KLIMAATVERANDERING 20e eeuw
Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met
0.2-0.5 ˚C 0.6-0.9 ˚C
Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met
0.6-0.9 ˚C
De temperatuurstijging is niet gelijk over de hele wereld verdeeld: grote landmassa’s en poolgebieden zijn sneller opgewarmd, oceanen en tropen minder snel.
Vraag Is het in de 20-e eeuw in Nederland harder of minder hard gaan waaien?
harder minder hard
Antwoord Is het in de 20-e eeuw in Nederland harder of minder hard gaan waaien?
Minder hard >7 Bft langs de kust en >6 Bft in binnenland
OORZAKEN KLIMAATVERANDERING Vulkaanuitbarstingen Zonnevlekken Broeikasgassen (mens)
Vraag De vulkaanuitbarsting op IJsland in 2010 zorgt voor een wereldwijde temperatuurdaling.
ja nee
Antwoord De vulkaanuitbarsting op IJsland in 2010 zorgt voor een wereldwijde temperatuurdaling.
Nee, alleen hevige vulkaanuitbarstingen in de tropen (vulkaanstof in stratosfeer > 13 km hoogte) kunnen een wereldwijde afkoeling van enkele jaren veroorzaken
Vraag Deze temperatuurstijging is voor …….. toe te schrijven aan natuurlijke variaties in inkomende zonnestraling (zonnevlekken)
> 50% < 10%
Meer zonnevlekken = warmer! (in kleine ijstijd 1645-1715 waren bv bijzonder weinig zonnevlekken)
Antwoord Deze temperatuurstijging is voor …….. toe te schrijven aan natuurlijke variaties in inkomende zonnestraling (zonnevlekken)
< 10%
top atmosfeer ~340 W/m2 CO2 1.6 W/m2 zonnevlekken 0.12 W/m2
Opwarming a.g.v. toename broeikasgassen
Vraag Hoeveel kouder zou het zijn op aarde zonder atmosfeer?
30 graden 5 graden
Antwoord Hoeveel kouder zou het zijn op aarde zonder atmosfeer?
30 graden
Vraag Welk land heeft de grootste CO2 uitstoot per hoofd van de bevolking?
Verenigde Staten Australië China
Antwoord Welk land heeft de grootste CO2 uitstoot per hoofd van de bevolking?
Australië
GEVOLGEN KLIMAATVERANDERING Zeespiegelstijging Water- en voedseltekort
Zeespiegelstijging relatieve zeespiegelstijging = absolute zeespiegelstijging + bodembeweging
• nieuw water (smelten van gletsjers/ijskappen) • oud water (het krimpen of uitzetten van oceaanwater door een temperatuur verandering)
Vraag De zeespiegel is de afgelopen eeuw wereldwijd gestegen met
± 20 centimeter ± 50 centimeter
Antwoord De zeespiegel is de afgelopen eeuw wereldwijd gestegen met
± 20 centimeter 20e eeuw: 1.8 mm/jr 1993-2006: 3.1 mm/jr 1900-2000: 2.1 mm/jr (Ned)
Zeespiegelstijging 1993-2006
Trend in zeeniveau gemeten door satellieten (in millimeters per jaar) gemiddeld over 1993-2010. De wereldgemiddelde stijging over deze periode bedraagt 3 millimeter per jaar [bron: University of Colorado, VS]
Zeespiegelverschillen blijven bestaan… Geoïde (ruststand van het zeeoppervlak voor een aarde zonder continenten) gemeten door de Europese GOCE satelliet. De kleuren representeren hoogteverschillen van -100 m (blauw) tot + 100 m (geel) [bron: ESA]
GPS-metingen van het zeeniveau gedaan aan boord van de clipper “Stad Amsterdam” (“BEAGLE II”) over een 2800 km lang traject in de Indische Oceaan van Perth richting Mauritius (rode kruisjes). De kleuren op de kaart en de rode lijn in de grafiek representeren de oceaanhoogte zoals gemeten met satellieten. De grilligheid van de GPS-metingen in de grafiek is met name te wijten aan de hoge golven die de clipper te verduren kreeg in de zuidelijke Indische Oceaan [bron: B. Vermeersen en H. van der Marel (TU Delft) / Fugro Leidschendam].
Vraag De belangrijkste bijdrage aan de zeespiegelstijging in de afgelopen eeuw komt van
smelten van gletsjers opwarmen en uitzetten van de oceaan
Antwoord De belangrijkste bijdrage aan de zeespiegelstijging in de afgelopen eeuw komt van
smelten van gletsjers
1961-2003
Antwoord De belangrijkste bijdrage aan de zeespiegelstijging in de afgelopen eeuw komt van
opwarmen en uitzetten van de oceaan
1993-2003
Vraag Het smelten van het ijs op de Noordpool draagt bij aan zeespiegelstijging
ja nee
Antwoord Het smelten van het ijs op de Noordpool draagt bij aan zeespiegelstijging
nee
Wet van Archimedes
Antwoord Het smelten van het ijs op de Noordpool draagt bij aan zeespiegelstijging
toch ja
(zoet) ijs in zout water
Vraag Als al het landijs op de wereld smelt, dan stijgt de zeespiegel met meer dan 50 m
ja nee
Antwoord Als al het landijs op de wereld smelt, dan stijgt de zeespiegel met meer dan 50 m
ja
Zeespiegelstijging door smelten: Antartica: 61m Groenland: 7 m Overig landijs: 0.5 m
KLIMAATVERANDERING 21e eeuw
Vraag De temperatuur op aarde zal in de 21e eeuw stijgen met
1 tot 3 ˚C 1 tot 6 ˚C
Antwoord De temperatuur op aarde zal in de 21e eeuw stijgen met
1 tot 6 ˚C
IPCC (2007)
Vraag Rond 2050 hebben we in Nederland vergelijkbare temperaturen als nu in het zuiden van Frankrijk.
waar niet waar
Antwoord Rond 2050 hebben we in Nederland vergelijkbare temperaturen als nu in het zuiden van Frankrijk.
niet waar, verwachte max temp stijging in de winter van 2.3 en in de zomer van 2.7 graden (W+) dus Parijs! De Bilt 19762005 Gemiddelde max. temperatuur in de winter (°C) 5,9 Gemiddelde max. temperatuur in de zomer (°C) 21,7
G
G+
W
W+
Parijs 19762005
6,8
7,0
7,7
8,2
7,6
22,6
23,1
23,4
24,5
23,9
Vraag Verwachten we in de buurt van Nederland een zeespiegelstijging die groter of kleiner is dan het wereldgemiddelde?
kleiner groter
Antwoord Verwachten we in de buurt van Nederland een zeespiegelstijging die groter of kleiner is dan het wereldgemiddelde?
Waarschijnlijk iets groter
In 2100 zal de zeespiegel in onze regio 35 tot 85 centimeter hoger zijn dan in 1990
Kaart van de verwachte verandering in het lokale zeeniveau in het jaar 2100 ten opzichte van het niveau van 1990. Gemiddeld over alle oceanen bedraagt de stijging volgens dit klimaatscenario (gebaseerd op het SRES A1B emissiescenario) 47 centimeter [bron:Slangen et al., 2011].
Antwoord oceaan warmt over de hele diepte
oceaan warmt op aan het oppervlak
thermohaliene circulatie
Antwoord meer uitzetting 0 tot 15 cm extra zeespiegelstijging
thermohaliene circulatie
Vraag Als de ijskap bij Antartica smelt, daalt of stijgt de zeespiegel daar dan?
daalt stijgt
Antwoord Als de ijskap bij Antartica smelt, daalt of stijgt de zeespiegel daar dan?
daalt
