Koningin opent Alzheimercentrum

donderdag 7 oktober – nummer 20

Vergissen is menselijk

Medewerkers medeverantwoordelijk

VUmc krijgt een 7,9

Kindergeneeskunde 50 jaar

‘Reumatoïde artritis is onzichtbaar geworden’

Het is belangrijk van fouten te leren; dat is de kernboodschap tijdens het symposium Patiëntveiligheid op 12 november ▶ pagina 2

In de laatste aflevering van de veiligheidscampagne: hoe kunnen we zelf bijdragen aan een veilige werkomgeving ▶ pagina 3

Aan de hand van elf aandachtsgebieden gaven medewerkers hun mening over VUmc. Het medewerkeronderzoek 2009-2010 ▶ pagina 4 en 7

In oktober 1960 kwam het allereerste patiëntje bij het toenmalige VU ziekenhuis. Het jubileum wordt uitbundig gevierd ▶pagina 8

Hoogleraar reumatologie Ben Dijkmans hield dit jaar de prestigieuze Jan van Breemenoratie ▶ pagina 9

Parkeerpassen De toewijzing van toegangspassen voor de parkeergarages van VUmc is een maand uitgesteld. Volgens de nieuwe planning ontvangen de divisies en stafdiensten op 13 oktober de vastgestelde lijsten met de namen van medewerkers die in aanmerking komen voor een parkeerpas, uitgesplitst op kostenplaats. Op basis daarvan zullen de verschillende parkeerpassen worden aangemaakt. De instemming van de ondernemingsraad is voorwaarde voor de uitvoeringsregeling parkeerbeleid. Afhankelijk daarvan start op 10 november de uitgifte van de nieuwe parkeerpassen. Hierover volgt nog nadere informatie. Vanaf 1 december, 0.00 uur zijn de parkeergarages alleen toegankelijk met de nieuwe passen. Om vragen van medewerkers te beantwoorden is de helpdesk van Parc Facility, de organisatie die de uitgifte van de passen verzorgt, dagelijks te bereiken via tel. 020-620 86 46. n MK

Koningin opent Alzheimercentrum Het meest verrassende van het bezoek van Koningin Beatrix was wel haar grote belangstelling voor het alzheimeronderzoek. In plaats van zoals gepland klokslag 12.00 uur, vertrok ze een half uurtje later. Er was oorspronkelijk dertig minuten in het programma ingeruimd voor korte presentaties door jonge onderzoekers. In plaats daarvan liet de Koningin zich een uur lang informeren over hun vorderingen. De opening van het nieuwe VUmc Alzheimercentrum op dinsdag 28 september was een feestelijke gebeur-

tenis. In de patio stond de ‘bloem’, zoals de nieuwe wachtruimte wordt genoemd, mooi in blauw uitgelicht. Zo’n 130 gasten woonden de officiële opening bij, waaronder Koningin Beatrix. Al bij binnenkomst wachtte haar een ontroerend moment. De jong dementerende Juliette Fleers overhandigde haar een bosje bloemen. Philip Scheltens legde de aanwezigen tijdens zijn korte inleiding uit dat zijn droom is uitgekomen; met de bouw van het nieuwe Alzheimercentrum is de basis gelegd voor meer onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Als kind zag hij hoe zijn opa als gevolg van dementie wegkwijnde in een verpleeghuis. Als neuroloog in oplei-

ding raakte hij gefascineerd door het Alzheimeronderzoek en tegenwoordig zorgt hij met het VUmc Alzheimercentrum dat patiënten uit heel Nederland een optimale behandeling krijgen.

Erehaag Na de sprekers werd de film getoond die over Juliette Fleers gemaakt is. Daarin komt zij met haar man en kinderen aan het woord om uit te leggen wat de ziekte voor impact heeft op een gezin. Tot slot kreeg Hare Majesteit een rondleiding en wandelde zij door een erehaag van jonge onderzoekers naar korte presentaties over specialistische onderzoeksmethoden, zoals de pet, mri en meg-technieken.

Jubileum Valeriuskliniek

De rondleiding werd afgesloten in de nieuwe bloem met het managementteam van het Alzheimercentrum, waar de Koningin haar oprechte interesse opnieuw liet blijken. Voor het middagprogramma waren zo’n vierhonderd belangstellingen uitgenodigd. Zij kregen, naast de presentaties en rondleiding ook optredens van onder meer Youp van ’t Hek en Freek de Jonge. Van ’t Hek zong het ontroerende lied Meneer Alzheimer, over zijn dementerende moeder. De Jonge las voor uit zijn boek over zijn aan Alzheimer lijdende moeder. Johannette Zomer (zang) en Fred Jacobs (luit) zorgden voor de muzikale omlijsting. n MK

Ponsplaatjes in de vuilnisbak

VU-tiketten en barcodes vergroten veiligheid Nog twee weken en dan zullen alle patiënten in VUmc zonder ponsplaatje in het ziekenhuis terecht kunnen. Stickervellen met barcodes nemen de functie over. Het werkt gemakkelijker voor de baliemedewerkers, de patiënt is nóg beter te identificeren en ook bijvoorbeeld de laboratoriumonderzoeken zijn op een snelle en veilige manier aan een bepaalde patiënt toe te wijzen. n Monique Krinkels Drie jaar geleden vervingen etiketten de ponsplaatjes in de polikliniek, vertelt zorgadministrateur René Hilhorst. Samen met Peter Kuyper,

projectmanager ict, is hij verantwoordelijk voor de introductie van de ‘vu-tiketten’ in de kliniek. “Dankzij de aandacht voor patiëntveiligheid, én natuurlijk de niaz-accreditatie binnenkort, stapt in de loop van de komende weken ook het hele ziekenhuis over op de sticker.”

Polsbandjes Het project om de ponsplaatjes ziekenhuisbreed te vervangen stamt eigenlijk al uit 1995. “Tenminste, ik heb correspondentie gevonden uit dat jaar”, aldus Hilhorst. “We hebben indertijd gekozen om niet voor een kant-en-klare oplossing te gaan, maar om zelf iets te ontwikkelen”, vult Kuyper aan. “We wilden als ict afdeling zelf een functionaliteit bouwen, die de gegevens van patiënten door de hele zorgketen heen vastlegt.

De barcode staat op het dossier, op etiketten die op de afdelingen worden gebruikt, op stickers die op het labmateriaal worden geplakt en op de polsbandjes van de patiënten.” Vooral dat laatste is bijzonder. In de meeste ziekenhuizen worden de polsbandjes nog apart aangemaakt, maar door het in het systeem te integreren is de identificatie van een patiënt nu veel betrouwbaarder. “En niet alleen betrouwbaarder, ze zijn ook veiliger en hygiënischer. De nieuwe polsbandjes hebben een antibacteriële coating, zijn watervast en zijn niet af te scheuren. We hebben ze in drie maten: voor volwassenen, voor kinderen en hele kleintjes voor de baby’s op de afdeling neonatologie. De laatste zijn niet alleen extra klein, maar ook extra zacht. Om het leesbaar te houden staan de gegevens

op een labeltje dat aan het bandje vastzit”, meldt Hilhorst.

Aanpassen De gegevens die op de stickers zitten zijn in overleg met de gebruikers vastgesteld. “Maar we kunnen ze relatief eenvoudig aanpassen, net zoals de lay-out. Alleen moeten we het daar dan wel allemaal over eens zijn”, waarschuwt Kuyper. En zijn de stickers op dan kunnen ze door een medewerker ter plekke op de afdeling worden uitgeprint. Zitten er dan helemaal geen nadelen aan het nieuwe systeem? Eigenlijk kan het tweetal maar één ding bedenken: we moeten nóg zorgvuldiger met papieren omgaan. Tenslotte staan de persoonlijke gegevens van de patiënt uitgebreid op de sticker vermeld.

De Valeriuskliniek, onderdeel van ggz inGeest, bestaat dit jaar precies een eeuw. Om dat te vieren worden er diverse activiteiten georganiseerd. De jubileumviering begint op 3 november met een extra Valeriussymposium over neuro- en ouderenpsychiatrie. Van oudsher heeft in de Valeriuskliniek een sterke traditie bestaan van onderzoek naar neuropsychiatrische aandoeningen. Tot midden jaren tachtig vorige eeuw waren neurologie én psychiatrie ook daadwerkelijk gezamenlijk in de Valeriuskliniek gehuisvest. In de ontwikkelingen na die tijd, heeft het circuit ouderen van ggz inGeest in samenwerking met VU medisch centrum een belangrijke rol gespeeld bij het op de kaart zetten van het vakgebied ouderenpsychiatrie. Meer informatie over alle activiteiten in het kader van de viering van 100 jaar Valeriuskliniek: www.ggzingeest. nl/100jaarvaleriuskliniek. n MK

12-inch fietsers racen voor VONK Gert-Jan Kaspers, heeft als hoofd van de afdeling kinderoncologie in Pijnacker een cheque van 75.140 euro in ontvangst genomen. Het bedrag is bij elkaar gefietst door ruim vijfhonderd deelnemers aan de 12-inch race in Pijnacker. De jaarlijkse race werd dit jaar al voor de achtste gehouden en vonk was voor de vierde keer op rij gekozen tot het goede doel. n MK

Waar mensen werken worden fouten gemaakt en het is belangrijk hiervan te leren. Dat is de kernboodschap tijdens het symposium ‘Patiëntveiligheid: To Err is Human, toch?’, dat op 12 november van 9.00 tot 17.00 uur wordt gehouden. Iedereen in de patiëntenzorg is met patiëntveiligheid bezig, maar iedereen heeft ook zijn visie op dit onderwerp. Zo redeneren hulpverleners, patiënten en de inspectie ieder vanuit hun eigen invalshoek. De organisatoren willen ingaan op deze verschillende perspectieven en, zowel plenair als tijdens interactieve workshops met onder andere ervaringsdeskundigen, laten zien dat patiëntveiligheid interessant en relevant is. Dagvoorzitter is Rein Willems, voormalig president-directeur van Shell en lid van de raad van toezicht van VUmc. Het symposium is bedoeld voor artsen, verpleegkundigen, arts-assistenten, verpleegkundigen in opleiding, beleidsmakers, kwaliteitsmanagers en studenten geneeskunde. Een accreditatie is aangevraagd. Inschrijven gratis voor medewerkers van VUmc, maar inschrijven is verplicht. Meer informatie? www.VUmc.nl/ symposiumpatiëntveiligheid.

Moeders bereiden hapjes voor Afterparty Suikerfeest Ruim 475 belangstellenden bezochten de Afterparty Suikerfeest 2010. Dit grote multiculturele festijn, waar dans, muziek en eten centraal staan, vond plaats op 24 september. Studenten van VU en VUmc en hun moeders hadden hiervoor samen met medewerkers van de keuken traditionele gerechten uit Marokko, Turkije, Suriname, Afghanistan en Pakistan bereid. De unit voeding stelde de ruimte, medewerkers en ingrediënten beschikbaar. De avond werd gepresenteerd door Tanja Jadnanansing, lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Mohamed ben Ayad, moslim geestelijk verzorger, verrichtte de doea en vertelde hoe hij vanuit Marokko, Frankrijk en Nederland een geïntegreerde Nederlander was geworden. Onder de aanwezigen was ook Andrée van Es, wethouder integratie en diversiteit van Amsterdam. Met dit wervelende en kleurrijke evenement willen VU en VUmc de diverse culturen binnen hun organisaties tot hun recht te laten komen.

S

A

L

U

9e jaargang, nummer 20 7 oktober 2010



Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 5.750.  Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Het redactie­statuut vindt u op de intranetpagina’s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Jeroen Klompenhouwer, Edith Krab, Marcel Licher, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland, Hanriëtte van der Horst Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, fax (020) 44 43 450 email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, e-mail [email protected].

Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 21 oktober Deadline voor kopij is 13 oktober.om 12.00 uur.

2

T

I

P

A

O

N

E

D R

I

S

Sinds 1 september studeert VUmc-er Hester Velthuis aan het Hôpital de la Pitié-Salpêtrière in Parijs. In dit uit de zeventiende eeuw stammende psychiatrische ziekenhuis hebben vele bekende namen gewerkt of gestudeerd, onder wie George de la Tourette, Pierre Marie en Sigmund Freud. Het is lange tijd het Europese centrum geweest voor onderzoek naar hysterie en dissociatieve aandoeningen. In Tracer vertelt Hester over haar belevenissen in dit Franse ziekenhuis.

Iedere dinsdag en donderdag begint met een conferentie met alle ‘externes’ (twintig in totaal) en een groep artsen in de ‘Salle de cours’. Professor David Cohen kleurt deze dagen wat extra, door steeds te laat te komen waardoor hij op een krukje helemaal vooraan komt te zitten in een van zijn regenboogkleurige fantasieblouses, waar hij met een grote glimlach continu doorvraagt naar al waarover we het hebben. Na deze ‘lavage de cerveau’ gaan alle studenten naar hun eigen afdeling, om te zien of wat wij net gehoord hebben overeenkomt met de praktijk.

Eerste CZO-diploma uitgereikt bij de Amstel Academie Saskia Kwakkel was de eerste student die een diploma ontving van het College Ziekenhuis Opleidingen (czo). Sinds 16 september is zij officieel een kinder-ic verpleegkundige. Naast deze student, hebben de studenten van de verpleegkundige vervolgopleidingen intensive care volwassenen, spoedeisende hulp, dialyse en obstetrie ook op die dag hun diploma gekregen. Tot nu toe heeft czo acht verpleegkundige vervolgopleidingen erkend. In de toekomst worden dit er meer. czo bewaakt de kwaliteit en de relevantie van de ziekenhuisopleidingen, onder meer door de regie te voeren over de inhoud van deze opleidingen. Het landelijk diploma moet het voor verpleegkundigen gemakkelijker maken om in heel Nederland, maar ook in het buitenland, werk te vinden.

A

T

Tijdens mijn bachelorstudie heb ik aan veel activiteiten van de ifmsa meegedaan, onder andere het geven van seksuele voorlichting op middelbare en basisscholen aan kinderen van 12 tot 16 jaar. Tijdens deze projecten en trainingen heb ik veel geleerd over het omgaan en communiceren met deze leeftijdsgroep en dat is me afgelopen weken goed van pas gekomen op Unité Esquirol. De afdeling voor jongeren van 12-14 jaar is een U-vormige, felgekleurde gang met vijftien bedden, een eetzaal en een algemene ruimte met tafeltennistafel. Het kantoortje ziet eruit als een rommelige Jan-Klaassen-en-Katrijn poppenkast, waar constant op de deur wordt geklopt door een van de kids met een vraag. Het is een lekker ‘huis’; gebabbel en geklets, de geuren van koffie en verf. Maar de dubbele deuren naar het trappenhuis zitten op slot. Hoewel mijn Frans op iets van niveau B1 zit, vinden de kinderen het meestal wel leuk om een praatje met me te maken. Ik kom waarschijnlijk behoorlijk warrig over en zij praten prettig langzaam voor mij. Zo komen de kinderen en ik beetje bij beetje steeds meer van elkaar te weten. Ook de patiëntendossiers lijken mij half in geheimschrift. Zodoende: de casussen Salpêtrière zijn voor mij een raadsel die ik komende maanden hoop uit te pluizen.

Op weg naar de beste patiëntenzorg

‘Patiënten weer zo snel mogelijk in het gareel’ 47... 46...45... den. Wat blijkt is dat als deze mensen dement zijn, meer dan de helft van hen na een ingreep als deze, binnen jaar is overleden. Juist voor deze mensen is het uitermate belangrijk dat we ze weer zo snel mogelijk in het gareel hebben.”

In de week van 22 november komen vertegenwoordigers van NIAZ naar VU medisch centrum om te toetsen of aan alle voorwaarden van accreditatie is voldaan. Maar voor het zover is moet er nog heel veel werk worden verzet om van VUmc een organisatie te maken, waar alles continu gericht is op het verbeteren van de zorg. Iedereen, van schoonmaak tot raad van bestuur, krijgt met de NIAZ-accreditatie te maken. Nog 46 dagen om alle zaken op orde te krijgen.

illustratie: lorenzo

Vergissen is menselijk

n Ellen Kleverlaan In deze twintigste aflevering in de serie over de niaz-accreditatie vertelt chirurg-traumatoloog Wietse Zuidema over de proximale femur fractuur; één van de vijf aandoeningen waarvan het zorgproces tijdens de niaz-audit extra aandacht krijgt. “Proximale femur fractuur is de verzamelterm voor verschillende typen fracturen in de heup. Sinds enkele jaren bestaat er een igz-parameter

voor. Dat betekent dat ieder ziekenhuis aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg erover moet rapporteren. Omdat het veel voorkomt, is er ook veel kwaliteitswinst te behalen. Het is waarschijnlijk daarom dat het gehele zorgproces van de niaz-auditoren extra aandacht krijgt. “We hebben ter voorbereiding van de niaz-audit wederom een veiligheidsrisico-analyse gedaan en de jaarlijkse update van het zorgpad minutieus

Tracer 20 – 7 o kto b er 2 01 0 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

uitgevoerd. Een veiligheidsrisicoanalyse doen we ieder jaar voor de hele afdeling, nu hebben we het specifiek voor deze patiëntengroep nog eens extra gedaan. Juist omdat we te maken hebben met een uiterst kwetsbare patiëntenpopulatie. Veelal oude mensen, bij wie sprake is van comorbiditeit. Ze zijn vaak ondervoed en gedehydreerd, bijvoorbeeld omdat ze een tijdje hebben gelegen, voordat ze met een heupbreuk gevonden wor-

Multidisciplinair “Het zorgproces behoeft een uiterst multidisciplinaire aanpak. Net zo belangrijk als traumachirurg en orthopeed zijn geriater, fysiotherapeut, psychiater en verpleegkundigen. Naast de operatie zijn het preoperatieve en postoperatieve proces uiterst belangrijk. Om patiënten weer zo snel mogelijk terug in een normaal schema te hebben, moet het gehele proces van opname tot ontslag, optimaal zijn. Urineweg- en luchtweginfecties minimaliseren, de operatie zo kort en minimaal invasief mogelijk; het draagt allemaal bij aan een sneller herstel van de patiënt. Dit zorgproces heeft onze continue aandacht. Ik ben heel benieuwd of we onszelf volgens de niaz-auditoren nog verder kunnen verbeteren.”

Veilig VUmc

Medewerkers medeverantwoordelijk voor veilige werkomgeving n Pauline Diemel

Deuren niet blokkeren omdat er anders geen uitweg is bij brand. Zorgen dat een situatie op de afdeling niet uit de hand loopt door op de juiste manier met emoties van patiënten om te gaan. Twee voorbeelden van hoe medewerkers kunnen bijdragen bij aan een veilige werkomgeving, het vijfde thema van de veiligheidscampagne van VU medisch centrum. Voor de zomer is de VUmc veiligheidscampagne gestart waarin verschillende veiligheidsthema’s door middel van posters en kraskaarten onder de aandacht worden gebracht. Michel Schapers, manager vastgoedbeheer & services, en verantwoorde-

lijk voor de campagne legt het belang uit. “Afspraken rondom veiligheid bestonden natuurlijk al wel, maar het gaat er nu om dat deze afspraken ook bij alle medewerkers bekend zijn.” Volgens Schapers hebben medewerkers een eigen verantwoordelijkheid als het gaat om een veilige werkomgeving. “Het is niet alleen belangrijk dat je weet wat je moet doen als de gang vol rook staat. Medewerkers moeten zich ook bewust worden van andere risico’s. Zorg dat je weet waar de blusmiddelen op de afdeling zijn, hoe je ze in geval van nood moet gebruiken, en zet geen spullen in vluchtroutes.”

Tijdig melden Martin Kersloot is hrm beleidsad-

viseur en houdt zich met bezig met agressie naar medewerkers. “Voorheen richten wij ons voornamelijk op wat te doen bij een agressie-incident, terwijl het nu gaat om preventie. Wij maken medewerkers er op attent dat als zij agressief benaderd worden, dit kan fysiek of verbaal zijn, zij dit tijdig moeten melden. Wij merken nog vaak dat mensen te lang begrip tonen voor een agressieve patiënt of bezoeker. Ze denken: ‘uit emotie roepen we allemaal wel eens wat’. Uit onderzoek is gebleken dat bij mensen die veelvuldig met agressie geconfronteerd worden, het gevoel van veiligheid wordt beïnvloed. Wij geven daarom veiligheidstrainingen, waarin we de mensen erop attent maken hoe ze ervoor kunnen zorgen

dat emoties niet uit de hand lopen. Denk aan het tijdig en juist informeren van mensen, maar ook hoe je agressie vroegtijdig kunt herkennen en hoe kun je voorkomen dat irritatie omslaat in agressie.”

Opvallend

!

Neuropsycholoog Martin Klein, neuroloog Jaap Reijneveld en klinisch psychologen Pim Cuijpers en Irma Verdonck hebben

van kwf Kankerbestrijding Alpe d’HuZes 290.000 euro subsidie gekregen voor het ontwikkelen van een internetgebaseerde interventie voor laaggradige glioompatiënten met een depressie of ernstige vermoeidheid. Bij deze vorm van hersentumoren is de levensverwachting onvoorspelbaar en patiënten kunnen soms nog vele jaren een vrijwel normaal leven leiden. Stemmingsstoornissen en vermoeidheid zijn dan echter een veel voorkomend probleem. De internet-interventie zal worden gebaseerd op ‘Allesondercontrole’, waarvan de effectiviteit al eerder is aangetoond.

Suresh Senan, hoogleraar klinisch experimentele radiotherapie, is op 25 september op grond van zijn buitengewone verdiensten voor het vakgebied radiotherapie benoemd tot erelid van de Belgische Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie, abro-bvro. Marian van Bokhorst, coördinator

Leerlingen rennen benen uit hun lijf Op basisschool De Fontein in Lelystad hebben de kinderen de benen uit hun lijf gerend om zoveel mogelijk geld in te zamelen voor onderzoek naar leukemie in VUmc. Vincent Slot - oud leerling en zoon van een leerkracht op De Fontein - is sinds twee jaar onder behandeling voor leukemie. Dankzij de sponsorloop kon hij een cheque van 2.814,15 euro aan Peter Huijgens (midden) overhandigen. n MK

Henriëtte van der Horst

Het driemanschap Gisteravond stonden ze lachend voor de camera, de drie mannen die het eens waren geworden over het regeer- en gedoogakkoord. Nederland kan na maanden weer echt geregeerd worden. Er kan nog een k(l)ink in de kabel komen als het cda congres alsnog besluit om niet in te stemmen met het akkoord, maar Maxime Verhagen heeft er alle vertrouwen in dat het goed komt. En wie zijn wij, en die paar dissidenten dan, om hem tegen te spreken. Ik vond de lichaamstaal van de drie heren wel boeiend, want daar sprak toch iets anders uit dan alleen maar blijdschap en eendracht. Mark Rutte stond als een klein jongetje glunderend afwisselend naar links en rechts te kijken. Dat is te begrijpen, zijn jongensdroom komt binnenkort uit: hij gaat het land regeren en rechts kan er zijn vingers bij aflikken. Maxime Verhagen was eigenlijk helemaal niet blij, maar dat is hij, geloof ik, nooit.

Zijn strenge blik werd nog strenger bij een aantal opmerkingen van zijn maatjes. Wilders deed zoals altijd stralend zijn eigen ding. Hij vertelde dat er weliswaar achttien miljard omgebogen wordt - fijn zo’n eufemisme - maar het goede nieuws is, dat er voor de ouderenzorg 1 miljard extra wordt uitgetrokken. “Dat betekent 12.000 extra verpleegkundigen. Het betekent een einde aan die verschrikkelijke 24-uursluiers.” Zo’n uitspraak doet me enigszins huiveren, want blijkbaar heeft hij geen idee van het takenpakket en de competenties van verpleegkundigen. Als we die inzetten om mensen uit bed en de luiers te halen dan wordt de zorg wel weer erg duur.

Tracer 20 – 7 o k to ber 201 0 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

Bij de aanblik van die drie mannen (waarom moet ik mezelf toch steeds inhouden om niet mannetjes te zeggen) kwam er weer wat diep weggezakte geschiedeniskennis naar boven. In het Romeinse rijk is er een paar keer een triumviraat, zo’n driemanschap, aan de macht geweest. Zo’n 2000 jaar geleden liep het met het eerste triumviraat slecht af. Nadat de eerste sneuvelde maakten de andere twee elkaar het leven zuur en veroorzaakten een burgeroorlog waarin Crassus zijn hoofd verloor en waaruit Caesar als overwinnaar te voren kwam. Dat triumviraat werd gekenmerkt door de wil om te regeren ondanks fors onderling wantrouwen. Dat komt me bekend voor. Ik ben benieuwd hoe lang het duurt voordat de eerste kop van dit driemanschap rolt, en vooral welke kop dat dan is. h e n r i ë t t e v a n d e r h o r s t i s h o o g l e r a a r h u i s a r t s g e n ee s k u n d e

onderzoek bij de dienst diëtetiek en voedingswetenschappen, heeft namens de Nederlandse vereniging voor klinische voeding en metabolisme (nespen) de prijs voor de Best initiative to fight malnutrition in ontvangst genomen. Dat gebeurde tijdens het jaarlijkse Europese voedingscongres van espen in Nice. De prijs, ter waarde van 30.000 euro, is een belangrijke erkenning van de activiteiten die in Nederland zijn ontwikkeld in de strijd tegen ondervoeding bij ziekten. Deze aanpak wordt uitgevoerd door de Stuurgroep Ondervoeding, waar Marian van Bokhorst lid van is. Ook Chris Mulder, hoogleraar maag-, lever- en darmziekten, Willy Arjaans, verpleegkundig specialist maag-, darm- en leverziekten, Paul van Leeuwen, hoogleraar experimentele chirurgie en Hinke Kruizenga, diëtist-onderzoeker, maken daar deel van uit.

Lynda Juffermans heeft de Prof.dr. A.A. Knoop prijs voor fysiologie ontvangen. Zij kreeg deze prijs voor haar proefschrift ‘Ultrasound and microbubble-targeted delivery of drugs and genes; cellular bioeffects and mechanisms’. Professor Knoop overhandigde de prijs zelf, tijdens een reguliere ICaR-VU bijeenkomst. Hij was in 1962 de eerste promovendus van de afdeling fysiologie en student geneeskunde van de eerste lichting van de Vrije Universiteit. Het was de eerste keer dat de prijs, ingesteld omdat de afdeling fysiologie zestig jaar bestaat, werd uitgereikt. Juffermans zet momenteel haar onderzoek voort als postdoc met een subsidie van de Stichting Technische Wetenschappen van nwo. 3

Zinvol en gevarieerd werk • een prettige leidinggevende • Medewerkeronderzoek 2009-2010

VUmc hecht veel waarde aan de arbeidsbeleving en tevredenheid van de medewerkers. Om deze reden is door de stafdienst P&O, in samenwerking met een statisticus van VUmc en onafhankelijke consultants eind 2009/begin 2010 een onderzoek uitgevoerd onder medewerkers. Aan de hand van elf aandachtsgebieden is gevraagd naar de meningen en suggesties van de medewerkers ten aanzien van werken bij VUmc en mogelijkheden tot verbetering. Voor de algemene tevredenheid scoort VUmc een 7,9. De overige resultaten, de topscores en de nieuwe plannen.

A omst rbeidsandi ghed en

8,6

F B, s taf/a dm secre inistrati taria e/ at

Afdelin dienst g/ /unit

8,7

Resultaten medewerkeronderzoek bekend

Werk aan de winkel VUmc heeft betrokken medewerkers nodig om haar ambities waar te maken. Daarom is er regelmatig een onderzoek naar de medewerkertevredenheid. Mirjam Schipper, projectleider van de dienst P&O, voerde het onderzoek uit. “De uitkomsten betekenen niet alleen voor het management, maar ook voor medewerkers werk aan de winkel.” n Ellen Kleverlaan

In augustus 2009 begon Mirjam Schipper bij VUmc. Schipper: “We wilden deze keer ook onderzoeken hoe de tevredenheid van medewerkers op decentraal niveau lag. Dus bij de eigen divisie of dienst en zelfs afdeling.” Het betekende dat 80 procent van de vragen voor iedereen golden en daarnaast twintig procent specifiek voor de divisie of dienst van de medewerker.”

Rapport is leidraad Inmiddels zijn in iedere divisie de resultaten getoond. En hopelijk ook op de afdelingen, zegt Schipper. “Want door op de afdelingen met elkaar in gesprek te gaan over wat de

dienst c ommun i

uitkomsten nou eigenlijk zeggen, kom je pas echt te weten wat er leeft en waar verbeterpunten liggen.” Het rapport is een leidraad voor dat gesprek, wil Schipper maar zeggen. Maar natuurlijk is iedereen wel nieuwsgierig naar de grote gemene deler. Waarin vinden alle medewerkers elkaar? “We vinden ons werk bij VUmc in het algemeen zinvol, gevarieerd en we voelen ons prettig bij het feit dat we mensen beter maken. Een meerwaarde is dat we in een universitair medisch centrum werken, waar ruimte is voor ambitie en innovatie. Het meest positief zijn we over onze collega’s. Als minder positief ervaren we de loopbaanmogelijkheden, het werkoverleg en de communicatie in het algemeen.”

Op de gang In relatie tot dat laatste blijkt dat we het dienend leiderschap van onze leidinggevenden niet altijd terug zien. Dat mag het management zich aantrekken, maar ook de medewerker, benadrukt Schipper. “Waar we naar toe moeten is een relatie tussen medewerker en leidinggevende, waarbij de laatste dienend is en de eerste ook duidelijk weet aan te geven wat hij dan van zijn leidinggevende nodig heeft. Want je kunt

Trots op het werk “Het bestuur van divisie IV had een aantal vragen toegevoegd over de essentie van de divisie. Zo wilden we graag weten of mensen trots zijn op hun werk, een belangrijk element van wie we willen zijn. We scoorden een 8,3, een uitkomst waar we erg blij mee kunnen zijn, want trots zijn op je werk is heel veelzeggend. We hadden ook een open vraag: hoe komt compassie in mijn werk tot uiting? De overgrote meerderheid vulde in dat dit zorg en empathie voor patiënten en collega’s is. Over het roosteren was men, zoals we al hadden verwacht, erg ontevreden. Maar liefst 81,9% wil daar meer invloed op hebben. We gaan daarom een proef starten op twee afdelingen, waar medewerkers zelf hun rooster kunnen invullen. Al met al hebben we goed geschoord, al is het lastig om de uitkomsten te vertalen naar kleinere afdelingen.” Rien Caljouw, manager bedrijfsvoering divisiebureau IV

8,8

stiek FB, logi

n Liesbeth Kuipers

aamz k r e W heden

8,5

ir neuroch

4

urg ie

Uit het medewerkeronderzoek komt naar voren dat medewerkers heel verschillend oordelen over hun leidinggevende, vertelt hrm-adviseur Ellen Jonkeren. “Wij hebben veel goede leidinggevenden. Maar uit de resultaten kun je wel afleiden dat er wisselend over onze leidinggevenden wordt geoordeeld, en dat er ook uitschieters naar beneden zijn. Dat hebben wij vertaald naar: wij moeten leidinggevenden meer duidelijkheid bieden over wat VUmc van hen verwacht.”

Dienend leiderschap Het nieuwe management development-programma biedt de mogelijkheid deze duidelijkheid te geven. Het programma start in janu-

Productiviteit Alle leidinggevenden die vanaf 1 juli 2010 in hun nieuwe functie werken, worden benaderd voor het md-program-

Tracer 20 – 7 o kto b er 2 01 0 – M ed ewerkero n d e r zo e k 2 009-2 01 0

Minder communiceren Yolande Schaeffer, directeur van de dienst p&o, vindt het opvallend dat we overall een goede score hebben. Dat is mooi en dat betekent dat VUmc goed werkgeverschap neerzet. Communicatie scoort net als in vorige onderzoeken slecht. “We lijken wel nooit genoeg te communiceren. Terwijl we heel veel informatie tot onze beschikking hebben. Misschien is de eigen verantwoordelijkheid ook hierin een groot goed. Kies welke informatie je nodig hebt, en breng daarin zelf een verdiepingsslag aan.” Waar het gaat om dienend leiderschap, heeft Schaeffer ook een boodschap. “Het gaat erom dat iedereen, zowel de medewerker als de leidinggevende zijn verantwoordelijkheid neemt. Voorbeeldgedrag van de leidinggevende loont, dat blijkt.” Meer informatie: http://intranet/medewerkeronderzoek

Gezon dheid beleid s-

8,2

FB, staf /adm tie/secr inistraetariaa t

‘De kunst is het beste uit je medewerkers te halen’ ari 2011. Jonkeren: “Daarmee willen wij nieuwe leidinggevenden gestructureerd vertellen en laten ervaren wat de VUmcleiderschapsstijl ‘dienend leiderschap’ inhoudt. De kunst is het beste uit je medewerkers te halen. Zodat zij hun eigen doelen kunnen verwezenlijken én op de juiste manier kunnen bijdragen aan de resultaten die behaald moeten worden.” Het md-programma start twee keer per jaar voor telkens twintig deelnemers en duurt een jaar. De deelnemers volgen iedere maand een dag plenaire bijeenkomsten en besteden daarnaast een halve tot een hele dag aan opdrachten en gesprekken met de mentor die zij krijgen toegewezen. “In de leergang gaat het om vragen als: hoe communiceren we in het ziekenhuis met elkaar, hoe stuur je op bepaalde resultaten, hoe ga je om met je medewerkers? Goede leidinggevenden hebben ook inzicht in hun eigen kracht en zwaktes. De leergang start daarom met een toets, waaruit zij kunnen afleiden welke leiderschapsstijl zij van nature toepassen en hoe zij die verder kunnen ontwikkelen.”

het werkoverleg onbevredigend vinden, maar wat doe je daar zelf aan? Praat je daarover nadien op de gang, of probeer je actief aan een beter werkoverleg bij te dragen?”

VUmc r eve werkg

Nieuw management developmentprogramma

De Amstel Academie start in januari met een management developmentprogramma voor nieuwe leidinggevenden. Het programma sluit goed aan op één uitkomst van het medewerkeronderzoek: de stijl van leidinggeven binnen VUmc verdient meer aandacht.

catie

ma. De bestaande md-programma’s van de divisies richten zich op de leidinggevenden die eerder begonnen zijn. Op 12, 14, 18 en 20 oktober vinden over het md-programma voor nieuwe leidinggevenden voorlichtingsbijeenkomsten plaats. “Uit onderzoek blijkt dat met goede leidinggevenden de productiviteit stijgt en het ziekteverzuim laag is. Daar willen we op sturen, zodat wij de ambities van onze organisatie kunnen verwezenlijken.”

Algem tevred ene enheid

8,7

h ato l (mediesm che afodgie eling)

Hoogste score “We zijn tevreden. De afdeling heeft de hoogste score van allemaal op dat onderdeel en daar zijn we natuurlijk blij mee. Wat mij tegenviel is de lage respons. Lang niet iedereen had de enquête ingevuld. Op zich begrijpelijk, want in dezelfde periode waren er meerdere enquêtes, met vergelijkbare vragen, dus het enthousiasme was minder dan normaal. We hebben aangegeven dat we dit onderzoek graag de volgende keer zien samen vallen met de enquête risico-inventarisatie en -evaluatie van de arbo- en milieudienst. Die enquête is ook recent geweest en geeft wél duidelijk aan waar de knelpunten liggen. Dat zijn onder andere de werkdruk en het ruimtetekort. Gelukkig is de formatie nu op orde, waardoor de werkdruk lager is. We hebben een kleine koffiekamer, zonder ramen en er zijn te weinig computers voor de verpleegkundigen. Daar gaan we zo snel mogelijk wat aan doen. Het wachten is op goedkeuring van de verbouwplannen.” Ingrid Kampman, verpleegkundig hoofd zorgeenheid hematologie

Vacatures VUmc De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder P&O, direct naar vacatures Vumc en af te halen bij werving & selectie in de polikliniek 7e etage, Z kamer 163.

Banenladder van 20 september tot 27 september Verpleegkundigen/ Verzorgenden Assistent zorgeenheid D3.2010.00079 Gaan voor de hoogste kwaliteit en patiëntgerichtheid is bij jou een feit! Afdeling/dienst verloskunde en gynaecologie, Divisie III Verpleegkundige D4.2010.00116 Wil jij bijdragen aan ons specialisme? Afdeling/dienst verpleegeenheid traumatologie/plastische chirurgie, Divisie IV Verpleegkundige cardiologie D4.2010.00118 Wij zoeken nog een hart met wat ruimte! Afdeling/dienst CCU, Divisie IV Artsen/specialisten Arts-assistent (ANIOS) neurologie D2.2010.00089 Wij zijn op zoek naar een enthousiaste jonge arts met een gebleken belangstelling voor de neurologie. Afdeling/dienst neurologie, Divisie II Administratief/secretarieel Administratief medewerker declaraties D7.2010.00052 Ben jij iemand met oog voor detail? Afdeling/dienst stafdienst p&o, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Paramedisch Laborant klinische neurofysiologie D2.2010.00090 Heb je ambitie om mee te werken aan hoogstaand wetenschappelijk onderzoek, dan ben je bij VUmc aan het juiste adres! Afdeling/dienst klinische neurofysiologie, Divisie II Fysiotherapeut D2.2010.00085 Uw kernwoorden zijn: innovatief, humor, gezamenlijkheid, flexibiliteit en communicatief vaardig. Afdeling/dienst revalidatiegeneeskunde; sectie fysiotherapie, Divisie II Medisch analisten (Kern)analist endocrinologisch laboratorium D5.2010.00101 Altijd al in een endocrinologisch laboratorium willen werken? Afdeling/dienst klinische chemie endocrinologisch laboratorium, Divisie V Facilitair Logistiek medewerker D4.2010.00119 Logistiek is voor jou logisch? Afdeling/dienst dienst operatiekamers, Divisie IV OK personeel Medewerker steriele medische hulpmiddelen D4.2010.00117 Heb jij oog voor details? Afdeling/dienst dienst operatiekamers, Divisie IV

Personalia

Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs

Artsen/specialisten

Research ICT specialist D5.2010.00097 Join the world of Scientific Image Processing and Brain Research. Afdeling/dienst radiologie, Divisie V

Klinisch verloskundige D3.2010.00081 Passie voor verloskunde en bijdragen aan een nieuw begin! Afdeling/dienst verloskunde en gynaecologie, Divisie III

Projectmedewerker academische werkplaatsen / netwerk bedrijfsgezondheidszorg en jeugdgezondheidszorg D6.2010.00072 Ondersteuning op administratief en organisatorisch gebied van diverse onderzoeksprojecten! Afdeling/dienst EMGO+ instituut, sociale geneeskunde, Divisie VI Banenladder 27 september tot 4 oktober Verpleegkundigen/Verzorgenden CCU-verpleegkundige D4.2010.00047 Heb jij je hart op de goede plaats zitten? Afdeling/dienst eerste harthulp en hartbewaking, Divisie IV Verpleegkundige oncologie (met of zonder specialisatie) D1.2010.00026 Altijd nieuwe ideeën om de zorg voor je oncologie patiënt te verbeteren? Breng ze bij ons in praktijk! Afdeling/dienst oncologie, Divisie I Facilitair Beheerder brandmeldinstallatie/ technisch specialist D7.2010.00053 Een brandveilig VUmc, daar zorg jij voor! Afdeling/dienst unit vastgoedbeheer, Facilitair bedrijf / Stafdiensten Staf/Management – Overig Senior inkoper medisch D7.2010.00054 Ambitie en persoonlijke ontwikkeling in de aanbieding bij Inkoop Vumc. Afdeling/dienst inkoop, Facilitair bedrijf / Stafdiensten

Administratief/secretarieel Medewerker medische administratie voor afdeling radiotherapie D5.2010.00102 Behoren tot het administratieve hart van onze afdeling. Afdeling/dienst radiotherapie, Divisie V Medisch typist artsenverslagen D1.2010.00064 Ben je goed in het ontcijferen van een artsenhandschrift én ben je een snelle typist? Afdeling/dienst polikliniek dermatologie, Divisie I Managementassistent D6.2010.00075 Afdeling Onderwijs en Studentenzaken - de praktische ondersteuning van het onderwijs! Afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), Divisie VI Medewerker medische administratie voor de afdeling radiotherapie D5.2010.00102 Behoren tot het administratieve hart van onze afdeling. Afdeling/dienst radiotherapie, Divisie V Medisch administratief medewerker medische microbiologie en infectiepreventie D5.2010.00105 Werken in het administratieve hart van de afdeling medische microbiologie en infectiepreventie. Afdeling/dienst medische microbiologie en infectieziekten, Divisie V Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs Junior onderzoeker D6.2010.00074 LASA Afdeling/dienst EMGO+ instituut voor gezondheids en zorg onderzoek, Divisie VI

4-Year phd position D3.2010.00085 ‘Megalencephalic leucoencephalopathy with subcortical cysts: from molecular basis to therapy’ Afdeling/dienst neuroscience campus amsterdam, VU/VUmc, Divisie III Onderzoeker in opleiding: het ontrafelen van de rol van zuurstofradicalen in multiple sclerose D5.2010.00104 Kom werken in de uitdagende omgeving van het MS Centrum Amsterdam. Afdeling/dienst MS centrum, Divisie V Research technician D3.2010.00082 Genomic instability and cancer. Afdeling/dienst clinical genetics, section oncogenetics, Divisie III Paramedisch Fysiotherapeut D2.2010.00092 Ben jij een fysiotherapeut die een bijdrage wil leveren aan het wetenschappelijk onderzoek rondom patiënten met Multiple sclerose? Afdeling/dienst revalidatiegeneeskunde; sectie fysiotherapie, Divisie II Ergotherapeut D2.2010.00091 Ben jij de initiatiefrijke teamplayer die werkt volgens de principes van ‘evidence based practice’? Kom ons team dan tijdelijk ondersteunen. Afdeling/dienst revalidatiegeneeskunde; sectie ergotherapie, Divisie II Vrijwilliger Vrijwilliger gastheer/gastvrouw Ben je het vriendelijke gezicht dat patiënten en bezoekers welkom heeft en op weg helpt? Afdeling: vrijwilligerswerk Voor volledige vacature stuur een mail aan: [email protected]   Vrijwilliger PKZE heelkunde Ben je bevlogen en enthousiast en wil je wachtende patiënten iets extra’s bieden? Afdeling: vrijwilligerswerk Voor volledige vacature stuur een mail aan [email protected]

Oproepen & advertenties

In deze rubriek kunnen medewerkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren via e-mail: [email protected]

Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Geslaagd Op 23 september 2010 zijn de volgende studenten geslaagd: Vervolgopleiding tot Obstetrie Verpleegkundige Nathalie van der Made Vervolgopleiding tot Dialyse Verpleegkundige

Testers gezocht van het digitaal loopbaancentrum Het loopbaancentrum ontwikkelt digitale dienstverlening via Intranet en zoekt medewerkers om dit te testen. Getest wordt op gebruiksvriendelijkheid, duidelijkheid van de informatie en goede werking van tests en documenten. Desgewenst kunnen gemaakte opdrachten en testen worden nabesproken met een loopbaanadviseur. Aanmelden kan bij René Guezen, loopbaanadviseur op 43044 of [email protected]

Bregitte Wolff Vervolgopleiding tot Kinderverpleegkundige Berdien Joose-van der Berg Eva Klos Van harte gefeliciteerd!

Titel voorbeeld titel

Het Heilig VU-UUR Donderdag 21 oktober 2010 in de Amstelzaal, VUmc

Prof.dr. Aartjan Beekman Afdeling psychiatrie VUmc / GGZinGeest

“The anatomy of melancholy revisited: wat mag u verwachten van een academische psychiatrie ” Stelling I

Klinische stagering en disease profiling moeten in de plaats komen van traditionele psychiatrische diagnostiek.

Stelling II

Preventie en vroegherkenning zijn effectiever dan de huidige behandel praktijk. De lezing is bedoeld voor alle medewerkers.

Aanvang: 12.00 uur (met broodjes, koffie, thee, melk, etc.). Begin voordracht: 12.30 uur (duur voordracht is 25 tot 30 minuten met aansluitend 10 minuten discussie).

donderdag 30 september 2010

Tracer 20 – 7 ok tber 2 01 0 - S er v icep ag in a

Zorgeenheid longziekten verhuisd Met ingang van 6 oktober 2010 is de zorgeenheid longziekten verhuisd van 7 C (oud) naar 1 D. De belangrijkste nummers aldaar zijn; Receptie 1 D 23 42170/42171 42377(fax) Hoofd zorgeenheid 1 D 55 42379 *98 7515 Teamleider 1 D 53 41881 *98 6917 Lunchconcert ‘Dudok-Kwartet’ Donderdag 7 oktober zal het Dudok Kwartet een lunchconcert verzorgen van 12.15-12.45uur. Het Dudok Kwartet bestaat uit: Judith van Driel, viool; Marleen Wester, viool; Mark Mulder, alt-viool; David Faber, cello. Meer informatie is te vinden op www.dudokkwartet.nl Inloop vanaf 12.00uur, met broodjes voor de eerste twintig gasten Lokatie: In de kapel VUmc, begane grond Kliniek, nabij Amstelzaal Eindsymposium Honours Programma Geneeskunde Op 4 november 2010 wordt in de Amstelzaal van 13.00 – 18.00 uur het eindsymposium van het Honours Programme Geneeskunde gehouden. Op dit feestelijke symposium houden 22 geneeskundestudenten een posterpresentatie over het door hen verrichte werk en ontvangen zij een certificaat ter afsluiting. Meer informatie bij Mieke Pullens, tst. 45746

Heeft u ook te weinig tijd? Het is nu mogelijk is om uw operatiebril aan te laten meten en na te laten kijken binnen uw eigen ziekenhuis. Dit scheelt enorm veel tijd. U hoeft alleen maar naar de polikliniek oogheelkunde alwaar een specialist aanwezig is om dit voor u te regelen. U kunt een afspraak maken met Michiel Panhuysen van Ergra Low Vision voor uw eigen op maat gemaakte operatiebril via 06-81901053      Symposium: Tolerant is niet immuun (2010) Ter gelegenheid van het bereiken van zijn emeritaat zal prof.dr. Rik Scheper op vrijdag 5 november 2010 een rede uitspreken in de Aula van de VU, getiteld: ‘Tolerant is niet immuun, 2010’. Voorafgaand zal een wetenschappelijk Symposium gehouden worden in de Amstelzaal van het VU Medisch Centrum, getiteld: Skin immunology and Cancer vaccines; from allergy to resistance. Buitenlandse gastsprekers zijn hierbij prof Kimber (Manchester) over huidimmunologie, prof Stein (Berlijn) over colon tumor markers, prof Dalton (Tampa) over cytostatica resistentie in de hematologie, prof Fox (Portland) over immuunregulatie bij kanker en dr Puri (FDA Washington) over nieuwe tumorvaccin benaderingen. Het volledige programma wordt op aanvraag toegemaild ([email protected]). Aan deelname aan het Symposium en bijwoning van de rede zijn geen kosten verbonden, maar aanmelding via bovenstaand emailadres wordt op prijs gesteld.

Menu

Het Plein op Afrikaanse toer Alsof je in een oase in de Sahara bent, zo moeten de maaltijden op 15 oktober smaken. Tijdens de Noord Afrikaanse themadag serveren de medewerkers van Het Plein als soep een gele paprikasoep met pasta en groenten en een gebonden tomaten-bonensoep. Het broodje van de dag vroeg de nodige creativiteit van de koks, omdat Afrika geen broodcultuur kent. Gekozen is voor een broodje Marokkaans gebakken vis, gekruid met koriander, met een sausje. Vis wordt namelijk alom gegeten langs de Afrikaanse kust. Als warme maaltijd staat een befaamd Tunesisch gerecht op het menu: Merkuez, of eigenlijk Mirqāz, want Merquez is de Franse vertaling van de Arabische naam voor dit pittige lamsworstje. Daarbij wordt een knoflooksaus, een komkommer-mintsalade en stokbrood opgediend.

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 7 oktober çevapcici, vegetarische worst, tomaat-uiensaus, balkansalade, duchesse aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische groentesoep vrijdag 8 oktober Indisch gesmoord rundvlees, sajor boontjes, witte rijst, gebonden kipkerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 9 oktober karbonade, omelet champignons, stroganoffsaus, haricots verts, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 10 oktober gehakt cordon bleu, groenteloempia, paprikasaus en jus, snijbonen, frituur aardappel, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 11 oktober rookworst, vegetarische worst, jus + vegetarische jus, stamppot zuurkool, vegetarische stamppot zuurkool, bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 12 oktober varkensschnitzel “Hawaiï”, kerriemayonaise, haricots verts, rösti aardappelen, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileense soep woensdag 13 oktober varkenslapje, gevulde paprika, oriëntsaus + jus, gemengde groenten, gekookte aardappelen, gebonden tomaat-pompoensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden tomaat-pompoensoep, vegetarische heldere aspergesoep donderdag 14 oktober gebakken vis, cocktailsaus, doperwten, frituur aardappel, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 15 oktober Tunesische Merquez, knoflooksaus, komkommer-mintsalade, stokbrood, gebonden tomaat-bonensoep, heldere gele paprikasoep, vegetarische gebonden tomaat-bonensoep, vegetarische heldere gele paprikasoep zaterdag 16 oktober wienerschnitzel, vegetarische schnitzel, jus + vegetarische jus, Koninginnen melange, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaatvermicellisoep zondag 17 oktober canneloni, gemengde salade, foccacia, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, vegetarische gebonden paprikasoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 18 oktober rundvlees a la Bourgignon, broccolitaart, rode kool met appeltjes, aardappelpuree, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere groentesoep dinsdag 19 oktober tartaartje “West-Moreland”, West-Morelandsaus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarische gebonden linzensoep, vegetarische heldere Mulligatawnysoep woensdag 20 oktober gestoofde vis “Veronique”, witte wijnsaus met druiven, spinazie, aardappelschotel “Bockxmeer”, gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegearische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileensesoep

Personeel en organisatie Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘personeel’

Tijdelijke Administratie declaraties & vervoer Voorafgaand aan het P&O dienstencentrum (in ontwikkeling) is op 1 oktober 2010 de tijdelijke gezamenlijke administratie declaraties & vervoer van start gegaan. In dit administratieve project wordt de afhandeling van alle personele declaraties uitgevoerd voor het gehele VUmc. Tevens wordt voor het centrum dienstverlening rond OV abonnementen en fietsplan verzorgd. De administratie is gelokaliseerd in de Polikliniek in ruimte 5 Z 178, wat ook het postadres is. Het opzetten en vervolgens uitvoeren van de administratie rondom declaraties en vervoer is tijdelijk met als doel, de opname in het P&O dienstencentrum, welke per 1 april 2010 van start gaat, soepel te laten verlopen. Uitgangspunten hierbij zijn: alle declaraties die binnenkomen vanaf 1 oktober worden door de nieuwe administratie afgehandeld (uitbetaling salaris november) oudere declaraties kunnen niet worden overgedragen vragen over declaraties ingediend vóór 1 oktober 2010 worden beantwoord door de ‘oude’ behandelaar. voor declaraties die uitbetaald moeten worden met het salaris van december 2010 geldt een uiterlijke inleverdatum van 19 november 2010. U kunt meer informatie vinden over de dienstverlening van deze administratie onder P&O intranet/Dienstverlening P&O/ declaraties & vervoer. U vindt daar ook de contactgegevens. Het team is u graag van dienst!  Dagelijks inloopspreekuur van 14.30-16.30 uur. Contactgegevens voor declaraties: E-mail: [email protected] Toestel: 44222/ 42748, telefonisch spreekuur 10-12 uur. Contactgegevens voor vervoer: E-mail: [email protected] Toestel: 44949, telefonisch spreekuur 10-12 uur.

Registratie nevenwerkzaamheden (bijzonder) hoogleraren VUmc wil vorm geven aan registratie en publicatie van nevenwerk van (bijzonder) hoogleraren. Hierbij wordt aangesloten bij het beleid van de UMC’s (NFU), VU en andere universiteiten die de code wetenschappelijke integriteit onderschrijven. De stafdienst P&O heeft een plan van aanpak gemaakt om te gaan registreren en per 1 januari 2011 te kunnen komen tot publicatie (beperkt aantal gegevens) via internet. De officiële titel van het plan is nevenwerkzaamheden wetenschappelijk personeel. De managementsamenvatting van het plan is als volgt: Het ministerie van OCW heeft in 2009 organisaties verzocht om een openbaar register bij te houden waarin de voor de wetenschapsbeoefening relevante nevenfuncties van het wetenschappelijk personeel worden bijgehouden. Dit zal de onafhankelijkheid en de transparantie van de wetenschapsbeoefening bevorderen. De uitvoering van de registratie voor VUmc zal plaatsvinden bij stafdienst P&O na instemming van de OR. In 2010 zullen de nevenwerkzaamheden van (bijzonder) hoogleraren geregistreerd worden om deze in beperkte vorm via Internet te kunnen publiceren per 1 januari 2011.  De OR heeft in juli ingestemd met het registreren en publiceren van nevenwerkzaamheden van (bijzonder) hoogleraren. De gewijzigde teksten worden gepubliceerd op kwaliteitsnet. De (bijzonder) hoogleraren ontvangen eind september een voorlichtingsbrief, de regeling en een formulier op het huisadres. Voor vragen over de regeling nevenwerkzaamheden (VUmc), kan contact opgenomen worden met mevrouw mr. A. Koker, stafdienst P&O, beleidsadviseur arbeidsvoorwaarden, bij voorkeur per e-mail, [email protected] . Nieuw instrument voor 360 graden feedback Vanaf oktober kan het nieuwe instrument voor 360 graden feedback worden gebruikt door afdelingen. Wanneer een leidinggevende wil starten met 360 graden feedback neemt deze eerst contact op met de P&O adviseur.

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/ direct naar/Tip van Boots.

Indoor tennis toernooi: Laatste mogelijkheid!! Waar zijn al die tennis kanjers?! Op zaterdag 30 oktober zal een groot Indoor tennis toernooi worden gehouden in Tenniscentrum De Kegel in Amstelveen. Dit is een toernooi voor gemengde dubbels in de speelcategorieën 6,7,8, Zoals altijd zijn introducés van harte

Tracer 20 – 7 o k to ber 201 0 – S er v icep ag in a

welkom! U wordt vanaf 18.15 uur verwacht in het tenniscentrum, waar u uw wedstrijdschema van de avond zult ontvangen. Het toernooi start om 19.00 uur tot 23.30 uur. Na 2 wedstrijden zal een heerlijk buffet voor u klaar staan. Daarna speelt u nog 2 wedstrijden. Na de wedstrijden volgt onder het genot van een hapje en een drankje de prijsuitreiking. Er zijn ook dit jaar weer mooie prijzen te verdienen! De prijs

Samen kan gekeken worden of de afdeling kan starten met 360 graden feedback (competenties en gedragskenmerken moeten zijn vastgesteld, de medewerkers moeten hiervan op de hoogte zijn en de medewerkers moeten elkaar zonder gevolgen feedback kunnen geven). Om het systeem start klaar te maken voor de afdeling neemt de leidinggevende, dan wel de P&O adviseur, contact op met Lieke Hollegie. De afdeling dient een aantal zaken door te geven, zodat het systeem gevuld kan worden: Excel bestand met de medewerkers van de afdeling die gebruik gaan maken van 360 graden feedback, incl. de emailadressen koppeling tussen leidinggevende en medewerker competenties en gedragskenmerken per afdeling, functiegroep of medewerker aantal collega’s en klanten die een uitnodiging krijgen om de vragenlijst voor iemand in te vullen. Wanneer alle informatie aanwezig is wordt het systeem start klaar gemaakt. De leidinggevende ontvangt hierover een mail met daarin de link naar het systeem en de toegangscode. De leidinggevende kan dan starten met het uitzetten van 360 graden feedback onder zijn/haar medewerkers. Eventueel kan de stafdienst P&O een presentatie verzorgen aan de medewerkers over het doel en de toegevoegde waarde van 360 graden feedback en instructies over het gebruik van het systeem. Implementatie competentiemanagement De introductie van zowel het nieuwe formulier jaargesprek als het instrument voor 360 graden feedback vormt aanleiding om opnieuw aandacht voor de implementatie van competentiemanagement te vragen. Werken met competenties is immers een voorwaarde als een werkplek effectief gebruik wil maken van het nieuwe formulier of van 360 graden feedback. Het nieuwe jaargesprekformulier biedt ruim baan aan de bespreking van competenties. En met 360 graden feedback kan een werkplek pas starten wanneer aan functies concrete gedragsvoorbeelden zijn verbonden. De stafdienst P&O hoopt dat afdelingen en diensten, voor zover hiermee nog niet gestart, nu alsnog besluiten competentiemanagement in te voeren. Om dat te stimuleren is een toolkit opgesteld waarin zowel het standaard- als het extra pakket aan ondersteuningsmogelijkheden wordt toegelicht. Eind deze maand vindt overleg plaats met de managers bedrijfsvoering. Wij hopen dat dit overleg er toe leidt dat zij binnen hun divisies bevorderen dat men actief aan de slag gaat met het jaarge-

die u voor dit toernooi betaald bedraagt slechts € 20,= per persoon. Inclusief 2 gratis consumptiebonnen! Meldt u aan voor dit toernooi bij de [email protected]. De sluitingsdatum voor dit toernooi is 22 oktober 2010. Indoor beach volleybal toernooi Op zaterdag 13 november 2010 zal er in The Beach in Aalsmeer weer het jaarlijkse Indoor Volleybal toernooi gehouden worden. Er kunnen aan dit spektakel totaal 16 teams meedoen, dus meld je snel aan met een team. Zorg ook voor een ludieke naam voor je team en de outfit mag ook wel spectaculair worden! Het toernooi start om 13.00 uur en zal tot 16.00 uur duren. Introducé zijn altijd welkom in uw team! Tijdens de wedstrijden krijgt u een hapje aangeboden. Na de wedstrijden staat er een drankje voor

sprekformulier en 360 graden feedback. Dat betekent automatisch dat men, waar nodig, ook competentiemanagement moet implementeren. Training Werken met passie en plezier De Amstel Academie heeft samen met het loopbaancentrum de training ‘Werken met passie en plezier’ ontwikkeld. In deze training worden mensen uitgenodigd om stil te staan bij wat ze vreugde geeft in hun werk. Daarnaast krijgen ze informatie en ideeën over hoe zelf de grip weer terug te krijgen. Deze training past in een groter geheel van gesubsidieerde projecten die bijdragen aan de dialoog tussen leidinggevenden en medewerkers, de dialoog over duurzame inzetbaarheid. Op www.amstelacademie. nl en dan onder het kopje ‘VUmc aanbod’ staat de folder over de training ‘Werken met passie en plezier’. Spaarloon komt vrij Het spaarloon is vanaf 15 september 2010 vrijgegeven. In tegenstelling tot eerdere berichtgeving: spaarders krijgen hierover in principe geen bericht van de SNS-bank. De SNS zegt dat iedereen informatie kan vinden op hun www.snsbank.nl. Opnemen kan dan via een formulier, die via hun site kan worden ingevuld en gedownload. NB: VUmc kan u hier niet bij helpen! Dit is de werkwijze van de SNS-bank. Als u vragen heeft of hulp nodig heeft, kunt u zich wenden tot medewerkers van de SNS-bank. Opname van het spaarloon is natuurlijk niet verplicht. Het is misschien goed te weten dat de SNS-bank een behoorlijk hoge rente op het gehele spaarloon-tegoed biedt: 3,5% ! Tip: op de consumentenbond.nl staat veel informatie over de voor- en nadelen van opname. ‘De Kwikando training geeft mij meer energie en vitaliteit’ In Kwikando worden sporten, coaching en bewuster gaan voelen met elkaar geïntegreerd. Deze training is voor VUmc medewerkers die zich fysiek, mentaal of emotioneel willen versterken of beter willen voelen. In Kwikando worden sporten, coaching en bewuster gaan voelen met elkaar geïntegreerd. Deze training is voor VUmc medewerkers die zich fysiek, mentaal of emotioneel willen versterken of beter willen voelen. Het eerste trainingsprogramma start op 2 november. Dit programma bestaat uit 6 avonden en een dag. Door subsidie vanuit het project idealoog betalen medewerkers slechts 80 euro. Deze training wordt georganiseerd door het loopbaancentrum van VUmc. Meer informatie op P&O intranet

u klaar en zal de prijsuitreiking worden gehouden. Daarna heb ik nog een heerlijk uitgebreid satébuffet voor u klaar laten zetten. Dit spektakel kost voor u slechts € 17,50- p/p. Sluitingsdatum inschrijving 22 oktober 2010. Opgeven bij de Tip van Boots of via www.tipvanboots.nl. Unieke uitverkoop sportkleding van H2O Op dit moment heeft de Tip van Boots een grootse uitverkoop van prachtige sportkleding van H2O voor weggeefprijzen: Rokjes, shirts, joggingbroeken, tennisbroeken lang en kort; Polo’s, jasjes, fleece truien, pullovers en nog veel meer. Kom nu zelf even langs en kijk of er iets voor u bij zit, anders krijgt u er zeker spijt van. Ik zie u graag binnenkort bij de Tip van Boots!

goede sfeer • fijne collega’s • een goede balans tussen werk en privé 360 graden feedback instrument

Omgeving beoordeelt competenties

9,0

divisieb u

a’s

reau III

n Lieke Hollegie en Jan Verschuuren

Voor een aantal afdelingen binnen VUmc is 360 graden feedback niets nieuws. Die gebruiken dit instrument al enige tijd. Nieuw, ook voor deze afdelingen, is het digitale systeem waarmee 360 graden feedback wordt uitgevoerd. Belangrijk hierbij is de leidende rol van de medewerker. De medewerker vraagt zelf door middel van het systeem feedback aan de leidinggevende, enkele collega’s en interne klanten. De feedback wordt gegeven aan de hand van maximaal acht competenties en daaraan gekoppelde gedragskenmerken. De medewerker geeft zichzelf ook feedback, om een zo compleet mogelijk

beeld te krijgen. Het resultaat van 360 graden feedback dient als input voor het jaargesprek waarin de medewerker samen met de leidinggevende bespreekt welke ontwikkel- en groeimogelijkheden er zijn.

Randvoorwaarden Dit systeem kan alleen worden toegepast wanneer voldaan is aan twee randvoorwaarden. Ten eerste moeten leidinggevende en medewerkers aan de verschillende functiecompetenties voor de eigen werkplek kenmerkend gedrag gekoppeld hebben. Ten tweede moet de afdeling een veilige werkplek zijn, waar medewerkers elkaar zonder nadelige gevolgen feedback kunnen geven. Wanneer aan beide criteria is voldaan kan de werkplek starten met 360 graden feedback. In dat geval neemt de leidinggevende contact op met de p&o adviseur. Als er nog niet met competenties wordt gewerkt, is dit een goed moment om hiermee van start te gaan. Competenties komen namelijk op steeds meer plekken aan de orde, bijvoorbeeld ook in het nieuwe jaargesprekformulier. De p&o adviseur kan werkplekken ondersteunen bij het invoeren van competentiemanagement. Via de stafdienst p&o is een implementa-

tieplan en het boek ‘Coachen op gedrag en resultaat’ beschikbaar met daarin de 43 competenties van VUmc. Daarnaast kan een medewerker terecht bij de Amstel Academie voor diverse trainingen in het kader van competentiemanagement, desgewenst ook trainingen op maat.

Werko

8,0

Dialoog De invoering van dit 360 graden feedback instrument past in een groter geheel van (deels gesubsidieerde) projecten die bijdragen aan de dialoog tussen leidinggevenden en medewerkers, specifiek de dialoog over duurzame inzetbaarheid. Vanaf dit najaar zal er meer aandacht aan al deze projecten worden besteed. Voor meer informatie over deze beweging zie ook www.idealoog.nl.

dienst s t stuur enrategie, beprojecte n

Algehele tevredenheid Gevarieerd “Bij de dienst strategie, bestuur en projecten is men zeer te spreken over het werkoverleg. Terwijl dat gemiddeld maar een 6,8 kreeg, waardeerden ze het bij ons met een 8,0. De belangrijkste redenen zijn, denk ik, dat het werkoverleg een vaste plaats heeft in de agenda en dat we gevarieerde onderwerpen behandelen. We vergaderen met de secties strategie en projecten in principe elke week op een vast moment. Alleen als er echt niets te bespreken valt, bijvoorbeeld tijdens de zomervakantie, annuleren we de afspraak, maar verder doen we het gewoon. Wat betreft inhoud zorg ik voor een goede mix van inhoudelijke en huishoudelijke onderwerpen. Soms lijkt het werkoverleg meer op een workshop of brainstorm, een andere keer nodigen we een spreker uit, het is altijd interessant. Ik vind het heel belangrijk dat de informatiestroom goed op orde is.” Joep van der Velden, directeur strategie, bestuur en projecten

verleg

waardering

Colleg

Leidinggevenden en medewerkers vinden het steeds belangrijker het gesprek over het functioneren en de ontwikkelingsmogelijkheden met elkaar aan te gaan. 360 graden feedback is een instrument dat hierbij kan helpen. Vanaf oktober kunnen afdelingen gebruik maken van het nieuwe systeem, waarbij de medewerker een leidende rol krijgt.

rek Jaargesp

8,5

che poliklinis en ed zorgeenh

Vumc werkgever Afdeling/dienst/unit Werkzaamheden Leidinggevende Jaargesprek Collega’s Werkoverleg Arbeidsomstandigheden Gezondheidsbeleid Loopbaanmogelijkheden Informatie

Leiding geven en leiding nemen

7,9 7,6 7,4 7,7 7,3 7,5 8,1 6,8 7,8 7,4 7,0 7,5

‘Dialoog is cruciaal’ Loopb mogel aanijkhed en

Dienend leiderschap is nog niet altijd herkenbaar, bleek uit het medewerkeronderzoek. “We moeten naar een situatie waarin dienend leiderschap en persoonlijk leiderschap hand in hand gaan”, zegt Mirjam Schipper, projectleider van de dienst P&O.

8,0

leerl verplee inggkundi gen

n Ellen Kleverlaan

a Inform

tie

8,2

siologi anesthe

e

Er is een door de acht umc’s in ons land gedragen project met de naam Idealoog. De werkgevers- en werknemersorganisaties hebben het samen opgestart. Over Idealoog gaat dit stukje echter niet. Dit gaat over de campagne ‘In dialoog’. Een VUmc-project dat gefinancierd wordt door Idealoog en er is een goede reden om het toch even te noemen. Schipper: “Idealoog stimuleert een volwaardige arbeidsrelatie, waarin leidinggevende en medewerker in goed overleg afspraken maken die voor beiden goed zijn. Er is personeelstekort in de zorg, daarom is duurzame inzetbaarheid erg belangrijk. Zowel leidinggevende als medewerker hebben hierin een rol.” Schipper voerde het afgelopen jaar ook het medewerkeronderzoek bij VUmc uit

Tracer 20 – 7 o k to ber 2 01 0 – M ed ewerkero n d er zo e k 2 009-2 01 0

en de relatie tussen Idealoog en het onderzoek is evident. “De verbeterpunten uit het onderzoek zijn een verantwoordelijkheid van het management, maar ook van medewerkers. We moeten toe naar een situatie waarbij dienend en persoonlijk leiderschap hand in hand gaan.”

Ludiek en serieus Daarvoor is het nodig dat medewerker en leidinggevende samen actief de dialoog opzoeken, met elkaar in gesprek gaan dus. De dialoog is cruciaal. Om iedereen bij VUmc daartoe te bewegen, start dit najaar een campagne, die zal pieken in 2011. Schipper: “We gaan op ludieke en tegelijk serieuze wijze aandacht geven aan het voeren van een dialoog, duurzame inzetbaarheid en (dienend) leiderschap. Het is een luchtige campagne, die wel degelijk een fundamentele relatie heeft met ons werk en werkplezier. Kijk maar naar de leefregels van VUmc, voor veel van die regels is het voeren van een dialoog essentieel. Hoe verhoud je je tot collega’s? Hoe werk je aan verbetering van het werkoverleg, zorg je voor loopbaanontwikkeling en maak je bijvoorbeeld de samenwerking met andere afdelingen beter?” De campagne is een handreiking; er komt

waarschijnlijk geen verplicht programma. Schipper is vol vertrouwen. “Het vergt een omslag in het denken en doen, maar ik citeer één van de medewerkers in het medewerkeronderzoek: ‘VUmc heeft het in zich om the place to be te worden.’”

gLeidin e gevend

8,8 t psychia

7

r ie

Kindergeneeskunde VUmc 50 jaar

Agenda

‘Steeds meer aandacht voor emotionele behoefte’

Promoties donderdag 7 oktober – aula, 11.45 uur, W. de Vries, ‘Remember fast, act skillfully. Training methods for basic life support; analysis from an educational perspective’ promotor: prof.dr. J.J.L.M. Bierens; copromotoren: prof.dr. K.G. Monsieurs, dr. R.W. Koster donderdag 7 oktober – aula, 13.45 uur, P. van der Lelij, ‘The role of sister chromatid cohesion in cohesinopathies, DNA damage response and carcinogenesis’ promotor: prof.dr. H. Joenje; copromotor: dr. J.P. de Winter dinsdag 12 oktober – aula, 13.45 uur, R. Molenaar, ‘Control of mucosal immune responses by vitamin A’ promotoren: prof.dr. R.E. Mebius, prof.dr. G. Kraal vrijdag 15 oktober – aula, 11.45 uur, M.F. Pisters, ‘Exercise therapy in patients with osteoartritis: long-term effectiveness and the role of exercise adherence’ promotoren: prof.dr. J. Dekker, prof.dr. D.H. de Bakker; copromotor: dr. C. Veenhof vrijdag 15 oktober – aula, 15.45 uur, C.M.M. Licht, ‘Autonomic nervous system functioning in major depression and anxiety disorders’ promotoren: prof.dr. B.W.J.H. Penninx, prof.dr. J.C.N. de Geus; copromotor: prof.dr. R. van Dyck donderdag 21 oktober – auditorium, 11.45 uur, P. Noordhuis, ‘Molecular aspects of 5-Fluorouracil and Oxaliplatin activity’ promotor: prof.dr. G.J. Peters; copromotor: dr. C.J. van Groeningen donderdag 21 oktober – auditorium, 13.45 uur, J.P. van der Voorn, ‘White matter disorders: MRI – pathology correlation’ promotoren: prof.dr. M.S. van der Knaap, prof.dr. F. Barkhof; copromotoren: dr. P.J.W. Pouwels, dr. W. Kamphorst donderdag 21 oktober – auditorium, 15.45 uur, M.J. Steggerda, ‘L-125 seed implants for prostate brachytherapy. Physical characteristics and relations with postimplant quality of life’ promotor: prof.dr. M. Verheij; copromotor: dr. L.M.F. Moonen

Kindergeneeskunde viert in oktober het vijftig jarig bestaan in VU medisch centrum. Met Sonja Snel, leidinggevende pedagogisch werk en Jennie Souissa, verpleegkundige bij kinderchirurgie, blikken we terug op een halve eeuw patiëntenzorg in de kinderkliniek. n Pauline Diemel Jennie Souissa werkt tot haar eigen verrassing alweer bijna vijfentwintig jaar bij kinderchirurgie. “Als ik terugkijk dan vind ik het vak van de kinderverpleegkundige professioneler geworden. We werken nu met competenties en duidelijke afspraken. En een andere grote ontwikkeling is, dat in het begin alleen aandacht werd besteed aan het lichamelijke welzijn, nu is er ook aandacht voor de emotionele behoefte van het kind.”

Derde persoon Bij dit laatste spelen de pedagogisch medewerkers een belangrijke rol.

Sonja Snel, inmiddels acht jaar werkzaam als leidinggevende pedagogisch werk, vertelt over de ontwikkeling van het pedagogisch werk. “De Leidse hoogleraar professor Veeneklaas (1909-1991) is heel belangrijk geweest. Volgens hem werd het opgenomen kind tekort gedaan, door alleen aandacht te schenken aan de lichamelijke klachten. Hij ontwikkelde daarom de psychosociale kindergeneeskunde. Door zijn inzet kwam er een ‘derde’ persoon aan het bed: de spelleidster, later observatrice geheten en nu dus de pedagogisch medisch medewerker.”

Intensiever Snel laat een artikel zien uit ‘Op de Hoogte’, de voorganger van ‘Tracer’, Het artikel dateert van 1976 en gaat over het werk van spelleidster. “Toen al was spel hét middel om kinderen voor te bereiden op een opname en/of behandeling en op het verwerken daarvan. Dat is niet veranderd, wel de prioriteitstelling. Een aantal jaar geleden was het nog zo, dat elk kind dat opgenomen werd

in het ziekenhuis door ons gezien werd. Nu wordt bekeken welk kind waar precies behoefte aan heeft. Dit is het directe gevolg van de toegenomen zorgzwaarte. Kinderen die tegenwoordig in het ziekenhuis liggen zijn vaak ernstig ziek.” Ook Souissa geeft aan dat de zorg intensiever is geworden. “De kinderen die vroeger op de intensive care lagen liggen nu bij kinderchirurgie of de kinderafdeling. Daarbij zijn de ligtijden korter. Door de intensievere zorg worden meer eisen gesteld aan de competenties van de verpleegkundigen. Denk aan kennis van verschillende ziektebeelden en behandelmethoden, maar ook kennis van allerlei apparatuur zoals infuuspompen en centrale monitorbewaking.”

Buitenwereld De komst van het internet veranderde ook veel in de kinderkliniek. Snel: “Voor de kinderen die langdurig waren opgenomen zorgde de pedagogisch medewerkers voor het contact met de

buitenwereld. Dat is nu niet meer zo urgent. Op elk moment van de dag kunnen onze jonge patiënten contact leggen met hun familie en vriendjes.” Volgens Souissa leidde het betrekken van de ouders bij de zorg van het kind tot een iets ander takenpakket van de verpleegkundige. “Door bijvoorbeeld ‘rooming in’, de mogelijkheid om bij je kind te blijven slapen, hebben ouders bepaalde zorgtaken van de verpleegkundige overgenomen.”

Afscheid woensdag 3 november – aula, 15.00 uur, prof.dr. P. Eikelenboom, ‘Ouderenpsychiatrie en de Valeriuskliniek’ vrijdag 5 november – aula, 15.45 uur, prof.dr. R.J. Scheper, ‘Tolerant is niet immuun 2010’ Symposia woensdag 6 tot zaterdag 9 oktober – auditorium VU, ‘Het ESCTAIC congres (European Society for Computing and Technology in Anesthesia and Intensive Care)’. Tutorials en workshops in VUmc. meer informatie: www.esctaic.org donderdag 7 oktober – Amstelzaal, 9.00 uur, ‘Verpleegkundig symposium: Verpleegkundigen aan zet!, Uitdagingen voor de toekomst’ meer informatie: Patricia van Meekeren en Romke Langezaal, tst. 48444, www.paog.nl Cursussen woensdag 3 november en woensdag 15 oktober – VUmc, ‘Advanced suturing course’ meer informatie: Patricia van Meekeren en Patricia de Waal, tst. 48444, www.paog.nl Overige zaterdag 23 oktober – foyer, 10.30-14.00 uur, Gebouwenloop meer informatie: www.VUmc.nl/gebouwenloop

8

Foto: mark van den brink

Oraties vrijdag 15 oktober – auditorium, 15.45 uur, prof.dr. H.J. Bonjer ‘Tweets from surgery’ vrijdag 22 oktober – aula, 15.45 uur, prof.dr. A.L. Francke ‘De verzorgde laatste levensfase’ donderdag 28 oktober – aula, 15.45 uur, prof.dr. A. Vonk Noordegraaf ‘De onzichtbare patiënt ontdekt’ woensdag 3 november – aula, 15.45 uur, prof.dr. M.L. Stek, ‘Herfst in de hersenen, over stemmingsstoornissen en veroudering’

Feestweek voor de kinderen Het maken van geluksflesjes is één van de onderdelen op het programma van 50 jaar Kindergeneeskunde. Deze flesjes, lege penicillineflesjes, kunnen de kinderen zelf vullen met gelukspoppetjes, geluksmuntjes, vlinders, sterren, hartjes, kralen, en andere voorwerpjes die op de gelukskar te vinden zijn. Alle flesjes komen in een grote letterbak te staan, waar ze de cijfers 50 vormen. Het kunstwerk krijgt een plaats in de kinderkliniek. Verder konden de kinderen van 9B en 9C, de polikliniek en de kinder IC van 4 tot 8 oktober buttons, vlaggen en slingers maken, naar de knuffeldierendokter gaan, naar Theater Tik kijken, een glitter tattoo laten zetten of zich laten schminken en kregen zij Coco Christal en een sprekende robot op bezoek. De feestweek wordt afgesloten met een spetterend feest in Kinderstad.

Uit de Agenda Zaterdag 23 oktober – foyer, 10.30-14.00 uur, Gebouwenloop, Meer informatie: www.VUmc.nl/gebouwenloop

Onderzoek tijdens Gebouwenloop Voor de eerste keer zal tijdens de gebouwenloop ook een wetenschappelijk onderzoek worden verricht. Er zal worden gekeken of met de nieuwe optical coherence tomography (oct) apparatuur kan worden vastgesteld of veranderingen in de hydratietoestand in de ogen

meetbaar is. Omdat sporters tijdens het rennen veel vocht verliezen is de gebouwenloop daarvoor een uitstekend moment. De onderzoekers vragen daarom vrijwilligers om voor en na de gebouwenloop deel te nemen aan een korte oogmeting. Ook meegekomen familieleden of vrienden kunnen een bijdrage

Tracer 20 – 7 o kto b er 2 01 0 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

leveren aan het onderzoek, door deel te nemen in de controlegroep. Uiteindelijk doel is om het octapparaat in te zetten om de achteruitgang van de zenuwcellen bij patiënten met multiple sclerose te meten. Verlies van zenuwcellen is waarschijnlijk verantwoordelijk voor de klinische achteruitgang en

geheugenverlies bij deze aandoening. Het verloop van het onderzoek ‘Effect of sport on retinal nerve fiber layer thickness’ wordt gevolgd door Teleac en wordt later dit jaar uitgezonden in de serie Het Academisch ziekenhuis.

‘Ik heb me jarenlang geconcentreerd op kwaliteitsystemen met als vraag: hoe kun je de kwaliteit van zorg systematisch verbeteren, bevorderen en bewaken? We zijn daarbij doorgeschoten in de ontwikkeling van procedures, richtlijnen en certificatieschema’s.’ Cordula Wagner, hoogleraar patiëntveiligheid, over haar eigen betrokkenheid bij het onderwerp. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, augustus. ‘Tussen de bestaande kennis van medisch specialisten en de kennis die nodig is om de moderne apparatuur te bedienen begint een gat te ontstaan. Ziekenhuizen hebben steeds meer technologen en natuurkundigen nodig die de benodigde kennis wel in huis hebben. De apparaten kunnen dan optimaal worden benut en bijdragen aan een effectievere en efficiëntere gezondheidszorg.’ Ruud Verdaasdonk, hoofd afdeling fysica en medische technologie, in zijn oratie. bnr nieuwsradio, 22 september.

Op 23 september hield Ben Dijkmans de prestigieuze Jan van Breemenoratie. Aansluitend ontving hij de bijbehorende penning voor zijn wetenschappelijke bijdrage aan de Nederlandse reumatologie en reumabestrijding. n Ursula Wopereis

Eer “De Jan van Breemenoratie is de meest eervolle lezing die een reumatoloog, in binnen- of buitenland, mag houden voor de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (nvr). Ik ben voorzitter van de nvr en druk over het algemeen toch wel een stempel op de besluiten die passeren, maar dit is volledig achter mijn rug om geregeld. Ik moet zeggen dat ik blij verrast was, ik had dit helemaal niet verwacht.” Succes “In mijn rede heb ik een parallel getrokken met het sterfjaar van Jan van Breemen (1874-1961), de grondlegger van de Nederlandse reumatologie en reumabestrijding. Wat opvalt is dat antireumatica die

Ben Dijkmans (Haarlem, 1946) studeerde geneeskunde aan de VU. Na zijn militaire dienst specialiseerde hij zich in het LUMC tot internist-infectioloog, waar hij in 1984 promoveerde. Dijkmans werd in 1986 ingeschreven in het specialistenregister als reumatoloog en in 1995 benoemd tot hoogleraar reumatologie in VUmc. Naast zijn leerstoel heeft Dijkmans een aanstelling bij het Jan van Breemen Instituut en is hij voorzitter van de NVR.

we nu nog steeds gebruiken, zoals sulfasalazine, prednison en ons beste middel, methotrexaat, destijds ook al werden gebruikt. Tot in de jaren ’80 hadden patiënten met reumatoïde artritis (ra) ernstige vervormingen en functiebeperkingen, ze leden veel pijn en waren aan bed of rolstoel gekluisterd. Tegenwoordig is dat wezenlijk anders. De ontdekking van tnfalfablokkers in de jaren ’90, betekende een essentiële doorbraak in de behandeling van ra en aanverwante ziekten. Bovendien worden huisartsen tegenwoordig goed geïnstrueerd om de ziekte in een vroeg stadium te herkennen, zodat patiënten snel worden doorverwezen en de ziekte bijtijds tot stilstand kan worden gebracht. Het is een mooie gedachte dat ik daar een bijdrage aan heb kunnen leveren.”

Bloei “Toen ik hier in 1995 hoogleraar werd, was er vrijwel niets, nu zijn we een bloeiende afdeling. Dat is mede te danken aan een aantal onderzoeken dat we, in samenwerking met het Jan van Breemen Instituut en andere partijen, hebben uitgevoerd. Aanvankelijk richtten we ons op het zoeken naar de juiste behandelmethode, om de functiebeperking en de schade aan kraakbeen en bot zo veel mogelijk te beperken. In het verlengde daarvan hebben we onderzocht of er indicatoren zijn, waardoor het mogelijk wordt de ziekte te voorspellen. Anti-ccp is een belangrijke marker voor ra; daarnaast spelen tal van genetische en omgevingsfactoren een rol. Op dit moment proberen we het risicoprofiel aan te scherpen en onderzoeken we of het mogelijk is om patiënten die anti-ccp positief zijn, immuun te maken voor deze antistof.

Maar dat maak ik voor mijn pensioen niet meer mee.”

Ultieme droom “De ultieme droom is natuurlijk het uitroeien van reumatoïde artritis, maar dat zal niet meer gebeuren. Het aantal reumapatiënten neemt in de toekomst alleen maar toe. De succesvolle behandeling heeft in dit opzicht ook een keerzijde: de ziekte is feitelijk onzichtbaar geworden en niet meer in the picture. tnf-blokkers zijn duur. Uit bezuinigingsoverwegingen wilde minister Klink deze medicijnen onderbrengen in het ziekenhuisbudget, maar dat zou leiden tot een onderlinge strijd tussen specialisten over de besteding van het geld. Voor je het weet belanden reumapatiënten weer in de rolstoel. Ik heb druk gelobbyd. Onder politieke en publicitaire druk is het voorstel ingetrokken.”

Lichtpuntje in onderzoek naar agressieve hersentumoren

n Jeroen Kleijne

ziekenhuis zijn betrokken, maar er is zelfs een experiment uitgevoerd op de Harvard University in Boston. Onze hoofdonderzoeker, Tom Würdinger, werkt daar een deel van de tijd. Ik heb met name experimenten uitgevoerd in het amc, mijn medeonderzoeker en kinderoncoloog Shahryar Mir in VUmc. In dit bijzondere samenwerkingsverband hebben we een doeleiwit gevonden voor een zeer agressieve hersentumor. Het is lang geleden dat er voor deze ziekte sprake was van een lichtpuntje. Op termijn zou dit kunnen leiden tot de ontwikkeling van een medicijn.”

“Veel mensen hebben zich ingespannen om deze puzzel compleet te maken”, vertelt neurochirurg Philip de Witt Hamer. “Niet alleen VUmc, het amc en het Nijmeegse Radboud-

Kloof overbruggen De Witt Hamer en Mir zijn beide werkzaam als artsen in VUmc, maar hebben met ondersteuning van het Koningin Wilhelminafonds de kans

Onderzoekers van VUmc hebben onlangs een eiwit gevonden dat mogelijk verantwoordelijk is voor een zeer agressieve hersentumor. Hun bevindingen hebben ze in september gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Cancer Cell. Het onderzoek is een bijzondere coproductie van artsen en onderzoekers van verschillende universiteitsklinieken.

gekregen om een jaar lang laboratoriumwerk te doen.”Een van de manco’s bij dit soort onderzoek is de grote kloof tussen basale wetenschappers met verstand van techniek en cellen en de praktische vragen van artsen over hun patiëntenpopulatie. Wij hebben geprobeerd een brug te slaan tussen die twee werelden. De nieuwste technieken zijn hier toegepast op een zeer relevante klinische vraag. Als je erin slaagt om dat op een goede manier te doen, kun je blijkbaar uitstekend zaken doen.” De onderzoekers begonnen het traject met een ‘shortlist’ van verdachte eiwitten. “Nummer één bleek al bingo te zijn: als je dat eiwit uitschakelt, zie je in de tumor een verbluffend effect: de kankercel blaast zichzelf op. Dat is zeer hoopgevend. Ik vond het inspirerend om in het lab te werken,

Tracer 20 – 7 ok to ber 2 01 0 – O rg a n isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

vooral omdat je als arts weet waar je het voor doet. Ik wil straks graag betrokken worden bij het patiëntgebonden onderzoek naar een nieuwe medicijn. Daarmee zou de cirkel rond zijn. Als je eenmaal al die stappen hebt doorlopen met één idee, is het de volgende keer een stuk gemakkelijker. Ik kan dus niet wachten om te zien wat er met nummer twee van onze ‘hitlist’ aan de hand is.”

‘Bijna vijf procent van alle patiënten in Nederlandse ziekenhuizen krijgt ten onrechte antibiotica of verkeerde antibiotica. In het ene ziekenhuis is de kans op een verkeerde behandeling ruim zes keer zo groot als in het andere. Door antibiotica te vaak of onjuist te gebruiken, kunnen bacteriën resistent worden. Dat houdt in dat ze (bijna) niet meer met antibiotica zijn te doden.’ Promovenda Ina Willemsen over haar onderzoek naar het gebruik van antibiotica. nos journaal, 23 september. ‘Ik denk dat we met alzheimer nu zover zijn als twintig jaar geleden met kanker. De prioriteit die daaraan gegeven werd, heeft tot doorbraken geleid. Aids hebben we tot chronische ziekte weten om te buigen. Zo’n zelfde inspanning moeten we bij alzheimer doen. Er moet een bewustwording komen. Liefst met grote voorbeelden, zoals Freddy Mercury.’ Neuroloog Philip Scheltens over de opening van het nieuwe Alzheimercentrum VUmc. Parool, 25 september. ‘Omdat ruggenprikken en pompjes alleen in ziekenhuizen verstrekt worden, is het nodig om te kijken hoeveel pijnstilling er op het totaal aantal bevallingen wordt gebruikt, waarbij ook de thuis- en poliklinische bevallingen onder begeleiding van een verloskundige zijn meegeteld. In 2007 kreeg bijna 7 procent van alle vrouwen met een normale vaginale baring een ruggenprik, tegen 4,8 procent in 2005. Het zal nu zeker rond de 10 procent liggen. Wij hebben contact met verloskundigen en merken dat er meer vraag naar pijnstilling is.’ Verloskundige en onderzoeker Trudy Klomp over pijnstilling bij bevallingen. nrc, 27 september. ‘Tijdens een grote visite vroegen we ons af of een patiënt Clostridium had en een verpleegkundige merkte op dat het wel zo rook.’ Internist Yvo Smulders over de tweejarige beagle Cliff die wordt getraind om de bacterie te herkennen. Bijzijn, september. ‘Microbiome is trendsetter op het gebied van innovatieve moleculaire microbiologische detectietechnieken voor infectieziekten en gespecialiseerd in het ontwikkelen en uitvoeren van moleculaire analyses ten behoeve van complexe, bacteriologische niches.’ Cedric van der Meulen, manager bedrijfsvoering over Microbiome Ltd, in 2005 opgericht als spin-off van de afdeling medische microbiologie en infectiepreventie. Biotechnews, oktober.

9

Prikbord

Aangeboden: een cavia/ konijnenkooi

Foto: Paul le Clercq

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten zijn wel erg bijzonder.

Pascale Scheerman, onderwijsassistent voor de tweedejaars bij de huisartsenopleiding, heeft een grote cavia of konijnenkooi in de aanbieding. Tenminste, als hij nog te koop is, want ze had het nauwelijks op intranet gezet of ze kreeg al een telefoontje. “We gebruikten deze kooi in de winter voor onze cavia’s. In de zomer hebben ze een kooi in de tuin, dus dan krijgen ze buiten al

veel beweging. In die maanden zitten ze ’s nachts binnen in een kleinere kooi. Helaas is een van de twee cavia’s tijdens de vakantie ziek geworden. Toen we terugkwamen was hij sterk vermagerd en wilde hij niet meer eten. Uiteindelijk is het beestje overleden. Dat was wel even slikken voor mijn tienjarige zoon Rick en Eva, mijn dochter van zes. Omdat we nu nog maar één cavia hebben, biedt

de kleine kooi in de winter voldoende ruimte. We hebben de grote kooi daarom op zolder gezet, maar ook daar staat hij in de weg. Het is een behoorlijk groot geval, met een los nachtgedeelte, ruifje en een voerbakje. Vandaar dat ik hem op het prikbord heb gezet.”

ff feesten

Cadeautip Het loopt nog geen storm voor de sleutelhangers die Marceline van Furth, hoogleraar kindergeneeskunde, uit Zuid Afrika meenam, maar Sinterklaas en Kerst zijn natuurlijk nog ver weg. De opbrengst van de ‘love bean sleutelhangers’ is bestemd voor Marceline’s project kids, die het mogelijk wil maken dat kinderen met tuberculeuze meningitis thuis kunnen worden behandeld. Eddy Boots heeft ze een opvallende plaats gegeven in zijn winkeltje en er natuurlijk zelf ook een aangeschaft. Voor wie een origineel cadeau zoekt: ga naar Eddy op -1 van het ziekenhuis.

VUmc-er & Auto Dit jaar is het precies 75 jaar geleden dat het blad Arts & Auto voor het eerst verscheen. Het tijdschrift was bedoeld om de verkeersveiligheid van artsen te bevorderen, omdat dit de eerste beroepsgroep was die op grote schaal auto’s gebruikte. Voor sommigen bleef de auto niets meer dan een handig transportmiddel, voor anderen groeide het uit tot een passie. Voor Marco van der Noordaa, programmamanager lean, gaat er niets boven een Citroën CX.

Wie afdeling heelkunde Wat galafees Wanneer 24 september Waar on top of Amsterdam Waarom contacten onderhouden Opvallend eens een VUmc-er altijd een VUmc-er

Het was al tien jaar geleden dat het voor het laatst was gebeurd, maar de afdeling heelkunde heeft een oude traditie in ere hersteld: een wetenschapsdag, waarvoor ook alle alumni en leden van de afdeling heelkunde waren uitgenodigd. De dag werd afgesloten met een feestelijk galadiner in het Amrath Hotel, het voormalige knsmgebouw. Het aperitief werd op het dakterras ‘on top of Amsterdam’ gedronken.

“Op 24 september heeft onze afdeling opnieuw een wetenschapsdag georganiseerd”, legt Jaap Bonjer, hoofd van de afdeling heelkunde, uit. “Gedurende de hele dag gaven meer dan twintig onderzoekers presentaties over de stand van hun werk. Heelkunde verricht zowel basaal als klinisch onderzoek. Het was zeer boeiend voor de gehele afdeling om daar wat meer over te horen en de discussies vormden

een bron van inspiratie. Alle alumni van de afdeling heelkunde VUmc, waren uitgenodigd voor het galadiner. Een uitbundig weerzien en aanleiding om goede herinneringen op te halen.” Bonjer vindt het belangrijk om de relatie met de hier opgeleide chirurgen levend te houden. “Het blijven tenslotte allemaal VUmc-ers en het is goed om de banden in stand te houden.”

Foto: Paul le Clercq

Koffiepauze, een overleg, een afscheids­borrel of een verjaardags­feestje. Er zijn veel momenten om als collega’s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast.

A “

Lorenzo

10

Tracer 20 – 7 o kto b er 2 01 0 – O rg a n isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

ls kind al raakte ik besmet met het Citroën-virus”, legt Marco van der Noordaa uit. Zijn vader bezat een ds (uitspraak déesse, oftewel godin in het Frans). Samen gingen ze destijds naar garages om de nieuwe cx te bewonderen die in 1974 werd geïntroduceerd, maar helaas heeft zijn vader er nooit een gekocht. In 2002 hoorde Marco, dat een kennis, directeur public relations bij Citroën, zijn uit Toulouse geïmporteerde cx te koop aanbood. “Deze auto is gebouwd in 1983, dus ik kan er inmiddels belastingvrij in rondrijden. Het is een prachtige auto, in de kleur ‘gris vulcain’; dat klinkt veel beter dan het Nederlandse ‘vulkaangrijs’. Ook mijn vader vindt hem trouwens erg mooi.” Marco heeft afgelopen weekend afscheid genomen van zijn auto. “Ik rijd er van april tot september mee op de weg, de rest van het jaar staat hij in een garage in Leimuiden. Ik wil hem natuurlijk zo lang mogelijk mooi houden en oude Franse auto’s zijn niet op onze winters gebouwd. In de herfst en winter rijd ik in een Xantia. Ja, ook een Citroën, maar wel van een heel andere klasse.” Neurochirurg Hans Baaijen is eerder in deze serie over zijn auto geïnterviewd. “We hebben bijna dezelfde auto en wilden eigenlijk samen in Tracer. Maar twee keer een cx in deze rubriek is natuurlijk nog mooier!”