Chirurgie
Kloofje in de anus (Fissura ani) Inleiding Deze folder geeft u informatie over een kloofje in de anus en de behandelmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Een kloofje in de anus Een fissuur is een kloofje; een fissura ani is een pijnlijk kloofje in de anus. Het verloopt in de lengterichting en is gelokaliseerd in de middellijn aan de voor- of achterkant van de anus. Een kloofje in de anus geeft meestal klachten in de vorm van een scherpe pijn tijdens of na de stoelgang, vaak met wat bloedverlies. Waarom het kloofje ontstaat en waarom juist op bepaalde voorkeursplaatsen in de anus, is nog niet precies duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met een verhoogde spanning, een soort kramp van een deel van de kringspier en daardoor een verstoorde bloedvoorziening. Onbewust wordt door de pijn en de verhoogde spanning van een deel van de sluitspier de ontlasting opgehouden. Dat heeft tot gevolg dat de ontlasting hard wordt. Bij iedere stoelgang scheurt het kloofje steeds weer open en het blijft op die manier hardnekkig bestaan. Diagnose en onderzoek Meestal zijn de klachten zo duidelijk, dat nader onderzoek - behalve het lichamelijk onderzoek - niet nodig is. Bij het lichamelijk onderzoek zal de arts de anus inspecteren en zal hij de anus wat moeten spreiden om het kloofje te kunnen ontdekken. De behandelingsmogelijkheden Meestal reageert een fissura ani op eenvoudige maatregelen. In de eerste plaats zal de stoelgang zacht gehouden moeten worden. Daarvoor is het eten van voldoende plantaardige vezels (zemelen, bruinbrood) en het drinken van veel water nodig (1 à 2 glazen water extra voor elke maaltijd). Om de stoelgang zacht te houden kan de arts u medicijnen voorschrijven, bijvoorbeeld poeders van plantaardige vezels of een drankje. Gebruik van zalf De behandeling van eerste voorkeur bestaat uit het voorschrijven van een speciale zalf (Diltiazem of ISDN-creme). Het werkzame bestanddeel zorgt voor een ontspanning van de verkrampte (binnenste) kringspier. Hierdoor verbetert de bloeddoorstroming en kan het zweertje genezen. Geduld is nodig voor een goed resultaat: de creme moet minimaal 2 à 3 maanden meerdere keren per dag (6X) op de anus worden gesmeerd. Hoofdpijn kan bij ISDN gebruik een hinderlijke bijwerking zijn; deze verdwijnt meestal binnen enkele dagen en kan bestreden worden met een pijnstiller zoals paracetamol.
1/5
Injecties Een relatief nieuwe methode bestaat uit de inspuiting van botox injecties. Deze injecties geven een (tijdelijke) ontspanning van de kringspier, waardoor de kloof kan genezen. Operatie Wanneer de klachten niet op de eenvoudige maatregelen reageren en het kloofje blijft bestaan kan een operatie verlichting geven. Er zijn twee chirurgische behandelingstechnieken: • het verwijderen van de kloof, waarna het defect wordt bedekt met gezond slijmvlies uit de directe omgeving. • het gedeeltelijk inknippen ven de binnenste sluitpier van de anus (LIS = laterale interne sfincterotomie) via een klein sneetje naast de anus. De ingreep heeft tot doel de verhoogde spanning in de sluitspier te doorbreken. De behandelend arts zal met u de keuze van behandeling bespreken. Aangezien operaties aan de anus, nogal pijnlijk kunnen zijn, zeker in geval van een fissura ani, geven wij er de voorkeur aan om de behandeling in dagbehandeling / korte opname, onder goede verdoving te laten plaatsvinden. Mogelijke complicaties van de operatieve behandeling Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Zo zijn er ook bij deze operaties de normale risico's op complicaties van een operatie, zoals bijvoorbeeld trombose, longontsteking, nabloeding, wondinfectie. De ingrepen vinden plaats in een bloedvatrijk gebied (de anus). Daarom kan na de behandeling wat bloedverlies optreden, in het bijzonder na een LIS. Bij een LIS wordt het operatiewondje meestal open gelaten om het risico van infectie zo klein mogelijk te houden. Bij deze ingrepen wordt geopereerd aan een deel van de sluitspier om de verhoogde spanning erin te doorbreken. De vraag doet zich daarom voor of dit gevaar op kan leveren voor de continentie. Onder continentie van de anus verstaan we het vermogen om de passage van lucht (winden), vocht (slijm, diarree) en ontlasting onder controle te houden. In het begin kan er zeker sprake zijn van enig verlies van controle van de sluitspier, met name op winden maar mogelijk ook op vocht. Dat wil zeggen, dat wanneer men een windje of wat vocht voelt aankomen, men de kringspier bewust moet aanspannen, terwijl dat voorheen moeiteloos en bijna onbewust ging. Men moet dus de continentie wat meer bewust gaan beheersen. Meestal is dit van tijdelijke aard. Helaas kan echter in een klein aantal gevallen het verlies van deze controle blijvend zijn, dat wil zeggen dat vooral het verlies van wat vocht (verlies van anaal slijm met of zonder ontlastingsvezels, soiling genoemd) soms hinderlijk zijn. In feite merkt men dit achteraf door de aanwezigheid van een kleine bruine streep ("remstreep") in de onderbroek. Het gebruik van een inlegkruisje zorgt in dit geval voor een schoner gevoel. De kans op een tijdelijke of gedeeltelijke incontinentie is groter bij vrouwen, vooral na meerdere (moeizame) vaginale bevallingen. Volledig verlies van continentie ten gevolge van de operatie komt eigenlijk nooit voor.
2/5
Dagbehandeling Wanneer met de arts is afgesproken, dat u voor dagbehandeling opgenomen wordt, krijgt u de folder: Dagopname (bij operatie) mee. Hierin staat alle informatie over de gang van zaken rondom de operatie. Na de behandeling Opvallend is dat na de operatie de pijnklachten meestal sterk verminderd of zelfs direct verdwenen kunnen zijn. Na de ingreep zal de stoelgang zacht gehouden moeten worden. Meestal krijgt u daarvoor een recept voor medicijnen mee naar huis. Tevens moet u voor nu en in de toekomst veel extra water blijven drinken. Na de behandeling zal de anus bedekt zijn met een gaasje en meestal krijgt u een recept voor gaasjes mee naar huis. U kunt ook een inlegkruisje of maandverbandje gebruiken. Deze vangt het wondvocht op. Bij pijn kunt u pijnstillers zoals paracetamol gebruiken. Deze zijn te koop bij apotheek of drogist. Het is verstandig het anaal gebied goed schoon te houden, met name na de stoelgang, maar ook tussendoor. Twee keer per dag is meestal voldoende. Met de douche kunt u het gebied gemakkelijk schoon spoelen. Gebruik geen geparfumeerde vochtige toiletdoekjes; ongeparfumeerde babydoekjes voor de billen zijn meestal wel geschikt, maar u kunt ook een stuk toiletpapier even onder de kraan houden en afdeppen. Zo voorkomt u verheviging van de jeuk door irritatie (zie verder bijlage: Adviezen na een anusoperatie). Indien u een recept meekrijgt voor medicijnen of gaasjes wordt dit gefaxt naar de apotheek waar u de medicijnen na ontslag kunt afhalen. Het recept is gefaxt naar: uw thuisapotheek de Beatrixapotheek, in de centrale hal van het ziekenhuis Wanneer u voor een dagbehandeling bent geweest, neemt de verpleegkundige van de afdeling de (werk-)dag na de operatie, tijdens kantooruren, telefonisch contact met u op. De opname wordt dan in het kort geëvalueerd. U krijgt de gelegenheid vragen te stellen en/of onduidelijkheden aan te geven. Vragen Bij vragen over uw behandeling kunt u zich contact opnemen met de polikliniek Chirurgie. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 08.30 – 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer 0543 54 42 50 Wanneer zich thuis binnen 24 uur na de behandeling problemen voordoen, dan kunt u contact opnemen de afdeling Spoedeisende Hulp. Na de eerste 24 uur kunt u contact opnemen met de polikliniek Chirurgie of met de huisarts. Bent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag van u.
3/5
Geheimhouding en recht op privacy Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen, hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u schriftelijk toestemming geeft, mogen zij gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij uw behandeling betrokken zijn, mogen alleen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor uw behandeling nodig is. Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundige en verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat anderen dat kunnen zien. Een vertrouwelijk gesprek met een zorgverlener dient in een aparte ruimte gevoerd te worden. Wij doen ons best om deze afspraken na te komen. Meer informatie staat in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’, verkrijgbaar op de afdeling. Tot slot Wij zouden het op prijs stellen, als u uw ervaringen wilt delen op de volgende website: www.zorgkaartnederland.nl Adresgegevens SKB Streekziekenhuis Koningin Beatrix Bezoekadres: Beatrixpark 1 7101 BN Winterswijk Postadres: Postbus 9005 7100 GG Winterswijk T 0543 54 44 44 F 0543 52 23 95 E-mail
[email protected] of
[email protected] Website: www.chirurgenwinterswijk.nl of www.skbwinterswijk.nl
4/5
Bijlage: Adviezen na een anus operatie. U hebt een operatie aan of bij de anus ondergaan. Het is belangrijk dat u de volgende adviezen in acht neemt om de kans op complicaties te verminderen. •
Wij adviseren u dringend 2 x per dag de wond/anus af te spoelen met de douchekop (lauw water). Hierdoor wordt de wond gezuiverd. U moet dit gedurende 3 weken handhaven. Over het verdere vervolg overlegt u met de arts.
•
Het kan zijn dat in de wond een tampon of gaasje is achtergelaten. Dit is niet altijd van de buitenkant zichtbaar. Het gaasje of tampon heeft als functie om het wondvocht op te nemen. Met de eerstvolgende ontlasting of eerder valt het vanzelf uit de wond.
•
Nadat u ontlasting heeft gehad moet u altijd de wond/anus afspoelen met de douchekop (lauw water). Ontlasting bevat namelijk bacteriën die de wond kunnen infecteren.
•
Wanneer de wond rood wordt, warm aanvoelt, pijnlijk en hard wordt dan moet u contact opnemen met uw eigen huisarts.
•
U moet er op letten dat de ontlasting regelmatig komt en niet te hard is.
•
Bij harde ontlasting kunt u een laxerend dieet nemen, d.w.z. veel drinken, vezelrijke voeding (bijvoorbeeld ontbijtkoek, zemelen en pruimen). Wanneer dit onvoldoende helpt kunt u contact opnemen met uw huisarts.
•
U kunt om het wondvocht op te vangen een (maand-)verbandje in uw onderbroek leggen.
•
Bij pijn kunt u pijnstillers innemen, zoals paracetamol. Als u een recept hebt meegekregen, neemt u deze pijnstillers in. Het is belangrijk dat u volgens voorschrift de medicatie inneemt.
•
Op uw afsprakenkaart staat genoteerd wanneer u bij de arts terug moet komen voor controle of wanneer u een telefonische afspraak heeft met de arts.
______________________________ foldernummer: chi 235 versie september 2014
5/5
