KORT PORTRET 2009 - 2010 van de HARTMANN GROEP
Onze missie We helpen mensen gezondheid makkelijker en effectiever te managen. Zowel professioneel als thuis. Dat doen we samen door middel van partnership, met passie en professionaliteit.
Ons productassortiment
Wound Management Wondbehandeling Compressietherapie Eerste hulp (medisch) Functionele therapie/ Immobilisatie Diagnostische producten
2
Incontinence Management incontinentieverzorging Patiëntenverzorging Medische huidverzorging
Onze producten en diensten De HARTMANN GROEP is een internationale onderneming actief op het gebied van medische producten en hulpmiddelen voor de gezondheidszorg. Ons succes is gebaseerd op onze jarenlange medische ervaring en de voortdurende dialoog met onze klanten. Het welbekende HARTMANNmerk vormt het hart van ons productportfolio, dat bestaat uit professionele oplossingen voor wondverzorging, incontinentieverzorging en infectiebescherming. Ons aanbod van medische producten en hulpmiddelen wordt gecompleteerd door aanvullende producten en ondersteunende diensten.
Infection Management Custom procedure trays Operatiedoeken Operatiekleding Operatieverbandstoffen Suctie- en drainageproducten Ontsmettingsmiddelen voor de huid, instrumenten en oppervlakken
Overige producten en diensten Dameshygiëne Cosmetische wattenproducten Eerste hulp (consument) Kneipp-productlijnen Niet-medische diensten
3
HARTMANN GROEP Kerncijfers in miljoen euro
2008
2007
1.377,0
1.281,4
Waarvan buiten Duitsland in %
66,1
65,4
Geconsolideerde nettowinst
25,7
35,8
42,0
38,8
Resultaat Omzet1)
Geconsolideerde operationele winst Nettorendement op omzet in %
2)
3,0
3,0
Materiaalkosten
638,9
592,4
Personeelskosten
332,7
315,1
EBITDA
103,0
106,0
114,1
109,2
8,3
8,5
Afschrijvingen op vaste activa
51,5
46,8
EBIT
51,6
65,8
70,2
64,1
5,1
5,0
96,4
87,0
–61,7
38,4
1.042,6
885,2
444,4
376,4
83,6
34,4
Vlottende activa
555,9
506,9
Eigen vermogen
458,1
445,0
Eigen vermogen/totaal vermogen in %
43,9
50,3
Rendement op eigen vermogen in %2)
9,2
8,7
317,8
213,6
258,9
226,6
9.582
8.935
Operationele EBITDA Rendement op EBIT in %
2)
Operationele EBIT Rendement op EBIT in %
2)
Kasstroom Vrije kasstroom3
3)
Balans Balanstotaal Niet-vlottende activa Investeringen in activa
Langlopende verplichtingen Vlottende passiva Medewerkers per 31 december
4)
1) Valutaomrekening vindt plaats tegen de gemiddelde wisselkoers over het gehele jaar. 2) Rendement gebaseerd op resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening. 3) Cijfers voor vorig jaar aangepast. 4) Exclusief medewerkers met ouderschapsverlof en bestuursleden van PAUL HARTMANN AG.
4
Percentage van de omzet naar bedrijfssegment in miljoen euro en %
Wound Management 29,8% Incontinence Management 37,3% Infection Management 15,5% Overige producten en diensten 17,4% 410,5 513,7 214,0 238,8
Percentage van de omzet naar regio in miljoen euro en %
Duitsland 33,9% Europa excl. Duitsland 57,8% Amerika 2,7% Afrika, Azië, Oceanië 5,6% 467,5 795,5 37,3 76,7
5
Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur, GROEP Management team, Adviesraad Erevoorzitter van HARTMANN Dr. Friedrich-Wilhelm v. Seydlitz-Kurzbach Ulm Raad van Commissarissen Fritz-Jürgen Heckmann Voorzitter van de Raad van Commissarissen Andreas Strobel* Vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
GROEP Management team
Dr. Rinaldo Riguzzi CEO
Dr. Michael Banz Werner Benz Dieter Buschmann Dr. Werner Casper Dr. Ralf Fenske Andreas Gisler Peter Halbauer Krzysztof-Daniel Malowaniec Jörg Müller L’ubomír Páleník Jürgen Rauter Wolfgang Röhrl Dr. Hendrik Rosenboom Dr. Klaus Ruhnau Christian Stenske
Dr. Felix Fremerey Product Supply Management Michel Kuehn Operations Dr. Wolfgang Neumann Solution Management
Helmut Althammer Dr. Werner Casper* Peter Donath* Ulrich Gärtner Christine Geppert* Gerhard Hirth Roland Lanzinger* Joachim E. Schielke Eduard Schleicher Wolfgang Schwarz*
Status per april 2009 * Gekozen personeelsvertegenwoordigers
6
Adviesraad Fritz-Jürgen Heckmann Voorzitter van de Adviesraad Dr. Heinz Ahrens Wolfgang Feil Hans Kahlich Max Maier
Naast klantspecifieke operatiedoeken en -kleding biedt HARTMANN logistieke diensten die helpen om processen te optimaliseren, waardoor de efficiëntie van werkzaamheden op de operatiekamer verbetert. Ontsmettingsmiddelen van Bode Chemie, eind 2008 overgenomen door HARTMANN, vormen een perfecte aanvulling op het HARTMANN-assortiment en bieden kansen voor verdere groei.
Onze doelstelling We streven ernaar de voorkeurspartner van onze klanten te zijn op het gebied van geneeskunde en gezondheidszorg. We bieden innovatieve totaaloplossingen met gebruiksvriendelijke producten en diensten op maat – om de dagelijkse zorg om het welzijn van patiënten op efficiënte en kosteneffectieve wijze te verbeteren. ●
● ● ●
Onze oplossingen zijn gebaseerd op diepgaande medische kennis, jarenlange praktijkervaring en een grondig inzicht in de werkstromen van onze klanten. Als betrouwbare partner creëren we duurzame relaties met onze klanten. Met onze kernassortimenten streven we naar een leidende positie in onze belangrijkste Europese markten. De sleutel tot ons succes wordt op al onze locaties gevormd door gemotiveerde en goed opgeleide medewerkers die klantgericht werken. 7
Wound Management Het segment Wound Management beslaat het uitgebreide HARTMANNassortiment voor wondbehandeling, producten voor compressie- en ondersteunende therapie, en zonder recept verkrijgbare producten voor apotheken. Dubbelcijferige groei voor wondverbanden 2008 heeft laten zien dat HARTMANN een sterke marktpositie heeft in wondbehandeling, met een breed productaanbod dat op talloze manieren gecombineerd kan worden. Ondanks de aanhoudende prijsdruk wist de onderneming nog steeds winstgevende groei te realiseren. Met een marktaandeel van 14,5% in Europa wist HARTMANN zijn leidende positie in wondverbanden te verstevigen. We slaagden erin een dubbelcijferige groei te realiseren voor het volledige assortiment voor wondbehandeling, dat traditionele en hydroactieve verbanden omvat, evenals absorberende producten, postoperatieve verbanden en kant-en-klare procedure trays. Met meer dan 20% was met name de omzetgroei in hydroactieve wondverbanden enorm. Verder lanceerde HARTMANN de 'Classics'-campagne om aandacht te vestigen op bewezen effectieve wondbehandelingsproducten die onmisbaar zijn in de dagelijkse medische praktijk. Hoewel de markt voor gazen, synthetische depdoekjes en tampons stagneert, hielp de campagne ons verdere groei te genereren. Saphenamed ucv, de dubbellaagse therapeutische kous om patiënten met beenzweren (ulcus cruris venosum) te behandelen, is goed ontvangen en wordt door klanten in steeds meer markten gebruikt. Productie van medische verbanden door KOB In 2008 heeft HARTMANN-dochteronderneming Karl Otto Braun (KOB) hard gewerkt aan de implementatie van een nieuwe strategie. KOB vervaardigt producten onder de eigen merknaam van klanten en zit in de afrondingsfase van het opzetten van een internationaal productienetwerk voor medische verbanden met faciliteiten in Duitsland, India en China. In dit kader nam KOB vorig jaar de activiteiten in Qingdao, China over van HARTMANN. Innovaties voor zonder recept verkrijgbare producten in apotheken Het succesverhaal van de innovatieve Tensoval Duo Control-bloeddrukmeter, die twee verschillende meetmethodes combineert, zette ook in 2008 door. In de Europese apothekersmarkt heeft HARTMANN momenteel een aandeel van circa 20% in bloeddrukmeters.
8
HARTMANN biedt een breed assortiment wondverbanden voor de fasespecifieke behandeling van chronische en acute wonden. Hydrofilm is een nieuwe transparante en waterdichte folie om wondverbanden op hun plaats te houden. De folie is eenvoudig af te rollen en op maat te knippen.
HARTMANN wist ook de verkoop van klinische thermometers een impuls te geven. In januari 2008 breidden we ons assortiment uit met de Thermoval Rapid Flex. Deze heeft een flexibel meetpunt, waardoor de temperatuur eenvoudig, snel en nauwkeurig kan worden gemeten. In september 2008 kwam de klinische thermometer Thermoval Rapid van HARTMANN als beste uit een test van de Duitse consumentenbond Stiftung Warentest. Ook de pleisters van HARTMANN deden het goed bij apotheken, dankzij de vele innovaties. Ons ruime assortiment werd verder uitgebreid met een spraypleister en blarenpleister die op maat kan worden geknipt. Deze producten zijn internationaal te koop onder de merknamen DermaPlast, Tiritas en Cosmos.
Productoverzicht Wondbehandeling – Gazen en synthetische depdoekjes – Tule verbanden – Hydroactieve wondverbanden – Sponsjes en tamponnades – Gaas, katoenwatten, cellulose watten – Zwachtels – Wondhechtstrips Therapeutische zwachtels – Compressiezwachtels – Zinklijmzwachtels
– Synthetische gipszwachtels en toebehoren – Plaster of Paris-zwachtels en toebehoren – Tubulaire zwachtels – Braces en sportbandages – Compressiekousen Eerste hulp – Klevend wondverband en chirurgische tape Diagnostische producten – Klinische thermometers – Bloeddrukmeters 9
Incontinence Management Absorberende incontinentieproducten zijn goed voor het grootste deel van de omzet in het segment incontinentieverzorging. Deze productlijnen worden gecompleteerd door producten op het gebied van patiëntenzorg en persoonlijke hygiëne, evenals onze medische huidverzorgingsproducten. Omzet segment in 2008 boven 500 miljoen euro grens In 2008 wist HARTMANN de omzet uit incontinentieverzorging te verhogen, ondanks de hevige concurrentie en prijsdruk. De omzet steeg tot 513,7 miljoen euro. Dankzij dit resultaat hebben we onze tweede positie in absorberende incontinentieproducten in Europa met een half procent verder verstevigd tot een marktaandeel van 23,5%. Voor ons is dit een bevestiging dat onze positionering als deskundige partner op het gebied van medische zorg en verpleging goed ontvangen wordt door de markt. Stijgende verkopen verschillende incontinentieproducten Het afgelopen boekjaar zagen we twee duidelijke trends: verpleeginstellingen kiezen steeds vaker voor één productsysteem met het oog op de kosten, maar in de groeiende thuiszorgmarkt daarentegen stijgt de vraag naar incontinentiebroekjes die op ondergoed lijken en betrouwbaar en discreet zijn. In lijn met deze markttrends verkochten zowel de eendelige als de tweedelige productsystemen van HARTMANN goed in 2008. Dankzij wederom een dubbelcijferige groei voor MoliCare Mobile deden met name de incontinentiebroekjes het goed. MoliCare all-in-one incontinentiebroekjes profiteerden van het onderscheid tussen de drie uitvoeringen Premium, Comfort en Classic, waar de markt positief op reageerde. Tot slot zijn we ook tevreden over de omzetontwikkeling van MoliForm anatomisch gevormde incontinentie-inleggers. Uitbreiding activiteiten in Noord-Amerika met overname Whitestone Met de overname van Whitestone Acquisition Corp. in Bloomington, VS in 2008 legden we de basis voor uitbreiding van onze activiteiten op het gebied van absorberende incontinentieproducten in Noord-Amerika. In de Verenigde Staten is Whitestone een gevestigde onderneming met eigen productiefaciliteiten. De onderneming verkoopt hoofdzakelijk aan ziekenhuizen, bejaardenhuizen en poliklinieken.
10
HARTMANN’s incontinentieproducten zijn ontwikkeld om maximale absorptie te bieden en tegelijkertijd de huid zo droog mogelijk te houden. De producten zijn vriendelijk voor de huid en dat staat nu ook duidelijk op de verpakkingen. Voor zorginstellingen biedt HARTMANN een logistieke service, met het zogenaamde ‘rolcontainer’-systeem, waarbij de incontinentieproducten direct in de voorraadkamer van afdelingen worden afgeleverd zodat ze meteen gebruikt kunnen worden.
In combinatie met de know how van de HARTMANN GROEP en de activiteiten van onze Amerikaanse dochter HARTMANN, Inc. zorgt de overname van Whitestone voor belangrijke synergievoordelen bij de uitbreiding van onze activiteiten in de Noord-Amerikaanse markt. Onderzoeken bewijzen dat HARTMANN-producten vriendelijk voor de huid zijn Voor zorginstellingen wordt het welzijn van de patiënt en een gezonde huid steeds belangrijker. De ontwikkeling en implementatie van zorgstandaarden, onder andere met betrekking tot incontinentieproducten, om het patiëntwelzijn te waarborgen spelen hier een grote rol in. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat de incontinentieproducten van HARTMANN zacht zijn voor de huid. Onze incontinentieproducten ondersteunen de pH neutrale waarde van de huid en bevorderen een gezond huidklimaat. Het feit dat onze producten vriendelijk voor de huid zijn, is nu de belangrijkste boodschap van een grootschalige internationale campagne.
Productoverzicht Incontinentieverzorging – Incontinentie-inleggers – Elastische fixatiebroekjes – Eendelige incontinentieslips en broekjes – Incontinentie-onderleggers
Patiëntenverzorging – Wegwerpproducten voor persoonlijke hygiëne – Verpleegproducten Medische huidverzorging – Huidverzorgingslijn voor belaste huid 11
Infection Management Het segment Infection Management omvat alle productlijnen die tot doel hebben patiënten en verplegend personeel te beschermen tegen infecties. HARTMANN blijft inspelen op de trend van wegwerpproducten In 2008 stapten ziekenhuizen in steeds meer landen geleidelijk over op wegwerpproducten voor de operatiekamer. Dit resulteerde bij HARTMANN in een dubbelcijferige groei voor infectiebeschermingsproducten. Wederom was dit het snelst groeiende segment binnen de groep. HARTMANN’s marktaandeel bleef stabiel op 16%. Tweevoudige lijn met succes in de markt gezet In 2008 slaagde HARTMANN erin om voor alle productgroepen voor operatiekamerbescherming groei te realiseren. Dit was hoofdzakelijk te danken aan ons vermogen om passende producten te bieden die steeds het specifieke risico op infectie minimaliseren en daarmee voldoen aan alle eisen gesteld door de klant en de markt. Voor kleinere ingrepen kan bijvoorbeeld – in plaats van uit drie lagen bestaand materiaal – een goedkoper materiaal bestaande uit twee lagen worden gebruikt, dat nog steeds voorkomt dat bacteriën worden overgedragen. Voorbeelden hiervan zijn onze Comfort- en Protect-lijn voor Foliodrape-operatiedoeken en Foliodressoperatiekleding. Hiermee optimaliseren we onze productmix, bieden we klanten en kostenefficiënt alternatief en spelen we in op de verschillende behoeften van operatiekamers in ziekenhuizen en poliklinieken. Nieuw chirurgisch operatieschort voor urologische ingrepen In 2008 werd de chirurgische kledinglijn van HARTMANN uitgebreid met een operatieschort voor urologische ingrepen: het Foliodress urologieoperatieschort. De plooien aan de voorkant bieden maximale bewegingsvrijheid voor de benen, ook tijdens operaties die zittend worden uitgevoerd. Onder het borstpand is het schort gemaakt van vloeistofdicht materiaal, zodat zelfs tijdens operaties waarbij grote hoeveelheden vloeistof vrijkomen de chirurg niet in contact komt met besmet materiaal. CombiSets van Foliodrape wederom drijvende kracht achter groei In 2008 boekte HARTMANN wederom een dubbelcijferige omzetgroei in op maat gemaakte custom procedure trays op de markt gebracht onder de merknaam Foliodrape CombiSet – deze set bevat alle wegwerpproducten die benodigd zijn voor een ingreep. In aanvulling op de vraag naar trays op maat voor specifieke ingrepen van verschillende klanten hebben we onze adviesdiensten uitgebreid voor het optimaliseren van logistieke processen en hebben we onze leveringsservice voor operatiekamerbenodigdheden internationaal naar een hoger niveau getild. 12
In 2008 introduceerde HARTMANN een operatieschort speciaal geschikt voor operaties waarbij veel vloeistoffen vrijkomen. De mouwen bieden extra bescherming tegen vloeistoffen terwijl de ruime pasvorm en plooien aan de voorkant zorgen voor maximale bewegingsvrijheid als de operatie zittend wordt uitgevoerd. Producten van Bode Chemie, zoals het ontsmettingsmiddel Sterillium, gaan ‘hand in hand’ met de HARTMANN-productlijn voor het voorkomen van infecties in de operatiekamer.
Overname van hygiënespecialist Bode leidt tot zeer complete lijn beschermingsproducten tegen infectie Eind 2008 namen we van Beiersdorf AG, Bode Chemie GmbH & Co over, dat nu een 100%-dochter is van HARTMANN. Bode Chemie werd in 1924 opgericht en is een van Europa’s specialisten op het gebied van desinfectering, hygiëne en huidbescherming. De onderneming is marktleider in Europa met Sterillium, de eerste handdesinfectant op basis van alcohol op de markt. Op het gebied van producten die bescherming bieden tegen infecties op de operatiekamer kunnen we aanzienlijke synergievoordelen realiseren. De wegwerpproducten van HARTMANN en desinfectanten voor de huid, instrumenten en oppervlakken van Bode vullen elkaar perfect aan voor ontsmetting en tegen besmetting. Bovendien biedt HARTMANN’s uitgebreide internationale verkoopnetwerk van apotheken, particuliere praktijken en zorginstellingen nieuwe afzetmogelijkheden voor desinfecterende producten.
Productoverzicht Operatiekamerproducten – Operatiedoeken – CombiSet custom procedure trays – Operatiekamerkleding – Operatiehandschoenen – Chirurgische absorbentia – Suctie- en drainageproducten
Patiëntenverzorging – Onderzoekshandschoenen Ontsmettingsmiddelen – voor de huid – voor instrumenten – voor oppervlakken
13
De inzet en betrokkenheid van onze medewerkers staan aan de basis van oplossingen op maat voor elke behoefte van onze klanten.
Medewerkers Het bedrijfsmodel van de HARTMANN GROEP is gericht op het aangaan en onderhouden van duurzame relaties met onze klanten op het gebied van geneeskunde en gezondheidszorg. Onze medewerkers zetten zich volledig in om deze doelstelling te verwezenlijken. Om dit tot een succes te maken ondersteunt Human Resources Management alle medewerkers door trainingsprogramma's op maat aan te bieden. Prestatiegerichte HR-systemen binnen de groep Met het Performance Management System (PMS) heeft de HARTMANN GROEP een tool ontwikkeld waarmee we de inzet van personeel efficiënt kunnen afstemmen op het verwezenlijken van onze bedrijfsstrategie. Elementen van het PMS zijn gezamenlijk overeengekomen targets gekoppeld aan variabele beloningssystemen voor het midden- en hogere management, en bedrijfsbreed competentiemanagement. Het PMS is een essentiële tool voor een toekomstgericht personeelsbeleid, 14
waarbij de nadruk ligt op het implementeren van beoordelingssystemen en het nemen van gerichte maatregelen om de competenties van medewerkers te vergroten. HARTMANN Global en HARTMANN Move Bij HARTMANN streven we naar loopbaanontwikkeling met de mogelijkheid om ervaring op te doen buiten Duitsland. In december 2008 verleende de Raad van Bestuur haar goedkeuring aan ‘HARTMANN Global’ en ‘HARTMANN Move’, programma’s die medewerkers de gelegenheid bieden om voor korte of langere tijd in het buitenland te werken. Een onderneming kan tenslotte alleen succesvol internationaal uitbreiden als de medewerkers flexibel en mobiel zijn en over interculturele vaardigheden beschikken. Bovendien kunnen de uitgezonden medewerkers vaak als tussenschakel tussen culturen fungeren. En ze kunnen de bedrijfscultuur en waarden van HARTMANN overbrengen naar andere landen en continenten. Hoge prioriteit voor ondersteuning van jong talent Vanwege demografische verschuivingen is het essentieel dat we pas afgestudeerden aantrekken en deze goede opleidingsmogelijkheden bieden, om als onderneming klaar te zijn voor de toekomst. HARTMANN heeft jongeren in dienst van de onderneming altijd de gelegenheid gegeven een degelijke commerciële of technische opleiding te volgen. In 2008 profiteerden 189 medewerkers van deze kans, waarvan 162 in Duitsland. Daarnaast hebben 297 studenten de kans benut om de HARTMANN GROEP beter te leren kennen door middel van een stageplaats of afstudeerproject. We bieden bovendien een internationaal traineeprogramma voor veelbelovende pas afgestudeerden. Als trainees maken ze kennis met verschillende werkgebieden en kunnen ze zich voorbereiden op een gespecialiseerde of leidinggevende functie in de toekomst.
HARTMANN GROEP loonlijst per 31 december 2008
Duitsland 38,2% Europa excl. Duitsland 41,8% Regio’s buiten Europa 20,0% 3.665 4.005 1.912 15
Proces- en kwaliteitsmanagement Procesmanagement is een integraal onderdeel van ons ondernemingsbeleid en vormt een cruciale factor voor het succes van de HARTMANN GROEP. De procesoptimalisering wordt ondersteund door de afdeling Kwaliteitsmanagement, die bedrijfsrisico’s afwendt en zodoende de langetermijndoelen van de onderneming veiligstelt. Het Kwaliteitsmanagement is gebaseerd op zowel producten als bedrijfsprocessen. Voldoen aan de richtlijnen voor medische producten en internationale kwaliteitsstandaards Door middel van interne audits houdt de afdeling Kwaliteitsmanagement toezicht op de implementatie van de internationale richtlijnen en kwaliteitsstandaards. Daarnaast is de afdeling verantwoordelijk voor de externe certificering. Alle productielocaties zijn gecertificeerd volgens de industriële ISO 9001- en ISO 13485-normen. De HARTMANN GROEP voldoet tevens aan de eisen voor het CE-keurmerk voor medische producten. Bovendien houdt HARTMANN zich aan alle lokale en nationale wet- en regelgeving voor productregistratie. Effectief procesmanagement binnen de HARTMANN GROEP De HARTMANN GROEP heeft maatstaven vastgesteld om de kwaliteit van de interne bedrijfsprocessen te garanderen en deze binnen de gehele groep te implementeren. De HARTMANN GROEP-procedures en de verschillende productielocaties staan omschreven in handboeken. Daarnaast werkt Kwaliteitsmanagement nauw samen met het managementsysteem van de HARTMANN GROEP op het gebied van milieu en veiligheid.
16
Bij het maken van de absorberende kern voor incontinentieproducten vertrouwt HARTMANN op superabsorptiemiddelen – milieuvriendelijke synthetische korrels die meerdere malen hun gewicht aan vloeistoffen kunnen absorberen en vasthouden. Hierdoor kan de hoeveelheid cellulose die tijdens het productieproces gebruikt wordt, aanzienlijk worden teruggedrongen. Een kleinere hoeveelheid van het synthetische materiaal kan dezelfde hoeveelheid vloeistof opnemen als een aanzienlijk grotere hoeveelheid cellulose.
Milieubescherming Onze onderneming draait niet alleen om economisch succes en kwalitatief hoogwaardige producten. Wij vinden het net zo belangrijk om bij te dragen aan een beter milieu. Door onze milieu-inspanningen leveren we een bijdrage aan het behoud en het verbeteren van de bedrijfswaarde. Duurzame economische activiteiten De HARTMANN GROEP heeft efficiënt gebruik van grondstoffen en energie hoog in het vaandel staan. Ongeveer 90% van de grondstoffen die we voor het maken van onze producten gebruiken, is duurzaam. Van alle grondstoffen is 70% afkomstig van cellulose en 20% van katoen. HARTMANN haalt haar cellulose met name uit duurzaam beheerde bossen waar snel groeiend hout wordt gecultiveerd. Slechts 10% van de grondstoffen, zoals plastic, is afkomstig van niet-recyclebare bronnen. Ook met ons energiebesparingsprogramma leveren we een bijdrage aan de bescherming van natuurlijke hulpbronnen. Onze prestaties op het gebied van milieu worden door derden gecertificeerd in overeenstemming met internationale industrie-eisen voor milieubeheersystemen aan de hand van de industriële ISO 4001-norm. 17
Systematisch coördineren van het milieubeheer binnen de onderneming Wij zorgen voor efficiënte en economische productieprocessen door de negatieve gevolgen voor het milieu, onze medewerkers en onze omgeving voortdurend te voorkomen en verkleinen. Hiertoe evalueren, verbeteren en monitoren wij de milieuaspecten en –effecten van onze activiteiten. Onze productie- en leveringscapaciteiten worden gerealiseerd aan de hand van een efficiënte milieuorganisatie en een efficiënt milieubeheersysteem conform de wettelijke eisen. Gekwalificeerde professionele milieumedewerkers ondersteunen de mensen die verantwoordelijk zijn voor het milieu binnen de nationale en internationale vestigingen. Naast het geven van advies hebben milieumedewerkers coördinerende en toezichthoudende taken. Innovatieve inkoop-, recycle- en afvalconcepten HARTMANN voelt zich gedurende het volledige productie- en logistieke proces verantwoordelijk voor haar producten. Vanaf het moment dat het product wordt ingekocht, totdat het wordt weggegooid. In onze fabrieken streven we er dan ook naar om zo min mogelijk afval te genereren en zoveel mogelijk te recyclen bij de productie, de verpakking en de distributie. Onze secundaire grondstoffen worden intern opnieuw gebruikt in de productiecyclus of extern door gespecialiseerde ondernemingen. Als fabrikant van absorberende hygiëneproducten moedigt HARTMANN haar klanten aan om gebruikte producten op milieuvriendelijk wijze weg te gooien. De HILMAS-controlesoftware helpt zorginstellingen bijvoorbeeld bij het inzetten van incontinentieproducten op een klantvriendelijke manier door te zorgen voor de juiste productselectie, waardoor de hoeveelheid afval en de negatieve gevolgen voor het milieu vanaf het begin worden teruggedrongen.
In 2000 heeft HARTMANN een fabriek geopend in Herbrechtingen (Duitsland) voor het scheiden van afval dat tijdens de productie van incontinentieproducten ontstaat.
18
Hulp bij noodgevallen: dit is wat HARTMANN bedoelt met snelle, directe en persoonlijke hulp.
Sociaal betrokken Onze sociale betrokkenheid komt niet alleen tot uiting in de traditionele sponsoring van sport-, culturele en sociale activiteiten, maar ook in onze steun aan geselecteerde maatschappelijke projecten waarbij wij onze slogan “HARTMANN helps healing” nooit uit het oog verliezen. Sponsoring ondersteunt het merk Naast het sponsoren van culturele en sociale projecten, zorgt het sponsoren van sportactiviteiten er al jaren voor dat het HARTMANN- merk sterk blijft en nationaal als internationaal gecommuniceerd wordt. Zo is HARTMANN bijvoorbeeld hoofdsponsor van het eerste elftal van voetbalclub FC Heidenheim. Hieruit blijkt tevens HARTMANN’s band met de stad Heidenheim, waar het hoofdkantoor van de GROEP gevestigd is. Hulp aan slachtoffers van natuurrampen HARTMANN voelt met name een verantwoordelijkheid als het gaat om hulpverlening bij natuurrampen. In het geval van een ramp komen onze medewerkers direct of indirect in actie voor de voorziening in en levering van de noodzakelijke hulpmiddelen. HARTMANN maakt hierbij gebruik van haar efficiënte netwerk van bekende hulporganisaties. Toen begin januari 2010 Haïti getroffen werd door een alles verwoestende aardbeving, heeft HARTMANN snel gereageerd door 50 pallets verbandmiddelen en chirurgische producten ter beschikking te stellen voor de urgente behandeling van de vele slachtoffers. HARTMANN ondersteunt maatschappelijke projecten HARTMANN ondersteunt talloze maatschappelijke projecten van non-profitorganisaties op het gebied van medische en gezondheidszorg. Onze ondersteuning maakt dat deze zorg bij HARTMANN past. Neem HARTMANN-Rico, onze dochtermaatschappij in Tsjechië, die al jaren gehandicapten helpt. In 2008 bundelde de onderneming haar krachten met verenigingen voor gehandicapten, toerisme en natuurbehoud om zo het aantal rolstoelvriendelijke wandelroutes te verhogen. 19
Gipsproductie in de jaren ’20 van de twintigste eeuw.
Geschiedenis De geschiedenis van HARTMANN gaat meer dan 190 jaar terug. Het is een geschiedenis van bijzondere mensen en hun ideeën. Door de jaren zijn er altijd toegewijde medici geweest die aan de wieg hebben gestaan van nieuwe productontwikkelingen en deze ook hebben toegepast in de praktijk.
Ludwig von Hartmann
Paul Hartmann sen.
Victor von Bruns
Joseph Lister
1818 Na de opheffing van de door Napoleon ingestelde Continentale Blokkade lijden textielverwerkers grote verliezen. Ludwig von Hartmann, de oprichter van de onderneming, laat zich niet uit het veld slaan en neemt een spinnerij in Heidenheim over. Deze groeit onder zijn leiding uit tot de grootste katoenspinnerij in Württemberg. 1867 Zijn zoon Paul Hartmann Sr. koopt de zogenaamde Scheckenbleicheblekerij en begint zijn eigen bedrijf in het bleken, verven en weven van katoen: Paul Hartmann–Bleiche, Färberei und Appreturanstalt. 1870 Paul Hartmann Sr. is gefascineerd door de medische wetenschap en wijdt zich aan een nieuwe tak in de textielindustrie: de productie van verbanden.
20
1873 Hartmann Sr. start de industriële productie van absorberend katoen en opent de eerste fabriek voor verbandmiddelen in Duitsland. De productie is gebaseerd op de laatste bevindingen van chirurg prof. dr. Victor von Bruns in Tübingen, die kort daarvoor een proces heeft ontwikkeld om vet uit katoen te verwijderen. 1874 In een brief aan Hartmann Sr. beschrijft de Schotse arts Joseph Lister tot in detail hoe het eerste antiseptische wondverband geproduceerd moet worden en hij verleent Hartmann de vergunning voor industriële productie. Lister’s met carbolzuur behandelde verbanden betekenden een doorbraak in antiseptische wondbehandeling.
Als eerste bedrijfslogo koos Paul Hartmann voor een variant op het Rode Kruis-symbool in combinatie met de staf van Aesculapius, dat in 1883 werd geregistreerd als handelsmerk.
1882 De opening van een eerste dochteronderneming in Pavia, Italië, markeert het begin van de internationale uitbreiding van de onderneming. Paul Hartmann Jr. werkt voortdurend aan verdere uitbreiding van het netwerk van vestigingen: productielocaties in Hohen-elbe/Bohemen (1883) en Barcelona (1888), en verkoopkantoren in Parijs (1884), Londen (1887), New York (1889) en Brussel (1891). 1883 Tijdens de nationale expositie over hygiëne en veiligheid in Berlijn presenteert de onderneming zich als Duitslands oudste fabriek voor verbandmiddelen en krijgt de onderneming een onderscheiding van de staat. 1912 Walther Hartmann brengt de snel groeiende onderneming naar de beurs.
Historische poster ‘Engel en soldaat’, circa 1900.
In de jaren ’30 van de twintigste eeuw introduceert HARTMANN de slogan "HARTMANN hilft heilen", tot op de dag van vandaag bekend.
21
1945 Aan het einde van WO II verliest de onderneming al haar buitenlandse fabrieken en verkoopkantoren. HARTMANN maakt een nieuwe start en breidt alweer snel uit. 1964 Pur-Zellin, zijn gebruiksklaar voorgestanste celstofdeppers, die zijn ontwikkeld om hun vorm te behouden. Ze zitten in een praktische plastic dispenser en zijn sinds de jaren 60 in bijna elke medische praktijk te vinden.
Dankzij de bariumsulfaat röntgencontrastdraad hebben chirurgen naast het tellen van de gebruikte tampons tijdens de ingreep ook nog röntgen als extra controlemiddel.
1965 HARTMANN ontwikkelt een röntgencontrastdraad genaamd Telatrast en verwerkt deze in alle deppers en tampons die in operatiekamers worden gebruikt. Het mooie van Telatrast is dat het de chirurg röntgen als extra controlemiddel biedt naast de standaardprocedure van het tellen van de gebruikte tampons. 1967 HARTMANN ontwikkelt de gaasdepper ES-kompres, zonder draadjes langs de randen. Zeer sterk absorberend maar toch ademend, dit gaaskompres met omgevouwen rand is ook vandaag de dag nog een veelgebruikt hulpmiddel bij de behandeling van wonden. 1972 HARTMANN richt haar eerste dochteronderneming sinds de Tweede Wereldoorlog op in Châtenois, Frankrijk. Deze dochter genereert tot op de dag van vandaag de grootste omzet van alle HARTMANN-dochterondernemingen. 1974 Molinea Plus D, een incontinentie-inlegger met vulling van zachte celstofpulp, is het eerste incontinentieproduct in zijn soort dat zo dicht op het lichaam wordt gedragen en is de voorloper van andere succesvolle producten in deze categorie. 1976 Met de ontwikkeling van operatiedoeken voor eenmalig gebruik onder de naam Folioplast wordt de basis gelegd voor een nieuwe belangrijke productcategorie: operatiedoeken ter voorkoming van infecties.
Wat in 1970 begon is inmiddels uitgegroeid tot de belangrijkste tak van productie, namelijk de productie van incontinentieproducten.
22
Sterillium is het meest vooraanstaande handdesinfectiemiddel van Europa. Desinfectiemiddelen van Bode Chemie vormen een perfecte aanvulling op de HARTMANN-producten op het gebied van wondverzorging.
1991 HARTMANN profiteert van de val van het IJzeren Gordijn om de OostEuropese markt te betreden en richt eigen dochterondernemingen op. 1995 De eerste 100%-dochter buiten Europa opent haar deuren in Hongkong. 1997 HARTMANN ontwikkelt een geïntegreerd therapieconcept voor vochtige wondbehandeling, op basis van drie hydroactieve verbanden. 1999 HARTMANN bouwt een ultramoderne productiefaciliteit in Qingdao,
Sinds 1995 is HARTMANN ook aanwezig op de Chinese markt.
voor alle productiestadia: bleken, productie, maken van gaasproducten, en sorteren en verpakken. 2006 Het hydroactieve wondverband Hydrotul combineert de positieve eigenschappen van conventioneel geïmpregneerd verband met de positieve eigenschappen van hydroactieve verbanden. Operatiedoeken van Foliodrape Protect en operatiekleding van Foliodress Protect worden op de markt gebracht als voordelige oplossingen voor poliklinische ingrepen. 2007 Het productaanbod voor vochtige wondbehandeling wordt gecompleteerd door Hydrosorb Gel, dat eenvoudig direct kan worden aangebracht met de direct te gebruiken doseerspuit. In 2008 koopt HARTMANN Whitestone Acquisition Corp., een grote fabrikant van incontinentieproducten in de Verenigde Staten. Met de overname van Bode Chemie GmbH in 2009 haalt HARTMANN één van Europa’s meest vooraanstaande specialisten op het gebied van desinfectieproducten in huis 23
Grote dochterondernemingen in de HARTMANN-regio’s
Centraal-Europa DE Bode Chemie GmbH Melanchthonstraße 27 22525 Hamburg Telefon +49 40 540060 Dir: Dr. Ulrich Möllers Karl Otto Braun GmbH & Co. KG Lauterstraße 50 67752 Wolfstein Telefon +49 6304 740 Dir: Dr. Gerhard F. Braun
24
CMC Consumer Medical Care GmbH Nordstraße 125 52353 Düren Telefon +49 7321 361550 Dir: Dr. Rainer Mangold Kneipp-Werke Kneipp-Mittel-Zentrale GmbH & Co. KG Steinbachtal 43 97082 Würzburg Telefon +49 931 80020 Dir: Dietmar Salein
Sanimed GmbH Gildestraße 68 49479 Ibbenbüren Telefon +49 5451 9230 Dir: Rainer Uhlhorn Vivello GmbH Rosengasse 5 89073 Ulm Telefon +49 731 40016500 Dir: Raimund Koch
AT PAUL HARTMANN Ges.mbH IZ-NÖ-SÜD, Straße 3 2355 Wiener Neudorf Telefon +43 2236 646300 Dir: Friedrich Thomasberger CH IVF HARTMANN AG Victor-von-Bruns-Straße 8212 Neuhausen Telefon +41 52 6743111 Dir: Andreas Gisler
25
West/Zuid-Europa BE N.V. PAUL HARTMANN S.A. 1, Avenue Paul Hartmann 1480 Saintes Telefon +32 2 3914444 Dir: Francis Mathot
PT PAUL HARTMANN LDA Av. Severiano Falcão, 22 - 2° 2685-378 Prior Velho Telefon +351 21 9409920 Dir: José Manuel Toscano De Mendonça
DZ Laboratoires PAUL HARTMANN S.A.R.L. Villa No 10, Lotissement communal No 3 Rouiba Telefon +213 21 855330 Dir: Mohamed Achaibou
Oost-Europa
ES Laboratorios HARTMANN S.A. Polígono Industrial Pla d’en Boet II c/Carrasco i Formiguera, 48 08302 Mataró Telefon +34 93 7417100 Dir: Marc Perez
HR PAUL HARTMANN d.o.o. Radoslava Cimermana 64a 10000 Zagreb Telefon +385 1 4812844 Dir: Marin Matulic
FR PAUL HARTMANN S.A. 9, Route de Sélestat 67730 Châtenois Telefon +33 388 824343 Dir: Michel Kuehn GR PAUL HARTMANN Hellas A.E. L. Vouliagmenis 140 16674 Glyfada/Athina Telefon +30 210 8986630 Dir: Dr. Panos Koronakis IT PAUL HARTMANN S.p.A. Via della Metallurgia, 14 - ZAI 2 37139 Verona Telefon +39 045 8182411 Dir: Dr. Giovanni Renna MA PAUL HARTMANN S.A.R.L. 7, rue Ibn El Jaouzi 20100 Casablanca Telefon +212 22 483923 Dir: Ilyass Alami NL PAUL HARTMANN B.V. Kerkenbos 11-03d 6546 BC Nijmegen Telefon +31 24 3723610 Dir: Rudolf Marinus Krouwel
26
CZ HARTMANN-RICO a.s. Masarykovo nám. 77 66471 Veverská Bítýška Telefon +420 549 456262 Dir: L’ubomír Páleník
HU HARTMANN-RICO Hungária Kft. Budapark, Paul Hartmann u. 8 2051 Biatorbágy Telefon +36 23 530900 Dir: László Hornyák PL PAUL HARTMANN Polska Sp. z o.o. ul. Partyzancka 133/151 95-200 Pabianice Telefon +48 42 2252260 Dir: Gra yna eromska-Tiszler RO S.C. PAUL HARTMANN S.R.L. str. Kos Károly nr. 1A 540297 Târgu Mures Telefon +40 265 210928 Dir: Fritz Mader RU PAUL HARTMANN OOO Kozhevnicheskaya 7-1 Moskwa 115114 Telefon +7 495 7969961 Dir: Jury Wiktorowitsch Kalabin SI PAUL HARTMANN Adriatic d.o.o. Letališka cesta 3c 1000 Ljubljana Telefon +386 1 5484581 Dir: Marin Matuli
SK HARTMANN-RICO spol. s r.o. Einsteinova 24 85101 Bratislava Telefon +421 268 299101 Dir: L’ubomír Páleník TR PAUL HARTMANN Ltd. Sti. Köyba i Caddesi Keresteci Zühtü Sokak No: 28 34464 Yeniköy/Istanbul Telefon +90 212 3638129 Dir: Jens Marquard Noord-Europa, Amerika DK PAUL HARTMANN A/S Huginsvej 1 F 3400 Hillerød Telefon +45 48 220400 Dir: Bengt Gustafson GB PAUL HARTMANN Ltd. Heywood Distribution Park Pilsworth Road Heywood/Lancashire OL10 2TT Telefon +44 1706 363200 Dir: Roger Keith Styles NO PAUL HARTMANN AS Hoffsveien 48 0377 Oslo Telefon +47 221 33110 Dir: Bengt Gustafson SE HARTMANN-ScandiCare AB Depågatan 2 33421 Anderstorp Telefon +46 371 587400 Dir: Bengt Gustafson US HARTMANN, Inc. 481 Lakeshore Parkway Rock Hill, SC 29730 Telefon +1 803 3257600 Dir: John Gilbert
Afrika, Azië, Oceanië AE PAUL HARTMANN Middle East FZE Al Tawar Road Dubai Airport Free Zone West Wing 3, Office 222 Dubai Telefon +971 4 2996996 Dir: Alexander Burger AU PAUL HARTMANN Pty. Ltd. Unit 27-28 Homebush Business Village 11-21 Underwood Road Homebush NSW 2140 Telefon +61 2 87627000 Dir: David Clarke CN KOB (Qingdao) Medical Devices Co., Ltd. 71, Zhufeng Street, Jiaonan Qingdao 266400 Telefon +86 532 86185805 Dir: Yubai Gao PAUL HARTMANN (Shanghai) Trade Co., Ltd. Rm. 702, Shenergy Int. Building 1, Fu Xing Road (M) Shanghai 200021 Telefon +86 21 33070222 Dir: Zhian Zhou HK PAUL HARTMANN Asia-Pacific Ltd. Unit 1801, 18F, Skyline Tower 39 Wang Kwong Road Kowloon Bay, Kowloon Hong Kong/China Telefon +852 27988999 Dir: David Clarke ZA HARTMANN-Vitamed (Pty) Ltd. Northlands Production Park Corner New Market/Epsom Avenue Northriding 2068 Randburg Telefon +27 11 7047420 Dir: Bill Kelly
27
KORTPORTRET2009/2010.02/1000/V1
PAUL HARTMANN B.V. Postbus 26 6500 AA Nijmegen T 024 372 36 10 F 024 377 82 84 E.
[email protected] www.paulhartmann.nl
