctie staan rente- en debiteurenrisicobeheersing centraal. In het verslagjaar zijn tijdelijk overtollige middelen uit prudentieoverwegingen uitsluitend ondergebracht bij financiële marktpartijen die beschikken over de hoogste – AAA – creditrating. De provincie heeft dan ook geen verliezen geleden tijdens en in de nasleep van de kredietcrisis. Externe ontwikkelingen Economisch beeld Hoewel er nog steeds economische onzekerheid heerst, is de onrust op de financiële markten in 2009 verder afgenomen sinds het begin van de kredietcrisis in 2008. Mede door de gecoördineerde acties van de centrale banken is er een begin gemaakt aan het herstel van het vertrouwen in de financiële markten. De laatste twee kwartalen van 2009 lieten zelfs een lichte economische groei zien. De inflatie is in 2009 gemiddeld uitgekomen op 1,2%. In de laatste twintig jaar lag de inflatie alleen in 2006 lager. Renteontwikkeling De beleningsrente van de Europese Centrale Bank is in mei 2009 verder gezakt naar een historisch lage stand van 1%. Gezien het huidige herstel in de economie, ligt een renteverhoging in 2010 in de lijn der verwachting. Onderstaand een weergave van de korte en lange renteontwikkeling gedurende het verslagjaar.
4,5 4 3,5 3
3-m kasgeld 5-j gelijk
2,5
10-j Staat
2 1,5 1 0,5
jan09
feb
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sep
163
okt
nov
dec
jan10
Ontwikkeling financieringsbehoefte Gedurende 2009 was sprake van incidentele toenames van de beschikbare liquiditeiten. In maart vond de storting plaats van het geleende bedrag voor de aankoop van het provinciehuis, dat in 2008 voor de duur van een jaar door de provincie werd voorgefinancierd. In 2009 vielen daarnaast, overeenkomstig de prognose, geen bedragen vrij uit hoofde van in het verleden afgesloten leningovereenkomsten. Gedurende het jaar nam de omvang van de liquiditeiten toe als gevolg van een vertraging in de voorgenomen investeringen. Deze incidentele overschotten werden tijdelijk ondergebracht binnen 3, 6 en 9 maands arrangementen bij financiële marktpartijen met een AAA-rating. Gedurende de laatste maanden was sprake van een toename in de uitgaande betalingen. Onderstaand worden de standen aan het begin van iedere maand weergegeven. Het saldo aan het begin van het jaar bedroeg € 170,4 en per jaarultimo € Dit houdt in dat gedurende december 2009 sprake was van extra betalingen ten bedrage van circa € 120 mln.
400.000 Liquiditeitenverloop 2009 300.000 200.000 100.000 jan- feb- mrt- apr- mei- jun- jul- aug- sep- okt- nov- dec09 09 09 09 09 09 09 09 09 09 09 09
Omvang vaste schuld De omvang van de vaste schuld verliep als volgt: stand per 1 januari 2009 € " # beliepen € " > , waardoor de stand per 31 december 2009 € " maart 2009 het leningbedrag gestort dat door de provincie voor de duur van een jaar werd voorgefinancierd, ten bedrage van € ( Treasuryresultaat Het treasuryresultaat bedraagt ten aanzien van de kasvoorzieningen baten € 2,35 mln (primitieve begroting:
C
-
K baten € € " " € 0,6 mln. Het resultaat van de rentebaten kort geld vloeit voort uit de relatief hoge financieringsoverschotten. De geldmarkttarieven stonden in 2009 onder druk waardoor per saldo een beperkt renteresultaat werd behaald. Wel werd mede
gebruikgemaakt van creditfaciliteiten waarbij een procentueel iets hogere rentevergoeding geldt. Het resultaat van de rentelasten houdt verband met de opgelegde heffingsrente BTW over de periode 2003 tot en met 2008.
164
De resultaten worden als volgt gespecificeerd:
7 89:)
Rente Begroting
Rente na wijziging
Rente Rekening
Verschil na w-r
Bedrijfsvoering Baten
5,3
2,2
2,4
0,2
lasten
nihil
0,6
0,6
nihil
(bedragen x €
Risicobeheer De provinciale Begroting is gevoelig voor zowel de korte rente op de geldmarkt als de lange rente op de kapitaalmarkt. Dit vanwege het jaarlijkse contingent kortlopende leningen (opgenomen en uitgezet), de jaarlijkse omvang van de aflossingsverplichtingen van de langlopende leningen alsmede het financieringssaldo van het lopende dienstjaar. Een hogere/lagere geldmarktrente vertaalt zich op zeer korte termijn in een hogere/lagere opbrengst voor elders (kortdurend) uitgezette middelen. Hiertegenover staat het omgekeerde effect van het nadeliger/voordeliger worden van de door de provincie op te nemen korte middelen. Bij het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen dient een prudent beleid te worden gevoerd, waardoor niet altijd het hoogste rendement wordt behaald. Alle financieringsactiviteiten zijn uitsluitend gericht op het ten uitvoer brengen van handelingen ten behoeve van de publieke taak. Leidraad is hierbij onder meer de gehanteerde liquiditeitsprognose. Renterisico Ten aanzien van het risicobeheer inzake kapitaalmarktleningen is de relatie voorgenomen investeringen in samenhang met de op termijn beschikbare middelen van belang. In het kader van de strategie tot afdekking van toekomstige renterisico's uit hoofde van de van toepassing zijnde investerings- en financieringsstaat en het voortschrijdend meerjarig inzicht in verwachte investeringen, zijn in 2007 leningen aangetrokken met een toekomstige ingangsdatum in 2010 en 2011 met een voor de volledige looptijd - tot en met 2031 vastgelegde rente. Kredietrisico In februari 2004 is door PS besloten tot het verstrekken van een renteloze achtergestelde geldlening ad € 4,5 mln aan de regionale omroep RTV West, evenals een renteloze achtergestelde geldlening ad € 2,5 mln aan de regionale omroep RTV Rijnmond. De standen ultimo 2009 beliepen respectievelijk
€ 3,3 mln en € " Het betreft hier geen leningen die zijn verstrekt uit hoofde van de treasury, maar leningen die zijn verstrekt ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak, te weten het reddingsplan regionale omroepen. De leningen kennen vanwege hun achtergestelde karakter en de kwaliteit van de debiteur een hoog kredietrisico. Gegeven de huidige financiële positie van de omroepen is het kredietrisico als beperkt te typeren. Voorts zijn beheersmaatregelen getroffen voor het beperken van dit risico. Kasgeldlimiet Bij het ten uitvoer brengen van het middelenbeleid dient als grondslag van de wettelijk toegestane omvang de wettelijke norm uit hoofde van Wet Fido, de kasgeldlimiet. De limiet is een bedrag ter grootte van 7% van de jaarbegroting van de provincie bij aanvang van het verslagjaar. De gemiddelde netto-vlottende schuld per kwartaal dient de kasgeldlimiet niet te overschrijden. In onderstaande tabel wordt de ruimte onder de kasgeldlimiet weergegeven. Hieruit blijkt dat de kasgeldlimiet niet wordt overschreden en er zelfs sprake is van een behoorlijke ruimte. Voor het bepalen van de kasgeldlimiet zijn alle korte-termijnleningen met een looptijd van korter dan een jaar in beschouwing genomen.
165
Toets kasgeldlimiet Kasgeldlimiet (x € 1.000)
Kwartaal 1
Gemiddelde netto-vlottende schuld (+)/
-134.030
Kwartaal 2 -252.130
Kwartaal 3
Kwartaal 4
-295.770
-264.450
gemiddeld overschot vlottende middelen Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (+) / Overschrijding (-)
68.125
68.125
68.125
68.125
202.155
320.255
363.895
332.575
Renterisiconorm Het renterisico op de vaste schuld kan worden berekend door te bepalen welk deel van de langlopende leningen in enig jaar moeten worden geherfinancierd. De wet stelt criteria voor de berekening van het risico op de vaste schulden, zoals deze zijn vastgelegd in de definitie van de renterisiconorm. Met het stellen van deze norm wordt een kader gesteld om tot een zodanige opbouw van de langlopende leningen te komen, dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. In onderstaande berekening wordt het feitelijk renterisico op de vaste schuld bepaald. Dit gebeurt door de bepaling van de netto renteherziening en de herfinanciering te sommeren. De herfinanciering is het laagste bedrag van de netto nieuw aangetrokken vaste schuld en betaalde aflossingen. Het feitelijke renterisico wordt vervolgens geconfronteerd met de renterisiconorm, die is afgeleid van het begrotingstotaal bij aanvang van het verslagjaar. Renterisico op vaste schuld ( x €
BBB; 7A
2009
1a
Renteherziening op vaste schuld o/g
0
1b
Renteherziening op vaste schuld u/g
0
2
Renteherziening op vaste schuld (1a - 1b)
0
3a
Nieuw aangetrokken schuld
3b
Nieuw uitgezette lange leningen
4
Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b)
5
Betaalde aflossingen
32.921
6
Herfinanciering (laagste van 4 en 5)
32.921
7
Renterisico op de vaste schuld (2 + 6)
32.921
111.700 0 111.700
Renterisiconorm 8
Stand van de Begroting per 1 januari
9
Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage
10
Renterisiconorm
973.216 20% 194.643
Toets renterisiconorm 10
Renterisiconorm
7
Renterisico op vaste schuld
11
Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10 - 7)
194.643 32.921 161.722
Verantwoording Het toezicht op de kasgeldlimiet en de renterisiconorm door het ministerie van BZK vindt plaats in het kader van het reguliere begrotingstoezicht.
166
Paragraaf Bedrijfsvoering Wat hebben we bereikt? Speerpunt
Indicator
Doelstelling 2009
1. Uitvoering Organisatie van 1.1. Omvang formatie (aantal fte)15
Realisatie 2009
2.154
2.150
80
100
80
98
de Toekomst 2. Digitale dienstverlening: implementatie en uitbreiding
2.1. Digitaal geregistreerde ontvangen stukken (%) 2.2. Digitaal geregistreerde verzonden stukken (%) 2.3. Positie in overheid.nl monitor
-
3
70
70
-
-
25
25
4.1. Interne mobiliteit (%)
10
10,6
4.2. Vrouwen in leidinggevende functies (%)
24
26,8
4.3. Arbeidsverzuim (%)
4,2
4,07
3. Actieprogramma Duurzame 3.1. Duurzame inkoop (%)16 provinciale bedrijfsvoering 3.2. CO2 neutrale bedrijfsvoering (%) 3.3. Biologische producten/catering assortiment (%) 4. Kwalitatief en kwantitatief goed toegeruste medewerkers
Verantwoording prestatie indicatoren 1.1. Omvang formatie (aantal) Het onderstaande overzicht is de bestuurlijke invulling van motie 150 Benchmark personele bezetting.
Programma
Realisatie
In % van totale omvang
1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving
764
36%
2 Integrale bereikbaarheid 3 Een concurrerende, innovatieve en duurzame economie
355 40
17% 2%
4 Maatschappelijke participatie 5 Integrale ruimtelijke projecten 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur
79 62 176
4% 3% 8%
Bedrijfsvoering
674
31%
2.150
100%
Totaal
Door het DT is de formatie op 1 januari 2009 vastgesteld op 2127 fte, hetgeen lager is dan de toegestane 2154 fte conform de Begroting 2009. In de realisatie in 2009 is aan deze door het DT vastgestelde formatie het volgende toegevoegd: een mutatie van 12,2 fte bij OGZ, 2,4 fte uitbreiding afdeling Milieu (Energie), 2 fte ten behoeve van extra bestuurlijke ondersteuning, 2 fte correctie op de Begroting en 3,4 fte via M voor P mutaties die in 2010 doorlopen, waarmee de totale gerealiseerde formatie op 2150 fte uitkomt. Ondanks 15 In de omvang van de formatie is rekening gehouden met nieuwe taken conform het Coalitieakkoord. 16 Het betreft hier nieuwe af te sluiten contracten.
167
de toevoegingen in formatie is de oorspronkelijke doelstelling om te komen tot een formatie van 2154 fte gehaald. Bezetting De feitelijke bezetting bedraagt 1950 fte en is lager dan het aantal beschikbare formatieplaatsen. Oorzaak bestaat uit nog niet volledig ingevuld zijn van vacatures en in het kader van de OvT worden tijdelijke formatieplaatsen bewust niet ingevuld. Verder is het in sommige situaties moeilijk om medewerkers met de juiste kwalificaties aan te trekken. Dit verschijnsel doet zich met name voor bij de meer technisch georiënteerde functies. De lagere bezetting ten opzichte van het aantal beschikbare formatieplaatsen geeft de gelegenheid tot interne herplaatsing en daar waar nodig worden voor deze vacatures en niet-ingevulde tijdelijke formatieplaatsen externen ingehuurd. 2.1. Digitaal geregistreerde ontvangen stukken (%) De gestelde norm van 80% is ruim gehaald. Alle inkomende en archiefwaardige post is digitaal geregistreerd waarbij de post voor GS buiten beschouwing is gelaten. 2.2. Digitaal geregistreerde verzonden stukken (%) Als resultaat van de workflow Besluiten worden uitgaande stukken digitaal ondertekend. Een beperkt gedeelte is hiervan uitgesloten. Alle uitgaande stukken worden geregistreerd en digitaal gearchiveerd. 2.3. Positie in overheid.nl monitor De provincie Zuid-Holland is naar de derde plaats in de overheidsmonitor gestegen. Via de overheid.nl monitor worden de ontwikkelingen in kaart gebracht op het terrein van de elektronische overheid. Deze monitor geeft een beeld van de waardering van de provinciale website. 3.1. Duurzame inkoop (%) De provincie Zuid-Holland heeft samen met de overige provincies de Deelnameverklaring ondertekend, waarin de provincie zich verbindt aan de uitvoering van het overheidsbrede programma Duurzaam Inkopen. Hierin wordt in fasen gestreefd naar 100% duurzaam inkopen in 2011 volgens de criteria van SenterNovem bij nieuw aan te besteden contracten. Nog niet alle nieuwe inkopen binnen de provincie voldoen geheel aan de duurzaamheidseisen volgens SenterNovem-criteria. Deze eisen worden wel consequent meegenomen in alle centraal geregisseerde aanbestedingen en voor deze contracten geldt dan dat ze nu reeds voor 100% duurzaam zijn. Voor de overige contracten die afgesloten worden geldt dat er door middel van een actieprogramma gewerkt wordt aan de doelstelling om in 2011 alle nieuw af te sluiten contracten 100% duurzaam in te kopen. 3.2. CO2-neutrale bedrijfsvoering (%) Vanaf het jaar 2011 is er sprake van een doelstelling van 100% CO2-neutrale bedrijfsvoering. De uitvoering van het energiebesparingsplan 2008-2011 ligt op schema. Het provinciehuis maakt inmiddels voor 100% gebruik van groene stroom. Een aantal energiebesparende maatregelen in het provinciehuis is afgerond, zoals de vervanging van de koeling in de ICT-ruimte, vervanging van luchtbehandelingskasten, instelling van bedrijfstijden van ventilatie en een nieuwe regelinstallatie voor het gebouwbeheersysteem. Een schonere verwerking van reststoffen is gerealiseerd door een verfijndere scheiding en afvoer van afval. Besparing van papierverbruik door vermindering van het aantal fysieke publicaties ten gunste van elektronische publicaties is verder doorgezet. Het ontwikkelen van een nieuw vervoersbeleid en daaraan te koppelen acties is gestart op basis van een Update Vervoersmanagementplan in het kader van Duurzaam Inkopen.
168
3.3. Biologische producten/catering assortiment (%) Het cateringassortiment bestaat conform doelstelling voor 25% uit biologische voeding. 4.1. Interne mobiliteit (%) De doelstelling voor de interne mobiliteit houdt geen rekening met de invloed van reorganisaties op deze mobiliteit. Om dit zichtbaar te maken en meer managementinformatie te genereren wordt vanaf 1 juli 2009 de interne mobiliteit op een vooraf vastgelegde wijze geregistreerd. Het totaal aantal medewerkers dat een andere functie heeft gekregen of bij een nieuwe organisatorische eenheid is gaan werken bedroeg 211 in 2009 (10,6%). Hierbij dient aangetekend te worden dat de registratie van de interne mobiliteit exclusief de reorganisatie (72 medewerkers) alleen betrekking heeft op de tweede helft van 2009 en over een heel jaar hoger uitgekomen zou zijn. De registratie van interne mobiliteit in verband met de reorganisatie heeft betrekking op een heel jaar (139 medewerkers). De doelstelling van 10% op jaarbasis wordt dus gehaald indien rekening wordt gehouden met de reorganisatie. 4.2. Vrouwen in leidinggevende functies (%) In juni 2009 werd het Charter naar de Top getekend dat belegd is in het HRM-diversiteitsbeleid. Op basis van deze Charter naar de Top is er een nieuwe definitie voor vrouwen in leidinggevende functies geformuleerd. De doelstelling voor 2014 op basis van deze nieuwe definitie is 31,8%. Tot de top behoren de provinciesecretaris, de directeuren, de afdelingshoofden, de griffier der staten en de project- en programmamanagers in de schalen 15 tot en met 18. De subtop zijn alle bureauhoofden en de projectmanagers in schaal 14. De doelstelling voor 2009 is bereikt. 4.3. Arbeidsverzuim (%) De prestatie is gerealiseerd. De uitrol van het nieuwe Preventie-, Verzuim- en Re-integratiebeleid en de actieve betrokkenheid van leidinggevenden, medewerkers, staf en deskundigen daarbij, zijn hierop van invloed geweest. Ook de meldingsfrequentie is in 2009 behoorlijk gedaald. Het aandeel van het langdurig verzuim in het totale verzuim is nog steeds aanzienlijk, maar de nieuwe aanpak begint ook hier zijn vruchten af te werpen. Inhuur externen Hoofdgroep
2008 Realisatie
Beleid en regelgeving ICT advies en projectmanagement Ingenieursdiensten Interim management Overige kosten externe inhuur Uitzendkrachten Totaal
2009 Realisatie 13.745
7.671
8.219
6.943
15.873
13.587
2.084
1.466
15.533
8.158
4.551
5.483
60.005
43.308
In de eerste twee kwartalen is een onderscheid in de administratie aangebracht tussen ‘daadwerkelijke’ externe inhuur en uitbestedingen (inhuur van een dienst/product). Alle boekingen vanaf januari 2009 zijn volgens deze tweedeling gecorrigeerd. Uitgaande van dit onderscheid is er sprake van een externe inhuur in 2009 van € 43 mln. In de realisatie over 2008 was dit onderscheid tussen ‘daadwerkelijke’ externe inhuur
169
en uitbesteding niet aan te brengen en de realisatie ad €
)# Z "
uitbesteding. De uitbestedingen bedroegen in 2009 € 35 mln. Het gaat hierbij om ingekochte producten en diensten waarbij er een beleidsmatige keuze is gemaakt om deze werkzaamheden aan derden te gunnen en waarbij er sprake is van een resultaatsverplichting. De uitbestedingen in 2009 hadden met name betrekking op de categorie ‘Beleid en regelgeving’ en de categorie ‘Ingenieursdiensten’. In het Coalitieakkoord is een hoge ambitie vastgelegd ten aanzien van infrastructuur en onderhoud. Voor grote projecten zoals de RijnGouwelijn wordt specialistische deskundigheid, met name in de vorm van ingenieursdiensten, ingehuurd en voor bijvoorbeeld IRP-projecten wordt projectmanagement ingehuurd. In algemene zin vindt er externe inhuur plaats vanwege het kortcyclisch karakter van de werkzaamheden binnen projecten. Daarnaast was de bezetting in 2009 lager dan de formatie. Voor formatieplaatsen waarvoor in het kader van de OvT een taakstelling geldt, is niet geworven maar ingehuurd. Een andere belangrijke reden om in te huren is de specifiek benodigde expertise in ICT die onvoldoende in huis gehaald kan worden en behouden of waarvoor de inzet slechts tijdelijk is. Werving in de vorm van vast personeel is in dat geval niet opportuun. Apparaatslasten De apparaatslasten 2009 bedragen € 182,3 mln en bestaan uit directe apparaatslasten en doorbelaste apparaatslasten. De directe apparaatslasten bestaan uit directe lonen, doorbelaste indirecte lonen (totaal - € 128,3 mln) en doorbelaste materiële indirecte kosten (totaal € De apparaatslasten worden met behulp van de kostenverdeling over de programma’s/productgroepen verdeeld. Uitzonderingen hierop zijn de apparaatslasten die rechtstreeks op een programma worden verantwoord, zoals de vergoedingen voor wachtgeld en de vergoedingen aan PS en GS. Hieronder is weergegeven hoe de lonen en de materiële indirecte lasten over de programma's zijn verdeeld.
Programma (Bedragen x €
7A
BBB;
Directe en indirecte lonen Begroting Rekening
Materiële indirecte lasten Verschil
Begroting Rekening
Verschil
Gezonde vitale stedelijke netwerken
63.966
62.452
1.515
23.846
22.856
990
Integrale bereikbaarheid
35.529
34.084
1.445
17.280
17.281
-1
Concurrerende, innovatieve en duurzame economie
3.605
3.450
155
1.427
1.373
55
Maatschappelijke participatie
8.079
7.147
931
3.294
3.169
126
Integrale ruimtelijke projecten
6.023
5.413
611
2.351
2.378
-27
16.398
15.712
686
7.156
6.995
162
0
-1
1
55.355
54.050
1.305
Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Middelen Totaal
133.600
128.258
5.342
De directe en indirecte personeelslasten zijn in totaal € lager dan geraamd, vooral door lagere loonkosten als gevolg van de lagere bezetting. (Zie ook het onderdeel Bezetting in deze paragraaf.)
170
De gemiddelde bezetting in 2009 bedraagt 1940,5 fte (9,7% vacatureruimte). Gedurende het jaar is een aantal vacatures in verband met de reorganisatie aangehouden en tijdelijk omgezet in materieel budget ten behoeve van tijdelijke externe inhuur. In totaal is voor € personele budgetten omgezet naar materieel budget ter dekking van externe inhuur. De doorbelaste materiële indirecte kosten zijn in totaal € afwijkingen worden veroorzaakt door:
C
de
De frictiekosten voor de OvT (€ [\] ^_` abbc _fgh De belasting van de frictiekosten is lager uitgevallen dan begroot doordat de kosten in 2009 lager zijn uitgevallen dan voorzien. Er is geen exacte verdeling per jaar van het aantal medewerkers dat feitelijk gebruik gaat maken van regelingen met financiële consequenties aan te geven. Verwachting is dat in de komende jaren alle frictiemiddelen met betrekking tot OvT nodig zijn. De ramingen voor frictie- en implementatiekosten van PNS en OvT hebben betrekking op de gehele looptijd en beslaan daardoor
)
#
meerdere begrotingsjaren. Van de restant frictiemiddelen ad € " € de reserve. Aangezien deze middelen thans niet nodig zijn, is deze onttrekking uit de reserve komen te vervallen. Bij Voorjaarsnota 2008 is besloten de restantmiddelen voor PNS/OvT en Sociaal Convenant
beschikbaar te houden voor de volgende jaren hetgeen over 2009 per saldo een bedrag ad € betreft.
n
de
Bedrijfsvoering Dienst Beheer en Infrastructuur (€ i\j ^_` `k _fgh In verband met de systeemsprong bij DBI mochten er nieuwe medewerkers worden aangenomen. Omdat de vacatures nog niet allemaal waren vervuld, heeft er meer externe inhuur bij DBI plaatsgevonden. Het gedeelte van de inhuurkosten dat niet rechtstreeks aan de projecten was toe te rekenen, is via de indirecte kostenverdeling verdeeld naar programma 2. In de Begroting was hiermee geen rekening gehouden. Investeringen
de
Informatie en Automatisering (€ i\ l^_` abbc
_fgh
Een aantal projecten is gedeeltelijk opgeleverd in 2009 (eerste fase e-HRM, eerste module Generiek Portaal en Mobiel Werken). Verder zijn verbeteringen aangebracht aan de internetsite. Om de performance van het netwerk te verbeteren zijn extra servers aangeschaft met een grote capaciteit en een relatief laag energieverbruik. Tevens is gestart met het vervangen van diverse hardware, waaronder nieuwe beeldschermen (upgrade naar breedbeeldformaat). In 2009 is gestart met het IDMS verbeterprogramma met als doel de performance en stabiliteit van het digitaal werken te verbeteren. De inrichting van een tweede backup-netwerk om bij calamiteiten op terug te vallen is gedeeltelijk gerealiseerd en zal doorlopen in 2010. De investeringen voor storage en back-up zijn voor een deel achtergebleven. Verwacht wordt dat deze projecten medio 2010 zullen worden opgeleverd. Daartegenover staat een leasecontract voor telefooncentrales ad € 0,8 mln die alleen is geactiveerd in de realisatie. Huisvesting (€ i\ 8 mln voordelig) In 2009 is een aantal investeringsprojecten gestart, die in 2010 worden afgerond. Het betreft het vernieuwen van de luchtbehandelingskasten van het bestuursgebouw en aanpassen van de toegangscontrole waarmee later gestart is in verband met het afsluiten van de contracten. Daarnaast is in het kader van de huisvestingsvisie gekozen voor een integrale aanpak en de vervanging van kantoormeubilair uitgesteld tot 2010.
171
Investeringen
Rekening
Oorspron-
Wijzigingen
Wijzigingen
Begroting
Rekening
Verschil
2008
kelijke
VJN
NJN
na
2009
Begroting
Begroting
Bedragen x € 1.000
wijziging
na wijziging - Rekening
Uitgaven
115.358
10.273
779
-1.116
9.936
9.084
852
187
0
0
0
0
0
0
-115.171
-10.273
-779
1.116
-9.936
-9.084
852
Inkomsten Saldo investeringen
Kapitaallasten De kapitaallasten bestaan uit de renteomslag en de afschrijvingen over de investeringen. De investeringen worden gefinancierd door middel van vreemd vermogen (opgenomen geldleningen) en/of eigen vermogen (algemene en bestemmingsreserves). De jaarlijkse kapitaallasten die hieruit voortvloeien (afschrijving en rente) komen ten laste van de exploitatie. De investeringen en de kapitaallasten zijn gespecificeerd in de staat van activa. In onderstaand overzicht worden de geraamde en gerealiseerde kapitaallasten per programma weergegeven:
Overzicht kapitaallasten Bedragen x €
7A
BBB
Rekening 2008 Begroting na wijziging
Rekening 2009 Verschil Begroting na wijziging Rekening
Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving
764
792
827
-35
47.538
52.307
55.525
-3.218
Concurrerende, innovatieve en duurzame economie
0
0
0
0
Maatschappelijke participatie
4
3
3
0
Integrale ruimtelijke projecten
0
0
0
0
27
23
23
0
171
123
144
-21
2
2
2
0
Indirecte kapitaallasten
13.430
16.579
16.793
-214
Totaal
61.936
69.829
73.317
-3.488
Integrale bereikbaarheid
Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Middelen Geactiveerde kapitaallasten
Toelichting
Het nadeel van € 3,5 mln bestaat uit een nadelig saldo van rentetoerekening ad € " D % ) afschrijvingslasten ad € doordat het renteomslagpercentage (ROP) hoger is dan in de Begroting na wijziging. Er is meer rente toegerekend aan de activa. Het nadeel op de rentetoerekening is grotendeels gecompenseerd door een voordeel op de bespaarde rente, die in programma 7 is opgenomen. Het nadelig verschil op de afschrijvingslasten is veroorzaakt door versnelde afschrijving op activa.
172
Renteomslagpercentage Het ROP wordt bepaald op basis van de stand van de provinciale financieringspositie in relatie tot de rentepercentages van afgesloten geldleningen en de renteverwachting voor 3-maands en 10-jaars termijnen. Wijzigingen in de financieringspositie en/of de rentepercentageaannames kunnen leiden tot mutaties in de bespaarde rente en de te betalen of ontvangen rente. Op grond hiervan kunnen zich wijzigingen in het ROP voordoen. In 2009 week de feitelijke kapitaalmarktrente sterk af van het basistarief dat bij de bijgestelde prognose van de 10-jaars rente werd gehanteerd. Mede hierdoor ontstond het onderstaande gecalculeerde verschil.
Renteomslagpercentage
Oorspronkelijk
Begroting na wijziging
Rekening
Verschil
4,49%
3,55%
4,17%
0,62%
Aanbestedingen In 2009 is in een evaluatie van de reorganisatie van de gecentraliseerde inkoop- en aanbestedingsfunctie geconcludeerd dat inmiddels alle Europese aanbestedingen en nationale openbare aanbestedingen centraal worden ondersteund. Er zijn ruim 100 procedures afgewikkeld en slechts een vijftal (dreigingen van) kort-gedingen zijn met succes doorstaan. De meeste aanbestedingen hebben kwalitatief goede aanbiedingen gehad, waarbij ook de nodige besparingen zijn behaald. Open source software De provincie gebruikt een gesloten standaard voor de werkomgeving voor kantoorautomatisering en documentmanagement. Deze gesloten standaard is een wereldwijd veel gebruikte standaard. Veel leveranciers leveren software die simpel integreert met toepassingen in deze omgeving. Dit sluit aan op de keuze van de provincie om marktconform, beheersbaar en beheerbaar te werken. Er is een alternatief beschikbaar dat voldoet aan de eisen van open standaarden zoals gepromoot door het ministerie van Binnenlandse Zaken, namelijk Open Document Format (ODF). Invoering van dit alternatief levert op dit moment verminderde integratie tussen systemen, een extra beheerlast en daarmee tevens een financieel nadeel. Om die redenen is dit alternatief in 2009 niet ingevoerd.
173
174
Duurzaamheidsparagraaf
175
176
177
178
179
180
Paragraaf Verbonden partijen 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving Naam Visie
Stichting Herontwikkeling Zellingwijk De Stichting is opgericht om 3,2 ha ernstig verontreinigde grond in de kern van Gouderak in de gemeente Ouderkerk te saneren en er vervolgens natuurwaarden en woningen te realiseren. De sanering en herinrichting van de Zellingwijk in Gouderak maakt deel uit van de 42 deelprojecten van het project Hollandsche IJssel. Aan het project nemen elf overheden deel. Binnen programma 1, productgroep 130 Verbetering van de kwaliteit van het landschap, heeft dit project als doelstelling om door middel van gebiedsgerichte aanpak door diverse overheden tot revitalisering van het gebied te komen. De aanpak
van het deelproject Zellingwijk past in deze integrale gebiedsgerichte aanpak. Beleidsvoornemens Tot 2011 wordt de sanering en herinrichting van de Zellingwijk ter hand genomen. Begin 2008 is met de daadwerkelijke sanering gestart, die circa twee jaar in beslag zal Realisatie 2009
gaan nemen. Medio 2009 kan worden begonnen met de woningbouw. De grondsanering is afgerond en de voorbereiding voor de woningbouw, het bouwrijp maken, is gestart. De tijdelijke damwand langs de Hollandsche IJssel is voor een deel verwijderd en de aanleg van de nieuwe taluds is bijna gereed.
Naam Visie
Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard De Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard is dienstbaar aan het behalen van de doelstellingen van bodemsanering zoals opgenomen in programma 1 onder productgroep 140. De stichting zorgt daarbij binnen het gebied van de Krimpenerwaard dat maatschappelijke stagnatie als gevolg van bodemverontreiniging bij slootdempingen zoveel mogelijk wordt voorkomen dan wel opgeheven.
Beleidsvoornemens Het vóór 2018 reduceren van de milieurisico's van bodemverontreiniging door slootdempingen, al dan niet door sanering en het zorgen voor een adequaat beheer en nazorg van de slootdempingen binnen de Krimpenerwaard. Realisatie 2009
De Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard heeft in 2009 33 dempingen gesaneerd. Dit is minder dan de voorafgaande jaren. De reden is dat de uitvoering van de werken in het kader van de landinrichting zijn achtergebleven, waardoor er minder grond beschikbaar was voor dempingen. In 2009 is geconstateerd dat er waarschijnlijk spanning bestaat tussen de beschikbare middelen en de te saneren dempingen per ultimo 2018, het jaar waarin de Stichting Bodembeheer Krimpenerwaard ophoudt te bestaan. Een eerste verkenning om doel en middelen met elkaar in overeenstemming te brengen is uitgevoerd. Dit heeft nog niet geleid tot overeenstemming. In 2010 zullen de provincie en de stichting in gezamenlijkheid in het meerjarenperspectief doel en middelen op elkaar afstemmen. In 2009 zijn 38 nieuwe bodembeheerovereenkomsten tot stand gekomen. Als gevolg van de herbegrenzing zijn veel percelen van eigenaar gewisseld tussen met name het Zuid-Hollands Landschap en het Bureau Beheer Landbouwgronden. Dientengevolge is een groot aantal Beheerovereenkomsten Overdracht Grond afgewikkeld.
181
Naam
Warmtebedrijf NV
Visie
Binnen programma 1 (productgroep 140) heeft de provincie zich ten doel gesteld een bijdrage te leveren aan nationale klimaatdoelstellingen door middel van reductie van de broeikasgassen. Door middel van deelname aan het warmtebedrijf kan de provincie dit daadwerkelijk beïnvloeden. Door het Warmtebedrijf zal in de eindsituatie industriewarmte worden geleverd ten behoeve van circa 50.000 woningequivalenten in Rotterdam; dit leidt tot een CO2 emissiebeperking van 60.000 ton per jaar en een betere lokale luchtkwaliteit. Door de hoge aanvangsinvesteringen is ondersteuning vanuit de overheid nodig. % De provincie is daarom medeaandeelhouder (voor een bedrag van € "
-
totaal aandelenkapitaal van € " . Beleidsvoornemens In de periode 2009-2012 realisering van warmte-uitkoppeling bij AVR en aanleg van warmtetransportleidingen op basis van een gewijzigd businessplan (vastgesteld eind
Realisatie 2009
2008), eerste warmtelevering vanaf eind 2009. Uitgangspunt voor de provincie is een gelijkblijvend aandeel van € 2 mln. In 2008 is een nieuw businessplan voor het Warmtebedrijf voorbereid door de gemeente Rotterdam die als grootste aandeelhouder garant staat voor de financiële verplichtingen van het Warmtebedrijf. In het nieuwe businessplan is AVR Van Gansewinkel de enige warmteaanbieder en wordt nauw samengewerkt met E.ON, warmteproducent voor de reeds bestaande stadsverwarming. Op basis van dit businessplan is in maart 2009 door de aandeelhouders het principebesluit genomen tot herstart van het Warmtebedrijf. Overeenkomsten van het Warmtebedrijf met AVR, E.ON en de warmtedistributeurs Eneco en Nuon zijn voorbereid. In september 2009 heeft AVR besloten de locatie Brielselaan niet te moderniseren voor de beoogde warmtelevering, maar te sluiten. Voornemen is nu om de warmtelevering vanuit de locatie AVR Rozenburg te laten plaatsvinden. De meerkosten hiervan komen in principe voor rekening van AVR, waarmee de eerdere businesscase voor het overige ongewijzigd blijft. De doelstelling van warmtelevering aan 50.000 woningequivalenten en de te bereiken CO2 emissiebeperking blijft gehandhaafd. Ook het aandeelhouderschap van de - ) provincie wordt ongewijzigd gecontinueerd (€ " verplichtingen of garanties. Een definitief positief besluit over de herstart van het Warmtebedrijf, nu op basis van warmtelevering vanuit AVR Rozenburg, wordt verwacht in februari 2010.
Naam
Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
Visie
In relatie tot programma 1, productgroep 140 Duurzaamheid in de leefomgeving, heeft de provincie (evenals alle andere provincies) een belang in de Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (SLMA). Bedrijven zijn wettelijk verplicht de afgifte c.q.
ontvangst van bedrijfsafval en gevaarlijk afval te melden bij SenterNovem. Deze meldgegevens worden vervolgens opgeslagen in de landelijke afvaldatabase. Beleidsvoornemens De regelgeving (VROM) met betrekking tot het melden van afvalstoffen is geëvalueerd. Voorstellen vanuit de afvalbranches en handhaving (provincies) zullen naar alle waarschijnlijkheid leiden tot aanpassing/wijziging van de regelgeving. Dit wijzigingstraject is begin 2008 ingezet en zal na wijziging van het Besluit melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen meer of minder impact hebben voor het systeem en het nut ervan voor de handhaving van de afvalketen en/of de individuele afvalbedrijven.
182
Realisatie 2009
De eerste tekstwijzigingen voor het Besluit en Regeling melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijk afval zijn door VROM informeel voorgelegd aan IPO-vertegenwoordiger en LMA voor commentaar. Medio december 2009 gaat de wijziging naar de Ministerraad, voor advies naar Raad van State, Europa etc. Zoals het er nu naar ziet zullen de administratieve lasten voor het bedrijfsleven verder worden beperkt en de wijzigingen geen grote impact hebben voor de uitvoeringsinstantie (LMA). Het Besluit en Regeling zullen naar verwachting per 1 januari 2011 in werking treden.
Naam Visie
GR DCMR De DCMR Milieudienst Rijnmond is opgericht met als doel adviserende, ondersteunende en uitvoerende werkzaamheden te verrichten op het gebied van de zorg voor het milieu in het Rijnmondgebied. De DCMR is een samenwerkingsverband van de provincie Zuid-Holland en 16 gemeenten in het Rijnmondgebied. De in programma 1 van de provinciale Begroting 2009 opgenomen prioriteiten en
doelen vormen het uitgangspunt bij het opstellen van het provinciale werkplan 2009 van de DCMR. Daarbij gaat het met name om productgroep 140. Beleidsvoornemens In het kader van het verandertraject PNS is een structurele taakstelling in de meerjarenraming van de DCMR opgenomen. Deze taakstelling bedraagt in 2010 € 0,75 mln en loopt op tot € 5 mln in 2011. De implementatie van de Wabo voor de provinciale inrichtingen wordt voorbereid
Realisatie 2009
(onder andere aanpassen procedures en afspraken maken met de betrokken overheden). In 2009 is sprake van een behoorlijk overschot aan middelen terwijl de voorgenomen productie nagenoeg volledig gerealiseerd is. Voor de bestemming van het overschot worden voorstellen gedaan in de Jaarrekening 2009 van de DCMR. Tevens is in 2009 het pakket aan maatregelen door GS vastgesteld om de door de provincie opgelegde taakstelling oplopend tot € ,5 mln in 2011 te realiseren. Tenslotte is in 2009 ook met de DCMR overleg gevoerd over de transitie naar een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD).
Nieuw: Naam Visie
GR Beheer Grondwateronttrekking Delft Noord De dagelijkse besturen van het Hoogheemraadschap Delfland, de gemeente Delft en de provincie vormen deze GR. Hierdoor beïnvloeden zij de uitvoering en de toekomst van de omvangrijke grondwateronttrekking in Delft die voorheen in handen was van DSM. Deelname aan de GR is dienstbaar aan het behalen van de doelstellingen van programma 1, productgroep 140. Doel is een duurzaam veilig (grond)waterbeheer in
de regio Delft, waarbij geen schade ontstaat in de omgeving. Beleidsvoornemens Onderzoek in de komende jaren zal uitwijzen of de onttrekking gecontroleerd kan worden gereduceerd of dat deze op het huidige niveau dient te worden gehandhaafd om schade te voorkomen. Tevens wordt onderzocht of en hoe het grondwater op innovatieve wijze kan worden hergebruikt. In mei 2014 stapt de provincie uit de Gemeenschappelijke Regeling. Realisatie 2009
Sinds mei 2009 heeft DSM in opdracht van de GR het grondwater onttrokken. De onttrekking is gelijk gebleven in vergelijking met de afgelopen jaren, circa 1.200 m3/uur. De operationele onttrekking loopt volgens plan. De onderzoeken naar
183
een alternatieve aanwending van het water en/of innovatieve toepassingen hebben enige vertraging opgelopen. Begin 2010 zal dit aspect verder worden uitgewerkt. Naar aanleiding van de komst van de Waterwet op 22 december 2009 heeft er een taakverschuiving plaats gevonden met betrekking tot vergunningverlening van grondwateronttrekkingen. Voor enkele categorieën grondwateronttrekking blijft de provincie bevoegd gezag; voor het overige gaat de bevoegdheid over naar de waterschappen. Op dit moment worden de operationele samenwerkingsafspraken met de waterschappen gefinaliseerd ter accordering door GS en de waterschappen begin 2010.
Naam
GR Koepelschap Buitenstedelijk Groen
Visie
Ten behoeve van het in stand houden en ontwikkelen van recreatieve groengebieden (programma 1, productgroep 120) in de provincie, neemt de provincie in 10 recreatieschappen deel. Het Koepelschap fungeert daarbij als ‘koepel’ voor zeven van deze recreatieschappen in de regio Groot Rijnmond. Het Koepelschap heeft - naast verevening van lasten over de betrokken participanten - tevens een taak in realisatie tot de ontwikkeling van nieuwe recreatie/groengebieden. Dit als antwoord op een aantal politiek-bestuurlijk relevante ontwikkelingen, onder andere Urgentieprogramma voor de Randstad, Bestuursconferentie 2005 en de conceptvisie Beheer 2005. Het Koepelschap voor het Buitenstedelijk Groen bevordert, op basis van rijks-, provinciaal en regionaal programma/beleid in onderlinge samenhang, een evenwichtige ontwikkeling en instandhouding van het buitenstedelijk groen. De regierol van het Koepelschap richt zich in het bijzonder op de ontwikkeling van de (her)inrichting en het beheer van de regioparken Rottemeren, IJsselmonde, MiddenDelfland en de overige groenstructuren in de regio.
Beleidsvoornemens De komende jaren worden de nieuwe taken van het schap verder uitgebouwd. Hiertoe is een meerjarenprogrammering nieuwe groengebieden opgesteld. Na 2011 zullen de effecten merkbaar worden van de ontwikkeling en het beheer van zo'n 2500 ha nieuw gebied. Deze hectares worden mogelijk nog aangevuld met hectares wanneer gemeenten toetreden, zoals gemeenten Lansingerland en Rozenburg. Verder wordt er actief ingezet op de benadering van en het overleg met zogenaamde 'freeriders'. Voor de provincie wordt met name de relatie tussen het Koepelschap en de ‘onderliggende’ vier recreatieschappen (Rottemeren, IJsselmonde, Voorne-PuttenRozenburg en Haringvliet) van belang. Indien de provincie meer op hoofdlijnen wil
Realisatie 2009
sturen, dient zij haar positie in het Koepelschap sterk te maken en haar bestuurlijke betrokkenheid in de recreatieschappen geleidelijk af te bouwen. Er is een meerjarenprogrammering nieuwe groengebieden waarmee de nieuwe taken van het schap de komende jaren zullen worden uitgebouwd. Het Koepelschap is in 2009 actief bezig geweest om de relatie en de communicatie tussen schappen, 'nog-niet-deelnemers' te verbeteren.
184
Naam
GR Natuur- en Recreatieschappen (10 x)
Visie Algemeen
De provincie levert door participatie in (natuur- en) recreatieschappen een bijdrage aan het duurzaam beheer van de bestaande groengebieden. Beleidsvoornemens Het beheer van groen- en recreatiegebieden wordt herijkt. Er wordt meer op algemeen
bovenregionaal niveau gestuurd op de gewenste kwaliteiten en daarvoor worden de middelen gericht ingezet. Het verminderen van bestuurlijke drukte is hierbij uitgangspunt. (Uit: Provincie Nieuwe Stijl 2008-2011.)
Realisatie 2009
Op 15 december 2008 hebben GS besloten de recreatievisie in breder perspectief te bezien (vrije tijd, recreatie, waterrecreatie) en vanuit dit perspectief nader uit te werken. Derhalve zal de nota vooralsnog niet door GS aan PS en de commissie GWM worden aangeboden.
Naam GR Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Beleidsvoornemens De schapsvisie voor de komende jaren is vastgesteld. Hierin zijn de ambities ten aanzien van de positionering van het schap in haar omgeving en de ontwikkeling van
Realisatie 2009
Naam
de deelgebieden uiteengezet. Voor 2009 staan onder andere op het programma het in beheer nemen van landtong Rozenburg en de realisatie van het fietsknooppuntensysteem. In 2009 is een start gemaakt om de schapsvisie te vertalen in een gebiedsplan. Verder zijn de eerste deelgebieden van de Landtong Rozenburg in beheer aan het schap overgedragen. Het Inrichtingsplan Slikken van Voorne bevindt zich in een afrondende fase. Voor de Quackpolder is een samenwerkingsovereenkomst vastgesteld om de uitvoering te waarborgen: door de provincie Zuid-Holland is hiervoor een extra bijdrage verleend.
GR Recreatieschap IJsselmonde
Beleidsvoornemens In 2008 is een gebiedsplan opgesteld. Belangrijke speerpunten zijn onder andere de toekomstige ontwikkeling van PMR-hectares en Barendrecht Zuid. In 2009 e.v. zullen de verschillende onderdelen worden gerealiseerd, zoals de ontwikkeling van het
Realisatie 2009
landschapspark Buytenland, de ontwikkeling van recreatieve routes en het groenblauw casco Oost-IJsselmonde. Jaarplan van de schappen komt pas in maart-april 2010. De overdracht van gronden zal naar verwachting begin 2010 plaatsvinden. De werkzaamheden ten behoeve van het opstellen van het Gebiedsplan zijn najaar 2009 opgestart en zullen doorlopen tot in 2010. Veel projecten in IJsselmonde beslaan een groot aantal jaren, zoals de landinrichting de ontwikkeling van het zogenoemde groenblauw casco Oost-IJsselmonde.
Naam
GR Recreatieschap Rottemeren
Beleidsvoornemens Voor de Rottemeren staat een groot aantal projecten op stapel: opstellen beheervisie Rotte (samen met het Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard); -
opstellen schapsvisie Rottemeren; realisatie Hoekse Park; realisatie Eendragtspolder.
185
Realisatie 2009
In 2009 zijn de volgende werkzaamheden verricht: Realisatie Eendragtspolder: over het ontwerp is eind 2009 een besluit genomen, begin 2010 zullen hierover nadere financiële afspraken worden gemaakt. Schapsvisie Rottemeren: deze visie wordt in 2010 opgesteld. Hoekse Park: de realisatie verloopt moeizaam als gevolg van de trage grondverwerving. Bleiswijkse zoom noord: dankzij de extra bijdrage van de provincie Zuid-Holland kan de realisatie worden opgepakt.
Naam
GR Recreatieschap Midden-Delfland
Beleidsvoornemens Op basis van de schapsvisie worden in 2009 gebiedsplannen opgesteld voor de in beheer zijnde gebieden. De resultaten van het TBM worden hierin geïmplementeerd. Er wordt ingezet om een verdere samenwerking bij de Groenblauwe Slinger te
Realisatie 2009
Naam
realiseren, het agrarische middengebied te behouden en te ontwikkelen en de realisatie van aanvullende maatregelen bij een eventuele aanleg van de A-13. In 2009 is de schapsvisie vastgesteld, die elke vier jaar wordt geëvalueerd. De Zwethzone komt in ontwikkeling en zal na aanleg in beheer worden genomen. Met de overige beheerders in Midden-Delfland worden structurele afspraken gemaakt om onderling tot goede afspraken te komen om zo tot een kwalitatief hoogwaardig gebied te komen. De herinrichting van verouderde bestaande gebieden en het verbeteren van de bereikbaarheid van Midden-Delfland worden in nauw overleg met de gemeenten ter hand genomen.
GR Natuur- en Recreatieschap Haringvliet
Beleidsvoornemens Er zal sterk worden ingezet op profileren en positioneren van het Haringvlietschap om de toeristisch-recreatieve mogelijkheden van de Delta beter te benutten. De visie op recreatie voor het Haringvliet en Hollands Diep wordt eind 2008 geconcretiseerd c.q.
Realisatie 2009
nader uitgewerkt in te realiseren projecten. Dit kan ertoe leiden dat de Begroting voor 2009 e.v. bijgesteld gaat worden. Als uitwerking van de visie op recreatie voor het Haringvliet en Hollands Diep is het project Recreatieve ontwikkeling Haringvliet-Hollandsch Diep Kammer-Volkerak gestart. Doel is de realisatie van een toeristisch-recreatief product. Het schap neemt hiertoe het initiatief om met diverse betrokken overheden en maatschappelijke organisaties te komen tot een uitvoeringsprogramma.
Naam GR Natuur- en Recreatieschap Krimpenerwaard Beleidsvoornemens In 2008 is een schapsvisie 2009-2011 opgesteld en vervolgens wordt in 2009 een gebiedsplan opgeleverd. In de visie is ingegaan op de positionering van het schap ten opzichte van haar (bestuurlijke) omgeving. Belangrijke projecten voor 2009 zijn verder de bijdrage aan het Veenweidepact Krimpenerwaard en de bijdrage aan het opstellen van de visie Polder Krimpen van gemeente Nederlek en vervolgens de realisatie en Realisatie 2009
mogelijk het in beheer nemen van deze recreatiegebieden. Het gebiedsplan is in concept gereed en moet nog worden vastgesteld. De Visie Krimpen is opgenomen als onderdeel van het gebiedsplan. Er is een verkenning uitgevoerd naar de ontwikkeling van een bezoekerscentrum in de omgeving van
186
Loetbos. Dit initiatief is enthousiast ontvangen door de Strategiegroep van het Veenweidepact. Steinse Tiendweg: de grondaankopen en de grondruil tussen de Provincie ZuidHolland en het Natuur- en Recreatieschap hebben plaatsgevonden.
Naam GR Natuur- en Recreatieschap Reeuwijkse Plassen Beleidsvoornemens Bij verdere ontwikkeling van de recreatie in deze regio zal nadrukkelijk worden ingespeeld op c.q. uitvoering worden gegeven aan het beleid van provincie en Rijk met betrekking tot het Groene Hart. Hiertoe zullen de mogelijkheden worden verkend voor afstemming met onder andere de gemeente Bodegraven en Groene Hart
Realisatie 2009
gebieden en projecten. Voor 2009 zal een gebiedsplan worden opgesteld en wordt de Reeuwijkse Hout verder ontwikkeld als transferium. In het kader van de ontwikkeling van het Transferium in de Reeuwijkse Hout is in 2009 het bezoekerscentrum geopend en een eerste deel van de parkeerplaatsen aangelegd. Het transferium (Wiericke Schans) is de poort naar het Groene Hart. Het concept-gebiedsplan is eind 2009 voorgelegd aan de bestuurders.
Naam GR Recreatieschap Dobbeplas Beleidsvoornemens Onder het motto ‘samenwerken, behouden en versterken’ zal ook 2009 in het teken staan van de opschaling naar een groter recreatieschap. Gebieden die in de toekomst wellicht aan het schap kunnen worden toegevoegd zijn: Delftse Hout, de Ruyven en het Bieslandse Bos. Daarnaast worden de ontwikkelingen rond het Urgentieprogramma Randstad en de Groenblauwe Slinger gevolgd. Om de inrichting van gebieden beter af te stemmen op wensen van recreanten wordt een marktonderzoek uitgevoerd. Ten slotte worden de mogelijkheden van een beheerdersoverleg - met alle partijen die Realisatie 2009
betrokken zijn bij groenbeheer - verder uitgewerkt. De mogelijkheden van een beheerdersoverleg - met alle partijen die betrokken zijn bij groenbeheer - zijn in 2009 verder uitgewerkt. Als vervolg op dit overleg is er een samenwerking ontstaan van gemeenten, recreatieschap en overige beheerders onder de naam Buytenhout.
Naam GR Recreatieschap Hollandse Biesbosch Beleidsvoornemens Een belangrijke doelstelling voor de komende jaren blijft het bezoekersaantal (met name van buiten de regio) verder te laten stijgen. Een van de punten voor 2009 is de bestuurlijke samenwerking en/of opschaling in deze regio die betrekking heeft op de ontwikkeling van de Nieuwe Dordtsche Biesbosch en het Nationale Park. Ten slotte
Realisatie 2009
worden in 2009 de discussies rond de thermen, de realisatie van het evenementenbeleid en extra pr rond de bevers afgerond. Een van belangrijkste punten voor 2009 was de bestuurlijke samenwerking en opschaling in deze regio die betrekking hebben op de ontwikkeling van de Nieuwe Dordtsche Biesbosch en het Nationale Park. Medio 2009 is hiertoe als een eerste stap een bestuurlijke commissie opgericht die eind 2009 met een voorstel is gekomen voor de oprichting van een zogeheten Parkschap. In dit Parkschap gaan de beide recreatieschappen en het Nationale Park de Biesbosch samenwerken.
187
Naam
GR Recreatieschap Grevelingen
Beleidsvoornemens De focus richt zich meer op (beleids)ontwikkeling en positionering van het recreatieschap op het gebied van natuur en recreatie binnen de Delta, zoals de Dynamiek in de Delta, ontwikkeling van het zeereservaat en het organiseren van
Realisatie 2009
bestuurlijke samenwerking (Deltaschap). In 2009 wordt gewerkt aan de ontwikkeling van De Punt, Brouwersdam en Grevelingendam. In 2009 is gewerkt aan de verdere ontwikkeling van De Punt, Brouwersdam en Grevelingendam. Daarnaast is zowel een start gemaakt met het opstellen van een visie op de watersport als met, na overleg met de staatssecretaris V&W, het Beslisdocument startbeslissing MIRT Verkenning Grevelingen.
2 Integrale bereikbaarheid Naam Visie
GR Wegschap Dordtse Kil In programma 2, productgroep 220, staat integrale bereikbaarheid centraal. In dit kader worden naast subsidies ook bijdragen verstrekt zoals aan het Wegschap Dordtse Kil. Het wegschap beheert en exploiteert de toltunnel tussen Dordrecht en 's-Gravendeel evenals de aansluitende wegen. Zij vormen een belangrijke schakel in de ontsluiting van het woon- en werkgebied van de betrokken gemeenten. Het Wegschap draagt op deze wijze bij in het optimaliseren van weg-, vaarweg- en fietsinfrastructuur (productgroep 220).
Beleidsvoornemens Er zijn voor 2009 geen specifieke beleidsvoornemens geformuleerd. Deelname aan de gemeenschappelijke regeling wordt gecontinueerd, met een maximale jaarlijkse bijdrage van € ( Realisatie 2009
Er is subsidie verstrekt aan het Wegschap dat de toltunnel beheert en exploiteert. Hiermee is de doelstelling uit de Begroting (bijdragen aan de ontsluiting van wegen gerealiseerd.
Naam
Stichtingen Collectief Vraagafhankelijk Vervoer
Visie
In het kader van een goede integrale bereikbaarheid (programma 2, productgroep 210) wordt het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) ingezet als aanvulling op het reguliere openbaar vervoer. In gebieden waar met regulier OV niet kan worden voldaan aan de vraag naar vervoer wordt CVV ingezet. Dit type CVV is toegankelijk voor iedereen en valt onder verantwoordelijkheid van de provincie. Gemeenten pakken vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) de verantwoordelijkheid op voor het vervoeren van specifieke doelgroepen (gehandicapten, ziekenvervoer etc.). Voor dit type CVV zijn samenwerkende gemeenten binnen een CVV-regio verantwoordelijk. Er zijn op dit moment vijf CVV-systemen actief binnen de provincie Zuid-Holland. Drie CVV-systemen hebben de vorm van een stichting, twee systemen werken op basis van een bestuursovereenkomst. In alle systemen vormen de betreffende gemeenten en de provincie het bestuur. De CVV-systemen zijn actief in de volgende regio's: Rijnstreek, Midden-Holland, Alblasserwaard/Vijfheerenlanden (stichtingen), Leidse regio en Goeree-Overflakkee (bestuursovereenkomst).
Beleidsvoornemens Door de nieuwe Wmo ontstaan er mogelijkheden voor gemeenten om voor een bredere doelgroep maatwerk aan vervoer te leveren. Daarnaast is het vervoer van deur naar overstaphaltes van het reguliere OV (verantwoordelijkheid provincie) uit het
188
CVV gehaald en ondergebracht in de reguliere OV-concessies. Deze veranderingen hebben invloed op de huidige werking van het CVV. Realisatie In 2009 is een 2009 vervolg geIn 2009 is een vervolg gegeven aan de veranderende taak van de provincie in het CVV. Bij de aanbesteding van de Groene Hart Hopper en de Rijnstreekhopper is de provincie niet langer de aanbestedende partij geweest. Zowel bij de Groene Hart Hopper als de Rijnstreekhopper zijn in 2009 nieuwe overeenkomsten met de vervoerders gesloten. De provincie blijft haar verantwoordelijkheid nemen voor de OVreizigers binnen het CVV.
3 Een concurrerende, innovatieve en duurzame economie Naam Visie
Stichting Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam (KMR) De stichting KMR heeft tot doel de economische structuur van de mainportregio te versterken door verbetering en vernieuwing van het technisch-economisch beroepsonderwijs van vmbo tot en met hbo. Kernclusters zijn: Het scheepvaart, haven, transport & logistiek cluster; De proces- en petrochemie en de energiesector; De metaal- en elektro en de technische installatiebranche. Daarnaast omvat het KMR-werk een stimuleringsprogramma voor Beta/Techniek in de
regio. Beleidsvoornemens De activiteiten van de stichting KMR betreffen in hoofdzaak: Het bij elkaar brengen van partijen; -
Het bundelen en ondersteunen van nieuwe initiatieven; Het genereren van middelen hiervoor; Het monitoren van de voortgang hieromtrent (via de Techniekbarometer).
Daarnaast wordt binnen de drie eerder genoemde kernclusters/sleutelsectoren ingezet op: Het versnellen van de kenniscirculatie tussen onderwijs en bedrijfsleven;
Realisatie 2009
-
Het investeren in en gezamenlijk benutten van hoogwaardige onderwijsvoorzieningen (waaronder geavanceerde apparatuur, simulatoren, moderne practica, praktijkopleidingscentra en ICT faciliteiten;
-
Effectieve en efficiënte aansluiting van het technisch beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt. Implementatie van het Mbo-convenant;
-
Integrale uitvoering van het Deltaplan voor het cluster metaal, eletro en installatie; Voor het cluster scheepvaart, transport en logistiek gewerkt aan de uitbouw van het Simulatorenpark;
-
Voor het cluster Proces, Petrochemie en Energie een verdere didactische uitwerking van de Oefenfabriek; Koppeling van het relevante beroepsonderwijs op mbo- en hbo-niveau aan
-
‘Euroloop’; Verbreding van het vmbo-techniekambitieprogramma van inmiddels 10 naar 26 scholen met bedrijvenkringen in de komende twee jaar; Het programma Promotie en Stimulering B/techniek is voortgezet; Pilot-regio voor het landelijke programma TTOA (Taskforce Techniek Onderwijs Arbeidsmarkt).
189
Naam
ROM-Drechtsteden NV/CV
Visie
De Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden (ROM-D) heeft als doelstelling het versterken en uitbouwen van de regionale economie in die zin dat een permanente toekomstige meerwaarde ontstaat en ten minste aansluiting wordt gevonden bij de landelijke ontwikkeling. Hiertoe is een aantal taakvelden benoemd, met name herstructurering en nieuw-ontwikkeling van bedrijventerreinen. ROM-D is ondergebracht in programma 3, productgroep 310.
Beleidsvoornemens In 2005 heeft de provincie ingestemd met de meerjaren investeringsafspraken Drechtsteden (‘MandenMaken’). Onderdeel van deze meerjaren investerings ) afspraken is dat de provincie een kapitaalinjectie van € gesteld wanneer wordt voldaan aan door de provincie gestelde voorwaarden. In 2005/2006 is een evaluatie opgesteld door de Drechtsteden in samenwerking met de provincie. Als vervolg hierop wordt in 2007/2008 een nieuw bedrijfsplan opgesteld. Realisatie 2009
Besluitvorming hierover door regio en provincie in 2008/2009. Als vervolg op de evaluatie is allereerst gewerkt aan de door de betrokken overheden voor de vernieuwde ROM-D te stellen kaders. Dit heeft nogal wat vertraging opgelopen. Deze kaderstelling is in 2009 afgerond en najaar 2009 door de Drechtsteden vastgesteld. In 2009 is ook een nieuw bedrijfsplan opgesteld. Besluitvorming hierover door regio en provincie en door de andere aandeelhouders volgt in de eerste helft van 2010. Daarna kan de vernieuwde ROM-D daadwerkelijk van start.
Naam Visie
Stichting Kennisalliantie De Kennisalliantie (KA), deel uitmakend van programma 3, productgroep 320, vervult de rol van netwerkorganisatie rond het thema innovatie en kenniseconomie in ZuidHolland, voor organisaties uit de kring van overheid, ondernemers, onderwijs en onderzoek. Het programma van de KA - gefinancierd door onder meer de provincie kent een algemeen en een clusterspecifiek deel. De algemene programma’s richten zich op: 1. Het zijn van het netwerk voor innovatie en ondernemerschap in ZuidHolland; 2. Het functioneren als kenniscentrum op het gebied van innovatie en ondernemerschap in de regio en 3. Het spelen van een intermediaire rol tussen bedrijven en kennisinstellingen enerzijds en toegang tot financiering anderzijds, waardoor projecten tot stand kunnen komen. De clusterspecifieke programma’s
richten zich op Greenports, Health & Life Sciences, Proces en Petro, Vrede, Recht en Veiligheid, Water en Delta, Transport en Logistiek. Beleidsvoornemens De hiervoor genoemde programma’s worden uitgevoerd door middel van het organiseren van netwerk- en themabijeenkomsten, congressen, een kennisfestival, door het ontwikkelen van allianties binnen en tussen economische clusters en het acquireren van innovatiegerelateerde projecten. In 2009 en verder zullen deze activiteiten worden gecontinueerd. De provincie is voornemens om de participatie in de Stichting Kennisalliantie te continueren. De werkrelatie met de KA wordt wel herzien tegen de achtergrond van de nieuwe provinciale Economische Visie en de Realisatie 2009
roldiscussie binnen het bestuur van de KA. - De KA heeft in 2009 enkele bijeenkomsten georganiseerd voor het bredere innovatienetwerk binnen de provincie. Ook is, in samenwerking met het ministerie van EZ, een succesvolle voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor de regelingen Pieken in de Delta en de Clusterregeling. Hiernaast organiseert de Kennisalliantie regelmatig specifieke themabijeenkomsten, bijvoorbeeld gericht op ‘gezondheid uit
190
de kas’, ‘nafase bij overstroming’ en ‘stedelijk integraal waterbeheer’. - Op 23 november is een succesvol Kennisfestival georganiseerd in Corpus op het Bio Science Park Leiden. Het Kennisfestival werd bezocht door circa 400 mensen. - De KA heeft in 2009 wederom de regionale component van de European Space Navigation Competition georganiseerd. - De KA heeft bijgedragen aan het toeleiden van meer en vooral betere projecten naar de Clusterregeling en het programma Pieken in de Delta (PiD). Zo zijn binnen PiD de door de KA ondersteunde projecten Greenrail en Samenwerken aan Vaardigheden ondersteund, met een totale projectomvang van ongeveer € - In het tweede en derde kwartaal is de Monitor van de Kenniseconomie gerealiseerd die in samenwerking met de provincie is uitgevoerd, waarbij de KA heeft bijgedragen aan het katern Kenniseconomie. De Monitor is gepubliceerd op 23 november. De KA heeft een Kennisdiner georganiseerd waar de resultaten van de Monitor met meer dan veertig vertegenwoordigers uit de Zuid-Hollandse kenniseconomie zijn besproken.
Naam Visie
IOPW (het Nieuwe Westland) NV/BV/CV Voor de economische ontwikkeling (het Zuid-Hollandse glastuinbouwcomplex vormt de derde economische pijler van Nederland) wordt nadrukkelijk ingezet op versterking van de glastuinbouwcluster, een herstructurering van de glasgebieden en verbetering van ruimtelijke kwaliteit en de fysieke bereikbaarheid. Het Integraal Ontwikkelingsplan
West (IOPW) maakt deel uit van programma 3, productgroep 310. Beleidsvoornemens De vier resterende projecten uit het Meerjaren Uitvoeringsprogramma (MUP) van de Ontwikkelingsmaatschappij 'Het Nieuwe Westland' zijn in uitvoering genomen. De
Realisatie 2009
bestaande PPS-constructie met IOPW blijft gehandhaafd tot deze projecten zijn opgeleverd. In 2009 is door de Ontwikkelingsmij ‘Het Nieuwe Westland’ (ONW BV) doorgewerkt aan de realisatie van de resterende vier projecten uit het MUP: Tuinveld, Gantel de Baak, Het Nieuwe Water en Duingeest. Het zijn projecten met woningbouw in een groene omgeving. ONW geeft daarmee mede invulling aan de gemeentelijke visie Greenport Westland 2020 en aan de doelstellingen van de provincie met betrekking tot het IOPW: de realisatie van groen-blauwe dooradering in het Westland. De eerste drie projecten liggen in het Poelzone-gebied waarvan het overige - niet te bebouwen - deel wordt gerealiseerd in het kader van de Transitie Greenport met behulp van FES-middelen. De woningbouwlocatie Duingeest ligt in Monster, pal tegen de duinen.
Naam
Glastuinbouwontwikkelingsmaatschappij Overbuurtsche Polder BV/CV
Visie
Het doel van de Glastuinbouwontwikkelingsmaatschappij Overbuurtsche Polder (GOP) is de duurzame ontwikkeling van grond tot glastuinbouwgebied. De GOP heeft grond verder ontwikkeld voor de glastuinbouw ten behoeve van tuinders uit ZuidHolland en het Praktijkonderzoek Plant en Omgeving van de Universiteit Wageningen. De GOP maakt deel uit van programma 3, productgroep 310.
191
Beleidsvoornemens In maart 2008 is besloten de GOP nog niet te liquideren, maar deze in stand te houden. Dit met het oog op het trekkerschap door de GOP van het waterproject 'Aqua-ReUse' in het glastuinbouwcomplex in de Overbuurtsche Polder. Dit zal duren tot en met de realisatiefase. Zodra de exploitatiefase intreedt wordt het project Realisatie 2009
overgedragen aan de gemeente. In het Aqua-ReUse concept wordt afvalwater centraal in een gebied verzameld en gezuiverd tot gietwaterkwaliteit. Dit gietwater zal gebruikt worden in de glastuinbouw. Door hergebruik van afvalwater ontstaat een gesloten waterketen wat beter voor het milieu is en bovendien een besparing oplevert in de kosten voor overheden en bedrijven. Minder afvalwater naar de AWZI, geen grondwateronttrekking nodig voor de glastuinbouw en kwalitatief goed en schoon gietwater. Het project was oorspronkelijk ingediend voor de regeling Pieken in de Delta, maar viel daar wegens strijdigheid met de actielijn buiten. Vanwege het belang van het project voor de waterhuishouding van het nieuwe glastuinbouwgebied is naar andere financiële dekking gezocht en gevonden (eind 2008) bij waterschap, provincie en bedrijfsleven. Bovendien heeft het ministerie van LNV dit initiatief gehonoreerd met een FES-bijdrage. Daardoor is het project pas begin 2009 van start gegaan. De geplande realisatietijd is anderhalf jaar.
4 Maatschappelijke participatie Naam
Stichting Werelderfgoed Kinderdijk
Visie
Een van de doelstellingen binnen het programma Media, kunsten en cultuur behelst meer besef, behoud, gebruik en ontwikkeling van cultuurwaarden. De instandhouding van het molencomplex Kinderdijk (programma 4, productgroep 430) past uitstekend binnen deze doelstelling. Daarnaast worden er, als onderdeel van de Agenda Vrijetijd, activiteiten verricht om de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van het gebied te vergroten, vooral om meer toeristen te trekken. Daarmee wordt dit werelderfgoed
mede ingezet om enerzijds het cultuurbereik en de cultuurparticipatie in Zuid-Holland te vergroten en anderzijds de omvang van de toeristische bestedingen te vergroten. Beleidsvoornemens Op basis van het rapport Visie op de entreezone en bezoekmolen Kinderdijk (2008) wordt de verdere ontwikkeling van Kinderdijk in uitvoering genomen. Het verbeteren van de bereikbaarheid en het verhogen van de aantrekkelijkheid door het bieden van een breder recreatief en educatief aanbod staan hierbij centraal. Een uitstekende stimulans hierbij vormt de honorering van een groot aantal restauratieaanvragen door het Rijk en de provincie, waardoor de restauratie vanaf 2008 voortvarend ter hand kan worden genomen. Realisatie 2009
Op Kinderdijk zijn negen restauraties gestart. In 2009 zijn drie restauraties gerealiseerd. De planning is dat alle restauraties afgerond zijn voor 1 januari 2011.
5 Integrale ruimtelijke projecten Naam Visie
Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas De Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) is met de Grondbank RZG Zuidplas onderdeel van het integrale en gebiedsgerichte project driehoek RZG Zuidplas (programma 5, productgroep 510). De ROZ is opgericht door de provincie, de vijf Zuidplasgemeenten en de gemeente Rotterdam en is per 1 november 2008 in werking getreden. De ROZ heeft als taken: de regionale uitvoeringsprogramme-
192
ring, uitvoering verordening bovenplanse verevening van de ROZ ten behoeve van de medebekostiging van de hoofdplanstructuur van de Zuidplas waaronder de regionale weginfrastructuur en de groenprojecten en de kwaliteitsborging. Beleidsvoornemens In 2009 zal een Ontwikkelingsstrategiekader definitief worden vastgesteld. Naar Realisatie 2009
verwachting zullen eerst vanaf 2010 subsidieaanvragen kunnen worden verwerkt. De ROZ stelt jaarlijks het Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) op. In het OSK 20102020, vastgesteld door het algemeen bestuur van de ROZ in december 2009, zijn de beleidsvoornemens van de ROZ opgenomen. De komende paar jaar ligt de nadruk op het maken van afspraken met de private partijen, uitwerking van de in 2009 vastgestelde globale bestemmingsplannen, vaststelling van de financiële bijdragen aan het fonds bovenplanse verevening en de start met de concrete uitvoering van de nieuwe bestemmingen in de Zuidplas.
Naam Visie
GR Grondbank RZG Zuidplas Binnen programma 5, productgroep 510, is de publieke grondbank RZG Zuidplas onderdeel van het integrale en gebiedsgerichte project driehoek RZG Zuidplas. De grondbank verwerft sinds begin 2005 op selectieve wijze gronden in de Zuidplaspolder die strategisch zijn gelegen. Door gezamenlijk gronden aan te kopen voeren de publieke deelnemers in de grondbank (provincie, de vijf Zuidplasgemeenten en gemeente Rotterdam) een actief grondbeleid. Door nu selectief en strategisch gronden aan te kopen krijgen de publieke partijen een instrument om de financiële regie in de uitvoeringsfase van de plannen te kunnen voeren in samenwerking met de private partijen. De aandacht voor de regievoering in de realisatiefase, gelijkoplopend met de inhoudelijke planvorming, sluit nauw aan bij
de werkwijze van integrale gebiedsontwikkeling voor het project driehoek RZG Zuidplas. Beleidsvoornemens De beleidsvoornemens van de grondbank zijn opgenomen in het jaarlijks voortschrijdend ASK 2009-2012 dat gelijk met de Begroting 2009 door het algemeen bestuur van de grondbank op 23 juni 2008 is vastgesteld. Met de vordering van de ruimtelijke planvorming zal de grondbank de komende jaren een actiever verwervingsbeleid gaan voeren. In 2009 evalueren de deelnemers in de grondbank de werking ervan mede in verband met de mogelijke voortzetting van de grondbank na 1 januari 2010. Realisatie 2009
In 2009 heeft de grondbank het grondbezit verdubbeld van 150 ha naar 300 ha door onder meer de overname van gronden van private ontwikkelaars. De deelnemers in de grondbank hebben in 2009 besloten om de looptijd van de grondbank, die per 1 januari 2010 zou aflopen, te verlengen tot 1 januari 2011. Hierdoor hebben de deelnemers in 2010 meer tijd voor de discussie over de toekomst van de grondbank.
6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Naam Visie
Samenwerking Randstadprovincies (P4) PS van Zuid-Holland hebben in 2007 ingestemd met opheffing van het samenwerkingsverband Regio Randstad onder voortzetting van de P4-samenwerking in Brussel. De Europese activiteiten waren ondergebracht in Regio Randstad en worden vanaf 1 januari 2008 door de vier Randstadprovincies georganiseerd.
193
Beleidsvoornemens Het vergroten van de internationale concurrentiepositie van de Randstad binnen Europa en het vergroten van de leefbaarheid van de Randstad. Om dit te verwezenlijken richt de P4 zich op beïnvloeding van Europees beleid en regelgeving, het benutten van de diverse bestaande Europese fondsen, het streven naar
Realisatie 2009
voldoende aandeel in toekomstige Europese fondsen en daarnaast de externe profilering van de Randstadprovincies in Europa. De uitvoering van de activiteiten voor 2009 zijn gerealiseerd conform het bestuurlijk vastgestelde werkprogramma van de P4-samenwerking in Brussel.
Naam Visie
Interprovinciaal Overleg De twaalf provincies werken samen in het Interprovinciaal Overleg, het IPO. Het IPO is actief op dezelfde terreinen als de provincies, zoals milieu, landelijk gebied, sociaal beleid, ruimtelijke ordening, wonen, economie en mobiliteit. Het IPO heeft drie kernfuncties: belangenbehartiging, platform en vernieuwing. De belangenbehartiging wordt vormgegeven door regelmatig overleg te plegen met andere overheden en maatschappelijke organisaties. De platformfunctie wordt vervuld door gelegenheden te creëren kennis en ervaringen uit te wisselen, gezamenlijke standpunten te bepalen en initiatieven te ontplooien. Verder worden vernieuwingsprocessen binnen provincies
gestimuleerd. Beleidsvoornemens Onder andere: lobbytraject provinciaal belastinggebied; implementatie afspraken bestuursakkoord Rijk-provincies; herijking interbestuurlijk toezicht; verbetering imago middenbestuur; uitvoering Klimaat- en Energieakkoord. Realisatie 2009
De activiteiten zijn uitgevoerd conform het bestuurlijk vastgestelde jaarplan 2009, met als belangrijkste resultaten het afsprakenkader voor de uitvoering van het bestuursakkoord Rijk-provincies en het plan van aanpak 'profilering provincies' ter verbetering van het imago van het middenbestuur.
Naam Visie
Huis der Nederlandse Provincies De vertegenwoordigers van de Randstadprovincies werken vanuit het Huis der Nederlandse provincies (HNP) in Brussel en fungeren als liaison tussen de Randstad en de Europese netwerken. Zij werken intensief samen met vertegenwoordigers van de G4 (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht), Europese regio's en overige Europese instellingen. Tevens zijn er nauwe banden met de collega's van de overige acht provincies. De taken bestaan uit signalering en beleidsvoorbereiding en het aansturen, organiseren en uitvoeren van public affairs- en lobbyactiviteiten. Tevens
ondersteunt het HNP de bestuurlijke vertegenwoordigers in het Comité van de Regio's. Beleidsvoornemens De algemene doelstellingen van het HNP zijn: - Het verbeteren van de contacten van de Nederlandse provincies met de Europese instellingen, Nederlandse permanente vertegenwoordiging bij de EU en andere regionale bureaus in Brussel. - Het tot stand brengen van synergie tussen de regionale kantoren, met als doel een efficiënte vertegenwoordiging van de gezamenlijke Nederlandse regionale belangen. Realisatie 2009
De activiteiten zijn uitgevoerd conform het bestuurlijk vastgestelde werkplan 2009 van het HNP.
194
7 Algemene dekkingsmiddelen Naam Visie
Proav NV Kernactiviteit is het in verhuur geven van het terrein van de voormalige Derde Merwedehaven in de gemeente Dordrecht aan de exploitant van de stortplaats, Derde Merwedehaven BV (een 100% dochter van Delta Milieu BV, die weer een 100% dochter is van Delta NV). Dientengevolge bestaat deze activiteit uit het volgen en bewaken van alle punten die voortvloeien uit de zogenaamde huur- en exploitatieovereenkomst zoals die met Derde Merwedehaven BV zijn overeengekomen.
Beleidsvoornemens Als gevolg van gewijzigde omstandigheden dient op middellange termijn tot contractherziening te worden gekomen met de exploitant en de Gemeente Dordrecht. Uitgangspunt hierbij is dat Proav NV als gevolg van de herziening geen nadeel Realisatie 2009
ondervindt. Met de exploitant vonden gesprekken plaats over een mogelijke contractherziening.
Overige Verbonden Partijen Naam
Rechtsvorm
Doel
Behartiging (totaal % aandelen)
Programma/ productgroep
BNG
NV
Financiële
Aandeelhouder
7 Middelen/pg 710
NWB
NV
dienstverlening Financiële dienstverlening
(1,1%) Aandeelhouder (0,1%)
7 Middelen/pg 710
Delta
NV
Nutsbedrijf
Aandeelhouder (0,04%)
195
7 Middelen/pg 710
196
Paragraaf Grondbeleid Inleiding Het grondbeleid spitst zich binnen de provincie niet enkel toe op de aan- en verkoop van gronden en onroerende zaken ter uitvoering van provinciale taken. Het grondbeleid behelst ook de instrumenten en technieken die de realisatie van ruimtelijke plannen haalbaar en beheerbaar maken. Hierbinnen vallen juridische mogelijkheden als bijvoorbeeld het voorkeursrecht en kostenverhaal, het beheerbaar maken van het grondbeleid door financiële risicoanalyses en het aangaan van samenwerkingsconstructies als een Regionale OntwikkelingsMaatschappij (ROM). Dergelijke kaders van het grondbeleid vloeien voort uit wetgeving en de provinciale kaders, zoals vastgelegd in de nota Grondbeleid. Nieuwe nota Grondbeleid 2008 In het Coalitieakkoord staat de versnelling van de uitvoering centraal en het grondbeleid speelt daarbij een belangrijke rol. In 2008 heeft de provincie haar grondbeleid vastgelegd in de nota Grondbeleid. In de lijn van Provincie Nieuwe Stijl is de provinciale verantwoordelijkheid voor realisatie van met name (provinciale) wegen, de aanleg van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en Recreatie om de Stad (RodS) vertaald naar het te voeren grondbeleid. In aansluiting daarop heeft in 2009 het college de nota Naar een provinciaal grondbedrijf vastgesteld, waarin de verantwoordelijkheden voor het te voeren grondbeleid binnen de provincie zijn vastgelegd. Ook gaat de nota in op de vraag hoe het opdrachtgeverschap aan de Dienst Landelijk Gebied (DLG) wordt ingericht. De DLG verwerft grond ten behoeve van EHS en RodS. De per 1 juli 2008 bestaande mogelijkheid om een inpassingsplan te maken, een soort provinciaal bestemmingsplan, heeft tot dusver in één geval geleid tot het vaststellen van een dergelijk plan. Het inpassingsplan vormt ook de planologische grondslag van eventueel te voeren onteigeningsprocedures. Realisatie In totaal hebben in 2009 96 transacties plaatsgevonden: 41 aankopen, 42 verkopen, 1 ruiling, 5 verjaringen en 7 overige transacties, zoals de regeling van opstalrechten. In 2009 zijn geen onteigeningsvonnissen gewezen, maar hebben wel betalingen plaatsgevonden op basis van vonnissen uit eind 2008. In totaal is voor ruim € "(,7 mln aangekocht (inclusief onteigeningsschadeloosstelling) en voor ruim € ,1 mln verkocht. De aankopen zijn exclusief de aankopen die het Bureau Beheer Landbouwgronden in opdracht van de provincie verricht ten behoeve van de Inrichting Landelijk Gebied. De belangrijkste projecten uitgelicht Verkeers- en vervoersprojecten Een substantieel deel van de provinciale verwervingsportefeuille heeft betrekking op de realisatie van gronden voor de aanleg van provinciale infrastructuur. De belangrijkste verwervingsprojecten zijn in onderstaande kaart aangegeven. Aangezien de diverse projecten zich over meerdere jaren uitstrekken, verschilt het kaartbeeld niet wezenlijk van vorig jaar. Overigens zijn de aangegeven projecten de meest omvangrijke; de provincie kent nog tal van kleinere projecten, bijvoorbeeld omtrent fietspaden of aanpassingen van rotondes.
197
In 2009 heeft de provincie ten behoeve van verkeersprojecten gronden verworven tot een totaalbedrag van ruim € 24 mln. In sommige gevallen werd in het verleden en in 2009 meer grond verworven dan noodzakelijk voor de geplande werken, bijvoorbeeld als het restant voor de eigenaar niet meer te exploiteren is of als door de aankoop van de extra gronden de totale verwerving wordt bespoedigd. Dit surplus aan gronden wordt zo spoedig mogelijk doorverkocht. In 2009 is hieruit een opbrengst gegenereerd van ruim € 1,4 mln. De grootste aankopen ten behoeve van verkeersprojecten in 2009 zijn verricht voor:17 1. 2. 3.
N207, ZW randweg Gouda (incl. OTA): aankopen € 9,7 mln (verkopen € 0,01 mln); < % -H N222 Verlengde Veilingroute: aankopen € " > € > N223 (verbindingsweg A20-N20): aankopen € 10,3 mln (verkopen € 0,02 mln).
Ten opzichte van 2008 is het saldo van aan- en verkopen ten behoeve van verkeer en vervoer gestegen. Met name de N207 en de N223 zorgden voor een toename van de aankopen.
Grondaankopen t.b.v. infrastructuur.
17 Bedragen op basis van koopsommen zoals betaald bij notarieel transport, vermeerderd met bijkomende kosten.
198
Regionale gebiedsontwikkeling en strategisch aankoopbeleid Onderstaande kaart geeft de regionale ontwikkelingsgebieden, de gebieden die zijn aangewezen voor strategische grondverwerving en een tweetal belangrijke groen-blauwe ontwikkelingen aan.
Gebieden die aangewezen zijn voor strategische aankopen, gebieden waar de provincie participeert in regionale ontwikkeling en belangrijke groen-blauwe ontwikkelingen.
In de Zuidplas heeft de Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ) haar eerste Ontwikkelingsstrategiekader (OSK) vastgesteld. Mede ten gevolge van de crisis blijven de opbrengsten nog ver achter en daarmee de bijdragen die uit rode ontwikkeling beschikbaar komen voor de aanleg van groene, blauwe en grijze hoofdinfrastructuur. De toegezegde bijdragen stellen de provincie wel in staat om een basispakket uit te voeren. Voor (versnelling van) de realisatie van plannen in de Zuidplas heeft het Rijk middels de Nota Ruimte-budget middelen beschikbaar gesteld. De Grondbank Zuidplas is actief sinds 2006. De provincie heeft een aandeel van 40% in dit samenwerkingsverband. De Grondbank zou per 1 januari 2010 worden ontbonden, maar in 2009 is besloten de grondbank met een jaar te verlengen. In 2009 zijn de grondposities ruim verdubbeld, met name door de overname van een pakket grondposities van projectontwikkelaars. In de Oude Rijnzone (ORZ) is op basis van een integrale businesscase de haalbaarheid van de realisatie beoordeeld. Ook hier zijn via de Nota Ruimte-budget middelen beschikbaar gesteld. Eind 2009 heeft de
199
stuurgroep een akkoord bereikt over de samenwerking en de oprichting van een gemeenschappelijke regeling ORZ, met coördinerende en faciliterende taken in de realisatie, waaronder de instelling van een investeringsfonds. Op enige termijn zullen deze taken worden overgenomen door de gemeenschappelijke regeling Holland Rijnland (waarbij de GR ORZ weer zal worden opgeheven). Strategische aankopen In 2009 hebben geen strategische grondaankopen plaatsgevonden. Groen-blauwe agenda (Inrichting Landelijk Gebied) Sinds 1 januari 2007 is de provincie verantwoordelijk voor de Inrichting van het Landelijk Gebied (ILG). De beschikking over de grond is de meest noodzakelijke randvoorwaarde voor de realisatie van de ILG en grondverwerving vormt daarom een belangrijk deel van de investeringen.18 Op het moment van schrijven is nog niet bekend hoeveel in 2009 is verworven, maar duidelijk is dat de programmadoelstellingen ruimschoots zijn gehaald. In de EHS wordt zelfs een belangrijke inhaalslag verwacht. In de voorgaande jaren bleven de verwervingen juist achter bij de doelstellingen. Op basis van één jaar kan nog moeilijk worden gesproken van een structurele omslag. Toch lijkt het erop dat een duidelijk en vasthoudend beleid van de provincie, inclusief een actief grondbeleid, aan dit succes heeft bijgedragen. Voor projecten die worden uitgevoerd onder provinciaal projectmanagement (met name EHS-projecten) worden grondexploitaties opgesteld, die budgetgestuurde uitvoering mogelijk maken. In 2009 is begonnen met een grondexploitatie voor de Krimpenerwaard. 750 ha PMR (project Buytenland) De provincie verwerft zelf gronden in het project Buytenland, een gebied van 600 ha op IJsselmonde. In het gebied worden verwervingsonderhandelingen gevoerd. Dit heeft in 2009 geleid tot de aankoop van circa 10 ha. Aan de planologische basis in de vorm van een gemeentelijk bestemmingsplan of een provinciaal inpassingsplan wordt nog hard gewerkt. Voor dit project is een grondexploitatie opgesteld, waardoor een budgetgestuurde uitvoering mogelijk is. Overige partijen zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van 150 ha recreatie- en natuurontwikkeling ten noorden van Rotterdam. Beheer en verkoop van verspreid bezit De provincie beschikt over veel verspreide eigendommen die kunnen worden verkocht als ze geen nut meer hebben voor de provinciale dienst én niet van strategisch belang zijn met het oog op gebiedsontwikkeling. Veelal betreft het kleinere stukjes grond die alleen interessant zijn voor eigenaren van aangrenzende percelen. Daarom is gekozen voor een vraaggericht verkoopbeleid. Zodra een eigenaar van een aangrenzend perceel belangstelling toont voor een perceel, wordt bekeken of verkoop mogelijk is en onder welke voorwaarden tot verkoop kan worden overgegaan. In 2009 is met circa dertig transacties verspreid bezit verkocht; na aftrek van (interne) kosten leverde dit een baat op van ruim € 1,6 mln.
18 Overigens wordt ook nagestreefd om beheerscontracten te sluiten met eigenaren. Zij behouden dan hun eigendom en passen - tegen een vergoeding - hun bedrijfsvoering aan zodat het past in de gebiedsontwikkeling.
200
Verkoop van steunpunten Het aantal steunpunten van de Dienst Beheer Infrastructuur wordt verminderd en in een paar gevallen geconcentreerd met de steunpunten van Verkeer en Waterstaat. Ook het aantal steunpunten van de muskusrattenbestrijding vermindert. Hierdoor komen onroerende zaken vrij die op de markt worden gebracht. Begin 2009 bleek de kredietcrisis van grote invloed op de resultaten: de kopers bleven weg. Dit heeft geleid tot een wijziging van de verkoopprocedure, waarna in de tweede helft van 2009 succesvolle verkopen zijn verwezenlijkt. In combinatie met het los kunnen trekken van een paar vastgelopen onderhandelingsdossiers uit 2008 zijn in 2009 de doelstellingen ruimschoots gehaald. In 2009 is voor ruim € ,3 mln verkocht.
201
202
Paragraaf Taakstellingen en reserveringen Inleiding Door middel van deze paragraaf wordt gerapporteerd over de realisatie van de geraamde taakstellingen en reserveringen. Anders dan bij de Begroting is de bestuurlijke relevantie van deze paragraaf bij de Jaarrekening gering. Wordt bij de Begroting een integraal inzicht verschaft in de ramingen ten behoeve van de beoordeling van de financiële positie van de provincie, bij de rekening zijn de taakstellingen en reserveringen functioneel verwerkt in de programmakosten. De geraamde taakstellingen en reserveringen zijn volledig gerealiseerd, respectievelijk verwerkt.
Onderwerp
(bedragen x €
-
Omvang Primitieve Bijgestelde Begroting na Begroting 2009 Begroting 2009 wijziging
Rekening 2009
Taakstellingen 1 Stelpost Anders werken 2 Taakstelling overig Totaal
0,5 3,1 3,6
-/-0,5 -/-3,1 -/-3,6
0 0 0
0 0 0
0,6 1,0 1,6
-/-0,6 -/-1,0 -/-1,6
0 0 0
0 0 0
Reserveringen 1 Nominale reservering 2 Stelpost grondbedrijf Totaal
Toelichting primitieve Begroting - Begroting na wijziging Voor (vrijwel) alle onderwerpen geldt dat de taakstellingen en reserveringen door middel van begrotingswijzigingen volledig zijn ingevuld en in de programmakosten zijn verwerkt. Hiermee zijn alle taakstellingen en reserveringen gerealiseerd in de Begroting na wijziging. Toelichting Begroting na wijziging - Rekening De geraamde taakstellingen en reserveringen zijn volledig gerealiseerd respectievelijk verwerkt.
203
204
Paragraaf Subsidies Op 8 oktober 2008 is de (herziene) Algemene Subsidieverordening (Asv) vastgesteld. In overeenstemming hiermee en in relatie met de subsidieregelingen, die door GS zijn vastgesteld, wordt een samenvattend overzicht gegeven van de totaal ontvangen aanvragen en de toegekende en afgewezen subsidies per subsidieregeling. In dit overzicht is per subsidieregeling een plafondbedrag opgenomen, dat bij de Voorjaarsnota 2008 (1ste tranche projectsubsidies en boekjaarsubsidies), Slotwijziging 2008 (projectsubsidies 2009), Voorjaarsnota 2009 en Najaarsnota 2009 is vastgesteld. Indien er sprake is van een forse (> € 100.000) onderschrijding of van een overschrijding van het plafond is onderaan de tabel een toelichting gegeven.
Tabel project- en boekjaarsubsidies 2009 Subsidie Para- Omschrijving regeling graaf
1.6.03
1.6.05
1.6.06
1.6.07
1.6.08
Subsidieregeling kwaliteitsbevordering openbaar vervoer Zuid-Holland Subsidieregeling structurele activiteiten milieuorganisaties Zuid-Holland Subsidieregeling bodemsanering voormalige gasfabrieksterreinen Zuid-Holland Subsidieregeling externe veiligheid 2006-2010 Zuid-Holland Subsidieregeling realisatie aardgasvulpunten Zuid-Holland
Productgroep
Totaal Ontvangen aanvragen Toegekende subsidies Afgewezen subsidies subsidieplafond Aantal bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2009
Afwijking
800.854
Plafondbedrag 734.854
145.800
0
0
0
5.000.000
4.000.000
0
0
0
281.794
2
200.000
1.718.206
210
4.234.000
41
4.300.000
39
3.499.146
140
1.211.800
2
1.357.600
2
1.211.800
130
5.000.000
0
0
0
0
140
4.000.000
7
4.000.000
7
140
2.000.000
6
481.794
4
2
Subsidie Para- Omschrijving regeling graaf
1.6.09
1.6.10 2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.1
3.2
3.3
Subsidieregeling regionale samenwerking tussen handhavingpartners in Zuid-Holland Subsidieregeling landelijk gebied Zuid-Holland Boekjaarsubsidie natuur- en landschapsbeheer in het cultuurlandschap Boekjaarsubsidies terreinbeheer door natuurbeschermingsorganisaties Boekjaarsubsidies voet- en fietsveren met een regionale functie Boekjaarsubsidies structurele activiteiten ter uitvoering van het provinciale faunabeleid als bedoeld in de Flora- en faunawet Boekjaarsubsidie, proefproject 'boeren voor natuur' in polder Biesland Projectsubsidie verwerving en inrichting (provinciale) ecologische verbindingen Projectsubsidies stimulering mooiere oevers langs de Hollandsche IJssel Projectsubsidies milieutekorten in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de Vogel- en Habitatrichtlijn
Productgroep
Totaal Ontvangen aanvragen Toegekende subsidies Afgewezen subsidies subsidieplafond Aantal bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2009
Afwijking
140
150.000
7
150.000
7
150.000
0
0
Plafondbedrag 0
120
957.927
1
983.356
1
983.356
0
0
-25.429
120
1.547.014
1
1.293.000
1
1.293.000
0
0
254.014
120
53.500
5
81.800
4
56.629
1
25.171
-3.129
120
110.000
1
105.104
1
105.104
0
0
4.896
130
118.631
1
52.995
1
52.995
0
0
65.636
120
7.718.474
21
4.942.808
20
4.935.068
1
7.740
2.783.406
130
0
0
0
0
0
0
0
0
120
2.000.000
3
2.000.000
3
2.000.000
0
0
0
206
Subsidie Para- Omschrijving regeling graaf
3.4
3.5 3.6 3.7 3.8
3.9
3.10 t/m 3.12 3.16 en 3.17 3.13
3.14
Productgroep
Totaal Ontvangen aanvragen Toegekende subsidies Afgewezen subsidies subsidieplafond Aantal bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2009
Afwijking
Projectsubsidies maatregelen in de Ecologische Hoofdstructuur Projectsubsidie soortenbeleid Leefgebied Projectsubsidie Natuurbeschermingswet Projectsubsidie landelijke routenetwerken Projectsubsidie ontsluiting landelijk gebied; wandelen over boerenland Projectsubsidie POP2maatregel 125 (structuurversterking grondgebonden landbouw) Projectsubsidies POP2 as 3
120
180.000
1
81.676
1
81.676
0
0
Plafondbedrag 98.324
120
121.006
9
168.098
7
121.006
2
47.092
0
120
125.000
14
102.412
14
102.412
0
0
22.588
120
400.000
4
217.042
4
217.042
0
0
182.958
120
0
0
0
0
0
0
0
0
130
1.525.714
3
186.931
2
68.708
1
118.223
1.457.006
130
3.225.000
18
3.993.246
12
2.965.091
6
1.028.155
259.909
Projectsubsidie POP2maatregel 321 (Basisvoorzieningen voor de economie en plattelandsbevolking Projectsubsidie POP2maatregel 322 (Dorpsvernieuwing en ontwikkeling)
130
0
4
4.457.159
0
0
4
4.457.159
0
130
0
1
410.000
0
0
1
410.000
0
207
Subsidie Para- Omschrijving regeling graaf
3.18 t/m 3.22 3.23
3.24
3.25 3.26 1.6.11 1.6.12 1.6.13
2.3 3.13 1.6.14 1.6.15
1.6.16
1.6.17
Productgroep
Totaal Ontvangen aanvragen Toegekende subsidies Afgewezen subsidies subsidieplafond Aantal bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2009
Afwijking
Projectsubsidies POP2 as 4
130
1.007.500
26
2.700.118
21
1.007.500
5
1.692.618
Plafondbedrag 0
Projectsubsidie gebiedsgerichte ontwikkeling van groenblauwe diensten Projectsubsidie ontwikkelen en instandhouding Nationale Landschappen Projectsubsidie akkerrandenregeling Projectsubsidie stimuleren regionaal landschapsbeleid Subsidieregeling vrije tijd Zuid-Holland Subsidieregeling molens Zuid-Holland Subsidieregeling herstructurering/ontwikkeling en planvorming bedrijventerreinen Zuid Holland Herstructurering/ontwikkeling bedrijventerreinen Planvorming Bedrijventerreinen Subsidieregeling clusterprojecten Zuid-Holland Subsidieregeling arbeidsmarkt en onderwijs Zuid-Holland Subsidieregeling themajaar cultuur 2009 Limes en fort Wierickerschans Subsidieregeling jeugdzorg Zuid-Holland
130
110.000
2
54.864
2
54.864
0
0
55.136
130
4.000.000
32
2.765.453
22
1.579.415
10
1.186.038
2.420.585
130
210.000
1
176.800
1
176.800
0
0
33.200
130
292.500
5
412.706
4
292.500
1
120.206
0
320
900.000
33
2.529.369
11
900.000
22
1.629.369
0
430
1.527.000
65
1.665.728
60
1.527.000
5
138.728
0
310
11.500.000
11
10.365.156
11
9.445.199
0
919.957
2.054.801
310
1.000.000
21
641.183
21
629.820
0
11.363
370.180
320
6.500.000
9
3.996.512
7
3.151.012
2
845.500
3.348.988
330
2.240.565
35
3.047.230
29
2.086.336
6
960.894
154.229
430
300.000
19
1.176.433
8
300.000
11
876.433
0
410
2.500.000
42
15.235.608
31
11.812.934
11
3.422.674
-9.312.934
208
Subsidie Para- Omschrijving regeling graaf
1.6.18
2 1.6.19
1.6.20
1.6.26
Productgroep
Subsidieregeling maatschappelijke participatie Zuid-Holland Thema preventief jeugdbeleid Subsidieregeling collectief particulier opdrachtgeverschap Zuid-Holland Uitvoeringsregeling brede doeluitkering verkeer en vervoer Subsidieregeling Cofinanciering Pieken in de Delta Zuidvleugel Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
Totaal Ontvangen aanvragen Toegekende subsidies Afgewezen subsidies subsidieplafond Aantal bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2009
420
11.897.336
77
14.111.225
25
10.923.111
52
3.188.114
Plafondbedrag 974.225
410 110
0 1.390.000
1
100.000
1
100.000
0
0
0 1.290.000
210 105.500.000
335
104.571.400
333
104.521.400
2
50.000
978.600
3.250.000
5
3.810.237
3
3.199.819
2
610.418
50.181
33.000.000
7
15.637.000
7
15.637.000
0
0
17.363.000
140
v x o w
s
s|q
u
{q z
209
}
u
s zxx
u~
sz q}
{
s
| x{
t wzxy tuv
s
q{ z {
{s
s
| x{
t wxyz tuv
qrs
np
n
n
mn
o n
Toelichting op de afwijking van de subsidieplafonds Hier onder worden grote (> €
Afwijking
Overschrijdingen Met betrekking tot overschrijdingen kunnen twee soorten overschrijdingen worden onderscheiden: overschrijdingen omdat in de loop van het jaar extra rijksmiddelen zijn ontvangen (cf. artikel 7, lid 3, Asv) en overige oorzaken. Overige oorzaken
1.6.17 Subsidieregeling jeugdzorg Zuid-Holland
De overschrijding is gedeeltelijk veroorzaakt door extra De overschrijding heeft te maken met de uitvoering rijksmiddelen, die in dit kader zijn ontvangen. van motie 80. Gedeeltelijk is extra € rijksbijdrage ontvangen, het restant is binnen
{
Extra rijksmiddelen
Subsidieregelingnummer
programma 4 opgevangen.
q
{
s
tz
sw
tuv
s
q{ z
q{ z
}
{
s
s
tq
{
{s
s
tz
s
s
s
v x o w t {| xy tq s|
s
s|q
np
n
n
mn
o n
Onderschrijdingen Hieronder worden de grote onderschrijdingen (> € rdt. Het kan zijn dat er minder aanvragen binnen zijn gekomen dan verwacht of dat de binnengekomen aanvragen niet voldoen aan de eisen van de Asv. In onderstaande tabel zijn de verschillende redenen per grote onderschrijding met een X aangegeven; bij overige oorzaken wordt een toelichting gegeven.
Subsidieregelingnummer
Minder / geen aanvragen binnen gekomen
1.6.03 Subsidieregeling kwaliteitsbevordering openbaar vervoer Zuid-Holland
X
1.6.06 Subsidieregeling bodemsanering voormalige gasfabrieksterreinen Zuid-Holland
X
Overige oorzaken
Er kan niet worden ingeschat hoeveel subsidieaanvragen er in een jaar binnenkomen. Saneringen zijn gekoppeld aan herontwikkeling van betreffende terreinen, waarbij onder andere marktdynamiek en lokale besluitvormingsprocessen het tempo bepalen.
1.6.08 Subsidieregeling realisatie aardgasvulpunten Zuid-Holland
X
1.6.10 § 2.2 Boekjaarsubsidies terreinbeheer door natuurbeschermingsorganisaties
X
1.6.10 § 2.5 Boekjaarsubsidie, proefproject 'boeren voor natuur' in polder Biesland
X
210
Subsidieregelingnummer 1.6.10 § 3.1 Projectsubsidie verwerving en inrichting
Minder / geen aanvragen binnen gekomen
Overige oorzaken
X
(provinciale) ecologische verbindingen 1.6.10 § 3.3 Projectsubsidies milieutekorten in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de Vogel- en
X
Habitatrichtlijn 1.6.10 § 3.7 Projectsubsidie landelijke routenetwerken
X
1.6.10 § 3.9 Projectsubsidie POP2-maatregel 125 (structuurversterking grondgebonden landbouw)
X
1.6.10 § 3.10 t/m 3.12 en § 3.16 en 3.17 Projectsubsidies POP2 as 3
X
1.6.10 § 3.23 Projectsubsidie gebiedsgerichte ontwikkeling van groenblauwe diensten
X
1.6.10 § 3.24 Projectsubsidie ontwikkelen en instandhouding Nationale Landschappen
X
1.6.13 § 2.3 Herstructurering/ontwikkeling
X
Een aantal projecten voldeed niet aan de eis om minimaal 25 punten te behalen of voldeed niet aan de regels van de EU-conformiteit.
Een aantal projecten voldeed niet aan de eis om minimaal 25 punten te behalen.
bedrijventerreinen 1.6.13 § 3.13 Planvorming Bedrijventerreinen
X
1.6.14 Subsidieregeling clusterprojecten Zuid-Holland
X
De regeling is nog vrij onbekend, waardoor nog weinig aanvragen zijn binnengekomen.
1.6.15 Subsidieregeling arbeidsmarkt en onderwijs Zuid-Holland
X
Twee aanvragers hebben op het laatste moment hun aanvraag ingetrokken.
1.6.19 Subsidieregeling collectief particulier
X
De regeling is onlangs pas in het leven geroepen, er
opdrachtgeverschap Zuid-Holland
wordt gewerkt aan het meer bekendheid geven.
1.6.20 Uitvoeringsregeling brede doeluitkering verkeer
Ten opzichte van het totaal subsidieplafond is slechts
en vervoer
sprake van een afwijking van minder dan 1%.
Nationaal samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
Het restant werd in 2009 niet meer beschikt. Dit heeft als oorzaak dat er bij de uitvoering van projecten verschuiving van taken aan de orde was.
211
212
Paragraaf EU-subsidies In het Coalitieakkoord wordt aangegeven dat “doelgericht de kansen voor verwerving van Europese subsidies voor projecten die aansluiten op het provinciaal beleid zullen worden benut”. De ambitie is om jaarlijks - buiten de POP-middelen die door de provincie worden verdeeld over subsidieaanvragers J% % < # C gemiddeld voor minimaal € verantwoordelijke programmabureaus). Door met partners in de provincie aanvragen voor subsidie in te dienen binnen de verschillende programma’s en door te zorgen dat de projecten vervolgens conform de Europese spelregels worden uitgevoerd. Voor de lopende programmaperiode voor Europese Fondsen (2007-2013) is de inzet: € "( " - Plattelands Ontwikkelings Programma (POP): € - Structuurfondsen - OP Kansen voor West: - Interreg en overige Europese programma’s:
€ ""
In het onderstaande wordt de hoofdlijn van de realisatie in 2009 gegeven. Voor uitgebreidere informatie wordt verwezen naar de voortgangsrapportage Europese subsidies 2009. De POP-subsidies worden door de provincie verdeeld via de Asv. Het beschikbare budget voor as 2
F- ) C #
(€ 10,5 mln POP-subsidie en € weggezet. Over realisatie van uitgaven zijn nog geen gegevens. Binnen het POP is de provincie verantwoordelijk voor het beschikken van middelen op as 3 - diversificatie naar niet-agrarische activiteiten
en as 4 - de Leader aanpak. Inmiddels is € (" ikt (70% van de beschikbare middelen). De betaling van Europese POP-middelen aan door de provincie beschikte projecten verloopt niet via de Begroting. Het POP-budget staat bij Dienst Landelijk Gebied, zij zijn degenen die de betalingen verrichten. Binnen het OP Kansen voor West is ultimo 2009 voor ruim €
J% <J*!-
verworven door partijen binnen de provincie Zuid-Holland. Dit betreft ruim 49% van de totale te committeren C ring verworven. EFRO-middelen. Gekoppeld aan deze projecten is ook voor € " Hiermee worden projecten voor economie, groen en milieu uit de programma's 1 en 3 gerealiseerd. Binnen de Interreg programma’s waar de middelen door internationale programmasecretariaten worden J% verdeeld, is tot ultimo 2009 door partijen binnen de provincie Zuid-Holland voor € subsidies verworven voor projecten die aansluiten op provinciale prioritaire thema’s uit het Coalitieakkoord. Om te zorgen dat de Europese subsidies waarvoor nu beschikkingen zijn afgegeven of verkregen, uiteindelijk daadwerkelijk worden toegekend is het nodig dat de uitvoering (realisatie van uitgaven) binnen de gestelde termijnen verloopt. Tijdige realisatie van een voldoende hoog projectvolume is van groot belang om te voldoen aan de zogenaamde N+2 regel: elke jaartranche van het OP West moet uiterlijk twee jaar na afloop van dat jaar volledig zijn besteed. Deze N+2 regel geldt op programmaniveau en dus niet voor de partners afzonderlijk. Het Kansen voor West programma heeft inmiddels officieel voldaan aan de N+2 maatregel voor de jaartranche 2007. Ook het kasbudget ten aanzien van de POP-subsidies voor 2007 dat uiterlijk op 31 december van 2009 gedeclareerd moest zijn bij de EU, is gehaald. Dit mede dankzij de uitgaven op maatregel 214 (agromilieuverbintenissen). Maar voor de besteding van de kasbudgetten 2008 en 2009 ziet de situatie er veel minder rooskleurig uit.
De rol van de provincie binnen Europese projecten is drieledig. Voor sommige projecten ondersteunt de provincie partijen in Zuid-Holland met het succesvol indienen van een aanvraag voor subsidie. Aan een aantal aanvragen voor projecten die door partijen worden ingediend draagt de provincie financieel bij (cofinanciering). Bij een beperkt aantal projecten geldt de provincie als aanvrager en eindverantwoordelijke voor de uitvoering van het Europese project. In het onderstaande een overzicht van de projecten waarbij de provincie ook financieel is betrokken. Het betreft meerjarige projecten uit het OP Kansen voor West. Project en
Aanvrager en
programma in de PZH Begroting
looptijd project
Clusterregeling PZH
Provincie Zuid-Holland
(programma 3)
2007-2012
Aardgasmobiliteit
Provincie Zuid-Holland
(programma 1)
2007-2010
Walstroom DBI (programma 2)
Provincie Zuid-Holland 2007-2011
€ "
Bio partner Leiden (programma 3)
Stichting Bio Partner 2007-2010
€
Kennisnetwerken (programma 3)
Kennisalliantie 2008-2012
€ (
Kennisbruggen (programma 3)
Kennisalliantie 2007-2012
€
Technostarters Delft
TU Delft
€ >
2008-2011 Technopolis
Delft Vastgoed
Accelerator
2009-2013
EU-bijdrage
Rijks-
Provinciale
cofinanciering financiering € ( € "
€
* provincie is hier co-financier en geen partner.
214
€ (
€ (
n.v.t.
€ "
n.v.t.
€
€ (
€ > € ( € €
€ € € € "
€
Realisatie tot en met ultimo 2009 € 5 mln
€
€
€
€
€ 0,4 mln*
€ " €
Jaarrekening
215
216
Programmarekening Rekening 2008
Exploitatie Bedragen x €
7A
829.465
973.216
59.738
-48.759
Saldo wijzigingen na oorspronkelijke Begroting 10.979
984.195
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 930.246 53.949
243.459
346.288
5.336
-26.504
-21.168
325.120
293.128
31.992
271.150
302.598
16.084
-16.643
-559
302.039
309.187
-7.148
22.414
40.894
16.611
-9.930
6.680
47.574
26.932
20.642
216.836
202.713
14.063
305
14.368
217.081
218.381
-1.300
16.506
30.622
8.780
-1.133
7.647
38.269
34.614
3.655
35.496
39.854
-818
500
-318
39.536
36.756
2.780
23.604
10.247
-317
4.646
4.329
14.575
11.248
3.327
BBB
Lasten 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 2 Integrale bereikbaarheid 3 Concurrerende, innovatieve en duurzame economie 4 Maatschappelijke participatie 5 Integrale ruimtelijke projecten 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur 7 Middelen Baten
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen Wijzigingen VoorjaarsNajaarsnota nota
Begroting 2009 na wijziging
Rekening 2009
852.843
932.795
19.940
7.160
27.100
959.896
927.831
-32.065
1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 2 Integrale bereikbaarheid 3 Concurrerende, innovatieve en duurzame economie 4 Maatschappelijke participatie 5 Integrale ruimtelijke projecten 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur 7 Middelen
116.222
191.390
-628
-4.024
-4.651
186.739
151.156
-35.583
106.536
111.212
13.834
-2.454
11.380
122.592
116.032
-6.560
97
47
5.723
-2.547
3.176
3.223
2.254
-969
135.104
117.905
8.532
-178
8.354
126.259
128.199
-1.940
10.431
15.565
913
0
913
16.478
17.816
1.338
1.769
1.231
26
419
445
1.676
1.225
-452
482.684
495.446
-8.460
15.943
7.483
502.929
511.149
8.220
Resultaat voor bestemming Bijdrage uit reserve
23.379
-40.421
-39.798
55.919
16.121
-24.299
-2.415
21.884
50.613
54.785
49.798
-26.209
23.589
78.373
51.028
-27.346
40.131
14.364
10.000
27.221
37.221
51.585
50.381
1.204
33.861
0
0
2.489
2.489
2.489
-1.768
-4.257
Storting in reserve Resultaat na bestemming
217
Investeringen Bedragen x €
7A
Rekening 2008
244.805
294.116
-5.572
-50.605
Saldo wijzigingen na Oorspronkelijke Begroting -56.177
0
0
0
0
0
0
525
-525
126.109
283.806
-6.616
-57.489
-64.105
219.701
204.166
15.535
0
0
0
8.000
8.000
8.000
0
8.000
0
0
0
0
0
0
0
0
3.336
0
266
0
266
266
266
0
0
0
0
0
0
0
0
0
BBB
Uitgaven 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 2 Integrale bereikbaarheid 3 Concurrerende, innovatieve en duurzame economie 4 Maatschappelijke participatie 5 Integrale ruimtelijke projecten 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur 7 Middelen Bedrijfsvoering Concerntaken Inkomsten 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 2 Integrale bereikbaarheid 4 Maatschappelijke participatie 7 Middelen Bedrijfsvoering Concerntaken Saldo Investeringen
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen Voorjaarsnota
Wijzigingen Najaarsnota
Begroting 2009 na wijziging
237.940
Rekening 2009
Vergelijking Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 214.115 23.825
2
37
0
0
0
37
74
-37
115.358
10.273
779
-1.116
-337
9.936
9.084
852
119.585
115.881
-3.012
-27.112
-30.124
85.757
73.984
-11.773
0
0
0
0
0
0
0
0
47.960
115.076
-3.012
-27.112
-30.124
84.952
73.091
-11.861
0
0
0
0
0
0
0
0
71.438
805
0
0
0
805
893
88
187
0
0
0
0
0
0
0
-125.220
-178.235
2.560
23.493
26.053
-152.183
-140.131
12.052
218
Toelichting begrotingswijzigingen Hieronder worden de begrotingswijzigingen en het verschil ten opzichte van de stand van de rekening separaat inzichtelijk gemaakt en toegelicht. Hierdoor kan op eenvoudige wijze het verloop gedurende het jaar worden gevolgd.
Programma 1 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 5,3 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € 2,1
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € " programma 1.
+ € 1,8
-/- € 1,4
Bodembeleid De middelen voor de sanering en herinrichting van de locaties Schansepolder, Geitewei en Boele zijn overgeheveld naar 2009 via programmareserve 1. In 2009 zullen deze projecten in de uitvoeringsfase komen. Door onttrekking uit deze programmareserve is dit lastenbudget beschikbaar gesteld voor 2009. Waterveiligheidsbeleid
C C
Het begrote lasten- en batenbudget ad € > Deze kosten worden vanaf 2009 rechtstreeks betaald uit de voorziening Rivierdijkversterking. Er is voor het afwerkingskader en de compartimentstudie Randstand € + € 1,0
+ € 0,9
programmareserve 1 onttrokken. Grondwaterplan De middelen ten behoeve van het Brijnbeleid zijn door een lange procedure van aanbesteden overgeheveld naar 2009 via programmareserve 1. Door onttrekking uit deze programmareserve is dit lastenbudget beschikbaar gesteld voor 2009. Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten
De middelen van de eenmalige subsidie ad € or bevordering van het CPO zijn via programmareserve 1 overgeheveld naar 2009. Om de subsidieaanvragen in 2009 te verstrekken zijn de middelen uit deze programmareserve onttrokken.
+ € 0,8
Door bijstelling van de financieringsfunctie is de rentevergoeding aan de gereserveerde rijksmiddelen Stadsvernieuwing, ISV en Vinex met € Uitvoering grijze en blauwe wetgeving
# C
+ € 0,7
De bijdrage aan DCMR is verhoogd met € Stimuleren uitwerking NSL Er is sprake van lagere kapitaallasten door onderuitputting van investeringsbudgetten in de
+ € 0,6
Jaarrekening 2008. Planmatig beheer onderhoud De middelen voor het achterstallig onderhoud Provinciale Recreatiegebieden ad € zijn via programmareserve 1 overgeheveld naar 2009. In 2009 stond gepland dat de helft van het achterstallig onderhoud was weggewerkt. Door onttrekking uit deze programmareserve is dit lastenbudget beschikbaar gesteld voor 2009.
+ € 0,6
Externe Veiligheid 'E! Verschillende provincies hebben in totaal een bedrag ad € projecten in het kader van het programma Externe Veiligheid bijgedragen.
219
In het kader van het scholingsprogramma Externe Veiligheid en de regietaak voor regionale
versterking Externe Veiligheid is uit de OVP Externe Veiligheid middelen ad € onttrokken. Bevordering verbetering waterkwaliteit
+ € 0,6
+ €
Voor het opstellen van het Waterplan en bijdrage IPO is € programmareserve 1 en provinciale middelen. Apparaatslasten pg 110
+ € 0,3
Ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Metropolitaan Park Deltapoort heeft de provincie mede een bedrag ad € Integraal waterveiligheidsbeleid en overstromingsrisicobeleid
Het lastenbudget is bestemd voor het onderhoud kust Goeree-Overflakkee. Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/Boswet/Landschapsverordening De provincie heeft ten behoeve van de handhaving in de Voordelta een bijdrage van
+ € 0,3
Rijkswaterstaat ontvangen. Dit betreft een compensatiemaatregel vanwege de landaanwinning Maasvlakte 2. Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 0,6 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € >
+€
Waterveiligheidsbeleid Zie toelichting bij de lasten. Externe Veiligheid Zie toelichting bij de lasten. Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet-/Boswet/Landschapsverordening Zie toelichting bij de lasten.
+ €
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 26,5 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- €
>
Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur De voortgang van een aantal projecten in het kader van Recreatie om de Stad resulteert voor )C 2009 in een last van € ( € neerwaarts bijgesteld. Binnen het Groenakkoord Brouwer start de uitvoering van de Zuidpolder Barendrecht in # C 2010. Daarom zijn de lasten met een bedrag ad € " Ten behoeve van de OVP ILG-gelden zijn de lasten en baten met een bedrag ad € ( >
+ € 7,8
-/- € 7,6
neerwaarts bijgesteld. Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten Het Rijk heeft het kasritme voor de ISV-bijdrage aangepast. Tevens is de bijdrage van het Rijk ten behoeve van BLS berekend. Per saldo zijn de lasten met een bedrag ad € ( opwaarts bijgesteld. Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd
Door ontstane vertraging in de planologische procedures met betrekking tot het Kierbesluit is de Rijksbijdrage voor dit jaar lager vastgesteld. Hierdoor zijn de lasten en baten met een bedrag ad € mln lager bijgesteld. De benodigde middelen ten behoeve van de verwerving en inrichting van de Ecologische Hoofdstructuur zijn binnen de provinciale middelen beschikbaar. De lasten zijn verlaagd met €
220
-/- € 4,6
Verbeteren kwaliteit van het landschap
-/- € "
De aanvraag voor Westvoorne is eind 2009 ontvangen. Hierdoor is financiering in 2009 niet # C meer nodig. De lasten zijn met een bedrag ad € Natuurbeheer De rijksbijdrage ILG is voor 2009 bijgesteld op basis van de prognose van Dienst Landelijk Gebied, Dienst Regelingen en subsidieplafonds. Daarom zijn de lasten en baten met een # C bedrag ad € "
-/- € "
Energie (mitigatie) Een aantal projecten komt in 2010 in de realisatiefase. Daarom zijn de lasten met een bedrag # C ad € "
-/- € 1,4
Programma Vitaal Platteland Op de Begroting voor Nationale Landschappen is een te hoog bedrag aan lasten geraamd. # C De lasten zijn voor een bedrag ad €
-/- €
Stimuleren uitwerking NSL Een deel van de projecten in het kader van NSL wordt pas in 2010 uitgevoerd. Daarom zijn # C de lasten met een bedrag ad €
+ € 0,8
Collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) % Dit jaar wordt voor een bedrag ad € %# C Hiervoor zijn de lasten met een bedrag ad €
+ € (
-/- € (
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de verdeelde apparaatslasten ad € ( programma 1. Verkenning effectief samenwerkende eigenaren natuur- en recreatiegebieden De toegekende middelen voor de implementatie van de Visie Beheer worden dit jaar niet
+€
# C
meer besteed. De lasten zijn met een bedrag ad € ( Externe veiligheid Bij de eindafrekening van de subsidies over 2007 is een bedrag ad € samenwerkingsverbanden teruggevorderd. Dit jaar zijn de bedragen voor de uitvoeringsprogramma’s voor Externe Veiligheid bekostigd. Per saldo zijn de lasten en baten %# C met een bedrag ad €
Bij Najaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 4 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € > "
Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten Ten behoeve van ISV en BLS zijn de inkomensoverdrachten vastgesteld. De baten zijn
-/- € ( >
opwaarts bijgesteld. hierdoor met een bedrag ad € > " Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur Ten behoeve van de OVP ILG-gelden zijn de lasten en baten met een bedrag ad € ( >
-/- € "
neerwaarts bijgesteld. Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd Door ontstane vertraging in de planologische procedures met betrekking tot het Kierbesluit is de Rijksbijdrage voor dit jaar lager vastgesteld. Hierdoor zijn de lasten en baten met een C bedrag ad € Als gevolg van teruglevering van gronden in de Krimpenerwaard ontvangt de provincie een bedrag ad €
) )C %
221
-/- € "
Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten Bij de opbouw van de primitieve Begroting is een deel van de voor ISV beschikbare rijksbijdrage ten onrechte ten gunste van de algemene middelen gebracht. Dit is gecorrigeerd. De baten zijn hiervoor met een bedrag ad € 2 mln neerwaarts bijgesteld.
-/- € "
Natuurbeheer Zie toelichting bij de lasten. Externe veiligheid
-/- €
Zie toelichting bij de lasten. Jaarrekening Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € 31,9 mln lager uitgevallen dan begroot. De voordelige afwijkingen (v) en de nadelige afwijkingen (n) worden voornamelijk veroorzaakt door: € 8,7
v ILG (natuurgebieden en recreatie) Voor de uitvoering van het ILG-programma in het jaar 2009 is een prestatieovereenkomst afgesloten met de uitvoerende diensten: Dienst Landelijk Gebied en Dienst Regelingen van het departement LNV. De budgetten uit het ILG-programma zijn voornamelijk bedoeld voor grondaankopen en subsidieverlening. De comptabiliteitswetgeving stelt dat de grondverwerving en inrichting niet verantwoord wordt in de exploitatierekening. Op het moment dat de gronden
€ 14,0
worden overgedragen aan beheerorganisaties wordt de waarde als subsidie zichtbaar. Hierdoor komt het succes in de grondverwerving thans niet tot uitdrukking in de exploitatie. n Waterveiligheidsbeleid De provinciale bijdrage in de opgave Dijkversterking Diefdijk was opgenomen in de voorziening Rivierdijkversterking. Daarnaast was deze post in de risicoparagraaf opgenomen, aangezien de geprognosticeerde kosten hoger waren dan de voorziening en er onzekerheid was over een verhoging van de bijdrage in de integratie-uitkering rivierdijkversterking in het Provinciefonds. Uit de evaluatie van deze integratie-uitkering is gebleken dat de provincie Zuid-Holland geen extra middelen voor deze opgave ontvangt.
#
In 2009 is gebleken dat een bedrag van € " de verplichting te kunnen voldoen. Conform beleid wordt het gestorte bedrag gedekt vanuit de algemene reserve. De uitvoering van de werkzaamheden start naar verwachting in 2011. Na de aanbestedingsprocedure worden de definitieve kosten bekend. € 2
n Programma Vitaal Platteland Voor het programma Landbouw zijn subsidies opengesteld. De omvang van de aangevraagde subsidie is echter € 3 mln lager dan geraamd. Deze verlaging betreft voornamelijk het onderdeel grondgebonden landbouw uit het ILG-programma. Een forse impuls is gegeven aan het niet begrote ILG-programma onderdeel nota Ruimte Greenports: € (
F %C
Ruimte: € ationale landschappen zijn minder subsidieaanvragen ontvangen dan geraamd ad € subsidieaanvragen voor de realisatie van het uitvoeringsprogramma landelijk gebied zijn lager
€
dan het beschikbaar gestelde subsidieplafond, het betreft een bedrag van € v Bodembeleid Doordat het aanvragen van tijdelijke vergunningen door de aannemer langer heeft geduurd dan verwacht, is er vertraging opgelopen. Van de geraamde projectkosten ad € €
222
€ >
n Natuurbeheer De subsidieaanvragen voor het opengestelde subsidieplafond van de groene subsidie zijn € 0,9 mln lager uitgevallen dan geraamd. Voor de realisatie van prestaties die verband houden met het ILG-programma zijn de lasten
€ >
€ 2,9 mln hoger dan geraamd. Deze hogere lasten vanuit het ILG-programma leiden eveneens tot een door de provincie te ontvangen hogere rijksbijdrage. n Grondwaterplan Het nadelig resultaat is grotendeels het gevolg van een storting in de voorziening DSM ad € 1,4 mln. De storting was noodzakelijk omdat in 2009 een nieuwe gemeenschappelijk regeling is opgericht en de provincie zich heeft verplicht tot een bijdrage tot en met 2014 van € mln. De inkomsten uit de heffingsverordening grondwaterbeheer Zuid-Holland kunnen alleen ingezet worden voor specifieke taken (onder andere onderzoek en calamiteitenbestrijding). In 2009 is € 0,8 mln minder aan lasten dan aan baten verantwoord. Dit leidt tot een extra storting in de
€
voorziening Grondwaterheffing. Een deel van dit bedrag (€ ,4 mln) is niet in de Begroting meegenomen. v Recreatie
€ "
Door een terugstorting in de reserve vanwege terugontvangen subsidie in verband met de - verkoop van grond in de Krimpenerwaard (€ n Energie (mitigatie) Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt door hogere uitgaven op het vlak van energie ' (mitigatie). Bij Najaarsnota is de Begroting hiervoor neerwaarts bijgesteld met € " tweede helft van het jaar is het gelukt om een aantal projecten te versnellen en zijn meer kosten
€
gemaakt dan verwacht bij het opstellen van de Najaarsnota. Om die reden wordt € " minder in de programmareserve gestort dan begroot. Hierdoor komt het resultaat na bestemming budgettair neutraal uit. v Uitvoering grijze en blauwe wetgeving Ten aanzien van de bedrijfsvoering heeft de DCMR door een efficiencyslag en het terugbrengen van het takenpakket minder kosten gemaakt ad € 3 mln.
€
v Planmatig beheer en onderhoud Voor het aanpakken van het achterstallig onderhoud van de provinciale recreatieschappen zijn de kosten € (
€
recreatieschappen zijn € " v Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO)
In januari 2009 is een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor gemeentelijke vertegenwoordigers. Lopende het jaar was de verwachting, mede na ambtelijke consultatie, dat er verschillende subsidieaanvragen bij de provincie zouden worden ingediend. Met uitzondering van de gemeente Liesveld is dit niet gebeurd. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk (onderzoek
€
naar de oorzaken vindt momenteel plaats) het feit dat het voor gemeenten een nieuw beleidsterrein betreft waaraan gemeenten nog inhoud moeten geven. Voorts is de provinciale subsidieregeling nog onvoldoende bekend bij gemeenten. v Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/Boswet/Landschapsverordening De lasten voor het project Voordelta Maasvlakte zijn in 2009 € " uitgevallen dan geraamd. Het vaststellen van een aantal beheerplannen zal begin 2010 plaatsvinden. Hierdoor zijn de kosten € 0,2 mln lager dan de geraamd. Voor het onderhoud van een boot die wordt ingezet voor toezichtstaken moeten nog formele afspraken worden gemaakt met de provincies Zeeland en Noord-Brabant. Om die reden heeft
door de provincie Zuid-Holland in 2009 nog geen betaling plaatsgevonden ad €
223
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € 35,6 mln lager uitgevallen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: € 7
n ILG (natuurgebieden en recreatie) Voor de uitvoering van het ILG-programma in het jaar 2009 is een prestatieovereenkomst afgesloten met de uitvoerende diensten: Dienst Landelijk Gebied en Dienst Regelingen van het departement LNV. De verantwoording van de door deze diensten gerealiseerde prestaties zijn opgenomen in de provinciale Jaarrekening. De budgetten uit het ILG-programma zijn voornamelijk bedoeld voor grondaankopen en subsidieverlening. De comptabiliteitswetgeving stelt dat de grondverwerving en inrichting niet verantwoord wordt in de exploitatierekening. Op het moment dat de gronden worden overgedragen aan beheerorganisaties wordt de waarde als subsidie zichtbaar. Hierdoor komt het succes in de grondverwerving thans niet tot uitdrukking in de exploitatie. In de Begroting 2010 wordt met deze verantwoordingswijze rekening gehouden. Het verschil in de exploitatie tussen baten en lasten wordt voor een belangrijk deel verklaard door een terugbetaling van Natuurmonumenten van voorgeschoten middelen in het kader van particulier natuurbeheer
€ 14,0
(€ 3 mln). Deze middelen zijn niet aangewend en worden thans teruggestort in de reserve voor toekomstige aanvragen (zie toelichting reserves en voorzieningen). v Programma Vitaal Platteland
€ ( 2
Voor de realisatie van prestaties die verband houden met het ILG-programma zijn de baten € 13,9 mln hoger dan geraamd. Dit houdt verband met de hogere lasten voor de onderdelen nota Greenports en nota Ruimte. n Bodembeleid Door stagnering in het project Hollandse IJssel is een lagere rijksbijdrage nodig ter dekking van de lasten.
€ ,1
v Natuurbeheer De hogere baten van Natuurbeheer ad € 3,1 mln zijn bij de lasten toegelicht.
Programma 2 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 16 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op:
+€
Realisatie infrastructuur Op grond van de definitieve beschikking van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, met daarin het voor 2009 beschikte bedrag voor de Brede Doeluitkering zijn de lasten en baten
-/- € >
+ €
opwaarts bijgesteld met € Kapitaallasten Als gevolg van onderuitputting van investeringsbudgetten 2008 zijn de kapitaallasten voor 2009 neerwaarts bijgesteld. Fietsroutes en -paden ) % D In 2009 is € " -Leiden en € diverse doorgeschoven ambities uit 2008.
224
+ €
Concessiebeheer Ter dekking van de subsidiëring van het OV, alsmede de toegankelijkheid bushaltes, sociale J )C veiligheid en bedrijfsvervoer zijn de lasten en baten opwaarts bijgesteld met € ( middelen beschikbaar gesteld voor het uitbouwen van openbaar vervoer over water ad
+ € "
€ 0,9 mln. Door bijstelling van de financieringspositie is de rentevergoeding aan gereser veerde rijksmiddelen BDU gedaald met € Regionaal wegennet De MIRT-verkenningen Rotterdam Vooruit en Haaglanden zijn uitgevoerd door het ministerie )C van Verkeer en Waterstaat. De benodigde middelen ad € " programmareserve.
+ € (
+ €
-/- €
Onderhouden provinciale wegen De uitvoering van het programma Grootonderhoud Wegen is in 2009 voorspoedig gestart, omdat een deel van de voorbereidende werkzaamheden al in 2008 is gestart en door scopewijzigingen bij een aantal projecten. De lasten zijn daardoor € ( bijgesteld. Programmacoördinatie
%#
)
Uit de programmareserve is € opgenomen in het Provinciaal Verkeer- en Vervoersplan. Specificatie verdeelde apparaatslasten
De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling middels verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € 0,1 mln. Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 13,8 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: +€
+ € (
Realisatie infrastructuur Zie toelichting bij de lasten. Concessiebeheer Zie toelichting bij de lasten.
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 16,6 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € (
Uitbreiding fietsroutes en -paden Door bijstelling van het MPI zijn de lasten met betrekking tot Uitbreiding fietsroutes en -paden C voor een bedrag ad € (
-/- €
Realisatie infrastructuur Door bijstelling van het MPI zijn de lasten met betrekking tot de realisatie van de infra C structuur voor een bedrag ad €
+ € 3
Kapitaallasten Naar aanleiding van het toepassen van de afschrijvingsmethodiek conform nota IWA op de activa van voor boekjaar 2005 heeft een extra afschrijving plaatsgevonden waardoor de
%#
-/- €
lasten met een bedrag ad € zijn bijgesteld. Strikte milieueisen opnemen in concessies aan OV C Door lagere kosten voor alternatieve transitiepaden is een bedrag ad € benut.
225
+ € >
Bevordering doorstroming OV
-/- € 3,4
Ten behoeve van het project station Sassenheim is het exploitatiebudget verhoogd met € 3,9 mln. Concessiebeheer Vervoerders hebben boetes opgelegd gekregen in verband met stakingen in 2008. Deze # )C extra middelen zijn ingezet waardoor de lasten met een bedrag ad € bijgesteld.
+€
Doorstroming op het vaarwegennet Ten behoeve van de doorstroming op het vaarwegennet zijn de lasten met een bedrag ad € 1,1 mln opwaarts bijgesteld.
-/- €
Versterken regionaal wegennet De bijdrage ten behoeve van de studiekosten MIRT-verkenningen is voor een bedrag ad % € "
-/- € >
Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet De Begroting van het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid is door het ROV G bestuur vastgesteld. De lasten en baten zijn met een bedrag ad € is wegens onjuiste invoer in de Begroting een correctie gedaan voor een bedrag ad € 0,4 mln. Invoering OV-chipkaart
+€
Ten behoeve van de infrastructurele maatregelen zijn de lasten met een bedrag ad € opwaarts bijgesteld. Specificatie verdeelde apparaatslasten
-/- €
De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de verdeelde apparaatslasten ad € 0,6 mln. Bij Najaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 2,5 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € ( + € "
Concessiebeheer Zie toelichting bij de lasten. Apparaatslasten
-/- €
De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de baten met een bedrag ad € 2 mln. Realisatie infrastructuur
Door bijstelling van het MPI zijn de baten met betrekking tot de realisatie van de infrastructuur voor een bedrag ad € Jaarrekening Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € (,1 mln hoger uitgevallen dan begroot. De voordelige afwijkingen (v) en de nadelige afwijkingen (n) worden voornamelijk veroorzaakt door: € (
n Onderhouden provinciale wegen Het treffen van aanvullende verkeersmaatregelen, het verwijderen van teerhoudend asfalt (extra stortkosten) en het aanbrengen van extra asfalt door de weersomstandigheden hebben geleid tot meerkosten. Het betreft voornamelijk onderhoud en reparatie aan de N218b, de N206c en de N470a.
226
€ >
n Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur
#
Het dagelijks beheer aan de wegen heeft een nadelig resultaat van € veroorzaakt door hogere kosten voor intensieve gladheidbestrijding en veel schade aan de wegen.
#
€
Het dagelijks beheer aan de vaarwegen heeft een nadelig resultaat van € " veroorzaakt door hogere kosten voor de reparatie- en storingsbestekken voor bruggen. Ook de inhuur van brugwachters viel hoger uit. v Realisatie Infrastructuur De provincie verstrekt als uitvoerder van de Brede Doeluitkering (BDU) onder meer subsidies aan provinciale infrastructuurprojecten. Ten opzichte van het in de BDU geraamde bedrag is een bedrag van € "
% %C
€ >
Een bedrag van € " ln is geraamd voor de aanleg van een fietstunnel onder de N209 Verbreding Bergschenhoek. Dit werk is dit jaar niet uitgevoerd. v Concessiebeheer In de afgelopen jaren zijn telkens grote bedragen gereserveerd voor eventuele claims van de concessiehouders met betrekking tot niet compensabele BTW. Inmiddels is gebleken dat alle
€
concessies door de inspecteur zijn vrijgesteld van BTW-afdracht over de ontvangen subsidies. n Uitbreiding fietsroutes en fietspaden Het programma Fiets is een dynamisch programma, waarbinnen tegenvallers in de uitgaven op
€
het ene project worden opgevangen door extra uitgaven in andere projecten. Er zijn dit jaar uitgaven gedaan op ongeveer 60 projecten uit het Fietspadenplan. v Doorstroming op het vaarwegennet
€ 1,1
In 2009 is gestart met de voorbereiding van duurzame constructies voor vervanging van oevers. De daadwerkelijke uitvoering daarvan vindt plaats in 2010 en verdere jaren. v Programmacoördinatie
Voor € 0,3 mln door lagere uitgaven Beleidsonderzoek DRM en voor een bedrag van € voor Verkeersbeleid en Regionale Samenwerking. Van de lagere uitgaven voor Verkeersbeleid betreft dit het laatste deel ad € van de € ln aan PVVP-middelen die in 2003 voor dit
€
€
doel beschikbaar zijn gesteld. Een bedrag van € 0,05 mln is door het later ingaan van de Bestuursovereenkomst OV-bureau Randstad niet uitgegeven. Het resterende voordelige verschil betreft diverse kleine meevallers. v Breed invoeren van dynamische reisinformatie In de kasritmes van het meerjarige project dynamische reisinformatie (DRIS) was slechts een klein restant voorzien in het jaar 2010. De onderuitputting betreffende DRIS wordt veroorzaakt door een verschuiving in de tijd over de jaargrens heen in de uitrol van de haltedisplays. n Fietsroutes en fietspaden Dit betreft een onjuist geraamd bedrag onder de reguliere taak Fietsroutes. Via de Voorjaarsnota 2009 zijn alle fietspaden onder de speerpunten gebracht. Het bedrag dient dus feitelijk bij de raming van het speerpunt Fietspaden opgeteld te worden. De verantwoording van de fietspaden is opgenomen bij de speerpunten in productgroep 220.
#
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € voornamelijk veroorzaakt door:
€
n Apparaatslasten Dit betreft de minderopbrengsten van de Projectmanagementopbrengsten op de apparaatslasten van P&P en DBI.
227
€
n Realisatie Infrastructuur Een deel van de BDU-ontvangsten is overgeboekt naar de OVP BDU, omdat de uitgaven ten laste van de BDU-uitkering zijn achtergebleven bij de raming. Zie ook de toelichting bij de lasten.
€
v Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur De provincie bedient bruggen voor derden. In 2009 zijn meer bijdragen van derden ontvangen.
Programma 3 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 16,6 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € >,4
+ € >
-/- €
Vier clusterprogramma’s Ten behoeve van de vier clusterprogramma’s is een bedrag ad € ( % diverse OVP’s en een bedrag ad € " Nieuwe en/of geherstructureerde bedrijventerreinen %# C Ten behoeve van het project Randstad Urgent zijn de lasten met € > Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € 3 mln.
Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 5,7 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € (
Vier clusterprogramma’s Ten behoeve van de vier clusterprogramma’s is een restantbedrag ad € ( toegevoegd.
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 9,9 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op:
-/- €
Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Door een tragere uitvoering van diverse projecten binnen de bedrijventerreinen zijn de lasten # C met een bedrag ad € Door het niet volledig benutten van het subsidieplafond in 2009 zijn de lasten ten gunste van
-/- €
# C
de financiële ruimte met € %# C In het kader van UHB zijn de lasten ad € Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters Voor de regeling Pieken in de Delta zijn meer subsidieaanvragen binnengekomen dan begroot. Ten behoeve hiervan zijn de lasten verhoogd met een bedrag ad € Binnen het EFRO zullen enkele projecten doorgeschoven worden naar 2010. Ten gevolge
# C
-/- €
hiervan zijn de lasten met een bedrag ad € Het project Voordelta is meerjarig. Ten gevolge hiervan zijn de rijksmiddelen verdeeld. De # C lasten voor dit project zijn met een bedrag ad € Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad €
228
Bij Najaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 2,5 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- €
Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters
%
Stelpost prijscompensatie materieel budget ad € " Er is 2 fte ad € 9 mln aan taken van de afdeling Milieu naar de afdeling Samenleving/ Economische zaken van DLB overgegaan.
# C
In totaal zijn de baten met een bedrag ad € Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren In het kader van UHB zijn door een Tipp-bijdrage de baten met €
+€
%# C
Jaarrekening Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € 20,6 mln lager uitgevallen dan begroot. De voordelige (v) en de nadelige afwijkingen (n) worden voornamelijk veroorzaakt door: € 14,0
v Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Voor het project alternatieve locatie Hoeksche Waard is de bestuursovereenkomst pas eind 2009 ondertekend, waardoor de beschikbare middelen (exploitatiebudget van € > n voor C !- )C = Nieuw Reijerwaard en investeringsbudget van € besteed. % D& -subsidies. De projecten binnen UHB kennen Een bedrag van € " doorgaans een meerjarig karakter. Een deel van de projecten kent echter een tragere uitvoering dan voorzien waardoor de bevoorschotting niet meer in 2009 heeft plaatsgevonden. In het kader van de planvorming van bedrijventerreinen zijn in 2009 minder subsidieaanvragen ontvangen dan op grond van het beschikbare subsidieplafond mogelijk was. Hierdoor is er
€ (
€ 0,4 mln minder uitbetaald. Daarnaast is een aantal projecten in 2009 onvoldoende tot ontwikkeling gekomen. v Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters De provincie draagt via cofinanciering bij aan Pieken in de Delta-projecten. Het gaat hier per definitie om majeure projecten: doorgaans meerjarig, gericht op samenwerking en met een F# C ondergrens van € subsidiemiddelen als vanzelf ook verspreid over meerdere jaren. In 2009 zijn minder subsidieaanvragen voor de clusterregeling ontvangen dan geraamd en daarmee minder eerste voorschotten verleend. In 2009 zijn de verstrekte subsidies voor een aantal meerjarige projecten van Greenports Sanering Glastuinbouw achtergebleven bij de eerdere verwachtingen. De middelen zijn daardoor niet volledig in 2009 besteed.
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € voornamelijk veroorzaakt door:
€
#
n Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters De bijdragen van derden aan projecten clusterregeling zijn lager uitgevallen dan geraamd.
229
Programma 4 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 14 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € (
Jeugdzorgaanbod Door de Wet op de jeugdzorg zijn aan jeugdzorgaanbieders boekjaarsubsidies 2009 verleend. De boekjaarsubsidies van de vier provinciale jeugdzorgaanbieders worden in het eerste kwartaal van 2009 aangepast door de extra middelen voor aanpak van
+ €
wachtlijsten/overeenkomst Rijk-IPO. De lasten en de baten zijn hierdoor opwaarts bijgesteld met € ( 8 mln. Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg Om wachtlijsten te voorkomen, een pilot nazorgtraject op te zetten, digitale hulpverlening aan te bieden en een tijdelijke accommodatie voor het Jongerenhuis Harreveld te openen is in totaal € > ln beschikbaar gesteld ten laste van de financiële ruimte.
!FE % E %
Tevens is een bedrag ad € " > %# Bureau Jeugdzorg toegevoegd. Dit betekent dat de lasten en baten met € " > zijn bijgesteld. + € 8
-/- €
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € Cultuureducatie en cultuurparticipatie De rijksbijdrageregeling van Cultuurbereik is vervallen. De lasten en baten zijn met € " neerwaarts bijgesteld. De provincie ontvangt jaarlijks een decentralisatie-uitkering van € 1,5 mln uit het Provinciefonds in programma 7 om deel te nemen aan de Regeling cultuurparticipatie provincies en gemeenten gedurende de periode 2009-2012.
Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 8,5 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € ( + € " > -/- € "
Jeugdzorgaanbod Zie toelichting bij de lasten. Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg Zie toelichting bij de lasten. Cultuureducatie en cultuurparticipatie Zie toelichting bij de lasten.
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 0,3 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € "
Molenbeleid Door het relatief grote aantal door het Rijk beschikbaar gestelde subsidiemiddelen en de formule van cofinanciering is het budget niet toereikend. Er is € programmareserve onttrokken.
C
De provincie draagt wegens cofinanciering € Zuid-Holland. Dit heeft geleid tot een onttrekking ad € programmareserve 4.
230
-/- €
Themajaren cultureel erfgoed De beschikbare middelen ten behoeve van onderhoud en herstel van het Fort )C )C ) Wierickerschans ad € neerwaarts bijgesteld.
+ €
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de verdeelde apparaatslasten ad € .
Bij de Najaarsnota zijn de baten van dit programma niet bijgesteld. Hierdoor zijn er geen wijzigingen toegelicht. Jaarrekening Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad €
voordelige (v) en de nadelige afwijkingen (n) worden voornamelijk veroorzaakt door: € "
n Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg De provincie Zuid-Holland financiert het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling op basis van & de eindfinanciering. Om die reden heeft de provincie in totaal € " Jeugdzorg toegekend dan in de Begroting 2009 was geraamd.
€ (
n Jeugdzorgaanbod Ontvangst van extra rijksmiddelen (zie toelichting bij de baten) heeft geleid tot hogere lasten, te ? F # % weten Landelijk aanbod: € ( -Hollands aanbod: € "
van een voordeel van € " v Apparaatslasten
€
C ##
van de wachtlijsten.
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € 1,9 mln hoger uitgevallen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: € >
v Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg Op basis van definitieve beschikkingen van het ministerie van Jeugd en Gezin van C C # 16 december 2009 heeft de provincie € > geraamd. v Jeugdzorgaanbod
€
Op basis van definitieve beschikkingen van het ministerie van Jeugd en Gezin van
C C #
16 december 2009 heeft de provincie € geraamd. Programma 5 Voorjaarsnota
Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 8,8 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op:
+ €
+ €
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € . Kust In verband met de bijdrage voor de zwakke schakel Delflandse kust zijn de lasten met een %# C bedrag ad €
231
-/- € 3,5
IODS De uitvoering van het IODS-convenant zal pas vanaf 2011 ter hand worden genomen. Hierdoor kan de bijdrage uit de programmareserve worden verlaagd met € PMR 750 ha
+ € >
Uit de OVP zijn middelen beschikbaar gesteld waardoor de lasten en baten met betrekking tot programma PMR/750 ha opwaarts zijn bijgesteld met € > Hof van Delfland
+ €
% %
De provincie Zuid-Holland stelt € # % # Midden-Delfland. Voor € " %# en ILG. In verband hiermee zijn de lasten met € arts bijgesteld.
+ €
Zuidplaspolder Uit de programmareserve is € opdrachten.
%
Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 0,9 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op:
+ € >
PMR 750 ha Zie toelichting bij de lasten.
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 1,1 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € "
Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust Ten behoeve van de dekking van de programmaorganisatie is voor de komende drie jaar € 1,2 mln in de reserve van programma 5 gestort. Specificatie verdeelde apparaatslasten
+€
De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling middels verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de verdeelde apparaatslasten ad € . Bij de Najaarsnota zijn baten van dit programma niet bijgesteld. Hierdoor zijn er geen wijzigingen toegelicht. Jaarrekening
Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € ( De voordelige (v) en de nadelige (n) afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door: € (
v Zuidplaspolder In de Begroting 2009 is € gesteld voor de aansluiting A20 Moordrecht. De uitvoering van dit project is echter voorzien in 2010 en 2011. Eind 2009 is een start gemaakt met het beter doorbelasten van kosten interne inzet op programma's en projecten. Dit heeft geleid tot een overbesteding van €
232
€ "
n PMR 750 ha De gemeente Albranswaard is leidend in het opstellen en ontwikkelen van een bestemmingsplan waarin landschapspark Buytenland is opgenomen. Aangezien Albranswaard geen formele partner is in de overeenkomst PMR/750 ha hebben zij geen financiële middelen gekregen om de kosten van dit bestemmingsplan te dragen. De provincie draagt voor een deel bij aan de # kosten. In 2009 is dit € Eind 2009 is een start gemaakt met het beter doorbelasten van kosten interne inzet op
€
€
programma’s en projecten. Dit heeft geleid tot een overbesteding van € v Hof van Delfland Voorzien was dat de subsidie voor sanering verspreid glas in Midden-Delfland in 2009 verstrekt zou worden, maar dit zal pas in 2010 het geval zijn. v Organiseren van projecten In 2009 is de opdrachtgeverseenheid IRP's van start gegaan. Dit heeft geleid tot een strakkere sturing, waardoor een groot deel van de middelen niet is besteed. Het gaat hierbij vooral om sturing op bepaalde kosten ten laste van de provincie of het project. Daarnaast was het de verwachting dat het project Deltapoort IRP zou worden. Hier was € " Voorlopig heeft Deltapoort nog geen IRP-status en is de financiering via programma 1 verlopen.
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € mln hoger uitgevallen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: €
v PMR 750 ha Aangezien vrijwel alle kosten van het programma gedekt worden uit de rijksbijdrage hebben bovengenoemde overschrijdingen aan de lastenkant geleid tot eenzelfde overschrijding aan de batenkant.
Programma 6 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 0,8 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € (
+ € (
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een afname van de verdeelde apparaatslasten ad € ( Wabo/TUM Uit de programmareserve 6 is € ( van het speerpunt
.
Wabo/TUM. Bij de Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma niet significant bijgesteld. Hierdoor zijn er geen wijzigingen toegelicht. Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 0,5 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: +€
Specificatie verdeelde apparaatslasten De apparaatslasten zijn op basis van de kostenverdeling door middel van verdeelsleutels verdeeld. Dit heeft geleid tot een toename van de verdeelde apparaatslasten ad €
233
+ €
Randstad Urgent In 2009 zijn meer activiteiten ondernomen dan voorzien in de Begroting. Ter dekking van de uitgaven zijn de beschikbare middelen onttrokken uit de overlopende passiva. Dit betekent dat de lasten en baten zijn verhoogd met €
-/- €
Randstad Urgent Een aantal activiteiten is met eigen personeel opgepakt, waardoor er geen externe inhuur C
plaatsgevonden heeft. Hierdoor is een bedrag ad € financiële ruimte.
Bij Najaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 0,4 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijziging had betrekking op:
+ €
Randstad Urgent Zie toelichting bij de lasten.
Jaarrekening
Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € " De voordelige (v) en nadelige (n) afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door:
€ €
€
v Apparaatslasten v Implementatie Wabo/TUM door milieudiensten Op het speerpuntonderdeel Wabo is het niet mogelijk geweest de volledige implementatie af te ronden. Dit komt door het uitstellen van de inwerkingtreding van de Wabo tot 1 juli 2010. Hierdoor zijn de lasten in 2009 onderbesteed gebleven ad € . v Actieve inzet Wro-instrumentarium (w.o. PSV) De vaststelling van de PSV en het uitvoeringsprogramma heeft vertraging opgelopen. Pas in oktober 2009 zijn de stukken vrijgegeven voor inspraak. Vaststelling volgt in 2010. Het hierbij behorende Uitvoeringsprogramma en de Provinciale Verordening Ruimte waren in 2009 van toepassing op gemeentelijke plannen, maar konden door de late oplevering van de bovengenoemde stukken niet uitgevoerd worden. Daardoor werden in 2009 bijvoorbeeld minder provinciale inpassingsplannen toegepast dan verwacht. Ook vergt het toepassen en uitvoeren
€
van inpassingsplannen een bepaalde aanloop- en gewenningstijd. n Programma Randstad Urgent Bij de Najaarsnota is € mln aan de OVP Zuidvleugel-middelen onttrokken voor extra activiteiten die bij het opstellen van de Begroting niet werden voorzien. Bij de definitieve opmaak van de cijfers is geconstateerd dat de extra activiteiten weliswaar hebben geleid tot extra kosten maar dat deze volledig konden worden gedekt uit de financiële bijdrage van de partners in
€ "
€ "
Zuidvleugelverband en de jaarlijkse provinciale bijdrage. v Samenwerkingsverbanden (waaronder het IPO) Het IPO heeft haar voordelige resultaat met de deelnemers verrekend. v Leren voor duurzame ontwikkeling De provincie ontvangt van het Rijk elk jaar een vast bedrag voor de uitvoering van het meerjarenprogramma 2008-2011. Het programma is eind 2008 gestart en in 2009 zijn de eerste
€ "
projecten voor de sociale leerprocessen op het gebied van duurzaamheid van start gegaan. Het zwaartepunt van de uitvoering van die projecten ligt in 2010 en 2011 net als de totale besteding van het meerjarenprogramma. v Algemene kosten dagelijks bestuur C # Het voordelig verschil wordt verklaard door lagere lasten wegens € # ,I pensioenen GS en €
234
€ "
n Actieprogramma Provincie Nieuwe Stijl
Er is sprake van een overbesteding van € 2 mln. Dit is voornamelijk veroorzaakt doordat de provincie Zuid-Holland zich heeft belast met de financiële afhandeling van de bestuurskrachtmeting van de vier Randstadprovincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht en Flevoland.
Hiertegenover staan hogere baten van de overige drie provincies van € " aandeel in de kosten van het project.
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € voornamelijk veroorzaakt door:
€ "
€ "
#
#
n Actieprogramma Provincie Nieuwe Stijl C ) Er is sprake van een overbesteding van € provincie Zuid-Holland zich heeft belast met de financiële afhandeling van de bestuurskrachtmeting van de vier Randstadprovincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht en Flevoland. # Hiertegenover staan hogere baten van de overige drie provincies van € " aandeel in de kosten van het project. n Leren voor duurzame ontwikkeling Zie de toelichting bij de lasten. Doordat minder lasten zijn gemaakt, zijn de baten evenredig achtergebleven omdat het gaat om inzet van rijksmiddelen.
Programma 7 Voorjaarsnota Bij Voorjaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 0,3 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € 0,5
Taakstellingen en reserveringen Van de stelpost Grondbedrijf ad €
)
€ > formatie-uitbreiding. Het restant van deze stelpost valt vrij ten gunste van de financiële ruimte. De taakstelling Anders werken ad € betreffende beleidsprogramma’s.
Bij Voorjaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 8,5 mln neerwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: -/- € 10,5
Uitoefenen treasuryfunctie
De bespaarde rente en rentebaten zijn met respectievelijk € ( € Deze neerwaartse bijstelling van de bespaarde rente komt voort uit de onderuitputting van investeringsbudgetten in 2008 en een aanzienlijk lagere rentevoet.
+ € 1,5
De lage rentebaten zijn veroorzaakt door de sterke daling van de geldmarkttarieven bij de vlottende middelen. Overige provinciale baten
De provincie ontvangt jaarlijks een decentralisatie-uitkering van € Provinciefonds om deel te nemen aan de Regeling cultuurparticipatie provincies en gemeenten gedurende de periode 2009-2012. Deze regeling is opgenomen in programma 4.
235
Najaarsnota Bij Najaarsnota zijn de lasten van dit programma ad € 4,6 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op: + € "
Taakstellingen en reserveringen % & ) De taakstelling ad € " taakstelling is door middel van de kostenverdeling ingevuld.
+ €
Overige provinciale lasten Naar aanleiding van het boekenonderzoek BTW-compensatiefonds over het tijdvak 2003 ' # 2008 heeft een naheffing plaatsgevonden van € "
verwachte naheffingsaanslag een voorziening getroffen van € opwaartse bijstelling van de lasten met € " Er is geen aanspraak gemaakt op de separate stelpost voor onvoorziene lasten ad € Deze stelpost is vrijgevallen ten gunste van de financiële ruimte. Uitoefenen treasuryfunctie Door de definitieve naheffingsaanslag naar aanleiding van het boekenonderzoek BTW-
+ €
compensatiefonds over het tijdvak 2003-2008 is er sprake van een hogere heffingsrente ad € 0,5 mln over dezelfde periode. Bij Najaarsnota zijn de baten van dit programma ad € 15,9 mln opwaarts bijgesteld. De voornaamste begrotingswijzigingen hadden betrekking op:
+ €
Opcenten motorrijtuigenbelasting Door vernieuwing van het in de provincie Zuid-Holland geregistreerde wagenpark is het totale gewicht toegenomen. Nieuwe auto’s zijn aanzienlijk zwaarder dan oude auto’s. Dit leidt tot
een hogere raming van de opbrengsten van de provinciale opcenten met € Overige provinciale baten Op basis van de junicirculaire Provinciefonds 2009 wordt de raming van de algemene
+ € ( >
uitkering opwaarts bijgesteld met € ( >
Jaarrekening Bij Jaarrekening zijn de lasten van dit programma ad € 3,4 mln lager uitgevallen dan begroot. De voordelige (v) en nadelige (n) afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door:
€
v Overige financiële baten Niet alle in de balans opgenomen verplichtingen en overige transitorische schulden komen tot betaling. Deze op de balans opgenomen bedragen vallen vrij naar de exploitatie. De realisatie van de vrijval van balansverplichtingen is groter dan was voorzien.
Bij Jaarrekening zijn de baten van dit programma ad € " mln hoger uitgevallen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: € "
v Uitoefenen van de treasuryfunctie % Het resultaat op de bespaarde rente is € " doordat investeringen betaald kunnen worden uit de gereserveerde middelen. De bespaarde rente is als onderdeel van de renteomslag aan de programma’s als lasten toegevoegd.
236
€ "
v Overige provinciale baten Het voordelig resultaat op de overige provinciale baten is veroorzaakt door enerzijds verkoop verspreide eigendommen en voormalige steunpunten en anderzijds BTW opbrengsten. Verkoop verspreide eigendommen en voormalige steunpunten De feitelijke opbrengst is niet te voorspellen omdat veel afhangt van de externe vraagkant en de beschikbaarheid van grond die niet meer nodig is voor het realiseren van provinciale doelstellingen. De feitelijke opbrengst heeft geleid tot een surplus ad € Verkoop voormalige steunpunten Het traject voor verkoop van voormalige steunpunten duurt vaak lang en het is moeilijk te voorspellen in welke periode daadwerkelijk verkoop plaatsvindt. Door de kredietcrisis waren
kopers terughoudend. Een extra inspanning heeft geleid tot een surplus ad € BTW &G % *C # = Een baat van € lightrailproef Gouda-Alphen aan den Rijn. De subsidie was in eerste instantie netto verstrekt. v Opcenten motorrijtuigenbelasting De opbrengst uit de opcenten is berekend op basis van inzichten in het wagenpark op diverse
€
momenten en veronderstellingen ten aanzien van de groei van het volume, gewicht en energieverbruik van de auto’s. Van de berekende opbrengst wordt vervolgens 99% opgenomen in de Begroting. De resterende 1% is niet geraamd en vormt zo een behoedzaamheidsmarge voor eventuele tegenvallers. Daarnaast nam in 2009 het gemiddelde gewicht van het wagenpark tegen de verwachting in verder toe, waardoor de behoedzaamheidsmarge in zijn geheel niet noodzakelijk was en de provinciale opcenten juist hoger uitvielen. De werkelijke opbrengst ligt daardoor € de raming.
Reserves Bij Voorjaarsnota is voor een bedrag ad € betrekking op:
+€
in de reserve gestort. De voornaamste stortingen hadden
Exploitatie Waterbus OV-visie Holland Rijnland Bij amendement 97 is besloten een bedrag ad € onderdelen van de OV-visie Holland Rijnland ten behoeve van de bevordering van het achterblijvende gebruik van het openbaar vervoer in deze regio.
Bij Voorjaarsnota is voor een bedrag ad € >
trokken. De voornaamste
onttrekkingen hadden betrekking op: + € "
Dekking uit algemene reserve ten laste van rekeningresultaat 2008
+ €
Na verwerking van alle voorstellen is een tekort ontstaan van € " uit het in de algemene reserve gestorte rekeningsaldo 2008. Uitbreiding fietsroutes en fietspaden
-/- €
Ten behoeve van het fietspad Den Haag-Leiden en diverse doorgeschoven ambities uit 2008 is een bedrag ad € 6,5 mln onttrokken aan de programmareserve. IODS
De uitvoering van IODS wordt pas in 2011 uitgevoerd. Ten gevolge hiervan is de bijdrage met een bedrag ad €
237
+ € 3,1
4 clusterprogramma’s
Ten behoeve van EFRO-beschikkingen voor projecten 2009 is een bedrag ad € onttrokken uit de reserve. Er is voor Pieken in de Delta voor beschikkingen van projecten 2008 die in 2009 uitgevoerd + € " >
gaan worden, een bedrag ad € " mln aan de reserve onttrokken. Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Ten behoeve van het project Hoeksche Waard/Reijerswaard 2009 is een bedrag ad € " >
+ € "
uit de programmareserve onttrokken. Regionaal wegennet De middelen voor de MIRT-verkenningen Rotterdam Vooruit en Haaglanden zijn gedekt uit
+ € "
de programmareserve 2. Bodembeleid In 2009 is de aanbesteding voor sanering en herindeling met betrekking tot de locaties
+ € 1,7
Schansepolder, Geitewei en Boele in de uitvoeringsfase gekomen. Ten gevolge hiervan is ten behoeve van het bodembeleid een bedrag ad € " Onderhouden provinciale wegen
+ €
In verband met de voorspoedige uitvoering van het programma Grootonderhoud Wegen 2009 zijn de lasten gedekt uit programmareserve 2. Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten
+€
+ €
Ten behoeve van het Collectief particulier opdrachtgeverschap is een bedrag ad € de programmareserve onttrokken. Grondwaterplan Ten behoeve van de uitvoering van het Brijnbeleid is een bedrag ad € programmareserve onttrokken. Reserves programma 7
uit
+ € 0,5
De middelen voor PNS/OvT en sociaal convenant zijn mede gedekt uit programmareserve 7. Waterveiligheidsbeleid Er is voor het afwerkingskader en de compartimentstudie Randstand €
+ € 0,5
programmareserve 1 onttrokken. Bevordering verbetering waterkwaliteit Er is voor het opstellen van het Waterplan en bijdrage IPO € r gesteld uit programmareserve 1.
Bij Najaarsnota is voor een bedrag ad € "( "
betrekking op:
+ €
Reservering IRP’s De geraamde meevaller uit de opcenten motorrijtuigenbelasting is ter dekking van de uitvoeringskosten op middellange en lange termijn voor infrastructurele projecten in de reserve gestort.
+ €
Strikte milieueisen opnemen in concessie aan OV C Door lagere kosten voor alternatieve transitiepaden is een bedrag ad € benut. Deze middelen zijn in de programmareserve 2 gestort.
+ €
Concessiebeheer Vervoerders hebben boetes opgelegd gekregen in verband met stakingen in 2008. Deze extra middelen zijn ingezet waardoor de reserve met een bedrag ad €
238
+ € ",8
Energie
+ € "
Een aantal projecten met betrekking tot duurzame energie komt in 2010 in de realisatiefase. % Derhalve is een bedrag ad € " Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur In verband met vertraging in de realisatie van het project eerste fase Zuidpolder Barendrecht zijn de middelen dit jaar niet volledig benut. Ten gevolge hiervan heeft een storting ad € 2,4 mln in de reserve plaatsgevonden.
+ € 1,5
Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd Als gevolg van teruglevering van gronden in de Krimpenerwaard ontvangt de provincie een bedrag ad €
+ € "
Samenhangende integrale gebiedsontwikkeling Kust Ten behoeve van de dekking van de programmaorganisatie is voor de komende drie jaar € 1,2 mln in de reserve van programma 5 gestort.
+€
Stimuleren uitwerking NSL Een deel van de projecten in het kader van NSL wordt pas in 2010 uitgevoerd. Daarom is een % bedrag ad €
Bij Najaarsnota is voor een bedrag ad € 26,2 mln minder uit de reserve onttrokken. De voornaamste onttrekkingen hadden betrekking op:
-/- €
-/- €
Ontwikkeling 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur De bijdrage uit de programmareserve voor het provinciaal aandeel in de inrichting en verwerving van recreatiegebieden is verlaagd. Deze budgetten zijn overgeheveld naar de komende jaren. Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Een aantal projecten binnen de bedrijventerreinen is geconfronteerd met een tragere uitvoering dan voorzien. Hierdoor is de onttrekking uit de reserve met een bedrag ad € 6,6 mln verlaagd.
-/- €
Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd De bijdrage uit de programmareserve voor de benodigde cofinanciering voor de verwerving en inrichting van de Ecologische Hoofdstructuur (exclusief provinciale verbindingen) komt
-/- € 1
voor het jaar 2009 te vervallen. Dit betekent dat deze bijdrage is verlaagd ad € Verbeteren kwaliteit van het landschap De sanering van verspreid glas vindt niet meer in 2009 plaats. Ten gevolge hiervan is de
-/- € "
bijdrage uit de reserve met een bedrag ad € Realisatie infrastructuur Ten behoeve van het doorschuiven van een aantal MPI-projecten is de reserve bijgesteld met
+ € "
een bedrag ad € " Strikte milieueisen opnemen in concessie aan OV In verband met de strikte milieueisen voor het openbaar vervoer is de reserve bijgesteld met
-/- € "
een bedrag ad € " Breed invoeren van dynamische reisinformatie Bij 1500 haltelocaties is dit jaar binnen de concessiegebieden dynamische reisinformatie
-/- €
aangeboden. Dit heeft geleid tot een bijstelling van de reserve met een bedrag ad € " Programma Vitaal Platteland De bijdrage uit de programmareserve voor de subsidie en overige opdrachten voor Nationale
Landschappen is voor €
) C
239
€
-/- €
-/- €
Regionaal netwerk Ten behoeve van een bijdrage aan de MIRT-verkenning is de reserve bijgesteld met een bedrag ad € Themajaren cultureel erfgoed De beschikbare middelen ten behoeve van onderhoud en herstel van Fort Wierickerschans zijn niet besteed. De bijdrage uit de reserve is met een bedrag ad € verlaagd.
Bij Jaarrekening zijn de stortingen in de reserve ad € " De voordelige (v) en de nadelige (n) afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door: € "
n Energie (mitigatie) In de tweede helft van het jaar is het gelukt om een aantal projecten te versnellen en zijn meer kosten gemaakt dan verwacht bij het opstellen van de Najaarsnota. Om die reden wordt € 1,2 mln minder in de programmareserve gestort dan begroot. Hierdoor komt het resultaat na bestemming budgettair neutraal uit.
Bij Jaarrekening zijn de bijdragen uit de reserve ad € 27,4 mln lager uitgevallen dan begroot. De voordelige (v) en de nadelige (n) afwijkingen worden voornamelijk veroorzaakt door: € 7,0
n Stimuleren dat bedrijven duurzaam kunnen functioneren Voor het project alternatieve locatie Hoeksche Waard is de bestuursovereenkomst pas eind 2009 ondertekend, waardoor de beschikbare middelen niet zijn besteed. De onttrekking uit de
%
reserve ad € " De projecten binnen UHB kennen doorgaans een meerjarig karakter. Een deel van de projecten kent echter een tragere uitvoering dan voorzien waardoor de bevoorschotting niet meer in 2009 € 3,0
heeft plaatsgevonden. De onttrekking uit de programmareserve is verlaagd met € 4,2 mln. n Nieuwe natuurgebieden gerealiseerd Het verschil in de exploitatie tussen baten en lasten wordt voor een belangrijk deel verklaard
€
door een terugbetaling van Natuurmonumenten van voorgeschoten middelen in het kader van - ) particulier natuurbeheer (€ ddelen zijn niet aangewend en worden thans teruggestort in de reserve voor toekomstige aanvragen. n Verhoging toegevoegde waarde van de vier geselecteerde clusters De provincie draagt via cofinanciering bij aan Pieken in de Delta projecten. Het gaat hier per definitie om majeure projecten: doorgaans meerjarig, gericht op samenwerking en met een ondergrens van € 0,5 mln. Vanwege het meerjarige karakter is de besteding van subsidiemiddelen als vanzelf ook verspreid over meerdere jaren. Hierdoor is € 2 mln van het subsidiebudget niet besteed. Omdat de cofinanciering wordt gedekt door een bijdrage uit de programmareserve wordt de bijdrage uit de reserve overeenkomstig verlaagd. In 2009 zijn minder subsidieaanvragen voor de clusterregeling ontvangen dan geraamd en daarmee minder eerste voorschotten verleend. Omdat de cofinanciering wordt gedekt door een
€ "
bijdrage uit de programmareserve wordt de bijdrage uit de reserve met € € 0,8 mln is verrekend met het overlopend passief Clusterregeling PZH. n Realisatie Infrastructuur
H
De aanleg van een fietstunnel onder de N209 Verbreding Bergschenhoek is dit jaar niet % uitgevoerd. De onttrekking uit de reserve ad € "
240
€ "
n Uitbreiding fietsroutes en fietspaden
% %C
In de Begroting is jaarlijks € € 1 mln. Bij de oorspronkelijke Begroting was rekening gehouden met een extra inzet ad € " " > waarvoor dekking in de programmareserve 2 was opgenomen. De uiteindelijke realisatie is
€ 2,0
binnen het oorspronkelijk beschikbare budget gebleven, zodat de bijdrage uit de reserve achterwege kan blijven. n Bodembeleid Doordat het aanvragen van tijdelijke vergunningen door de aannemer langer heeft geduurd dan verwacht, is er vertraging opgelopen in de projecten Hollandse IJssel, Boele, Geitewei en g niet Schanspolder. Van de geraamde projectkosten ad € €
%
€ 1,7
€
besteed. Hierdoor heeft de geraamde onttrekking ad € " n Ontwikkelen 1700 ha recreatiegebieden en recreatieve infrastructuur In verband met de vertraging in de projecten Nieuwe Driemanspolder en Nieuwe Dordtse Biesbosch is er voor € (
n Programma Vitaal Platteland Voor het realiseren van projecten binnen het onderdeel nationale landschappen zijn minder subsidieaanvragen ontvangen dan geraamd. Dit heeft geleid tot een lagere onttrekking van de reserve ad € ( Voor de realisatie van het uitvoeringsprogramma landelijk gebied wordt gebruikgemaakt van projectsubsidies. De subsidieaanvragen voor projecten zijn lager dan het beschikbaar gestelde subsidieplafond. Dit heeft geleid tot een lagere onttrekking van de reserve ad € "
Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Wijzigingen VJN
Wijzigingen NJN
Begroting na wijziging
Rekening 2009
285.102
304.845
0
8.000
312.845
314.909
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009 -2.064
161.664
166.900
1.461
7.943
176.304
176.698
-394
1.292
1.376
-400
0
976
973
3
9.245
5.247
-3.086
-596
1.565
1.934
-369
(Bedragen x € 1.000)
Lokale Heffingen (precario en opcenten MRB) Algemene uitkeringen (Provinciefonds) Dividend (deelnemingen) Saldo van de financieringsfunctie Saldo BTW Overige algemene dekkingsmiddelen Totaal algemene dekkingsmiddelen
-3.000
0
0
-2.052
-2.052
-2.052
-0
8.938
10.391
-6.117
-4.487
-213
10.917
-11.130
463.241
488.760
-8.142
8.808
489.425
503.379
-13.954
241
Specificatie bestede rijksbijdragen ILG 2009 Bestedingen DLG Bestedingen DR Overige bestedingen rijksbijdragen ILG Totaal bestedingen rijksbijdragen ILG
€ 54.529 € 9.018 € 10.362 € 87.356
Bij de accountantscontrole van de DLG-rapportage van het ministerie van LNV zijn afspraken gemaakt over de ILG-verantwoording in de provinciale jaarrekeningen. Bovenstaand overzicht maakt deel van deze afspraken uit. Daarnaast dient hierbij te worden verklaard dat de niet-ontschotte budgetten zijn besteed aan de doelen waarvoor ze zijn bestemd.
Incidentele baten en lasten Conform artikel 28, lid c van het BBV, zijn de incidentele baten en lasten in de Jaarrekening 2009 opgenomen. Bij het opstellen van dit overzicht is uitgegaan van de volgende uitgangspunten: incidenteel zijn baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen (uit BBV, -
artikelsgewijze toelichting bij artikel 19); incidenteel zijn derhalve sowieso: onttrekkingen aan reserves, stortingen in voorzieningen, incidentele extra rijksbijdragen, incidentele andere bijdragen van derden, incidentele verhogingen van het lastenbudget ten laste van de financiële ruimte. Lasten rekening 2009
Programma's (Bedragen x €
7A
BBB;
1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 2 Integrale bereikbaarheid 3 Concurrerende, innovatieve en duurzame economie 4 Maatschappelijke participatie 5 Integrale ruimtelijke projecten 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur 7 Middelen Totaal programma's (resultaat voor bestemming) Incidentele lasten gedekt uit reserves Incidentele stortingen in reserves
293.128 309.187 26.932 218.381 34.614 36.756 11.248 930.246 50.381
242
Incidentele lasten rekening 2009
38.691 11.270 4.802 4.608 5.109 2.732 9.000 76.212
Baten rekening 2009
151.156 116.032 2.254 128.464 17.816 1.225 511.149 928.094 51.028
Incidentele baten rekening 2009
14.216 3.500 2.826 900 1.374 22.816
Grondslagen resultaatbepaling In de Jaarrekening worden de baten en lasten (exploitatie) toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1.
2. 3.
De verdeling van de directe en de doorbelaste apparaatslasten (indirecte materiële kosten en indirecte personeelslasten) zijn in de rekening gebaseerd op de bij Najaarsnota gehanteerde verdeelsleutels. Met betrekking tot de kostenverdeling wordt voor een toelichting verwezen naar de paragraaf Bedrijfsvoering. Stortingen in en onttrekkingen uit de algemene reserve worden in de rekening verwerkt. Het rekeningsaldo van het vorig verslagjaar is gestort in de algemene reserve. Beschikkingen over dit
4.
rekeningsaldo worden als bijdrage uit de algemene reserve in de Jaarrekening verwerkt. Budgetten voor doorgeschoven prestaties die bij Slotwijziging 2008 via de programmareserves zijn overgeheveld vanuit een vorig verslagjaar worden bij het opstellen van de Jaarrekening als bijdrage uit
5.
de betreffende reserve in de rekening van baten en lasten verwerkt. Volgens artikel 40a BBV zijn onder de overlopende activa opgenomen de van derden nog te ontvangen voorschotbedragen, die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel. Volgens artikel 49 BBV zijn onder de overlopende passiva opgenomen de van derden ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van
6.
lasten van volgende begrotingsjaren. Schoningsacties voor debiteuren en crediteuren met betrekking tot oude dienstjaren en balansverplichtingen worden naar gelang de aard van een correctie verwerkt in een desbetreffend programma van de rekening van baten en lasten en beïnvloeden op deze wijze mede het resultaat. Voor zover het vrijval betreft met betrekking tot reserves en doeluitkeringen komen de bedragen ten gunste van de betreffende reserves en programma’s.
7.
In de rekening worden de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves verwerkt tot maximaal het bedrag dat via de Begroting of via begrotingswijzigingen door PS gedurende het begrotingsjaar is geaccordeerd.
8.
De afschrijvingen vinden plaats in overeenstemming met de nota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen (IWA). Deze nota is op 15 december 2004 door PS vastgesteld (statenbesluit 5514) en is geldend tot en met jaar 2009. De eerste afschrijving heeft plaats één jaar na de investering. De
9.
berekening van de afschrijvingen vindt plaats over de verkrijgingsprijs onder aftrek van subsidies en bijdragen van derden. In tegenstelling tot hetgeen in de nota IWA is bepaald voor bedrijfsgebouwen, geldt voor de afschrijving
van het provinciehuis een termijn van 30 jaar en de afschrijving begint in het jaar van aanschaf. Deze afschrijving is bepaald in de besluitvorming door GS inzake de aankoop van het provinciehuis. 10. De instelling van een voorziening vereist geen afzonderlijk besluit van PS, maar geschiedt financieeltechnisch via de vaststelling van de programma’s van de Begroting/Jaarrekening of via begrotingswijziging. 11. In verband met de invoering van het BTW-compensatiefonds per 1 januari 2003 worden de lasten netto verantwoord. De betaalde en bij het BTW-compensatiefonds teruggevorderde BTW verloopt via balansrekeningen.
243
Balans Inleiding Uitgangspunt voor de analyse van de vermogenspositie van de provincie is de balans. Het uitgangspunt voor de waarderingsgrondslagen zijn de artikelen 35 en 59 tot en met 65 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Waarderingsgrondslagen Vaste activa De vaste activa zijn nader te verdelen in materiële vaste activa (inclusief gronden), immateriële vaste activa en financiële vaste activa. De materiële vaste activa zijn vervolgens nader te verdelen in activa met een economisch nut en activa in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Het BBV maakt onderscheid in activa met een economisch nut en activa met een maatschappelijk nut. Op basis van het BBV is de beleidsnota Investeringen, waarderingen en afschrijvingen opgesteld (nota IWA). Deze nota is op 15 december 2004 door PS vastgesteld (statenbesluit 5514). Het hierin opgenomen beleidskader en de afschrijvingstabel zijn met ingang van 2005 van toepassing. De belangrijkste bepaling is dat investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut niet worden geactiveerd, tenzij de voorcalculatorische netto verkrijgings- of vervaardigingsprijs van het object hoger is dan € 1 mln. Voor de overige investeringen geldt dat deze worden geactiveerd wanneer de verkrijgings- of vervaardigingsprijs hoger ligt dan € 0,1 mln. Tevens geldt dat investeringen lineair worden afgeschreven en dat bijdragen van derden in mindering worden gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van een investering. In de afschrijvingstabel is opgenomen over welke periode investeringen worden afgeschreven.
Afschrijvingstabel provincie Zuid-Holland Investeringen met een economisch nut worden afgeschreven in overeenstemming met de verwachte toekomstige levensduur. De volgende afschrijvingstermijnen gelden voor de hieronder met name genoemde activa:
25 jaar voor nieuwbouw bedrijfsgebouwen, onderkomens muskusrattenvangers, dienstvaartuigen, casco veerboot en parkeerterrein Maassluis; 20 jaar voor isolatie bedrijfsgebouwen; 15 jaar voor technische installaties in bedrijfsgebouwen; 10 jaar voor inrichting en veiligheidsvoorziening bedrijfsgebouwen, bekabeling ICT, telefooninstallaties en motor en radar van de veerboot; 5 jaar voor communicatiemiddelen, transportmiddelen, automatiseringsapparatuur en -programmatuur en kantoormachines; geen afschrijving op (onder)gronden en terreinen en kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde.
244
Voor investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd: 40 jaar voor recreatieobjecten, landschapszorg, inrichting golfcourse Broekpolder, vaarwegen, bruggen, havenwerken en sluizen; 30 jaar voor wegen, viaducten en overige civiele kunstwerken en fietspaden. Voor immateriële vaste activa gelden de volgende afschrijvingstermijnen:
kosten voor het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio worden niet geactiveerd; 5 jaar voor kosten van onderzoek en ontwikkeling.*
Voor financiële vaste activa gelden de volgende afschrijvingstermijnen. geen afschrijvingen op deelnemingen; bijdragen aan activa in eigendom van derden conform de in deze tabel voor de soortgelijke vaste activa geldende termijnen.
* rekening houdend met de vastgestelde drempelbedragen
Afschrijving provinciehuis In tegenstelling tot hetgeen in de nota IWA is bepaald voor bedrijfsgebouwen, geldt voor de afschrijving van het provinciehuis een termijn van 30 jaar en de afschrijving begint in het jaar van aanschaf. Deze afschrijvingtermijn is bepaald in de besluitvorming door GS inzake aankoop van het provinciehuis. Vlottende activa Deze balansposten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde met uitzondering van de voorraad materialen. Deze worden gewaardeerd tegen gemiddelde verrekenprijzen, historische verkrijgingsprijzen of marktwaarde. De marktwaarde wordt alleen gehanteerd als deze lager ligt dan de verrekenprijs of historische verkrijgingsprijs.
Passiva Reserves, vaste schulden en de vlottende passiva Deze balansposten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen De waardering vindt plaats tegen de nominale waarde met uitzondering van de voorziening dubieuze debiteuren. De voorziening dubieuze debiteuren wordt gevormd volgens de dynamische methode. Afhankelijk van de ouderdom op de balansdatum is een percentage van de vordering als oninbaar bedrag voorzien. Conform de financiële verordening zijn vorderingen groter dan € 0,1 mln individueel beoordeeld. Voor eventuele risico's ter zake van gegarandeerde geldleningen zijn geen voorzieningen getroffen. Hiervoor wordt verwezen naar de risicoparagraaf.
245
Balans Activa bedragen x 1.000 euro
Balans
Balans
31 december 2009
31 december 2008
Vaste activa Immateriële vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling activa
12.809 12.809
Materiële vaste activa
16.486 16.486
678.336
585.615
Investeringen met economisch nut
137.169
138.796
Investeringen met maatschappelijk nut
541.167
446.818
Financiële vaste activa
14.574
11.115
Deelnemingen
1.980
1.980
Overige verbonden partijen
1.477
1.481
0
0
5.173
5.990
5.944
1.664
Overige langlopende leningen Overige uitzettingen looptijd ≥ 1 jaar Bijdrage aan activa in eigendom van derden
Totaal Vaste activa
705.720
613.216
1.968
1.991
Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen
1.846
1.846
123
120
0
25
Uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar Vordering op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Overige vorderingen
171.016 37.696
24.647
128.869
81.551
4.451
4.466
Liquide middelen Kassaldi Banksaldi Girosaldi
109.376
207.920
6
3
108.773
207.639
598
277
Overlopende activa Nog te ontvangen bedrag op uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel Overige overlopende activa
110.664
261.006
209.765
5.884
273
255.122
209.491
Totaal Vlottende activa
543.367
530.340
Totaal generaal Activa
1.249.087
1.143.556
246
Passiva bedragen x 1.000 euro
Balans
Balans
31 december 2009
31 december 2008
Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve Nog te bestemmen resultaat lopend jaar
Voorzieningen (exclusief voorzieningen dubieuze debiteuren) Voor geschatte onzekere verplichtingen en verliezen Vaste schulden, rentetypische looptijd van één jaar of langer Binnenlandse banken Overige binnenlandse sectoren
295.613
298.030
65.331
64.945
232.053
199.224
-1.771
33.861
61.231 61.231
52.660 52.660
343.948
264.282
343.061
264.282
886
0
Totaal Vaste passiva
700.791
614.973
26.769
33.090
Vlottende passiva Vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar Overige schulden
33.090
26.769
Overlopende passiva
521.526
495.493
Nog te betalen kosten
122.763
124.706
Uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel Overige vooruit ontvangen bedragen
397.442
367.425
1.322
3.362
Totaal Vlottende passiva Totaal generaal Passiva
Borstellingen
247
548.295
528.583
1.249.087
1.143.556
20.042
24.203
Toelichting balans
Activa
Passiva
Toename Immateriële vaste activa
-3,7
Toename Materiële vaste activa
Toename Voorzieningen (exclusief voorzieningen 92,7 dubieuze debiteuren) Toename Vaste schulden, rentetypische looptijd van 3,5 één jaar of langer Afname Vlottende schulden met een rentetypische 0,0 looptijd < 1 jaar Toename Overlopende passiva 60,4
Toename Financiële vaste activa Afname Voorraden Toename Uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar Afname Liquide middelen Toename Overlopende activa
Afname Eigen vermogen
-2,4 8,6 79,7 -6,3 26,0
-98,5 51,2
Totale mutatie
105,5
Totale mutatie
105,5
De belangrijkste mutaties op de balansposten worden hierna toegelicht. De volgende balansposten zullen toegelicht worden: vaste activa, vlottende activa, vaste passiva en vlottende passiva. Vervolgens wordt ingegaan op de borgstellingen, de niet uit de balans blijkende verplichtingen en rechten en de stille reserves.
Vaste activa Ter toelichting zijn specificaties samengesteld voor de immateriële, materiële en financiële vaste activa. Onder de specificaties zijn toelichtingen opgenomen. Immateriële vaste activa Beginbalans
Immateriële vaste activa
Investeringen
BBB;
(bedragen x € 7A
Bijdragen derden
Afschrijvingen
Eindbalans
Kosten onderzoek en ontwikkeling activa
16.486
5.099
0
8.776
12.809
Overzicht
16.486
5.099
0
8.776
12.809
De voorbereidingskosten ad € >
"
maatschappelijk nut waren verantwoord zijn met ingang van 2009 gerubriceerd onder de immateriële vaste % december 2008 activa. De balans per 31 december 2008 is dan ook € > in de Jaarrekening 2008. De afschrijvingstermijn voor deze voorbereidingskosten is aangepast van 30 naar 5 jaar. Dit heeft geleid tot een inhaalafschrijving ad € nagenoeg geheel zijn afgeschreven.
# ) " >
De kosten voor onderzoek en ontwikkeling betreffen onder meer verkenningen voor fietspaden (€ 0,1 mln), - % @ ,# % < - *C < - *C ,# " € € vaarwegen (€ lijn - '!I @ + < - @ - € West (€ -Katwijk (€
248
Materiële vaste activa Balans per 31-12-2008
Materiële vaste activa
BBB; (bedragen x € 7A
Investeringen
Bijdragen derden
Afschrijvinge n
Balans per 31-12-2009
Investeringen met economisch nut Gronden en terreinen
17.995
6.902
0
5.668
19.229
Gebouwen
78.736
1.962
0
3.084
77.614
Vervoersmiddelen
30.070
2
0
6
30.066
Machines, apparaten en installaties
3.001
0
0
1.787
1.215
Overige duurzame bedrijfsmiddelen
8.994
2.412
0
2.361
9.045
138.796
11.278
0
12.905
137.169
446.818
188.329
68.091
25.888
541.167
446.818
188.329
68.091
25.888
541.167
585.615
199.607
68.091
38.794
678.336
Investeringen met maatschappelijk nut Grond, water- en wegenbouwkundige werken
Totaal
Overige duurzame bedrijfsmiddelen De nieuwe investeringen in overige duurzame bedrijfsmiddelen hebben betrekking op de aanschaf van
hard- en software ad €
en de aanschaf van meubilair ad € 5 mln.
Gebouwen De investering ad € 2,0 mln betreft de uitbreiding van bestaande steunpunten in Waddinxveen, Katwijk en Leidschendam en de bouw van een nieuw steunpunt in Bergambacht. Machines, apparaten en installaties De mutatie betreft met name de investering in luchtbehandelingsinstallaties ad € " , de contante de waarde van de resterende leasetermijnen van de telefooncentrale ad € >
toegangsbeveiligingsinstallatie ad € "
Grond, water- en wegenbouwkundige werken De voorbereidingskosten ad € > " maatschappelijk nut waren verantwoord zijn met ingang van 2009 gerubriceerd onder de immateriële vaste % activa. De balans per 31 december 2008 is dan ook € > december 2008 in de Jaarrekening 2008. In provinciale wegen is in totaal voor €
4,9 mln geïnvesteerd, waarvan de belangrijkste investeringen
-
!
gedaan zijn aan de N209 Nieuwe Hoefweg (€ "7,1 mln), de N210 (€ " > " > Zevenhuizen (€ 18,2 mln). Aan bijdragen voor wegen is in totaal € 57,9 mln ontvangen, waarvan € 8,5 mln voor de N209 Nieuwe Hoefweg en € > de N222 Verlengde Veilingroute.
*C ,#
lijn Oost. De investeringen in openbaar vervoer bedragen € "3 mln, waarvan € > De ontvangen bijdrage voor openbaar vervoer bedraagt € > mln en betreft de RijnGouwelijn Oost. De investeringen in verkeersveiligheid bedragen € "5,4 mln. Dit betreft onder meer investeringen in de N208
- %C %
<
-
(€ 3,1 mln), diverse projecten op de N223 (€ € ( In fietspaden is € 9 mln geïnvesteerd. De investeringen in vaarwegen bedragen € 13,3 mln. De herinrichting van de Meeslouwerplas bedraagt in 2009 €
249
Financiële vaste activa
BBB; (bedragen x € 7A
Balans per 31-12-2008
Vermeerderingen 2009
Bijdragen derden
Verminderingen 2009
Afschrijvingen
Balans per 31-12-2009
Deelnemingen Deelnemingen
1.980
0
0
0
0
1.980
1.980
0
0
0
0
1.980
1.481
0
4
0
0
1.477
1.481
0
4
0
0
1.477
0
0
0
0
0
0
Overige verbonden partijen Overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Langlopende u/g treasuryleningen
0
0
0
0
0
0
Overige uitzettingen looptijd ≥ 1 jaar Langlopende u/g geldleningen
5.916
72
889
0
0
5.099
Renteloze studievoorschotten
74
0
0
0
0
74
5.990
72
889
0
0
5.173
1.664
9.337
5.000
0
57
5.944
1.664
9.337
5.000
0
57
5.944
11.115
9.409
5.893
0
57
14.574
Bijdrage aan activa in eigendom van derden Bijdrage aan activa in eigendom van derden Totaal
Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen De afname bij de overige verbonden partijen houdt verband met een beperkte afwaardering van de deelneming in het Nieuwe Westland CV (IOPW). Overige uitzettingen looptijd ≥ 1 jaar De afname betreft de gedeeltelijke aflossing van de aan RTV West en RTV Rijnmond verstrekte leningen % <# '@E ad € -regeling) ad € - De toename houdt verband met nieuw verstrekte lenningen in het kader van de IKAP-regeling (€ Bijdrage aan activa in eigendom van derden - % In 2009 zijn onder meer bijdragen verstrekt voor de brug bij Vrouwenakker (€
- C %
(€ 5,0 mln) en voor het realiseren van P+R voorzieningen (€ " &!* wordt gefinancierd middels een bijdrage van € " -fonds en een bijdrage van € " BDU-middelen.
250
SPECIFICATIE GEACTIVEERDE KAPITAALUITGAVEN KAPITAALUITGAVEN Kosten onderzoek en ontwikkeling activa
Totaal immateriële vaste activa Investeringen met economisch nut GRONDEN EN TERREINEN Landschapszorg Provinciehuis (grond) Voorfinanciering grondverwerving
BEDRIJFSGEBOUWEN Provinciehuis FZ Verbouwingen *) Steunpunten Bedieningsruimte streekverbindingencentrum (Districtskantoor Sliedrecht) Commandopost BB/CV alsmede de inrichting Districtskantoren DGWM Onderkomens muskusrattenvangers
VERVOERMIDDELEN Landschapszorg Gladheidbestrijding FZ Rijdend en rollend materieel
MACHINES, APPARATEN EN INSTALLATIES FZ Meubilair/kantoormachines/onderdelen Provinciehuis installaties FZ Computerapparatuur en technische DPM's
OVERIGE DUURZAME BEDRIJFSMIDDELEN Archief DRM en DMB Groenservice Zuid-Holland Automatisering vormgeving Automatisering concern + I-programma Beheersysteem infrastructuur Archief DGWM Werken van beeldende kunst Vangmateriaal muskusrattenvangers Meetapparatuur geluidhinder Hardware PS FZ Meubilair en inventaris FZ Computerapparatuur (= hardware) FZ Applicaties en software
Totaal economisch nut
Stand per 31-12-2008
Investeringen
Investeringsbijdragen
Afschrijving
Stand per 31-12-2009
16.486.101 16.486.101
5.099.235 5.099.235
0 0
8.776.361 8.776.361
12.808.974 12.808.974
21.256 30.000.000 48.350 30.069.606
0 2.016 2.016
0 0 0
5.938 0 0 5.938
15.318 30.000.000 50.366 30.065.684
75.426.719 2.288.017 605.758
0 0 1.962.068
0 0 0
2.581.706 303.912 33.705
72.845.013 1.984.105 2.534.122
1.226
0
0
1.225
1
-22 1.558 413.210 78.736.467
0 0 0 1.962.068
0 0 0 0
-21 1.559 162.324 3.084.409
-2 0 250.887 77.614.126
82.752 2.814.430 104.000 3.001.182
0 0 0 0
0 0 0 0
3.597 1.729.505 53.500 1.786.602
79.155 1.084.925 50.500 1.214.580
5.611 8.182.350
0 2.209.771
0 0
5.611 2.214.690
0 8.177.430
806.013 8.993.974
202.463 2.412.234
0 0
140.574 2.360.875
867.902 9.045.332
19.010 251.255 0 15.408.124 988.558 3.687 414 114.616 13.144 75.470 889.406 220.870 10.710 17.995.264
0 0 0 6.126.665 229.804 0 0 0 0 0 545.230 0 0 6.901.698
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
19.011 53.929 0 4.722.624 460.253 3.689 0 58.328 13.143 18.868 116.288 190.795 10.713 5.667.638
0 197.326 0 16.812.165 758.109 -1 414 56.288 1 56.603 1.318.348 30.075 -2 19.229.324
138.796.491
11.278.016
0
12.905.462
137.169.045
*) FZ Verbouwingen is geheel opgenomen onder Bedrijfsgebouwen per 1-1-2008. Dit heeft als gevolg dat de subtotalen bedrijfsgebouwen en overige bedrijfsmiddelen per 1-1-2008 afwijken van de Jaarrekening 2007.
251
KAPITAALUITGAVEN
Investeringen met maatschappelijk nut GROND-, WATER- EN WEGENBOUWKUNDIGE WERKEN Vaarwegen (incl. objectbediening) Delftse Schie Aarkanaal Lingewerken Recreatie-objecten in eigen beheer **) Provinciale wegen Openbaar vervoer Verkeersveiligheid Rijwielpaden Totaal maatschappelijk nut
Totaal materiële vaste activa DEELNEMINGEN Aandelen NV Bank voor Nederlandsche Gemeenten Aandelen BV Exploitatie parkeergarage Holding IOPW NV Warmtebedrijf NV ROM Drechtsteden NV Glastuinbouwontwikkelingsmaatschappij Overbuurtsche Polder BV Aandelen Nederlandsche Waterschapsbank NV
OVERIGE VERBONDEN PARTIJEN Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe Westland CV ROM Drechtsteden CV
VERSTREKTE LANGLOPENDE GELDLENINGEN Vaste geldleningen u/g Vaste geldleningen u/g treasury Renteloze studievoorschotten
BIJDRAGE AAN ACTIVA IN EIGENDOM VAN DERDEN Doorstroming OV Bijdrage activa derden Wegen Bijdrage activa derden Rijwielpaden
Totaal financiële vaste activa TOTAAL VASTE ACTIVA **)
Stand per 31-12-2008
Investeringen
Investeringsbijdragen
Afschrijving
Stand per 31-12-2009
63.474.960 131.030 701 364 4.759.307 257.522.824 21.365.847 42.934.645 56.628.493 446.818.171
13.525.930 0 0 0 525.000 114.948.600 23.041.194 25.436.466 10.851.017 188.328.206
406.912 0 0 0 0 57.895.999 8.998.659 789.026 0 68.090.596
2.711.339 6.239 701 124 293.651 16.425.349 1.134.668 1.929.233 3.387.189 25.888.493
73.882.639 124.791 0 240 4.990.656 298.150.075 34.273.714 65.652.852 64.092.320 541.167.287
585.614.662
199.606.222
68.090.596
38.793.955
678.336.333
141.806 0 7.200 1.800.000 5.899
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
141.806 0 7.200 1.800.000 5.899
20.420
0
0
0
20.420
4.538 1.979.863
0 0
0 0
0 0
4.538 1.979.863
920.033 561.326 1.481.359
0 0 0
3.957 0 3.957
0 0 0
916.076 561.326 1.477.402
5.916.040 0 74.206 5.990.246
71.843 0 0 71.843
889.284 0 0 889.284
0 0 0 0
5.098.599 0 74.206 5.172.804
1.663.969 0 0 1.663.969
6.178.270 1.800.000 1.359.167 9.337.437
5.000.000 0 0 5.000.000
57.018 0 0 57.018
2.785.221 1.800.000 1.359.167 5.944.388
11.115.437
9.409.280
5.893.241
57.018
14.574.457
613.216.200
214.114.736
73.983.838
47.627.335
705.719.764
De Recreatie-objecten eigen beheer zijn cf. Nota IWA opgenomen onder de categorie investeringen met maatschappelijk nut in plaats van onder de categorie investeringen met economisch nut zoals in de Jaarrekening 2007. Dit heeft als gevolg dat de subtotalen maatschappelijk en economisch nut per 1-1-2008 afwijken van de Jaarrekening 2007.
252
Vlottende activa Ter toelichting zijn specificaties samengesteld voor de voorraden, de uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, de liquide middelen en de overlopende activa. Onder de verloopoverzichten zijn toelichtingen opgenomen. Voorraden Beginbalans
Voorraden
Mutaties
Eindbalans
BBB;
(bedragen x € 7A Niet in exploitatie genomen bouwgronden Niet in exploitatie genomen bouwgronden
1.846
0
1.846
120
2
123
0
0
0
25
-25
0
1.991
-23
1.968
Onderhanden werk Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Voorraad kantoorartikelen Voorraad verkeersmiddelen Totaal
Voorraad verkeersmiddelen De nog aanwezige voorraad verkeersmiddelen heeft geen waarde meer en is in 2009 afgewaardeerd ten laste van de exploitatie. Uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar Uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar
Balans per 31-12-2008
BBB; (bedragen x € 7A
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
Vordering op openbare lichamen
24.647
13.049
37.696
Vordering op openbare lichamen
24.859
13.349
38.208
-212
-301
-512
Verstrekte kasgeldleningen
81.551
47.318
128.869
Kasgeldleningen u/g treasury
Voorziening dubieuze debiteuren voor openbare lichamen
81.551
47.318
128.869
Overige vorderingen
4.466
-15
4.451
Debiteuren
5.414
-255
5.159
-949
241
-708
110.664
60.352
171.016
Voorziening dubieuze debiteuren overige vorderingen Totaal
253
Vorderingen op openbare lichamen Per ultimo 2009 staat aan vorderingen een bedrag open van € 2 mln. Van het openstaande bedrag heeft % D € " € " 9 mln kan als volgt worden gespecificeerd:
I * I# D H
-
€ > + € inisterie van VROM; *C # % H €
-
€ € € €
-
E %%H > & RijnGouwelijn, drie vorderingen; ? -Hollandse Waterschapsbond; " C "
Van het bedrag van € "
€ "
" >
en januari 2010. Bij de bepaling van de per jaarultimo benodigde stand van de voorziening Dubieuze debiteuren is voor
" kleine vorderingen de dynamische methode en voor vorderingen > € ?# methode gevolgd. Om de voorziening op het gewenste niveau te krijgen is € civiele vorderingen op particulieren als de vorderingen op overheden en belastingaanslagen zijn in de
berekeningen meegenomen (met een percentage per categorie vorderingen dat oploopt met de ouderdom van de vorderingen). Zie bij kopje ‘Overige vorderingen’. In het overzicht zijn de vorderingen onderverdeeld naar publiek en niet-publiek weergegeven. Debiteurensaldo per dienstjaar
BBB;
(bedragen x € 7A
Publiekrechtelijke lichamen / Overheid Dienstjaar
Stand per 01-01-2009
Rel. Aandeel
Mutaties 2009
Stand per 31-12-2009
Rel. Aandeel
2001 t/m 2004
277
1,11%
-34
243
0,64%
2005 t/m 2006
1.394
5,61%
-22
1.372
3,59%
2007
7.043
28,33%
-6.713
330
0,86%
2008
16.145
64,94%
-12.772
3.373
8,83%
2009
0
0,00%
32.890
32.890
86,08%
100,00%
13.266
38.208
100%
24.859 Totaal Niet-publiekrechtelijke lichamen / Particulier
Dienstjaar
Stand per 01-01-2009
Rel. Aandeel
Mutaties 2009
Stand per 31-12-2009
Rel. Aandeel
1995 t/m 2002
180
3,32%
-133
47
0,91%
2003 t/m 2004
290
5,37%
-132
158
3,06%
2005 t/m 2007
2.427
44,83%
-431
1996
38,69%
2008
2.517
46,48%
-1.584
933
18,08%
2009
0
0,00%
2.025
2025
39,25%
Totaal
5.414
100,00%
-255
5.159
100,00%
Totaal
30.273
100,00%
13.094
43.367
100,00%
254
Overige vorderingen
%
De overige vorderingen op niet-openbare lichamen zijn verminderd van € " % F % % naar € " ag heeft € " " > 2008 en eerder. Het resterende bedrag van € " als volgt worden gespecificeerd:
) % )H
- € - € Fonds nazorg; - € en, zoals subsidieafrekeningen, detacheringen, huren en pachten.
In de maanden januari en februari 2010 is al een bedrag ontvangen van €
De benodigde stand van de voorziening Dubieuze debiteuren wordt bepaald door bij kleine vorderingen
" volgens de dynamische methode en voor vorderingen > € ) volgen. Om de voorziening op het gewenste niveau te krijgen is € " voorziening. Het totaal van de voorziening Dubieuze debiteuren bedraagt € " mindering gebracht op de bruto waardering van de overige vorderingen.
Zowel de civiele vorderingen op particulieren als de vorderingen op overheden en belastingaanslagen zijn in de berekening meegenomen (met een percentage per categorie vorderingen dat oploopt met de ouderdom van de vorderingen). % van de vorderingen dat als dubieus wordt beschouwd Vordering per ultimo/ soort debiteur
Civiel particulier
Civiel overheid en belastingen
1995 t/m 1998
100
100
1999 t/m 2002
100
50
2003 t/m 2004
75
37,5
2005 t/m 2007
50
25
2008
25
12,5
2009
0
0
De reden van de afwijkende mate van oninbaarheid van de civiele vorderingen overheid en belastingen ten opzichte van civiele vorderingen op particulieren is gelegen in de aard van de vorderingen. Civiele vorderingen op particulieren zijn risicovoller en hebben een hoger percentage voor oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen
Balans per 31-12-2008
BBB;
(bedragen x € 7A
Banksaldi Girosaldi
Mutaties 2009
207.639 277
Kassaldi Totaal
Balans per 31-12-2009
-98.867 321
108.773 598
3
3
6
207.920
-98.543
109.376
Bank De afname in de omvang van de liquide middelen van € " ( > € ( betalingsverloop op investeringen. In het verslagjaar vond voorts de storting plaats van de met uitgestelde ingangsdatum aangetrokken geldleningen voor de aankoop van het provinciehuis ten bedrage van € 111,7 mln. Beide effecten zijn in de mutaties verwerkt.
255
Rekening-courant Groenfonds (bedragen x 1.000)
Saldo rekening-courant Groenfonds per 31-12-2008
58.915
+/+ Ontvangen voorschotten LNV ILG +/+ Rentebaten -/- Onttrekkingen ILG -/- Bankkosten
47.472 1.214 82.999 31
Saldo rekening-courant Groenfonds per 31-12-2009
24.571
Overlopende activa Overlopende activa
BBB;
Balans per 31-12-2008
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
81.465
42.491
123.956
273
5.611
5.884
128.026
3.140
131.166
209.765
51.242
261.006
(bedragen x € 7A
Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen op uitkeringen overheden met specifiek bestedingsdoel Overige nog te ontvangen bedragen Totaal
Nog te ontvangen bedragen op uitkeringen overheden met specifiek bestedingsdoel zijn onder te verdelen in: Jeugdzorg
60
Infraprojecten investeringen
5.800
Cultuurparticipatie
11
Bibliotheekvernieuwing
13
Totaal
5.884
BBB (Bedragen x € 7A )
Overige nog te ontvangen bedragen Het saldo per 31 december 2009 bestaat voornamelijk uit transitorische vorderingen. De vorderingen zijn onder te verdelen in nog te ontvangen posten en voorgeschoten bedragen: BTW-compensatiefonds 2009
58,7
Opcenten motorrijtuigenbelasting
26,9
Bijdrage infraprojecten investeringen
27,9
Nog te declareren projectkosten aan partners
3,6
Project PMR 750 ha
3,2
Aanslagen grondwaterheffing
1,5
Verrekening loonkosten derden
1,3
Onderhoud en bediening bruggen
1,0
256
Detachering medewerkers
0,9
Aanslagen precariobelasting
0,8
Af te wikkelen schades
0,7
Nog te ontvangen projecten groen
0,5
Bijdragen openbaar vervoer
0,4
Exploitatie verkeersregelinstallaties
0,3
Gladheidbestrijding voor derden
0,3
Overig
3,2
Totaal
131,2
(Bedragen x € 7 mln)
Vooruitbetaalde bedragen De per 31 december 2009 vooruitbetaalde bedragen worden in 2010 ten laste van de exploitatie gebracht. De belangrijkste vooruitbetaalde bedragen zijn: Voorschot subsidie
119,6
Voorschot bijdrage bodemsanering
2,7
Onderhoudslicenties 2010
0,8
Openbaar vervoer- en overige abonnementen
0,6
Huur en servicekosten districtskantoren
0,3
Totaal
124,0
(Bedragen x € 7 mln)
Vaste passiva Ter toelichting zijn specificaties samengesteld voor het eigen vermogen, de reserves, de voorzieningen, de overlopende passiva en de langlopende schulden. Eigen Vermogen Eigen vermogen
BBB;
(bedragen x € 7A
Algemene reserve Bestemmingsreserve Rekeningsaldo Totaal
257
Balans per 31-12-2008
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
64.945
386
65.331
199.224
32.829
232.053
33.861
-35.632
-1.771
298.030
-2.417
295.613
Staat van Reserves 2009 Programma
ALGEMENE RESERVE
Saldo per 31 december 2008
Vermeerderingen toevoeging via resultaat bestemming programmarekening
toevoeging via resultaat bestemming vorig jaar
1.000.000
33.861.264
64.944.982
PROGRAMMARESERVES Reserve programma 1 m.i.v. 2008
69.785.302
7.586.999
Reserve programma 2 m.i.v. 2008
44.562.503
28.370.000
Reserve programma 3 m.i.v. 2008
37.504.992
680.000
Reserve programma 4 m.i.v. 2008
5.302.052
100.000
Reserve programma 5 m.i.v. 2008
40.009.490
12.644.025
Reserve programma 6 m.i.v. 2008
953.242
0
Reserve programma 7 m.i.v. 2008
1.106.120
0
Totaal programmareserves
199.223.700
49.381.024
TOTAAL GENERAAL
264.168.683
50.381.024
Programma
Verminderingen
33.861.264
Saldo per 31 december 2009
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Onttrekking via resultaat bestemming programmarekening ALGEMENE RESERVE
34.475.361
65.330.885
Reserve programma 1 m.i.v. 2008
3.380.923
73.991.378
67.000.000
Reserve programma 2 m.i.v. 2008
8.146.019
64.786.484
14.000.000
Reserve programma 3 m.i.v. 2008
1.365.438
36.819.554
32.100.000
Reserve programma 4 m.i.v. 2008
2.021.461
3.380.591
1.000.000
Reserve programma 5 m.i.v. 2008
488.976
52.164.539
36.000.000
Reserve programma 6 m.i.v. 2008
953.242
0
0
Reserve programma 7 m.i.v. 2008
196.120
910.000
0
Totaal programmareserves
16.552.178
232.052.546
150.100.000
TOTAAL GENERAAL
51.027.539
297.383.431
150.100.000
PROGRAMMARESERVES
258
Algemene reserve De algemene reserve is in 2009 per saldo met € 0,4 mln toegenomen. Hieronder is een specificatie weergegeven van de mutaties op de algemene reserve:
Stortingen: Rekeningresultaat 2008 Verkoop steunpunten Bijdrage: Bestuursakkoord IPO-Rijk Dekking voorstellen VJN Totaal mutatie
;
33,9 1,0 9,0 25,5 0,4
(bedragen x € 7 89:
Bestemming algemene reserve: Algemene reserve 31-12-2009 Beklemde middelen: Gereserveerd voor bestuursakkoord Vaste deel reserve Dekking Kadernota 2010-2013
;
65,3
-/-18,0 -/- 30,0 17,3
(bedragen x € 7 89:
Per ultimo 2009 is de stand van de algemene reserve € 65,3 mln. Aangezien hiervan € 18 mln is gereserveerd ter dekking van de bijdrage van Zuid-Holland aan het Bestuursakkoord Rijk-provincies (€ 9 mln per jaar in de jaren 2010-2011), bedraagt het voor de incidentele weerstandscapaciteit van belang zijnde deel van de algemene reserve € ( . Bij de vaststelling van de Beleidsnota Risicomanagement en weerstandsvermogen is de omvang van de algemene reserve genormeerd op 30% van de som van de gekwantificeerde incidentele risico's met een
D
ondergrens van € deel van de algemene reserve dat het minimumbedrag te boven gaat, is voor PS vrij besteedbaar. Aangezien toepassing van de norm een omvang van de algemene reserve oplevert kleiner dan de ondergrens, namelijk € " ,6 mln (30% van € 68,7 mln), wordt voor 2009 de ondergrens van € 30 mln aangehouden. Het resterende deel van de algemene reserve bedraagt € 17,3 mln. Op dit deel van de reserve is beslag gelegd voor de benodigde dekking Kadernota 2010-2013; dit deel is derhalve niet vrij beschikbaar.
259
Programmareserves In een programmareserve worden middelen beschikbaar gehouden voor meerdere taken. In onderstaande toelichting wordt inzichtelijk gemaakt welke taken in de onderscheidenlijke reserves aanwezig zijn. Het autorisatieniveau voor PS ligt op het totaal van de programmareserve, dit betekent dat PS het totaal van de toevoeging aan c.q. onttrekking uit een reserve autoriseren en niet de mutatie in de onderliggende taken van de reserve. Ter informatie wordt het inzicht in de onderliggende taken echter wel geboden, waaruit ook blijkt dat taken die zijn uitgevoerd en minder beslag op middelen hebben gelegd dan aanvankelijk was geraamd, worden verschoven binnen de reserve naar het vrij besteedbare deel in de reserve.
Mutaties Programmareserve 1 Onderwerp
Groene ambities (ILG- en niet ILG-doelen)19
Saldo 1-1-2009
Vermeerderingen 2009
Verminderingen 2009
Saldo per 31-12-09
44.852.089
3.835.593
1.794.999-
50.482.681
Groene subsidies
6.476.646
-
1.299.694
5.176.952
Sanering glastuinbouw
7.053.088
-
697.663
6.355.425
Hollandsche IJssel - Mooie oevers
851.985
-
-
851.985
Milieustimulering
220.853
-
50.158
170.695
-
-
-
-
Ontgrondingen
190.631
-
93.260
97.371
Herstructurering rechter Maasoever
463.000
-
463.000
-
1.651.593
2.622.391
499.346
3.774.638
205.508-
205.508
-
-
1.672.969
-
-
1.672.969
Rivierenparken
350.000
-
-
350.000
ISV matching
176.146
-
-
176.146
Ruimtelijke projecten: Merwedezone
130.000
-
-
130.000
Visiebeheer
-
623.507
-
623.507
Bedrijfsvoering GZH
-
300.000
-
300.000
Brijnbeleid
1.650.000
-
743.818
906.183
Achterstallig onderhoud provinciale recreatiegebieden
1.390.000
-
494.442
895.558
Collectief particulier opdrachtgeverschap
1.400.000
-
115.811
1.284.189
Ontwikkelingsplan Water
1.311.811
-
570.602
741.209
150.000
-
148.128
1.872
69.785.303
7.586.999
3.380.923
73.991.379
Bodembeheer
Stimulering duurzame energie Vrij besteedbaar Landschapsbeheer
Integraal innovatieprogramma Totaal
19 Het onderwerp Hoogezandse Gorzen is toegevoegd aan het onderwerp Groene ambities.
260
Toelichting mutaties programmareserve 1 Groene ambities (ILG- en niet ILG-doelen)
Voor de realisatie van de aankoop en inrichting van natuur- en recreatiegebieden in het kader van de ILGdoelen uit het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied (pMJP) wordt een belangrijke bijdrage geleverd vanuit door het Rijk beschikbaar gestelde middelen. Het provinciale aandeel wordt voor een deel gedekt door dit onderdeel Groene ambities binnen programmareserve 1. Daarnaast vindt er vanuit de reserve dekking plaats voor provinciale (niet-ILG) projecten zoals opgenomen in het pMJP. Binnen de reserve zijn middelen opgenomen die bestemd zijn als additionele verrekening van beheerskosten aan natuurbeheerders. Toelichting vermeerdering: In 2009 is bij Najaarsnota besloten om de niet aangewende lasten voor Groenakkoord Brouwer ) toe te voegen aan de reserve. gereserveerd voor het project eerste fase Zuidpolder Barendrecht (€ " Daarnaast wordt de terugontvangen voorfinanciering van gronden in de Krimpenerwaard (€ toegevoegd aan de reserve. Toelichting vermindering:
-
Vanuit het PNB-leningenbudget van Natuurmonumenten is € 3,1 mln terugontvangen die in 2008 uit de reserve is betaald. Voor de aankopen van gronden zijn subsidies verstrekt van € 1 mln. Een bedrag van € 0,1 mln is ingezet voor ondersteuning van de biodiversiteit. Voor de ondersteuning van het ILG-
programma is €
)
Per saldo heeft dit geleid tot een negatieve onttrekking (-/- € 1,7 mln).
Groene subsidies
Deze reserve is ingesteld met als doel duurzame inrichting of beheer van de groene ruimte, evenals het geven van voorlichting of het doen van onderzoek naar duurzame ontwikkeling van de functies van de groene ruimte. Op grond van de Asv zijn subsidies toegekend in het kader van onder meer Groene Subsidies, Soortenbeleid, Landschap, Landbouw en Duurzaam ondernemen. Toelichting vermindering: Ter dekking van de verschillende subsidieregelingen wordt voor € Sanering glastuinbouw
Het doel bij dit project is het saneren van verspreid glas. De gereserveerde middelen worden in 2010 volledig onttrokken. Toelichting vermindering: Ten behoeve van de IRP Hof van Delfland - Glastuinbouw is € 6 mln overgeboekt naar programmareserve 5, waar de middelen beschikbaar blijven voor toekomstige subsidieaanvragen en matching van de Nota Ruimte-middelen. In 2009 zijn twee subsidies van € 05 mln verstrekt voor sanering glastuinbouw. Hollandsche IJssel - Mooie oevers
In het project Hollandsche IJssel werken dertien overheden samen aan een schonere, mooiere Hollandsche IJssel. Een punt van zorg was de verschijningsvorm van vele oevers langs de Hollandsche IJssel. De provincie Zuid-Holland heeft middelen beschikbaar gesteld aan de stuurgroep Hollandsche IJssel om de aanleg van mooie oevers financieel te ondersteunen. Milieustimulering De afgelopen jaren is geld gereserveerd voor milieustimuleringsprojecten. De reserve zal worden aangewend om lopende projecten te financieren en om nieuwe opdrachten te verstrekken in het kader van de stimulering van milieuverbeteringen.
261
Toelichting vermindering:
Voor de uitvoering van het project Duurzame aardwarmte Zuid-Holland is € 05 mln uit de reserve onttrokken. Ontgrondingen In de reserve ontgrondingen zijn de in het verleden ontvangen opbrengsten van de heffingsverordening Ontgrondingen Zuid-Holland 2004-2008 gestort. Als gevolg van wijzigingen van de Ontgrondingenwet is een aantal heffingsgrondslagen vervallen en is ervoor gekozen geen nieuwe heffingsverordening meer vast te stellen. Deze reserve wordt ingezet voor onderzoeken die verband houden met de aspecten veiligheid en schade bij ontgrondingen. Bij veiligheid betreffen het onderzoekskosten ten behoeve van stabiliteit en de veiligheid van wateroevers bij voornamelijk grotere zandwinprojecten. Bij schade betreffen het onderzoekskosten naar schade als mogelijk gevolg van ontgrondingsactiviteiten. Toelichting vermindering: Op grond van artikel 21f van de Ontgrondingenwet heeft op verzoek van de heffingplichtige teruggaaf van de heffing plaatsgevonden. Herstructurering rechter Maasoever Dit betreft de afwikkeling van subsidieprojecten Rechter Maasoever. Toelichting vermindering: De onttrekking uit de reserve is ingezet voor het verstrekken van subsidie voor de rivierzone Vlaardingen. Stimulering duurzame energie De reserve betreft een subsidieregeling voor meerjarige projecten in het kader van duurzame energie. Deze regeling loopt door tot en met 2012. Voor de meeste projecten is al een voorschot aangevraagd, terwijl pas na de subsidievaststelling (Asv) de resterende gelden kunnen worden uitgekeerd. Toelichting vermeerdering: De storting in de reserve is bedoeld voor inzet van middelen op het gebied van energiebeleid. Hierbij gaat % het om een bedrag ad € € Toelichting vermindering: Voor de uitvoering van diverse energieprojecten zijn middelen uit de reserve onttrokken. Voor mitigatie % € bedraagt de onttrekking € > Landschapsbeheer Voor de subsidieregeling Groene diensten en Agrarisch natuurbeheer is in 2007 een bedrag van € 1,67 mln gestort in de reserve. De middelen worden aangewend als cofinanciering van ILG-middelen en hebben een meerjarig karakter (tot en met 2013). Rivierenparken Deze reserve maakt onderdeel uit van het Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR). Het laatste deelproject dat vanuit deze reserve wordt gedekt, Rivierpark Buizenpark Katendrecht, wordt in 2010 uitgevoerd en betaald. ISV matching De ISV matching is niet meer nodig voor dit doel. Het bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. Dit wordt bij Voorjaarsnota geregeld.
262
Ruimtelijke projecten: Merwedezone In het verleden zijn middelen toegekend aan de Merwedezone met de bedoeling om op korte termijn de integrale ontwikkeling van de Merwedezone ter hand te nemen. Vanwege het feit dat pas eind 2009 de Transformatievisie is vastgesteld kunnen pas in 2010 uitvoeringsafspraken worden gemaakt. Daarmee kan worden begonnen met de realisatie van waterberging, windenergie, herontwikkeling van bedrijventerrein, ontwikkeling van OV en randontwikkeling. Dit loopt door tot 2015. Visiebeheer Voor het onderzoeken van effectieve samenwerking tussen eigenaren van natuur- en recreatiegebieden wordt een Visiebeheer opgesteld in de periode 2009 tot en met 2010. Toelichting vermeerdering: Van de beschikbaar gestelde middelen voor 2009 wordt € mln conform besluitvorming bij Najaarsnota toegevoegd aan de reserve. Bedrijfsvoering GZH De reserve is bestemd voor de uitvoering van de nieuwbouw en inrichting van regiokantoor Barendrecht. Toelichting vermeerdering: Bij Najaarsnota 2009 is besloten € te storten in de reserve. Brijnbeleid Het brijnbeleid is in 2006 vastgesteld. Brijn is het zoutere water dat vrijkomt bij het zoet maken van zout grondwater. Het zoete water gebruiken tuinders als gietwater voor hun planten. Het brijnbeleid is erop gericht het lozen van het zoutere water door de tuinders in de grond te beëindigen. De provincie ontwikkelt in samenwerking met LTO hiervoor alternatieven. De tuinders zullen met ingang van 4 juli 2013 deze alternatieven moeten gebruiken. In totaal zullen ongeveer 600 heffingen voor de brijnlozing en de daarbij behorende vergunningen/meldingen voor de grondwateronttrekking aan de tuinders worden afgegeven. Deze procedures kunnen niet binnen de bestaande eigen capaciteit van de afdeling Vergunningen worden afgegeven. Voor de inhuur van de capaciteit is extra budget beschikbaar gesteld voor het verlenen van ontheffingen voor de lozing van brijn en de daarbij behorende grondwatermeldingen/-vergunningen. Toelichting vermindering: De onttrekking heeft betrekking op de uitvoering van de werkzaamheden voor het verlenen van ontheffingen en de daarbij behorende grondwatermelding/-vergunningen. Achterstallig onderhoud provinciale recreatiegebieden Voor het uitvoeren van het achterstallig onderhoud in de provinciale recreatiegebieden zijn middelen beschikbaar gesteld voor de periode 2008-2011. Toelichting vermindering: Voor uitgevoerde werkzaamheden in 2009 die het achterstallig onderhoud terugdringen, wordt € mln F onttrokken uit de reserve. In 2008 is € >
onderwerp. Voor het onderzoek naar de samenwerking is in 2009 € Daarnaast valt conform besluitvorming bij Najaarsnota het restantbedrag van € aan niet bestede middelen Visiebeheer vrij ten gunste van de algemene middelen. Collectief particulier opdrachtgeverschap
De subsidieverlening richt zich op het realiseren van betaalbare woningen voor groepen van bewoners in de provincie Zuid-Holland. Deze financiële ondersteuning is vooral bedoeld voor de startfase van hun project. Het totale budget voor de provincie Zuid-Holland voor deze collectieve eigenbouw bedraagt
263
€ 1,4 mln en werd in 2008 in het Provinciefonds gestort. De provincie stelt onder andere de voorwaarden vast. In 2009 werd voor het eerst gebruik gemaakt van dit stimuleringsbudget. Toelichting vermindering: In januari 2009 is een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor gemeentelijke vertegenwoordigers om de regeling Collectief particulier opdrachtgeverschap onder de aandacht te brengen. Lopende het jaar was de verwachting, mede na ambtelijke consultatie, dat er verschillende subsidieaanvragen bij de provincie zouden worden ingediend. Uiteindelijk is er één subsidieaanvraag ingediend door de gemeente Liesveld. In mei is aan de gemeente Liesveld een subsidiebedrag van € 0,1 mln toegekend. Ontwikkelingsplan Water
#%C
In 2004 is een bedrag van € p het gebied van waterkwaliteit, waterveiligheid en waterbeheersing, inclusief herstructureringskosten om de provinciale organisatie te faciliteren in de nieuwe rol. Toelichting vermindering: Voor de uitvoering van diverse activiteiten in het kader van de implementatie Kaderrichtlijn Water en het opstellen van het Waterplan is een bedrag van € onttrokken uit de reserve. Integraal innovatieprogramma Dit betreft een doorgeschoven prestatie. Het budget voor luchtkwaliteit is namelijk in 2008 niet geheel tot besteding gekomen, doordat de voor NSL bedoelde projecten traag op gang zijn gekomen. Conform besluitvorming bij Slotwijziging 2008 is het beschikbare restantbedrag in de programmareserve gestort. Toelichting vermindering: De middelen uit 2008 zijn uit de reserve onttrokken ten behoeve van de projecten Schone Bussen en Rijden op Aardgas in het kader van Actieprogramma Luchtkwaliteit.
Programmareserve 2 Onderwerp
Saldo 1-1-2009
Vermeerderingen
Verminderingen
2009
2009
Saldo per 31-12-09
523.047
-
523.047
0
6.800.000
-
3.199.833
3.600.167
339.456
-
-
339.456
Spoortunnel Delft
8.000.000
7.000.000
1.000.000
14.000.000
Dynamische reisinformatie
2.000.000
-
-
2.000.000
16.000.000
-
853.400
15.146.600
Milieueisen openbaar vervoer
6.000.000
4.500.000
1.669.739
8.830.261
Exploitatie Waterbus
4.900.000
-
900.000
4.000.000
1%-regeling Kunst
-
3.500.000
-
3.500.000
Reservering Integrale Bereikbaarheid
-
-
-
-
Tariefacties OV
-
3.370.000
-
3.370.000
OV-visie Holland Rijnland
-
10.000.000
-
10.000.000
44.562.503
28.370.000
8.146.018
64.786.485
PVVP Dekking infraprojecten < 1 mln DBI Vrije besteedbare ruimte
Fietsprojecten
Totaal
264
Toelichting mutaties programmareserve 2 PVVP (Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan) Deze reserve is ingesteld bij Voorjaarsnota 2004. De voeding vond plaats vanuit de algemene reserve waarin voor het PVVP geoormerkte middelen waren opgenomen. De reserve dient ter dekking van lasten voor onder andere verbeteren van de doorstroming op het wegennet (waaronder capaciteitsvergroting), stimuleren van alternatieve verkeer- en vervoersconcepten, bevorderen ketenverplaatsingen en bijdragen aan beleidsontwikkeling. Toelichting vermindering: De bijdrage uit de reserve dekt de kosten voor monitoring van de infrastructuur. De reservering is na deze bijdrage geheel besteed. Dekking infraprojecten < 1 mln DBI De reserve dekking infrastructurele projecten < € 1 mln DBI dient ter dekking van uitgaven ten behoeve van mogelijkheden die zich bij de voorbereiding van projecten voordoen maar die bij de oorspronkelijke planningen niet voorzien waren. Toelichting vermindering: In 2009 is groot onderhoud uitgevoerd aan de N206, de N223 en de N456. Daarnaast is een bijdrage verleend aan het Rijk ten behoeve van de MIRT-verkenning. Spoortunnel Delft De provincie draagt in een aantal termijnen bij aan de aanleg van de Spoortunnel Delft. De betaling van de bedragen vindt plaats in een aantal tranches afhankelijk van de daadwerkelijke realisatie. Toelichting vermeerdering: Conform Begroting is de voorfinanciering ten behoeve van de kleine infrastructurele projecten teruggestort in de reserve. Toelichting vermindering: % F ) # In 2009 is € € € gedekt uit de BDU- en de BOR-middelen en €
Dynamische reisinformatie Begin 2008 heeft een succesvolle aanbesteding plaatsgevonden voor het realiseren van voorzieningen voor dynamische reisinformatie bij knooppunten en drukke haltes binnen de OV-concessiegebieden van de provincie. Conform onze ambities zal eind 2009 de helft van alle haltes (circa 1500 haltes) in de concessiegebieden van provincie Zuid-Holland met deze voorziening zijn uitgerust. Het is voor het eerst in Nederland dat op deze grote schaal dynamische reisinformatie zal worden aangeboden. Fietsprojecten In het Meerjarenprogramma Investeringen Provinciale Infrastructuur (MPI) worden de kasritmes van projecten uit vijf programma's Infrastructuur opgenomen.
Een van de programma's in het MPI is het programma Fiets waarbij projecten < € worden. Verschuivingen in de tijd bij deze projecten worden via de reserve programma 2 gereserveerd voor de uitvoering van de betreffende projecten uit het MPI. Toelichting vermindering: - Bij de Kadernota 2010 is besloten de uitgaven voor het project station Sassenheim (totaal € > dekken uit de in programmareserve 2 gestorte vrijval kapitaallasten. Door een gewijzigd kasritme bedraagt
de bijdrage 2009 uit de reserve €
265
Milieueisen openbaar vervoer Om te voldoen aan de opgave uit het Coalitieakkoord op het gebied van schone bussen is er in het DAVgebied (Drechtsteden - Alblasserwaard - Vijfheerenlanden) en in het bijzonder Drechtsteden een project gestart om biogas op te wekken. De bouw en exploitatie van de slibvergister door WSHD lijkt echter veel duurder uit te pakken dan in de businesscase is voorzien. Inzet is nu om aanvullende projecten/pilots te ontwikkelen passend bij de ambities uit het Coalitieakkoord. Het project heeft een looptijd tot en met 2012. Toelichting vermeerdering: Na het stopzetten van het project Biogas Drechtsteden moeten er alternatieve oplossingen worden gezocht voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in de Drechtsteden door middel van alternatieve transitiepaden voor verduurzaming van het OV. Hiervoor is inmiddels een aantal mogelijkheden in onderzoek (onder andere inzet hybride bussen in plaats van biogasbussen), passend bij de ambities van het Coalitieakkoord. Van het voor dit jaar beschikbare budget ad € 7,5 mln wordt € in de reserve gestort. Toelichting vermindering: # In 2009 is een pilot met hybride bussen uitgevoerd. Van de totale uitgaven ad € " € 1,6 mln gedekt uit de reserve. Exploitatie Waterbus Oorspronkelijk was een investeringsbudget van € "
% % #
Gaande de aanbestedingsprocedure bleek onder de huidige exploitatievoorwaarden een aanbesteding niet haalbaar. Om die reden is het voor de Waterbus gereserveerde investeringsbedrag omgezet in een structurele bijdrage in de exploitatie van de Waterbus. Samen met een aantal andere aanpassingen moet het vervolgens mogelijk worden om met ingang van 1 januari 2010 tot een succesvolle aanbesteding van de Waterbus te komen. Toelichting vermindering: De bijdrage uit de reserve is ingezet voor de exploitatie van de Waterbus. Door het mislukken van de aanbesteding is de oude concessie eenmalig verlengd, wat tot extra kosten heeft geleid. 1%-regeling Kunst De 1%-regeling Publieke kunstprojecten is bedoeld voor kunstwerken in de openbare ruimte die in fysieke en/of ruimtelijke zin gekoppeld zijn aan provinciale investeringen. Het uitvoeringsprogramma van de 1%regeling loopt tot 2013. In 2009 is gekozen voor de ontwikkeling van drie kunstprojecten, namelijk: 1. kunstproject rond IRP Kust met de naam Fietsen onder zee; 2. kunstproject rond het Provinciaal Fietspadenplan; 3. kunstproject binnen de metropolitane parken: Hof van Delfland, Deltapoort en Buytenland. Toelichting vermeerdering: Het Uitvoeringsprogramma 2009-2012 vergt een inzet van € 3 tot € gedurende deze collegeperiode. In de budgetten voor de grote infraprojecten is hiermee onvoldoende rekening gehouden. De storting in de reserve is gedekt door de bij de Begroting 2009 berekende vrijval kapitaallasten. Reservering Integrale Bereikbaarheid De realisatie van het MPI heeft tot gevolg dat er tussen raming en realisatie van projecten die worden geactiveerd, planningsverschillen ontstaan. Door het realistischer maken van planningen zijn bij het opstellen van de Begroting 2009 investeringen naar latere jaren geschoven. In de Begroting 2009 is besloten de hierdoor vrijvallende kapitaallasten in de reserve te storten om deze vervolgens aan een aantal benoemde infraprojecten als bijdrage ineens te besteden. In de Kadernota 2010-2013 zijn de betreffende projecten benoemd.
266
Tariefacties
In het Coalitieakkoord 2007-2011 is voor de intensiveringen van het openbaar vervoer € " uitgetrokken. Dit wordt ingezet voor het uitbouwen van Fast Ferry en Waterbus, OV-acties bij wegwerkzaamheden, gereduceerd openbaar vervoer voor doelgroepen en bijdragen in onrendabele buslijnen. Toelichting vermeerdering: In 2009 is een breed plan van aanpak afgerond, met daarin kansrijke en effectieve projecten gericht op het stimuleren van OV-gebruik bij groot onderhoud, promotiedoeleinden en via tariefacties. Tevens is een subsidieregeling voorbereid die de afhandeling van subsidieaanvragen moet versnellen. Dit alles heeft meer tijd gekost dan verwacht. Daarnaast zijn in 2009 boetes opgelegd aan de vervoerders in verband met stakingen in 2008. Deze 'extra' middelen zijn in 2009 deels benut voor projecten om de aantrekkelijkheid van het OV voor de reiziger te vergroten. Van de beschikbare middelen wordt € iet benut en in de reserve gestort. OV-visie Holland Rijnland Het bedrag is bedoeld voor een bijdrage aan de uitvoering van onderdelen van de OV-visie Holland Rijnland ten behoeve van de bevordering van het achterblijvende gebruik van het openbaar vervoer in deze regio. Bij de behandeling van de Kadernota 2010-2013 is amendement A97 aangenomen. Hiermee wordt %
% % & ) een bedrag van € OV. Het bedrag is bedoeld voor een bijdrage aan de uitvoering van onderdelen van de OV-visie Holland Rijnland ten behoeve van de bevordering van het achterblijvende gebruik van het openbaar vervoer in deze regio. Gezien de korte periode tussen aanname van het amendement en het opstellen van de Begroting 2010 is nog geen concreet uitvoeringsplan opgesteld. Toelichting vermeerdering: Het rekeningoverschot 2008 is voor een belangrijk deel ontstaan door niet gerealiseerde kapitaallasten op
het programma Bereikbaarheid. Met amendement A97 bij de Voorjaarsnota is besloten € reserveren voor een bijdrage aan de uitvoering van onderdelen van de OV-visie Holland Rijnland ten behoeve van de bevordering van het achterblijvende gebruik van het openbaar vervoer in deze regio. Het bedrag wordt voorlopig in programmareserve 2 gestort.
267
Programmareserve 3 Onderwerp
Saldo 1-1-2009
Vermeerderingen 2009
Verminderingen 2009
Saldo per 31-12-09
25.569.387
-
569.422
24.999.965
1.398.910
-
-
1.398.910
531.127
-
-
531.127
1.100.000
-
-
1.100.000
Vrije besteedbare ruimte
324.800
-
-
324.800
Ruimtelijke projecten
315.028
-
-
315.028
EFRO-middelen
2.850.000
550.000
-
3.400.000
TNO
2.500.000
-
-
2.500.000
Pieken in de Delta
2.586.623
-
593.278
1.993.345
-
130.000
-
130.000
329.117
-
202.738
126.379
37.504.992
680.000
1.365.438
36.819.554
Bedrijventerreinen Kennisinfrastructuur Zuidvleugelfonds/onderdeel kennisinfrastructuur Deel vrije ruimte Zuidvleugelfonds
Onderwijs en Arbeidsmarkt Integraal innovatieprogramma (stimuleringsregeling water) Totaal
Toelichting mutaties programmareserve 3 Bedrijventerreinen De subsidieverlening kent een meerjarig karakter. In het kader van bedrijventerreinen is besloten de voorschotbetalingen op projecten in eerste instantie te dekken uit het begrote exploitatiesaldo en daarna de reserve aan te spreken. Tussentijds worden voortgangsrapportages ontvangen en beoordeeld. Toelichting vermindering: Er is € 0,6 mln aan programmareserve 3 onttrokken ter dekking van de voorschotbetalingen betreffende subsidies bedrijventerreinen. Kennisinfrastructuur Om de kenniseconomie te stimuleren zijn er subsidies voor ontwikkeling en planvorming van de kenniseconomie beschikt. Deze subsidies zijn bedoeld om bij te dragen aan de kosten voor innovatieve projecten op het gebied van de kenniseconomie in Zuid-Holland. Dit project heeft een looptijd tot 2012. Zuidvleugelfonds/onderdeel kennisinfrastructuur Het doel bij dit project is het stimuleren van de kenniseconomie in het kader van het programma kennisinfrastructuur, door middel van het verlenen van subsidies. Dit project heeft een looptijd tot 2012. Deel vrije ruimte Zuidvleugelfonds In 2010 zal worden voorgesteld om deze middelen in te zetten voor Pieken in de Delta. Ruimtelijke projecten Deze middelen zijn bestemd voor Planvorming bedrijventerreinen. Met betrekking tot enkele projecten is de uitvoeringsperiode verlengd tot 2011.
268
EFRO-middelen Het doel van het EFRO (Economisch Fonds voor Regionale Ontwikkeling) is versterking van concurrentiekracht door middel van kennisontwikkeling, innovatie en ondernemerschap in kansrijke clusters en versterking attractiviteit van de provincie. Het EFRO heeft een meerjarig karakter met een looptijd tot 2012. Toelichting vermeerdering:
De storting van €
%
"
behoeve van de projecten Water en Delta Expo Delft, Kenniscentrum Inhoudsstoffen, Necen en Dun. Vanwege de gecompliceerde en tijdrovende uitwerking konden in 2009 geen goedgekeurde projectvoorstellen bij EFRO worden ingediend. Aan deze projecten is dan ook geen cofinanciering (EU-PZH) afgegeven in 2009. Deze projecten zullen wel in 2010 worden ingediend, evenals een aantal andere pijplijnprojecten. TNO De middelen in deze reserve zijn bestemd voor de verhuizing van TNO naar Cromstrijen. Naar verwachting zal dit in 2010 plaatsvinden. Pieken in de Delta Het doel van de subsidieregeling Pieken in de Delta is om gericht een aantal regionaal economische kansen te stimuleren. De projecten van de Pieken in de Delta die tevens voor de cofinanciering in aanmerking komen, zijn per definitie majeure projecten. Het project Pieken in de Delta heeft een meerjarig karakter met een looptijd tot 2012. Verwachting is dat er minimaal twee tranches zullen plaatsvinden waarbij mogelijk de reserve zal worden aangesproken. Toelichting vermindering: Aan de programmareserve is € projecten van Pieken in de Delta. Onderwijs en Arbeidsmarkt Deze middelen zijn bestemd voor subsidiebeschikkingen in het kader van de subsidieregeling Onderwijs en Arbeidsmarkt. Toelichting vermeerdering: In 2009 zijn meerjarige subsidies verleend in het kader van de subsidieregeling Onderwijs en Arbeidsmarkt. % Een deel van de aanvragen heeft betrekking op 2010. Daarom is € gestort, welk bedrag in 2010 wordt ingezet. Integraal innovatieprogramma (stimuleringsregeling water) In 2008 zijn er middelen beschikbaar gesteld voor het duurzame innovatieprogramma en is geld gereserveerd ten behoeve van lopende subsidieverplichtingen in 2009/2010. Toelichting vermindering: Voor diverse werkzaamheden die verband houden met het duurzaam innovatieprogramma is € 0,2 mln onttrokken uit de reserve.
269
Programmareserve 4 Onderwerp
Molenbeleid
Saldo 1-1-2009
2009 1.214.488
72.523
416.929
-
-
416.929
1.000.000
-
6.027-
1.006.027
3.950
-
-
3.950
10.000
-
-
10.000
390.000
-
-
390.000
1.972.740
-
600.000
1.372.740
221.422
-
213.000
8.422
-
100.000
-
100.000
5.302.052
100.000
2.021.461
3.380.591
Sociale infrastructuur Vroegtijdige kwalitatieve Gezinsinterventie
Antidiscriminatievoorziening Cultuurparticipatie Totaal
2009
Saldo per 31-12-09
-
Bibliotheekbeleid/ICT Kleine kernen
Vrij besteedbaar
Verminderingen
1.287.011
Cultuurbereik Fort Wierickerschans
Vermeerderingen
Toelichting mutaties programmareserve 4 Molenbeleid Het doel van deze reserve is instandhouding van molens. Toelichting vermindering: In 2009 is € 8 mln ingezet voor de restauratie van negen molens conform het Deltaplan molens. Hiervan C % is € Vrij besteedbaar Toelichting vermindering: Zie toelichting bij molenbeleid. Cultuurbereik In 2010 vindt afrekening plaats met het ministerie van OC&W voor de uitvoering Actieprogramma Cultuurbereik 2005-2008. Verwachting is dat dit eind 2010 zal zijn afgerond. Fort Wierickerschans Het doel van deze reserve is voortzetting van de restauratie van Fort Wierickerschans. Toelichting vermindering: Een subsidie afgegeven voor de restauratie van de Fort Wierickerschans is lager vastgesteld. Bibliotheekbeleid/ICT Kleine kernen De middelen in deze reserve worden ingezet ten behoeve van Sociale Infrastructuur voor bibliotheekvernieuwing/ICT in de kleine kernen. In 2010 vindt afrekening plaats met het ministerie van OC&W. Verwachting is dat dit eind 2010 zal zijn afgerond. Omdat de mogelijke restbetalingen na eindafrekening uit het reguliere budget binnen programma 4 worden opgevangen, is het saldo (€ 3.950) in de Begroting 2010 overgeheveld naar het vrij besteedbare deel van programmareserve 4.
270
Sociale infrastructuur De middelen in deze reserve worden ingezet voor restauratie van molens en Nationaal Monument Watersnood 1953. Deze middelen ad € zullen niet meer worden ingezet in het kader van sociale infrastructuur. Genoemd bedrag is in de Begroting 2010 overgeheveld naar het vrij besteedbare deel van programmareserve 4. Vroegtijdige kwalitatieve gezinsinterventie De middelen in deze reserve worden ingezet voor vroegtijdige kwalitatieve gezinsinterventie. Oorspronkelijk zouden deze middelen in 2009 worden ingezet, verwachting nu is dat dit in 2010 zal plaatsvinden. Antidiscriminatie voorziening De middelen in deze reserve worden ingezet voor het realiseren van een provinciaal dekkend netwerk van antidiscriminatievoorzieningen. Toelichting vermindering: In 2009 is € 0,2 mln ingezet conform de meerjarige subsidietoekenning aan Bureau Antidiscriminatie Haaglanden en Radar. Cultuurparticipatie Deze middelen zijn bestemd voor het uitvoeringsplan Cultuurplan en Netwerkstructuur Cultuurparticipatie. Toelichting vermeerdering: Het uitvoeringsplan Cultuurplan en Netwerkstructuur Cultuurparticipatie is in december 2009 vastgesteld, omdat er gekozen is voor een bestuurlijke inspraakronde. Uitvoering kan pas in 2010 starten. Daarom is in
programmareserve 4 €
gestort, welk bedrag in 2010 wordt ingezet.
Programmareserve 5 Onderwerp
IODS
Saldo 1-1-2009
Vermeerderingen
Verminderingen
2009
2009
Saldo per 31-12-09
31.000.000
-
-
31.000.000
Zwakke schakels (Flaauwe werk, Noordwijk)
1.077.233
-
-
1.077.233
Waterveiligheid
3.580.011
-
-
3.580.011
Water/zwakke schakels
3.185.363
-
-
3.185.363
Zuidvleugelfonds/onderdeel Driehoek RZG
539.543
-
-
539.543
Programmamanagement Kustontwikkeling
-
1.200.000
-
1.200.000
627.340
-
488.976
138.364
Hof van Delfland - Glastuinbouw
-
580.000
-
580.000
Reservering IRP's
-
10.864.025
-
10.864.025
40.009.490
12.644.025
488.976
52.164.539
Projectmanagement IRP Zuidplaspolder
Totaal
Toelichting mutaties programmareserve 5 IODS De integrale ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS) hangt samen met de verlenging van de rijksweg A4 in deze regio. De provincie heeft een rol in de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in dit gebied, mits de A4
271
daadwerkelijk verlengd wordt. De IODS-partners hebben afgesproken dat alle werkzaamheden gelijktijdig zullen aanvangen, in 2011. In programmareserve 5 zitten middelen voor de uitvoering van de versterking van de ruimtelijke kwaliteit die vanaf 2010 uit de reserve onttrokken worden. Zwakke schakels (Flaauwe werk, Noordwijk) Het programma Zuid-Hollandse Kust werkt over drie sporen. Een van deze sporen is de versterking van de zwakke schakels Flaauwe werk en Noordwijk. De versterkingsplannen hiervoor zijn in 2007 vastgesteld. De uitvoering zal de komende jaren vorm gaan krijgen. Tevens zal in 2010 ook de zwakke schakel Katwijk opgepakt worden en zal hier een versterkingsplan voor opgesteld worden. Waterveiligheid en Water/zwakke schakels De onderdelen waterveiligheid en Water/zwakke schakels zijn voornamelijk bedoeld voor de ruimtelijke kwaliteit van de zwakke schakel Delflandse kust. De komende jaren zal hier fors op ingezet worden. Zuidvleugelfonds/onderdeel Driehoek RZG De ontwikkeling van de Zuidplas is van belang voor de verdere versterking van de Zuidvleugel. De komende jaren zal de reserve onttrokken worden voor de ontwikkeling van met name de Driehoek RZG. Programmamanagement Kustontwikkeling Om ook in de toekomst middelen voor programmamanagement beschikbaar te houden, is bij Najaarsnota 2009 besloten een deel van de extra middelen die via het Coalitieakkoord voor dit onderwerp beschikbaar gesteld zijn, in de programmareserve te storten. Toelichting vermeerdering: % In het Coalitieakkoord is voor het programma Kust voor 2009 € " Omdat in 2009 de procesmiddelen niet volledig benut worden en het programma na 2009 niet is afgelopen is € "
%
5 gestort.
Projectmanagement IRP Zuidplaspolder Voor de proceskosten van het programma Zuidplaspolder is nog een klein bedrag beschikbaar in de programmareserve. Dit is met name bedoeld om schommelingen in de omvang van de proceskosten op te vangen. Toelichting vermindering:
Ter dekking van procesmiddelen en opdrachten voor het project Zuidplaspolder is € > programmareserve 5 onttrokken.
Hof van Delfland - Glastuinbouw GS hebben op 19 december 2008 besloten het project Mooi en Vitaal Delfland, onderdeel van het Urgentieprogramma Randstad te benoemen als Integraal Ruimtelijk Project van de provincie. Dit IRP, genaamd Hof van Delfland, dient als gevolg hiervan te worden opgenomen in programma 5 van de Begroting. Aangezien het project nog in de opstartfase zit, zijn hier op dit moment alleen procesmiddelen aan gekoppeld. Toelichting vermeerdering: Het budget dat voor sanering verspreid glas beschikbaar is voor Hof van Delfland, dient voor sanering
verspreid glas in dit gebied beschikbaar te blijven. De niet bestede middelen ad € mln zijn in programmareserve 5 gestort, waar ze gelabeld zijn voor toekomstige subsidieaanvragen en matching van de Nota Ruimte-middelen.
272
Reserveringen IRP’s In 2009-2012 wordt voor de toekomstige uitvoering van de IRP's een deel van de vrijval kapitaallasten in de programmareserve gestort. Uit een onderzoek in 2006 naar de IRP's is onder andere gebleken dat vier van de zes IRP's in de ontwikkelfase zitten. Deze komen volgens de huidige planning vanaf 2012 in de uitvoeringsfase. Het gaat dan om de Zuidplaspolder, de As Leiden-Katwijk, IODS en de Oude Rijnzone. In al deze projecten wordt van de provincie een middeleninzet verwacht. Dit kan gaan om infrastructurele ontwikkelingen bedrijventerreinen, ruimtelijke ordening, natuur en recreatie enz. Toelichting vermeerdering: Om belemmeringen in de besluitvorming en de onderhandeling met partners over IRP-projecten te % voorkomen is bij de Begroting 2009 besloten € " ( Hiermee wordt recht gedaan aan de prioritaire positie van de IRP's. Ter dekking van de uitvoeringskosten die op middellange en lange termijn worden voorzien voor de < infrastructurele projecten in de IRP’s is nog eens € ajaarsnota 2009). Deze storting is gedekt uit de extra opbrengst opcenten.
Programmareserve 6 Onderwerp
Saldo 1-1-2009
Deel vrije ruimte Zuidvleugelfonds
Vermeerderingen
Verminderingen
2009
2009
Saldo per 31-12-09
200.000
-
200.000
-
87.829
-
87.829
-
Toekomstige Uitvoering Milieutaken
435.413
-
435.413
-
Wabo
230.000
-
230.000
-
Totaal
953.242
-
953.242
-
Vrij besteedbaar
Toelichting mutaties programmareserve 6 Conform de Najaarsnota zijn de onderwerpen Vrije ruimte Zuidvleugelfonds en Vrij besteedbaar vrijgevallen ten gunste van de algemene middelen. Toekomstige Uitvoering Milieutaken Voor dit project is een meerjarig budget beschikbaar gesteld in het Coalitieakkoord in de periode 20082011. Om het totale budget beschikbaar te houden voor dit project is bij Najaarsnota 2008 voorgesteld om - het saldo in 2008 (jaarlijks budget € " € " Toelichting vermindering: De gereserveerde middelen zijn gebruikt om proceskosten te financieren die zijn gemaakt ter voorbereiding op de vorming van de Regionale Uitvoeringsdiensten. Wabo
In 2008 en 2009 is voor beide jaren € or de implementatie van de Wabo. In 2008 was in eerste instantie het uitgangspunt dat de Wabo per 1 januari 2009 zou worden ingevoerd, maar het kabinet heeft de invoering van de Wabo verschoven naar 1 januari 2010. Op grond hiervan is bij de Slotwijziging 2008 voorgesteld om een deel van het budget van 2008 naar 2009 door te schuiven, door middel van een storting in de reserve. Toelichting vermindering: De gereserveerde middelen zijn gebruikt voor de verdere implementatie van de Wabo.
273
Programmareserve 7 Onderwerp
Saldo 1-1-2009
Vermeerderingen
Verminderingen
2009
2009
Saldo per 31-12-09
Provincie Nieuwe Stijl
131.120
-
21.120
110.000
Meubilair
175.000
-
175.000
-
Frictiekosten PNS/OvT
800.000
-
-
800.000
1.106.120
-
196.120
910.000
Totaal
Toelichting mutaties programmareserve 7 Provincie Nieuwe Stijl In april 2008 hebben PS het programma Provincie Nieuwe Stijl 2008-2011 vastgesteld en werkt de provincie aan een krachtig en slagvaardig bestuur. Voor de uitvoering van dit PS-besluit is een implementatieprogramma opgesteld en zorgen GS ervoor dat het takenpakket van de provincie wordt herijkt. Dit programma wordt in 2011 afgerond. Daarbij behoort ook het verminderen van de bestuurlijke drukte, het verbeteren van de dienstverlening en verminderen van de administratieve lasten en herijking van het interbestuurlijk toezicht. Toelichting vermindering: Er is € 0,02 mln uit de reserve onttrokken voor digitale dienstvoorziening ten behoeve van de zichtbaarheid van de provincie. De activiteiten hebben zich toegespitst op onder andere advisering over de aanschaf van de nieuwe telefooncentrale, het vaststellen van een rapportage-format voor kwantitatieve telefonische bereikbaarheid en een onderzoek naar het opzetten van publieksloketten (1 publieksloket/klantencontactcentrum). Meubilair De provincie heeft na een EU-aanbesteding in 2008 nieuw meubilair aangeschaft dat arbo-conform is. Toelichting vermindering: Het project vervangslag van niet arbo-conform meubilair is in 2008 vanwege de OvT-verhuizing per 1 oktober 2008 niet afgerond. In het eerste kwartaal 2009 is het resterende deel van het meubilair alsnog vervangen. Het resterende deel van de doorgeschoven middelen ad € 0,18 mln is hiervoor benut. Frictiekosten Met ingang van 2008 is de OvT/PNS van start gegaan. Voor deze reorganisatie zijn frictiemiddelen ter beschikking gesteld voor Vorming, Training en Opleidingen (VTO) om de overgang van medewerkers te begeleiden bij het verder doorvoeren van de aanpassingen van taken. Het ontwikkelingsprogramma gericht op Anders Werken waarbij het gaat om anders te leren werken op basis van rollen en taken zoals vastgelegd in PNS, speelt hierbij een grote rol.
274
Programma
Staat van voorzieningen 2009 Naam
Saldo per
1 Voorziening DSM 1 Voorziening Warmtebedrijf 1 Voorziening Rivierdijkversterking 1 Voorziening Grondwaterheffing
Vermeerderingen
Verminderingen
1-1-2009
Storting Overige Vrijval ten verplichte toevoegingen gunste van rente de exploitatie
1.955.388
1.528.132
Saldo per
Aanwending
31-12-2009
1.168.997
2.314.523
1.800.000
0
0
1.800.000
29.522.300
14.350.000
3.904.668
39.967.632
1.273.024
793.219
273.116
1.793.127
2 Voorziening Merwedekanaal
14.751.716
663.827
426.419
14.989.124
6 Voorziening Pensioenen GS
274.097
8.817
0
282.914
7 Voorziening Dubieuze debiteuren * 7 Voorziening Premieleningen
1.160.116
300.527
240.635
1.220.008
83.922
0
358
83.564
7 Voorziening Naheffing BTW
3.000.000
0
3.000.000
0
53.820.563
17.644.522
9.014.193
62.450.892
* De voorziening Dubieuze debiteuren is in mindering gebracht op de Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar.
Voorzieningen
In deze toelichting wordt per voorziening aangegeven wat de aard van de voorziening is en om welke reden de voorziening in 2009 muteerde. Voorziening DSM Aard en reden: De voorziening is ingesteld bij het opstellen van de Jaarrekening 2006, met het doel de te verwachten kosten te dekken van de verlaging in de onttrekking grondwater door DSM Anti-Infectives te Delft. De kosten worden gedragen door de provincie Zuid-Holland, gemeente Delft en Hoogheemraadschap Delfland. Provincie Zuid-Holland betaalt de voorschotten en verrekent deze met de twee andere overheden. Het financiële risico dat de provincie loopt is afgedekt door het instellen van een voorziening. Toelichting vermeerdering: De storting ad € was noodzakelijk omdat in 2009 een nieuwe gemeenschappelijk regeling (GR Beheer Grondwateronttrekking Delft-Noord) is opgericht en de provincie zich heeft verplicht tot een bijdrage tot en met 2014. Toelichting vermindering:
Uit de voorziening is € onttrokken voor de afrekening DSM, Hoogheemraadschap en gemeente Delft voor de grondwateronttrekking tot en met april 2009. Na deze afrekening is de GR van kracht geworden. Voorziening Warmtebedrijf Aard en reden:
%
De provincie is aandeelhouder van het Warmtebedrijf NV voor een bedrag van circa € " ) D #C # heeft in 2007 € art geconfronteerd met tegenvallende kostenontwikkelingen. Medio 2007 hebben de aandeelhouders besloten het oorspronkelijke businessplan aan te passen. In 2008 heeft geen onttrekking uit de voorziening plaatsgevonden.
275
Voorziening Rivierdijkversterking Aard en reden: Deze voorziening is ingesteld bij PS-besluit van juni 1994 met als doel het tijdelijk onderbrengen van (Rijks)middelen voor de uitvoering van rivierdijkversterkingsprojecten. De waterschappen voeren de versterkingen uit. De middelen zijn ontvangen via het Provinciefonds en er geldt geen afrekenplicht richting het Rijk. Conform het BBV moeten de middelen derhalve in een voorziening beklemd blijven. Toelichting vermeerdering: Het waterschap Rivierenland is bezig met de voorbereiding van de versterking van de Diefdijk. De % C investeringslasten van de dijkversterking worden geraamd op € " € 30,2 mln kan niet volledig gedekt worden uit de voorziening. De uitvoering van de werkzaamheden wordt naar verwachting gestart in 2011. Na de aanbestedingsprocedure zijn pas de definitieve lasten bekend. In de afgelopen jaren is dit risico gesignaleerd via de paragraaf Weerstandsvermogen. Voor de juistheid van het vermogen is het van belang dat de voorziening op het peil komt van de thans geraamde investerings-
)
lasten. Daarom is in 2009 een bedrag van € Toelichting vermindering: Een bijdrage van € 3,9 mln is verstrekt aan het waterschap Rivierenland voor met name het project ZederikHagestein-Everdingen en het project Diefdijklinie. Voorziening Grondwaterheffing Aard en reden: De voorziening is bij Jaarrekening 2004 gevormd voor het saldo van ontvangen heffingen en gemaakte kosten. Deze voorziening heeft zowel een egalisatiefunctie als een functie om mogelijke toekomstige schadeclaims te kunnen dekken. Toelichting vermeerdering: In 2009 zijn de ontvangen heffingen (€ 4 mln) minus de uitgaven (€ aan onder andere apparaatslasten en onderzoekskosten DSM toegevoegd aan de voorziening. Het betreft per saldo een toevoeging aan de voorziening van € Toelichting vermindering:
In 2009 zijn voor € gebracht.
) I+ ) ,#
Voorziening Merwedekanaal Aard en reden: In 2005 heeft het ministerie van V&W het beheer en onderhoud van het Merwedekanaal afgekocht. Door een grenscorrectie bij Vianen in 2002 is een deel van dit kanaal binnen de grenzen van de provincie Utrecht komen te liggen. De voorziening Merwedekanaal is thans bedoeld voor het beheer en onderhoud van het Utrechtse deel van deze vaarweg. Toelichting vermeerdering: Aan deze voorziening is een dotatie toegevoegd van € . Toelichting vermindering: In 2009 is voor € 0,43 mln besteed aan dagelijks en grootschalig onderhoud aan het Utrechtse deel van het Merwedekanaal.
276
Voorziening Pensioenen GS Aard en reden: De provincie is zelf uitvoerder van de pensioenregeling voor gedeputeerden. Ontvangen bijdragen vanwege opgebouwde pensioenrechten worden in deze voorziening gestort en zullen bij beëindiging van het provinciaal dienstverband van het betreffende GS-lid óf ineens aan een volgende pensioenuitvoerder óf, bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd, aan hem/haar maandelijks worden uitbetaald. Toelichting vermeerdering: De vermeerdering is marginaal en wordt derhalve niet nader toegelicht. Voorziening Dubieuze debiteuren Aard en reden: De voorziening dubieuze debiteuren wordt jaarlijks bij Jaarrekening op peil gebracht op basis van de stand van de dubieuze debiteuren per 31 december. Toelichting vermeerdering: Er is € 0,3 mln in de voorziening gestort om deze op het gewenste niveau te krijgen. Toelichting vermindering: Er is € 0,24 mln aan de voorziening onttrokken vanwege een aantal oninbare vorderingen. Voorziening Premieleningen Aard en reden: Deze voorziening heeft als doel het uitbetalen van obligaties en het verzilveren van coupons van de uitgelote premieleningen 1957 en 1959. Toelichting vermindering: De vermindering is marginaal en wordt derhalve niet nader toegelicht. Voorziening Naheffing BTW Aard en reden: Deze voorziening is ingesteld naar aanleiding van een boekenonderzoek BTW-Compensatiefonds door de Belastingdienst over het onderzoeksjaar 2003. Dit onderzoek zal leiden tot een correctie op de aangifte, waarvan de exacte hoogte nog onbekend is. De Belastingdienst zal tevens een voorstel doen voor correctie over de jaren 2004 tot en met 2006. Toelichting vermindering: De definitieve naheffingsaanslag naar aanleiding van het boekenonderzoek BTW-compensatiefonds ) over het tijdvak 2003 tot en met 2008 bedraagt € gefinancierd uit de uitgaven van de voorziening Naheffing BTW ad € ten laste van de algemene middelen.
277
€"
is, conform Najaarsnota, gefinancierd
Langlopende schulden Langlopende schulden
Balans per 31-12-2008
BBB; (bedragen x € 7A
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
Onderhandse leningen van: Binnenlandse banken Overige binnenlandse sectoren
264.282 0
78.779 886
343.061 886
Totaal
264.282
79.665
343.948
Vaste schulden In 2009 zijn nieuwe leningen aangetrokken bij de Bank Nederlandse Gemeenten en de Nederlandse
% %
Waterschapsbank ad € ( 2009 € " > De rentelasten van de opgenomen vaste geldleningen voor het boekjaar 2009 bedragen €
Overige binnenlandse sectoren De contante waarde van de resterende leasetermijnen van de telefooncentrale ad € > van de leasemaatschappij op de balans opgenomen onder de langlopende schulden.
Vlottende passiva Ter toelichting zijn specificaties samengesteld van de netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar en de overlopende passiva. Onder de specificaties zijn de toelichtingen opgenomen. Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jr 2009
Balans per 31-12-2008
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
BBB;
(bedragen x € 7A
Overige schulden
33.090
-6.322
26.769
Totaal
33.090
-6.322
26.769
Overlopende passiva Overlopende passiva 2009
Balans per 31-12-2008
BBB; (bedragen x € 7A
Mutaties 2009
Balans per 31-12-2009
Nog te betalen kosten
124.706
-1.943
122.763
Uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel
367.425
30.017
397.442
3.362
-2.040
1.322
495.493
26.034
521.526
Overige vooruitontvangen bedragen Totaal
Nog te betalen kosten Het saldo van de nog te betalen kosten is met € > € "" mln als gevolg van een afname van de per 31 december 2009 opgevoerde balansverplichtingen en overige transitorische schulden. Het saldo bestaat uit de per balansdatum verschuldigde bedragen voor nog af te rekenen subsidies tot en
278
met 2009 en in 2009 geleverde prestaties. Hiervan zijn verplichtingen en transitorische posten opgenomen tot een bedrag van €
waarvan de betaling in 2010 en latere jaren zal geschieden.
Aan loonheffing en sociale verzekeringspremies over december 2009 dient in 2010 nog €
te worden
betaald. Uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel Deze uitkeringen worden nader gespecificeerd in de staat van overlopende passiva. Overige vooruitontvangen bedragen
€ Het saldo van de overige vooruitontvangen bedragen is met € " voornamelijk uit de verkoopopbrengst van panden op de bodemsaneringslocatie aan de Industriekade in Sassenheim ad €
Programma
Staat van overlopende passiva Naam
Saldo per 31-12-2008
Vermeerderingen
Verminderingen
Saldo per
Storting verplichte rente
Overige toevoegingen
Aanwending
31-12-2009
45.074
0
2.649.700
1.001.286
Uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel rentedragend: 1
OVP Vinex
1
OVP Stadsvernieuwing
1
OVP ISV2
1 1 2 4
3.605.912 5.436.202
69.424
0
1.666.221
3.839.405
16.856.918
210.711
0
4.150.231
12.917.398
OVP Hollandsche IJssel
9.164.840
117.042
0
1.520
9.280.362
OVP Luchtkwaliteit NSL
763.037
3.563
20.917.173
0
21.683.773
OVP BDU
74.781.910
3.124.139
4.137.142
0
82.043.191
OVP Jeugdhulpverlening
11.585.063
54.100
859.328
1.890.716
10.607.775
niet rentedragend: 1
OVP Beheerplannen Natura 2000
693.788
0
56.899
636.889
1
OVP Benchmark
298.953
0
298.953
0
1
OVP Bestuursovereenkomst BOK
0
0
0
0
1
OVP Bijdragen Waterschappen
1
OVP Bodemsanering
1
OVP Boeren voor natuur
1
OVP Drechtsteden
1
OVP DSM derden
1.750.180
1
OVP Energie (BLOW/BANS)
1
OVP EU Luchtkwaliteit EFRO
1
OVP Europees Project Walstroom
1
OVP Externe veiligheid
1
OVP Externe veiligheid (IPO)
1
OVP Extra inzet SANIL
1 1 1
OVP GroenBlauwe Slinger
650.000
0
0
650.000
44.316.796
91.832
7.500.296
36.908.333
0
1.483.368
0
1.483.368
1.604.326
624.872
0
2.229.198
0
1.750.180
0
167.684
0
107.941
59.743
0
183.253
0
183.253
96.692
0
0
96.692
535.081
412.284
0
947.365
0
477.626
0
477.626
100.909
0
88.808
12.101
OVP FRAME
160.105
0
0
160.105
OVP GIOS projecten
391.276
0
0
391.276
36.821
4.380
0
41.201
279
Programma
Naam
Saldo per
Verminderingen
Saldo per
Overige toevoegingen
Aanwending
31-12-2009
3.398.607
811.889
0
4.210.496
244.010
0
0
244.010
31-12-2008
1
OVP Holland Rijnland
1
OVP Hollandsche IJssel Arteri
1
OVP Hollansche IJssel werkbudget
1
OVP ILG gelden
1
OVP Impuls bodemsanering
1
OVP Kierbesluit Haringvliet
1
OVP Luchtvaart cie. art. 28 R'dam
1 1
Vermeerderingen Storting verplichte rente
176.373
51.551
0
227.923
116.059.499
11.273.575
1.200.000
126.133.074
364.933
0
42.975
321.958
2.572.922
8.375.563
467.903
10.480.582
0
29.736
0
29.736
OVP New Delta
106.951
0
0
106.951
OVP NORAH
919.079
0
0
919.079
1
OVP Omgevingslawaai
269.858
0
26.825
243.033
1
OVP REURBA middelen
0
0
0
0
1
OVP Vlietland
1.321.518
0
0
1.321.518
1
OVP Voordelta Maasvlakte 2
4.500.000
0
4.273.304
226.696
1
OVP Zandwallen
30.000
0
0
30.000
2
OVP BOR-middelen
0
0
0
0
2
OVP BOR-middelen OV
224.686
0
0
224.686
2
OVP Europees Project Walstroom
125.000
0
0
125.000
2
OVP N470/N219
0
0
0
0
2
OVP ROV (voorheen POV)
809.653
0
115.105
694.548
3
OVP Bijdragen derden overig
0
0
0
0
3
OVP Clusterregeling PZH
1.062.860
0
269.604
793.256
3
OVP Diffuse bronnen
160.238
0
0
160.238
3
OVP Voordelta Maasvlakte 2
0
4.500.000
993.350
3.506.651
4
OVP Cultuurbehoud
551.863
0
0
551.863
4
OVP Cultuurbereik
409.366
695.298
75.090
1.029.575
4
OVP Herstructurering bibliotheken
49.818
274.200
314.045
9.973
4
OVP Mooi en Vitaal Delfland
0
0
0
0
5
OVP 750 HA PMR
58.129.134
2.826.213
4.569.983
56.385.364
5
OVP Int.planst.prior.zw.schak.kust
0
400.000
0
400.000
5
OVP Mooi en Vitaal Delfland
0
180.000
0
180.000
5
OVP OudeRijnzone middelen
48.580
0
0
48.580
5
OVP Programmamanagement kust
467.000
0
0
467.000
5
OVP RGZ middelen
213.026
0
0
213.026
5
OVP Zuidplaspolder
475.000
0
0
475.000
5
OVP Zwakke schakels kust
526.588
0
0
526.588
6
OVP Krimpenerwaard
57.406
0
57.406
0
6
OVP Leren duurzame ontwikkeling
144.747
165.356
0
310.103
6
OVP LVDO Pijler 2 (2008-2011)
405.826
0
0
405.826
6
OVP Zuidvleugel middelen
603.661 367.424.693
280
3.624.053
186.174
563
789.272
58.960.812
32.567.616
397.441.942
Toelichting subsidietoekenningen m.b.t. overlopende passiva In het kader van de deregulering en de administratieve lastenverlichting heeft de provincie met betrekking tot de subsidieverlening bepaald dat subsidieontvangers slechts één keer per jaar verantwoording behoeven af te leggen over de besteding. Indien een afzonderlijke aanvraag tot subsidievaststelling is voorgeschreven moet deze uiterlijk 26 weken na afloop van de activiteiten (art. 42 Asv) waarvoor subsidie is verleend, dan wel uiterlijk 26 weken (art. 31 Asv) na afloop van een boekjaar waarvoor subsidie is verleend, bij GS zijn ingediend. Daarnaast is in de Asv (art. 16) opgenomen dat de subsidieontvanger GS onverwijld in kennis stelt van het voornemen de activiteiten, waarvoor subsidie wordt verstrekt, te wijzigen of te beëindigen. De ervaring is dat naar aanleiding van de verantwoordingen de totale som van de definitieve subsidietoekenningen lager uitvalt dan van de voorlopige subsidietoekenningen. De post overlopende nog te betalen subsidies per ultimo boekjaar is gebaseerd op de voorlopige subsidietoekenningen. Als gevolg van de gekozen verantwoordingssystematiek bestaat er op de balansdatum daardoor een onzekerheid ten aanzien van de exacte hoogte van deze nog na te betalen subsidies. Borgstellingen Onderstaande tabel geeft een overzicht van de per 31 december 2009 gewaarborgde geldleningen van zorginstellingen en overige garantstellingen. Het bedrag waarvoor de provincie garant staat bedraagt € "
' )C % ) " >
garantiestellingen geen betalingen gedaan.
Oorspronkelijk
Stand
Stand
Garantie
bedrag
31-12-08
31-12-09
31-12-09
15.340
2.975
2.440
2.440
86
2
0
0
St. Elisabeth Van Wijckerslooth Oegstgeest
4.159
1.729
1.527
1.527
Stichting De Open Ankh te Leidschendam
3.632
244
91
91
De Bruggen (voorheen Ver. Johannesstichting)
2.880
1.356
1.166
1.166
St. Geestelijke Gezondheidszorg Delfland
4.742
1.499
1.183
1.183
St. Swinhove te Zwijndrecht
4.872
1.359
940
612
Argos zorggroep
7.632
2.986
2.655
796
St. Rijnland Zorggroep
7.408
3.207
2.938
2.938
St. Verpleeghuis Alblasserwaard-W Sliedrecht
8.359
4.777
4.478
4.478
St. Verpleeghuis de Samaritaan Middelharnis
2.565
945
810
810
Stichting Stadzicht te Rotterdam
2.155
1.021
908
605
De Bruggen (Angelastichting te Nieuwveen)
7.377
4.007
3.396
3.396
Naam instelling
Garantstellingen zorginstellingen ASVZ Zuid West Stichting Bollenstreek te Lisse
Subtotaal
71.207
26.107
22.532
20.042
Overige garantstellingen NV Proav TOTAAL GEWAARBORGD
281
6.000
1.000
0
0
77.207
27.107
22.532
20.042
Niet uit de balans blijkende verplichtingen (NUBBV) A. ARBEIDSGERELATEERDE VERPLICHTINGEN Deze verplichtingen bedragen per 31 december 2009 als volgt: Vakantiegelden (juni tot en met december)
4,0
Vakantiedagen
7,4
Wachtgeldregeling PS-leden
0,3
Wachtgelden gepensioneerde GS-leden
0,1
Pensioenen gedeputeerden
0,5
Uitvoering 57+ regeling
7,8
Totaal (bedragen x €
20,1
7 89:)
Vakantiegelden De vakantiegelden zijn gebaseerd op de reservering hiervoor over de periode juni tot en met december 2009. Vakantiedagen Het restant aantal vakantie-uren bedraagt per eind 2009 168.627 uren. Dit afgezet tegen een gemiddeld % F % € ( uurtarief van € vakantiedagen zijn geen voorzieningen in de Jaarrekening opgenomen. Dit is gebaseerd op artikel 44 van het BBV. Kern van het treffen van voorzieningen is dat de provincie in de toekomst kan voldoen aan verplichtingen en dat duidelijk is wat de financiële positie van de provincie is. Omdat de provincie een Begroting en meerjarenraming heeft waarin onder andere de jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen zijn opgenomen, is er geen gevaar voor het niet kunnen voldoen aan de desbetreffende verplichtingen. De financiële positie geeft de relatie tussen de balans en de baten en lasten. Aangezien de jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen in de baten en lasten zijn verwerkt, is het ook voor de financiële positie niet noodzakelijk deze in de balans op te nemen. Vanwege de behoefte aan een eenduidige interpretatie van de financiële positie betekent dit dat de betreffende voorzieningen niet getroffen hoeven te worden. In dit verband betreft het kosten die jaarlijks een vergelijkbaar volume hebben. Wachtgeldregeling PS-leden, wachtgelden gepensioneerde GS-leden en pensioenen gedeputeerden Deze kosten zijn gebaseerd op begrotingscijfers voor het jaar 2010 en zijn tevens meerjarig begroot. Uitvoering 57+ regeling Met de uitvoering van de 57+ regeling is voor de periode 2009-2012 € ( gemoeid. Het betreft lasten voortkomend uit de vertrekregeling die de provincie aan het ABP moet betalen. De kosten over de jaren 2009-2012 vertonen een dalend niveau (van € 12,8 mln naar € 7,8 mln) en behoeven daarom niet in een voorziening te worden opgenomen. De laatste deelnemers aan deze regeling zullen in 2012 de pensioengerechtigde leeftijd bereiken waarmee de uitvoering 57+ regeling kan worden beëindigd.
282
B. SUBSIDIEVERPLICHTINGEN In het kader van subsidies is een richtlijn opgesteld hoe hiermee in de Jaarrekening moet worden omgegaan. De strekking van de richtlijn luidt als volgt: De last moet worden genomen ten laste van de rekening van baten en lasten en hiervoor geldt: de last wordt toegerekend aan de periode waarop de lastenbeschikking betrekking heeft. Als de beschikking betrekking heeft op een aantal jaren, dan wordt de last genomen naar rato van de beschikte bedragen (bijvoorbeeld voor 2008, 2009 en 2010). De nog niet betaalde subsidielasten die betrekking hebben op jaar 2009, dienen onder de balanspost Nog te betalen kosten (Overlopende Passiva) te worden opgenomen. Eenjarige subsidie: gebroken boekjaar Bij een boekjaarsubsidie waarbij het boekjaar niet gelijk loopt met het kalenderjaar, maar bijvoorbeeld van juni tot en met mei, wordt de last (rekening van baten en lasten) genomen in het kalenderjaar waarin het boekjaar aanvangt. Meerjarige subsidie: verdeling over de jaren De verdeling over de jaren geschiedt naar de aard van de subsidie volgens de meest logische methode, bijvoorbeeld op basis van te bereiken voortgang van het werk (ofwel gefaseerd). Mocht er geen logische verdeling zijn, dan wordt het totaalbedrag evenredig over de jaren verdeeld. Voor de subsidieregelingen in het kader van de Vinex, ISV en GDU wordt de verantwoording van de lasten als volgt uitgevoerd: 1. Deze subsidies zijn aan te merken als meerjarige projectsubsidies; 2. De verdeling van de lasten geschiedt naar de aard (Vinex, ISV of GDU) van de subsidie. Op subsidiebeschikkingen wordt bijvoorbeeld 80% voorschot verleend bij de start van de bouw van woningen of nadat een gunning van een project heeft plaatsgevonden. De last wordt genomen zodra het voorschot via een besluit is toegekend, omdat dan de bijbehorende fase van het project is bereikt. 3. 4.
De verantwoording van de restantsubsidie (20%) vindt plaats in het jaar van de definitieve afrekening van de subsidie; Het restant van de subsidieverplichtingen (20%) dient zo lang tot uitdrukking te komen bij de 'Niet uit de balans blijkende verplichtingen'.
Gevolgen voor de Jaarrekening 2009 De subsidierichtlijn heeft voor de Jaarrekening 2009 geresulteerd in een aanzienlijk bedrag aan nog te betalen subsidies, die als lasten in de Jaarrekening zijn opgenomen. Als het aan 2009 toegewezen deel van de subsidie per 31 december 2009 nog niet (geheel) is uitbetaald, wordt het restant opgenomen als nog te betalen bedrag (onder Overlopende passiva). Mocht inmiddels het werkelijke bedrag over 2009 bekend zijn, dan wordt het werkelijke bedrag als schuld opgenomen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen en rechten voor subsidies Hieronder wordt verstaan voor welk bedrag beschikkingen zijn afgegeven over de periode na balansdatum. De niet uit de balans blijkende verplichtingen zijn opgenomen in een afzonderlijke kolom in de staat van reserves. Deze staat maakt onderdeel uit van de toelichting op de balans.
283
De niet uit de balans blijkende verplichtingen met betrekking tot de reserves zijn als volgt: •
Binnen programmareserve 1 liggen verplichtingen vast voor een totaalbedrag ad € ( mln. Deze , verplichtingen hebben betrekking op Groene ambities € € ,1 mln, Sanering % @
% glastuinbouw € ( €
I
• •
recreatiegebieden € timulering van duurzame energie € % % In de programmareserve 2 is een bedrag van € ortunnel Delft. ) Binnen programmareserve 3 liggen verplichtingen vast voor een totaalbedrag ad € "
•
verplichtingen hebben betrekking op Bedrijventerreinen € "" -middelen € Verhuizing TNO 2,5 mln, Pieken in de Delta € " Kennisinfrastructuur € verplicht voor fort Wierickerschans. In de programmareserve 4 is een bedrag van €
•
J*!
In de programmareserve 5 is € € 5 mln.
%
de IODS en Zwakke Schakels Delflandse Kust ad
Naast bovengenoemde subsidies die betrekking hebben op reserves zijn in 2009 de volgende subsidiebedragen voor 2010 of volgende jaren toegekend: Subsidiebedragen voor 2010: • Een jaarlijkse boekjaarsubsidie van € > " het Zuid-Hollandse aanbod. Hiervan gaat het grootste gedeelte naar Horizon. •
Als deelnemer aan een recreatieschap is de provincie Zuid-Holland gehouden om op basis van de Wgr een bijdrage in de exploitatielasten van een groot aantal recreatieschappen te leveren. De besturen van de natuur- en recreatieschappen hebben de Begroting voor het jaar 2010 vastgesteld voor een
) Z%
•
" totaalbedrag van € In het kader van het programma Externe Veiligheid is voor een bedrag van € toegekend voor 2010.
• • •
Een boekjaarsubsidie 2010 voor Participatie Zorgbelang Zuid-Holland voor € 3 mln. Knelpunten RAS 2010 Meander en Tympaan € " ( Een boekjaarsubsidie 2010 voor Stimulans aan CMO Stimulans voor in totaal € ( .
• •
Restauratie molens subsidies 2010 voor een bedrag van € > voor onder andere 15 molens SIMAV, SWEKmolens Kinderdijk en Boezemmolen nr. 6 Haast. Een boekjaarsubsidie 2010 voor Sportservice Zuid-Holland aan Sportservices Zuid-Holland van
• •
€ 0,6 mln. Een boekjaarsubsidie ZHBT 2010 voor het Thema Kust van € Een boekjaarsubsidie 2010 voor Telefonische hulpdiensten aan SOS THD van € 4 mln.
• • •
Een begrotingssubsidie Kennisalliantie 2010 van € mln. Een Begrotingssubsidie WFIA 2010 van € " Diverse subsidies vanuit ILG Natuur voor EHS droog algemeen voor in totaal een bedrag van €
•
(onder andere Krekenplan Goeree-Overflakkee 2010, Ecologische verbindingszone nr. 69 en Nieuwkoopse Plassen verwerving object 13048). Diverse subsidies vanuit ILG Landbouw voor Duurzaam ondernemen voor een bedrag van €
• •
Een subsidie Technopolis Accelerator 2010 van € - IF < - 'IF < - = € € Subsidies in het kader van VINAC (€ hiervan is voorzien in de exploitatie van 2010.
284
Subsidiebedragen tot en met 2011: • • •
Voor de projecten Clusterregeling is tot en met 2011 een bedrag van € " mln verplicht. Diverse subsidies voor Projectsubsidies O&A, voor een totaalbedrag van € 2011. Diverse subsidies vanuit ILG Natuur voor EHS, Nationaal landschap voor een totaalbedrag van
•
€ 1,2 mln tot en met 2011 (onder andere Fietstunnel Boskoop, Fijnmagazijn netwerk groenblauwe fase 3A en TOP’s Groene Hart 2e fase). Voor Pieken in de Delta een subsidie van € mln tot en met 2011.
•
In het kader van omgevingslawaai bedrijventerreinen is voor een bedrag van € toegekend tot en met 2011.
Subsidiebedragen tot en met 2016: • Subsidie voor Voordelta, Voornse Delta 50 ha Voorweg Noord van € " 5 mln tot en met 2012. • Diverse subsidies voor de uitvoering Groene subsidie ruimtelijke kwaliteit 2010 tot en met 2012 voor in
•
totaal een bedrag van € 4 mln (voornamelijk Boterhuispolder). Diverse POP2 bijdrages vanuit ILG Landbouw voor Grondgebonden landbouw voor een bedrag van € 0,5 mln tot en met 2013.
• •
Diverse subsidies voor overige bedrijventerreinen voor een bedrag van € > mln tot en met 2014. Diverse subsidies voor de cofinanciering projecten PID '06/10 voor een totaalbedrag van € " 8 mln tot en met 2014.
•
Een bijdrage aan technische ondersteuning Kansen voor West (OP-West) voor een bedrag van € 1,8 mln tot en met 2014. Voor de uitvoering Groene subsidieregeling, EHS-projecten, voor een totaalbedrag van € "
• • • •
met 2015. Voor de herstructurering/ontwikkeling bedrijventerreinen regionaal, planvorming en UHB voor een totaalbedrag van € 7 mln tot en met 2016. Vanuit ILG reconstructie voor zandgebieden Greenports en Kloosterschuur Trappenberg/Delfweg een subsidiebedrag van € " Vanuit ILG Landschap zijn er subsidies verstrekt voor het project Hoeve Biesland van Boeren voor
Natuur en Uitvoeringsprogramma Hoeksche Waard voor een totaalbedrag van € "
C. OVERIGE NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN •
)
In 2005 is een bijdrage van € ft voor de aanleg van de D spoortunnel. Deze bijdrage is later verhoogd tot € ( " " > in totaal € 13 mln
• •
•
€ betaald. Van het restant ad € " reserveerd in programmareserve 2 en € opgenomen in het MPI. % %C # Voor het Project Nieuwe Driemanspolder 2010-2013 is in totaal € " uitgevoerd door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Voor de financiering van de ruimtelijke kwaliteit van de zwakke schakel Delflandse Kust heeft de provincie een niet geïndexeerd bedrag ad € steld. In 2009 is € het Hoogheemraadschap Delfland voor werkzaamheden ter verbetering van de ruimtelijke kwaliteit bij de zwakke schakel Delflandse Kust. De resterende € eerd in programmareserve 5. Het provinciehuis is in 2008 eigendom geworden van de provincie. De provincie huurt ten behoeve van de huisvesting van de eigen organisatie nog kantoorruimte in Leiden, Dordrecht, Schiedam en kantoorruimte bij de Unie van Waterschappen in Den Haag. De totale contante waarde van de huur op basis van deze contracten bedraagt € "
•
Aan P4 wordt een jaarlijkse bijdrage van € " periode 2010-2016.
'
285
€
•
De provincie draagt bij aan het realiseren van een energieweb Zevenhuizen in de Zuidplaspolder;
•
‘businesscase Knibbelweg en omgeving’ voor een bedrag van maximaal € " " " De huur van multifunctionele printers bedraagt op basis van lopende contracten en de contante waarde
•
€ Voor Stapstenen Steekt en Binnenpolder 2009, uitgevoerd door DLG regio Zuid is een verplichting ad € 0,3 mln in 2010 aangelegd. De provincie draagt bij aan het bestuur van de regionale Ontwikkelingsmaatschappij Zuidplaspolder
•
(DB-ROZ) om inhoud te geven aan een cluster duurzame energie binnen het projectbureau ROZ. De reservering bedraagt € 0,3 mln voor de periode 2010 tot en met 2014. Diverse bijdragen aan aardgasmobiliteit vanuit EFRO (periode 2010 tot en met 2013) voor verschillende
•
bestuursorganen voor in totaal € "> het Dagelijks bestuur van Holland Rijnland, Milieudienst Midden-Holland, gemeente Vlaardingen en Het Drechtstedenbestuur). De provincie is op grond van de samenwerkingsovereenkomst inzake ontwikkelingsmaatschappij Het
•
<
Nieuwe Westland (statenbesluit 5087) gebonden te voldoen aan haar inbrengverplichting jegens genoemde ontwikkelingsmaatschappij tot maximaal € dige kapitaaldeelname bedraagt € 1 mln. Bij genoemd statenbesluit is tevens bepaald dat de provincie zich verbindt om garant te staan
'!E
•
% %C D
= tot in totaal maximaal € "" ( € 5,5 mln ingevuld door de aankoop van de zogeheten Vijverberglocatie. De provincie heeft voor de periode 2007 tot en met 2013 met het Rijk een bestuursovereenkomst ILG afgesloten. Deze overeenkomst leidt tot een uitvoeringsplicht over deze periode. De uitvoering geschiedt voor een belangrijk deel door de Dienst Landelijk Gebied en de Dienst Regelingen . Op grond van deze overeenkomst heeft de provincie per 31 december 2009 een uitvoeringsplicht van € 483 mln. Hiervan
%
inisterie van LNV overgenomen per 1 januari heeft een bedrag van € > 2007 reeds lopende verplichtingen en een bedrag van € mln als provinciaal aandeel in de toekomstige lasten.
Niet uit de balans blijkende rechten (NUBBR) BOR-middelen De provincie heeft in de periode 2001-2004 in totaal € 66 mln in het BOR-fonds (Bereikbaarheid Offensief Randstad) ingelegd. Naast de provincie hebben ook de stadsregio Rotterdam en het stadsgewest Haaglanden bedragen ingelegd ter realisatie van een aantal grote projecten die een bijdrage leveren aan de bereikbaarheid van de grootstedelijke regio. De ingelegde bedragen worden vervolgens door het Rijk verdubbeld. Een deel van de door de provincie ingelegde bedragen (€ 34,25 mln) is als voorfinanciering in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur (MPI) opgenomen. Deze voorfinanciering is als vordering op de balans opgenomen en wordt conform het in het MPI vastgelegde kasritme afgelost. Het andere deel van de provinciale inleg ad € 31,75 mln is gefinancierd uit de verkoopopbrengst van de EZH-aandelen. Deze bijdrage is niet in de balans opgenomen en wordt daarom gemeld als niet uit de balans blijkend recht. In 2009 zijn de in het MPI begrote BOR-aflossingen van het programma Fiets, Openbaar Vervoer en Wegen in mindering gebracht op de balansvordering. In de Najaarsnota 2009 is aangegeven dat vervroegde aflossing van de balansvordering mogelijk is als de totale investeringen binnen het budget blijven. Dit is voor 2009 het geval, zodat de financiering van de initiële inleg is afgewikkeld. Het saldo van € 5,36 mln betreft nieuwe inleg in 2008. Deze vordering wordt verrekend op het moment dat de bijdrage uit het BOR-fonds daadwerkelijk wordt ontvangen.
286
Per saldo resteert ultimo 2009 een balansvordering van € 5,36 mln en een niet uit de balans blijkend recht van € 46,33 mln. In onderstaande tabel staat de ontwikkeling van de balansvordering en het niet uit de balans blijkend recht beknopt weergegeven. Ontwikkeling BOR- fondsen
Startsituatie
Saldo ultimo 2008
(bedragen x € 7 mln)
Toename 2009
Afname 2009
Saldo ultimo 2009
Eigen inleg
66,00
58,31
0
6,62
51,69
Vordering balans
34,25
25,56
0
20,20
5,36
Niet uit de balans blijkend recht
31,75
32,75
0
-13,58
46,33
ILG Voor de uitvoering van de bestuursovereenkomst ILG heeft het ministerie van LNV een beschikking afgegeven voor haar bijdrage in de totale kosten voor de periode 2007 tot en met 2013. Op grond van de beschikking heeft de provincie per 31 december 2009 nog een subsidierecht van € 382 mln. Stille reserves Stille reserves van niet-bedrijfsgebonden activa worden in het BBV gedefinieerd als het verschil tussen de actuele waarde en de boekwaarde, waarbij de eerste materieel hoger uitvalt dan de tweede. De actuele waarde is gedefinieerd als de marktwaarde van het actief. Stille reserves (bedragen x €
7 89:
Stand per 31-12-2008
;
Mutaties 2009
Stand per 31-12-2009
Gebouwd onroerend goed Onbebouwd onroerend goed
10,0 17,5
-1,3 -1,4
8,7 16,1
Kunstwerken Deelnemingen Overige verbonden partijen
0,4 30,9 0,2
0 2,5 0,1
0,4 33,4 0,3
Totaal
59,0
-0,1
58,9
GEBOUWD ONROEREND GOED 1. Voormalige dienstwoningen De provincie heeft zes dienstwoningen in beheer, die verkocht zouden kunnen worden tegen een behoorlijke boekwinst op het moment dat de woning vrij van huur komt. Het beleid is om zo snel mogelijk tot verkoop over te gaan. Verkopen in verhuurde staat is niet aantrekkelijk. Er is wel sprake van achterstallig onderhoud. Het niet uitvoeren van dit achterstallig onderhoud is onbehoorlijk ten aanzien van onze huurders en leidt tot groot waardeverlies van de woningen (dus minder opbrengsten bij verkoop). Het is dus belangrijk dat in groot onderhoud wordt geïnvesteerd. Een deel van deze investeringen kan worden terugverdiend door verhoging van de huurprijs; de rest door een hogere verkoopopbrengst. Het realiseren van de opbrengst is afhankelijk van de vrijval van de huur. Rekening houdend met te maken kosten en het behoedzaamheidsaspect, wordt de stille reserve-omvang becijferd op € "
287
ln.
2. Voormalige steunpunten De provincie heeft 19 voormalige steunpunten van DBI en de Muskusrattenbestrijding in haar bezit die niet (meer) direct nodig zijn voor de provinciale bedrijfsvoering en op de rol staan om op enig moment verkocht te worden. Ook hiervoor is, net als bij de voormalige dienstwoningen, het beleid om zo spoedig mogelijk tot verkoop over te gaan. De waarde van de voormalige steunpunten wordt op basis van taxaties en rekening houdend met het behoedzaamheidsaspect, na aftrek van te maken kosten, becijferd op € ( ln. ONBEBOUWD ONROEREND GOED Verspreide provinciale eigendommen De provincie verkoopt verspreide eigendommen die geen functie hebben voor de provinciale bedrijfsvoering of een provinciaal strategisch belang hebben, op het moment dat er geïnteresseerde kopers voor zijn te vinden. In de Begroting is hiervoor structureel € ln opgenomen. De provincie bezit circa 340 ha grond die zonder bezwaar voor het uitvoeren van de publieke taak kan worden verkocht. Het gaat hierbij in hoofdzaak om kleine, niet zelfstandig te exploiteren kavels, die % % verspreid in de provincie liggen. Uitgaande van een nettoprijs van gemiddeld € ( " agrarische waarde wordt de stille reserve van het verspreide bezit becijferd op €
KUNSTWERKEN Thans is de besluitvorming van het beheer van de kunstcollectie in voorbereiding. Na besluit zal de collectie worden ontsloten en uitbesteed. De verzekerde waarde van de kunstcollectie in eigendom bedraagt € DEELNEMINGEN De stille reserves in de deelnemingen zijn berekend op basis van de intrinsieke waarde per 31 december 2008 van de in bezit zijnde aandelen. De specificatie van de deelnemingen is als volgt.
Deelnemingen (bedragen x €
7A
BBB;
Intrinsieke waarde
NV Bank Nederlandse Gemeenten
Balans PZH
Stille reserve
Uitgekeerd dividend
22.007
142
21.865
867
NV Nederlandse Waterschapsbank
1.266
5
1.261
43
PROAV NV
9.474
0
9.474
0
16
7
9
0
ROM Drechtsteden Holding NV
4
4
0
0
R.O.M. Drechtsteden Beheer NV
2
2
0
0
36
21
15
0
Holding IOPW NV
GOP Beheer BV Delta Nutsbedrijven NV Totaal
288
750
0
750
22
33.555
181
33.374
932
OVERIGE VERBONDEN PARTIJEN Overige Verbonden partijen (bedragen x €
7A
BBB;
Intrinsieke waarde
Balans PZH
Stille reserve
Uitgekeerd dividend
Het Nieuwe Westland CV
920
916
4
0
ROM Drechtsteden CV
847
561
286
0
0
0
0
0
1.767
1.477
290
0
GOP CV Totaal
WET OPENBAARMAKING TOPINKOMENS Per 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens in werking getreden. Deze wet verplicht organisaties in de publieke sector om in hun Jaarstukken informatie te verstrekken over de bezoldiging van personen van wie het loon en de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn, die van een minister te boven gaan. De wet heeft niet alleen betrekking op bestuurders maar op alle binnen de organisatie werkende personen. De verantwoording voor het normbedrag voor de Wet openbaarmaking topinkomens per 2009 is € 88.000 (incl. onkostenvergoeding en pensioenpremie). Binnen de provincie Zuid-Holland heeft er in 2009 niemand meer dan het normbedrag aan loon ontvangen of is een voorziening verstrekt voor betalingen op termijn.
289
Rechtmatigheid Rechtmatigheid Inleiding De accountant voert ten behoeve van PS een controle uit op de provinciale Jaarrekening. De accountantscontrole gaat naast de getrouwheid (juiste weergave van de cijfers) in op de rechtmatigheid (zijn de baten, lasten en balansmutaties volgens de geldende regels tot stand gekomen). De rechtmatigheid wordt getoetst aan de hand van het Normen- en toetsingskader. Een aanvullend toetsingscriterium in het kader van de rechtmatigheid betreft de begrotingsrechtmatigheid. Voor haar controle steunt de accountant voor een belangrijk deel op de bevindingen van de interne controle. Bovengenoemde onderwerpen zullen hierna verder worden toegelicht. Normen- en toetsingskader Er zijn binnen de provincie diverse kaders aanwezig die (kwaliteit)eisen stellen aan de interne controle. Naast de provinciale kaders, is de wet- en regelgeving in de Provinciewet, artikel 216 en 217, van belang. Hierin is geregeld dat PS bij verordening regels vaststellen voor de controle op het financiële beheer. Deze verordeningen waarborgen dat de rechtmatigheid van het financiële beheer en van de inrichting van de financiële organisatie getoetst worden. Het normenkader bestaat uit relevante wet- en regelgeving (zowel Europees, nationaal als provinciaal) die van kracht is bij het uitvoeren van de belangrijkste werkprocessen met financiële consequenties. Deze processen zijn: subsidieverlening, begrotingsuitvoering en budgetbeheer, investeringen, inkoop en aanbesteden, prestatielevering, betalingsverkeer, bezoldiging, vergoedingsregelingen personeel en bestuur, loonkostenbeheer, financiering- en vermogensmutaties, deelnemingen, subsidiebaten en belastingopbrengsten. Bij het opstellen van het normen- en toetsingskader is rekening gehouden met de scheiding tussen juridische en financiële rechtmatigheid. Ook is een onderscheid aangebracht tussen de regelgeving door PS en de regelgeving door GS. De eerste dient altijd in het toetsingskader te worden opgenomen. De tweede als het een regeling is die door hogere regelgeving is voorgeschreven. Het normenkader is ten behoeve van de interne controle en de accountantscontrole geoperationaliseerd in het toetsingskader. Hierin is exact aangegeven welke bepalingen van de regelgeving relevant zijn c.q. aan welke bepalingen financiële consequenties zijn verbonden. Het gaat hierbij vooral om de financiële rechtmatigheidscriteria. In juni 2007 is door PS het Normen- en toetsingskader rechtmatigheid van toepassing verklaard op 2007 en volgende jaren. Aan GS is opgedragen het Normen- en toetsingskader periodiek te actualiseren. Het Normen- en toetsingskader is in januari 2010 voor het laatst geactualiseerd en vastgesteld door GS. Daarnaast is een afzonderlijk normenkader opgesteld ten behoeve van de controle door de accountantsdienst van het ministerie van LNV van de uitvoering van Investeringsbudget Landelijk Gebied bij Dienst Landelijk Gebied en Dienst Regelingen. Interne Controle 2009 De interne controle over 2009 is uitgevoerd conform het door GS in december 2008 vastgestelde Concern Interne Controle Plan 2009. Met dit plan hebben GS invulling gegeven aan artikel 10, lid 1, van de Financiële verordening. Hierin is opgenomen dat GS jaarlijks zorg dragen voor de interne controle op de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. Zoals vermeld in het Concern Interne Controle Plan 2009 is het jaar 2009 gebruikt om een aantal belangrijke stappen te zetten in de transitie van gegevensgerichte naar systeemgerichte controles.
290
Bij systeemgerichte controles wordt gebruikgemaakt van de aanwezige controlemomenten (beheersmaatregelen) die reeds in de verschillende bedrijfsvoeringsprocessen aanwezig zijn. Er wordt een oordeel gegeven over de opzet, het bestaan en werking van de processen. De beheersmaatregelen in de processen moeten de belangrijkste risico’s afdekken die een onrechtmatigheid, onjuistheid of onvolledigheid kunnen veroorzaken. Naast het feit dat deze transitie leidt tot het verbeteren van het zelfcontrolerende vermogen binnen de bedrijfsvoeringsprocessen (en het ‘in control’ zijn) van de provincie Zuid-Holland wordt hiermee voldaan aan één van de aanbevelingen van de accountant uit de Managementletter 2008 (3 november 2008). Tijdens haar eerste interim-controle in het kader van de Jaarrekening 2009 heeft de accountant zowel de uitgevoerde transitie als de werkwijze van de eerste systeemgerichte controles beoordeeld. De uitkomst van deze beoordeling is dat de kwaliteit van de verbijzonderde interne-controlewerkzaamheden van goed niveau is en dat door de overgang naar een systeemgerichte controleaanpak de effectiviteit en de efficiency van de verbijzonderde interne controle duidelijk is toegenomen. Dit staat verwoord in de managementletter die de accountant in november 2009 heeft uitgebracht. In 2009 zijn gedurende het jaar de volgende interne controles op een systeemgerichte wijze uitgevoerd: • • •
Inkopen, aanbesteden, prestatielevering en factuurbetaling; Subsidielasten; Subsidiebaten;
• Salarissen. De volgende controles zijn gegevensgericht uitgevoerd: • Begrotingsuitvoering en budgetbeheer; • •
Betalingsverkeer; Balans- en tussenrekeningen.
Naar aanleiding van de in 2009 uitgevoerde interne controles zijn met de proceseigenaren en het management afspraken gemaakt om de opzet, het bestaan en de werking van de processen en beheersmaatregelen te verbeteren. E-Assets In 2009 heeft de implementatie van de administratie voor de vaste activa in een geautomatiseerde subadministratie (E-assets) plaatsgevonden. Hiermee is voldaan aan één van de aanbevelingen van de accountant naar aanleiding van de Jaarrekening 2008. Begrotingsrechtmatigheid Bij rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk aanvullend toetsingscriterium. Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde Begroting en de hiermee samenhangende programma's. Volgens het BBV dienen de afwijkingen tussen Begroting en de Jaarrekening goed herkenbaar in de Jaarrekening te worden opgenomen en te worden toegelicht. Door het vaststellen van de Jaarrekening door PS worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd. Het gaat hier om overschrijdingen waarbij GS bij het doen van de uitgaven binnen het door PS uitgezette beleid zijn gebleven. Het is in zijn algemeenheid niet de bedoeling dat de accountant deze overschrijdingen betrekt bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende accountantsverklaring kan worden gegeven.
291
De afwijkingen die gedurende het jaar 2009 al bekend waren, zijn door GS tijdens het jaar in de vorm van begrotingswijzigingen aan PS voorgelegd. Afwijkingen waarvoor dit niet meer mogelijk was, zijn conform het BBV in de Jaarrekening per programma uitvoerig toegelicht. Per programma zijn de nog niet door PS geautoriseerde overschrijdingen op de lasten als volgt:
C )
Programma 2, lastenoverschrijding van € ( door onderhoud aan provinciale (vaar)wegen. Door scopewijzigingen in projecten en het naar voren
halen van projecten zijn de beschikbare middelen overschreden. Het treffen van aanvullende verkeersmaatregelen en het aanbrengen van extra asfalt door de weersomstandigheden hebben geleid tot meerkosten. De lastenoverschrijding aan het onderhoud van de vaarwegen is veroorzaakt door hogere kosten voor de reparatie- en storingsbestekken voor bruggen.
Programma 4, lastenoverschrijding van €
C )
toekenning aan Jeugdzorg. De provincie Zuid-Holland financiert het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling op basis van de eindfinanciering. Om die reden heeft de provincie meer aan Bureau Jeugdzorg toegekend dan in de Begroting 2009 was geraamd. Daartegenover staat dat de provincie meer baten heeft ontvangen. Ontwikkelingen voor 2010 In 2010 zullen de resterende reguliere interne controles, voor zover van toepassing, omgezet worden naar de systeemgerichte controleaanpak. Er wordt extra inspanning verwacht bij het voorbereiden en uitvoeren van de systeemgerichte controles subsidies en salarissen. De oorzaken hiervan zijn dat er in 2010 een subsidie-eenheid wordt opgericht en de invoering van een nieuw e-HRM systeem bij de afdeling Personeel Processen en Organisatie per 1 januari 2010. De processen rondom subsidies en salarissen zullen opnieuw moeten worden geïnventariseerd en geanalyseerd voor het op een verantwoorde wijze kunnen uitvoeren van de systeemgerichte controle. Op basis van aanbevelingen van de accountant zal in 2010 verder aandacht worden besteed aan het doorontwikkelen van de nieuwe vaardigheden van interne-controlemedewerkers en de uitbreiding van de risicoanalyses op de processen.
292
Bijlagen
293
Bijlage 1. Staat van activa - specificatie geactiveerde kapitaaluitgaven Omschrijving van de kapitaaluitgaven
Program ma
Immateriële vaste activa Provinciale wegen/Onderz. en ontw. Openbaar Vervoer/Onderz. en ontw. Verkeersveiligheid/Onderz. en ontw. Rijwielpaden/Onderz. en ontw. Vaarwegen/Onderz. en ontw. Subtotaal
2 2 2 2 2
Aanschafwaarde 31-12-2008 Jaarrek. 2008
Investeringen 2009
Investeringsbijdragen 2009
1
2
3
24.004.197 928.261 -22.604 2.107.309 458.867 27.476.031
Geheel afgeschreven investeringen in 2009 4
4.347.046
115.366 636.823 5.099.235
0
9.582.726 928.261 0 727.389 0 11.238.377
0
15.588 292.554 0 1.490.904 11.066 57.032 1.867.144
0
0 246.540 0 313.762 21.143 12.831 0 311.777 14.883 8.914 0 28.055 957.905
Materiele vaste activa - INVESTERINGEN MET ECONOMISCH NUT Kapitaallasten als apparaatskosten toegerekend activa concern Districtskantoren Groen Informatieplan Automatisering concern Beheersysteem infrastructuur Archief DGWM Archief DRM totaal concern activa FD Provinciehuis Provinciehuis (Spec. techn. installaties) Provinciehuis (grond) Specifieke technische DPM's Meubilair en inventaris Rijdend en rollend materieel Verbouwingen Computerhardware Ontwikkelde gekochte applicaties Software tbv specif. techn. app. Kantoorautomatisering software Onderdelen van DPM totaal FD Kapitaallasten direct toegerekend Automatisering vormgeving Hardware PS Commandopost BB/CV Districtskantoor Sliedrecht Gladheidbestrijding Steunpunten Onderkomen muskusrattenvangers Vangmateriaal muskusrattenvangers Meetapparatuur geluidhinder Landschapszorg Groenservice Zuid-Holland Werken van beeldende kunst Voorfinanciering grondverwerving Subtotaal TOTAAL ECONOMISCH NUT
8 8 8 8 8 8
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
6 6 6 6 2 2 1 1 1 1 1 4
15.588 19.339.029 4.495.831 2.301.264 11.066 57.032 26.219.809
77.451.170 11.865.744 30.000.000 1.160.282 1.602.978 263.423 3.039.116 440.604 14.883 8.914 0 28.055 125.875.169
0 94.338 -825 12.252 5.936.875 605.758 641.014 378.858 65.713 327.453 513.959 12.794 48.350 8.636.539 160.731.518
294
5.240.253 886.412 229.804
6.356.468
2.209.771 202.463 545.230
2.957.463
0 0 -824 12.252 3.158.292 0 0 224.065 65.713 -9.076 71.847 0
1.962.068
2.016 1.964.085
0
3.522.269
11.278.016
0
6.347.318
Aanschafwaarde 31-12-2009 (1+2)-(3+4) 5
Cumulatieve afschrijvingen t/m 2008
Afschrijving 2009
6
7
Boekwaarde per 1-1-2009 (1-6) 8
Boekwaarde per 1-1-2010
Rente 2009 4,17%
9
10
Totaal kapitaallasten 2.009 (7+10) 11
18.768.517 0 -22.604 1.495.286 1.095.690 21.336.889
10.356.952 214.731 -753 379.585 39.416 10.989.930
7.317.056 713.530 -8.288 662.290 91.773 8.776.361
13.647.245 713.530 -21.851 1.727.725 419.452 16.486.101
10.677.236 0 -13.562 1.180.800 964.501 12.808.974
569.105 29.755 -911 72.048 17.492 687.489
7.886.161 743.285 -9.199 734.338 109.265 9.463.850
0 24.286.728 5.382.243 1.040.163 0 0 30.709.134
14.029 7.900.640 526.097 1.312.706 7.377 38.022 9.798.871
1.559 3.867.806 854.818 460.253 3.689 19.011 5.207.135
1.559 11.438.389 3.969.734 988.557 3.688 19.010 16.420.938
0 12.810.836 4.001.328 758.108 -0 -0 17.570.272
65 476.994 165.542 41.224 154 793 684.771
1.624 4.344.799 1.020.360 501.477 3.843 19.803 5.891.906
77.451.170 13.828.975 30.000.000 1.048.984 2.127.064 250.592 3.039.116 128.827 0 0 0 0 127.874.727
2.024.452 3.683.394 0 354.269 713.572 159.423 751.098 219.735 5.952 7.133 0 22.444 7.941.472
2.581.706 2.214.690 0 140.574 116.288 53.500 303.912 190.795 8.930 1.783 0 5.611 5.617.788
75.426.718 8.182.350 30.000.000 806.013 889.406 104.000 2.288.018 220.870 8.930 1.782 0 5.611 117.933.697
72.845.012 8.177.430 30.000.000 867.902 1.318.348 50.500 1.984.106 30.075 1 -1 0 -0 115.273.372
3.347.026 372.996 1.376.836 33.612 37.089 4.337 95.413 9.211 372 74 0 234 5.277.199
5.928.732 2.587.686 1.376.836 174.186 153.377 57.837 399.325 200.005 9.302 1.857 0 5.845 10.894.987
0 94.338 0 0 2.778.583 2.567.827 641.014 154.793 0 336.528 442.112 12.794 50.366 7.078.355
0 18.868 -802 11.027 3.122.445 0 227.805 264.241 52.569 223.445 262.704 12.379 0 4.194.680
0 18.868 -21 1.225 1.729.505 33.705 162.324 58.328 13.143 9.535 53.929 0 0 2.080.539
0 75.470 -22 1.226 2.814.430 605.758 413.210 114.617 13.144 104.008 251.255 415 48.350 4.441.859
0 56.603 -2 0 1.084.925 2.534.122 250.886 56.289 1 94.473 197.326 415 50.366 4.325.404
0 3.147 -1 51 117.365 25.261 17.231 4.780 548 4.337 10.478 17 2.016 185.230
0 22.015 -22 1.276 1.846.870 58.966 179.555 63.107 13.691 13.872 64.406 17 2.016 2.265.770
165.662.216
21.935.024
12.905.462
138.796.493
137.169.048
6.147.201
19.052.663
295
SPECIFICATIE GEACTIVEERDE KAPITAALUITGAVEN (2) Omschrijving van de kapitaaluitgaven
Program ma
Aanschafwaarde 31-12-2008 Jaarrek. 2008
Investeringen 2009
Investeringsbijdragen 2.009
1
2
3
Geheel afgeschreven investeringen in 2009 4
- INVESTERINGEN MET MAATSCHAPPELIJK NUT Kapitaallasten direct toegerekend Provinciale wegen Openbaar vervoer Verkeersveiligheid Rijwielpaden Vaarwegen Vaarwegen objectbediening Delftse Schie Aarkanaal Recreatie eigen beheer Lingewerken Totaal maatschappelijk nut
2 2 2 2 2 2 2 2 1 1
Totaal materiële activa
492.485.179 26.045.477 57.876.992 101.615.686 97.309.881 4.136.754 249.579 28.044 11.746.041 4.975 791.498.608
114.948.600 23.041.194 25.436.466 10.851.017 13.290.285 235.645
57.895.999 8.998.659 789.026
188.328.206
68.090.596
13.096.616 275.674 0 2.835.128 2.410.051 0 0 28.044 1.330.752 1.335 19.977.602
952.230.126
199.606.222
68.090.596
26.324.920
406.912
525.000
Financiële vaste activa NV BNG NV NWB Holding IOPW NV Warmtebedrijf NV Ontwikk.mij Het Nieuwe Westland BV GOP Beheer BV BV Exploitatie parkeergarage
7 7 7 7 7 7 7
141.806 4.538 7.200 1.800.000 5.899 20.420 0
Ontwikk.mij Het Nieuwe Westland CV ROM Drechtsteden
7 7
920.033 561.326
3.957
Woningleningen provinciaal personeel PC-thuis Fietsplan Geldleningen verstrekt aan derden Studievoorschotten
8 8 8
140.593 0 1.171
67.064
4
74.206
2
Bijdrage aan activa in eigendom van derden Doorstroming OV Bijdrage activa derden Wegen Bijdrage activa derden Rijwielpaden
Subtotaal
TOTAAL GENERAAL
71.843 5.774.275
72.221
1.710.551 0 0
6.178.270 1.800.000 1.359.167
5.000.000
11.162.019
9.409.280
5.893.241
0
990.868.176
214.114.736
73.983.838
37.563.297
296
750.000
Aanschafwaarde 31-12-2009 (1+2)-(3+4) 5
Cumulatieve afschrijvingen t/m 2008
Afschrijving 2009
6
7
Boekwaarde per 1-1-2009 (1-6) 8
Boekwaarde per 1-1-2010
Rente 2009 4,17%
9
10
Totaal kapitaallasten 2.009 (7+10) 11
536.441.163 39.812.337 82.524.432 109.631.575 107.783.203 4.372.399 249.579 0 10.940.289 3.639 891.758.616
234.962.355 4.679.630 14.942.347 44.987.193 37.251.303 720.372 118.550 27.343 6.986.734 4.610 344.680.437
16.425.349 1.134.668 1.929.233 3.387.189 2.435.555 275.784 6.239 701 293.651 124 25.888.493
257.522.824 21.365.847 42.934.645 56.628.493 60.058.578 3.416.382 131.030 701 4.759.307 364 446.818.171
298.150.075 34.273.714 65.652.852 64.092.320 70.506.396 3.376.243 124.790 -0 4.990.657 240 541.167.287
10.738.990 890.980 1.790.423 2.361.471 2.504.510 142.467 5.464 29 198.468 15 18.632.817
27.164.338 2.025.647 3.719.656 5.748.661 4.940.065 418.250 11.704 730 492.119 139 44.521.311
1.057.420.831
366.615.462
38.793.955
585.614.664
678.336.335
24.780.018
63.573.973
141.806 4.538 7.200 1.800.000 5.899 20.420 0
141.806 4.538 7.200 1.800.000 5.899 20.420 -0
141.806 4.538 7.200 1.800.000 5.899 20.420 -0
5.913 189 300 75.062 246 852 0
5.913 189 300 75.062 246 852 0
916.076 561.326
920.033 561.326
916.076 561.326
38.366 23.408
38.366 23.408
73.529 0 793 5.024.275 74.206
140.593 0 1.171 5.774.275 74.206
73.529 0 793 5.024.275 74.206
5.863 0 49 0 3.094
5.863 0 49 0 3.094
2.888.821 1.800.000 1.359.167
46.582 0 0
57.018 0 0
1.663.969 0 0
2.785.221 1.800.000 1.359.167
69.389 0 0
126.408 0 0
14.678.058
46.582
57.018
11.115.438
14.574.457
222.732
279.751
1.093.435.778
377.651.974
47.627.335
613.216.202
705.719.766
25.690.239
73.317.574
297
298
Bijlage 2. Investerings- en financieringsstaat Stand per
; €7
(bedragen x A . INVESTERINGEN
Vermeerderingen Verminderingen
1-1-2009
2009
2009
Afschrijving
Stand per
2009
31-12-2009
Immateriële vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling activa
16.486.101
5.099.235
0
8.776.361
12.808.974
Investeringen met economisch nut
138.796.486
11.278.016
0
12.905.462
137.169.040
Investeringen met maatschappelijk nut
446.818.168
188.328.207
68.090.596
25.888.493
541.167.285
Deelnemingen
1.979.864
0
0
0
1.979.864
Overige verbonden partijen
1.481.359
0
3.957
0
1.477.402
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
Overige langlopende leningen Overige uitzettingen looptijd ≥ 1 jaar Bijdrage aan activa in eigendom van derden Totaal ( A )
0
0
0
0
0
5.990.247
71.843
889.284
0
5.172.805
1.663.969
9.337.437
5.000.000
57.018
5.944.388
613.216.193
214.114.737
73.983.838 47.627.335
705.719.758
B . FINANCIERINGSMIDDELEN Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve
64.944.982
34.861.264
34.475.361
0
65.330.885
199.223.700
49.381.024
16.552.178
0
232.052.546
367.424.693
58.311.561
28.294.312
0
397.441.942
52.660.447
17.343.995
8.773.558
0
61.230.884
264.282.451
111.700.000
32.921.045
0
343.061.406
0
886.259
0
0
886.259
948.536.274
272.484.104
121.016.454
Overlopende passiva Uitkeringen van overheden met specifiek bestedingsdoel Voorzieningen (exclusief voorzieningen dubieuze debiteuren) Voor geschatte onzekere verplichtingen en verliezen Vaste schulden, rentetypische looptijd van één jaar of langer Binnenlandse banken Overige binnenlandse sectoren Totaal ( B )
Rekeningsaldo (C)
Financieringsoverschot (B + C - A)
0 1.100.003.923
33.861.264
-1.770.689
369.181.344
392.513.477
299
300
Bijlage 3. Middeleninzet reguliere taken Lasten Exploitatie lasten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken
PROGRAMMA 1 110 Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten
29.157
25.201
33.879
34.625
-746
0
0
900
116
784
110 Collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) 110 Apparaatslasten
615
631
1.055
1.042
13
10.451
10.572
11.873
10.748
1.124
607
1.343
1.685
1.199
486
8.925
11.738
7.750
9.680
-1.930
0
0
76
94
-18
19.654
23.192
15.038
13.989
1.049
622
569
538
570
-32
130 Bodembeleid
23.714
35.422
37.620
29.038
8.581
130 Programma Vitaal Platteland
120 Planmatig beheer onderhoud 120 Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/ Boswet/Landschapsverordening 120 Natuurbeheer 120 Verkenning effectief samenwerkende eigenaren natuur- en recreatiegebieden 120 Apparaatslasten 120 Kapitaallasten
13.119
15.204
17.129
30.311
-13.181
130 Programma Groene Hart Zuid-Holland
896
1.164
1.578
1.687
-109
130 Programma biodiversiteit
962
0
0
3
-3
130 Nazorg stortlocaties 130 Bodembeheer 130 Duurzame glastuinbouw 130 Project Deltapoort
454
288
1.208
939
269
2.463
538
613
693
-80
0
14
64
40
24
0
0
0
356
-356
130 Apparaatslasten
11.358
11.202
13.965
13.418
547
140 Uitvoering grijze en blauwe wetgeving
13.519
13.238
14.534
13.192
1.342
140 Energie (mitigatie)
1.154
5.155
2.065
3.234
-1.169
140 Ontwikkelingsplanologie en gebiedsontwikkeling
3.371
2.748
2.953
2.853
100
140 Integraal waterveiligheidsbeleid en overstromingsrisicobeleid
460
147
523
489
34
140 Integraal waterbeleid
640
276
621
728
-106
2.330
1.414
1.887
3.758
-1.872
140 Grondwaterplan 140 Luchtvaart 140 Geluid 140 Uitvoering samenwerkingsovereenkomst 140 Muskusrattenbestrijding 140 Apparaatslasten
115
279
258
21
2.522
2.715
2.715
0
181
271
158
153
6
1.319
1.066
1.355
1.348
7
38.945
38.509
40.412
39.402
1.010
142
110
253
256
-3
187.994
202.649
212.725
216.935
-4.209
140 Kapitaallasten Totaal Reguliere taken programma 1
327 2.608
301
Exploitatie lasten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken
PROGRAMMA 2 210 Concessiebeheer
73.873
86.482
210 Concessieverlening
724
902
210 Toegankelijkheid bushaltes
583
0
210 Invoering OV-chipkaart
1.213
885
210 Beheer CVV
2.686 921 3.471
210 Bevorderen doorstroming OV 210 Apparaatslasten 220 Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur
79.647
77.710
1.937
580
599
-19
1.050
1.050
0
2.114
1.877
236
112
2.720
2.509
211
2.025
7.885
7.783
102
3.525
1.739
1.726
12
22.787
20.847
24.680
30.581
-5.901
220 Programmacoördinatie
2.077
3.012
3.406
2.259
1.147
220 Regievoering en verkeersveiligheid
4.886
1.054
7.188
7.507
-319
116
0
33
-3
35
0
0
0
6
-6
29.134
33.102
27.575
23.129
4.446
220 Samenwerking met andere overheden 220 Verkeersstudies 220 Realisatie infrastructuur 220 Doorstroming op het vaarwegennet
6.406
1.438
7.409
6.340
1.069
16.324
20.628
16.003
24.699
-8.696
251
2.600
450
463
-13
1.052
3.544
500
0
500
220 Apparaatslasten
38.809
43.096
45.566
44.665
902
220 Kapitaallasten
47.538
55.894
52.307
55.525
-3.218
675
805
0
0
0
253.526
279.951
280.852
288.426
-7.574
4.221
16.061
300
254
46
3
130
356
164
192
553
570
159
157
1
1.293
941
470
358
112
0
20
0
0
0
99
250
0
0
0
320 Apparaatslasten
737
1.107
656
627
29
330 Apparaatslasten
302
344
104
103
0
7.207
19.422
2.045
1.663
382
101.343
94.572
95.508
96.165
-657
32.891
25.482
38.293
40.735
-2.443
220 Onderhouden provinciale wegen 220 Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet 220 Fietsroutes en -paden
230 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 2
PROGRAMMA 3 310 Regionaal economisch overleg 310 Detailhandelsbeleid 310 Apparaatslasten 320 Actieprogramma Zuid-Holland onderneemt het 320 Glasvezelverbindingen 320 Verbeteren dienstverlening, deregulering en lastenvermindering
Totaal Reguliere taken programma 3
PROGRAMMA 4 410 Jeugdzorgaanbod 410 Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg 410 Versterken algemeen en preventief jeugdbeleid
5.015
4.949
4.270
4.321
-51
410 Onderwijs
323
351
0
0
0
410 Ondersteuning van het sportbeleid
716
619
0
0
0
0
0
700
709
-9
410 Cliëntenbeleid jeugdzorg
302
Exploitatie lasten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken 410 Apparaatslasten 410 Kapitaallasten 420 Diversiteitsbeleid
1.351
1.498
3.116
2.649
467
4
3
3
3
0
7.174
6.658
0
0
0
420 Telefonische Hulpdiensten
529
529
0
0
0
420 Provinciaal sociaal & cultureel beleid formuleren/bijstellen
442
733
3
0
3
1.400
2.363
127
123
4
12
40
0
0
0
420 RAS-nieuwe stijl
6.614
6.222
0
0
0
420 Eén krachtige zorgvragersorganisatie
2.996
2.856
0
0
0
0
0
5.253
5.029
223
420 Ondersteuningstaak Wmo 420 Wet Ambulancevervoer
420 Zorgvragersbeleid 420 Apparaatslasten
1.144
3.067
2.493
2.010
483
430 Ondersteuning RTV Rijnmond en RTV West
18.919
19.069
20.023
20.008
15
430 Regionale ondersteuning door provinciale instellingen
11.177
11.189
11.515
11.510
5
199
193
0
0
0
1.374
88
0
-190
190
430 Ontwikkeling Provinciale en Regionale Historische Centra
371
448
469
469
0
430 Samenwerkingsprojecten Den Haag en Rotterdam
250
250
75
75
0
430 Ondersteuning strandbibliotheken 430 Beeldende Kunst en Vormgeving
430 Bibliotheekvernieuwing
3.439
0
193
252
-60
430 Uitvoering Wet op de Archeologische Monumentenzorg
275
164
312
271
40
430 Cultuureducatie en cultuurparticipatie
3.264
3.133
2.638
2.536
102
430 Apparaatslasten
2.567
4.796
3.095
3.139
-44
0
0
0
0
0
203.789
189.272
188.083
189.815
-1.732
155
791
543
98
445
1.500
1.555
2.428
2.246
182
1.656
2.346
2.971
2.343
628
1.162
1.174
1.269
1.069
200
220
312
218
89
129
39
0
0
0
0
300
518
0
0
0
430 Kapitaallasten Totaal Reguliere taken programma 4
PROGRAMMA 5 510 Organiseren van projecten 510 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 5
PROGRAMMA 6 610 Samenwerkingsverbanden (w.o. IPO) 610 Beleidscoördinatie & Public Affairs 610 Uitvoering van de Wro en regeling Ruimte voor Ruimte 610 Strategische watercommunicatie 610 Communicatieadvies 610 Leren voor duurzame ontwikkeling 610 Ruimtelijke programma's 610 Onderzoeksagenda ruimte 610 Uitbouwen digitale informatievoorziening 610 Provinciale Planologische Commissie (PPC)
303
106
123
827
848
-21
1.501
1.314
761
569
193
263
302
302
216
86
0
0
44
0
44
101
155
155
106
49
1
0
7
2
5
Exploitatie lasten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken 610 Kabinetszaken
869
466
396
440
-44
610 Kwaliteit van het lokaal bestuur
394
919
537
559
-22
610 Interactieve media
72
118
96
94
3
610 Financieel Toezicht
59
82
123
87
36
610 Internationaal beleid
489
485
537
555
-17
610 Onderzoeken Eenheid Audit en Advies
189
170
170
97
73
1.648
1.778
1.778
1.508
270
17
0
81
106
-25
19.017
19.263
17.741
17.351
390
27
23
23
24
-1
6
400
400
436
-36
15
100
100
15
85
2.420
1.849
1.849
1.724
125
53
1.088
1.812
1.713
99
28.968
30.638
29.227
27.608
1.619
610 Algemene kosten dagelijks bestuur 610 Beleidscoördinatie RO 610 Apparaatslasten 610 Kapitaallasten 620 Beoordelen onderzoeken Randstedelijke Rekenkamer 620 COR beziet jaarlijks onderzoek naar effecten van provinciaal beleid 620 Algemene ondersteuning van PS 620 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 6
PROGRAMMA 7 710 Personele aangelegenheden
4.363
3.580
3.581
3.448
134
710 Overige provinciale baten
10.996
8.000
8.223
4.607
3.616
710 Overige provinciale lasten
3.000
500
2.052
2.052
0
710 Uitoefenen van de treasuryfunctie
4.421
159
719
734
-15
25
-1.995
0
106
-106
799
0
0
301
-301
710 Taakstellingen en reserveringen 710 Voorzieningen 710 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 7
0
2
0
0
0
23.604
10.247
14.575
11.248
3.327
Baten Exploitatie baten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken
PROGRAMMA 1 110 Inzet uitvoeringsgerichte instrumenten
28.413
26.218
33.433
34.234
802
120 Planmatig beheer onderhoud
10.738
10.864
10.222
10.019
-203
71
474
1.051
520
-531
7.203
7.761
4.458
7.529
3.071
92
0
0
34
34
130 Bodembeleid
22.739
34.014
34.092
26.884
-7.208
130 Programma Vitaal Platteland
10.365
8.875
12.461
26.427
13.966
120 Flora- en faunawet/Natuurbeschermingswet/ Boswet/Landschapsverordening 120 Natuurbeheer 120 Apparaatslasten
304
Exploitatie baten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken 130 Programma Groene Hart Zuid-Holland 130 Nazorg stortlocaties 130 Bodembeheer 130 Apparaatslasten 140 Uitvoering grijze en blauwe wetgeving 140 Energie (mitigatie) 140 Ontwikkelingsplanologie en gebiedsontwikkeling 140 Integraal waterbeleid 140 Grondwaterplan 140 Luchtvaart 140 Uitvoering samenwerkingsovereenkomst
0
0
60
60
444
217
217
0
-217
2.231
50
107
-93
-200
760
27
27
37
10
-549
296
296
108
-188
0
88
256
108
-148
47
0
180
144
-36
8
0
64
170
106
2.278
1.855
1.370
1.459
89
64
68
82
38
-43
77
55
55
50
-4
2.598
2.184
2.433
2.654
221
88
0
0
0
0
87.731
93.046
100.803
110.383
9.580
65.580
70.863
70.919
71.049
130
140 Muskusrattenbestrijding 140 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 1
65
PROGRAMMA 2 210 Concessiebeheer 210 Bevorderen doorstroming OV
0
2.000
2.000
1.940
-60
2.101
1.736
1.778
2.380
602
60
0
58
0
-58
982
969
1.093
1.248
155
75
0
33
-13
-46
23.960
22.258
31.133
27.610
-3.523
220 Doorstroming op het vaarwegennet
2
0
0
0
0
220 Onderhouden provinciale wegen
0
0
0
44
44
220 Verkeersveiligheid: duurzaam veilig inrichten wegennet
0
0
0
-57
-57
220 Dagelijks beheer en onderhoud infrastructuur 220 Programmacoördinatie 220 Regievoering en verkeersveiligheid 220 Samenwerking met andere overheden 220 Realisatie infrastructuur
220 Fietsroutes en -paden
289
73
0
0
0
8.795
10.013
12.013
8.338
-3.675
101.844
107.912
119.027
112.539
-6.488
25
37
0
25
25
25
37
0
25
25
410 Jeugdzorgaanbod
97.633
90.922
93.650
94.280
630
410 Plan van aanpak Bureau Jeugdzorg
30.963
24.614
31.879
33.770
1.891
410 Versterken algemeen en preventief jeugdbeleid
0
0
3
-7
-10
410 Onderwijs
0
3
0
0
0
410 Cliëntenbeleid jeugdzorg
0
0
675
673
-2
0
0
52
95
43
51
0
0
-37
-37
220 Apparaatslasten Totaal Reguliere taken programma 2
PROGRAMMA 3 320 Actieprogramma Zuid-Holland onderneemt het Totaal Reguliere taken programma 3
PROGRAMMA 4
420 Zorgvragersbeleid 430 Regionale ondersteuning door provinciale instellingen
305
Exploitatie baten
Rekening 2008
Oorspronkelijke Begroting
Bedragen x € 1.000
Begroting na wijziging
Rekening 2009
Verschil Begroting 2009 na wijziging Rekening 2009
pg Reguliere taken 430 Beeldende Kunst en Vormgeving
1.374
0
0
-190
-190
430 Bibliotheekvernieuwing
3.383
0
0
40
40
430 Cultuureducatie en cultuurparticipatie
1.700
2.137
0
-476
-476
135.104
117.675
126.259
128.147
1.888
11
0
0
0
0
11
0
0
0
0
18
0
0
91
90
0
0
40
65
25
660
460
420
255
-165
Totaal Reguliere taken programma 4
PROGRAMMA 5 510 Organiseren van projecten Totaal Reguliere taken programma 5
PROGRAMMA 6 610 Beleidscoördinatie & Public Affairs 610 Communicatieadvies 610 Leren voor duurzame ontwikkeling 610 Ruimtelijke programma's
51
0
0
39
39
233
0
26
19
-7
610 Kwaliteit van het lokaal bestuur
0
0
18
27
8
610 Financieel Toezicht
0
0
41
41
0
610 Internationaal beleid
2
0
37
46
9
610 Algemene kosten dagelijks bestuur
5
0
0
13
13
76
131
131
0
-131
0
0
0
35
35
610 Kabinetszaken
610 Apparaatslasten 620 Beoordelen onderzoeken Randstedelijke Rekenkamer 620 Algemene ondersteuning van PS Totaal Reguliere taken programma 6
17
0
0
0
0
1.062
591
713
630
-83
PROGRAMMA 7 710 Personele aangelegenheden 710 Overige provinciale baten 710 Uitoefenen van de treasuryfunctie
52
0
0
3
3
165.499
169.267
178.700
182.007
3.307
31.311
22.179
12.229
15.371
3.142
710 Taakstellingen en reserveringen
135
0
0
-14
-14
1.477
0
0
22
22
198.473
191.446
190.929
197.389
6.460
710 Voorzieningen Totaal Reguliere taken programma 7
306
Bijlage 4. Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA) Toelichting Voor het laatst zijn via het Staatsblad 312 van 3 juli 2008 onder andere de Financiële Verhoudingenwet en enkele andere wetten in verband met het stellen van nadere regels over uitkeringen uit de algemene fondsen en over specifieke uitkeringen gewijzigd. Met de wetswijziging is onder andere bepaald dat Single Information en Single Audit (SISA) ook van toepassing is op het verantwoordingsverkeer tussen de medeoverheden. Dit betekent concreet dat gemeenten en gemeenschappelijke regelingen zich over door de provincie verstrekte specifieke uitkeringen (‘doorsluissubsidies’) moeten verantwoorden door middel van de SISA-bijlage in hun Jaarrekening. Dit document is vervolgens de basis om de betreffende subsidie aan de lagere overheden vast te stellen. De weerslag hiervan komt voor het eerst in de provinciale Jaarrekening 2009 tot uiting. De wetswijzigingen waren een voortzetting op het SISA-traject 2006 waarover via het Staatsblad 328 van 28 juli 2006 werd besloten. De Jaarrekening, inclusief accountantscontrole, is de basis voor de verantwoording over specifieke uitkeringen naar het Rijk of de medeoverheden. Er behoeven geen afzonderlijke verantwoordingen en accountantsverklaringen per specifieke uitkering meer te worden opgesteld. Kerndoel is sturen op hoofdlijnen en minder administratieve lasten. Voor veertien specifieke uitkeringen, die de provincie in 2009 heeft ontvangen, is SISA van toepassing. In 2008 waren dat er vijftien. Er is een bijlage bij de Jaarrekening voorgeschreven, waarin de informatie over specifieke uitkeringen moet worden opgenomen. Op basis hiervan kunnen de ministeries of de provincie, waaronder een specifieke uitkering valt, overgaan tot vaststelling van de betreffende specifieke uitkering. Voor de goede orde: in de bijlage wordt verantwoordingsinformatie opgenomen op de wijze zoals voorgeschreven in de specifieke wetgeving. Dit kan betekenen dat de informatie afwijkt ten opzichte van wat op basis van het baten- en lastenstelsel in de Jaarrekening 2009 van de provincie is opgenomen. Eventuele verschillen zijn voor de bestuurlijke verantwoording niet relevant. De verschillen zijn verklaard aan de accountant. De lagere overheden moeten de verantwoordingsinformatie verstrekken aan het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze organisatie oefent controle uit op de verstrekte informatie, die digitaal moet worden verzonden. Opmerkingen Algemeen In het kader van de verantwoording over specifieke uitkeringen 2009 speelt de zogenaamde t+1 problematiek een rol. Op het moment dat de Jaarrekening is opgesteld (eind februari 2010) zijn de gegevens over het jaar 2009 van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en gesubsidieerde instellingen bij de provincie nog niet bekend. Daarom kunnen bepaalde prestaties niet worden vermeld. De zogenaamde t+1 problematiek is door het Interprovinciaal Overleg (IPO) bij de staatssecretaris van BZK aanhangig gemaakt en zal mogelijk vanaf de Jaarrekening 2010 leiden tot het op een en dezelfde wijze verantwoorden van financiële informatie.
307
Van de in de SISA-bijlage opgenomen specifieke uitkeringen vallen de volgende uitkeringen onder het baten- en lastenstelsel: Externe Veiligheid Budgetinvesteringen Ruimtelijke Kwaliteit -
Vervolgsubsidieregeling BANS Klimaatconvenant 2007 Brede Doeluitkering verkeer en vervoer Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving 2005-2008
-
Actieplan Cultuurbereik 2005-2008 Uitkering Marsrouteplannen (Bibliotheken) Doeluitkering jeugdzorg (Bureau Jeugdzorg + Zorgkosten Jeugdzorg)
-
Versterking cultuureducatie in het primair onderwijs 2005-2007 Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Bodemsanering
-
Leren voor duurzame ontwikkeling
De volgende specifieke uitkeringen vallen onder het kasstelsel: -
Investering Stedelijke Vernieuwing Project Mainport Rotterdam
Specifiek Deze volgen de nummering van de SISA-bijlage. 1.
Nr. 20A: De indicator ‘besteed bedrag 2009 ten laste van rijksmiddelen’ is opgebouwd uit onderstaande bedragen. Er wordt een inhaalslag gemaakt door, naast de 3e tranche (1e jaarschijf) ook de 1e en de 2e tranche op te nemen. Deze bevoorschotting was nog niet eerder door middel van SISA verantwoord. 1e tranche (2006) 2e tranche (2007) 3e tranche (1e jaarschijf, 2009) Provincie Zuid-Holland Totaal PZH
12.098.753 11.833.929 15.994.644 10.293 39.937.619
Op basis van subsidieaanvragen zal de provincie Zuid-Holland in het eerste kwartaal van 2010 het restant van de 3e tranche (2e jaarschijf) beschikken. In 2009 heeft de provincie over de rijkssubsidies, inclusief over middelen die zijn of zullen worden ) )C " > doorgeleid naar de RSL-partners, € ingezet voor uitvoering van de provinciale NSL-maatregelen en zijn in mindering gebracht op het totaal door de provincie ingezette eigen middelen. De RSL-partners in Zuid-Holland hebben conform de SISA-systematiek hun bestedingen in de periode 2006 tot en met 2008 aan de provincie Zuid-Holland gerapporteerd. Voor het totaal van deelnemende RSL-gemeenten is onderstaande verantwoord.
308
Besteed bedrag 2006-2008 (ten laste
3.909.522
van rijksmiddelen) door deelnemende RSL-gemeenten Besteed bedrag 2006-2008 ten laste van eigen middelen door deelnemende RSL-gemeenten
5.310.493
Besteed bedrag 2006-2008 uit bijdragen door derden door deelnemende RSLgemeenten
271.522
Besteed bedrag 2006-2008 uit de door medeoverheid ontvangen rente
0
opbrengsten op door het Rijk verstrekte bijdrage NSL door deelnemende RSLgemeenten 2.
3.
Nr. 26A: Van de vijf ingediende projecten in het kader van de BANS-klimaat-vervolgregeling zijn er vier uitgevoerd. Voor één ingediend voorstel, Verkenning combinatie koude- en warmtelevering, bleek binnen de (krappe) BANS-termijn van een jaar, geen geschikt onderzoekbaar project te kunnen worden geïdentificeerd. Nr. 95: Voor de doeluitkering jeugdzorg (Bureau Jeugdzorg + Zorgkosten Jeugdzorg) is op basis van afspraken in IPO-verband voor de prestatiegegevens voor de oude justitietaken het vermelden van 12-maandsgemiddelden opgenomen, die gehanteerd zijn voor de aanvraag van de hardheidsclausule 2008. De in de bijlage opgenomen bedragen betreffen vaststellingen 2008 en de in 2009 verleende subsidies, die nog niet definitief zijn vastgesteld.
Op de volgende pagina's treft u de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA-bijlage) aan.
309
11A
Actieplan Cultuurbereik 2005-2008 (APCB)
Bekostigingsbesluit cultuuruitingen (art. 41 en 45) en Ministeriële Regeling uitkeringen cultuurbereik 2005-2008
Provincies en gemeenten
Het totaal van de ontvangen rijksmiddelen 2005 t/m 2008 die per 31 dec. 2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door provincie over periode t/m 2008) Het totaal van de ontvangen rijksmiddelen 2005 t/m 2008 die per 31 dec. 2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door provincie of gemeente over periode t/m 2008)
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Provincies
Bekostigingsbesluit cultuuruitingen (art. 41 en 45) en Ministeriële Regeling uitkeringen cultuurbereik 2005-2008
Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving 2005-2008 (GBKV)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1) OCW OCW
10A
€
R
€ 396.625
R
Provincies en gemeenten
311
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Beginstand 2009 (9)
€
€
Wet op het Specifiek Cultuurbeleid Bekostigingsbesluit cultuuruitingen
Uitkering Marsrouteplannen (Bibliotheken). Vernieuwingsimpulsmiddelen
R
€
16A
Het totaal van de ontvangen rijksmiddelen 2005 t/m 2007 die per einde schooljaar 2007-2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door provincie resp. gemeente over periode t/m aug. 2008) Besteed bedrag 2009
Provincies en gemeenten
Bekostigingsbesluit cultuuruitingen (art. 41 en 45) en Ministeriële Regeling uitkeringen cultuurbereik 2005-2008
Versterking cultuureducatie in het primair onderwijs 2005-2007 (CPO)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1) OCW OCW
12
R
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Aard Controle (20)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
R
Besteed bedrag 2009 uit eigen middelen
Nee
R
Nee
R
Nee
R
Nee
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12) € 39.937.619
Besteed bedrag 2009 (excl. besteding uit ontvangen rente opbrengsten)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
€
Besteed bedrag 2009 uit bijdragen door derden (niet rijk of medeoverheid) Besteed bedrag 2009 uit de door medeoverheid ontvangen rente opbrengsten op door rijk verstrekte bijdrage NSL
€
312
€
Ontvanger (5) Provincies
Subsidieregeling programmafinanciering lokale luchtkwaliteitsmaatregelen en Besluit milieusubsidies
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1) VROM
20A
€
Besteed bedrag 2009 uit FES €
Correctie besteed bedrag FES voorgaande jaren
313
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
Correctie besteed bedrag Wbb voorgaande jaren
€
Ja
€
Ja
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Besteed bedrag 2009 uit Wbb
Wet bodem- Provincies bescherming en (Wbb), gemeenten Besluit financiële bepalingen bodemsanering en Regeling financiële bepalingen bodemsanering
Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling)
VROM 21A R
R
R
R
Aantal saneringen (inclusief SEB)
Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal bodemonderzoeken (inclusief SEB)
Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal m2 gesaneerd oppervlak (inclusief SEB) 1.171 D1
10.230 D1
3.873.798 D1
Alleen in te vullen na afloop programmaperiode
314
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
VROM
Aantal m3 gesaneerde grond (inclusief SEB)
Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal m3 gesaneerd verontreinigd grondwater (inclusief SEB)
22A Programma externe veiligheid (EV) Subsidieregeling programmafinanciering Externe Veiligheid (EV)-beleid voor andere overheden 2006-2010 Provincies Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Percentage van de verstrekte bijdrage 2009 dat is gebruikt voor het in dienst nemen vast personeel EV 8.269.725 D1
640.878 D1
79,99% Nee
315
D2
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
24A Beleidsregeling subsidies budget investeringen ruimtelijke kwaliteit (BIRK) Provincies en gemeenten
Alleen in te vullen na afloop project Aantal gerealiseerde projecten
Subsidiabele kosten 2009 minus bestedingen 2009 uit opbrengsten exploitatie
Berekende opbrengst boven drempelwaarde ten behoeve van benefit sharing
1 0
Alleen in te vullen na afloop project 316
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
€
Aard Controle (20)
€
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
€
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Beleidsregeling subsidies Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)
VROM
Besteed bedrag 2009 Nee R
Nee R
R
D1
VROM 26A Vervolgsubsidieregeling BANS Klimaatconvenant 2007 Vervolgsubsidieregeling BANS Klimaatconvenant 2007 Provincies en gemeenten Alleen in te vullen na afloop project Bestede subsidiabele uitvoeringskosten 2009 (kolom 12) en besteding eigen middelen 2009 aan plan van aanpak (kolom 14)
317
€
€
0
1
Ja
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
Afspraak (7)
Aantal gerealiseerde kwaliteitsdragers D1
R
Verantwoorden in jaarrekening / SiSa 2010 Investeringsbedrag ISV II in 2009 doorgezet naar / verdeeld over nietrechtstreekse gemeenten €
318
Provincies (rechtstreekse ontvanger)
Investering Wet stedelijke Stedelijke vernieuwing Vernieuwing (ISV) Realisatie (8)
*
toelichting afwijking indien sprake is van nieuwe, gewijzigde of vervallen projecten Eindsaldo ISV (na afloop periode II) Ja
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
4
WWI 50D 5 Totaal aantal geplande projecten (volgens plan van aanpak) en totaal afgeronde projecten (realisatie) tot en met 2009 D1
R
R
Terugbetaling door derden vanuit BDUbijdrage verstrekte middelen Totaal besteed bedrag 2009
Toegerekende rente 2009
€
319
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
€ 3.124.139
€
€
332.971
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
€
Ontvangen BDU-bijdrage VenW
Eindsaldo/-reservering 2008
Provincies en stadsregio's (Wgr+)
Wet BDU Verkeer en Vervoer (art. 10)
Brede doeluitkering verkeer en vervoer
VenW 59A Ja R
Ja R
Ja R
Ja R
Ja R
Per individuele besteding van meer dan 20% één regel invullen 1 DAV concessie Arriva €
320
Eindsaldo/-reservering 2009
Correctie over besteed bedrag 2008 0
€
899.578
Ja R
Ja R
Individuele bestedingen 2009 die meer dan 20% van de totaal ontvangen BDU bedragen
R
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
Cofinanciering eigen middelen 2008 t/m 2009
Bijdrage derden 2008 t/m 2009 €
321
Besteed bedrag 2008 t/m 2009
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
€
€
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
€
Provincies
Beschikking o.b.v. Programma Leren voor duurzame ontwikkeling 2008-2011
Leren voor duurzame ontwikkeling (LvDO)
69
LNV
2 DB/LR/MH concessie Connexxion R
R
R
R
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Aard Controle (20)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Nee
R
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1) LNV JenG
70A
Deelproject 750 hectare natuur- en recreatiege bied (Project Mainportontwikkeling Rotterdam)
95
Doeluitkering jeugdzorg (Bureau Jeugdzorg + Zorgkosten Jeugdzorg)
Uitwerkingsovereenkomst tussen het Rijk en de provincie ZuidHolland, de gemeente Rotterdam en de stadsregio Rotterdam Wet op de jeugdzorg (art. 37) en Regeling bekostiging jeugdzorg
Provincie Zuid-Holland
Besteed bedrag 2009
€ 4.297.056
Provincies en stadsregio’s (Wgr+)
Aantal Onder toezichtstelling (OTS), 1 jaar 2008
488
D1
Aantal OTS 2008, overig
885
D1
322
Aantal voorlopige voogdij 2008 5 D1
Aantal voogdij 2008 205 D1
Aantal jeugdreclassering 2008 509 D1
Aantal samenloop 2008 65 D1
Aantal Individuele Traject Begeleiding 2008 (ITB), harde kern 95 D1
323
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
Besteed bedrag 2009 aan stichting die een bureau jeugdzorg in stand houdt deel justitietaken Besteed bedrag 2009 aan stichting, die een bureau jeugdzorg in stand houdt deel taken bureau jeugdzorg en subsidie bureau jeugdzorg 324
Ja
Ja
€
€
Aantal ITB 2008, Criem 79 D1
Aantal scholing- en trainingsprogramma's (STP) 2008 0 D1
R
R
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
* Eén project bleek geen geschikt onderzoekbaar project. Zie toelichting op de SISA-bijlage.
325
€
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
Ja
Aard Controle (20)
Eindverantwoording Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk (15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)
€
Aantal aanmeldingen 2009 aan het LBIO door bureau jeugdzorg Aantal afmeldingen 2009 aan het LBIO door bureau jeugdzorg Omvang egalisatiereserve jeugdzorg per 31 dec. 2009
Besteed bedrag 2009 aan zorgaanbod R
0 D2
0 D2
R
326
Bijlage 5. Accountantsverklaring
328
Bijlage 6. Overzicht portefeuillehouders per productgroep Programma/productgroep
Verantwoordelijk gedeputeerde
Programma 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving 110 120
Versterking vitale stedelijke netwerken Govert Veldhuijzen Ontwikkelen en duurzaam beheren van recreatie- en natuurgebieden Joop Evertse
130 140
Verbetering van de kwaliteit van het landschap Duurzaamheid in de leefomgeving
Joop Evertse / Govert Veldhuijzen Erik van Heijningen / Lenie Dwarshuis / Joop Evertse
Programma 2 Integrale bereikbaarheid 210
Intensiveren van openbaar vervoer
Asje van Dijk
220 230
Optimaliseren van weg-, vaarweg- en fietsinfrastructuur Realiseren van ketenmobiliteit
Asje van Dijk Asje van Dijk
Programma 3 Een concurrerende, innovatieve en duurzame economie 310
Versterken van (boven)regionale economische ontwikkeling
Asje van Dijk
320 330
Ontwikkeling van kenniseconomie en sterke clusters Opleiden van (toekomstige) beroepsbevolking
Asje van Dijk Asje van Dijk
Programma 4 Maatschappelijke participatie 410 420
Realiseren van zorg voor jongeren Een goed en op de vraag afgestemd zorgaanbod en bijbehorende
Tonny van de Vondervoort Tonny van de Vondervoort
430
sociale infrastructuur Versterken van culturele kwaliteit
Martin Engelshoven-Huls
Programma 5 Integrale ruimtelijke projecten 510
Stimuleren (boven)regionale gebiedsontwikkeling
Asje van Dijk / Lenie Dwarshuis / Tonny van de Vondervoort / Martin Engelshoven-Huls / Joop Evertse
Programma 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur 610
620
Daadkrachtige en uitvoeringsgerichte provincie
Jan Franssen / Erik van Heijningen/ Martin Engelshoven-Huls / Lenie Dwarshuis / Tonny van de Vondervoort / Jan Franssen
Provinciale Staten en Griffie Programma 7 Middelen
710
Middelen
Erik van Heijningen
329
330
Bijlage 7. Wettelijke en provinciale kaders Programma 1 Gezonde, veilige en aantrekkelijke leefomgeving Belangrijkste wettelijk kader Nationaal bestuursakkoord water Beleidslijn Ruimte voor de Rivier 2006 PKB III - Ruimte voor de Rivier 2006 Europese Kaderrichtlijn Water Wet op de waterkering Waterschapswet Waterstaatswet 1900 Wet ruimtelijke ordening Besluit ruimtelijke ordening Grondexploitatiewet Wet Gemeenschappelijke Regeling Woningwet
Huisvestingswet Wet stedelijke vernieuwing Wet inrichting landelijk gebied
Regeling inrichting landelijk gebied Wet agrarisch grondverkeer Natuurbeschermingswet
Wet Milieubeheer Wet geluidhinder Activiteitenbesluit (Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer)
Vuurwerkbesluit Ontgrondingenwet Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz) Grondwaterwet Besluit risico’s en zware ongevallen ‘99 (BRZO) Wet bodembescherming Flora- en Faunawet Boswet Besluit kwaliteitseisen handhaving milieubeheer Besluit bodemkwaliteit Oplosmiddelenbesluit Natuurschoonwet Landinrichtingswet Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Waterwet Wet luchtvaart
Belangrijkste provinciale kader
Algemene Subsidieverordening provincie Zuid-Holland (Asv) Subsidieregeling agrarisch natuurbeheer Zuid-Holland Subsidieregeling natuurbeheer Zuid-Holland
331
Subsidieregeling landelijk gebied Zuid-Holland Subsidieregeling dijkversterkingsprojecten en beheer en onderhoud primaire waterkeringen Beleidsplan Groen, Water en Milieu (BGWM) 2007-2010 provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007-2013 (pMJP) Bestuursovereenkomst ILG-LNV 2007-2013 Prestatieovereenkomst PZH-Dienst Landelijk Gebied Handelingskader Grond 2007-2013 Verkavelingsregeling Zuid-Holland 2007-2013 Beleidsvisie Recreatie 2000+, februari 1999 Beleidsplan uitvoering Flora- en faunawet, januari 2003 Landschapsverordening Verordening bescherming landschap en natuur Zuid-Holland Distelverordening Verordening ophokplicht postduiven Verordening vrijstellingen Flora- en faunawet Verordening leefbaarheid kleine kernen Verordening waterbeheer Zuid-Holland Verordening waterkeringen West-Nederland Wet droogmakerijen en indijkingen Heffingsverordening grondwaterbeheer Zuid-Holland Provinciale Milieuverordening Ontgrondingenverordening Heffingsverordening ontgrondingen Verordening fonds bestuursrechtelijke handhaving milieuregelgeving Verordening provinciaal fonds nazorg gesloten stortplaatsen Zuid-Holland Verordening fonds afvalstoffen Verordening fonds sanering industrielawaai Bestuursrapportage verbeterprogramma vergunningverlening en handhaving bedrijfsgebonden milieutaken 2001-2004 en visie en inzet 2005-2008, juni 2005 (GS) Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRSV) Lozingenbesluit bodembescherming Brijnbeleid Zuid-Holland Faunabeheerplan Zuid-Holland Beheersgebiedplan fourageergebieden Streekplannen Nota Regels voor Ruimte Integrale Ruimtelijke Projecten, projectmatig inzicht en sturing De Verordening Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing De Verordening VINEX/VINAC Drechtsteden en Leidse Regio Verordening locatiegebonden subsidies 2005-2010 Drechtsteden en Holland Rijnland IVZ en de woonvisie, geven programmatisch en kwalitatief richting Verstedelijkingsstrategie Zuidvleugel Provinciale Woonvisie 2005-2014 'Samenhang en samenspel' Handreiking aanwijzingsbevoegdheden handhavingsstructuur milieu van Gedeputeerde Staten en de Ministers van VROM en van VenW, door GS van Zuid-Holland op 7 maart 2006 vastgesteld als beleidskader ex artikelen 4:81-4:84 van de Algemene wet bestuursrecht Nota Handhaving 2005-2008 Samenwerkingsovereenkomst Milieuwethandhaving 2006 Beleidsnota Rioleringsbeleid in het buitengebied, september 1998 Grondwaterbeheersplan, maart 2001
332
Beleidsagenda voor de kust/procesplan aanpak zwakke schakels kust, 2003 Nota Uitwerking Peilbeheer, 1998 Integrale ontwikkelingsperspectief voor de Zuid-Hollandsche Kust 2005 Vierde Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4)
Beleidsnota Gezamenlijk Bodemsaneringsbeleid, oktober 2003 Waterverordening Zuid-Holland
Programma 2 Integrale bereikbaarheid Belangrijkste wettelijk kader De Planwet verkeer en vervoer en in uitwerking de Nota Mobiliteit Wet infrastructuurfonds Wegenwet Provinciewet Scheepvaartverkeerswet Verenwet Binnenvaartpolitiereglement Wet en besluit Brede Doeluitkering verkeer en vervoer (BDU) Wet en besluit Personenvervoer 2000 Wet ruimtelijke ordening Besluit ruimtelijke ordening Uitvoeringsregeling Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer vastgesteld 27 juni 2006, gewijzigd bij besluit van 12 december 2006, gewijzigd bij besluit van 30 augustus 2007, gewijzigd bij besluit van 18 september 2007 en gewijzigd bij besluit van 25 augustus 2009 Belangrijkste provinciaal kader Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan (PVVP) Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur 2008-2022 (MPI) Goederenvervoerbeleidsplan Goederenvervoer in de praktijk 2007-2010 Bestedingsplan BDU 2009 Gebiedsprofielen Algemene Subsidieverordening provincie Zuid-Holland (Asv) Subsidieregeling Fietsprojecten in Zuid-Holland Subsidieregeling Kwaliteitsbevordering Openbaar Vervoer Fietsplan 2008-2011 Wegenverordening Zuid-Holland, 1997 Vaarwegenverordening Zuid-Holland Nota Groenbeheer, februari 2002 Nota Baggerbeleid II, maart 1995 Precarioverordening Zuid-Holland, december 2002 Nota Gladheidbestrijding op weg naar 2000, september 1997 Nota Objectbediening Zuid-Holland, april 2000 Nota IJsbestrijding, september 1999 Nota Kapitaalgoederen, december 2004 Nota Sturen op kwaliteit, GS vastgesteld maart 2005 Ontwerp beheerplan Wegen 2008-2012, GS vastgesteld februari 2006 Ontwerp beheerplan Vaarwegen 2008-2012, GS vastgesteld februari 2006
333
Nota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart 2006, GS vastgesteld juni 2006 Nota Operationalisering openbaar vervoer provincie Zuid-Holland 2007-2020, vastgesteld 12 december 2006 Basisvoorzieningenniveau openbaar vervoer, VV in relatie tot stads- en streekvervoer (juli 2006) Aanbestedingsreglement Openbaar-Vervoer-Concessies Beheerplan Vaarwegen 2006-2010 Wrakkenwet
Programma 3 Concurrerende, innovatieve en duurzame economie Belangrijkste wettelijk kader
Vernieuwde Toeristische Agenda (vanuit ministerie EZ) Wet ruimtelijke ordening Pieken in de Delta EFRO Afgeleide van de Wet ruimtelijke ordening, gerelateerd aan de planologische aspecten van bedrijventerreinen en met betrekking tot detailhandel en leisure
Belangrijkste provinciaal kader
Provinciaal Economische Visie 2007-2011, december 2006 Visie Greenports Zuid-Holland, december 2006 Actieprogramma Ruimte voor Economie, oktober 2007 Actieprogramma Economische Clusters, mei 2008 Operationeel Beleidsprogramma Arbeidsmarkt & Onderwijs, juni 2008 Actieprogramma Greenports, april 2008 Provinciale structuurvisie Detailhandel, juni 2006 Cultuurnotaplan 2005-2008, mei 2005 Agenda Vrijetijdsbeleid 2006-2010, mei 2005 Uitvoeringsprogramma Agende Vrijetijd 2008-2010, april 2008 Integraal Ontwikkelingsperspectief Kust, najaar 2005 Algemene Subsidieverordening provincie Zuid-Holland (Asv) Subsidieregeling arbeidsmarkt en onderwijs Zuid-Holland Subsidieregeling herstructurering/ontwikkeling en planvorming bedrijventerreinen Zuid-Holland Subsidieregeling clusterprojecten Zuid-Holland Subsidieregeling cofinanciering Pieken in de Delta Zuidvleugel Subsidieregeling vrije tijd Zuid-Holland Tijdelijke verordening stimulering Voordelta + beleidsregel
Programma 4 Maatschappelijke participatie Belangrijkste wettelijk kader
Mediawet 2008 Monumentenwet en Wet op de Archeologische Monumentenzorg Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten Cultuurnota 2009-2012 Cultuurconvenant OCW-Landsdeel West Programma fonds cultuur participatie
334
Koepelconvenant bibliotheken Wet op de jeugdzorg Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet ambulancevervoer Telefonische hulpdiensten (THD) VWS/IPO-convenant Regionale Patiënten/Consumenten Platforms Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) Wet op de expertisecentra (WEC) Wet op het primair Onderwijs (WPO) Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB)
Belangrijkste provinciaal kader
Algemene Subsidieverordening provincie Zuid-Holland (Asv) Cultuurplan 2009-2012 PNS/Besluit PS Maatschappelijke participatie Subsidieregeling jeugdzorg Zuid-Holland Subsidieregeling Maatschappelijke participatie Subsidieregeling Themajaar Cultuur 2009 Subsidieregeling Molens Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland, september 2006 Programma fonds participatie Percentageregeling publieke kunstprojecten, februari 2003 Agenda Vrije Tijd 2006-2010, speerpunt Cultuur Beleidskader archeologie, eind 2006 Marsrouteplan bibliotheekvernieuwing 2007 (oktober 2006) Beleidsnota Van (Streek)archief naar Regionaal Historisch Centrum, maart 2002 Convenanten onderwijs-arbeidsmarkt (met de drie Regionale Platforms Arbeidsmarktbeleid: Rijn Gouwe, Haaglanden en Rijnmond) Regionale arrangementen beroepsonderwijs: regio Haaglanden, Zuid-Holland Zuid, Voorne-Putten Roozenburg, Duin- en Bollenstreek en Albrandswaard Uitwerkingsnotitie Sociale veiligheid, aanpak jeugdcriminaliteit, juni 2004 Ruimte voor jongeren, Provinciaal beleidskader jeugd 2009-2012 Nota Versterking keten onderwijsjeugdzorg, april 2005 Uitvoeringsprogramma jeugd 2009, december 2009 Voortgangsrapportage Zorg voor thuisloze jongeren in Zuid-Holland, maart 2006 Kwaliteitsrapportage jeugdzorg, wachtlijsten 31-12-2005, aanpak bureaucratie, maart 2006 Aanpak wachtlijsten jeugdzorg, provincie Zuid-Holland inclusief landelijk werkende residentiële voorzieningen
Programma 6 Daadkrachtig en slagvaardig bestuur Belangrijkste wettelijk kader Provinciewet Wet dualisering provinciebestuur Wet algemene regels herindeling (Arhi) Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Wet gemeenschappelijke regeling plus (Wgr-plus) Wet openbaarheid van bestuur
335
Regeringsstandpunt Toekomst Overheidscommunicatie Gemeentewet Algemene wet bestuursrecht (Awb) Wet nationale ombudsman Kieswet Algemene bijstandswet Belemmeringenwet Privaatrecht Pachtwet Burgerlijk Wetboek Wet op de strandvonderij Wet op de lijkbezorging Drank- en Horecawet Wet financiering decentrale overheden Besluit financiële verhoudingen Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten Rechtspositiebesluit burgemeesters 1994 Rechtspositiebesluit wethouders Rechtspositiebesluit raads- en commissieleden Archiefwet 1995 Archiefbesluit (AB) Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens Ambtsinstructie Commissaris van de Koningin Wet rampen en zware ongevallen Brandweerwet 1985 Politiewet 1993 Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Besluit kwaliteitscriteria planvorming rampenbestrijding Wet Veiligheidsregio's (voorstel) Wet Dwangsom
Belangrijkste provinciaal kader Nota ‘Grensverkennend en grensverleggend?’ Strategische EU-Randstadagenda Gedeputeerde Staten 2007-2011 Ontwikkelingen en ambities bestuurlijke organisatie op lokaal niveau in Zuid-Holland 2003-2006 Procedureregeling grote projecten Reglement van de bezwarencommissie-Awb, januari 2004 Verordening behandeling administratieve geschillen Zuid-Holland, december 1999 Beleidskader deelnemingen Beleidskader financieel toezicht Archiefverordening provincie Zuid-Holland, oktober 2007 Nota Transparant Veiligheidsbeleid 2005-2007 Veiligheidsagenda 2006 Provinciaal Ruimtelijke Structuurvisie (PRSV) Streekplannen Nota Regels voor Ruimte Financiële verordening, oktober 2007 Controleverordening provincie Zuid-Holland, november 2003 Verordening opcenten, april 2008 Legesverordening Zuid-Holland, november 2007 Regeling Document- en archiefbeheer Zuid-Holland, oktober 2007
336
Inspraakverordening, maart 1995 Verordening Recht van initiatief Zuid-Holland, juni 2007 Reglement van de bezwarencommissie rechtspositie provinciaal personeel 2004 Organisatieregeling provincie Zuid-Holland, december 2006 Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling Provincies, juli 2007
337
338
Bijlage 8. Kerngegevens provincie Zuid-Holland
Sociale infrastructuur Aantal inwoners
2007
2008
2009
3.455.097
3.461.435
3.481.558
•
Mannen
1.701.319
1.704.710
1.716.204
•
Vrouwen
1.753.778
1.756.725
1.765.354
0 tot 5 jaar (%)
6,0
5,8
5,8
5 tot 15 jaar (%)
12,0
11,9
11,9
15 tot 25 jaar (%)
12,4
12,5
12,6
25 tot 45 jaar (%)
29,2
28,7
28,3
45 tot 65 jaar (%)
26,2
26,6
26,9
65 jaar en ouder (%)
14,3
14,4
14,6
1.554.885
1.562.536
1.578.504
2,20
2,19
2,18
Kwartaal 1
42.070
33.045
32.090
Kwartaal 2
38.720
31.095
36.975
Kwartaal 3
35.790
29.310
41.705
Kwartaal 4
34.325
29.185
46.285
3.418,50
3.418,50
3.418,50
2.814,69
2.814,69
2.810,23
603,82
603,82
608,27
77
77
76
2.681
2.680
2.679
1.530.254
1.540.715
1.552.666
11.816
11.873
12.207
203.000
217.000
224.000
544
547
553
15.885
15.962
16.103
694
703
704
1.384.971
1.411.515
1.433.158
401
408
412
5787
5245
n.n.b.
100
84
n.n.b.
1420
1510
n.n.b.
Aantal huishoudens Aantal personen per huishouden Gem. aantal verstrekte WW-uitkeringen
Fysieke infrastructuur Oppervlakte provincie in km •
Land
•
Water
2
Aantal gemeenten Omgevingsadressen dichtheid 2
(aantal adressen per km ) Aantal woningen Aantal recreatiewoningen Gemiddelde WOZ waarde woningen (excl. recreatiewoningen) 2
Woningdichtheid (aantal woningen per km ) Lengte wegen, totaal Waarvan: provinciale wegen Aantal personenauto's Aantal personenauto's per 1000 inwoners Verkeersslachtoffers * Verkeersdoden * Verkeersziekenhuisgewonden *
Bron: CBS * Bron: door de politie geregistreerde cijfers
339
Interne organisatie Aantal PS-leden
55
Waarvan: CDA
13
VVD
11
PvdA
10
SP
8
CU/SGP
6
Groen Links
3
Partij voor de Dieren
1
Leefbaar Zuid-Holland
1
D66
1
OFT
1
Aantal GS leden
7
340
Bijlage 9. Afkortingenlijst
A&O
Arbeidsmarkt en Onderwijs
ABP
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
AMK
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling
ASK
Aankoop Strategiekader
Asv
Algemene Subsidieverordening Zuid-Holland
BANS
Bestuursakkoord Nieuwe Stijl
BBP
Bruto Binnenlands Product
BBV
Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten
BDU
Brede doeluitkering
BLS
Besluit Locatiegebonden subsidies
BNG
Bank Nederlandse Gemeenten
BO
Bestuursovereenkomst
BOR
Bereikbaarheidsoffensief Randstad
BVO
Bruto vloeroppervlak
BZK
(ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
CBS
Centraal Bureau voor de Statistiek
CdK
Commissaris der Koningen
CHS
Cultuur-Historische kaart
COR
Commissie voor Onderzoek van de Rekening
CPB
Centraal Planbureau
CPO
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
CVV
Collectief Vraagafhankelijk Vervoer
DAV
Drechtsteden-Alblasserwaard-Vijfheerenlanden
DBI
Dienst Beheer Infrastructuur
DCMR
Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond
DGWM
Directie Groen, Water en Milieu
DLB
Directie Leefomgeving en Bestuur
DLG
Dienst Landelijk Gebied
DMB
Directie Maatschappij en Bestuur
DO
Definitief ontwerp
DPM
Duurzame productiemiddelen
DRIP
Dynamisch Route-informatiepaneel
DRIS
Dynamische reisinformatie
DRM
Directie Ruimte en Mobiliteit
DVM
Dynamisch Verkeersmanagement
EEV
Enhanced Environmentally friendly Vehicle
EFRO
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
EHS
Ecologische Hoofdstructuur
EMU
Economische en Monetaire Unie
EV
Externe Veiligheid
EZ
(ministerie van) Economische Zaken
341
FD
Facilitaire Dienst
FES
Fonds Economische Structuurversterking
Fido
Financiering Decentrale Overheden
FZ
Facilitaire Zaken
GDU
Gebundelde Doeluitkering
GGOR
Gewenst Grondwater- en Oppervlaktewaterregime
GOP
Glastuinbouwontwikkelingsmaatschappij Overbuurtsche Polder
GR
Gemeenschappelijke Regeling
GS
(college van) Gedeputeerde Staten
GZH
Groenservice Zuid-Holland
HMC
Hogere Milieu Categorie
HNP
Huis der Nederlandse Provincies
HOV
Hoogwaardig openbaar vervoer
HWN-OWN
Hoofdwegennet - Onderliggend wegennet
IKAP
Individuele keuzemogelijkheden ArbeidsvoorwaardenPakket
ILG
Investeringsbudget Landelijk Gebied
Interreg
Interregionale samenwerking
IODS
Integrale ontwikkeling Delft-Schiedam
IOPW
Integraal Ontwikkelingsplan Westland
IPO
Interprovinciaal overleg
IRP
Integraal Ruimtelijk Project
ISV
Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
IWA
Investeringen, waarderingen en afschrijvingen
KA
Kennisalliantie
KADO
Kader afweging duurzame ontwikkeling
KMR
Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam
KRW
Kaderrichtlijn Water
LNV
(ministerie van) Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
LTO
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland
MER
Milieueffectrapportage
MIRT
Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport
MKBA
Maatschappelijke kosten-batenanalyse
MKE
(commissie) Mobiliteit, Kennis en Economie
MOM
Stichting Mobiliteit op Maat
MON
Mobiliteitsonderzoek Nederland
MPI
Meerjarenprogramma Investeringen Provinciale Infrastructuur
MRB
Motorrijtuigenbelasting
MUP
Meerjaren Uitvoeringsprogramma
NSL
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
NWB
Nederlandse Waterschapsbank
342
4 O’s
Onderwijs, onderzoek, ondernemers, overheid
OC&W
(ministerie van) Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
OLO
Omgevings Loket Online
ONW
Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe Westland
OP West
Operationeel programma West
ORZ
Oude Rijnzone
OSK
Ontwikkelingsstrategiekader
OTA
Overslag Terminal Alphen
OV
Openbaar vervoer
OVP
Overlopende passiva
OvT
Organisatie van de Toekomst
P&P
Afdeling Programma’s en Projecten
P+R
Parkeren en Reizen
P4
Provincies Flevoland, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland
PAK
Polycyclische aromatische koolwaterstoffen
PAL
Provinciaal Actieprogramma Lucht
pMJP
Provinciaal meerjarenprogramma
PMR
Project Mainportontwikkeling Rotterdam
PNS
Provincie Nieuwe Stijl
POP
Platteland Ontwikkelings Programma
POW
Personenvervoer over water
PPC
Provinciale Planologische Commissie
PPS
Publiek-private samenwerking
PRG
Provinciale Recreatiegebieden
Proav
Provinciaal Afvalverwijderingsbedrijf
PS
(college van) Provinciale Staten
PSV
Provinciale Structuurvisie
PVVP
Provinciaal Verkeer- en Vervoersplan
PZH
Provincie Zuid-Holland
R&D
Research & Development
RAS
Regionale Agenda’s Samenleving
RED
Regionaal economisch overleg
REO
Regionaal Economisch Overleg
RGL
RijnGouwelijn
RI
Realisatie Infrastructuur
RIS
Regionaal Informatiesysteem Samenleving
RO
Ruimtelijke ordening
RodS
Recreatie om de Stad
ROM-D
Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden
ROP
Renteomslagpercentage
ROV
Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid
ROZ
Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas
RPA
Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid
RSL
Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
RU
Randstad Urgent
RUD
Regionale Uitvoeringsdienst
343
RWS
Rijkswaterstaat
RZG
Rotterdam Zoetermeer Gouda
SISA
Single Information Single Audit
SLMA
Stichting Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
SLOK
Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven
SPH
Science Port Holland
Stowa
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer
TBM
Terrein Beheer Model
Tipp
Tender Investerings Programma Provincies
TUM
Toekomstige Uitvoering Milieutaken
UHB
Uitvoering Herstructurering Bedrijventerreinen
V&W
(ministerie van) Verkeer en Waterstaat
VNG
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VRI
Verkeers Regel Installaties
VROM
(ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Wabo
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
Wbb
Wet bodembescherming
WFIA
West-Holland Foreign Investment Agency
Wgr
Wet gemeenschappelijke regelingen
Wmo
Wet maatschappelijke ondersteuning
Wro
Wet ruimtelijke ordening
WSDV
Wet op de Stads- en Dorpsvernieuwing
ZHBT
Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme
344