Koper gesoldeerde Platenwarmtewisselaars Handleiding voor installatie, service en onderhoud
Publicatie No: 06-1002
Editie 1/06/NL
Vanwege ons beleid om voortdurend verbeteringen aan het product aan te brengen, kunnen details in deze handleiding, welke op het moment van drukken correct waren, nu aan wijzigingen onderhevig zijn. De informatie hierin weergegeven kan daarom niet als bindend worden beschouwd.
COPYRIGHT Copyright © NIBE 2006. Alle rechten gereserveerd. Niets van deze publicatie mag gekopieerd of verspreid worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van NIBE Energietechniek B.V.
-2-
1 VOORWOORD Deze handleiding dient als leidraad voor het installeren, gebruiken en onderhouden van gesoldeerde platenwarmtewisselaars van NIBE Energietechniek B.V. Ze is bedoeld voor diegenen die verantwoordelijk zijn voor het installeren, gebruiken en onderhouden van de warmtewisselaars. Het verdient aanbeveling vooraf deze handleiding zorgvuldig te bestuderen.
2 INTRODUCTIE Deze handleiding is van toepassing op alle door NIBE Energietechniek B.V. geleverde gesoldeerde platenwarmtewisselaars. NIBE Energietechniek B.V. is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor schade ontstaan door ondeskundig installeren, gebruiken en onderhouden van de platenwarmtewisselaar alsmede door het niet naleven van deze handleiding.
Wij wijzen u er op dat onze platenwarmtewisselaars speciaal voor de door u opgegeven bedrijfscondities (druk, temperatuur, capaciteiten alsmede aard en samenstelling van de doorstromingsmedia) is ontworpen en gebouwd. Plotseling optredende drukstoten die de bedrijfscondities overschrijden, b.v. tijdens het opstarten of uitschakelen, kunnen leiden tot beschadiging van het apparaat en moeten voorkomen worden. NIBE Energietechniek B.V. kan niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van een gebruikswijze die afwijkt van de aangegeven bedrijfscondities. Indien u de vastgelegde bedrijfscondities wilt wijzigen, neem dan contact met ons op. U mag de platenwisselaar uitsluitend onder de gewijzigde condities in bedrijf nemen nadat deze door NIBE Energietechniek B.V. is geïnspecteerd en goedgekeurd.
3 VOORZORGSMAATREGELEN Neem bij het werken met de platenwarmtewisselaar het volgende in acht: - bij alle werkzaamheden moet rekening gehouden worden met de geldende voorschriften - voordat met de werkzaamheden wordt begonnen, moet gezorgd worden dat deze niet onder druk staat en dat deze leeg en afgekoeld is (max. 40 °C) - gebruik goede handschoenen bij het hanteren van de wisselaar. De wisselaar kan scherp zijn! - Alle platenwarmtewisselaars worden door ons zeer zorgvuldig gebouwd conform onze strenge kwaliteitsprocedures (ISO-9001) en worden voor verscheping in onze fabriek afgeperst conform de ontwerpdruk.
-3-
INHOUDSOPGAVE
1
VOORWOORD
2
INTRODUCTIE
3
VOORZORGSMAATREGELEN
4 4.1 4.2
ALGEMEEN Het juiste gebruik Risico's
5.1 5.1 5.2
CONSTRUCTIE / INSTALLATIE / MONTAGE Constructie Montage van de wisselaar Montage van de aansluitleidingen
6.1 6.2 6.3
BEDRIJF In bedrijfstelling en controle vooraf Bedrijf Uit bedrijf nemen
7.1 7.2
ONDERHOUD Reinigen van de warmtewisselaar (CIP) Enige schoonmaakmiddelen
8.1 8.2 8.3
GEBRUIK VOOR KOELING Algemeen Toepassing als verdamper Toepassing als condensor
5
6
7
8
9
PROBLEEM OPLOSSING
10 10.1 10.2
AFTER SALES SERVICE Bestellen van onderdelen Klachten
-4-
4
ALGEMEEN
4.1
Het juiste gebruik
Deze gebruikshandleiding geeft informatie en instructies voor een juist en veilig gebruik van het apparaat. Veel ongelukken komen voort uit een onjuist gebruik. Daarom dient men de aanwijzingen in deze handleiding altijd op te volgen. Heeft u na het lezen van deze handleiding nog vragen, neem dan contact met ons op. De installatie mag niet in bedrijf voordat alle onduidelijkheden zijn opgelost! Bij montage en bedrijf van de platenwarmtewisselaar dient rekening gehouden te worden met de voorschriften en verordeningen die op de opstellingsplaats van kracht zijn (b.v. voorschriften inzake ongevallenpreventie). Onze platenwarmtewisselaars zijn speciaal voor de door u opgegeven bedrijfscondities (druk, temperatuur, capaciteiten alsmede aard en samenstelling van de doorstromingsmedia) ontworpen en gebouwd. Plotseling optredende drukstoten die de bedrijfscondities overschrijden, b.v. tijdens het opstarten of uitschakelen, kunnen leiden tot beschadiging van het apparaat en moeten voorkomen worden. NIBE Energietechniek B.V. kan niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van een gebruikswijze die afwijkt van de aangegeven bedrijfscondities.
4.2
Risico's
Lichamelijk letsel kan veroorzaakt worden door: - verbranding door aanraking van de warmtewisselaar of andere delen van de installatie - het ongecontroleerd vrijkomen van onder druk staand medium waarbij verbrandingsgevaar en gevaar voor andere verwondingen door de hoge druk aanwezig is - contact met vrijkomende chemicaliën - aanraking van scherpe delen van de installatie Schade aan apparatuur kan veroorzaakt worden door: - uitwendige krachten - corrosie - chemische aantasting - erosie - vermoeiing - stoomslag / waterslag - te hoge temperatuur en/of druk - stootbelasting - bevriezing - transport / hijsen
-5-
Het apparaat mag uitsluitend worden gevoed met de media die vermeld staan op het datablad. Het warme medium mag niet door het apparaat stromen zonder dat het koude medium er doorheen stroomt. Dit om schade aan het apparaat te voorkomen. Indien het koude medium wel in het apparaat aanwezig is maar niet stroomt, terwijl het warme medium wel stroomt, kan het koude medium gaan koken en zal het apparaat beschadigd worden.
Plotselinge druk- en temperatuurwisselingen dienen voorkomen te worden
Bevriezingsgevaar Wanneer een warmtewisselaar (gevuld met water of een watermengsel), die niet in bedrijf is, wordt blootgesteld aan temperaturen onder het nulpunt, kan het platenpakket hierdoor vervormd worden. Indien er bevriezingsgevaar bestaat dient daarom de warmtewisselaar afgetapt te worden.
Als de wisselaar wordt bedreven boven de 60 °C, of wordt bedreven met agressieve vloeistoffen, adviseren wij u deze af te schermen om aanraking met het lichaam te voorkomen. Ook na het uitschakelen van de installatie kunnen delen nog heet zijn.
Indien er bij de wisselaar laswerkzaamheden moeten worden verricht, gebruik de wisselaar dan nooit om het constructiewerk te aarden. Elektrische stromen kunnen ernstige schade toebrengen. In voorkomende gevallen dienen de aansluitingen losgenomen en de wisselaar geïsoleerd te worden.
-6-
5
CONSTRUCTIE / INSTALLATIE / MONTAGE 5.1
Constructie
In tegenstelling tot traditionele platenwarmtewisselaars bevat de gesoldeerde wisselaar geen rubber pakkingen en kan inzetbaar zijn bij temperaturen tussen -180º C en +200º C. Iedere unit wordt getest op een maximale werkdruk van 30 bar. De gesoldeerde Platenwarmtewisselaar bestaat uit een aantal dunne, zuurbestendige en zeer precies geperste platen, alsmede uit 2 eindplaten met aansluitingen. Bij het samenbouwen van het pakket wordt iedere 2e plaat 180º gedraaid. Het platenpakket wordt in een speciale vacuüm oven, tezamen met de aansluitingen en de eindplaten, onder hoge temperatuur gesoldeerd. Het eindproduct is een solide en compacte Platenwarmtewisselaar met zeer hoge warmteoverdracht waarden. Dit is het gevolg van de extreem sterke turbulentie, die door het bijzondere platenpatroon wordt veroorzaakt. Deze sterke turbulentie heeft tevens een zelfreinigend effect waardoor vervuiling van de wisselaar verhinderd of verminderd wordt.
-7-
5.2
Montage van de wisselaar
Gebruik nooit de aansluitingen om de wisselaar op te hijsen !
Enige mogelijkheden: A.
Op een ondersteuning
B.
Met bevestigingsbeugels aan een achterwand
C.
Met behulp van de aansluitleidingen, waarbij er op gelet moet worden dat de aansluitingen ondersteund worden en er geen krachten op de aansluitingen optreden.
Montagesteunen en –voeten zijn als optie leverbaar (uitsluitend indien bij de bestelling van de wisselaar opgegeven).
Het is niet toegestaan om in de wisselaar te boren !
Zorg bij het monteren van de leidingen dat geen krachten, momenten of trillingen op de aansluitingen overgebracht worden. Het geheel dient spanningsvrij te zijn !
-8-
5.3
Montage van de aansluitleidingen
Voor constructie van de aansluitingen voor de warmtewisselaar adviseren wij het volgende: - Zwaar leidingwerk moet worden ondersteund. Hierdoor worden zware krachten op de warmtewisselaar vermeden - Installeer altijd flexibele verbindingen om te voorkomen dat er trillingen op de wisselaar overgebracht worden. Deze flexibele verbindingen dienen er tevens voor om uitzetting van het pijpwerk door temperatuursinvloeden op te vangen. - Deze flexibele verbindingen (b.v. slangen) dienen in de lengterichting van het platenpakket aangebracht te worden. - De aangebrachte leidingen moeten volledig worden schoongespoeld voordat men deze op de warmtewisselaar bevestigt. - Installeer altijd ontluchtingen en afvoeren op het leidingwerk. - In de toevoerleidingen naar de warmtewisselaar dienen geschikte filters gemonteerd te worden. Dit voorkomt vervuiling en blokkade van de inwendige kanalen. N.B. Voor een goede werking dienen de ontluchtingen op het hoogste punt met de stroom mee gemonteerd te worden (bij voorkeur boven op een luchthelm). Alle toe- en afvoerleidingen moeten bij voorkeur van afsluiters worden voorzien zodat de wisselaar buiten bedrijf gesteld en geopend kan worden zonder aangrenzende systemen te verstoren.
Zorg ervoor dat het leidingsysteem, aangesloten op de wisselaar, beveiligd is tegen drukstoten en temperatuurschommelingen !
Aansluitingen:
Het te vast aandraaien van de aansluitingen dient ten alle tijde vermeden te worden, daar anders de soldeerverbinding van de draadaansluiting beschadigen zal en lekkage zal optreden!
De aansluitingen kunnen middels O-ringen of pakkingringen afgedicht worden. Het is ook mogelijk met behulp van een geschikt tape de schroefdraad af te dichten. Het afdicht materiaal dient wel geschikt te zijn voor de vloeistoffen die door de wisselaar stromen. Het is noodzakelijk dat voldoende groot bemeten expansievaten, veiligheden, etc. in het aangesloten leidingwerk aanwezig zijn.
-9-
In het geval dat er gesoldeerd moet worden aan de aansluitingen van de warmtewisselaar, dienen de volgende voorzorgen getroffen te worden: -
Het deel van de wisselaar, waaraan gesoldeerd moet worden, vullen met water van ongeveer 20º C. Let er op dat dit deel niet afgesloten is; Een natte doek om de onderste helft van de te solderen verbinding wikkelen; Uitsluitend soldeertin met een zilvergehalte van tenminste 45% toepassen!
In geen geval mag er aan aansluitingen, direct of in de onmiddellijke nabijheid (ongeveer 100mm), gelast worden.
6
BEDRIJF 6.1 In bedrijfstelling en controle vooraf De inbedrijfstelling dient te geschieden door hiertoe opgeleid geschoold personeel of een erkende installateur. De bediening, onderhoud en reparatie van de installatie mag slechts door geautoriseerd, geschoold en geïnstrueerd personeel geschieden. Onderhoud, reinigen, etc. mogen uitsluitend bij een uitgeschakelde wisselaar plaats vinden. Controleer of alle verbindingen goed en correct zijn aangesloten (zie ook 5.3) Controleer de drukken en temperaturen van de media en zorg ervoor dat de ontwerp waarden niet overschreden worden. Het is van essentieel belang dat de platenwarmtewisselaar niet wordt blootgesteld aan thermische, druk en/of mechanische schokken (shocks)
6.2 Bedrijf Start altijd eerst de koude zijde op en daarna de warme zijde. -
Ontlucht het gehele systeem; Sluit de afsluiter tussen de pomp en de warmtewisselaar; Open de afsluiter welke is gemonteerd in de retour van de warmtewisselaar volledig; Start de circulatiepomp; Open de toevoerafsluiter langzaam om drukstoten te voorkomen; Ontlucht het gehele systeem opnieuw.
Herhaal het bovenstaande voor de secundaire kant.
- 10 -
In geval dat stoom een van de media is: Gebruik alleen langzaam werkende stoomkleppen en regelaars. Voor het opstarten: - Zorg er voor dat de stoomklep volledig is gesloten - Zorg ervoor dat de warmtewisselaar volledig is ontdaan van condensaat. - Start altijd de koudezijde eerst op, daarna de stoomzijde. - Open de stoom regelklep langzaam, dit voorkomt waterslag van het eventuele condensaat en reduceert de stoomdruk / thermische shock. - Zorg ervoor dat de juiste stoom / condensaat regelstraat is toegepast. Het condensaat in de platenwarmtewisselaar moet volledig kunnen wegstromen. Dit voorkomt wateropstopping in de warmtewisselaar.
Waterslag en/of thermische schok kan zeer ernstige beschadiging van de wisselaar tot gevolg hebben.
6.3 Uit bedrijf nemen Moet de platenwarmtewisselaar buiten bedrijf worden gesteld, ga dan als volgt te werk: - Sluit langzaam de toevoerafsluiter van het hete circuit; - Stop de circulatiepomp van de hete zijde; - Laat de wisselaar afkoelen tot het niveau van het koude medium; - Sluit langzaam de toevoerafsluiter van het koude circuit; - Stop de circulatiepomp van de koude zijde; - Sluit alle overige afsluiters. Wanneer de platenwarmtewisselaar voor langere tijd buiten bedrijf wordt gesteld volg dan de volgende procedure: - Zorg dat de platenwarmtewisselaar koud is; - Laat de warmtewisselaar volledig leeglopen.
7
ONDERHOUD 7.1 Reinigen van de warmtewisselaar (CIP) CIP = Clean In Place Wanneer CIP wordt toegepast dient uitsluitend met schoonmaakmiddelen gewerkt te worden die oplosbaar zijn. Deze schoonmaakmiddelen mogen de materialen in het circulatiesysteem niet aantasten. Er moet in ieder geval een bevestiging van de fabrikant van het reinigingsmiddel zijn, waaruit blijkt dat het betreffende reinigingsmiddel het koper en de plaatmaterialen niet aantast.
- 11 -
In plaats van de doorstromingsmedia wordt nu het reinigingsmiddel door het apparaat gepompt. Verontreinigingen worden door het oplossend vermogen van het reinigingsmiddel verwijderd. De hoeveelheid reinigingsmiddel is afhankelijk van de uitvoering van de platenwisselaar en van de rest van de installatie. -
-
De verontreinigde oppervlakken moeten voldoende gespoeld worden; Het reinigingsmiddel moet zo worden gekozen dat de verontreinigingen worden verwijderd, terwijl het koper en plaatmateriaal niet wordt aangetast. Controleer na het reinigen of het gewenste resultaat bereikt is. Zonodig kunnen tijden, concentraties of temperatuur worden aangepast. Neem in geval van twijfel contact op met de leverancier van het reinigingsmiddel.
7.2 Enige schoonmaak middelen Aanbevolen reinigingsmiddelen: 5 % ige Fosforzuur of 5 % ige Oxaalzuur circulerend bij omgevingstemperatuur. Daarna spoelen met veel schoon water
Neem altijd de geldende veiligheidsvoorschriften en de aanbevelingen van de fabrikant van het reinigingsmiddel in acht.
8
GEBRUIK VOOR KOELING 8.1 Algemeen Het dient voorkomen te worden dat bij zeer lage bedrijfstemperaturen van de unit het condensaat op de oppervlakte van het platenpakket bevriest. Dit kan door toepassing van een isolatiemantel. Snel reagerende regelaars zijn het meest geschikt voor toepassing van gesoldeerde warmtewisselaars. 8.2 Toepassing als verdamper Het expansieventiel dient zo dicht mogelijk bij de vloeistofzijde gemonteerd te zijn. Dit ventiel dient een grotere capaciteit te hebben dan de warmtewisselaar. Tevens dient hij voorzien te zijn van een externe drukvereffeningsleiding om onnodig opwarmen te voorkomen. De temperatuursensor, aan de zuigzijde gemonteerd, dient goed geïsoleerd te zijn van de omgevingstemperatuur en dient de eigenschap te hebben snel op veranderingen in de gas temperatuur te reageren. 8.3 Toepassing als condensor Regelapparatuur aan de zijde van het bedrijfsmedium. - 12 -
9
PROBLEEM OPLOSSING Wanneer zich bij uw platenwarmtewisselaar storingen of problemen voordoen, kunt u deze in veel gevallen zelf verhelpen. Onderstaand vindt u een overzicht van mogelijke problemen die kunnen optreden alsmede mogelijke oorzaken en maatregelen voor de oplossing. Een voorwaarde voor het goed blijven functioneren van uw platenwarmtewisselaar is strikte naleving van de toelaatbare waarden voor druk en temperatuur die op de datasheet zijn weergegeven. Een overschrijding van deze waarden, ook in de vorm van korte drukstoten, leidt onherroepelijk tot beschadigingen en/of storingen van het apparaat. Kostbare storingen kunnen vermeden worden door de montage werkzaamheden door vakmensen te laten verrichten.
Probleem Lekkage
Mogelijke oorzaak Bij de aansluitingen
Mogelijke oplossing - Controleer de afdichting - Leidingen spanningsvrij monteren - Leiding te vast aangedraaid, waardoor de soldeerverbinding beschadigd is.
Onvoldoende capaciteit
Lucht in het systeem
- Ontlucht het leidingsysteem - Controleer het leidingwerk op eventuele luchtzakken
De bedrijfsomstandigheden wijken af van de specificatie
- Pas de bedrijfsomstandigheden aan
De wisselaar is vervuild
- Maak de wisselaar schoon
De aansluitingen zijn verwisseld
- Pas de aansluitingen aan
Te hoge drukval Flow groter dan het ontwerp
- Pas de flow aan
Plaat kanalen geblokkeerd
- Spoelen / schoonmaken
Onjuiste meting
- Controleer de manometer
Medium niet conform ontwerp
Lucht in het systeem
- Toevoeging van b.v. antivries kan de drukval verhogen - Ontlucht het leidingsysteem - Controleer het leidingwerk op eventuele luchtzakken
- 13 -
Lekkage op de aansluitingen is in het algemeen een gevolg van: • • •
Te vast aandraaien van het leidingwerk waardoor de soldeerverbinding tussen de aansluiting en de voorplaat beschadigd is. Daar dit niet te repareren is, dient in dit geval een nieuwe wisselaar besteld te worden ! Afdichting O-ring of pakking niet goed gemonteerd Tape op draadverbinding niet goed gemonteerd
De warmtewisselaar haalt haar capaciteit niet.. Dit is in het algemeen een gevolg van: • • • • • • • • • • 10
Vervuilde platen (platen dienen gereinigd te worden) Pompen en of controlekleppen functioneren niet naar behoren De volumestromen komen niet overeen met de ontwerpgegevens Aangesloten koeltoren / chiller / boiler is te klein in capaciteit Intrede temperatuur aan hete zijde is lager dan de ontwerptemperatuur Stoom flow is niet toereikend, controleer de stoomkleppen Condensaat afvoer is defect - condensaat wordt niet afgevoerd De platenwarmtewisselaar is niet aangesloten volgens het tegenstroom principe. Pas eventueel het pijpwerk aan. Controleer de draairichting van de pompen Er bevindt zich lucht in het platen pakket of in de installatie De totale installatie is niet voldoende ontlucht
AFTER SALES SERVICE 10.1 Bestellen van onderdelen Daar dit een vol gesoldeerde platenwarmtewisselaar betreft, zijn er geen reserve delen te adviseren, buiten de isolatiemantel, zie hoofdstuk 8.1 10.2 Klachten Bent u ontevreden meldt het ons, bent u tevreden vertel het een ander. In geval van klachten, wensen, onvolkomenheden, etc. gelieve u contact op te nemen met:
NIBE Energietechniek B.V. Steenpad 11, NL-4797 SG, WILLEMSTAD (NB). Postbus 2, NL-4797 ZG, WILLEMSTAD (NB) TEL :
+31 (0)168 477722 • FAX : +31 (0)168-476998
E-mail :
[email protected] • Internet: http://www.nibeboilers.nl
- 14 -
