#2 mei 2014
relatiemagazine van het kadaster
14
“Kom met wet voor stedelijke 4 herverkaveling” Rotterdam op weg naar BRK Levering
7
Deurwaarder borgt recht op recht
8
Woningcorporatie verantwoordt transacties
12
Zweden gebaat bij Nederlandse vinding
13
HET VLAKKE LAND
“Eén van de vele natuurschatten die Nederland rijk is” wie Emily Spitsbaard wat Productmanager Stelselvoorzieningen bij Logius waar Loonse en Drunense Duinen, tussen Tilburg, Waalwijk en Den Bosch
X 136000 Y 407000
Tilburg, Waalwijk & Den Bosch, Loonse en Drunense duinen
Waarom is deze plek voor u zo bijzonder? “Dit is één van de vele natuurschatten die Nederland rijk is met daarin één van de mooiste mountainbikeroutes. Omdat een deel van de Loonse en Drunense Duinen is afgebrand heeft Natuurmonumenten schapen ingezet voor herstel van de begroeiing. Ik vind dat geweldig! Ons kleine landje telt ruim 140 officiële MTBroutes door uiteenlopende natuurgebieden met lengtes tot 100 kilometer. Mijn vriend en ik trekken er vaak op uit voor een dagtrip of heerlijk weekend waarin we het offroad fietsen
in het kort
combineren met lange wandelingen.”
BGT live
Sinds 1 april kunnen bronhouders hun kaartgegevens aanleveren voor opname in de Landelijke Voorziening Basisregistratie Grootschalige Topografie (LV BGT). De BGT is een gedetailleerde (grootschalige) digitale kaart van heel Nederland. Als de kaart in januari 2016 helemaal klaar is, kan iedereen deze gebruiken als ondergrond voor bijvoorbeeld het inplannen van groenbeheer, stadsvernieuwing of het vastleggen van evacuatieroutes. Onder aansturing van het ministerie van IenM werken verschillende partijen samen: het Samenwerkingsverband van Bronhouders BGT (SVB-BGT), PDOK en Geonovum. Het Kadaster is verantwoordelijk voor de landelijke voorziening (LV), de controle service (CS) en de centrale helpdesk.
Godfried Barnasconi voorzitter EuroSDR
Kadasterbestuurslid Godfried Barnasconi is op 16 mei officieel benoemd tot de nieuwe president van EuroSDR. Dit is een non-profit organisatie die kadasters en onderzoeksinstituten uit 17 landen bij elkaar brengt voor toegepast onderzoek naar ruimtelijke gegevens (spatial data). EuroSDR staat voor de uitdaging om meer mogelijkheden te creëren voor onderzoeken die aansluiten op de vragen uit het vakgebied. En om het aantal Europese leden uit te breiden. Godfried Barnasconi kan hier een waardevolle bijdrage aan leveren met zijn uitgebreide managementervaring en zijn Europese netwerk.
Pilot terugmelding BRT afgerond
2
Maar liefst 130 vrijwilligers hebben tijdens de pilot 369 meldingen gedaan over aanpassingen in gegevens van de Basisregistratie Topografie (BRT). Het doel van de pilot was om te kijken of het terugmelden van onjuistheden in de BRT-gegevens gemakkelijker kon worden gemaakt. Dit is gedaan door het terugmeldsysteem toegankelijk te maken voor alle gebruikers. Het aantal van 369 meldingen is een grote stijging ten opzichte van eerdere jaren: 28 meldingen in 2013, 10 in 2012. De meeste meldingen gaan over wegen en gebouwen. Het Kadaster heeft meer dan 75% van de terugmeldingen goedgekeurd en gecorrigeerd. We onderzoeken nu hoe het terugmeldproces verwerkt kan worden in het productieproces.
Colofon Terzake #2, mei 2014 Eindredactie Karl Adams Redactie Erwin Willemsen, Theo Splithof, Ernst Peter Oosterbroek, Anja Zandbergen Opmaak Peter Donderwinkel, Kadaster Fotografie Plaatwerk Fotografen, VNG (6), Gerhard Witteveen Fotografie (11), Druk OBT BV, Den Haag Oplage 12.500, vier keer per jaar Redactieadres Terzake, Postbus 9046, 7300 GH Apeldoorn;
[email protected] Terzake downloaden? www.kadaster.nl ->
Over Kadaster ->
Brochures en publicaties
terzake
#2
“Think differently, think smart”
14
Dorine Burmanje tijdens Geospatial World Forum, Geneve, 6 mei 2014
8 4
12 10
4 Ter zake
“Kom op met wet voor stedelijke herverkaveling” Voor Rob de Boer (VNG) is het duidelijk: grondruil in de stad is een krachtig instrument. Voor stadsontwikkeling, tegen leegstand. Maar wel met een wettelijke stok achter de deur.
7 Rotterdam op weg naar BRK Levering De gemeente Rotterdam verwacht de vruchten te gaan plukken van de nieuwe vorm van gegevenslevering uit de Basisregistratie Kadaster (BRK).
12 Woningcorporatie verantwoordt transacties “Wij willen als woningstichting er graag helemaal zeker van zijn dat we in control zijn.” Het lukte Woningstichting Sint Joseph in Almelo. Met de totaalrapportage Transacties in Control.
8 Deurwaarder borgt recht op recht Op pad met Andy Roos van TeRecht Deurwaarders. “Jij zou het ook niet kunnen waarderen als er onterecht beslag wordt gelegd op je huis.” Over zorgvuldigheid en integriteit.
13 Zweden gebaat bij Nederlandse vinding Volledig geautomatiseerd kaarten maken. Geen 6 jaar productietijd, maar 6 weken. Automatische generalisatie spreekt ook tot de Zweedse verbeelding.
10 “Onderschat niet het belang van publicaties over de grondprijs”
Verder
Vakblad Boerderij en het Kadaster in gesprek. Over een betrouwbare
14 Kwartaal in Cijfers
berekening van de agrarische grondprijs. Resultaat: een nieuwe
15 Kadastergezichten
berekening, met instemming van de markt.
16 Product & Praktijk 2 terzake # 14
3
ter zakE
“Kom met wet voor stedelijke herverkaveling” Het advies van de Commissie Stedelijke Herverkaveling is helder: kom zo snel mogelijk met een wettelijke regeling. Het ruilen van gronden in de stad werkt: als middel voor stadsontwikkeling en tegen leegstand. Niet onteigenen, maar herschikken. Niet de overheid aan het stuur, maar de eigenaren. Maar wel met een wettelijke stok achter de deur voor gemeenten. Zodat gebiedsontwikkeling nooit kan vastlopen op één partij die tegenstribbelt. Voorstander en commissielid Rob de Boer (VNG) licht toe. 4
“De kracht van stedelijke herverkaveling voor gemeenten is dat het een
Van proef naar praktijk
instrument is om gebiedsontwikkeling te sturen zonder eerst grond in
De Commissie Stedelijke Herverkaveling onderzoekt het nieuwe instrument.
eigendom te hoeven hebben”, aldus Rob de Boer van de Vereniging van
De commissie bestaat uit experts van verschillende publieke en private
Nederlandse Gemeenten (VNG).
organisaties zoals de VNG, Vereniging van Nederlandse Projectontwikkeling Maatschappijen (NEPROM) en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Niet onteigenen, maar ruilen
Ook het Kadaster is vertegenwoordigd. Via het Nationaal Proefprogramma
Het principe van herverkaveling werkt in de stad hetzelfde als op het
Stedelijke Herverkaveling loopt een pilot in acht gemeenten. De Boer: “In
platteland. Binnen een bepaald gebied worden rechten herverdeeld
Delfzijl en Dordrecht zie je bijvoorbeeld al dat wanneer je eigendommen slim
als de eigendomsverhoudingen een gewenste gebiedsontwikkeling
ruilt, je achteruitgang in winkelstraten en het centrum kunt remmen.”
belemmeren. Zo kan versnippering van eigendom op het platteland een goede bedrijfsvoering van een boer belemmeren. In de stad kan
Waarom wettelijk regelen?
het een belemmering vormen bij het ontwikkelen of herinrichten van
De praktijkervaringen hebben geleid tot een duidelijk advies van de
een winkelcentrum, bedrijventerrein of woonwijk. Om een bepaalde
commissie aan minister Schultz van Haegen: “Om stedelijke herverkaveling
gebiedsontwikkeling te forceren, kon de overheid tot nu toe weinig anders
echt efficiënt te maken, is een wettelijke regeling noodzakelijk”, volgens
dan eigenaren onteigenen. Met stedelijke herverkaveling kunnen de
De Boer. “Bij gebiedsontwikkeling gaat het er steeds om dat je die laatste,
betrokken eigenaren het onderling oplossen.
cruciale grondeigenaar meekrijgt. Je moet niet op voorhand hoeven te 2 terzake # 14
5
ter zake vervolg
“Bij gebiedsontwikkeling gaat het er steeds om dat je die laatste, cruciale grondeigenaar meekrijgt” Rob de Boer (VNG)
accepteren dat dat je niet lukt.” Hij verwacht dat de politiek een
borgt als onafhankelijke adviseur de rechtszekerheid: hoe is het
wettelijke regeling steunt, aangezien de minister zich hierover al
eigendom geordend, wie heeft welke rechten, wanneer is er sprake van
positief heeft uitgelaten. “We adviseren om aan te sluiten bij de
een gelijkwaardige ruil?
wetgeving over herverkaveling in het landelijk gebied. Uiteraard is het even afwachten hoe het zich allemaal vertaalt, omdat in stedelijk
Niet wachten op Omgevingswet
gebied bijvoorbeeld meer sprake is van huur en erfpacht.”
De Boer voorziet twee scenario’s voor een wetgevingstraject: “In het reguliere traject loopt het mee met de Omgevingswet die er
Wettelijke win-win-win
in 2018 moet zijn. Die beschrijft de rol die gemeenten in feite nu al
Opgeteld levert wettelijke stedelijke herverkaveling winst op voor
meer en meer aannemen bij ruimtelijke ordening op lokaal niveau:
alle betrokken partijen. “De wet dwingt de eventuele dwarsligger of
faciliteren zonder grondeigendom. Stedelijke herverkaveling past
freerider mee te werken, zonder dat de gemeente hoeft over te gaan
daar uitstekend bij.” Maar liever nog adviseert hij niet te wachten tot
tot onteigening”, zo schetst De Boer. Aan gemeenten biedt het de
2018: “Want wat als de Omgevingswet vertraging oploopt? Ik heb het
mogelijkheid van gebiedsontwikkeling zonder de financiële risico’s van
idee dat gemeenten een eerdere regeling wel zien gebeuren. Het zal
opkopen en onteigenen. Aan projectontwikkelaars en investeerders
uiteraard even wennen zijn aan hoe het allemaal werkt, maar er is geen
geeft het zekerheid dat projecten niet kunnen afketsen. En eigenaren
koudwatervrees.”
Even noteren!
staan zelf aan het roer van de ontwikkeling in hun gebied. Het Kadaster
6
www.dataland.nl -> Op donderdag 12 juni vindt
www.youtube.com -> ‘Notariaat – Kadaster:
het jaarlijkse DataLand-congres plaats. In Cultuur- en
van overeenkomst tot registratie’ Bij het inschrijven van een
congrescentrum Antropia in Driebergen. Deze keer staan
akte bij het Kadaster vinden veel stappen plaats. Deze worden
basisregistraties centraal: wat zijn de lusten en lasten
handmatig of automatisch uitgevoerd. In dit filmpje ziet u alle
daarvan voor gemeentelijke thema’s geo-informatie en
processtappen op een rij en geven we aan met welke partijen we
informatisering? Van knelpunt naar knooppunt! Ook het
samenwerken.
Kadaster draagt bij met presentaties.
www.verkavelen.nl -> Nieuw: het Kadaster Herverkavelingsportaal. Voor partijen die (willen) deelnemen aan een herverkavelingsproject. Hier vindt u informatie over herverkaveling in uw regio. Dit portal bevat een overzicht van alle actieve projecten. Op de afzonderlijke projectpagina bevindt zich een ‘Login’-link. Deze brengt u naar een afgeschermd gedeelte waar u digitaal deel kunt nemen aan het herverkavelingproces voor dat project.
Rotterdam op weg naar BRK Levering “Hoe kunnen we vanuit een centraal gegevensmagazijn alle noodzakelijke informatie uit de Basisregistratie Kadaster leveren aan de relevante afdelingen binnen onze gemeente?” Aldus Jane Hermans – van Ree van de gemeente Rotterdam. De gemeente nam deel aan de pilot BRK Levering, de nieuwe vorm van gegevenslevering uit de Basisregistratie Kadaster (BRK). Hoe gaat deze helpen bij het beantwoorden van hun vraag? BRK Levering is een digitaal bestand met actuele informatie over
Onze projectgroep heeft zijn analyses gepresenteerd op afdelingen als
percelen en rechthebbenden uit de Basisregistratie Kadaster. Het
Belastingen en Stadsontwikkeling.”
vervangt op 1 juli 2015 de oude leveringsvorm Massale Output. De gemeente Rotterdam ziet kansen in het feit dat de gegevens voldoen
Centraal gegevensmagazijn
aan de regels van basisregistraties.
BRK Levering moet een onderdeel worden van wat de gemeente omschrijft als ‘een centraal gegevensmagazijn’. “En onze ambitie gaat
“Een prima plan waarvan we straks gezamenlijk de vruchten gaan plukken”
nog verder”, aldus Hermans-Van Ree. “Wij zijn ook in gesprek met de gemeenten Den Haag en Utrecht en de betrokken softwareleveranciers. We willen samen het gegevensmagazijn voor meerdere gemeenten ontwikkelen en geschikt maken voor gebruik van de verschillende basisregistraties. Zo kunnen we ook de totale kosten drukken. Want zelfs nu de gemeenten onder de budgetfinanciering vallen, moeten we nog steeds kritisch blijven: meerdere producten vallen buiten die financiering, zoals afschriften van akten.”
Efficiëntere informatiestromen “De deelname aan de Kadasterpilot was voor ons een moment om eens
Technische oplossing bouwen
principieel te kijken naar álle gegevensstromen van kadastrale data
De gemeente Rotterdam heeft de opzet en constructie van zijn
binnen de gemeente”, zo stelt Jane Hermans – van Ree. Zij is adviseur
gegevensopslag en informatiestromen inmiddels in beeld. Het wachten
bij de afdeling Basisinformatie van het cluster Stadsbeheer van de
is nu op goedkeuring van het plan, waarna de gemeente de technische
gemeente Rotterdam. “Uiteraard omarmen we het principe van het
oplossing gaat bouwen. “Het zal dus nog even duren voordat we
stelsel van Basisregistraties: eenmalige opslag en meervoudig gebruik.
daadwerkelijk BRK Levering gaan afnemen”, zo besluit Hermans-Van
In de meest ultieme vorm zijn we daar nog niet aan toe, maar het idee
Ree. “Maar als het aan ons ligt, realiseren we een prima plan waarvan
van verregaande samenwerking op dit gebied spreekt ons zeer aan.
we straks gezamenlijk de vruchten gaan plukken.” 2 terzake # 14
7
veldwerk
Deurwaarder borgt recht op recht Er zijn de laatste jaren relatief veel beslagen gelegd op onroerend goed. Een beslag heeft vaak verstrekkende gevolgen voor de betrokken persoon. Nauwkeurigheid, integriteit en controle van gegevens spelen dan ook een grote rol in het werk van de deurwaarder. “Jij zou het ook niet kunnen waarderen als er onterecht beslag wordt gelegd op je huis.” Op pad met Andy Roos van TeRecht deurwaarders in Arnhem.
8
TeRecht Deurwaarders voert landelijk veel opdrachten uit voor onder meer
Rechten borgen
advocaten en ondernemers. Net als een notaris speelt de deurwaarder in het
“Wij hebben zowel oog voor de eiser als voor de beslagene”, aldus
rechtsverkeer een belangrijk rol.
Bert Hendriks, commercieel directeur bij TeRecht. “Ieders recht moet
gewaarborgd worden. Onze slogan is niet voor niets ‘met recht op recht’. De eisende partij heeft recht op zijn geld. De andere partij heeft recht op een goede uitleg over alles wat er gebeurd of kan gebeuren.”
Zorgvuldigheid proces Volgens deurwaarder Andy Roos is het belangrijk de tijd te nemen voor alle stappen in het proces: “Een beslag is vaak sneller gelegd dan weer opgeheven, dus oplettendheid is geboden.” De zorgvuldigheid komt tot
“Een beslag is vaak sneller gelegd dan weer opgeheven, dus oplettendheid is geboden”
uitdrukking in een uitgebreide voorbereiding en in uitvoerig onderzoek op kantoor. Er is ook veel overleg met de eiser over de mogelijkheden voor beslaglegging en het terugkrijgen van wat gevorderd wordt. “Ook aan de
Digitale dienstverlening
beslagene proberen wij van tevoren zaken goed uit te leggen, aan de deur of
Binnen alle stappen van het beslagproces staan gegevens over rechten
via mail.”
centraal: ze moeten juist zijn, volledig, snel en gemakkelijk toegankelijk. “Onze organisatie wil zich blijven ontwikkelen en graag doorgroeien in
Verstrekkende gevolgen
digitalisering en automatisering”, zo sluit directeur Hendriks af. “Daarbij
Roos en zijn collega’s kiezen voor deze persoonlijke aanpak, omdat ze zich
streven we naar het verder verbeteren van onze dienstverlening. Dat is
bewust zijn van de mogelijke verstrekkende gevolgen van beslaglegging. Het
ook precies de reden geweest dat we nu naast het gebruik van Kadaster-
leggen van een beslag en het meedelen ervan is steeds weer een indringend
on-line zijn overgegaan op het digitaal aanleveren en doorhalen van
moment. Aanbellen, kloppen op de ramen, een ontmoeting bij de achterdeur.
beslagen. Dat doen we via een aansluiting op Mijn Kadaster en WebElan.
Beslaglegging grijpt in in de levenssituaties van mensen: “Van het ene
We willen namelijk voortdurend onze processen versnellen. Met de digitale
moment op het andere hebben ze geen toegang meer tot hun geld of ligt er
mogelijkheden die het Kadaster biedt kunnen we nog beter inspelen op de
beslag op hun woonhuis of auto. Hiermee kun en wil je geen fouten maken.”
eisen die aan het vak van een deurwaarder worden gesteld.” 2 terzake # 14
9
Uitgelicht
“Onderschat niet het belang van publicaties over de grondprijs” Reed Business Media berekent en publiceert in haar blad Boerderij de grondprijs van agrarische gronden. Het Kadaster is de bron voor de gegevens. Boeren en makelaars informeerden Boerderij dat de gepubliceerde grondprijs niet overeenkwam met hun werkelijkheid. Reed Business en het Kadaster gingen in gesprek. Resultaat: een nieuwe berekening, met instemming van de markt. Tot 2012 publiceerden Boerderij en het
maar dit wordt per 2015 afgeschaft.” Een
stegen de grondprijzen bijvoorbeeld sterk door
Kadaster onafhankelijk van elkaar gemiddelde
betrouwbare berekening van de grondprijs is dan
het aankopen van gronden voor de aanleg van
grondprijzen. Ze gebruikten echter verschillende
ook essentieel.
natuurverbinding Oostvaarderswold.” Door
berekeningen. Het verschil zat vooral in
10
de economische crisis nam in 2010 het aantal
de bovengrens van de grondprijzen die de
Uitschieters in grondprijzen vervuilen gemiddelde
agrarische transacties af. Ook dit had zijn effect
organisaties nog meenamen in de berekeningen.
Om een gemiddelde grondprijs te berekenen,
op de berekening: hoe minder transacties, hoe
neem je uitschieters boven een bepaalde grens
lager de betrouwbaarheid.
Grondprijs belangrijke houvast voor boeren
niet mee. Maar, wanneer het niveau van die
“Onderschat niet hoe belangrijk publicaties zijn
grondprijs verandert terwijl de bovengrens bij
Signalen van boeren en makelaars
over de grondprijs”, aldus Martijn ter Horst,
de berekening hetzelfde blijft, is het gemiddelde
Agrarisch vakblad Boerderij kreeg signalen
journalist bij Boerderij. “Voor de grondgebonden
niet optimaal. In 2002 daalde de grondprijs sterk
van boeren en makelaars dat de grondprijs van
landbouw, waaronder de melkveehouderij,
door het uitbreken van mond- en klauwzeer.
het Kadaster te laag zou zijn. Zeker wanneer
tuin- en akkerbouw, is landbouwgrond het
Sindsdien steeg de prijs snel naar € 50.000,- per
ze keken naar grondprijzen zoals in Flevoland.
belangrijkste productiemiddel. Voor de
hectare. In sommige gebieden steeg de prijs
Beide organisaties zijn toen in gesprek gegaan.
melkveehouderij was dit eerder het melkquotum,
tot wel € 80.000,- per hectare. “In Flevoland
Het Kadaster deed ook een uitvoerig onderzoek
Girlsday! Bèta, techniek of ICT niks voor meisjes? Natuurlijk wel! Daarom kwamen er 30 meiden van 3 Apeldoornse scholen kijken bij het Kadaster op 8 mei in Apeldoorn. Luchtfoto’s bekijken met 3D-brillen, vliegen met een cameravliegtuigje, meeluisteren met de ICT-helpdesk, je woonomgeving bekijken met 360-gradenfoto’s en landmeten met verschillende meetapparaten. En door Apeldoorn lopen: in de computergame Minecraft. Girlsday is een jaarlijks, landelijk initiatief van kennisbureau VTHO. Zij stimuleren jonge meiden om te kiezen voor bèta/ techniek. In samenwerking met bedrijven en scholen geven zij aan hen de kans rond te kijken bij bedrijven. Zo kunnen meiden kennismaken met beroepen waaraan ze misschien nog nooit hebben gedacht.
Meekijken bij de techniek van het Kadaster ’s Ochtends meldden zich 30 meiden uit de brugklas, leeftijd 12-13 jaar. De dag begon met videoboodschappen van minister Busschemaker en bestuursvoorzitter Dorine Burmanje: “Want meiden, wat die jongens kunnen, dat kunnen wij toch ook? Of zelfs beter?” Na een gezamenlijke sessie over geovraagstukken in de samenleving, gingen al snel de handen uit de mouwen.
Meiden zelf aan de knoppen Hoe maak je een digitale kaart vanuit een luchtfoto? De naar de omschrijving en verwerking
leerlingen hebben zelf luchtfoto’s bekeken en op basis daarvan
van agrarische transacties. “Mede door
gebouwomtrekken digitaal ingetekend. Daarna hebben ze met
onduidelijkheid over de berekening en de
behulp van coördinaten verstopte voorwerpen opgezocht met
grondprijs heeft Boerderij in 2013 geen
landmeetapparatuur. Op een laptop konden ze in de
cijfers gepubliceerd”, aldus Ter Horst.
computergame Minecraft rondlopen door Apeldoorn-Noord. Hiervoor had een Kadastermedewerker de actuele hoogtekaart
Nieuwe rekenmethode
in het spel geprogrammeerd. Digitaal wandelen langs
Begin 2014 heeft het Kadaster verschillende
monument De Naald: “Wow, echt vet!”
rekenopties uitgewerkt en voorgelegd aan verschillende marktpartijen. De keuze
Cameravliegtuigje
viel op de methode om een boven- en
Ook hebben de meiden meegeluisterd met telefoongesprekken
benedenmarge van 5% van de grondprijzen
van de interne ICT-helpdesk van het Kadaster. Zo kregen ze
niet mee te nemen in het gemiddelde.
een beeld van de verschillende soorten techniek binnen de
“Een goede keuze”, zegt Ter Horst.
organisatie. In het webportaal Publieke Dienstverlening op
“Organisaties als CBS en LEI Wageningen
De Kaart (PDOK) hebben ze hun eigen adressen opgezocht.
UR ondersteunen deze afroming. Een juist
Daarnaast hebben ze hun eigen woonomgeving verkend
beeld van de werkelijkheid, daar zijn we
met 360-gradenfoto’s. Na een korte presentatie over
allemaal bij gebaat!”
onderwijsmogelijkheden werd de dag afgesloten met het laten vliegen van een cameravliegtuigje, een ‘drone’, voor het
De actuele agrarische grondprijzen vindt u in
inmeten van lastig begaanbare terreinen. Afgaande op het
het Vastgoed Dashboard via de homepage van
enthousiasme en de reacties van onze jonge gasten, was het
de Kadasterwebsite.
een geslaagde kennismaking. 2 terzake # 14
11
raakvlak
Woningcorporaties moeten jaarlijks hun vastgoed- en grondtransacties verantwoorden aan hun toezichthouders. Woningstichting Sint Joseph in Almelo kwam te weten dat de mogelijkheid bestaat om bij het Kadaster een totaalrapportage van hun transacties te krijgen: Transacties in Control. “Wij willen als woningstichting er graag helemaal zeker van zijn dat we in control zijn”, aldus Albert Wolbink, stafmedewerker Finance & Tax.
Woningcorporatie verantwoordt transacties “Niet alleen ons risicomanagement, maar ook de
Aanvullend controlemiddel
vastgoedfraude was de aanleiding om deze rapportage
“De rapportage die wij ontvingen, was opgebouwd vanuit verschillende
te willen hebben”, vertelt Wolbink over de inzet van
gezichtspunten. Dat gaf ons weer een andere kijk op onze transacties”,
Transacties in Control bij de woningstichting.
aldus Wolbink. Woningstichting Sint Joseph heeft de rapportage ingebracht in haar directieoverleg en aangeboden aan de Raad van
Hoe werkt Transacties in Control?
Commissarissen. “Nee, er zijn bij ons geen verrassende feiten aan het
Het Kadaster toetst de transacties van een corporatie
licht gekomen. Maar wij weten nu ook zeker dat die er niet meer zullen
en haar deelnemingen aan een aantal toetsregels. Die
komen. De rapportage is voor ons een aanvullend controlemiddel. Wij
regels bepaalt de corporatie van tevoren samen met het
kunnen aantonen dat wij als organisatie met onze vastgoedtransacties
Kadaster. De regels vormen de bandbreedte van de te
binnen de gestelde kaders blijven.”
accepteren afwijkingen. Zo filteren ze de transacties eruit
12
die afwijken wat betreft prijs, bestemmingen en locaties
Geen rechercheonderzoek
buiten het werkgebied. De corporatie kan die afwijkende
De rapportage Transacties in Control is gebaseerd op één
transacties voorzien van een verklaring. Op die manier
informatiebron, de database van het Kadaster. Het kent niet de
krijgt de bestuurder van de corporatie een document in
diepgang van een rechercheonderzoek. Maar daar staat wel tegenover
handen dat laat zien dat de transactieprocessen van de
dat er veel meer transacties in het onderzoek worden meegenomen dan
corporatie beheerst verlopen.
bij een reguliere accountantscontrole het geval is.
de grenzen over
Zweden gebaat bij Nederlandse vinding Hoe werkt dat volledig geautomatiseerd kaarten maken bij jullie? Hoe moeten we ons productieproces veranderen? De vragen over deze nieuwe aanpak komen vanuit de hele wereld. Zoveel vragen, dat het Kadaster besloot een bijeenkomst te organiseren voor internationale kaartorganisaties. In februari bezochten 31 collega’s uit 13 landen de Kadastervestiging Zwolle. Een van de gasten was Malin Klintborg van het Zweedse Lantmäteriet. Automatische generalisatie (AUTOgen)
De Nederlandse vinding
veranderingsprocessen een lange adem vergen.
spreekt tot de Zweedse
De manier waarop het Kadaster AUTOgen heeft
Om vanuit een topografische kaart
verbeelding. Klintborg:
geïntroduceerd met de LEAN-verandermethode
een kaart op kleinere schaal te maken,
“Net als in andere
noemt ze indrukwekkend: “Ik heb 16 jaar
moeten gegevens vereenvoudigd
landen worden ook onze
voor telecommaatschappij Ericsson gewerkt,
worden weergegeven. Dit heet
budgetten gekort, terwijl
waarvan 10 jaar met LEAN. Ik ben erg onder
generaliseren. Van oudsher gebeurt
de eisen strakker worden. We moeten een stap
de indruk over de snelheid en de grondigheid
dit met de hand. Het Kadaster
kunnen maken.”
waarmee jullie LEAN hebben ingezet om jullie werkprocessen te verbeteren.”
heeft een methode ontwikkeld om kleinschaligere kaarten te maken
Internationale bijeenkomst in Zwolle
via automatische generalisatie. De
De uitnodiging voor de NMO Summit (National
“Een grote stap vooruit”
handmatige werkwijze heeft een
Mapping Organisations) in Zwolle vormde
Klintborg is ervan overtuigd dat automatische
doorlooptijd van 4 tot 6 jaar. Met
een uitstekende gelegenheid om kennis te
generalisatie Zweden verder gaat brengen: “Op
automatische generalisatie lukt dit in
vergaren voor Klintborg en haar collega Mikael
dit moment testen we samen met het Kadaster
4 tot 6 weken.
Johansson. “Mikael heeft zich bezig gehouden
hoe we onze ruwe data kunnen toepassen in
met de technische details en de modellen.
hun model. Als dat lukt, zetten we een grote
Maar automatische generalisatie is meer
stap vooruit.” Met AUTOgen zou Lantmäteriet
dan techniek alleen. De summit besteedde
volgens haar ook klaar zijn voor de introductie
terecht ook veel aandacht aan de andere kant:
van open data: “Open data speelt nu nog niet
verandermanagement.”
in Zweden. Maar we weten dat dit wel zo is in andere landen. Daarom moeten we ons
Techniek en verandermanagement
voorbereiden. De vraag naar onze producten
Als hoofd van de productieafdeling van
kan zomaar veranderen.”
topografische kaarten weet Klintborg dat
Geospatial World Innovation Award voor AUTOgen Op 8 mei heeft het Kadaster in Genève een Geospatial World Innovation Award ontvangen voor AUTOgen. Het betrof de categorie Technology Innovation in Cartography. Dit gebeurde tijdens het Geospatial World Forum. Het Kadaster is erg blij met deze internationale waardering. 2 terzake # 14
13
kwartaal in cijfers
2014, kwartaal 1 Kwartaalcijfers Terzake nader verklaard
Aantal akten
Aantal hypotheekstukken
Terzake toont kwartaalcijfers over de woningmarkt. Onder akten vallen onder meer de levering van onroerend goed, ruiling of
kwartaal 1, 2014
58.291 (+13,6%)
kwartaal 1, 2014
49.142 (+14,8%)
kwartaal 1, 2013
51.329
kwartaal 1, 2013
42.810
een verklaring van erfrecht. Onder hypotheekstukken vallen bijvoorbeeld hypotheekinschrijvingen en beslagen. Onder onvrijwillige veilingen vallen de akten waarbij onroerend goed in opdracht van een hypothecaire schuldeiser is geveild. Actuele marktgegevens via Vastgoed Dashboard Actuele en uitgebreide vastgoedcijfers vindt u in ons Vastgoed Dashboard. Ga hiervoor naar de homepage van www.kadaster.nl. Elke maand actualiseren wij de cijfers. U kunt de informatie opzoeken, vergelijken en downloaden. Prijsindex Bestaande Koopwoningen (pBK)
particuliere woningen 71% agrarisch 7% bedrijfsmatig 5% overig 17%
particuliere woningen 78% agrarisch 2% bedrijfsmatig 4% overig 16%
Het Prijsindexcijfer van Bestaande Koopwoningen geeft per kwartaal het prijsverloop weer van de door particulieren aangekochte bestaande woningen. Nieuwbouwwoningen maken geen deel uit van de index. Het cijfer is een gezamenlijke statistiek van het Kadaster en het CBS. Door rekening te houden met de WOZwaarde, corrigeert het CBS de index voor prijsveranderingen die
Aantal nieuw ingeschreven schepen en luchtvaartuigen
alleen het gevolg zijn van kwaliteitsverschillen tussen de verkochte
2013
woningen. Deze correctie vindt niet plaats bij het bepalen van de
2014
191
177
5
Gemiddelde Koopsom.
3
2014
212.466 236.520 172.255 205.859 199.293 333.175 277.523
215.690 235.620 178.259 206.743 203.633 336.098 245.052
AANTAL GEREGISTREERDE VERKOCHTE WONINGEn 2013
2014
Gemiddelde koopsom woningen
2013
totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend
€ 0-100
€ 100-200
€ 200-300 € 300-400 € x 1000
€ 400-500
1.004
717
935
748
2.473
1.859
8.059
6.478
14.504
1.988
1.636
11.652
2014
> € 500
Aantal
Gem. prijs
Gem. prijs
bouwkavels /m2
bouwkavels
grasland /ha
akkerbouwland /ha € 42.119
€ 40.773
€ 39.161 3.739
2.551
€ 391
€ 385
2014
€ 43.585
Gem. prijs 2013
14
2013
AANTAL GEREGISTREERDE VERKOCHTE WONINGEN PER PRIJSSEGMENt
totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend gemiddelde hypotheeksom woningen totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend
23.090 2.482 6.939 3.275 7.222 2.430 742
28.963 2.963 8.517 3.883 9.702 3.262 636
2013
2014
249.166 274.212 186.624 244.248 239.753 355.520 281.400
244.815 265.745 187.687 239.429 235.907 343.524 272.388
kadastergezichten
2013
105
2014
prijsindex bestaande koopwoningen (pbk)
100 95
2013 2013
2014 2014
90 105 105 85
1e kwartaal
Eengezins-hoekwoning
3e 3ekwartaal kwartaal
2014
Eengezins-vrijstaand
2e 2ekwartaal kwartaal
1e 1ekwartaal kwartaal
80 80 20.000
4e kwartaal
2 onder 1 kap
1e 1ekwartaal kwartaal
Appartementen
85 85 25.000 Eengezins-tussenwoning
4e 4ekwartaal kwartaal
90 90
3e kwartaal
95 95
2e kwartaal
1e kwartaal
100 100 80
15.000 AANTAL GEREGISTREERDE VERKOCHTE WONINGEN
maart
februari
januari
december
november
oktober
september
juli
juni
mei
april
maart
augustus
15.000 15.000
februari
5.000 20.000 20.000
2014 2014
10.000 25.000 25.000
Jolanda Bouwens HOOFD COMMUNICATIE
“Snel een inhoudelijk goed antwoord geven op een persvraag” Niet alleen notarissen, makelaars, overheden en particulieren vragen
10.000 10.000
informatie aan bij het Kadaster, ook de pers richt zich regelmatig tot ons. Jolanda Bouwens is hoofd Communicatie. Als onderdeel van haar maart maart
februari februari
januari 2014 januari
december december
november november
oktober oktober
september september
juli juli
augustus augustus
juni juni
mei mei
april april
maart maart
februari februari
5.000 5.000
functie is zij perswoordvoerder voor het Kadaster. “Samen met een van mijn adviseurs zorgen we ervoor dat er 24x7 perswoordvoering beschikbaar is. Journalisten werken vaak met strakke deadlines. Sinds een jaar hebben we ter ondersteuning van de perswoordvoerder een multidisciplinair mediateam van acht mensen. Gezamenlijk overzien
AANTAL EXECUTIEVEILINGEN EN BESLAGEN WONINGMARKT
zij het hele werkveld van het Kadaster. Met dit team kunnen we snel inhoudelijk goede antwoorden geven op persvragen. Daarmee hebben
maart
januari 2014 2014
leren. Achter de vraag van de journalist zit vaak weer een andere vraag. februari
december
november
oktober
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
februari
we een professionaliseringsslag gemaakt. En we zijn nog steeds aan het Zo proberen we er het liefst in een gesprek eerst achter te komen wat de eigenlijke informatiebehoefte van de journalist is. Zo kunnen we hem beter bedienen. Een mooi voorbeeld is een persvraag van de NOS eerder dit jaar. Hun nieuwsitem ging over de slechte huizenmarkt. Wij hebben voor ze uitgezocht
Aantal veilingen woningmarkt
maart maart
januari januari
februari februari
december december
november november
oktober oktober
september september
augustus augustus
juli juli
juni juni
mei mei
april april
maart maart
februari februari
hoeveel huizen in 2013 verkocht zijn voor een lagere prijs dan zij zijn aangekocht. De NOS heeft dat voor zijn kijkers en op zijn website duidelijk gepresenteerd.”
Aantal beslagen woningmarkt 2 terzake # 14
15
product & praktijk
produCt
eigendommenkaart met gegevens uit Basisregistraties Adressen & Gebouwen (BAG) gebruikt door
Stichting Woonbedrijf SWS.Hhvl doel
het in een digitale kaart bijeenbrengen van relevante info voor eigendomsbeheer Hoe
het samenvoegen van kadastrale kaart, eigendomsgegevens en BAG-gegevens in een digitaal kaartbestand
Gegevensbeheer. Eigendomsbeheer. Stichting Woonbedrijf SWS.Hhvl is eigenaar van 31.000 woningen in Eindhoven en omgeving. Het is voor Woonbedrijf belangrijk om alle relevante informatie overzichtelijk bij elkaar te hebben. Het Kadaster heeft hiervoor een digitaal kaartbestand gemaakt met daarin de kadastrale percelenkaart met rechthebbenden en de gegevens uit de Basisregistraties Adressen & Gebouwen. Deze gegevens koppelt Woonbedrijf in haar Geografisch Informatie Systeem (GIS) aan haar eigen gegevens als huurhoogte en gegevens van huurders. Maar ook aan gegevens van anderen, zoals energielabels en WOZ-waarden. Het GIS-systeem van Woonbedrijf toont vervolgens de informatie op een digitale kaart. Dit maakt bijvoorbeeld het plannen van onderhoud gemakkelijker. Hierdoor is Woonbedrijf beter in staat om afgewogen keuzes te maken. Een bijkomend voordeel is dat Woonbedrijf haar eigendomgegevens kan controleren en bijwerken met de Kadastergegevens. www.woonbedrijf.com
