Landenmodule. Roemenië. Waardering van buitenlandse getuigschriften in Nederland

Landenmodule

Roemenië

Waardering van buitenlandse getuigschriften in Nederland

Informatie over de structuur van het onderwijsstelsel van Roemenië en de waardering van getuigschriften uit Roemenië met het oog op toelating tot en inpassing in opleidingen in het Nederlandse hoger onderwijs.

Afdeling Onderwijsvergelijking 2012 Nuffic, Den Haag

Landenmodule Roemenië © Nuffic | 2e editie maart 2011 | versie 2, augustus 2012

-1-


-2-

Waarderingstabel In onderstaand schema is aan de linkerkant het buitenlandse diploma met de overeenkomstige niveaus in het EHEA en Europese kwalificatieraamwerk weergegeven. Het rechter gedeelte geeft de Nederlandse waardering weer met de overeenkomstige niveaus in het Nederlandse en Europese kwalificatieraamwerk.

Buitenlands diploma en EHEA-QF niveau

EQF niveau

Nederlandse waardering en NLQF niveau

EQF niveau

Diploma de absolvire a scolii profesionale/ Diploma de absolvire a scoli de ucenici

mbo-diploma (kwalificatieniveau 1 of 2)

1/2

1/2

Certificat de absolvire a scolii post-liceale

mbo-diploma (kwalificatieniveau 3 of 4)

3/4

3/4

Certificat de absolvire a liceului

ten minste 4 jaar havo

Diploma de Bacalaureat (behaald vóór 2005)

havo-diploma

4

4

Diploma de Bacalaureat (behaald vanaf 2005)

vwo-diploma *

4+

4

Diploma de absolvire (University college)

3 jaar hbo

6

6

Diploma de Licenţă (5 tot 6 jaar)

ten minste de graad van bachelor in het wo

6

6

Diploma de Licenţă (4 jaars)

graad van bachelor in het hbo of 2 jaar wo

6

6

Diploma de Licenţă (Ciclul I) (3 jaar, behaald na 2005)

1

e

6

graad van bachelor in het hbo of wo

6

6

Diploma de Licenţă (5 tot 6 jaar, behaald na 2005 in een medische richting)

1

e

6

graad van master in het wo of hbo

7

7

Diploma de Studii aprofundate (1-3 semesters)

1

e

6


7

7

Diploma de studii academice postuniversitare (2- 4 semesters)

2

e

7


7

7

Diploma de Master (1 tot 2 jaar)

2

e

7


7

7

Diploma de Master (Ciclul II) (1 tot 2 jaar, behaald na 2005)

2

e

7


7

7


-3-

e

7


7

7

e

7


7

7

Diploma de studii postuniversitare de specializare (ten minste 1 jaar)

2

Certificat de Absolvire (cursuri de perfectionare postuniversitare)

2

NB * De waardering van deze graad is gewijzigd ten opzichte van versie 1, maart 2011.

-

-

het betreft hier een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. NLQF = Nederlands kwalificatieraamwerk. EQF = Europees kwalificatieraamwerk. informatie over de Nederlandse waarderingen is beschikbaar in de landenmodule Nederland. Zie: www.nuffic.nl/international-organizations/docs/diplomarecognition/countrymodules/country-module-netherlands.pdf de uitspraken over buitenlandse opleidingen op vmbo- en mbo-niveau worden afgegeven door de stichting SBB, de stichting voor Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven.


-4-

Inleiding Roemenië is sinds 1990 een parlementaire republiek met als staatshoofd een president. Van 1965 tot eind 1989 was Roemenië een socialistische staat onder leiding van de regering van Nicolae Ceaucescu. Na de val van Ceaucescu is het land in een overgangsperiode terecht gekomen, waarin gestreeft werd naar de realisatie van een vrije markteconomie, toetreding tot de Europese Unie en onderwijshervormingen. In de jaren negentig werd het onderwijssysteem hervormd en werden er veel onderwijswetten opgesteld. Allereerst een overgangswet in 1990, de Interim Education Decree, die de leerplicht op 7 jaar vaststelde, privé-instellingen weer toestond en een nieuw accreditatiesysteem bepleitte. In 1993 werd de Law on the Accreditation of Higher Education Institutions and the Recognition of Diploma no. 88/1993 aangenomen, gevolgd door de Law on Education no. 84/1995, inclusief amendementen die gedurende deze periode werden uitgevoerd. In 2004 werd de Lege nr. 288/2004 Privind Organizarea Studiilor Universitare aangenomen, waarmee het hoger onderwijs werd hervormd en aangepast aan het Bolognaproces door het hoger onderwijs te verdelen in drie cycli: Bachelor, Master en Doctor. De politieke verantwoordelijkheid voor het onderwijssysteem valt onder het ministerie van Onderwijs, dat in de loop der tijd regelmatig van naam is veranderd. In de jaren tachtig droeg dit ministerie de naam Ministerul Educatiei si Invatamintului (Ministry of Education and Training), in de jaren negentig Ministerul Invatamintului si Stiintei (Ministry of Education and Science), daarna Ministerul Invatamantului (Ministry of Education), vervolgens Ministerul Educatiei Nationale (Ministry of National Education), Ministerul Educatiei, Cercetarii si Tineretului (Ministry of Education, Research and Youth) en Ministerul Educatiei, Cercetarii şi Inovării (Ministry of Education, Research and Inovation). De huidige naam is Ministerul Educatiei, Cercetarii, Tineretului şi Sportului (Ministry of Education, Research, Youth and Sports). Roemenië heeft een unitair hoger onderwijssysteem, waarbij hoger onderwijsinstellingen zowel wetenschappelijke als beroepsgerichte studieprogramma’s kunnen verzorgen. Gedurende het communistische tijdperk was het onderwijssysteem centralistisch van aard. Ten behoeve van de ontwikkeling van de economie werd de nadruk gelegd op technische programma’s. Een component vakken die naar inhoud pasten binnen het gedachtegoed van het communisme, maakte deel uit van de curricula. Instellingen waren zeer specialistisch van karakter en privé-onderwijs was verboden. Begin jaren negentig kregen onderwijsinstellingen meer autonomie en werd afstand genomen van het communistische tijdperk door middel van nieuwe wetgeving, aangepaste curricula, vermindering van het aantal technische studieprogramma’s en het toestaan van privé-instellingen. Tot 2005 kende het Roemeense hoger onderwijssysteem drie soorten onderwijsprogramma’s, te weten korte cyclus programma’s, lange cyclus programma’s en postgraduate programma’s. Na de hervorming in 2004, is vanaf het studiejaar 2005-2006 de bachelor-masterstructuur ingevoerd. Daarnaast heeft de toetreding tot de EU in 2007 er toe geleid dat de structuur van het onderwijs is herzien en voor zover mogelijk gelijk is gesteld aan dat van de (omringende) Europese landen. In maart 2011 heeft de Roemeense minister van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport de implementatie van een ingrijpende hervorming in het hoger onderwijs aangekondigd, waarvoor de hulp van de European University Association (EUA) is gevraagd. De hervorming, die voor het hele hoger onderwijs geldt, houdt in dat alle (private en publieke) universiteiten worden ingedeeld in één van de volgende drie categoriën onderwijsinstellingen: (1) research intensive, (2) teaching and research oriented en (3) mainly teaching institutions. In de eerste fase zal de universiteiten gevraagd worden zichzelf te evalueren en aan te geven in welke van de drie onderscheiden categorieën zij denken te behoren. De officiële onderwijstaal is het Roemeens, maar ook opleidingen verzorgd in het Hongaars en Duits (ten behoeve van kleine minderheden die deze talen spreken) en het Engels en Frans komen voor. Sinds 2003 duurt de leerplicht 10 jaar (Form I-X) tot de leerling 18 jaar is. Verplicht onderwijs is gratis. De bovenbouw van het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs worden gesubsidieerd door publiek budget, hoewel sommige instellingen verschillende kosten aan de student in rekening kunnen brengen, zoals bijvoorbeeld examengeld of schoolgeld. Het academisch jaar loopt van september/oktober tot juni, beslaat 34 tot 36 weken en is verdeeld in semesters van elk 17 tot 18 weken.


-5-

Basis en voortgezet onderwijs Basisonderwijs Het lager onderwijs (invatamantul primar) duurt in Roemenië 4 jaar (Form I-IV) en is bedoeld voor leerlingen van 6/7 tot 10/11 jaar. Dit type onderwijs wordt verzorgd aan een scoala primara.

Voortgezet onderwijs De onderbouw van het voortgezet onderwijs (invatatamantul gimnazial, secundar inferior, vaak vertaald als middle education) duurt eveneens 4 jaar (Form V-VIII) en wordt verzorgd aan een gimnazia voor de leerlingen in de leeftijd van 11 tot 15 jaar. Form VIII werd tot 2004 afgesloten met het Certificat de Capacitate dat wordt uitgereikt na het afleggen van een nationaal eindexamen, het zogenaamde examen de capacitate, vanaf 2004 genaamd Test National de Cunostinte. Tot 1999 was dit getuigschrift bekend onder de naam Certificat de absolvire a invatamintului de 8 ani (certificate of completion of 8 years of education). Na het afleggen van een toelatingsexamen kan men kiezen voor verdere studie aan de bovenbouw van het algemeen vormend voortgezet onderwijs of in het middelbaar beroepsonderwijs. Degenen die het nationaal eindexamen niet hebben behaald, stromen automatisch door naar het middelbaar beroepsonderwijs. Toelating tot de bovenbouw van het voortgezet onderwijs is gebaseerd op het cijfer (nota) voor de nationale thesis van Form VIII (Tezele nationale unice) en op het jaargemiddelde van Form V-VIII. De bovenbouw van het algemeen vormend onderwijs (Form IX-XII) kent twee niveaus: invatamantul liceal (lager voortgezet onderwijs) en secundar superior (hoger voortgezet onderwijs). Indien de opleiding door middel van avondonderwijs wordt gevolgd, duurt deze 1 jaar langer (Form XIII). Het onderwijs is onderverdeeld in: - theoretisch middelbaar onderwijs met een nominale duur van 4 jaar. Men kan kiezen tussen de twee profielen umanist (humanist) en real (wetenschap) met de volgende specialisatiemogelijkheden: matematica-fizica (wiskunde – natuurkunde), filologie (letterkunde), istorie-stiinte sociale (geschiedenis-sociale wetenschappen), informatica (informatica), limbi straine (vreemde talen). Elk profiel biedt de mogelijkheid voor verdere specialisatie. - technische middelbaar onderwijs dat eveneens 4 jaar duurt en de volgende profielen kent: technologie, dienstverlening, milieubescherming, en het exploiteren van natuurlijke hulpbronnen. - het middelbaar beroepsonderwijs met een nominale duur van 4 tot 5 jaar met de profielen militair, theologie, sport, kunst en pedagogie. Leerlingen die het programma hebben doorlopen, kunnen afsluitend een landelijk eindexamen afleggen (examenul de bacalaureat) om het Diploma de Bacalaureat te verkrijgen, dat toelating biedt tot de toelatingsexamens van de hoger onderwijsinstellingen. Voor het examenul de bacalaureat moet het gemiddelde van de totaal behaalde cijfers minimaal 6 zijn en het cijfer voor elk vak moet minimaal 5 zijn. In 2004 is het hoger onderwijssysteem in Roemenië hervormd en is vanaf het studiejaar 2005-2006 op het bachelor-mastersysteem overgegaan. Daarnaast heeft de toetreding tot de EU op 1 januari 2007 er toe geleid dat de structuur van het onderwijs is herzien en voor zover mogelijk is gelijk is gesteld aan dat van de (omringende) Europese landen. Als gevolg hiervan is de waardering van dit diploma gewijzigd. Het niveau van het Diploma de Bacalaureat, behaald vóór 2005, is vergelijkbaar met dat van een havo-diploma. Het niveau van het Diploma de Bacalaureat, behaald vanaf 2005, is vergelijkbaar met dat van een vwo-diploma. Legt men het eindexamen niet af of haalt men het Diploma de Bacalaureat niet, dan kan de leerling het Certificat de absolvire a liceului (Certificate of secondary school completion) aanvragen. Hiermee heeft men geen toegang tot het hoger onderwijs, maar wel tot het postsecundaire onderwijs en de arbeidsmarkt. Bij de technische en middelbare beroepsopleidingen kan tevens een examen de certificare worden afgenomen, dat leidt tot het Certificat de competente profesionale.


-6-

Het niveau van het Certificat de absolvire a liceului is vergelijkbaar met dat van ten minste 4 jaar havo.

Middelbaar beroepsonderwijs Situatie tot 2003 Tot 2003 werd het middelbaar beroepsonderwijs (invatamantul profesional) verzorgd aan de scoli profesionale (middelbare beroepsscholen) in 2-3 jaar durende programma’s bestemd voor leerlingen in de leeftijd van 15 tot 18 jaar, en aan de scoli de ucenici (apprenticeship schools) die opleidingen verzorgen met een duur van 2 jaar. Toelating tot de scoli profesionale is mogelijk met een Certificat de Capacitate, lage cijfers en een toets. Het programma van de scoli profesionale wordt afgesloten met een Diploma de absolvire a scolii profesionale (Diploma of completion of vocational school). Voor de scoli de ucenici geldt weliswaar een toelatingstest, maar het Certificat de Capacitate is niet verplicht. Na afsluiting van de scoli de ucenici ontvangt men het Certificat de absolvire a scolii de ucenici. Het niveau van het Diploma de absolvire a scolii profesionale/Diploma de absolvire a scoli de ucenici is vergelijkbaar met dat van een mbo-diploma op kwalificatieniveau 1 of 2, afhankelijk van opleidingsduur en richting. Op basis van een 3 jaar durend programma in het middelbaar beroepsonderwijs (vocational secondary education) en het Diploma de absolvire a scolii profesionale hebben leerlingen toegang tot het an complementar: één jaar voortzetting aan het algemeen vormend middelbaar onderwijs (upper secondary education) en de mogelijkheid aldus het Diploma de Bacalaureat te behalen. Het Diploma de absolvire a scolii profesionale en het Diploma de absolvire a scolii de ucenici geven geen toegang tot de toelatingsexamens voor het hoger onderwijs.

Situatie vanaf 2003 Vanaf 2003 wordt het middelbaar beroepsonderwijs verzorgd aan Scoala de arte si meserii (craft and trade schools) en past men kwalificatieniveaus toe. Een overzicht van de Scoala de arte si meserii is beschikbaar op de website van het ministerie van Onderwijs, zie onder Adressen. Het betreft 2-jarige beroepsopleidingen, die zeer praktijkgericht van aard zijn. Aan het eind van de opleiding wordt het Certificat de absolvire uitgereikt. Men kan daarnaast tevens een Certificat de calificare profesionala nivel I behalen als het examen de certificare succesvol is afgelegd. Verdere studie aan de onderbouw van het voortgezet onderwijs is mogelijk na het afronden van een aanvullende jaar (an de completare) aan het eind waarvan een Certificat de absolvire wordt verleend. Men kan tevens deelnemen aan een examen de certificare om het Certificat de calificare profesionala nivel II te behalen. Na afronding van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (Form XI en XII) mogen leerlingen het nationale examen de bacalaureat en het examen de certificare a competentelor profesionale afleggen. Indien beide examens behaald zijn worden zowel het Diploma de Bacalaureat als het Certificat de calificare profesionala de nivel III uitgereikt. Toegang tot de Scoala de arte si meserii is gebaseerd op het algemene cijfer (nota) behaald voor de Test nationale cunostinte en het jaargemiddelde van de cijfers behaald tijdens het volgen van Form VVIII.

Postsecundair onderwijs Postsecundair onderwijs (invatamant postliceal) valt in Roemenië onder het pre-universitaire onderwijs. De opleidingen hebben een nominale duur van 1 tot 3 jaar en worden verzorgd aan Scoli de specializare postliceala (specialized postsecondary schools) en Scoli de Maistri. Aan het eind van de opleiding wordt het Certificat de absolvire a scolii post-liceale (de specialitate) verleend. Afgestudeerden van een lyceum komen in aanmerking voor toelating na het afleggen van een toelatingstoets (concurs), het Diploma de Bacalaureat is niet verplicht. De opleidingen zijn bedoeld als eindonderwijs met als doel toetreding tot de arbeidsmarkt.


-7-

Het Certificat de absolvire a scolii postliceale geeft geen toegang tot het hoger onderwijs. Het niveau van het Certificat de absolvire a scolii post-liceale is vergelijkbaar met dat van een mbodiploma op kwalificatieniveau 3 of 4, afhankelijk van opleidingsduur en richting.


-8-

Toelating tot hoger onderwijs Toelating tot het hoger onderwijs geschiedt op basis van het Concurs de dosare, waarbij het Diploma de Bacalaureat met een gemiddeld cijfer van minimaal 6 moet worden aangetoond. Daarnaast kan de hoger onderwijsinstelling de aankomende studenten een competitief toelatingsexamen laten afleggen, het Examen de Admitere. Dit toelatingsexamen moet in ten minste twee, soms in drie vakken, worden afgelegd, afhankelijk van de gekozen studierichting. Ook een toelatingsgesprek kan deel uitmaken van de toelatingsprocedure. De uiteindelijke beslissing ligt bij de hoger onderwijsinstellingen.


-9-

Hoger onderwijs Vanaf 1990 onderging het hoger onderwijs vele veranderingen. Vele privé-instellingen openden hun deuren, met name in de hoofdstad Boekarest, omdat het reguliere onderwijs de verhoogde vraag naar onderwijs niet aankon nu de toelatingsquota versoepeld werden. Daarnaast openden staatsinstellingen nevenvestigingen in andere steden. Alle instituten voor junior engineers (institutul de subingineri) die 3-jarige technische (leraren)opleidingen hadden aangeboden, die leidden tot het Diploma de Subinginer, kregen van overheidswege een universitaire status, bijvoorbeeld de Universitatea din Bacau, Universitatea Eftimie Murgu din Resita, Universitatea din Oradea, Universitatea din Pitesti, Universitatea Stefan cel Mare, din Suceava en de Universitatea Tehnica din Tirgu Mures. Technische studierichtingen, zo belangrijk geacht door het communistische regime om een geïndustrialiseerde maatschappij op te bouwen, werden minder populair en er kwam een breder aanbod aan nieuwe studierichtingen waaronder economische, sociologische en filologische opleidingen. Decentralisatie van het onderwijs met meer autonomie voor de instellingen was tevens een aandachtspunt in de nieuwe wetgeving, evenals verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Ten gevolge hiervan werd een nieuw accreditatieorgaan opgericht en nieuwe kwaliteitsstandaarden werden vastgesteld. Toen de privé-instellingen begin jaren negentig hun deuren openden, liep de wetgeving achter. Met het vaststellen van nieuwe kwaliteitszorgcriteria, zagen 14 privé-instellingen zich in 2002 gedwongen hun activiteiten te staken, aangezien ze niet aan de accreditatie-eisen konden voldoen. Voordat het Bolognaproces zijn intrede deed in Roemenië werd het hoger onderwijs verzorgd aan universiteiten, instituten, academies en university colleges. Het onderwijs was vroeger altijd sterk gecentraliseerd, voorzien van standaardcurricula waarbij het accent nadrukkelijk werd gelegd op kennis van feiten. Creativiteit en probleemoplossend denken werden minder relevant geacht. Tegenwoordig is het principe van universitaire autonomie wijd verbreid en elke universiteit beschikt over een University Chart. Bij wet is bepaald dat iedereen toegang heeft tot het hoger onderwijs, dat politiek of ideologie geen invloed mogen hebben op het onderwijs en dat instellingen over meer autonomie mogen beschikken en zelf hun programma’s, onderzoeksactiviteiten, curricula en aanstellingen mogen bepalen. In 2009 werd het hoger onderwijs door 56 staatsinstellingen en 28 erkende en geaccrediteerde privéinstellingen verzorgd. De privé-instellingen verzorgen een derde van het totale aanbod hoger onderwijs en richten zich met name op beroepsgerichte studieprogramma’s op het gebied van economie, management, filologie, theologie en recht. De privé-instellingen worden voornamelijk van inkomsten voorzien uit collegegelden en geld van sponsors. Het hoger onderwijs is unitair van karakter. Wetenschappelijk georiënteerde en beroepsgerichte opleidingen worden aan dezelfde instellingen verzorgd. Opleidingen kunnen op verschillend manieren worden gevolgd: voltijds (invatamant de zi), in deeltijd (invatamant cu frecventa redusa), door middel van dag-, avond- (invatamant seral) en door afstandsonderwijs (invatamant la distanta). Studieprogramma’s die gevolgd worden als avond- en afstandsonderwijs kunnen 1 jaar langer duren. Het Roemeense hoger onderwijs kent vier soorten opleidingen: - de korte cyclus programma’s (invatamant universitar de scurta durata) met een studieduur van 3 jaar, verzorgd aan university colleges; - de lange cyclus programma´s met een duur van 4 tot 6 jaar (invatamant universitar de lunga durata); verschillende soorten postgraduate programma’s met korte programma´s variërend in duur van 1 tot 2 jaar; - het doctoraat van 3 tot 5 jaar. Met ingang van het studiejaar 2005-2006 is het hoger onderwijs verdeeld in drie cycli: 1. Licenţă (180-240 ECTS), 2. Master (60-120 ECTS), en 3.Doctor (3-5 jaar). De ongedeelde opleidingen tot apotheker, arts, tandarts, en dierenarts hebben respectievelijk een studieduur van 5, 6, 6 en 6 jaar en worden afgesloten met een Diploma de Licenţă.


-10-

Universitair onderwijs Het Roemeense universitair onderwijs is ingedeeld in drie cycli van studies. In Roemenië worden aan de universiteiten naast wetenschapstheoretische opleidingen ook praktijken beroepsgerichte opleidingen verzorgd, waardoor het mogelijk is dat een opleiding verzorgd aan een universiteit vergeleken wordt met een Nederlandse hbo-opleiding.

Situatie tot 2005

Korte cyclus opleidingen (invatamant universitar de scurta durata) De korte cyclus opleidingen duren 3 jaar en worden verzorgd door university colleges. Aan het eind van de opleiding wordt een examen de absolvire (eindexamen) afgelegd en schrijft men een scriptie of voert men een afstudeerproject uit. Het Diploma de absolvire wordt verleend aan succesvolle kandidaten. Pas dan is doorstroming in lange cyclus programma’s of toegang tot de arbeidsmarkt mogelijk. Slaagt men niet voor het examen de absolvire, dan wordt een Certificat (de studii universitare de scurta durata) uitgereikt. Het niveau van het Diploma de absolvire van een university college is vergelijkbaar met dat van 3 jaar hoger beroepsonderwijs.

Lange cyclus opleidingen (invatamant universitar de lunga durata) De lange cyclus opleidingen duren 4 tot 6 jaar. Voor de 4-6 jarige programma’s wordt de opleiding afgesloten met een zgn. examen de Licenţă. Het Licenţă-examen bestaat uit twee delen: fundamentele en specialistische kennis van het vakgebied en een scriptie of een project. Na verdediging van de scriptie wordt aan succesvolle kandidaten de kwalificatie Licentiat verleend met vermelding van een specifieke studierichting, evenals het Diploma de Licenţă. De technische studierichtingen en de studierichtingen landbouw duren 5 jaar en worden afgesloten met het Diploma de Inginer. Opleidingen in de richting (dier-)geneeskunde en architectuur duren 6 jaar en sluiten af met een Diploma de Doctor-Medic, Diploma de Doctor Veterinar of een Diploma de Arcitect. Voor deze opleidingen geldt dat men drie keer herexamen mag afleggen binnen 5 jaar. Slaagt men niet voor het afsluitende Licenţă-examen, dan wordt het Certificat de studii universitare de lunga durata afgegeven. Het Diploma de Licenţă geeft toegang tot de doctorale studies, het voortraject binnen het promotietraject. Het niveau van het Diploma de Licenţă behaald na een nominaal 5 of 6-jarige opleiding aan een universiteit is vergelijkbaar met dat van (ten minste) een bachelorgraad in het wetenschappelijk onderwijs. Het niveau van het Diploma de Licenţă behaald na een nominaal 4-jarige opleiding aan een universiteit is vergelijkbaar met dat van een bachelorgraad in het hoger beroepsonderwijs of met 2 jaar wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding. N.B: Wanneer het programma van een 4-jarige Licenţă qua programma en structuur meer weg heeft van de Licenţă opleidingen van na de hervormingen van 2005 (weinig algemeen vormende vakken en voldoende aandacht geschonken aan methoden en technieken voor het verrichten van wetenschappelijk onderzoek) kunnen deze opleidingen worden vergeleken met een afgeronde bachelorgraad uit het wetenschappelijk onderwijs.

Postgraduate onderwijs (invatamant postuniversitar) Hieronder vallen verschillende soorten opleidingen: - advanced studies (studii aprofundate) met een nominale duur van 1 tot 3 semesters. Aan het eind van de opleiding wordt een scriptie (disertatie) geschreven. De opleiding behelst verdere specialisatie op het terrein dat tijdens de lunga durata studies werd bestudeerd. Na succesvolle afronding van de opleiding wordt het Diploma de Studii aprofundate uitgereikt. - postgraduate academic studies (studii academice postuniversitare) met een nominale duur van 2 tot 4 semesters. Het Diploma de studii academice postuniversitare wordt verleend aan succesvolle kandidaten.


-11-

-

-

masterat met een nominale duur van 2 tot 4 semesters. De opleiding behelst een verdieping in een bepaald onderwerp en uitbreiding van competenties. Afgestudeerden met een diploma van een lunga durata programma (behaald aan een universiteit), ongeacht de specialisatie, mogen aan dit studieprogramma deelnemen. Aan het eind van de opleiding wordt een scriptie (disertatie) geschreven die verdedigd wordt. Na succesvolle afronding wordt het Diploma de Master uitgereikt. specialisation studies (studii postuniversitare de specializare) duren tenminste 2 semesters en zijn toegankelijk voor afgestudeerden van de lange cyclus opleidingen. Aan het eind wordt een Diploma de studii postuniversitare de specializare verleend. continuing education (cursuri de perfectionare postuniversitare) is toegankelijk voor afgestudeerden van zowel korte als lange cyclus opleidingen. De duur van de opleiding wordt door het bestuur van de instelling bepaald. De opleiding is bedoeld voor professionele doeleinden, zoals het beroep van leraar, dokter en advocaat. Het Certificat de Absolvire wordt verleend aan succesvolle kandidaten.

Het niveau van de postgraduate getuigschriften na een opleiding met een nominale duur van ten minste 1 jaar is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs of in het hoger beroepsonderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding.

Doctorate Het doctoraat duurt 3 tot 5 jaar en wordt verzorgd door middel van dagonderwijs of afstandsonderwijs. Er zijn twee soorten doctoraten: academische doctoraten en beroepsgerichte doctoraten. De opleiding kent twee periodes verdeeld in de zgn stadiu de pregatire (opleidingsstadium) of stagiu de doctorat (doctoraatsopleiding) en het schrijven van de eigenlijke thesis binnen het promotietraject. De eerste periode bestaat uit het afleggen van examens, het schrijven van wetenschappelijke rapporten (2-3 semesters), het promotietraject bestaat uit het verrichten van onderzoek dat leidt tot het schrijven van een dissertatie die in het openbaar verdedigd wordt (3-4 semesters). Tevens moest tijdens het voortraject worden aangetoond dat een kandidaat vloeiend is in een tweede taal naast het Roemeens. Wanneer de kandidaat succesvol was gebleken voor de examens en de papers mocht hij/zij een promotievoorstel indienen voor een comité van professoren geselecteerd door de promotor. Indien succesvol kon door worden gegaan met het schrijven van de thesis binnen het promotietraject. De opleiding wordt uitsluitend verzorgd door universiteiten en onderzoeksinstellingen (IOD Institutii organizatoare de doctorat) die daarvoor toestemming hebben gekregen van het ministerie. Voor toelating tot de stagiu de pregatire is een toelatingsexamen benodigd (concurs) en een Diploma de Master, of een Diploma de Licenţă zoals behaald voor de implementatie van het Bologna proces (Wet no. 288/2004). Het Diploma de Doctor wordt afgegeven door de instelling met toestemming van de National Council for the Recognition of Academic Titles, Diplomas and Certificates. Het niveau van het 3-5-jarige doctorate getuigschrift is vergelijkbaar met dat van de graad van doctor in het wetenschappelijk onderwijs.

Situatie vanaf 2005 In het studiejaar 2005-2006 is het systeem van hoger onderwijs in Roemenië als volgt opgezet:

Studii universitare de Licenţă De eerste cyclus van hoger onderwijs duurt 3 jaar, de technische opleidingen duren 4 jaar. Praktische werkervaring vormt een verplicht onderdeel van de technische opleidingen. Het programma wordt afgesloten met een Diploma de Licenţă waarmee de betrokkene toegang heeft tot de arbeidsmarkt of tot het masterprogramma (Hotărârea Guvernului nr.88/2005). Het niveau van het Diploma de Licenţă (EHEA-QF 1 cyclus/ EQF niveau 6) na een nominaal 3-jarige opleiding aan een universiteit is vergelijkbaar met dat van een bachelorgraad in het hoger beroepsgericht onderwijs of het wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding. Voor een volledige beschrijving van de leeruitkomsten van dit niveau, zie: http://ec.europa.eu/education/pub/pdf/general/eqf/leaflet_en.pdf e


-12-

Studii universitare de masterat De tweede cyclus van hoger onderwijs duurt 1 tot 2 jaar. Het is ook mogelijk om de studieprogramma’s voor het behalen van het Diploma de Licenţă en het Diploma de Master gecombineerd als één studieprogramma te volgen. In dat geval duurt de opleiding 5 tot 6 jaar (geneeskunde, diergeneeskunde en architectenopleidingen duren 6 jaar). Deze ongedeelde opleidingen worden afgesloten met een Diploma de Licenţă. Het Diploma de Licenţă geeft toegang tot de studii universitare de masterat. Het masterat programma is gericht op verdieping in het onderwerp dat men tijdens de opleiding voor het behalen van het Diploma de Licenţă heeft bestudeerd (Hotărârea Guvernului nr.404.2006). Na afronding van de opleiding wordt het Diploma de Master uitgereikt. e

Het niveau van het Diploma de Master (EHEA-QF 2 cyclus/ EQF niveau 7) na een nominaal 1 of 2jarige opleiding aan een universiteit is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs of in het hoger beroepsonderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding. Voor een volledige beschrijving van de leeruitkomsten van dit niveau, zie: http://ec.europa.eu/education/pub/pdf/general/eqf/leaflet_en.pdf

Studii universitare de doctorat De derde cyclus in het hoger onderwijs duurt 3 jaar en biedt de mogelijkheid tot een verlenging met 1 of 2 jaar. Nieuwe wetgeving met betrekking tot deze cylcus is aangenomen in Roemenië in 2005 (Hotărârea de Guvernului, nr 567/2005). In het nieuwe systeem wordt onderscheid gemaakt tussen twee typen programma’s: - een academisch/wetenschappelijk programma, dat enerzijds uit een praktische training en advanced university studies (programul de pregatire) bestaat met een duur van 2 tot 3 semesters. Anderzijds omvat de studie advanced research (programul de cercetare stiintifica) en het schrijven van een thesis. Deze fase duurt 3 tot 4 semesters. - een professioneel programma, dat gevolgd kan worden op het terrein van sport, muziek en kunsten. Kandidaten voor deze opleiding moeten een toelatingsexamen doen en een Diploma de Masterat overleggen. Het Diploma de Licenţă behaald voor implementatie van het Bolognaproces is voldoende voor toegang tot het toelatingsexamen. Na het succesvol doorlopen van beide programma’s wordt het Diploma de Doctor verleend. Het niveau van het Diploma de Doctor na een nominaal 3-jarig programma aan een universiteit is vergelijkbaar met dat van de graad van doctor.

Postdoctoral studies Vanaf het studiejaar 2005-2006 zijn postdoctorale programma’s met een duur van 2 jaar opgezet. Deze programma’s worden gefinancierd door het ministerie van Onderwijs en Onderzoek door middel van beurzen op voorstel van de National Council of Higher Education Scientific Research.


-13-

Beoordelingssystemen Er wordt zowel in het voortgezet als hoger onderwijs een 10-punten systeem gehanteerd, waarbij 5 het minimum is om te slagen. In cijfers

Omschrijving

Roemeense omschrijving

Betekenis

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Zece Noua Opt Sapte Sase Cinci Patru Trei Doi Unu

Excellent Excellent Bun Bun Suficient Suficient

excellent excellent good good sufficient sufficient fail fail fail fail

ECTS werd in 1998 aanbevolen en is nu verplicht gesteld. Nadere informatie over het ECTS systeem is beschikbaar in de ECTS gebruikershandleiding van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/ects/guide_en.pdf. Zie voor cijferconversie: http://www.nuffic.nl/diplomawaardering/diplomawaardering/cijfersystemen.


-14-

Bolognaproces Met de nieuw aangenomen wet, Lege nr. 288 van juni 2004, betreffende de organisatie van universitaire studies, heeft het Roemeense hoger onderwijssysteem zich geconformeerd aan het Bolognaproces. Het hoger onderwijs heeft hiermee een structuur gekregen van drie cycli: Studii universitare de Licenţă met een nominale duur van 3 tot 4 jaar (180-240 ECTS); Studii universitare de masterat met een nominale duur van 1 tot 2 jaar (60-120 ECTS) en Studii universitare de doctorat met een nominale duur van 3 jaar. Het Diploma Supplement (Suplimentul la Diploma) dient gratis in een vreemde taal afgegeven te worden door de instellingen en het gebruik van ECTS is verplicht. Informatie over de huidige stand van zaken is te vinden op de officiële website van de Europese Hoger Onderwijsruimte (EHEA): www.ehea.info/country-details.aspx?countryId=38.


-15-

Kwalificatieraamwerken In 2005, werd het Bologna Framework (overarching framework for qualifications of the European higher education area) aangenomen. Een volledig nationaal kwalificatieraamwerk, inclusief de kwalificaties in het secundair onderwijs, is nog in ontwikkeling. Het National Agency for Qualifications in Higher Education (ACPART) bestaat sinds 2005. Doel van deze organisatie is om een nationaal kwalificatieraamwerk voor het hoger onderwijs te ontwikkelen en te implementeren. Dit nationaal kwalificatieraamwerk zal drie kwalificatieniveaus bevatten, te weten level 6 – Licenţă, level 7 – Masterat en level 8 – Doctorat. Aan elk niveau is een pakket van descriptoren verbonden zoals kennisniveau, competenties en vaardigheden. De categorieën van titels en kwalificaties die worden verleend door hoger onderwijsinstellingen zijn reeds geïdentificeerd en opgenomen in het National Qualifications Register for Higher Education. Nadere informatie over de methodologie voor de ontwikkeling van het National Qualifications Framework in Higher Education is beschikbaar op de website van het Agentia Nationala Pentru Calificarile din Invatamantul Superior si Parteneriat cu Mediul Economic si Social (zie onder Adressen).


-16-

Kwaliteitszorg en accreditatie De behoefte aan kwaliteitszorg in het hoger onderwijs kreeg begin jaren negentig een extra stimulans door de oprichting van veel nieuwe instellingen en nieuwe studieprogramma’s, waaronder ook privéinstellingen. In 1993 is de National Council for Academic Evaluation and Accreditation (NCAEA) opgericht met als taak de accreditatie van hoger onderwijsinstellingen. Tot die tijd werden studieprogramma’s en instellingen goedgekeurd door het ministerie. Alle staatsinstellingen die eind 1989 bestonden en functioneerden, werden zonder meer erkend door de staat met de nieuwe accreditatiewet. In deze Law on the Accreditation of Higher Education Institutions and Diploma Recognition (Law no. 88/1993) staan twee fasen genoemd in het accreditatieproces: voorlopige autorisatie en accreditatie. De eerste fase duurt minimaal 3 jaar. Gedurende deze tijd mag de instelling geen eindexamens organiseren, geen graden verlenen en geen diploma’s afgeven. Dit moet een erkende hoger onderwijsinstelling aan het eind van de opleiding doen. Bij voorlopige autorisatie mag een instelling wel studenten aannemen en hiertoe toelatingsexamens organiseren, curricula opstellen, onderzoeksactiviteiten ontplooien en opleidingen verzorgen. In deze fase stelt de instelling een self-assessment report op en dient een aanvraag in bij de NCAEA. Hierbij gelden vijf criteria: inhoud van de studieprogramma’s, kwalificaties en competenties van het onderwijzend personeel, wetenschappelijke onderzoeksactiviteiten, materiële voorzieningen en financiën. Na de definitieve accreditatie volgt elke vijf jaar een assessment. In gevallen waarbij de NCAEA de aanvraag voor definitieve accreditatie niet honoreerde, kreeg de instelling één jaar om alsnog te voldoen aan de gestelde eisen. Law no. 87/2006, goedgekeurd door de Emergency Government Act no.75/2005 over kwaliteitszorg in onderwijs, heeft een transsectorale benadering van kwaliteitszorg mogelijk gemaakt door alle onderwijsaanbieders in Roemenië in het proces van kwaliteitszorg te betrekken. De volgende onderwerpen komen daarbij aan bod: - de methodologie van kwaliteitszorg in onderwijs - kwaliteitszorg op het niveau van de instellingen - externe beoordeling van quality education - institutionele organisatie betrokken bij kwaliteitszorg De kwaliteit van het onderwijssysteem wordt gewaarborgd door de volgende processen: - behalen van een reële planning en verwachte leerresultaten - monitoren van resultaten - interne en externe beoordeling van resultaten - voortdurende verbetering van onderwijsresultaten

Interne kwaliteitszorg Elke hoger onderwijsinstelling is wettelijk verplicht een comité voor kwaliteitszorg en evaluatie in te stellen. De leden van dit comité moeten bestaan uit vertegenwoordigers van de belangrijkste stakeholders en studentenorganen.

Externe beoordeling van kwaliteitszorg Externe beoordeling van kwaliteitszorg behelst de volgende componenten: institutionele capaciteitsbeoordeling van de onderwijsinstelling; beoordeling van de effectiviteit van de onderwijsinstelling, beoordeling van kwaliteitsmanagement op instellingsniveau, kwaliteitsbeoordeling van studieprogramma’s, beoordeling van de balans tussen een interne beoordeling en de werkelijke situatie; vergelijking van hetzelfde type studieprogramma aan verschillende onderwijsinstellingen. Het Roemeense Agency for Quality Assurance in Preuniversity Education (Agentia Romana pentru Asigurarea Calitatii in Invatamantul Preuniversitar – ARACIP) en het Roemeense Agency for Quality Assurance in Higher Education (Agentia Romana pentru Asigurarea Calitatii in Invatamantul Superior – ARACIS) zijn autonome en onafhankelijke publieke instellingen die het nationaal belang dienen. Beide organisaties beschikken over competenties op het gebied van accreditatie en extern kwaliteitsassessment. De website van het Roemeense Ministerie van Onderwijs bevat lijsten met erkende hogeronderwijsinstellingen. Voor meer informatie, zie: www.edu.ro/index.php/base/frontpage


-17-

Internationale verdragen Roemenië heeft de Lissabon Conventie in 1997 ondertekend en in 1999 geratificeerd (wet 172/1998). Er zijn bilaterale overeenkomsten van wederzijdse erkenning op het gebied van onderwijs met Cyprus, Hongarije, Slowakije, Bulgarije,Moldavië, Oekraïne en de Russische Federatie. Nadere informatie over deze verdragen is te vinden op de website van het Centrul National de Recunoaştere şi Echivalare a Diplomelor (CNRED), de Roemeense ENIC/NARIC (zie onder Adressen). .


-18-

Adressen www.cnred.edu.ro Website van het Centrul National de Recunoaştere şi Echivalare a Diplomelor (CNRED), de Roemeense ENIC/NARIC. www.cnred.edu.ro/#cadru-legal-specific-pentru-recunoasterea-studiilor. Website van het CNRED met nadere informatie over bilaterale overeenkomsten met diverse. www.edu.ro Website van het ministerie van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport (voornamelijk in het Roemeens). www.edu.ro/index.php/articles/c105 Website van het ministerie van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport met nadere informatie over en een overzicht van de Scoala de arte si meserii. www.edu.ro/index.php/articles/c108/ Website van het Ministerie van Onderwijs, met lijsten van erkende hogeronderwijsinstellingen. www.edu.ro/index.php/articles/6603 Website van het ministerie van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport met informatie over het Diploma Supplement. www.aracis.ro Website van de Romanian Agency for Quality Assurance in Higher Education. www.cdep.ro/pls/legis Website van de Roemeense Chamber of Deputies met informatie over de wetgeving in het hoger onderwijs. www.rncis.ro/portal/page?_pageid=54&_dad=portal&_schema=PORTAL Website met het Roemeens hoger onderwijs programmaregister. http://bacalaureat.edu.ro/ Website van het ministerie van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport waar de resultaten van het Bacalaureat kunnen worden geverifieerd. www.s-bb.nl Website van SBB, de stichting samenwerking beroepsonderwijs bedrijfsleven.


-19-

Diploma Supplement Vanaf het studiejaar 2005-2006 is elke hoger onderwijsinstelling in Roemenië bij de wet verplicht kosteloos een Diploma Supplement af te geven in een gangbare vreemde taal. Nadere informatie is beschikbaar op de website van het ministerie van Onderwijs (zie onder Adressen). Meer informatie over het Diploma Supplement is verkrijgbaar op de website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc1239_en.htm.


-20-

Samenstelling dossier Voor een compleet dossier is een diploma en cijferlijst vereist in het Roemeens, vergezeld van een beëdigde vertaling in het Nederlands, Engels, Duits of Frans.


-21-

Lijst hoger onderwijsinstellingen www.edu.ro/index.php/articles/c108. Website van het ministerie van Onderwijs, Onderzoek, Jeugd en Sport met een overzicht van alle geaccrediteerde publieke en privé hoger onderwijsinstellingen en alle domeinen, specialisaties en profielen ten behoeve van Licenţă studies, vastgelegd in de Government Decision (Hotărârea Guvernului) nr. 676/2007 en aangepast aan de Government Decision no. 981/2007 (modificata prin Hotărârea Guvernului nr. 981/2007).


-22-

Diplomă de Bacalaureat – diploma voortgezet onderwijs - KLIK OP HET DIPLOMA OM WEER TERUG TE GAAN NAAR HET ONDERWIJSSYSTEEM -

Diplomă de Bacalaureat (vakkenoverzicht)


-23-

Certificat de absolvire a liceului – certificaat voortgezet onderwijs - KLIK OP HET DIPLOMA OM WEER TERUG TE GAAN NAAR HET ONDERWIJSSYSTEEM –


-24-

Diplomă de absolvire a scolii profesional – diploma middelbaar beroepsonderwijs - KLIK OP HET DIPLOMA OM WEER TERUG TE GAAN NAAR HET ONDERWIJSSYSTEEM -


-25-

Diplomă de absolvire a scolii profesional – vakkenoverzicht diploma middelbaar beroepsonderwijs


-26-

Diplomă de licentă - KLIK OP HET DIPLOMA OM WEER TERUG TE GAAN NAAR HET ONDERWIJSSYSTEEM -


-27-

Diplomă de licentă - vakkenoverzicht


-28-

Diplomă de master - KLIK OP HET DIPLOMA OM WEER TERUG TE GAAN NAAR HET ONDERWIJSSYSTEEM -


-29-

Diplomă de master - vakkenoverzicht


-30-

Getuigschrift - Roemenië

Diploma de Bacalaureat (behaald vanaf 2005)

___________________________________________________________________

 diploma algemeen vormend voortgezet onderwijs  biedt in eigen land, via een toelatingsexamen, toegang tot het gehele hoger onderwijs

__________________________________________________________________ Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met het vwo-diploma.

NB het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend


-31-


Diploma de Absolvire

___________________________________________________________________

 1e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework)  biedt in eigen land toegang tot de arbeidsmarkt en tot de masteropleiding  heeft een nominale studieduur van 3 jaar

___________________________________________________________________ Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met 3 jaar hoger beroepsonderwijs.



-32-


Diploma de Licenta (behaald na 2005)

___________________________________________________________________

 1e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework)  biedt in eigen land toegang tot de masteropleiding  heeft een nominale studieduur van 3 jaar

___________________________________________________________________ Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van bachelor in het hoger beroepsonderwijs of in het wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding.



-33-


Diploma de Master

___________________________________________________________________

 2e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework)  biedt in eigen land toegang tot het promotietraject  heeft een nominale studieduur van 1-2 jaar

___________________________________________________________________ Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van master in het wetenschappelijk onderwijs of in het hoger beroepsonderwijs, afhankelijk van de studierichting en het karakter van de opleiding.



-34-

Landenmodule. Roemenië. Waardering van buitenlandse getuigschriften in Nederland

Recommend Documents