Leerproblemen in het VO Dag 1 Elzemiek van der Bom MSc. Orthopedagoog NVO
[email protected]
Doel van de cursus • Kennis van het ‘stoplichtmodel’/HGW voor het signaleren en identificeren van zorgleerlingen • Kennis over dyslexie in het VO • In staat zijn ouders en leraren adequaat te adviseren bij de aanpak van leerlingen met leerproblemen in het VO
Programma Dag 1 - HGW werken/‘stoplichtmodel’/’piramidemodel’ - Introductie stappenplan zorgleerlingen SWV - Wat is dyslexie? - Praktische uitwerking Dag 2 - Stappenplan zorgleerlingen SWV - Praktische uitwerking Dag 3 - Advisering theorie en praktijk
1
Schrijf op… 3 taken die je het meest tegenkomt in je werk 2 taken waar je meer over zou willen leren en weten 1 moeilijke situatie die je het afgelopen jaar bent tegengekomen en graag zou willen delen
HGW
Handelingsgericht werken http://vimeo.com/25233400
• Overzicht • Wat is er aan de hand?
• Inzicht • Hoe komt dat?
• Uitzicht • Hoe lossen we het op?
2
Signaleren van zorgleerlingen
Stappenplan SWV Als de leerling vastloopt… 1. Maak een OPP (Ouders, school, BPO-er) • Spreekuur Loket 3. Formuleren vraagstelling 4. Doorsturen gegevens naar onderzoeksbureau 5. Inplannen onderzoek 6. Onderzoek wordt uigevoerd 7. Onderzoek wordt teruggekoppeld 8. Resultaten verwerken in OPP
3
Fase groen - Signaleren • Een gemiddelde ontwikkeling zonder bijzonderheden • Geen extra begeleiding of monitoring nodig.
Fase geel- intakefase • Het gaat niet als vanzelf op school. De leerling laat bijvoorbeeld: – Onvoldoendes zien bij vakken – Signalen emotionele of sociale problemen
We gaan aan de slag! Stap 1
Maak een OPP
• De signaleringsfase heeft laten zien dat de ll. niet als vanzelf meegaat op school. • Actie is nodig – wat zou er kunnen spelen? – – – –
Een gesprek met de leerling/ouders? Het dossier bekijken van de leerling? Navraag bij andere docenten? Extra informatie nodig via RT?
4
Fase oranje - strategiefase • De problemen zijn hardnekkig • De zorgen zijn zo groot, dat er gedacht wordt aan het inschakelen van externe hulp.
We gaan verder! Stap 2
Spreekuur Loket SWV
• Misschien moet deze leerling apart worden begeleid, bijvoorbeeld via een huiswerkbegeleiding of een RT’er buiten school? • Of is er onderzoek nodig? • Lever een volledig OPP aan – het loket kan adviseren
Bedenk voor jezelf… 3 dingen waar je meteen mee aan de slag wilt 2 vragen die je nog hebt 1 knelpunt dat je ziet
5
Dyslexie! • What is dyslexia? – Kelli Sandman-Hurley https://www.youtube.com/watch?v=zafiGBrF kRM
Dus… • Specifieke lees- en spellingsstoornis • Neurobiologische basis • Veroorzaakt door cognitieve verwerkingsstoornis • geven ernstige problemen met lezen en spellen van woorden • Waardoor de normale ontwikkeling wordt beperkt
Dyslexie wordt gekenmerkt door… • Een hardnekkig probleem met aanleren en/of vlot toepassen • Van lezen en/of spellen op woorrdniveau
SDN, 2008
6
Een neurobiologische basis • Probleem in de hersenen met verwerking van taalklanken • Erfelijk bepaald • Dyslexie heb je je hele leven
De kern is… • Ernstige en hardnekkige problemen met lezen en/of spellen • Problemen nemen toe als de taal complexer wordt maar ook wanneer er meerdere talen tegelijk worden gevraagd • Vaak problemen met werkgeheugen • Vaak emotionele problemen als gevolg
Specifiek voor VO • Moeite met lezen en/of spellen op woordniveau in het Nederlands en de moderne vreemde talen • Moeite met snel en accuraat decoderen van teksten bij alle vakken • Moeite met snel en accuraat spellen bij functioneel schrijven bij alle vakken
7
En daardoor moeite met… • Ontdekken van systematische patronen in taal • Lezen en onthouden/opnemen tegelijk • Koppelingen tussen gesproken en geschreven woord • Onthouden van geschreven woord
Hoe zit dat met achterstand en hardnekkigheid? • De beheersing van het lees- en/of spellingniveau (accuratesse en/of vlotheid) ligt significant onder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en aanleg/capaciteiten, gevraagd zou kunnen worden • Het gaat niet over, ondanks voldoende oefening
Deel 2 #youknowadyslexic https://www.youtube.com/watch?v=Vf3 DK8_iknQ
8
Casus Hannah (1) - meisje, 13 jaar oud - 2 havo - Werkt hard, maar schoolprestaties vallen tegen - Er wordt gedacht aan afstromen - Groeit op in een gezin met 2 kinderen - Broer in 4 VWO
Hannah (2) In een gesprek met ouders en de mentor komt naar voren: - Vrolijke, sociale meid met vrienden. Ze houdt van sporten (tennis). - BAO vlot doorlopen - CITO 542 - ‘ was een doorzetter, geinteresseerd, stelt vragen’. - Maakt ongeveer 1,5 uur per dag huiswerk - Dyslexie komt voor in de familie Ouders vragen zich af: - Waar komen de problemen vandaan? - Is het misschien dyslexie?
Hannah (3) extra info In november deed school al een dyslexiescreening in alle klassen: - Zinnendictee C2 - Stilleestoets C1 - Cijfers voor Duits, Engels, Wiskunde en Biologie zijn onvoldoende
9
Hannah (4) Uit het gesprek blijkt dat Hannah graag voldoendes wil halen. Ze is erg emotioneel Op de CITO in groep 8 werd een verschil gezien tussen Begrijpend lezen en rekenen (II / I) en spelling en AVI (IV)
Hannah (5) Resultaten aanvullend onderzoek: Klepel Brus AVI 9
ss 6 (norm 16jr. C2) ss 5 E-niveau en weinig fouten
Gaan we Hannah aanmelden voor onderzoek?
Gericht op je eigen casuistiek • Welke informatie heb je al? • Kun je op basis van deze informatie een indeling maken in groen, oranje, rood? • Welke informatie heb je nog nodig? • Wat zou je volgende stap kunnen zijn?
10
Vragen staat vrij!
[email protected] Het Testkabinet Burgemeester Reigerstraat 55 3581 KM Utrecht
11
