Leerplan. Telecommunicatietechnieken

ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs Vesaliusstraat 13 3000 Leuven Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40 Email: [email protected]

Leerplan Graduaat

Telecommunicatietechnieken

Leerplan graduaat Telecommunicatietechnieken

1

Inhoudsopgave 1. Structuur van de afdeling en het structuurschema

3

2. Beginsituatie

4

3. Doelstellingen

5

4. Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie

6

A. Netwerktechnologie A1. Datacommunicatie en netwerken A2. Local Area Networks (LAN) A3. Wide Area Networks (WAN) A4. Internetwerking

B. Netwerktoepassingen B1. Telefonie B2. Media streaming & storage B3. Mobiele netwerken: basisconcepten B4. Mobiele netwerken: toepassingen

C. Operationeel netwerkbeheer C1. Netwerkbesturingssystemen 1 C2. Netwerkbesturingssystemen 2 C3. Internet services C4. Netwerkbeveiliging C5. Netwerkmanagement

D. Ondernemingsproject D1. Projectwerk

5. Methodologische wenken

46

6. Evaluatie

47


2

Structuur van de afdeling en de lessentabel Afdeling:

Telecommunicatietechnieken

Niveau:

Hoger Onderwijs Korte Type (HOKTSP)

Categorie:

Technisch

Aantal weken:

40 weken

Duur van de lestijd:

50 minuten

Aantal lestijden:

1020

Structuurschema:

zie bijlage


3

Beginsituatie Worden toegelaten tot de opleiding: - houders van een diploma van secundair onderwijs; - houders van een diploma van een hogere secundaire technische leergang; - houders van een brevet van het aanvullend secundair beroepsonderwijs; - houders van een diploma van voltijds hoger onderwijs. Studenten die niet in het bezit zijn van één van de bovenvermelde diploma's en die uiterlijk op 31 december van het kalenderjaar waarvoor men zich inschrijft de leeftijd van 21 jaar bereiken, worden eveneens toegelaten indien ze slagen voor een toelatingsproef. Studenten die al met succes hoger of universitair onderwijs volgden kunnen voor één of meerdere opleidingsonderdelen een vrijstelling krijgen. De ervaring leert dat motivatie en doorzettingsvermogen in vrijwel alle gevallen van doorslaggevend belang zijn.


4

Doelstellingen De wereld van de telecommunicatie en zeker deze van de communicatienetwerken staat niet stil. De mobiele telefonienetwerken zijn aan kwaliteitsverbetering en uitbreiding toe. Ook bestrijkt de communicatie een steeds breder terrein: naast de communicatie van spraak, is er de vraag naar de mobiele en zelfs wereldwijde communicatie van data, beelden en teksten. De bedrijvigheid van netwerkproviders en telecomoperatoren is een belangrijke economische realiteit geworden en de sector biedt een groot potentieel van tewerkstelling aan. Audio- en videosystemen worden omgeschakeld naar de digitale technologie, die op zijn beurt nieuwe toepassingen en diensten doet ontstaan. Via lokale en wereldwijde netwerken worden deze nieuwe applicaties wereldwijd toegankelijk. Het internet heeft deze evolutie nog versneld enerzijds door zijn informatieve rol en anderzijds omdat de exponentiële groei ervan enorm hoge eisen stelt aan hardware en software resources. Ieder modern bedrijf heeft te maken met telematica, immers een bedrijf dat geïnformatiseerd is doet automatisch aan telecommunicatie en omgekeerd. Netwerken vormen steeds meer de communicatieve slagaders van het bedrijf. Ze kenmerken zich door een steeds toenemende trend naar integratie tussen lokale (LAN) en grotere (WAN) netwerken, samen met een reeks opkomende technische business tools als electronic mail, electronic commerce, videoconferencing. Netwerksoftware en netwerkmanagement zijn nodig voor het gebruik en het beheer van deze netwerken. Het belang van netwerken databeveiliging mag zeker niet onderschat worden en komt aan bod in de verschillende modules. De achterliggende basis en de praktische werking van het internet en intranetten maken deel uit van de opleiding. In de datacommunicatie is er een trend naar de convergentie van data, audio en video evenals een integratie van de netwerken voor individuele en professionele gebruikers. Met het oog op multimedia-applicaties worden hoge eisen gesteld aan de transmissiesnelheid en worden compressietechnieken aangewend om de informatie van beeld en geluid te comprimeren. In het programma wordt dan ook aan de multimediatechnologie aandacht besteed. Het graduaat Telecommunicatietechnieken heeft tot doel een geïntegreerde opleiding in het domein van de telecommunicatie en van de communicatienetwerken aan te bieden die de evoluties in deze toekomstgerichte sector op de voet volgt. Voor afgestudeerden van deze afdeling is er een brede waaier van jobs in de sector.


5

Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie A. Netwerktechnologie A1. Datacommunicatie en netwerken A2. Local Area Networks (LAN) A3. Wide Area Networks (WAN) A4. Internetwerking


6

A1. Datacommunicatie en netwerken

1/3

Doelstellingen Deze introductie cursus gaat over de architectuur, de structuur, de functies, de componenten en modellen van het internet en andere computer netwerken. Het gebruikt het OSI model om de aard en de rollen van protocollen en services te bespreken op applicatie, netwerk, data link en fysieke laag. De principes en structuur van IP adressering en de fundamenten van Ethernet concepten en media worden geïntroduceerd als fundament voor netwerking. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 60 lestijden Leerinhoud Hoofdstuk 1 Living in a network centric world 1. Communicating in a network centric world 2. The network as a platform 3. Architecture of internet 4. Trens in networking Hoofdstuk 2 Communicating over the network 1. The platform of communications 2. LANs, WANs and Internetworks 3. Protocols 4. Using layered models 5. Network addressing Hoofstuk 3 Application layer functionality and protocols 1. Applications - the interface between networks 2. Making provisions for applications and services 3. Application layer protocols and services examples Hoofdstuk 4 OSI Transport layer 1. Roles of the transport layer 2. The TCP protocol - communicating with reliability 3. Managing TCP sessions 4. The UDP protocol – communicating with low overhead Hoofdstuk 5 OSI network layer 1. Ipv4 2. Networks – dividing devices into groups 3. Routing – how are data packets are handled 4. Routing processes – how routes are learned


7


2/3

Hoofdstuk 6 Addressing the network 1. Ipv4 addresses 2. Addresses for different purposes 3. Assigning addresses 4. Is it on my network ? 5. Calculating addresses 6. Testing the network layer Hoofdstuk 7 Data link layer 1. Accessing the media 2. Media Access control techniques 3. Media accessing control addressing and framing data Hoofdstuk 8 OSI Physical layer 1. Communication signals 2. Physical signaling and encoding 3. Connecting communication Hoofdstuk 9 Ethernet 1. Overview of ethernet 2. Ethernet – communication of the LAN 3. The ethernet frame 4. Ethernet media access control 5. Ethernet physical layer 6. Hubs and switches 7. Address resolution protocol Hoofdstuk 10 Planning and cabling networks 1. LANs – making the physical connection 2. Device interconnections 3. Developing and addressing scheme 4. Calculating the subnets 5. Device interconnections Hoofdstuk 11 Configuring and testing your network 1. Configuring Cisco devices – IOS basics 2. Applying a basic configuration using Cisco IOS 3. Verifying connectivity 4. Monitoring and documenting networks Bibliografie

Network Fundamentals CCNA Exploration companion guide - Cisco Press Mark A. Dye - Rick McDonald - Antoon W. Rufi


8


3/3

Online cursus op cisco.netacad.net : curriculum Cisco Exploration – Network Fundamentals


9

A2. LAN (Local Area Networks)

1/2

Doelstellingen Deze eenheid biedt een inzichtelijke, theoretische en praktische benadering bij het leren van de technologiën en protocollen om een geconvergeerd switched netwerk op te bouwen.Studenten leren de hierachische metwerk design model en hoe ze netwerk decices moeten selecteren voor elke layer. Voorts wordt in de praktische labo’s geleerd hoe een switch te configureren en hoe VLAN, VTP en inter VLAN routering in een geconvergeerd netwerk worden geïntroduceerd. De verschillende implementaties van spanning tree worden de revue gepasseerd. Tot slot worden de studenten de basis kennis aangebracht van draadloze LANs in een klein netwerk. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud Hoofdstuk 1 LAN design 1. Switched lan architecture 2. Managing switches to specific Lan fucntions Hoofdstuk 2 basic switch concepts and configurations 1. Introduction to Ethernet/802.3 LANs 2. Forwarding frames using a switch Hoofdstuk 3 VLANs 1. Introducing VLAN 2. VLAN trunking Hoofdstuk 4 VTP 1. VTP concepten 2. VTP operation Hoofdstuk 5 STP 1. Redundant layer 2 topologies 2. Introduction to STP 3. STP convergence 4. PVST+, RSTP, and Rapid PVST+ Hoofdstuk 6 Inter VLAN routing 1. Inter VLAN routing


10

A2. LAN (Local Area Networks)

2/2

Hoofdstuk 7 basic wireless concepts and configuation 2. The wireless LAN 3. Wireless LAN security 4. Configure wireless LAN access 5. Troubleshooting simple WLAN problems

Practicum Labo 1 Switch management configuation Configuring switch security Labo 2 Configure VLANs and trunks Troubleshooting VLANs and trunks Labo 3 Configure VTP Labo 4 Configuring Rapid PVSTP+ Labo 5 Configuring inter VLAN routing Troubleshooting inter VLAN routing Bibliografie LAN Switching and Wireless CCNA Exploration companion guide – cisco Press Wayne Lewis Online cursus cisco.netacad.net – CCNA Exploration curriculum : LAN switching and wireless


11

A3. WAN (Wide Area Networks)

1/3

Doelstellingen Deze eenheid geeft een overzicht van de meest gebruikelijke WAN-netwerken. De verschillende WAN-technologieën worden in hun historisch perspectief geplaatst. Het onderscheid tussen technologieën ontstaan vanuit een PTT-perspectief en deze ontstaan vanuit de verschillende forums wordt verklaard. We nemen technologieën zoals X.25, Frame Relay, SDH ,DWDM, ATM en MPLS onder de loep. Verder gaat er aandacht uit naar hoe men zich aansluit op deze netwerken in het onderdeel ‘local loop’ (DSL, kabel en wireless). Verschillende toegangsmethodes met hun voor- en nadelen worden overlopen met veel aandacht voor de situatie op de Belgische markt. Op het einde van deze cursus moet de student(e) een verstandige en gemotiveerde keuze kunnen maken tussen verschillende mogelijkheden voor het opbouwen van een WAN ; Het practicum stelt tot doel de studenten te laten kennismaken met verscheidene actuele netwerktoestellen. Door zelf netwerken te ontwerpen, vervolgens te configureren en te testen op de goede werking komt de student dichter bij de realiteit van WAN-netwerken. Een aantal praktijksessies gaan over algemene netwerkprincipes. Veel aandacht gaat uit naar het opsporen van fouten en de methodologie die hiervoor gebruikt wordt. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud 1. X.25 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.

Ontstaan van X.25 X.25 lagen 1,2 en 3 Faciliteiten Toegang tot het X.25-netwerk

2. Frame Realy (FR) 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

Werking Signalisering Standaarden en interopperabiliteit Toepassingen en gebruik


12


2/3

3. Asynchronous Transfer Mode (ATM) 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.

Basisbegrippen van cel realy De 53 byte cel Encapsulatietypes Netwerk – Netwerkinterface Gebruiker – Netwerkinterface

4. SDH 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

Inleiding Overzicht frames Beveiliging van verbindingen Opties

5. DWDM 5.1. Basisprincipes 5.2. Technologie

6. Local Loop Technologie 6.1. Modem 6.1.1. Voiceband modems 6.1.2. XDSL 6.2. Wireless Local Loop 6.3. Kabelmodems 6.4. Laser Local Loop, power data networks

Practicum 1. Basisconfiguratie van routers 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.

Kablering Terminal programma’s Hoe een configuratie ingeven, bewaren, … Verschillende veiligheidsniveaus in een toestel Netwerk testmethodiek Security

2. Configuratie van routers m.b.v. ‘rapid design tools’ 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8.

Configuratie van een netwerk met leased line-verbindingen Gebruik van ‘Cisco Configmaker’ Testen van de werking van het netwerk PPP, CHAP en PAP Configuratie van een X.25-netwerk Programmering van X.25-switching in de centrale router Configuratie van klant-routers Bespreking van de problemen i.v.m. split-horizon en broadcast

3. Configuratie van ISDN als backup of dial-up service, dial-on-demand, overflow 3.1. Verschillende methodes om backup-lijnen te benaderen 3.2. Wat gebeurt er als verbindingen verbroken worden?


13


3/3

4. Configuratie van een FR-netwerk 4.1. Programmering van FR-switching in een centrale router 4.2. Configuratie van klant-routers 4.3. PVC- en SVC-configuraties: vergelijking en configuratie

Bibliografie The Essential Guide to Telecommunications, Second Edition Annabel Z. Dodd Uitgeverij: Prentice Hall Understanding Telecommunications, Systems, Networks and Applications Chow Ming Chwan Uitgeverij: Andan Publisher


14

A4. Internetwerking

1/5

Doelstellingen De student moet de werking van componenten van een IP-netwerk verstaan, alsook de samenwerking tussen deze componenten. Na deze cursus moet hij eveneens in staat zijn om fouten in een IP-netwerk op te sporen en deze te herstellen. Tenslotte wordt er ook verwacht dat hij een IP-netwerk kan ontwerpen of verder uitbouwen volgens de regels van de kunst. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud 1. Inleiding 1.1. Layering 1.2. TCP/IP-layering 1.3. Internet addresses 1.4. The Domain Name System (DNS) 1.5. Encapsulation 1.6. Demultiplexing 1.7. Client-server model 1.8. Port numbers 1.9. Standardization process 1.10. RFC’s 1.11. Standard, simple services 1.12. The internet 1.13. Implementations 1.14. Application programming interfaces

2. Link layer 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8.

Ethernet and IEEE 802 encapsulation Trailer encapsulation SLIP: serial line IP PPP: point-to-point protocol Loopback interface MTU Path MTU Serial line throughput calculations


15

A4. Internetwerking

2/5

3. IP: internet protocol 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6.

IP header IP routing Subnet addressing Subnet mask Special case IP addresses Commands on different operating systems

4. ARP: address resolution protocol 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.

ARP cache ARP packet format ARP examples Proxy ARP Gratuitous ARP ARP command

5. RARP 5.1. RARP packet format 5.2. RARP examples

6. ICMP: internet control message protocol 6.1. ICMP message types 6.2. ICMP port unreachable error

7. Ping program 7.1. Ping program 7.2. Command options

8. Traceroute program 8.1. Traceroute program operation 8.2. IP source routing option

9. IP routing 9.1. 9.2. 9.3. 9.4.

Routing principles ICMP host and network unreachables errors To forward and not to forward ICMP redirect errors


16

A4. Internetwerking

3/5

10. Dynamic routing protocols 10.1. Dynamic routing 10.2. RIP: routing information protocol 10.3. RIP version 2 10.4. OSPF: open shortest path first 10.5. BGP: border gateway protocol 10.6. CIDR: classless interdomain routing

11. UDP: user datagram protocol 11.1. UDP header 11.2. IP fragmentation

12. Broadcasting and multicasting 12.1. Broadcasting 12.2. Multicasting

13. IGMP: internet group management protocol 13.1. IGMP protocol

14. TCP: transmission control protocol 14.1. TCP services 14.2. TCP header 14.3. TCP connection establishement and termination 14.4. TCP interactive data flow 14.5. TCP timeout and retransmission

15. Netwerk Address Translation 15.1. Translation on layer 3 15.2. Translation on layer 4 16. IPv6 16.1. 16.2. 16.3. 16.4. 16.5. 16.6.

Address representation IPv6 address types IPv6 packet header format Extension Headers ICMPv6 Neighbor discovery protocol

17. Security basics 17.1. Symmetric encryption 17.2. Asymmetric encryption 17.3. Public key encryption 17.4. Digital signature 18. IPSec 18.1. 18.2. 18.3. 18.4. 18.5.

Authentication header Encapsulating security payload Internet key exchange Main mode negotiation Quick mode negotiation


17

A4. Internetwerking 19. QOS 19.1. 19.2. 19.2.1. 19.2.2. 19.3. 19.4. 19.5. 19.6. 19.7.

4/5

The need for QOS QOS service models Integrated services Differentiated services Classification Marking Traffic conditioning: policing and shaping Congestion management Congestion avoidance

Practicum 1. Practicum 1: inleiding 1.1. Configuratie van IP-parameters op een PC 1.2. Beschrijving van de infrastructuur in de computernetwerkklas 1.3. De ‘command line interface’ van een Cisco router

2. Practicum 2: PPP 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

Configuratie van PPP Debuggen van PPP-negotiatie Configuratie van authenticatie (PAP of CHAP) Configuratie van autonegotiatie

3. Practicum 3: routing 3.1. Configuratie van statische routing 3.2. Configuratie van RIP 3.3. Debuggen van RIP

4. Practicum 4: routing en IP-opties 4.1. Configuratie van OSPF 4.2. Configuratie van filters

5. Practicum 5: IP-opties 5.1. Configuratie van DHCP 5.2. Configuratie van netwerk adres translatie (NAT)

Bibliografie Het handboek voor internet- en extranettechnologie Jeroen Vanheste Uitgeverij: Addison-Wesley Professional Computing Series TCP/IP Illustrated Volume 1: The Protocols W. Richard Stevens Uitgeverij: Addison-Wesley Professional Computing Series, 1999


18

A4. Internetwerking

5/5

Internetworking with TCP/IP Volume 1: Principles, Protocols and Architecture Douglas E. Comer Uitgeverij: Prentice Hall International Editions, 1991 TCP/IP Network Administration Craig Hunt Uitgeverij: O’Reilly, 1998 Routing TCP/IP Volume 1, Second Edition Jeff Doyle, Jennifer Carroll Uitgeverij: Cisco Press Practicumtekst http://www.cisco.com


19

Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie B. Netwerktoepassingen B1. Telefonie B2. Media streaming & storage B3. Mobiele netwerken: basisconcepten B4. Mobiele netwerken: toepassingen


20

B1. Telefonie

1/2

Doelstellingen Telefonie ligt aan de basis van onze moderne telecommunicatiemaatschappij. De bedoeling van deze eenheid is in eerste instantie de evolutie van analoge naar digitale telefonie te bespreken. Naast het bespreken van de bouwstenen van een PBX gaat de aandacht volledig naar de manier waarop spraak over datanetwerken kan getransporteerd worden. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Leerinhoud 1. Telefonie 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7.

Overzicht historische evoluties Ontstaan tot vrijmaking van de markt Analoge hiërarchie, PDH Analoge interfaces, E&M loop and groundstart, … Digitale hiërarchie, SDH Digitale interfaces ISDN Bri, Pri, … Signalling

2. Wat is VoIP (Voice over IP) 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.

Telefonie vandaag Migratie van ‘circuits’ naar ‘packets’ VoIP toepassingen VoIP evolutie

3. VoIP (Voice over IP): technologie 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

IP ondersteuning voor voice Quality of Service Software ondersteuning voor VoIP De software standaarden 3.4.1. H. 323 3.4.2. SIP: Session Initation Protocol 3.4.3. MGCP: Media Gateway Control Protocol

4. Streaming technologieën 5. Toepassingen 5.1. Video conferencing 5.2. Call- en contactcenters


21

B1. Telefonie

2/2

6. Case study 7. Toekomst 7.1. Mobile telephony & IP 7.2. Ipv6

Bibliografie Carrier Grade Voice over IP Daniel Collins Uitgeverij: McGraw-Hill Voice over IP Technologies Mark A. Miller Uitgeverij: Hungry Minds


22

B2. Media streaming & storage

1/4

Doelstellingen De kenmerken van digitale signalen en de problemen van de omzetting van analoge naar digitale audio en video worden eerst behandeld. . In het gedeelte audiotechnologie worden eerst de eigenschappen van geluid behandeld, daarna de opname- en weergave-elementen. In het gedeelte videotechnologie wordt ingegaan op de opname, de weergave, de transmissie en de registratie van het beeld Tevens wordt aandacht geschonken aan signaalverbeteringstechnieken en aan nieuwe registratiemethodes voor geluid en beeld. Recente ontwikkelingen zoals satelliettelevisie, digitale televisie, hoge definitie televisie, videoconferencing en multimediaproductie worden in de cursus verwerkt. Bestaande en nieuwere optische opslagmedia (CD-rom, CD-audio, DVD, Blue ray) krijgen ook aandacht. De beperkingen van de opslagmedia en kanaalcapaciteit hebben geleid tot een aantal compressietechnieken die onmisbaar zijn in de huidige multimediatechnologie. We zullen het hierbij hebben over PCM en DPCM, Huffman codering, JPEG- en de MPEG-familie van compressietools. In het praktisch gedeelte van de eenheid worden deze compressietechnieken en de bijbehorende bestandsformaten bestudeerd evenals de hardware voor opname van geluid en spraak, stilstaande en bewegende beelden. Ook de eigenschappen en het gebruik van optische media zullen hier aan bod komen.

Een inleiding tot media communicatie bussen zoals USB, HDMI en Internet technieken komen aan bod. Voorts wordt een inleidinggegeven tot didgital media broadcast. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud

Deel 1: Audio- en videotechnologie 1. Audio 1.1. Karakteristieken 1.2. Opnamemiddelen: microfoons 1.3. Weergavemiddelen: luidsprekers 1.4. Specificaties van analoge signalen 1.5. Overzicht/principes van analoge geluidsdragers 1.6. Analoge transmissie van audio 1.6.1. AM 1.6.2. FM 1.6.3. FM Stereo 1.7. Analoge recording principes


23


2/4

2. Video 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.

Karakteristieken Geschiedenis en beschrijving van TV TV-systemen: NTSC, PAL, SECAM Teletext, PDC 100 HZ-TV’s, digital image enhancement

3. Opnamemiddelen 3.1. Klassieke camera 3.2. CCD camera (vb. fototoestel)

4. Klassieke beeldbuizen (CRT), LCD-schermen, projectie-TV, plasmabeeldbuizen 5. Anloge recording: principes

Deel 2: Digitalisatie en compressie 1. Digitalisatie 1.1. Waarom? 1.2. Nyquist-theorema 1.3. Bandbreedte 1.4. Problemen 2. Compressie 2.1. Vormen: lossless, lossy 3. Codering/compressie van audio 3.1. Musicam 3.2. MPEG-1 3.3. MP3 4. Codering/compressie van video 4.1. Temporal & spatial redundancy 4.2. I-, P- & B-beelden 4.3. Huffman codering 4.4. MPEG-1/2 4.5. Synchronisatie audio/video, PCR 5. Toepassingen 5.1. PC-file formaten: .AVI, .WAV, .JPG, .BMP, MP3, …


24


3/4

Deel 3: Digitale opslagmedia 1. Audio CD: de basis 1.1. Principes 1.2. Kanaalcodering (EFM) 2. Opvolgers 2.1. CD-ROM, CD-ROM XA, Photo-CD, CD-I, Video-CD, CD-R, CD-RW, DVD, DVD-R, Blu Ray 3. Harddisks Deel 4:Digitale media communicatie 1. 2. 3. 4. 5.

Media transport in USB Media transport in Bluetooth Media transport in HDMI Internet media transport Media broadcast 5.1. DAB 5.2. DVB 5.2.1. Kabel (DVB-C), satelliet (DVB-S) en terrestrial (DVB-T) 5.2.2. Satelliet: principes, soorten, schotel, LNB 5.2.3. Kanaalcodering: QAM, QPSK, OFDM 5.2.4. Source codering: MPEG2 transportstream, multiplexing, PID’s, redundantie 5.2.5. Werking en opbouw van een digitale ontvanger (IRD) 5.2.6. Scrambling en conditional access: smartcard 5.2.7. Diensten: VoD, iPPV, PPV 5.3. Geavanceerde IRD’s & interactive services: internet (DOCSIS), IP-telephony, home shopping

Practicum 1. Audio 1.1. Connectoren en kabelsoorten 1.2. Studie en experimenten i.v.m. analoge audioparameters 2. Video 2.1. Connectoren en kabelsoorten: RF, CVBS, Y/C, RGB, SCART 2.2. Studie en experimenten i.v.m. TV-beelden en –signalen 3. Digitalisatie en Compressietechnologie 3.1. Kennismaking (software) 4. Media streaming en storage 4.1. Voorbeelden en verklaringen


25


4/4

Bibliografie Telecommunicatie G.P. De Jong Uitgeverij: Educaboek, Stam Technische Boeken TV & Video: van analoog naar digitaal Wim van Bussel Uitgeverij: Kluwer Bedrijfswetenschappen Geluidsregistratie Wim van Bussel Uitgeverij: Kluwer Bedrijfswetenschappen Digitale Audiotechniek Bernhard Krieg Uitgeverij: Kluwer Technische Boeken Digital Television, MPEG-1, MPEG-2 and principles of the DVB system H. Benoit Uitgeverij: John Wiley Principles of Digital Audio and Video Arch Luther Uitgeverij: Artech House Publishers Cursus Optische Plaatsystemen Uitgeverij: Philips Hasselt Basic Course Compact Disc Uitgeverij: Philips Service Videodisc and Optical Memory Systems Jordan Isailovic Electronic Booklet: from CD over CDR(W) tot DVD Uitgeverij: Philips Service Various www-pages reached via www.us-epanorama.net Labotekst


26

B3. Mobiele netwerken: basisconcepten

1/3

Doel De cursus begint met een aantal fundamentele begrippen over de verschillende signalen en hun voorstelling in het tijdsdomein en frequentiedomein. Verder wordt het telecommunicatiesysteem in zijn geheel belicht en aandacht gegeven aan multiplexing. Multiple user systemen zoals DECT en GSM maken gebruik van TDMA, FDMA, CDMA voor de communicatie met het basisstation. Een goed inzicht in de principes van de verschillende modulatiesystemen vormt een belangrijke basis voor de opleiding in de telecommunicatietechnieken. Hier komen de analoge modulatiesystemen aan bod, geïllustreerd met praktische voorbeelden. Meer bepaald worden amplitudemodulatie en hoekmodulatie gebruikt voor het verzenden van analoge en digitale boodschappen. De behandeling van deze materie gebeurt volgens een bepaald patroon : definitie, wiskundige voorstelling, tijdsignaal, frequentiespectrum, vectordiagram, rendement, bandbreedte en toepassingen. Het is de bedoeling dat de student een goed inzicht verwerft in de eigen kenmerken, verschillen en de toepassingen van de verschillende systemen. Tijdens het practicum worden de belangrijkste technieken voor amplitudemodulatie en demodulatie op eenvoudige wijze gerealiseerd. De proeven zijn grotendeels gebaseerd op de analoge vermenigvuldiger AD633. Door de gebruiksvriendelijkheid van dit IC (weinig of geen externe componenten) is een minimale kennis van schakelingen vereist om de experimenten tot een goed einde te brengen en de voornaamste kenmerken van de verschillende AM-systemen te leren kennen. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. Signalen in het tijdsdomein en het frequentiedomein 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7.

Testsignalen (sinus, blokgolf, driehoek) en hun kenmerken: frequentie, pulsatie, periode Praktische signalen: spraak, audio, video Fourieranalyse en frequentiespectra Algemene opbouw en blokschema van een telecommunicatiesysteem Noodzaak voor modulatie en indeling van modulatiesystemen Frequentiemultiplex: FDMA Tijdsmultiplex: TDMA en sampling

2. Analoge modulatiesystemen 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.

Gewone amplitudemodulatie Balansamplitudemodulatie Enkelzijbandmodulatie Frequentiespectrum van PM- en FM-systemen Smalband en breedband FM: toepassingen


27


2/3

3. Digitale en pulsmodulatiesystemen 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

Digitale modulatiesystemen: PAM, PDM, PCM, … Pulsmodulatiesystemen: ASK, FSK, PSK Karakteristieken van QPSK en QAM: constellatieplot en oogdiagram Speciale modulatiesystemen: spread-spectrum, DS en FH, OFDM, toepassing CDMA

Practicum 1. Gebruik van de AD633 als vermenigvuldiger 1.1. Basisaansluiting, offset spanning 1.2. Constante spanningen aan de ingang 1.3. Regelbare versterker

2. De AD633 als AM- en balansmodulator 2.1. Maken van AM met verschillende modulatiedieptes 2.2. Balansmodulatie met de AD633 2.3. Fasesprong bij BAM

3. Demodulatie van AM en BAM 3.1. Ontwerp en bouw van een piekdetector voor AM 3.2. Diagonaal afknijpen en filteren 3.3. Synchrone detector voor demodulatie van BAM

4. Frequentiemodulatie 4.1. Meting van de spanning-frequentiekarakteristiek 4.2. Modulatie met een VCO-generator 4.3. Bepaling van de frequentiezwaai op de oscilloscoop

5. Sampling en pulsmodulatie 5.1. Pulsamplitudemodulatie met de AD633 5.2. Detectie van een PAM 5.3. Digitale modulatie: ASK, OOK, PSK, FSK

Handboek-Cursustekst Cursustekst Labotekst


28


3/3

Bibliografie Telecommunicatie G.P. De Jong Uitgeverij: Educaboek, Stam Technische Boeken Telecommunicatie H.T. Huele Uitgeverij: Delta Press, 1992


29

B4. Mobiele netwerken: toepassingen

1/3

Doelstellingen De inhoud sluit aan op de eenheid ‘Mobiele netwerken: basisconcepten’ en wordt toegepast op de belangrijke ontwikkelingen in de persoonlijke communicatiesector. Eerst worden zenders en ontvangers voor analoge en digitale modulatie besproken. Transmissie via modems maakt gebruik van specifieke digitale modulatietechnieken zoals ASK, FSK en PSK. Nieuwer zijn de systemen die gebruik maken van multiple dragers of waarvan de informatie gespreid wordt over een brede frequentieband. Informatietransport kan plaatsvinden langs kabels of door de vrije ruimte. Dit deel van de cursus handelt over soorten kabels en hun eigenschappen en het gedrag van een golf op een kabel. Bij de draadloze transmissie gaat de aandacht naar radiogolfpropagatie en wordt ook de antenne besproken. In het practicum kunnen de studenten praktische kennismaken met de belangrijkste technieken voor frequentiemodulatie en pulsmodulatie. Een aantal proeven zijn gebaseerd op de analoge vermenigvuldiger AD633, maar er wordt ook gewerkt met bestaande opstellingen specifiek om te leren werken met AM- en FM-zenders en ontvangers. Verder is er een belangrijk deel dat uitgevoerd wordt op PC : het werken met transmissielijnen (Smith-diagram), het simuleren van afgestemde kringen en het inzicht krijgen in de kenmerken van de voornaamste antennes d.m.v. een computerpakket. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud 1. Draadloze communicatie 1.1. Modulatiesystemen en receivers 1.1.1. Frequentiespectrum van PM- en FM-systemen 1.1.2. Smalband en breedband FM, toepassingen 1.1.3. Modulatoren voor AM en FM, Armstrong modulator 1.1.4. Demodulatie van AM en FM: PLL 1.1.5. Speciale modulatiesystemen: spread-spectrum, kwadratuurmodulatie, OFDM 1.1.6. Pulsmodulatiesystemen: ASK, FSK, PSK 1.1.7. Digitale modulatiesystemen: PAM, PDM, PCM, … 1.1.8. Rechtuit en superheterodyne ontvangers voor AM en FM


30


2/3

1.2. Persoonlijke en cellulaire communicatiesystemen 1.2.1. Algemene basisbegrippen over draadloze en cellulaire systemen 1.2.2. Digitale systemen gebaseerd op TDMA en CDMA 1.2.3. Paging, searching en de radiolink: fading en hand-over 1.2.4. Gedetailleerde studie van het GSM-systeem 1.2.5. Cordless phone en oproepsystemen: CT2, DECT en PACS 1.2.6. Verbeterde systemen voor datatransmissie: GPRS, HSCD, EDGE 1.2.7. Systemen van de derde generatie: IMT 2000

2. Transmissiemedia 2.1. Transmissielijnen en kabels 2.1.1. Soorten transmissiesystemen: 1-draads, 2-draads, meerdraads 2.1.2. Optische kabels, modes en transmissie 2.1.3. Lopende golven, kabels, karakteristieke impedantie 2.1.4. Staande golven en reflectiecoëfficiënt 2.1.5. Aanpassingsmethodes, Smith-diagram, staande golf-verhouding 2.1.6. Bijzondere toepassingen van een transmissielijn 2.2. Draadloze transmissie 2.2.1. Het ontstaan van elektromagnetische golven 2.2.2. Stralingsdiagram en eenheden 2.2.3. Voortplanting van elektromagnetische golven in de atmosfeer 2.2.4. Satellietcommunicatie 2.2.5. Antennes: dipool antenne, staafantenne, Yagi antenne, reflector antennes

Practicum 1. Frequentiemodulatie 1.1. Opwekking met een VCO-generator 1.2. Meting van de spanning-frequentiekarakteristiek 1.3. Bepaling van de frequentiezwaai op de oscilloscoop

2. Sampling en pulsmodulatie 2.1. Pulsamplitudemodulatie met de AD633 2.2. Detectie van een PAM-signaal 2.3. Sampling frequentie, Nycuist criterium, aliasing

3. Communicatietrainers 3.1. Werken met proefopstellingen met AM- en FM-zenders en –ontvangers. 3.2. Vergelijking van verschillende modulatoren en demodulatoren

4. Simulaties 4.1. Hoogfrequent: gebruik van het Smith-diagram 4.2. Antennes: gebruik van een computerpakket 4.3. Simulatie van filters en afgestemde kringen


31


3/3

Bibliografie Telecommunicatie G.P. De Jong Uitgeverij: Educaboek, Stam Technische Boeken Telecommunicatie H.T. Huele Uitgeverij: Delta Press, 1992 Wireless Personal Communcation Systems D.J. Goodman Uitgeverij: Addison-Wesley Wireless Communications Series, 1997 Principles of Spread Spectrum Communication A.J. Viterbi Uitgeverij: Addison-Wesley Wireless Communications Series, 1997 Labotekst Handleidingen van: Communicatietrainers Anacom 1 en 2 Pcaad Antenna Design Smith Chart


32

Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie C. Operationeel netwerkbeheer C1. Netwerkbesturingssystemen 1 C2. Netwerkbesturingssystemen 2 C3. Internet services C4. Netwerkbeveiliging C5. Netwerkmanagement


33

C1. Netwerkbesturingssystemen 1

1/2

Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van deze module is de student(e) vertrouwd te maken met netwerkbesturingssystemen onder Windows, zodat hij/zij zich direct kan integreren in een onderneming waar de netwerkbeheerder een centrale rol speelt. Meer bepaald worden de taken toegelicht die een netwerkbeheerder toebedeeld krijgt in een serveromgeving met de bedoeling een infrastructuur op te bouwen die de gebruikers in staat stelt om in te loggen op een domeinnetwerk. Deze doelstelling wordt concreet bereikt door het laten uitvoeren van opdrachten die zich kunnen voordoen in een domeinomgeving. De focus zal voornamelijk gaan naar het opzetten van de netwerk infrastructuur en de daarmee verbonden netwerk services specifiek voor het Windows operating systeem. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud Deel 1 Netwerk infrastructuur • • • •

Virtual WAN topology Configuring and Managing the DHCP Server Roles Configuring and Managing the DNS Server Role (Name Resolution) Configuring Routing and Remote Access (RRAS)

Deel 2 Domein infrastructuur • • • • •

Implementation of one domain, two site forest Installation Active Directory – domain controllers on two sites Domain based group policies User accounts management Distributed File system

Deel 3 IP infrastructuur • • •

Windows server as IP router VPN technology with Windows server Terminal services


34


2/2

Bibliografie Mastering Windows Server 2008 Networking Foundations

Mark Minasi – Rhonda Layfield – John Paul Mueller Sybex Mastering Windows Server 2008 Essential Technologies

Mark Minasi Sybex Mastering Windows Server 2008 Enterprise Technologies

Mark Minasi Sybex


35


1/2

Doelstellingen De scheiding tussen stand-alone- en netwerkbesturingssystemen vervaagt. Besturingssystemen zoals Windows en UNIX beheren zowel de individuele PC als het netwerk. De opkomst van nieuwe besturingssystemen en software met een gnu-licentie, zoals LINUX, laat toe om met weinig financiële middelen een krachtige netwerkomgeving uit te bouwen. Eerst worden de basisprincipes van een UNIX/LINUX-systeem besproken: bestandssysteem, bestandsbeheer, procesbeheer, userbeheer, ... Vervolgens worden, met behulp van LINUX, een aantal netwerkaspecten behandeld: bestandsdeling met Windows-netwerken met behulp van Samba, DNS met behulp van Bind, LDAP, firewalling met behulp van ipchains en iptables, remote shell met behulp van ssh,Linux on a stick, monitoring ... Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud 1. Installatie LINUX (naast de bestaande Windows-installatie) 2. Gebruik van shells 2.1. Online help 2.2. elementaire opdrachten

3. LINUX bestandssysteem 4. Bestandsbeheer 5. Userbeheer 6. Procesbeheer 7. Basisgebruik van vi 8. SAMBA: filesharing met Windows-netwerken 9. Firewalls: concepten en implementatie onder LINUX 10. DNS: configuratie van BIND 11. X-Windows: een overzicht


36


2/2

12. LDAP 13. Linux on a stick

Bibliografie Snel leren werken met UNIX L. Brockmann Uitgeverij: Pearson Education LINUX Administration Handbook E. Nemeth, G. Snyder, T.R. Hein Uitgeverij: Prentice Hall SAMBA Essentials for Windows Administrators G. Wilson Uitgeverij: Prentice Hall LINUX Firewalls R.L. Ziegler Uitgeverij: New Riders The Concise Guide to Xfree86 for LINUX A. Hsiao Uitgeverij: Que Practicumtekst Websites http://www.tldp.org


37

C3. Internet services

1/2

Situering van de module in de opleiding Iedereen gebruikt dagelijks internet en de bijbehorende protocollen. Iedereen wordt geconfronteerd met verhalen over hoe de technologie van het internet de wereld zal gaan veranderen. De invloed van internet is onvermijdelijk en studenten willen graag weten ‘wat er onder de motorkap’ gebeurt. Vandaar de hoofddoelstelling van de module ‘Internettechnologie’: de student(e) vertrouwd maken met de internettechnologieën zodat hij/zij zich direct kan integreren in een onderneming waar men de technieken van het internet gebruikt om intern of extern te communiceren. Voorts is het ook de bedoeling de internetprotocollen als leidraad te nemen voor de cursus omdat de lager gelegen protocollen in de twee vorige jaren werden besproken. Studenten hebben bij die top-down benadering een beter inzicht in computernetwerken. Deze doelstellingen worden concreet bereikt door het laten uitvoeren van opdrachten die zich kunnen voordoen in een werkomgeving: opzetten van een web-, mail-, FTP-, DNS-server met een veilige aansluiting op het internet via een DMZ. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. DNS server 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.

Proces van naamresolutie Concepten: zone, A-SOA-NS-MX Records Structuur van zonefiles Zone transfers Netwerktesten NSLOOKUP en DIG Opzetten van een DNS Server met BIND en MS DNS

2. Webserver 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.

Web proces HTTP Protocol Installatie en configuratie van Apache Installatie en configuratie van IIS. Voorzien van SSL en access control

3. File Transfer Protocol (FTP)-server 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.

FTP-protocol FTP commando’s Anoniem en user FTP Opzetten van een FTP-server Voorzien van SSL


38

C3. Internet services

2/2

4. Mailserver 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.

Mailproces en modellen Mail-accessprotocol (POP3/IMAP) SMTP-commando’s Mailformaat (MIME) Installatie en configuratie van mailserver Postfix Veilige mailacces protocollen en instellen van smtp relay in DMZ

Bibliografie DNS and Bind, 5th Editon Cricket Liu O’Reilly Apache Cookbook Rich Bowen; Ken Coar O’Reilly Apache Security Ivan Ristic O’Reilly Postfix the Definitive Guide Kyle D. Dent O’Reilly


39

C4. Netwerkbeveiliging

1/3

Doelstellingen Deze module wapent de student met de kennis en de vaardigheden om een netwerk te beveiligen.Het biedt een theoretische, hands-on introductie tot netwerkbeveiliging met een logische aanpak in functie van de bestaande technologiën. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 80 lestijden Leerinhoud Hoofdstuk 1 Modern network security threats 1. Fundamentals principals of a secure network 2. Worms, viruses and trojan horses 3. Attack methodologies Hoofdstuk 2 Securing network devices 1. Securing device access and files 2. Privilege levels and role based CLI 3. Monitoring devices 4. Using automated features Hoofdstuk 3 Authentication, authorization and accounting 1. Purpose of AAA 2. Configuring local AAA 3. Configure server-based AAA Hoofdstuk 4 Implementing firewall technologies 1. Access control lists 2. Firewall technolgies 3. Context based access control 4. Zone-based policy firewall Hoofdstuk 5 Implementing intrusion prevention 1. IPS technolgies 2. Implenting IPS


40


2/3

Hoofdstuk 6 Securing the LAN 1. Endpoint security considerations 2. Layer 2 security considerations 3. Wireless, VOIP and SAN security considerations 4. Configuring switch security 5. SPAN and RSPAN Hoofdstuk 7 Cryptography 1. Cryptographic services 2. Hashes and digital signatures and authentication 3. Symmetric and assymmetric encryption Hoofdstuk 8 Implementing VPNs 1. Defintion of VPNs 2. IPSec VPN components and operation 3. Implementing site-to-site IPsecVPNs 4. Implementing remote access VPN 5. Implementing SSL VPN Hoofdstuk 9 Managing a secure network 1. Secure network lifecycle 2. Self-defending network 3. Building a comprehensive security policy Practicum Labo 1 Securing adminstrative access using AAA and RADIUS Labo 2 Configuring CBAC and zone-based firewalls Labo 3 Configuring an IPS system Labo 4 Configuring a site-to-site VPN Labo 5 Configuring a remote access VPN


41


3/3

Bibliografie

CCNA Security Official exam certification guide – Cisco Press Michael Watkins – Kevin Wallace Online cursus op cisco.netacad.net – CCNA Security curriculum


42

C5. Netwerkmanagement

1/2

Doelstellingen Een netwerk ontwerpen en opbouwen is een belangrijke stap. Eens het netwerk opgebouwd, moet het beheerd worden op een georganiseerde manier. Een netwerk is namelijk onderhevig aan veranderingen. Er worden meer gebruikers aangesloten op het netwerk, netwerkdiensten worden toegevoegd of worden intensiever gebruikt, er treden fouten op, de topologie wordt aangepast aan de nieuwe behoeften, er worden nieuwe technologieën geïntroduceerd, enz… Het is belangrijk om op deze veranderingen proactief te kunnen reageren op een verantwoorde manier. Daarom hebben we informatie nodig van verschillende componenten uit ons netwerk. Hiervoor zijn er een aantal protocollen ontwikkeld waardoor we dit kunnen doen op een gestandaardiseerde manier. Deze cursus wil eerst een antwoord geven op de vraag ‘Wat is netwerk management ?’. Daarna bespreken we de protocollen SNMP en RMON. Deze protocollen bieden een antwoord op de vraag : ‘Hoe krijg ik de gewenst informatie uit het netwerk ?’. Naast SNMP bekijken we ook modellen voor het beheer van netwerk en ICT infrastructuren zoals ITIL en NGOSS. Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. Network management fundamentals 1.1. Overview 1.1.1. Network management requirements 1.1.2. Network management systems 1.2. Network monitoring 1.2.1. Network monitoring architecture 1.2.2. Performance monitoring 1.2.3. Fault monitoring 1.2.4. Accounting monitoring 1.3. Network control 1.3.1. Configuration control 1.3.2. Security control

2. SNMP 2.1. SNMP network management concepts 2.1.1. Background 2.1.2. Basic concepts 2.2. SNMP management information 2.2.1. Structure of management information 2.2.2. Practical issues 2.3. Standard MIBs 2.3.1. MIB-II 2.3.2. Interfaces MIB


43

C5. Netwerkmanagement

2/2

2.4. Simple network management protocol (SNMP) 2.4.1. Basic concepts 2.4.2. Protocol specification 2.4.3. Transport level support 2.4.4. SNMP group

3. RMON 3.1. Remote network monitoring: statistics collection 3.1.1. Basic concepts 3.1.2. Statistics group 3.1.3. History group 3.1.4. Host group 3.1.5. Host topN group 3.1.6. Matrix group 3.1.7. TokenRing extensions to RMON 3.2. Remote network monitoring: alarms and filters 3.2.1. Alarm groups 3.2.2. Filter group 3.2.3. Packet capture group 3.2.4. Event group 3.2.5. Practical issues 3.3. RMON2 3.3.1. Overview 3.3.2. Protocol directory group 3.3.3. Protocol distribution group 3.3.4. Address map group 3.3.5. RMON2 host groups 3.3.6. RMON2 matrix groups 3.3.7. User history collection group 3.3.8. Probe configuration group 3.3.9. Extensions to RMON1 for RMON2 devices

4. ITIL & NGOSS 4.1. ITIL 4.1.1. Service Delivery 4.1.2. Service Support 4.2. NGOSS 4.2.1. eTOM 4.2.2. SID 4.2.3. TNA 4.2.4. TAM

Bibliografie SNMP, SNMPv2 and RMON Practical Network Management William Stallings Uitgeverij: Addison-Wesley Professional Computing Series, 1996


44

Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie D. Ondernemingsproject D1. Projectwerk


45

Ondernemingsproject

1/1

Situering van de module in de opleiding Het ondernemingsproject wordt gerealiseerd in een onderneming, onder begeleiding van een promotor en copromotor uit de onderneming. Met het ondernemingsproject leveren de studenten het bewijs dat zij in staat zijn om: - een probleem, zowel in zijn praktische als theoretische dimensie te vatten; - de informatie, nodig om dit probleem op te lossen, zelfstandig te vinden en te hanteren; - de oplossingsmethoden te kiezen, correct te hanteren en zowel keuze als gebruik kunnen verantwoorden; - de gekozen oplossing aan de realiteit kunnen toetsen; - het project op een professionele manier kunnen communiceren in een schriftelijk rapport en een mondelinge presentatie voor een jury. Voorafgaande modules Deelcertificaat van module A: Netwerktechnologie. Aantal lestijden 80 lestijden


46

Methodologische wenken De lessen worden voornamelijk gegeven door docenten uit de praktijk zodat de praktijkgerichtheid van de opleiding gewaarborgd is. Regelmatig worden gastdocenten uit de bedrijven uitgenodigd en worden bedrijfsbezoeken georganiseerd om de geziene leerstof aan de realiteit te toetsen. Tijdens de opleiding wordt niet alleen de nodige theoretische kennis aangereikt maar ligt het accent voornamelijk op de toepassing ervan in concrete situaties. Ongeveer de helft van het aantal lestijden wordt ingevuld met labs en practica waarbij de studenten in kleinere groepen de theorie aan de praktijk kunnen toetsen. De opleiding wordt afgesloten met de realisatie van een ondernemingsproject waarbij in een reële bedrijfssituatie een project wordt aangepakt. Teamwork en communicatievaardigheden (schriftelijke rapportering en mondelinge presentatie) komen hierbij eveneens aan bod.


47

Evaluatie Evaluatie Voor de meeste eenheden gebeurt de evaluatie aan de hand van een examen, maar ook opdrachten die de cursisten in de loop van het jaar uitvoeren worden bij de eindbeoordeling in overweging genomen. Examens Per semester kan slechts één examenzittijd georganiseerd worden. Een cursist mag in de loop van hetzelfde schooljaar maximaal tweemaal examen afleggen over dezelfde eenheid en maximaal viermaal over meerdere schooljaren. Attest en deelcertificaat In de organisatie volgens het modulair stelsel vervalt het begrip studiejaar. De sanctie van de studie is verbonden aan de eenheden, de modules en het geheel van de opleiding. Attest van een eenheid De cursist wordt over elke eenheid afzonderlijk geëxamineerd. Om te slagen voor een eenheid moet de cursist ten minste 50% van de punten behalen. Heeft de cursist de eenheid met vrucht beëindigd, dan ontvangt hij/zij hiervan een attest. Deelcertificaat van een module Een cursist beëindigt met vrucht een module indien hij/zij, binnen de gestelde maximumduur van de opleiding, voor elke eenheid van deze module het bijhorend attest ontvangen heeft. Hij/zij ontvangt hiervoor een deelcertificaat. Diploma De cursist die binnen de gestelde maximumduur van de opleiding de deelcertificaten van alle modules behaald heeft, verkrijgt het diploma van ‘Gegradueerde in de Telecommunicatietechnieken’.


48

Leerplan. Telecommunicatietechnieken

Recommend Documents