KORTDURENDE VIDEO-HOMETRAINING (K-VHT)
Ouders vroegtijdig helpen met beelden
NJi, De Reehorst Marij Eliëns 6 juni 2008
Programma 06-06-2008
1 2 3 4 5 6 7
Wat is K-VHT? De methodiek van K-VHT Toepassen van K-VHT Specifieke hulpvragen van ouders Voorbeelden Kwaliteit, opleiding en implementatie Achtergrondinformatie over K-VHT
Marij Eliëns Bert Prinsen
Handleiding kortdurende video-hometraining in gezinnen met jonge kinderen Voor professionals in de jeugdgezondheidszorg
NJi/AIT/ZuidZorg
Wat is K-VHT?
1 2 3 4
Uitgangspunten en kern De kern van K-VHT (methodisch werken met beelden, microanalyse) De doelstellingen van K-VHT De doelgroep van K-VHT
Uitgangspunten
Kortdurende video-hometraining
De doelstellingen van K-VHT
1 Het tot stand komen van een goed contact en hechting 2 Het bevorderen van de kwaliteit van de interactie tussen ouder en kind 3 Het optimaliseren van opvoedingsvaardigheden van de ouder 4 Het voorkomen van sociaal-emotionele ontwikkelingsproblemen bij jonge kinderen, zoals eet- en/of slaapproblemen
De doelgroep van K-VHT
Ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar die spanning ervaren in de opvoeding of opvoedingsvragen hebben. Het gaat om ouders bij wie:
De hechting met de baby onder druk staat of moeilijk tot stand lijkt te komen De interactie met het kind onder druk staat door onbegrip, irritaties en machteloosheid Opvoedingsvaardigheden tekortschieten waardoor het contact met het kind negatief verloopt De sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind onder druk staat door problemen in de communicatie en het contact met het kind.
Werkzame factoren van K-VHT
‘Tell me and I forget, teach me and I learn, show me and I understand’ (in: Fukkink, 2005).
1 2 3 4 5
De video-opname De interactieanalyse Feedback of ontwikkelingsinformatie geven Bewustwording Verandering van gevoelens van de ouders over het kind.
Foto 13
Moeder: ‘Wat heb jij een lekker koekje!
Foto 14
Foto 15
’‘Zo…, daar moet je sterk voor zijn…’ ‘Oh, nou is ‘ie doormidden…’
Foto 16
‘ Wat lief dat ik ook een stuk krijg.’
In de methodiek betekent dit: Cluster: Initiatief volgen Patroon: Attent zijn Elementen: Instemmend benoemen van gevoelens en handelingen
Initiatief benoemen
Initiatief ontvangen
Attent zijn
Afstemmen
Instemmend benoemen van gebeurtenis
Instemmend benoemen van handelingen Ontvangen Ja-zeggen Ja-knikken
Handelwijze analyse maken Wanneer de ouders het initiatief niet ontvangen, wordt het fragment gebruikt om de ouders te helpen het initiatief te zien en de betekenis ervan te herkennen. (= bewustwordingsmoment)
Wanneer de ouders het initiatief ontvangen, wordt dit aan de ouders getoond.
(= geslaagd moment)
De baby maakt een smakgeluidje en kijkt naar de ouder (= contactinitiatief). De ouder biedt de baby een speeltje aan. De ouders hebben het initiatief van het kind (nog) niet ontvangen
De baby maakt een smakgeluidje en kijkt naar de ouder (= contactinitiatief). De ouder is toegewend, kijkt met een vriendelijk gezicht en antwoordt door ook smakgeluiden te maken (= initiatief ontvangen). De ouders hebben het initiatief van het kind ontvangen
(nog) geen ontvangstbevestiging /(nog) geen afstemming
Actie De videohometrainer helpt de ouders het initiatief te zien, de betekenis ervan te herkennen en alsnog te ontvangen.
ontvangstbevestiging/afstemming Actie De videohometrainer zal de ouders laten zien op welke manier ze de initiatieven van het kind hebben ontvangen.
Voorbeeld Thijs
Kortdurende video-hometraining
Kern: initiatief en ontvangst…..afstemming Ook in gecompliceerde situaties Sensitiviteit voor deze initiatieven Jonge kinderen hebben zelf een aandeel in hun ontwikkeling door de volwassenen uit te lokken Interactie veelal met lichaamstaal
Signaleren aan de hand van beelden
Een beeld van de kwaliteiten en mogelijkheden, maar ook van de tekorten van de basiscommunicatie tussen ouder en kind. Een beeld van de ontwikkelingsmogelijkheden van de ouders Inzicht in de wijze waarop de videohometrainer in het gezin werkt.
De resultaten zichtbaar maken
1 2
Effectieve hulpverlening begint met het zichtbaar maken van de resultaten. Men kan de eerste video-opname heel eenvoudig vergelijken met de laatste.
Specifieke hulpvragen van ouders
1 2 3 4 5 6 7
Prematuur geboren kinderen Onverklaarbaar huilen Baby’s en peuters die moeilijk eten Baby’s en peuters die moeilijk slapen Hardnekkige zindelijkheidsproblemen ‘Dwarse’ peuters Prikkelgevoelige kinderen
BABY’S AT RISK Prematuur geboren baby’s
BABY’S AT RISK Meerlingen
Kracht van ouders
1 2 3
Intuïtie Omgaan met emoties Empowerment
BABY’S AT RISK Overmatig huilen
BABY’S AT RISK Sociale indicaties (eten, slapen, etc)
Voorbeeld José en Alejandro
» » » »
1 2 3 4
Prettig leiding geven Tempo afstemmen op elkaar Benoemen Beurtverdeling
Kwaliteit, opleiding en implementatie
1 2 3 4
Kwaliteitswaarborging van de methodiek Competenties van de videohometrainer De opleiding tot kortdurende videohometrainer Implementatie
Kwaliteitswaarborging 1 2
Certificering Kwaliteitsbewaking door supervisiesysteem
Supervisie (intern of extern): inbreng eigen beelden
Intervisie (intern): inbreng collega’s eigen instelling en inbreng eigen beelden Videohometrainer
Landelijke studiedagen en landelijke nieuwsbrief (extern)
WOK (extern): Inbreng K-VHT’ers andere instellingen en inbreng eigen beelden
Competenties van de videohometrainer
Videohometrainer: ‘Ik moet even naar de zender zoeken’
Attent zijn, eigen handelen benoemen
‘Hoe zit het nou precies met die bediening ?’
Coöperatie
’Hoe vind je het om het zo terug te zien?’
Beurt aan moeder geven
Achtergrondinformatie over K-VHT
1 2 3
Verklarende theorieën van K-VHT De effectiviteit van K-VHT Discussies over K-VHT
Verklarende theorieën van K-VHT
1
Theorieën over vroege interactie met jonge kinderen (Trevarthen, 1979, 1989 : Nossent, 1998; Stern, 2004; Reddy & Trevarthen, 2004; Beebe, Knoblauch et al., 2005; Klaus & Klaus, 2005)
2
Intuïtief ouderschap (Papoušek & Papoušek, 1970, 1990)
3
Empowerment (Wels, 2001)
4
Sensitiviteit/responsiviteit (Riksen-Walraven, 1981, 2002; Siegel, 2001; Trevarthen, 1993a; Hosking, 2001; Papoušek & Papoušek, 1990; Stern, 1985; Trevarthen, 1979)
5
De hechtingstheorie (Dekker & Biemans, 1994; De Vos-van der Hoeven, 2006; Smeekens, 2007; Van Bakel & Riksen-Walraven, 2002; Klein Velderman, 2005)
6
Ontwikkeling van de methodiek op basis van verschillende theorieën (Biemans & Dekker, 1994; Dowrick, 1999; Fukkink, 2007)
De effectiviteit van K-VHT
1 2
Fukkink (2007) rapporteert dat videofeedback effectief is bij gezinnen met jonge kinderen. Onderzoek uitgevoerd door TNO-Leiden (Mariska Klein Velderman) door ZonMW gehonoreerd
www.tno.nl/k-vht
Marij Eliëns Bert Prinsen
Handleiding kortdurende video-hometraining in gezinnen met jonge kinderen Voor professionals in de jeugdgezondheidszorg
NJi/AIT/ZuidZorg
ISBN 978-90-8830-037-0
BABY’S IN BEELD
Video-hometraining en Video-interactiebegeleiding bij kwetsbare baby’s Marij Eliëns SWP, 2005 ISBN 90-6665-680-8
