Landelijke monitor populatiemanagement
Hanneke Drewes Richard Heijink Jeroen Struijs Caroline Baan (pl)
28 november 2013
Inhoud 1. Achtergrond 2. Conceptueel raamwerk 3. Procesmonitor 4. Uitkomstenmonitor Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Achtergrond ● De kwaliteit en toegankelijkheid goed, de betaalbaarheid onder druk.
● Dit vereist een sterkere focus op eigen regie, zelfredzaamheid, op preventieve zorg en op integrale en gepaste zorgverlening
● De groeiende zorgvraag vereist meer samenwerking tussen de klassieke domeinen: preventie, zorg en welzijn. Bron: VWS, april 2013
3
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
De landelijke monitor populatiemanagement ● VWS heeft 9 proeftuinen /pilot-regio’s geselecteerd ● Kenmerken van deze proeftuinen: – Zorg en ondersteuning in de buurt – Substitutie binnen de zorg maar ook naar zelfzorg / maatschappelijke ondersteuning – Afspraken over de grenzen van domeinen – Aanbieders worden gezamenlijk financieel geprikkeld om goede zorgresultaten te behalen – Veelal ‘shared saving’; een vorm van uitkomstenbekostiging, waarbij als de financiële en kwalitatieve doelstellingen worden gehaald de aanbieders achteraf worden beloond voor de behaalde resultaten. 4
De negen proeftuinen
Alkmaar e.o. Arnhem Eindhoven e.o. Friesland Hardenberg Maastricht e.o. Parkstad Rijnland Zeeuws Vlaanderen 5
Zicht in zorg | 10-10-2013
Opzet landelijke monitor Doel:
Inzicht in implementatie van populatiemanagement en het effect op gezondheid, kwaliteit van zorg en kosten.
1. Ontwerpfase en eerste beschrijving proeftuinen (2013) 2. Proces-evaluatie (2013-2017) 3. Uitkomstenmonitor (2014 en 2016/2017)
6
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Conceptueel raamwerk Doel
Analytisch model; geen theoretisch verklarend model
Literatuuronderzoek •Definities van populatiemanagement •Modellen van (elementen van) populatiemanagement •Evaluaties van populatiemanagement
7
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
6 Stappen
8
(Care Continuum Alliance)
1
• Population identification
2
• Health assessment
3
• Risk stratification
4
• Tailored interventions
5
• Impact evaluation
6
• Continuous quality improvements Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Population identification Health assessment Risk stratification Innovative characteristics Care continuum No or low risk
Moderate risk
High risk
Individual characteristics
Interventions Health promotion, Welness
Health risk management
Care coordination advocacy
Disease/ case management
Organizational context
Social context
Financial context Impact evaluation Health
Quality of care
Quality improvement process*
Costs
Population identification Health assessment Risk stratification
Care continuum No or low risk
Moderate risk
Macro
High risk
Meso
Micro
Impact evaluation Health
Quality of care
Quality improvement process*
Costs
P
=Population
Proces evaluatie 1. Hoe wordt populatiemanagement vormgegeven in Nederland? Bekostiging, governance code, verbetercyclus, preventie, digital medicine, ... 2. Wat zijn de ervaringen ten aanzien van populatiemanagement in Nederland? › succes- en faalfactoren? › In hoeverre stimuleert of belemmert populatiemanagement: Afstemming & samenwerking tussen betrokken partijen Burgerparticipatie en zelfmanagement Taakdelegatie Zorg dichterbij huis Toegankelijkheid/ keuzevrijheid 11
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Population identification Health assessment Risk stratification Innovative characteristics
Care continuum No or low risk
Moderate risk
High risk
Individual characteristics
Interventions Health promotion, Welness
Health risk management
Care coordination advocacy
Disease/ case management
Organizational context
Social context
Financial context Impact evaluation Health
Quality of care
Quality improvement process*
Costs
Proces evaluatie ● Implementatie theorieën beschreven door Grol et al. (2003) sociale interactie, cognitieve, omgevingsgerichte theorieën en organisatietheorieën etc. ● Proces-evaluatie model van Hulsscher (2011) ● Cultuurmetingen ● Stakeholder analyses
13
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Proces evaluatie ● Dossieronderzoek
● Interviews: 15-20 interviews voorjaar 2014 en 3-maandelijkse update
● Observationeel onderzoek
● Focusgroepen
14
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Uitkomstenmonitor 1. Hoe veranderen kwaliteit, gezondheid en zorgkosten tussen 2013 en 2017? 2. Hoe is de associatie in de trend van bovenstaande uitkomstmaten?
TRIPLE AIM
15
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Population identification Health assessment Risk stratification Innovative characteristics
Care continuum No or low risk
Moderate risk
High risk
Individual characteristics
Interventions Health promotion, Welness
Health risk management
Care coordination advocacy
Disease/ case management
Organizational context
Social context
Financial context Impact evaluation Health
Quality of care
Quality improvement process*
Costs
Data-bronnen ● Lokale en Nationale Monitor Volksgezondheid (LNMV) ● (regionale) zorgregistraties (KIS/ RIS) ● Vektis ● CBS-registraties (zorg en populatiekenmerken) ● Patiëntenenquête (LM-enquête) ● ….
17
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Gezondheid Domeinen o.b.v. o.a. VTV-model (RIVM) & ICF classificatie (WHO)
1. Ziekten en aandoeningen (LNMV, rVTV) › % met diabetes, hartfalen, kanker, angst/depressie
2. Beperkingen en functioneren (LNMV/CBS, LM-enquête) › % met fysieke beperkingen › % met problemen bij mobiliteit, zelfzorg › Mate van participatie (arbeid, vrijwilligerswerk, informele zorg)
3. Gedrag (LNMV) › % rokers, zware drinkers, beweegnorm, …
4. Mortaliteit (CBS) 18
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Kwaliteit van zorg Indeling obv Institute of Medicine & Zorgbalans
1. Patiëntveiligheid (Vektis & zorgregistraties) › % vermijdbare opnames, medicatiefouten
2. Tijdigheid (LM-enquête) › Wachttijd
3. Toegankelijkheid (Vektis & CBS) › Verschillen in zorggebruik tav SES / wijken...
19
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Kwaliteit van zorg (vervolg) Indeling obv Institute of Medicine & Zorgbalans
4. Effectiviteit (Zorgregistraties en LM-enquête) › % behandeld conform standaarden › Kwaliteit van leven › Ziekte specifieke uitkomsten (zowel klinisch als PROMs)
5. Patiëntgerichtheid (LM-enquête) › Geïntegreerdheid van zorg › Zelfmanagementondersteuning › Meebeslissen, bejegening, etc. (CQ-index)
20
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Kosten 1. Zorgkosten (Vektis) › Totale zorgkosten per capita (niveau en groei) › Totale zorgkosten per capita per sector/ ziekte (niveau en groei) › Totale zorgkosten, splitsing in prijs en volume substitutie, medicatie, etc.
2. Opstartkosten (Procesanalyse) 3. Maatschappelijke kosten (LM-enquête, Arbo-diensten) › Absenteïsme en presenteïsme
21
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Data warehouse belangrijk
22
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
2012
2013
2014
2015
LNMV Kosten LM-enquete Kwaliteit
Proces
23
Zicht in zorg | 10-10-2013
2016
2017
Wanneer kun je producten verwachten? Dec 2013-jan 2014: ● Eerste beschrijving proeftuinen ● Conceptueel raamwerk populatiemanagement ● Plan van aanpak van landelijke monitor (ontwerprapport) Dec 2014: ● Nulmeting proces- en uitkomstenmonitor
2014-2016: ● Tussentijdse verdiepingsstudies 2017: ● Follow-up van proces- en uitkomstenmonitor 24
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
Proeftuin niveaus Regio (geografisch)
Proeftuin (deelnemende actoren in regio)
Proeftuin programma's (bijv. chronische zorg)
Interventie
25
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013
‘Patientvragenlijst’ Deel 1: Generiek gedeelte • uniform voor alle proeftuinen • kwaliteit van leven, ervaren kwaliteit van zorg etc. Deel 2: Specifiek gedeelte • vragen toegespitst op de proeftuin en haar interventies • Ziektespecifieke of domeinspecifieke indicatoren Deel 3: Vrije gedeelte • Ruimte voor additionele vragen vanuit proeftuinen/ kennisinstituten
26
Zicht in zorg | 10-10-2013
‘Lokale en nationale monitor volksgezondheid’ - Eenmaal in de vier jaar - GGD regio’s verzamelen data op uniforme wijze - 34 indicatoren, waaronder kwaliteit van leven en leefstijl - N=387.000 - Deze data kunnen via het CBS op persoonsniveau worden gekoppeld aan andere bestanden
27
Zicht in zorg | 10-10-2013
‘Dataregistraties’ HIS/KIS ● BMI Cholesterol ● Etc.
Maar ook andere data-registraties ● GGD:
● Werkgevers
● Gemeente
28
Zicht in zorg | 10-10-2013
Ontwerpfase: uitwerken plan van aanpak ● Contact proeftuinen en verzekeraars ● Samenwerking/afstemming diverse kennisinstituten: SCP, UM, IQ health care, Tranzo, TNO, … ● Overige overlegpartners oa: NZa, Vilans, Zonmw, Vektis, CBS, GGD-en, …
29
Landelijke monitor populatiemanagement | 28 november 2013