Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
KWALITEITSPLAN GROENHORST 2015-2018
Vastgesteld door het CvB, 20150428
1
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Inhoudsopgave 1
2
Inleiding ........................................................................................................................................... 5 1.1
Aanleiding ................................................................................................................................ 5
1.2
Positionering van het kwaliteitsplan ....................................................................................... 5
1.2.1
Missie en visie.................................................................................................................. 5
1.2.2
Ambities Groenhorst ....................................................................................................... 6
1.2.3
Relatie met bestaande plandocumenten ........................................................................ 7
1.3
Totstandkoming plan en draagvlak ......................................................................................... 8
1.4
Bijstelling en sturing op voortgang .......................................................................................... 9
1.5
Verdeling kwaliteitsmiddelen .................................................................................................. 9
Beleidsthema 1 – Professionalisering............................................................................................ 10 2.1
Inleiding ................................................................................................................................. 10
2.2
Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 10
2.3
Doelstellingen ........................................................................................................................ 11
2.3.1
Bekwaamheid van het management:............................................................................ 11
2.3.2
Professionalisering van het onderwijspersoneel: ......................................................... 12
2.3.3
Kwaliteitsverbetering HRM-beleid: ............................................................................... 12
2.3.4
Professionalisering van examenfunctionarissen: .......................................................... 13
2.4 3
Beleidsthema 2 – Intensivering onderwijs .................................................................................... 17 3.1
Inleiding ................................................................................................................................. 17
3.1.1
Opbrengstgericht werken en intensivering ................................................................... 17
3.1.2
Taal en rekenen ............................................................................................................. 17
3.1.3
HKS / onderwijsprogramma’s ........................................................................................ 17
3.2
Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 18
3.2.1
Opbrengstgericht werken.............................................................................................. 18
3.2.2
Taal en rekenen ............................................................................................................. 18
3.2.3
HKS / onderwijsprogramma’s ........................................................................................ 18
3.3
Doelstellingen ........................................................................................................................ 19
3.3.1
Opbrengstgericht werken.............................................................................................. 19
3.3.2
Taal en rekenen ............................................................................................................. 20
3.3.3
HKS / onderwijsprogramma’s ........................................................................................ 20
3.4 4
Activiteiten ............................................................................................................................ 14
Activiteiten ............................................................................................................................ 21
Beleidsthema 3 – Terugdringen VSV en kwetsbare jongeren ....................................................... 23
Vastgesteld door het CvB, 20150428
2
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
4.1
Inleiding ................................................................................................................................. 23
4.2
Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 23
Het percentage VSV is gedaald maar de prestatienorm op niveau 1 is niet behaald. het inzetten van maatregelen ter voorkoming van VSV blijft noodzakelijk, met name binnen de BBL. ..................... 23
5
4.2.1
Stand van zaken borging in het onderwijsproces.......................................................... 23
4.2.2
Stand van zaken samenwerking in RMC regio .............................................................. 24
4.2.3
Stand van zaken beleid kwetsbare jongeren................................................................. 24
4.3
Doelstellingen ........................................................................................................................ 24
4.4
Activiteiten ............................................................................................................................ 25
Beleidsthema 4 – Bevorderen kwaliteit en beschikbaarheid BPV ................................................ 27 5.1
Inleiding ................................................................................................................................. 27
5.1.1
6
7
Beschikbaarheid leerplaatsen ....................................................................................... 27
5.2
Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 28
5.3
Doelstellingen ........................................................................................................................ 28
5.4
BPV indicator en BPV-monitor .............................................................................................. 29
5.5
Activiteiten ............................................................................................................................ 30
Beleidsthema 5 – Verbeteren studiewaarde................................................................................. 31 6.1
Inleiding ................................................................................................................................. 31
6.2
Beschrijving huidige situatie .................................................................................................. 31
6.3
Activiteiten ............................................................................................................................ 34
Beleidsthema 6 – Stimuleren van excellentie ............................................................................... 36 7.1
Inleiding ................................................................................................................................. 36
7.2
Excellentie tijdens de opleiding ............................................................................................. 37
7.2.1
Beschrijving huidige situatie .......................................................................................... 37
7.2.2
Doelstellingen ................................................................................................................ 38
7.2.3
Activiteiten .................................................................................................................... 38
7.3
Vakwedstrijden ...................................................................................................................... 39
7.3.1
Beschrijving huidige situatie .......................................................................................... 39
7.3.2
Beschrijving doelstellingen ............................................................................................ 40
7.3.3
Activiteiten .................................................................................................................... 41
7.4
Internationalisering ............................................................................................................... 42
7.4.1
Uitwerking van internationalisering .............................................................................. 42
7.4.2
Belang van internationalisering voor het onderwijs ..................................................... 42
7.4.3
Beschrijving huidige situatie .......................................................................................... 43
7.4.4
Beschrijving doelstellingen ............................................................................................ 44
7.4.5
Activiteiten .................................................................................................................... 45
Vastgesteld door het CvB, 20150428
3
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.5
8
Meester-gezel titel ................................................................................................................ 45
7.5.1
Beschrijving huidige situatie .......................................................................................... 45
7.5.2
Beschrijving doelstellingen ............................................................................................ 46
7.5.3
Activiteiten .................................................................................................................... 46
Bijlagen .......................................................................................................................................... 47 1.
Activiteitenplanning .................................................................................................................. 47
2.
Onderwijsstandaarden Groenhorst (versie 3.2) ....................................................................... 55
3.
Inzet centraal deel kwaliteitsmiddelen ..................................................................................... 56
Vastgesteld door het CvB, 20150428
4
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
1 Inleiding 1.1 Aanleiding In het bestuursakkoord mbo dat in de zomer van 2014 is afgesloten is afgesproken dat mboinstellingen aanvullende bekostiging ontvangen op basis van kwaliteitsafspraken met het ministerie van OCW. Centraal in de kwaliteitsafspraken staat het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. Met de kwaliteitsafspraken komen extra middelen voor kwaliteitsverbetering van het onderwijs vrij. Daarnaast worden resultaatafhankelijke middelen toegekend aan instellingen, indien zij een vooraf vastgestelde prestatienorm hebben behaald. Om in aanmerking te komen voor de kwaliteitsmiddelen, moet iedere mbo-instellingen een kwaliteitsplan voor de komende vier jaar opstellen. Voor de komende vier jaar zijn zes beleidsthema’s benoemd:
Professionalisering Intensivering onderwijs Terugdringen vsv en kwetsbare jongeren Bevorderen kwaliteit en beschikbaarheid bpv Verbeteren studiewaarde Stimuleren van excellentie
In dit document wordt beschreven welke ambities en resultaten Groenhorst nastreeft op de bovenstaande zes beleidsthema’s. Per beleidsthema wordt gestart met een analyse van de uitgangssituatie. Vervolgens worden per beleidsthema de doelstellingen, activiteiten en resultaten voor 2016 beschreven. Hierbij wordt ook een inschatting gegeven van de middelen die hiervoor ingezet worden. Gestart wordt met een toelichting op de positionering van het plan in de beleidscyclus van Groenhorst. Hierin wordt ook aandacht besteed aan de relatie met andere plandocumenten. Vervolgens wordt de totstandkoming van het plan en draagvlak voor het plan beschreven. De laatste twee paragrafen van dit eerste inleidende hoofdstuk zijn gewijd aan de wijze waarop gestuurd zal worden op de voortgang en eventuele bijstellingen en over de verdeling van de beschikbare kwaliteitsmiddelen voor Groenhorst.
1.2 Positionering van het kwaliteitsplan In deze paragraaf wordt de positie van het kwaliteitsplan in de strategische koers van de instelling beschreven. Allereerst wordt de missie en visie weergegeven, zoals verwoord in het meerjarenbeleidsplan Groenhorst 2014-2019. Vervolgens worden de ambities van Groenhorst uit datzelfde meerjarenbeleidsplan weergegeven. Hiermee wordt de inbedding van het kwaliteitsplan in de strategische koers geduid. Tot slot wordt de relatie met andere bestaande plandocumenten beschreven.
1.2.1 Missie en visie Groenhorst is een instelling voor praktijkonderwijs, vmbo, mbo en cursus- en contractonderwijs in de groene sector. De missie van Groenhorst is als volgt geformuleerd: Het verzorgen van betekenisvol onderwijs binnen de groene beroepskolom (pro-vmbo-mbo) in al zijn diversiteit en het aangaan van duurzame contacten met alle betrokkenen.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
5
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Bij het uitvoeren van de missie hanteert Groenhorst de volgende visie: Leerlingen en deelnemers leren zelfstandig te functioneren in een steeds veranderen samenleving. Binnen het vmbo leren we onze leerlingen hun talenten en hun omgeving kennen. We leren ze invloed nemen en samen kleur geven aan hun omgeving. Binnen het mbo dragen wij bij aan de invloed van de groene sector, voor en door onze deelnemers. Onze deelnemers ontwikkelen hun specialisme binnen de groene sector en leren vanuit onze ondernemende cultuur ook invloed nemen op andere sectoren.
1.2.2 Ambities Groenhorst In het meerjarenbeleidsplan zijn op drie lijnen (of focussen) ambities beschreven van Groenhorst. Deze ambities zijn afgestemd met de verschillende lagen binnen de instellingen, ze zij uitgewerkt in onderliggende beleidsplannen en teamplannen. Focus op beroepsonderwijs We zijn een school waar deelnemers zich veilig en uitgedaagd voelen om duurzaam hun talenten te ontplooien, waarbij de ontwikkeling wordt ‘vastgelegd’ in de diploma’s die leerlingen (vmbo) en deelnemers (mbo) behalen. Zij zijn in staat zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun leerproces. Hierdoor zijn onze alumni aantrekkelijke werknemers op de arbeidsmarkt. Vanuit onze kijk op onderwijs kiezen we bewust wat we wel doen en wat we niet doen in ons onderwijs met de beschikbare middelen. Bij het maken van deze keuzen vormt het aanbieden van eigentijds en aantrekkelijk (beroeps)onderwijs het uitgangspunt. Een belangrijk onderdeel van dit (beroeps)onderwijs is het verantwoord omgaan met grondstoffen en middelen, met respect voor mens en dier. De volgende beleidsthema’s zijn aan deze ambitie verbonden:
Continu verbeteren van toetsen en examens Professionalisering van docenten en leidinggevende Continu verbeteren onderwijsproces, gericht op: Praktijkleren (waaronder BPV en stages) Maatwerk en doorlopende leerroutes Zorg en (loopbaan)begeleiding Taal en rekenen ICT in onderwijs
Focus op omgeving Groenhorst werkt samen met de omgeving, zowel landelijk als in de regio, waarbij we zoeken naar binding op de inhoud. We richten ons op intensieve samenwerking, via de landelijke CIV’s en COE’s, maar ook op regionaal vlak zoals de Food Valley en andere kleinschaliger initiatieven. Groenhorst werkt samen met instellingen binnen en buiten de Aeres Groep en neemt haar verantwoordelijkheid in de regio, op het gebied van onderwijs en kennis binnen de sectoren waarin we actief zijn. We gaan uit van de kracht van diversiteit en organiseren dwarsverbanden met andere sectoren en organisaties. We zijn een school in dialoog; een open en transparante communicatie op elk niveau binnen en buiten de school. Ouders en verzorgers zijn een volwaardige partner voor onze school. Deze ambitie wordt in de beleidsagenda’s en jaarplannen verder uitgewerkt. De volgende beleidsthema’s zijn aan deze ambitie verbonden:
CIV Agri & Food
Vastgesteld door het CvB, 20150428
6
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Continu verbeteren onderwijsproces, gericht op: Praktijkleren (waaronder BPV) Maatwerk en doorlopende leerroutes Ouderparticipatie en deelnemerbetrokkenheid Versterken invloed van bedrijfsleven in het onderwijs
Duurzame kwaliteit Groenhorst is een ondernemende onderwijsinstelling, we sturen op resultaat. Het onderwijs is gericht op het ontwikkelen van duurzame kennis en vaardigheden bij onze leerlingen (vmbo) en deelnemers (mbo). We sturen op een leerproces dat dat eigentijds en aantrekkelijk is en voldoende bagage meegeeft voor de toekomst. Hierbij staat het geven (en ontvangen) van waardevolle feedback centraal. Bij onze medewerkers sturen we op duurzame ontwikkeling van (vak)deskundigheid. Onze werknemers voelen zich eigenaar van de doelen en ambities van Groenhorst en werken van een professionele houding mee aan de realisatie hiervan. Dit betekent dat we bevorderen dat werknemers zich blijven ontwikkelen vanuit een nieuwsgierige houding, ze open staan voor nieuwe ontwikkelingen en initiatief nemen: duurzaam leren. Duurzaamheid betekent ook dat we sturen op innovatie en op onderscheidene vakkennis op bepaalde thema’s. Zorgdragen voor een uitdagend onderwijscurriculum, door onderwijs te verzorgen op de meest inspirerende wijze. Hierbij maken we voortdurend afwegingen tussen het verplichte aanbod en de beschikbare ruimte om ons als Groenhorst te onderscheiden van andere scholen. Bij deze afwegingen kijken we naar onze omgeving, de aansluiting met vervolgonderwijs, de maatschappij en de arbeidsmarkt. Deze ambitie wordt in de beleidsagenda’s en jaarplannen verder uitgewerkt. De volgende beleidsthema’s zijn aan deze ambitie verbonden:
Continu verbeteren van toetsen en examens Professionalisering van docenten en leidinggevende Inbedden structurele reflectie en feedback in alle lagen van organisatie Continu verbeteren onderwijsproces, gericht op: Maatwerk en doorlopende leerroutes Zorg en (loopbaan)begeleiding Taal en rekenen
1.2.3 Relatie met bestaande plandocumenten De zes thema’s die in het kwaliteitsplan worden beschreven, zijn veelal een voortzetting van bestaand beleid. Daar waar wordt voortgebouwd op bestaand beleid, wordt dit in de afzonderlijke hoofdstukken aangegeven. De beschreven ambities en doelstellingen vanuit professionalisering zijn een directe doorvertaling van de plannen van aanpak die zijn geschreven op basis van het bestuursakkoord mbo. Intensivering van het (taal)onderwijs en het verhogen van de kwaliteit van bpv komen voort uit de eerder beschreven plannen ten behoeve van de uitwerking van het actieplan mbo ‘Focus op Vakmanschap’. Het terugdringen van voortijdig schoolverlaten is een verdere uitwerking van de convenanten die onze locaties in RMC-verband hebben gesloten. Het verhogen van het studiewaarde is in wezen een nadere uitwerking van het doorstroom- en kwaliteitsbeleid van Groenhorst. Ook excellentie is geen onbekend thema voor Groenhorst. Op gebied van internationalisering kent Groenhorst / Aeres Groep een lange traditie. Op het gebied van maatwerktrajecten geldt hetzelfde. Nieuw is dat deze onderwerpen nu gebundeld worden en expliciet als excellentiebeleid worden genoemd.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
7
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
1.3 Totstandkoming plan en draagvlak Het kwaliteitsplan van Groenhorst is, zoals in de vorige paragraaf aangegeven, een voortzetting van de ingezette koers. Het mbo is volop in beweging. De implementatieagenda van Groenhorst is niet anders dan die van de meeste mbo-instellingen op dit moment:
Sinds 2014-2015 is het actieplan mbo ‘Focus op Vakmanschap’ vertaald naar wetgeving. De meeste maatregelen uit dit plan zijn al actief in het nieuwe cohort, de komende schooljaren wordt de implementatie verder uitgerold naar de hele organisatie. Met ingang van 2015-2016 start Groenhorst met drie kwalificaties aan het vrijwillige (pilot)jaar voor de herziene kwalificatiedossiers. Een leerjaar later gaan alle opleidingen over naar de nieuwe structuur. Vanuit de voorgaande bestuursakkoorden mbo (en vo) wordt binnen Groenhorst volop gewerkt aan professionalisering op alle bestuurslagen. Hierbij is expliciet aandacht voor examenfunctionarissen. Centrale examinering voor Nederlands, Engels en rekenen, de voorbereidingen hiervoor in Facet zijn in volle gang binnen Groenhorst. Activiteiten vanuit de wet macrodoelmatigheid
Daarnaast spelen nog eigen beleidskeuzes een rol, bijvoorbeeld het recent vastgestelde nieuwe strategisch beleidsplan van de Aeres Groep. Hierin wordt een nieuwe koers uitgezet, gericht op het uitdragen van een sterkere verbinding tussen de (onderwijs)instellingen en een heldere (groene)profilering. Maar ook de participatie en kartrekkersrol in de centra voor innovatief vakmanschap Agri & Food en dan vooral de vertaling hiervan naar het onderwijs. Op basis van de ‘veelheid aan dingen’, is binnen Groenhorst gekozen om het kwaliteitsplan te gebruiken als weergave van de meest urgente thema’s. Deze zes thema’s zijn met de locaties (vertegenwoordigd door hun directeur en teamleiders in het periodiek mbo-overleg van Groenhorst) in een aantal themabijeenkomsten verder uitgewerkt met doelstellingen, resultaten en activiteiten. De vertegenwoordigers van de locaties hebben de concepten besproken met de onderwijsteams, zodat input vanuit de teams in het plan terugkomt en het plan gedragen wordt door de teams. Het plan is ook met de deelnemersraad van Groenhorst besproken. De deelnemersraad heeft aangegeven de genoemde thema’s te onderschrijven. De voorgenomen invulling van de beleidsthema’s in deelonderwerpen en activiteiten wordt door de raad gezien als een goede invulling en hebben aanvullingen aangedragen voor een aantal van deze onderwerpen. De deelnemers hadden met name op gebied van beleid ten aanzien van verbetering van de kwaliteit van de begeleiding en informatievoorziening tijdens de bpv, activiteiten gericht op het vergroten van deelnemerbetrokkenheid en het excellentieplan suggesties voor verbetering. Deze suggesties zijn overgenomen in de uiteindelijke versie. Het plan is ter advisering aan de ondernemingsraad van Groenhorst aangeboden. Er is op moment van indiening nog geen advies van de raad. Met de ondernemingsraad worden jaarlijkse voortgangsrapportages en bijstellingen structureel besproken. Ten aanzien van het onderdeel excellentie, is de inzet van Groenhorst besproken met het regionaal beroepenveld. Deelname aan de vakwedstrijden was en blijft in nauw overleg met de branche en het regionaal beroepenveld een speerpunt. Zoals in de excellentieparagraaf nader wordt toegelicht, worden de gesprekken met de branches op gebied van de meester-gezel titel voortgezet. De inzet van Groenhorst op gebied van internationalisering is een voortzetting van het Aeres strategisch beleid en afgestemd met het (internationaal)bedrijfsleven. Ten slotte zet Groenhorst in op excellentieprogramma’s (honneursprogramma’s), in nauw overleg met topondernemers in de regio of de sector.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
8
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
1.4 Bijstelling en sturing op voortgang Groenhorst heeft gekozen voor een zorgvuldig traject bij de totstandkoming van het kwaliteitsplan. Hierin is gesproken met veel direct belanghebbenden. Het bespreken van de beleidsthema’s en onderliggende onderwerpen en hun uitwerkingen, heeft geleid tot bijstellingen en aanscherpingen van het kwaliteitsplan. Dit traject zal niet stoppen als het plan wordt ingediend bij het ministerie ter beoordeling. De huidige versie van het plan zal jaarlijks worden bijgewerkt. Te meer, omdat nog niet alle indicatoren voor de resultaatafhankelijke middelen op het moment van schrijven van het plan volledig uitgewerkt zijn. Het kwaliteitsplan mbo wordt door de portefeuillehouders mbo van het MT van Groenhorst gemonitord. Per deelonderwerp wordt een aspectverantwoordelijke aangewezen vanuit het mbodirectieoverleg van Groenhorst. Rapportage over de voortgang van de activiteiten in het kwaliteitsplan (inclusief het onderdeel excellentie) vindt periodiek in dit overleggremium plaats. Via de deelnemers aan het Groenhorstbrede mbo-overleg leveren de onderwijsteams van Groenhorst input op het plan en de uitvoering.
1.5 Verdeling kwaliteitsmiddelen In dit document wordt beschreven op welke beleidsthema’s Groenhorst de kwaliteitsmiddelen inzet. De gelden worden binnen Groenhorst verdeeld in een centraal en een decentraal deel. Van de totale beschikbare kwaliteitsmiddelen, wordt 60% op basis van deelnemersaantallen verdeeld aan de locaties. In het kwaliteitsplan staan gezamenlijke doelstellingen en activiteiten geformuleerd. Bijvoorbeeld op gebied van professionalisering, of werkbijeenkomsten op gebied van de invoering van de HKS of kwaliteitsverbetering van de BPV. Voor de gezamenlijke activiteiten wordt het centrale deel van de kwaliteitsmiddelen ingezet. Een deel van de activiteiten bij het plan zijn echter beschreven op hoofdlijnen en dienen uitgewerkt te worden in onderliggende plandocumenten op locatie- of teamniveau. Hiervoor zullen de locaties het decentrale deel van de kwaliteitsmiddelen inzetten. Dit zijn gebieden waarbij maatwerk gewenst is. De uitgangssituatie per team kan verschillen. Bij ieder beleidsthema wordt aan het eind van het hoofdstuk een activiteitenplanning gegeven. In de laatste kolom van de activiteitenplanning worden de verwachte kosten in beeld gebracht voor de gezamenlijke activiteiten, te bekostigen uit het centrale deel van de kwaliteitsmiddelen van Groenhorst. Voor de overige activiteiten zullen de locaties of onderwijsteams op basis van hun eigen locatie- of teamplan de kwaliteitsmiddelen uit het decentrale deel inzetten. Wanneer bij een activiteit in het Groenhorstbrede kwaliteitsplan geen kosten worden genoemd, houdt dat in dat er geen centrale middelen worden ingezet voor de betreffende activiteit. In dat geval is het de bedoeling dat de onderwijsteams hier (een deel van) de decentrale middelen op inzetten. In bijlage 4 wordt een overzicht gegeven van de verwachte uitgaven voor gezamenlijke activiteiten op de thema’s van het kwaliteitsplan. Een uitzondering op het bovenstaande vormt het onderdeel excellentie. Indien de aanvraag van Groenhorst voor het onderdeel excellentie wordt gehonoreerd, zullen de ontvangen middelen worden ingezet conform de bijgevoegde begroting. De excellentiegelden worden, met andere woorden, niet verdeeld in een centraal- en een decentraal deel. De excellentiemiddelen worden toegewezen aan de onderwijsteams die de genoemde opleidingen uitvoeren.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
9
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
2 Beleidsthema 1 – Professionalisering 2.1 Inleiding Het succes van goed onderwijs is in hoge mate afhankelijk van professionele medewerkers. Aan de hand van de Regeling bekwaamheid management en professionalisering onderwijspersoneel heeft Groenhorst eerder een plan van aanpak opgesteld ten aanzien van bekwaamheid van het management, professionalisering van onderwijspersoneel en kwaliteitsverbetering HRM-beleid. Hieronder is een actualisatie van dit plan uitgewerkt in het kwaliteitsplan. Hierbij wordt aandacht besteed aan de volgende deelaspecten:
Bekwaamheid van het management Professionalisering van het onderwijspersoneel Kwaliteitsverbetering HRM-beleid Professionalisering examensecretarissen
In onze optiek gaan onderwijsontwikkeling en professionalisering hand in hand en zijn ze niet te beschouwen als losse processen. Elke verandering in het onderwijs gaat gepaard met de vraag, wat dat betekent voor scholing en professionalisering van medewerkers. Dit geldt ook voor elk van de beschreven onderwijsbeleidsthema’s in dit kwaliteitsplan. Vanuit de visie op professioneel kapitaal (uitgewerkt in De Aeres professional / bouwsteen professioneel kapitaal) wordt vervolgens invulling gegeven aan scholing en professionalisering.
2.2 Beschrijving huidige situatie Binnen Groenhorst wordt sinds 2013 het bevorderen van de professionele cultuur op een aantal manieren aangevlogen. Stappen zijn gezet om vorm en inhoud te geven aan een aangepast besturingsmodel, gebaseerd op transactioneel handelen i.p.v. positioneel handelen, waarmee verder richting gegeven wordt aan de organisatie ontwikkeling. Naast veranderingen in de structuur, is er gericht aandacht besteed aan veranderen van bijbehorend gedrag. Op bestuurlijk niveau is ingezet op deskundigheidsbevordering op het gebied van good governance en risicomanagement. Voor leidinggevenden (instellingsdirecteur, locatiedirecteuren, teamleiders) is er een MD-traject opgezet met diverse leeractiviteiten, gericht op het leidinggeven aan veranderingen en resultaatverantwoordelijk werken in teams, en de rol en stijl van de leidinggevende daarin. Hierin komt ook onderwijskundig leiderschap nadrukkelijk terug. In de onderwijsteams is ingestoken op het resultaatverantwoordelijk werken in teams. De omslag naar een professionele cultuur waarin resultaatverantwoordelijk wordt gewerkt is een leerproces, en is niet als een draai aan een knop te beschouwen. Het vraagt tijd en gelegenheid om op alle niveaus kennis en ervaring op te doen en op gezette momenten met elkaar te reflecteren. Na evaluatie is naar voren gekomen dat het belangrijk is om de komende jaren met name te investeren in het ‘sociale kapitaal’ van de organisatie. Sociaal kapitaal wordt gedefinieerd als de kwaliteit en de frequentie van de interactie en samenwerking tussen medewerkers onderling en met anderen (deelnemers, ouders en de omgeving). In een team met een hoog sociaal kapitaal is er sprake van een professionele cultuur gericht op het met en van elkaar leren, op basis van respect en vertrouwen. Specifiek voor een onderwijsorganisatie, houdt dat in dat er op regelmatige basis wordt gesproken over onze visie op leren. Binnen en tussen teams en locatie het gesprek voeren over leren, didactiek: het HOE, naast gesprekken met bedrijfsleven over het WAT. Het benutten van de professionele ruimte van de teamleden is binnen Groenhorst een belangrijk punt: de ruimte dient aan de ene kant te worden gegeven, maar dient ook door de docenten te worden opgepakt. De Aeres Groep kent de unieke situatie dat zij groen onderwijs verzorgt van vmbo
Vastgesteld door het CvB, 20150428
10
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
t/m hbo. Waar een paar jaar geleden binnen de Aeres Groep samenwerking vooral als kans werd gezien, wordt samenwerking op inhoud steeds meer gezien als een vanzelfsprekendheid. Een belangrijk speerpunt in het strategisch beleidsplan van de Aeres Groep is de verdere ontwikkeling van de kenniscentra (op de gebieden Agrofood & ondernemen, Dier en diergezondheid, Leren en ontwikkelen en Vitale en groene leefomgeving). De komende jaren wordt gezocht naar manieren om de kennistransfer tussen mbo en hbo te versterken, niet alleen via de kenniscentra maar ook in samenwerkingsvormen waarbij uitwisseling plaatsvindt tussen docenten, ook dwars door de kolom heen. Het doel van de samenwerking is het benutten van de binnen de Aeres Groep aanwezige kennis en expertise op de uiteenlopende vakgebieden. Maar bovenal het verbinden en zichtbaar maken van toonaangevend onderwijs. Onderwijsinhoudelijk zijn teams daarnaast actief aan de slag gegaan met de thema’s passend onderwijs, loopbaanbegeleiding, examinering, opbrengstgericht werken en pedagogisch didactisch handelen. Ook wordt er in de reguliere bedrijfsprocessen waaronder de HR-cyclus gezorgd dat nog onbevoegde docenten d.m.v. scholing gaan voldoen aan de gestelde bekwaamheidseisen. Er is meegedaan met een pilot voor het lerarenregister op het thema ‘borgen van actuele vakkennis’, welke inmiddels is afgerond. Hierbij is op teamniveau gereflecteerd op de wijze van kennisborging, en dit is vervolgens ter beoordeling voorgelegd aan relevante partijen in het bedrijfsleven. Dit is als een waardevol proces beschouwd. Tenslotte is een start gemaakt met een pilot Begeleiding van startende docenten binnen het Groen Consortium en in samenwerking met de WUR. Dit is een traject die zich richt op 3 pijlers: een leergang voor docentbegeleiders, een (online) intervisietool voor startende docenten, en de verankering in het (HRM-)beleid van de school. Op het gebied van ondersteunende HRM-processen is de focus gelegd op het op orde krijgen van de HR-gesprekkencyclus, waarbij een stijgende lijn te zien was in het aantal gevoerde gesprekken. Ook is gestart met een pilot voor het digitaliseren van het bekwaamheidsdossier.
2.3 Doelstellingen 2.3.1 Bekwaamheid van het management: Vergroten bekwaamheid management (alle managementlagen) t.a.v. sociaal kapitaal & professionele ruimte:
Het scheppen van professionele ruimte voor (ontwikkeling van) medewerkers vraagt een bepaalde leiderschapsstijl die de kwaliteit van de interactie met en tussen medewerkers bepaald. Deze stijl is gericht op: Helderheid scheppen t.a.v. het ‘wat’(wat gaan we komend jaar doen, wat zijn de doelstellingen en kaders) Ruimte geven aan medewerkers voor het hoe (hoe gaan we de doelstelling bereiken, binnen de gegeven kaders)
Hierbij past het om de nadruk te leggen op het monitoren van de voortgang, faciliteren wat nodig is bij stagnatie (wat heb je nodig?), waarderen van behaalde resultaten, positieve feedback, stimuleren van reflectie en situationeel leidinggeven. Voor locatiedirecteuren en stafmedewerkers vraagt dit ook om het verder ontwikkelen van bekwaamheden ten aanzien van project- en programmamanagement. In het kader van strategisch personeelsbeleid betekent dit ook, dat als er bepaalde ambities geformuleerd worden, bewust wordt stilgestaan wat dit van de medewerkers vraagt. Welke kwaliteiten hebben we in huis om de ambities te bereiken, welke zullen ontwikkeld moeten worden
Vastgesteld door het CvB, 20150428
11
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
(of misschien van buitenaf aangevuld worden) en op welke termijn is e.e.a. haalbaar? Van leidinggevenden vraagt dit:
om oog te hebben voor de disbalans van medewerkers tussen kwaliteiten en uitdagingen het stimuleren en faciliteren van leerprocessen in teams en bij individuele medewerkers.
2.3.2 Professionalisering van het onderwijspersoneel: Groenhorst/Aeresbreed: Zoeken naar manieren om de kennistransfer tussen MBO en HBO te versterken, niet alleen via de kenniscentra maar ook in samenwerkingsvormen waarbij uitwisseling plaatsvindt tussen docenten, ook dwars door de kolom heen. Teambreed: Jaarlijks worden (onderwijsinhoudelijke) professionaliseringsthema’s vastgesteld. Thema’s kunnen uit de onderwijsteams komen, of vanuit de algemene directie van Groenhorst. De komende jaren zal o.a. ingezet worden op versterking van de externe oriëntatie, BPV, LOB, passend onderwijs, begeleiding van startende docenten en pedagogisch didactisch handelen. In teamjaarplannen voor scholing & professionalisering wordt concreet uitgewerkt welke professionaliseringsactiviteiten ondernomen worden. Tevens kunnen team specifieke ontwikkelactiviteiten hierin een plek krijgen. Daarnaast wordt ingezet op versterking van het sociaal kapitaal en professionele ruimte door de verdere ontwikkeling van competenties t.a.v. de kwaliteit en de frequentie van de interactie en samenwerking tussen medewerkers onderling en met anderen (deelnemers, ouders en de omgeving). Dit houdt ook in: verdere ontwikkeling van competenties van locatieleiding en teamleden om met elkaar de dialoog, ‘het moedige gesprek’ aan te gaan: elkaar op een dieper niveau durven bevragen waarom zij de dingen doen die zij doen, en elkaar durven aanspreken op ongewenst gedrag (bijv. het niet houden aan afspraken). Veel beleidsthema’s in het kwaliteitsplan van Groenhorst kennen een professionaliseringsaspect. Bijvoorbeeld bij de intensivering van het onderwijs, met daaronder de methodiek van opbrengstgericht werken, taal en rekenen en de invoering van de hks, of bij vsv en kwetsbare jongeren gericht op het professionaliseren van de intake en loopbaanoriëntatie en –begeleiding. In het kwaliteitsplan wordt telkens aangegeven hoe op Groenhorstniveau hiermee omgegaan wordt, zoals in de inleiding is aangegeven. In de locatie- en teamscholingsplannen worden de acties en doelstellingen op dit niveau nader gespecificeerd. Daar waar teams deelnemen aan de excellentieparagraaf, komt dit ook zichtbaar terug in hun teamscholingsplannen en teamactiviteitenplannen. Individueel: (Blijven) voldoen aan de bekwaamheidseisen. Daarbij is de basis om bevoegd/bekwaam te zijn of te worden voor het onderwijs dat gegeven wordt; daar bovenop krijgen medewerkers ruimte om permanent te blijven voldoen aan de bekwaamheidseisen. Het lerarenregister wordt, nu er de afgelopen 2 jaar is gewerkt aan het betekenisvol maken van een dergelijk register, door Groenhorst verwelkomd als bruikbaar instrument om de bekwaamheid van docenten zichtbaar te onderhouden en zo de professionaliteit van docenten te versterken. De komende periode zal gebruikt worden om beleid op te maken t.a.v. registratie en worden docenten gestimuleerd om zich in te schrijven.
2.3.3 Kwaliteitsverbetering HRM-beleid: In de reguliere bedrijfsvoering zijn een aantal activiteiten opgenomen die de kwaliteit van het HRMbeleid moeten vergroten/borgen. Dit houdt o.a. in, blijvend zorgen dat gesprekken in de HR-cyclus structureel met medewerkers worden gevoerd en dat bekwaamheidsdossiers worden onderhouden.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
12
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Ook valt het bevorderen van een feedbackcultuur hieronder door onderlinge lesobservaties, peer review, afnemen van deelnemer enquêtes, uitzetten van 360-gradenfeedbackinstrumenten. Tenslotte worden docenten jaarlijks gestimuleerd om zich te verdiepen of te verbreden middels een bachelor- of masteropleiding, door gebruikmaking van een leraren-beurs. Zoals hierboven al vermeld, heeft Groenhorst meegedaan aan een pilot van het lerarenregister rondom het borgen van actuele vakkennis. De procesgang van kennisborging, wordt ook in andere teams verder uitgerold binnen de instelling. Daarnaast wordt de komende periode gebruikt om beleid op te maken en uit te voeren met betrekking tot het lerarenregister. Er wordt vervolg gegeven aan de reeds ingezette pilot begeleiding startende docenten, en onderzocht of en hoe dit zich verder kan uitrollen naar andere locaties. Tenslotte wordt een definitieve beslissing genomen over ingebruikname van de ontwikkelmodule van het personeelsinformatiesysteem, t.b.v. digitale ondersteuning van de HR-cyclus en bekwaamheidsdossiers.
2.3.4 Professionalisering van examenfunctionarissen: Groenhorst heeft voor de kwaliteitsverbetering van examinering inzet op het professionaliseren van examenprocessen en –functionarissen. Ten aanzien van de examenprocessen wordt gewerkt met centraal ingekochte examens van de Stichting de Groene Standaard (per 1-5-2015 groenEnorm). Voor de leden van het CECO wordt een training verzorgd gericht op de vergroting van het bewustzijn rondom taken en belangen rondom het examenproces; ook krijgt kennis over wet- en regelgeving hierin een plek. Examensecretarissen worden getraind om een quickscan van ICE uit te laten voeren, en een onafhankelijke positie te leren innemen gericht op een regierol in het examineringsproces. Voor assessoren worden assessorentrainingen georganiseerd, zowel voor nieuwe assessoren als een bijscholing voor reeds getrainde assessoren. Tenslotte ontvangt de centrale examensecretaris een training adequate voortgangsmonitoring en het centraal examenbureau een training business objects.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
13
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
2.4 Activiteiten Tabel 1: Activiteiten beleidsthema professionalisering
Thema Professionalisering
Deelonderwerp Bekwaamheid management
Doelstelling/ resultaat Vergroten bekwaamheid alle managementlagen t.a.v. sociaal kapitaal, professionele ruimte en project&programmamanagement
Activiteiten Scholingsactiviteit projecten programmamanagement Scholingsactiviteit visie op leren vanuit sociaal kapitaal met teamleiders en directeuren Discussie professionaliseringsvraagstukken en strategisch personeelsbeleid Responsief leiderschap en collegiale intervisie
Prioriteit +
Periode 2015-2017
Kosten € 10.000,- + 4 dagdelen x 15 pers (€16.920). 2 dagdelen x 40 pers. (€22.560) 4 uur x 12 pers./jaar (€3.384) 4 x 2 uur x 30 pers. /jaar (€16.920)
Professionalisering van onderwijspersoneel
Inzet op professionalisering via jaarlijkse scholingsplannen op school- en teamniveau. Blijven voldoen aan bekwaamheidseisen op individueel niveau.
Versterken externe oriëntatie en horizontale dialoog LOB (zie beleidsthema 3 en 5) Passend onderwijs (zie beleidsthema 3) Pilots begeleiding van startende docenten
+
2015-2019
30 x 8 uur (€16.920)
Structureel voeren van jaarlijkse resultaat & ontwikkelgesprekken (HR-
+
Kwaliteitsverbetering HRM-beleid
Vastgesteld door het CvB, 20150428
Structureel voeren van gesprekken met medewerkers en
60 uur/deelnemer. Pilot begroot voor 5 deelnemers (€21.150)
2015
14
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Doelstelling/ resultaat bekwaamheidsdossiers op orde. Bevorderen van feedbackcultuur en lerende houding.
Ambities lerarenagenda (Strategisch personeelsbeleid)
Verbreding en/of verdieping van vakmanschap van docenten
Vastgesteld door het CvB, 20150428
Activiteiten cyclus) + jaarlijkse monitoring daarvan Beleid opzetten t.a.v. inschrijving in lerarenregister + start met uitvoering van dit beleid Inventarisatie onbevoegde docenten / docenten in opleiding; monitoren van vastgelegde studieafspraken i.h.k.v. onbevoegdheid Vergroten feedbackcultuur d.m.v. jaarlijkse lesobservatie/peer review/360graden feedback/deelnemer enquêtes Planning en realisatie professionaliserings- en scholingsactiviteiten zoals vastgelegd in jaarlijkse scholingsplannen (individueel, team- en locatieniveau) Beslissing over definitieve ingebruikname van personeelsinformatiesysteem t.b.v. digitale ondersteuning HR-cyclus en bekwaamheidsdossiers (indien ‘go’, groenhorstbrede invoering) Stimuleren deelname aan bachelor- of masteropleiding d.m.v. promotie lerarenbeurs; verbinden van
Prioriteit
Periode
+
2015
Kosten
15
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Vastgesteld door het CvB, 20150428
Doelstelling/ resultaat door volgen van bachelor/masteropleidingen, Professionalisering examenfunctionarissen (Centrale examencommissie in 2015)
Activiteiten opgedane kennis aan verbeteren van de onderwijskwaliteit Borging bekwaamheidsonderhoud van docenten door bijhouden bekwaamheidsdossiers en/of registratie in lerarenregister Training CECO m.b.t. taken, belangen, regelgeving examenproces Training ICE-quickscan + training onafhankelijkheid voor examensecretarissen Assessorentrainingen voor bestaande en nieuwe assessoren Training voortgangsmonitoring centrale examensecretaris Centrale inkoop examens Stichting groenEnorm (voorheen De Groene Standaard)
Prioriteit
Periode
Kosten
€ 8.000, € 8.000, € 50.000, € 8.000,
€ 80.000,-
16
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
3 Beleidsthema 2 – Intensivering onderwijs 3.1 Inleiding Onder het beleidsthema intensivering wordt in de regeling kwaliteitsafspraken mbo vooral het onderwerp taal en rekenen genoemd. Groenhorst schaart naast taal en rekenen nog andere onderwerpen onder dit hoofdstuk. Met de invoering van Focus op vakmanschap is het onderwijs als geheel geïntensiveerd. Voor 2016-2017 staat de volgende herziening van het onderwijs alweer gepland, met de invoering van de herziene kwalificatiestructuur. Groenhorst wil de kwaliteitsmiddelen inzetten om (naast taal en rekenen) deze majeure operatie te ondersteunen. Ten aanzien van de invoering van Focus, wil Groenhorst de kwaliteitsmiddelen inzetten om te kijken naar de invoering zoals die is uitgevoerd. Wat zijn goede voorbeelden van geïntensiveerde opleidingen, hoe kunnen we blijven leren van elkaar.
3.1.1 Opbrengstgericht werken en intensivering Vanaf schooljaar 2014-2015 zijn de maatregelen intensiveren en verkorten vanuit het actieplan Focus op Vakmanschap ingevoerd. Voor alle opleidingen die in dit schooljaar zijn gestart binnen Groenhorst, zijn de leerplannen aangepast. Veel opleidingen van Groenhorst voldeden al aan de nieuwe ‘urennormen’. Deelnemers hebben volle lesroosters, bovendien blijkt uit de benchmark van de Mbo-Raad van 2014 dat Groenhorst naar verhouding veel docent contacturen inzet. Voor de komende jaren ziet Groenhorst het inzetten van opbrengstgericht werken als belangrijk speerpunt. Het relatief hoge aandeel contacturen in de opleidingstijd van onze deelnemers loont zich in studiewaarde en (deelnemer)tevredenheid. Toch kan de inzet van onderwijstijd en –activiteiten altijd beter. Uit de ervaringen met opbrengstgericht werken volgens de methode van de Datateams van de Universiteit Twente in het vmbo van het Groenhorst weten we dat systematisch meten van opbrengsten volgens een vooraf gestelde hypothese de kwaliteit van het onderwijs naar een hoger plan kan brengen. Alleen meer lesuren programmeren is niet voldoende. Wat voor onderwijsactiviteit past bij de leerdoelen, bij het niveau en de opleiding? Wat is de impact van een bepaalde onderwijsactiviteit op (meetbare) uitkomsten? Bij dit soort vragen kan opbrengstgericht werken een goed hulpmiddel zijn.
3.1.2 Taal en rekenen De intensivering van het onderwijs richt zich onder andere op de invoering van de landelijke examens voor Nederlandse taal en rekenen. In de Rekenbrief van december 2014 van de Minister van OCW is aangekondigd dat er een transitieperiode komt met ingang van het cursusjaar 2015-2016 waarin de sprake is van een opklimmende slaagcesuur voor de rekenexamens. Het hoofddoel voor het thema taal en rekenen was en is het onderwijs op het gebied van Nederlands, Engels en rekenen zo in te richten dat de deelnemers, op een manier die aansluit bij hun mogelijkheden en beperkingen, naar het gewenste eindniveau worden geleid. Dit geldt voor BOL- en BBL-deelnemers en voor de deelnemers van alle niveaus.
3.1.3 HKS / onderwijsprogramma’s Bij het uitwerken van de maatregelen uit het actieplan Focus op Vakmanschap is de herziene kwalificatiestructuur in het achterhoofd meegenomen. De onderwijsteams hebben de afgelopen schooljaren besteed aan het opnieuw vormgeven van de opleidingen, zodat ze voldoen aan de nieuwe opleidingsduur en nieuwe urennorm. Waar mogelijk is geanticipeerd door de teams op de nieuwe kwalificatiedossiers, maar bij het uitblijven van zekerheid over de precieze structuur en met name de organisatie van keuzedelen, ligt er nog een behoorlijke uitdaging voor onze onderwijsteams voor de komende jaren. De onderwijsteams zien hierin een kans om meer gezamenlijk te opereren. Vastgesteld door het CvB, 20150428
17
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Niet alleen in het ontwerpen van en benoemen van gemeenschappelijke onderdelen in opleidingen op basis van de herziene dossiers, maar ook in de uitvoering van het onderwijs. Met name de keuzedelen komen dan in beeld, waarbij locaties keuzedelen ontwikkelen vanuit hun specialisme.
3.2 Beschrijving huidige situatie 3.2.1 Opbrengstgericht werken Alle opleidingen van Groenhorst die in 2014-2015 zijn gestart, zijn ingericht volgens de nieuwe urennormen. Voor de meeste opleidingen betekend dit geen drastische ophoging van de onderwijstijd. Wel is het aandeel begeleide onderwijstijd in het eerste leerjaar in veel gevallen opgehoogd om te kunnen voldoen aan de eis van minimaal 700 klokuren begeleide onderwijstijd. Bij het opnieuw inrichten van de opleiding is door veel onderwijsteams gekeken naar effectieve manieren om begeleide onderwijstijd in te zetten. In 2014 zijn als resultaat van de leergang Onderwijsmakers (een coproductie van CINOP en Mbo15) Onderwijsstandaarden opgesteld, waarin uitgangspunten zijn vastgesteld waar een mbo-opleiding binnen Groenhorst aan moet voldoen. De Onderwijsstandaarden zijn als bijlage 2 aan het kwaliteitsplan toegevoegd. Ook zijn hierin afspraken gemaakt over onderwijsactiviteiten die bijdragen aan een kwalitatief goede opleiding. Er zijn echter nog geen duidelijke afspraken over hoe bepaald wordt welke activiteiten effectief zijn in een bepaald geval. Bovendien wordt nog weinig gebruik gemaakt van onderzoekend teamleren en het inzetten van het groeiend aantal Master-geschoolde docenten binnen de teams. Ervaringen uit het vmbo leren dat opbrengstgericht werken een geschikte methode is om aantoonbaar goed onderwijs te bieden. Opbrengstgericht werken is binnen Groenhorst gedefinieerd als een cyclisch proces waarin data worden vertaald tot bruikbare kennis; deze kennis wordt vervolgens op een systematische en doelgerichte wijzen ingezet om besluitvorming te ondersteunen op deelnemer-, klas- en school niveau. Opbrengstgericht werken heeft ook een relatie met resultaatgericht werken op teamniveau. Op dit moment wordt de relatie tussen ingezette onderwijsactiviteiten en behaalde onderwijsresultaten nog niet goed genoeg gemonitord.
3.2.2 Taal en rekenen Ten aanzien van taal en rekenen werkt Groenhorst verder aan de adviezen van het steunpunt taal en rekenen, zoals gegeven tijdens het laatste Rekengesprek van 2014. Het hoofddoel om alle deelnemers naar het gewenste eindniveau bij de opleiding te brengen is (nog) niet behaald. Groenhorst staat nog veraf van het gewenste resultaat, vooral omdat de resultaten voor rekenen nog zeer zorgelijk zijn. Taal- en rekenbeleid is bij de locaties neergelegd. Dit betekent dat locaties hun eigen plannen van aanpak maken. In de locatieplannen worden de activiteiten op gebied van taal en rekenen verder geconcretiseerd. Voor het schooljaar 2015-2016 wordt een werkbudget van €10.000 euro gereserveerd voor centrale scholingsactiviteiten op gebied van taal (Nederlands en moderne vreemde talen) en rekenen.
3.2.3 HKS / onderwijsprogramma’s Op 9 februari 2015 zijn de herziene kwalificatiedossiers o.a. voor het groene onderwijs vastgesteld. Voor de onderwijsteams van Groenhorst begint de uitdaging om de nieuwe structuur en de nieuwe dossiers om te zetten naar opleidingen. Door de onderwijsteams is aangegeven dat het meerwaarde heeft om hierbij gezamenlijk op te treden. Enerzijds in de ontwikkeling van opleidingen, anderzijds in het uitvoeren van (delen) van opleidingen die op meerdere locaties worden aangeboden. In dat laatste geval komen de keuzedelen in ieder geval naar voren als veel genoemd voorbeeld. Bij het gezamenlijk ontwikkelen van onderwijs, wordt specifiek aandacht gevraagd voor het onderwijs voor mbo niveau 2. Onderwijs voor deze doelgroep vraagt om een meer activerende en praktijkgerichte Vastgesteld door het CvB, 20150428
18
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
didactiek, die goed geboden kan worden vanuit de in 2014 door de onderwijsteams van Groenhorst opgestelde Onderwijsstandaarden. Gezamenlijk ontwikkelen Voor het ontwikkelen, of vormgeven van onderwijs op basis van de herziene kwalificatiestructuur, trekken de onderwijsteams van Groenhorst gezamenlijk op. Hiervoor wordt een vergelijkbare werkwijze gekozen als bij de uitwerking van de maatregelen uit het actieplan ‘Focus op Vakmanschap’. In een serie werkbijeenkomsten voor teamleiders en de onderwijsmakers uit de teams, wordt allereerst gestart met het leggen van een gezamenlijke (kennis)basis voor de nieuwe structuur. Vervolgens wordt voor de opleidingen die op meerdere locaties wordt uitgevoerd, gewerkt naar een grof ontwerp voor de opleiding zoals die gaat starten in 2016-2017. Vanuit het grof ontwerp wordt vervolgens gewerkt naar een gezamenlijk opleidingsplan, onder leiding van de betreffende programmacoördinator. De programmacoördinator is bovenlokaal verantwoordelijk voor de inhoud van de opleidingen en voor de onderwijsteams beschikbaar als vraagbaak voor uitvoering. Door de omvang van de onderwijsteams van Groenhorst, komt het voor dat de rollen ‘teamleider’, ‘onderwijsmaker’ en/of ‘programmacoördinator’ overlappen. Dit heeft als voordeel dat het plannen van een gezamenlijke bijeenkomst met de onderwijsmakers van Groenhorst iets eenvoudiger is. Het nadeel is, dat mensen sneller overvraagd zijn. Om deze reden is gekozen om in schooljaar 2015-2016 extra formatie-ruimte toe te voegen aan de onderwijsteams voor de uitwerking van de nieuwe opleidingen. De concrete uitwerking van opleidingsplannen naar leerplan en studiewijzers ligt binnen Groenhorst bij de onderwijsteams en vakgroepen. De gezamenlijke activiteiten gaan niet over de invulling van lessen, maar wel over afspraken over de onderwijsstructuur en het leggen van een gezamenlijke basis.
3.3 Doelstellingen 3.3.1 Opbrengstgericht werken Binnen Groenhorst is in 2014 door een student van de master onderwijskunde van de Universiteit Twente onderzocht of opbrengstgericht werken in het mbo kans van slagen heeft. Tijdens haar afstudeerstage is gekeken naar de beschikbaarheid en kwaliteit van data en de manier waarop deze gebruikt worden binnen het mbo-team van Groenhorst Emmeloord. Opbrengstgericht werken is een geijkte term in het primair en voortgezet onderwijs, maar niet echt in het mbo. Uit dit afstudeeronderzoek blijkt dat opbrengstgericht werken ook zeker voor het mbo voldoende aangrijpingspunten biedt1. Opbrengstgericht werken biedt mogelijkheden voor structurele borging en monitoring van het onderwijsproces. Het onderwijsteam van de locatie Emmeloord start in 20152016 gestart met een pilot opbrengstgericht werken. Voor 2016-2017 staat uitbreiding van deze pilot naar minimaal 2 andere locaties op de planning, zodat uiteindelijk in 2018-2019 alle locaties ervaring opgedaan hebben met opbrengstgericht werken. Hierbij staat niet zozeer de methodiek van de Universiteit Twente centraal, maar vooral de onderzoekende en lerende houding die opbrengstgericht werken verondersteld. Er wordt aansluiting gezocht bij het lectoraat van Niek van den Berg bij Stoas Vilentum Hogeschool, gericht op vraagstukken rond praktijkgericht onderzoek.
1
Uitwerken pilot opbrengstgericht werken bij onderwijsteam Emmeloord in 2015-2016 Opzetten datateams op 2 aanvullende locaties binnen Groenhorst in 2015-2016 Functionerende datateams op alle locaties van Groenhorst in 2018-2019
http://essay.utwente.nl/66673/1/Winkels%20J.%20-%20S1002864%20-%20masterscriptie.pdf
Vastgesteld door het CvB, 20150428
19
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
3.3.2 Taal en rekenen In de afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan taal en rekenen op basis van het implementatieplan taal en rekenen 2010-2014. Vanaf het cursusjaar 2014-2015 gaat de verplichte centrale examinering met de bijbehorende zak/slaageisen voor Nederlands in voor de niveau 4 deelnemers in. In 2015-2016 geldt dat ook voor de niveau 4 deelnemers voor rekenen en voor de niveau 2 en 3 deelnemers voor Nederlands. En vanaf 2016-2017 geldt dat er voor alle deelnemers eisen zijn voor het niveau van Nederlands en rekenen. Voor Engels gelden nu al eisen voor de niveau 4 deelnemers. Met ingang van 2017-2018 geldt ook de verplichte deelname aan de centrale examinering. De doelstelling voor de komende jaren is dat de wettelijk vereiste niveaus worden behaald voor alle mbo-deelnemers op alle gebieden in hun opleiding, dus ook taal en rekenen.
Zorgdragen voor deskundigheidsontwikkeling van de taal en rekendocenten, waarbij een belangrijk element is het bevorderen van afstemming en integratie met praktijkvakken Monitoring van de resultaten van het locatiebeleid vanuit de gerealiseerde examenresultaten, zodat acties kunnen worden geformuleerd aan de hand van die bereikte resultaten. Formuleren van acties op basis van examenresultaten door Centrale Examencommissie (Ceco).
3.3.3 HKS / onderwijsprogramma’s De onderwijsteams van de mbo-locaties van Groenhorst werken gezamenlijk aan het grof ontwerp van de opleidingen op basis van de herziene kwalificatiestructuur in 2014-2015, onder leiding van de programmacoördinatoren. De locaties gaan in 2015-2016 met het grof ontwerp uit 2014-2015 aan de slag om te komen tot een fijnmaziger ontwerp, of leerplan. In het leerplan komt de organisatie en uitvoering van het onderwijs heel concreet terug. Groenhorst gaat met drie kwalificaties starten in het vrijwillige jaar (2015-2016). Dit zijn de kwalificaties Milieu Onderzoeker (opleiding: Toegepaste Biologie), Vakexpert biologisch-dynamische landbouw, Vakexpert voeding en kwaliteit. Binnen de drie opleidingen waarmee Groenhorst in 20152016 al gaat starten op basis van de nieuwe kwalificatiestructuur geldt dat men in 2014-2015 al tot een fijnmazig ontwerp moet komen.
Ontwikkelen grof ontwerp opleidingen op basis van herziene kwalificatiestructuur o.l.v. programmacoördinator in de tweede helft van 2014-2015 Uitwerken grof ontwerp naar fijnmazig leerplan door onderwijsteams in schooljaar 2015-2016. Voor opleidingen die in augustus 2015 starten volgens de herziene kwalificatiestructuur wordt in de tweede helft van 2014-2015 ook gelijk het fijnmazig ontwerp (leerplan) ontwikkeld door de onderwijsteams.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
20
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
3.4 Activiteiten Tabel 2: Activiteiten beleidsthema intensivering onderwijs
Thema Intensivering onderwijs
Deelonderwerp Opbrengstgericht werken
Taal en Rekenen
Doelstelling / resultaat Opbrengstgericht werken in mbo is doorgevoerd, onderwijsactiviteiten worden ingezet op bewezen effectieve wijze. Met praktijkonderzoek en evidence-informed besluitvorming monitoren we de effectiviteit van het onderwijsleerproces. In 2014-2015 start pilotlocatie Emmeloord In 2015-2016 werken drie locaties van Groenhorst In 2016-2017 worden op alle Groenhorst mbolocaties ervaringen opgedaan met opbrengstgericht werken Alle deelnemers naar het gewenste eindniveau Nederlands, MVT en rekenen bij de opleiding brengen. De doelstelling voor de komende jaren is minimaal de zelfde aantallen geslaagde deelnemers voor Nederlands, Engels en rekenen als andere mboopleidingen.
Activiteiten Opzetten datateam pilotlocatie Emmeloord Scholingsactiviteiten gericht op opbrengstgericht werken Opzetten datateams twee aanvullende locaties (nog bepalen) Opzetten datateams overige mbo-locaties Groenhorst
Prioriteit +
Scholing docenten rekenen Scholing docenten Engels Monitoring resultaten centrale examens Formuleren acties op basis van de examenresultaten Scholing van docenten Nederlands, rekenen en MVT
Periode 2015-2016
Kosten 100 uur (€7.050)
+
€5.000
+/-
2016-2017
200 uur (€14.100)
+/-
2017-2019
200 uur (€14.100)
++ + ++
2014-2015 2014-2015 2014-2015 e.v. 2014-2015 e.v. 2015-2016
€ 10.000 (werkbudget, op basis van offertes eerdere scholingsactiviteiten)
++ +
Zorgdragen voor deskundigheidsontwikkeling
Vastgesteld door het CvB, 20150428
21
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
HKS / onderwijsprogramma’s
van de taal en rekendocenten Monitoring van de resultaten van het locatiebeleid vanuit de gerealiseerde examenresultaten, zodat acties kunnen worden geformuleerd aan de hand van die bereikte resultaten. Formuleren acties op basis van examenresultaten door Ceco Opleidingen voldoen aan de eisen en kansen van de herziene kwalificatiestructuur. Ontwikkelen grof ontwerp opleidingen op basis van herziene kwalificatiestructuur o.l.v. programmacoördinator in de tweede helft van 2014-2015 Uitwerken grof ontwerp naar fijnmazig leerplan door onderwijsteams in schooljaar 2015-2016. Voor opleidingen die in augustus 2015 starten volgens de herziene kwalificatiestructuur wordt in de tweede helft van 20142015 ook gelijk het fijnmazig ontwerp (leerplan) ontwikkeld door de onderwijsteams.
Organiseren centrale professionaliserings- en werkbijeenkomsten in tweede helft 2014-2015 Ondersteuning programmacoördinatoren aan onderwijsteams (op verzoek van onderwijsteams, beschikbaarheid op basis van aanvraag). Begeleiding en professionalisering programmacoördinatoren (masterclass onderwijs- en curriculumontwikkeling). Kosten voor inhuur externe begeleiding. Organiseren twee centrale werkbijeenkomsten in 2015-2016 voor ondersteuning mbo-teams bij uitwerking leerplannen
++
2014-2015
50 uur (€.3525)
+/-
2015-2016
€25.000
+
2015-2016
€2.500 (inschatting op basis van eerdere offertes bij ondersteuning)
+
2015-2016
50 uur (€3.525)
Vastgesteld door het CvB, 20150428
22
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
4 Beleidsthema 3 – Terugdringen VSV en kwetsbare jongeren 4.1 Inleiding Wanneer jongeren problemen ondervinden in hun leerloopbaan, lopen ze risico vroeg te stoppen met hun opleiding en geen startkwalificatie te halen. Het behalen van startkwalificatie geeft een beter perspectief op de arbeidsmarkt en een eigen plek in de samenleving. Dat is de reden waarom de minister en staatssecretaris van OCW de aanval op schooluitval hebben ingezet. Dit zijn maatregelen om de schooluitval actief te bestrijden. Doelstelling is om het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters te halveren tot maximaal 25.000 in 2016. Groenhorst heeft in diverse RMC regio’s convenanten getekend om zodoende mee te werken aan de strijd tegen schooluitval. Deze convenanten lopen af in 2016 en worden dan opgenomen in de resultaatafhankelijke middelen van de kwaliteitsafspraken. Groenhorst zet ter voorkoming van uitval in op van het verbeteren van de aan- en afwezigheidsregistratie het voeren van LOB reflectiegesprekken, het verbeteren van de intake en het benutten van de maandrapportages uit het digitaal verzuimloket gebruikt om te sturen op vermindering van VSV.
4.2 Beschrijving huidige situatie Door de ingezette maatregelen zowel binnen de RMC regio’s als binnen Groenhorst is het percentage VSV gedaald. In tabel 3 wordt een overzicht getoond van het percentage VSV van Groenhorst in schooljaar 2013-2014 (conceptcijfers) op de verschillende MBO niveaus vergeleken met de prestatienormen die behaald moeten worden om in aanmerking te komen voor de prestatiesubsidie. Tabel 3: VSV-cijfers 2013-2014
2013-2014
deelnemers
vsv’ers
Percentage VSV
prestatie-norm
MBO niveau 1
12
4
33,3%
27,5%
MBO niveau 2
365
39
10,7%
11,5%
MBO niveau 3 + 4
1.951
41
2,1%
3,5%
Het percentage VSV is gedaald maar de prestatienorm op niveau 1 is niet behaald. het inzetten van maatregelen ter voorkoming van VSV blijft noodzakelijk, met name binnen de BBL.
4.2.1 Stand van zaken borging in het onderwijsproces Om het voorkomen van VSV in de toekomst structureel te borgen binnen het onderwijsproces, zijn en worden afspraken op instellingsniveau gemaakt. Groenhorst wil ernaar streven haar VSV percentages onder de landelijke prestatienormen en onder de streefnormen 2014-2015 te houden. Procedures m.b.t. het voorkomen van VSV worden aangescherpt en verbeterd en vastgelegd in een handboek VSV. Aandacht wordt besteed aan het communiceren van deze procedures binnen de teams. Maandrapportages uit het digitaal verzuimloket worden gebruikt als sturingsinstrument. De intake wordt geprofessionaliseerd zodat deelnemers op het juiste niveau en binnen een passende opleiding worden geplaatst en eventuele ondersteuningsbehoeften duidelijk in kaart zijn. Intakers op het gebied van zorg hebben inmiddels een scholing in de IVO (indiceren naar onderwijsbehoefte) systematiek gehad. De bedoeling is om deze scholing te verdiepen.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
23
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Docenten worden geschoold in het passend begeleiden van leerlingen met een aanvullende ondersteuningsvraag. Hiervoor wordt eerst het aanvullend ondersteuningsprofiel per team in kaart gebracht en aan de hand daarvan kan worden bepaald wie welke scholing nodig heeft. De LOB lijn zoals ingezet binnen het VO van Groenhorst, wordt voortgezet in het MBO. Streven is een doorlopende LOB lijn. Iedere locatie heeft een plan van aanpak LOB opgesteld. Daarnaast worden op iedere locatie trainingen verzorgt voor mentoren/ slb’ers in het voeren van LOB reflectiegesprekken. In de visie van Groenhorst is aangegeven dat wij binnen het mbo bijdragen aan de invloed van de groene sector, voor en door onze deelnemers. Onze deelnemers ontwikkelen hun specialisme binnen de groene sector en leren vanuit onze ondernemende cultuur ook invloed nemen op als andere sectoren. Om een specialisme te kunnen kiezen, en invloed te kunnen nemen, is het belangrijk dat de leerling zicht heeft op kwaliteiten, motieven e.d. maar ook dat wordt gereflecteerd op opgedane praktijkervaringen. Door met leerlingen in gesprek te gaan over de opgedane ervaringen in een praktijksituatie ontdekken zij wat bij hen past en leren zij zichzelf beter kennen.
4.2.2 Stand van zaken samenwerking in RMC regio Groenhorst werkt samen binnen de RMC regio’s: regio 14 (Arnhem/ Nijmegen), regio 16 (Eem en Vallei), regio 18 (Flevoland) en regio 19 (Utrecht). In deze regio’s worden diverse projecten uitgevoerd om VSV te verminderen. Het huidige VSV-convenant loopt tot en met schooljaar 20142015. In de jaarlijkse voortgangsbrief over VSV (maart 2014) heeft de minister aangegeven dat zij ook na afloop van het convenant door wil gaan met de succesvolle elementen van Aanval op Schooluitval: focus op een regionale aanpak met vo-, mbo-instellingen, gemeenten en andere ketenpartners, resultaatafhankelijke beloning en transparantie over resultaten van onderwijsinstellingen. Deze elementen worden verankerd in bestaande wet- en regelgeving. Omdat dit tijd kost, heeft de minister besloten om het huidige VSV-arrangement met een jaar te verlengen. Groenhorst ziet de samenwerking in RMC regio’s als nuttig en trekt daarom een deel van haar prestatiesubsidie uit voor activiteiten voortvloeiend uit de regionale samenwerking.
4.2.3 Stand van zaken beleid kwetsbare jongeren Kern van de voorgestelde beleidsmaatregelen m.b.t. kwetsbare jongeren (brief van de minister december 2014 “extra kansen voor jongeren in een kwetsbare positie” ) is het beperken van de risico’s op uitval en het versterken van de waarborgen voor passende begeleiding. Hierbij staat het belang van de jongere voorop en de regio centraal. Zo komt er landelijk een plan van aanpak voor loopbaanoriëntatie en begeleiding, een vervroegde aanmelddatum in het MBO (voor 1 mei), komen er waarschijnlijk vakmanschaps- en technologieroutes op niveau 3 en 4 van het MBO en alternatieve routes voor leerlingen die niet leerbaar- en/of schoolbaar zijn. Groenhorst onderzoekt in de intake welke ondersteuning jongeren nodig hebben om de opleiding met succes te doorlopen. Indien zij zelf deze ondersteuning niet kan bieden wordt indien mogelijk gezocht naar alternatieve trajecten.
4.3 Doelstellingen Groenhorst wil in de toekomst onder de VSV normen blijven voor het verkrijgen van prestatiesubsidie op de verschillende MBO niveaus. De activiteiten die zij hiertoe onderneemt zijn uitgewerkt in onderstaande tabel. De activiteiten op gebied van VSV en Kwetsbare jongeren in onderstaande tabel worden bekostigd met de ontvangen prestatiesubsidie vsv over peiljaar 20132014. Er worden geen middelen ingezet uit het Groenhorstbrede kwaliteitsbudget van 2015 (zie paragraaf 1.5.). Wel kunnen locaties middelen inzetten uit het decentrale deel, wanneer extra inspanning vereist is. Dit wordt dan omschreven in het locatie- of teamplan.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
24
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
4.4 Activiteiten Tabel 4: Activiteiten beleidsthema terugdringen vsv en kwetsbare jongeren
Thema Terugdringen VSV en kwetsbare jongeren
Deelonderwerp Professionalisering intake
Doelstelling / resultaat Verbeteren inschatting plaatsbaarheid en bepaling ondersteuningsbehoefte aankomend deelnemers.
Activiteiten Beschrijving toelatingscriteria. Standaardiseren intakeprocedure en bijbehorende documenten. Scholing IVO systematiek voor het bepalen van de ondersteuningsbehoefte.
Prioriteit +
Periode 2014-2015 2015-2016
Behalen prestatienormen VSV
Bepalen koers na het aflopen van de VSV convenanten in 2016. Procedures m.b.t. voorkomen VSV evalueren, verbeteren en vastleggen in een handboek. BPV bedrijven informeren over VSV en belang van een diploma. Verbeteren verzuimregistratie.
++
2014-2015
Opstellen van een aanvullend ondersteuningsprofiel door de teams.
+
Groenhorst blijft voldoen aan de prestatienormen VSV
Passend Onderwijs
Locaties zijn in staat om deelnemers met een aanvullende ondersteuningsbehoefte passend te begeleiden.
Kosten2
2015-2016
2014-2015 2015-2016
2
Voor de dekking van de genoemde activiteiten in 2015-2016 worden de prestatiemiddelen ingezet die Groenhorst heeft ontvangen in december 2014 op basis van de resultaten in 2013-2014. Verantwoording van de ingezette middelen loopt separaat aan het kwaliteitsplan Vastgesteld door het CvB, 20150428
25
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
LOB
Door middel van LOB krijgt een leerling kwaliteiten, motieven, arbeidsmogelijkheden en netwerk in kaart waardoor motivatie toeneemt en uitval afneemt.
Deskundigheidsbevordering team aan de hand van ondersteuningsprofielen. Jaarlijkse evaluatie basis ondersteuningsprofiel en aanvullende ondersteuningsprofielen per team. Aanpassen ondersteuningsstructuur op locatie en verdeling van middelen. Samenwerking met gemeenten en partners realiseren/ verbeteren. Opstellen plan van aanpak LOB op de locaties. Mentoren/ slb-ers worden geschoold in het voeren van LOB reflectiegesprekken.
+
2014-2015 2015-2016
Vastgesteld door het CvB, 20150428
26
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
5 Beleidsthema 4 – Bevorderen kwaliteit en beschikbaarheid BPV 5.1 Inleiding Elke deelnemer in het mbo is verplicht een deel van zijn opleiding in de beroepspraktijk te volgen. Om deze beroepspraktijk mogelijk te maken en van betekenis te laten zijn, moeten zowel onderwijsinstelling, deelnemer als de praktijkopleider inspanningen verrichten. Groenhorst heeft voor de kwaliteitsverbetering van de BPV een werkgroep opgericht, waarin bpv-verantwoordelijken uit de vier grootste mbo-locaties van de instelling vertegenwoordigd zijn. De opdracht van de werkgroep is investeren in het verbeteren van de kwaliteit van de BPV, door enerzijds de procedurele kanten van BPV te stroomlijnen en anderzijds de positie van de BPV binnen opleidingen vast te stellen.
5.1.1 Beschikbaarheid leerplaatsen In de regeling Kwaliteitsafspraken wordt aangegeven dat de beschikbaarheid van voldoende leerplaatsen een speerpunt zou moeten zijn van de mbo-instellingen. Uit de SBB-barometer van oktober 2014 blijkt dat de kans op een leerbaan (BBL-leerwerkplaats) af is genomen in het groene domein. Er is minder instroom in de BBL, Aequor signaleert een verschuiving naar de BOL. De (voorlopige) deelnemersaantallen van Groenhorst duiden op een licht dalende trend (zie onderstaande tabel). Tabel 5: Ontwikkelingen deelnemersaantallen BOL-BBL
Jaartal 2012 2013 2014
Leerweg BOL BBL BOL BBL BOL BBL
Aantal 1942 875 2041 874 2311 861
Percentage 69% 31% 70% 30% 73% 27%
De sectoren detailhandel en binnenteelt is een afnemende behoefte aan stagiaires, zo schrijft Aequor in de SBB-barometer van februari 2015. De stagemarkt is stabiel in de akkerbouw (open teelt), intensieve veehouderij, milieu en dierverzorging. Groenhorst opereert in drie regio’s waarover in de SBB-barometer wordt gerapporteerd, te weten Noord, Oost en Middenwest. In de sectoren groene ruimte (hoveniers en groenvoorziening), dierverzorging en natuur en vormgeving zijn in de regio’s waarin Groenhorst opereert minder stages en leerbanen te vinden, zo blijkt uit de barometer. In deze regio’s zijn voedingsindustrie en open teelt kansrijke sectoren. Er zijn op dit moment geen signalen dat deelnemers van opleidingen van Groenhorst problemen ondervinden met het vinden van een stageplaats. Het aantal leerbanen blijkt wel te zijn afgenomen gezien de afnemende trend bij de BBL-ers. De belangrijkste reden voor afname van BBL-leerplaatsen blijkt een economische te zijn: bedrijven (werkgevers) geven aan geen behoefte te hebben aan nieuwe werknemers. Vooral conjunctuurgevoelige sectoren hebben op dit moment minder capaciteit aan leerwerkbanen. Er zijn voor de BOL-opleidingen voldoende geschikte stageplaatsen beschikbaar bij de BPV-coördinatoren van Groenhorst. Een belangrijk onderwerp voor de komende jaren is wel de beschikbaarheid van voldoende erkende leerplaatsen. Dat heeft dan veelal te maken met het hanteren van de juiste procedures omtrent het verkrijgen van erkenningen en het monitoren van het proces.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
27
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
5.2 Beschrijving huidige situatie BPV werkgroep heeft afgelopen jaren gewerkt aan het meer op een lijn krijgen van de administratieve zaken (formulieren, handboek) rondom BPV. Er is aandacht besteed aan het terugdringen van administratieve mismatches (deelnemer volgt BPV op een geschikt leerbedrijf, die niet over de juiste erkenning beschikt of waarvan de erkenning is verlopen). Door de werkgroep BPV is in 2014 een analyse uitgevoerd naar de oorzaken van mismatches. Veelal is er sprake van het onjuist of inconsequent toepassen van procedures. Hierdoor komen deelnemers soms terecht bij goede leerbedrijven, die helaas niet over de juiste erkenning beschikken. Leerbedrijven die bijvoorbeeld wel een erkenning hebben voor een verwant crebo, maar niet de uitstroom van de betreffende deelnemer. Ook komen deelnemers zelf met nieuwe leerbedrijven. Hier komt bij dat met ingang van 2015, met het verdwijnen van het kenniscentrum Aequor, Groenhorst wil zelf een grotere rol gaan spelen in het relatiebeheer met bedrijven en de informatievoorziening richting deelnemers. Een derde speerpunt ten aanzien van de kwaliteitsverbetering van BPV, is het bevorderen van internationale BPV. Internationalisering is in het strategisch beleidsplan van de Aeres Groep verwoord als een noodzaak, geen luxe. Groenhorst stimuleert alle deelnemers van niveau 3 en 4 opleidingen om een internationale stage te volgen. Deelnemers en onderwijsteams kunnen hierbij ondersteuning inroepen van het Bureau Buitenland van Groenhorst. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van internationale stages. In 2014 vertrokken 169 deelnemers naar een buitenlandstage binnen de EU, 30 daarbuiten. Met in totaal 199 deelnemers (6,8% van de totale deelnemerspopulatie van 1-10-2014) die een deel van hun BPV in het buitenland volgen, wordt invulling gegeven aan de ambitie van internationalisering.
5.3 Doelstellingen Groenhorst ziet voor zichzelf op gebied van kwaliteitsverbetering van de BPV in de eerste plaats een taak in het verfijnen van de administratieve processen rondom BPV. Het zorgen voor slimme toepassing van automatisering om de processen rondom bpv te stroomlijnen (aanmaken BPVO tot vastleggen ervaringen betrokkenen bij BPV). In de tweede plaats gaat het om de informatievoorziening richting leerbedrijven en deelnemers bij BPV. We zien het belang van goed relatiebeheer met onze leerbedrijven toenemen, nu de kenniscentra onder gebracht worden in de centrale uitvoeringsorganisatie SBB. We willen leerbedrijven duurzaam aan ons verbinden, professioneel relatiebeheer kan hierbij helpen. Hierbij moet nader onderzocht worden hoe meer gebruik gemaakt kan worden van het digitaal deelnemervolgsysteem van Groenhorst (Eduarte). Ten aanzien van internationale BPV richt Groenhorst zich op het inventariseren van de behoeftes van onderwijsteams aan (aanvullende) ondersteuning bij internationale BPV (iBPV). Belangrijk onderwerp is ook hierbij het uniformeren van procedures en informatiestromen. Vanuit het bovenstaande, heeft de BPV werkgroep de volgende speerpunten voor 2014-2015 geformuleerd: -
Communicatie: eenduidig uitdragen van afspraken rondom BPV aan deelnemers en leerbedrijven Registratie van BPV: uniformeren proces aanmaken POK tot vastleggen ervaringen betrokkenen bij BPV (evaluatie) BPV-module: inzet Eduarte bij registratie van BPV Handboek: evalueren en bijstellen iBPV: inventariseren ondersteuningsbehoefte en uniformeren proces en informatievoorziening
Vastgesteld door het CvB, 20150428
28
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
5.4 BPV indicator en BPV-monitor Op het moment van schrijven is nog niet bekend wat precies de indicator BPV zal zijn, op basis waarvan de resultaatafhankelijke middelen beschikbaar gesteld zullen gaan worden. Ook is de landelijke BPV-monitor, op basis waarvan de indicator ‘gevuld’ moet gaan worden, nog niet uit de pilot-fase. Er is nog geen duidelijkheid over het tijdpad wanneer de indicator en de BPV-monitor beschikbaar zullen komen. Groenhorst blijft het proces volgen en zal de landelijke afspraken volgen conform de lijn die in de Mbo-Raad is afgesproken. De verwachting van Groenhorst is dat de landelijke monitor met ingang van schooljaar 2016-2017 gebruikt zal gaan worden. Voor schooljaar 2015-2016 wordt de huidige situatie voorlopig nog voortgezet, waarbij BPV wordt geëvalueerd door eigen (school)instrumenten. Aangezien de situatie op dit gebied nog erg onduidelijk is, richt deze paragraaf zich vooral op de kalenderjaren 2015 en 2016.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
29
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
5.5 Activiteiten Tabel 6: Activiteiten beleidsthema Bevorderen kwaliteit en beschikbaarheid BPV
Thema BPV
Deelonderwerp Communicatie met leerbedrijven
Communicatie met deelnemers
Uniformering procedures en formulieren BPV
iBPV
Doelstelling / resultaat Heldere communicatie over: Overgang Aequor > SBB Begeleiding en borging kwaliteit BPV
Heldere communicatie en voorlichting over: Zoekproces, matching en begeleiding bij bpv Beoordeling en evaluatie Eenduidige procedures en formulieren binnen Groenhorst over Proces voorafgaand aan BPVO (zoeken, matching) Begeleiding en monitoring Evaluatie BPV Inventarisatie advies en uniformering procedures en formulieren iBPV
Activiteiten Opstellen informatiefolder (Handboek BPV) Presentatie voor docenten en praktijkopleiders over overgang Aequor > SBB Opstellen draaiboek informatiebijeenkomst voor leerbedrijven voor locaties Organiseren informatiebijeenkomsten met leerbedrijven op locaties Opstellen informatiefolder en tekst voor studiegidsen opleidingen Monitoring gebruikte teksten in studiegidsen en op website
Prioriteit +
+
2015-2016
+/-
2015-2016
+
2016-2017
+/-
2014-2015
Procedurebeschrijving voor onderwijsteams bij zoekproces, matching en begeleiding bpv Verkennen mogelijkheden inzet ICT-hulpmiddelen bij begeleiding en monitoring kwaliteit bpv (BPV-module op Eduarte) Uniformeren BPV-evaluatie ondersteunings-behoefte locaties bij iBPV Inventarisatie beschikbare documentatie en procedures bij iBPV
Periode 2014-2015 (1e helft)
Kosten 50 uur (€3.525)
2015-2016
+
2016-2017
50 uur (€3.525)
2014-2015
50 uur (€3.525)
50 uur (€3.525)
50 uur (€3.525)
2015-2016
+ 2014-2015
Vastgesteld door het CvB, 20150428
30
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
6 Beleidsthema 5 – Verbeteren studiewaarde 6.1 Inleiding In het strategisch beleidsplan van de Aeres Groep is verwoord, dat het onze ambitie is om deelnemers hun talenten te laten ontplooien. Groenhorst wil deelnemers stimuleren om het zo hoog mogelijke opleidingsniveau te behalen. De indicator studiewaarde3 beoogd instellingen hiervoor te compenseren of hiertoe te prikkelen. De indicator wordt gebruikt om de prestatie-afhankelijke middelen te verdelen over de instellingen. Met studiewaarde worden instellingen gestimuleerd om maatregelen te treffen om een zo groot mogelijke toegevoegde waarde te kunnen leveren aan de deelnemers. Groenhorst heeft bij het thema studiewaarde de volgende speerpunten benoemd: -
Bepalen / analyseren studiewaarde per eenheid en onderliggende aggregatieniveaus Bepalen interventies / maatregelen die studiewaarde beïnvloeden, waaronder: o Doelgroepenbeleid o Leer- en loopbaanoriëntatie o Toelatingsbeleid o Maatwerktrajecten en doorlopende leerlijnen o Sociale integratie van deelnemers en docenten
6.2 Beschrijving huidige situatie De indicator studiewaarde is door de leden van de Mbo-Raad met OCW op 12 maart 2015 vastgesteld en gedefinieerd. Op het moment van schrijven van de huidige versie van het Kwaliteitsplan Groenhorst, zijn nog geen actuele gegevens beschikbaar over de ‘studiewaarde’ van deelnemers binnen Groenhorst. Pas in de zomer van 2015 worden de basiswaarden per eenheid (of instelling) bepaald, de definitieve referentiewaardes worden pas vastgesteld in oktober 2015. Vanaf 2016 zullen instellingen worden beloond op basis van de indicator studiewaarde. Op basis van de huidige informatie is nog niet met zekerheid te zeggen hoe Groenhorst ervoor staat per eenheid (domein + niveau). Het belangrijkste speerpunt bij het thema studiewaarde is wat Groenhorst betreft dan ook, het in beeld brengen van de stand van zaken van de indicator. Voor het in beeld brengen van de uitgangssituatie, wordt gebruik gemaakt van de tools die het Ministerie van OCW beschikbaar stelt de komende maanden. Groenhorst stelt zich tot doel om de situatie in beeld te brengen voor de volgende aggregatieniveaus:
Instelling Eenheid (domein + niveau) Opleiding (crebo) Locatie Onderwijsteam (opleiding + locatie)
3
Studiewaarde wordt gedefinieerd als het verschil tussen de vooropleiding van de deelnemer en het niveau van het diploma wat de deelnemer behaald aan het eind van zijn opleiding. Voor de prestatiemiddelen wordt gekeken naar de behaalde diploma’s van alle deelnemers van de instelling binnen een bepaald domein op een bepaald niveau. De combinatie domein en niveau wordt ‘eenheid’ genoemd. Groenhorst kent drie eenheden waarop studiewaarde wordt bepaald, aangezien alle opleidingen binnen hetzelfde domein vallen. Om te bepalen of een instelling in aanmerking komt voor prestatiemiddelen, wordt gewerkt met landelijk vastgestelde referentiewaardes voor wat betreft vooropleidingsniveau en een jaarlijks vastgestelde basiswaarde per instelling. Door de studiewaarde af te zetten tegen de basiswaarde van de instelling, worden de prestaties van de instelling afgezet tegen prestaties uit het verleden. Ten slotte wordt ook nog gekeken naar de landelijke studiewaarde. Van de best presterende mbo-instellingen wordt een tweede ‘referentiewaarde’ genomen. Scores van iedere instelling worden per eenheid ook vergeleken met de scores van de topgroep. Vastgesteld door het CvB, 20150428
31
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Het tweede speerpunt bij studiewaarde is het in beeld krijgen van interventies of maatregelen die studiewaarde beïnvloeden (in positieve zin). Op basis van de huidige definitie van studiewaarde komen een aantal beleidsonderwerpen in beeld waarvan verondersteld wordt dat ze een positieve uitwerking hebben op de studiewaarde van deelnemers (Tabel 7). Bij het analyseren van de uitgangssituatie, wordt ook geïnventariseerd welke interventies of maatregelen uitgevoerd zijn per doelgroep of aggregatieniveau. Tabel 7: Beleidsonderwerpen bij verbeteren studiewaarde
Onderwerp Doelgroepenbeleid pro/vso/entree
Omschrijving Heldere afspraken richting ketenpartners in regio over aanname specifieke doelgroepen (pro/vso/entree).
Leer- en loopbaanoriëntatie (onderwerp is uitgewerkt in beleidsthema 3, VSV en kwetsbare jongeren) Toelatingsbeleid
Activiteiten gericht op leren leren, loopbaanontwikkeling en een leven lang leren.
Doorstroom beroepskolom
Doorstroomtrajecten en –arrangementen voor specifieke doelgroepen: Mbo > mbo Mbo > hbo Vmbo > mbo
Sociale integratie van deelnemers en docenten
Betrokkenheid van deelnemers (en docenten) bij het onderwijs, de opleiding en de instelling
Heldere afspraken richting ketenpartners en deelnemers over aanname en toelating.
Verwachte invloed studiewaarde Groenhorst biedt zelf geen entreeopleiding aan. Er zijn heldere afspraken met ketenpartners nodig om deelnemers te kunnen plaatsen of doorverwijzen. Verder moet voorafgaand aan de intake helder zijn, wat van een deelnemer wordt verwacht. Verondersteld wordt dat deelnemers uit deze kwetsbare doelgroepen die met de juiste verwachting starten een grotere kans van slagen zullen hebben op het behalen van een kwalificatie. LOB bevordert de doorstroom naar het MBO en HBO door deelnemers bewust te maken van hun kwaliteiten, motieven, kennis van de arbeidsmarkt en opleidingen. Hierdoor kan het LOB beleid een positieve bijdrage leveren bij het terugdringen van het VSV. Groenhorst hanteert in het toelatingsbeleid de wettelijke vooropleidingseisen. Hierbij wordt gewerkt volgens gezamenlijke procedures en met uniforme formulieren. Het toelatingsbeleid heeft invloed op het voorkomen van schooluitval. Groenhorst verwacht dat het consequent toepassen van het instellingsbrede toelatingsbeleid ook een positief effect heeft op studiewaarde. Deelnemers worden geplaatst op het juiste niveau, passend bij de vooropleiding en de (persoonlijke) voorkeuren en kenmerken van de deelnemer. Groenhorst beidt opleidingen aan op niveau 2 3 en 4. Doordat Groenhorst onderdeel uitmaakt van de Aeres Groep, is doorstroom naar een hoger niveau (hbo) vaak mogelijk op basis van een doorstroomarrangement binnen de beroepskolom. Hierbij is gekeken naar verwantschap tussen twee niveaus, waardoor de deelnemer vaak een korter opleidingsprogramma kan volgen op een hoger niveau. Groenhorst voert actief overleg met (groene) hboinstellingen over een warme overdracht naar het hbo. Verondersteld wordt dat heldere afspraken over doorstroming binnen de beroepskolom (zogenaamde warme overdracht) zorgt voor meer (studie)succes op het hogere niveau. Groenhorst creëert een saamhorigheidsgevoel en veilige leeromgeving waardoor deelnemers verantwoordelijkheid nemen voor invulling van hun studie en ruimte krijgen voor zelfontplooiing en persoonlijke vorming. Door niet enkel de focus op het rendement te leggen, maar juist aandacht te hebben voor de kwaliteit van het onderwijs en de (dagelijkse) interacties in de klas, wordt een hogere studiewaarde verwacht bij deelnemers.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
32
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
De bovenstaande beleidsonderwerpen worden de komende jaren verder uitgewerkt. Hierbij wordt nadrukkelijk gebruik gemaakt van de uitkomsten uit de analyse van studiewaarde per aggregatieniveau voor Groenhorst. In de activiteitenplanning (tabel 8) zijn de beleidsonderwerpen op hoofdlijnen uitgewerkt. Er is echter nog geen prioritering aangebracht, ook zijn de verwachte kosten voor centrale activiteiten nog niet volledig uitgewerkt. Groenhorst geeft de prioriteit aan het eerste speerpunt bij dit beleidsthema, het inzichtelijk krijgen van de indicator studiewaarde. Aan de start van het schooljaar 2015-2016 zullen de overige beleidsonderwerpen bij het thema nader worden uitgewerkt. Een uitzondering is het beleidsonderwerp LOB, deze is al uitgewerkt onder het beleidsthema VSV en Kwetsbare jongeren (hoofdstuk 4 van het Kwaliteitsplan van Groenhorst). Uiteraard staat het locaties vrij om decentrale middelen in te zetten op de onderliggende thema’s.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
33
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
6.3 Activiteiten Tabel 8: Activiteitenplanning beleidsthema verbeteren studiewaarde
Thema Verbeteren studiewaarde
Deelonderwerp Monitoring studiewaarde
Doelstelling/ resultaat Sturing op studiewaarde
Doelgroepenbeleid pro/vso/entree
Heldere afspraken richting ketenpartners in regio over aanname specifieke doelgroepen (pro/vso/entree).
Doorstroom beroepskoom
Doorstroomtrajecten en – arrangementen voor specifieke doelgroepen: Mbo > mbo Mbo > hbo Doorlopende leerlijnen vmbo > mbo LOB bevordert de doorstroom naar het MBO en HBO door deelnemers bewust te maken van hun kwaliteiten, motieven, kennis van de arbeidsmarkt en opleidingen. Hierdoor kan het LOB beleid een positieve bijdrage leveren bij het terugdringen van het VSV. Betrokkenheid van deelnemers (en docenten) bij het onderwijs, de
LOB
Sociale integratie van deelnemers / docenten
Activiteiten Prioriteit Periode Kosten + 2015-2016 50 uur (€3.525)) Bepalen uitgangspositie studiewaarde op basis van gegevens 2015 per eenheid, per locatie en per opleiding. 2015-2016 Analyseren doelgroepen op basis van vooropleiding en omvang 2015-2016 doelgroep Maken plan van aanpak studiewaarde Nog bepalen 2015-2016 Nog bepalen Inventariseren trajecten en samenwerkingsconvenanten voor doelgroepen pro/vso/entree Afstemmen met ketenpartners regio over passend onderwijs Opstellen doelgroepenbeleid per locatie Nog bepalen 2015-2016 Nog bepalen Inventariseren doorstroomtrajecten en – afspraken binnen Groenhorst gericht op doorstroom 2015-2019 Afspraken over doorstroomvakken en doorstroomarrangementen Onderwerp is nader uitgewerkt in paragraaf 4.4, beleidsthema VSV en kwetsbare jongeren.
Faciliteren van deelnemersraad
Nog bepalen
2015-2019
Nog bepalen
Vastgesteld door het CvB, 20150428
34
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Doelstelling/ resultaat opleiding en de instelling Creëren van saamhorigheidsgevoel en veilige leeromgeving waardoor deelnemers verantwoordelijkheid nemen voor invulling van hun studie en ruimte krijgen voor zelfontplooiing en persoonlijke vorming
Activiteiten Inspirerende en professionele docenten met oog voor deelnemer Actieve en uitdagende werk- en leervormen en mogelijkheid tot maatwerk. Meten van kwaliteit van onderwijs en begeleiding (tevredenheid over de opleiding)
Prioriteit
Periode
Kosten
Vastgesteld door het CvB, 20150428
35
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7 Beleidsthema 6 – Stimuleren van excellentie 7.1 Inleiding Groenhorst heeft in het meerjarenbeleidsplan 2013-2018 beschreven dat het behalen van excellentie in onderwijs bovenaan staat. Deelnemers kiezen bewust voor de kwaliteit en de expertise van ons onderwijs. De deelnemers worden bediend met kwalitatief hoogwaardig onderwijs in de groene sector. Deelnemers die een mbo opleiding volgen bij Groenhorst hebben een brede basis zodat ze een goede positie kunnen innemen op de steeds veranderende arbeidsmarkt, of doorstromen naar een vervolgopleiding. In hetzelfde plan staat ook beschreven dat we excellentie verwachten van ons personeel. Kwaliteit, betrokkenheid, inzet en ambitie van medewerkers is bepalend voor het succes van Groenhorst. Wij waarderen onze collega’s die hun nek uit durven steken (koplopers) en invloed nemen. Vertaalt naar onze ambitie: Groenhorst is een instelling waar deelnemers zich veilig en uitgedaagd voelen om duurzaam hun talenten te ontplooien, waarbij de ontwikkeling wordt ‘vastgelegd’ in de diploma’s die deelnemers behalen. Zij zijn in staat zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun leerproces. Groenhorst verbindt excellentie voor het mbo aan vakmanschap. De lat ligt hoog voor alle deelnemers, maar we blijven oog houden voor deelnemers die net wat extra kunnen op grond van hun talenten of kwaliteiten. Een actueel voorbeeld hiervan zijn de twee teams van deelnemers van Groenhorst uit de opleidingen bloemsierkunst en groene ruimte (hoveniersopleiding) die in de zomer van 2015 naar Sao Paolo reizen om deel te nemen aan de World Skills vakwedstrijden. Op gebied van internationalisering hebben zowel Groenhorst als de overkoepelende stichting Aeres Groep een lang trackrecord. We bieden alle deelnemers volop kansen en gelegenheid om een internationale ervaring op te doen en stimuleren dit waar mogelijk. Hierbij houden we oog voor deelnemers (en docenten), die net een tandje bij willen zetten en (letterlijk!) net wat verder willen. Een voorbeeld hiervan is het Ethiopia Plus project, waar de Aeres Groep samen met Groenhorst de Orange Carpet Award 20154 won op 12 maart 2015 bij EP-NUFFIC. Internationalisering zorgt niet alleen voor persoonlijke ontwikkeling van deelnemers en docenten, het zorgt voor verrijking van de opleiding door een nieuw perspectief of andere context te bieden op vakmanschap. Samen met de andere onderwijsinstellingen van de Aeres Groep zijn er projecten opgezet buiten Europa. Tot besluit houdt het streven naar excellentie niet op als onze deelnemers de opleidingen verlaten. Deelnemers die tijdens de opleiding hebben laten blijken over talenten of kwaliteiten zullen worden gestimuleerd in het behalen van een meestertitel. Resumerend ziet Groenhorst de volgende speerpunten in het stimuleren van excellentie: -
-
Tijdens de opleiding o Voorbereiding en deelname vakwedstrijden o Internationalisering o Excellentieprogramma’s in het vakgebied Na de opleiding o Voorbereiden op meester-gezel titel
In dit hoofdstuk worden de speerpunten verder uitgewerkt. Hierbij worden doelstellingen en acties benoemd voor de komende vier jaar. Bij ieder speerpunt wordt gestart met een beknopte analyse
4
Een award voor het meest innovatieve internationalisering project, zie https://www.nuffic.nl/onderwijspromotie/orange-carpet-award. Aan het Ethiopia Plus project nemen jaarlijks 23 Groenhorst deelnemers (leerlingen en docenten) aan deel. Vastgesteld door het CvB, 20150428
36
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
van de uitgangssituatie. Aan het einde van iedere paragraaf wordt een activiteitenplanning weergegeven, inclusief een weergave van de verwachte investeringen. Bij de uitvoering van de speerpunten van excellentie wordt aandacht besteed aan kennisdeling en uitwisseling. Bij de totstandkoming van het plan en de eerste inventarisatie van de verschillende onderwerpen, kwam naar boven dat binnen veel teams al de nodige activiteiten uitgevoerd worden op dit vlak. Nieuw is, dat er vanuit de regeling kwaliteitsafspraken expliciet aandacht wordt gevraagd voor de ‘bovenkant’ van de deelnemerpopulatie. Bij alle onderwerpen in het excellentieplan staat daarom kennisdeling genoemd. Juist om inzichtelijk te maken wat het verschil is tussen excellentie en goed onderwijs. Hierbij zijn de hbo-partners van de Aeres Groep (Vilentum Hogeschool) nauw betrokken.
7.2 Excellentie tijdens de opleiding Groenhorst wil het grootste deel van de excellentiegelden inzetten om excellentie te stimuleren bij deelnemers tijdens de opleiding. Uiteraard spelen hierbij internationalisering en de vakwedstrijden een rol. Maar tegelijk wil Groenhorst ook inzetten op het erkennen van programmaonderdelen in het vakrichtingsprogramma, die aanzetten tot excellentie.
7.2.1 Beschrijving huidige situatie Groenhorst voert diverse programma’s uit op gebied van toonaangevend onderwijs. Bijvoorbeeld de vertaling vanuit de centers of expertise en centra voor innovatief vakmanschap5 naar de mboopleiding op gebied van akkerbouw (pootgoed), melkvee en intensieve (pluim-)veehouderij. Maar ook het begeleiden van deelnemers naar toonaangevende leerbedrijven in binnen en buitenland of het deelnemers laten excelleren op gebied van ondernemerschap in de minionderneming. Een beknopte (maar niet volledige) opsomming van programmaonderdelen waarmee we excellentie stimuleren: -
-
-
Examinering en praktijklessen in authentieke beroepssituatie bij alle beroepen. Ter illustratie de Dierenartsenpraktijk van Groenhorst Barneveld. Binnen de school is voor de opleiding paraveterinair assistent een professionele leeromgeving gecreëerd met alle faciliteiten van een dierenkliniek. De omgeving wordt gebruikt voor simulatie, waarin niet alleen naar excellentie op gebied van kennis en vaardigheden maar juist ook op gebied van beroepshouding wordt gestreefd. Inzet van CIV Agri&Food en nauwe samenwerking met hbo’s in primaire opleidingen. Vertaling en valorisatie van nieuwe wetenschappelijke inzichten naar de beroepspraktijk, o.a. via de uitgebreide praktijkfaciliteiten van het Aeres Praktijkcentrum en de samenwerking met topondernemers binnen het AgroFoodCluster. Integratie van wonen, werken en leren binnen de Stichting Warmonderhof, waar Groenhorst Dronten de opleiding voor biologisch-dynamische landbouw uitvoert. Ondernemerschap via minionderneming of JongOndernemen daagt leerlingen uit om in reële praktijksituatie ondernemend gedrag te laten vertonen. Alle niveau 4 opleidingen van Groenhorst voeren een minionderneming uit (al dan niet via het programma van Jong Ondernemen). Een goed voorbeeld hiervan is het LONK-project Emmeloord, Leren en Ondernemen Nagelerweg-Kavel. Deelnemers uit de akkerbouw opleiding solliciteren voor deze mini-onderneming, waarbij ze verantwoordelijk zijn voor een eigen kavel op het perceel van Groenhorst. De leerlingen krijgen een startbudget van school en zijn verder
5
Op de site http://www.civ-agri-food.nl/ zijn de verschillende CIV’s en onderliggende meeting points weergegeven. Groenhorst is kartrekker van CIV Akkerbouw, CIV Pluimvee, en participeert in de CIV’s Melkvee en Varkenshouderij. Vastgesteld door het CvB, 20150428
37
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
verantwoordelijk voor het runnen van de kavel, van bodemvoorbereiding tot verkoop van het gewas.
7.2.2 Doelstellingen Groenhorst wil de excellentiegelden inzetten om deze initiatieven (beter) in beeld te brengen en verder te ontwikkelen tot volwaardige honneursprogramma’s. Per programmaonderdeel moet nader beschouwd worden of dit geschikt is voor het selecteren van de top-5% van deelnemers in een opleiding. Onderwijsteams worden zo in staat gesteld om voor deze programmaonderdelen afspraken te maken over meer uniforme procedures en uitgangspunten op gebied van toelatingscriteria, beoordeling en waardering. Op dit moment is niet duidelijk of al deze programmaonderdelen onder de definitie van excellentie zijn te scharen die door het Ministerie van OCW wordt gehanteerd. De programmaonderdelen zitten in veel gevallen in het ‘reguliere’ curriculum, juist vanuit de ambitie van Groenhorst om alle deelnemers uit te dagen met hoogwaardig onderwijs. Deelname aan deze onderdelen is standaard voor het gehele cohort. De insteek is om in schooljaar 2015-2016 de inventarisatie van programmaonderdelen te maken, die wel onder de definitie van excellentie kunnen worden geschaard. Hierdoor kan de kwaliteit van deze onderscheidende programmaonderdelen worden versterkt. Het komen tot de juiste afspraken om deze programmaonderdelen voldoende te borgen vraagt meer tijd en zorgvuldigheid dan nu beschikbaar is voor de totstandkoming van de huidige versie van het plan. Ook om duidelijk te hebben wanneer sprake is van een honneursprogramma, of wanneer mogelijk eerder sprake is van een keuzedeel. In 2015-2016 wordt een werkbijeenkomst gepland voor de onderwijsteams voor honneursprogramma’s. Ter voorbereiding op deze bijeenkomst, wordt een inventarisatie uitgevoerd naar de huidige programmaonderdelen die kansrijk zijn als honneursprogramma. Onderwijsteams die hiervoor in ieder geval in beeld zijn, zijn de onderwijsteams voor de primaire beroepen (Barneveld, Emmeloord en Dronten) en voor de opleiding paraveterinair assistent (Barneveld). Na de inventarisatie is het de ambitie om te komen tot afgebakende honneursprogramma’s voor diverse programmaonderdelen. Het met goed gevolg doorlopen levert de deelnemer meerwaarde op voor zijn of haar verdere (school-)loopbaan en zal zichtbaar gemaakt worden op de resultatenlijst bij het diploma. Op dit punt wordt het excellentieplan van Groenhorst in 2016 aangevuld.
7.2.3 Activiteiten Tabel 9: Activiteiten bij excellentie-onderdeel Honneursprogramma's
Doelstelling/ resultaat Opstellen uniforme kaders excellentie binnen de opleiding
Activiteiten Inventarisatie programmaonderdelen excellentie Inventarisatie huidige selectiecriteria voor excellentieonderdelen Werkbijeenkomst excellentie met onderwijsmakers (opstellen kaders per programma)
Prioriteit +
Periode 2015-2016
Kosten p.m.
+/-
p.m.
+/-
90 uur (€ 6.345)
€ 6.345
Vastgesteld door het CvB, 20150428
38
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.3 Vakwedstrijden Deelname aan vakwedstrijden stimuleert excellentie, door deelnemers en hun docenten te stimuleren om het beste naar boven te halen. De ervaringen van Groenhorst is dat met de vakwedstrijden ‘vreemde ogen’ in de school worden gebracht, zelfs in de opleiding en de klas. Er wordt door zowel deelnemers als docenten een zekere prestatiedruk ervaren, wat de wedstrijden een goede oefening maakt voor het examen (PvB). Ook geeft het integreren van een (school)vakwedstrijd in het curriculum een impuls aan kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Ten slotte wordt bij de vakwedstrijden gewerkt met internationale standaarden en opdrachten, zodat het een goed ‘ijkpunt’ vormt voor het functioneren van deelnemers / de opleiding. Deelname aan een vakwedstrijd begint met een schoolwedstrijd. Deelnemers van een leerjaar van een betreffende opleiding nemen deel aan de wedstrijd volgens de criteria van de schoolwedstrijd. De voorbereiding op de schoolwedstrijd en de uitvoering van de wedstrijd worden opgenomen in de leerplannen van de opleiding. De kwalificatierondes, nationale finales en eventueel internationale finales niet. Groenhorst heeft met de andere leden van de Mbo-Raad en in overleg met Mbo in Bedrijf, besloten om deelname aan Skills Nederland, Euro Skills en World Skills breder te trekken. Groenhorst doet, als er een schoolwedstrijd is georganiseerd, vanzelfsprekend mee aan de kwalificatierondes. Vanaf de kwalificatiewedstrijden begint het extra-curriculaire karakter van de vakwedstrijden. Zoals door Skills Nederland is beschreven in de handleiding voor de Skillswedstrijden, is deelname aan deze regionale, landelijke en internationale wedstrijden een aantoonbare verzwaring van het opleidingsprogramma. De wedstrijden vormen zo een selectieinstrument voor excellentie, van breedtesport naar topsport.
7.3.1 Beschrijving huidige situatie Groenhorst neemt deel aan de twee beroepenwedstrijden die momenteel voor het groene mbo toegankelijk zijn, te weten bloembinder en hovenier. Deelname aan de wedstrijden is niet zonder succes: in 2014 en 2015 won het team van Groenhorst de gouden medaille tuinaanleg. De Nederlandse vakwedstrijd bloembinden is in december 2014 gewonnen door een leerling van Groenhorst. Daarvoor hebben leerlingen van Groenhorst 5 keer de titel beste bloemschikschool van Nederland gewonnen in wedstrijden van Groei & Bloei (vakblad voor bloemschikken). De vakwedstrijden passen bij het profiel van deze opleidingen. Bovendien sluiten de wedstrijdopdrachten goed aan bij het onderwijsprogramma. Deelname aan beroepenwedstrijden als onderdeel van de opleiding, past in een lange traditie van de groen en de bloem-opleiding van Groenhorst. Door de beroepenwedstrijden op te nemen in het excellentieplan wordt beoogd de wedstrijden verder te professionaliseren volgens de opzet van Skills Netherlands. Bovendien is de insteek om in vier jaar tijd deelname aan de beroepenwedstrijden te verbreden, zodat alle uitvoeringslocaties van Groenhorst die de relevante niveau 3 of 4 opleiding aanbieden, ook de schoolwedstrijden in hun opleidingsprogramma opnemen. Groenhorst heeft voorlopig nog geen ambities om zelf nieuwe beroepenwedstrijden te gaan ontwikkelen volgens het Skills-format.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
39
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.3.2 Beschrijving doelstellingen Groenhorst ziet de volgende doelstellingen voor de komende jaren ten aanzien van de vakwedstrijden: -
Structurele inbedding vakwedstrijden in opleidingen bloembinden en groene ruimte Uitbreiden deelnemende locaties aan vakwedstrijden
Structurele inbedding De afvaardiging van twee teams van Groenhorst naar de World Skills van 2015 brengen de vakwedstrijden in een stroomversnelling binnen de instelling. Met de onderwijsteams van de twee locaties die de opleiding bloembinden op niveau 4 aanbieden wordt momenteel gewerkt aan het nieuwe opleidingsplan, op basis van de herziene kwalificatiestructuur. Hierin zal deelname aan de vakwedstrijd, in de vorm van een schoolwedstrijd opgenomen worden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de formats en draaiboeken van Skills Nederland. Op beide onderwijslocaties wordt binnen de vakgroep bloembinden een aanspreekpunt aangewezen, die zich bezig zal houden met het verder uitwerken van het plan van aanpak op locatie. Uitbreiden deelname Deelname aan de Skills vakwedstrijden wordt door het inbedden van schoolwedstrijden in het opleidingsplan structureler gemaakt. Groenhorst heeft bovendien als ambitie om structureel deel te nemen aan de wedstrijden, met alle locaties die de opleiding bloembinden en/of groene ruimte uitvoeren. De inzet is dat Groenhorst structureel deelneemt aan de kwalificatiewedstrijden van Skills Nederland, de voorrondes voor de nationale finale. Er zijn twee locaties die de opleiding bloembinden uitvoeren op niveau 3 /4, waarvan één locatie een lange traditie kent van deelname aan beroepenwedstrijden. Er zijn drie locaties die de opleiding manager natuur en recreatie uitvoeren, uiteindelijk zullen alle locaties schoolwedstrijden gaan organiseren. De coördinatie van deelname aan de Skills vakwedstrijden wordt bovenlokaal belegd bij de stafdienst Onderwijs & Kwaliteit van Groenhorst. In onderstaande tabel zijn de kwalificaties weergegeven en de beroepenwedstrijd waaraan deelgenomen zal worden. Ook is het aantal deelnemers opgegeven, die mee zullen gaan doen aan een schoolwedstrijd. De ambitie van Groenhorst is, om in ieder geval met één team deel te nemen aan de kwalificatierondes voor de twee beroepenwedstrijden en afgevaardigd te worden naar de landelijke finales. Tabel 10 geeft de kwantitatieve ambities weer van Groenhorst ten aanzien van de vakwedstrijden. Vanaf 2016-2017 wordt de deelname stapsgewijs opgevoerd en uitgebreid naar alle locaties die de betreffende kwalificatie uitvoeren. Tabel 10: Vakwedstrijden en deelname Groenhorst
Kwalificatie
Crebo
Beroepenwedstrijd Bloembinden
20142015 10
20152016 10
Manager bloembinden Manager Natuur en recreatie
97440 97090
Hovenier
10
20
Aantallen per cohort 201620172017 2018 20 30 40
50
20182019 40 60
Vastgesteld door het CvB, 20150428
40
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.3.3 Activiteiten Tabel 11: Activiteiten bij excellentie-onderdeel Vakwedstrijden
Doelstelling/ resultaat Structurele inbedding vakwedstrijden in opleidingen bloembinden en groene ruimte
Uitbreiden deelnemende locaties aan vakwedstrijden
Activiteiten Deelname aan Skills Nederland Inrichten projectorganisatie conform opzet Skills Nederland Organiseren en uitvoeren schoolwedstrijden (jaarlijks in periode september – oktober) Aanvullende kosten afvaardiging schoolwinnaars kwalificatiewedstrijden en evt. nationale finale (jaarlijks eind oktober) Opnemen vakwedstrijden in opleidingsplan bloem en groene ruimte
Prioriteit ++
Periode jaarlijks
Kosten € 20.705,24
++
2015-2016
200 uur (€14.100)
+
jaarlijks
100 uur (€7.050)
+
Zomer 2015
€ 7.294,76 (uitzending extra vakexpert team groen)
+/-
2016-2017
p.m.
€49.150,- totaal
Vastgesteld door het CvB, 20150428
41
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.4 Internationalisering In het onlangs vastgestelde strategisch beleidsplan van de Aeres Groep ‘Verbindend perspectief’ staat dat internationalisering een van de grootste uitdagingen is voor de agri- en foodsector. De Aeres Groep wil vooraanstaand opleider zijn voor deze brede sector. Veel bedrijven in deze sector zijn internationaal actief of sterk verweven met het buitenland. Grote bedrijven, maar ook het MKB. Internationalisering is geen luxe, maar noodzaak!
7.4.1 Uitwerking van internationalisering In het strategisch plan van de Aeres Groep wordt onderscheid gemaakt tussen internationalisering in het onderwijs in Nederland (het opdoen van een internationale ervaring), het opleiden van buitenlandse deelnemers in Nederland en projecten / samenwerking met (onderwijs)organisaties in het buitenland. Al deze facetten van internationalisering komen terug in het onderwijs en het beleid van Groenhorst. De eerste vorm van internationalisering is verreweg de meest bekende: de zogenaamde uitgaande mobiliteit. Bij het beleidsthema BPV van het kwaliteitsplan van Groenhorst is al aangegeven dat internationale BPV een speerpunt is voor alle deelnemers. Internationale BPV kent echter ook een aspect dat duidelijk thuis hoort bij excellentie. Met name de stages in nieuwe wereldmarkten buiten Europa. Juist op deze markten richt het Nederlandse bedrijfsleven zich. De medewerker van de toekomst moet bij voorkeur met die markten in aanraking gekomen zijn. Dit vraagt echter meer van een deelnemer, die buiten de gebaande paden zal moeten treden. In de tweede plaats richt Groenhorst zich op het opleiden van buitenlandse deelnemers in Nederland. Groenhorst is erkend BTEC-opleider en verzorgt onderwijs aan deelnemers uit alle windstreken van de wereld. In deze cursussen draaien docenten mee uit de reguliere mboopleidingen. Bovendien worden de cursussen verzorgd op onderwijslocaties van Groenhorst. Zowel docenten als deelnemers van Groenhorst maken zo kennis met hun vakcollega’s uit het buitenland. Groenhorst participeert, ten slotte, ook in diverse internationale samenwerkingsprojecten. Langlopende multinationale samenwerkingen met opleidingsinstituten, gericht op capaciteitsopbouw in ontwikkelingslanden of joint-classes of samenwerkingsverbanden met opleidingsinstituten van wereldfaam. Naast de inzet van docenten die beroepsonderwijs verzorgen in het buitenland, stimuleren we ook wereldwijde mobiliteit van MBO deelnemers die samenwerken met vakgenoten in het buitenland in internationale projecten.
7.4.2 Belang van internationalisering voor het onderwijs Internationalisering levert een grote bijdrage aan de competentieontwikkeling van deelnemers. In de meest basale vorm op gebied van taalvaardigheid en wereldburgerschap. Maar ook op minder zichtbare gebieden, zoals ondernemerschap, nieuwsgierigheid en flexibiliteit. Ontwikkeling op het vakgebied waarvoor opgeleid wordt moet zeker niet worden vergeten. Daarnaast leidt Groenhorst op voor beroepen die sterk georiënteerd zijn op een globaliserende en steeds internationalere sector. Veel bedrijven binnen de agri- en foodsector zijn internationaal actief en zoeken medewerkers met internationale ervaring, liefst in nieuwe opkomende markten. Voor docenten is internationalisering een belangrijke professionaliseringsvorm. Uit onderzoek blijkt dat docenten die deelnemen aan internationale activiteiten naast hun vakkennis ook competenties ontwikkelen als inlevingsvermogen, samenwerking, leervermogen en zelfreflectie.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
42
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.4.3 Beschrijving huidige situatie Mobiliteit In 2014 gingen 169 mbo-deelnemers van Groenhorst op stage buiten Nederland, maar binnen Europa. Deelnemers weten de weg naar het buitenland steeds beter te vinden, onder andere doordat er meer aandacht is voor buitenlandstages in de opleidingen. Groenhorst heeft hierbij ook aandacht voor deelnemers die net wat verder willen. In het kader van excellentie wil Groenhorst in eerste instantie inzetten op stages buiten de EU. Het aantal deelnemers dat op BPV gaat buiten de EU is op dit moment nog beperkt (30 in 2014). Er is sinds 2012 een stijgende tendens van het aantal deelnemers dat stage wil lopen in Ethiopië, USA, Canada en Australië. Het is complex om een geldig werkvisum (benodigd voor BPV) te krijgen voor dit soort landen, naast het feit dat door de groeiende vraag een grote behoefte ontstaat voor goede bedrijven. Het mooie is dat van diverse vakrichtingen (o.a. veehouderij, paardenhouderij en paraveterinair) een evenredige groei is waar te nemen in de plaatsingen buiten Europa. Groenhorst wil de excellentiegelden inzetten om deelnemers te selecteren en begeleiden naar deze verre stages. BTEC Programma Sinds 2012 beschikt Groenhorst over een accreditatie voor BTEC opleidingen. Het doel van deze accreditatie is internationale deelnemers een degelijke opleiding aan te kunnen bieden. Op het moment geldt dat voor deelnemers uit China, Saoedi-Arabië en Ethiopië. Docenten die lesgeven aan BTEC-opleidingen ondergaan een internationale ervaring, bovendien vraagt het lesgeven aan buitenlandse deelnemers meer (o.a. aan voorbereiding). Ook worden BTEC opleidingen aangeboden in de landen zelf. Een voorbeeld hiervan het BTEC Poultry in Ethiopië waar Groenhorst docenten les geven in samenwerking met de Ethiopische overheid en het Nederlandse bedrijfsleven. Doordat het internationale bedrijfsleven erg geïnteresseerd is in het BTEC-cursusaanbod van Groenhorst, groeien contacten met dit bedrijfsleven. In samenwerking met de Aeres Groep is de ‘Passion AFP compound’ opgezet in Debre Zeyt. Hier worden praktische cursussen en opleidingen op mbo-niveau aangeboden op gebied van akkerbouw, tuinbouw en veehouderij, met name pluimvee. Deelnemers en docenten van de onderwijsinstellingen van de Aeres Groep doen in het Ethiopië-project een internationale ervaring op die verder gaat dan een ‘gewone’ internationale stage. In 2014 zijn 18 deelnemers en 6 docenten afgereisd naar de Passion AFP Compound in Debre Zeyt, van 1 – 9 mei 2015 zullen 20 deelnemers en 5 docenten afreizen naar Passion AFP en Ziway Alage ATVET College. Groenhorst is niet voornemens om excellentiegelden in te zetten voor BTEC-opleidingsprogramma’s aangezien dit commerciële activiteiten betreffen. De BTEC-activiteiten zorgen wel voor een instroom van buitenlandse deelnemers. Bovendien vraagt het uitvoeren van een BTEC-cursus veel van de onderwijsprofessional, die zijn/haar ervaringen mee zal nemen naar de ‘reguliere’ mbo-opleiding. Groenhorst wil excellentiegelden wel aanwenden voor het faciliteren van uitgaande mobiliteit voor de uitvoering van BTEC trainingen in landen als Ethiopië (docenten). Hetzelfde geldt voor uitgaande mobiliteit van Groenhorst deelnemers die mee bouwen aan beroepsonderwijs in ontwikkelingslanden zoals het eerder genoemde project in Ethiopië. Uitzending van mbo-deelnemers draagt bij aan interculturele competenties en Internationale Beroepspraktijk Vorming (iBPV). Samenwerkingsprogramma’s Groenhorst is momenteel bezig om structurele afspraken te maken met een aantal partners buiten de EU. Met een universiteit in de VS zijn afspraken gemaakt over het uitvoeren van joint-classes (uitvoeren gezamenlijke opleiding) op gebied van veehouderij en in een later stadium paardenhouderij. De huidige afspraken op gebied van melkveehouderij kunnen excellentie Vastgesteld door het CvB, 20150428
43
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
bevorderen bij deelnemers en docenten. Met een school in Noord-Ierland zijn uitwisselingsprogramma’s voor opleidingen bloemschikken, plantenteelt (akkerbouw), styling en design en groenvoorziening/hovenier. Daarnaast is in 2008 een Europees netwerk opgebouwd die jaarlijks 50 studenten de kans bied om in een land van keuze 3 weken lang een verdiepingscursus te volgen. Dit netwerk heet In-Pact. Hiervoor heeft Groenhorst in 2013 een award van het Nationaal Agentschap ontvangen. Dit soort trajecten vragen om veel investering in tijd en dagen jonge mensen enorm uit om zich verder te ontwikkelen in bovengenoemde markten.
7.4.4 Beschrijving doelstellingen Uit het bovenstaande is uiteengezet wat Groenhorst verstaat onder internationalisering als speerpunt in het stimuleren van excellentie. De genoemde buitenlandervaringen vragen meer van de deelnemers dan bijvoorbeeld een stage binnen de EU. Niet alleen financieel, maar ook op gebied van tijd en inspanning. Een stage buiten de EU kost over het algemeen meer voorbereiding dan een stage binnen de EU, bovendien is de stageperiode (mede doordat de stage verder van huis is) vaak langer. Een stage buiten de EU is aantoonbaar zwaarder, waardoor niet iedere deelnemer wordt toegestaan om hieraan deel te nemen. Voor de komende vier jaar stelt Groenhorst zich de volgende doelen: -
Verankeren van buitenlandstage (iBPV) buiten de EU Borgen van samenwerking met opleidingspartners buiten de EU
Buitenlandstage buiten de EU In 2014 vertrokken 30 deelnemers van Groenhorst voor een buitenlandstage buiten de EU. Groenhorst wil dit aantal laten toenemen tot 50 deelnemers in 2019. De buitenlandstage moet een structureel onderdeel worden van niveau 4 opleidingen van Groenhorst. Tegelijk wordt geïnvesteerd in het selectie- en voorbereidingsproces op deze aantoonbaar zwaardere stageperiode. De excellentiegelden en vooral ook de contacten met andere mbo-instellingen het Nuffic / EP zullen aangewend worden, om tot heldere procedures en criteria te komen. Ten slotte worden de excellentiegelden gebruikt om de daadwerkelijke uitzending te bevorderen, in de vorm van een bijdrage in reis- en verblijfkosten. Joint-classes In 2014 hebben 10 deelnemers uit de niveau 4 opleiding paardenhouderij van de locatie Barneveld deelgenomen aan het uitwisselingsproject met Suny Cobleskill (New York State University, USA). In 2014 hebben 12 leerlingen uit verschillende vakgroepen deelgenomen aan een uitwisselingsprogramma van 3 weken met Greenmouth College (Cafre, Noord-Ierland). In 2014 zijn ook intentieverklaringen getekend met opleiders in de USA voor melkvee en akkerbouw. In 2019 moeten minimaal 20 deelnemers per jaar deelnemen aan deze uitwisseling, waarbij een even groot aantal deelnemers vanuit de USA naar Nederland komt voor een uitwisseling. De excellentie gelden worden ingezet op het verstevigen van de samenwerking en het opstellen van selectiecriteria voor uitwisseling. Ten slotte worden gelden ingezet om deelnemers en docenten daadwerkelijk te laten uitreizen naar de buitenlandse scholen, in de vorm van een bijdrage in reis- en verblijfskosten.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
44
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.4.5 Activiteiten Tabel 12: Activiteiten excellentie-onderdeel internationalisering
Doelstelling/ resultaat Buitenlandstages buiten de EU
Joint-classes
Activiteiten Selectiecriteria voor buitenlandstage buiten de EU Aanvullende begeleiding en voorlichting voor stages buiten de EU Facilitering uitgaande mobiliteit docenten en deelnemers Selectiecriteria voor jointclasses Uitbreiden samenwerkingsovereenkom sten Facilitering uitgaande mobiliteit deelnemers USA / Canada (15 weeks programma)
Prioriteit +
Periode 2015-2016
Kosten € 5.000
+
2015-2016
100 uur (€7.050)
++
2015-2019
50 x €500 (€25.000)
++
2015-2016
€ 15.000
+
2015-2019
100 uur (€ 7.050)
+
2016-2019
Op jaarbasis minimaal 20 deelnemers, €1.000 p.p. (€20.000) €79.100,- totaal budget
7.5 Meester-gezel titel De meester-gezel titel biedt kansen om het vakmanschap van een bepaalde branche of sector meer aanzien te geven. Het feit dat de branche zelf de titel uitdraagt en toekent, maakt dat het een onbetwistbare erkenning is van vakmanschap. Doordat beroepsbeoefenaars elkaar beoordelen wordt bovendien de professionaliteit van de sector versterkt. Groenhorst ziet zich als opleider voor (excellent) vakmanschap en wil graag meewerken in het uitdragen van de meester-gezel titel. Daar waar deelnemers tijdens hun opleiding hebben laten blijken over uitzonderlijke talenten of kwaliteiten te beschikken, kan het behalen van de meester-gezel titel een goede focus zijn voor de loopbaan van de beginnende beroepsbeoefenaar – indien er voor de betreffende beroepsgroep een meestertitel bestaat. Door in de opleiding aandacht te besteden aan het bestaan van de titel en deelnemers voor te bereiden op de weg naar de titel, draagt Groenhorst bij aan het op een hoger plan krijgen van het aanzien voor excellent vakmanschap.
7.5.1 Beschrijving huidige situatie Op dit moment is alleen de meestertitel voor de beroepsgroep groenvoorziener/hovenier in beeld, vanuit de branchevereniging VHG (Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners). Het bestaan van deze titel is nog niet heel bekend, mede doordat het project onder leiding van CINOP met de brancheverenigingen nog maar kort van start is. Binnen de opleiding is nog weinig aandacht voor de meestertitel, deelnemers worden nog niet actief begeleid naar het behalen van een meestertitel. De meesterstitel is nog volop in ontwikkeling door de branche, die hierbij wordt ondersteund door CINOP. Op moment van schrijven van het excellentieplan is nog onduidelijk voor welke andere opleidingen meester-gezel titels beschikbaar zal zijn of mogelijk interessant kan zijn. De opleiding bloembinden kent van oudsher een meesterstitel, maar de branchevereniging VBW is momenteel niet aangehaakt bij de groep die met CINOP werkt aan de meesterstitel vanuit excellentie in het mbo.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
45
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
7.5.2 Beschrijving doelstellingen Op het moment van schrijven is nog onvoldoende duidelijk welke branches nou precies door CINOP / Mbo in Bedrijf zijn benaderd of geïnteresseerd zijn in de meesterstitel. Groenhorst wil een deel van de excellentiegelden toekennen om de meester-gezeltitel te onderzoeken en verder te ontwikkelen. Groenhorst ziet de volgende doelstellingen ten aanzien van de meester-gezel titel voor zich: -
Verankeren meester-gezel titel in opleiding manager natuur en recreatie Inventariseren met brancheverenigingen en sectororganisaties welke meester-gezel titels interessant kunnen zijn voor andere opleidingen Ontwikkelen onderwijsmodules als voorbereiding op meester-gezel titel
7.5.3 Activiteiten Tabel 13: Activiteiten excellentie-onderdeel meester-gezeltitel
Doelstelling/ resultaat Uitdragen van meester-gezel titel
Activiteiten Inventariseren welke sectoren meester-gezel titel voeren en waar dit interessant is Beleggen informatiebijeenkomst voor branches en regionaal bedrijfsleven Ontwikkelen onderwijsmodules gericht op voorbereiding meester-gezel titel
Prioriteit
Periode 2015-2016
Kosten 100 uur (€7.050)
2015-2016
€2.000
2016-2019
p.m.
€9.050 totaal budget
Vastgesteld door het CvB, 20150428
46
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
8 Bijlagen 1. Activiteitenplanning Thema Profession alisering
Deelonderwerp Bekwaamheid management
Doelstelling/ resultaat Vergroten bekwaamheid alle managementlagen t.a.v. sociaal kapitaal, professionele ruimte en project-&programmamanagement
Activiteiten Scholingsactiviteit projecten programmamanagement Scholingsactiviteit visie op leren vanuit sociaal kapitaal met teamleiders en directeuren Discussie professionaliseringsvraagstukken en strategisch personeelsbeleid Collegiale intervisie teamleiders
Prioriteit +
Periode 2015-2017
Professionalisering van onderwijspersoneel
Inzet op professionalisering via jaarlijkse scholingsplannen op school- en teamniveau. Blijven voldoen aan bekwaamheidseisen op individueel niveau.
Versterken externe oriëntatie en horizontale dialoog LOB (zie beleidsthema 3 en 5) Passend onderwijs (zie beleidsthema 3) Pilots begeleiding van startende docenten
+
2015-2019
Structureel voeren van jaarlijkse resultaat & ontwikkelgesprekken (HRcyclus) + jaarlijkse monitoring daarvan Beleid opzetten t.a.v. inschrijving in lerarenregister + start met uitvoering van dit beleid
+
Kwaliteitsverbetering HRM-beleid
Structureel voeren van gesprekken met medewerkers en bekwaamheidsdossiers op orde. Bevorderen van feedbackcultuur en lerende houding.
Kosten € 10.000,- + 4 dagdelen x 15 pers (€16.920). 2 dagdelen x 40 pers. (€22.560) 4 uur x 12 pers./jaar (€3.384) 4 x 2 uur x 30 pers. /jaar (€16.920) 30 x 8 uur (€16.920)
60 uur/deelnemer , 5 deelnemers verwacht (€43.300)
2015
30 uur (€2.115)
Vastgesteld door het CvB, 20150428
47
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Doelstelling/ resultaat
Ambities lerarenagenda (Strategisch personeelsbeleid)
Verbreding en/of verdieping van vakmanschap van docenten door volgen van bachelor/masteropleidingen, Professionalisering examenfunctionarissen (Centrale examencommissie in 2015)
Activiteiten Inventarisatie onbevoegde docenten / docenten in opleiding; monitoren van vastgelegde studieafspraken i.h.k.v. onbevoegdheid Vergroten feedbackcultuur d.m.v. jaarlijkse lesobservatie/peer review/360graden feedback/deelnemer enquêtes Planning en realisatie professionaliserings- en scholingsactiviteiten zoals vastgelegd in jaarlijkse scholingsplannen (individueel, team- en locatieniveau) Beslissing over definitieve ingebruikname van personeelsinformatiesysteem t.b.v. digitale ondersteuning HR-cyclus en bekwaamheidsdossiers (indien ‘go’, groenhorstbrede invoering) Stimuleren deelname aan bachelor- of masteropleiding d.m.v. promotie lerarenbeurs; verbinden van opgedane kennis aan verbeteren van de onderwijskwaliteit Borging bekwaamheidsonderhoud van docenten door bijhouden bekwaamheidsdossiers en/of registratie in lerarenregister Training CECO m.b.t. taken, belangen, regelgeving examenproces Training ICE-quickscan + training onafhankelijkheid voor examensecretarissen Assessorentrainingen voor bestaande en nieuwe assessoren
Prioriteit
Periode
+
2015
Kosten
€ 8.000, € 8.000, € 50.000,-
Vastgesteld door het CvB, 20150428
48
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Doelstelling/ resultaat
Intensiveri ng
Opbrengstgericht werken
Opbrengstgericht werken in mbo is doorgevoerd, onderwijsactiviteiten worden ingezet op bewezen effectieve wijze. Met praktijkonderzoek en evidence-informed besluitvorming monitoren we de effectiviteit van het onderwijsleerproces. In 2014-2015 start pilotlocatie Emmeloord In 2015-2016 werken drie locaties van Groenhorst In 2016-2017 worden op alle Groenhorst mbo-locaties ervaringen opgedaan met opbrengstgericht werken
Taal en Rekenen
HKS / onderwijsprogramma’s
Alle deelnemers naar het gewenste eindniveau Nederlands, MVT en rekenen bij de opleiding brengen. De doelstelling voor de komende jaren is minimaal de zelfde aantallen geslaagde deelnemers voor Nederlands, Engels en rekenen als andere mbo-opleidingen. Zorgdragen voor deskundigheidsontwikkeling van de taal en rekendocenten Monitoring van de resultaten van het locatiebeleid vanuit de gerealiseerde examenresultaten, zodat acties kunnen worden geformuleerd aan de hand van die bereikte resultaten. Formuleren acties op basis van examenresultaten door Ceco Opleidingen voldoen aan de eisen en kansen van de herziene kwalificatiestructuur.
Activiteiten Training voortgangsmonitoring centrale examensecretaris Opzetten datateam pilotlocatie Emmeloord Scholingsactiviteiten gericht op opbrengstgericht werken Opzetten datateams twee aanvullende locaties (nog bepalen) Opzetten datateams overige mbolocaties Groenhorst
Prioriteit
Periode
Kosten € 8.000,-
+
2015-2016
+
2015-2016
+/-
2016-2017
+/-
2017-2019
Scholing docenten rekenen Scholing docenten Engels Monitoring resultaten centrale examens Formuleren acties op basis van de examenresultaten Scholing van docenten Nederlands, rekenen en MVT
++ + ++
Organiseren centrale professionaliserings- en
100 uur (€7.050) €5.000
200 uur (€14.100)
200 uur (€14.100)
+
2014-2015 2014-2015 2014-2015 e.v. 2014-2015 e.v. 2015-2016
€ 10.000 (werkbudget, op basis van offertes eerdere scholingsactiviteiten)
++
2014-2015
50 uur (€3.525)
++
Vastgesteld door het CvB, 20150428
49
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Terugdring en VSV
Deelonderwerp
Professionalisering intake
Doelstelling/ resultaat Ontwikkelen grof ontwerp opleidingen op basis van herziene kwalificatiestructuur o.l.v. programmacoördinator in de tweede helft van 2014-2015 Uitwerken grof ontwerp naar fijnmazig leerplan door onderwijsteams in schooljaar 2015-2016. Voor opleidingen die in augustus 2015 starten volgens de herziene kwalificatiestructuur wordt in de tweede helft van 2014-2015 ook gelijk het fijnmazig ontwerp (leerplan) ontwikkeld door de onderwijsteams.
Verbeteren inschatting plaatsbaarheid en bepaling ondersteuningsbehoefte aankomend deelnemers.
Activiteiten werkbijeenkomsten in tweede helft 2014-2015 Ondersteuning programmacoördinatoren aan onderwijsteams (op verzoek van onderwijsteams, beschikbaarheid op basis van aanvraag). Begeleiding en professionalisering programmacoördinatoren (masterclass onderwijs- en curriculumontwikkeling). Kosten voor inhuur externe begeleiding. Organiseren twee centrale werkbijeenkomsten in 2015-2016 voor ondersteuning mbo-teams bij uitwerking leerplannen
Prioriteit
Periode
+/-
2015-2016
+
2015-2016
Beschrijving toelatingscriteria. Standaardiseren intakeprocedure en bijbehorende documenten. Scholing IVO systematiek voor het bepalen van de ondersteuningsbehoefte.
+
2014-2015 2015-2016
Procedures m.b.t. voorkomen VSV evalueren, verbeteren en vastleggen in een handboek. Communiceren procedures voorkomen VSV binnen de teams. Sturen middels maandrapportages verzuimloket. Jaarlijks evalueren maatregelen ter voorkoming van VSV en bijstellen.
++
2014-2015
Behalen prestatienormen VSV
Groenhorst blijft voldoen aan de prestatienormen VSV
+
Kosten
€25.000
€2.500
50 uur (€3.525)
2015-2016
2015-2016
Vastgesteld door het CvB, 20150428
50
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
BPV
Deelonderwerp Passend Onderwijs
Doelstelling/ resultaat Locaties zijn in staat om deelnemers met een aanvullende ondersteuningsbehoefte passend te begeleiden.
LOB
Communicatie met leerbedrijven
Heldere communicatie over: Overgang Aequor > SBB Begeleiding en borging kwaliteit BPV
LOB bevordert de doorstroom naar het MBO en HBO door deelnemers bewust te maken van hun kwaliteiten, motieven, kennis van de arbeidsmarkt en opleidingen. Hierdoor kan het LOB beleid een positieve bijdrage leveren bij het terugdringen van het VSV.
Activiteiten Teams scholen in het opstellen van een aanvullend ondersteuningsprofiel. Opstellen van een aanvullend ondersteuningsprofiel door de teams. Deskundigheidsbevordering team aan de hand van ondersteuningsprofielen. Jaarlijkse evaluatie basis ondersteuningsprofiel en aanvullende ondersteuningsprofielen per team. Aanpassen ondersteuningsstructuur en verdeling van middelen Visievorming LOB binnen Focus op vakmanschap. Opstellen en evalueren/ bijstellen locatie plan van aanpak LOB. BPV en LOB in betrekken. Scholing mentoren/ slb’ers in LOB reflectiegesprekken.
Prioriteit +
Periode 2014-2015 2015-2016
+
2014-2015 2015-2016
+
2015-2016
Opstellen informatiefolder (Handboek BPV) Presentatie voor docenten en praktijkopleiders over overgang Aequor > SBB Opstellen draaiboek informatiebijeenkomst voor leerbedrijven voor locaties Organiseren informatiebijeenkomsten met leerbedrijven op locaties
Kosten
50 uur (€3.525)
50 uur (€3.525)
2015-2016 2016-2017
Vastgesteld door het CvB, 20150428
51
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp Communicatie met deelnemers
Doelstelling/ resultaat Heldere communicatie en voorlichting over: Zoekproces, matching en begeleiding bij bpv Beoordeling en evaluatie
Uniformering procedures en formulieren BPV
Eenduidige procedures en formulieren binnen Groenhorst over Proces voorafgaand aan BPVO (zoeken, matching) Begeleiding en monitoring kwaliteit BPV Evaluatie / tevredenheids-meting BPV
iBPV
Studiewaar de
Monitoring studiewaarde
Doelgroepenbeleid pro/vso/entree
Inventarisatie advies en uniformering procedures en formulieren iBPV
Sturing op studiewaarde
Heldere afspraken richting ketenpartners in regio over aanname specifieke doelgroepen (pro/vso/entree).
Activiteiten Opstellen informatiefolder (Handboek BPV) en tekst voor studiegidsen opleidingen Monitoring gebruikte teksten in studiegidsen en op website Procedurebeschrijving voor onderwijsteams bij zoekproces, matching en begeleiding bpv Verkennen mogelijkheden inzet ICThulpmiddelen bij begeleiding en monitoring kwaliteit bpv (BPVmodule op Eduarte) Uniformeren BPV-evaluatieproces en instrumentarium ondersteunings-behoefte locaties bij iBPV Inventarisatie beschikbare documentatie en procedures bij iBPV Bepalen uitgangspositie studiewaarde op basis van gegevens 2015 per eenheid, per locatie en per opleiding. Analyseren doelgroepen op basis van vooropleiding en omvang doelgroep Maken plan van aanpak studiewaarde
Prioriteit +
Periode 2014-2015
Kosten 50 uur (€3.525)
+
2015-2016
50 uur (€3.525)
+/-
2015-2016
+ +/-
2016-2017 2014-2015
50 uur (€3.525)
+ +
2014-2015 2015-2016
50 uur (€3.525)
Nog bepalen
Doorstroom beroepskoom
Doorstroomtrajecten en –arrangementen voor specifieke doelgroepen: Mbo > mbo Mbo > hbo
Inventariseren trajecten en samenwerkingsconvenanten voor doelgroepen pro/vso/entree Afstemmen met ketenpartners regio over passend onderwijs Opstellen doelgroepenbeleid per locatie Inventariseren doorstroomtrajecten en –afspraken binnen Groenhorst gericht op doorstroom
2015-2016
Nog bepalen
2015-2016 2015-2016
Nog bepalen
2015-2016
Nog bepalen
Vastgesteld door het CvB, 20150428
52
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Doelstelling/ resultaat Doorlopende leerlijnen vmbo > mbo
LOB
LOB bevordert de doorstroom naar het MBO en HBO door deelnemers bewust te maken van hun kwaliteiten, motieven, kennis van de arbeidsmarkt en opleidingen. Hierdoor kan het LOB beleid een positieve bijdrage leveren bij het terugdringen van het VSV. Betrokkenheid van deelnemers (en docenten) bij het onderwijs, de opleiding en de instelling Creëren van saamhorigheidsgevoel en veilige leeromgeving waardoor deelnemers verantwoordelijkheid nemen voor invulling van hun studie en ruimte krijgen voor zelfontplooiing en persoonlijke vorming
Sociale integratie van deelnemers / docenten
Excellentie
Honneursprogramma’s
Opstellen uniforme kaders excellentie binnen de opleiding
Activiteiten Prioriteit Periode Kosten 2015-2019 Afspraken over doorstroomvakken en doorstroomarrangementen Onderwerp is nader uitgewerkt in paragraaf 4.4, beleidsthema VSV en kwetsbare jongeren.
Vakwedstrijden
Structurele inbedding vakwedstrijden in opleidingen bloembinden en groene ruimte
Faciliteren van deelnemersraad Inspirerende en professionele docenten met oog voor deelnemer Actieve en uitdagende werk- en leervormen en mogelijkheid tot maatwerk. Meten van kwaliteit van onderwijs en begeleiding (tevredenheid over de opleiding) Inventarisatie programmaonderdelen excellentie Inventarisatie huidige selectiecriteria voor excellentieonderdelen Werkbijeenkomst excellentie met onderwijsmakers (opstellen kaders per programma) Deelname aan Skills Nederland Inrichten projectorganisatie conform opzet Skills Nederland Organiseren en uitvoeren schoolwedstrijden (jaarlijks in periode september – oktober) Aanvullende kosten afvaardiging schoolwinnaars kwalificatiewedstrijden en evt. nationale finale (jaarlijks eind oktober)
Nog bepalen
2015-2019
Nog bepalen
+
2015-2016
p.m.
p.m. 90 uur (€ 6.345)
€ 20.705,24
200 uur (€14.100)
100 uur (€7.050) € 7.294,76 (uitzending extra
+/-
+/+ +
+
+
jaarlijks 2015-2016
jaarlijks
Zomer 2015
Vastgesteld door het CvB, 20150428
53
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
Thema
Deelonderwerp
Internationalisering
Doelstelling/ resultaat
Activiteiten
Prioriteit
Periode
Uitbreiden deelnemende locaties aan vakwedstrijden
+/-
2016-2017
Kosten vakexpert team groen) p.m.
Buitenlandstages buiten de EU
+
2015-2016
€ 5.000
+
2015-2016
++
2015-2019
Selectiecriteria voor joint-classes Uitbreiden samenwerkingsovereenkomsten Facilitering uitgaande mobiliteit deelnemers USA / Canada (15 weeks programma)
++
2015-2016
50 x €500 (€25.000) € 15.000
+
2015-2019
+
2016-2019
Inventariseren welke sectoren meester-gezel titel voeren en waar dit interessant is Beleggen informatiebijeenkomst voor branches en regionaal bedrijfsleven Ontwikkelen onderwijsmodules gericht op voorbereiding meestergezel titel
+/-
2015-2016
Op jaarbasis minimaal 20 deelnemers, €1.000 p.p. (€20.000) 50 uur (€3.525)
+/-
2015-2016
€2.000
2016-2019
p.m.
Joint-classes
Meester-gezeltitel
Uitdragen van meester-gezel titel
Opnemen vakwedstrijden in opleidingsplan bloem en groene ruimte Selectiecriteria voor buitenlandstage buiten de EU Aanvullende begeleiding en voorlichting voor stages buiten de EU Facilitering uitgaande mobiliteit docenten en deelnemers
100 uur (€7.050)
100 uur (€ 7.050)
+/-
Vastgesteld door het CvB, 20150428
54
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
2. Onderwijsstandaarden Groenhorst (versie 3.2) 1. Voor alle opleidingen ligt een evenwichtig examenplan (=variatie in exameninstrumenten, afgestemd op doel van examen) waarin per leerjaar staat vastgesteld welke exameninstrumenten worden ingezet voor het beroepsgerichte deel, het algemeen vormende deel, certificeerbare eenheden en eventuele wettelijke beroepsvereisten of branchevereisten. 2. Het examenplan is zo ingericht, dat leerlingen in opleidingen niveau 3 / 4 (die op meerdere locaties worden uitgevoerd) na 2 jaar zonder problemen kunnen overstappen naar een andere locatie (uitwisselbaarheid na 2 jaar, inclusief avo-onderdelen). 3. Voor alle opleidingen ligt een aantoonbaar evenwichtig opleidingsplan (=variatie in pedagogischdidactische aanpak, afgestemd op niveau en context van opleiding/locatie), waarin de locatieoverstijgende uniforme elementen van opleidingen (80%) zichtbaar zijn gemaakt, zoals beschreven in de vorige pagina’s. 4. Het opleidingsplan is zo ingericht, dat leerlingen in opleidingen niveau 3 / 4 in de ‘bovenbouw’ van hun opleiding deel nemen aan bovenlokale Groenhorst-thema’s of specialisaties6. 5. Voor alle opleidingen binnen Groenhorst wordt 105% van de wettelijke norm aan begeleide onderwijstijd geprogrammeerd. 6. Onder begeleide onderwijstijd vallen alle activiteiten die gestuurd worden door een onderwijsprofessional en zijn opgenomen in de geprogrammeerde onderwijstijd. 7. Bij begeleide onderwijstijd hanteren we de volgende grenzen voor wat betreft door docent gegeven onderwijstijd: Minimaal 60% van de begeleide onderwijstijd wordt gegeven door docenten (tijd en plaatsgebonden, opgenomen in een rooster) Maximaal 20% van de begeleide onderwijstijd bestaat uit gerichte opdrachten in de praktijk, niet zijnde BPV, onder verantwoordelijkheid van een bevoegd docent De overige onderwijstijd wordt ingevuld met andere werkvormen, waarbij de directe begeleiding wordt verzorgd door bv. instructeurs. 8. We sturen op kwaliteit van de BPV doordat leerlingen tijdens de BPV op het leerbedrijf aan concrete opdrachten werken die door school in overeenstemming met leerbedrijven zijn opgesteld en die terugkomen in de lessituatie op school. 9. Alle opleidingen / locaties sturen op resultaten en maken zichtbaar wat er wordt gedaan met stuurinformatie. (kwaliteitszorg / opbrengstgericht / resultaatverantwoordelijk werken). Met stuurinformatie wordt bedoeld: Tevredenheid deelnemers Tevredenheid bedrijfsleven Tevredenheid personeel Diplomaresultaat / jaarresultaat Kans op werk / komen ze aan het werk Doorstroomcijfers
6
Bovenlokale elementen of specialisaties worden benoemd in het opleidingsplan.
Vastgesteld door het CvB, 20150428
55
Kwaliteitsplan Groenhorst 2015-2018
3. Inzet centraal deel kwaliteitsmiddelen Tabel 14: Inzet centraal deel kwaliteitsmiddelen Groenhorst (inclusief excellentie)
Thema
Deelonderwerp
Kosten
Bekwaamheid management
€ 69.784,00
Professionalisering van onderwijspersoneel
€ 38.070,00
Kwaliteitsverbetering HRM-beleid
€ 0,00
Ambities lerarenagenda (Strategisch personeelsbeleid)
€ 154.000,00
Totaal
Professionalisering
€ 261.854,00 Intensivering Onderwijs Opbrengstgericht werken
€ 40.250,00
Taal en Rekenen
€ 10.000,00
HKS / onderwijsprogramma’s
€ 34.550,00 € 84.800,00
Terugdringen VSV en kwetsbare jongeren Professionalisering intake Behalen prestatienormen VSV Passend Onderwijs LOB (dekking via prestatiemiddelen 2014) Bevorderen kwaliteit en beschikbaarheid BPV Communicatie met leerbedrijven
€ 7.050,00
Communicatie met deelnemers
€ 3.525,00
Uniformering procedures en formulieren BPV
€ 3.525,00
iBPV
€ 3.525,00 € 17.625,00
Verbeteren Studiewaarde Monitoring studiewaarde
€ 3.525,00
Doelgroepenbeleid pro/vso/entree
€ 0,00
Doorstroom beroepskoom
€ 0,00
LOB
€ 0,00
Sociale integratie van deelnemers / docenten
€ 0,00 € 3.525,00
Totaal Kwaliteitsplan Groenhorst
€ 367.804,00
Stimuleren van Excellentie Honneursprogramma’s
€ 6.345,00
Vakwedstrijden
€ 49.150,00
Internationalisering
€ 79.100,00
Meester-gezeltitel
€ 5.525,00 Totaal Excellentie Groenhorst
€ 140.120,00
Vastgesteld door het CvB, 20150428
56