Nummer 18 | 3 mei 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie
Pagina 6-7 Terugblik op 75 jaar Afsluitdijk
Pagina 8-9 Kazematten Museum meer dan betonwerk
Pagina 10-11 Curaçao lijkt soms op een kleine werf
Lintje voor 23 medewerkers DEN HAAG - Dertien medewerkers van het Ministerie van Defensie hebben uit handen van minister Van Middelkoop een Koninklijke Onderscheiding ontvangen. Elders in het land kregen tien (oud)militairen en burgers een lintje.
Foto: Robert Jan Blom
Foto: Fabienne Wink-Bruys
De Commandant Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Minze Beuving, werd benoemd tot Officier in de Orde van OranjeNassau. Bijzonder was ook de decoratie voor Siem Boon (80). Deze oud-commando, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, is oprichter van het Museum Korps Commandotroepen dat inmiddels zijn naam draagt. Verder speldde de minister de versierselen op bij luitenant-ter-zee 2OC Corstiaan Bijl (Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), kolonel (KMar) Ronald Dongor (Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), majoor der mariniers C.J. Dubbeld (Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), Henk Kaufman, stafmedewerker Operationele Dienstverlening bij het Nederlands Instituut Militaire Historie (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), adjudant bd (KLu) Willem Kuipers (Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), adjudant (KL) Dick Meppelink (Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), Elizabeth Muler-Kouters, medewerkster documentaire informatievoorziening op de KMS (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), kolonel der mariniers Richard Oppelaar (Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), Paul Siegers, medewerker Bevoorrading-Beheer bij 1 Logistieke Bri-
gade (Lid in de Orde van OranjeNassau), majoor bd (KLu) Bartel Vianen (Ridder in de Orde van Oranje-Nassau) en adjudant (KMAR) Piet van der Vloed (Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden). In hun woonplaats zijn gedecoreerd: A.H. van Avendonk, medewerker Management Informatie Opleidingen KLu (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), P.J. Dankaart, Bond van Wapenbroeders (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), eerste luitenant (KLu) F.A. Hartog (Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), J.A. Kuijer, Bond van Oud Stoottroepers en Stoottroepers (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), W. van Lith, voorzitter Bond van Wapenbroeders Amsterdam (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), sergeant-majoor (KL) W.J.M. Sanders (Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden), J. Schuitema, diverse veteranenverenigingen (Lid in de Orde van OranjeNassau), W. Snellenberg, voorzitter BNMO Den Haag (Lid in de Orde van Oranje-Nassau), H.J. Zentveld, diverse sociaal-maatschappelijke werkzaamheden (Lid in de Orde van Oranje-Nassau) en A.L. van der Linden, project/systeemmanager DMO (Lid in de Orde van Oranje-Nassau).● Lees verder op pagina 5
Kamer herdenkt korporaal Strik DEN HAAG - Korporaal Cor Strik verdient het diepste respect van de regering en de Tweede Kamer. Dat zei minister Eimert van Middelkoop voorafgaand aan het algemeen overleg van onder meer de Vaste Commissie Defensie over Afghanistan. Ook staatssecretaris Cees van der Knaap en de Kamerleden spraken hun medeleven en respect uit.
KLU ALERT BIJ BOSBRAND RIJEN - Een grote bos-en heidebrand aan de Maastrichtsebaan in de gemeente Alphen zorgde maandagavond voor groot alarm. Het vuur woedde in de directe omgeving van het Munitiepark Alphen, een kampeerterrein en een villawijk. Brandweerkorpsen uit Alphen-Chaam, en BaarleNassau rukten rond kwart voor negen uit voor een zogeheten middenbrand. Onder invloed van de wind greep het vuur in de gortdroge bossen echter razendsnel om zich heen. Niet lang daarna kwam er versterking uit de wijde omtrek om de inmiddels zeer grote brand te bestrijden. De vliegbasis GilzeRijen speelde een sleutelrol. Rond kwart voor negen s´avonds was het niet alleen een patrouillerende hondengeleider die de bosbrand opmerkte en direct alarm sloeg. Ook de Alarmcentrale van de
vliegbasis reageerde alert. Ze waarschuwde meteen de gemeenschappelijke Meldkamer Tilburg en ook zijn onmiddellijk een E-One, een Tank Auto Spuit en een manschappenbus ter ondersteuning uitgerukt. Tevens werd de reserve piketploeg opgeroepen. Terwijl de E-one het korps Alphen-Chaam van water voorzag, begon de autospuit met het preventief nathouden van de periferie van het benedenwinds liggende Munitiepark. Bij de brandbestrijding zijn in totaal vijftig man en acht voertuigen ingezet. Rond 22.30 uur klonk het sein brand meester. Het nablussen duurde nog tot diep in de nacht. Door de alerte en snelle reactie van bewakingspersoneel en brandweer bleef de schade beperkt tot ruim anderhalve hectare afgebrand bos-en heidegebied.●
Nog deze zomer neemt het kabinet een beslissing over een eventuele verlenging van de Nederlandse deelname aan de operatie in Afghanistan. Dat maakte minister Maxime Verhagen van Buitenlandse Zaken vorige week bekend tijdens een algemeen overleg van de vaste commissies voor Defensie, Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking. De bewindslieden zijn het er volstrekt mee eens dat de NAVO nog geruime tijd aanwezig zal zijn in het land. “Op Cyprus zitten we al dertig jaar, in Bosnië vijftien. We zijn pas sinds 2001 in Afghanistan. Het is ondenkbaar dat we daar nu al weggaan als internationale gemeenschap. Hoe en op welke wijze Nederland daarbij betrokkenheid toont, moeten we nog bekijken. Het is echter wel zaak dat tijdig te doen, nu ons mandaat op 1 augustus 2008 afloopt”, aldus Verhagen. Lees verder op pagina 3
3 mei | Pagina 2
IN HET KORT
AFSCHEID VAN LAATSTE SIGAREN GARDEREN - Na twintig jaar trouwe dienst heeft 110 Transportcompagnie (onderdeel van 1 Logistieke Brigade) onlangs afscheid genomen van de twee laatste - nog rijdende Brandstof Transport Middelen (BTM) ook wel de sigaar genoemd. Op een bijzonder appèl in Garderen memoreerde compagniessergeant-majoor Peter van Esch in een afscheidstoespraak hoe het BTM de bospompen van de Nederlandse krijgsmacht in binnen- en buitenland bevoorraadde en zorg droeg voor de bulk opvoer en opslag van klasse III onder operationele omstandigheden. Als opvolger krijgt het BTM tanktainers die op de Wissellaadsystemen passen. Deze zijn echter nog niet binnen. Tot hun intrede bij de clustercompagnieën, wordt de brandstofvoorziening civiel uitbesteed. Foto: Hassan Yilmaz●
ISAF-MEDAILLES APELDOORN - Tijdens een buitengewoon appel heeft de Commandant 101 Communicatie- en Informatiesystemenbataljon (101 CISBat) laatst drie ISAF-medailles uitgereikt. Door omstandigheden was het niet mogelijk de plechtigheid in het uitzendgebied te houden. De militairen die de onderscheiding ontvingen, zijn de korporaals Slootjes, Wessels en Beishuizen.●
EREKOORDEN BIJ 101 CISBAT STROE - Tijdens een buitengewoon appel op de Generaal-majoor Kootkazerne te Stroe, kregen korporaal Sonny van der Wal en sergeant Wouter van Schaijk van 101 Communicatie- en Informatiesystemen Bataljon een erekoord. Van der Wal was als eerste ter plaat-
se bij een ernstige (eenzijdige) aanrijding op 23 februari in Marrum, gemeente Ferwerderadiel. Daar regelde hij de alarmering van hulpdiensten en afzetting van de plek des onheils. Hij stabiliseerde de nek en de rug van het slachtoffer en stelde haar gerust. De brandweer bevrijdde de vrouw uit haar voertuig, waarna ze werd overgebracht naar het ziekenhuis. Daar bleek ze een gebroken nekwervel te hebben, die nog een revalidatietermijn vergt. Mede dankzij ingrijpen van Van der Wal is erger voorkomen. Op dinsdag 3 april maakte sergeant Van Schaijk een ernstig ongeval tussen twee voertuigen in Almere mee. Twee van de drie inzittenden van een van de wagens zaten zwaargewond bekneld in hun auto. De sergeant heeft ze zo goed mogelijk gekalmeerd en voorzien van een eerste behandeling, tevens ving hij de licht gewonde bestuurder op. Bij aankomst van de politie droeg hij de zorg voor een van hen over aan een agent, met de ander hield hij zich, tot de komst van een ambulance, zelf bezig.●
REÜNIE WAPENTECHNIEK EINDHOVEN - Onder het motto van ”35 jaar Wapentechniek Eindhoven-Gilze Rijen” wordt op 22 september een reünie gehouden voor iedereen die werkt of heeft gewerkt bij de Wapentechniek op de vliegbasis Eindhoven en Gilze Rijen. Het feest vindt plaats op ‘De Castelhoeve’ (www.Castelhoeve.nl). Er zijn nu zo’n tweehonderd adressen van oud-medewerkers bekend, maar de organisatie houdt zich aanbevolen voor tips op:
[email protected] Voor vragen of het aanvragen van een inschrijfformulier kan men contact opnemen met: Cor Kneulman, tel. 06 - 537 240 43; Marc van den Hoek, tel. 06 136 23 565; Leo van gestel, tel. 06 107 703 32; Willem Lips, tel. 06 - 301 722 64.●
CIMIC INFORMATIEDAG APELDOORN - Tweemaal per jaar wordt er een CIMIC informatiedag gehouden om alle hoofd- en neventakers en geïnteresseerden bij te praten over de laatste stand van zaken en de kennis te verdiepen. Dit evenement is op woensdag 27 juni in de Frank van Bijnenkazerne te Apeldoorn. Voor aanmeldingen en vragen kan men contact
opnemen met: Kapitein I. Bokodi 055 357 10 83. I.Bokodi@ mindef.nl) of Aooi E. Hoogendoorn 055 - 357 10 68 E.Hoogendoorn@ mindef. nl●
KLU MOTORTREFFEN LEEUWARDEN - Voor de twaalfde keer wordt er een KLu Motortreffen gehouden. In het weekend van 8, 9 en 10 juni op de Vliegbasis Leeuwarden. De inschrijving, voor actief dienenden en postactieven van de KLu en hun partners, kan door het formulier te downloaden van de Auto Hobby Club Leeuwarden site (www.ahc-lwd.nl). Hier vindt men de snelkoppeling via de knop KLu Motor treffen 2007. Het formulier moet ondertekend worden geretourneerd naar het aangegeven adres. Het inschrijfgeld bedraagt 25 euro. Er is geen mogelijkheid om gebruik te maken van legering op de vliegbasis. Vrijdag vanaf 16 uur zijn de deelnemers van harte welkom op de basis. In de avond wordt er een Nasimaaltijd geserveerd in het Bedrijfsrestaurant, gevolgd door een hapje en een drankje in de MFR/Mess. Na het ontbijt op zaterdag, kan de toertocht (lang of kort) worden gereden. Na terugkomst is er een BBQ, met aansluitend een feestavond.●
LEZING OVER SLAG OM DEN HAAG DEN HAAG - 10 Mei 1940: Ronkende transportvliegtuigen, bommen op Ypenburg, parachutisten overal, luchtgevechten en brandende vliegtuigwrakken. Soldaten mieren door elkaar, schieten of vallen, chaos alom. 8 Mei 2007: Gerard Soeteman houdt een lezing over ‘Oranje en Plan Geel’, de Slag om Den Haag 1940. De Openbare Bibliotheek Ypenburg nodigt iedereen uit om deze lezing bij te wonen in het Montaignelyceum, Kiekendiefstraat 25, Ypenburg. Aanvang 19.30 uur. De entree bedraagt 2 euro voor leden, en 4 euro voor niet-leden van de bibliotheek. Reservering via
[email protected] of 070 - 390 73 69. De lezing vormt een goede voorbereiding op de officiële herdenking van de Slag om Ypenburg op 10 mei 2007, 13.45 uur. Locatie: ILSY-plantsoen, Ypenburg.●
VOLLEYBALLERS GEZOCHT VOOR INDIA DEN HAAG - In oktober worden in India de Militaire Wereldspelen gehouden. Ook het militaire heren en dames volleybalteam zullen strijden voor de ereplaatsen. Inmiddels is al een aantal spelers en speelsters uitgenodigd voor de selectiedagen op 23 mei en 6 juni voor de heren en 5 en 26 juni voor de dames op de Legerplaats bij Oldebroek in ‘t Harde. De equipes willen echter graag eventueel nog onbekend talent aanboren. Militairen die op redelijk niveau volleybal spelen, worden uitgenodigd voor bovenstaande selectiedagen. Gegadigden kunnen contact opnemen met de Chef d’Equipe, de kapitein Johan Bouman, jh.bouman@ mindef. nl, mobiel 06 - 524 975 23.●
STUDIEDAG VOOR 101NBCVERDCIE DEN HAAG - Voor een delegatie van 101 NBCVerdedigingscompagnie en belangstellenden van het Commando Landstrijdkrachten is vorige week een studiedag gehouden bij TNO D&V. Deze richtte zich in hoofdzaak op de activiteiten van Businessunit 3, (Bescherming,Munitie en Wapens) en Businessunit 4 (Biologische en Chemische Bescherming). Na een bezoek aan het Laboratorium Ballistisch Onderzoek) te Ypenburg werd de studiedag voortgezet in Rijswijk bij het Prins Maurits Laboratorium. Hier ging de aandacht vooral uit naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van CBRN. In vier demo’s werd ingegaan op de laatste ontwikkelingen op het gebied van ontsmetting, het testen van gevechtskleding, de beschermingsfactors te velde en het bio-aerosoalarm. Met name de lezing over het gebruik van IED’s in het kader van CBRN optreden, vormde voor velen een eye-opener.●
zijn voorzitterschap van het project Feniks. Staatssecretaris Van der Knaap spelde hem de hoge Defensieonderscheiding persoonlijk op. De bewindsman roemde zijn onafhankelijkheid, zijn politiek-bestuurlijke ervaring op rijksen provinciaal niveau, zijn aandacht voor mensen en menselijke verhoudingen en zijn diplomatieke gaven. Met die kwaliteiten droeg hij wezenlijk bij aan de voorspoedige afstoting en verkoop van de vliegbases Soesterberg en Twenthe, kazernecomplexen in Ede en marinevliegkamp Valkenburg. Enkele jaren geleden had Van Voorst al soortgelijke onderscheiding gekregen van het Pentagon. Remco SchoonderwoertAVDD●
BRITSE VETERANEN IN OVERLOON OVERLOON - Veteranen van de 3de Britse Infanteriedivisie brengen op zondag 6 mei een bezoek aan het slagveld van Overloon in het Liberty Park. Zij behoorden tot de eerste groep die op D-Day in Normandië landde. Daarna trokken ze van Frankrijk naar België en Nederland. Het kostte de Amerikanen en Britten in oktober 1944 grote moeite om Overloon en Venray te bevrijden. De bezetter had dit gebied tot een ware vesting omgebouwd om van hieruit de bruggen over de Maas bij Venlo te verdedigen en de corridor tussen Eindhoven en Nijmegen aan te vallen. Velen sneuvelden en grote aantallen voertuigen en tanks werden buiten gevecht gesteld. De veteranen, van het Royal Norfolk Regiment, bezoeken om elf uur ‘s morgens uur eerst het monument aan de Loobeek, tussen Overloon en Venray. Aansluitend gaan ze naar het Liberty Park, waar enkelen van hen om half drie ‘s middags een lezing zullen verzorgen in de aula. Deze wordt ingeleid met een korte documentaire. Een ‘livinghistory’ groep zal ’s middags originele Britse gevechtskleding acte de présence geven. Ter gelegenheid van het Bevrijdingsweekend organiseert het museum ook andere activiteiten, zoals een muzikaal optreden van Sergeant Wilson’s Army Show op zaterdag en een demonstratie van radiozendamateurs op zondag. Al deze activiteiten zijn gratis toegankelijk. Op de website van het Liberty Park is meer informatie hierover te vindenwww.libertypark.nl●
HOGE ONDERSCHEIDING VAN VOORST DEN HAAG - Mr. Berend Jan baron Van Voorst heeft onlangs het Ereteken van Verdienste ontvangen vanwege
EERSTE COMMUNICATIEJAARDAG GEHOUDEN BREDA - Voor het eerst is vorige week een jaardag gehouden voor iedereen binnen Defensie die zich met communicatie bezighoudt. Deze vond plaats op de KMA in Breda en opende met een rede van secretaris-generaal Ton Annink. Omdat de hoogste ambtenaar van het ministerie door ziekte was geveld, las directeur Voorlichting & Communicatie (DVC) Joop Veen diens toespraak voor. Daarin vormde het nieuwe Corporate Communicatiebeleid de hoofdmoot. Behalve geluisterd, werd er ook druk gepraat tijdens de zes workshops die aan verschillende thema’s waren gewijd en die ’s middags in een andere samenstelling op herhaling gingen. Foto: Hennie Keeris●
GRATIS ETEN BIJ VIERDAAGSE NIJMEGEN - Burgermedewerkers van Defensie die meedoen aan de Nijmeegse Vierdaagse kunnen, net als vorig jaar, gratis voeding krijgen op de militaire rustplaatsen. Zij moeten zich opgeven via www.rmcnoord.nl Na verzending van alle gevraagde gegevens wordt hun een kaart toegezonden op vertoon waarvan ze de gratis voeding ontvangen. Opgeven kan tot uiterlijk 31 mei. Let op! Zonder kaart geen gratis eten! Wie gebruik maakt van deze regeling, moet er rekening mee houden
MILITAIREN IN KANDAHAR ZAGEN DE BALK DOOR TARIN KOWT - De Air Task Force (ATF) en het Joint Support Detachement (JSD) hebben op koninginnedag de helft van hun uitzending overschreden. Dat moest natuurlijk gevierd worden. Volgens traditie zagen de oudste militair van het detachement en de jongste samen de ‘midtermbalk door. In een afgeladen Dutch Corner werden kolonel B. Ruijs en korporaal Ferry bij het uitvoeren van die taak luidkeels aangemoedigd door de detachementsleden. Hoewel de versierde balk een flinke doorsnede had, lieten de twee zich niet kennen en zaagden hem in rap tempo doormidden. Een luid gejuich steeg op toen hij in twee stukken op de grond viel. De ATF en het JSD maken zich nu op voor het laatste deel van hun uitzending, die nog ruim twee maanden duurt.●
ALGEMENE LEDENVERGADERING KNVRO BREDA - Wegens omstandigheden is de datum van de Algemene Leden Vergadering van de KVNRO gewijzigd. In tegenstelling tot eerdere berichtgeving zal deze vergadering gehouden worden op zaterdag 22 september 2007. De locatie blijft wel gelijk: de KMA te Breda. Voor inschrijvingen of informatie:
[email protected]●
BEZOEK CDS AAN HR. MS. BRUINVIS ATHENE - Gedurende het havenbezoek aan Athene heeft Hr.Ms. Bruinvis op vrijdag 27 april Commandant der Strijdkrachten generaal Dick Berlijn ontvangen. De onderzeeboot gaat deelnemen aan Active Endeavour en valt tijdens deze periode onder direct commando van de CDS. Die sprak de gehele bemanning toe, waarbij hij het belang van de operatie aanhaalde. Na deze ‘alle hens’ onderhield Berlijn zich nog met diverse bemanningsleden in hun verblijven. En toen was het tijd voor een groepsfoto.●
TOL NATIONAAL KAMPIOENE
KANSRIJK Voorlichtingsbijeenkomst zelfstandig ondernemerschap Kansrijk organiseert op 18 april weer een voorlichtingsbijeenkomst op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Deze bijeenkomst is voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in het zelfstandige ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie of herplaatsingskandidaat zijn of dat
dat niet alle militaire rustplaatsen aan de civiele wandelroutes liggen. De regeling is niet van toepassing op militairen die met een civiel startticket en dus in burgerkleding deelnemen aan de Nijmeegse Vierdaagse.●
gaan worden. U kunt zich inschrijven tot uiterlijk 12 april 2007 via het aanmeldformulier op www.kansrijk.info. Actuele vacatures Kansrijk Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk. Dus jij weet risico’s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2007
persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet: Startpagina Personeel en internet: www.kansrijk.info●
MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep
BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT
WAGENINGEN - Degenschermster Sonja Tol heeft er afgelopen zondag geen twijfel over laten bestaan wie het meeste recht had op de nationale titel. De marineofficier liet van het begin af aan zien dat zij niet voor niets twaalfde staat op de wereldranglijst. Zij won al haar partijen op superieure wijze. Haar defensiecollega, Bas Verwijlen, liet tegen routinier Koen Sizoo een steekje vallen door met 15-14 te verliezen en daardoor slechts brons te behalen.●
3 mei | Pagina 3
OPERATIE MANNA VOOR HET LAATST HERDACHT ROTTERDAM - Een Lancaster bommenwerper van de Battle of Britain Memorial Flight en een C130 Hercules van de Koninklijke Luchtmacht zijn afgelopen zaterdag over een groot deel van ons land gevlogen als een laatste eerbetoon aan de Geallieerde voedseldroppings van 1945. Deze operatie Manna die haar naam ontleende aan een passage uit het bijbelboek Exodus welke verwijst naar de wonderbare spijziging van het volk Israël in de woestijn, begon op 28 april en eindigde op 8 mei. De mislukking van Operation Market Garden in september 1944 en een Duits embargo op alle
Voortgezette opleiding F-16 vliegers naar VS VOLKEL De opleidingstaak van 306 Squadron op de vliegbasis Volkel zit erop. De voortgezette F-16 vliegeropleiding vindt voortaan plaats op de Amerikaanse basis Spingfield in Ohio. Tijdens een korte ceremonie in bijzijn van onder anderen de gouverneur van de staat Ohio, Ted Strickland, de Nederlandse ambassadeur in de VS en de Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, generaalmajoor Erik Oliemans, is de kleine Nederlandse eenheid daar formeel geïnstalleerd. De Koninklijke Luchtmacht sta-
tioneert veertien F-16’s (negen éénzitters en vijf tweezitters) in de VS, die zijn onttrokken aan het bestand van 105 jachtvliegtuigen in Nederland. Voor de verplaatsing van 306 (opleidingen) squadron bestaat een aantal redenen. Zo betekent het een aanzienlijke vermindering van de geluidsbelasting rond de vliegbasis Volkel. Bovendien biedt het goede mogelijkheden om, net als tijdens daadwerkelijke inzet, meer te vliegen bij duisternis. In Nederland zijn de opties daarvoor beperkt. De initiële vliegeropleiding van jachtvliegers, die
‘Geen grote problemen met materieel’ Vervolg van pagina 1
DEN HAAG - Een aantal kamerleden vreest dat een verlenging van de operatie in Afghanistan tot grote personele en materiële problemen leidt. Minister Van Middelkoop stelde daarop dat er op dit moment geen grote zorgen zijn op dat gebied. “Alle zaken waartegen we aanlopen, zijn of door ons of binnen ISAF op te lossen.” De bewindsman constateerde dat de missie van de Task Force Uruzgan al binnen een jaar goede vorderingen heeft gemaakt. “Velen vreesden voor een vechtmissie, maar daar is gelukkig geen sprake van. De Nederlandse militairen kunnen relatief ongehinderd patrouilleren en hun opbouwwerkzaamheden verrichten. We proberen op die manier de Taliban irrelevant te maken.” Van Middelkoop onderstreepte dat er geen sprake is van een ge-
wijzigd optreden, zoals door sommige fracties werd gesuggereerd. “Overigens heb ik ook meteen gesteld dat er geen Dutch approach (Nederlandse benadering van de bevolking - red.) bestaat. Alle landen werken onder dezelfde regels van ISAF. De tactiek kan echter wel per provincie verschillen.”●
Een F-16 landt met remparachute op Springfield. Foto: Jan Kees de Meester
nu nog op Tucson Air Force Base in de VS gebeurt, wordt gecombineerd met de noodzakelijke aanvullende opleiding en training op Springfield. Dit betekent een aanzienlijke verkorting van het hele traject. De opleidingen en trainingen in de VS worden verzorgd door een klein KLu-detachement onder leiding van luitenant-kolonel Marco van Praat. Door de reorganisatie en uitbesteding van het onderhoud van de toestellen aan de Amerikanen leidt stationering in de VS niet tot extra uitgaven. Bijkomend voordeel is dat per jaar per vliegtuig meer vlieguren worden gemaakt vanwege andere bedrijfsvoering. De plaatsing van de eenheid in Ohio is in eerste instantie voorzien tot medio 2010. Voor de Amerikanen biedt de komst van de Nederlanders ook voordelen. Niet alleen blijven de banen voor een kleine tweehonderd personeelsleden behouden (de basis ging anders dicht), er worden nog eens honderd aan toegevoegd. Dit heeft ook gunstige gevolgen voor de middenstand.●
voedseltransporten naar het westen van Nederland zorgden voor een hongersnood onder de bevolking. Die winter lieten de Duitsers nog wel vervoer over water toe, maar de strenge vorst maakte dat praktisch onmogelijk. In een poging de Hollandse hongersnood een halt toe te roepen, zijn de Britten met de Duitsers gaan onderhandelen over voedseldroppings. Ze kregen uiteindelijk toestemming van de bezetters om de zogenoemde Operatie Manna uit te voeren. Aan de Brit Geddes de taak de geallieerde voedseldroppings boven bezet West-Nederland te coördineren. Meer dan 3000 vluchten met ruim 7000 ton aan voedsel werden boven Nederland uitgevoerd. Er namen meer dan dertig Britse squadrons, elf Amerikaanse bom-
CEREMONIE ANZAC DAY DEN HAAG - ANZAC Day, 25 april, markeert de dag in 1915 dat soldaten van het Australische en Nieuw-Zeelandse legerkorps (de ANZAC’s) landden op het schiereiland Gallipoli in Turkije. De landing was onderdeel van een plan van de geallieerden om de Eerste Wereldoorlog te beëindigen. Voor beide jonge democratieën gold ze als een test van nationale saamhorigheid en vastberadenheid. De Gallipoli operatie sleepte zich acht maanden voort en de ANZAC’s trokken zich terug in december 1915. Zij hadden een reputatie gevestigd van uitzonderlijke moed, vindingrijkheid, zelfopoffering en kameraadschap. Meer dan 8700 Australiërs en 2700 Nieuw-Zeelanders sneuvelden op Gallipoli. In 1916 werd 25 april officieel uitgeroepen tot ANZAC Day met ceremonies in zowel Australië als Nieuw-Zeeland en een mars in Londen van militairen die de operatie hadden overleefd.
In Den Haag woonden onder anderen de Australische ambassadeur, Stephen Brady, de Nieuw-Zeelandse ambassadeur, Rachel Fry, minister van Defensie Eimert van Middelkoop, luitenant-generaal Rob Berholee en andere hoogwaardigheidsbekleders de herdenking bij. Foto: Rob Keeris
Sindsdien is het de dag waarop de in de Eerste Wereldoorlog gesneuvelde 60.000 Australiërs en 16.000 Nieuw-Zeelanders worden herdacht. Tegenwoordig
EXTRA KOSTEN LYNX VERHALEN OP INDUSTRIE DEN HAAG - De extra kosten die worden gemaakt nu de NH-90 later zijn intrede doet bij de Nederlandse krijgsmacht, dienen te worden opgebracht door de Europese industrie. Dat zei staatssecretaris Cees van der Knaap tijdens algemeen overleg van de Vaste Commissie voor Defensie in de Tweede Kamer. Om de Lynx nog wat langer in de lucht te houden, is zo’n 6 miljoen euro nodig. De levensduur van de toestellen kan met nog maximaal duizend vlieguren per
menwerpergroepen en één Pools squadron aan deel. De Lancaster ‘City of Lincoln’ vloog rond 13.30 uur boven Texel en vervolgde zijn route via Berkhout, Ursem en Bergen naar Rotterdam. Even voordat hij de havenstad passeerde, onthulde de Rotterdamse burgemeester Ivo Opstelten samen met de zoon van Andrew Geddes, de coördinator van Operatie Manna, de nieuwe naam voor de straat waaraan het Mannamonument ligt: Air Commodore Andrew Geddespad. Dit gedenkteken staat langs de A20 ter hoogte van de afslag Hillegersberg-Schiebroek. Bij de plechtigheid waren meerdere diplomatieke vertegenwoordigers, onder wie de Britse ambassadeur Lyn Parker, aanwezig.●
stuk worden verlengd. De eerste NH-90 wordt verwacht in 2009, bijna twee jaar later dan was afgesproken. In de vergadering van vorige week woensdag is een groot aantal brieven over materieelprojecten besproken, zoals de vervanging van de Lynx door de NH-90, de aanschaf van zes Chinooks en mogelijk een onbemand toestel, dat een eenheid tot op brigadeniveau van informatie kan voorzien. De ontwikkeling van zo’n zogenoemde MALE UAV zou aanvankelijk samen met Frankrijk geschieden, maar dat land werkt
nu samen met Spanje en Duitsland. “Er is echter zoveel van de plank voorhanden dat zonder meer aan onze eisen voldoet, zeker in Amerika, dat het geen probleem mag opleveren.” Dan moet echter eerst, benadrukte Van der Knaap, op korte termijn een keuze worden gemaakt waarin Defensie de komende jaren wil investeren. De zogehete voorjaarsnota van het kabinet kan daarin al een richting aangeven, denkt de staatssecretaris. “De wensen kunnen dan worden afgestemd op ons budget”, aldus de bewindsman.●
omvat dit gevallenen uit alle oorlogen, onder wie de duizenden die hun leven gaven voor de bevrijding van Europa in de Tweede Wereldoorlog. In Nederland vond een plechtigheid plaats op de begraafplaats Westduin in Den Haag. In Afghanistan, waar de Nederlandse troepen in Uruzgan nauw met de Australische samenwerken, werd eveneens een ceremonie gehouden. En vanzelfsprekend op de oorspronkelijke landingsplaats in Turkije. Geen van de Gallipoli veteranen leeft meer, maar nu marcheren andere oud-strijders door de Australische steden en dorpen. Daaraan doen ook andere geallieerde veteranen, onder wie Nederlandse uit de Tweede Wereldoorlog, mee.●
3 mei | Pagina 4
Annink: Defensie betrekken bij rampenplannen
Siem DEN HAAG - Ze zitten in een groepje zeer herkenbaar bij elkaar in de officiersmess van de Prinses Julianakazerne. Ze stonden aan de wieg van de Nederlandse Special Forces, met name het Korps Commandotroepen. En ze zijn wat trots op hun Siem Boons (80), kapitein buiten dienst, grote man achter het Commando Museum dat zijn naam draagt en sinds vrijdag 27 april Lid in de Orde van Oranje-Nassau. “Deze onderscheiding komt bij de juiste man terecht”, zegt luitenant-kolonel b.d. Job Hooftman.
HAVELTE - Civiele partners hebben de verantwoordelijkheid te investeren in samenwerking door Defensie te betrekken bij de uitwerking van rampenplannen. Dat zei secretaris-generaal Ton Annink tijdens de informatiebijeenkomst ‘Civiel-militaire samenwerking in de praktijk’ in Havelte. De rol die Defensie wil en moet spelen, is daarbij niet vrijblijvend. Naast Annink kwamen Dick Schoof, directeur-generaal Veiligheid van Binnenlandse Zaken en de commandant RMC Noord, kolonel Ben Hendriks aan het woord. In de zaal waren ongeveer honderd vertegenwoordigers van civiel bestuur, civiele operationele diensten, management vitale infrastructuur en Defensie aanwezig. De taak van Defensie als structurele veiligheidspartner bij rampen- en crisisbeheersing staat hoog op de politieke agenda. In mei 2006 verscheen de Rapportage Intensivering CivielMilitaire Samenwerking waarin de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie aan de Tweede Kamer meldden welke initiatieven genomen worden om invulling te geven aan deze nieuwe hoofdtaak. Nog dit voorjaar ondertekenen de ministers van BZK, Justitie en Defensie een
nieuw convenant. Als bijlage verschijnt een catalogus waarin staat wat Defensie in het geval van een ramp of crisis kan leveren aan materiaal en personeel en welke reactietermijn hiervoor geldt. Ook op decentraal niveau (veiligheidsregio’s) is civiel-militaire samenwerking volop in beweging. Het Regionaal Militair Commando Noord en de veiligheidsregio Noord- en OostGelderland zijn al bezig met het verder vormgeven van de samenwerking. Voor het eerst is tussen deze twee partijen op decentraal niveau een convenant opgesteld, dat binnenkort getekend zal worden. De toenadering en de uitbreiding van contacten stond centraal in Havelte. Annink benadrukte het belang van een nauwe band tussen civiel bestuur en Defensie op re-
gionaal niveau: “Juist door gestructureerd contact tussen u en de militaire adviseurs binnen het RMC kan informatie vroegtijdig worden gedeeld en is het mogelijk de reactietijden te bekorten en de militaire middelen tijdig beschikbaar te hebben.” Schoof onderkende het grote gemeenschappelijke belang dat civiele partners en Defensie hebben bij rampen- en crisisbeheersing. “Onze respectieve hulpverleningsdiensten kunnen door het partnerschap hun krachten bundelen. Civiel kan de ervaring die Defensie in het buitenland opdoet met het bestrijden van
terroristische groeperingen, met rampenbestrijding, wederopbouw en de logistiek daarbij goed gebruiken. De krijgsmacht kan profiteren van de expertise op het terrein van crisismanagement.” Op het moment lopen er al vele projecten, maar Schoof waarschuwde dat dit niet betekent dat men achterover kan gaan leunen. De samenwerking tussen civiele hulpverleningsdiensten en Defensie vereist een continu goede afstemming. Kolonel Hendriksen presenteerde zijn ambitie voor structu-
Een onderofficier is bezig met een NBC-test om uit te zoeken welk strijdmiddel werd gebruikt. Foto: Peter Wiezoreck
rele samenwerking aan de toehoorders. Cruciaal voor samenwerking met de veiligheidsregio’s is vroegtijdig betrekken en waarschuwen en samen oefenen hield hij zijn publiek voor. Nadrukkelijk stelde Hendriksen dat Defensie er niet op uit is om zaken over te nemen, maar in zowel de preparatie- als de responsfase wil optreden als actief veiligheidspartner onder civiel gezag.●
JONGETJE MET ROZE FIETS KAN NIET DEN HAAG - Ruim tachtig deelnemers, vooral vrouwen, uit Oostenrijk, Schotland, Zweden en natuurlijk Nederland waren vorige week bij elkaar voor de transnationale genderbijeenkomst in de Julianakazerne in Den Haag. Na een aantal workshops schoven verschillende genderambassadeurs uit de Nederlandse krijgsmacht aan om te luisteren naar ‘de opbrengst’ van dit samenzijn. De afgevaardigden van Schotland waren afkomstig van een universiteit, die uit Oostenrijk van een private sector, gesubsidieerd door de overheid. Vooral met Zweden, dat Defensievrouwen had afgevaardigd, kon Nederland de genderactiviteiten van beide krijgsmachten vergelijken. Charlotte Isaksson refereerde aan de tijd dat je in Zweden niet eens mocht werken in de overheidssector. Met als argument dat vrouwen niet in staat zouden zijn, vanwege hun gebrek aan fysieke krachten, het carbonpapier te laten doordrukken. “De tijden zijn er wat dat betreft wel op vooruitgegaan”, lacht ze. Er valt volgens Isaksson echter wel meer te verbeteren. “Als je echt wilt, kan dat,” zegt ze overtuigd. “Daarbij dient het wel om de kwaliteit te gaan. Gender moet top-down geïmplementeerd
worden. Als in de top geen overeenstemming bestaat, gebeurt er immers niet veel.” Uit workshops kwam naar voren dat als vrouwen een serieuze zaak aan de orde willen stellen, dit met enige regelmaat flirterig wordt afgedaan. Voor Isaksson een onacceptabele houding. Serieuze zaken verdienen serieus de aandacht. De Zweedse betoogt dat verschillen tussen mannen en vrouwen met de paplepel worden ingegoten. Dat werkt door tot in de arbeidsrelatie en bij de verdeling van zorgtaken. “We staan wel toe dat meisjes zich gedragen als jongens. Als zij een blauw fietsje wil, is dat oké, maar als een jongetje een roze fiets kiest, levert dat problemen op. Het is maar een voorbeeld om aan te geven hoe er tegen beide geslachten wordt aangekeken. Als een
vrouw naar de top wil, kan dat vaak alleen wanneer ze geen kinderen heeft. En als ze hem dan bereikt, moet je aanhoren dat ze niet écht goed kan zijn, want het is een vrouw.” Op een vraag van plaatsvervangend commandant Zeestrijdkrachten, generaal-majoor Rob Zuiderwijk of het niet goed is dat vrouwen in een mannenorganisatie een voorbeeldfunctie vervullen, krijgt hij als antwoord dat ze daar helemaal geen behoefte aan hebben. “Bij gender praten we wél over een zaak die zowel mannen als vrouwen aangaat. Neem uitzendgebieden. Vrouwen verrichten daar vaak een belangrijke taak als rolmodel of aanspreekpunt voor lokale vrouwen. Lastige situatie natuurlijk als er thuis kinderen zitten. Maar hebben die koters niet ook een vader?” Volgens Isaksson hoort gender vanzelfsprekend te zijn. “Het gebeurt echter niet vanzelf, dus moet je het in gang zetten en voortzetten. Dat kost tijd. Uiteindelijk moet het een mindset zijn, onderdeel uitmaken van gedrag. Vrouwen werken vaker in deeltijd dan mannen, terwijl flexibele werkuren of misschien wel thuiswerken een oplossing bieden om een fulltime baan en zorgtaken te combineren.”
We worstelen nog wel met bepaalde zaken. Als je regelgeving hanteert voor vrouwen, moet die dan niet ook voor mannen gelden? Toch een lastige met het oog op operationele inzet.” Foto: Richard Frigge-AVDD
Plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel, generaal-majoor der mariniers Ton van Ede erkent het belang van een goed werkklimaat waarin het zowel voor vrouwen als voor mannen prettig is om in te werken. “En
waarbij we vrouwen binnenhouden. We worstelen nog wel met bepaalde zaken. Als je regelgeving hanteert voor vrouwen, moet die dan niet ook voor mannen gelden? Toch een lastige met het oog op operationele inzet.”●
De overste, bij generaties dienstplichtigen beter bekend als Joe Manix, glundert in het gezelschap van andere oud-commando’s en hun echtgenotes. “Als iemand het verdient, is het onze Siem”, complimenteert hij nog voor minister Van Middelkoop de zaal heeft betreden. Hooftman was in de jaren zestig als jonge luitenant nauw betrokken bij de eerste initiatieven voor het museum. “We waren op de Ruckphense Hei met Molotovcocktails aan het gooien naar een oude tank, toen sergeant Boons zich bij me meldde. Hij wilde mijn Jeep lenen omdat de commandant naar hem had gevraagd. Ik brandde van nieuwsgierigheid, dacht dat-ie een douw zou krijgen. Boons (foto boven) kwam echter terug met de mededeling dat hij mocht beginnen met de oprichting van een museum. Dat was de start.” Daar ging overigens al een enorme loopbaan aan vooraf. Na de bevrijding van zijn geboorteplaats Made-Drimmelen (4 november 1944) trad de dan 18-jarige Boons toe tot de Binnenlandse Strijdkrachten. Na de bevrijding meldde hij zich als oorlogsvrijwilliger voor NederlandsIndië en werd ingedeeld bij de 3de compagnie I-6 RI. In Hollandia, Nieuw Guinea, volgde Boons de commando-opleiding en de para-opleiding in Bandoeng. Met de Eerste Paracompagnie deed de Brabander mee aan de vier luchtlandingoperaties Djocja, Djmabi (Sumatra), Air-Molek (Sumatra) en Gading. Hij keerde in 1950 terug in Nederland met het Regiment Speciale Troepen en werd gelegerd in het kamp Prinschenbosch te Chaam. Na de beroepsopleiding werd Boons als instructeur geplaatst bij het Korps Commandotroepen in Roosendaal. Daar deed hij onafgebroken dienst tot zijn pensionering als kapitein in 1983. Naast conservator van het Commando Museum was Boons tot 1 jan 2003 als voorzitter van de herdenkingscommissie van Korpscommandotroepen betrokken
3 mei | Pagina 5
Boons, meer dan een museum
bij de organisatie van alle commandoherdenkingen. In de nieuwe Engelbrecht van Nassaukazerne te Roosendaal heeft het Commandomuseum een prominente plaats gekregen in het KEK-gebouw.
Alle 12 goed DEN HAAG - Dat de uitreiking van een koninklijke onderscheiding werkelijk een verrassing is, bewees vorige week kolonel Ronald Dongor. Vanwege een medische ingreep verscheen de marechaussee op krukken en in burger. Het uniform lag immers in Mons, waar hij is geplaatst. De vreugde was er, net als bij alle andere decorandi, niet minder om. Minister Van Middelkoop droeg daar ook aan bij. De bewindsman hield zich niet altijd even strak aan de tekst. “Ik denk dat de pauselijke medaille die u in 2003 mocht ontvangen voor
uw rol in de beveiliging van de toenmalige Paus Johannes Paulus II bij zijn bezoek aan Kroatië, een bijzonder plekje in uw hart heeft. Dat kan ik als protestantse jongen natuurlijk goed begrijpen”, sprak hij tot Dongor, die werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. De geboren Surinamer, die zich zoals veel officieren afkeerde van het regime-Bouterse, onderscheidde zich bij de internationale inzet van de marechaussee. Dongor speelde onder meer een belangrijke rol bij de totstandkoming van een KMar VN-eskadron dat snel over de gehele wereld kon worden ingezet. “In Nederland heeft u zich ook niet onbetuigd gelaten”, memoreerde de minister. “Zo heeft u zich met hart en ziel ingezet voor het allochtonenbeleid binnen Defensie. Ook heeft u blijk gegeven van uw kunnen tijdens grootschalige evenementen zoals EURO 2000, Sail 2000.”
De Koninklijke Marechaussee viel met drie gedecoreerden toch al goed in de onderscheidingen. De commandant KMar, luitenantgeneraal Minze Beuving, werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. “Een man van formaat. Zijn gestalte, zijn loopbaan en prestaties roepen ontzag op. Veertig jaar werken aan openbare orde. Dat is veertig jaar werken aan misschien wel de belangrijkste overheidstaak”, hield minister Van Middelkoop hem voor. Beuving was bijvoorbeeld Korpschef regio Drenthe, Korpschef Noord- en OostGelderland en Korpschef van het Korps Landelijke Politiediensten. Vanaf 7 januari 2004 staat hij aan het roer van de Koninklijke Marechaussee en is tevens Gouverneur der Residentie. Naast zijn werk is de generaal lid van de Raad van Toezicht van de Stichting De Hoenderloo die zorg en onderwijs biedt aan jongeren met ernstige gedragsstoor-
De jonge Ridder Richard Oppelaar deelt zijn vreugde met kleine bewonderaar. Foto’s: Fabienne Wink-Bruys
nissen. “Doen wat nodig is, dat kenmerkt de nuchtere Fries die u bent.” De derde marechaussee die een KO ontving, was adjudant Piet van der Vloed, in 2000 de eerste Wapenadjudant. “U moest deze nieuwe functie een rol van betekenis geven: daar bent u op uitstekende wijze in geslaagd. U heeft met een niet aflatende energie een brug geslagen tussen de uitvoerende onderofficier en de hogere leiding”, complimenteerde de minister hem. In 2003 legde Van der Vloed de basis voor de oprichting van een adviesgroep voor Commandant Koninklijke Marechaussee voor de integriteit. De adjudant zet zich verder in voor de plaatselijke Christengemeente Shekinah, een kerkgenootschap in Dronten. Voor zijn baanbrekende werk voor Defensie en de maatschappelijke inzet werd hij benoemd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Luitenant ter zee 2OC Corstiaan Bijl werd benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Niet alleen voor zijn uitmuntende werk voor Defensie maar ook het vrijwilligerswerk in zijn woonplaats Oudesluis. In zijn 35-jarige loopbaan bij de KM was Bijl onder meer betrokken bij het opzetten van het technische onderwijs voor de nieuwe fregatten. “Ook uw huidige functie als Hoofd Facilitaire Dienst vervult u met groot enthousiasme”, wist minister Van Middelkoop. “Voor inwoners van Oudesluis evenals voor uw collega’s bent u echt een voorbeeld. Door uw karaktereigenschappen maakt u veel indruk”. Majoor der Mariniers Cornelis Dubbeld, sinds vrijdag Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden, is volgens de bewindsman “een zeer gewaardeerd persoon, een uitmuntend marinier en een zeer geziene gast”. Van marinier verbindingsdienst der derde klasse doorgegroeid tot majoor der Mariniers en Directeur Marinierskapel. “Dit is op zich al een prestatie van formaat”, oordeelde Van Middelkoop. Dubbeld onder-
scheidde zich in het bijzonder als commandant van het ‘National Support Element’ tijdens de ‘Winterdeployment’ 2000 in Noorwegen. “Niet alleen bleek door uw inzet het logistieke deel van de oefening gewaarborgd, maar toen als gevolg van een ongeval met een Nederlands militair voertuig een Noorse officier kwam te overlijden, heeft met name uw optreden voorkomen dat de goede Nederlands-Noorse relaties schade opliepen. U bleek als geen ander in staat te fungeren als steun en toeverlaat voor alle betrokkenen.” Henk Kauffman, de bij velen binnen Defensie bekende stafmedewerker van de Afdeling Operationele Dienstverlening en Ondersteuning bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, is benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. “De reden dat u vandaag in het zonnetje wordt gezet te maken met uw nevenwerkzaamheden”, zei minister van Middelkoop. “Vanaf dag één dat Defensie een volwaardig veteranenbeleid ontwikkelde heeft u hier op vrijwillige basis aan bijgedragen. U stond aan de wieg van de eerste luchtmachtveteranendagen, u hebt een digitaal bestand aangelegd en u functioneerde als vraagbaak voor diverse luchtmachtveteranengroepen. Uw werk heeft als voorbeeld gediend voor de opzet van veteranenactiviteiten bij andere krijgsmachtdelen.” Van adjudant b.d. Willem Arie Kuijpers, Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden, wordt wel eens gezegd dat hij een ‘facilitator’ is. “In uw lange carrière bij Defensie die in december 2006 eindigde, heeft u verschillende functies vervuld. Als Hoofd Projecten bij het Bureau Facilitaire Dienst, Algemene Zaken & Protocol op de Vliegbasis Soesterberg maakte hij de ‘Reünie KLu 2003’ tot een succes. In Mons, bij het ‘Supreme Headquarters Allied Powers Europe’, zou er zonder Kuijpers geen ‘Holland House’ zijn geweest. “Een militair in hart en nieren”, noemde de minister adjudant Dick Meppelink. In zijn laatste functie op de Koninklijke Militaire School kwam dat tot uiting. “U bent niet alleen nauw betrokken bij de opleiding van collega onderofficieren, u bent ook een mentor en coach voor de collega’s om u heen, waarbij u het belang van het individu en de organisatie immer voorop stelt.” Naast deze functie maakte Meppelink ook tijd vrij voor de schietvereniging op de KMS, die mede door zijn initiatief is opgericht en trad de instructeur op als trainer/coach van het schietteam van de Koninklijke Landmacht. Meppelink werd benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. De stralende Betsy Muler-Kouters werd benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Minister Van Middelkoop noemde haar “één van die mensen die naast een volledige baan zich vrijwillig en vol overgave inzet voor onze samenleving”. Haar vrije tijd gaat op aan dieren, met name de dierenbescherming. Ze werd in 2004 uitgeroepen tot
‘Vrijwilliger van het jaar. “Maar ook op de Koninklijke Militaire School in Weert, waar u werkt, doet u veel meer dan wat in uw functieomschrijving staat. En dat al meer dan 20 jaar. Bij alles wat u doet, wijst u erop hoe goed wij het hebben. U houdt ons terecht voor dat we vooral oog voor onze minder bedeelde lotgenoten moeten hebben”, stelde de minister. Kolonel der Mariniers Richard Oppelaar, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden, doorliep een strak carrièrepad, waarbij hij vooral in operationele en staffuncties diende. “Binnen uw loopbaan heeft u tweemaal in een korte periode een uitermate moeilijke missie succesvol weten te volbrengen”, bracht Van Middelkoop in herinnering. Van november 2003 tot april 2004 voerde Oppelaar het commando over de tweede lichting van de ‘Stabilisation Force’ in Irak. Na terugkomst in Nederland werd het 2de Mariniersbataljon aangewezen als Nederlandse bijdrage voor de zogenoemde ‘Strategic Reserve Force’ van de NAVO, die werd ingezet bij de verkiezingen in Afghanistan. Paul Siegers, werkzaam als burgermedewerker bij een Herstelcompagnie bij de Logistieke Brigade van de Koninklijke Landmacht, werd Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Hij zet zich in voor het belang van de organisatie en collega’s, terwijl Siegers zelf nooit op de voorgrond treedt. “Uw opgewekte en positieve uitstraling werkt altijd sfeerverhogend voor de mensen om u heen”, aldus de bewindsman. “De voornaamste reden dat u hier voor mij staat, is uw inzet voor hulpbehoevende medemensen in Indonesië. Via de stichting Nederland-Batam zet u zich al jaren in voor het bevorderen van de medische zorg op Batam. Mede door uw inzet is het ziekenhuis op Batam operationeel en kunnen vele specialisaties worden uitgeoefend, onder meer in een voor de regio unie-ke afdeling voor HIV-patienten.” Bartel Vianen was van 1990 tot 2004 Hoofd Bureau Luchtverkeersbeveiliging op de Vliegbasis Leeuwarden. Hij stond aan de wieg van de ontwikkeling van een geluidsregistratiesysteem dat ondersteuning biedt bij het terugdringen van geluidshinder voor omwonenden. Het systeem wordt op dit moment op bijna alle bases in Nederland gebruikt. “Niet alleen de Luchtmacht profiteert hiervan, ook de Provincie Friesland, gemeenten, milieuorganisaties en omwonenden”, weet de minister. “Uw betrokkenheid beperkt zich niet tot uw werk. Als voorzitter van het Aanloophuis in Leeuwarden heeft u zich ingezet om een professionele maar vooral ook humane opvang te realiseren voor mensen die in isolement leven. Daarnaast hebt u zich een groot aantal jaren ingezet voor diverse kerkelijke organisaties.” Vianen werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.●
3 mei | Pagina 6
Links: Een Duitse vuurmond, ingegraven in de IJsselmeerdijk.
Rechts: De mi trailleurkazema op het westelijk havenhoofd va Kornwerderzan in de oorspron kelijke camoufla geschildering
Rechts: De achterzijde van Werk IV (mitrailleurkazemat / commandopost) op Kornwerderzand tijdens de mobilisatie 1939-1940.
DE AFSLUITDIJK: een militaire terugbli KORNWERDERZAND - “Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst.” Deze spreuk, die afkomstig is van koningin Wilhelmina, staat te lezen op het monument op de plaats waar op 28 mei 1932, deze maand dus vijfenzeventig jaar geleden, de Afsluitdijk werd gedicht. De aanleg van de dijk, die in 1927 van start was gegaan, bereikte met de sluiting van het laatste stroomgat zijn voltooiing. De realisering van het project vormde een prestatie van formaat. Zij dwong tot ver over de grenzen bewondering af en bevestigde de reputatie van Nederland op waterbouwkundig gebied. TEKST: DRS. JOEP VAN HOOF NEDERLANDS INSTITUUT VOOR MILITAIRE HISTORIE FOTO’S: BEELDARCHIEF NIMH
De bouw van de Afsluitdijk diende eerst en vooral een waterstaatkundig doel. De Zuiderzee was niet langer meer een zee, maar een binnenmeer, en de gebieden eromheen waren nu duurzaam beschermd tegen overstroming. De komst van de nieuwe waterkering betekende tevens dat het westen en het noorden van het land een vaste verbinding met elkaar kregen. Het ontwerp voorzag dan ook in de aanleg op de dijk van een verkeersweg en een spoorlijn. De weg was in 1933 gereed, maar de rails kwamen er uiteindelijk niet. LINIES OP DE DIJK
Terwijl de plannen over het algemeen veel bijval kregen, rezen er in militaire kring juist bezwaren. De dijk zou een eventuele vijand gemakkelijk toegang tot NoordHolland kunnen bieden. Dan zou enerzijds het landfront van de marinebasis Den Helder worden bedreigd en anderzijds de noordflank van de Vesting Holland. Dit gebied, dat in grote lijnen Zuid-Holland, de zuidelijke helft van Noord-Holland en de westelijke helft van Utrecht omvatte, vormde de kern van het Nederlandse verdedigingsstelsel.
Wegens de militaire risico’s werd al in een vroeg stadium bepaald dat in de dijk twee versterkte linies zouden worden opgenomen. Een daarvan zou aan de Friese kant komen, bij Kornwerderzand, en de ander aan de Hollandse kant, bij Den Oever. De linies hadden tevens tot doel om bij een aanval de ter plaatse gelegen spuisluizen in handen te houden. Militair bezien was dat van groot belang, omdat daarmee het waterpeil op het IJsselmeer werd geregeld. Dit meer leverde namelijk het inundatiewater voor onderdelen van de Stelling van Amsterdam, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Grebbelinie. Het werk aan de op de dijk te bouwen linies - de Stelling bij Kornwerderzand en de Stelling bij Den Oever - werd tussen 1929 en 1934 uitgevoerd. Het geld hiervoor, ruim 2 miljoen gulden, was afkomstig uit het Zuiderzeefonds. Dat kon ook feitelijk niet anders, want de defensie-uitgaven waren in die jaren sterk aan banden gelegd. Voor het opstellen van de plannen had de genie contact gelegd met de ontwerpers van de Maginotlinie in NoordOost-Frankrijk, destijds de modernste verdedigingslinie van Europa. De werken in de beide stellingen werden gedeeltelijk aan de oostkant van de sluizen gegroepeerd en gedeeltelijk aan
de op Kornwerderzand geplaatste kanonnen geen vuur uitbrengen op eventuele vijandelijke posities op de Friese oever. DE STRIJD IN MEI 1940
Gezicht op de dijk aan de Hollandse kant. Midden boven, aan weerskanten van de spuisluizen, ligt de Stelling bij Den Oever.
de westkant. Deze laatste moesten de stelling beschermen tegen een aanval in de rug. De werken kregen een constructie van gewapend beton. De meeste daarvan waren gevechtskazematten, waarin 50 L 50 Sideriuska-
nonnen en/of Schwarzlose mitrailleurs werden opgesteld. De genoemde vuurmonden waren uitstekend geschikt voor het bestrijden van pantservoertuigen. Een nadeel echter was hun beperkte bereik. Zo konden
Het Duitse plan voor de aanval door het noorden van ons land was gericht op een snelle doorstoot naar de Afsluitdijk en de IJsselmeerkust. De uitvoering van deze operatie, die in het bredere kader van het in Nederland geplande offensief als een nevenactie valt te beschouwen, lag in handen van de 1. Kavalleriedivision, een onderdeel van 12.000 man. De kern hiervan bestond uit vier regimenten ruiterij, die tijdens het gevecht als infanterie werd ingezet. Verder waren onder andere enkele wielrijders-, artillerie- en pionierseenheden bij de divisie ingedeeld. Voor de verdediging was aan Nederlandse kant slechts 3.500 man beschikbaar. Door verscheidene oorzaken verliep de opmars van de Duitsers minder snel dan gepland. Pas in de middag van 11 mei, de
Hr. Ms. Johan Maurits van Nassau. Het achterkanon (kaliber: 15 cm), dat op 14 mei 1940 doeltreffend vuur uitbracht op de Duitse posities op de kop van de dijk, staat momenteel op het terrein van het KIM in Den Helder
tweede operatiedag, bereikten zij de Wonsstelling. Deze linie rond de kop van de Afsluitdijk fungeerde als voorpost van de Stelling bij Kornwerderzand en diende tevens als opvangstelling voor terugtrekkende eenheden. Zij bestond uit een reeks veldver sterkingen, die door inundaties waren gedekt. Evenals de linies op de Afsluitdijk ressorteerde zij onder de commandant van de Stelling van Den Helder, schoutbij-nacht H. Jolles. Op 12 mei maakten de Duitser zich zonder al te veel problemen meester van de Wonsstelling. Diezelfde dag voerde de Luftwaff enkele luchtaanvallen op Kornwerderzand uit, maar die richtten weinig schade aan. Jolles besloot hierop enkele luchtdoeleen heden naar de stelling te sturen. Deze kwamen hier op 13 mei meteen in actie en gaven de Duitse vliegers flink partij. Als voorbereiding van een actie over de grond zette de vijand ’s middags vanaf de kop van de dijk een artilleriebeschieting in. De verdedigingswerken bleken echter goed tegen dit vuur bestand. Om 6 uur ’s avonds ondernamen de Duitsers een poging om Kornwerderzand via de dijk in bezit te nemen. De stellingcommandant, kapitein C.F.J. Boers, liet de tegenstanders tot op 800 meter naderen en gaf vervolgens bevel het vuur op hen te openen Dit bleek zo effectief, dat zij terug moesten naar de eigen linies. Ondertussen had schout-bijnacht Jolles maatregelen genomen om het vijandelijke geschut op de kop van de dijk het zwijgen op te leggen. In de middag van 13 mei zond hij de kanonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau vanuit Den Helder de Waddenzee op. De commandant kreeg bevel voor anker te gaan in de Dove Balg, een slenk ten noorden van de dijk, en van hieraf de vijandelijke artillerie
3 mei | Pagina 7
Links: 13 mei 1940: Duitse militairen zoeken dekking tegen het vanaf Kornwerderzand afgegeven vuur.
Onder: Een luchtfoto uit 1932 van Kornwerderzand met rechts een deel van de spuisluizen en in het midden de vaarverbinding tussen Waddenzee en IJsselmeer. Op het tussengelegen zandlichaam zijn enkele kazematten van de in aanbouw zijnde linie te zien.
k op 75 jaar onder vuur te nemen. Nadat de Duitsers de volgende morgen hun beschietingen op Kornwerderzand hadden hervat, werd dit vuur tot hun verbijstering vanaf de Waddenzee beantwoord. De schoten kwamen van het achterkanon van de Johan Maurits van Nassau, dat bij maximaal bereik net de kop van de dijk kon bevuren. De bezetting van Kornwerderzand gaf aan de hand van de inslagen de correcties telefonisch door aan het commando in Den Helder, dat deze gegevens via de radio doorzond naar het schip. Hierdoor kwam het vuur zo goed te liggen dat de Duitsers hun beschietingen moesten staken. In de middag van die 14de mei werd Kornwerderzand opnieuw vanuit de lucht aangevallen. Bij deze actie raakte een van de kazematten in het westelijke deel van de linie zwaar beschadigd. Kort hierna kwam Boers via Jolles op de hoogte van de Nederlandse capitulatie. Er stond hem toen niets anders te doen dan zich aan de Duitsers overgeven. DE NAOORLOGSE PERIODE
Tijdens het verdere verloop van de oorlog speelden de beide linies op de dijk geen bijzondere rol. Na 1945 kwam daar verandering in. Die ontwikkeling hing samen met de linie die in het kader van de NAVO-verdediging vanaf 1950 in het stroomgebied van de IJssel en de Bovenrijn werd aangelegd. Bij deze linie kon via een systeem van verplaatsbare caissons al het Rijnwater naar de IJssel worden gestuwd. Wanneer de Rijn niet voldoende water zou aanvoeren, gingen de sluizen in de Afsluitdijk dicht. Doordat de afvoer van de IJssel dan stagneerde, vloeide het inundatiewater naar de gebieden langs de rivier. Als er snelheid was geboden, kon men bij vloed via de sluizen extra water inlaten. Wegens het militaire belang van de sluizen werden de
linies op de dijk verder verbeterd. In dat kader werd hier onder meer nieuwe bewapening aangebracht. Bij Kornwerderzand groef men bovendien vier Sherman tanks in. Deze kwamen in betonnen bakken te staan, waarbij de koepels met de 17-ponder kanonnen boven het maaiveld uitstaken. Begin jaren zestig ging de NAVO over tot de Forward Defense, waarmee de verdediging verder naar het oosten kwam te liggen. Als gevolg hiervan werd de linie langs de IJssel en de Bovenrijn opgeheven en verloren ook de linies op de Afsluitdijk hun militaire betekenis. Anno 2007 vormen deze een waardevol onderdeel van ons militaire erfgoed. Wie het eens van dichtbij wil bekijken, kan terecht
op Kornwerderzand, dat al twintig jaar een museale bestemming heeft.● Literatuur: Amersfoort, H. en P.H. Kamphuis (red.), Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied (2e dr.; Den Haag, 2005) 311-329; Elgersma, Sj. `Het Afsluitdijk `acces’ 1892-1963’, Saillant (Stichting Menno van Coehoorn) (2005-3) 3-12; Visser, H.R. en J.S. van Wieringen, Kazematten in het Interbellum (Amsterdam, 2002) 4673. Website: www.kazemattenmuseum.nl●
Grote foto: Een blik op de Afsluitdijk vanaf de toren van het monument. De foto dateert uit de jaren dertig. Links het tracé voor de geplande, maar niet gerealiseerde spoorlijn.
3 mei | Pagina 8
MUSEUM LIFT MEE MET JUBILEUM AFSLUITDIJK
STELLING KORNWERDERZAND: EEN KORNWERDERZAND - De gezonde zeelucht omringt je op de Afsluitdijk bij Kornwerderzand. Maar niet alleen het zilt kan daar worden opgesnoven, ook een deel van de vaderlandse geschiedenis dat dankzij een korps van 55 vrijwilligers gespaard blijft. Het Kazemattenmuseum nabij de Friese kustlijn is geen saai stuk beton, maar een historisch belangrijk gebied dat een grote binding kent met Defensie. In de meidagen van 1940 een monument van onverzettelijkheid en nu een bezienswaardigheid voor alle leeftijden. “We krijgen hier zo’n 12.000 tot 14.000 bezoekers per jaar van over de hele wereld”, zegt rondleider en PR-man Henk Cieraad. Sinds 2001 is de stelling Kornwerderzand een Rijksmonument. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: SGT1 ARIEF RORIMPANDEY, AVDD
“Er hebben na de Tweede Wereldoorlog veel vreemde verhalen de ronde gedaan over dit bouwwerk”, begint Cieraad. “Het wegdek van de Afsluitdijk zou in de meidagen zijn bezaaid met lijken en overstroomd door bloed van de Duitsers. Hans en Anke Sprakel hebben voor hun boek ‘Blitzkrieg! Halte Kornwerderzand’ uitgebreid onderzoek gedaan, ook in Duitse archieven. Achteraf blijkt dat er bij verkenningsmissies wel slachtoffers zijn ge-
vallen aan de andere kant. De commandant, kapitein Boers, richtte de kanonnen overigens op de achterhoede van de aanvallers en sloot ze zo in.” Bij de vrijwilligers en zeshonderd vrienden van het museum zit een enorme kennis. Neem Cees Scheepvaart, die anders dan zijn naam doet vermoeden bij de luchtmacht heeft gediend. “Ik heb nog met de Fokker D-21 en de Spitfire gevlogen”, zegt hij in het Nederlands. Om vervolgens in het Fries verder te gaan met de rondleiding voor de groep 7/8 van de Mied’skoalle uit Winsum (foto rechtsonder). De kinderen zijn opvallend stil. “Vooral de jongens vinden het prachtig”, zegt hun juf. Ze doelt daarmee op hetgeen valt te zien, in combinatie met de kundige begeleiding van Scheepvaart. De oude vos is wat van zijn haardos kwijt, maar zijn streken en kwinkslagen zullen ooit meegaan in de kist. “Wat hier gebeurt, is ei-
genlijk uniek”, vindt Cieraad vanzelfsprekend. “We houden hier echt onze eigen broek op. Alleen de bewijzering is geleverd door de ANWB - uit het Zimmermanfonds - en de gemeente Wonseradeel brengt ons jaarlijks schelpen om de paden netjes te krijgen.” SPREEKBUIZEN
In het verleden heeft Defensie grote bijdragen geleverd. In 1985 deed de Koninklijke Landmacht, met name de genie, een grote investering om de vijf resterende kazematten - het waren er zeventien - in de originele staat terug te brengen. Daar is de band met Defensie dus helemaal zichtbaar, en vooral de hand van de Koninklijke Marine. De kazemattenlinie werd aangelegd onder supervisie van de KM en viel onder de Stelling Den Helder. Dat zie je meteen terug. De communicatie ging intern via de spreekbuizen en de kazematten waren voorzien van periscopen (à 1350 gulden per stuk) om rondom zicht te hebben. “Een probleem was dat ze eigenlijk te krap zijn gebouwd. Er is ook een Duitse bunker bewaard gebleven en daar valt het brede schootsveld meteen op. In de Nederlandse paste alleen de 50 L 50 Sideriuskanonnen of Schwarzlose mitrailleurs. Daarmee kon je de Friese kunstlijn niet bereiken. Vandaar dat de ka-
nonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau de Duitse artillerie tot zwijgen moest brengen.” Later zijn er nog drie stuks luchtafweergeschut toegevoegd, aangeschaft op kosten van de Leeuwarder burgerij, die redelijke successen boekten tegen de snelle Messerschmitt ME-109. “De zoeklichten in de speciale kazemat hebben overigens nooit gewerkt”, zo vertelt Nieuw-Guineaveteraan Cieraad. “De spullen waren besteld bij Zeiss (een Duitse firma - red.) en dan begrijp je wel waarom.” In de kazematten was het tot de 10de mei van 1940 redelijk goed toeven. Tijdens de mobilisatie ontstond er een cabaretgroep die regelmatig voorstellingen gaf in het nabijgelegen houten hotel. Daar konden de soldaten ook af en toe wat drinken en een potje biljarten. De meeste militairen, opgeroepen tijdens de grote mobilisatie, kwamen overigens uit de omgeving. Na de inval brak de hel los. Ondanks hevige beschietingen en bombardementen met het gevreesde Sturzkampflugzeug Junkers JU-87 (Stuka) viel er slechts een handjevol lichtgewonden. Een bezoek aan de kazematten laat zien dat niet alleen geluk daaraan debet is geweest. Drie meter beton en enorme deuren (met een mengsel van kurk en verf om het vocht op te nemen) hielden de uitwerking van de granaten te-
3 mei | Pagina 9
PLAATJE AAN HET IJSSELMEER gen. Via versterkte loopgraven konden alle onderkomens worden bevoorraad. OVERGAVE
Kornwerderzand hield dus stand, nadat de vijand de Wonsstelling onder de voet had gelopen. Deze was zeer zwak; slechts uit hout en aarde opgeworpen veldversterkingen, niet veel meer dan molshopen, die in het open veld goed zichtbaar waren. De verdedigers beschikten maar over één stuk artillerie, uit 1870. “Er moeten hier spionnen in de buurt hebben gezeten”, weet de gids. “De Duitsers bezaten betere kaarten dan de Nederlanders. In die jaren had je veel groepen Duitse jongeren en dienstmeisjes die hier kwamen.” De commandant van de 1ste Cavaleriedivisie van de Duitsers, generaal Kurt Feldt, wist dan ook dat Kornwerderzand moeilijk te nemen viel. “Hij heeft nog overwogen om vissersschepen van hier te bewapenen en zo van achteren aan te vallen.” Daarvan hoefde het niet meer te komen. De commandant van de Stelling Den Helder, schoutbij-nacht Jolles, liet kapitein Boers op 14 mei weten dat Nederland had gecapituleerd. “Daarop gaf Feldt bevel aan Jolles om in Sneek de overgave te tekenen. Een kapitein was in zijn ogen niet goed genoeg. Jolles heeft zich toen bepaald niet gehaast, mede waardoor een aantal Nederlandse schepen de wijk naar Engeland kon nemen.” In eerste instantie koesterden de Duitsers niet zoveel belangstelling voor de kazematten op Kornwerderzand. Ze waren immers gericht op het oosten. Maar toen de oorlogskansen keerden veranderde dit. In 1943 bezetten de Duitsers de kazematten en bouwden er een paar bij. Bunker 18, 19 en 20. Tot de capitulatie hebben ze op Kornwerderzand gezeten. En niet voor niets, want eind april 1945 stonden de Canadezen inderdaad voor de Afsluitdijk. Ook zij wilden een aanval over de dijk doen. Maar dat plan werd hen sterk afgeraden door het Friese verzet. Dat herinnerde zich wat er met de Duitsers in 1940 was gebeurd. Gelukkig was aanvallen ook niet meer nodig, want 5 mei werd volgens de geschiedschrijving in Hotel De Wereld te Wageningen de capitulatie van de Duitse strijdkrachten in Nederland getekend. (Formeel gebeurde dit een dag later in een verlaten boerderij.) De Stelling dreigde begin jaren tachtig letterlijk ten onder te gaan in zand. De stichting Menno van Coehoorn, die zich inzet voor het behoud van
Kazemat heeft niets met kaas Een gatenkaas is het zeker niet en ook met een mat waarop kazen worden gedragen, heeft het woord kazemat niets te maken. Het is in feite niets anders dan een stevige bunker. De naam vormt een samenstelling van de Spaanse woorden: cas matar, wat ‘huis om te doden’ betekent. Er bestaan verschillende types, zoals de Bourges-kazemat, de gietstalenkazemat en de rivierof brugkazemat.
forten, richtte echter de werkgroep Kazematten Kornwerderzand op. Het lukte hen om Rijkswaterstaat over te halen de bunkers niet onder te spuiten. In 1987 ging de eerste gerestaureerde kazemat open. Het Kazemattenmuseum Kornwerderzand was geboren. De werkgroep werd omgevormd tot de zelfstandige stichting Kornwerderzand. Na 1987 is men doorgegaan met de restauratie. Het resultaat mag er zijn: zeven volledig gerenoveerde kazematten die met elkaar een professioneel museum vormen. Er ligt ook een hoop materieel uit de jaren van voor, tijdens en na de oorlog. “Er is veel aan ons geschonken of in bruikleen.” Vooral de wapens die soms van vijftig jaar of langer uit het water zijn opgedoken, betreffen juweeltjes. Sommige delen van de exposities in de bunkers kunnen wedijveren met het Legermuseum. “Elke winter gaan de vrijwilligers aan de slag om
alles netjes te houden en waar nodig aanpassingen te doen in het aanbod”, meldt Cieraad. LIFTEN
Sinds kort heeft het ministerie van Defensie Kornwerderzand weer teruggegeven aan Rijkswaterstaat. “We hebben dus een nieuwe huurbaas. Dat is wel wennen, omdat de contacten met Defensie vanzelfsprekend waren”, zegt Cieraad. “We liften de komende tijd wel mee op de viering van 75 jaar Afsluitdijk en verwachten dus meer bezoekers dan anders. Elke televisie- of radio-uitzending heeft positieve gevolgen voor de belangstelling hier. Er is ook een educatief programma voor de scholen in de maak, waaraan wij medewerking verlenen, bedoeld voor de hoogste klassen van de basisscholen en de eerste klas van het voortgezet onderwijs. Daarin komen de aanleiding van het bouwen van de Afsluitdijk, de aanleg zelf, de ge-
volgen en de betekenis van de Stelling Kornwerderzand aan bod.” De officiële datum van het feest is 28 mei, maar dat valt op Tweede Pinksterdag. Friesland staat dan al op zijn kop vanwege de Elfstedentocht per fiets. Vandaar dat 24 mei is gekozen als jubileumdag, ook omdat Rijkswaterstaat (sinds 1798) dan zijn jaardag viert.● Het Kazemattenmuseum is van mei tot en met oktober geopend op woensdag en zaterdag van 10 tot 17 uur. In juli en augustus ook op zondagmiddag van 13-17 uur. De toegang bedraagt 3 euro voor volwassenen. Kinderen, CJP en MJK-houders krijgen korting. Gratis toegang met veteranenpas. Meer informatie: www.kazematkwz.nl. Daar kunnen zich ook vrijwilligers melden.●
3 mei | Pagina 10
WILLEMSTAD (CURAÇAO) - Een gloednieuwe Hr.Ms. Pelikaan vaart rond in de Caribische wateren. Die worden tevens bewaakt door drie kustwachtcutters, nu tijdelijk Hr.Ms. Zuiderkruis, maar standaard een fregat, en sinds 2005 super RHIBS. Van bovenaf houden twee maritieme patrouillevliegtuigen en enkele helikopters de boel in de gaten. Stuk voor stuk middelen die overste Jos Rozenburg als hoofd operaties, en daarmee de rechterhand van commandeur Frank Sijtsma, commandant zeemacht in het Carïbisch gebied, kan inzetten bij counterdrugsoperaties. Wat velen zich onvoldoende realiseren, is dat al het vliegend, varend en rijdend materieel in de West ook het nodige onderhoud vergt. TEKST EN FOTO’S: MONIQUE VAN RIJEN-BOS
Kokosnoten tellen onder een palmboom of wat bungelen in een hangmat. Op de een of andere onverklaarbare manier is dat de reputatie die de militairen in de zonnige West ooit kregen toegedicht. Toch blijkt de re-
ONDERHOUD OP CURAÇAO VERGELIJKBAAR MET KLEINE WERF
Vóór de Bostonwhaler, achter de veel grotere superRHIB.
In de West slijt alles aliteit anders. In bijvoorbeeld de drie loodsen, aangeduid als Rima 1, 2 en 3 op Marine Basis Parera, is het bij de afdeling Materieel Logistiek best hectisch. De inzetbare middelen krijgen het behoorlijk te verduren in het operatiegebied van Sijtsma, die tevens optreedt als directeur Kustwacht Nederlandse Antillen & Aruba. Zijn territorium strekt zich uit tot de Golf van Mexico, de Stille Oceaan en een deel van de Atlantische Oceaan. Het beslaat een oppervlak dat loopt van Suriname tot boven Dallas en van Mexico City tot Colombia. “We hebben zeer geregeld te maken met een zware zee. Het Caribische gebied is daarom niet alleen zwaar voor mensen, maar ook een agressieve omgeving voor materieel”, zegt kapitein-luitenant-ter-zee Ruurd Tissing. Als hoofd van de afdeling Materieel Logistiek is hij eindverantwoordelijk voor de materieel logistieke ondersteuning van de operationele middelen van de Koninklijke Marine en de Kustwacht Nederlandse Antillen & Aruba. “Vaartuigen krijgen het hier extra voor de kiezen. Neem de super RHIB (Rigid Hull Inflatable Boat). Deze 6,5 ton wegende boot klapt met soms veertig knopen op de hier al-
tijd hoge golven, veroorzaakt door de stevige passaatwinden. Dat heeft gevolgen voor het casco, opstellingen en de systemen aan boord. En dan heb ik het nog niet eens over de zon en de effecten van de temperatuur op het materieel. Neem van mij aan dat alles hier drie keer zo snel slijt.” INFRASTRUCTUUR
Dat het materieel onderhevig is aan een slijtageslag kan het onderhoudspersoneel van ‘groep lichte vaartuigen’ beamen. Deze werkplaats kreeg het groter onderhoud van de twaalf superRHIBS toebedeeld en heeft er een forse kluif aan. “Niet alleen doordat ze nog kinderziektes vertonen”, legt Tissing uit. “De bootjes maken ook een sprong voorwaarts in omvang en techniek, waarbij de huidige infrastructuur een verzwarende factor is. Destijds was deze ingericht op het onderhoud aan de sinds 1992 ingevoerde Boston Whalers en eveneens geschikt voor de oudere en kleinere Landing Craft Rubber Motorized. De infrastructuur groeide echter niet voldoende mee met de komst van de toenemende hoeveelheid, steeds moderner materieel van zowel de Konink-
lijke Marine als de Kustwacht NA & A.” Overste Tissing mist een moderne onderhoudshal, voorzien van zaken als een filterinstallatie en hijsmiddelen voor het uitvoeren van reparaties. Tevens heeft de overste behoefte aan opslagfaciliteiten. Het zou hem niet verbazen als er meer werkplaatsen binnen de krijgsmacht zijn, die om middelen verlegen zitten. Maar de vraag luidt of de situatie in de West schrijnender is dan elders? Misschien wel. Voor taken zoals drugsbestrijding zijn op Curaçao, Aruba en Sint Maarten elk vier superRHIB’s beschikbaar, waarvan één reserve. In de praktijk varen ze echter niet altijd, ondanks de inspanningen van
Tissings mensen. “De mindere inzetbaarheid komt deels door operationele schades, maar ook door kinderziektes en constructiefouten”, noemt de overste als voorbeelden. “Bij gebrek aan een optimaal uitgeruste werkplaats, wordt er veel buiten gedaan. Maar de temperatuur is niet ideaal om te werken met polyester of rubber. Voel maar eens, je kunt het materiaal niet eens aanraken. Ingeval van het dichten van gaten of scheuren, droogt het plaksel te snel onder vochtige omstandigheden. Dan heb je geen goede lijmverbinding.” KLEINE MARINEWERF
Naast de super-RHIB’s zijn de cutters Jaguar, Poema en Panter van de kustwacht, en de Pelikaan van de marine voor onderhoud en reparatie toevertrouwd aan het technisch personeel van Tissing. De drie cutters en de Pelikaan, bestemd voor transporttaken tussen de eilanden, behoren tot het domein van sergeant-majoor Hennie Waaijerink, onder wiens leiding de ‘Groep kleine vaartuigen en algemene ondersteuning’ staat. “Druk, druk, druk”, verzucht Waaijerink. “Eigenlijk té druk, maar wel leuk. We zijn ook voor de algemene
ondersteuning en krijgen alles, van wasmachine tot mixer, ter reparatie aangeboden. Onze hoofdtaak bestaat echter uit onderhoud en reparatie van operationele middelen. Het is hier vergelijkbaar met een kleine marinewerf. We doen hier alles zelf nadat we een werklijst met opdracht hebben ontvangen. We voeren de klus uit, kopen eventueel onderdelen in, controleren het werk, checken de rekening en bewaken het budget.” Sergeant Mike Hanssen heeft vóór aanvang van de arbeid als materieelregelaar dan al de benodigde onderdelen aangevraagd, zodat al het onderhoudsen reparatiewerk een vloeiend proces vormt en binnen de gestelde tijd gereed is. Schepen en andere middelen zijn weer inzetbaar. Natuurlijk beschikken de loodsen over een magazijn, maar doordat het grootste deel airconditioning ontbeert, ligt daar niet al te veel op voorraad. Dat komt de kwaliteit immers niet ten goede. Al met al straalt het hele onderhoudscomplex een en al bedrijvigheid uit. De hoeveelheid taken vormt voor menigeen een uitdaging en biedt hen ruimte. “Vergeet niet dat je hier in de West enorm veel leert”, zegt Tissing, die leiding
3 mei | Pagina 11
Het rollend materieel kan gebruik maken van een goed uitgeruste garage.
DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.
DK18 DEKAATJES
Deze superRHIB heeft duidelijk te kampen met een lekkage op een lastig te repareren plek.
WONINGEN
drie keer zo snel geeft aan 72 mensen. “Ik kan hier alleen regelneven gebruiken, doeners, mensen met ruggengraat en initiatief. Ik zoek dus kleine ondernemers met verantwoordelijkheid die ze willen en durven nemen.” “Het is lekker werken hier”, vindt Waaijerink. Ondanks die lof van een van zijn medewerkers heeft Tissing toch een probleem. ‘Techneuten en logistiek personeel, ze zijn al zeldzaam en moeten ook nog eens willen werken in de West. Het valt niet mee om ze te krijgen.” Het type mens dat hij zoekt, moet bovendien nog eens stabiel in het leven staan vanwege de cultuur in dit deel van de wereld. “Zaken lokaal regelen, gaat echt anders dan in Europa, daarbij vreet de hitte aan je. Daar moet je tegen kunnen”, zegt Tissing. “Ik ben altijd erg blij als iemand na een termijn van drie jaar wil verlengen.”
Dat hoeft niet per se voor onderhoud en reparatie aan varend materieel te zijn. Tissing gaat dan niet over het vliegtuigonderhoud, zijn afdeling Materieel Logistiek gaat wel nog over bevoorrading, inkoop van diensten en goederen, wapens en munitie en bevat nog een afdeling ‘Rollend materieel’, met jeeps, landrovers, vliegtuigtrekkers, personen- en vrachtauto’s, kortom waar alles op wielen te vinden is. En niet te vergeten, op bijna alle eilanden van de Nederlandse Antillen staan zender- en antennemasten die door Tinssings SEWACO-team worden onderhouden. “De afstand tot Nederland heeft z’n nadelen, maar ook z’n voordelen. Ik heb het mandaat om zaken zelf te regelen”, lacht
Tissing. “Als er extra werk ontstaat, dat bijvoorbeeld aan het licht komt tijdens een drie of zes weken durende onderhoudsbeurt aan een van de cutters, dan mag ik dat uitbesteden. Dat doen we veel.” En toch is het technische personeel niet te beroerd om meer op de schouders te nemen. Bijvoorbeeld als er buitenlandse schepen, die deelnemen aan oefeningen in de Caribische wateren, onverwacht met een mankement komen te zitten. Dan steekt de afdeling van Waaijerink uiteraard de handen uit de mouwen. Hanssen: “Soms moeten er dan enorm veel extra uren worden gemaakt om zo’n schip terug naar zee te krijgen, maar het voelt wel erg lekker als je kan helpen.”●
Sergeant-majoor Henne Waaijerink: “Het is hier vergelijkbaar met een kleine marinewerf. We doen veel zelf met hulp van lokale aannemers.” Links: Tissing: “Met mijn 72 mensen is de bezetting krap.”
Magazijnbeheerder, korporaal Erik Blokzijl in het magazijn waarvan Tissing hoopt dat het snel volledig wordt uitgerust met airconditioning.
Rechts: Een klas ‘polyester plakken’. Deze techneuten van de marine en de kustwacht leren de speciale technieken om een super-RHIB te repareren. Links: De Jaguar, één van de drie cutters die tot het onderhoudspakket van sergeant-majoor Waaijerink behoren. Deze hoort bij Curaçao
Kustwachters krijgen loon naar werken WILLEMSTAD - Nautische vaardigheden, schieten, politie- en douanetaken op zee, boardingprocedures en radiotelefonie. Het is maar een greep uit het lespakket waar nieuw kustwachtpersoneel de afgelopen zeven maanden op zat te blokken. Met als beloning een diploma uit handen van commandeur Frank Sijtsma. De kustwachtklas heeft nu nog een stage van elf maanden voor de boeg. Achttien mensen in de leeftijd van 18 tot 25 begonnen 11 september 2006 aan de Initiële Kustwachtopleiding (IKO). Vier van hen haalden de eindstreep niet, maar elf mannen en drie vrouwen, geselecteerd uit ongeveer tweehonderd kandidaten, wel. “Deze veertien hebben een enorme prestatie geleverd en toonden
stuk voor stuk aan uit het goede hout te zijn gesneden”, aldus Sijtsma. “De kustwacht is volop in beweging en wordt een steeds betere organisatie. Daarnaast stemmen ook de resultaten tot tevredenheid. Hoewel over het algemeen de ladingen die naar onze eilanden worden gesmokkeld kleiner zijn dan voorheen, zijn we er afgelopen jaar weer in geslaagd een grote hoeveelheid cocaïne te onderscheppen.” De nieuwe kustwachters werden na de diploma-uitreiking beëdigd en kregen de rang van volmatroos, zoals aangeduid door de blauwe streep op hun schouders.●
Te koop: Oldemarkt Broeksteeg 8 nabij Havelte 2/1 kap woning, opp. 282 m2, inh. 400 m3, aangeb. garage carport, nieuw aangeb. bijkeuken, aangelegde tuin. 1e verd.: 3 slpkmrs, zolder. Vr.pr. . N 239.000,- k.k. Makelaar 0521 -52 10 05 of zie www.funda.nl Te koop: Oostelbeers (Gem. Oirschot) Esdoorn 16. perfect onderh. woonhuis met ruime garage en berghok. Tuin op Z, gelegen aan speelveld. Bwjr. 1982. Vr.pr. N 339.000,- k.k. Info: www.boxmakelaardij.nl of www.funda.nl tel.: 049736 91 93. Te koop: Zwolle, wijk Zwolle-Zuid, Schellerweg 31a, ruime gerenoveerde vrijstaande woning met garage. Perceel 364 m2. Ind.: woonkmr, moderne keuken, zonnige tuin met privacy, overdekt terras, 3 slpkmrs, luxe badkmr., Opl. in overleg, foto’s beschikbaar, Vr.pr. N 329.000,- k.k. Inl. 06 - 534 098 32. Te huur: Hillegom, Avenbeeck 91. Ruim woonhuis in rustige omgeving. Tuin op Z. met terras aan het water. Ind: woonkmr, open keuken, serre, schuur. 1e verd.: 2 slpkmrs, badkmr. 2e :verd.: slpkmr, bergruimte. Vanaf 1 sept tot medio 2011. Huisdieren toegestaan. Tel 023 - 547 46 45.
RECREATIE Te huur: Authentiek gerestaureerd vrijstaande fermette in mooi heuvelachtig en bosrijk Natuurpark Perigord-Limousin. Rust, ruimte en natuur op (h)eerlijk sfeervol platteland van Frankrijk. Inf.: 0164 - 24 97 22 Te huur: vakantiewoning in Giethoorn voor 2-4 personen. Prijs per week N 245,-, midweek N 160,-, lang weekeinde N 120,-: excl. Per dag N 45,- voor 2 pers. Huisdieren niet toegestaan. Niet geschikt voor gehandicapten. Tel: 0521 85 20 13 of 06 - 204 733 21. E-mail:
[email protected] Iinfo/ foto’s, zie: hollandsvenetie.spces. live.com (geen www). Te huur: 4-pers. bungalow in Zuid Frankrijk (streek Gard) op park Le Mattas in Méjannes le Clap. 2 slpkmrs (1 met 2-pers. bed en 1 met 2x 1-pers. bed.) oven, wasmachine etc. Tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeelplaats en zwembad op park aanwezig. Tel: 0227- 60 17 13 of e-mail:
[email protected] Te koop: Portugal, Algarve, prachtig appartement aan kust, schitterend uitzicht, alles erop en eraan. Vr.pr. N 120.000,-. Info/site: 06 - 200 028 20. Te koop: Epe, Tongerenseweg 126, nwe Finse houten woning op eigen grond (275 m2) in park. Permanente bewoning toegestaan. Bevat o.a. inb.keuken, compl. badkmr, toilet, dubb. begl., 2 slkmrs en CV. Grote veranda, schuur en eigen ppl. Goed bereikbaar A50/A28) maar toch rustig gelegen. Vr.pr. N 119.000,- via makelaar 063070 3931.
REÜNIE 40 jaar HDO opl. Het is dit jaar 40 jaar geleden dat de eerste opleiding tot Helicopter Directie Officier plaatsvond. Onderwijsonderafd. Air Control (NLBEOPS) heeft het voornemen op een feestelijke wijze stil te staan bij dit jubileum en is op zoek naar iedereen die deze opleiding succesvol heeft doorlopen. Contact via e-mail:
[email protected]●
3 mei | Pagina 12
LESBOEK MILITAIR RECHT BREDA - “Er zijn veel verschillende disciplines binnen het nationale en internationale recht. Vandaar dat we dit verzamelwerk wilden maken.” Aldus professor Gill, hoofd van de sectie Militair Recht van de Faculteit Militaire Wetenschappen, tijdens de presentatie van het nieuwe lesboek ‘Militair Recht’. Militaire studenten van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) gaan er het vanaf het nieuwe academische jaar in september gebruiken. De professor is er zeer tevreden mee. “Een tastbaar bewijs van de samenwerking tussen de medewerkers van verschillende krijgsmachtdelen en van de sectie Militair Recht uit Den Helder en Breda”, noemt hij het.
Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredacteur a.i.: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)
Gazenbeek neemt zijn exemplaar in ontvangst. Foto: Hennie Keeris
Tijdens de boekpresentatie werden exemplaren uitgereikt aan de directeur Juridische Zaken van het ministerie van Defensie, mr. Mark Gazenbeek. Die uitte zijn waardering voor redacteur Peter van der Kruit en de samenstellers van deze bundel. “Het is een feit dat het werk van Defensie aan juridische maatstaven moet voldoen, dat maakt het des te belangrijker dat defensiemedewerkers weten wat die maatstaven zijn. Het recht is voor het militair zijn en het opereren steeds belangrijker gewor-
den. Daarom ben ik blij met een duidelijk herkenbaar boek, dat hieraan bijdraagt”, zei hij. De commandant van de NLDA, generaal-majoor Van Osch kreeg ook een exemplaar overhandigd. Hij benadrukte het belang van juridische kennis binnen de militaire wereld. Niet alleen in de schoolbanken, maar ook in de operationele wereld en op uitzending. “We moeten er alles aan doen”, sprak hij, “om te zorgen dat het boek tussen de oren van onze toekomstige officieren komt.”●
LESSEN UIT HET VERRE VERLEDEN VAN EEN VERBITTERD TEXELAAR DEN HAAG - Na ruim 275 jaar nog eens een boek over de Tiendaagse Veldtocht? Is dat nog te pruimen voor een nieuwe generatie lezers? Het antwoord luidt ‘ja’. ‘De heldendood tegen de Belgen’ speelt dan wel rond 1830, thema’s als het opereren op vreemde bodem en de gevolgen van het blootstaan aan oorlogsgeweld zijn zeker ook van nu. En bovendien telt het een bescheiden 221 bladzijden, die door de prettige schrijfstijl moeiteloos in een avondje op de bank worden verslonden. Aan de hand van tweede luitenant Johannes Keizer (12 augustus 1810) herleeft niet alleen de Tiendaagse Veldtocht van augustus 1831, maar ook het dagelijkse bestaan van toen. Met dank aan verre neef Nanning G. Keizer, die de aantekeningen van Texelaar Johan vertaalde, van een hedendaags sausje voorzag en omtoverde tot een onderhoudende historische roman. Daarin krijgen overigens bijna nooit meer gebezigde woorden als ‘parlevinker’ of ‘duitendief’ gelukkig nog een plaats. We ontmoeten een jonge man die tot zijn verrassing en toenemend ongenoegen in dienst moet bij het leger van Koning Willem I. De vorst is net Belgie uitgebonjourd en ziet door verdeeldheid in het leger bij de zuiderburen mogelijkheden voor een herkansing. Met steun van Pruisen en de Russische Tsaar Nicolaas - Willem I was getrouwd met zijn zus Anna Paulovna - denkt hij de opstandige Vlamingen er wel onder te krijgen. Johannes Keizer is als tweede luitenant aangesteld bij de Noord-Hollandse schutterij. Hij heeft nog nooit een geweer in handen gehad en weet niets van militairen zaken. Dat vormde in die dagen geen beletsel. Tijdens zijn avonturen komt de jonge officier in aanraking met figuren, soms levend aan de rand van de maatschappij, die een aardig beeld scheppen van de tijd. Toch moet Johannes enigszins vooruitstrevend zijn geweest. Destijds twijfelde je immers niet aan het leiderschap van de generaals en zeker niet aan de kwaliteiten van de Koning. Gaandeweg ziet de Texelaar echter met steeds meer weerzin het oorlogsgeweld op zich afkomen. Willem I en zijn zonen (“welhaast dwergen op hun grote paarden”) moeten het ontgelden in het van oorsprong handgeschreven journaal. Ook in
dat opzicht doen de geschriften denken aan bijvoorbeeld die van Louis ‘De Tonnenmaker’ Barthas uit de Eerste Wereldoorlog. Net als deze Fransman verfoeit Keizer het spelen met mensenlevens door de bejaarde leiders. “Ze zoeken jonge officieren, want oude generaals zijn er al genoeg”, wordt hem meegedeeld bij zijn aanstelling. De gemoedstoestand verbetert zeker niet als reeds in Eindhoven bij een parade de eerste slachtoffers vallen. Bepaald geen heldendood; en zo moet de titel dan ook worden gezien. Wie denkt dat er in het verleden geen heden of toekomst ligt, wordt door Nanning Keizer met de neus op de feiten gedrukt. “Nu tegen Belgen vechten? Allemaal rooms tuig. En je verstaat ze niet of ze nou Frans spreken of niet”, zegt een voerman tegen Keizer en zijn vriend Willem Ban. Woorden die ook nu nog zouden kunnen vallen in een moderner jasje. Ook zijn emigratie, nota bene naar Amerika, valt met de kennis van vandaag, van wat oorlogsgeweld met een mens doet, gemakkelijker uit te leggen. Uit de schaarse correspondentie die is overgebleven, ontstaat het beeld van iemand die nergens zijn draai kan vinden. Twaalf ambachten, dertien ongelukken. Uiteindelijk keert Johannes Keizer terug naar Europa en vestigt zich in Kleef, even over de Nederlandse grens. “Vermoedelijk heeft hij de vaderlandse bodem nooit meer betreden”, stelt Nanning G. Keizer in de epiloog. De heldendood tegen de Belgen van Nanning G. Keizer telt 221 pagina’s en is uitgebracht bij Aspekt. Het ligt voor 19.95 euro in de boekhandel. ISBN: 90-5911-144-3. Tekst: Evert Brouwer●
TANKSPOREN OP DE HORS
Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck
VLIELAND - Het boek ‘Tanksporen op de hors. De geschiedenis van het Cavalerie Schietkamp op Vlieland’ is vorige week ten doop gehouden op. Deze publicatie van Joep van Hoof behandelt een opmerkelijke historie, waarin zowel de cavalerie als het eiland centraal staan.
Defensiesite: www.mindef.nl
De geboorte van het Cavalerie Schietkamp (CSK) hangt nauw samen met de invoering van de Centurion bij de Koninklijke Landmacht in 1953. Wegens zijn hoge schietprestaties was voor deze tank een ruimere veiligheidszone nodig. Omdat het hiervoor op de bestaande oefenterreinen aan ruimte ontbrak en men voor de primaire schiettraining steeds moeilijker in het buitenland terecht kon, zocht de legerleiding naar een nieuwe locatie. Die vond zij op de Vliehors, een zandplaat op het zuidwestelijke deel van Vlieland, die de luchtmacht toen al als schietrange gebruikte. Na een succesvolle proef in 1956 gingen de oefeningen het jaar erop daadwerkelijk van start. De schietseries, die van september tot april plaatsvonden, vormden het sluit-
stuk in de opleiding van de tankbemanningen. Begin jaren zestig nam de legerleiding het initiatief om het schietseizoen uit te breiden. Omdat dit plan op veel verzet stuitte, besloten B en W van Vlieland de bestaande situatie te handhaven. De protesten vormden een eerste indicatie van de opkomst van de milieubeweging, waarvan de Waddenvereniging een belangrijke exponent werd. De ware kentering kwam in de jaren negentig, toen na het einde van de Koude Oorlog de krijgsmacht sterk werd ingekrompen. Geleidelijk aan groeide het besef dat de verdere reductie van het tankbestand het einde van het schietkamp kon betekenen. Dat moment kwam in 2004, toen het CSK zijn poorten definitief moest sluiten.●
Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:
4 mei: Dodenherdenking Grebbeberg, Rhenen 9 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Beverwijk 10 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Groningen 11 mei - 12 mei: Marechaussee op banenbeurs; Hengelo 11 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hoorn 12 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Etten-Leur 12 mei: Open dag Koninklijke Marechaussee Schiphol, Amsterdam 16 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Oss 17 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Oss 18 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Drachten 19 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Rotterdam Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●
Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32
E-mail:
[email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808
