Symposium Hart voor Limburg
juni 2012
Kwaliteit van (over) leven na een reanimatie Véronique Moulaert Revalidatiearts i.o./ psycholoog / onderzoeker
Een zaal vol helden
Ook helden hebben twijfels Doe ik het wel goed
Angst voor slechte uitkomst
Hoe komt hij hier straks uit ?
Hartstilstand • Incidentie 1/1.000 per jaar • 16.000 per jaar in NL • Overleving is laag – out-of-hospital: 9 -16 %
• Ventrikel fibrilleren
Waalewijn et al.,1998, Resuscitation; Hodgetts, 2002, Resuscitation.
Kwalitei van (over)leven na een reanimatie
1
Symposium Hart voor Limburg
juni 2012
Overleving stijgt
Keten van overleving
• Steeds meer AED’s • Cursussen en vrijwilligers
BEL .. REANIMEER .. AED
..
IC
Valenzuela, 2000, NEJM.
Volgende schakel
QUALITY of LIFE
5 REVALIDATIE
ALASCA onderzoeksgroep prof. dr. A. Gorgels, cardioloog, MUMC+ dr. J. Verbunt, revalidatiearts, Adelante/ MUMC+ prof. dr. C. van Heugten, psycholoog, UM drs. W. Bakx, revalidatiearts, Adelante dr. M. de Krom, neuroloog, MUMC+ drs. E. Wachelder, revalidatiearts Adelante/ Atrium prof. dr. D. Wade, revalidatiearts, Oxford
Kwalitei van (over)leven na een reanimatie
Onderzoeken • Revalidatiecentrum Adelante, 2006 • MUMC+, Maastricht, 2007 • Systematisch literatuuronderzoek • ALASCA onderzoek, Limburg en Brabant – 2007 – 2012 – n = 238 – www.alasca.nl
2
Symposium Hart voor Limburg
Studie MUMC+, 2007 • Retrospectieve studie • Vragenlijsten
juni 2012
Hoe komt hij hier straks uit ? Hoe komt hij hier straks uit ?
• Deelnemers: n = 63
KWALITEIT van LEVEN
– geslacht: 86% man – leeftijd gemiddeld: 57 jaar – tijd sinds hartstilstand: 3 jaar
• Hartstilstand – – – –
initiëel ritme: 89% VF witnessed arrest: 89% omstander CPR: 41% leek, 37% prof, 22% geen collaps - herstel circulatie: 10 min (2 - 35 min) Wachelder, Moulaert, van Heugten, Verbunt, Bekkers & Wade, 2009, Resuscitation.
Kwaliteit van leven • 75% goede kwaliteit van leven • Thermometer: gemiddeld 7.7
‘blij dat ik er nog ben’ ‘dit voelt als een tweede kans’
Moulaert, Wachelder, Verbunt, Wade & van Heugten, 2010, J Rehabiltation Med.
Wat bepaalt kwaliteit leven • Geen relatie met cardiologische variabelen • Hangt wel samen met – cognitieve klachten – emotionele problemen – vermoeidheid
Moulaert, Wachelder, Verbunt, Wade & van Heugten, 2010, J Rehabiltation Med.
Kwalitei van (over)leven na een reanimatie
Niet alles gaat goed • Problemen dagelijkse activiteiten • Verminderde participatie • Hervatten werk – 49% als voorheen – 29% minder uren – 22% gestopt
Wachelder, Moulaert, van Heugten, Verbunt, Bekkers & Wade, 2009, Resuscitation.
Cognitieve problemen • 50% cognitieve problemen – meestal mild – soms ernstig – niet zichtbaar
• Wat merk je daarvan – korte termijn geheugen – aandacht en concentratie – plannen en organiseren Moulaert, Verbunt, van Heugten & Wade, 2009, Resuscitation.
3
Symposium Hart voor Limburg
juni 2012
Van hart naar hersenen
Verschillende mechanismen CVA
Circulatie stopt ↓ Zuurstof tekort brein ↓ Hypoxisch hersenletsel ↓ Cognitieve stoornissen
Hypoxisch hersenletsel
infarct
- globaal zuurstoftekort - bepaalde gebieden gevoeliger
bloeding
Geocadin, 2006, Neurologic Clinics.
Emotionele problemen • Angst / depressie: 35% • Post-traumatische stress: 21%
Vermoeidheid • Vermoeidheid: 56%
Wachelder, Moulaert, van Heugten, Verbunt, Bekkers & Wade, 2009, Resuscitation.
Functioneren partners
Is daar wat aan te doen?
• Goede kwaliteit van leven: 76%
• Alert zijn op symptomen
• Overbelasting: 17% • Vermoeidheid: 30%
• Uitleg geven • Zo nodig doorverwijzen
• Angst / depressie: 38% • Post-traumatische stress: 50%
Wachelder, Moulaert, van Heugten, Verbunt, Bekkers & Wade, 2009, Resuscitation.
Kwalitei van (over)leven na een reanimatie
4
Symposium Hart voor Limburg
Cognitieve revalidatie • Herstel vaak beperkt • Wel veel compensatie mogelijkheden – agendatraining – geheugenstrategie
• Structuur aanbieden • Grenzen leren aangeven
juni 2012
Samenvattend • Kwaliteit van leven meestal goed • Hartstilstand Æ hersenletsel – cognitieve klachten – emotionele problemen – vermoeidheid
• Overbelasting en stress partner
Een zaal vol helden
Kwalitei van (over)leven na een reanimatie
5