Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Geschiedenis Op 30 april 2013 wordt de Prins van Oranje, beter bekend als Prins Willem Alexander, onze nieuwe Koning. Hij volgt hiermee HM Koningin Beatrix op die exact na 33 jaar afstand doet van de troon. Ter gelegenheid van een Koninklijke gebeurtenis werden er vaak bomen geplant. Meestal zijn dit Lindebomen. Waarom nu speciaal een Lindeboom? Dat was om verschillende redenen: 1. Een Linde kan heel oud worden: wel 1000 jaar!! In Sambeek (Noord Brabant) staat de oudste Lindeboom van ons land. Deze wordt geschat op 450/500 jaar. En de boom is zeker 7,50 meter rondom, ofwel als 8 kinderen rondom de stam gaan staan met hun armen wijd gespreid, dan kunnen ze elkaar raken. Een lindeboom kan wel 20 tot 30 meter hoog worden!
De linde van Sambeek
2. Een Lindeboom werd zo’n 2000 tot 3000 jaar geleden gezien als een heilige boom. De godin Freya, de godin van de liefde en van de vruchtbaarheid, zou er in wonen. Daarom zou een Lindeboom huizen en kerken beschermen tegen stormen en bliksem. Lindebomen werden daarom vaak geplant bij kerken, boerderijen en kapelletjes. Kijk maar eens goed als je door Zuid Limburg rijdt. Vroeger werden er ook Lindebomen geplant als er een kindje werd geboren, als dank aan godin Freya. Kijk maar eens goed naar een Lindeblad: het heeft de vorm van hartje
3. Later werd de Lindeboom ook wel “goede boom” genoemd. Er vonden dan belangrijke gebeurtenissen onder zo’n boom plaats. Ze stonden daarom ook vaak in het centrum van een stad of van een dorp, als een markant belangrijk monument! Mensen trouwden onder een Lindeboom of wandelden door een Lindelaantje als ze naar het stadhuis liepen om getrouwd te worden. Maar onder een linde werd ook “recht” gesproken”: als iemand iets had misdaan, dan werd er onder de Lindeboom bepaald welke straf die persoon kreeg. Kortom: Lindebomen hebben al van vroeg af aan een speciale betekenis. Vanwege deze speciale betekenissen werden ze ook geplant bij speciale Koninklijke gebeurtenissen, zodat mensen zich dit nog heel lang daarna herinnerden. Een Koningslinde voor een nieuwe troon Al vanaf het einde van de 19e eeuw werden er bij een belangrijke Koninklijke gebeurtenis speciale bomen geplant. Toen de overgrootmoeder van Prins Willem Alexander gehuldigd werd tot Koningin Wilhelmina (op 6 september 1898) werden er voor het eerst Koningslindes geplant. Deze werden toen speciaal voor deze bijzondere gebeurtenis gekweekt. Ook bij de inhuldiging Prinses Juliana (de oma van Willem Alexander) op 6 september 1948 tot Koningin Juliana, werden er weer Koningslindes geplant in heel veel gemeentes in ons land. Prinses Beatrix werd op 30 april 1980 onze nieuwe Koningin. Er werden toen wel Koningslindes geplant in gemeentes, maar niet zo veel als bij Koningin Wilhelmina en Koningin Juliana. Waarschijnlijk kwam dat omdat het Koningshuis in die tijd niet zo populair was. Koningin Beatrix heeft gelukkig, in de 33 jaar dat zij onze Koningin was, het Koningshuis weer populair gemaakt. Dat merken we nu dat Prins WillemAlexander de nieuwe Koning wordt. Heel veel gemeenten bestellen nu namelijk een Koningslinde voor in hun gemeenten en in veel dorpen en vaak met een hekwerk eromheen.
Project Koningsboom. In 1957 werd de Stichting Nationale Boomfeestdag opgericht door Staatsbosbeheer. Dit werd gedaan, omdat toen al in de hele wereld gewoon bomen werden gekapt, zonder dat er nieuwe bomen werden geplant. Staatsbosbeheer vond dit niet goed en zei: als we zo doorgaan, weten de kinderen niet meer hoe belangrijk bomen zijn voor onze gezondheid en voor die van de dieren en planten. Staatsbosbeheer wilde dat ieder kind van 8, 9 , 10 of 11 jaar een eigen boom zou planten tijdens schooltijd. Nou dat hebben ze geweten! Elk jaar doen er zeker 115.000 kinderen mee aan de Boomfeestdag en zij planten jaarlijks zeker 200.000 bomen ofwel 40 voetbalvelden! Heel vaak is Koningin Beatrix eregast geweest op de Boomfeestdag, Zij wilde altijd graag komen, omdat zij het heel belangrijk vond dat kinderen (jullie dus!) iets leerde over bomen en vooral dat er een eigen boom geplant werd! Samen met Staatsbosbeheer heeft de Stichting, toen prinses Amalia werd geboren, Koningslindes aangeboden als Geboorteboom. In meer dan 250 gemeenten groeien deze Koninklijke Geboortebomen. In jullie gemeente ook? Al jaren werd er gezegd dat Koningin Beatrix zou aftreden. Steeds gebeurde dit niet. Toch dacht Stichting Nationale Boomfeestdag dat het een goed idee zou zijn om eens na te denken over het laten planten van Koningslindes als de Koningin plotsklaps zou besluiten om inderdaad afstand te doen van de troon. Omdat bij de inhuldiging van de Koningin Beatrix zo weinig bomen waren geplant, wilde de Stichting dit nu niet laten gebeuren en als dank voor haar inzet voor de natuur op tijd beginnen met het kweken van Koninglindes voor de inhuldiging van haar zoon! Daarom heeft de Stichting contact gezocht de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen en gevraagd of deze Bond wilde samenwerken om zoveel mogelijk Koningslindes te laten planten in de Nederlandse gemeenten. Bij deze Bond zijn namelijk honderden Oranjeverenigingen, verspreid over heel Nederland, aangesloten. Een Oranjevereniging organiseert veel activiteiten als er een belangrijke Koninklijke gebeurtenis, zoals Koninginnedag, gehouden wordt. Gezamenlijk is daarna gezocht naar een hele goede boomkweker en dit is Boomkwekerij Ebben in Noord-Brabant geworden. Dit is één van de grootste Boomkwekers in Nederland en misschien ook wel in Europa. Zij kweekt hele speciale bomen en verkoopt deze aan gemeenten en bedrijven. Boomkwekerij Ebben heeft, toen ze “ja” zei op het verzoek van de Stichting en de Bond, overal in Nederland Koningslindes gekocht als kleine boompjes. Vervolgens hebben ze die op hun eigen kwekerij verder laten groeien. Tot nu dus!! Omdat er meestal rondom een Koningslinde een heel mooi sierhekwerk werd gezet om de boom nog mooier te laten uitkomen, is er gezocht naar een kunstenaar die een heel mooi hekwerk wilde ontwerpen rondom deze Lindeboom. Dit werd kunstenares Margot Berkman uit Zandvoort. Zij heeft een prachtig hekwerk ontworpen dat op 30 april misschien ook wel in jullie gemeente wordt geplaatst. Dan kunnen jullie direct van genieten van dit prachtige kunstwerk! Het unieke sierhek dat zij heeft gemaakt kan samen met de Lindeboom uitgroeien tot een prachtig groen monument voor de openbare ruimte van iedere stad en dorp.
Een prachtig sierhek om de Koningslinde Het sierhek is rond en heeft een doorsnede van 2 meter en is 1,20 meter hoog. Als je het ziet is het net of de Lindeboom wordt omarmd! Het hekwerk bestaat uit 4 hele mooie Oranjebomen; dit zijn als je goed kijkt Sinasappelboompjes die sinasappeltjes dragen, maar ook hele mooi bloemen. Eigenlijk kan dit natuurlijk niet, want er moeten eerst bloemen aan een boom komen voordat er sinasappels kunnen groeien. Maar in de kunst mag dit! De sinasappelboompjes betekenen hier dat ons Koningshuis heel sterk is en dat het de mensen in ons land met elkaar verbindt. Tussen de Oranjeboompjes zijn 4 prachtige zogenaamde Koningsscepters ontworpen. Een Koningsscepter heeft een Koning of Koningin altijd vast bij een belangrijke gebeurtenis. Het geeft aan dat hij of zij Koning of Koningin is. Wie weet houdt Willem Alexander op 30 april ook wel een Koningsscepter vast. Kijken dus! Het sierhek is gemaakt van glanzend aluminium. Elk hek wordt, als het bijna klaar is, met hand opgepoetst, zodat het heel mooi gaat blinken. Dit wordt polijsten genoemd. Als dit polijsten bijna klaar is, is het net een spiegel. Kunstenares Margot vindt dit blinken heel erg belangrijk, want daarmee wil ze eigenlijk laten zien dat Koning Willem-Alexander niet alleen maar ver weg in zijn paleis op een troon zit, maar dat hij het belangrijk vind om dicht bij de mensen te staan.
Prins Willem Alexander plant de eerste Koninglinde in Den Haag op 23 april 2013
Ambassadeur Eigenlijk moeten jullie ambassadeur worden van deze boom en van dit prachtige sierhek. Jullie zorgen er dan voor dat deze boom en dit hekwerk goed verzorgd worden, dat de Koningslinde op tijd voeding krijgt als dat nodig zou zijn, dat hij op tijd gesnoeid wordt, dat hij niet vernield wordt en dat het niet gekapt wordt! Jullie helpen de gemeente Amsterdam eigenlijk om deze boom en het hekwerk zo mooi te houden! Maar een ambassadeur zorgt er ook voor dat het hekwerk regelmatig wordt schoongemaakt, zodat het mooi blijkt glanzen! En natuurlijk let een ambassadeur er ook op dat het niet kapot gemaakt wordt. Als jullie dit willen, dan worden jullie Koningsboomambassadeur!. Een mooie functie, toch? Als dit echt lukt, kunnen jullie over 20 en 50 jaar tegen jullie kinderen en kleinkinderen zeggen dat jullie meegeholpen hebben om deze boom te planten.
Vraag Mail naar
[email protected] of jullie klas inderdaad Koningsboom-ambassadeur wil worden van deze Koningslinde in jullie gemeente. Jullie mogen het natuurlijk ook vragen aan de burgemeester zelf, want uiteindelijk is de burgemeester de baas van alle Amsterdamse bomen. En….als jullie het inderdaad vragen aan de burgemeester of jullie Koningsboom-ambassadeur mogen worden, laat het dan even aan de Boomfeestdag weten of het gelukt is. Daarnaast willen we graag van jullie een verslag hebben over het planten van de Koningsboom. Willen jullie dit doen? Dan zetten wij het mooiste of het leukste verslag op de website van de Boomfeestdag en op die van Koningsbomen.nl. Dan kan heel Nederland meegenieten! Doen hoor! Veel plezier! Partners van het project Koningsbomen
