A FEJ IZMAI A, MIMIKAI IZMOK 1, Fejtetőizma Fejtetőizom (M. epicranius) 2, Szem körüli izmok Körkörös szemizom (M. orbicularis oculi) Szemöldöklehúzó izom (M. depressor supercilii) Szemöldökráncoló izom (M. corrugator supercilii) 3, Orr körüli izmok Orrizom (M. nasalis) 4, Fül körüli izmok: emberben csökevényesek 5, Száj körüli izmok Körkörös szájizom (M. orbicularis oris) Felsőajakemelőizom ( M. levator labii superioris) Szájzug emelőizom (M. levator anguli oris) Nagy járomcsonti izom (M. zygomaticus major) Alsó ajak lehúzó izom (M. depressor labii inferioris) Szájzugot lehúzó izom (M. depressor anguli oris) Nevetőizom (M. risorius) Trombitásizom (M. buccinator) B, RÁGÓIZMOK Halántéki izom (M. temporalis) Rágóizom (M. masseter) Külsőröpnyúlványi izom (M. pterigoideus lateralis) Belsőröpnyúlványi izom (M. pterigoideus medialis)
A NYAK IZMAI I. ELÜLSŐCSOPORT A, FELÜLETES NYAKIZMOK Nyaki bőrizom (Platysma) Fejbiccentőizom (M. sternocleidomastoideus) B, NYELVCSONTI IZMOK 1, NYELVCSONT FELETTI IZMOK Állkapocs-nyelvcsonti izom (M. mylohyoideus) Kéthasú állkapocsizom (M. digastricus mandibulae) Íróvesszőnyúlvány-nyelvcsonti izom (M.stylohyoideus) Állcsúcs-nyelvcsonti izom (M. geniohyoideus) 2, NYELVCSONT ALATTI IZMOK Szegycsont-nyelvcsonti izom (M.sternohyoideus) Szegycsont-pajzsporc izom (M.sternothyroideus) Pajzsporc-nyelvcsonti izom (M.thyrohyoideus) Lapocka-nyelvcsonti izom (M.omohyoideus) C, MÉLY NYAKIZMOK 1, ELÜLSŐCSOPORT Hosszú fejizom (M. longus capitis) Elülsőegyenes fejizom (M.rectus capitis anterior) Hosszú nyakizom (M. longus colli) 2, OLDALSÓ CSOPORT Elülsőferde nyakizom (M. scalenus anterior) Középsőferde nyakizom (M. scalenus medius) Hátulsó ferde nyakizom (M. scalenus posterior)
2
II.
HÁTULSÓ CSOPORT Nyaki leghosszabb izom (M. longissimus cervicis) Feji leghosszabb izom (M. longissimus capitis) Nyaki csípő-bordai izom (M. iliocostalis cervicis) Feji féltövises izom (M. semispinalis capitis) Nyaki szíjizom (M. splenius cervicis) Feji szíjizom (M. splenius capitis)
3
A TÖRZS IZMAI 1. Mellkasizmok IZOM NEVE
EREDÉS
FELÜLETES MELLKASIZMOK pars clavicularis:-clavicula 2/3-a Nagy mellizom pars sternocostalis:-sternum M.pectoralis major és III-VI costa pars abdominalis:-egyenes hasizom hüvelye Kis mellizom M. pectoralis minor Kulcscsont alatti izom M.subclavius Elülsőfűrészizom M.serratus anterior MÉLY MELLKASIZMOK Külsőbordaközti izmok Mm. intercostales externi Belsőbordaközti izmok Mm. intercostales interni Haránt mellkasizom M. transversus thoracis. Bordaemelőizmok Mm. levatores costarum
Rekeszizom Diaphragma
III.-V.costa I. borda szegycsonti vége I.-IX.borda külsőfsz.
felsőborda alsó szélén
TAPADÁS
MŰKÖDÉS
vállízületben: adductio kar Crista tuberculi lehúzása, majoris belégzési segédizom Processus coracoideus scapulae clavicula. alsó fsz. Angulus inf. Scapulae, margo medialis
alsó borda felsőszélén
A váll protractioja belégzési segédizom kulcscsontot rögzíti kar 90° fölé abductioja
belégzés kilégzés
Proc. Xyphoideus sterni C7-Th12 csigolyák Proc. transversus ágyéki r.: L3 , L4 csigolya bordai r: 6 alsó borda szegycsonti rproc. Xyphoideus sterni
4
III-VI.cartilago costae 1-2 vel lejjebb:costa: bordagumó és szöglet között Centrum tendineum
kilégzés belégzés
Belégzés, mell és hasüreg elválasztása
2. Hasizmok IZOM NEVE Külsőferde hasizom M. obliquus externus abdominis Belsőferde hasizom M. obliquus internus abdominis
EREDÉS
TAPADÁS
V-XII borda külsőfsz.
-labium externum, linea alba
-linea intermedia -tractus thoracolumbalis
-3 alsó borda, -linea alba
Haránt hasizom M. transversus abdominis
-labium internum fascia thoracolumbalis -6 alsó borda
Linea alba
Egyenes hasizom M. rectus abdominis
V-VII borda
ramus superior ossis pubis
crista iliaca
Négyszögűágyékizom M. quadratus lumborum
3. Hátizmok IZOM NEVE
EREDÉS
-XII borda -L1-4 csigolya
TAPADÁS
MŰKÖDÉS hasűri nyomás fenntartása gerinc: flexio ventralis, dorsalis lateralis torsio, retorsio gerinc flexio.lateralis
MŰKÖDÉS
FELÜLETES HÁTIZMOK
Csuklyásizom M. trapezius
Széles hátizom M. latissimus dorsi Kis rombuszizom M. rhomboideus minor Nagy rombuszizom M. rhomboideus major Lapockaemelőizom M. levator scapulae Hátsó felsőfűrészizom M.serratus posterior superior Hátsó alsó fűrészizom M.serratus posterior inferior
-extremitas C1 -Th12 csigolya acromialis processus claviculae spinosus -acromion scap.. -spina scap. -Th 8 -12 csigolya proc.spinosus Crista tuberculi -fascia minoris thoracolumbalis C 6-7 csigolya margo medialis proc.spinosus scpulae Th 1-4 csigolya margo medialis Proc.spinosus scapulae C 1-4 csigolya angulus superior proc. transversus scpulae C 6-7,Th 1-2 csigolya proc. II-V borda spinosus Th 11-12, L1-2 csigolya proc. IX-X borda spinosus
5
lapockákat közelíti, vállöv elevatioja,fej: flexio dorsalis vállízületben: retroflexio adductio med.rotatio Lapockák retractioja,(katonás tartás) elevatio lapocka elevatioja bordát emelve belégzés bordát süllyesztve kilégzés
MÉLY HÁTIZMOK Tövisizom M. spinalis Mellkasi leghosszabb izom M. longissimus thoracis Csípőbordai izom M. iliocostalis lumborum, thoracis Sokbahasadt izom M. multifidus Forgató izmok Mm. rotatores
Egyenes tartás, gerinc feszítése torziós mozgások
A FELSŐVÉGTAG IZMAI 1. Vállizmok IZOM NEVE Deltaizom M. deltoideus
EREDÉS -extremitas sternalis claviculae -acromion -spina scapulae
fossa Lapocka alatti izom M. subscapularis subscapularis
TAPADÁS
MŰKÖDÉS vállízületben :
tuberositas deltoidea humeri
crista tuberculi minoris humeri
Tövis feletti izom M. supraspinatus
fossa supraspinata
Tövis alatti izom M. infraspinatus
fossa infraspinata
tuberculum majus humeri
Kis görgetegizom M. teres minor
margo lateralis scapulae
tuberculum majus humeri
Nagy görgetegizom M. teres major
angulus inferior scapulae
crista tuberculi minoris
tuberculum majus humeri
6
abductio -elülsőr. medialis rotatio -hátulsó r. lateralis rotatio vállízületben : medialis rotatio,adductio vállízület védelme vállízületben :lateralis rotatio, abductio, vállízület védelme vállízületben: lateralis rotatio,adductio vállízület védelme vállízületben:lateralis rotatio, adductio vállízületben: medialis rotatio, adductio
2. Karizmok IZOM NEVE
EREDÉS
TAPADÁS
Caput longum :tuberculum supraglenoidale scap. Caput breve: processus coracoideus
tuberositas radii
MŰKÖDÉS
HAJLÍTÓK
Kétfejűkarizom M. biceps brachii Karizom M. brachialis
Hollócsőrkarizom M. coracobrachialis
corpus humeri
processus coracoideus scapulae
tuberositas ulnae karcsont fső harmadában medialisan
könyökízületben: flexio,supinatio vállízületben anteflexio,abductio könyökízületben: flexio vállízületben : anteflexio,adductio
FESZÍTŐK caput longum: tuberculum infraglenoidale scap. Háromfejűkarizom M. triceps brachii caput mediale : corpus humeri (hátul, belül) caput laterale:corpus humeri (hátul, kívül) Kampóizom M. anconeus
epicondylus lateralis humeri
7
vállízületben:adductio olecranon ulnae
könyökízületben: extensio
olecranon ulnae
könyökízületben: extensio, könyökizület védelme
3. Alkarizmok IZOM NEVE
EREDÉS
TAPADÁS
MŰKÖDÉS
HAJLÍTÓK FELÜLETES RÉTEGE
Hengeres borintóizom M. pronator teres Orsócsonti csuklóhajlító izom M. flexor carpi radialis
Hosszú tenyérizom M. palmaris longus
-epicondylus medialis humeri -processus coronoideus ulnae
corpus radii (elülsőfelszín)
epicondylus basis ossis medialis humeri metacarpi II.
epicondylus medialis humeri
aponeurosis palmaris
alkar pronatioja könyökízületben: flexio csuklóízületben: palmarflexio radialis abductio könyökízületben: flexio csuklóízületben: palmarflexio tárgyak biztos megfogása könyökízületben: flexio
epicondylus -os pisiforme Singcsonti csuklóhajlító medialis humeri -basis ossis izom M. flexor carpi ulnaris -corpus ulnae. metacarpi V.
csuklóízületben: palmarflexio ulnaris abductio könyökízületben: flexio
Felületes ujjakat hajlító -epicondylus medialis humeri izom -corpus radii M. flexor digitorum superficialis
Ujjak flexioja csuklóízületben: palmarflexio könyökízületben: flexio
Basis ossis metacarpi II-V.
HAJLÍTÓK MÉLY RÉTEGE Mély ujjakat hajlító izom M. flexor digitorum profundus Hosszú hüvelykujjhajlító izom M. flexor pollicis longus
-corpus ulnae -membrana interossea
phalanx distalis II-V.
phalanx distalis I.
-corpus radii -membrana interossea
8
ujjak flexioja csuklóízületben: palmarflexio hüvelykujj flexioja adductioja csuklóizületben: palmarflexio,radialis abductio
Négyszögűborintóizom M. pronator quadratus
IZOM NEVE
corpus radii (distalis vége)
corpus ulnae (distalis vége)
EREDÉS
alkar pronatioja
TAPADÁS
MŰKÖDÉS
processus styloideus radii
pronatio-supinatio (középállásba helyezi az alkart) könyökízületben: flexio
FESZÍTŐK FELÜLETES RÉTEGE Karorsói izom M. brachioradialis
Hosszú orsócsonti csuklófeszítőizom M. extensor carpi radialis longus Rövid orsócsonti csuklófeszítőizom M. extensor carpi radialis brevis
epicondylus lateralis humeri
epicondylus lateralis humeri
basis ossis metacarpi II.
csuklóízületben: dorsalflexio radialis abductio
epicondylus lateralis humeri
basis ossis metacarpi III.
csuklóízületben: dorsalflexio
Ujjakat feszítőizom M. extensor digitorum
epicondylus lateralis humeri
phalanx distalis II-V.
Kisujjfeszítőizom M. extensor digiti minimi Singcsonti csuklófeszítőizom M. extensor carpi ulnaris
epicondylus lateralis humeri
phalanx distalis V.
kisujj extensioja csuklóízületben: ulnaris abductio
epicondylus lateralis humeri
basis ossis metacarpi V.
csuklóízületben: dorsalflexio ulnaris abductio
epicondylus lateralis humeri
corpus radii corpus ulnae
alkar supinatioja
-corpus radii -corpus ulnae -membrana interossea
basis ossis metacarpi I.
hüvelykujj abductioja repositioja csuklóízületben: radialis abductio
ujjak extensioja csuklóízületben: dorsalflexio
FESZÍTŐK MÉLY RÉTEGE Hanyintóizom M. supinator Hosszú hüvelykujjtávolítóizom M. abductor pollicis longus
9
Rövid hüvelykujjfeszítőizom M. extensor pollicis brevis
-corpus radii -membrana interossea
phalanx proximalis I.
hüvelykujj extensioja abductioja csuklóízületben: radialis abductio
Hosszú hüvelykujjfeszítőizom M. extensor pollicis longus
-corpus ulnae -membrana interossea
phalanx distalis I.
hüvelykujj extensioja abductioja csuklóízületben: radialis abductio
-corpus ulnae -membrana interossea
phalanx distalis II.
2. ujj extensioja csuklóízületben: dorsalflexio
Mutatóujj feszítőizma M. extensor indicis
10
4. A kéz izmai Hüvelykpárna (thenar) izmai Rövid hüvelykujj-távolító izom (M. abductor pollicis brevis) Rövid hüvelykujjhajlító izom (M. flexor pollicis brevis) Hüvelykujj- szembehelyezőizom (M. opponens pollicis) Hüvelykujj- közelítőizom (M. adductor pollicis) Tenyérárok (mesothenar) izmai Gilisztaizmok (Mm. lumbricales) Tenyéri csontközti izmok (Mm. interossei volares) Kézháti csontközti izmok (Mm. interossei dorsales) Kisujjpárna (kisujjpárna) izmai Kisujjtávolító izom (M. abductor digiti minimi) Rövid kisujjhajlító izom (M. flexor digiti minimi brevis) Kisujj-szembehelyezőizom (M. opponens digiti minimi)
11
AZ ALSÓ VÉGTAG IZMAI 1. Csípőizmok IZOM NEVE BELSŐCSÍPŐIZMOK Csípőhorpasz izom M. iliopsoas 1.Nagy horpaszizom M. psoas major
EREDÉS
TAPADÁS
Th12, L1-4 corpus vertebrae, processus costarius
2.Csípőizom M. iliacus
fossa iliaca
Kis horpaszizom M. psoas minor Körteképűizom M. piriformis
trochanter minor femoris
MŰKÖDÉS
csípőízületben: flexio, lateralis rotatio
trochanter minor femoris
csípőízületben: flexio, lateralis rotatio
L1 corpus vertebrae
os pubis
ágyéki tájék flexioja
os sacrum (facies pelvina).
trochanter mjor femoris
csípőízületben: extensio, lateralis rotatio
Belsőelfedőizom M. obturator internus
membrana obturatoria (belső felszíne).
fossa trochanterica femoris
csípőízületben: lateralis rotatio hajlított csipőíz.ben:abductio
Felsőikerizom M. gemellus superior
spina ischiadica
fossa trochanterica femoris
csípőízületben: lateralis rotatio hajlított csipőíz.ben:abductio
Alsó ikerizom M. gemellus inferior
tuber ischiadica
fossa trochanterica femoris
ua.
-linea glutea post. mögött -os sacrum -fascia thoracolumbalis
-tuberositas glutea femoris -tractus iliotibialis
KÜLSŐCSÍPŐIZMOK Nagy farizom M. gluteus maximus
12
csípőízületben : extensio lateralis rotatio abductio
Középsőfarizom M. gluteus medius Kis farizom M. gluteus minimus Combpólyafeszítőizom M. tensor fasciae latae Külsőelfedőizom M. obturator externus
Négyszögűcombizom M. quadratus femoris
linea glutea ant. és post. között
trochanter major femoris
linea glutea ant. és inf. között
trochanter major femoris fascia lata (tractus iliotibialis)-condylus lat. tibiae
spina iliaca ant. sup.
csípőízületben: abductio elülsőr. med.rotatio hátulsó r. lat.rotatio csípőízületben: abductio med. rotatio csípőízületben: flexio térdízületben: extensio
membrana obturatoria külsőfsz.
fossa trochanterica femoris
csípőízületben: lateralis rotatio hajlított csipőíz.ben:abductio
tuber ischiadica
crista intertrochanterica femoris
csípőízületben: lateralis rotatio
2. Combizmok IZOM NEVE A COMB FESZÍTŐIZMAI Szabóizom M. sartorius
EREDÉS
TAPADÁS
MŰKÖDÉS
-spina iliaca ant.sup.
pes anserinus tibiae
csípőízületben: flexio térdízületben: flexio
Négyfejűcombizom M. quadriceps femoris a, Egyenes combizom M. rectus femoris b, Belsővaskosizom M. vastus medialis c, Középsővaskosizom M. vastus intermedius d, Külsővaskosizom M. vastus lateralis
tuberositas tibiae spina iliaca ant.inf. acetabulum pereme corpus femoris med.része corpus femoris elülsőrésze corpus femoris lat. része
térdízületben: extensio csípőizületben: flexio
A COMB HAJLÍTÓIZMAI Félighártyás izom
tuber ischiadica 13
térdízületben:
M. semimembranosus
condylus medialis tibiae
Féliginas izom M. semitendinosus
tuber ischiadica
Kétfejűcombizom M. biceps femoris
caput longum: tuber ischiadica caput breve: corpus femoris
pes anserinus tibiae
caput fibulae
flexio,med. rotatio csípőizületben: extensio térdízületben: flexio,med. rotatio csípőizületben: extensio csípőizületben: extensio térdízületben: flexio,lat. rotatio
A COMB KÖZELÍTŐIZMAI Fésűizom M. pectineus
pecten ossis pubis
linea pectinea femoris
csípőízületben: adductio, lat. rotatio, flexio csípőízületben: adductio, lat. rotatio, flexio
Rövid combközelítőizom M.adductor brevis
ramus inferior ossis pubis
linea aspera femoris
Hosszú combközelítő izom M.adductor longus
ramus inferior ossis pubis
linea aspera femoris
csípőízületben: adductio, lat. rotatio, flexio
Nagy combközelítőizom M.adductor magnus
ramus inferior ossis pubis, ramus inf.ossis ischii
linea aspera femoris
csípőízületben: adductio, lat. rotatio, flexio
Karcsúizom M.gracilis
ramus inferior ossis pubis
pes anserinus tibiae
csípőízületben: adductio, flexio térdízületben: flexio,med.rotatio
3. Lábszárizmok IZOM NEVE
EREDÉS
TAPADÁS
MŰKÖDÉS
A LÁBSZÁR FESZÍTŐIZMAI Elülsősípcsonti izom
condylus lat. tibiae os cuneiforme membrana interossea mediale 14
ugróízületekben: dorsalflexio,
M. tibialis anterior
basis ossis metatarsi I.
corpus fibulae phalanx Hosszú öregujjfeszítő membrana interossea distalis I. izom M. extensor hallucis longus Hosszú ujjakat feszítő -condylus lat. tibiae phalanx media izom -membrana interossea et distalis II-V. -caput fibulae M. extensor digitorum longus
supinatio öregujj extensioja, bokaízületben: dorsalflexio 2- 5. ujjak extensioja bokaízületben: dorsalflexio
A LÁBSZÁR HAJLÍTÓIZMAI FELÜLETES RÉTEG Háromfejűlábikraizom M. triceps surae a,Kétfejűlábikraizom M. gastrocnemius. b, Gázlóizom M. soleus Talpi izom M. plantaris
tuber calcanei (Achilles-ín) condylus med. et lat. femoris felett caput fibulae linea musculi solei tibiae condylus lat. femoris felett
bokaízületben plantarflexio térdízületben: flexio
tuber calcanei (Achilles-ín)
bokaízületben plantarflexio térdízületben flexio
MÉLY RÉTEG Hátulsó sípcsonti izom M. tibialis posterior. Hosszú ujjakat hajlító izom M. flexor digitorum. longus Hosszú öregujjhajlító izom M. flexor hallucis longus Térdárki izom M. popliteus
corpus fibulae, os naviculare corpus tibiae, os cuneiforme membrana interossea mediale talpi oldalon corpus tibiae. corpus fibulae, membrana interossea condylus lat. femoris felett
15
phalanx distalis II-V. phalanx distalis I. corpus tibiae,linea musculi solei felett.
bokaízületben plantarflexio, láb supinatioja 2- 5. ujjak flexioja láb plantarflexiója öregujj flexioja, láb plantarflexioja térdízületben: flexio, védelem
A SZÁRKAPCSI IZMOK Hosszú szárkapcsi izom M. peroneus longus
Rövid szárkapcsi izom M. peroneus brevis
caput fibulae, corpus fibulae
corpus fibulae
os cuneiforme med. basis ossis metatarsi I. talpi oldal basis ossis metatarsi V.
4. A láb izmai Lábháti izmok Rövid öregujjfeszítőizom (M. extensor hallucis longus) Rövid ujjfeszítőizom (M. extensor digitorum brevis) Talp izmai Öregujj párna izmai Öregujj távolító izom (M. abductor hallucis) Rövid öregujjhajlító izom (M. flexor hallucis brevis) Öregujj távolító izom (M. adductor hallucis) Talpközép izmai Rövid ujjakat hajlító izom (M. flexor digitorum brevis) Négyszögűtalpi izom (M. quadratus plantae) Gilisztaizmok (Mm. lumbricales) Talpi csontok közötti izmok (Mm. interossei plantares) Lábháti csontok közötti izmok (Mm. interossei dorsales) Kisujjpárna izmai Kisujjtávolító izom (M. abductor digiti minimi) Kisujjhajlító izom (M. flexor digiti minimi) Kisujj szembehelyezőizom (M. opponens digiti minimi)
16
bokaízületben: plantarflexio láb pronatioja bokaízületben: plantarflexio láb pronatioja