Kunst. bij Rustpunten. Salland 2010

Kunst bij Rustpunten Salland 2010

Kunst bij Rustpunten Salland 2010

Voor meer informatie : www.rustpunt.nu

Kunst bij rustpunten in Salland

Salland telt momenteel ruim 60 rustpunten. Een rustpunt biedt de mogelijkheid tot een korte stop tijdens een wandeling of fietstocht in het buitengebied. Het bevindt zich bij een boerderij of mooi gelegen pand en is herkenbaar aan een bord met het logo. Er is gelegenheid om te zitten en men kan wat drinken. Elk rustpunt is voorzien van een elektrisch oplaadpunt, fietsreparatie set , pomp en er kan een toilet bezocht worden. De rustpunten liggen in het buitengebied van Deventer, Olst-Wijhe, Raalte, RijssenHolten en Hellendoorn. De organisatie van de rustpunten is in handen van een taakgroep die valt onder de Stichting Recreatie Deventer Buiten. Voor meer informatie : www.rustpunt.nu Door toevoeging van kunst wordt de waarde en de identiteit van de plek versterkt en de promotie van het gebied vergroot. Inzet van kunstenaars bevordert de kwaliteit. Op 11 rustpunten zijn op een goedkope en natuureigen manier kunstwerken gerealiseerd. In 4 andere gevallen zijn geruime tijd geleden al kunstwerken gerealiseerd. Uitbreiding daarvan bleek te duur en voor sponsoren niet aantrekkelijk (op particulier terrein). Gezocht is naar een alternatief, dat uitgaat van de plek zelf en omringend landschap. We noemen het natuurkunst, waarbij door kunstenaars gebruik wordt gemaakt van natuurlijk materiaal en/of spullen op het erf: stenen; bomen; takken; werktuigen e.d. De kunstobjecten zijn niet vanzelfsprekend duurzaam. We hebben ons ten doel gesteld om de kunstenaar te koppelen aan een rustpunt. Samen met de rustpunthouder kwam hij / zij tot een verhaal dat dient als inspiratie bron voor het te vervaardigen kunstwerk. Rustpunthouders en kunstenaars hebben met veel plezier aan dit project samengewerkt. Het kunstwerk is eigendom van de bewoner. Dit project is mede mogelijk gemaakt door fondsen van de volgende stichtingen; Stichting Recreatie Deventer Buiten, Stichting IJssellandschap en de Gemeente Deventer. Onze dank gaat uit naar de kunstenaars, de rustpunteigenaren, Kunstenaars Vereniging Flevoland voor de inspirerende foto’s en de Stichting Rustpunt. Namens : Organisatie Project Natuurkunst Salland, Taakgroep Rustpunten van de Stichting Recreatie Deventer Buiten, Florimond Fick en Baltus Wigersma

Rustpunt landgoed “Groot Boerle” Boerlestraat 18 8131 SX Wijhe Landgoed Groot Boerle. Iedere bewoner van een huis heeft zijn eigen verhaal, kijkt door zijn eigen gekleurde bril, waar het kunstwerk symbool voor staat. Twee verhalen, 2 gedichten van Ellen Slingerland, die u op de bordjes vindt langs het pad bij het kunstwerk.

“De gekleurde bril” Het kieken met de juiste bril is te bezien, wat je wilt zien. Het juiste is passend voor jouw hart, het is niet erg als de legende hierin verward. Laat je meevoeren in deze tijdloze dromen en passend de tragedie en humor tot je komen.

“De boer die het gluren moest bezuren.” Hij kroop uit de stee, even kieken bij het vee. De vraag hoe de buuf d’r man zo mooi liet glimmen kon de boer zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen de slimheid van hoe naar binnen te kieken had den Naober al via het raampje bekieken de vrouw liet in allerijl haar man achter in het sop de rende door de Delle en hief haar hand met boenborstel op. De geschrokken slieme boer nam de benen en dacht en schuilplek het kippenhok te nemen Echter de buuf zag hem hierin glippen ze spoedde zich en deed de dikke deur op de knippen de hele nacht zat de boer in onderkledij op stok dus niet naast zijn geliefde in de stee, in ziene nop nee, met dertig kakelende dames; brrr al bij ‘t idee...

Janneke Holtrust Herxen 61 8131 PD Wijhe www.alterlieresme.nl

Rustpunt: Zorgboerderij ’t Hamel, Hamelweg 12 8131 RV Wijhe Waslijn Na 10 jaar is het tijd voor troost. Dit kunstwerk wil een monument zijn van troost en herinnering. Er zat een klein boerinnetje huilend op een steen Huilend huilend helemaal alleen Sta op meisje lief en droog je traantjes af Ga doen wat je doen moet anders ben je af Hier drogen tranen in meekrap rode snotterlappen.

Michel Bongertman De Schalm 23 8251 LB Dronten 0321-310491 06-18496650 [email protected]

Rustpunt zorgboerderij “Zuz & Zo”Nieuwe Wetering 1 Liederholthuis Nestboeket. Kleinschalig, met zorg voor mens en omgeving. Dat is wat Zuz & zo wil zijn. Op de boerderij werkt een groep van in totaal twintig medewerkers, deelnemers en vrijwilligers. Ze kweken groenten, kruiden en bloemen in de grote biologische tuin, zorgen voor de dieren (koeien, paarden, ezels, geiten, kippen, konijnen en cavia’s), of helpen klanten in de boerderijwinkel en op het terras. De boerderij draagt de kleuren van landgoed Rozendael en is gebouwd in 1899. De traditionele gebouwen zijn in de vorm van een hoefijzer gerangschikt. Centraal ligt een groot grasveldplein dat als terras is ingericht.

“openheid is heel belangrijk om de verbondenheid die wij nastreven te verkrijgen”

Het kunstwerk bestaat uit ‘boekethouders’ van sisal welke een transparant gordijn vormen en zo als parasol fungeren. Het staat symbool voor een nest waarin iets nieuws kan groeien. Veel losse elementen die samen een geheel vormen en verbonden zijn, zoals de eigenaren, de werkkrachten, de dieren en de bezoekers op de boerderij. In de boekethouders kunnen vogels een nestje bouwen. Ze vormen verbondenheid en resulteren in groei, net als de situatie op de rest van de boerderij. Ninette Koning Poemaweg 8 1338 CH Almere 0644762290 [email protected] www.ninettekoning.nl

Rustpunt wijngaard “de landman” Tolhuisweg 17 8101 NV Raalte

Wijngaard De Landman Raalte Vijf jaar geleden deed de boerderij nog dienst als melkveebedrijf. Ralph en zijn vrouw werkten voorheen in Malawi, Afrika. Nu zijn ze eigenaar van de boerderij en van Wijngaard de Landman. Onder begeleiding van De Landman maak je zelf wijn, bier en/ of likeur. Naast de boerderij staat de jongveestal die verbouwd is tot wijnmakerij en waar Ralph deze cursussen en workshops geeft. Ralph heeft een heuse eettuin. Van vrijwel iedere struik is wel iets eetbaar af te halen, of je kunt er wijn of likeur van maken. De tuin en boomgaard staan vol met veel soorten fruit en vooral veel oude appelrassen. Wijngaard de Landman is naast biologisch ook duurzaam. Achter in de wijngaard staat een windmolen, voor het oogsten van tegenwind. Wie zelf windenergie wil oogsten kan bij Ralph hulp krijgen bij het aanvragen van (milieu)vergunningen voor een kleine windmolen of biogasinstallatie. Bij Wijngaard de Landman heb je het gevoel dat er een natuurlijke balans heerst. Waar mogelijk, wordt er met de natuur gewerkt. Een paar honderd meter van de wijngaard zitten in de zomer veel spreeuwen op de elektriciteitsdraden te vergaderen hoe ze druiven in de wijngaard kunnen pikken. In ‘no time’ kunnen ze de hele wijngaard leeg eten. Ralph heeft met het IVN daarom een kast gebouwd waar inmiddels een paartje torenvalken woont en broedt. Zij zorgen er onder andere voor dat de druiven groot kunnen worden, en de fles halen.

De natuurlijke balans is wat Sonja Rosing aanspreekt van dit bedrijf, dat heeft ze uitgebeeld in een spiraal. Kijk naar de lucht, kijk in het water, kijk naar de wind en je ziet spiralen. Pluk de bladeren van een krop sla of een kool. Overal zijn spiralen, sommige duidelijker dan andere. Van embryo tot melkwegstelsel vertelt de spiraal misschien wel de meest dynamische boodschap van de natuur. Het leven groeit, breidt uit, rekt uit of het neemt af, lost op, valt uiteen. Leven, loslaten en weer herboren worden.

Sonja Rosing Atelieradres: Donaustraat 176, 8226 LC, Lelystad Tel. 0320 253091 06-45701033 [email protected], www.sonjarosing.nl

Rustpunt zuivelboerderij “’n Aanvang” Aanvangsweg 2 7434 RR Lettele

Grondwater is leven een levende relatie tussen mens en natuur mensen, dieren en planten afhankelijk zonder kan niet Grondwatervervuiling; fundamentele vervuiling vervormt de grond onder de relatie Linderveldplas bedreigd met baggerstort dreigende vervuiling van mens, dier en plant bedreiging voor de onderstroom, de relatie Productie van de boer in relatie met de natuur alhier gered tegen de bureaucratie in een constructie van een relatie Kunstige reconstructie afhankelijkheid, relatie, stroom van natuur en grondwater; reproductie, Een grondvlak in yin-yang dubbele hut van wilgentenen zoekend naar het grondwater rubbels als blauwige golvende punten verbonden met een rode bij de plas Joep zander

Joep Zander Schoutenweg 41 7413 XA Deventer 0570-621784 [email protected]

Rustpunt Pothaar (museum) Pothaarsweg 8 7434 SE Bathmen

Komen en gaan

De Pothaar zet een oude traditie voort, al eeuwen is het hier een komen en gaan van mensen. Oude verhalen worden levendig gehouden. Het verlangen naar vroeger trekt veel volk aan, even maakt men hier deel uit van het verleden, even haakt het verlangen zich vast aan deze plek, heel even… Dit gegeven, samen met een spiegelende heksenbal, inspireerde de kunstenaar tot het maken van een subtiel werk dat bijna onzichtbaar in de omgeving is geplaatst. Het werk refereert aan het komen en gaan van mensen, aan het verlangen naar wat voorbij is, aan dat wat niet verteld wordt, aan het onmetelijke landschap van verlangen. Een lange reeks spiegels, geplaatst langs de oprit en langs het oude Lienepad weerkaatst het zonlicht en geeft de route aan. Op het erf zijn de moderne schotelantennes nu in het gezelschap van een nieuw object: een “dekselse antenne” die ontvangen berichten niet prijsgeeft.

“Het verhaal gaat”

is de titel van het werk dat van Stuivenberg maakt voor De Pothaar. De weerspiegeling in een “heksenbal” en de prozaïsche aanwezigheid van moderne schotelantennes op het erf zetten het denkproces in gang. Een subtiele installatie, in de vorm van een lange reeks spiegels, geplaatst langs de oprit en langs het oude Lienepad, weerkaatst het zonlicht en geeft de route aan. In steeds wisselende beelden vangen de spiegels het omringende landschap en nemen het beeld van bezoekers op in het geheel. Door de verschillende routes te accentueren brengt Anna van Stuivenberg van Stuivenberg heden en verleden samen, zo wordt Fazantenhof 56 men voor en ogenblik onderdeel van het verhaal. 3755 EJ Eemnes 035-5315661 [email protected] www.annavanstuivenberg.nl

Rustpunt St.Behoud Houtwallen Holten, Okkenbroekseweg 6 7451 KR Holten

Windturbine Door een projectontwikkelaar geplande plaatsing van windturbines gaf het idee voor dit kunstwerk, met zijn lange staken in een cirkel, wijzend naar een hoog punt. Het plan voor de windturbines is voorlopig van de kaart, een opluchting voor de bewoners. Windturbines zijn met wiek 150m hoog en daarmee de helft hoger dan de Domtoren. Bij de gaffelvormige einden van de staken denken we aan het hier populaire “ hooivork gooien”, goed voor het Guinness Book of Records. In 1987 heeft de buurtschap Espelo het wereldrecord paasvuur bouwen verbeterd. De gehele buurt is zo’n half jaar bezig geweest om het oude record van 13 meter 80 meer dan te verdubbelen tot bijna 28 meter. Hooivork en eieren gooien gaan vooraf aan het paasvuur. Bij eieren gooien kwam men ooit tot het vangen èn heel houden over een afstand van 62 meter.

Binnen de cirkel van staken staat een iramidevormig bouwsel van takken dat doet denken aan het paasvuur of wel `Boaken`, baken in het landschap. Bij de locatie ligt een gedenksteen ter herinnering aan de grootste Boake ter wereld (1987) onthuld door Benny Jolink. Al sinds 25 jaar wordt er eenmaal per jaar onwijs geheukt in Espelo. De eerste 15 jaar gebeurde dat in het weiland tegenover het kunstwerk. De stangen van de windvangers worden boven de staken door de wind voortbewogen, draaiend om een verticale as, als metafoor voor de wieken van de windturbines.

Ton Postumus Colegietuin 16 7419 CX Deventer Tel: 0570-546398 /06-17126337

Rustpunt B&B “op ’n aalpol”, Beusebergerweg 51 7451 NG Holten Monument voor een plek. Deze stee “de Aalpol” wordt al in het jaar 1420 vermeld. Nu woont de familie Spakman-Stevens op de boerderij. Everdien groeide er op, en bleef er wonen. Ze fokken paarden, hebben een stukadoorsbedrijf en ontvangen gasten. Wandelaars van het Pieterpad en de Santiagoroute staan in het gastenboek. Fietsers komen op het rustpunt af. Zo komt de wereld bij Everdien langs. Achter het huis staan eeuwenoude leilinden. Er ligt een putdeksel met vierkant gat, een oude funderingssteen waar de overkapping van eiken gebinten op rustte. Langs het zandpad waar de 3 kinderen van Jaap en Everdien speelden, gaan we naar de voormalige melkplek, in de luwte van de oude meidoornhaag. Dit is een dierbaar paadje. Hier liggen zwerfkeien voor het kunstwerk.

Van de funderingssteen (de basis), het putdeksel (rond is de tijd, vierkant de ruimte) en de zwerfkeien (met ieder hun verhaal) maken we een ‘monument voor een plek’. Van zolder ijzeren cirkels gehaald, een ervan ter plekke beschilderd met in het rond de tekst; “is er een plek voor iedereen op deze wereld (is er een plek voor iedereen)” Gonny Geurts Schepenveld 40 3891 ZK Zeewolde 036-5234703 [email protected] www.kunstenmeer.nl

Rustpunt (St.Behoud Houtwallen Holten) , Okkenbroekseweg 6 7451 KR Holten Van melk naar water Voor 1994 woonde er op dit bedrijf 3 vrijgezellen, 2 broers en een zus die leefden van hun melkvee. Na het overlijden van broer en zus heeft Dhr. Vloedgraven zijn melkquotum en de boerderij verkocht. De nieuwe bewoners hebben een hooiberg, boomgaard en fruit- en groente tuin. Zij laten recreanten meegenieten, door er naar te kijken, er aan te ruiken en ervan te proeven. In de nabije toekomst zijn er plannen om van het gebied aan de Overmeenweg een waterberging gebied te maken. Er wordt ruimte gemaakt voor de natuur, want hierdoor komen er allerlei andere soorten bloemen en dieren die zich in dit gebied thuis gaan voelen.

De 3 rvs piramides van het kunstwerk (de vroegere melkleidingen) staan voor de vrijgezellen en voor vroeger/ heden/ toekomst. Melk wordt water in de toekomst, door de constructie van de piramides. Het ouderwetse melkglas met daaronder een oude eg in de eerste piramide, stelt een weiland met melkvee voor uit het verleden. Piramide 2 stelt de hooiberg voor van nu. Piramide 3 stelt het waterberging gebied voor van de toekomst. De bloeiende zonnebloemen op de eg laten zien dat water de groeiende, bloeiende en zonnige toekomst is voor de natuur.

Willeke Trommels Rijnlaan 211 8032 MX Zwolle 06 21438259 [email protected]

Rustpunt ’t Schippertie, Veenweg 8 8105 RB Luttenberg

Virgilio de vale gier Op een zonnige zomerdag in 2003 vertrok Virgilio de vale gier vanuit de Pyreneeën richting Nederland. Vriendjes had hij niet, overal kwetterden ze: ‘Ga weg, engerd, je hoort hier niet!’. Aan de rand van Luttenberg begon Virgilio zo langzamerhand enorme honger te krijgen. In de weilanden rondom was geen kadaver van een koe, schaap of paard te vinden. Verder trok hij weer, totdat hij bij De Wijk tientallen grote witte vogels ontdekte. ‘Hallo,’ kraste hij, ‘willen jullie vrienden zijn?’ De ooievaars schrokken zo van hem, dat ze met luid geklepper opvlogen van hun nest. Virgilio viel aan op de ooievaarsjongen die zich instinctief dood hielden om het gevaar te vermijden. Andere roofvogels eten geen dode dieren, maar bij Virgilio hielp dit niet. Het was een ramp voor het levenswerk van Frits en Els van buitenstation De Lokkerij. Virgilio mocht van milieuorganisaties niet doodgeschoten of gevangen worden. Ze probeerden van alles om hem te verjagen, zoals bekogelen met aardappelen. Uiteindelijk had Virgilio er, na het doden van 28 jonge ooievaars, genoeg van. Weg vloog hij op zijn enorme vleugels, terug naar zijn vaderland.





Marycke Janne Naber Sallandstraat 28 8012 XB Zwolle Tel. O38-4223820 [email protected] www.kunstoppad.web-log.nl

Rustpunt Paardenmelrkerij ’t Schanebroek , Lemelerweg 64 8105 SB Luttenberg

‘Ontdek de zuivere kracht van paardenmelk!’ In het Sallandse land ligt paardenmelkerij ’t Schanebroek. Op de boerderij waar voorheen koeien werden gemolken is sinds 2002 een paardenmelkerij en fokkerij gevestigd, gerund door Nathalie en Michiel. U kunt op het bedrijf terecht voor paardenmelk en verschillende producten op basis van paardenmelk. Maar Michiel en Nathalie kunnen u ook alles vertellen over paardenmelk tijdens een rondleiding op het bedrijf. Paardenmelk kan een positieve invloed hebben op de algemene vitaliteit en op het functioneren van verschillende organen.

Titel: ‘On and On’ Het kunstwerk heeft de titel ‘On and On’ en straalt de waardering voor de paarden uit en de cirkel van de kringloop die voortdurend in beweging is. Het is gemaakt van paardenmest, stro en takken. De mestballen zijn voortdurend in beweging door de wind, net als het bedrijf dat voortdurend in beweging is. De mest zorgt voor de vruchtbaarheid van het land, het land levert de grassen waar de paarden zich mee voeden. Het geheel symboliseert de kringloop van de boerderij. De paarden zijn de leverancier van het product van de boerderij. Mariël Bisschops Daarom: met dank aan de paarden! Spuihof 11 1316EE Almere 036 5332562 - 06 22830322 [email protected] www.marielbisschops.nl

De in 2008 gerealiseerde kunst bij rustpunten

Space Cowboys Crossing the Well, Groot Zwaaftink

Marieke de Jong Koetsen, Rozenvoorde

René Engelenburg The forbidden fruit

Colofon: Organisatie:

Florimond Fick (rustpunten) Baltus Wigersma (kunstenaars/eindredactie)

Redactie verhalen:

Judith Fick

Vormgeving:

Fred van Welie

Druk:

Evers schalkhaar

Stichting Recreatie

Deventer Buiten