koopzondagen 2012 def
KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER
Oktober 2012
2
Opdrachtnemer: Team Financieel Advies, Onderzoek & Statistiek Camiel De Bruijn Opdrachtgever: Ard Costongs Economie & Cultuur 3
4
1
INHOUD
2
Inleiding ................................................................................................................................................................ 7
3
Onderzoeksopzet .................................................................................................................................................. 9
4
3.1
Maastrichtpanel .......................................................................................................................................... 9
3.2
Benodigde respons ...................................................................................................................................... 9
Resultaten ........................................................................................................................................................... 11 4.1
Respondenten ........................................................................................................................................... 11
4.2
Koopzondagen ........................................................................................................................................... 12
4.2.1
Bezoek koopzondagen .......................................................................................................................... 12
4.2.2
Bekendheid koopzondagen .................................................................................................................. 13
4.2.3
Aantal koopzondagen ........................................................................................................................... 13
4.2.4
Overlast koopzondagen ........................................................................................................................ 14
4.2.5
Winkeliers en koopzondag .................................................................................................................... 15
4.3
5
Koopavonden ............................................................................................................................................ 16
4.3.1
Bezoek koopavonden ............................................................................................................................ 16
4.3.2
Aantal koopavonden ............................................................................................................................. 17
4.3.3
Overlast koopavonden .......................................................................................................................... 18
Conclusie ............................................................................................................................................................. 21 5.1
Koopzondagen ........................................................................................................................................... 21 5
6
5.2
Winkeliers en koopzondagen .................................................................................................................... 21
5.3
Koopavonden ............................................................................................................................................ 21
5.4
Inwoners binnenstad ................................................................................................................................. 22
Bijlagen ............................................................................................................................................................... 23 6.1
Bijlage 1 – Vragenlijst ................................................................................................................................ 23
6.2
Bijlage 2 – Achtergrondkenmerken respondenten ................................................................................... 25
6.3
Bijlage 3 – Voorkeursdagen extra koopavond ........................................................................................... 27
6
2
INLEIDING
De gemeente Maastricht wil inzicht krijgen in de mening van haar inwoners over uitbreiding van de winkeltijden, te weten de koopzondagen en de koopavonden. Om hierop een antwoord te krijgen heeft Onderzoek en Statistiek een onderzoek uitgevoerd onder inwoners van de gemeente Maastricht. Het uitgevoerde onderzoek zal leiden tot beantwoording van de volgende onderzoeksvragen: • • •
Hoe staat de inwoner van Maastricht tegenover uitbreiding van het aantal koopzondagen in de binnenstad van Maastricht? Hoe staat de inwoner van Maastricht tegenover uitbreiding van het aantal koopavonden in de binnenstad van Maastricht? Wijkt de mening van de inwoners van de binnenstad af van de mening van de totale bevolking van Maastricht aangaande bovenstaande onderzoeksvragen?
7
8
3 3.1
ONDERZOEKSOPZET MAASTRICHTPANEL
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden is een vragenlijst (zie 6.1) afgenomen onder het Maastrichtpanel 1 . Dit panel vormt een representatieve vertegenwoordiging van de Maastrichtse burger.
3.2
BENODIGDE RESPONS
Om een uitspraak met een 95% betrouwbaarheid te kunnen doen over de mening van inwoners van Maastricht boven de 18 jaar over uitbreiding van koopzondagen en/of koopavonden is een respons nodig van 385 panelleden. Voor de vergelijking tussen de inwoners van de binnenstad en de rest van Maastricht is bovendien apart een respons van 376 nodig van de inwoners van de binnenstad. Op dit moment zijn 387 panelleden woonachtig in de binnenstad. Met een gebruikelijke respons van 50% (panelleden die de vragenlijst beantwoorden) betekent dit dat de benodigde 376 respondenten uit de binnenstad niet gehaald zullen worden. Afgesproken met de opdrachtgever is dat alle 387 panelleden woonachtig in de binnenstad werden benaderd om een zo hoog mogelijke respons te genereren.
1
deelnemers aan het Maastrichtpanel ontvangen een vergoeding voor het beantwoorden van vragen over de Maastrichtse samenleving
9
10
4
RESULTATEN
4.1
RESPONDENTEN
De vragenlijst is door 547 respondenten van het Maastrichtpanel ingevuld. Dit is 56% van de benaderde 981 leden van het Maastrichtpanel. Bij de respondenten worden twee groepen onderscheiden. De eerste groep (in dit rapport ‘inwoners Maastricht’ genoemd) bestaat uit een representatieve vertegenwoordiging van de inwoners van Maastricht (Tabel 1). Onderdeel van deze eerste groep vormen een representatief aantal inwoners van de binnenstad. Een tweede groep (in dit rapport ‘inwoners Binnenstad’ genoemd) betreft alle responderende panelleden die woonachtig zijn in de binnenstad. Deze tweede groep bestaat uit de inwoners van de binnenstad uit de eerste groep (52 respondenten) aangevuld met de responderende inwoners van de binnenstad die geen onderdeel uitmaken van de eerste groep (146 respondenten). In totaal zitten er dus 198 respondenten in groep 2. 2
Tabel 1: Aantal respondenten groep 1 (inwoners Maastricht) naar stadsdeel
Stadsdeel Binnenstad Noord-Oost Noord-West Zuid-Oost Zuid-West
Groep 1 52 (13%) 81 (20%) 131 (33%) 104 (26%) 32 (8%)
Totaal Maastricht 14% 20% 33% 26% 7%
Totaal
400 (100%)
100%
In de bijlage zijn aanvullende achtergrondkenmerken van de respondenten opgenomen. De respons maakt het mogelijk met een betrouwbaarheid van 95% uitspraken te doen over de inwoners van Maastricht. Voor de inwoners van de binnenstad is de respons zoals verwacht onvoldoende om met een 95% betrouwbaarheid uitspraken te doen. De gerealiseerde respons resulteert in een post‐hoc betrouwbaarheid van 84% voor de inwoners van de binnenstad.
2
Ter vergelijking is tevens de verdeling van alle inwoners van Maastricht opgenomen.
11
4.2
KOOPZONDAGEN
4.2.1 BEZOEK KOOPZONDAGEN Figuur 1 laat zien dat 51 procent van de inwoners van Maastricht de afgelopen 6 maanden een koopzondag bezocht heeft. Bij de inwoners van de binnenstad is dit percentage significant 3 hoger. Ook het bezoek van een koopzondag in een andere stad laat een hoger maar niet significant percentage zien bij de inwoners van de binnenstad (20%) dan het stadsgemiddelde van de inwoners van Maastricht (17%). Hetzelfde patroon is te zien bij het verwachte bezoek van een koopzondag. Ook hier is het percentage bij de inwoners van de binnenstad (niet significant) hoger dan het stadsgemiddelde. Figuur 1: Bezoek en verwacht bezoek van koopzondagen (%)
61 51
51 44
inwoners Maastricht 17
Koopzondag Maastricht bezocht in de afgelopen 6 maanden
inwoners Binnenstad
20
Koopzondag elders in Nederland bezocht in de afgelopen 6 maanden
Verwacht komende 6 maanden koopzondag te bezoeken in Maastricht
3
p=0.00985
12
4.2.2 BEKENDHEID KOOPZONDAGEN 86 procent van de inwoners van Maastricht weet op welke zondagen een koopzondag plaatsvindt in de binnenstad. Dit percentage is significant 4 lager dan het percentage onder inwoners van de binnenstad. Van deze groep weet 93% wanneer het koopzondag is.
4.2.3 AANTAL KOOPZONDAGEN Aan de inwoners van Maastricht en de binnenstad in het bijzonder is gevraagd wat ze vinden van het aantal koopzondagen. Figuur 2 laat zien dat 54% van de inwoners van Maastricht het huidige aantal koopzondagen voldoende vindt. Bij de inwoners van de binnenstad is dit percentage 47% 5 . Één op de vijf inwoners van Maastricht vindt dat er teveel koopzondagen zijn. Onder de inwoners van de binnenstad is dit één op de vier. Opvallend is dat ook bijna één op de vier inwoners van de binnenstad (24%) het aantal koopzondagen te weinig vindt. Dit percentage is hoger dan het stadsgemiddelde van 17%. Figuur 2: Mening over het aantal koopzondagen (%)
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
20
54
25
17
47
te veel
voldoende
te weinig
24
9
4
geen mening
4
p= 0.00272 Niet significant
5
13
4.2.4 OVERLAST KOOPZONDAGEN Het percentage inwoners van de binnenstad die regelmatig overlast ervaren van de koopzondagen is significant 6 hoger (11% voor inwoners Maastricht versus 20% voor inwoners van de binnenstad) dan het percentage inwoners van Maastricht die regelmatig overlast ervaren (Figuur 3). De ruime meerderheid (80% of meer) van zowel de inwoners van Maastricht als inwoners van de binnenstad heeft soms tot nooit last van de koopzondagen. Figuur 3: Overlast van de koopzondagen (%)
89
80 Soms of nooit Regelmatig
11 inwoners Maastricht
20 inwoners Binnenstad
Onder de inwoners van Maastricht die regelmatig overlast ervaren, wordt de verkeersdrukte het vaakst genoemd als bron van de overlast(Figuur 4). Ook onder de inwoners van de binnenstad die overlast ervaren noemen het vaakst de verkeersdrukte. Op de tweede plaats van de soorten overlast staan de parkeerproblemen, zowel bij stadsbreed als bij de inwoners van de binnenstad.
6
p= 0.00293
14
7
Figuur 4: Soort overlast (%) 82
85
80
inwoners Maastricht
68
inwoners Binnenstad
40 33 23
Verkeersdrukte
Parkeerproblemen
23
Geluidsoverlast
Drukte op straat
33 18
Overig
4.2.5 WINKELIERS EN KOOPZONDAG Aan de panelleden van het Maastricht is gevraagd of ze het eens of oneens zijn met de volgende stelling: ‘De winkelier moet zelf de volledige vrijheid hebben om te besluiten of hij zijn winkel op zondag open of dicht wil hebben’ Figuur 5 laat zien dat de meerderheid (68%) van de inwoners van Maastricht vindt dat de winkelier zelf moet kunnen besluiten of ze de winkel op zondag open of dicht willen hebben. 23% van de respondenten is het oneens met de stelling.
7
Dit betreft de overlast die wordt ervaren door de groep die aangeeft soms of regelmatig overlast te ervaren.
15
Figuur 5: Eens of oneens met de stelling (%)
Oneens; 23
Geen mening; 9 Eens; 68
4.3
KOOPAVONDEN
4.3.1 BEZOEK KOOPAVONDEN Figuur 6 laat zien dat de inwoners van de binnenstad significant 8 vaker (66%) een koopavond in Maastricht hebben bezocht in de afgelopen 6 maanden dan het stadsgemiddelde (51%). Ook verwachten significant 9 meer inwoners van de binnenstad (52%) de komende 6 maanden een koopavond te bezoeken dan het gemiddelde percentage onder de inwoners van Maastricht (41%).
8
p= 0.00019 p= 0.00559
9
16
Figuur 6: Bezoek en verwacht bezoek van koopavonden (%) 66 52
51 41
inwoners Maastricht 15
Koopavond Maastricht bezocht in de afgelopen 6 maanden
inwoners Binnenstad
16
Koopavond elders in Nederland bezocht in de afgelopen 6 maanden
Verwacht komende 6 maanden koopavond te bezoeken in Maastricht
4.3.2 AANTAL KOOPAVONDEN De ruime meerderheid van zowel de inwoners van Maastricht als de inwoners van de binnenstad vindt het aantal koopavonden voldoende (Figuur 7). In beide groepen vindt 12% dat er te weinig koopavonden zijn. Bij de inwoners van Maastricht vindt 8% dat er teveel koopavonden zijn; bij de inwoners van de binnenstad is dit percentage 12%. Figuur 7: Mening over het aantal koopavonden (%)
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
8
73
12
12
73
te veel
voldoende
te weinig
8
12
3
geen mening
17
Gevraagd naar een eventuele extra koopavond geeft de meerderheid van de respondenten de voorkeur aan de vrijdag als extra koopavond (zie 6.3).
4.3.3 OVERLAST KOOPAVONDEN De inwoners van de binnenstad ervaren niet significant 10 vaker overlast (11%) dan het stadsgemiddelde (7%) (Figuur 8). Figuur 8: Overlast van de koopavonden (%)
93
89
Soms of nooit Regelmatig
7
11
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
Bij beide groepen wordt door de mensen die regelmatig overlast ervaren, de verkeersdrukte en de parkeerproblemen het vaakst genoemd (Figuur 9).
10
p= 0.05992
18
7
Figuur 9: Soort overlast (%) 75
74
72
inwoners Maastricht
70
inwoners Binnenstad
26 19 13
Verkeersdrukte
Parkeerproblemen
Geluidsoverlast
19
15
Overig
20
5 5.1
CONCLUSIE KOOPZONDAGEN
De Maastrichtse koopzondagen in de afgelopen 6 maanden zijn door de helft van haar inwoners bezocht. De Maastrichtse koopzondagen scoren daarmee aanzienlijk beter dan koopzondagen die elders in het land plaatsvinden. Die worden door minder dan één op de vijf inwoners van Maastricht bezocht. Hoger dan het daadwerkelijke bezoek van de koopzondagen scoort de bekendheid van de koopzondagen. Maar liefst 86% van de inwoners van Maastricht weet op welke zondagen de koopzondagen in Maastricht plaatsvinden. Iets meer dan de helft (54%) van de inwoners van Maastricht is tevreden over het aantal koopzondagen in Maastricht. Voor 20% van de inwoners mag het aantal koopzondagen worden verminderd en voor 17% mag het aantal koopzondagen toenemen. De helft van de inwoners van Maastricht vindt het huidige aantal koopzondagen voldoende. De inwoners het huidige aantal niet voldoende vinden, zijn niet unaniem voor uitbreiding of voor vermindering van de koopzondagen. Een minderheid (11%) van de inwoners ervaart regelmatig overlast van de koopzondagen. De voornaamste bron van overlast vormt de verkeersdrukte.
5.2
WINKELIERS EN KOOPZONDAGEN
De meerderheid van de inwoners van Maastricht vindt dat de winkeliers zelf moeten besluiten of ze de winkel op zondag open of dicht willen houden. Iets minder dan een kwart (23%) van de inwoners vindt dat dit besluit niet bij de winkelier moet liggen.
5.3
KOOPAVONDEN
De helft van de inwoners van Maastricht heeft een Maastrichtse koopavond in de afgelopen 6 maanden bezocht. 73 procent van de inwoners vindt het huidig aantal koopavonden voldoende; 12 procent vindt het aantal koopavonden te weinig tegen 8 procent die het aantal koopavonden teveel vindt. 21
5.4
INWONERS BINNENSTAD
Inwoners van de binnenstad van Maastricht staan vaker en directer bloot aan de effecten van de koopzondagen en koopavonden. Dit kan van invloed zijn op hun mening over uitbreiding van het aantal koopzondagen en koopavonden. Ten aanzien van de koopzondagen zijn de inwoners van de binnenstad explicieter in hun mening wat zich uit in een hoger percentage van inwoners die het aantal koopzondagen ‘teveel’ of ‘te weinig’ vindt. Maar ook bij de binnenstadbewoners zijn deze twee groepen gelijkmatig verdeeld zonder een uitgesproken voorkeur voor een uitbreiding of vermindering van het aantal koopzondagen. Een gelijk patroon is te zien bij de koopavonden. Ook hier is geen voorkeur voor uitbreiding of vermindering van het aantal koopavonden.
22
6 6.1
BIJLAGEN BIJLAGE 1 – VRAGENLIJST
Vraag Heeft u de afgelopen 6 maanden een koopzondag in Maastricht bezocht? Heeft u de afgelopen 6 maanden een koopzondag in een andere Nederlandse gemeente bezocht? Verwacht u de komende 6 maanden een koopzondag te bezoeken? Weet u op welke zondagen koopzondag is in de Maastrichtse binnenstad? Wat vindt u van het aantal koopzondagen van de Maastrichtse binnenstad?
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak: De winkelier moet zelf de volledige vrijheid hebben om te besluiten of hij zijn winkel op zondag open of dicht wil hebben.
Ervaart u overlast tijdens koopzondagen van de Maastrichtse binnenstad? Welke overlast ervaart u tijdens koopzondagen van de Maastrichtse binnenstad?
Heeft u de afgelopen 6 maanden een koopavond van de Maastrichtse binnenstad bezocht? Heeft u de afgelopen 6 maanden een koopavond in een andere Nederlandse gemeente bezocht?
23
Antwoord categorieën • Ja • Nee • Weet niet • Ja • Nee • Weet niet • Ja • Nee • Weet niet • Ja • Nee • Voldoende • Te weinig • Te veel • Geen mening • Volledig eens • Eens • Neutraal • Oneens • Volledig eens • Geen mening • Ja • Nee Æ sla de volgende vraag over • Verkeersdrukte • Parkeerproblemen • Geluidsoverlast • Anders, namelijk …… • Ja • Nee • Weet niet • Ja • Nee
Vraag Verwacht u de komende 6 maanden een koopavond van de Maastrichtse binnenstad te bezoeken? Wat vindt u van het aantal koopavonden van de Maastrichtse binnenstad? Indien er extra koopavonden zouden komen. Welke dag(en) heeft/hebben dan uw voorkeur? Meerdere antwoorden mogelijk. Ervaart u overlast tijdens koopavonden van de Maastrichtse binnenstad? Welke overlast ervaart u tijdens koopavonden van de Maastrichtse binnenstad?
24
Antwoord categorieën • Weet niet • Ja • Nee • Weet niet • Te veel Æ sla de volgende vraag over • Voldoende Æ sla de volgende vraag over • Te weinig • Woensdag • Vrijdag • Andere avond n.l. • Geen mening • Ja • Nee Æ sla de volgende vraag over • Verkeersdrukte • Parkeerproblemen • Geluidsoverlast • Anders, namelijk ……
6.2
BIJLAGE 2 – ACHTERGRONDKENMERKEN RESPONDENTEN
Figuur 10: Geslacht respondenten (%)
50
47 Vrouw Man
50
53
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
Figuur 11: Leeftijdscategorieën respondenten (%)
26
18
29 31
65 jaar of ouder 50 tm 64 jaar
18
35 tm 49 jaar 20 tm 34 jaar
24
18‐19 jaar 35
20
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
25
Figuur 12: Opleidingsniveau respondenten (%)
19
42 wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 28
hbo, hts of gelijkwaardig mbo, mts of gelijkwaardig lbo, lts of gelijkwaardig
16
27
havo, vwo, hbs, gymnasium of gelijkwaardig
4
vmbo, mavo, mulo of gelijkwaardig
9
geen of basisonderwijs (lagere school)
13 1 22
13
3
3 2
inwoners Maastricht
inwoners Binnenstad
26
6.3
BIJLAGE 3 – VOORKEURSDAGEN EXTRA KOOPAVOND
Figuur 13: Voorkeursdagen extra koopavonden (%) ‐ meerdere antwoorden mogelijk per respondent
63 50 41 inwoners Maastricht inwoners Binnenstad 17
20
17
18
20
20
20
10 5
maandag
dinsdag
woensdag
vrijdag
zaterdag
27
zondag
