ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs Vesaliusstraat 13 3000 Leuven Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40
Leerplan Graduaat
Ondernemingscommunicatie
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
1
Inhoudsopgave 1. Structuur van de afdeling en het structuurschema
3
2. Beginsituatie
4
3. Doelstellingen
5
4. Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie
6
A. Ondernemingsmanagement A1. Algemeen management A2. Marketing management A3. Financieel management
B. Communicatiemanagement B1. Communicatieanalyse B2. Communicatieplanning B3. Interne communicatie B4. Marketingcommunicatie B5. Corporate communicatie B6. Interculturele communicatie
C. Communicatievaardigheden C1. Communicatievaardigheden C2. Professional English
D. Communicatiemedia D1. Communicatiemedia D2. E-mediavaardigheden
E. Project in ondernemingscommunicatie E1. Projectwerk
5. Methodologische wenken
41
6. Evaluatie
41
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
2
Structuur van de afdeling en het structuurschema Afdeling:
Ondernemingscommunicatie
Categorie:
Economisch
Aantal weken:
40 weken (20 weken per semester)
Duur van de lestijd:
50 minuten
Totaal aantal lestijden: 960 Structuurschema:
Zie bijlage.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
3
Beginsituatie Worden toegelaten tot de opleiding (bron: www.ond.vlaanderen.be): - houders van een diploma van secundair onderwijs; - houders van een diploma van een hogere secundaire technische leergang; - houders van een brevet van het aanvullend secundair beroepsonderwijs; - houders van een diploma van voltijds hoger onderwijs. Cursisten die niet in het bezit zijn van één van de bovenvermelde diploma's of getuigschriften, en die uiterlijk op 31 december van het kalenderjaar waarvoor men zich inschrijft de leeftijd van 21 jaar bereiken, worden eveneens toegelaten indien ze slagen voor een toelatingsproef. Cursisten die al met succes hoger of universitair onderwijs volgden kunnen voor één of meerdere opleidingsonderdelen een vrijstelling krijgen. De ervaring leert dat motivatie en doorzettingsvermogen in vrijwel alle gevallen van doorslaggevend belang zijn.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
4
Doelstellingen Waar communicatie vroeger een veeleer dienende rol had, zijn succesvolle ondernemingen vandaag communicatie-georiënteerd. Communicatie wordt zelfs geciteerd als misschien wel het belangrijkste ingrediënt van het hedendaagse ondernemen. Grote organisaties, maar evenzo kleine en middelgrote ondernemingen hebben daarom nood aan knowhow met betrekking tot het communiceren en wel op zo’n manier dat het de relaties met de verschillende doelgroepen versterkt. Doeltreffende communicatie is een kwestie van kennen en kunnen, steunend op planning, consistentie en integratie. Nog nooit was het aanbod aan communicatiemiddelen zo hoog. Zo ook het risico op versnipperde budgetten en gebrek aan synergie. Communicatie richt zich op de eigen medewerkers, maar ook op externe stakeholders. De opleiding Ondernemingscommunicatie wil cursisten leren hoe doordachte beslissingen te nemen bij de keuze van boodschap, medium, en tekst. Cursisten kunnen aan het eind van de opleiding bogen op een ruim kader van principes uit het ondernemingsmanagement, het communicatiemanagement, en de communicatiemedia. Bovendien hebben ze zich ook bekwaamd in communicatievaardigheden, waarbij de praktijk van het communiceren binnen de onderneming integraal deel uitmaakt van de opleiding. Bijzondere aandacht wordt besteed aan ondernemingscommunicatie over de grenzen heen. De opleiding omvat daarom ook modules zoals Professional English, interculturele communicatie, en e-mediavaardigheden.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
5
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie A. Ondernemingsmanagement A1. Algemeen management A2. Marketing management A3. Financieel management
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
6
A1. Algemeen management
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van de module ‘Algemeen management’ is de student(e) vertrouwd te maken met de voornaamste managementtaken en functionele domeinen van het moderne management, zodat hij/zij zich beter kan integreren en beter kan functioneren in een onderneming. Meer specifiek wordt beoogd een beeld te schetsen van de complexe relaties tussen onderneming en maatschappij, een basisinzicht te geven in enkele relevante topics uit de functionele domeinen van de onderneming en het analyseren van de taken van de manager: strategie bepalen, organiseren, leidinggeven en evalueren. Stuk voor stuk topics waarmee men later in het beroepsleven wordt geconfronteerd. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist heeft een inzicht in de algemene managementprincipes en weet hoe een bedrijf kan georganiseerd worden. De cursist kent diverse stijlen van leidinggeven en weet welke stijl best past in diverse situaties. De cursist weet hoe mensen kunnen worden gemotiveerd en kan mensen motiveren. De cursist kent diverse stromingen in bedrijfsstrategieën. De cursist is vertrouwd met verschillende aspecten van HRM (Human Resources Management).. Inhoud 1. Manager en management 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7.
Organisatie en management Managementniveaus in een organisatie Kernactiviteiten van managers Managers: geboren of gemaakt ? Management als proces en kerntaken Kenmerken van een gezonde organisatie en van succesvol management Manager en organisatiecultuur
2. Strategiebepaling en strategisch management 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Voorwaarden voor succes Strategieformulering als proces De organisatie van strategische planning Samenwerkingsverbanden Implementatie van strategische plannen Weerstand en vermindering van weerstand bij implementatie
3. Ontwerp van de organisatiestructuur 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.
Organisatiestructuur: arbeidsverdeling en coördinatie Opbouw organisatiestructuur: via verticale en horizontale uitbouw Structuurkeuze: arbeidsverdeling, (de)centralisatie én coördinatie Organisatiestructuur in ontwikkeling Naar platte organisaties
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
7
A1. Algemeen management
2/2
4. Motivatie, werkgedrag en loopbaan 4.1. Sleutelvariabelen in individueel gedrag 4.2. De nieuwe medewerker en veranderend gedrag 4.3. Groepen in organisaties 4.4. De kracht van teams 4.5. Motivatie: een nadere verkenning 4.6. ‘Empowerment’ 4.7. De nieuwe context van talentontwikkeling en ‘human resources management’ 4.8. ‘Human resources management’: integraal concept én samenstel van instrumenten 4.9. Waardering en beloning van inzet van mensen 4.10. Loopbaanontwikkeling nader bezien
5. Leiding geven, motiveren en communiceren binnen een organisatiestructuur 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6.
Leiding geven, managen en ondernemen Managers en hun motieven Leiderschap en stijl van leiding geven Beïnvloeding van menselijk gedrag Stijl van leiding geven en conflicthantering Organisatie, stijl van leiding geven en (beïnvloeding van) organisatiecultuur
Handboek-Cursustekst Grondslagen van het management Prof. Dr. D. Keuning Uitgeverij: Stenfert Kroese Bibliografie Organiseren en leiding geven Prof. Dr. D. Keuning Uitgeverij: Stenfert Kroese – 1996 Bedrijfseconomie: theorie en praktijk R. Liethof Uitgeverij: Delwel – 1993 Management J. Stoner, E. Freeman, D. Gilbert Uitgeverij: Academic Service – 1995
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
8
A2. Marketing management
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten een inzicht te bieden in het marketingmanagement van een onderneming zodat ze de ondernemingscommunicatie kunnen situeren binnen het globale marketinggebeuren van een onderneming. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist is in staat om een omgevingsanalyse van een onderneming te ontwikkelen. De cursist kan een beperkt marktonderzoek uitvoeren. De cursist kan een analyse maken van een product of een dienst van een onderneming aan de hand van de 4 P's. De cursist kan een marketingplan opstellen voor een product of een dienst. De cursist heeft inzicht in hoe de prijs van een product tot stand komt. Inhoud 1. Marketing en marketingbeleid 1.1. Herkomst en omlijning van het begrip 1.2. Marketingbeleid 1.3. De voornaamste stappen in het marketingbeleid
2. De marketingomgeving 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Environmental scanning De kernmarketingomgeving De publieken De macro-omgeving
3. Het koopgedrag 3.1. De belangrijkste variabelen 3.2. Types koopgedrag
4. Marktsegmentatie 4.1. Het marktsegmentatieproces 4.2. Segmentatiecriteria 4.3. Positionering
5. Marketingonderzoek 5.1. Het marktingonderzoeksproces 5.2. Het verzamelen van informatie 5.3. Statistische analysemethoden
6. Strategische marketingplanning 6.1. De productportfolio 6.2. Generieke concurrentiestrategieën
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
9
A2. Marketing management
2/2
7. Productstrategie 7.1. Het ontstaan van een nieuw product 7.2. De productlevenscyclus
8. Prijsstrategie 8.1. Belangrijke beïnvloedende factoren 8.2. Methoden van prijsbepaling
9. Distributiestrategie 9.1. Factoren met invloed op de distributiestrategie 9.2. Distributiedoelstellingen 9.3. Distributiebeslissingen
10. De uitvoeringsfase en de controlefase in het marketingbeleid 10.1. De plaats van de marketingomgeving in het organogram 10.2. Types van marketingorganisatie 10.3. Internationale marketingorganisatie
Bibliografie Marketingbeleid : theorie en praktijk, Prof. R. Bilsen & Walter van Waterschoot & Leen Lagasse, Standaard Uitgeverij - MIM., 2000 Grondslagen van marketing, B. Verhage, Stenfert Kroese Marketing : an introduction, Gary Armstrong & Philip Kotler, Prentice Hall, Upper Saddle River Marketing management, Philip Kotler, Prentice Hall, Upper Saddle River Marketing, Dibb, Simkin, Pride & Ferrell, Houghton Mifflin, New York
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
10
A3. Financieel management
1/2
Situering van de module in de opleiding Dit onderdeel heeft tot doel de student een basisinzicht te verschaffen in de voornaamste topics van het financieel management zodat hij/zij enerzijds in staat is financiële informatie te begrijpen en te interpreteren en anderzijds de financiële impact van beslissingen in zijn functie als communicatieverantwoordelijke kan inschatten en kan rapporteren aan het management. Meer specifiek wordt beoogd dat hij/zij in staat is de jaarrekening te lezen en te analyseren, de basismethoden van kostprijsberekening en investeringsanalyse te kunnen toepassen en vertrouwd is met de financieringsproblematiek van de onderneming. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist : - moet in staat zijn de jaarrekening van een onderneming te lezen; - moet in staat zijn de basismethoden van kostprijsberekening en investeringsanalyse te kunnen toepassen in eenvoudige situaties; - moet in staat zijn de financieringsproblematiek van de onderneming te begrijpen; - moet in staat zijn een jaarrekening van een onderneming te analyseren d.m.v. kengetallen en een globale financiële evaluatie over de onderneming te maken; - moet in staat zijn een budget op te stellen. Inhoud 1. Kostprijsberekening 1.1. Directe en indirecte kosten 1.1.1. Begripsomschrijvingen 1.1.2. Verbijzonderingsmethoden 1.2. Vaste en variabele kosten 1.2.1. Definities en grafische voorstelling 1.2.2. De winst-volumegrafiek en berekeningen 1.2.3. Oefening HES
2. Het evalueren van een investering 2.1. Inleiding 2.2. Evaluatie van de rendabiliteit van een investering 2.2.1. De terugwinningstermijn 2.2.2. De netto-actuele waarde 2.2.3. De interne rendabiliteitsvoet
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
11
A3. Financieel management
2/2
3. De jaarrekening 3.1. Inhoud van de jaarrekening: informatie t.b.v. de financiële besturing 3.1.1. De informatiebehoefte 3.1.2. De informatievoorziening 3.1.3. De registratie van bezit en vermogen 3.1.4. De registratie van opbrengsten en kosten 3.1.5. Algemene beginselen t.a.v. balanswaardering en winstbepaling 3.2. Analyse van de jaarrekening: financiële ratio-analyse 3.2.1. Beoordeling van kengetallen 3.2.2. Kengetallen ter bepaling van de liquiditeit 3.2.3. Kengetallen ter bepaling van de solvabiliteit 3.2.4. Kengetallen ter bepaling van de activiteit 3.2.5. Kengetallen ter bepaling van de rentabiliteit
Cursustekst De cursustekst bestaat uit hoofdstukken genomen uit volgende handboeken: Financieel management: analyse, planning en beheer Drs. Th.A. Van Beek, ea. Uitgeverij: Stenfert Kroese, Antwerpen – 1992 – tweede herziene druk Elementaire bedrijfseconomie Prof.Dr. R. Slot Uitgeverij: Stenfert Kroese, Antwerpen Bibliografie Fundamentals of corporate finance S. Ross, R. Westerfield, J. Jappe Uitgeverij: Mc. Graw-Hill – 1998 Fundamentals of corporate finance R. Brealy, S. Myers Uitgeverij: R. Irwin – 1998 Cost Accounting: a manegerial emphasis Horngren, Datar and Foster Uitgeverij: Prentice Hall
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
12
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie B. Communicatiemanagement B1. Communicatieanalyse B2. Communicatieplanning B3. Interne communicatie B4. Marketingcommunicatie B5. Corporate communicatie B6. Interculturele communicatie
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
13
B1. Communicatieanalyse
1/2
Situering van de module in de opleiding Cursisten verwerven een grondige theoretische kennis van de diverse aspecten van het communicatieproces. Deze module is de theoretische achtergrond omtrent het fenomeen communicatie voor de cursisten ondernemingscommunicatie. Het inzicht in de communicatie moet helpen om diverse communicatieprocessen te kunnen begrijpen en efficiënt te sturen. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan - communicatie modelmatig schematiseren en toelichten; - de diverse communicatieaxioma’s uitleggen; - kan een psychologische visie over communicatie verwoorden en toelichten; - kan de impact van psychologische aspecten in communicatie verwoorden en implementeren; - kan een sociologische visie over communicatie verwoorden en toelichten; - kan de impact van sociologische aspecten in communicatie verwoorden en implementeren. Inhoud 1. Algemene begrippen 1.1. Communicatiekader en categorieën 1.2. Communicatiebehoeften 1.3. Geschiedenis van de verbale communicatie: de retoriek
2. Communicatie bij dieren 3. Communicatiemodellen 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8.
Communicatiekanalen Kanaalruis Coderen en decoderen Communicatie als proces Het referentiekader Selectieprocessen De ontvangers Boodschappen
4. Communicatiekanalen 4.1. Kanaaleigenschappen 4.2. Kanaalgebruikers 4.3. Interpersoonlijke kanalen, massamedia of interactieve media?
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
14
B1. Communicatieanalyse
2/2
5. Groepscommunicatie 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.
Stadia binnen de groepsontwikkeling Conflicthantering Omgaan met conflicten Communicatie binnen de groep Feedback
6. Sociologische analyse van de communicatie 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. 6.8.
Sociale feiten Sociaal handelen, interactie en communicatie, posities en relaties Sociale status en sociale rol Samenlevingsverbanden Cultuurpatronen en componenten Het verband tussen cultuurpatronen en samenlevingen Macht en mobiliteit Vormen van ongelijkheid
7. Taalkundige analyse van communicatie 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.
Iconen Taal en cultuur Taal en reclame Taal en communicatie: bedoelingen Regels en gedragslijnen Semantische en pragmatische betekenissen
8. Persasieve communicatie 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9. 8.10. 8.11.
Basisuitgangspunten Wat is een attitude Hoe meet je attitudes Effecten van persuasieve communicatie, meetinstrumenten Hoe breng ik een boodschap Persuasieve communicatie in de marketing Methoden Modellen Speciale vormen Onbedoelde effecten op het individuele niveau Cumulatieve effecten
Bibliografie Feldman, C., Rosenberg,M.,(2002) Les mots sont des fenêtres (ou bien ce sont des murs) Ed. La Découverte, Paris. Bax, M., Martinus H., (2001) Een spiegel van de geest : over taal, communicatie en cognitie, Paper. Van Leyden,J., (1989). Psychologische functieleer. Deventer : Van Loghum Slaterus Kolk, H. H. J., (2004) Actief en passief bewustzijn : korte voorgeschiedenis van de cognitieve psychologie, Paper Fauconnier,G., (1981). Algemene communicatietheorie. Utrecht : Het Spectrum Molen, H.T.van der., Kluytmans, F.,(2003), Gespreksvoering : vaardigheden en modellen, Paper. Watzlawick,P., (1970) . De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie. Deventer : Van Loghum Slaterus Steehouder,M., (1984). Leren communiceren. Groningen : Wolters Derks,L., (1996) . De essenties van NLP. Utrecht : Servire Oomkes,F., (1986). Communicatieleer. Amsterdam :Boom Meppel Peter,P., (1994) . Consumentengedrag en marketingstrategie. Schoonhoven : Academic Service Woerkum,C.,(1999). Basisboek communicatie en verandering. Amsterdam : Boom Servais,J., (1997). De interpretatieve benadering in de communicatie wetenschap. Leuven : Acco Holzhauer, F., (2002), Communicatie, Theorie en Praktijk. Academic Service, Schoonhoven. Van den Bulck, J., (2000), Communicatiewetenschap, Leuven: Acco.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
15
B2. Communicatieplanning
1/2
Situering van de module in de opleiding Deze module leert de cursisten het belang inzien van een planmatige aanpak van de ondernemingscommunicatie. Tevens reikt deze module de vaardigheden aan om een communicatieplan te kunnen uitwerken; Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan - de diverse componenten van een communicatieplan beschrijven en toelichten; - kan de doelstellingen van een communicatieplan verwoorden en toelichten; - kan verschillende doelgroepen van een communicatieplan onderscheiden; - de diverse componenten van het communicatieplan selecteren in functie van de doelstellingen en de doelgroep van het communicatieplan; - de gewenste respons van een communicatieplan opstellen; - de boodschap van een communicatieplan verwoorden; - de gepaste media selecteren voor het communicatieplan; - kan het communicatieplan testen; - kan het communicatieplan evalueren; - kan een communicatiebudget opstellen; - kan een communicatie plan opstellen met WBS - structuur, estimating, pert chart, Gantt chart, kritisch pad analyse, risico’s inschatten, resources toewijzen en het plan opvolgen. Inhoud 1. Hoe een communicatieplan opstellen 2. Diverse aspecten en het communicatieplan 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9.
Reclame Persoonlijke verkoop Public relations Directe communicatie Verpakking Sponsoring Promotionele acties In-store communicatie …
3. Communicatiedoelstellingen 4. Doelgroepkeuze 5. Responsbepaling
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
16
B2. Communicatieplanning
2/2
6. Keuze van de boodschap en keuze van de media 7. Testen van het communicatieplan 8. Feedback en evaluatie 9. Opstellen van een communicatiebudget 10. Concrete planningsactiviteit 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 10.7. 10.8.
WBS-structuur Estimating Pert chart Gantt chart Kritische pad Risicoanalyse Selectie en toewijzing van resources Opvolging van het plan
11. Ethische en juridische aspecten van communicatie Bibliografie Kotler,P., 1994. Marketing een inleiding. Schoonhoven : Academic Service Bilsen,R., 1990. Marketingbeleid. Deurne : MiM Van Nierop,P., Toegepaste marketing. Alphen aan den Rijn : Samsom Gevers,T., 1998. Practisch projectmanagement. Schoonhoven : Academic Service Bos, J., 1999. Projectmatig creëren. Schiedam : Scriptum Books Albert,W., 1992. Moderne marketing. Deventer : Kluwer Woerkum,C., 1999. Basisboek communicatie en verandering. Amsterdam : Boom
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
17
B3. Interne communicatie
1/3
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten een inzicht te bieden in het management van de interne communicatie van een onderneming zodat ze die kunnen situeren en implementeren binnen het globale communicatiemanagement van een onderneming. Instapvereisten Cursisten moeten de basisconcepten van ondernemingscommunicatie en het opstellen van een communicatieplan bezitten. Voorafgaande modules Cursisten moeten voorafgaandelijk de Communicatieplanning’ gevolgd hebben.
modules
‘B1.
Communicatieanalyse’
en
‘B2.
Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist begrijpt de verschillende aspecten van een organisatiecultuur en de implicaties ervan voor de interne communicatie. De cursist kan een interne communicatiestrategie linken aan de algemene ondernemingsstrategie. De cursist weet hoe een atmosfeer, processen en methodes gecreëerd worden voor een geïntegreerde interne communicatiestrategie. De cursist weet hoe informele communicatiestructuren te gebruiken De cursist begrijpt hoe interne communicatie werkt binnen een omgeving van continue verandering. De cursist is in staat om een brede waaier van interne communicatie technieken te evalueren en de meest geschikte te identificeren voor een specifieke boodschap. De cursist onderkent verschillende vormen van obstructie. Inhoud 1. Inleiding 1.1. Interne communicatie: korte historiek
2. Communicatie binnen organisaties 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Communicatie en organisaties: definities Het communicatieproces Soorten informatie: formeel, informeel Communicatiekanalen Informatiestromen: horizontaal, vertikaal, diagonaal Specifieke eigenschappen: structuur, cultuur, leiderschap, gebouwen
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
18
B3. Interne communicatie
2/3
3. Interne communicatiekanalen: persoonlijke 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13.
Vergadering Werkoverleg Tweegesprek Toespraak Management by walking around Personeelsfeest Overleg met OR en CPBW Brainstormsessies Managed meals Lezingen Trainingen Introductie nieuwe medewerkers Ombudsman
4. Interne communicatiekanalen: schriftelijke 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12.
Personeelsblad Nieuwsbrief Prikbord Brieven bij loonslips Posters Ideeënbus Knipselkrant Personeelsgids Wie-Is-Wie-gids Bedrijfsarchief Bedrijfsbibliotheek Interne bewegwijzering
5. Interne communicatiekanalen: audiovisuele-digitale 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6.
E-mail Videojournaal Intranet Kabelkrant CD-rom Videoconferencing
6. Basisstructuur voor interne communicatie 6.1. Doelstellingen van intern communicatiemanagement 6.2. Organiseren van het intern communicatiemanagement - Taken en verantwoordelijkheden van de actoren - Specifieke rol van de interne communicatiemanager - Procedure en budget 6.3. Geïntegreerde communicatie
7. Communicatie bij verandering 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.
Acceptatie en weerstand Veranderingsprocessen Aanpak van communicatie bij verandering Fasen van het veranderingsproces Opstarten van het communicatieplan Hoe omgaan met crisissen?
8. Onderzoek van communicatie 8.1. De communicatie-audit 8.2. Typologie van intern communicatie-onderzoek 8.3. Onderzoek in de praktijk
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
19
B3. Interne communicatie
3/3
Handboek Interne communicatie als managementinstrument Huib Koeleman Uitgeverij : Kluwer ISBN : 9014080662 Bibliografie Communicating at Work : McGraw Hill; Adler R and Elmhorst J.M. (1999) Managing Change in Organisations ; Prentice-Hall (3rd edition) Brown A. (1998) Effective Employee Communication : Kogan Page; Bland M. and Jackson P. (1996) Organisational Culture : Pitman (2nd Edition); Brown A. (1990) Communicating Change : McGraw Hill; Larkin T.J. and Larkin S. (1994) Organisational Communication : Connectedness in Action : Sage ; Stohl C. (1995)
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
20
B4. Marketingcommunicatie
1/2
Situering van de module in de opleiding Reclame en promotie plan je niet in het luchtledige. Voor je begint moet je steeds een aantal vragen stellen. Wat wil ik precies bereiken? Welke doelgroep heb ik voor ogen? Uit welke strategieën kan ik kiezen? Welke media kan ik inschakelen? Pas door al deze vragen precies te beantwoorden wordt uw campagne écht efficiënt. Het doel van deze cursus is de logica die een goede marketingcommunicatiecampagne onderbouwt grondig te begrijpen. Hiervoor is het nodig te weten hoe reclame werkt en hoe elke campagne concreet wordt aangepakt. Van de eerste briefing van de klant tot het eindresultaat in pers, radio of TV, alles passeert de revue. Uiteraard staan we hierbij in nauw contact met de wereld van de bureaus. We bespreken enkele campagnes, de manier van werken in een bureau en ronden af met een aantal cases, rechtstreeks geplukt uit de praktijk. e-Marketing is meer dan e-commerce. De nieuwe economie staat nog maar in zijn kinderschoenen, maar wat is dit eigelijk? Alle bedrijven zullen in de toekomst op de één of andere manier met eMarketing te maken krijgen. De doelstelling is een volledig inzicht te geven in het gegeven Internet met al zijn aspecten. e-Marketing dient een deel te zijn van de volledige bedrijfsstrategie en niet als een losstaand of uniek deel beschouwd te worden. e-Marketing geeft de mogelijkheid aan bedrijven om sneller, eenvoudiger en efficiënter te communiceren met klanten en leveranciers. Een aantal verschijnselen hierrond zijn de zogenaamde portals en marketplaces. De toekomst zal uitwijzen in welke richting dit zal evolueren. In de cursus zal eveneens toegelicht worden welke de succesfactoren zijn in de nieuwe economie en welke valkuilen vermeden dienen te worden. Instapvereisten Cursisten moeten een basiskennis marketing bezitten. Cursisten moeten de basisconcepten van ondernemingscommunicatie en het opstellen van een communicatieplan bezitten. Voorafgaande modules Cursisten moeten voorafgaandelijk de module ‘A2. Marketing management’ gevolgd hebben. Cursisten moeten voorafgaandelijk de modules ‘B1. Communicatieanalyse’ en Communicatieplanning’ gevolgd hebben.
‘B2.
Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan: - marktsegmentatie in functie van een optimaal communicatieplan toepassen; - de reclame- en promotiesector in België situeren; - het consumentengedrag incalculeren bij het uitwerken van een campagne; - een reclamecampagne ontwikkelen; - de mogelijkheden van het internet toepassen op marketingcommunicatie; - een CRM-systeem hanteren; - een e-marketing communicatieplan uitwerken.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
21
B4. Marketingcommunicatie
2/2
Inhoud 1. Reclame en Promotie 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.
Marktsegmentatie De reclame- en promotiesector in België De psychologische basis: hoe beslist de consument? Toegepaste reclamestrategie De opbouw van een merk Ontwikkeling van een campagne
2. E-Marketing 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8.
Internetgebruikers: eigenschappen en gedrag Marktkennis Product en prijs Distributie e-Marketing communicatie CRM e-Marketing plan e-Marketing in de praktijk
Bibliografie Mensen, producten en reclame, Giep Franzen, Uitgeverij: Samson – 1990 Hoe reclame écht werkt, Giep Franzen, Uitgeverij: Kluwer Bedrijfswetenschappen – 1993 Ogilvy over reclame, David Ogilvy, Uitgeverij: Sijthoff – 1989 Promotie maken, Willem Gussekloo en Peter Strating, Uitgeverij: Samson – 1985 The naked consumer, Jan Callebaut, Uitgeverij: Censydiam Institute – 1995 e-Marketing, J. Strauss, Uitgeverij: Prentice Hall Het internet, B. Lips, Uitgeverij: Best Off – 2000 e-Shock, M. De Kare, Uitgeverij: Macmillan Business – 2000 Basiscursus e-commerce, Karin Oost, Uitgeverij: Academic Service
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
22
B5. Corporate communicatie
1/2
Situering van de module in de opleiding In deze module wordt de externe communicatie belicht die als wezenlijke opdracht heeft de organisatie kenbaar te maken bij de uiteenlopende publieksgroepen of stakeholders, vertrekkend van de waarden die ze belangrijk vindt. Waar het doel van marketingcommunicatie zich vooral situeert op het vlak van de ondersteuning van de output van de organisatie, zal bij corporate communicatie meer de nadruk liggen op het verwerven van een positief imago bij die doelgroepen waar de organisatie een afhankelijkheidsrelatie mee heeft. Dit gebeurt uiteindelijk ook met de bedoeling een beter resultaat te genereren en het voortbestaan van de organisatie te garanderen. In een eerste deel maakt de cursist kennis met de basiselementen van corporate communicatie. Daarna wordt dieper ingegaan op een aantal specifieke communicatietechnieken gericht op de verschillende doelgroepen. Vervolgens krijgt de cursist de mogelijkheid om aan de hand van aangepaste cases de theorie te toetsen aan de praktijk. Instapvereisten Cursisten moeten de basisconcepten van ondernemingscommunicatie en het opstellen van een communicatieplan bezitten. Voorafgaande modules Cursisten moeten voorafgaandelijk de Communicatieplanning’ gevolgd hebben.
modules
‘B1.
Communicatieanalyse’
en
‘B2.
Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan: - de verschillende begrippen beschrijven en toelichten; - de verschillende communicatietechnieken kunnen verwoorden en toepassen binnen het communicatieplan. Inhoud 1. Basisbegrippen 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
Persoonlijkheid van de organisatie Identiteit van de organisatie Imago van de organisatie Woordvoering Veranderingen in de organisatie
2. Corporate communicatietechnieken 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9.
Public relations Public affairs Milieucommunicatie Investor relations Arbeidsmarktcommunicatie Corporate advertising Voorlichting Sponsoring Reputation management
3. Praktijkcases en evaluatie Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
23
B5. Corporate communicatie
2/2
Bibliografie Crisiscommunicatie, Johnny Kegels-Dirk Janssen-Lieven Stas In de naam van de faam, Peter Anthonissen Murphy was een optimist, Peter Anthonissen Strategic Corporate Communication, Patrick Vyncke-Cees Van Riel-Theo Poiesz-Jan Renkema
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
24
B6. Interculturele communicatie
1/2
Situering van de module in de opleiding Gezien onze multiculturele samenleving en het intensieve contact met andere culturen is het evident dat specialisten in ondernemingscommunicatie inzicht hebben in interculturele communicatie en efficiënt kunnen communiceren in een multiculturele omgeving. Instapvereisten Cursisten moeten de basisconcepten van ondernemingscommunicatie en het opstellen van een communicatieplan bezitten. Voorafgaande modules Cursisten moeten voorafgaandelijk de Communicatieplanning’ gevolgd hebben.
modules
‘B1.
Communicatieanalyse’
en
‘B2.
Aantal lestijden 40 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan - het begrip cultuur verwoorden; - de diverse onderdelen van een cultuur onderscheiden; - de grote culturen toelichten; - de vuistregels van interculturele communicatie hanteren; - de componenten van een organisatiecultuur verwoorden. De cursist zal aandacht hebben voor de culturele component in communicatie. De cursist zal zich verdraagzaam opstellen naar andere culturen. De cursist zal zin voor samenwerking met diverse culturen ontwikkelen. Inhoud 1. Het belang van interculturele communicatie 1.1. Intermenselijke relaties 1.2. Zakelijke relaties 1.3. Definities en begrippen
2. Cultuur en identiteit 2.1. Wat is cultuur 2.2. Identiteit: begrippen 2.2.1. Nationaliteit 2.2.2. Perceptie 2.2.3. Tijd en ruimte 2.2.4. Taal en denkpatronen 2.2.5. Niet-verbale communicatie 2.2.6. Waarden 2.2.7. Gedrag: normen, regels, omgangsvormen 2.2.8. Cultuurdimensies: Hofstede, Trompenaars
3. Integratie, assimilatie, aanpassing 4. Evoluties in interculturele communicatie 4.1. Globale structuren 4.2. Vrijhandel en gemeenschappelijke markten 4.3. Multinationals en buitenlandse handel
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
25
B6. Interculturele communicatie
2/2
5. Kapitalisme en de export van de Westerse cultuur 6. Politieke en socio-economische veranderingen: van koloniale machten naar neoliberale staten 6.1. 6.2. 6.3. 6.4.
Europese integratie Revolte en sociale verandering: mei 1968 Commerciële invloed van de westerse politiek De grote culturen: botsende beschavingen
7. Media 7.1. 7.2. 7.3. 7.4.
Invloed van de media op de interculturele maatschappij Hollywood en Bollywood Internet en cyberspace Is de wereld een dorp
8. 10 mythes rond interculturele communicatie 9. Gevallenstudies Bibliografie Ting-Toomey, Stella. (1999). Communicating Across Cultures. New York/London: The Guilford Press. Samovar L. A., Porter R. E. & Stefani L. A. (1998). Communication Between Cultures, Third Edition, Belmont et al.: Wadsworth Publishing Company. Asante, Molefi K., Eileen Newmark & Cecil A. Blake (eds.) (1979) Handbook of intercultural communication. Beverly Hills: Sage. Gudykunst, William B. & Mody, Bella, eds. (2002) Handbook of International and Intercultural Communication. Second edition. Thousand Oaks/London/New Delhi: Sage Publications. De Cock, G., (1986) Organisatieklimaat en –cultuur. Leuven, Acco. Breukel, E. (1999) Wereldwijd zakendoen. A’dam, Contact. Huntingdon, S., (2003) Botsende Beschavingen. A’pen, Standaard Uitgeverij. Leach, E., (1996) Cultuur en Communicatie. Baarn, Ambo. Pinto, D. (1999) Interculturele Communicatie (1999). Houten, Bohn Stafleu Van Loghum. Marshall, J. Werndly, A., (2002). The Language of Television. London: Routledge. Bargiela-Chiappini, F. and Harris, S. eds. (1997) The Languages of Business: an International Perspective, Edinburgh, Edinburgh University Press Ehlich, K. and Wagner, J. (1996) The Discourse of Business Negotiation, Berlin/New York, Mouton de Gruyter Hofstede, G. (2001) Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions, and Organisations across Nations, Thousand Oaks, Sage Publications Scollon, R. and Wong Scollon, S. (2001) Intercultural Communication 2nd ed. Oxford, Blackwell Publishing Agar, Michael 1993. Language Shock. Understanding the Culture of Conversation. New York: William Morrow. Dobrick, Martin 1985. Gegenseitiges (Miß-)Verstehen in der dyadischen Kommunikation. Münster: Aschendorff. Falkner, Wolfgang 1997. Verstehen, Mißverstehen und Mißverständnisse. Tübingen: Niemeyer. Knapp, Karlfried / Enninger, Werner / Knapp-Potthoff, Annelie (eds.) 1987. Analyzing Intercultural Communication. The Hague / Berlin: Mouton de Gruyter. Sowell, Thomas, (1998) Conquests and Cultures, Basic Books, New York. Barna, Larry M. (1988). Stumbling Blocks in Intercultural Communication. Winch, Peter. (1987). Trying to Make Sense. Oxford/New York, Basil Blackwell. Trompenaars, F. 1994. Riding the Waves of Culture: Understanding Cultural Diversity in Business. Irwin: London.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
26
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie C. Communicatievaardigheden C1. Communicatievaardigheden C2. Professional English
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
27
C1. Communicatievaardigheden
1/2
Situering van de module in de opleiding Het spreekt voor zich dat de eigen communicatievaardigheden van de cursisten een cruciale rol spelen in de beroepssituatie van professionelen in ondernemingscommunicatie Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 120 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan: - efficiënt communiceren; - actief luisteren; - assertief communiceren; - efficiënt non – verbaal communiceren; - efficiënt interviewen; - functioneringsgesprekken voeren; - beoordelingsgesprekken voeren; - correctiegesprekken voeren; - slecht-nieuwsgesprekken voeren; - deelnemen aan brainstorm sessies; - brainstorm sessies leiden; - deelnemen aan vergaderingen; - vergaderingen leiden; - onderhandelen; - een presentatie geven; - kan efficiënt telefoneren; - kan een professioneel verkoopsgesprek voeren; - kan overtuigende teksten schrijven; - efficiënt communiceren via e-media. Inhoud 1. Efficiënt voeren van tweegesprekken 2. Het beheersen van interviewtechnieken 3. Het voeren van functioneringsgesprekken 4. Het voeren van beoordelingsgesprekken 5. Het voeren van correctiegesprekken 6. Het voeren van slecht-nieuwsgesprekken 7. Brainstorming: deelnemen en leiden 8. Vergaderen: deelnemen en leiden Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
28
C1. Communicatievaardigheden
2/2
9. Het voeren van onderhandelingen 10. Het geven van een presentatie 11. Efficiënt telefoneren 12. Professioneel verkopen 13. Schrijven van overtuigende teksten 14. Communiceren via e-media 14.1. 14.2. 14.3. 14.4.
Communiceren via e-mail Opzetten van en deelnemen aan discussiegroepen Videoconferencing Virtual classrooms
Bibliografie Oomkes,F., 1992. Training als beroep. Amsterdam : Boom Meppel Rawlinson,J., 1987. Creatief denken en brainstormen. Wijnegem: Het Spectrum Zuidema,H., 1992. Frustrerende boodschappen. Deventer : Kluwer Wijchers,L., 1993. Functioneringsgesprekken. Deventer : Kluwer Lang,G., 1992. Methodiek van gesprekstraining. Baarn : Nelissen De Best,K., 1990. Communicatietechnieken. Groningen : Wolters Vrolijk,A., 1991. Gesprekstechniek. Houten : Bohn Stafleu Vrolijk,A., 1997. Beoordelingsgesprek en functioneringsgesprek. Houten : Bohn Stafleu Vrolijk,A.,1997. Slecht-nieuwsgesprek. Houten : Bohn Stafleu Steehouder, M., 1984. Leren communiceren. Groningen : Wolters Mastenbroek,W.,1987. Onderhandelen. Wijnegem : Het Spectrum Kaplan,M., 1991. Onderhandelen. Schoonhoven : Academic Service Goldman,M., 1990. Klanten maken, klanten houden. Alphen aan den Rijn : Samsom Nijssen,A., 1998. Meer verkopen. Tielt : Lannoo Lommert,R., 1996. Alles over verkopen. Baarn : De kern Wage,J., 1987. Psychologie en techniek van het verkoopsgesprek. Alphen aan den Rijn : Samsom Hoeken,H., 1998. Het ontwerp van overtuigende teksten. Bussum : Coutinho Claes,R.,1996. Efficiënte communicatie per telefoon. Kapellen : Pelckmans
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
29
C2. Professional English
1/3
Situering van de module in de opleiding Deze module is heel praktisch opgevat. Aspecten van het professionele leven worden door middel van rollenspelen en groepswerk ingeoefend. Elke oefening combineert drie elementen: activiteiten hebben tot doel bepaalde taaltaken te volbrengen binnen een gedefinieerd veld. De cursus is zo opgebouwd dat vertrekkend vanuit een aantal semantische velden die teruggrijpen naar de belangrijkste modules in de opleiding, een reeks taaltaken via verschillende activiteiten ingeoefend wordt. Bij alle activiteiten is er bijzondere aandacht voor het interculturele aspect van communiceren en het gebruik van e-media. Instapvereisten Het niveau van de cursus situeert zich op Vantage-niveau. De cursisten moeten kunnen aantonen dat zij het Threshold-niveau bereikt hebben om deze module te kunnen aanvatten. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan zich in een professionele Engelstalige omgeving vlot en accuraat in het Engels uitdrukken. De cursist kan de beschreven taaltaken uitvoeren tijdens de verschillende activiteiten op het Vantage niveau (zoals bepaald in Council of Europe. 2001. Vantage.). Inhoud Semantische velden: 1. General management 2. Marketing management 3. Financial management 4. Internal communication 5. Marketing communication 6. Corporate communication Taaltaken: 1. Mondelinge taalvaardigheid 1.1 Spreken/gesprekken voeren De cursist kan op structurerend niveau: 1 informatie vragen en geven in informatieve teksten zoals een gesprek, een demonstratie, een telefoongesprek en een presentatie. 2 een samenvatting geven van informatieve teksten zoals een verslag en een actieplan; 3 een instructie geven in prescriptieve teksten. 4 zijn beleving (d.i. wensen, noden en gevoelens) verwoorden en vragen naar de beleving van een gesprekspartner.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
30
C2. Professional English
2/3
De cursist kan op beoordelend niveau: 5 een mening of standpunt verwoorden en vragen naar de mening van een gesprekspartner in informatieve teksten zoals een toelichting; persuasieve teksten zoals een eenvoudige presentatie, een gedachtewisseling en een discussie. 1.2. Luisteren De cursist kan op beschrijvend niveau: 1 het globale onderwerp bepalen en de gedachtegang volgen in informatieve teksten zoals een lezing, een betoog en een voordracht; De cursist kan op structurerend niveau: 2 de hoofdgedachte achterhalen en specifieke informatie zoeken in informatieve teksten binnen de interessesfeer zoals een presentatie, een lezing persuasieve teksten zoals een betoog, een discussie en een debat; 3 alle gegevens begrijpen in prescriptieve teksten zoals een instructie en een maatregel. De cursist kan op beoordelend niveau: 4 zich een persoonlijke mening vormen over informatieve teksten zoals een gesprek; persuasieve teksten zoals een reclameboodschap. 2. Schriftelijke taalvaardigheid 2.1. Lezen De cursist kan op structurerend niveau: 1 de hoofdgedachte achterhalen, de gedachtegang volgen en specifieke informatie zoeken in informatieve teksten zoals voorlichtingsmateriaal, een folder, een zakelijke brief, een polis en een contract; prescriptieve teksten zoals een handleiding; 2 alle gegevens begrijpen in prescriptieve teksten zoals een werkinstructie. De cursist kan op beoordelend niveau: 3 zich een persoonlijke mening vormen over informatieve teksten zoals een persoonlijke brief; 2.2. Schrijven De cursist kan op structurerend niveau: 1 informatie vragen en geven in informatieve teksten zoals een document, een beschrijving, een persoonlijke brief (uitnodiging, excuus), een zakelijke brief (convocaat, afspraak, verzoek, klachtenbrief en voorstel). 2 een instructie geven. 3 een informatieve tekst schrijven zoals een verslag of notulen. 4 voor zichzelf notities nemen ter vorbereiding van een verslag. De cursist kan op beoordelend niveau: 5 een mening en een standpunt geven en erom vragen in persuasieve teksten zoals een adviesnota.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
31
C2. Professional English
3/3
Activiteiten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
telephoning giving presentations conducting and participating in meetings negotiating dialoguing socialising writing business documents
Bibliografie Advanced writing in English, Marianne Sanders, Andrée Tingloo, Hans Verhulst, Garant, 1992 BBC website, sectie “Learning English for work”: http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/work Business English Recipes. A creative approach to business English, Judy Irigoin and Bonnie Tsai, Longman Group Limited, 1995 Dialogue and the art of thinking together. A pioneering approach to communicating in business and in life, W. Isaacs, Currency, New York, 1999 English for Business Communication. A modular short course on socialising, telephoning, presenting, meetings, negotiating, Simon Sweeney, Cambridge University Press, 1997 English for Business Studies. A Course for Business Studies and Economics students, Ian Mackenzie, Cambridge University Press, 1997 Longman Business English Usage, Peter Strutt, Longman Group UK Limited, 1992 Market Leader. Business Grammar and Usage, Peter Strutt, Pearson Education Limited, 2000 Meeting, communicating and negotiating effectively in English, Rosa Wydouw, Acco Leuven, 1999 New insights into business, Tonya Trappe and Graham Tullis, Longman, 2000 No more teams! Mastering the dynamics of creative collaboration, Michael Schrage, Currency, New York, 1995 The structure of business, Martin W. Buckley, Longman, 1994 Vantage. Council of Europe, J.A. Van Ek and J.LM. Trim, Cambridge University Press, 2001 Virtual Teams. Reaching across space, time, and organizations with technology, Jessica Lipnack and Jeffrey Stamps, John Wiley & Sons, Inc., New York, 1997 Words at Work. Vocabulary development for Business English, David Horner and Peter Strutt, Cambridge University Press, 1996
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
32
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie D. Communicatiemedia D1. Communicatiemedia D2. E-mediavaardigheden
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
33
D1. Communicatiemedia
1/2
Situering van de module in de opleiding Deze module geeft de cursist een zicht op de diverse media. De kenmerken en het belang van het medium, voor- en nadelen, hoe het medium gebruiken, kostprijs. Cursisten kunnen met deze kennis een gepaste keuze maken uit de diverse media in functie van de communicatiedoelstellingen en doelgroep. Instapvereisten Cursisten moeten de basisconcepten van ondernemingscommunicatie en het opstellen van een communicatieplan bezitten. Voorafgaande modules Cursisten moeten voorafgaandelijk de Communicatieplanning’ gevolgd hebben.
modules
‘B1.
Communicatieanalyse’
en
‘B2.
Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan - een beschrijving geven van de diverse media met de voor- en nadelen van elk medium - kan de impact van elk medium toelichten - een keuze maken tussen de diverse media in functie van de doelstellingen en de doelgroep van de communicatie - de diverse media effectief gebruiken Inhoud Een overzicht van de diverse media: kenmerken, impact, voor- en nadelen, prijs, concreet gebruik. 1. Divers drukwerk 1.1. Brochures 1.2. Direct mail 1.3. Jaarverslagen
2. Pers 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Dagbladen Regionale bladen Gratis bladen Tijdschriften Huis-aan-huis bladen Vakbladen
3. Persbureau’s 4. Affichage 5. Radio en TV 6. Bioscoop 7. Telefoon en fax
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
34
D1. Communicatiemedia
2/2
8. Omgaan met media 9. Maken van persberichten 10. Organisatie van persconferenties Bibliografie Boon,G., 1998. Het mediaboek. Amsterdam : Instituut voor Publiek en politiek Van Ommen, H., 1995. De PR methode. Groningen : Wolters Van Ommen, H., 1991. Professionele bedrijfscommunicatie. Groningen : Wolters Hagendoorn,M., 1999. Communicatieonderzoek. Bussum : Coutinho Mc Luhan,M., 2002. Media begrijpen. Amsterdam : Nieuwezijds In ’t Hont,B., 2002. De media methode. Utrecht : Het Spectrum De Bens, E., 2001. De pers in België. Tielt : Lannoo
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
35
D2. E-mediavaardigheden
1/3
Situering van de module in de opleiding De computer is een onmisbaar instrument geworden in het hedendaags bedrijfsleven. Een degelijke communicatie en een goed management is nog zo goed als ondenkbaar wanneer men bepaalde pccompetenties niet in huis heeft. Een basis bestandsbeheer, elektronische presentaties, het gebruik van spreadsheets en databanken, ... Stuk voor stuk worden deze vaardigheden tegenwoordig als vanzelfsprekend beschouwd: we kunnen dat toch allemaal? Of niet ... ?? Bovendien is de huidige informatiemaatschappij de alleenstaande pc ruim overstegen. De slagkracht van (elektronische) media ligt meer dan ooit in netwerking. Het internet is ongetwijfeld het bekendste voorbeeld. Het world-wide-web is zijn kinderschoenen ontgroeid. Een bedrijfswebsite is niet langer enkel een online versie van de company brochure. Het is een van de belangrijkste instrumenten geworden, waarmee men over alle grenzen heen de verschillende belanghebbenden - werknemers, (potentiële) klanten, investeerders ... - kan bereiken en door hen kan bereikt worden. Het is niet alleen onontbeerlijk te kunnen omspringen met de nieuwe technologieën; het is minstens zo belangrijk te begrijpen wat erachter schuil gaat: wat zijn de mogelijkheden? Wat zijn de grenzen? In het vak e-media-vaardigheden wordt vanuit de praktijk - met een focus op het internet - bekeken waar de sterktes en zwaktes van elektronische media liggen. De cursist zal bovendien zelf een website (momenteel nog het e-medium bij uitstek) leren concipiëren, ontwikkelen en marketen. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat ondernemingscommunicatie. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 120 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan: - de belangrijkste programma's van MS Office gebruiken; - datawarehousing definiëren en het verschil met operationele databanken aantonen; - de verschillende stappen in datawarehousing herkennen; - met het internet en haar belangrijkste toepassingen werken; - de sterke en zwakke punten in een website herkennen; - zelf een eenvoudige website concipiëren, implementeren (door middel van html-codering of het gebruik van een zgn. wysiwyg-pakket) en publiceren; - een website promoten, gebruik makend van verschillende technieken. Inhoud 1. De PC en enkele veel gebruikte tools 1.1. De PC 1.2. Het besturingssysteem 1.3. Office: onmisbare tools in communicatie en management
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
36
D2. E-mediavaardigheden
2/3
2. Het belang van databanken en principes van data warehousing 2.1. 2.2. 2.3. -
Operationele databanken Data warehousing Proces data warehousing verzamelen van data uit interne en externe bronnen beheersen van de verkregen data in een centrale, geïntegreerde omgeving toegankelijkheid, rapportage en analysetools om de geselecteerde data te interpreteren produceren van accurate en recente bedrijfsrapporten om het management in har keuzes te ondersteunen
3. Van PC naar netwerk 3.1. 3.2. 3.3. -
Evolutie netwerking: van ARPA tot het hedendaags www Werking van een computernetwerk Gebruik van het internet Browsing en zoekmethodes Email FTP News servers
4. Analyse van websites: do’s and don’ts 5. Procedure website-ontwikkeling 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8.
Concept en onderzoek Inhoud aanmaken en organiseren Ontwikkeling ‘look and feel’ Ontwikkeling grafisch materiaal en pagina-code Ontwikkeling van een prototype Testing Lancering Onderhoud en groei
6. User interfacing 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
Het gebruikersstandpunt Taakanalyse Navigatietechnieken Centrale principes: eenvoud en consistentie Vaste elementen
7. Implementatieprincipes 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6.
HTML CSS Inleiding XML Geavanceerde technieken: dynamische inhoud WYSIWIG-paketten Publicatiesoftware
8. Multimediale aspecten 8.1. 8.2. 8.3. 8.4.
Graphics Geluid Beeld Inleiding FLASH
9. Marketing van de website 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5.
Search engine strategie Link strategie Traditionele strategie Betalende reclame strategie Overige technieken
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
37
D2. E-mediavaardigheden
3/3
Bibliografie Alles over microsoft office xp special, E.Bott, Pearson Education Benelux, 2002 Dictionary of the World Wide Web , 1st Ed. , C. Leshin. ,Prentice Hall, 1998 Essential design for web professionals, C. J. Lyons, Prentice Hall , 2001 GUI bloopers don't and do's for software and web developers, J. Johnson, Morgan Kaufmann (mkp.com), 2000 Information Architecture for the World Wide Web, 2nd Edition , Designing Large-Scale Web Sites , L. Rosenfeld & P. Morville, O'Reilly, 2002 Learning Web Design , A Beginner's Guide to HTML, Graphics, and Beyond , J. Niederst, O'Reilly, 2001 Planning Your Internet Marketing Strategy, R. F. Wilson, John Wiley & Sons, 2001 Web Catalog Cookbook, C. Allen, John Wiley & Sons, 1997 Web Design in a Nutshell, 2nd edition, J. Niederst, O'Reilly, 2001 Web Navigation: Designing the User Experience , J. Fleming, O'Reilly, 1998 Usability for the Web: Designing Web Sites that Work, T. Brinck, Morgan Kaufmann (mkp.com), 2001
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
38
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie E. Project in ondernemingscommunicatie E1. Projectwerk
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
39
E1. Projectwerk Situering van de module in de opleiding Het ondernemingsproject wordt gerealiseerd in een onderneming, in teamverband en onder begeleiding van een promotor en copromotor uit de onderneming. Met het ondernemingsproject leveren de cursisten het bewijs dat zij in staat zijn om: - een probleem, zowel in zijn praktische als theoretische dimensie te vatten; - de informatie, nodig om dit probleem op te lossen, zelfstandig te vinden en te hanteren; - de oplossingsmethoden te kiezen, correct te hanteren en zowel keuze als gebruik kunnen verantwoorden; - de gekozen oplossing aan de realiteit kunnen toetsen; - het project op een professionele manier kunnen communiceren in een schriftelijk rapport en een mondelinge presentatie voor een jury. Voorafgaande modules De cursisten moeten alle andere modules van het graduaat gevolgd hebben vooraleer te kunnen starten met het ondernemingsproject. Aantal lestijden 80 lestijden Minimale leerinhoud in termen van cursistenbekwaamheid De cursist kan - uitgaande van de basiscompententies van een communicatiedeskundige een communicatieplan opstellen, implementeren, opvolgen en evalueren in een concrete ondernemingssituatie; - omgaan met het interdisciplinaire karakter van zo’n project; - niet alleen vakkennis toepassen maar ook communicatieve en organisatorische vaardigheden en een juiste werkhouding hanteren (zelfstandigheid, werken in teamverband, creativiteit en aanpassingsvermogen); - een actieve leerhouding hanteren en kennis, vaardigheden en attitudes hanteren om probleemsituaties op te lossen; - in het kader van het ondernemingsproject een houding van zelftoetsing en zelfreflectie hanteren; - op een zelfstandige manier bronnen consulteren (literatuur, internet, …); - bij het uitwerken van dit project op een optimale manier gebruik maken van ICT.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
40
Methodologische wenken De colleges worden voornamelijk gegeven door docenten uit de communicatiewerled zodat de praktijkgerichtheid van de opleiding gewaarborgd is. Regelmatig worden gastdocenten uit de ondernemingen uitgenodigd om de geziene leerstof aan de realiteit te toetsen. Tijdens de opleiding worden cases behandeld en wordt, waar zinvol, computeroefeningen uitgewerkt. De cursisten realiseren in het laatste studiejaar een ondernemingsproject waarbij in een reële situatie een communicatieprobleem wordt aangepakt. Teamwork en communicatievaardigheden (schriftelijke rapportering en mondelinge presentatie) staan hierbij centraal.
Evaluatie Evaluatie Voor de meeste eenheden gebeurt de evaluatie aan de hand van een schriftelijk examen, maar ook opdrachten die de cursisten in de loop van het jaar uitvoeren worden bij de eindbeoordeling in overweging genomen. Examens Per semester kan slechts één examenzittijd georganiseerd worden. Een cursist mag in de loop van hetzelfde schooljaar maximaal tweemaal examen afleggen over dezelfde eenheid en maximaal viermaal over meerdere schooljaren. Attest en deelcertificaat In de organisatie volgens het modulair stelsel vervalt het begrip studiejaar. De sanctie van de studie is verbonden aan de eenheden, de modules en het geheel van de opleiding. Attest van een eenheid De cursist wordt over elke eenheid afzonderlijk geëxamineerd. Om te slagen voor een eenheid moet de cursist ten minste 50% van de punten behalen. Heeft de cursist de eenheid met vrucht beëindigd, dan ontvangt hij/zij hiervan een attest. De attesten voor de eenheden worden in beginsel behaald na het slagen voor het examen dat erop betrekking heeft. Elk attest vermeldt de behaalde punten en het desbetreffende puntenpercentage. Deelcertificaat van een module Een cursist beëindigt met vrucht een module indien hij/zij, binnen de gestelde maximumduur van de opleiding, voor elke eenheid van deze module het bijhorend attest ontvangen heeft. Hij/zij ontvangt hiervoor een deelcertificaat. Diploma ‘Gegradueerde in de Ondernemingscommunicatie’ De cursist die binnen de gestelde maximumduur van de opleiding de deelcertificaten van alle modules behaald heeft, verkrijgt de sanctie van de studie indien hij ten minste 60% behaalde op het totaal aantal punten van de opleiding.
Leerplan graduaat Ondernemingscommunicatie
41