ERFGOED GROEP 5-6
Vereniging of
Product
Periode
Omschrijving
“Schatzoekers”
Het hele
Een cultuurhistorische route (ca. 5 km) vanaf de schaapskooi aan de
jaar
Martemanshurk (erfgoedproject); aan het eind van de route wordt een schatkist
instelling Stichting Oude Inheemse Rassen (Schaapskooi)
gevonden… Scholen kunnen een boekje met de route, het verhaal èn de sleutel van de schatkist kopen; hiermee kunnen klassen zo vaak de route lopen als men wil.
http://www.schaapskooisc hijndel.nl/
Kosten per boekje: € 9,-
Contactpersoon 073 5496912
Gilde
“Daor hedde de
Het hele
Een gildebroeder komt (in volle uitdossing) vertellen over het Schijndelse St.
guld”
jaar
Catharina Gilde; kant en klare lesmaterialen zijn in een prachtige map beschikbaar (compleet met videoband), om het thema in de klas verder uit te diepen.
Contactpersoon: Leo Telgenkamp Akkermunthof 6 5482 PJ Schijndel Tel. 073-5493624
[email protected]
Bijenvereniging “St.
Kaarsen maken
Ambrosius”
Het hele
In de blokhut van het heempark wordt een workshop kaarsenmaken gehouden,
jaar
aangepast aan de leeftijd van de kinderen. Met bijenwas als grondstof wordt de Schijndelse kaarsencultuur nieuw leven ingeblazen!
Contactpersoon:
Kosten: € 1,- per ll.
Toon Heesakkers Tel. 5492271
Bijenvereniging “St.
Bezoek van de
Het hele
De imker komt in de klas met levende bijen, materialen en producten vanuit de
Ambrosius”
imker
jaar
imker-wereld. De kinderen kunnen ruiken, voelen, proeven, en leren alles over stuifmeel, honing en was…
Contactpersoon: Toon Heesakkers Tel. 5492271
Kosten: € 1,- per ll.
Erfgoed Brabant in samenwerking met Molen “De Pegstukken”
Zo gaat de molen
Het hele jaar
Dit project, dat bestemd is voor groep 6 gaat over molens in Noord-Brabant. Hoe werkt een molen nu eigenlijk? Welke rol had de molen vroeger? En waarom vinden wij molens nu nog steeds interessant? Het voorleesverhaal over Dries en Henk, twee jongens die rond 1870 leefden, is voor de leerlingen het begin van een ontdekkingstocht rondom het begrip molen. Aan de hand van acht themakaarten verdiepen ze zich in verschillende aspecten die te maken hebben van de molen. Op deze wijze zijn de leerlingen goed voorbereid voor de excursie aan de molen in de buurt. Tijdsbeslag: Voorbereiding in de klas minimaal 1,5 uur, bezoek molen 1,5 uur, verwerking in de klas minimaal 20 minuten. Het materiaal is zo ontwikkeld dat de docent naar behoefte keuzes kan maken. Het project is leerstofvervangend.
Bestellen van het lesmateriaal info@erfgoedbraban t.nl
Lesmateriaal
Reserveren van het molenbezoek: Dhr. Aad Dekker Tel. 073 5495480
Heempark “De Blekert”
Een samenwerkingsproject tussen Erfgoed Brabant en molenaar Aad Dekker van molen “de Pegstukken”.
Docentenhandleiding 8 Themakaarten 4 excursiekaarten
Kosten van het lespakket 25 euro excl. verzendkosten
Pandatocht
Herfst
De panda (WNF-mascotte) geeft opdrachten over nieuwe natuur in Schijndel. Kosten (eenheidsprijs): € 1,- per ll.
Voor informatie en reserveren: W. van Liempd, (073) 5498822 www.heemparkschij ndel.nl of via Anton Hellings,
[email protected] Erfgoed Brabant Museumschatjes: gratis met de klas naar het museum!
oktober tot
Brabant is rijk aan musea, met de meest uiteenlopende collecties. Wat al deze
half
musea gemeen hebben, is dat zij een schatkamer zijn van voorwerpen die om de
november
een of andere reden de moeite van het bewaren waard zijn. Maar wat is nou de grootste schat van een museum? Dat mogen de kinderen zelf bepalen! Voor het bezoek aan het museum worden de leerlingen eerst aan het denken gezet over de vraag wat een voorwerp eigenlijk waardevol maakt. Uitgaande van hun eigen meest dierbare voorwerp leren kinderen dat een voorwerp niet alleen waardevol kan zijn omdat het letterlijk veel geld waard is, maar ook omdat het
Deelnemende musea:
bijvoorbeeld heel zeldzaam is, of heel oud
Terug in de klas verdedigt de leerling zijn keuze voor een voorwerp. Waarom is Kijk op
dit voorwerp waardevol? Waarom verdient nou juist dit voorwerp de titel
www.erfgoedbraban
'grootste schat van het museum'? Na afloop van het project Museumschatjes
t.nl
zullen leerlingen op een andere manier naar oude voorwerpen (erfgoed) kijken. Leergebied Geschiedenis, taal, omgevingsonderwijs Leerdoelen:
Leerlingen worden op een spannende manier in aanraking gebracht met museaal erfgoed in de eigen omgeving.
Ze kunnen verschillende vormen van waarde herkennen en omschrijven.
Ze kunnen aan de hand van een kijkwijzer meer informatie over het voorwerp achterhalen.
Ze kunnen onder woorden brengen waarom zij een bepaald voorwerp tot hun museumschat kiezen.
Tijdsbeslag: voorbereiding 40 minuten, museumbezoek 60-90 minuten, verwerking 30-90 minuten.
Plaats van uitvoering: Klas en museum Lesmateriaal: werkboekjes worden gratis opgestuurd naar de school
Fam. van Uden
Excursie
Het hele
Met de klas op bezoek bij de laatste actieve klompenmakerij van Schijndel; een
klompenmaker
jaar
leuke leerzame combinatie van een kijkje in een klompenfabriek-in-bedrijf, en daarnaast een gedetailleerde uitleg en demonstratie van het klompenmakersvak.
Kosten: €1,50 per leerling. Contactpersoon: Ard van Uden Korteweg 5 5481 VD Schijndel
Tel. 073-5474388 / 06-29199902 ardvanuden@hotma
il.com
Noordbrabants
Museumlessen
Museum
Het hele
“Jeroen Bosch”
jaar
Met een rondleider ontdekken de kinderen wie hij was, waar hij woonde, en wat hij schilderde.
Caroline Verweij,
! (gesloten
“Héél véél kunst”
073-6877 835 of
tot
Een rondleider vertelt de kinderen van alles over verschillende kunstwerken
cverweij@noordbra
december
(o.a. Vincent van Gogh, Pieter Breughel, en de navolgers van Jeroen Bosch)
bantsmuseum.nl
2012)
“Romeinse Schatten” Een rondleiding + een zelfstandig deel over de kleine en grote schatten; de kinderen komen alles te weten over de invloed van de Romeinen in ons land.
De Groene Poort
Oertijdlessen
Het hele
Oertijdlessen
jaar
Alle regionale basisscholen kunnen bij het Oertijdmuseum terecht voor een
Zie website:
leuke en leerzame Oertijdles. De les begint met een film, daarna volgt een
www.oertijdmuseu
speurtocht in groepjes door het museum. Totale verblijfsduur is circa anderhalf
m.nl
uur.
Kosten: € 3,- per leerling.
Bevrijdende
Museumpark
Het hele
Een van de belangrijke doelstellingen van het museum is om de jeugd een
vleugels
(rondleiding)
jaar
duidelijk beeld te geven van de gebeurtenissen in de periode 1930 - 1945. Om een doeltreffend schoolbezoek aan het museum te bevorderen is er een
In verband met de
(voor groep 6)
lesbrief ontwikkeld voor de leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs
organisatie graag
en de onderbouw van het voortgezet onderwijs die de volgende thema's
ten minste 4 weken
behandelt:
van te voren reserveren, via Email (info@wingsoflibera tion.nl) of telefonisch (0499329722).
De opkomst het Nationaal Socialisme 1918 - 1939
Het begin van de Tweede Wereldoorlog
De Bezetting van Nederland
De Concentratiekampen
De Bevrijding
Operatie Market Garden
De Spoorwegstaking en de Hongerwinter
Het einde van de Tweede Wereldoorlog
Bezoekadres:
en een aantal vragen/opdrachten bevat die een beroep doen op de
Museumpark
zelfwerkzaamheid van de leerlingen.
Bevrijdende Vleugels Sonseweg 39
De lesbrief kan op verzoek via E-mail toegestuurd worden. De rondleidingen worden verzorgd door deskundige gidsen. Kosten daarvoor zijn € 25,00 per school.
5681 BH Best
In verband met de behandelde leerstof kan de school vooraf aangeven welke aspecten speciale aandacht moeten krijgen. Indien nodig kan met de coördinator van de rondleiders een speciaal programma worden opgesteld. Toegangsprijs per leerling € 3,00. Duur van de rondleiding is ongeveer 2 uur. Voor meer info: http://www.wingsofliberation.nl/
Het Gloeilampen
Rondleiding in
Het hele
1. interactieve rondleiding in het oude gloeilampenfabriekje in Eindhoven:
fabriekje
het oude
jaar, liefst in
- uitleg over kunstlicht
Eindhoven
gloeilampen
de ochtend
- wie was Gerard Philips?
Fabriekje
- hoe is de gloeilamp ontstaan?
(voor groep 6)
2. Documentaire (dvd): samenvatting van de rondleiding met oude beelden van het fabriekje in werking.
Contact: Dhr. Wijnen 040 2441841
Duur: een uur Kosten: 2 euro per leerling
Meer informatie: www.philipsfabriek1891.nl
Historisch
Terug in de tijd:
Het
openluchtmuseum
Programma
museum is
Eindhoven
Préhistorie
dagelijks
En
geopend
Telefonisch
Programma
voor
reserveren op
Middeleeuwen
groepen op
werkdagen tussen 10.00 uur en 16.00: 040-252 22 81.
Boutenslaan 161 B |
afspraak.
Préhistorie Het leven in de ijzertijd zag er heel wat anders uit dan het leven nu. Mensen kookten op vuurtjes, maalden hun eigen graan voor brood, gingen op jacht met een speer en vervoerden zichzelf over het water in boomstamkano's. In het ijzertijddorpje 'Eversham' ga je samen met de leerlingen terug in de tijd. De activiteiten:
Hout hakken
Graan malen
Speerwerpen
Boomstamkano varen
Kruidenthee maken en drinken
5644 TV | Eindhoven Middeleeuwen info@HOMEindhove
Goedgelovig?! (2 uur)
n.nl
In dit programma staat het geloof in de middeleeuwen centraal. Leerlingen gaan aan de slag met onder andere kaligraferen, kaarsen maken een tinnen insigne
gieten. Boerenleven (2 uur) Leerlingen gaan aan de slag met activiteiten uit verschillende seizoenen, met vooraf een rondleiding waarin verteld wordt over het leven van de middeleeuwse boer. Meester en Gezel (3 uur) De leerlingen stappen in de rol van gezel en gaan onder andere een beiteltje smeden en munt slaan. De meester vertelt hen vooraf over het leven in de stad. Boerenmarkt (3 uur) Tijdens Boerenmarkt draait het om het feodale stelsel, huisnijverheid en jaarmarkten in de middeleeuwen.De leerlingen werken op het land, bedrijven huisnijverheid en gaan handelen. Ter voorbereiding op een programma in het museum zijn er verschillende lesbrieven verkrijgbaar. Hierin vind je informatie over het programma, achtergrondinformatie over de ijzertijd en middeleeuwen en lessuggesties.
Kosten: op aanvraag Erfgoed Brabant
Expeditie Heilige
Wanneer
Huisjes
vindt het project
Wat is Expeditie heilige huisjes? Een kennismaking met de wereldgodsdiensten. Expeditie heilige huisjes is een leerstofvervangend onderwijsproject voor groep 7 en 8. In dit project komen de
plaats?
wereldgodsdiensten aan bod en wordt de link gelegd naar het religieus erfgoed (gebouwen) in de directe leefomgeving van de leerlingen.
gedurende het gehele
Uit welke onderdelen bestaat het onderwijsproject?
schooljaar.
1. Kant-en-klaar lesmateriaal voor in de klas, inclusief de dvd Heilige Huisjes
Je kunt zelf bepalen
van Schooltv. Je kunt hiermee de wereldgodsdiensten introduceren 2. Een bezoek aan een of meer deelnemende religieuze gebouwen in de
wanneer je
omgeving (klooster, kerk, moskee, synagoge). Met behulp van
het project
(observatie)opdrachten gaan de leerlingen het gebouw van binnen en/of
wilt
buiten ontdekken.
uitvoeren.
3. Een verwerkende les en/of extra lessuggesties
Vanaf het begin van het nieuwe schooljaar vind je op de website www.erfgoedbrabant.nl/expeditieheiligehuisjes een actuele lijst van deelnemende religieuze gebouwen. Je maakt zelf een afspraak met de gebouwbeheerder voor een bezoek aan het gebouw van uw keuze, Gratis lesmateriaal Het lesmateriaal wordt begin schooljaar 2011-2012 aan de deelnemende scholen verstuurd.
Aanmelden kan alleen digitaal met het aanmeldingsformulier op www.erfgoedbrabant.nl/expeditieheiligehuisjes Je kunt op het aanmeldingsformulier een schatting maken van het aantal leerlingen dat je volgend schooljaar in de groep zult hebben.
Erfgoed Brabant
Leskist:
Het hele
Hoe was het om in de Middeleeuwen te leven? In de klas wordt in de vorm van
De
schooljaar
een vloerkleed een middeleeuws landschap uitgerold. Waar zullen de boeren
Middeleeuwse
het land gaan bewerken? Wat is de beste handelsplek? Waar willen de mensen
stad
graag wonen? Met behulp van een kasteel, boerderijen, huisjes, een klooster en een stadhuis krijgt de middeleeuwse stad langzaam maar zeker vorm. Leerlingen onderzoeken het leven in de middeleeuwse stad aan de hand van historische bronnen. In de opdrachten worden thema’s behandeld, die ook in de reguliere lesmethoden aan bod komen, zoals de markt, feest, bestuur en rechtspraak, eten wonen, kleding, geloof, boerenleven en oorlog.
Reserveren: Caroline Verweij
Leergebieden: wo, taal, rekenen, creatieve werkvormen. Tijdsbeslag: naar keuze, van drie lesuren tot een projectweek. Leerstofvervangend.
073-6877 835 of
Lesmateriaal: Lespakket met docentenhandleiding, werkbladen, vloerkleed,
cverweij@noordbra
huisjes, bronnen, voorwerpen en het standenspel.
bantsmuseum.nl
Erfgoed Brabant
De Romeinse tijd
Het hele
Museumvoorwerpen in de klas.
in Brabant
schooljaar
Leerlingen krijgen een beeld van het leven in Noord-Brabant in de Romeinse tijd. Ze ontdekken dat veel elementen uit onze cultuur afkomstig zijn uit de cultuur van de Romeinen. Zij kunnen zelfstandig aan de slag met de leskist vol voorwerpen en de daarbij behorende werkbladen. Zo leren zij over de verschillende aspecten van het leven in de Romeinse tijd, waaronder het schrift, geld, kleding, infrastructuur, het badhuis, huizenbouw, religie, sprot en spel en het leger. De leskist is ook goed te gebruiken als aanvulling op het lesboek.
Reserveren: Tijdsbeslag: naar keuze, van een lesuur tot een projectweek. Kan www.erfgoedbraban
leerstofvervangend worden ingezet.
t.nl of
Lesmateriaal: Leskist met 32 archeologische voorwerpen (deels authentiek), docentenhandleiding, werkbladen, vergrootglas, achtergrondinformatie.
Caroline Verweij
073-6877 835 cverweij@noordbra bantsmuseum.nl
Erfgoed Brabant
De
Introductie
erfgoedonderzoe
De Erfgoedonderzoeker doet een kleine greep uit een oneindig aantal
ker
erfgoedbronnen en stelt bij iedere bron een vraag. Elke vraag kan het begin zijn van een onderzoek dat leerlingen zelf doen. Want dat is waar het om draait: erfgoed vraagt om onderzoek. Erfgoed: dat zijn alle sporen uit het verleden die een samenleving de moeite van
www.erfgoedbraban t.nl/erfgoedonderzoe ker
het bewaren waard vindt. Die sporen vind je overal in allerlei vormen. Denk aan een bijzonder gebouw, een oude foto, een versje, een schilderij, maar ook aan een favoriet gerecht, een opvallend stratenpatroon, een archeologische vondst of een familieverhaal. De erfgoedonderzoeker is verdeeld in erfgoed van jezelf, erfgoed van de omgeving en erfgoed van iedereen Erfgoed van jezelf is het vertrekpunt Erfgoed van jezelf bestaat uit de overblijfselen van je verleden die jij de moeite waard vindt van het bewaren. Maar waarom wil je sommige dingen wel bewaren en andere niet? Het gaat altijd om het verhaal achter dit erfgoed van
jezelf. Je gooit die oude versleten teddybeer niet weg omdat je die van een lieve opa hebt gekregen. Het gaat dus om het verhaal dat bij dit overblijfsel uit het verleden hoort en waarvan je vindt dat het deel uitmaakt van jouw leven. Die verhalen hoeven lang niet altijd over tastbare zaken te gaan. Tradities en gebruiken horen er ook bij. Dit persoonlijke erfgoed kan dus voor iedereen verschillen en je kunt er gedurende je leven anders over gaan denken. Bij Erfgoed van de omgeving is de eigen buurt, wijk, dorp of stad het vertrekpunt. Dit vormt een rijke leeromgeving, waarin de kinderen kennis verwerven over de wereld om hen heen. Wat is het verhaal achter een straatnaam? Waarom bewaren we dit oude gebouw? Wat is het verhaal achter dit monument? Lesmateriaal: De erfgoedonderzoeker is er in zowel papieren als digitale versie. Op de website zijn ook lessuggesties voor het gebruik van de erfgoedonderzoeker te vinden. De erfgoedonderzoeker is te projecteren op het digibord. Losse exemplaren zijn gratis te bestellen via www.erfgoedbrabant.nl Jan Heestershuis
Jet en Jan, jong in Bestemd voor groep 1910 5 Verdeeld over het schooljaar Volgens
Dit project is opgebouwd rond het (voorlees)verhaal van Jet en Jan. Aan de hand van deze twee leeftijdgenootjes uit 1910 maken de kinderen kennis met thema’s als kleding, wonen, school, de buurt, eten, spelen en werken in 1910. In het plaatselijke museum gaan de leerlingen aan de slag met oude voorwerpen, die in het voorleesverhaal aan de orde komen. Ze gaan bijvoorbeeld zelf zeep kloppen, koffie malen, schoonschrijven op een leitje en sokken stoppen. Na de museumles wordt het verhaal op school vervolgd, zodat het project een afgerond geheel vormt. Er zijn verschillende vakoverstijgende voorbereidings-
Erfgoed Brabant In samenwerking met het Jan Heestershuis
schema via cultuurcoör dinator van de school
en verwerkingslessen voor in de klas. Het project is leerstofvervangend voor het thema ‘Leven in overgrootmoeders tijd’ (tijd van Ot en Sien), dat in groep 5 in de geschiedenisles wordt behandeld. Het voorleesverhaal heeft een vaste structuur, maar is aangepast aan de lokale geschiedenis van Schijndel en Wijbosch en de collectie van het Jan Heestershuis. Hetzelfde geldt voor het activiteitencircuit in het museum.
info:
[email protected]
Voor de voorbereidende en verwerkingslessen in de klas maakt u gebruik van materialen in een leskoffer (docentenhandleiding, leerling-materiaal, etc.). Plaats van uitvoering: Klas en museum Duur museumbezoek: 90 minuten Jaarlijks terugkerend project
Jan Heestershuis
“Foute boel! Of
Groep 6-8
toch niet?”
Sinds 14 juni 2010 organiseert het museum het cultuureducatief project ‘Foute boel! Of toch niet?’ voor leerlingen van groep 6-8 van de basisschool. Dit is een doorlopend project, dat de komende jaren geboekt kan worden. Door middel van twee voorbereidingslessen, een museumles en een verwerkingsles ontdekken leerlingen op welke manieren je naar kunst kunt kijken. Kosten: €1,per ll. Meer info:
[email protected]
Abdij van Berne
Excursie door de
Abdijstraat 49
abdij
Groep 5-6
De Abdij van Berne werd door ridder Fulco van Berne gesticht in 1134 in het Gelderse plaatsje Berne aan de Maas, het tegenwoordige Bern. Hiermee is het de oudste nog bestaande kloostergemeenschap van Nederland. In 1857 kwamen
5473 AD Heeswijk
de Norbertijnen naar Heeswijk. "In het jaar des heren 1132 gebeurde het, dat Fulco van Berne achtervolgd werd en niet meer kon ontsnappen. Hij was van alle kanten omsingeld en deed toen de belofte aan God, dat als hij door Gods toedoen van zijn vijanden zou ontkomen, zijn kasteel te Berne tot een klooster zou maken. Hij wierp zich gewapend en te paard in de Maas en wist weldra de overkant te bereiken.” Gratis (!) rondleiding. Contactpersoon: Fons Boom 0413-299293
