'Laten de kranten, de omroep en FC Twente samen optrekken. Joop Munsterman, CEO van Wegener: Nr. 10. dec 09

Nr.

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

10 dec

09 | Twentevisie | Jaargang 21 | Nummer 10 | december 2009 |

Joop Munsterman, CEO van Wegener:

'Laten de kranten, de omroep en FC Twente samen optrekken’ v a s t g o e d s p e c i a l

wilt u eigenlijk nog maar één woord horen.

www.zuccez.nu

colofon

| inhoud

commentaar | jan medendorp

Award 6 9

Harry Abels roeit tegen de stroom in Sylvan van der Linde heeft wat met businessclubs

10 Stichting Vastgoedrapportage Twente blijft observeren 15 De combine Jan Smit en Hennie van der Most 19 Onroerend Goed Transacties 22 Joop Munsterman speelt geen mooi weer

06 Harry Abels, voorloper Met 130 mensen in dienst en een omzet van 12,5 miljoen (in 2008) behoort IAA Architecten tot de grotere architectenbureaus van het land. Harry Abels houdt te midden van de malaise in architectenland zeer behoorlijk staande, ondanks - of liever dankzij - het feit dat hij niet op safe speelt, maar, mede met het oog op landschappelijk behoud, architectonisch blijft innoveren.

72

Joppiesaus is wereldberoemd

74

Waarom studenten niet blijven

77

Geen verrassingen MKB-monitor

78

Jan Aalberts kan het niet laten

79

Twenteconcert 2009

80

RFID is opvolger van barcode

81

Scope en IKT-nieuws

82

Twente Agenda

Dé specialist in Twente in werving, selectie & detacheren van topsecretaresses Willemsgang 5, Almelo [email protected] www.punctuality.nl T. 0546 - 639370

vennootschapsrecht & ondernemingsrecht

26 Column Gezondheidsmanagement 28 De Zuivelhoeve verovert Groot-Brittannië 31 Gerard Driehuis over de daders en de meelopers 32 Column Financieel Accent 33 Column Juridisch Gezien 34 Bolk van Almelo naar Roemenië 36 Beeldverslag Memphis 40 Bert Eeftink in gesprek met de broers Speijdel 44 De invloed van Steve McClarens mental coach op FC Twente 49 Opvallende personeelstransacties 50 Het rampjaar van Gert-Jan Bruggink 52 Column Communicatie 53 Nieuws en Feiten 54 Bianca Leusinks kunst voor Grolsch en Avia 57 Column Werving en Selectie 59 Katern New Business Twente 67 IKTelgids

15 Jan Smit, horecaman De niet-onbemiddelde ondernemer uit Ommen is deurwaarder, kunstkenner, voetbalvoorzitter en wat dies meer zij. Maar minder bekend zijn de activiteiten van Jan Smit als horecaondernemer. Daar komt nu verandering in, want de hele wereld mag weten dat hij - via een een-tweetje met Hennie van der Most - sportcomplex De Smelt in Assen ombouwt tot een hotel.

22 Joop Munsterman, multimediaal

72 Joppiesaus

Telefoon +31(0)53 477 8722 www.vanknippenberg.com

Personeel- en organisatieontwikkeling

Ellen bellen.

Door het enorme succes van de Joppiesaus is het bedrijf Elite Salades en Snacks in Neede in één klap ook bij de consument op de kaart gezet. De broers Harry en Robert Niemeijer kwamen deze bijzondere fritessaus bij toeval op het spoor bij een snackbar in Glanerbrug. 074 250 16 25 | pampeople.nl Als sociaal bewogen ondernemers lieten zij de uitvindsters niet met lege handen achter, maar ze laten hen ook financieel delen in het succes. Gedwongen door de markt leveren ze 014AdvTwentevisieNieuw.indd 1 dit succesproduct niet alleen aan de cafetaria’s en andere out of home-bedrijven (traditioneel hun marktgebied) maar inmiddels ook aan de supermarkten.

Over FC Twente is het prettig praten, maar hoe anders is het als Wegener ter tafel komt? Maar Joop Munsterman gaat als BVO-voorzitter noch als CEO van dit mediabedrijf zijn verantwoordelijkheden uit de weg en is open over de toekomst: “Ik koop Wegener niet van Mecom terug.”

19-08-2008

www.santar.nl

Uw partner in opleidingen Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch ma ga zine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor on der nemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De op names vinden maandelijks op dinsdag plaats in de business-ruimte van de Grolsch Veste in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeert Twente visie als officieel mededelingenorgaan voor deel nemers van de Industriële Kring Twente Uitgever Twentevisie b.v., Getfertsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842327, E-mail:[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Mario Hannink Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofd redacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected],

www.maatwerktwente.nl

Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie Twentevisie b.v., Angelica Speelman, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 23 27, E-mail: [email protected] Acquisitie

Op de redactie maken we wel eens het grapje dat bedrijven toch wel erg vaak failliet gaan als ze in het ondernemersprogramma Memphis van RTV Oost te gast zijn geweest. Of het waar is of niet, weet ik niet, maar de waarheid is wel dat het vaak ontzettend moeilijk is na te gaan hoe goed of hoe slecht een bedrijf draait. Mijn ervaring is wel dat een dik jaar verslag het lezen veelal wil ontmoedigen… Topman Joop Munsterman van uitgeverij Wegener was deze maand te gast in Memphis en hij was opvallend duidelijk; ouderwetse redactie die uitsluitend en alleen een krant of radiostation van informatie voorziet, is financieel niet meer haalbaar. En met directeuren die alleen maar zeggen en niets doen, maakt hij korte metten. Als gevolg daarvan moet je nieuws van Tubantia zoeken tussen de eigen reisaanbiedingen, ‘hot news’ van de eigen boeken-, cd- en dvd-club, Tubantia verkoopt wekkers, lampjes, textiel en alles waarmee ze een paar centen kunnen verdienen. Een contingent journalisten is deze maand aan de kant gezet. Ik begrijp Munsterman en ik begrijp zelfs mijn eigen hoofdredacteur (van RTV Oost) die zijn aversie tegen de krant heeft overwonnen en ‘naar de toekomst kijkt’, zoals hij de samenwerking benoemt. Maar dat de krant in zijn drift geld te verdienen zo ver gaat dat het zich als een krolse kater tegen het bedrijfsleven aanschuurt, verbaast me. Dat ze een beur sformat van een ander bedrijf hebben gejat en daar nu goede sier mee proberen (het lukt niet erg) te maken, ach, we leven in een grote boze wereld, maar dat ze daar heel arrogant ‘beste werkgever’13:12:06 awards uitreiken, is gênant. In de jury onder meer een uitgekotste ondernemer en een omhooggevallen advertentieverkoopster die uitmaken (uit een handjevol bedrijven dat zichzelf (!) heeft aangemeld) wie de beste werkgever in de regio is… Maar waar is waar, ze hebben er kijk op: vorig jaar was Aveleijn uitverkoren (waar die directeur geld eiste om zijn minnares op een camping te kunnen bezoeken dankzij een vreselijk incompetente Raad van Toezicht), dit jaar is de Ziekenhuisgroep de winnaar. Ik heb al een plekje voor de onget wijfeld fr aaie award : bij de nabe st aanden van de omgekomene bij de Almelose br and of bij de weduwe van de eigen voorzitter die ‘zijn’ ziekenhuis niet meer uitkwam…

IKTelgids Lidy Busscher Vormgeving TerZake reclame communicatie internet, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv

4

Twentevisie 10/2009

Twentevisie 10/2009

5

vastgoedspecial | architectuur

Harry Abels roeit graag tegen de stroom in

‘Bedrijfspanden hebben te (door Martin Steenbeeke) Zijn handtekening staat onder prestigieuze ontwerpen als het ROC–gebouw in Hengelo, Scholingsboulevard en de bioscoop op Go Planet in Enschede. Zijn collega’s hebben getekend voor onder meer de Twentse IJsbaan, de Grolsch Veste en het Amsterdamse VU-ziekenhuis. Toch telt het schetsenboek van architect en directielid Harry Abels van IAA architecten nog een paar lege bladzijden: hij wil graag een grote fabriek ontwerpen. Het lijstje met opvallende ontwerpen van Abels kan moeiteloos uitgebreid worden. Zo heeft hij ook het glazen Saxion-pand aan de Van Galenstraat in Enschede en de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente in Enschede ontworpen. De overeenkomst in veel van zijn ontwerpen is dat het gebouwen betreft met meerdere functies, die aan honderden mensen onderdak moeten bieden en stedenbouwkundig ingepast moeten worden in de omgeving.

‘Ik vind al die anonieme dozen een verschrikking’ “Die complexiteit spreekt me aan. Onze fascinatie begint altijd met wat er in een gebouw moet gebeuren. Daarom is een treinstation voor mij interessanter dan een woongebouw, want wonen is vrij overzichtelijk.” En ook de verantwoordelijkheid die op de schouders van de architect rust, telt mee. “Zo’n ziekenhuis bouw je maar eens in de vijftig jaar. Dan kom je volop in de belangstelling en moet je tegenover iedereen - van burgemeester tot welstand - je plan verdedigen. Dat is ook het aantrekkelijke aan ons vak. Al zijn er veel verschillende opvattingen over wat een architect is. Je hebt architecten die vooral in kleuren en vormen denken, maar wij zien het breder. In onze organisatie zijn we ons ervan bewust dat we bouwen met het geld van andere mensen en daar kun je niet luchtig mee omgaan.”

Kitschsmoel

Het ROC in Hengelo is een van de spraakmakende ontwerpen van architect Harry Abels.

6

Anders dan bij openbare gebouwen voor bijvoorbeeld onderwijs, zorg, en overheid constateert Abels dat bij industriële panden kwaliteit een minder belangrijke rol speelt. Industriële gebouwen lijken in zijn ogen Twentevisie 10/2009

weinig kwaliteit en identiteit’ teveel op elkaar, worden niet met het oog op de langere termijn ontworpen. “Het zijn vaak eenvoudige hallencomplexen. Er wordt te weinig kwaliteit in gestopt.” Bedrijfspanden zijn vaak eigendom van projectontwikkelaars en dit “anonimiseert,” verklaart Abels. “Kijk naar de gebouwen die langs de oprit bij de A35 zijn gebouwd. Die hebben geen identiteit. Er kan een postorderbedrijf maar ook een schoenenfabriek in. Het heeft een soort kitschsmoel doordat het voor iedereen wat gezelligs moet uitstralen.

‘Je moet je niet laten meeslepen door concepten die makkelijk uitvoerbaar zijn’ Ik vind al die anonieme dozen een verschrikking. Dat kun je van de nieuwe Grolsch-brouwerij niet zeggen. Die laat in alle eenvoud precies zien wat ze is, met de ketels in het zicht.” Abels, zoon van een metaalarbeider en kleinzoon van een textielarbeider, zou graag nog eens een grote fabriek willen ontwerpen. “De schaal, de functionaliteit en het productieproces spreken me aan. Het is spannend om daar een mooi gebouw omheen te ontwerpen.” Hij voelt zich niet aangesproken door de kritiek dat architecten zich verliezen in allerlei nietfunctionele frutsels en details en vooral ontwerpen wat ze zelf mooi vinden. “Je hebt verschillende soorten architecten maar bij ons bureau zijn zorgvuldigheid en functionaliteit basisvoor waarden. Geen tierelantijnen.” De Van Nelle-fabriek in Rotterdam, een industrieel monument, is voor hem het voorbeeld van een functioneel, niet al te duur maar architectonisch bijzonder fabriekspand. “Als er iets is wat architecten kunnen, is een gebouw goed functioneel en waardevoller te maken.”

Zichtlocaties Behalve om de kwaliteit van gebouwen bekommer t Abels zich om de openbare ruimte. Het karakteristieke Twentse landschap komt door de landhonger, de voorkeur voor zichtlocaties en het gebrek aan centrale regie in de knel. Politici en projectontwikkelaars moeten meer oog hebben voor de waarde van het landschap, betoogt Abels. “In economische waarde uitgedrukt valt zo’n enorme, onnozele Twentevisie 10/2009

bedrijfshal op een zichtlocatie toch in het niet bij het feit dat we zo’n prachtige omgeving hebben. Dat is een vestigingsfactor voor de komende honderden jaren. Het is beter om in te breiden en te renoveren. Maak gebruik van de bestaande infrastructuur, zorg dat mensen op de fiets kunnen komen. Je brengt anders schade aan het Twentse vestigingsklimaat aan. Je kunt nog zo’n mooi bedrijf hebben, maar als mensen hier niet willen wonen, heb je nog niets.” Hij is het met projectontwikkelaar Rudy Stroink van TCN eens dat de tijd van grote bouwplannen voorbij is en dat het nu beter is om de bestaande bouw en infrastructuur te verbeteren of te transformeren. “Hij is tenminste eerlijk . Plannen voor nieuwe bedrijfsterreinen kunnen beter bijgesteld worden. Je moet je niet laten meeslepen door concepten die makkelijk uitvoerbaar zijn. Tegen de stroom in roeien, nadenken over hoe het beter kan en moet. Dat is een verantwoordelijkheid die velen hebben.”

Kruisbestuiving Toch heeft ook IAA een architect in dienst die verantwoordelijk is voor de bedrijfspanden Dock 36 en Coulisse langs de A1 bij Enter. Fraaie panden, maar de locatie roept discussie

op. Ook bij Abels: “Het zijn op zichzelf mooie gebouwen maar dat er daar langs de snelweg gebouwd is, is een ramp.” De invloed van architecten reikt niet zover dat de locatie veranderd wordt, zegt Abels, al wordt dit soms wel geprobeerd. “Het is ook onze taak om aan opdrachtgevers te vragen of ze het zeker weten, of de voorgestelde manier wel verstandig is. Die rol is net zo belangrijk als het tekenen.” Wat dat betreft noemt Abels het een voordeel dat IAA als groot bureau landelijk werkt en met vergelijkbare projecten ervaring heeft opgedaan. “Wij krijgen veel verschillende opdrachtgever s aan tafel. Wij spiegelen bijvoorbeeld plannen voor het VU-ziekenhuis aan die van het MST in Enschede. En de manier waarop ze in de Grolsch Veste met hospitality omgaan, gebruik ik ook elders. Die kruisbestuiving is heel nuttig.” De reisafstand van Enschede naar overige delen van Nederland is voor IA A lastig maar anderzijds is het nuchtere imago van de streek een voordeel. “De stereotiepen van ‘beide benen op de grond’ en ‘een man een man, een woord een woord’, daar hebben we wel baat bij. Wel is er een ontwikkeling dat niet alles meer van ver moet komen, maar dat mensen graag de adviseurs dichtbij willen hebben.” ■

IAA architecten (Enschede, met een nevenvestiging in Almelo) is veertig jaar geleden ontstaan uit een samenvoeging van verschillende bureaus. De Ingenieurs en Architectenassociatie (IAA) legt zich niet alleen toe op het ontwerp van gebouwen maar bundelt verschillende disciplines, zoals interieur- en landschapsarchitectuur, stedenbouw, planologie en ruimtelijke vormgeving. Het bedrijfsonderdeel dat zich met constructie bezig hield, is afgestoten en dat zal ook gebeuren met het minderheidsbelang in de in 2002 verzelfstandigde installatiepoot Matrix. “Wij vinden dat we van constructie en installatie onvoldoende verstand hebben en dat het beter is om je toe te leggen op architectuur,” zegt mededirecteur Harry Abels. IAA Architecten, met in totaal 130 medewerkers, is in handen van zeven partners, die ieder vijf à twintig procent van de aandelen bezitten. Abels, die in 1993 bij het bedrijf is komen werken, vormt samen met Bart van den Bos, Henk Gersen en Harry Klunder de directie. De boegbeelden van IAA doen de projecten niet alleen. Voor de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente staat Abels bijvoorbeeld aan het hoofd van een team van zes ontwerpers. “Je kunt niet zelf altijd de pen vasthouden, maar zij bespreken wel alles met mij.” Met een omzet van 12,5 miljoen (2008) behoort IAA Architecten tot de grotere architectenbureaus van het land. De meeste omzet (in 2008 60%) wordt behaald via opdrachten voor de zorg. De markt voor architecten is door de economische crisis in 2009 met een derde geslonken. “Dat is vooral erg voor jong opgeleide architecten die niet aan het werk komen,” zegt Abels. Omdat IAA breed werkt en langlopende opdrachten heeft, is het effect op de omzet in 2009 beperkt tot een daling van -5% tot -10% . Voor 2010 wordt rekening gehouden met een neergang van -20%.

7

Sylvan van der Linde: na FC Twente meer businessclubs

vastgoedspecial | business-architectuur

‘Meer bezoek en hoger rendement’ (door Chris Wolters) Bij het aanpassen van de businessruimtes in de Grolsch Veste tekende architect Sylvan van der Linde voor de totale inrichting en aanpassing van de ruimtes, maar ook voor de reclame- en marketingaspecten van de businessruimtes. “Centraal staat dat mensen moeten weten dat je bij FC Twente een perfect platform hebt om zaken te doen. Mensen worden aangetrokken door deze club die een aantal randvoorwaarden optimaal vervult: meespelend in de top van de eredivisie, een stadion met uitstekende voorzieningen en een slagvaardig clubbestuur.” Van der Linde kreeg van de bestuursleden Joop Munsterman en Aldo van der Laan de kans om zijn totaalconcept in de praktijk op effectiviteit te demonstreren. Want business betekent in dit geval ook dat de ruimtes moeten renderen.

‘Je moet oog moet hebben voor wat mensen prettig vinden’ Wie wordt rondgeleid in de Grolsch Veste en in de Supportgroeplounge komt, raakt onwillekeurig onder de indruk. Vooral omdat er nog kleine stukjes te vinden zijn waaruit blijkt hoe het was. “Op sommige punten zijn nieuwe elementen toegevoegd, waardoor het geheel een ander karakter krijgt.

Omzet verhogend Bijvoorbeeld de grote rode lampen in de TOSruimte kregen een extra lichtring.” Overigens hoefde hiervoor de bestaande installatie van FC Twente niet te worden aangepast door toepassing van innovatieve, duurzame ledtechniek. “De aanpassingen moeten aan een reeks van voorwaarden voldoen. Te beginnen met aanpassingen die bedoeld zijn om de omzet te verhogen. Dat wil zeggen dat je oog moet hebben voor wat mensen prettig vinden en voor details, zoals zachte randen aan de statafels, zodat je comfortabel en prettig kunt leunen. Dat wil ook zeggen dat je een sfeer moet creëren waarin mensen zin hebben om een praatje te maken, waarin ze zich ontspannen en op hun gemak voelen. Dan komen mensen tot goede contacten en kunnen zaken worden gedaan.” Van der Linde herhaalt nog eens dat het vooral het vertrouwen van Joop Munsterman Twentevisie 10/2009

Sylvan van der Linde (midden) zegt dat het vooral het vertrouwen van Joop Munsterman (rechts) en Aldo van der Laan is geweest waardoor het totaalconcept tot stand is gebracht.

en Aldo van der Laan is geweest waardoor dit totaalconcept in de praktijk in z’n volle omvang tot stand is gebracht. “En ook nog eens in amper zes weken.” Dat het totaalconcept ‘werkt’, blijkt in de praktijk: “De bezoekers die je spreekt, zijn enorm enthousiast, de horecamensen geven aan dat ze op een prettige wijze hun werk kunnen doen en de stille werkers na sluitingstijd, de schoonmaakdiensten, idem dito. Het is belangrijk om alles in de greep te houden.

Nieuw speelveld Sylvan van der Linde geeft aan dat hij en z’n team eerst goed gekeken, goed geluisterd en goed nagedacht hebben voordat er gekozen is voor de definitieve aanpak. “Je moet de sfeer proeven, je moet zien hoe de horeca zijn werk doet, hoe gasten daarop reageren. Je moet het tenslotte ook kunnen verkopen aan de ondernemers die zaken willen doen. Je moet in deze situatie ook inspelen op het feit dat de bezoekers van de businessclub een heel hoge standaard gewend zijn. Daar komt bij dat ze

de hele week van huis zijn en dat ze een reden moeten hebben om hun partner mee te nemen. Die moet het ook naar de zin hebben, zeggen dat het plezierig is om mee te gaan. Daarom moet de sfeer prettig, haast huiselijk, zijn.” Van der Linde hecht er aan te stellen dat het beslist geen kwestie is van veel geld. “Geld is geen garantie voor een aantrekkelijk resultaat. Binnen elk budget is een optimaal resultaat belangrijk. Het lijkt me fantastisch om in Nederland bij een reeks van voetbalorganisaties de businessclubs een eigen gezicht te geven. Daarmee leveren wij indirect een tastbare bijdrage aan meer bezoek, hoger rendement; je geeft clubs dus een zakelijke impuls. Dat wil ik graag nationaal doen, maar ook internationaal.” Is de kans niet aanwezig dat hij in de huidige economische omstandigheden even naar de reservebank wordt verbannen? “Nee,” meent Van der Linde. “Het is een kwestie van goed werk leveren, goed luisteren naar de wensen en eisen van de opdrachtgevers en de budgetgrenzen scherp in de gaten houden. Is er wat minder werk? Dan doen wij gewoon een stapje meer.” ■

9

vastgoedspecial | vastgoedrapportage

Betrouwbaarheid, objectiviteit en volledigheid zijn speerpunten in Vastgoedrapportage Twente

‘Hopelijk hebben we

volgend jaar mooiere cijfers’

st’ me Toekom een duurza ‘Bouwen aan

Taak ak een n func ffunctie uncti tiee va van d dee stichting

De Vastgoedprijs 2009 werd tijdens het symposium uitgereikt aan woningcorporatie De Woonplaats in Enschede. Directeur vastgoed & strategie Bos (rechts) nam de prijs in ontvangst van voorzitter Paul Wolters.

(door Anno Oude Engberink) Op 21 januari organiseert Stichting Vastgoedrapportage Twente wederom de inmiddels behoorlijk ingeburgerde Vastgoedborrel, dit keer in het Twenthe Centrum in Almelo. De toost die dan zal worden uitgebracht, zal zeker een boodschap meedragen: dat de uitgave 2010 van de Vastgoedrapportage hopelijk betere cijfers laat zien dan de versie 2009. Pieter Schut - in het ‘dagelijks leven’ werkzaam als notaris bij KienhuisHoving Advocaten en Notarissen: “We moeten met zijn allen heel erg bij de les blijven en niet te vroeg juichen. Het vertrouwen is nog lang niet wat het zijn moet en bedrijven en particulieren zijn nog steeds voorzichtig met het nemen van

10

beslissingen. Hopelijk gaat de woningmarkt als eerste aantrekken daarvoor is allereerst vertrouwen van de consument nodig. Banken spelen hierin een cruciale rol, want zij kunnen de investeringsbereidheid aanwakkeren.”

‘Vooral op de kantorenmarkt speelt nog een harde concurrentie’ Raymond Wolber s, makelaar bij Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars, voegt daaraan toe dat “er vooral op de kantorenmarkt nog een harde concurrentie speelt waarbij oneigenlijke middelen worden gehanteerd zoals het geven

van incentives. Op een gegeven moment zullen we weer af moeten van die harde prijsconcurrentie en weer marktconform moeten werken.” Voorzitter van de stichting Paul Wolters ziet voorlopig nog veel donkere wolken, zeker als hij de markt toespitst op de architectuur. Hij onderstreept de woorden van zijn compagnon bij IAA Architecten, Harry Abels (zie ook het artikel op pagina 6 en 7 van deze uitgave) die een behoorlijke kaalslag in zijn branche ziet aankomen. Onderzoeker van de stichting Wouter Tijhuis is evenmin erg positief: “Als ik strikt naar de cijfers kijk op dit moment, dan zie ik nog niet veel tekenen van herstel. Van de andere kant kunnen de cijfers over een half jaar een heel ander, positiever beeld laten zien.” Twentevisie 10/2009

Het is niet de taak van de vier voortrekkers van de Stichting Vastgoedrapportage Twente om voorspellingen te doen, laat staan aanbevelingen. “Onze mening hier is persoonlijk en die geven we alleen als bijdrage aan welke discussie over de ontwikkelingen binnen het vastgoed dan ook. Het bestuur brengt de ontwikkelingen op de vastgoedmarkt in beeld met cijfers en grafieken gebaseerd op objectieve, betrouwbare en zo volledig mogelijke gegevens van louter serieuze partijen op de vastgoedmarkt.

‘We willen met onze Vastgoedrapportage Twente boven de partijen staan’ We willen met onze Vastgoedrapportage Twente in die zin boven de partijen staan,” zegt Paul Wolters. De verschillende partijen op de vastgoedmarkt onder andere makelaars, architecten, notarissen, gemeenten, ontwikkelaars, makelaars en bouwondernemingen - weten de visie en de werkwijze van de stichting kennelijk te waarderen, want er is steeds meer vraag naar gegevens die door de stichting doorlopend worden verzameld en opgeslagen in een professionele database. “Die database is de basis van de rapportage, maar daarnaast gaan we de functionaliteit uitbreiden. Zo loopt er op dit moment een pilot met de gemeente Twentevisie 10/2009

De Stichting Vastgoedrapportage Twente, van links naar rechts onderzoeker Wouter Tijhuis, Raymond Wolbers, Paul Wolters en Pieter Schut.

Hengelo, die kan inloggen en een bepaald gedeelte van de gegevens, met voor haar relevante informatie, kan inzien.

Het Symposium De kwaliteit van het Symposium, tijdens welke de rapportage wordt gepresenteerd, zit in een stijgende lijn. Er is altijd het streven om punten te

verbeteren. Zat er vorig jaar, naar aanleiding van opbouwende kritiek, al meer vaart en entertainment in het programma, dit jaar is het bestuur er in geslaagd om er in kwalitatieve zin nog een schepje bovenop te doen. Pieter Schut: “We hebben getracht het programma nog evenwichtiger te maken. Aan het entertainment en de paneldiscussie - met Thomas Rau, architect van het gebouw ❯

11

vastgoedspecial | vastgoedrapportage

De zaal in het Theater Hotel in Almelo liep vol voor het Symposium van de Vastgoedrapportage Twente 2009.

van De Woonplaats, Flip Verwaaijen van TNTReal Estate en Hans Kloosterman namens innovatieplatform Pioneering - hebben we nog meer aandacht besteed. Tegelijkertijd hebben we enige ingetogenheid betracht zonder somber te worden. Ook hebben we de inhoud van de rapportage meer belicht. De grootste verandering is echter dat we het thema ‘duurzaamheid’, dat een belangrijke rol speelt in de rapportage zelf, hebben laten terugkeren tijdens het Symposium.” Het Symposium 2009 vond plaats op woensdag 23 september in het Theaterhotel in Almelo, waar de belangstelling opnieuw zeer groot was. Daarmee werd het belang van een tijdige aanmelding weer aangetoond.

De Woonplaats: winnaar Vastgoedprijs 2009 Het thema ‘duurzaamheid’ stond ook bij de Vastgoedprijs centraal. De genomineerden Magna Porta van Schröder Vastgoed, het nog in aanbouw zijnde hoofdkantoor van Reggefiber in Rijsen en het hoofdkantoor van woningcorporatie De Woonplaats in Enschede - werden op dit thema beoordeeld door een professionele en brede jury, de Twentse Vastgoedsociëteit, bestaande uit een dwarsdoorsnede van vastgoedprofessionals, onder wie een aannemer, een makelaar, een architect en een notaris. Wolbers: “Deze jury gaat uitermate serieus met de Vastgoedprijs om, want ook zij beseft terdege dat het niet zomaar een ludiek onderdeel is van het Symposium maar een prijs met een toenemende status. Sterker nog, degenen die de prijs niet winnen, balen er goed van.” Voorgaande jaren hadden al een reeks illustere winnaars voortgebracht: het van Heekplein in Enschede (2004), de HTS-locatie in Enschede (2005), De Stadsbleek in Oldenzaal (2006), het Binnenstadsplan Almelo (2007) en de IIspa topsporthal in Almelo (2008). Dit jaar waren er drie kantoren genomineerd, waar bij de bouw zo veel mogelijk duurzame materialen zijn gebruikt en energiebesparende maatregelen zijn getroffen. De eer viel na lang beraad van de jury te beurt aan woningcorporatie De Woonplaats. Wat het thema voor de Vastgoedprijs in 2010 zal zijn, is nog niet bekend. Paul Wolters: “In ieder geval moet het thema actueel zijn en zowel in de rapportage als Twentevisie 10/2009

Flip Verwaaijen (links), Thomas Rau (midden) en Hans Kloosterman waren de deelnemers aan de paneldiscussie tijdens het Symposium.

in de Vastgoedprijs nadrukkelijk tot uiting kunnen komen.” Dat zou dan bijvoorbeeld ‘herbestemming’ kunnen zijn, waarbij je kunt denken aan binnenstedelijke herontwikkeling en revitalisering van bedrijventerreinen. Pieter Schut: “Nogmaals, we weten het nog niet , maar het zou een optie kunnen zijn, zeker in deze tijd waarin milieu, omgeving, bestrijding van leegstand en dat soort zaken een steeds belangrijkere rol spelen.” Het thema is weliswaar nog niet bekend, maar er zal een keer een beslissing moeten worden genomen, zeker omdat partijen zich over niet al te lange tijd moeten kunnen aanmelden voor de Vastgoedprijs. Wolbers: “Dat klopt, dus we zullen binnenkort een beslissing nemen. Overigens zullen we de genomineerden in mei bekend maken aan het grote publiek via onze nieuwsbrief die met Twentevisie wordt meegestuurd.” En dan zijn we natuurlijk ook nieuwsgierig naar de locatie waar het volgende Symposium wordt georganiseerd. Wolters: “Dat weten we nog niet, we zijn in gesprek maar daar kunnen we nog niets over loslaten. Ik ga er echter van uit dat het weer een mooie locatie wordt.” Dit omzichtige antwoord is logisch, want een naam noemen zou de onderhandelingspositie niet ten goede komen. En ook bij de Stichting Vastgoedrapportage moet elk jaar weer op de kleintjes worden gelet, zeker nu in deze tijd van economische kommer en kwel.

Wolbers, die de penningen bewaakt: “Natuurlijk realiseren wij ons dat de positie van veel bedrijven financieel minder is geworden, maar wij mogen absoluut niet klagen. Wij kunnen nog steeds voldoende interesse opwekken om de begroting sluitend te krijgen; de rapportage en het Symposium zullen ook komend jaar niet aan kwaliteit inboeten.” Wat het thema van Stichting Vastgoedrapportage Twente ook zal zijn, op welke locatie het Symposium ook zal plaatsvinden en wie de genomineerden voor de Vastgoedprijs 2010 ook zullen zijn, het bestuur laat overduidelijk doorschemeren dat ze er ook komend jaar weer honderd procent gemotiveerd voor zullen gaan. Is die hele organisatie wel te combineren met het dagelijkse werk? Schut: “Blijkbaar wel. Met name in de maanden voorafgaand aan het Symposium zijn we knetterdruk, maar we weten waar we het voor doen en elke keer kunnen we denk ik trots zijn op het resultaat.” Dus het huidige bestuur zal de vorig jaar aangekondigde periode van vijf jaar lidmaatschap zeker vol maken? Wolbers: “Ja natuurlijk, geen enkele discussie. We gaan vrolijk verder. Bovendien is het gewoon hartstikke leuk om te doen. En als de rapportage dan weer van de pers rolt, bekruipt je steeds weer, wat Pieter ook al aangeeft, een gevoel van trots.” ■

Nieuwjaarsborrel De Vastgoedborrels hebben inmiddels ook een eigen plek verworven in de wereld van het vastgoed. Wolbers: “We hebben de Vastgoedborrel het afgelopen jaar op een hoger plan getild, met nog meer oog voor de kwaliteit van de gasten. Op die ingeslagen weg zullen we doorgaan en waar mogelijk zullen we nog verbeteringen aanbrengen.” Op 21 januari van 16.00 uur vindt wederom de Vastgoedborrel plaats, of beter: de NieuwjaarsVastgoedborrel, want van de gelegenheid wordt uiteraard gebruik gemaakt om elkaar een gelukkig Nieuwjaar te wensen. De locatie is dit keer de voormalige stoomspinnerij Twenthe Centrum - behorend tot het industrieel erfgoed van Twente -, die wordt omgebouwd tot een modern, multifunctioneel bedrijfsverzamelgebouw. Snippe Projecten, de ontwikkelaar van het Twenthe Centrum, tekent mede voor de organisatie. Er zullen weer een aantal interessante gasten worden geïnterviewd en, in tegenstelling tot de gebruikelijke vastgoedborrels, ook de partners of introducés van de genodigden zijn welkom. Na afloop van dit officiële programma is het tijd voor een toast op een voorspoedig 2010. De netwerkborrel zal daarna muzikaal begeleid worden en is het tijd voor het buffet. Wie op de nieuwjaarsborrel aanwezig wil zijn, kan zich opgeven via www.vastgoedrapportage.nl.

13

Jan Smit treedt uit schaduw Hennie Van der Most

vastgoedspecial | horeca

‘Het kan best zijn dat ik ook Preston Palace overneem’

Burgemeester Sicko Heldoorn van Assen (tweede van links), Hennie van der Most (twee van rechts) en Jan Smit (rechts) hangen in de touwen om de eerste paal te slaan van de verbouwing van sportcomplex De Smelt tot Bonte Wever.

(door Martin Steenbeeke) Jan Smit is sinds kort niet alleen deurwaarder en voorzitter van Heracles Almelo maar ook horecaondernemer. Hij kocht in Assen het sportcomplex De Smelt en breidt het uit met een hotel met 150 kamers. Het geheel krijgt de naam Bonte Wever, vernoemd naar het voormalige hotel, congres- en uitgaanscentrum van Hennie van der Most. Het resultaat van een bijzondere driehoeksverhouding tussen de gemeente Assen, Hennie van der Most en Jan Smit. Wat Hennie van der Most in twaalf jaar niet voor elkaar kreeg, lukte Jan Smit in minder dan een jaar: het bouwen van een hotel naast De Smelt. Smit kocht begin dit jaar het sport- en evenementencomplex van de gemeente Assen Twentevisie 10/2009

nadat zijn vriend en voormalige compagnon Van der Most het sinds 1997 van de gemeente had gepacht. Enkele weken geleden sloeg Smit, samen met Van der Most en vertegenwoordigers van de gemeente Assen, de eerste paal voor een hotel dat om de ijsbaan heen wordt gebouwd. In eerste instantie krijgt het een capaciteit van 150 kamers, maar het is de bedoeling het uit te bouwen tot 350 kamers. “Dit moet het beste hotel van Nederland worden. Wij gaan Assen op de kaart zetten,” zegt Smit strijdlustig. Smit weet zich gesteund door Hennie van der Most, die als ‘adviseur’ aan De Bonte Wever verbonden blijft.

Banken Smit en Van der Most werk(t)en al jaren samen. Smit was commissaris bij de bedrijven van Van

der Most en had een belang in zijn ondernemingen. Toen Van der Most halverwege 2008 een meerderheidsbelang in de evenementenhallen in Gorinchem en Hardenberg verkocht, nam Smit afscheid als aandeelhouder en commissaris van het Van der Most-concern.

‘Ik stuitte alleen maar op bezwaarschriften en bureaucratie’ Het hoe en waarom is nooit naar buiten gebracht. Wat wel duidelijk is, is dat Van der Most niet uit financiële luxe heeft gehandeld. In diezelfde periode liet hij aan de gemeente Assen weten dat hij niet kon voldoen aan een enkele ❯

15

vastgoedspecial | horeca

maanden eerder gesloten overeenkomst om voor 3,8 miljoen euro De Smelt over te nemen. “De banken wilden niet meewerken,” verklaart Van der Most. En de gemeente Assen toonde volgens hem ook weinig bereidheid om De Smelt uit te breiden met een hotel. “Bureaucratie,” foetert Van der Most. “Ik heb altijd geloerd op het hotel. Daar moesten de inkomsten van komen. Maar ik stuitte alleen maar op bezwaarschriften en bureaucratie.” Dat het hem werd verboden om in Assen met zijn helikopter te landen, deed de relatie ook geen goed. Van der Most investeerde naar eigen zeggen 12 miljoen euro in De Smelt, maar winstgevend werd het niet.

Naamsbekendheid Van der Most schoof Smit naar voren als nieuwe koper, waardoor de deurwaarder uit Ommen zich sinds 1 januari 2009 hotelier mag noemen. Smit en Van der Most waren al eerder met elkaar in gesprek over De Smelt. “Hennie wilde met mij De Smelt ontwikkelen, maar ik wilde het liever zelf doen en heb hem voorgesteld om de rollen om te draaien.” De functie van Van der Most is nu beperkt tot adviseur. “Als commissaris moest ik hem altijd afremmen, wellicht kan hij mij wat van zijn creativiteit en lef bijbrengen,” zegt Smit over de nieuwe vorm van samenwerking. Het is het idee van Van der Most om de naam De Bonte Wever te gebruiken. Het is de naam van het eerste horecabedrijf dat Van der Most in 1980 in een voormalige bontweverij in Slagharen begon en dat in 2001 afbrandde. “De naamsbekendheid is gelijk heel hoog. Ik denk dat een verdubbeling van het bezoekersaantal tot boven het miljoen mogelijk is.” Het hotel werkt volgens de all in-formule. Gasten mogen gratis gebruik maken van de aanwezig faciliteiten.

Relativeren De gemeente Assen is blij met de ontwikkeling, want in de persoon van Smit treffen ze iemand die coöperatief meedenkt over de ontwikkeling van het voor Assen belangrijke complex, zegt burgemeester Sicko Heldoorn. Hij wil geen vergelijking maken met de periode-Van der Most maar constateert wel “dat er geen wanklank is gevallen sinds Smit er in is gestapt.” En signalen dat Van der Most ambtelijk is tegengewerkt, hebben hem niet bereikt. “Het gaat erom hoe je je opstelt.” Smit zegt dat hij zich, naarmate hij ouder wordt, minder door emoties laat leiden. Het vermogen te relativeren is bovendien gegroeid door een recent gezondheidsprobleem. Zijn hotelplannen kregen van de gemeente in betrekkelijk korte tijd het groene licht. Vooral omdat het “minder immens” was, zegt Smit. “Hennie wilde alles overkappen, tot aan de ijsbaan toe.” Smit wil het complex in de toekomst wel uitbreiden met andere sportieve onderdelen, zoals een fietsverhuur. “Als we straks meer dan driehonderd kamers hebben, moeten er voldoende activiteiten zijn.” De gemeente verplicht hem op straffe van een boete de ijsbaan en het Twentevisie 10/2009

Hennie van der Most boekt als eerste een hotelkamer in het nieuwe Bonte Wever-hotel.

zwembad in stand te houden. Wel neemt Assen waarschijnlijk de investeringskosten van de uitbouw van het buitenbad en technische aanpassingen aan de ijsbaan voor haar rekening. Smit onderzoekt of het mogelijk is de ijsbaan zomers ook open te houden.

Motiveren Het blijft opmerkelijk dat Smit, die zijn sporen in het betaalde voetbal en de deurwaardersbranche verdiend heeft, zich nu in de horeca en evenementenwereld manifesteert. “Ik ben een bouwer, het zit in mijn genen. Een ander neemt op mijn leeftijd pianoles maar bij mij kruipt het ondernemersbloed.” Het eerste wat Smit heeft gedaan is de entree van De Smelt een wat zakelijker uitstraling te geven. Onder Van der Most was er weinig verschil tussen de aankleding van het Piri Piri-restaurant en de centrale ontvangsthal.

‘Hennie maakte verlies en wij verwachten een kleine winst dit jaar’ “Het was wat kitscherig,” stelt Smit vast tijdens een rondleiding door het subtropische zwembad, de fitnessruimte, restaurants, ijsbaan en evenementenhal van het complex. Anders dan Van der Most zal hij vaker zijn gezicht laten zien in Assen. “Ik heb een hekel aan op afstand besturen, maar ik heb in Christa de Ruiter wel een heel goede directeur. Ze rapporteert bijna dagelijks. En aan de hand van de omzetstaten adviseer ik

bijvoorbeeld om ergens meer aandacht aan te schenken.” Geen verstand van horeca? “Ik participeer in de hotels De Zon en Paping in Ommen,” reageert Smit. “Het belangrijkste is dat je mensen kunt motiveren en aanvoelt wat ze willen. En als deurwaarder heb ik veel sociale vaardigheden opgedaan.” Tevreden merkt hij op dat de financiële resultaten van De Smelt sinds hij het in eigendom heeft, zijn verbeterd. “Hennie maakte verlies en wij verwachten een kleine winst dit jaar. Dat komt vooral door minder financiële lasten en afschrijvingen.” Voor de realisatie van het hotel, een investering van 7 miljoen euro, heeft Smit geen banken nodig. Sinds hij zijn (eerste) deurwaarderskantoor verkocht, is hij financieel onafhankelijk en opgenomen in de Quote 500.

Stroman Van der Most blijft met een dubbel gevoel achter. Enerzijds had hij zelf graag het hotel willen hebben, anderzijds zegt hij blij te zijn dat zijn vriend Smit het nu oppakt. “Maar als ik het tien jaar geleden had kunnen bouwen, was het de helft goedkoper geweest.” De naam Bonte Wever had hij eigenlijk willen gebruiken voor een nieuw evenementencomplex in Hardenberg, maar plannen hiervoor kreeg hij niet rond. In Assen doen verhalen de ronde dat Smit als een soort tussenpaus fungeert en dat Van der Most het complex weer over zal nemen als alle plooien met de gemeente zijn gladgestreken. Van der Most reageert met een grijns en een knipoog maar Smit zegt absoluut geen stroman te zijn. “Henny blijft betrokken, maar ik trek de kar. Het kan best zijn dat ik straks ook Preston Palace van hem overneem.” ■

17

vastgoedspecial | transacties

Vastgoed transacties Almelo

Host B.V., een leverancier van Bio-energie systemen, heeft aan de Thermen 10 550 m² bedrijfsruimte en 330 m² kantoorruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht de transactie namens de verhuurder, een particulier, tot stand.

Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens de opdrachtgever, een particuliere vastgoedbelegger, circa 240 m² bedrijfsruimte met kantoren verhuurd. De bedrijfshal ligt aan de Ambachtsstraat 7. De huurder is Lak en repair auto’s en de huurprijs op jaarbasis bedraagt € 17.000,Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens de opdrachtgever een bedrijfshal verhuurd aan de Dollegoor 13. De ruimte beslaat circa 644 m² met etage. De huurprijs bedraagt € 27.500, per jaar.

Boekelo Namens de verhuurder, Las- en Constructiebedrijf Ree en Wösting, heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. een bedrijfsruimte van 635 m² aan de Windmolenweg 80 verhuurd aan Sency Hout BV. De huurprijs is niet bekend gemaakt.

Borne ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens een particulier belegger circa 300 m² bedrijfsruimte verkocht aan de Gildestraat 14-A aan Morselt Beheer B.V. tegen een koopsom van € 380.000,-. Aan het Dorsetplein 6 is circa 147 m² winkelruimte verhuurd aan parfumerie Mooi. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 28.800,-. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar.

Aan het Dorsetplein 6 in Borne is deze winkelruimte verhuurd aan parfumerie Mooi door Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars.

Enschede

DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services, heeft in opdracht van Subway International BV een winkel aangehuurd aan De Heurne 11. De winkel heeft een oppervlakte van circa 96 m². ten Hag Makelaarsgroep trad op voor de verhuurder, een particulier, en TML-Makelaars trad op voor de vertrekkende huurder, De Backerie.

Host B.V. heeft aan de Thermen 10 in Enschede deze kantoorruimte gehuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht de transactie tot stand.

Pepijn & Co heeft aan de Haverstraatpassage 13 170 m² winkelruimte met 14 m² nevenruimte gehuurd. De huurprijs bedraagt € 50.000,- per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verhuurder, Beheersmaatschappij Ten Brink B.V. Namens de verhuurder, een particuliere belegger, heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. een kantoorruimte van 565 m² op de 1e verdieping aan het Hoedemakerplein 2 verhuurd. De huurder is Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming, die mogelijkheden biedt voor behandeling, ondersteuning en begeleiding bij psychische en psychiatrische problemen. De huurprijs is marktconform.

Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft de kantoorruimte op de 1e verdieping aan het Hoedemakerplein 2 in Enschede verhuurd aan Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming.

ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens een belegger circa 300 m² bedrijfsruimte verhuurd aan de Wooldriksweg 166 tegen een huurprijs van € 16.000,- per jaar.

Aan de Oldenzaalsestraat 95 is circa 85 m² winkelruimte verhuurd aan avondwinkel Basaka. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens Bootes B.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 15.125,-.

Een particulier heeft aan de Deurningerstraat 342 213 m² kantoorruimte met bovenwoning gekocht. De koopsom is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verkoper, AIO Vastgoed B.V.

DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services, heeft in opdracht van een particuliere belegger een winkel verhuurd aan de Wesseler-Nering 23 aan New York Fashion. De winkel heeft een oppervlakte van circa 98 m².

Twentevisie 10/2009

DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services, heeft in opdracht van een particuliere belegger een winkel verkocht aan de Wesseler-Nering 14 aan een particuliere belegger. De winkel is verhuurd aan Beter Horen en heeft een oppervlakte van circa 105 m².

DTZ Zadelhoff heeft namens de Woningstichting Domijn bemiddeld bij de verhuur van de Boddenkampsingel 89. De huurder is Dams Accountancy en de huursom wordt niet bekend gemaakt. DTZ Zadelhoff heeft namens ArboNed B.V. bemiddeld bij de verhuur van circa 215 m² kantoorruimte aan de Hengelosestraat 561. De huurder is Consumenten Advies Centrum B.V. en de huursom bedraagt € 21.450,- per jaar. Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft circa 1.500 m² showroomruimte met magazijn en eigen parkeerplaatsen verhuurd namens een beheermaatschappij aan de Parkweg 151. De huurprijs is gebaseerd op € 48.000,- per jaar. De huurder betreft een groothandel in exclusieve houten vloeren. Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft een karakteristieke kantoorvilla van circa 200 m² verhuurd aan de Hengelosestraat 46. De huurder is reclamebureau Zuccez. Post jr. Bedrijfsmakelaars trad op namens verhuurder, een particuliere belegger. De huurprijs bedraagt € 26.500,- per jaar. Post Jr .Bedrijfsmakelaars heeft namens een particuliere belegger een grootschalige winkelruimte met bovenwoning verkocht aan een dierenspeciaalzaak. De winkel is gelegen aan de Kuipersdijk en beslaat circa 450 m² verkoopoppervlak alsmede magazijn en bovenwoning met eigen parkeerplaatsen. De verkoopprijs bedraagt € 475.000,Post jr. Bedrijfsmakelaars heeft een bedrijfsunit aan de Najaarsweg 21 B verhuurd aan Showshakers b.v. De ruimte beslaat circa 108 m² begane grond en circa 60 m² etage. De huurprijs bedraagt € 13.000,- op jaarbasis.

Enter Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens bouwbedrijf Braamhaar circa 375 m² extra opslagruimte verhuurd aan Wolters Kunststoffen aan de Veldegge 37A. Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 300 m² buitenterrein verhuurd aan Bouwbedrijf Spekenbrink. Vonderweg 15. ❯

19

vastgoedspecial | transacties

Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 24 m² kantoorruimte aan de Vonderweg 39 verhuurd aan de Keukenmontageshop. De huurprijs bedraagt € 150,- per m². Uniek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Veldegge 37/B namens een particulier circa 300 m² kantoorruimte en circa 374 m² oefenruimte met opslagruimte verhuurd aan Protekt Nederland.

bedraagt € 13.000,- per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particulier, tot stand. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens haar opdrachtgever, CST Vastgoed B.V., 1.200 m² in het kantoorgebouw aan de Bornsestraat 1 verhuurd. De huurder is Plegt-Vos Oost B.V en de huurprijs is marktconform.

Glanerbrug Uniek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Gronausestraat 1165 te Glanerbrug circa 165 winkelruimte verhuurd aan Videoland. De verhuurder is een particulier. De huurprijs bedraagt € 137,50 per m²

DTZ Zadelhoff v.o.f. verhuurde een nieuw gebouwd bedrijfspand aan de Jan Tinbergenstraat 215 in Hengelo.

Goor DTZ Zadelhoff heeft namens de ING Bank het voormalige kantoorgebouw aan de Grotestraat 38 verkocht aan particuliere beleggers. Een koopsom is niet bekend gemaakt

Haaksbergen ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Haakarm B.V. circa 77 m² winkelruimte verhuurd aan de Molenstraat 25 tegen een huurprijs van € 12.000,- per jaar. Per 1 november jl. is circa 186 m² bedrijfsruimte aan de Westsingel 19 verhuurd aan Woldberg Products. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 10.000,-. DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger, bij de verhuur van het bedrijfspand aan de Tolstraat 17. Het betreft hier een bedrijfshal van circa 2.200 m² alsmede circa 300 m² kantoorruimte. De huurder is Glas Consultants Oost B.V. De huurprijs is niet bekend gemaakt.

Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens CST Vastgoed B.V., 1.200 m2 in het kantoorgebouw aan de Bornsestraat 1 in Hengelo verhuurd aan Plegt-Vos Oost B.V.

Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens haar opdrachtgever het kantoorpand aan de CT Storkstraat 35 verkocht. De koopsom is niet bekend gemaakt. Aan de Cronjestraat 7 is per 1 december circa 180 m² winkelruimte verhuurd aan een beautysalon. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 8.220,-. Aan de Enschedesestraat 129 a is per 1 januari a.s. circa 95 m² praktijkruimte verhuurd aan een particulier ten behoeve van Ayurveda Geneeswijze. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 7.800,-. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, Aannemersbedrijf Steggink, een nieuw te bouwen bedrijfspand van circa 513 m² verkocht aan de Loodsstraat 18. De koopsom werd niet bekend gemaakt. De koper is Wildkamp B.V.

DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op bij de verhuur van het bedrijfspand aan de Tolstraat 17 in Haaksbergen.

DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services heeft in opdracht van een particuliere belegger een winkelpand verkocht, die verhuurd is aan Hans Textiel. Het pand heeft een oppervlakte van circa 819 m². DTZ trad op voor de verkoper

Oldenzaal Namens haar opdrachtgever, een belegger, heeft Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars een nieuwbouw bedrijfsunit van circa 363 m² aan de Textielstraat 26 verhuurd aan Trend Led Lighting B.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 24.000,-. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft in collegialiteit met ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede namens een particuliere belegger circa 3.560 m² winkelruimte aan de Eekboerstraat 65 verhuurd aan Netline Enschede. De huurprijs is niet nader bekend gemaakt.

Vroomshoop DTZ Zadelhoff heeft namens de ING Bank een voormalig kantoorgebouw aan de Tonnendijk 2 verkocht aan particuliere beleggers. Een koopsom is niet bekend gemaakt

ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Gunnerhoeve B.V. circa 1.000 m² bedrijfsruimte gelegen aan de Gunnerstraat 14 verhuurd tegen een huurprijs van € 29.500,- per jaar.

ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens een particuliere belegger circa 110 m² kantoorruimte verhuurd aan het Burgemeester Jansenplein 33-1 tegen een huurprijs van € 13.500,- per jaar.

Twentevisie 10/2009

Losser

Weerselo

Hengelo

Kledingreparatie George heeft aan de Willemstraat 64 120 m² winkelruimte gehuurd. De huurprijs

DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, Valja B.V., bij de verhuur van een nieuw gebouwd bedrijfspand van circa 1.644 m² aan een installatiebedrijf aan de Jan Tinbergenstraat 215. De huurprijs is niet nader bekend gemaakt. De verhuur werd collegiaal verricht met Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars.

DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft een nieuw te bouwen bedrijfspand verkocht aan de Loodsstraat 18 in Hengelo.

Transacties kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

21

interview | media

‘Absolute onzin dat ik Wegener wil kopen van Mecom’

Het mes en de visie

van Joop Munsterman de rust in het bedrijf te herstellen. Maar duidelijk was dat hoe dan ook de kosten bij Wegener naar beneden moesten. Met die strategie (er verdwenen toen vierhonderd banen) had hij eerder veel succes toen hij de huis-aan-huis-kranten tot een van de meest winstgevende onderdelen van het bedrijf wist te maken. De sluiting van de drukkerijen in Breda (eind 2008) en in Nijmegen (juni dit jaar), de verkoop van de drukkerij in den Haag en de verkoop van het Algemeen Dagblad waren nog maar het begin. De ‘backoffices’ van alle bedrijfjes binnen Wegener zijn onder de naam Delta samengevoegd. Tot aan juni van dit jaar zijn er 532 banen bij Wegener verdwenen. En inmiddels is dat aantal (naar schatting van Twentevisie) opgelopen tot zo’n 750; zeer recentelijk is bij Tubantia een tiental journalisten ontslag aangezegd. “Ik ontken niet dat na juni meer banen zijn verdwenen, maar over aantallen kan en mag ik niets zeggen, Wegener is nog steeds beursgenoteerd.” Maar de kostenbesparingen werpen vruchten af, want de omzet daalde in het eerste helft van dit jaar met liefst 46,5 miljoen, minus 23,6%, maar het bedrijfsresultaat daalde met 14,6 miljoen veel minder sterk. De dagbladen, het zorgenkindje, draaien dit jaar 29% minder omzet dan vorig jaar en komen daarmee uit op 1 miljoen minder operationele winst.

Eén bedrijf

Er is in de afgelopen anderhalf jaar onder Joop Munsterman veel veranderd bij Wegener.

(door Jan Medendorp) Johan Valentijn Munsterman (58) maakte van de huis-aanhuis-kranten van uitgeversconcern Wegener een groot succes, hij stond aan de basis van de wederopstanding van FC Twente (sinds 2004) en sinds mei 2008 heeft hij als bestuursvoorzitter de algehele leiding bij Wegener. De tussenbalans in Twentevisie. Gerard Sanderink zei ooit dat hij pas serieus genomen werd, toen hij zijn intrede in het betaald voetbal (bij de Graafschap en FC Groningen als

22

sponsor) deed. In hoeverre heeft dat Munsterman geholpen? “Betaald voetbal krijgt onevenredig veel aandacht. FC Twente is feitelijk een klein bedrijf met een omzet van 30, 32 miljoen; dat zijn omgerekend misschien vier huis-aan-huiskranten van Wegener.” Zijn start als CEO was vals, Munsterman was nog niet benoemd of twee toonaangevende commissarissen bij Wegener, Han Noten en Jaap Vink, stapten op. Munsterman zou niet bindend genoeg zijn om een bedrijf in saneringsfase te leiden, was hun mening. “Ja, en ik zou contact-

gestoord zijn.” Hebben Noten en Vink gelijk? We proberen in dit verhaal het antwoord te vinden.

650 Banen geschrapt Er is in de afgelopen anderhalf jaar veel veranderd bij Wegener. Dat moest ook wel, abonnees vertrokken in regimenten en de adverteerders renden zo mogelijk nog harder weg (ook als gevolg van de crisis). De eerste saneringsvoorstellen werden in de zomer van 2008 besproken, Munsterman moest verschillende keren zijn vakantie in de zomer van 2008 onderbreken om Twentevisie 10/2009

Per 1 januari is Wegener één bedrijf, de totale divisiestructuur is verdwenen. “Dat betekent dat dagbladen, huis-aan-huis-kranten en speciale uitgaven niet meer onafhankelijk van elkaar werken. We hebben de tussenlagen, de groepsdirecties, er tussen uit gesneden.” Het was zijn succes toen hij de huis-aan-huis-kranten onder zijn hoede kreeg waar hij in betrekkelijk korte tijd het verlies van 10 miljoen wist om te toveren in een winst van 25 miljoen. Waar de dagbladen veel plezier aan beleefden… En in die tijd heeft Munsterman ook gezien dat verschillende bedrijfjes binnen één bedrijf desastreus kunnen uitpakken. Directeuren haalden hun ‘targets’ jaar op jaar niet, met dedain werd vanuit de dagbladen naar de huis-aan-huiskranten gekeken. Hij was toen ook al een korte tijd directeur van Tubantia en toen al heeft de gedachte postgevat dat het beter kon: “Het is natuurlijk niet goed dat huis-aan-huis-kranten totaal onafhankelijk van dagbladen opereren binnen een concern op de wijze zoals dat gebeurde. In mijn tijd als directeur bij Tubantia hadden we afgestemd beleid tussen het dagblad en de huisTwentevisie 10/2009

aan-huis-kranten in de regio. Door het schrappen van die divisiestructuur is het al zo dat in delen van het land de huis-aan-huis-kranten advertenties verkopen voor de dagbladen.”

Dagbladen Joop Munsterman is in de dagelijkse omgang een prettige vent, amicaal. Met aandacht voor de medewerkers die hard willen werken. Van hem is bekend dat hij veelal zelf de speeches schrijft voor mensen die een jubileum vieren of bij andere feestelijkheden; daar steekt hij veel tijd in. Er bestaat ook een andere Munsterman, die witheet kan worden als hem iets niet aanstaat. Kom bij hem niet aan met fabeltjes, hij heeft zelf ongeveer veertig jaar in verschillende functies met zijn ‘poten in de modder’ gestaan.

‘Ik vind het ook waanzin dat wij een tv-afdeling moeten optuigen terwijl RTV Oost op de hoek zit’ Iedereen denkt dat hij de zondagseditie van Tubantia heeft stopgezet. De werkelijkheid is dat hij zijn directeuren keer op keer met tegenvallende cijfers confronteert. Over de kwaliteit van de negen regionale dagbladen (“Ik krijg ze elke ochtend op mijn bureau”) laat hij zich publiekelijk niet uit. Maar hij weigert ook om te zeggen dat hij ze fantastisch vindt. “Ik ga niet over de inhoud. We hebben directeuren en we hebben hoofdredacteuren en ik denk dat die voldoende toegerust zijn om zelf een oordeel over hun producten te vellen. We zijn binnen Wegener bezig met de totale verzelfstandiging van de regionale dagbladen. Dat is in de afgelopen jaren niet zo geweest. Dan moet je verantwoordelijke mensen wel de kans geven om naar hun eigen producten te kijken en die rendabel te maken. Dat is niet aan de CEO of aan de Raad van Bestuur, dat is aan de bedrijven.”

Marcel Boekhoorn Voor fotografen zouden het gouden plaatjes zijn geweest, zowel bij FC Twente tegen Ajax als bij NEC-FC Twente zat Joop Munsterman op de tribune naast de bekende (en erg rijke) ondernemers Dik Wessels en Marcel Boekhoorn. Ooit wilde Munsterman graag de huis-aanhuis-kranten kopen van Wegener omdat hij zich ondergewaardeerd voelde in het grote bedrijf,

nu zou Munsterman heel Wegener willen kopen. “Dat is absolute onzin.” Of het realiteit wordt is inderdaad de vraag, maar volstrekte flauwekul is het niet. Het gaat bij dit soort zaken altijd om de intermenselijke relaties en daar is bij dit drietal niets mis mee, heeft de redactie van Twentevisie bij herhaling van dichtbij mogen aanschouwen. En Marcel Boekhoorn hoeft weliswaar niet op een paar centen te kijken, maar inmiddels heeft zijn gratis dagblad De Pers vele tientallen miljoenen opgeslokt. “We werken samen met De Pers, dat is voor ons interessant. De Pers verschijnt op plaatsen waar wij niet of minder verschijnen zoals in het westen. En door combinaties te maken met de dagbladen op plaatsen met onvoldoende dekking is dat voor ons en voor de adverteerders interessant. Wij doen voor De Pers eigenlijk al alles, behalve de redactie. Dat moeten ze vooral blijven doen, want dat doen ze op een heel authentieke manier.”

Governance for Owners Maar toch. Munsterman heeft in de afgelopen anderhalf jaar op verschillende borden moeten schaken. Zoals op het bord met moeder Mecom en de banken die een herfinanciering eisten omdat Mecom door allerlei financiële waarden was ‘gezakt’. Te veel schuld, te weinig inkomsten, dat was zo ongeveer het probleem. De vroegere topman Montgomery had links en rechts in Europa bedrijven gekocht en dat brak het bedrijf op. Binnen Mecom is Wegener (hoewel het geld dus allang niet meer tegen de plinten opklotst) nog steeds het goudhaantje. De angst was dat Mecom verlekkerd naar het Nederlandse hapje zou kijken. Ook is aandeelhouder ‘Governance for Owners’, goed voor 12% van de aandelen, voorstander van verzelfstandiging van Wegener. “Dat begrijp ik wel, maar deze aandeelhouder had destijds achttien euro per aandeel kunnen krijgen, maar wilde niet verkopen. Nu staat het aandeel op vier euro.” Inhoudelijk heeft men natuurlijk weinig in te brengen bij grootaandeelhouder Mecom. “Het is in hun voordeel Wegener van Mecom los te weken.” Maar dus niet onder leiding van Munsterman. “Het is altijd zo dat dit soort geruchten in de wereld komt als de moeder in de problemen komt.”

Visie Terug naar het krantenbedrijf zelf. Dat zal in de visie van Munsterman een heel ander bedrijf worden. Dagbladen worden multimediabedrijven. ❯

23

interview | media

De tijd dat een krant keurig kon leven van abonnementsgeld en advertenties is definitief geweest. “Het is zaak dat we een heel slank Wegener overhouden. En dat betekent ook dat wij allerlei andere arbeidsmethodieken moeten hebben. De ‘backoffices’ zijn afgeslankt. Nu kijken we naar de ‘frontoffice’, dus ook naar de redacties. Redacties zullen niet alleen meer voor dagbladen schrijven, die luxe is voorbij. In de toekomst zullen het nieuws en de verhalen, ofwel de ‘content’, ter beschikking staan voor mobile phones, televisie, huis-aanhuis-kranten en dagbladen. Onze journalisten werken voor al onze producten en de content zal in de toekomst dus nooit meer alleen beschikbaar zijn voor een dagblad. Dat kan niet uit.” Onder het merk Tubantia kunnen televisie en radio worden gemaakt, informatie op je mobieltje worden doorgegeven en de verhalen zullen verschijnen in alle (huis-aan-huis-)kranten. De gemiddelde lezer heeft inmiddels wellicht de indruk krijgen dat Tubantia een soort winkel in reisjes, wijnen, boeken en dergelijke is geworden. “Je overdrijft weer.” Maar de ‘enterprises’, zoals Munsterman dat noemt, zijn een serieus onderdeel van het bedrijf dat Munsterman voor ogen heeft.

Regionale omroep Tubantia was met eigen televisie bezig voor de website, maar dat project is stil gezet. Daarvoor in de plaats is samenwerking gezocht met de regionale omroep. Waar overigens ook niet alleen maar hallelujaverhalen te horen zijn over kijk- en luistercijfers, er is sprake van tegenvallende advertentieomzet en de relatie met de provincie (de doorsluizer van het belastinggeld, zo’n negen miljoen die de omroep jaarlijks uit Den Haag krijgt) is ook wel eens beter geweest. De samenwerking lijkt een vlucht naar voren van beide partijen. “Wij hebben samenwerking gezocht met de omroep omdat daar al kennis zit van radio en televisie maken, wij

moeten dat anders inhuren en zelf ontwikkelen. Dat is niet verstandig en niet eenvoudig, dat moet je niet onderschatten. Je moet goed weten wat je niet kunt. Aan de andere kant, teletekst Oost kan perfect gevuld worden door dagblad Tubantia.” Het is natuurlijk niet volstrekt nieuw, de Telegraaf is zelfs bezig met een eigen omroep, de Volkskrant zoekt contact met landelijke omroepen. “We zijn tot elkaar veroordeeld. Maar het is niet anders. We zullen samen moeten werken en ik vind het ook waanzin dat wij een rtv-afdeling moeten optuigen terwijl RTV Oost op de hoek zit.”

Overigens was niet iedereen daarvan overtuigd, de hoofdredacteur van De Stentor, de andere krant in Overijssel, liet zich in een uitzending van Radio Oost ontvallen niet enthousiast te zijn. Maar hij is inmiddels bekeerd, laat Munsterman weten. “Het heeft geen zin het wiel opnieuw uit te vinden. En linksom of rechtsom, een mediabedrijf kan niet zonder beeld en geluid. Als je dat zelf niet kunt, zoek je partners en als dat echt niet lukt, dan pas ga je het zelf doen.”

the world’ uitgezonden en iedereen betaalt daar voor. Nooit geweten.” Toch staat FC Twente TV nog in de kinderschoenen. Bij RTV Oost koesterde de leiding de hoop dat de productie aan hen zou worden uitbesteed, ook in het kader van de samenwerking met Tubantia. Maar tot grote verrassing dook daar ineens de vroegere chef sport van RTV Oost op (hij is inmiddels ook weer weg). “Ik wist helemaal niet dat TV Oost ook nog TV Twente wilde maken. Ik dacht dat TV Oost FC Twente TV meer zag als een concurrent. Ze waren zelfs bang dat ze niet meer bij FC Twente zouden mogen binnenkomen omdat wij zelf de beelden zouden maken en verkopen. Laten de kranten, de omroep en FC Twente samen optrekken, we hebben elkaar hard nodig.” Dat Munsterman de samenwerking tussen de regionale omroep en de regionale dagbladen serieus neemt, blijkt wel als op de dag van de wedstrijd FC Twente-Ajax minister Plasterk te gast is in de Grolsch Veste. Plasterk gaat over onderwijs maar ook over de omroep. En in de statuten van de publieke omroep (waar de regionale omroep onder valt) staat dat zij zich niet schuldig mag maken aan winst van derden. Het artikel dat een struikelblok bij de samenwerking kan zijn. “Natuurlijk hebben we ook daarover gesproken.” Ja, en? “Nou verder niets, het was gezellig, hij zat er ’s avonds om acht uur nog.”

FC Twente

Onafhankelijke redactie

Munsterman heeft veel geleerd als voorzitter van FC Twente. Hij bezoekt veel wedstrijden in het buitenland en ziet hoe daar clubs met de merchandising en de eigen media omgaan. Bij FC Twente werd de handel in shirtjes, handdoeken, pennen en alles waar je de naam van de club op kunt drukken in een paar jaar tijd verzestienvoudigd. Die kennis gebruikt hij ook bij Wegener. “Beelden van ons worden ‘all over

Hij wordt tijdens het interview alleen vinnig als we suggereren dat de krant in zijn visie alleen gevuld wordt met betaald nieuws. “Dat is echt volstrekte onzin. In de top van de content-piramide zal de redactie altijd in volstrekte onafhankelijkheid opereren. Als we dat niet doen, dan kunnen we net zo goed ophouden met ons dagblad.” Wel is het zo dat in de visie te lezen is dat op het gebied van bijvoorbeeld wonen, gezondheid en cultuur speciale advertentie bijlagen gemaakt kunnen worden. Saillant detail in dit kader is zijn ruzie met de Tubantia-journalist die FC Twente volgt. Het is geen geheim dat Munsterman vindt dat de krant op sportief vlak het niet buitengemeen goed doet. Zo zijn de uitslagen van de dames en beloften van FC Twente niet terug te vinden in de krant en de verslagen en commentaren bij de mannen vindt hij zwaar onder de maat. Ook schijnt er een incidentje met zijn secretaresses te hebben plaatsgevonden. Munsterman: “Ik heb hem deze week nog op een persconferentie gesproken.” Maar ik heb begrepen dat als hij bij u de kamer binnenloopt, u hem er direct weer uitgooit. Afgemeten: “Hij loopt mijn kamer niet binnen.”

‘In de top van de content-piramide zal de redactie altijd in volstrekte onafhankelijkheid opereren’

Joop Munsterman bespreekt met Jan Medendorp in een exclusief interview de tussenbalans bij Wegener.

Twentevisie 10/2009

Het is de vraag of Han Noten en Jaap Vink gelijk hadden toen ze in mei 2008 opstapten bij de benoeming van Joop Munsterman? Moeilijk te zeggen, maar bij Wegener is de rust weergekeerd en er lijken een duidelijke visie en strategie ontwikkeld te zijn en dat was de afgelopen jaren nauwelijks het geval. ■

25

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | gezondheidsmanagement

En ze werkten nog lang en gelukkig… Oké. Einde discussie! We gaan het doen: langer doorwerken. Twee jaartjes extra is toch niet te veel gevraagd? We worden beduidend ouder dan vijftig jaar terug. Het lijkt zo simpel. Allemaal wat langer doorwerken is goed voor de schatkist, goed voor de pensioenfondsen en goed voor de arbeidsmarkt. Drie keer goed. Maar hoe zit het nu met die oudere werknemers? Is het ook goed voor hen? Hoe gezond is langer doorwerken eigenlijk? En welke beelden bestaan daarover bij werkgevers en werknemers? Zoals over alles gaan ook over oudere werknemers veel verhalen rond. En meestal niet op feiten gebaseerd. Oudere werknemers zouden minder belastbaar en dus minder productief zijn. Ze zouden minder gezond en dus vaker ziek zijn. Ook zouden ze minder gemotiveerd zijn en minder goed kunnen leren. Kortom, wie zit daar op te wachten? Herkenbaar?

De feiten Oudere werknemers kunnen zich prima nieuwe kennis en vaardigheden eigen maken. Het menselijk leervermogen neemt op zich niet af met de leeftijd, maar moet wel onderhouden worden. Hersens moet je trainen, net als je spieren. En het tempo neemt wat af, net als bij bewegen. Tussen productiviteit en leeftijd bestaat geen aantoonbaar verband. Onderzoek toont aan dat ouderen die tijdens hun werkend bestaan goed bijblijven met de nieuwste ontwikkelingen, qua productiviteit op gelijke voet staan met jongeren. Wanneer de productiviteit van ouderen daalt, dan is dat vooral een gevolg van het stoppen met investeren in kennis en vaardigheden, en niet het gevolg van leeftijd. Dat ouderen minder belastbaar zouden zijn is niet simpel waar of onwaar. Fysiek zwaar werk is door afname van spierkracht en uithoudingsvermogen inderdaad meer belastend voor ouderen. En dat geldt ook voor mentale arbeid zoals reactiesnelheid, veel wisselende aandacht en geheugencapaciteit. Maar daar staan andere vaardigheden tegenover, zoals analytisch vermogen en weloverwogenheid. Ervaring speelt ook een rol bij efficiënt bewegen. De topvoetballer beweegt in zijn nadagen minder maar heeft wel een goed ontwikkeld ‘neusje voor de bal’.

26

Gezonde oude werkdag? Het CBS publiceert af en toe over de relatie tussen gezondheid en langer doorwerken, in de sociaaleconomische trendrapportages. Daaruit blijkt dat als werkenden wordt gevraagd hoe gezond zij zich voelen negen van de tien aangeven een goede tot zeer goede gezondheid te hebben. Jongeren voelen zich gezonder dan ouderen, maar gemiddeld voelen acht van de tien werkende ouderen tussen de 55 en 65 jaar zich gezond en dat cijfer is al jaren constant, ook al is de laatste tien jaar de arbeidsdeelname van ouderen (van 55 tot 64 jaar) gestegen van 25 tot 40%. De toegenomen arbeidsdeelname van ouderen heeft niet geleid tot meer gezondheidsklachten. De ervaren gezondheid van oudere werknemers is dus over het algemeen goed. Uiteraard neemt het aantal gezondheidsklachten bij veroudering wel toe. Ook het ziekteverzuim stijgt iets met de leeftijd. Dat blijkt al jaren zo te zijn.

‘Functionele leeftijd’ Lichamelijke gezondheid is van veel meer factoren afhankelijk dan van leeftijd. Denk onder meer aan biologische factoren, leefstijlfactoren (roken, drinken, bewegen etcetera) maar zeker ook werkfactoren. Diverse onderzoekers wijzen er op dat de functieduur - de tijd dat iemand in één functie heeft gewerkt - meer invloed op gezondheid heeft dan de leeftijd, en dan vooral in lichamelijk zware beroepen. Mensen die jarenlang dezelfde functie uitoefenen, hebben meer gezondheidsproblemen en verzuimen meer dan mensen die van tijd tot tijd van functie wisselden. Niet zo zeer de kalenderleeftijd is bepalend maar de functionele leeftijd. Niet verwonderlijk speelt dat het meest in lichamelijk zware beroepen. Langdurige eenzijdige fysieke belasting maakt dat de lichamelijke gezondheid afneemt. Kort gezegd: zwaar werk veroorzaakt fysieke schade. Voor mentale belasting is de relatie met geestelijke gezondheid minder duidelijk aangetoond. Let wel: we hebben het over de relatie van werk op gezondheid, en niet omgekeerd. Geen wonder dat in de AOW-discussie over zware beroepen de fysieke zwaarte voorop wordt gezet. Natuurlijk wordt op dit moment ook psychisch zwaar werk in die discussie betrokken - zoals drie TNO onderzoekers onlangs in een artikel in het tijdschrift Economisch Statistische Berichten probeerden. Dat is in die zin terecht dat alleen al

door normale veroudering de geschiktheid voor psychisch belastend werk vermindert en er dus maatregelen nodig zijn om oudere werknemers in zeker opzicht te ontzien. Maar dat is iets anders als blijvende gezondheidsschade oplopen. Het is in alle opzichten verstandig beleid te ontwikkelen dat gebaseerd is op de verandering van werkvermogen tijdens de levensloop, met als doel gezondheidsschade, ziekte en uitval te voorkomen.

Nooit te laat om te beginnen Vo o r w e r k g e v e r s g e l d t d a t s u c c e s v o l leeftijdsbeleid de achterliggende oorzaken aanpakt van vervroegd afhaken: laat mensen niet te lang in dezelfde functie hangen, bestrijd eenzijdig of te zwaar werk en geef aandacht aan ongezonde leef- en werkstijlen. Werknemers kunnen heel veel doen door lichamelijk en geestelijk actief te blijven. Daarbij is het goede nieuws dat er weinig verschil is in effect op beperkingen tussen mensen die alsnog actief worden en die actief zijn gebleven. Langlopend onderzoek van de eerder dit jaar onderscheiden hoogleraar epidemiologie Dorly Deeg toont dat aan. Het is dus nooit te laat om te beginnen, maar beter vandaag dan morgen! Oudere werknemers zijn meestal nog heel goed inzetbaar en prima in staat een zinvolle bijdrage op de arbeidsmarkt te leveren. Maar gezondheid en inzetbaarheid vragen aandacht en onderhoud, zowel van de kant van de medewerker, als van de werkgever. En dat is geen sprookje…

Gertjan Beens De auteur is bedrijfsarts en directeur van Santar B.V. in Enschede Twentevisie 10/2009

interview | zuivel

De Zuivelhoeve breidt in Twekkelo uit van 135 naar 200 werknemers

Zuivelhoeve ‘goes

Britain’ als ‘Twekkelo’ liters rauwe melk die jaarlijks ingekocht worden, gaat ongeveer een derde als eindproduct naar Nederlandse retailers, een derde is bestemd voor de ‘out of home’-markt en de rest wordt geëxporteerd. “En bij alles wat we doen en produceren staat centraal: ambachtelijk, authentiek en genieten. Die begrippen willen we met onze producten uitstralen en die moeten dus ook de beleving bij consumenten oproepen.”

‘Onze klanten zijn echt onder de indruk van onze producten’ Dat ‘zien wat je koopt’ is bij de Zuivelhoeve door middel van het doorzichtige plastic emmertje letterlijk uitgegroeid tot een ongekend succes. Andere bedrijven probeerden daarom een gelijkende verpakking te gebruiken, maar de door Roerink ingeroepen gerechtelijke hulp voorkwam dat. Ook het grote Lidl werd onder dreiging van een dwangsom veroordeeld de doorzichtige emmertjes uit de schappen te halen. “Ik heb na die overwinning veel reacties gehad met felicitaties dat we die grote jongens verslagen hadden,” zegt Roerink, “maar zo bijzonder is dat niet. Want in de rechtszaal zijn we allemaal gelijk. Bedrijfsgrootte doet er voor een rechter niet toe. Voor de buitenwereld is het echter wel alsof David van Goliath wint. Dat levert ons dan wel sympathie op. Dat is prettig, maar feit blijft uiteindelijk dat we met ons doorzichtige emmertje een sterk verkoopargument hebben. Transparanter kun je een product namelijk niet maken.”

Twekkelo goes Britain…. Gerjhan Roerink dankt het succes van De Zuivelhoeve niet in de laatste plaats aan het doorzichtige emmertje: “Transparanter kun je een product namelijk niet maken.”

(door Gerhard Nijboer) De Zuivelhoeve is in 28 jaar uitgegroeid van een simpele melkveehouderij in Twekkelo tot een onderneming met een jaarlijkse omzet van 35 miljoen euro, die onder meer gerealiseerd wordt door 135 medewerkers, een vaste groep melkleveranciers én nuchter boerenverstand. Een internationale onderneming op het platteland. Gerjhan en Diane Roerink begonnen de melkveehouderij in 1981. Er kwam al snel uitbreiding

28

in de vorm van een winkel waar zelfgemaakte yoghurt en boerenkaas verkocht werden. “Ik kon als veehouder mijn ei niet kwijt. Het was me te kleinschalig en boeren werden toen ook al dwars gezeten door de overheid met allerlei beperkende regels.” Kaas maken doen ze niet meer op De Zuivelhoeve, maar toetjes en desserts des te meer. De producten worden ook al lang niet meer op de eigen boerderij verkocht, maar vullen de schappen van vrijwel alle supermarkten in Nederland en een

groot deel van Duitsland, België en Engeland (zie kader). Daarnaast zijn er nog de 19 franchisewinkels in de regio, maar ook de zogenoemde ‘out of home’-markt, waarbij zorginstellingen, horeca- en cateringbedrijven rechtstreeks of via de groothandels worden beleverd.

Emmertje In een zuivelmarkt, waar de concurrentie op zowel de in- als verkoopmarkt moordend is, wil Roerink niet veel cijfers prijsgeven: “Van de miljoenen Twentevisie 10/2009

Als het aan Gerjhan Roerink ligt is Twekkelo binnenkort een begrip in Groot-Brittannië. Niet zozeer als toeristische trekpleister, maar als kwaliteitsproduct. Het merk Zuivelhoeve wordt op de Engelse markt namelijk vervangen door de naam van de Twentse buurtschap waar de producten gemaakt worden. Onderzoek heeft uitgewezen dat de kwaliteit en beleving van de karakteristieke toetjes en desserts in de schappen van grote supermarktketens als Sainsbury, Waitrose en Morrisons zeer hoog gewaardeerd worden door de Britse consument, maar dat deze grote moeite heeft om de naam Zuivelhoeve uit te spreken en er ook geen associatie mee heeft. Uit onderzoek bleek dat Twekkelo het wat dat betreft beduidend beter doet. “In de beleTwentevisie 10/2009

Uniek project leidt tot forse uitbreiding De Zuivelhoeve gaat fors uitbreiden op de huidige locatie in Twekkelo. Midden in het agrarisch gebied van het karakteristieke Twentse landschap verrijst een forse productie- en distributiehal, waardoor de toekomst van De Zuivelhoeve in Twekkelo ook op langere termijn verzekerd is. Sterker: de activiteiten in het distributiecentrum in Holten en de locatie in België worden daar dan beëindigd en geïntegreerd in de activiteiten in Twekkelo. De geplande miljoeneninvestering op de huidige plek is het resultaat van een unieke samenwerking tussen De Zuivelhoeve, de gemeente Hengelo en de provincie Overijssel. De ambtenaren stelden zich constructief op. “We hebben samen met onze architect Bessels en ambtenaren van gemeente en provincie een projectgroep gevormd. Voordat we met het maken van de plannen van start gingen, zijn de uitgangspunten vastgesteld, onder meer op gebied van inpasbaarheid in het landschap. Door een extern landschapsarchitectenbureau is er uitgebreid studie verricht naar deze inpasbaarheid. We zijn nu met de plannen in de eindfase aangekomen. De nieuwbouw gaat door architectuur en materiaalkeuze helemaal op in het landschap. Wat mij betreft is het een prima samenspel tussen bedrijfsleven en overheid.” Mede door hun constructieve medewerking in de voorbereidingsfase houdt de gemeente Hengelo dus een uniek bedrijf binnen de grenzen, beaamt Roerink: “Als dat niet was gebeurd, zou verhuizing van het totale bedrijf onvermijdelijk zijn geweest. Nu verwacht ik dat we, als gevolg van deze uitbreiding, op termijn ook nog eens kunnen groeien van de huidige 135 personeelsleden naar zo’n 200 medewerkers. En dat allemaal in ons eigen Twekkelo. Fantastisch toch.”

ving van de Britse consument heeft Twekkelo ongeveer dezelfde ambachtelijke uitstraling als Zuivelhoeve in Nederland en Duitsland. Zeker als op het etiket de subtitel Farmhouse er onder staat,” zegt Roerink, die nauwelijks na hoefde te denken over een ander merk op de Engelstalige markt. “Een gespecialiseerd Engels bureau heeft over het land verspreid een groot aantal consumenten geconfronteerd met door hen en ons bedachte namen. Twekkelo kwam daar op alle fronten als sterkste uit. Daar zijn we best wel blij mee, mede omdat we zelf geen invloed op de uitkomst van het onderzoek en de enquête hebben gehad. Met Twekkelo als nieuw merk blijft het óók op de Engelse markt toch heel dicht bij ons staan.”

‘En dat allemaal in ons eigen Twekkelo. Fantastisch toch’ Een aantal grote nationale reclamecampagnes en consumentenacties ondersteunt de introductie van Twekkelo-zuivelspecialiteiten in GrootBrittannië, waar Roerink nog een forse groei van de omzet verwacht. “Maar we willen dat wel gecontroleerd realiseren. Onze klanten zijn echt onder de indruk van onze producten, zijn

ook bereid daar ruimte voor in de schappen te maken, maar dan moet de rotatie wel goed zijn en moet je natuurlijk voldoen aan alle basiseisen. Dat betekent ondermeer een perfect op die markt afgestemde productie en logistiek. Tot nu toe hebben we met Zuivelhoeve bewezen dat we aan alle eisen van de Engelse afnemers kunnen voldoen. Met Twekkelo denken we dat verder uit te bouwen.” Overigens gaat Roerink er van uit dat de zo Twents kinkende ‘óóó…’ op het einde in het Engels ‘oeé..’ wordt, zodat het in de volksmond klinkt als ‘Twekkeloe…’. Gerjhan Roerink is sinds kort vijftiger, voor Diane duurt dat nog een paar jaar. Samen hebben ze drie kinderen, twee dochters en een zoon. De oudste studeert bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Betekent dat de Roerinks zich over de opvolging geen zorgen hoeven te maken? “Wij praten niet over de opvolging door onze kinderen. Hiervoor zijn we nog veel te jong. Bovendien, ze moeten echt zelf weten wat ze doen,” maakt Gerjhan duidelijk. “Onze kinderen hebben een warme belangstelling voor wat hun ouders doen, maar ons doel zal nooit zijn dat een of meer van hen De Zuivelhoeve overneemt. Ons doel is dat ze gelukkig worden.” ■

29

boekrecensie | crisis

Boek koppelt ontstaan economische crisis aan karakter hoofdrolspelers

Elite faalt in ogen van Gerard Driehuis Gerard Driehuis, opgeleid als econoom en tegenwoordig zelfstandig ondernemer, koppelt economische wetmatigheden aan menselijk handelen. Macro-economisch was de crisis, achteraf gezien, heel voorspelbaar. Tien jaar lang werd er geen welvaart geschapen, maar op de pot geleefd. Zolang nieuwe spelers hun geld bleven inzetten, konden oude spelers hun winsten blijven boeken. Het piramidespel stortte in toen de Amerikaanse huizenmarkt als eerste dominosteen omviel. Door de onderlinge verwevenheid werd de huizenmarktcrisis een bankencrisis, kredietcrisis en zelfs een economische crisis.

Lenigheid Die analyse is vaker gemaakt, maar Driehuis combineert het met een beschrijving van het karakter, het handelen van de hoofdrolspelers.

‘De gemeenschappelijke noemer is dat ze in hun eigen wereld zijn gaan leven, geloofden in hun eigen almacht‘

Gerard Driehuis zegt in zijn boek ‘De daders en de meelopers’ over Alan Greenspan, de voormalige Fed-president: “Net zo schuldig als de paus aan de aids-explosie in Afrika, maar geen echte dader.”

(door Martin Steenbeeke) Hij schreef het boek uit verbazing. Hoe is het mogelijk dat de schuld van de economische crisis in algemene zin wordt gegeven aan de graaicultuur, bonussen en het falende toezicht, maar dat de mensen erachter relatief buiten schot blijven. In ‘De daders en de meelopers’ por tret teer t Gerard Driehuis negen hoofdrolspelers . Deze vertegenwoordigers van de bestuurlijke, politieke en economische elite verzuimden in te grijpen door machtshonger, geldzucht of onwetendheid. “Er zit een constante in hun karak ter eigenschapp en,” ze gt Driehuis, oud-directeur en hoofdredacteur bij de Twentsche Courant Tubantia en voormalig hoofdredacteur van HP De Tijd. Twentevisie 10/2009

Hij putte voor de portretten uit openbare bronnen, zoals dagbladen, boeken, wikipedia en tijdschrif ten, en schet st een weinig positief beeld. Zo wordt Rijkman Groenink een ‘contactgestoorde ijdeltuit’ genoemd, leed Richard Fuld (Lehman Brothers) aan overmoed en kon de ‘overspannen’ Michel Tilmant bij ING de druk niet aan. Als de top van het bedrijf faalt, moeten toezichthouders ingrijpen maar ook die hadden te weinig oog voor het algemeen belang, signaleert Driehuis. Wim Kok, die door zijn ‘karakterologische lenigheid’ van de antikapitalistische vakbond in de boardroom van multinationals was beland, faalde als commissaris bij ING. Hij verzuimde in te grijpen of op te stappen omdat hij zijn beloning belangrijk(er) vond, suggereert Driehuis. Voor Alan Greenspan, de ‘architect van de crisis’, was geld weer geen drijfveer. De voormalige Fed-president geloofde heilig in het systeem van zuiver kapitalisme waarbij een neergang via een renteverlaging gecounterd kon worden. “Net zo schuldig als de paus aan de aids-explosie in Afrika, maar geen echte dader,” schrijft Driehuis. De president van de Nederlandse Bank, Nout Wellink, werd gehinderd door

zijn bureaucratische inslag die hem ervan weerhield om in te grijpen terwijl hij wist dat het misliep. “De gemeenschappelijke noemer is dat ze in hun eigen wereld zijn gaan leven, geloofden in hun eigen almacht,” zegt Driehuis over de negen hoofdpersonen.

Vierde elite Driehuis maakt ook de journalistiek, die hij als de vierde elite beschouwt, medeverantwoordelijk. Te lang hebben journalisten - van Wall Street Journal tot NRC Handelsblad - alleen oog gehad voor de juichende verhalen en niet bemerkt dat alle successen voortkwamen uit een piramidespel. Saillant is dat Driehuis zelf jarenlang als journalist (HP De Tijd, TC Tubantia) heeft gewerkt. “Achteraf had ik ook dieper moeten nadenken, kritischer moeten zijn. Maar ook nu lijkt het er bij journalisten niet van te komen. Als voetbalverslaggevers wordt verslag gedaan van de koers van de AEX, terwijl we ons af juist moeten vragen of er geen zeepbel ontstaat en economische groei altijd goed is.”

Systeem De grote verrassing voor Driehuis is dat een jaar na de val van Lehman Brothers er niet veel is veranderd. De hoofdpersonen zijn (op een enkel geval na) niet ter verantwoording geroepen, de salarissen zijn terug op het oude niveau en banken handelen nog altijd in risicovolle producten. En de politici en economen die er blijk van gaven geen idee te hebben hoe de werkelijkheid economisch in elkaar zit, geven nu leiding aan het herstel. Als brandstichters die hun eigen brand blussen.

‘journalistiek en politiek kunnen blijkbaar ook niets doen’ “We hebben tot dusver niets geleerd,” zegt Driehuis in een toelichting. “We maken jacht op een individu maar aan de grote lijn - de manier waarop instellingen en ondernemingen worden bestuurd - doen we niets. Niets wijst erop dat het beter wordt. Het systeem is niet in staat zichzelf te reinigen en de journalistiek en politiek kunnen blijkbaar ook niets doen.” Gerard Driehuis - De daders en de meelopers ISBN 978 94 600 3197 7 ■

31

column | financieel accent

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Outsourcing Financieel Management nieuwe trend? Het accountantsberoep is in beweging. De branche staat aan de vooravond van grote veranderingen en bevindt zich daar in een aantal gevallen al middenin. Nieuwe regelgeving, verdergaande internationalisering, outsourcing, digitalisering, XBRL, toenemende kwaliteitseisen en nieuwe technologische mogelijkheden dwingen accountantskantoren tot het maken van keuzes. In een voorgaand artikel hebben we gememoreerd dat niet ieder accountantskantoor tot dezelfde strategische keuze komt. Wel dat het lastig is om als accountantskantoor alles te blijven doen, zeker als het kantoor een relatief beperkte omvang heeft. Voor grote(re) kantoren (150+) ligt dat relatief eenvoudiger.

Online dienstverlening Eén aspect uit al deze veranderingen valt met name op. De dienstverlening van de accountantsorganisaties breidt zich voor de standaard dienstverleningsprocessen binnen de kantoren uit richting online. In onze visie gaat het om de integrale ontwikkeling van intranet, internet en extranet (het portaal tussen accountantskantoor en ondernemers). Het online aanbieden van diensten zit dan als vanzelf in het hart van de onderneming. Met name in het MKB zullen werkzaamheden als het samenstellen van jaarrekeningen, het opstellen van de belastingaangiften en het verwerken van de salarisstroken online gaan plaatsvinden. De klantendossiers zijn volledig elektronisch opgeslagen en kunnen via het internet worden gedeeld met de klant. Deze werkzaamheden worden verwerkt met behulp van de back office-systemen op het kantoor. De ondernemer zal de aanlevering en goedkeuring van de mutaties en documenten online verrichten. De communicatie tussen accountantskantoor en ondernemer zal gaan verlopen middels een portal. De online dienstverlening is daarmee een verlengstuk geworden van het traditionele (accountants)proces. Uiteraard zal de accountant ervoor moeten zorgen dat hij naast ‘Online’, ook ‘On eye’ blijft met haar cliënten. Deze digitalisering in accountantsland biedt ook de ondernemer in het MKB nieuwe mogelijkheden.

Outsourcen Financieel Management Indien een accountantskantoor volledig online werkt, met andere woorden indien alle gebruikte software-applicaties zoveel mogelijk webbased

32

worden aangeboden, dan biedt dit de ondernemer in het MKB weer nieuwe kansen. Financieel Management en financiële administratie zijn kritische processen binnen iedere onderneming. Deze processen dienen efficiënt te verlopen en dienen de benodigde managementinformatie te verschaffen om de juiste ondernemingsbeslissingen te kunnen nemen. Accountants zijn goed toegerust om de financiële processen efficiënt en zo goed mogelijk te laten verlopen. Met behulp van online dienstverlening, gebruik van webbased applicaties en de kennis van rapportagetools ten behoeve van het management kunnen zij het volledige financiële proces inclusief de controllerfunctie van de ondernemer overnemen. Het accountantskantoor dient de MKB ondernemer dan wel ‘echte’ toegevoegde waarde te bieden. Alleen het uitbesteden van de financiële administratie en de controllerfunctie en die vervolgens weer inkopen tegen een zo laag mogelijke prijs zijn niet voldoende. De dienstverlening dient verder te gaan dan alleen maar het uitbesteden van de financiële administratie en het financieel management. Een goede sourcingpartner levert markt- en klantkennis. De partner dient te beschikken over ondernemende MKB accountants die in staat te zijn te sparren met de ondernemer. Een goede sourcingpartner levert tevens continuïteit van het financiële proces en innoveert financiële diensten (bijv. scanning en automatisch inboeken van inkoopfacturen). Zaken die menige MKB ondernemer regelmatig zorgen baren en waar zij zelf te weinig kennis en ervaring voor in huis hebben.

tijdig en juist de gewenste managementinformatie ontvangt. Daarnaast zullen zij deze informatie van deskundig advies moeten voorzien.

Business case Outsourcen is ‘in’. Echter uitbesteden is wel iets wat je moet willen. Een ondernemer moet het als een kans zien en niet als een bedreiging. Zeker in tijden van kostenbeheersing lijkt outsourcen een soort medicijn om tot een beter rendement te komen. Voor het opstellen van een business case: ‘Is outsourcen wel of niet interessant voor uw onderneming’ dienen wel de onderliggende redenen voor het outsourcen te worden benoemd. Zoals boven gememoreerd, dient kostenbesparing niet de enige reden te zijn: continuïteit van uw financiële proces, ontbreken van kennis en opleiding binnen uw bedrijf, kwaliteit van de managementrapportages, focussen op core business, sparringpartner voor de ondernemer etcetera zijn eveneens van belang. Voordat besloten wordt (delen van) het administratieve proces en de controllerfunctie uit te besteden, dienen de processen te worden doorgelicht met behulp van een scan. De huidige ondernemerssituatie wordt in beeld gebracht (een nulmeting) en vervolgens wordt met de ondernemer bepaald hoe de processen verlopen nadat tot uitbesteding is overgegaan. De dienstverlening wordt vastgelegd in een service level agreement, zodat accountantskantoor en ondernemer precies weten wat er van elkaar verwacht wordt en tegen welke prijs.

Tenslotte Finance Online Een business unit binnen het accountantskantoor houdt zich bezig met de administratieve activiteiten van een onderneming of delen daarvan. Een onderneming kan zelf bepalen welke delen van de administatie en welke managementrapportages zij uitbesteedt. Met andere woorden, het betreft Flexibele outsourcing. Voorbeelden van deze administraties zijn inkoop-/crediteurenadministratie, grootboekadministratie, projectadministratie, rapportages (maandelijks), pre-auditing, samenstellen van balansdossiers ten behoeve van de accountant etcetera. Deze Finance Online unit zal haar processen volledig dienen te standaardiseren en te digitaliseren met behulp van genoemde webbased applicaties. Binnen deze unit dienen ervaren controllers en accountants ervoor te zorgen dat de ondernemer

Outsourcing van het Financieel Management. De digitale accountant. Een nieuwe kijk op dienstverlening. Het is nu al actueel. Bent u ook geïnteresseerd in online dienstverlening en/of outsourcen en in de nieuwe kijk op dienstverlening, vraag er uw accountant naar.

L.G.H. (Rene) Scholten AA De auteur is directeur bij Ten Kate & Huizinga Twentevisie 10/2009

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | juridisch gezien

Seksuele escapades op de werkvloer In deze zaak heeft docent Piet seksueel contact gehad met een 17-jarige leerlinge van havo 5, Annet. De zaak komt aan het rollen als de vader van Annet bij het lyceum meldt dat zijn dochter een affaire heeft gehad met één van haar docenten. De feiten in deze zaak zijn als volgt: Piet is in augustus 2002 in dienst getreden bij het lyceum. Op 1 juli 2009 heeft het lyceum bovengenoemde melding ontvangen. Piet heeft in een gesprek met de rector van het lyceum verklaard dat hij seksueel contact heeft gehad met leerlinge Annet. Ook tegenover het college van bestuur heeft Piet op 7 juli 2009 verklaard dat hij seksueel contact heeft gehad met Annet.

Opzegging dienstverband Het college van bestuur heeft bij brief van 10 juli 2009 het volgende aan Piet bericht: “U hebt aangegeven dat u zich schaamt voor wat er gebeurd is. U voelde zich al enige tijd ‘gestalkt’ en seksueel geïntimideerd door de desbetreffende leerlinge. U hebt dat ook enige tijd geleden gemeld aan de schoolleiding, en die heeft actie ondernomen. De laatste tijd is het weer geïntensiveerd. U hebt aangegeven uiteindelijk geen weerstand meer te kunnen bieden, hetgeen geresulteerd heeft in een seksueel contact met haar in uw atelier. (…). Het gedrag dat u vertoont is, zoals u weet, ten strengste verboden. Het als leerkracht aangaan van een (seksuele) relatie met een leerling die zich in een afhankelijkheidsrelatie tot u bevindt, is op zich reden voor ontslag. (…).Wij hebben u aangegeven, gezien de ernst van de zaak, tot ontslag te willen overgaan, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn die deze stap niet noodzakelijk maken. Voor de eventuele invulling van dat ‘tenzij’ willen wij nog meerdere gesprekken voeren, onder andere met de betrokken leerlinge en/of haar ouders.” Piet is vervolgens geschorst gedurende de periode die nodig is voor nader onderzoek. Bij brief van 26 augustus 2009 heeft het lyceum aan Piet bericht het dienstverband met hem met onmiddellijke ingang op te zeggen. De reden is dat Piet met een minderjarige leerlinge één of meermalen seksueel contact heeft gehad, dat dit gedrag streng verboden is en dat het lyceum het vertrouwen dat het als werkgever in hem had gesteld, onwaardig is geworden. Twentevisie 10/2009

Standpunt partijen Piet stelt dat hij zich er terdege van bewust is dat hij zich had moeten onthouden van seksueel contact met Annet. Hij heeft echter bij de school melding gemaakt van haar aanhoudend flirtgedrag, maar dit heeft slechts geleid tot één gesprekje vanuit de school met haar. Piet verwijt het lyceum dat het geen gedegen maatregelen heeft getroffen. Verder voert Piet aan dat hij na ontvangst van de brief van 10 juli 2009, waarin aan hem is meegedeeld dat hij zou worden ontslagen tenzij sprake zou zijn van bijzondere omstandigheden, niets meer heeft vernomen. Het had op de weg van het lyceum gelegen contact met hem op te nemen. Piet voert aan dat hij dan zou hebben meegedeeld dat hij gesprekken heeft gevoerd met een psycholoog en dat laatstgenoemde van mening is dat zijn psychische constellatie toentertijd er toe heeft kunnen leiden dat hij seksueel contact heeft gehad met een leerlinge. Ook acht zijn psycholoog het niet aannemelijk dat hij opnieuw in een dergelijke situatie zal komen te verkeren. Piet stelt zich op het standpunt dat geen sprake is van een rechtsgeldig gegeven ontslag op staande voet, omdat het niet onverwijld gegeven is en er geen sprake is van een dringende reden.

rechter dat de relatie docent/(minderjarige) leerling een ongelijkwaardige is, waarbij de leerlinge zich in een afhankelijkheidsrelatie ten opzichte van de docent bevindt. Piet had zich van deze ongelijke positie terdege bewust moeten zijn en had zich dienen te onthouden van handelingen jegens Annet als hier aan de orde. Het argument van Piet dat de psycholoog het niet aannemelijk acht dat hij opnieuw in een psychische constellatie als toentertijd zal komen te verkeren legt onvoldoende gewicht in de schaal. Het gegeven ontslag op staande voet blijft dan ook in stand.

Het lyceum stelt dat vaststaat dat artikel 249 Sr (ontucht met misbruik gezag) overtreden is en dat de relatie docent/leerling een ongelijkwaardige is. De leerling verkeert in een afhankelijke positie ten opzichte van een docent en dient tegen seksuele handelingen van een docent te worden beschermd. Het lyceum stelt dat eveneens vast is komen te staan dat de seksuele handelingen meermalen hebben plaatsgevonden, dat hieruit volgt dat sprake is van een grovelijk schenden door Piet van de verplichtingen die de arbeidsovereenkomst hem oplegt en dat het gedrag van Piet dan ook een dringende reden oplevert die het ontslag op staande voet rechtvaardigt.

Beoordeling voorzieningenrechter De voorzieningenrechter is met het lyceum van oordeel dat vast is komen te staan dat art. 249 lid Sr in dit geval van toepassing is. Daarmee is er sprake van een dringende reden die een ontslag op staande voet rechtvaardigt. De voorzieningenrechter neemt daarbij in aanmerking dat Piet meermalen seksueel contact met Annet heeft gehad. Verder overweegt de

Mr. Brigitte Siesling De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer

33

bedrijfsreportage | transport

Bolk Romania werkt aan grootste windmolenpark van Europa

‘Wel een keer de tank van Bolk Romania En dus werd Bolk Romania opgericht. In het oosten van Roemenië (nabij de grens met Moldavië) wordt ten noorden van Constanta (een kustplaats aan de Zwarte Zee) het grootste windmolenpark van Europa gebouwd (139 stuks elk goed voor 2,5 megawatt opbrengst). Initiatiefnemer is een Roemeense familie die de plannen en vergunningen heeft verkocht aan een Tsjechisch energiebedrijf die de opdrachtgever van Bolk heeft ingehuurd voor de klus. Eerder heeft deze opdrachtgever al prettig samengewerkt (onder meer in Frankrijk en Italië) met Bolk. Een telefoontje was zo gepleegd. Toch heeft Henk Bolk er nog wel even een nachtje over geslapen, want eerder had hij slechte ervaringen in Polen. En Roemenië ligt wel erg ver weg en gevaren zijn er natuurlijk ook. Maar de drie nieuwe directeuren-eigenaren (André Pluimers, Joop Savenije en Gerco Linthorst) waren juist erg enthousiast over de kans in het voormalige Oostblok. Gemiddeld elke twee weken legt een schip aan in de haven Midia (noordelijk van Constanta); uit China komen de torendelen voor de windmolen, voor elke windmolen zijn er vijf nodig, uit Brazilië komen de vleugels (per windmolen drie) en uit Duitsland komen de generatoren (zo groot als een vrachtwagen) waarin de energie wordt opgewekt. “De schepen worden gelost, wij bekijken of de lading zonder schade is aangekomen,” vertelt Emiel Leushuis die als projectleider namens Bolk deels in Nederland en deels in Roemenië werkt. “In april, toen we hiermee zijn begonnen, zat ik hier veel vaker, maar we hebben nu een bedrijfsleider die zowel voor ons als voor Universal werkt. Het project loopt inmiddels, dus ik hoef hier niet meer elke dag te zijn.”

Wegen zijn verbreed

Met het vervoer van onderdelen van windmolens naar Roemenië heeft Bolk een grote opdracht binnen gehaald; en er zijn al gesprekken over een volgende opdracht.

(door Jan Medendorp) In een tijd waarin op de vroegere vliegbasis Twenthe de hangars vol staan met ‘werkloze’ vrachtwagens, heeft Bolk in Almelo een bijzondere klus in Roemenië gekregen. Samen met het Duitse Universal Transport uit Paderborn is Bolk

34

gevraagd het vervoer op zich te nemen van 139 windmolens (in onderdelen) vanaf de Roemeense haven Midia (aan de Zwarte Zee) naar de bouwlocatie circa 65km verderop richting Moldavië : goed voor een paar duizend ritjes.

Bolk zorgt voor de overslag in de kleine haven die inmiddels behoorlijk vol ligt met onderdelen. In alle vroegte rijden vrachtwagens naar de opslagplaats van het windmolenpark. Alleen al om het mogelijk te maken om de kleine haven te verlaten, is op een aantal plaatsen de weg flink aangepast. “We hebben met de opdrachtgever veel tijd gestoken om de beste route te onderzoeken. Ze hebben hier op diverse plekken de weg verbreed en ook is een aantal bochten aangepast zodat de transporten, de langste transporten zijn langer dan vijftig meter, de haven probleemloos kunnen verlaten.” Twentevisie 10/2009

de politiewagen gevuld’ We rijden die ochtend deels mee met Cosmin, een Roemeense chauffeur. Hij is helemaal idolaat van zijn door Bolk beschikbaar gestelde vrachtwagen. Hij doet zijn schoenen uit als hij in de cabine zit en vraagt dat ook aan de bezoekers. Hij is heel blij dat hij voor Bolk Romania mag werken, vertelt hij onderweg. Vooral het materieel heeft zijn goedkeuring. “Het is veel beter dan waar ik hier gewoon was mee te werken en als er iets kapot is, wordt het snel vervangen. Ik probeer mijn wagen zo goed mogelijk te onderhouden en mijn werk tot ieders tevredenheid te doen.”

Tegenstellingen Bolk Romania heeft (vooralsnog verplicht) alleen Roemeense chauffeurs aan het werk. Roemenië is pas sinds 2007 lid van de Europese Unie en mag de eerste jaren de eigen markt (zoals binnen lands vervoer) beschermen. Volgens Leushuis maakt het niet zo heel veel uit. “Er zijn hier ook voldoende gekwalificeerde chauffeurs, maar in het begin hebben we hier natuurlijk wel Nederlandse chauffeurs gehad om de Roemeense collega’s in te werken.”

‘De samenwerking tussen de bedrijven loopt goed en het is goed voor Roemenië’

Corruptie Het transport van de haven naar de bouwlocatie wordt begeleid door de politie. Die hoeft niet betaald te worden, maar het is al wel eens voorgekomen, vertelt Leushuis, dat de politie ’s ochtends meldde dat het transport geen doorgang kon vinden omdat de tank van de auto leeg was en voor die maand was het brandstofbudget op. Geen transport is veel duurder dan een tank benzine dus Leushuis was zo gek niet of hij ging met de agent naar het tankstation. Voor de rest heeft Bolk Romania niet veel last van ambtenaren die onder tafel betaald moeten worden, dat komt ook omdat Bolk onderaannemer is en nauwelijks met de overheid te maken heeft. Het communisme is nog maar een jaar of twintig geleden verdwenen, maar de sfeer hangt er nog wel deels. “Het is de manier van werken. Je moet de mensen hier echt vertellen wat ze moeten doen en als ze klaar zijn dan gaan ze met vier, vijf mensen in een hoekje wachten op de volgende opdracht; ze zijn niet zo zelfstandig dat ze uit zichzelf wat oppakken.”

Logistiek Op het windpark zelf rijden wagens van Bolk af en aan naar de plaatsen waar de windmolens moeten verrijzen. Dat loopt nog niet perfect, niet zelden staan een paar vrachtwagens te wachten tot ze geladen of gelost kunnen worden. Leushuis ziet het ook, dus wordt er actie ondernomen. “Er wordt, zeer binnenkort, in overleg met de klant,

een extra medewerker ingezet om het logistieke proces op site beter te laten verlopen.” Hoeveel het bedrijf hier verdient, wil hij niet zeggen, wel dat het een flinke order is - altijd prettig in deze tijd een jaar werk - met kans op meer, want er zijn al gesprekken gaande over nieuwe opdrachten. Op papier wordt gewerkt aan diverse projecten elders in Roemenië en Bulgarije. “We zijn hier naar toe gegaan om wat te verdienen en dat is hier ook goed mogelijk indien je de vinger aan de pols houdt.” We maken een tarief op basis van een calculatie en dan proberen we via onderhandelingen de job binnen te halen. En als dat gelukt is, komt voor ons de uitdaging op welke manier wij er het meest aan overhouden.”

‘Je moet hier de mensen echt vertellen wat ze moeten doen’ Voor dit windmolenpark gaat het om in totaal circa een miljard aan investeringen. Het duurt even voordat dat allemaal terugverdiend is. “Dat weet ik niet, daar ga ik ook niet over, ik weet wel dat de eerste torens een levensduur hadden van een jaar of tien. Inmiddels is dat opgelopen tot minimaal twintig jaar. Hoe het rendement van de Tsjechische eigenaar/opdrachtgever is, weet ik niet. Ik neem aan dat ook dat bedrijf er geld aan overhoudt, anders zouden we nu niet praten over de volgende klus.” ■

Volgens bedrijfsleider Andre Gavrea zijn ook de Roemenen heel blij met de komst van de Nederlanders. “De samenwerking tussen de bedrijven loopt goed en het is goed voor Roemenië. Het geeft de mensen meer zekerheid.” Het windmolenpark wordt tegen een paar mooie heuvels gebouwd. Dorpjes in de omgeving zijn door de diverse instanties gecompenseerd voor de mogelijke overlast waarvoor onder meer een mooi gemeenschapshuis is gebouwd. De kuststreek is in deze periode van het jaar troosteloos. BMW, Mercedes en Audi strijden (enerzijds) om het hoogste marktaandeel op de over het algemeen niet al te beste wegen, anderzijds vormen vooral in kleinere dorpen paard en wagen nog een heel normaal vervoermiddel. Roemenië is zes keer zo groot als Nederland en telt circa 23 miljoen inwoners. Wat opvalt is dat er (in elk geval in deze streek) veel afval op straat ligt. Twentevisie 10/2009

35

De hapjes en drankjes werden aangeboden door:

impressie | memphis

FC Twente Meeting & Events, Damsté Advocaten, Suwijn Notarissen en Jongbloed Fiscaal Juristen

Memphis in beeld

Architectuur en media Op dinsdag 1 december waren in de businesslounge van de Gouden Talenten in de Grolsch Veste in Enschede twee ondernemers te gast die zorgden voor een bomvolle zaal. Martin Steenbeeke heette als eerste Harry Abels welkom, een van de eigenaren van IAA Architecten uit Enschede. Dit gerenommeerde kantoor is onder meer verantwoordelijk voor toonaangevende gebouwen zoals de Grolsch Veste, het ROC in Hengelo en Saxion in Enschede. Hoewel het volgens Abels slecht gaat in architectenland (zo’n veertig procent geeft aan dat ze komend jaar ofwel fors moeten krimpen of zelfs de tent sluiten), bij IAA luidt de alarmklok nog lang niet. Er waren ook mensen van Wegener in de zaal, die benieuwd waren naar wat hun baas Joop Munsterman zou loslaten over de stand van zaken en de toekomst van hun uitgeverij. Hoewel hij af en toe de aandacht probeerde te verplaatsen naar FC Twente, waar het - afgezien van de affaire Janssen - een en al hosanna is, hield Jan Medendorp Munsterman in de greep en ontlokte hij hem een aantal opvallende uitspraken. Daardoor weten de Wegener-mensen in elk geval dat er nog veel meer gesneden zal worden en dat Munsterman Wegener niet van Mecom wil terugkopen. De volgende opname van Memphis is op dinsdag 5 januari, wederom in de Gouden Talentenlounge in de Grolsch Veste. Noteert u ook alvast de data van de daarna volgende opnames in uw agenda: 2 februari, 2 maart, 6 april, 6 mei en 3 juni. Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft.

De gasten van Jan Medendorp en Martin Steenbeeke op 1 december waren (van boven naar beneden): Harry Abels, mede-eigenaar van architectenkantoor IAA, en Joop Munsterman, CEO van uitgeverij Wegener.

Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 1 december.

Wij zijn sterk in verzuimreductie LED Benelux BV

36

Langestraat 9 7511 HA, Enschede Tel: 053-4303986 www.biblos.nl

Bel: 088 67 87 250 4WENTEPOORT/OST s2'!LMELOsE MAILINFO EURO CARENLsWWWEURO CARENL

Office Enschede: Hengelosestraat 705 7521 PA Enschede Tel: 053-4836364 Fax: 053-4337415 [email protected]

Office Werkendam: Vierlinghstraat 12a 4251 LC Werkendam Tel: 0183-304315 Fax: 0183-307016 www.ledbenelux.nl

37

impressie | memphis

Fa r w i c k d o e t j e t u i n g o e d

38

B IJ KO NINKLIJKE BESCHIKKING

HOFLEVERANCIER

39

interview | broers in business

‘We hebben een aversie tegen dat opgeblazen westerse gedoe’

Robert en Hans Speijdel Robert: “Eerst aan de Van Alphenstraat, later aan de Puccinilaan. Mijn vader was een zeer formele man, onberispelijk in het pak gestoken en bepaald geen liefhebber van feest en uitbundigheid. We moesten hem altijd keurig met ‘u’ aanspreken. Hij was niet iemand die spontaan meedeed met verpozende activiteiten.” Hans: “Hij was een stijve hark. Vaak werd het pas gezellig als hij de deur uitliep. Mijn moeder hield wel van plezier en lol maken.” Robert: “Kennelijk vond mijn vader het toch wel best hier in Enschede, want we zijn nooit meer teruggekeerd naar Amsterdam.”

Veldslagen

Robert en Hans Speijdel hebben naast hun uiterlijk veel meer overeenkomsten.

(door Bert Eeftink) Ze zijn het bekendste advocatenduo van Oost-Nederland: Hans (53) en Robert Speijdel (44). Hun namen duiken geregeld op bij bijzondere en geruchtmakende rechtszaken. De Geesterense drugsbende, de Twentse dierenbeul, de rechtsgang tegen oud-SS’er Dirk Hoogendam en de langslepende procedure rondom Peter La Serpe, kroongetuige in een saillant liquidatieproces. Bij al deze zaken dook de naam van een van beide Speijdels op. Hans en Robert, ze vertonen veel overeenkomsten. Qua uiterlijk is duidelijk zichtbaar dat de heren familie van elkaar zijn: beiden zijn mager, beiden hebben stug grijzend haar dat bijna automatisch in een scheiding valt. Allebei hebben ze een brutale jongensachtige blik in de ogen. De Speijdels hebben alle twee ook een buitengewone belangstelling voor de geschiedenis, vooral die van de vroege middeleeuwen en van de tweede wereldoorlog. En ze staan geregeld zij aan zij met een wapen in hun handen, bij voorkeur op de schietbaan in het rustieke Rietmolen. Verschillen zijn er ook: Hans is veel rustiger, hij

40

is een gedisciplineerd, geordend en zakelijk man, die de publiciteit meer als een noodzakelijk kwaad dan als een deugd ervaart. Broer Robert daarentegen heeft een veel warmere verhouding met de camera. De flamboyante jongere broer is wellicht minder geordend maar wel bijzonder gehaaid in de rechtszaal. “Ik ben de motor, Robert is de carrosserie,” omschrijft Hans de coöperatie. De jongere broer richt zich vooral op strafzaken. De oudere behandelt ook veel personen- en familierecht en arbeidsrechtzaken. Samen vormen ze een ijzersterk duo: brothers in business.

Met ‘U’ aanspreken Hoewel ze inmiddels diep geworteld zijn in de Twentse samenleving zijn de Speijdels van oorsprong geen Tukkers. Pa Speijdel toog ooit met zijn familie vanuit Amsterdam naar het ‘verre oosten’, met de intentie om daar zo snel mogelijk weer weg te gaan. Hans: “Mijn vader had een behoorlijke betrekking bij de gemeente Amsterdam. Hij kon er zelfs directeur worden van de gemeentelijke accountantsdienst, maar daarvoor moest hij eerst een tijdje ervaring opdoen in het oosten van het land. Zo kwamen wij in Enschede terecht.”

Hun jeugdjaren in Enschede omschrijven ze beiden als prettig. Terwijl Robert driftig veldslagen nabootste met legers van plastic soldaatjes stond Hans op het punt te gaan studeren: “Ik wilde aanvankelijk bestuurskunde in Groningen gaan doen, maar die opleiding bestond daar in dat jaar nog niet. Dus ben ik - ter overbrugging - maar rechten gaan studeren. Samen met mijn broer Paul, die twee jaar jonger is en ook rechten gestudeerd had, heb ik een paar jaar op het gerechtshof in Leeuwarden gewerkt. Omdat Twente bleef trekken, besloot ik om een kantoor in Enschede op te zetten. Eerst nog in samenwerking met mijn broer Paul, die in Leeuwarden bleef. Later, na een zakelijk meningsverschil, alleen.” Ondertussen was jongste broer Robert ook aan zijn rechtenstudie in Groningen begonnen. Al op de middelbare school had hij met Hans de afspraak gemaakt om ooit gezamenlijk een advocatenpraktijk te bestieren. In 1989 werd die overeenkomst een feit. Robert: “1 december 1989 was mijn eerste werkdag: ik had toen direct mijn eerste zitting, bij de Raad van State in Den Haag. Iets in het kader van de vreemdelingenwetgeving. Ik ben er op en top - als een volmaakt groentje komen binnenlopen: nieuw koffertje, nieuw pak, alles nieuw. Van de zaak weet ik weinig meer. Al snel ben ik de richting van de strafadvocatuur opgegaan, terwijl ik er tijdens de studie niets van moest hebben. Als er dan zo’n grijze professor stond te kwaken welke rechten een verdachte allemaal had, dacht ik altijd: ‘ik hoop dat ze op dit moment je fiets jatten’. Later bleek strafrecht veel boeiender dan ik dacht. Veel strafzaken zijn echt een bron van vermaak; bijvoorbeeld bij het lezen van afgeluisterde telefoongesprekken. Heel pikant af en toe.” Twentevisie 10/2009

zijn verknocht aan Twente Oorlogsmisdadiger

Status

Inmiddels hebben de broertjes Speijdel status verworven in het oosten van het land. Dankzij een reeks geruchtmakende zaken is hun naam definitief gevestigd. Zo was er in de jaren negentig de opzienbarende rechtszaak rondom een bende uit Geesteren, die op grote schaal drugs van Zuid-Amerika naar Nederland zou hebben geïmporteerd. Het was op dat moment de allergrootste drugsvangst ooit in ons land en dus kreeg de kwestie landelijke publiciteit. Daardoor kwam het kantoor van de gebroeders Speijdel volop in de spotlights te staan. Ook het proces tegen oud-SS’er Dirk Hoogendam leverde de Speijdels de nodige ruchtbaarheid op. Dirk Hoogendam was tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig toegetreden tot de SS. Hij verraadde talloze Nederlandse joden en verzetsstrijders aan de nazi’s. Kort na zijn arrestatie in 1945 wist hij te ontsnappen. Pas in 2001 ontdekten journalisten van De Telegraaf Dirk Hoogendam in Hessen. Vervolgens dienden voor de rechtbank in Assen verschillende zaken met als doel Hoogendam alsnog achter de tralies te krijgen. Robert Speijdel stond hem destijds bij als raadman en wist hem al die tijd op vrije voeten te houden. Hoogendam is inmiddels overleden. “Juridisch was dat een heel boeiende zaak. Sommige mensen kunnen niet begrijpen dat ik zo’n man bijsta, maar het is nou eenmaal mijn vak. In principe kan en wil ik iedereen verdedigen. Al zijn er natuurlijk soms uitzonderingen denkbaar. Ik denk dat een goede advocaat met enige regelmaat een aansprekende zaak moet hebben.”

Robert: “De kracht van de media is groot. Dat merkte ik al snel. In mijn beginjaren kon ik cliënten niet altijd overtuigen; mijn nogal jeugdige voorkomen werkte bepaald niet in mijn voordeel. Toen ik eenmaal op radio en tv kwam, gaven klanten me ineens gelijk, zelfs als ik de grootst mogelijke onzin uitkraamde. De media vergroten je naamsbekendheid, geven je kennelijk een zekere status bij het publiek. Het werkt gewoon. Ik heb er dan ook geen moeite mee om voor een camera of microfoon te verschijnen.” Mede daarom zit Robert wekelijks aan tafel bij het praatprogramma En Dan Nog Even Dit van RTV Oost. Als vaste gast geeft hij zijn mening over allerhande zaken, ook als ze geen justitiële achtergrond hebben. Hij voelt zich op zijn gemak in de rol van de rebelse vrijbuiter, met een geheel eigen kijk op bepaalde nieuwskwesties. Soms is zijn mening zo pittig dat andere gasten er stil van worden. Robert zit er niet mee: “Televisie is entertainment en daar hoort af en toe een stevige uitspraak bij; maar die kan ik altijd motiveren. Ja, ik weet dat een aantal van mijn collega’s gruwelt van mijn televisieoptredens. De meesten hebben zich er inmiddels bij neergelegd. Ik vind het gewoon leuk om te doen.”

‘Toen ik eenmaal op radio en tv kwam, gaven klanten me ineens gelijk’ Daarover hebben hij en zijn broer niet te klagen. Hans was onlangs nog nadrukkelijk in het nieuws als raadsman van kroongetuige Peter La Serpe in het veelbesproken liquidatieproces. Bovendien waren er in een verder verleden spectaculaire processen rondom het omstreden beleggingsfonds Palm Invest en de miljoenenfraude in de zogenaamde Eco Brasilzaak. Daarnaast zijn er tal van kleinere, maar wel eclatante zaken rondom coffeeshops en bordelen, waarbij een van de Speijdels de verdediging voerde en waarbij de media doorgaans niet geschuwd werden. Twentevisie 10/2009

Voor Twentevisie portretteert Bert Eeftink een aantal succesvolle ondernemende broers uit het oosten des lands. In dit nummer Robert en Hans Speijdel. Eeftink schrijft deze jaargang om en om met collega Carrie ten Napel die op zoek is naar ondernemende vrouwen.

Hans: “Ik woon in Buurse, waar ik me soms een soort hobbyboer voel. Ik zou niet in een hele grote stad willen en kunnen wonen. Eigenlijk vind ik Enschede al te groot.”

‘We hebben best een goed huwelijk samen’ Robert: “De mentaliteit van de mensen in deze regio spreekt me aan, het dialect ook. Plat Amsterdams vind ik echter niet om aan te horen. Ik zou ook niet in de Randstad willen werken. Dat opgeblazen westerse gedoe, ik heb er echt een aversie tegen. Advocaten doen er vaak brallerig en zijn nogal eens uit op de confrontatie in plaats van het compromis. Er is daar onderling ook veel meer broodnijd.”

Opgeblazen gedoe Speijdel & Speijdel: soms worden ze wel de Moszkowicz-jes van het oosten genoemd. Maar waar het roemrijke Amsterdams/Maastrichtse advocatenkantoor mettertijd is uitgegroeid tot een gerenommeerde maatschap met meer vestigingen en pleitbezorgers blijft het Enschedese kantoor van de Speijdels bewust klein. Hans: “Zoals het nu gaat, gaat het goed. We halen met zijn tweeën honderden zaken per jaar binnen, hebben beiden een prima inkomen en kunnen grotendeels onze eigen tijd indelen. Uitbreiding brengt alleen maar rompslomp met zich mee. Advocaten zijn vaak wijsneuzen die van veel en lang vergaderen houden. Daar hebben wij juist een hekel aan. Laat ons maar klein blijven. Gebrek aan ambitie? Dat mag je zeggen, maar mij doet het niet zoveel. We zijn op dit moment tevreden.” Robert: “Hoe groter we worden, hoe vaker we de IJssel moeten oversteken. Als dat niet echt nodig is, vermijden we dat liever. Ik ben verknocht aan het oosten. Bovendien wil ik niet mijn halve leven in het westen in de file staan.”

Zelfspot Hans, de oudere, is degene die de zaak organisatorisch draaiende houdt, terwijl Robert een flink deel van de zittingen voor zijn rekening neemt. Robert: “Hij past op de winkel, hij is de man van de afspraken, discipline, heel nauwgezet en rechtlijnig. Hij kan zich ook beroepen op een uitstekende documentatie.” Hans: “Robert heeft een grote bek, maar is ook iemand die uitstekend een dossier kan lezen en daar details kan uithalen, die hem van pas komen tijdens de zitting. Hij heeft een instinct voor vormfouten.” Robert: “Wat we in elk geval allebei hebben, is zelfspot. We kunnen lachen om onze eigen klunzigheden. En we hebben heel veel gemeen als het gaat om hobby’s en interesses. Als je onze beide boekenkasten zou omruilen zouden we het niet merken: er staan namelijk precies dezelfde boeken in.” Zijn de gebroeders Speijdel tot in lengte van jaren tot een innige samenwerking veroordeeld? “Waarschijnlijk wel. We hebben best een goed huwelijk samen.” ■

41

interview | voetbalpsychologie

Trainer FC Twente zweert bij inbreng van mental trainer Bill Beswick

McClaren en de psychologie

van een winnend elftal McClaren zweert bij die aanpak. In dat kader liet hij Beswick in 2009 zes keer naar het trainingscomplex in Hengelo komen om de spelers van FC Twente een kijkje te geven in zijn leer. En ondanks de aanvankelijke scepsis bij deze of gene is de selectie overtuigd geraakt van de meerwaarde van de ontspannen sessies.

‘Ik zie mijn werk ook meer als hobby dan als werk’ Beswick treedt overigens zelden in de publiciteit om zijn werkwijze of zijn hechte band met McClaren expliciet toe te lichten. Wel vertelde hij in het blad The Technician over de lange weg naar acceptatie in de voetbalwereld. Beswick: ‘Bij Derby County, de eerste club van McClaren, dachten ze dat er een of andere kerel in een witte doktersjas in de kleedkamer zou komen. De spelers gruwelden van de gedachte dat ze rijp waren voor de psychiater’.

Kracht van overtuiging

FC Twente-trainer Steve McClaren - hier voor het eerst op het veld in de Grolsch Veste - draagt de filosofie van zijn goeroe Bill Beswick tot in de vezels van zijn ziel mee.

(door Eddy van der Ley) Innovatief en professioneel als hij is, zweert Steve McClaren bij de meerwaarde van ‘mental coaching’. Om tot succes te komen, moet je de psyche van spelers kunnen prikkelen en doorgronden, luidt zijn filosofie. De succestrainer van FC Twente maakt daarbij gebruik van de Engelse goeroe Bill Beswick, die eerder golfer Tiger Woods, tennisser Roger Federer en de voetballers van Manchester United kneedde tot meesters van de onoverwinnelijkheid. Over het geheim achter het succes van FC Twente. In de wereld van het voetbal is ‘mental coaching’ nog altijd een ondergewaardeerd fenomeen. Een belangrijke opiniemaker als Johan Derksen laat geen mogelijkheid onbenut zijn afkeer van sportpsychologen van de daken te schreeuwen

44

en symboliseert daarmee het conservatieve karakter van de grootste amusementsindustrie die Nederland (en ook Europa) rijk is. Zo’n opvatting is verre van nieuwerwets. In een sportmaatschappij die door de grote (financiële) belangen bol staat van prestatiedruk zou er juist meer aandacht moeten zijn voor de psyche van de sporter. En in het verlengde daarvan: de psychologie van een winnend elftal. Uitgerekend bij de clubs uit het nuchtere Twente is er alle aandacht voor het mentale aspect van de voetballer. Gertjan Verbeek, trainer van Heracles Almelo, maakt sinds jaar en dag gebruik van een mental coach, die de spelers op vrijblijvende basis leniger en flexibeler maakt in de geest. En Steve McClaren maakt bij FC Twente zelfs gebruik van een mondiale autoriteit op het vlak van de sportpsychologie: Bill Beswick. De

Engelsman, die grote sportpersoonlijkheden als Tiger Woods en Roger Federer mentaal hardde in hun weg naar de absolute top, is de ontwerper van masterclasses als Winning Team Psychologie en Building Team Emotional Intelligence.

Persoonlijkheid Zijn leidraad in die filosofie is vervat in een rekensommetje: gedrag = persoonlijkheid x omgeving. Ofwel: de invloed van coaches en medespelers op de persoonlijkheid van een voetballer kan tot synergie leiden en dus tot topprestaties. Spelers worden opgeroepen alle gevoelens met de trainer/coach te delen, ook de slechte. Onderling worden die emoties gedeeld en besproken. Belangrijk daarbij: spelers moeten te allen tijde kunnen terugvallen op de trainer, die sterk in zijn schoenen moet staan. Twentevisie 10/2009

Beswick gelooft in de kracht van de overtuiging. Hij doordringt spelers van het feit dat ze de beste zijn, dat ze kampioen kunnen worden. In McClaren heeft hij een vriend en geestverwant, die de boodschap van het succes en de ontwikkeling op grond van zijn innemende persoonlijkheid en charisma daadwerkelijk over kan brengen. McClaren is een menselijke coach met een laag ego, die voetballers voor zich wint door ze met respect en een ‘open mind’ tegemoet te treden. Belangrijke spelers geeft hij verantwoordelijkheid, jonge spelers enthousiasmeert hij tot in de vezels. Daarbij is zijn gevoel voor humor een machtig wapen. Waar McClaren ook werkt, zijn bulderlach schalt met grote regelmaat door catacomben en over trainingsvelden. Plezier als toverwoord. “Ik zie mijn werk ook meer als hobby dan als werk,” zegt hij niet voor niets. “Ik lach me rot met de trainer,” zegt Miroslav Stoch. “Hij heeft fantastische grappen, maar kan ook serieus zijn. Het is heerlijk om met hem te mogen werken.” “Iedere training is een feestje, maar toch leer ik veel,” weet Bernard Parker. “Die combinatie spreekt me aan. Ik word beter in een sfeer van humor.” Ook assistent-trainer Kees van Wonderen geniet van de trainingen met McClaren, waar ernst en luim elkaar in een natuurlijk tempo Twentevisie 10/2009

afwisselen. “Hij heeft waanzinnige humor en toch veel natuurlijke autoriteit. De trainingen zijn nooit saai.” Door zijn respectvolle, humorvolle maar zeker ook rechtlijnige aanpak gaan spelers voor McClaren door het vuur. Die situatie tekent zich al af bij Derby County, waar hij als assistent aan zijn trainersloopbaan begint. Dan al wil hij het uiterste uit zijn spelers halen, ook op het mentale vlak. In Derby introduceert hij voor het eerst Bill Beswick, de voormalige bondscoach van het nationale basketbalteam van Engeland. McClaren krijgt louter blikken van ongeloof toegeworpen. ‘Wat moeten we met een basketbalcoach die bijklust als psychiater?’, luidt de teneur.

Alex Ferguson De scepsis verdwijnt snel. De aanpak van de mental coach werpt vruchten af, spelers reageren enthousiast. Reden genoeg voor McClaren om Beswick mee te nemen naar het grote Manchester United, waar hij de prominente rol als veldtrainer onder manager Alex Ferguson krijgt. De samenwerking slaat aan en leidt tot succes. Manchester United pakt de Champions League en drie titels op een rij. McClaren krijgt veel lof toegezwaaid. Ondanks het lichte gebrom van Ferguson, die het niet zo op psychologen heeft, voorziet hij het topsportklimaat op Old Trafford van verdieping.

‘McClaren wil het maximale uit een ploeg halen, zonder zijn eigen persoonlijkheid aan te tasten’ Hij weet de spelers op andere, nieuwe gedachten te brengen, David Beckham voorop. Beswick, in The Technician: ‘Ik was bij Manchester United in de kleedkamer en vertelde de spelers het verhaal over drie kerels die aan het metselen waren. Aan alle drie werd gevraagd wat ze deden. De eerste zei: ‘Stenen stapelen’. De tweede antwoordde: ‘Ik ben tien euro aan het verdienen’. De derde zei: ‘Ik ben een kathedraal aan het bouwen en op een dag breng ik hier mijn kinderen naartoe en zeg ik dat hun vader heeft meegewerkt aan de realisatie van dit geweldige bouwwerk’. Wat er daarna gebeurde? In de trainingspartij die volgde, scoorde David Beckham een ongelooflijk mooie goal. Hij rende het hele veld over en juichte: kathedralen tegen stenensjouwers, 1-0’.

“Het zegt veel over McClaren dat hij het maximale uit een ploeg wil halen, zonder zijn eigen persoonlijkheid aan te tasten.”

Mentaal ijzersterk De toenmalige aanvoerder Roy Keane, een terriër die op het eerste oog wars is van psychologische ondersteuning, is jaren na dato nog steeds lovend over de combinatie McClaren/Beswick. “Het zegt veel over McClaren dat hij het maximale uit een ploeg wil halen, zonder zijn eigen persoonlijkheid aan te tasten. Bill Beswick was een prettige aanvulling, we hebben bij Manchester United veel van hem geleerd. Hij heeft het vermogen om een speler te laten geloven dat hij de beste voetballer van de wereld is. Ik vond het heerlijk om met hem over de dingen in het leven te praten. Toen ik zelf trainer werd, ben ik hem ook gaan gebruiken.” Het samenspel tussen trainer en spelersgroep is in Enschede perfect in balans en de resultaten zijn ernaar. In zijn eerste seizoen eindigde McClaren met FC Twente verrassend als tweede, in de huidige jaargang moet zelfs een titel niet uitgesloten worden geacht. De ploeg uit Enschede is mentaal ijzersterk, draagt het aureool van onoverwinnelijkheid met zich mee en zegeviert (dus) ook zonder goed te voetballen. Het is moeilijk in te schatten in hoeverre er een causaal verband is met de inbreng van Bill Beswick, maar feit is dat zijn werkwijze effect sorteert. Is het niet in de vorm van zijn persoonlijke sessies, dan wel via de aanpak van McClaren, die de filosofie van zijn goeroe tot in de vezels van zijn ziel meedraagt. ■

45

actueel | personeelstransfers ‘Organisaties behouden hun slagkracht alleen, wanneer zij betere mensen selecteren dan de concurrent’ Per 31 december zal Johan Bossink, mede om gezondheidsredenen, zijn werkzaamheden voor KroeseWevers beëindigen. Bossink heeft 30 jaar in de fiscale adviespraktijk gewerkt, waarvan de laatste 20 jaar voor KroeseWevers. Hij was daarbij verbonden aan het kantoor Oldenzaal. Van mei 2003 tot april 2009 was hij voorzitter van de maatschap c.q. bestuursvoorzitter van KroeseWevers Holding BV.

Mens en organisatie Voor de maand december werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). of rechtstreeks aan Segerink Search: [email protected] / 0541-663454. Romhild Ellenbroek en Edwin Slot treden per 1 januari als partner toe tot de Jong & Laan. De Jong & Laan is een zelfstandige accountantsorganisatie die actief is in Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Flevoland. Met 850 medewerkers vanuit 30 vestigingen worden ondernemers in het midden- en kleinbedrijf, de non-profitsector en de agrarische sector geadviseerd. Naast accountants en fiscalisten biedt de Jong & Laan adviseurs op het gebied van bedrijfsadvies, personeel en salaris en corporate finance. Ellenbroek is sinds 2007 verbonden aan de Jong & Laan en verantwoordelijk voor de afdeling bedrijfsadviseurs. De Jong & Laan bedrijfsadviseurs houdt zich bezig met corporate recovery en financiële herstructurering. Als mede-partner gaat Romhild de cluster Enschede, Oldenzaal en Borne aansturen. Edwin Slot is sinds 2002 werkzaam bij de Jong & Laan. Momenteel is hij vestigingsleider in Vriezenveen en heeft hij als registeraccountant de verantwoordelijkheid over de controlepraktijk. Als medepartner gaat Edwin de cluster Almelo, Tubbergen en Vriezenveen aansturen.

Edwin Slot

Met ingang van 4 januari treedt Bart Mosman (34) uit Enschede in dienst als Sales/Accountmanager bij Norma UPS in Hengelo. Mosman is na zijn studie Technische Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit van Groningen zijn loopbaan gestart bij DSMSABIC in Sittard. Uiteindelijk kwam hij als Product & Salesmanager in dienst bij Xsens Technologies in Enschede. Vanaf 2010 gaat hij zijn carrière voortzetten bij Norma UPS om de high-tecoplossingen van het bedrijf verder te vermarkten. The Chaincompany heeft de procedure begeleid. Ronald Collet uit Hengelo start op 1 januari als Sales Manager bij Redox Recycling Technology in Winterswijk. Hij wordt commercieel verantwoordelijk voor de wereldwijde verkoop van recyclinginstallaties. Hiervoor was Collet Algemeen Directeur bij Holvrieka-Nirota B.V. in Sneek. Profil P&O Consultants uit Borne heeft de bemiddeling tot stand gebracht. De Asfalt Centrale Hengelo (A.C.H.) is een exploitatiemaatschappij van de aandeelhouders Reef Infra B.V., Temmink Infra B.V. en Twentse Weg- en Waterbouw B.V. Jeroen Van der Spiegel wordt de opvolger van de huidige bedrijfsleider en zal zijn taken medio 2010 volledig van hem overnemen. Van der Spiegel heeft als productieen kwaliteitsmanager in de procesindustrie veel relevante kennis opgebouwd. De werving- en selectieprocedure is verzorgd door Profil P&O Consultants uit Borne.

Romhild Ellenbroek

Twentevisie 10/2009

Op 1 januari zal Erik van Keulen in dienst treden als Secretaris van de Universiteit Twente. Van Keulen, hoofd eenheid Middelen van de Provincie Overijssel, heeft sinds 1999 een belangrijke rol gespeeld in de verdere ontwikkeling van de organisatie, eerst als Hoofd Bestuurlijke Aangelegenheden, daarna als Hoofd Middelen.

Frans Willeme voorheen burgemeester van de gemeente Dinkelland, zal toetreden tot de Raad van Toezicht van Livio, een grote zorgaanbieder op het gebied van verpleging, verzorging en thuiszorg in Twente en Noordoost Achterhoek. Deze benoeming is tot stand gekomen door bemiddeling van Segerink Search. Eveneens zal toetreden tot de Raad van Toezicht van Livio Sigrid Posthuma. Zij was secretaris van de Vennootschap Koninklijke Grolsch NV, tevens Hoofd Juridische Zaken en lid Management Board. Sinds september 2009 is zij eigenaar van GovernCo, zij richt zich op bedrijfsjuridisch advies met een focus op professionalisering van corporate governance. Segerink Search was de bemiddelende partij. Hans Kloosterman (41) uit Ambt-Delden is de nieuwe directeur van Temmink Infra. Na zijn studie bedrijfskunde aan de UT werkte Kloosterman twaalf jaar als organisatieadviseur en partner bij het bureau Balance & Result. Daarna was hij drie jaar directeur bij Plegt-Vost Oost in Oldenzaal en bekleedde hij een half jaar een directiefunctie bij Van Dijk Bouw in Enschede/ Hardenberg. Hans Kloosterman is vice-voorzitter van de Stichting Pioneering, die zich onder de vlag van het Innovatieplatform Twente inzet voor innovatie in de bouw. Kloosterman begon vorig jaar november als interimdirecteur bij Temmink-dochter Dega en werkt vanaf begin dit jaar ook voor de Temmink Groep. Vanwege zijn grote ervaring in verandermanagement en het kunnen beheersen van processen, is Kloosterman volgens John Temmink de aangewezen man voor het bedrijf.

Deze pagina wordt samengesteld door Caroline Kamphuis en Jos Segerink van Segerink Search, specialist in het zoeken en selecteren van Managers, Directeuren en Commissarissen. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

49

interview | sport annex business

Springruiter Gert-Jan Bruggink beleeft 2009 als rampjaar

Met Het Oosterbrook op

weg naar betere tijden schouders. Nu ervaar ik dagelijks wat en hoeveel hij eigenlijk deed. Zeker nu Pia-Luise en ik ook nog bezig zijn met de bouw van onze nieuwe stal in De Lutte.”

Het Oosterbrook Voornoemde omstandigheden hebben de aandacht voor de aanstaande verhuizing van Gert-Jan en Pia-Luise én hun paarden vanzelfsprekend wat naar de achtergrond gedrongen, maar desondanks komt-ie er echt: stal Het Oosterbrook in De Lutte, op loopafstand van de grens met Duitsland en vlak bij de A1. Een stal voor veertig paarden, compleet met binnen- en buitenbak en een woonhuis op 15 hectare grond. Gebouwd op basis van logistieke en praktische ideeën van de eigenaren zelf.

‘Ik worstel met mijn verdriet, maar ook dat van moeder en zus Marleen’ “We hadden eerst plannen om in Weerselo iets nieuws te bouwen of de bestaande stal uit te breiden, maar ondanks alle beloften heeft de gemeente Dinkelland de zelf uitgesproken ambitie om dé paardengemeente van Nederland te worden niet waargemaakt,” verwijst Bruggink naar de moeizame onderhandelingen met ambtenaren. “Daar waren we best teleurgesteld over, omdat we écht mooie en goede plannen neergelegd hebben.”

was een warm bad voor ons. Alle hulde voor de gemeente Losser, die liet zien echt blij te zijn met de komst van onze sportpaardenstal en fokkerij. Ze zijn ook tijdens de bouw alle afspraken nagekomen. We moeten alleen nog praten over een paar aanpassingen voor het woonhuis, maar daar komen we ook wel uit.”

Vliegveld Twente Andere vooraf gestelde eisen waaraan de locatie voor de nieuwe stal moesten voldoen waren: vlak bij een internationale snelweg, een vliegveld op maximaal een half uur rijden én een hotel in de onmiddellijke nabijheid. “Nou, de A1 rijden we zó op en vliegveld Münster-Osnabruck is ook dichtbij,” aldus Bruggink, die het overigens zou toejuichen als Luchthaven Twente ook weer open zou gaan als burgerluchthaven. “Daar zitten we maar tien minuten vanaf. En ook mijn schoonvader is groot voorstander van Luchthaven Twente.” Schoonpa is Hans Werner Aufrecht, een succesvol Duits zakenman, die onder meer oprichter is van het bedrijf AMG, dat onder andere motoren voor Mercedes ontwerpt en ‘tuned’. Verder is Aufrecht voorzitter van de Deutsche Tourenwagen Meisterschaft (DTM), een zeer populaire wereldwijde wedstrijdenreeks op race-circuits. “Met hotels als de Bloemenbeek en De Lutte in de directe omgeving zitten we met de nieuwe stal ook gebeiteld.”

Duitse aannemer Warm bad Gert-Jan Bruggink heeft een loodzwaar jaar achter de rug, onder meer door het overlijden van zijn vader.

(door Gerhard Nijboer) Het is voor Gert-Jan Bruggink niet alleen een drukke tijd, maar vooral ook een verdrietige periode in zijn nog jonge leven. Afgelopen maanden viel er nauwelijks iets te lachen voor de 28-jarige springruiter annex sportstal houder uit Weerselo. Het plotselinge overlijden van zijn vader op slechts 61-jarige leeftijd heeft diepe wonden geslagen in het gezin Bruggink, maar ook het heengaan van zijn oma, het moeten laten inslapen van Abrisca, het beste paard van Gert-Jans partner PiaLuise Aufrecht, en de langdurige blessure van zijn eigen toppaard Primeval Wings hebben bijna alle positieve zaken naar de

50

achtergrond gedrongen. Bruggink vat het kort samen: “2009 is een rampjaar voor ons.” Het is nog maar een amper een maand geleden dat vader, coach, stalmanager, steun en toeverlaat en vriend Jos Bruggink plotseling overleed. “Het is balanceren in alles wat je doet en zegt. Ik worstel met mijn verdriet, maar ook dat van moeder en zus Marleen. Ik besef dat ik nu echt zelf de beslissingen moet nemen, maar dat ik daarbij ook rekening met hen moet en wil houden. Maar ook met PiaLuise en haar familie, die ook een en ander te verduren hebben gehad. We hebben allemaal

aandacht nodig, terwijl het niet ten koste mag gaan van de dagelijkse gang van zaken.” Hij zou graag wat meer tijd willen nemen voor de gezamenlijke verwerking van alle tegenslagen, maar “het leven gaat door,” stelt Bruggink gelaten vast. “Het is een cliché, maar ik merk nu dat het gewoon de realiteit is. De meubelzaak moet gerund worden, de paarden moeten verzorgd worden, er moeten wedstrijden gereden worden en er moeten talrijke beslissingen genomen worden, die eerst door vader werden genomen. Zowel in het meubelbedrijf als in de stal werkt personeel, voor wiens toekomst wij ons ook verantwoordelijk voelen. Nu pa er niet meer is, ligt er als oudste zoon toch wel meer druk op mijn Twentevisie 10/2009

“Vanaf het moment dat het met Dinkelland niets werd, zijn we elders gaan kijken. Op een gegeven moment hadden we bijna overeenstemming over een stuk grond vlak over de grens in Duitsland, toen we heel toevallig Jan Bart Smelt van Makelaardij Agriteam tegen het lijf liepen. Hij wees ons op het unieke stuk grond in De Lutte, dat van oudsher in de omgeving bekend staat als Het Oosterbrook. Ik was op concours, maar mijn schoonvader en Pia-Luise zijn meteen gaan kijken. Direct daarna belden ze dat dit het moest worden. Toen mijn vader en ik het zagen, was er geen enkele twijfel meer. Er was zelfs al een oprijlaan met oude eiken, een van mijn wensen.” En, niet onbelangrijk, nog voordat de koopakte werd getekend, zegde de gemeente Losser alle medewerking toe bij het verlenen van vergunningen, het aandragen van oplossingen voor mogelijke problemen en begeleiding in de warboel van wettelijke eisen en regelingen. “Het Twentevisie 10/2009

Stal Het Oosterbroek wordt gerealiseerd door de Duitse aannemer Schlösser. “Het bouwbedrijf bouwt in heel Europa én is als specialist in de bouw van maneges en paardenstallen qua prijs concurrerend met bedrijven uit deze buurt. Ik zeg dus niet dat Schlösser goedkoper is, maar hun totaalplaatje van kwaliteit, prijs, logistiek en bouwtijd is aantrekkelijker,” motiveert Gert-Jan Bruggink de keuze voor de Duitse aannemer. Hoeveel het totale project kost, wil hij niet zeggen. En om maar meteen een mogelijk dreigend misverstand voor de buitenwereld uit de wereld te helpen: “Het is een gezamenlijk project van de familie Bruggink en de familie Aufrecht op basis van totale gelijkwaardigheid. Beide brengen evenveel in Het Oosterbrook BV in en dragen dus ook evenveel risico. In de aanloopfase kreeg dat nog veel meer gestalte, omdat mijn vader als deskundige ook zijn praktische inbreng in de bouw had. Dat is nu weggevallen, maar in het uiteindelijke resultaat komen zijn ideeën en tips wel tot uiting.”

“We streven er naar om altijd twee of drie internationale topspringpaarden op stal te hebben, met daarnaast een aantal jonge talentvolle paarden, waarvan wij denken dat ze de top kunnen halen,” verwoordt Bruggink de doelstelling van stal Het Oosterbrook. “We hebben paarden op stal die volledig eigendom van Pia-Luise of mij zijn, maar we trainen en verzorgen ook paarden van privé-mensen of bedrijven en brengen die ook in wedstrijden uit. Op termijn zou het mooi zijn dat we zelf van alle paarden die bij ons op stal staan voor minimaal de helft eigenaar zijn om te voorkomen dat ze puur uit winstoogmerk op de meest ongelukkige momenten verkocht worden. Niet dat we daar nu last van hebben, integendeel. Maar voorkomen is beter dan genezen.”

Telkens bewijzen Overigens hebben Bruggink en zijn Pia-Luise met de inmiddels herstelde Primeval Wings een absolute wereldtopper in huis, terwijl daarachter onder andere Cash Jr., Olivia en Acodetto geregeld voor internationale successen zorgen. Verder heeft Bruggink hoge verwachtingen van talenten als Andrea, That’s Life, Vadermie, Venus, Volendam, For Pia, Primeval What Exclusive en de pas vierjarige Caligary. “Je moet er natuurlijk wat geluk mee hebben, maar op sportief gebied hebben we het met de stalbezetting ook op langere termijn heel aardig voor elkaar. Successen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst, maar we hebben met een aantal heel verschillende paarden toch wel bewezen dat we er iets van kunnen.”

‘We hebben met verschillende paarden toch wel bewezen dat we er iets van kunnen’ Tijdens concoursen, op stal en in huis moet hij het echter nu zonder zijn coach, steun en toeverlaat stellen. “Ja, en dat kan tot heel gekke ervaringen leiden. Pas geleden in Assen liep ik na mijn rit naar de rijdersbar om een kop koffie te drinken. Zonder erbij na te denken pakte ik, zoals altijd, mijn mobiel om zijn nummer te draaien en te zeggen hoe het gegaan was. Halverwege het drukken van de nummers realiseerde ik me opeens dat pa de telefoon niet meer oppakt. Nooit meer… en toch gaat het leven gewoon door.” ■

51

column | communicatie

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Social media of social mania? Mondiaal hebben zich grote sociale netwerken gevormd, die als het ware een nieuwe laag in de maatschappij vormen: grenzeloos en zonder hiërarchie. Individuen met gelijke interesses treffen elkaar, wisselen informatie, opinies en ideeën uit en creëren gezamenlijk een nieuwe realiteit. Het hebben van een wijdverbreid sociaal netwerk heeft, mede door de toenemende mogelijkheden die de informatietechnologie ons biedt, dan ook een steeds belangrijkere rol in ons dagelijks leven gekregen. Opvallend kenmerk van deze netwerken is dat elke deelnemende partij gelijk is en elk onderwerp in principe van even veel waarde. Dit betekent dat ook uw bedrijf, uw product, uw medewerkers en uw gedrag onderwerp van gesprek kunnen zijn. Neemt u deel aan de discussie of blijft u aan de zijlijn staan? En als u vervolgens besluit deel te nemen, op welke wijze dan? De vraag is in dat geval hoe kunnen bedrijven zich optimaal manifesteren in deze sociale netwerken?

Toename aanwezigheid bedrijven in social media Natuurlijk is een belangrijke basis van de sociale netwerken het ontmoeten van ‘gelijkgestemden’, maar zeker zo belangrijk is het op de hoogte blijven van actualiteiten en het achterhalen van informatie en ervaringen. Dat laatste betekent ook het ontdekken van nieuwe producten, diensten, mogelijkheden en merken. En dat betekent dat bedrijven wel degelijk bestaansrecht hebben binnen deze netwerken. De vraag is alleen op welke wijze? Volgens de Social Media Monitor is de aanwezigheid van Nederlandse top 100-merken op social media sites het afgelopen half jaar sterk toegenomen: van 14 naar 35%. Maar aanwezigheid zegt nog niets over de daadwerkelijke attentiewaarde en bereik is niet hetzelfde als impact. Wat blijkt, het lukt organisaties nog

52

steeds niet om op effectieve wijze een boodschap te communiceren. Simpelweg omdat ze niet begrijpen dat het de individuele emotie van de ontvanger is die bepaalt of er daadwerkelijk contact gemaakt wordt. Dit wordt ook ondersteund door de Social Media Monitor. De werkelijke activiteiten van de organisaties op social media sites zoals LinkedIn, Twitter en Hyves zijn marginaal te noemen.

Deel uitmaken van de realiteit van de doelgroep Bedrijven moeten begrijpen dat sociale netwerken zijn ontstaan vanuit de behoefte om contact te maken, om verbinding aan te gaan en gelijkwaardig te zijn. Het gaat hier dus niet om het kopen van bereik, maar om de inspanning die je als organisatie levert om je open te stellen, waarde toe te voegen en vertrouwen te winnen. Het draait om dialoog in plaats van monoloog. En deze dialoog moet worden gevoerd volgens de regels van de social media. Gebruikers zien social media niet als een medium, maar social media zijn een activiteit. Deze activiteit vertegenwoordigt waarde als er daadwerkelijk inhoud en ervaring worden toegevoegd. Bedrijven staan dus voor de opgave zich in sociale netwerken te mengen. Kanttekening vooraf is dat ze zich ervan bewust moeten zijn dat de consument haarfijn weet te onderscheiden wanneer de communicatie echt en oprecht is. Social media biedt bedrijven de mogelijkheid om daadwerkelijk in gesprek te komen met en deel uit te maken van de realiteit van de consument. En het gevolg is dat de boodschap niet stopt bij de ontvanger maar gaat accelereren via de vertrouwde relatie van consumenten onderling.

van de belastingaangifte, voordelen die je kunt behalen of aftrekposten die je kunt gebruiken. Consumenten die via Twitter aangaven met hun belastingaangifte bezig te zijn, werden proactief benaderd. Consumenten konden zelf ook vragen stellen aan het bedrijf. De campagne leverde Aegon veel positieve reacties en ‘followers’ op, zodat Twitter nu als een volwaardig communicatiemiddel van Aegon met consumenten geldt. Bedrijven kunnen pas werkelijk waarde creëren als zij hun doelgroep binnen de netwerken opzoeken en goed luisteren naar wie zij zijn, wat hun problemen zijn en welke oplossingen zij zoeken. Vanuit die situatie kan een wederzijdse afhankelijkheidsrelatie worden opgebouwd met als gevolg het ontwikkelen van waardevolle oplossingen voor beide partijen. Daar waar partijen elkaar nodig hebben ontstaat chemie, een win-win situatie en dus een duurzaam toekomstperspectief.

Conclusie Ko r t o m , b e d r i j v e n m o e t e n z i c h z e k e r manifesteren in de netwerken die via social media zijn ontstaan. Wanneer bedrijven zich houden aan de spelregels van social media dialoog, transparantie, geloofwaardigheid - dan zijn zij in staat een succesvolle social mediastrategie te ontwikkelen en staan zij het hele jaar door in direct contact met de markt. Leestip: Handboek communities. Erwin Blom

Waarde creëren voor alle partijen De opgave voor bedrijven die zich in de sociale netwerken mengen, is dus het online relevant zijn voor de doelgroep door het leveren van inhoud en ervaringen. Door de diversiteit in social media en doelgroepen is hier geen pasklaar concept voor. Financieel dienstverlener Aegon ontwikkelde de volgende aanpak. Na een aanloopperiode waarin geluisterd werd in de diversen netwerken, is Aegon een aantal initiatieven gestart waarmee waardevolle content werd geboden over financieel georiënteerde onderwerpen. Begin 2009 startte de jaarlijkse belastingcampagne waarbij via Twitter tips werden gegeven over het invullen

Ellen Kuipers De auteur is Senior Communicatieadviseur/lid MT bij SIR Communicatiemanagement. Co-auteur is Geertje Verschuren, Communicatieadviseur. Twentevisie 10/2009

actueel | nieuws en feiten

Ondernemersnieuws Tijdens haar recente bezoek aan de Container Terminal Twente in Hengelo maakte staatssecretaris Tineke Huizinga van Verkeer en Waterstaat bekend dat Twente 8,3 miljoen euro van het kabinet krijgt voor het opknappen van binnenhavens. Het geld gaat naar de aanleg van een laad- en loskade op bedrijvenpark XL Business bij Almelo/ Bornerbroek, de aanleg van de nieuwe ‘Hart van Zuid-haven’ in Hengelo voor bulkgoederen van Siemens en Stork en verdere uitbreiding van de Container Terminal Twente in Hengelo. ING Real Estate Development geeft groen licht voor het akkoord met de gemeente Enschede over de bouw van het nieuwe winkelcentrum Op de Brouwerij in de wijk Roombeek. Om ING tegemoet te komen, stemt de gemeente in met een lager aantal appartementen in het gebouw Het Hogerhuis. Deze aanpassing resulteert in een lagere, doch marktconforme grondprijs. In ruil hiervoor heeft ING Real Estate Development toegezegd het project in één keer te voltooien. Voor de Verkiezing Leerbedrijf van het Jaar 2010 Reizen is de Hengelose vestiging van ANWB/ VVV genomineerd. Samen met A&A Tours BV Toerkoop Reisburo, vestiging Culemborg en Toerkoop Reisburo Zonvaart, vestiging Heerhugowaard. De winnaar wordt op dinsdag 12 januari 2010 tijdens de Vakantiebeurs in de Jaarbeurs in Utrecht bekend gemaakt. Ondernemers Netwerk Enschede (ONE) organiseert op 30 en 31 maart 2010 in de Grolsch Veste voor de tweede keer een beurs voor en door zelfstandig ondernemers: ZONE. Deze beurs staat in het teken van kleinschalig ondernemerschap in Twente. Zelfstandig ondernemers laten hier zien wat ze in huis hebben en wat ze kunnen betekenen voor

de Twentse economie. Op 23 november start de inschrijving voor bedrijven via www.zone-beurs.nl. Venture Lab Twente, een project waarin ondernemers hulp krijgen bij het starten of doorgroeien van hun bedrijf, krijgt een subsidie van 3,5 miljoen euro. Het project is een samenwerking tussen de Universiteit Twente en de Saxion Hogescholen. Doelstelling is de komende jaren 350 ondernemers te helpen. Om de kosten voor de deelnemers laag te houden, wordt de subsidie uitgekeerd. Het Twentekanaal tussen Delden en Enschede en de zijtak naar Almelo wordt verbreed. Rijkswaterstaat onderzoekt de komende twee jaar hoe dat verwezenlijkt kan worden en wat de consequenties zijn voor de omgeving. Het Twentekanaal is van Eefde tot aan Delden al verbreed, waardoor grotere schepen al een flink eind het kanaal op kunnen. Almelo, Hengelo en Enschede zijn echter nog niet goed bereikbaar. In Hengelo komt een bedrijfsverzamelgebouw voor starters en sociale ondernemingen. Dat zijn bedrijven waar mensen kunnen werken die ergens anders niet zo makkelijk terecht kunnen. Ze krijgen een plek in het oude pand van woningcorporatie Ons Belang aan de Enschedesestraat. Het pand wordt beschikbaar gesteld door woningcorporatie Welbions. De gemeente Hengelo neemt het exploitatietekort voor haar rekening. Hegeman neemt Jansman Bouwgroep uit Luttenberg over. De jaaromzet van de bouwer uit Nijverdal nadert dankzij de transactie de 75 miljoen euro. Volgens directeur Frank Hegeman wordt zijn bedrijf met de komst van Jansman uitgebreid met een sterke regionale speler in Overijssel. Jansman realiseerde vorig jaar met 80 medewerkers een omzet van 20 miljoen euro. Bij Hegeman werken (inclusief leerlingen) 200 personen.

Artist impression van het door ING Real Estate nieuw te bouwen winkelcentrum Op de Brouwerij in de Enschedese wijk Roombeek.

Twentevisie 10/2009

De Duitse machinefabrikant Kaltenbach heeft het failliete Hengelose bedrijf Gietart Machinefabriek gekocht van curator Mink Severiens. De nieuwe eigenaar neemt in eerste instatie 65 van de 120 werknemers. De nieuwe naam van het 87 jaar oude familiebedrijf Gietart wordt Kaltenbach Shotblast and Painting Systems bv. Gietart wordt een 100 procent dochter en krijgt daarom dezelfde naam als het moederbedrijf. Meer dan 550 bedrijven in Twente hebben dit jaar bij de Regionale Organisatie Zelfstandigen (ROZ) aangeklopt voor hulp, terwijl dat er vorig jaar maar 110 waren. De crisis treft met name bedrijven in de bouw, de detailhandel en het transport. ROZ is voor hen vaak de laatste redding als een bank geen geld geeft. In de periode vanaf 1 oktober tot en met 8 november 2009 heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Aan het onderstaande kunnen geen rechten worden ontleend. Tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: Merdeka B.V. ; Fotma Consultancy B.V.; Olde Rikkert Auto Service B.V.; O.M. Mitchell, geb. 16-3-1964 hodn Kin’s Gym. Enschede: Holland Garant Invest Holding B.V.; Convenient Holding B.V.; Diesel-Inkoop-Coöperatie (DIC) B.A; O. Adibelli, geb. 9-12-1978 hodn Almer Installatie Techniek; J.A. Jogems, geb. 23-6-1975 en Y. Feijen, geb. 29-7-1975 beiden vennoot van Feyen & Jogems; E. Vermeer, geb. 10-8-1954 hodn Eddy Vermeer Internationaal Transport;V.O.F. W.E. Aannemersbedrijf; J. Vermeer-Poelman, geb. 26-5-1958 en E. Vermeer, geb. 10-8-1954 beiden vennoot van Fleurmonde V.O.F.; R.H.H. Collet, geb. 14-4-1971 hodn LBS Hout- en Metaalbewerking. Haaksbergen: Nijhof Beheer B.V.; Fountain World B.V.; Buvema Haaksbergen B.V.; Sterrenschoon B.V. Hengelo: Osiris Digital Printing B.V.; Osiris Digital Prints B.V.; Osiris Technology B.V.; OPS B.V.; 4AllClients.com B.V.; 4AllClients.com Real Estate Business Holdings B.V.; 4AllClients.com Investment Holdings B.V.; 4AllClients.com Property Company B.V.; Reno B.V. Kloosterhaar: A. van der Velde, geb. 31-10-1972 hodn Bouw- en Klussenbedrijf A. van der Velde. Markelo: Mestafzet Combinatie Nederland B.V. Oldenzaal: E.F. Doldersum Holding B.V.; Aircrete Automation B.V. Rijssen: VSO Nederland B.V.; Pluimers Dienstengroep B.V. Tubbergen: E. Mossel, geb. 4-6-1972 hodn Mossel Timmerwerken; A.H.M. Grondman, geb. 27-3-1974 hodn Quad- en Motorsport Twente. Wierden: Lateris B.V.; Largum B.V. Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

53

interview | kunst

Bianca Leusink ontwerpt Grolsch-etiket en Avia-brandstoftank

Kunst als

commercie (door Maurice Velthuis) Bianca Leusink uit Haaksbergen is een betrekkelijke nieuwkomer in de Twentse kunstwereld. Als 36-jarige bestiert ze een galerie met voornamelijk eigen werk in Ootmarsum. Wat is de artistieke reputatie van dit stadje waard als je niet eens meer voorkomt in de top van Nederlandse kunststeden 2010? Leusink laat het onberoerd. Ze heeft haar vrolijke, vaak fel gekleurde, doeken het afgelopen jaar tamelijk eenvoudig aan de man gebracht. “Naast mijn schilderijen ontwerp ik veel. Zoals een afbeelding op een Avia-brandstofvoorraadtank in Enschede. Of een creatief etiket op een Grolschfles. Plus de verpakking.” Van crisis wil Leusink niets weten. Ze merkt dat klanten langer wachten voordat ze een schilderij kopen. “Ze zijn kritischer. Ik moet wat beter mijn best doen.” Maar mag dat ook best voor een bedrag van pakweg tienduizend euro voor een groot schilderij.

‘Het is een leuke opdracht, maar voor mij is de exposure minstens zo belangrijk’ Leusink staat voor veel, misschien wel alles, zolang het maar felle kleuren heeft. Haar werk is erg vrolijk. “Het spreek je aan of niet. Het is in elk geval spraakmakend. Veel bedrijven vragen mij om mijn ontwerpen. Nu voor bijvoorbeeld de etiketten voor Grolsch en die enorme Avia-tank.”

Grootste werk ooit

Kunst van Bianca Leusink wordt door steeds meer kopers gezien als een investering die in de loop der jaren meer waard wordt.

54

Twentevisie 10/2009

Eigenaar Weghorst wilde een van zijn tanks op een opvallende manier versieren, om op die manier de feestdagen wat kleur te geven. Deze tank staat, samen met twee andere grote reuzen, vlakbij het stadion van FC Twente. Een club waar de kunstenares als sponsor ook een speciale band mee heeft. Ze heeft de linker tank onder handen genomen. “Wie mijn werk kent, zal het onmiddellijk als een Leusink zien. Het is afgeleid uit mijn serie Hoge Poten. Vogels, op uiteraard hoge poten. In allerlei kleuren, herkenbaar, vrolijk. De totale afbeelding is ruim zeventig vierkante meter. Het is mijn grootste werk ooit. Hiervoor beschilderde ik slechts mijn auto met eigen werk. Was toen ook al een hele heisa. Deze auto is ook een rijdende Bianca Leusink.” Twentevisie 10/2009

Om de tank te bekleden heeft ze haar ontwerp eerst getekend en digitaal ingekleurd. Daarna is het een door gespecialiseerd bureau digitaal op folie gezet. Vervolgens wordt het geprint en geplakt.

Vrije hand “Ik ontmoette haar in de businesslounge van FC Twente,” aldus Avia-baas Weghorst. “Ze zei onmiddellijk ‘ja’ toen ik haar vroeg. Het is nogal een oppervlakte. Er gaat ruim anderhalf miljoen liter brandstof in zo’n tank. Dat liegt er niet om. Het is haar werk. Over kunst kun je niet twisten. Het is mooi of je vindt het niets. Jaarlijks laten wij een ketel versieren tijdens de feestdagen; dit is haar werkstuk. Ze heeft volledig de vrije hand gehad en die heeft ze genomen,” lacht Weghorst enthousiast.

Jan te Wierik Leusink startte haar professionele schilderactiviteiten in 1998. Ze probeerde verschillende materialen en technieken, maar vond pas echt haar draai na een ontmoeting met de bekende Haaksbergse kunstenaar Jan te Wierik. “Hij gaf mij een groot linnen doek met de opdracht hier een echte ‘Bianca Leusink’ van te maken. Sindsdien heb ik mij kunnen uiten op doek en een eigen stijl weten te creëren. Ik houd ervan om kleuren met elkaar te combineren, vooral kleuren waarvan je nooit zou verwachten dat ze een mooie combinatie vormen. Ik word geïnspireerd door alledaagse dingen, vooral de natuur en kinderen. Ik gebruik dikke duidelijk lijnen waardoor de figuren en dieren goed tot hun recht komen. Vooral dieren met een kleurrijk uiterlijk en een duidelijk patroon of een opvallende vorm spreken mij erg aan. Deze vormen en figuren maar ook het kleurgebruik maken van mijn schilderijen een herkenbaar en kleurrijk geheel met een eigen stijl die veel mensen aanspreekt.”

Exposure Bianca Leusink krijgt door acties exposure. Het toverwoord voor naamsbekendheid. “De recessie slaat in mijn galerie gelukkig nog niet toe,” aldus Leusink. “Wel twijfelen klanten langer. Ze komen vaker terug voor ze een besluit nemen. Maar een echte crisis, nee, die merk ik nog niet. Overigens in heel Ootmarsum niet, voor zover ik daar kijk op heb.” Leusink spreidt haar artistieke en financiële risico’s door allerlei klussen op te pakken zoals schilderen

in opdracht en het ontwerpen van gadgets. En met succes. Voor Grolsch ontwierp ze een speciaal flesetiket, gerelateerd aan werk uit haar serie Crazy. De brouwer heeft voor de uitverkiezing van de JFK-award (verbonden aan het glossy mannenmagazine JFK) een speciaal bier gebrouwen dat per opbod wordt verkocht. Het geld is voor het goede doel. De Award is voor ‘de meest stijlvolle, coole, creatieve, avontuurlijke, non-conformistische man met gevoel voor humor, lef en ruggengraat’, aldus de jury. Vorig jaar kreeg Peter R. de Vries de prijs terwijl dit jaar Marco Borsato, Paul de Leeuw, Alain Clark en Barry Atsma maar ook sporters als Sven Kramer en Wesley Sneijder genomineerd zijn.

‘Uit cijfers blijkt dat de waarde van mijn werk de afgelopen twee jaar is verdubbeld’ Grolsch brouwt het bier, Leusink ontwerp het etiket op de fles plus de doos waarin het wordt verpakt. “Hartstikke leuk. Er wordt bier voor 250 Magnum-flessen gebrouwen. Daarnaast nog eens 250 extra voor de verkoop bij Grolsch zelf. Een collectorsitem van anderhalve liter. Plus een fraaie verpakking. Voor deze opdracht heb ik wel een schilderij gemaakt waarvan delen van het doek terugkomen op het etiket en de doos. Mooi aan elkaar gelieerd dus. Bovendien wordt de naam van de koper op het etiket afgedrukt samen met het logo van stichting Doe een Wens. Het schilderij hangt bij de brouwer terwijl een deel van de afbeelding bij de gebruiker thuis of op zijn werk staat. Het is een leuke opdracht, maar voor mij is de exposure minstens zo belangrijk, de reacties na de opdracht.”

Kunst of commercie Bianca is kunstenaar. Ontegenzeggelijk. “Mensen vinden mooi wat ik doe. Ik creëer. Dan ben je een kunstenaar, al is een semantische definitie moeilijk te geven. Dat geld hoort erbij. Soms vinden mensen ook dat iets geld moet kosten. Natuurlijk is tienduizend euro voor een schilderij van mij veel geld, maar wat is veel geld als je weet dat het over een jaar of tien meer geld waard is. Uit cijfers blijkt dat de waarde van mijn werk de afgelopen twee jaar is verdubbeld. Niemand geeft garanties. Tegenwoordig zelfs een bank niet meer.” ■

55

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | werving en selectie

Binden, hoe doe je dat? Klantenbinding. Onmiskenbaar is elke onderneming overtuigd van het belang. We weten immers hoeveel moeite het kost om een relatie te vinden. In de zakelijke markt brengen we de mogelijkheden in kaart, definiëren de organisaties waar we zaken mee willen doen en onderzoeken de beste mogelijkheid de relatie voor ons te winnen. En als deze relatie dan klant is geworden, willen we deze niet verliezen. We evalueren de samenwerking, houden klanttevredenheidsonderzoeken en zoeken naar nieuwe ingangen om diensten of producten te leveren. In de zakelijke markt zoeken we naar instrumenten om de klant aan ons te binden; in de consumentenmarkt zijn er voorbeelden van loyaliteitsprogramma’s te over. Hoe is dat eigenlijk met personeel? Het vinden van een goed gekwalificeerde medewerker kost moeite en veel geld. De kosten voor een werving- & selectieproces belopen al gauw € 15.000,- tot € 20.000,-. De tijd die ermee gemoeid is een vacature te vervullen, vraagt ook al snel 40 tot 50 uur, zo niet meer. Denk maar aan het bepalen van de vacature, het opstellen van een functieprofiel, het doen plaatsen van een wervingsadvertentie, het beantwoorden van telefonische reacties, het lezen van brieven en cv’s, het voeren van selectiegesprekken en het intern overleggen ten aanzien van de benoeming tot en met het afschrijven van kandidaten en het opstellen van een goede arbeidsovereenkomst. Daarna volgt dan de periode van inwerken en begeleiden. U wilt immers dat de nieuwe medewerker snel goed op zijn of haar plek zit en de functie effectief gaat invullen. Niet alleen in het belang van de organisatie, maar ook in het belang van de nieuwe functionaris. Het is prima om dit voor de korte termijn goed te geregeld te hebben, want een goed voorbereide start biedt de nieuwe man of vrouw veel vertrouwen voor de toekomst.

Binden door te boeien Maar nu het binden. Hoe hebt u zich daar op voorbereid? Ervan uitgaande dat u ambitieuze, gedreven professionals weet te interesseren in uw onderneming, kunt u er ook van uitgaan dat deze mensen vooruitzichten nodig hebben. Kunt u dat vergezicht ook bieden? Twentevisie 10/2009

Een onderzoek van Centraal beheer Achmea en Mercer in 2008 bracht naar voren dat vier op de tien werkgevers verwachten niets te merken van personeelstekorten. Maar 25% denkt adequate maatregelen te hebben genomen om personeel aan zich te binden. Uit datzelfde onderzoek komt naar voren, dat slechts 26% van de werkgevers in de geboden arbeidsvoorwaarden keuzes heeft gemaakt die beantwoorden aan de wensen en verwachtingen van de werknemers. Behalve arbeidsvoorwaarden zijn inhoudelijke aspecten van groot belang om medewerkers te binden. Hier worden voldoende uitdaging en ontplooiingsmogelijkheden en ook inspirerend en stimulerend leiderschap genoemd. Oftewel binden door te boeien.

Loopbaanperspectief Als we spreken met ondernemers buiten de Randstad beluisteren we vaak de wens om gekwalificeerde functionarissen aan te trekken die de overstap naar, in het geval van Twente, het oosten van het land willen overwegen. Die stap kan uitermate interessant zijn. Een nieuwe omgeving, nieuwe impulsen, mooi wonen, beter leven. Allemaal pluspunten. Maar ook: een verhuizing en voor gezinnen nieuwe scholen, kinderopvang en achtervang; geen sinecure dit goed georganiseerd te krijgen. Prima indien het vooruitzicht er is een reeks van jaren te worden geboeid en dus gebonden. Echter teveel rompslomp en risico als het perspectief zich beperkt tot een baan van pakweg vier jaar. Kortom, u zult moeten nadenken welk loopbaanperspectief u iemand kunt bieden. Een echte blauwdruk is hiervoor niet te geven. De mogelijkheden hangen immers af van uw bedrijfsdoelstellingen, maar ook van de mogelijkheden die de werknemer biedt. Wat kan en wat wil hij? En passen die wensen bij uw doelstellingen? Uiteraard zouden die idealiter synchroon moeten lopen.

appèl aan eigen initiatief, zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid te investeren in professionele ontwikkeling en groei. Iemand die er voor kiest jaar-in-jaar-uit hetzelfde te doen, zal namelijk ontdekken dat het concurrentieveld te sterk wordt. Hij is geen werknemer, maar een werkondernemer. En u, als ondernemer, wat brengt het u? Over het algemeen mensen die flexibel zijn, gewend zich vlot in een nieuwe omgeving te manifesteren zonder zich helemaal te nestelen. Wel verbonden, maar niet gebonden. Minder loyaal, meer onafhankelijk. En ook: veel inbreng van buiten. Nieuwe impulsen, een frisse kijk op de zaak.

Samen een ziel vormen Sluit dit artikel nu met een pleidooi voor flexwerk? Nee, niet in algemene zin. We weten allemaal dat een organisatie gedragen wordt door mensen die die organisatie ook máken. Door samen een cultuur te bouwen en uit te dragen, door een ziel te vormen, die klanten en medewerkers kunnen identificeren. Dus binden en boeien blijft het devies.

Werkondernemer Maar wat nu als dat perspectief er simpelweg niet is. Overweeg dan een termijncontract. U krijgt dan hoogstwaarschijnlijk te maken met een ander type persoon. Namelijk met de professional of manager die zijn/haar eigen koers bepaalt. Die koers voorziet niet in een loopbaanpad binnen één organisatie, maar een ontwikkeltraject opgebouwd bij meerdere bedrijven of organisaties. Zo’n keuze doet een

Frank ten Doeschate De auteur is werkzaam bij Ebbinge & Company

57

BTC-Twente: nog meer ruimte voor starters Al 27 jaar biedt BTC-Twente huisvesting en ondersteuning aan allerlei innovatieve ondernemers aan. Dat gebeurt in een groot netwerkverband van business, onderzoek, onderwijs, regio, nationaal en internationaal en in nauwe samenwerking met onder andere Universiteit Twente, Saxion Hogeschool, ten Hag makelaardij, Kennispark Twente, Technologie Kring Twente. Menige succesvolle ondernemer is in de afgelopen jaren gestart in een van de gebouwen van BTC-Twente, dat met alle ervaring voor elke ondernemer een volledig pakket op maat kan aanbieden. Daardoor kan de ondernemer zich met name bezighouden met zijn core business, speciaal voor de innovatieve bedrijven in Twente. Innovatie en ondernemendheid: het zijn niet zomaar woorden maar ze zijn werkelijkheid.

Bijlage voor new business in Twente

Samenwerking Dit katern binnen Twentevisie is bedoeld voor en met nieuwe ondernemers, maar natuurlijk ook voor de geïnteresseerde gevestigde ondernemer. We werken samen met de Kamer van Koophandel, Kennispark, Saxion, Campus Business Center, New Business Society (NBS) en het Bedrijfstechnologisch Centrum (BTC). Daarnaast zijn er bijdragen van de Kamer van Koophandel, Kennispark, InToBytes en Technocentrum.

59

BTC Twente breidt uit

61

Nieuws Column InToBytes

63

Column Kennispark Twente Column Technocentrum

64

Sinds 1 oktober heeft BTC-Twente - naast het eigen gebouw, twee gebouwen op het B&S Park en het gebouw Novay in de Roombeek - een vijfde gebouw beschikbaar voor de verhuur van kantoorruimtes en kleine technische (lab)ruimtes. Het betreft het voormalige OLCT-gebouw aan de Hengelosestraat 525/527, omgedoopt tot ‘The Corridor’. Het huidige chemische technologiegebouw van de UT (Langezijds) wordt omgebouwd als een nieuw businessgebouw voor technologische ondernemers. Dit nieuwe gebouw, The Gallery, zal in totaal circa 40.000 m² ruimte bieden aan startende en gevestigde ondernemers. Vanwege de grote belangstelling (planning oplevering 1e fase: eind 2011) heeft ontwikkelaar Kondor Wessels Projecten het OLCT-gebouw tijdelijk gehuurd van de Gemeente Enschede. BTC-Twente is gevraagd dit gebouw te beheren en te exploiteren. Ook hier worden alle facilitaire services aangeboden. Daarnaast zullen er, in samenwerking met Kennispark Twente, ondernemersactiviteiten worden georganiseerd. The Corridor is niet voor niets de gateway naar The Gallery: huurders in The Corridor gaan in beginsel later mee naar The Gallery. Niet voor niets heeft Stichting Kennispark Twente als een van de eerste partijen haar intrek heeft genomen in The Corridor. Daarnaast hebben zich hier al gevestigd Innovatie Platform Twente, Venture Lab Twente en Sem Ventures. In januari zullen meer bedrijven volgen. Met deze uitbreiding heeft BTC-Twente ruim 11.000 m² netto kantoor- en technische ruimtes beschikbaar voor de verhuur op basis van een full-service concept, ruimtes op maat, professionele ondersteuning, flexibele verhuurvoorwaarden, groei- en krimpmogelijkheden en de mogelijkheid om extra dienstverlening facultatief af te nemen. Voor meer informatie: www.btc-twente.nl.

Expro IT, starter van het jaar

Persberichten van (jonge) ondernemers kunnen gemaild worden naar de redactie van Twentevisie: [email protected]. Eventuele illustraties als jpeg in hoge resolutie (minimaal 300 dpi) kunnen ook gestuurd worden. De redactie selecteert naar eigen inzicht.

Bijlage voor new business in Twent e

59

ICT tips & tricks c olumn | In t ob y t e s

Er wordt veel gesproken over kostenbesparingen en de verhoging van de productiviteit die de nieuwe telecomtechniek ‘VoIP’ met zich meebrengt. Hierbij worden bedrijven door diverse aanbieders overspoeld met allerlei technische snufjes die de apparatuur hun kan bieden. Maar VoIP gaat veel verder dan alleen de keuze van telefoonapparatuur. Waar dient u zoal op te letten bij de aanschaf van een dergelijk traject, alvorens u kunt bepalen of dit kostenbesparing en voordelen oplevert? Voice over IP Bij Voice over IP of VoIP wordt het internet of een ander IPnetwerk gebruikt om spraak te transporteren. Hierdoor wordt telefonie mogelijk op datanetwerken en ontstaat de mogelijkheid om de voorheen traditioneel gescheiden werelden van spraak en data samen te voegen. Hierdoor is nog slechts één infrastructuur nodig. Bij internettelefonie spreken we over telefonie via het openbare internet. U heeft geen eigen centrale meer in huis, maar huurt een stukje centrale bij een provider. Bij IP-telefonie spreken we over een eigen centrale die op uw bestaande netwerk wordt aangesloten. Een combinatie van beide is ook mogelijk. Belangrijke keuzes Indien u voor internettelefonie kiest, sluit uw abonnement dan af bij dezelfde provider als uw ADSL leverancier. Het spraakverkeer blijft dan alleen binnen het netwerk van de eigen internetprovider. Hierdoor kan er kwaliteitsgarantie worden gegeven. Soms kan van hetzelfde ADSL-modem gebruik gemaakt worden als door de internetprovider is geleverd. Laat hier vooraf goed naar kijken en laat een garantie geven op een goede werking, zodat u geen extra kosten krijgt voor additionele hardware.

Nieuws Nieuwjaarsbijeenkomst KvK in Polman Stadion De traditionele nieuwjaarsbijeenkomst van de Kamer van Koophandel Oost Nederland vindt dit keer op vier locaties plaats. Het overkoepelend thema daarbij is ‘Economische crisis, van pijn naar perspectief’. Omdat de behoefte aan onderling contact met bedrijven uit de omgeving in deze onzekere tijd extra groot is, wordt de bijeenkomst dit jaar voor het eerst op vier plaatsen in de regio georganiseerd. Voor Twente betekent dit het Polman Stadion op woensdag 6 januari. Het officiële programma begint om 17.00 uur. Bezoekers zijn welkom vanaf 16.30 uur. Meer informatie en aanmelden: www.kvk.nl/nieuwjaarsbijeenkomst Een boek met Saxion-helden Het Saxion Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap heeft de verhuizing van De Villa naar het Ko Wierenga gebouw en zijn vijfjarig bestaan op bijzondere wijze gevierd. Deel van de informele was de presentatie van het ‘Heldenboek - van Saxion-student naar succesvol ondernemer’. Oost NV directeur Karin van Willigen overhandigde de geportretteerde Helden het eerste boekje, waarmee Saxion wil laten zien dat er succesvolle voorbeelden zijn van jonge ondernemers, wat Saxion daaraan heeft bijgedragen en wat het kan bijdragen voor huidige studentondernemers. “Bovendien,” aldus Theodor van der Velde, directeur van het kenniscentrum, “zijn wij er van overtuigd dat er bij Saxion-studenten veel meer ondernemerschap zit dan wat bekend is.” Bij een meting in februari 2008 gaf liefst 47 procent van de studenten aan geïnteresseerd te zijn in ondernemerschap. Uit de meting van september 2009 is gebleken dat er binnen de verschillende Saxion-academies meer dan vierhonderd studenten een eigen bedrijf hebben.

Laat u bij de keuze van een eigen telefooncentrale op basis van IP vooral niet overvoeren door de vele mogelijkheden, maar kijk of het in uw primaire bedrijfsproces bij zal dragen. Kijk of uw bestaande netwerk geschikt is voor VoIP. De klassieke datanetwerken zijn van oudsher niet ontworpen met spraaktransport als doel. Het transport van spraak stelt strenge eisen aan het netwerk. Vooral de vertraging van spraak kan een hinderlijke factor zijn als het om een ‘vloeiend verlopend gesprek’ gaat. Met de aanpassing van uw netwerk kunnen dan nog aanzienlijke kosten gemoeid gaan. Betrouwbaarheid Indien een hoge betrouwbaarheid is gewenst, zal in het ontwerp rekening moeten worden gehouden met stroomvoorziening, zodat bij stroomuitval de telefonie operationeel blijft, helemaal als de alarmlijn ook op de centrale gekoppeld is. Traditionele telecomtechniek heeft geen stroom nodig, omdat deze over de telefoonlijn geleverd wordt. VoIP toestellen kunnen door middel van een eigen adapter of een Power over Ethernet (PoE) switch gevoed worden. De PoE switch met VoIP toestellen, die PoE moeten kunnen ondersteunen, geeft de hoogste betrouwbaarheid, maar het kostenplaatje is ook weer veel hoger.

Drie van de vijf Helden uit het Heldenboek van Saxion, v.l.n.r.: Dennis Verdriet (Fresh Today), Peter Schinkel (Indenty) en Eddy van Heel (Prescan).

Eerste tien maanden 88.300 starters Volgens het Handelsregister zijn in de eerste tien maanden van dit jaar 88.300 mensen een eigen bedrijf gestart, iets minder dan in dezelfde periode vorig jaar. De reden voor zestig procent van de starters om juist in crisistijd te starten is het zoeken naar onafhankelijkheid. Community Hallo! Is vernieuwd Hallo!, de online community van de Kamer van Koophandel, is vernieuwd. Met de verbeterde zoekfunctie en categorisering is het nu nog makkelijker antwoord vinden op alle ondernemersvragen. In dit najaar volgt een tweede update. Sinds de start in maart zijn ruim 14.000 ondernemers lid geworden van Hallo! Aanmelden op www.kvk.nl/hallo

Bijlage voor new business in Twent e

61

Bevorderen instroom in de techniek: optimisme

Het einde van 2009 nadert alweer. Voor Kennispark Twente een succesvol jaar, ondanks de crisis. Als ik terugkijk, zie ik toch verschillende mooie hoogtepunten: de opening van een open innovatiecentrum met Boeing, Ten Cate, Stork en de UT. De officiële start van Venturelab Twente. De vaststelling van het Masterplan Gebiedsontwikkeling Kennispark Twente, onze verhuizing naar een gebouw waar we vast kunnen beginnen met het bundelen van evenementen voor ondernemers… enzovoort.

Een van de doelstellingen van Technocentrum Twente (TCT) is het bevorderen van de instroom in technisch beroepsonderwijs en in technische beroepen. Over twee jaar verwacht men immers een tekort van 70.000 technici ondanks de recessie. Technische sectoren kunnen dus een impuls gebruiken. Vanuit de maatschappij wordt dit ook opgepakt, er zijn in de regio Twente vele spelers op het terrein van instroombevordering actief. Technocentrum Twente kijkt hierbij ook naar mogelijkheden om tot meer samenhang in de regio te komen. Een belangrijke rol hierbij is de TCT Regiegroep Instroombevordering (RGIB), recentelijk omgedoopt tot Platform Instroombevordering, waarin alle spelers elkaar gevonden hebben. Voorzitter van dat Platform is Bert Otten, portefeuillehouder Arbeidsmarkt gemeente Hengelo én bestuurslid POWI. In het Platform hebben vertegenwoordigers van verschillende partijen uit het onderwijs en de arbeidsmarkt plaatsgenomen met als doel om de instroom in de techniek te bevorderen. Denk hierbij aan de Saxion Hogescholen, het ROC van Twente, POWI, OBM Twente, de Koninklijke Metaalunie, VNO-NCW Twente, de KvK, Verenigde Maakindustrie Oost, Bouwend Nederland etc.

Allemaal mooie hoogtepunten die we zonder onze vele partners nooit hadden kunnen bereiken. En daarom sturen wij hun in december altijd een bedankje, want alleen samen kunnen we volgende stappen zetten in de ontwikkeling van een inspirerende omgeving waar hightech bedrijven succesvol kunnen starten, groeien en innoveren. En juist het (uit)zoeken van die bedankjes is een jaarlijks terugkerende kleine frustratie. Niet omdat het niet leuk is om mensen te bedanken voor het afgelopen jaar, juist wel! Maar het bedenken van een origineel kerstgeschenk of relatiegeschenk wordt steeds moeilijker. Boeken vol zijn er gemaakt met prullaria. De zoektocht naar het juiste relatiegeschenk Dat we niet het enige bedrijf zijn dat zoekt naar innovatieve geschenken, blijkt uit een vraag die bij de Studenten Kennis Portal binnen kwam. Een MKB-bedrijf was op zoek naar een innovatief relatiegeschenk en vroeg of de Universiteit Twente daarbij kon helpen. En ook op zo’n vraag vinden deze studenten een antwoord: een kneedbare lamp die in de donkere dagen ook nog licht geeft. Weliswaar nog niet helemaal goed gekeurd, maar toch! De checklists voor geschenken…? Voor onszelf begint die zoektocht naar originele relatiegeschenken ook al in oktober/november. Uitgangspunten zijn altijd: • het moet innovatief, bijzonder zijn • het is bedoeld als een bedankje voor onze partners, met wie we dit jaar weer mooie stappen hebben gezet • het moet zo leuk zijn, dat zij het eigenlijk willen laten staan op hun kantoor (waardoor wij als organisatie constant zichtbaar zijn met ons logo) • het moet niet te duur zijn, vanwege crisis-bezuinigingen Op internet blijken zowaar checklists te bestaan om het soort relatiegeschenk te bepalen: Tijdelijk of duurzaam? Duurzaam natuurlijk; Decoratief of functioneel? Liefst functioneel; Wel of geen raakvlakken met het bedrijf? Mét raakvlakken, dat is altijd de kunst; Groot of klein? Euh, ligt eraan? Niet te duur; Licht of zwaar? Het gaat per post, dus niet te zwaar. Kortom: een beetje een open deur. Als jullie dit lezen heb ik hopelijk de keuze gemaakt. Mijn goede voornemen voor 2010 is: eerder met de selectie beginnen en het hele jaar goede ideeën van anderen onthouden… net als vorig jaar.

Naast het Platform Instroombevordering worden er vanuit het Technocentrum Twente een aantal activiteiten uitgevoerd die de instroom in techniek kunnen bevorderen, zoals: • De First Lego League is een roboticawedstrijd voor kinderen van 9 t/m 14 jaar. Teams van maximaal tien kinderen gaan aan de slag met het ontwerpen, bouwen en programmeren van een volledig autonome robot. Kinderen raken zo op een leuke en leerzame manier kennis met techniek. Tijdens de regiofinale, 12 december op het Twents Carmel College de Thij in Oldenzaal, wordt door 16 teams gestreden om de hoofdprijs, een plek in de Benelux Finale. • Voor het project Ambassadeurs van de Techniek werkt TCT samen met Kenteq en heeft het steun van de KvK en VNONCW Midden. Jonge, enthousiaste vakmensen zijn in de afgelopen jaren geworven om zich in te zetten als Ambassadeur. Elk schooljaar bezoeken zij scholen, beurzen en open dagen om jongeren, docenten en ouders voor een carrière in de techniek te enthousiasmeren. Tenslotte is het TCT actief betrokken bij TechNet en Jet-Net. • TechNet is een actiegericht netwerk dat succesvolle instrumenten - die de samenwerking tussen het midden- en kleinbedrijf en VMBO scholen aantoonbaar bevorderen - ontwikkelt, bijeenbrengt en actief verspreidt. TechNet is een laagdrempelige voorziening waarbij MKB-bedrijven, die geïnteresseerd zijn in samenwerking met VMBO techniek, kunnen aankloppen. TVCT brengt onderwijs en bedrijven met elkaar in contact om goede afspraken te maken over hoe de samenwerking concreet vorm krijgt. • Jet-Net maakt het mogelijk dat HAVO/VWO-scholen en wat grotere bedrijven samen contextrijke leeromgevingen ontwikkelen en in uitdagende activiteiten op het snijvlak van onderwijs en bedrijfsleven participeren. Zo ervaren leerlingen dat technologie uitdagend, zinvol en maatschappelijk relevant is. TCT probeert voor scholen die dat nastreven een goede verbinding te maken met één of twee bedrijven uit hun nabije omgeving. Scholen en bedrijven die hier meer over willen weten, kunnen zich in verbinding stellen met Technocentrum Twente.

Janinka Feenstra Communicatieadviseur Kennispark Twente www.kennispark.nl www.studentenkennisportal.nl www.innoversum.nl

Thomas Boerrigter Technocentrum Twente

Bijlage voor new business in Twent e

63

column | Technocent rum

column | kennispark

De jaarlijkse kersten relatiegeschenken…

IKT Visie op…

Hoogopgeleid personeel Ik had een paar weken geleden het genoegen om deel te mogen nemen aan een discussiebijeenkomst met studenten van de UT, Saxion en het ROC, over hun toekomst in Twente. Wij hebben immers hoogopgeleiden nodig om uit te groeien tot een kennisregio met internationale allure. De studenten bleken echter geen idee te hebben wat de Twentse arbeidsmarkt hen te bieden heeft en ze zeiden eerlijk dat het hen ook niet interesseerde. Zij wilden na het afstuderen het echte leven in: de Randstad of - nog liever - het buitenland. De UT en Saxion doen er alles aan om de banden met het bedrijfsleven te versterken, maar de individuele student wordt daarmee niet bereikt. Ook de argumenten van de ondernemersorganisaties blijken niet aan te slaan. De innovatiekracht van ons MKB, de rust, de fraaie natuur en de lage woonlasten vallen in het niet bij de drang om de IJssel over te gaan.

Joppiesaus is wereldberoemd 72

Wat moet ons antwoord zijn? We kunnen in ieder geval meer en beter laten zien waar onze bedrijven mee bezig zijn en dat we op een aantal terreinen mee kunnen met de internationale top.

Waarom studenten niet blijven 74

Organisaties als IKT, VNO-NCW en MKB-Nederland kunnen daar slechts in uiterst beperkte mate aan bijdragen. De bedrijven zelf zullen moeten investeren in naamsbekendheid en imago. Zij richten zich met hun communicatie vrijwel uitsluitend op hun

De crisis maakt flexibel 77

afnemers en die zijn bijna allemaal buiten de regio gevestigd. Pas als ze personeel nodig hebben, slaan ze kortstondig op de

Jan Aalberts kan het niet laten 78 Twente Concert 2009 79

trom. De noodzakelijke constante stroom van berichtgeving ontbreekt. En daarbij spreken de bedrijven niet de digitale taal van de huidige generatie studenten. Cursussen helpen niet, ook geen zwaar bezette conferenties. De bedrijven zullen het zelf moeten doen: ieder voor zich, zodat er een lawine ontstaat van nieuws over het innovatieve karakter van ons bedrijfsleven, in

RFID is opvolger van barcode 80

de gedrukte media, maar vooral op internet. Misschien kunnen we op deze wijze meer jong talent voor onze regio behouden. Het Regiobestuur kan dit ondersteunen door met culturele en

Scope en IKT-nieuws 81

sportieve evenementen ons profiel te versterken. Herman Spenkelink

Twente Agenda 82

Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

| Twentevisie | Jaargang 21 | Nummer 10 | December 2009 |

Elite Salades & Snack s

Joppiesaus is 72

Er is praktisch geen snackbar meer in Nederland waar Joppiesaus niet ‘op het menu’ staat. In de supermarkten rukken de knijpflessen met deze saus onstuitbaar op zodat ook de thuisfriturende medemens aan zijn trekken kan komen. Joppiesaus is in enkele jaren tijd wereldberoemd geworden in heel Nederland. Ook in de buurlanden en in de bij Nederlanders geliefde vakantieoorden rond de Middellandse zee kun je friet met Joppiesaus bestellen. Er zijn echter maar weinigen die weten dat de producent in Neede gevestigd is en dat oorsprong van de Joppiesaus in Glanerbrug ligt, bij Annie’s Snackbar, inmiddels omgedoopt tot Het Trefpunt en gerund door een Chinese ondernemer met zijn gezin. De directie van Elite Salades en Snacks, de broers Harry en Robert Niemeijer, genieten van het succes. Het familiebedrijf heeft zelfs weer plannen voor een verdere uitbreiding. De IKT-ers die er op bezoek waren, genoten niet alleen van de lunch (met veel ‘eigen’ producten) maar vooral van het enthousiaste verhaal van Harry Niemeijer, de financiële en commerciële van de twee broers. (door Niko Wind)

Het verhaal rond Joppiesaus is net een jongensboek. Harr y Niemeijer ging begin 2000 met een vertegenwoordiger langs een aantal snackbars om te horen wat de eindgebruiker van zijn producten vond en wat daaraan veranderd kon worden. Bij Annie’s Snackbar in Glanerbrug hing een grijs kartonnetje met daarop in gele letters ‘Joppiesaus’. “Nu zijn er natuurlijk ondernemers die eigen producten maken, maar ze vergeten bijna altijd om dat goed bekend te maken. Deze saus was daarbij iets bijzonders.” De kleindochters van oprichtster Annie hielden de kaken stijf op elkaar toen Harry naar het recept vroeg, maar gaven - op zijn verzoek - wel wat van die saus mee. In Neede ging men direct aan de slag om deze saus te analyseren en proberen na te maken. Toen het eigen testpanel tevreden was, ging hij terug naar Glanerbrug. De zussen waren zeer tevreden met het resultaat en konden het verschil amper proeven.

Een dubbeltje per emmertje Elite had daarna vrij kunnen gaan produceren; ze hadden het recept immers niet gekregen en de dames hadden de naam niet gedeponeerd. De gebroeders Niemeijer hadden dat als echte ondernemers uiteraard wel gedaan, maar beseften ook dat zij door de inspanningen van anderen een ‘gouden’ product in handen hadden gekregen. “We hebben de dames toen een bedrag van duizend gulden of een dubbeltje per emmertje aangeboden. Omdat het echt ging lopen, kozen ze - op ons advies - voor het laatste.” Hoeveel dubbeltjes ze inmiddels hebben ontvangen, wil Harry Niemeijer niet zeggen, maar dat het er veel zijn is duidelijk. Joppiesaus loopt als een trein en de broers willen zelfs uitbreiden om aan de groeiende vraag te voldoen. Ze hebben inmiddels een vijfde vrachtauto aangeschaft om de groothandel (en de distributiecentra) te kunnen bevoorraden.

groeit te gen de re ces sie in

wereldberoemd!

Ook in de supermarkt

73

Het succes van Joppiesaus zorgde ook voor een forse omslag in het denken binnen het bedrijf. Totdat dit product de markt veroverde, waren ze volledig op de horeca (de snackbars) gericht. Toen deze de saus ook in flessen wilde gaan verkopen, moest Elite wel om. Joppiesaus ligt inmiddels bij veel supermarkten en vindt daar gretig aftrek. “De naam is essentieel en die moeten we dus koesteren én promoten.” De beide broers en de 150 medewerkers (118 fte’s) varen er wel bij. Elite Salades draait, ondanks de recessie, goed.

Zelf doen Harr y en Robert Niemeijer zijn op meer fronten bijzondere ondernemers. Ze ontwikkelden zelf de conische knijpfles voor de Joppiesaus en de andere sauzen en zorgden ook voor de afvullijn voor deze flessen. “De bekende automatiseringsbedrijven zagen veel problemen en vroegen een kapitaal om daarvoor een lijn te ontwikkelen. Met een beetje gezond verstand hebben we het zelf kunnen klaren en bleef het geld in het bedrijf.” Dat ‘zelf doen’ zit de Niemeijers in de genen. Want vader Harry ontwierp zelf het bedrijfspand: een bakstenen kantorenvleugel met onverwacht speelse elementen, met daarachter, amper zichtbaar, de productie hallen. Het totaal ligt in een 33.000 m² groot park. Allemaal eigen grond!

Pa, we helpen je Het verhaal van het bedrijf is net zo opmerkelijk als dat van hun Joppiesaus. Vader Harry (hij heette eigenlijk Harm, maar iedereen noemde hem Harry) was een van de pioniers in Nederland op het gebied van snacks. Na ruim 25 jaar kreeg hij te maken met een sterke economische tegenwind in combinatie met, zoals Harry jr. dat uitdrukt, pech. In juni 1982 ging het bedrijf technisch failliet en namen twee andere ondernemers de zaak over. “De nieuwe eigenaar waaide echter met alle winden mee en gaf veel te veel toe aan de wensen van de markt om tegen een lagere prijs een lagere kwaliteit te leveren.” Vader Harry ging echter door en kocht in een dorpje onder de rook van Lichtenvoorde een ander klein bedrijf. De nieuwe start op deze locatie had een opmerkelijke vraag van Harry sr. tot gevolg. Hij vroeg zijn beide zoons (destijds 18 en 16 jaar) om hem te helpen de zaak weer op te bouwen. Deze aarzelden geen moment. “Pa je bent altijd goed voor ons geweest, dus nu helpen we jou! ” In september 1984 gingen de ‘nieuwe eigenaren’ van het oude bedrijf van Harry sr. failliet en kon een deel van zijn oude pand weer huren. Nadat Harry sr. in 2000 overleed, namen de beide zoons het bedrijf over. Ze hadden het pand (en het terrein) inmiddels teruggekocht en wilden maar één ding: het levenswerk van hun vader voortzetten. Met drie productgroepen (snacks, salades en sauzen) levert het bedrijf in Neede inmiddels aan een groot deel van de Nederlandse cafetaria’s en andere out of home-bedrijven. Dankzij zelf ontwikkelde software weten ze exact welke groothandel waar levert en welke producten een eindverbruiker afneemt. “We kunnen

zo vrijwel automatisch leveren.” De grootwinkelbedrijven zijn een compleet ander verhaal. Zij bestellen vanuit hun eigen systeem en bepalen op deze wijze wanneer er weer een voorraad Joppiesaus moet worden geleverd.

www.ikt.nl

Eén ding willen de broers Niemeijer nooit veranderen: de kwaliteit van hun producten. “Als er een afnemer vraagt om een lagere kwaliteit tegen een lagere prijs, dan verwijzen we hem graag door naar onze collega’s.” ■

Wie wil er nog Joppiesaus?

Discus sie tijdens Busines s Me eting

Waarom studenten 74

“De Twentse MKB-bedrijven zoeken te weinig direct contact met de studenten, waardoor deze - na hun afstuderen automatisch in handen vallen van de grote ondernemingen. Zij zoeken de Randstad en met name Amsterdam op en nemen het veel duurdere leven op de koop toe. De ‘grote stad’ lokt en ze weten niets van de mogelijkheden binnen het Twentse innoverende bedrijfsleven. Aan de andere kant hebben de studenten ook amper interesse voor de buitenwereld. Echt oriënteren op een toekomstige baan doen ze pas vlak voor hun afstuderen. Tenminste zo gaat het op de universiteit en in het HBO. De ROC-ers blijven wel voor het overgrote deel in Twente. Zij zijn immers bijna allemaal uit de regio afkomstig en zijn ook voor het opdoen van hun praktijkervaring hier gebleven.” Dit was de teneur tijdens een uiterst levendige discussiebijeenkomst die IKT tijdens de Business Meeting Twente had georganiseerd. (door Niko Wind)

De Industriële Kring Twente had een opmerkelijk ‘zwaar’ podium bijeengehaald: de voorzitters van IKT (Spenkelink), VNO-NCW (Kroeze) en KvK (Sporre); de CvB-voorzitters van de UT (van Ast) en Saxion (Boomkamp) en de man die binnen het ROC verantwoordelijk is voor alle niet-reguliere opleidingen (Van Schilt). Cees Eijkel was als directeur van Kennispark ingedeeld bij het onderwijs, al is hij in zijn hart waarschijnlijk meer een ondernemer. Zij bonden de strijd aan met vijf studenten van de UT, Saxion en het ROC.

De lokkende Randstad De discussie leverde veel meer op dan de standaardbijeenkomsten, waar de forumleden braaf hun standpunt weergeven en gewapend met een fles wijn weer huiswaarts keren. Dat kwam mede omdat Jan Eppink van Say Yeah Promotion Media deze standaardantwoorden op de stellingen al in zijn studio had opgenomen, waardoor de echte discussie (in drie blokken van een kwartier) snel op gang kon komen. Ook de manier waarop IKT-bestuurslid Bas Wolters de discussie - met steun van Marlies Claasen (van ‘Made in Twente’) - leidde, zorgde ervoor dat ook de tegenstellingen goed over het voetlicht kwamen. En die tegenstellingen waren er. Van ondernemerszijde werd het bekende argument genoemd dat Twente zo heerlijk rustig is, dat je hier volop kunt genieten van de natuur en dat het wonen buiten de Randstad veel goedkoper is. Natuurlijk moet het Twentse bedrijfsleven zich beter profileren, maar de student zou wel gek zijn als hij een baan binnen het innoverende Twentse MKB zou laten schieten voor een baan bij een onpersoonlijke en bureaucratische multinational in Amsterdam.

Geen sms’je Ondanks al die verlokkingen van het rustige en innoverende Twente kiest een groot deel van de studenten toch voor de bruisende Randstad. “Na zes jaar Twente wil ik eindelijk eens in een grote stad wonen met al haar gezelligheid en cultuur.” “Ik maak me daar nu niet druk om en zie tegen de tijd dat ik ga afstuderen wel waar ik wil gaan

lever t echt wat op

niet blijven

werken. Dat zal wel bij een van de bekende grote bedrijven zijn.” Er was zelfs een studente die opmerkte dat, als het Twentse bedrijfsleven haar wil hebben, ze daar ook wel werk van moeten maken. Ze had nog nooit een sms’je van een Twents bedrijf gehad! De discussie overziend, bleek dat de studenten weinig weten van de Twentse arbeidsmarkt, maar dat ze ook weinig behoefte hebben om zich daarin te verdiepen. Het is natuurlijk zo dat het Twentse MKB minder ‘lawaai’ kan maken dan de grote landelijke bedrijven, zeker omdat hier vooral toeleveranciers zitten. Zij verzuimen - net als de UT en Saxion - echter om alle mogelijkheden aan te grijpen om publiciteit te genereren.

75

Het ROC is anders De trek naar het westen geldt vooral voor de afgestudeerden van de UT en Saxion. Bij het ROC liggen de zaken totaal anders. Daar blijft - afhankelijk van de opleiding - 70 tot 80% van de afgestudeerden in de regio hangen. Door de sterke nadruk op de stage en het grote aantal BBL’ers (een dag school en vier dagen werken) is de band met de bedrijven veel sterker. Daarnaast komt het leeuwendeel van hen uit de regio en nodigt ook het niveau van de opleiding niet uit voor een grote sprong over de IJssel. Maar ook ondanks al die stages en gemengde leerwegen weet het gros van de ROC-docenten amper welke kansen er in de regio voor hun studenten zijn. Een deel van hen is zelfs niet op de hoogte van de ontwikkelingen in de praktijk van hun vakgebied. Er is natuurlijk ook wel een band tussen het bedrijfsleven en de hogeschool en de universiteit, maar die is niet sterk genoeg om de ‘roep’ van het onbekende in de Randstad of in het buitenland teniet te doen. Tenminste, als ze niet met een eigen bedrijf beginnen. Toch meenden alle studenten dat de bedrijven veel nadrukkelijker contact met de studenten moeten zoeken en zich moeten presenteren op bijeenkomsten als bedrijvendagen.

Buiten kijken en terugkomen Een deel van de ‘neutrale’ toehoorders (er waren bijna 400 mensen op deze discussie afgekomen) kon zich best voorstellen dat veel studenten eerst buiten de deur willen kijken en voor hun eerste baan de voorkeur geven aan een bedrijf in de Randstad of buiten Nederland. De omvang en de aard van het bedrijf zijn daarbij ondergeschikt aan de (levens)ervaring die ze daar kunnen opdoen. “Zorg er echter wel voor dat ze een ‘warm’ gevoel overhouden aan de streek waar ze hun opleiding hebben gehad, waardoor ze - als ze zich gaan settelen - ook aan Twente denken. Je krijgt dan ervaren veertigers binnen die van enorme waarde kunnen zijn voor je bedrijf.” De UT en Saxion moeten dus veel energie stoppen in de contacten met de afgestudeerden, hen geregeld terughalen en informeren over de ontwikkelingen binnen de regio. De rol die het Career Center Twente speelt bij het terughalen van talenten is onmiskenbaar. Alleen gaat het ook hier vooral om de grotere bedrijven en instellingen. Bij het kleine MKB is deze route nog amper bekend. Ondanks het gevaar dat veel afgestudeerden wegblijven, zag een deel van de forumleden wel iets in deze terugkeerstrategie. Twente

zal zich daarvoor echter veel nadrukkelijker moeten profileren als kennisregio. Het halen van de doelstelling - een van de vijf meest toonaangevende kennisregio’s in Europa in het jaar 2020 - moet dan wel worden gehaald en uitgedragen.

Communicatiekloof Dat studenten pas heel laat bezig gaan met het nadenken over hun toekomst is een gegeven waarmee de bedrijven moeten leren leven. Ook dat zij dan nog amper beseffen dat Twente hen nodig heeft en dat hier kansen liggen. De huidige generatie wil ook anders benaderd worden. Internet en netwerken als Hyves en Facebook zijn voor hen veel belangrijker dan f ysiek netwerken en het doorkijken van fraaie folders. Geen van de aanwezige studenten wist iets van Business Meeting of kende IKT. Het schort niet alleen aan de hoeveelheid informatie, maar ook aan de manier waarop deze wordt aangeboden. Zij luisteren niet meer naar mannen in grijze pakken die namens ‘het bedrijfsleven’ praten, maar concen-

www.ikt.nl

treren zich op de nieuwe media en de snelheid en de veelzijdigheid van het internet. Aan de presentatie op internet schort het in het MKB flink. De ‘groten’ zijn intensief bezig om potentiële studenten via internet warm te maken voor hun bedrijf. Het MKB heeft daar domweg geen geld en tijd voor. En wat ze op internet doen, is puur gericht op de afnemers van de producten en diensten en niet op potentiële werknemers. Ook verzuimt, volgens velen, het MKB om actief de publiciteit te zoeken. Dat is nog moeilijker omdat zij bijna nooit consumentgerichte producten of diensten leveren. De huidige internet-generatie spreekt een andere taal, maar is wél gevoelig voor een goed imago en positieve berichten. Dus als Twente veel in het nieuws komt als kennisintensieve regio helpt dat de braindrain te verminderen. Dat is een taak van de Regio, de ondernemersorganisaties, de onderwijsinstellingen (en met name Kennispark) én alle individuele bedrijven. UT-rector Ed Brinksma zei in het vorige nummer van Twentevisie niet voor niets: “We moeten meer lawaai maken!” ■

De studenten schudden het bedrijfsleven wakker.

Unique liet TNO 34 0 0 ondernemer s inter viewen

Crisis maakt flexibel Het onderzoek van uitzendorganisatie Unique en TNO naar de invloed van de crisis op ‘ondernemend Nederland’ blinkt uit door de omvang (3.400 ondernemers) en snelheid (van juni tot en met september 2009 en met een presentatie half november). De presentatie van commercieel directeur Marco Broeknellis was grondig en bevestigde veel vermoedens. Meer dan 70% van de bedrijven in de bouw, handel, horeca, industrie en transport zagen de vraag afnemen. Zij zien echter wél de grootste groeimogelijkheden. De non-profit sector is - naast onderwijs en overheid - het minst getroffen, al kampen zij ook met fors oplopende betalingstermijnen. Het onderzoek gaf ook een positieve boodschap: het merendeel van de ondernemers verwacht in de nabije toekomst te gaan groeien.

77

(door Niko Wind)

Duidelijk is dat in alle sectoren de flexibele schil verminderde, waardoor bedrijven makkelijker hebben kunnen laveren door de crisis. Daartegenover staat een toenemende flexibiliteit van de eigen medewerkers. Waar vroeger uitzendkrachten werden ingezet, wordt dat werk nu door eigen mensen verricht. Positief is ook het grotere aanbod aan personeel en het groeiende aantal open sollicitaties. Dat laatste geldt vooral voor de overheid. Het is opvallend dat het aantal open sollicitaties in Overijssel (in het onderzoek is gewerkt met provincies) flink groter was dan het landelijk gemiddelde. Een verklaring is hiervoor niet te geven.

Nieuwe producten en markten Zoals verwacht, was het zoeken naar nieuwe producten en nieuwe markten voor veel bedrijven het antwoord op het terugzakken van de vraag. Opvallend was dat de zakelijke dienstverlening en het onderwijs daarin het actiefste waren. In de industrie en bouw (waar we het in Twente van moeten hebben) begeeft 41% van de ondernemingen zich op nieuwe markten. De productinnovatie is wat lager, maar dat vergt ook meer tijd. In Overijssel blijkt ‘nieuwe markten’ boven het gemiddelde uit te stijgen en ‘nieuwe producten’ daar onder te blijven. Het is jammer dat hierover geen ‘Twentse’ cijfers werden gepresenteerd, want die zouden waarschijnlijk sterk afwijken. Op de vraag ‘wat zou u in een volgende crisis anders doen’ gaf 74% van de ondervraagden aan bij een nieuwe crisis niets anders te doen dan nu. De rest zou eerder de verkoop gaan stimuleren of snijden in de kosten. Een enkeling zou de flexibele schil vergroten. Het snijden in de kosten en het personeel vormden bij de meeste bedrijven het voornaamste antwoord op de crisis. Opvallend was het aantal bedrijven dat een ‘horizontale’ samenwerking aan ging om de eigen positie te versterken.

Optimisme Tegenover de problemen die de crisis heeft veroorzaakt staat een opvallend groot optimisme. De bouw is wat dat betreft een dissonant omdat daar veel ondernemers eerst nog een paar jaar van krimp verwachten. Binnen de andere sectoren verwacht tussen de 60 en

www.ikt.nl

70% van de ondernemers in de komende drie jaar te groeien. Voor uitzendorganisaties als Unique zijn de omvang van de flexibele schil en met name de groei of afname daarvan van groot belang. Ongeveer de helft van de bedrijven denkt in de komende drie jaar meer flexwerkers nodig te hebben. Vroegcyclische bedrijfstakken als het transport en de industrie lopen daarin voorop. Hoe die flexibele schil er uit komt te zien, is nog onduidelijk. Algemeen wordt verwacht dat het aantal ZZPers zal groeien ten koste van de ‘normale’ uitzendkrachten. Toch zien maar weinig ondernemers een rol voor de uitzendbureaus weggelegd in het aanbieden van ZZP-ers. Zij zien als voornaamste functie het aanleveren van tijdelijke krachten en kandidaten die op termijn een vast contract kunnen krijgen.

Cashmanagement De aanbevelingen van de organisaties die op deze monitor mochten reageren, zijn uiteraard zeer divers. BDO stelt dat de tijd van omzet-marge-resultaat voorbij is en dat ondernemers veel meer naar cashmanagement moeten kijken. Samen met de Rabobank zijn zij van oordeel dat een bedrijf een goed plan moet hebben om sterker uit de crisis te voorschijn te kunnen komen en om geld te krijgen voor nieuwe investeringen. Voor de werkgeversorganisatie MKB Nederland zijn duurzaamheid en innovatie de sleutelwoorden tot succes. Uiteraard wijzen de uitzendbureaus op een gebrek aan flexibiliteit op de arbeidsmarkt. TNO snijdt het probleem van de toekomstige krapte op de arbeidsmarkt aan. “Help dus de jongeren aan een baan,” geeft Hans de Boer van de Taskforce Jeugdwerkloosheid de lezer mee. Het rapport is kostenloos verkrijgbaar bij Unique, telefoon 053-4809100 of e-mail [email protected]. ■

Marco Broeknellis bracht geen schokkend nieuws.

Aalb er t s Industries he ef t ook last van de crisis

Jan Aalberts stopt niet 78

Jan Aalberts was voor IKT naar Haaksbergen gekomen, maar ging ook even bij de TKH Groep op bezoek.

Jan Aalberts, de CEO van Aalberts Industries, is in veel opzichten een bijzonder mens. Hij is waarschijnlijk de enige CEO van een beursgenoteerde onderneming die het bedrijf zelf heeft opgericht en uitgebouwd. Hij krijgt met zijn zeventig jaar ook al vele jaren AOW, maar denkt niet aan stoppen. “Ik woon aan de Loosdrechtse plassen en heb daar uiteraard een zeilboot en ik loop wekelijks hard, maar ik moet er niet aan denken elke dag te moeten zeilen. Het leiden van een onderneming geeft me zoveel ‘kick’ dat ik nog jaren mee kan!” Hij beloofde de IKT-ers in Haaksbergen, dat hij over vijf jaar graag wil terugkomen voor het vervolg van het levensverhaal van zijn bedrijf. (door Niko Wind)

Hij startte 35 jaar geleden met geld uit een tweede hypotheek zijn bedrijf, een gespecialiseerde toeleverancier. Het echte verhaal begint echter in 1987 toen zijn adviseurs hem voorstelden om naar de beurs te gaan. “Na wat aarzelingen - ik was te klein - heb ik uiteindelijk toegestemd. Niet om de cashen, maar om mijn managers opties te kunnen geven en geld op te halen voor verdere acquisities. Daarnaast komt het professioneler over en dat doet het altijd goed bij de klanten.” Bij deze introductie had hij uiteraard problemen met de banken, die Aalberts Industries als ‘lowtech’ bedrijf maar 10 keer de winst waard vonden, terwijl hightech-bedrijven als Datex op 20 maal de winst werden gewaardeerd. “Uiteindelijk gingen we voor 20 maal de winst naar de beurs om - mede door de toenmalige crisis - vervolgens fors onderuit te gaan.” De beurshandelaren vroegen hem zelfs om aandelen terug te kopen, maar daar had hij geen zin in. “Ik wilde juist een minderheidsbelang hebben en niet als een pseudo familiebedrijf overkomen.” Jan Aalberts verklaarde recht voor zijn raap dat hij een hekel heeft aan familiebedrijven. “Dan heb je mensen in je onderneming die je er niet uit kunt gooien als ze het niet goed doen!”

Mini-multinational A.I. was toen een verzameling niche-spelers op de toeleveringsmarkt, maar Jan Aalberts had al snel door dat dit een te wankele basis is voor

een snel groeiende onderneming. In 1990 nam hij daarom een bedrijf over in de flow-markt. “Het kostte ons 30 miljoen gulden terwijl onze omzet maar 50 miljoen was.” De markt verklaarde hem weer voor gek, maar hij ging door met het versterken van beide poten van zijn bedrijf. Met in vorig jaar een omzet van 1,75 miljard euro (en jaarlijks een winst van zo’n 15%) en met vestigingen in alle delen van de wereld noemt Jan Aalberts zijn bedrijf wel een mini-multinational. “We zijn met 150 producten actief in bijna alle landen van Europa, in China en de VS, al moeten we daar wat meer gaan doen. Met een omzet van 20 miljoen euro ben je op deze markt te klein om een rol van betekenis te spelen.” Jan Aalberts heeft zijn bedrijf zo ingericht dat hij alle touwtjes in handen heeft en - bijna zonder vertraging - op de hoogte is van alles wat er gebeurt: een kleine holding van totaal 14 mensen (inclusief de secretaresses) en acht autonoom opererende groepen, die door even zoveel managers worden geleid. “Ik heb dagelijks contact met die managers en krijg maandelijks hun winst- en verliesbalans.” Met gemiddeld acht acquisities per jaar wordt Jan Aalberts wel de overnamekoning of de kralenrijger genoemd. Toch is hij uiterst selectief bij de overnames. Hij neemt nooit een concurrent over, “want dan krijg je 1 + 1 = 1,5” en alleen bedrijven die aanvullend zijn op de bestaande bedrijven binnen de groepen.

De wereld stond stil Dankzij de enorme spreiding in markten is Aalberts Industries altijd vrijwel ongevoelig geweest voor crises. Dit maal ging het anders. “Het derde kwartaal van 2008 was wat minder dan in vorige jaren, maar in oktober kwam de klap ongelofelijk snel en hard aan. Het was of de wereld van de een op de andere dag stil was komen te staan. Het ging mis in alle sectoren. Iedereen ging zijn voorraden afbouwen en niemand bestelde meer iets. Met name de semiconductor-industrie en de automotive vielen in één keer stil.” Jan Aalberts reageerde net als alle andere bedrijven. “Onze wereldwijde personeelsbezetting ging terug van 12.000 naar 10.000 man, de voorraden werden afgebouwd en investeringen uitgesteld. Daarnaast proberen we op alle manieren kosten te besparen.” Naast deze gebruikelijke maatregelen werden er bij Aalberts Industries ook mensen op sleutelposities vervangen en werd de commercie versterkt. “In mijn gesprekken met de managers van de acht groepen ging het altijd maar om één ding: vaststellen, doen en weinig praten.” Een van de goede dingen van de huidige crisis is, volgens Jan Aalberts, dat bedrijven nu de verborgen kosten kunnen opsporen. “We hebben onze voorraden voor 60 miljoen euro afgebouwd. Dat betekent dat we altijd teveel grondstoffen en halffabricaten in huis hadden.”

50% minder Hoe hard de klap aankwam, blijkt wel uit de cijfers van het eerste kwartaal van 2009 toen de omzet met 50% bleek te zijn gedaald. Hoewel hij - als beursgenoteerd fonds - niets mag zeggen over de rest van het jaar en de nabije toekomst weet Jan Aalberts dat we nog lang niet uit de crisis zijn. “Kijk eens naar de bouw in Spanje. Die markt blijft zeker tot 2012 erg moeilijk.” ■

Twenteconcert 2009 79

www.ikt.nl

Radio Fre quenc y Identif ic ation maak t het leven gemakkelijker

RFID opvolger van barcode! gewisseld tussen een reader en een object. Een antenne zendt een signaal uit naar een TAG, die vervolgens informatie (identificatie) terugzendt. Een en ander wordt verwerkt door een reader, die gekoppeld is aan een computer.” Bij de allereerste toepassing - het bepalen of een vliegtuig al dan niet vijandig was - bestonden de computers nog niet. Het principe was hetzelfde: het identificeren met behulp van radiogolven.

80

TAG of barcode Als directeur van Ferm RFID Solutions vergeleek hij zijn technologie uiteraard met de massaal gebruikte barcodes. De voordelen van barcodes zijn de lage productiekosten en het aanbrenggemak. “Je moet de barcodes echter één voor één lezen en het label moet zichtbaar zijn voor de afleesapparatuur. Met RFID kun je in bulk lezen en tegelijkertijd op het niveau van individuele producten identificeren. Belangrijk is ook dat het label niet zichtbaar hoeft te zijn en de TAG ook op afstand kan worden afgelezen. De grote winst is echter de snelheid en het automatisch en het 100% correct aflezen van de codes.” Flederus verwacht overigens niet dat RFID de barcode snel volledig zal vervangen, zeker niet in de supermarkt. “Maar het zal wel zorgen voor een revolutie binnen de logistieke keten.”

Tracking & Tracing

Marc Flederus: “De VersSchakel werkt.”

Stel je voor: iemand loopt winkelend door de supermarkt en steekt her en der wat producten in zijn zak. Bij de kassa krijgt hij keurig zijn kassabon en betaalt hij met zijn telefoon. Er zijn geen cassières meer die de producten langs de barcodescanner halen en wachten op de vertrouwde piep, maar ook geen snoodaards die proberen zonder te betalen iets uit de winkel mee te nemen. Het lijkt futuristisch, maar als het aan Marc Flederus ligt, kunnen de retailers in de fashion en electronics al morgen overstappen op dat systeem. De directeur van Ferm RFID Solutions vertelde tijdens een IKT-bijeenkomst bij Müller Food Logistics in Holten over RFID, een nieuwe technologie die in feite in de tweede wereldoorlog is ontwikkeld voor het identificeren van vliegtuigen. (door Niko Wind)

De ontwikkeling heeft met name de laatste jaren niet stilgestaan. RFID wordt toegepast in de detectiepoortjes bij winkels, bij de identificatie van koeien, in de startonderbreker in onze autosleutel, in onze biometrische paspoorten, de OV-chip kaart, bij de uitleen van boeken, video’s en CD’s en bij de tolpoortjes aan de autoweg. Als het aan de overheid ligt, krijgen we binnen enkele jaren allemaal zo’n RFID-TAG onder de vooruit van onze auto’s. De technologie is, volgens Marc Flederus, relatief eenvoudig. “Het gaat erom dat door middel van radiogolven gegevens worden uit-

De voordelen in de logistieke keten zijn ontegenzeggelijk. De tracking & tracing (batchnummer, THT, serienummer, etc.) wordt automatisch uitgevoerd bij het vertrek uit of de binnenkomst in een magazijn. Er is een één op één relatie tussen de fysieke flow en de informatie. De hele keten wordt in één systeem zichtbaar en de informatie is realtime én gedetailleerd beschikbaar. Je kunt hierdoor fouten voorkomen in plaats ze achteraf te moeten herstellen. Uiteraard speelt de efficiency een grote rol. Het systeem is sneller en kwalitatief beter dan de barcodes. Door de automatische identificatie worden de controlewerkzaamheden tot een minimum beperkt. Tijdens zijn lezing bij Müller ging Marc Flederus uiteraard diep in op de voedselveiligheid en de versheid van producten. Hij was verantwoordelijk voor de ‘VersSchakel’-pilot, die volledig is toegespitst op de levering van vers gesneden groente voor de consument. “Er worden RFID-TAG’s op de kratten toegepast, waardoor de producten door de hele keten worden gevolgd. Deze TAG’s zijn gekoppeld aan sensoren die de schommelingen in de temperatuur tijdens het transport registreren.” De voordelen zijn duidelijk: demand driven in plaats van forecasting, proactieve ketenbesturing waardoor fouten worden voorkomen, partnership in plaats van een klant-leverancierrelatie en transparantie in de keten. “Ook maatschappelijk gezien biedt RFID voordelen omdat het derving vermindert. In Nederland wordt op dit moment voor één miljard euro aan voedsel in de logistieke keten weggegooid. Dit kan met RFID bijna tot nul gereduceerd worden.” Uiteraard kan RFID niet alleen in de logistieke keten van de versproducten worden toegepast. Het biedt mogelijkheden in elk magazijn en wordt nu al toegepast bij Centraal Boekhuis en BGN. Maar het kan ook een belangrijk hulpmiddel zijn bij het lokaliseren van producten en biedt zelfs mogelijkheden bij dynamisch onderhoud. ■

Scope Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Enschede

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

EduPer Groep B.V. Postbus 19 7500 AA Enschede Contactpersoon: dhr. ir. W.M. de Mol

IKT-Hengelo e.o. D&K Kunststof Kozijnen Oldenzaalsestraat 156 7557 GA Hengelo Contactpersoon: dhr. M. Dik

V.l.n.r. Jan Ooms, directeur MBO college Bouw, Infra en Interieur (ROC van Twente), Marjan Weekhout, academiedirecteur ROB (Saxion) en Rikus Eising, decaan faculteit CTW (UT).

81

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE

Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail [email protected]

Op 9 november jl. hebben het ROC van Twente, Saxion en Universiteit Twente een convenant getekend om ‘vernieuwend ondernemen in de bouw’ te stimuleren. De drie kennisinstellingen hechten groot belang aan de intensieve samenwerking die de bouwsector in Twente verder moet professionaliseren en vernieuwen. In het convenant staan drie kerndoelen: betere afstemming tussen studieprogramma’s van bouwgerelateerde opleidingen, een betere doorstroom van studenten tussen de opleidingen en zorgen voor optimale kennisdeling richting de bouw. Een jaar geleden is binnen de Twent s e Innovatieroute de stichting Pioneering gelanceerd. Doel: de concurrentiepositie van de Twentse bouw waarborgen. Ruim 70 bedrijven en organisaties hebben zich tot dusver aangesloten en brengen hun kennis, middelen en netwerken in. Afgelopen maand was de presentatie van de negende werkplaats van Pioneering: Klimaatneutraal Renoveren. Het eerste project daarbinnen is in handen van woningcorporatie Domijn. Inmiddels heeft ook de Gemeente Enschede zitting genomen in de werkplaats om ook het klimaatneutraal renoveren bij particuliere woningen te stimuleren. BonsenReuling Accountants-Belastingadviseurs ontwikkelde een online QuickScan op www.bonsenreuling.nl. Deze gratis QuickScan brengt op een snelle en effectieve wijze in beeld of een onderneming juridisch voldoende sterk staat. Het is geen allesomvattend oordeel, maar toont wel de juridische verbeterpunten van een organisatie. De klootschieters binnen IKT hadden tijdens het interregionaal klootschiettoernooi een verrassende kennismaking met het Twents- en Oranjemuseum Nieuwe Haghuis, gelegen op een steenworp afstand van watermolen De Haller in Diepenheim, traditioneel het ‘home’ van het jaarlijkse klootschiettoernooi. Het museum herbergt naast veel Twentse cultuur een grote verzameling herinneringsborden en andere voorwaarden die betrekking hebben op ons koningshuis.

Het jaarlijkse klootschiettoernooi van IKT.

www.ikt.nl

Twente Agenda 82

Datum

Aanvang

Onderwerp

Organisatie

5 jan. 8 jan. 20 jan. 27 jan. 28 jan. 2 febr. 4 febr. 11 febr. 1 mrt. 2 mrt. 2 mrt. 9 mrt. 15 mrt. 17 mrt. 24 mrt. 26 mrt. 1 april 6 april 12 april 14 april 15 april 20 april 28 april 6 mei 17 mei 27 mei 1 juni 1 juni 2 juni 3 juni 7 juni 9 juni 10 juni 15 juni 21 juni 22 juni 23 juni 2 sept. 8 sept. 13 sept. 15 sept. 16 sept. 21 sept. 22 sept. 23 sept. 27 sept. 29 sept. 4 okt. 7 okt. 12 okt. 4 nov. 6 nov. 11 nov. 15 nov.

17.00 uur 12.00 uur 18.00 uur 12.00 uur 18.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 11.30 uur 17.00 uur 16.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 11.30 uur 07.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 15.30 uur 12.00 uur 18.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 16.00 uur

Opname programma Memphis Nieuwjaarslunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Berkelland Nieuwjaarslunchbijeenkomst IKT-Almelo Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-West Twente Opname programma Memphis Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Opname programma Memphis Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Jaarvergadering/lunch IKT-Almelo Jaarvergadering IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT-Enschede Opname programma Memphis Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-West Twente Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT-Hengelo Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Opname programma Memphis Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Opname programma Memphis Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Informele bijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West Twente Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek IKT-Berkelland Bedrijfsbezoek IKT-West Twente Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Ontbijtbijeenkomst KPMG Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Avondbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Jaarvergadering IKT Lunchbijeenkomst IKT-Enschede/IKT-Hengelo Twente Concert Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie

Twentevisie IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT KPMG IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT

Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80