ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs Vesaliusstraat 13 3000 Leuven Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40
Leerplan Graduaat
Elektronica
Leerplan graduaat Elektronica
1
Inhoudsopgave 1. Structuur van de afdeling en het structuurschema 2.
Beginsituatie
3 4
3. Doelstellingen
5
4. Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie
6
A. Basis
A1. Toegepaste wiskunde 1 A2. Toegepaste wiskunde 2 A3. Basis elektriciteit A4. Basis elektronica A5. Lab elektriciteit/elektronica A6. Toegepaste informatica
7 9 11 14 16 17
B. Technologie
Ba. Analoge technieken Ba1. Analoge basisschakelingen Ba2. Versterkertechnieken Ba3. Vermogenselektronica
20 23 25
Bb. Digitale technieken Bb1. Digitale combinatorische schakelingen Bb2. Digitale sequentiële schakelingen Bb3. Microcontrollers
27 30 33
C. Optie
Cb. Multimediatechniek Cb1. Computertechniek Cb2. Audio- en videosystemen Cb3. Lab multimediatechniek Cb4. Projectwerk multimediatechniek
D. Bedrijfsorganisatie en zorgsystemen D1. Bedrijfsorganisatie D2. Zorgsystemen
36 38 40 41 43 45
5.
Methodologische wenken
47
6.
Evaluatie
47
Leerplan graduaat Elektronica
2
Structuur van de afdeling en het structuurschema Afdeling:
Elektronica
Categorie:
Technisch
Aantal weken:
40 weken (20 weken per semester)
Duur van de lestijd:
50 minuten
Totaal aantal lestijden: 1200 Structuurschema:
Zie bijlage.
Leerplan graduaat Elektronica
3
Beginsituatie Worden toegelaten tot de opleiding (bron: www.ond.vlaanderen.be): - houders van een diploma van secundair onderwijs; - houders van een diploma van een hogere secundaire technische leergang; - houders van een brevet van het aanvullend secundair beroepsonderwijs; - houders van een diploma van voltijds hoger onderwijs. Cursisten die niet in het bezit zijn van één van de bovenvermelde diploma's of getuigschriften, en die uiterlijk op 31 december van het kalenderjaar waarvoor men zich inschrijft de leeftijd van 21 jaar bereiken, worden eveneens toegelaten indien ze slagen voor een toelatingsproef. Cursisten die al met succes hoger of universitair onderwijs volgden kunnen voor één of meerdere opleidingsonderdelen een vrijstelling krijgen. De ervaring leert dat motivatie en doorzettingsvermogen in vrijwel alle gevallen van doorslaggevend belang zijn.
Leerplan graduaat Elektronica
4
Doelstellingen De opleiding stelt zich tot doel een volwaardig diploma Hoger Onderwijs van het Korte Type af te leveren en cursisten met voorkennis bij te scholen in hun specialiteit of in een andere discipline zodat ze zich kunnen kwalificeren als hooggeschoolde technici. De THOKTSP cursist krijgt een praktische opleiding, onderbouwd door een brede theoretische achtergrond, waarbij uitdrukkelijk geleerd wordt een verband te leggen tussen theorie en praktijk. De theorie staat ten dienste van de praktijk. De afgestudeerde moet in staat zijn elektronische kringen te ontwerpen, te realiseren, te onderhouden en te beheren, dit zowel op het procesniveau als op het elektronisch niveau. De opleiding richt zich op het begrijpen en analyseren, het economisch verantwoord ontwerpen en realiseren van elektronische systemen in de domeinen van de automatisering, de audio- en videotechniek, de telecommunicatie, de computer- en informatietechniek. Het begrijpen omvat vooreerst de basiskennis van elektriciteit, elektronica, analoge en digitale technieken en technologie van de componenten. Het omvat vervolgens een kennisverruiming met betrekking tot bouwelementen en systemen, schema-analyse, vermogenselektronica en industriële elektriciteit, microprocessoren en digitale signaalverwerking. Het opleidingsconcept is uitgewerkt in vier delen: A. BASIS Deze modules moeten de cursist in staat stellen om met eenzelfde voorkennis aan het technologiegedeelte te beginnen. Voornamelijk de verschillen tussen algemeen en technisch secundair onderwijs worden hier weggewerkt. Voor de cursist die reeds geruime tijd is afgestudeerd, en in het bezit is van een diploma secundair onderwijs, bieden deze modules de mogelijkheid om de wetenschappelijke basis opnieuw in te oefenen. B. TECHNOLOGIE Dit algemeen technologisch gedeelte beoogt een grondige kennis van de analoge en digitale technieken als voorbereiding op het optiegedeelte. De theoretische vorming en de labo’s / oefeningen worden geïntegreerd aangeboden. Hierdoor wordt het praktisch werk beklemtoond. C. OPTIE Hier neemt het labo- en projectwerk een belangrijke plaats in. Hier wordt opgeleid tot gegradueerde technicus: In functie van de gekozen optie wordt opgeleid tot automatiseringsdeskundige, computerdeskundige, meet- en regelspecialist of telecommunicatiedeskundige. D. BEDRIJFSORGANISATIE EN ZORGSYSTEMEN Deze modules besteden aandacht aan het samenwerken met collega’s, leiding geven en coördinatie. Een hooggeschoolde technicus moet inzicht hebben in project-organisatie, planning, veiligheid, kwaliteit,…
Leerplan graduaat Elektronica
5
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie A. Basis
A1. Toegepaste wiskunde 1 A2. Toegepaste wiskunde 2 A3. Basis elektriciteit A4. Basis elektronica A5. Lab elektriciteit/elektronica A6. Toegepaste informatica
Leerplan graduaat Elektronica
6
A1. Toegepaste wiskunde 1
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten de nodige rekenkundige vaardigheden bij te brengen waarmee ze elementaire berekeningen kunnen uitvoeren. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica. De cursist kan eventueel na een instaptest vrijstelling bekomen voor dit vak. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1.
Algebraïsche basisbewerkingen 1.1. Getallen 1.2. Rekenkundige bewerkingen 1.3. Rekentoestellen en kommagetallen 1.4. Exponenten 1.5. Wetenschappelijke notatie 1.6. Machten en wortelvormen 1.7. Optellen en aftrekken binnen vergelijkingen 1.8. Vermenigvuldigen binnen vergelijkingen 1.9. Delen binnen vergelijkingen 1.10.Oplossen van vergelijkingen
2.
Complexe getallen 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
3.
Betekenis van het getal j (i) Complex getal in cartesiaanse notatie Andere vormen van complexe getallen Het toegevoegde van een complex getal Bewerkingen met complexe getallen
Lineaire vergelijkingen 3.1. Lineaire vergelijkingen 3.2. Grafische voorstelling van een lineaire functie 3.3. Grafisch oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden 3.4. Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. de substitutiemethode 3.5. Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. de combinatiemethode 3.6. Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. de gelijkstellingsmethode 3.7. Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. determinanten 3.8. Oplossen van drie lineaire vergelijkingen met drie onbekenden m.b.v. de combinatiemethode 3.9. Oplossen van drie lineaire vergelijkingen met drie onbekenden m.b.v. determinanten
Leerplan graduaat Elektronica
7
A1. Toegepaste wiskunde 1
2/2
Handboek
Cursustekst Bibliografie
Basic technical mathematics (Allyn J. Washington) Elektriciteit Wisselspanning Wisselstroom (K. Standaert/F. Van der Borght)
Leerplan graduaat Elektronica
8
A2. Toegepaste wiskunde 2
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten de nodige vaardigheden bij brengen waarmee ze elektronische problemen wiskundig kunnen analyseren en oplossen. Tevens trachten we LabVIEW in de lessen te integreren om op een grafische ‘softwarematige’ manier praktische problemen op te lossen. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica. De cursist kan eventueel na een instaptest vrijstelling bekomen voor dit vak. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. Meetkunde 1.1. Lijnen en hoeken 1.2. Driehoeken 1.2.1. types en eigenschappen van driehoeken 1.2.2. Het theorema van Pythagoras 1.3. Functies 1.3.1. Inleiding 1.3.2. Notaties 1.3.3. Poolcoördinaten 1.3.4. Cilindrische coördinaten 1.3.5. Grafische voorstelling van functies 1.4. Trigonometrische functies 1.4.1. Hoeken 1.4.2. Def. van trigonometrische functies 1.4.3. Waarden van een trigonometrische functie 1.4.4. Rechthoekige driehoeken 1.4.5. Cosinus- en sinusregel 1.5. Vectorrekenen 2.
Exponentiële en logaritmische functies 2.1. De exponentiële en logaritmische functies 2.2. Grafische voorstelling van y = bx en y = logbx 2.3. Eigenschappen van logaritmische functies 2.4. 10-delige logaritme 2.5. Natuurlijke logaritme 2.6. Exponentiële en logaritmische vergelijkingen 2.7. Grafieken op logaritmisch en halflogaritmisch papier
3.
Afgeleiden 3.1. Limieten 3.2. De helling van raaklijnen 3.3. Afgeleiden 3.4. Afgeleiden van functies
Leerplan graduaat Elektronica
9
A2. Toegepaste wiskunde 2 4.
2/2
Integralen 4.1. Differentieel vergelijkingen 4.2. De onbepaalde integraal 4.3. De betekenis van een integraal 4.4. De bepaalde integraal
Handboek Cursustekst Bibliografie
Basic technical mathematics (Allyn J. Washington)
Leerplan graduaat Elektronica
10
A3. Basis elektriciteit
1/3
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van dit onderdeel is de cursist een basisinzicht te verschaffen in de voornaamste topics van de elektriciteit. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. Gelijkspanning en gelijkstroom 1.1. Bouw van de stof: geleiders en niet-geleiders 1.2. De elektrische stroomkring 1.3. Het SI-stelsel in de elektrotechniek 1.4. Hoeveelheid elektriciteit – Wet van Faraday – Wet van Ohm 1.5. Vermogen, arbeid en rendement 1.6. Schakelen van verbruikers – Serieschakeling van weerstanden 1.7. Schakelen van verbruikers – Parallelschakeling van weerstanden 1.8. Schakelen van verbruikers – Gemengde schakeling 1.9. Schakelen van verbruikers – Complexe kringen en netwerktheorie 1.9.1. Kirchhoff 1.9.2. Superpositie 1.9.3. Thevenin 1.9.4. Wheatstone 2. Magnetisme 2.1. Magnetisme 2.1.1. Algemeenheden 2.1.2. Het magnetisch veld 2.1.3. Indeling van de stoffen uit magnetisch oogpunt 2.1.4. Herkomst van magnetisme 2.2. Elektromagnetisme 2.2.1. Opbouw van een magnetisch veld 2.2.2. Magnetisch veld in een winding 2.2.3. Magnetisch veld in een spoel 2.2.4. Spoel met ijzeren kern 2.3. Opbouw van een magnetische keten 2.3.1. Gesloten magnetische keten 2.3.2. Berekening van de flux 2.3.3. Magnetisatiekromme 2.3.4. Magnetische hysteresis 2.3.5. De niet-gesloten magnetische keten 2.4. Praktisch gebruik van het elektromagnetisme 2.5. Genereren van spanning langs elektromagnetische weg
Leerplan graduaat Elektronica
11
A3. Basis elektriciteit
2/3
3. Wisselspanning - Wisselstroom 3.1. Opwekken van een sinusvormige wisselspanning 3.2. Vectoriële voorstellingen 3.3. Complexe rekenwijze 3.4. Enkelvoudige wisselstroomketens 3.4.1. Zuivere gelijkstroomweerstand aangesloten op een sinusvormige wisselspanning 3.4.2. Ideale spoel aangesloten op een sinusvormige wisselspanning 3.4.3. Ideale condensator aangesloten op een sinusvormige wisselspanning 3.5. Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten - Serieschakeling 3.5.1. Keten met weerstand en spoel in serie 3.5.2. Keten met twee of meer spoelen in serie 3.5.3. Keten met weerstand en condensator in serie 3.5.4. Keten met gelijkstroomweerstand, spoel en condensator in serie 3.5.5. Keten met spoel en condensator in serie 3.5.6. Vormen van serieschakeling bij praktische toepassingen 3.6. Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten - Parallelschakeling 3.6.1. Keten met gelijkstroomweerstand en spoel in parallel 3.6.2. Keten met gelijkstroomweerstand en condensator in parallel 3.6.3. Keten met gelijkstroomweerstand, spoel en condensator in parallel 3.6.4. Keten met spoel en condensator in parallel 3.6.5. Praktisch voorkomen van de parallelschakeling 3.7. Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten – Gemengde schakeling 3.7.1. Spoel met gelijkstroomweerstand in parallel met condensator 3.7.2. Spoel met gelijkstroomweerstand in parallel met condensator met gelijkstroomweerstand in serie 3.8. Vermogen en arbeidsfactor van een sinusoïdale wisselstroom 3.8.1. Vermogen als stroom en spanning in fase zijn 3.8.2. Vermogen als stroom en spanning onderling 90° verschoven zijn 3.8.3. Vermogen als stroom en spanning een willekeurige hoek φ verschoven zijn 3.8.4. Vermogendriehoek 3.8.5. Arbeidsfactor 3.9. Driefasennet 3.9.1. Ontstaan van driefasenspanning 3.9.2. Sterschakeling in een driefasenet 3.9.3. Driehoekschakeling in een driefasenet 3.9.4. Schakeling van verbruikers op een driefasenet 3.10.Vermogen en arbeidsfactor in driefasenetten 3.9.1. Actief vermogen 3.9.2. Reactief vermogen 3.9.3. Schijnbaar vermogen 3.9.4. Arbeidsfactor van een driefasenet
Leerplan graduaat Elektronica
12
A3. Basis elektriciteit
3/3
Handboeken Elektriciteit: gelijkspanning en gelijkstroom K. Standaert, F. Van der Borght Uitgeverij: Standaard Elektromagnetisme – Elektrostatica K. Standaert, F. Van der Borght Uitgeverij: Standaard Elektriciteit: wisselspanning en wisselstroom K. Standaert, F. Van der Borght Uitgeverij: Standaard Bibliografie Elektra 2 D. Baele, W. Boodts, A. Clerbout Uitgeverij: Plantyn
Leerplan graduaat Elektronica
13
A4. Basis elektronica
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van dit onderdeel is de cursist een basisinzicht te verschaffen in de voornaamste topics van de elektronica. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud
1. Basisbegrippen 1.1. Stroom 1.2. Spanning 1.3. Weerstand 1.4. Vermogen 1.5. Wet van Ohm 1.6. Stroomdichtheid 1.7. Joule-effect 2. Lineaire weerstanden 2.1. Indeling van weerstanden 2.2. Bepalen van een weerstandslijn 2.3. De wet van ohm in netwerken 2.4. Belastingslijn en werkingspunt 2.5. Temperatuursafhankelijkheid van weerstanden 3.
Niet- lineaire weerstanden 3.1. NTC- weerstanden 3.2. PTC- weerstanden 3.3. Magneetafhankelijke weerstanden 3.4. Lichtafhankelijke weerstanden 4. Condensatoren 4.1. Functie 4.2. Laagdoorlaatfilter, metingen met een blokgolf 4.3. Hoogdoorlaatfilter, metingen met een blokgolf 4.4. Praktische toepassing 5. Spoelen 5.1. Functie 5.2. Gedrag van een spoel op gelijkspanning en wisselspanning 5.3. Praktische toepassing
Leerplan graduaat Elektronica
14
A4. Basis elektronica
2/2
6. Diode 6.1. Opmeten van de diodekarakteristiek 6.2. Analyse van een diodeschakeling 6.3. Berekeningen van diodeschakelingen 6.4. Interpretatie van een datasheet 7. Zenerdiodes 8. Fotodiodes 9. LED 10. Zonnecellen 11. Clipping en clampingschakelingen 11.1. Analyse en berekeningen op schema’s 12. Bipolaire transistoren 12.1. Bouw en werking 12.2. Transistor als schakelaar contra lineaire versterker 12.3. Schema-analyse transistorschakelingen 13. De JFET 13.1. 13.2. 13.3.
Karakteristieken De JFET als stroombron De JFET als schakelaar
14. Schema- analyse Cursustekst-Handboek Cursustekst (Toledo) Bibliografie MicroElectronic Circuits K.C. Smith – A. Sedra Uitgeverij: McGraw-Hill MicroElectronic Circuit Design Richard C. Jaeger Uitgeverij: McGraw-Hill
Leerplan graduaat Elektronica
15
A5.
Lab elektriciteit/elektronica
1/1
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van dit onderdeel is de cursist leren werken met meettoestellen in een labo elektronica, metingen leren uitvoeren op eenvoudige schakelingen, de metingen leren verwerken en interpreteren. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Werking van een voeding, functiegenerator, voltmeter en oscillsocoop Opbouw en werking van oscilloscoop en multimeter (inwendige weerstand) Foutberekening: bepalen van de nauwkeurigheid van een meting Voltmeting, Ampèremeting en weerstandsmeting Wetten van Kirchhoff, superpositie Wetten van Thévenin Brug van Wheatstone Ometen van wisselspanningen met de oscilloscoop en de voltmeter (frequentiegebied) Opstellen impedantiekrommen / resonantiekrommen Opmeten diodekarakteristiek m.b.v. multimeter en m.b.v. oscilloscoop Opmeten van transistorkarakteristieken
Bibliografie Meetinstrumenten (R.W. Van Hoek & P. Rook) Labo elektronica (I. Maesen/ G. Van Heuverzwyn/ E. Vrancken)
Leerplan graduaat Elektronica
16
A6. Toegepaste informatica
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van dit onderdeel is de cursist basisvaardigheden bij te brengen in de informatica, zodat deze de computer als hulpmiddel kan aanwenden bij het schrijven van teksten, bij het maken van berekeningen en grafieken en als informatiebron via het internet. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica. De cursist kan eventueel na een instaptest vrijstelling bekomen voor dit vak. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. Word 1.1. Tekstopmaak 1.2. Opmaak tabellen 1.3. Een lijst van tabellen opstellen 1.4. Pagina-einde in lange tabellen 1.5. Tabellen splitsen 1.6. Speciale tabellen 1.7. Inhoudsopgave van een tabel 1.8. Het creëren van een index 1.9. Werken met de vergelijkingseditor 1.10. Opmaakprofielen aanmaken 1.11. Word en het internet 2. Excel 2.1. Celgegevens invoeren 2.2. De opmaak van een werkblad instellen 2.3. Kolombreedte, rijhoogte 2.4. Getallen opmaken 2.5. Tekst uitlijnen 2.6. Tekstdelen beklemtonen 2.7. Opmaak copiëren 2.8. Cellen beveiligen 2.9. Opmaakprofielen gebruiken 2.10. Automatische opmaak 2.11. Tekstvak toevoegen 2.12. Werken met eenvoudige formules 2.13. Werken met grafieken 2.14. Een grafiek maken 2.15. Een grafiek opmaken
Leerplan graduaat Elektronica
17
A6. Toegepaste informatica
2/2
3. Koppelingen 3.1. Word- Excel 3.2. Met het Internet 4. Werken met Multisim 4.1. Integratie multisim in Word en Excel 5. Labvieuw 5.1. Basisbewerkingen Cursustekst/Handboek Cursustekst MSExcel , Erik Cuypers en Eddy Van den Broeck, Standaard Uitgeverij
Leerplan graduaat Elektronica
18
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie B. Technologie
Ba. Analoge technieken Ba1. Analoge basisschakelingen Ba2. Versterkertechnieken Ba3. Vermogenselektronica
Bb. Digitale technieken Bb1. Digitale combinatorische schakelingen Bb2. Digitale sequentiële schakelingen Bb3. Microcontrollers
Leerplan graduaat Elektronica
19
Ba1. Analoge basisschakelingen
1/3
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursist inzicht te geven in de werking van analoge basisschakelingen m.b.v. transistoren en opamps. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. Gelijkrichting 1.1. Enkelzijdige gelijkrichting 1.2. Dubbelzijdige gelijkrichting 1.3. Afvlakschakelingen 1.4. Spanningsvermenigvuldigers 2. Voedingen - 1 2.1. Niet gestabiliseerde voeding 2.2. Gestabiliseerde voeding met een Zenerdiode 3. De OPAMP 3.1. De ideale opamp 3.2. De opamp voeding 3.3. Stroomzin en vermogendissipatie 3.4. Saturatiespanning 4. Opampschakelingen 4.1. De niet-inverterende versterker 4.2. De inverterende versterker 4.3. De inverterende sommeerversterker 4.4. De verschilversterker 4.5. De instelbare verschilversterker 4.6. De instrumentatieversterker 4.7. 3-traps instrumentatieversterker 4.8. 2-opamp instrumentatieversterker 4.9. Toepassing 4.10. Negatieve terugkoppeling 4.11. Vermindering van niet-lineaire vervorming 4.12. Het effect van terugkoppeling op storingen en ruis 4.13. Toepassingen
Leerplan graduaat Elektronica
20
Ba1. Analoge basisschakelingen
2/3
5. Diodeschakelingen 5.1. Actieve gelijkrichting met een OPAMP 5.2. Clipping 5.3. Clamping 5.4. Piekdetectie 6. Voedingen –2 6.1. Gestabiliseerde voeding met OPAMP en BJT transistoren 7. Voedingen – 3 7.1. De driepuntsregelaars: de 78xx en 79xx reeks 7.2. 723 als spanningsregelaar 7.3. Stroom- en spanningsstabilisatie 7.4. De PC- voeding 8. Verband tussen tijdsdomein en frequentiedomein 8.1. De Fourierreeks 8.2. Spectrum van een signaal 9. Analyse en Synthese van Passieve Analoge Filters 9.1. Impedanties en complexe getallen 9.2. Transferfunctie van een filter 9.3. Opstellen van een Bodeplot 9.4. Decibel, decade en octaaf 9.5. Het 3dB-punt en de kantelfunctie 9.6. Bodeplot van een integrator 9.7. Bodeplot van een differentiator 9.8. Bodeplot van een laagdoorlaat filter 9.9. Bodeplot van een hoogdoorlaatfilter 9.10. Opstellen van een Bodeplot, vertrekkende van een complexe transferfunctie 10. Analyse en Synthese van Active Analoge Filters 10.1. Eerste Orde Actieve Filters 10.1.1. De Differentiator 10.1.2. Gedrag bij een stapvormig ingangssignaal 10.1.3. Gedrag bij een sinusoïdaal ingangssignaal 10.1.4. De gedempte differentiator 10.1.5. De Integrator 10.1.6. Gedrag bij een stapvormig ingangssignaal 10.1.7. Gedrag bij een sinusoïdaal ingangssignaal 10.1.8. De gecompenseerde integrator 10.2. Tweede orde filters 10.2.1. Tweede orde laagdoorlaat filter 10.2.2. Tweede orde hoogdoorlaat filter 11. MOSFET 11.1. Werking van de MOSFET 11.2. Toepassingen met de MOSFET
Leerplan graduaat Elektronica
21
Ba1. Analoge basisschakelingen
3/3
12. Labozittingen 12.1. Diodeschakelingen 12.2. Transistorschakelingen 12.3. OPAMP schakelingen 12.3.1. De inverterende versterker 12.3.2. De niet-inverterende versterker 12.3.3. De verschilversterker 12.3.4. Actieve gelijkrichting en clipping 12.3.5. Simulatietechnieken : Multisim 12.4. Passieve Analoge filters 12.5. Ontwerp van een voeding met een zenerdiode 12.6. Ontwerp van een voeding met een OPAMP en een transistor 12.7. Passive Analoge filters 12.8. Actieve Analoge filters 12.9. MOSFET schakelingen Cursustekst-Handboek Cursustekst (Toledo) Handboek (ter info) K.C. Smith & A. Sedra, Microelectronic Circuits, ISBN:0-19-511690-9 Uitgeverij: Oxfor Press, vierde editie Bibliografie Inleiding tot de industriële elektronica, J. Pollefliet/K. Eerlingen/R. Devos (Asto) Microelectronics, Jaco Millman & Arvin Grabel (McGraw-Hill book company)
Leerplan graduaat Elektronica
22
Ba2. Versterkertechnieken
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten de nodige kennis bij te brengen zodat ze versterkerschakelingen kunnen analyseren, synthetiseren en realiseren. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud Deel 1 : Algemene versterkingstechniek. 1. Elektronische versterkers 2. Transferfunctie van een versterker 3. Frequentieresponsie Deel 2 : Versterkingstechniek met bipolaire transistors en FET’s 1. 2. 3. 4.
De transistor als versterker De gemeenschappelijke collector- en basisschakeling De transistor met belasting Versterkers met unipolaire transistors
Deel 3 : Vermogenversterkers. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Klasse A-vermogenversterkers Klasse B-vermogenversterkers Klasse AB-vermogenversterkers Klasse C-vermogenversterkers Grenswaarden van vermogentransistors
Deel 4: Oscillatoren 1. 2. 3. 4.
Algemene werkingsprincipes van oscillatoren OPAMP-RC oscillatoren LC en kristal oscillatoren Timer IC : 555
Deel 5 : HF-versterkers Deel 6 : Breedbandversterkers Deel7 : Wireless versterkers
Leerplan graduaat Elektronica
23
Ba2. Versterkertechnieken
2/2
Handboek K.C. Smith & A. Sedra, Microelectronic Circuits, ISBN:0-19-511690-9 Uitgeverij : OXFORD PRESS Editie : 4 Bibliografie Inleiding tot de industriële elektronica, J. Pollefliet/K. Eerlingen/R. Devos (Asto) Microelectronics, Jaco Millman & Arvin Grabel (McGraw-Hill book company)
Leerplan graduaat Elektronica
24
Ba3. Vermogenselektronica
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursisten een inzicht te bieden in het vermogensdomein van de elektronica. Ze dienen een link te kunnen leggen tussen elektronische bouwstenen en vermogentoepassingen en deze tevens toe te passen in een labo-omgeving. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. Filosofie van de vermogencontrole 1.1. Toepassingsdomein?? 1.2. Definitie 1.3. Vermogenprocessor 1.4. Vermogenbereik 1.5. Toepassing 1.6. Energie-omzetters 1.7. Toepassingen 2. Gelijkrichters 2.1. Toepassingen 2.2. Overzicht 2.3. Netkoppeling 2.4. Vermogencomponenten 2.4.1. Vermogendiode 2.5. Niet- gestuurde gelijkrichters 2.5.1. Inductief belaste gelijkrichter 2.5.2. Eenfasige bruggelijkrichter 2.5.3. Driefasige bruggelijkrichter 3. Gestuurde gelijkrichters (mutatoren) 3.1. Thyristor 3.2. TRIAC 3.3. Enkelzijdige éénfase-schakeling. Ohms belast 3.4. Enkelzijdige éénfase-schakeling. Ohms-inductief belast 3.5. Volgestuurde mutator, Ohms inductief belast
Leerplan graduaat Elektronica
25
Ba3. Vermogenselektronica
2/2
4. Elektronische motorcontrole 4.1. De asynchrone motor en de frequentieregelaar 4.1.1. Waar? 4.1.2. Waarom inductiemotor? 4.1.3. Eigenschappen 4.1.4. Opbouw en werking asynchrone motor 4.1.5. Koppel- toerentalkarakteristiek 4.1.6. De frequentieregelaar 5. Driefaseninvertoren 5.1. Schakelmatrix van een spanningsbroninvertor 5.2. 180°-type invertor 5.3. Pulsfrequentie-omvormer met vaste DC-spanning 5.4. Pulsbreedtemodulatie 5.5. PBM-strategiën 5.6. 120°-type invertor 5.7. Gebruikte schakelaars bij invertoren 5.8. Stuurketen voor een driefasen-invertorbrug van het 180°-type invertor 6. DC-DC omvormers 6.1. Schakelcomponenten 6.2. GTO’s 6.3. Hakker of chopper 6.4. Geschakelde voedingen; 6.4.1. Buck 6.4.2. Boost 6.4.3. Buck- boost 6.4.4. Flyback 6.5. Toepassingen 7. Wisselstroominstellers (AC-controllers) 7.1. AC-controller met fase-aansnijding 7.2. AC-controller met periodesturing 7.3. Turn-off snubber voor thyristoren 7.4. Solid State Relais 7.5. Ontstoring van Thyristoren 8. Andere vermogencomponenten 8.1. MCT’s 8.2. IGCT 8.3. MOSFET 8.4. IGBT 8.5. Toekomst? 9. Toepassingen vermogenselektronica Handboek Elektronische vermogencontrole, Jean Pollefliet (uitg. Nevelland) Bibliografie Vermogenselektronica, Jean Pollefliet (Die Keure) Vermogensregeling, A. J. Dirksen (de muiderkring)
Leerplan graduaat Elektronica
26
Bb1. Digitale combinatorische schakelingen
1/3
Situering van de module in de opleiding Het vak digitale combinatorische schakelingen vormt de basis van digitale technieken. Met behulp van Boole-algebra kan de cursist eenvoudige combinatorische schakelingen ontwerpen, realiseren, programmeren in een FPGA en simuleren. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud Deel 1. Analoog en digitaal 1. Analoog versus digitaal 2. Tweewaardige elementen 3. Analoog, digitaal en binair 4. Voordelen van digitale systemen Deel 2. Talstelsels 1. Decimaal talstelsel 2. binair talstelsel 3. hexadecimaal talstelsels 4. vlottende kommavoorstelling Deel 3. Digitale codes 1. BCD-gecodeerde getallen 2. alfanumerieke codes 3. barcodes Deel 4. Logische functies 1. Waarheidstabel 2. logische functies 3. logische vergelijkingen 4. nut van logische vergelijkingen Deel 5. Basispoorten 1. Digitale enen en nullen 2. IC-aansluitingen 3. Ja-poort of buffer 4. NIET-poort 5. EN-poort 6. OF-poort 7. nut van poorten Deel 6. Afgeleide poorten 1. NEN-poort 2. NOF-poort 3. EXOF-poort 4. EXNOF-poort
Leerplan graduaat Elektronica
27
Bb1. Digitale combinatorische schakelingen
2/3
Deel 7. Algebra van Boole 1. Wetten 2. Basisregels 3. Reductieregels 4. Dualiteitswetten van DeMorgan Deel 8. Karnaugh-Veith diagrammen 1. KV-kaart 2. Minimalisatie 3. Ovolledige KV-kaarten 4. Andere voorstellingen van KV-kaarten 5. KV-kaarten met meer dan 4 veranderlijken Deel 9. Ontwerp van combinatorische schakelingen 1. Ontwerpprocedure 2. Ontwerp met basispoorten 3. Ontwerp met NOF-poorten 4. Ontwerp met NEN-poorten 5. Ontwerpvoorbeelden Deel 10. Realisatie van combinatorische schakelingen 1. Voeding 2. Ingangskringen 3. voorbeelden 4. sturen van een verbruiker Deel 11. Programmeerbare logica 1. PROM 2. PAL 3. PLA en FPLA Deel 12. Technologie 1. Parameters 2. Uitgangstrap van een digitale poort 3. logische families 4. interfacing Deel 13. Rekenschakelingen 1. Algemeen blokschema 2. Optellers 3. Parallelopteller 4. Aftrekker 5. Opteller-Aftrekker Deel 14. Comparatoren 1. Vergelijker of comparator 2. Ontwerp 3. De 74LS85 4. Nut
Leerplan graduaat Elektronica
28
Bb1. Digitale combinatorische schakelingen
3/3
Deel 15. Pariteitsschakelingen 1. Principe 2. De 74180 3. Nut Deel 16. Encoders 1. Decimaal naar binair encoder 2. Decimaal naar binair prioriteitsencoder 3. De 74LS147 Deel 17. Decoders 1. NBC naar hexadecimaal decoder 2. NBCD naar decimaal decoder 3. NBCD naar 7-segmenten decoder 4. Gemultiplexte cijfer-indicator –sturing Deel 18. Codeomvormers 1. BCD naar binair 2. Karaktergeneratoren Deel 19. Multiplexers 1. Samenstelling van een 2-kanaals multiplexer 2. 4-kanaals multiplexer 3. sturing van de selectingangen 4. cascadeschakeling van multiplexers 5. nut Deel 20. Demultiplexers 1. Samenstelling van een demultiplexer 2. de 74LS155 3. Cascadeschakeling van demultiplexers Labo 1. 2. 3. 4.
Opmeten van parameters van IC’s Ontwerpen en toepassen van combinatorische schakelingen Programmeren van een FPGA Simuleren van digitale componenten
Handboeken Digitale technieken 1, H. Says en H. Vandenheede (Die Keure) Digitale technieken, H. Says en H. Vandenheede (Die Keure) Bibliografie Synthese van digitale systemen, Stan Nelissen (Die Keure) Programmeerbare logica in de praktijk, A.JH. Zengerink (Kluwer technische boeken) Inleiding tot de industriële elektronica, J. Pollefliet/K. Eerlingen/R. Devos (Asto) Microelectronics, Jaco Millman & Arvin Grabel (McGraw-Hill book company)
Leerplan graduaat Elektronica
29
Bb2. Digitale sequentiële schakelingen
1/3
Situering van de module in de opleiding Digitale sequentiële schakelingen is het vervolg op de combinatorische schakelingen. Voorafgaande modules Digitale combinatorische schakelingen Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud Deel 1. Flipflops 1. Reset/set FF 2. Gepoorte RS-FF 3. Data-latch 4. Flankgestuurde D-FF 5. Flankgestuurde JK-FF 6. JK Master Slave FF Deel 2. Schmitt-triggers 1. Eigenschappen 2. De74LS14 en 74LS13 3. Nut Deel 3. Monostabiele multivibratoren 1. Algemeen 2. De 74121 3. De 74LS122 Deel 4. Astabiele multivibratoren 1. Spanningsgestuurde oscillatoren 2. Astabiele multivibrator met 2 MMV’s 3. Astabiele multivibratoren met poorten
Leerplan graduaat Elektronica
30
Bb2. Digitale sequentiële schakelingen
2/3
Deel 5. De 555 1. Algemeenheden 2. Schmitt-trigger met de 555 3. AMV met de 555 Deel 6. Registers 1. Registerbouwstenen 2. Bufferregister 3. Schuifregister 4. Universeelregister 5. De 74LS194 6. Ringteller 7. Johnsonteller 8. Nut Deel 7. Asynchrone tellers 1. Asynchrone binaire opteller 2. Modulo-tellers met resetsturing 3. Modulo-tellers met extra kipsignaal 4. Nut Deel 8. Synchrone tellers 1. 10-opteller met gepoorte J- en K-ingangen 2. 10-opteller met gepoorte klokingangen 3. De 74LS191 4. De 74LS192 5. Modulo-tellers 6. Nut Deel 9. Ontwerpen van tellers 1. Ontwerpregels 2. 10-opteller met gepoorte klokingangen 3. 10-opteller met D-FF 4. 4-bits ringteller met D-FF Deel 10. Frequentie-tijdmeter 1. Principe 2. Frequentiemeter 3. Tijdmeter Deel 11. Programmeerbare logica 1. Overzicht 2. Uitgangscel 3. Ontwerpvoorbeelden 4. Programmeren Deel 12. Halfgeleidergeheugens 1. Soorten 2. Opbouw 3. Operaticycli 4. Statische RAM 5. Dynamische RAM 6. Masker ROM 7. PROM 8. EPROM 9. Seriële geheugens Leerplan graduaat Elektronica
31
Bb2. Digitale sequentiële schakelingen
3/3
Deel 13. Digitaal/analoog omzetters 1. Basistechnieken van een DAC 2. Conversietechnieken 3. Unipolaire en bipolaire DAC’s 4. Bijzondere DAC’s Deel 14. Analoog/digitaal omzetters 1. Parameters 2. Parallel ADC 3. Opeenvolgende benaderings-ADC 4. Dubbele hellings-ADC Labo 1. 2. 3. 4.
Ontwerp van schakelingen met tellers en registers Programmeren van sequentiële schakelingen mbv FPGA’s Ontwerpen van een PCB van digitale schakelingen Simuleren van digitale sequentiële schakelingen
Handboeken Digitale technieken, H. Says en H. Vandenheede (Die Keure) Bibliografie Synthese van digitale systemen, Stan Nelissen (Die Keure) Programmeerbare logica in de praktijk, A.JH. Zengerink (Kluwer technische boeken) Inleiding tot de industriële elektronica, J. Pollefliet/K. Eerlingen/R. Devos (Asto) Microelectronics, Jaco Millman & Arvin Grabel (McGraw-Hill book company)
Leerplan graduaat Elektronica
32
Bb3. Microcontrollers
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling van dit onderdeel is de cursist een microcontroller te leren programmeren. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud Deel 1 : Opbouw van een microprocessorsysteem. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleidende begrippen. Architectuur en werking van een eenvoudige microcomputer. Architectuur van een reële microprocessor. Architectuur van de voornaamste 8-bit microprocessors. Het geheugen. In- en uitvoer.
Deel 2 : Studie van de 8051 microcontrollers. 1. Inleiding : blokschema, toepassingsgebieden. 2. Overzicht van de 80C51 : blokdiagram, architectuur, het geheugen, penbeschrijving, SFR’s of special function registers, registerbanken, adresseringswijzen, overzicht instructies. 3. De instructieset. 3.1. Opbouw van een instructie. 3.2. Adresseringswijzen : directe adressering, registeradressering, immediate adressering, indirecte adressering, relatieve adressering, geïndexeerde adressering. 3.3. Instructieset : data transferinstructies, rekenkundige en logische instructies, instructies voor bit-bewerkingen, programma flow instructies (sprong, oproep subroutine, interrupt). 4. De I/O poorten : opbouw, de quasi-bidirectionele poorten P1, P2 en P3, de bidirectionele poort P0. 5. De timers/counters : de controleregisters TMOD en TCON, bespreking van de verschillende modes. 6. Seriële communicatie : opbouw, controle- en status-register SCON, verschillende modes. 7. Interrupt : soorten, controleregisters (TCON, IP en IE), afhandeling van een interrupt. 8. Bijkomende eigenschappen van de 80C51 : power-saving modes, on-circuit emulation mode, de 87C51 EPROM-versie 9. De assembleertaal ASM-51 : editor, assembler, linker; uitdrukkingen in assembler; velden; assembler-directieven; controlebevelen.
Leerplan graduaat Elektronica
33
Bb3. Microcontrollers
2/2
Deel 3 : Labo 1. 2. 3. 4. 5.
Studie van de programmeertaal C/C++ Assembler Programmeren van een ADµC812 in C Programmeren van een ADµC812 in assembler Uitwerken van een eigen gekozen project mbv de ADµC812
Handboek Cursustekst Bibliografie Microprocessortechniek : Microcontrollers. door : A. Beuckelaers en W. Van den Wijngaert. uitgever : Die Keure. Databoeken van Intel, Siemens, Philips.
Leerplan graduaat Elektronica
34
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie C. Optie Cb. Multimediatechniek Cb1. Computertechniek Cb2. Audio- en videosystemen Cb3. Lab multimediatechniek Cb4. Projectwerk multimediatechniek
Leerplan graduaat Elektronica
35
Cb1. Computertechniek
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is dat de cursist de werking van computers en hun netwerken kan begrijpen. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. Computertechnologie 1.1. Processors 1.2. Gegeugens 1.2.1. ROM 1.2.2. RAM 1.2.3. DDRAM 1.2.4. Cache geheugen 1.3. I/O Poorten 1.3.1. Seriële poort 1.3.2. Centronics interface 1.3.3. USB interface 1.3.4. Firewire 1.3.5. PCMCIA adapter 1.3.6. Ethernet adapter 1.3.7. Modem 1.4. Interfaces voor audio en video 1.4.1. Soundcard 1.4.2. Videocard 1.4.3. Drivers
Leerplan graduaat Elektronica
36
Cb1. Computertechniek
2/2
2. Data opslag 2.1. Magnetisch 2.1.1. Harde schijf 2.1.2. Floppy 2.2. Optisch 2.2.1. CD, CD-R, CD-RW 2.2.2. DVD 2.3. Elektrisch 2.3.1. Memory-kaarten 2.3.2. Chip-kaarten 3. Randapparatuur 3.1. Scanners 3.2. Digitale Camera 3.3. Digitale Video 4. Data transport 4.1. LAN 4.2. WAN 4.3. WWW 4.4. Draadloze netwerken 4.4.1. Bluetooth 4.4.2. WLAN Bibliografie Computersystemen en embedded systemen, L.M. Van Moergestel, Academic Service PC’s voor dummies, Dan Gostun, Addison Wesley Upgrading and Repearing PC’s Building a PC for dummies, Chembers
Leerplan graduaat Elektronica
37
Cb2. Audio- en videosystemen
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is dat de cursisten audio- en videosystemen begrijpen, kunnen opslaan, kunnen verwerken en kunnen verzenden. Aantal lestijden 80 lestijden Inhoud 1. Verband tussen tijdsdomein en frequentiedomein 1.1. De Fourierreeks 1.2. Spectrum van een signaal 2. Compressie algoritmes 2.1. JPEG 2.2. MPEG 2.3. MP3/AAC/… 3. Audio en video standaarden 4. Opname en weergave technieken voor audio 4.1. Algemene begrippen 4.1.1. geluidsdruk en intensiteit 4.1.2. decibel 4.1.3. dB-A 4.2. Microfoon 4.2.1. Types 4.2.2. Richtingspatroon 4.3. Geluidsverwerking 4.3.1. Mono – Stereo 4.3.2. Surround 4.3.3. Equalizers 4.3.4. THX 4.3.5. Dolby 4.3.6. DSP technieken 4.4. Luidsprekers 4.4.1. Constructie 4.4.2. Surround
Leerplan graduaat Elektronica
38
Cb2. Audio- en videosystemen
2/2
5. Opname en weergave technieken voor video 5.1. Algemene begrippen 5.1.1. Lux 5.1.2. Resolutie en Pixels 5.2. Beeldopnemers 5.2.1. Analoge fotografie 5.2.2. Analoge videocamera 5.2.3. Digitale fotografie 5.2.4. Digitale videocamera 5.3. Beeldverwerking 5.3.1. Ruisonderdrukking 5.3.2. Randdetectie 5.4. Beeldweergave 5.4.1. printers 5.4.2. CRT 5.4.3. TFT 5.4.4. Plasma scherm 5.4.5. LCD 5.4.6. 6. Breedbandnetwerken 6.1. ADSL 6.2. Coaxiale netwerken 7. Zend en ontvangsttechnieken 7.1. Audio 7.1.1. AM Radio 7.1.2. FM Radio 7.1.3. DAB 7.2. Video 7.2.1. PAL 7.2.2. HDTV Bibliografie Digital TV, Richard Brice, Newnes Digital film making solutions, Groman, Mc Graw Hill Audio plugs in and virtual instruments, Mike Collins, Local Press Photo shop wow book, Jack Davins, Peachpet press Multimedia: Making it work, Tay Vaughan, Technologie Education
Leerplan graduaat Elektronica
39
Cb3. Lab multimediatechniek
1/1
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is dat de studenten adhv projecten ‘embedded systems’ kunnen uitwerken. Dit door gebruik te maken van multimediasystemen als uitgangspunt. Aantal lestijden 120 lestijden Inhoud
1. Mbv van LabVIEW een eenvoudig programma uitwerken en downloaden in een FPGA 2. Een project uitwerken waarbij audio en video toepassingen geïntegreerd worden in een FPGA oplossing 3. Een wireless toepassing uitwerken mbv een nrf901 IC en een FPGA 4. Een FPGA van een linuxkernel voorzien en hiermee een multimediatoepassing uitwerken.
Leerplan graduaat Elektronica
40
Cb4. Projectwerk multimediatechniek
1/1
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is dat de cursist een project zelfstandig volledig kan uitwerken. Instapvereisten De cursisten dienen de deelcertificaten ‘A. Basis’ en ‘B. Technologie’ behaald te hebben. Aantal lestijden 120 lestijden Inhoud Het ondernemingsproject wordt gerealiseerd in een onderneming, onder begeleiding van een promotor en copromotor uit de onderneming. Met het ondernemingsproject leveren de studenten het bewijs dat zij in staat zijn om: - een probleem, zowel in zijn praktische als theoretische dimensie te vatten; - de informatie, nodig om dit probleem op te lossen, zelfstandig te vinden en te hanteren; - de oplossingsmethoden te kiezen, correct te hanteren en zowel keuze als gebruik kunnen verantwoorden; - de gekozen oplossing aan de realiteit kunnen toetsen; - het project op een professionele manier kunnen communiceren in een schriftelijk rapport en een mondelinge presentatie voor een jury.
Leerplan graduaat Elektronica
41
Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie D. Bedrijfsorganisatie en zorgsystemen D1. Bedrijfsorganisatie D2. Zorgsystemen
Leerplan graduaat Elektronica
42
D1. Bedrijfsorganisatie
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursist een inzicht te geven in de organisatie van een bedrijf. Instapvereisten Algemene toelatingsvoorwaarden voor het graduaat elektronica Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud 1. Inleiding 1.1. Economie – arbeidsproductiviteit 1.2. Onderneming en bedrijf 1.3. Historisch overzicht van de organisatie 2. Algemene organisatie 2.1. Van eenmanszaak tot onderneming 2.1.1.Eenmanszaak 2.1.2.BVBA 2.1.3.NV 2.2. Organisatiestructuur (organigram) 2.2.1. Algemeen 2.2.2. De lijnstructuur 2.2.3. De stafstructuur of functionele organisatie 2.2.4. De lijn-stafstructuur 2.3. Organisatieprocedures 2.4. Organisatievormen 2.5. Rechten en plichten in de arbeidswereld 2.5.1. Evolutie van de sociale wetgeving 2.5.2. Arbeidsovereenkomst voor arbeiders en bedienden 2.5.3. Overeenkomsten van beperkte duur 2.5.4. Uitzendarbeid 2.5.5. Deeltijdse arbeid 2.5.6. Organisatie van de sociale zekerheid 2.6. De individuele relaties tussen werkgever en werknemer 2.6.1. De bescherming van de werkzoekende 2.6.2. Een arbeidsovereenkomst afsluiten 2.6.3. Te volgen regels bij aanwerving 2.6.4. De proefperiode 2.6.5. Klein verlet en diverse verloven 2.6.6. De arbeidsongeschiktheid 2.6.7. De jaarlijkse vakantie 2.6.8. Einde van de arbeidsovereenkomst
Leerplan graduaat Elektronica
43
D1. Bedrijfsorganisatie
2/2
3. Bedrijf en besturing bedrijfsprocessen Leidinggevende taak in een bedrijf Procesmodel van een bedrijf Het commerciële proces: de marketing en verkoopfuncties De inkoopfunctie Het technische omvormingsproces: de fabricage, research en ontwikkelingsfunctie Het personele proces Het financiële proces 4. Taak van de directie: zorg voor besluitvorming, planning, informatievoorziening en communicatie in een bedrijf Directie, raad van commissarissen en ondernemingsraad Besluitvorming als centrale taak in het leiding geven Beleidsbepaling en planning Budgettering naar bedrijfsafdelingen en bedrijfsfunctionarissen Project- of netwerkplanning Informatievoorziening in een bedrijf Communicatie in het bedrijf
Bibliografie
Management en organisatie, Dr. D.J. Eppink (Stenfert Kroese) Organiseren en leiding geven, Dr. D. Keuning, (Stenfert Kroese)
Beroepseconomie, F. Ros (standaard educatieve uitgeverij) Beroepseconomie, F. Du Bin (Plantijn)
Leerplan graduaat Elektronica
44
D2. Zorgsystemen
1/2
Situering van de module in de opleiding Hoofddoelstelling is de cursist vertrouwd te maken met de verschillende soorten zorgsystemen. Instapvereisten Algemene toelatingseisen voor het graduaat elektronica Voorafgaande modules Niet van toepassing. Aantal lestijden 40 lestijden Inhoud Deel 1: Zorgsystemen 1. Integrale kwaliteitszorg 1.1. Kwaliteit 1.2. Integrale kwaliteitszorg 1.3. Kwaliteitsbeheersing 1.3.1. Projectmatige aanpak 1.3.2. Werking van de Deming-cirkel 1.3.3. Certificatie 1.4. Probleemoplossing 1.4.1. Brainstorming 1.4.2. Gegevens verzamelen 1.4.3. Pareto-analyse 1.4.4. Ishikawadiagram, oorzaak-gevolgdiagram, visgraat-diagram 1.4.5. Oplossingen formuleren 1.4.6. Presentatie van de resultaten aan de leiding 1.5. Kwaleitsmotivatie 1.5.1. Maslovs behoeftenhiërarchie 1.5.2. Hertzbergs theorie omtrent werkintrinsieke en werkextrensieke factoren 1.5.3. Mc. Gregors X- en Y-theorie 2. Veiligheid 2.1. Inleiding 2.2. Oorzaken van ongevallen en ongevallen toestand 2.3. Wet van Heinrich 2.4. Gevaarlijke toestanden en handelingen 2.5. Voorkoming van ongevallen 2.6. Het ARAB 2.7. Het comité VGV 3. Milieu 3.1. Inleiding 3.2. Milieuzorgsysteem ISO 14001
Leerplan graduaat Elektronica
45
D2. Zorgsystemen
2/2
Deel 2: Zorg m.b.t. het ondernemingsproject 1. Presentatietechniek 1.1. Wat is presentatietechniek? 1.2. Last van spreekangst en plankenkoorts? 1.3. Hoe mijn toespraak voorbereiden en houden? 1.4. Het gebruik van audio-visuele middelen 2. De schriftelijke communicatie 2.1. Schriftelijk rapporteren 2.1.1. De soorten rapporten 2.1.2. De delen van een rapport 2.1.3. Het schrijven van de tekst 3. Het solliciteren Inleiding De sollicitatiebrief Elektronisch solliciteren Het sollicitatiegesprek Bibliografie Beroepseconomie, F. Ros (standaard educatieve uitgeverij) Beroepseconomie, F. Du Bin (Plantijn)
Leerplan graduaat Elektronica
46
Methodologische wenken De colleges worden gegeven door gespecialiseerde docenten uit de onderwijswereld en uit ondernemingen om een praktijkgerichte opleiding te waarborgen. Regelmatig worden gastdocenten uit de ondernemingen uitgenodigd om de geziene leerstof aan de realiteit te toetsen. Ook zullen bedrijfsbezoeken ingericht worden om hoogtechnologische proeven uit te voeren die in de school niet mogelijk zijn. De cursisten realiseren in het laatste studiejaar een ondernemingsproject waarbij in een reële situatie een probleem wordt aangepakt. Teamwork en communicatievaardigheden (schriftelijke rapportering en mondelinge presentatie) staan hierbij centraal.
Evaluatie Examens Per semester kan slechts één examenzittijd georganiseerd worden. Een cursist mag in de loop van hetzelfde schooljaar maximaal tweemaal examen afleggen over dezelfde eenheid en maximaal viermaal over meerdere schooljaren. Attest en deelcertificaat In de organisatie volgens het modulair stelsel vervalt het begrip studiejaar. De sanctie van de studie is verbonden aan de eenheden, de modules en het geheel van de opleiding. Attest van een eenheid De cursist wordt over elke eenheid afzonderlijk geëxamineerd. Om te slagen voor een eenheid moet de cursist ten minste 50% van de punten behalen. Heeft de cursist de eenheid met vrucht beëindigd, dan ontvangt hij/zij hiervan een attest. De attesten voor de eenheden worden in beginsel behaald na het slagen voor het examen dat erop betrekking heeft. Elk attest vermeldt de behaalde punten en het desbetreffende puntenpercentage. Deelcertificaat van een module Een cursist beëindigt met vrucht een module indien hij/zij, binnen de gestelde maximumduur van de opleiding, voor elke eenheid van deze module het bijhorend attest ontvangen heeft. Hij/zij ontvangt hiervoor een deelcertificaat. Diploma ‘Gegradueerde in de Elektronica’ De cursist die binnen de gestelde maximumduur van de opleiding de deelcertificaten van alle modules behaald heeft, verkrijgt de sanctie van de studie indien hij ten minste 60% behaalde op het totaal aantal punten van de opleiding.
Leerplan graduaat Elektronica
47