KLEIN GRONDBEZIT “’t Schoffeltje”
't Schoffeltje 23
2009
1 van 16
Informatieblad
Klein grondbezit Seizoen 2009 maand december
uitgave 23
Samenstelling bestuur: Voorzitter / Penningmeester
L. v. Prooijen
Vinkenkade 77-43 3645 BX Vinkenveen
Secretaris
D. v.d. Broek 3247 AL Dirksland
Oranjelaan 25 tel. 0187-602778.
Penningmeester
J. van Gulik 3247 XP Dirksland
Oudewei 13 tel. 0187-602296.
Lid.
A. den Eerzamen 3247 AB Dirksland
B.C. Zaayerlaan 38 tel. 0187-601995.
Lid.
A. Bazen 3247 XH Dirksland
Esdoornhof 1 tel. 0187-601749.
Lid.
G. Maasdam 3247 AP Dirksland
Pr. Bernhardlaan 27 tel. 0187-602091.
Lid.
Joh. Riedijk 3247 XS Dirksland
Philipshoofjesweg 52 tel. 0187-602552.
Samenstelling tuincommissie: Zoals jullie wel weten heeft het bestuur enkele jaren geleden een tuincommissie in het leven geroepen, die de tuinder van het jaar kiest. De commissie bestaat uit de volgende heren: H. de Man K. Keur H. Kievit
van complex A van complex B van complex C
Deze mensen bekijken enkele keren per jaar hoe de tuintjes erbij liggen, en zij beslissen wie de tuinder van het jaar wordt, en dat wordt op de algemene ledenvergadering bekent gemaakt.
't Schoffeltje 23
2009
2 van 16
Beste leden, Het bestuur is blij dat we u nog een clubblad kunnen aanbieden zo vlak voor de kerstdagen. Er is iemand bereid geweest de regie van ‘t Schoffeltje over te nemen zodat we ook in de toekomst een goed leesbaar blad houden. Nu we het toch over de toekomst hebben, er staat ook bestuurlijk nog al wat te gebeuren in het volgende jaar. De heer Arie den Eerzamen en ondergetekende zullen aftreden uit het bestuur en zich niet meer herkiesbaar stellen. Arie wil het wat rustiger aan gaan doen en voor mij is het toch te ver van Hellevoetsluis. Daar komt bij dat ik een belangrijk deel van het jaar in Vinkeveen bivakkeer en dan houdt het dus gewoon op. Voor ons beiden geldt dat we met tegenzin terugtreden. We hebben veel plezier beleefd aan het besturen van onze prachtige club. Er was altijd wel een uitdaging die moest worden opgepakt. Natuurlijk ook vele kleine en soms een groot probleem. Dat kan ook niet anders in zoveel jaren besturen. Samen bijna 50 jaar! Voor mij begon het in 1983, midden in de uitvoering van de ruilverkaveling. Er moest veel onderhandeld worden met de zgn. ruilverkavelingcommissie. Er moesten nieuwe waterwegen worden gegraven, wegen aangelegd of wegen werden juist opgeheven. De effecten daarvan op het gebruik van het land waren soms groot, zo ook voor ons. We raakten grond kwijt aan nieuwe bosaanplant en een nieuwe watergang stroomde dwars door onze percelen. Er was een “aanval”op het achterste deel van complex “B”, waarbij de huurders al lekker werden gemaakt met een aardige financiële vergoeding als men vrijwillig weg ging. Helaas voor de “commissie” ging de vereniging niet akkoord en werd er met succes ons complex verdedigd. Het is dus allemaal goed gekomen. Er is nog veel meer gebeurd maar dat bewaar ik voor mijn afscheidsspeech! Er zit straks een vernieuwd bestuur dat vooruit wil. Er zijn 2 nieuwe kandidaten die er erg veel zin in hebben. Ik hoop dat zij er net zo veel plezier in zullen hebben als Arie en ik. Ik ga er van uit dat zij alle steun van de leden zullen krijgen op de komende Algemene ledenvergadering en dan heb ik er alle vertrouwen in. Rest mij u heel gezellige en gezegende kerstdagen toe te wensen en alvast een geweldig en inspirerend Nieuwjaar. Leen van Prooijen, voorzitter.
't Schoffeltje 23
2009
3 van 16
Namens de secretaris Er zijn nog diverse percelen met verschillende afmetingen te huur. Bij interesse graag schriftelijk aangeven bij de secretaris. Noteer alvast in uw agenda. De algemene ledenvergadering is volgend jaar op 16 februari, aanvang 19.30 uur - zaal open om 19.00 uur. Nadat de vergadering is afgelopen spelen we nog wat bingoronden met mooie prijzen: 5 ronden voor € 5,00 dus pen meebrengen. Welke
vrijwilliger (s) wil(len) ons helpen met allerlei klusjes op onze complexen? de container op complex A moet weer eens geverfd worden, er moeten nieuwe scheidingspalen worden geplaatst, de uiteinden van de drainagebuizen zouden vernieuwd moeten worden en e.v.t de gaten in de dreven dichtmaken.
Zo zie je maar er is werk genoeg. Nu komt het maar op enkele personen neer en zij kunnen ook niet alles. Men kan zich bij de secretaris opgeven. Bij een tuinder op complex A gezien. Deze had namelijk van oude kartonnen rollen van toiletpapier of keukenrol stekpotjes gemaakt. Snijd de rollen ongeveer 5 cm lang en vul ze met aarde (potgrond), plaats er een zaadje in of verspeen jonge plantjes. Als ze groot genoeg zijn kun je ze zo buiten zetten met karton er omheen dat verteerd toch in de grond. Het is het proberen waard. Als er nog meer van die ideeën zijn, lever ze dan in bij de secretaris of bij de redactie zodat men andere tuinders er mee kan helpen.
't Schoffeltje 23
2009
4 van 16
't Schoffeltje 23
2009
5 van 16
Sinds de jaren ’70 ben ik, Thijs Wiegel, huurder van een tuin aan de Philipshoofjesweg tegenover nummer 86. De eerste jaren tuinierde ik als iemand die dacht in termen van: alle insecten zijn schadelijk, dus bestrijden, groei krijg je door kunstmest te strooien en diep ploegen of spitten moet altijd! Na die eerste jaren ging ik beseffen dat tuingrond, waar alles in groeide geen dode materie kon zijn. Er moesten onzichtbare dingen gebeuren die de grond elk jaar opnieuw zijn groeikracht geeft. Toen ik later een boek las van Alwin Seifert over “Tuinieren zonder gif” (ISBN 9060457412), was ik zeer verrast. Hij schreef daarin hoe men eenvoudig met zelfgemaakte compost, verse stalmest en wat boombladeren zonder te spitten na enkele jaren een gezonde humusrijke en gemakkelijk bewerkbare grond kon verkrijgen. Gezonde grond geeft gezonde en smakelijke groentes en dat is van belang, zeker als je het jaar rond groente en fruit uit je eigen tuin eet. Mijn tuin is ongeveer voor de helft groentetuin, de rest bestaat uit bloemen, struiken, bomen, schuren, een vijver, een platte bak met 5 ramen, een torenvalkkast en 5 bijenvolken. Om de tuin ligt een windsingel van niet te dicht op elkaar staande dennen om de meeste wind te breken. Aan de binnenkant van de windsingel is een houtval van ruim één meter breed, waar al het snoeihout en grof organisch materiaal op komt. De torenvalkkast staat al 20 jaar aan de oostkant van de tuin op een paal van circa 5 meter. Elk jaar worden daar door een torenvalkpaartje 2 tot 4 jongen grootgebracht. Ook houd ik al meer dan 25 jaar bijenvolken in mijn tuin. De eerste beginselen heb ik geleerd van Kees Keur en Bertus Zoon. Dat omgaan met bijen leer je door de jaren heen en is sterk afhankelijk van het weer en de planten en bomen die in bloei komen. Het bijenseizoen begint ongeveer maart tot en met oktober. Half maart als de wilg, krokus en sneeuwklok in bloei staan, kijk je voor het eerst in de bijenkasten. Je kijkt dan naar de sterkte van de volken en of de koningin al eitjes heeft gelegd. Ook maak je de kasten groter voor de voorjaarskoning, want bij mooi weer komt er in april en mei veel honing binnen. In april en mei bloeien de fruitbomen en paardebloem. In deze tijd komt er ook veel stuifmeel binnen, dat stimuleert de koningin om veel eitjes te leggen, tot wel 1000 per dag. De bijenvolken groeien dan naar een aantal van 40 tot 60 duizend bijen per kast. Het volk is dan volwassen en er worden nu jonge koninginnen geboren. Het volk komt dan in de zomerstemming! De oudste koningin zal nu als eerste met de helft van het volk uit de kast wegvliegen en proberen op een natuurlijke manier een andere woonplaats te vinden. Soms zie je dan een donkere wolk bijen al zoemend door de lucht vliegen en even later aan een boom hangen of op een schoorsteen neerstrijken. Er vormt zich dan een bol met bijen die, als er een imker gewaarschuwd wordt, worden weggehaald. Als de eerste koningin weg is volgen er meestal nog 2 of 3 zwermen met de jonge koninginnen, er blijven dan niet veel bijen meer in de kast. Zo werkt de natuur, maar een imker wil zijn volken sterk houden en past daarom een methode toe om dit zwermen en wegvliegen te voorkomen. Lukt dat dan, zullen zijn volken op volle sterkte de zomerdracht binnenhalen door te profiteren van de bloei van de linde, klaver en alle voor zaadteelt gezaaide bloemen en niet te vergeten, de tuinen van particulieren en gemeenten. Als in september de herfstaster, klimop en op het boerenland de groenbemester bloeien én de laatste honing is geoogst, worden de volken voor de laatste keer nagekeken. Zwakke volken worden verenigd met sterke en de voerbak komt op de kast. De volken worden dan bijgevoerd met een mengsel van 15 kilo suiker en 8 liter water per kast. Vanaf oktober tot begin maart worden de bijenvolken met rustgelaten. Ze overleven nu de winter door de kast op temperatuur te houden d.m.v. het verbruiken van de voorraad honing en suikerwater. Thijs Wiegel (foto’s op pagina 5 en 7)
't Schoffeltje 23
2009
6 van 16
't Schoffeltje 23
2009
7 van 16
't Schoffeltje 23
2009
8 van 16
't Schoffeltje 23
2009
9 van 16
't Schoffeltje 23
2009
10 van 16
't Schoffeltje 23
2009
11 van 16
December brengt ons na elkaar Sinterklaas, Kerstmis en Oudjaar. De dagen worden korter en kouder. Blijf niet binnen zitten maar werk op mooie dagen nog wat in de tuin. Dat is gezonder en zo bespaart u heel wat werk in het voorjaar. Bovendien geniet u na het buitenwerk eens zo veel van de gezellige warmte van een haardvuur, kachel of verwarming. Wij hebben nu alle werkzaamheden t.b.v. het snoeien, vermeerderen, opkweken en tips (pagina 8 t/m 11) onder de aandacht gebracht, natuurlijk kunt u ook nog andere werkzaamheden in de tuin verrichten: te weten……. * December is een ideale periode voor de wintersnoei van bladverliezende bomen, vruchtbomen en heesters. Bomen en planten houden nu een rustperiode en wanneer de bladeren gevallen zijn hebben we een beter zicht op de vorm van de boom en het dode en zieke hout. Let wel, snoei enkel als het echt nodig is voor de vorm of de gezondheid van de boom of heester. De takken die men wegsnoeit kan men dan verhakselen. Dood en ziek hout het liefst in de GFT bak gooien om andere planten niet te besmetten. Desinfecteer gereedschap na het verwijderen van ziek hout. Natuurlijk met of net voor de vorst niet snoeien. * Controleer of de boombanden nog goed vast hangen en niet te strak zitten (i.v.m. sapstroom en/of groeibelemmering) * Als het niet te nat of te koud is kan men nog spitten (kluiten kunnen blijven liggen, deze zullen door de vorst verpulveren) en organisch materiaal zoals verteerde stalmest onder de grond verwerken om de bodem te verbeteren en klaar te maken tegen het voorjaar. * Schoonmaken en isoleren van kas. Isoleren kan bijvoorbeeld met noppenfolie of dubbele laag isolatiemateriaal. Indien u geen kas heeft kunt u een koude bak maken om planten in te laten overwinteren. * Vorstgevoelige planten in pot moet men nu binnen zetten in een onverwarmde of vorstvrije kas of schuurtje (niet te donker zetten). Geef ze niet teveel water en zorg voor voldoende luchtcirculatie zodat schimmels minder kans krijgen. *Bescherm niet winterharde planten met bijvoorbeeld stro op zijn plaats gehouden door een net of juten zak (geen plastiek gebruiken anders kan de plant niet meer ademen). * Opruimen van bladeren en groenafval rond planten, op paadjes of op het gras / gazon. Te veel bladeren op het gras zorgen voor verstikking van het gazon of graspad. Vochtige bladeren in heesters, vaste planten en potten kan leiden tot schimmelvorming. * Verwijder mos en algen van het tegelterras en de paden want dit kan heel glad zijn bij regenachtig weer. * Repareer stukken versleten gazon met nieuwe graszoden als het niet vriest of te nat is. * Als de weersomstandigheden het toelaten kan men nog snel bomen, vruchtbomen, heesters en klimplanten planten. Als ze in de herfst geplant zijn, controleer dan of ze door de vorst niet zijn losgekomen. Als dit wel zo is, duw ze dan terug en stamp de grond aan. * Zet een windscherm rond pas geplante groenblijvende planten zodat ze niet uitdrogen. Controleer of pas geplante bomen, heesters en rozen niet los zijn gaan staan door de wind. * Bij slecht weer kan men aan de hand van boeken en catalogi een plan maken van de planten die men volgend jaar in de tuin wil zetten. Bestel planten en zaden op tijd anders zijn ze vaak uitverkocht. * Nu is het de ideale periode om houtwerk (schuur, afsluiting, poort, etc) te behandelen met een houtconserveringsmiddel. * Het kan al sneeuwen. Schud sneeuw van bomen, hoge heesters, hagen en klimplanten zodat er geen takken afbreken onder het zware gewicht van de sneeuw. Voor lage planten vormt sneeuw juist een beschermende laag. * Kijk of de bollen en knollen die je bewaart tegen de vrieskou geen ziekten vertonen. Zakjes zaad kunt u bewaren in een schoenendoos, met een afscheiding tussen de maanden waarin de zaden moeten worden gezaaid. Bewaar de zaden op een koele en droge plaats. Controleer of de zaden van vorige jaar nog kiemkracht hebben. Bekleed daartoe een plastic doos met een dubbele laag vochtig keukenpapier en strooi daar wat zaden op. Doe een deksel op de doos en zet hem in een warme kamer. Controleer na 7 tot 10 dagen of het zaad ontkiemd is. Gooi het weg als dit niet het geval is. In Januari kunt u de vroege aardbeien kweken onder glas, zodat ze 2 tot 3 weken eerder geplukt kunnen worden. De opgepotte planten kunnen in de kas opgekweekt worden. De overige informatie staat op pagina 8 van dit Schoffeltje.
't Schoffeltje 23
2009
12 van 16
Februari: de tuin wordt langzaam wakker, we kunnen voorbereidingen treffen om te zaaien, planten en te snoeien, maar pas op met vorst. * Maak het spitwerk af, voeg aan zure bodems kalk toe op de stukken waar de koolsoorten gaan komen. * Wied de bedden en plaats plastic kappen zodat de bodem opgewarmd is als er geplant of gezaaid gaat worden. * Plant sjalotjes en knoflook onder tunnels. * Zaai spinazie en tuinbonen zodra de bodem warm genoeg is. Leg pootaardappels in een zaaibak en laat ze binnen op een lichte plaats spruiten. * Bind de scheuten van bramen en frambozen aan. Het is tijd om frambozen te planten. * Vanaf het midden van februari kunt u ook je kastomaten zaaien. Verwijder rommel, zoals dode bladeren onkruid en takken onder hagen en struiken. Zie ook pagina 8. Maart: de gewassen groeien en de lentebloesem geeft aan dat we weer kunnen gaan snoeien, planten en zaaien. * Leg bij de fruitbomen een laag mulch van organische mest of tuincompost. * Zaai zowel binnen als buiten zaden. * Plant de vroege appels. Let op de stekken van kruidachtige overblijvende planten of knollen die gepoot zijn. Geef water naar behoefte en controleer de temperatuur. Ventileer de kas tijdens warme perioden, maar vergeet hem ’s nachts niet dicht te doen. * Al het scherpe gereedschap verdient ook onze aandacht. Daarom is het erg belangrijk dat het gereedschap schoon wordt opgeslagen, om de levensduur te verlengen. Hier staan de beste tips om zo lang mogelijk van het gereedschap te kunnen genieten. Scherp gereedschap
't Schoffeltje 23
Gereedschap kan beter niet op een betonvloer bewaard worden. Hierdoor zal het sneller gaan roesten. Het is gemakkelijk om het gereedschap schoon te houden, door het na gebruik met een doek of vloerveger schoon te maken. Het slijpen van gereedschap kan best met een slijpsteen, die ervoor zorgt dat het snijvlak van het materiaal terug naar behoren werkt. Gereedschappen die dit absoluut nodig hebben zijn: schoffel / hak, spade / schop en kantensteker. Het slijpen is niet bepaald moeilijk en kan dus door iedereen worden toegepast. Wat olie op de slijpsteen en ronde tot halfronde bewegingen maken over het snijvlak. Het gaat vlot, waardoor u al heel snel deze klus hebt geklaard. Andere tuinmaterialen zoals de tuinhark, riek en veel meer zijn dan weer een andere zaak. Deze dienen vooral mooi opgepoetst te worden zodat er geen aarde of andere materialen aangekoekt blijven. Dit kan gebeuren met een staalborstel die alles goed zal afschuren en opblinken. Wat inwrijven met lijnolie, dunne olie of zuurvrije vaseline, zal ervoor zorgen dat het gereedschap er terug als nieuw uitziet! Vouw de messen en scharen dicht als ze worden opgeslagen. Hierdoor zal de levensduur toenemen. Als kruiwagens en gieters buiten moeten blijven staan, kunnen ze het beste omgekeerd worden. Dit voorkomt dat er water in de gieter of kruiwagen komt te staan. Het gereedschap zal de winter beter overleven als het in een bak met zand wordt gestoken. Hierdoor blijven de scharen, messen, schoffels en ander gereedschap vrij van roest en goed scherp. Gooi alleen gereedschap weg als het in zijn geheel niet bruikbaar meer is. Als de steel van de schoffel bijvoorbeeld nog goed is, gooi deze dan niet weg. De steel kan weer van pas komen als er een andere steel kapot gaat.
2009
13 van 16
Goeree Overflakkee (of simpelweg “Flakkee” voor de “eilanders”) is van oudsher een gezegend land voor wat betreft de opbrengsten aan fruit, groenten, wild en vis. Alles was, ook in arme tijden, in redelijke mate voorhanden en soms met een beetje moeite zelf te vangen en te verzamelen. Geen wonder dan ook dat men de producten van land en zee veel streekgerechten ontstonden die het beste uit die ingrediënten naar boven haalden, zij het soms wat dagelijks - stevig door de manier waarop toen at. Zwaar (land)werk vraagt om stevige kost. Maar toch zijn er hele verrassende en lekkere recepten bij! Hieronder enkele recepten van weleer…… Bruine bonen met zoete appeltjes en ham 500 gram geweekte bruine bonen 500 gram zoete appeltjes (geschild) 1 flink stuk ham De geweekte bonen en de appeltjes apart gaar koken. Ze dan door elkaar mengen en stoven met een stuk ham. Alles samen opdoen. Hete bliksem van stoofperen 1 kilo roodkokende stoofperen 1 1/2 kilo aardappels 250 gram rookspek De peren niet schillen, in vieren schillen, klokhuis verwijderen en 1 uur voorkoken. De klein gesneden aardappels en wat zout toevoegen en laten koken tot alles droog en gaar is. Alles door elkaar stampen en het spek er bij geven. (U kunt ook hete bliksem van zoete appels maken). Snijbonen in ‘t zout Snijbonen Zout (2 pond op 1000 bonen) Worst Aardappelen De snijbonen worden eerst gereept en met een zeer scherp mes over de lange zijde schuin in dunne, niet te fijne reepjes gesneden. De gesneden bonen worden sterk gezouten in een Keulse pot gedaan, waarbij men om de beurt een laagje bonen en een laagje zout legt. Elk laagje wordt met de vuist goed aangestampt. Na het laatste laagje zout te hebben aangebracht, worden de bonen bedekt met een schoon katoenen doekje, daarop een goed schoongemaakt hard plankje dat past in de binnenkant van de pot en daarop een goed schoongemaakte straatkei. Afhankelijk van de grootte van het gezin wordt dan een maaltje bonen uit de pot gehaald, welke flink wordt gewassen in koud water en gekookt in een pan, waarin zij onder water moeten staan. Als ze gaar zijn, wordt het water er afgegoten en worden ze een nacht weggezet in koud water, dat ook wel eens ververst wordt, totdat het zout voldoende uitgetrokken is. Vervolgens wordt een flink stuk worst genomen. In dat water worden de geschilde en in stukjes gesneden aardappelen zonder zout gekookt, waarna deze worden fijngestampt en de bonen er door geroerd tot het geheel pureeachtig is geworden. Bovenop in de gesloten pan wordt de worst gelegd, waarna de stamppot voor het opdienen nog even moet blijven sudderen op een klein vuurtje. De stamppot wordt in een schaal warm opgediend met bovenop de worst, waarna elk zijn portie krijgt.
't Schoffeltje 23
2009
14 van 16
’t Schoffeltje redactie: Diana van Dijk – van Oostende Philipshoofjesweg 58 3247 XS Dirksland Telefoon: (0187) 63 28 94 e-mail:
[email protected] Wat kunt u in de volgende Schoffeltjes verwachten: - het vervolg van de maandkalender. - onderhoud van een grasmaaier, heggenschaar en frees. - tuinieren met / voor kinderen. - aardbeiensoorten met omschrijving. - aardappelsoorten met omschrijving. - alles over appels, peren en pruimen. - violen en zaadwinning. - hobbydieren. - tuinieren zonder gif. - alles over de kas. - bonen, koolsoorten, braam, aalbessen, frambozen en uisoorten. - recepten. - sierfruit. - hoe verbouwden men vroeger, vergeten groenten enz. - en nog veel meer! Heeft u nog ideeën, verhaaltjes over het tuinieren zelf of over uw hobby, dan zijn deze van harte welkom. Stukjes voor ’t Schoffeltje kunnen zowel op papier als digitaal aangeleverd worden. Mocht u iets willen toelichten of langs willen komen kan dat natuurlijk ook, echter doordeweeks vanaf 18.00 uur tot 22.00 uur, in het weekend kan het ook overdag. Ook foto’s zijn welkom!
Het bestuur wenst u prettige Kerstdagen en een voorspoedig 2010 met veel tuinplezier.
't Schoffeltje 23
2009
15 van 16
't Schoffeltje 23
2009
16 van 16
