LIEDBIJLAGE
Liedbijlage Insecten Samenstelling Chrystal Cochius Illustraties Elsbeth Cochius, grafisch kunstenaar en winnares van de HeArtpool grafiekprijs Overijssel 2005
I N S ECTE N • • •
Zonder insecten is het leven op aarde onmogelijk. Insecten domineren de wereld: 80% van alle diersoorten loopt op zes poten! Insecten zorgen voor de bestuiving en bescherming van onze gewassen, ruimen dode dieren en planten op en zijn voedsel voor vele andere dieren. Toch vinden veel mensen insecten lastig en eng. Van de miljoen insecten zijn er maar een paar soorten die problemen geven, maar de meeste hebben we hard nodig! Onderstaande liedjes gaan over deze fascinerende kleine diertjes, liedjes waarin fantasie en werkelijkheid elkaar voortdurend afwisselen, en waarin de werkelijkheid soms te mooi lijkt om waar te zijn. Groepen 1 - 2 Cd Pyramide 2006-II track 37
Vlinders Net zoals mensen eten nodig hebben om te leven, hebben vlinders dat ook. Vlinders eten alleen geen brood of snoep of honing, maar nectar om te kunnen vliegen en eitjes te leggen. Nectar is een zoete stroperige stof die in een bloem zit. Een vlinder heeft onder aan zijn kopje een lange opgerolde tong zitten, zijn roltong. Met zijn roltong kan een vlinder zelfs uit heel diepe bloemen de nectar opzuigen. Als je eens een vlinder van heel dichtbij wilt zien, kun je proberen een vlinder te lokken met suikerwater. Suikerwater lijkt namelijk erg op nectar, het is heel zoet!
32
3\UDPLGHLQGG
De Pyramide
60 / 04
Augustus 2006
LIEDBIJLAGE
Groepen 2 - 3 Cd Pyramide 2006-II track 38
Sprinkhaan In heel Europa komen sprinkhanen voor, ze zitten en springen meestal in het hoge gras. Door met hun voorvleugels langs elkaar te wrijven of over de achterpoten te strijken maken ze een tsjirpend geluid. De oren zitten niet op de kop, maar in de poten!
Groepen 3 - 4 Cd Pyramide 2006-II track 39
Kakkerlak Kakkerlakken zijn 1 tot 2 centimeter lang, de mannetjes kunnen het best vliegen. Kakkerlakken zijn bang voor het licht, en bij gevaar vluchten ze snel in spleten en gaten. Ze leven van allerlei afval, en beschouwen ons voedsel ook als afval.
De Pyramide
3\UDPLGHLQGG
60 / 04
September 2006
33
LIEDBIJLAGE
Groepen 3 - 4 Cd Pyramide 2006-II track 40
Bruine beer vlinder De bruine beer is een nachtvlinder die ook overdag vliegt als het mooi zonnig weer is. Ze rusten vaak uit tegen palen, bomen of muren. De voorvleugeltjes zijn bruin of hebben bruine vlekken.
Mug De mug is een insect en heeft dus 6 pootjes! Het zijn trouwens alleen de vrouwtjesmuggen die steken; ze zuigen bloed omdat ze de voedingsstoffen die hierin zitten nodig hebben om eitjes te leggen.
Wolluizen Wolluizen zijn ovale, vrij platte, insecten bedekt met een dikke laag witte draden. Ze zuigen plantensappen op. Wolluizen geven honingdauw af. Honingdauw zorgt ervoor dat de planten erg ‘plakken’. Alleen de mannelijke wolluizen hebben vleugeltjes Groepen 5 - 6 Cd Pyramide 2006-II track 41
Krekels In Nederland komen voornamelijk de veldkrekel en de huiskrekel voor. De veldkrekel is zwart en houdt van warme droge plekjes. Hij leeft in grasland vaak in holletjes in de grond. De huiskrekel is bruin en geel. Deze krekels leven in de buurt van mensen en houden van huizen waarin het door de centrale verwarming lekker warm is. De huiskrekel kwam vroeger alleen voor in Azië en Afrika en heeft zich vandaar over de hele wereld verspreid. De mannetjes hebben speciaal gevormde vleugels om mee te tsjirpen. Ze strijken hun vleugels over elkaar en maken zo een schril snerpend geluid, waarmee ze de wijfjes lokken.
34
3\UDPLGHLQGG
De Pyramide
60 / 04
Augustus 2006
LIEDBIJLAGE
Groepen 5 - 6 Cd Pyramide 2006-II track 42
Schrijvertje Het schrijvertje is een heel klein waterkevertje dat op het wateroppervlak razendsnelle rondjes en lussen kan draaien; het lijken wel kleine speedbootjes. Het is leuk om te weten dat hun beide ogen in tweeën zijn gedeeld, dit kevertje heeft er dus eigenlijk vier. Het bovenste deel kijkt boven water uit naar prooien en houdt vijanden zoals bijvoorbeeld vogels in de gaten. Het onderste deel kijkt onder water en dient om de hongerige vissen op tijd te zien aankomen. Schrijvertjes duiken bij gevaar snel onder water en nemen dan altijd een luchtbelletje mee als luchtvoorraad.
Waterjuffer Een waterjuffer lijkt op een libel, maar is slanker en heeft minder brede achtervleugels.
Groepen 5 - 7 Cd Pyramide 2006-II track 43
De Pyramide
3\UDPLGHLQGG
60 / 04
September 2006
35
L XI EX DX XB XI JXLXAXGXE
Groepen 7 - 8 Cd Pyramide 2006-II track 44
De vlieg De vlieg heeft voelsprieten om te ruiken. Hij kan zien met twee facetogen en een drietal puntogen. De facetogen zijn samengesteld uit meer dan 4.000 aparte ogen,daarmee kan de vlieg tienmaal zo snel zien als de mens. Tussen de twee klauwen, die ze gebruiken om zich op ruwe oppervlakken voort te bewegen, bevinden zich twee zuignapjes. Hiermee kan de vlieg zich zelfs aan glazen ruiten vasthouden.
Wil je meer weten en zien? Enkele suggesties • Insecten: www.beesies.nl • Insecten fotosite: www.ahw.dds.nl • www.wikipedia.org/wiki/insect • www.vlindernet.nl/allesoortenopeenrij.asp • Krekels kun je beluisteren op de kenmerkengids krekels, via google • Muziekinstrumenten zijn te zien en te beluisteren op: www.digischool.nl/mu/leerlingen/mt/instrumenten/instrum1.htm
36
3\UDPLGHLQGG
De Pyramide
60 / 04
AS eu pg tu es mt ub se r2 02 0 60 6
