Kwartaal Update
September 2011
Gold&Discovery Fund Vrijwel geen “asset-class” laat dit jaar een positief rendement zien. Zelfs een spaardeposito levert, gecorrigeerd voor inflatie, een negatief rendement op. En nu de harde Zwitserse franc feitelijk is vastgeklikt aan de zachte euro, is het bijna onmogelijk de koopkracht van een opgebouwd vermogen te beschermen.
De harde Zwitserse franc is nu feitelijk vastgeklikt aan de zachte euro
Alleen sommige staatsobligaties en goud tonen een positief resultaat. Zilver laat year-to-date een klein verlies zien, maar noteert wel fors hoger dan een jaar geleden. Dat DNB het pensioenfonds voor de Glasfabrieken, via de rechter, dwong om een goudpositie af te bouwen doet vermoeden dat centrale bankiers ver willen gaan de vlucht naar goud af te remmen.
Goudprijs 2001-2011
www.gdfund.nl
— Pagina 2 —
COMEX Of centrale banken ook een rol hebben gespeeld in de recente scherpe daling van de edelmetaal prijzen is nog onduidelijk. Het aanbieden van grote hoeveelheden futures (goud op papier), tijdens de Comex handelsuren, lijkt in ieder geval een significante rol te hebben gespeeld bij de plotselinge val. Maar ondanks deze scherpe correctie bevinden goud en zilver zich nu al ruim tien jaar in een sterke
Vooral bij zilver was de daling extreem te noemen
“bullmarkt”. De goudprijs steeg daarbij van $250 naar ruim $1900 per ounce (31 gram). Zilver van $5 naar $50.
Vooral bij zilver was de daling extreem te noemen. In enkele dagen zagen we de prijs met meer dan 35% dalen. Wie wil bodemvissen, tijdens dit soort correcties, doet er goed aan de RSI-indicator, die in het onderste deel van de grafiek staat afgebeeld, goed te bestuderen. Deze Relatieve Sterkte Indicator (RSI) geeft aan of er sprake is van een “oversold” of “overbought”-situatie. Het geeft dus de mate van overdrijving in de markt aan. In de grafiek zien we de zwaarste “oversold” situatie in jaren.
Prijsontwikkeling zilver-ETF > Toon grafiek in detail
www.gdfund.nl
— Pagina 3 —
Door deze ontwikkeling is september verantwoordelijk voor het tweede grootste maandverlies. Toch kunnen wij als value-investors niet echt ongelukkig zijn met correcties zoals deze. Het maakt het ons mogelijk om tegen scherp lagere koersen waardevolle posities uit te breiden. De grote cashpositie van rond de 20% aan het begin van het jaar is inmiddels onder de 10% uitgekomen.
Netto jaar rendement, sinds oprichting, 17%
Daarnaast is het goed om te beseffen dat er nog steeds sprake is van een gemiddeld netto jaarrendement, sinds oprichting, van circa 17%. Maar we begrijpen dat dat een schrale troost is voor participanten die recent zijn ingestapt.
Uptrend goudfondsen intact Ondanks de recente dalingen bevindt de goudmijnindex (HUI) zich nog steeds in een gezonde stijgende trend. Zeer begrijpelijk gezien het feit dat goudproducenten nu enorme winstmarges kunnen realiseren. Tijdens ons bezoek aan het Denver Gold Forum, eerder deze maand, werd ons duidelijk dat de meeste goudproducenten nu $500 tot $1000 winst per troy ounce (31 gram) weten te realiseren.
HUI-goudmijnenindex 2001-2011 > Toon grafiek in detail
www.gdfund.nl
— Pagina 4 —
Door de sterk stijgende winsten beginnen dividendbetalingen sterk op te lopen. Verschillende producenten hebben de afgelopen weken bekend gemaakt dividenden zelfs direct te gaan koppelen aan de hoogte van de edelmetaalprijzen. Het zijn vooral deze dividenden die ervoor kunnen gaan zorgen dat goudmijnaandelen voor beleggers weer echt interessanter gaan worden. Zeker in vergelijking tot de nu veel populairdere ETF’s, die alleen de onderliggende prijs volgen en geen dividenden uitkeren.
Significante ontdekkingen blijven de kern van onze portfolio
Verhoging weging edelmetaalproducenten Om deze reden is besloten onze weging in edelmetaalproducenten te verhogen ten koste van posities in basismetalen en exploratiebedrijven. Maar exploratiebedrijven die werken aan de ontwikkelingen van de meest significante ontdekkingen blijven de kern van onze portfolio en een gewilde prooi voor producenten op zoek naar reserves. Zo zagen we deze week dat goudproducent AngloGold Ashanti een bod uitbracht op Grayd Resource (geen positie).
Overnames binnen portfolio 1 - Aurelian
(goud - Ecuador)
2 - Canplats
(goud - Mexico)
3 - Aquiline
(zilver - Argentinië)
4 - West Timmins
(goud - Canada)
5 - Freewest
(chromium - Canada)
6 - Underworld
(goud - Canada)
7 - Brett
(goud - Canada)
8 - KWG
(chromium - Canada)
9 - AuEx
(goud - VS)
10 - Ventana
(goud - Colombia)
11 - Fronteer Gold
(goud - VS)
12 - Pediment
(goud - Mexico)
www.gdfund.nl
— Pagina 5 —
Tijdens de crash eind 2008 maakte de Canadese goudproducent Kinross gebruik van de lagere goudprijzen door een bod van ruim een miljard uit te brengen op Aurelian. Het was de eerste overname van een positie in ons fonds. Gemiddeld worden vier posities per jaar overgenomen. Hierboven de volledige lijst van alle overnames binnen onze portfolio sinds de start in juli 2008. Op dit moment ligt er naast een bod op de aandelen van Hathor ook nog een bod op de aandelen
Gemiddeld worden vier posities per jaar overgenomen
van Goldsource, een andere positie van ons fonds. Goldsource is verantwoordelijk voor een grote kolenontdekking in Canada.
Grondstoffentrend ook intact Het is overduidelijk dat de onzekerheid nu ook in de grondstoffensector terug is. Toch laat de CRB-grafiek (grondstoffenindex), ondanks de verzwakking van het economische klimaat, ook nog steeds een opgaande trend zien.
CRB-grondstoffenindex 2003-2011 > Toon grafiek in detail
www.gdfund.nl
— Pagina 6 —
Toch lijkt er in landen als India en China voorlopig slechts sprake van een welkome afkoeling van een oververhitte economie. Welkom, gezien de scherp oplopende loon-prijsspiraal die heeft geleid tot een zorgwekkend hoge inflatie. De kans is aanwezig dat de economische groei in China van boven de 10% zou kunnen halveren. Maar zelfs in een dergelijk scenario zijn er in het land jaarlijks nog steeds 5% meer grondstoffen nodig. Het belang van China voor de wereldwijde grondstoffenmarkten kan niet genoeg benadrukt worden. In onderstaand lijstje is goed af te lezen welk deel van de wereldmarktproductie van de verschillende grondstoffen China als afzetmarkt heeft.
Belang van China voor grondstoffen markt kan niet genoeg worden benadrukt
Bodem in zicht? In ons vorige kwartaalbericht hebben we uitgebreid stil gestaan bij het seizoenspatroon van de Canadese beurzen. Deze maken eigenlijk ieder jaar, ergens tussen maart en oktober, een correctie mee. De Canadese beursindex (CDNX) staat nu circa 35% lager, gerekend vanaf de top in februari. Vanaf de start van het GD Fund in 2008 noteert de index ruim 40% lager.
www.gdfund.nl
— Pagina 7 —
Canadese CDNX-beursindex 2002-2011 > Toon grafiek in detail
De RSI-index blijkt ieder jaar rond de zomer (kort) onder de 30 te noteren. Dit correspondeert met de jaarlijkse terugkerende correcties tussen april en oktober. Vaak is er in de RSI sprake van een zogenaamde “dubbele bodem” onder de 30. Dit valt vrijwel altijd samen met een bodemvorming van de CDNX-index. De laatste tien jaar bedroeg het herstel van de aandelenkoersen, vanaf het laagste punt van de zomerdip tot het einde van het jaar, gemiddeld ruim 35%.
Natuurlijk zal de onrust rondom de financiering van landen de komende jaren eerder groter dan kleiner zal worden. Maar dat betekent in onze ogen niet dat de wereldeconomie opnieuw vast zal gaan lopen zoals dat eind 2008 het geval was. Autoriteiten zullen er alles aan doen om de onrust te dempen. Het harder laten draaien van de geldpers blijft een van de weinig overgebleven opties. Hierdoor zullen waarschijnlijk steeds meer beleggers gaan beseffen dat het investeren in zaken “die de overheid niet bij kan drukken” van steeds groter belang wordt. Met het verhogen van de
Investeren in zaken die overheid niet bij kan drukken van steeds groter belang
weging van winstgevende edelmetaalproducenten wordt de opbouw van ons fonds defensiever van aard. Deze cash-flow producerende bedrijven bieden momenteel een zelfde opwaarts potentieel als succesvolle exploratiebedrijven, maar met een fors lager neerwaarts risico.
www.gdfund.nl
— Pagina 8 —
War on Gold Op persoonlijke titel wil ik nog even dieper ingaan op de aanwijzingen van prijsmanipulatie op de goud- en zilvermarkten. Geruchten hieromtrent doen al jaren de ronde. Deze zomer heb ik tijdens de research voor mijn nieuwe boek “Goud en het geheim van geld”, dat eind dit jaar uit zal komen, alle feiten met betrekking tot deze marktmanipulatie eens op een rijtje te zetten.
Controleren goudprijs van groot belang voor renteen inflatiever wachtingen
Het blijkt dat er al bijna honderd jaar sprake is van pogingen de edelmetaalmarkten op een of ander manier te controleren. Het controleren van de goudprijs blijkt van groot belang voor de verwachtingen rondom rente en inflatie
Hieronder een beknopte bloemlezing van mijn bevindingen; - In 1995 publiceerde de Journal of Economic History een verhaal over de falsificatie van data met betrekking tot goudbezittingen van de Bank of England, door de Federal Reserve in de periode tussen 1925 en 1931. Dit gebeurde om rentestanden te kunnen beïnvloeden. (1) - Een academische studie uit 1988 van Lawrence Summers en professor Robert Barsky bevestigde dat overheden de goudprijs manipuleren om zo ook de rente naar hun hand te zetten. (2) - Dat centrale banken in hun strijd om de goudprijs onder controle te houden ook bepaalde “bevriende” goudmijnen gebruiken werd duidelijk tijdens de rechtszaak in 2003 tegen goudproducent Barrick Gold en JPMorganChase. Barrick verweerde zich door te verklaren dat ze in opdracht van de Federal Reserve actief was geweest in het lenen van goud van centrale banken, om deze partijen vervolgens te verkopen op de goudmarkt. (3) - De centrale bank van Australië heeft bevestigd dat de goudreserves van haar centrale bank vooral worden gebruikt worden om de goudprijs onder controle te krijgen in 2003. “Foreign currency reserve assets and gold,” “are held primarily to support intervention in the foreign exchange market” (4) -D it wordt bevestigd door uitspraken van een topfunctionaris White van de BIS in Basel, tijdens een conferentie in 2005. White vertelde dat er vijf belangrijke taken zijn voor centrale banken. Een daarvan is om de prijzen van goud en andere valuta te kunnen beïnvloeden. “The provision of international credits and joint efforts to influence asset prices (especially gold and foreign exchange) in circumstances where this might be thought useful.” (5)
(1)
http://www.gata.org/node/8327
(2)
http://www.robertbroncel.com/columns/2011/column2209.html
(3)
http://www.gata.org/files/BarrickConfessionMotionToDismiss.pdf
(4)
http://www.rba.gov.au/publications/annual-reports/rba/2003/pdf/2003-report.pdf
(5)
http://www.gata.org/node/4279
www.gdfund.nl
— Pagina 9 —
War on Gold Ook in de Fed-archieven zijn voldoende aanwijzingen te vinden voor de strijd tegen goud zoals een memorandum uit 1961 onder de titel “U.S. Foreign Exchange Operations: Needs and Methods.” Het bevat een gedetailleerd plan om door middel van structurele interventies valuta- en goudmarkten te bewerken. Doel was om op deze manier de dollar te ondersteunen. (6) Maar meest gedetailleerd zijn de onthullingen van ex-zilverhandelaar Maguire. Hij informeerde eind 2009 de Amerikaanse toezichthouder CFTC, hoe hij de afgelopen jaren getuige was geweest van geplande aanvallen op de zilverprijs door handelaren JP Morgan in Londen. (7) De afgelopen jaren zijn er een ook aantal rapporten van banken en vermogensbeheerders over dit onderwerp verschenen; - “Not Free, Not Fair -- the Long-Term Manipulation of the Gold Price”, Sprott Asset Management in Toronto (2004) (8) - “Remonetization of Gold: Start Hoarding”, Credit Agricole (2006) (9) - “Gold: Riding the Reflationary Rescue,” Citigroup (2007) (10) Dat ook China volledig op de hoogte lijkt te zijn over de achtergronden van deze interventies bleek uit een uitgelekt bericht van de Amerikaanse ambassade in Peking, dat Wikileaks onlangs publiceerde.
Hierin valt te lezen dat; (11) “The U.S. and Europe have always suppressed the rising price of gold. They intend to weaken gold’s function as an international reserve currency. They don’t want to see other countries turning to gold reserves instead of the U.S. dollar or Euro. Therefore, suppressing the price of gold is very beneficial for the U.S. in maintaining the U.S. dollar’s role as the international reserve currency.” Het is mijn verwachting dat westerse bankiers hun macht over de edelmetaalmarkten meer en meer zullen verliezen nu landen als China, Rusland en India steeds meer goud accumuleren. Willem Middelkoop Gold&Discovery Fund
(6)
http://fraser.stlouisfed.org/docs/historical/martin/23_06_19610405.pdf
(7)
http://www.youtube.com/watch?v=e9bU0r6JP4s)
(8)
http://www.sprott.com/docs/PressReleases/20_not_free_not_fair.pdf
(9)
http://www.gata.org/files/CheuvreuxGoldReport.pdf
(10)
http://www.gata.org/files/CitigroupGoldReport092107.pdf
(11)
http://www.zerohedge.com/news/wikileaks-discloses-reasons-behind-chinas-shadow-gold-buying-spree
www.gdfund.nl
