learning Kernbegrippen: elektronische leeromgeving, computer supported collaborative learning, digitaal portfolio, web-based leren

Basiscursus KH-symposium 2011

dr. Geert Thoonen (GZ-psycholoog)

Multimediale technologie in onderwijsbegeleiding bij epilepsie

Opbouw presentatie

Introductievideo ICT op school

• Mediagebruik in samenleving (en onderwijs) • E-learning en onderwijs

Uit de recente media

• Effectiviteit ICT/e-learning in onderwijs • Gegevens pilotstudie bij leerkrachten • Toekomstperspectief epilepsieonderwijs & ICT • Links en literatuursuggesties Inhoud

KH--symposium 2011 Basiscursus KH

Dr. Geert Thoonen GZGZ-psycholoog / orthopedagoog Onderwijscentrum De Berkenschutse



• ICT (e-learning) op De Berkenschutse

Waarom ICT in onderwijs

Bron: YouTube

ICT in samenleving

Leerling anno 2011

• Systeemkritiek onderwijs

Mutimediale technologie in onderwijs bij epilepsie

• Mogelijkheden technologie » » » » »

maatwerk (voorkennis, leerstijl, tempo en tijd) nauwere koppeling met context leerling-gericht meer samenwerkend leren activerend onderwijs

ICT in samenleving


ICT in samenleving



meer leerling-gecentreerd aansluiting thuiswereld noodzaak sociale interactie om te leren • Werk- en leerstijlen

Iconische vaardigheden eerder dan leesvaardigheden Multitasken meer dan monotasken Verwerken van discontinue informatie meer dan continue Meer collaboratief dan competitief Leren door gaming en niet leren en spelen afzonderlijk Non-lineaire benadering meer dan lineaire benadering » bijv. mindmapping

ICT in samenleving



Homozappiens

Wat is E-learning? learning?

ICT middelen voor E-learning

• Definitie: leersituaties, waarbij gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden van digitale technologie

• Digitale schoolbord

• Breder begrip: ICT (informatie communicatie technologie)

• Weblogs en andere sociale media (o.a. Twitter, Facebook, Hyves)

• Nog sterke gerichtheid van onderwijs op kennisoverdracht • Homozappiens verwacht ruimte voor samenwerking, individuele leerstijlen en zelfsturing

• Elektronische leeromgevingen (in VO) • Zoeksystemen (o.a. Google, Wiki’s)

• Kenmerk: E-learning biedt de mogelijkheid om leeractiviteiten tijd- en plaatsonafhankelijk aan te bieden • Synoniemen: digitaal leren, elektronisch leren, tele-leren, computerondersteund onderwijs (COO), afstand leren, online learning • Kernbegrippen: elektronische leeromgeving, computer supported collaborative learning, digitaal portfolio, web-based leren E-learning in onderwijs

Misvattingen ICT in onderwijs

Misvattingen ICT in onderwijs

• • • •

ICT maakt leerlingen passief ICT zorgt dat leerlingen geïsoleerd raken ICT beperkt de fantasie en creativiteit ICT voorziet in ‘geblikte kennis’

• Leerlingen hebben voldoende informatievaardigheden

•

Angeli, C. (2004). Transforming a teacher education method course through technology: Effect on preservice teacher’s technology competency. Computers and Education, 45, 383-398. Voogt,J. & Pareja Roblin, N. (2010). 21st century skills. Enschede: Universiteit Twente. (zie website: onderzoek.kennisnet.nl)

•

E-learning in onderwijs


• Online Video (o.a. YouTube) • Second Life / Virtuele werelden KH--symposium 2011 Basiscursus KH

ICT in samenleving

• Doel: Gebruik maken van nieuwe technologieën om motiverende, flexibele en effectiever leerervaringen te bieden die gerelateerd zijn aan het dagelijks leven van leerlingen

• Webbased toetsing • E-books (op E-readers) • Mindmapping

• Sociale hardware (Iphone, Ipad, etc) • Gaming (Simcity, Kidcity,World of Warcraft etc.) • Recorded lectures / weblectures (hoger onderwijs) E-learning in onderwijs

(zoeken, selecteren en beoordelen van informatie)

• Huidige internetgeneratie vraagt om nieuw soort onderwijs omdat ze over technologische kennis / vaardigheden beschikken en eigen leerstijl hebben

Noodzaak van specifieke leerdoelen in onderwijs gericht op omgaan met digitale informatie en digitale didactiek Inzicht in mediaconsumptie van leerlingen in groepen/klassen noodzakelijk voor adequaat onderwijsaanbod E-learning in onderwijs

Omvang digitaal leermateriaal volgens leerkrachten (2008-2010) en toekomst (bron: TNS NIPO (2001-2009) m.b.t. ICT op school)

• GPS / Mobile gaming / Mobile learning

ICT op De Berkenschutse


Wim Veen (2009). Homo Zappiens: opgroeien, leven en werken in een digitaal tijdperk, Pearson Education Benelux. Veen, W. & Vrakkink, B. (2007). Homozappiens: growing up in a digital age.


zij denken in beelden, want ze leerden beelden te interpreteren nog vóór ze leerden lezen; zij kunnen informatie vinden, filteren en beoordelen, omdat ze al vroeg hebben ervaren dat informatie uit verschillende (tegensprekende) bronnen kan komen; zij zien technologie als iets dat hen ten dienste staat, en zijn nieuwsgierig naar de mogelijkheden ervan.




• ICT vormt nu integraal onderdeel van leefwereld meeste leerlingen

ICT op Berkenschutse



ICT in speciaal onderwijs

Multimediale leermiddelen

Epilepsie en cognitie

• Hardware » Digibord » Computers (o.a. “skoolmate”) » Alfasmart

Instructiemiddel (oefenen van basiskennis) Instrument (tekstverwerking, rekenen, presenteren, tekenen) Informatiebron (zoeken op internet) Games Simulatie (leren in virtuele werkelijkheid) Communicatiemedium (e-mail, skype, chatten) Elektronische leeromgeving (digitaal programma om onderwijs te structureren en organiseren)

Prothese (compensatie voor fysieke beperking) ICT op Berkenschutse

• (verdeelde) aandacht (epilepsie in algemeen)

» Daisyspeler – ondersteuning bij leeszwakke leerlingen

• Software » Communicatieve vaardigheden – O.a. Kijken & kiezen (pictolezen)

» Voorwaardelijke leervaardigheden (perceptie, taal, motoriek) – o.a. Robbie Konijn

» Kennistrainers – Supermemo (zie lezing Maarten Mols) – WRTS

» Leesvaardigheden – Flitsen en Clusteren – Veilig Leren Lezen – Veilig Stap voor Stap (voor trage lezers)

» Rekenvaardigheden – Pluspunt – Reken Zeker (pilot: pluspunt te contextrijk voor leerlingen met epilepsie) – De Rekentuin (gratis programma)



Uit wetenschappelijke gegevens komt naar voren:

– schriftelijke verwerking bij motorisch zwakke leerlingen



• Gebruiksvormen

Publicaties ICTICT-onderwijs 19971997-2011

Epilepsie, cognitie en ICT



Zoekopdracht ScienceDirect: ScienceDirect: “E-learning; learning; education; education; epilepsy” epilepsy” Effecten ICTICT-gebruik


» succesvolle leerervaring en snelle feedback



zwak generalisatievermogen

faalangst en onzekerheid

[Mc. Donald, 2005]

• planning (temporale epilepsie)

[Treitz, 2008]

vooral bij taken waarbij meerdere cognitieve functies worden aangesproken presteren leerlingen met epilepsie zwak ICT op Berkenschutse

• Visie en verwachtingen van leerkrachten bepalen in sterke mate de effectiviteit van ICT-gebruik

» frequent herhalen en oefenen » adaptief leeraanbod (zie supermemo)

» graduele opbouw leerstof » mix bekende en nieuw leerstof (3 tot 1)

[Culhane-S, 2002; Patrikelis, 2008]

• cognitieve flexibiliteit (frontale epilepsie)

• Geringe aansluiting ICT inzet op speciale leerbehoeften van leerlingen

zwak geheugen en mentale traagheid

beperkte aandachtsspanne

[Rzezak, 2009; Black, 2010]

• inhibitie (frontale/temporale epilepsie)

ICT in speciaal onderwijs

• Laag leerrendement

» inspelen op contextafhankelijkheid » toepassingsomgeving lijkt op leeromgeving

• werkgeheugen (temporale epilepsie)

• Studies met focus op leerrendementen van ICT bij leerlingen met speciale onderwijsbehoeften: » evidentie inzet digitaal schoolbord: betere leerprestaties en verhoogde prestatiemotivatie » effectiviteit op rekenvaardigheid: niet eenduidig wetenschappelijk aantoonbaar » effectiviteit bij lezen (Kurzweil, Reading Pen): verbeterde accuratesse, leessnelheid en leesbegrip » òòk aanwijzingen voor secundaire effecten, zoals versterking competentiegevoel Effecten ICTICT-gebruik



Pilotstudie Berkenschutse

Leerlingen per PC

Eerste bevindingen (1)

• Opzet pilotstudie

•

Eerste bevindingen (2) • Omgaan met ICT/E-learning » »

SO: kost veel tijd en moeite VSO: leren ze snel gebruiken

Pilotstudie ICT Berkenschutse


redelijk zwak

Leercondities (top 5, zowel SO als VSO) 1. 2. 3. 4. 5.

leren aansluit bij levensechte situaties rustige leeromgeving stap voor stap instructie veel oefenmogelijkheden inzet van beeldmateriaal


Conclusies

• Opmerkingen van docenten

• ICT (E-learning) is niet meer weg te denken uit het (speciaal) onderwijs

» » » » » KH--symposium 2011 Basiscursus KH


geschikte educatieve software voldoende computers en digiborden ICT-vaardigheden van leerkrachten beschikbaarheid web-based leermateriaal leermogelijkheden/beperkingen leerlingen

•

zelfstandig taken uit te voeren zelfontdekkend leren oplossen complexe problemen zelf bepalen wat en hoe te leren

Meerwaarde ICT Speciaal onderwijs

• Van belang voor inzet ICT (top 5; zowel in SO als VSO) 1. 2. 3. 4. 5.




Landelijk: gemiddeld 4-5 leerlingen per computer Berkenschutse: gemiddeld 3 leerlingen per computer Trend richting 2/3 leerlingen per computer

Voortgezet speciaal onderwijs » » » » » » »

» sterke toename van multimediale hard- en software op Berkenschutse (trend richting 2 leerlingen per computer)

meer gebruik van ICT als communicatiemiddel voor leerlingen visualiseren is van groot belang voor onze leerlingen voor inoefenen in eigen tempo en niveau werken met digibord spreekt leerlingen erg aan nog te weinig gestructureerd gebruik van ICT goed medium dat onze leerlingen prikkelt/motiveert compenserende mogelijkheden (zwakke schrijfmotoriek) leerlingen zeer gebaat bij auditieve en visuele ondersteuning betere aansluiting thuis en school zeer geschikt voor oefensituaties differentiatiemogelijkheden naar niveau, tempo en interesse korte, zakelijke instructies en directe feedback


• Weinig wetenschappelijke studies over meerwaarde van ICT in speciaal onderwijs KH--symposium 2011 Basiscursus KH

Vragenlijst: » infrastructuur ICT » ICT als leermiddel/vorm » leerlingkenmerken en ICT » toekomstvisie ICT Berkenschutse

Vaardigheden leerlingen » » » »



Respondenten: » 15 docenten ervaring met ICT-gebruik (responsrate 94%)

» indicaties dat ICT positief is gerelateerd aan schools presteren echter aard van de relatie blijft onduidelijk » ontbreken van studies over E-learning bij kinderen/jongeren met epilepsie

• Specifieke toepassingsbereik (SO) is nauwelijks verkend » techniek is leidend en minder de specifieke leer- en zorgbehoeften van de leerlingen » kansen en risico’s van leerlingen met neurologische problematiek (epilepsie) t.a.v. E-learning (mentale flexibiliteit, kennisconstructie, multitasken) zijn onbekend » ICT is volgens leerkrachten een meerwaarde voor leerlingen met epilepsie » leerkrachtvaardigheden worden sterk op de proef gesteld en bijscholing is noodzakelijk (vooral in SO)

Conclusies



Aanbevelingen ICT en epilepsie

Informatiebronnen

• Inzet ICT bij online signaleren en monitoren van impact epilepsie op leren / informatieverwerking

• NEF: www.epilepsie.nl

Publicaties

» wisselingen in verwerkingstempo en aandacht » wisselingen in leerprestaties (lezen,spellen en rekenen)

lichtgevoeligheid bij gebruik van digiborden (afstand tot scherm!) oppassen met plasmaschermen (hoge contrasten) inlassen regelmatige pauzes (coachende rol leerkrachten) voorkomen langdurig gebruik multimediale middelen en stoppen bij vermoeidheid

• Goede balans zoeken tussen kennisoverdracht en kennisconstructie » aanleren van informatievaardigheden en verbeteren van digitale didactische vaardigheden bij leerkrachten in (V)SO » rekening houden met cognitieve beperkingen (zoals korte aandachtsspanne, traagheid in denken en handelen, zwakke executieve functies) » aandacht voor de vaak zwakkere sociale vaardigheden en labiele zelfbeeld Conclusies

• www.kinderneurologie.eu

Links ICT & onderwijs

• ZIEZON: www.ziezon.nl

Informatiebronnen


» » » »



• Interferentie van technologie op epilepsie/aanvallen

Informatiebronnen

Geraadpleegde literatuur 1.

www.kennisnet.nl/ www.e-learning.startpagina.nl/ www.ictinhetonderwijs.nl www.ict-edu.nl www.leraar24.nl www.vives.nl/ www.teleblik.nl

2. 3.

Digitale leermaterialen • • • • • • •

www.wikiwijs.nl www.edusuite.nl www.digitaledidactiek.nl www.schoolbordportaal.nl www.drp.nl/digibord//DigiBordboek www.digibordhulp.nl www.digischool.nl

• • • • • • • • •

www.digibordopschool.nl www.schoolvoorbeelden.nl www.opmaat-eduware.nl www.leerlab.nl www.rekenweb.nl www.owg.nl www.webschool.nl www.supermemo.nl www.wrts.nl

Informatiebronnen




• • • • • • •

4. 5.

Angeli, C. (2004). Transforming a teacher education method course through technology: Effect on preservice teacher’s technology competency. Computers and Education, 45, 383-398. Veen, W. & Vrakkink, B. (2007). Homozappiens: growing up in a digital age. Veen, W. (2009). Homo Zappiens: opgroeien, leven en werken in een digitaal tijdperk, Pearson Education Benelux. Vier in Balans Monitor. (2010). ICT in het onderwijs: de stand van zaken. Stichting Kennisnet (www. kennisnet.nl). Voogt,J. & Pareja Roblin, N. (2010). 21st century skills. Enschede: Universiteit Twente. (zie website: onderzoek.kennisnet.nl)

Informatiebronnen


Algemeen

Dank voor jullie aandacht.

Geert Thoonen (GZGZ-psycholoog) psycholoog)

Slot



Stellingen 1. E-learning zal het onderwijs zoals wij dat kennen drastisch gaan veranderen, maar kennisverwerving zonder ICT zal altijd nodig blijven. 2. De nieuwe informatietechnologie zal de scheidslijn tussen schooltijd en vrije tijd doen vervagen. Dit is een positieve ontwikkeling voor personen met epilepsie. 3. Kinderen met fysieke en/of mentale beperkingen zullen profiteren van E-learning. learning.

Stellingen



learning Kernbegrippen: elektronische leeromgeving, computer supported collaborative learning, digitaal portfolio, web-based leren

Recommend Documents