Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC
Jaargang 13
mei 2014
DUURZAAM en DOORDACHT OVER RENDEMENT EN (DUURZAAM) BELeGGEN
Bent u er ook bij op vrijdag 12 september? NOTEER IN UW AGENDA EN KIJK OP FACEBOOK
Wat is er geregeld voor mijn partner? Alles voor u op een rij
Op de cover: Astrid Dijksteel
DEZE KEER IN FOCUS... 04 pensioenplanner PIT-er Astrid Dijksteel is enthousiast
geef g nin uw meonze over stdien ing veRlen
Beperkte indexatie voor 2014
over deze handige tool
In december 2013 heeft het bestuur een besluit genomen over de indexatie 2014. Indexatie houdt in dat uw pensioen wordt aangepast aan
06 beleggen in 2014 duurzaam maar wel doordacht
08 Facebook steeds meer fans 10 upo 2014
najaar 2014 Breed dienstverlenings onderzoek
de loonontwikkeling of de prijsontwikkeling.
Vertel uw pensioenfonds wat u vindt van de informatie-
pensioengerechtigden zijn hier in januari met
voorziening en dienstverlening. Wordt u voldoende
een persoonlijke brief over geïnformeerd.
geïnformeerd over uw pensioen? Hoe waardeert u
Opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers zijn niet geïndexeerd. Pensioenuitkeringen van pensioengerechtigden zijn gedeeltelijk geïndexeerd. Alle actieve deelnemers en
•
Vragen over uw AOW-leeftijd?
11 opbouwpercentages financiele positie fonds
de bestaande communicatiemiddelen? Of moet het
12 durf te vragen Uw vraag beantwoord door de mensen
en communicatie verder kunnen verbeteren.
Vanaf 2013 wordt de AOW-leeftijd in stappen
Daarom voert het pensioenfonds in het najaar weer
verhoogd. Eerst gebeurt dat in stappen naar
een grootschalig onderzoek uit onder alle deelnemers.
67 jaar in 2023. Vanaf 2024 wordt de AOW-leef-
U ontvangt vanzelf bericht per post met daarbij ook
tijd gekoppeld aan de levensverwachting. Vanaf
een inlogcode. Daarmee kunt u de vragenlijst digitaal
2014 is het mogelijk om de datum waarop u met
invullen. Uw mening wordt zeer gewaardeerd!
pensioen gaat uit te stellen tot de dag waarop
van Pensioenservice
14 Huisje Boompje Dochter Pensioen
anders? Wij vinden het heel belangrijk om te weten hoe u denkt over deze zaken, zodat wij onze service
•
u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Hiermee
Interview met Sharon Rodenburg
16 uw partner centraal Wat is er geregeld?
voorkomt u een AOW-gat. Heeft u vragen over
Online Klankbordgroep sessie 22 mei 2014 14.00-16.30 uur Wilt u uw mening delen over de communicatie
u betekent, kijk dan op www.klmcabinefonds.nl/ aow-dossier. Daar kunt u ook aan de hand van uw geboortedatum zien welke AOW-leeftijd u (naar verwachting) heeft.
•
van het pensioenfonds? Bijvoorbeeld over Focus,
17 bestuur, toezicht en medezeggenschap
de website of over een brief die u onlangs
18 akkoord versobering Pensioenopbouw Wetswijzigingen per 1 januari 2015
een groepje collega’s over te praten? Geef u dan
20 Vrijdag 12 september
Wilt u zich direct aanmelden?
Noteer alvast in uw agenda
de AOW of wilt u weten wat deze verhoging voor
ontving? Vindt u dat het beter, duidelijker of anders kan? En vindt u het leuk om daar met op voor de online klankbordgroepsessie en praat mee vanaf een door u gewenste locatie!
Vul dan het webformulier in op www.klmcabinefonds.nl/klankbordgroep.
Altijd op de hoogte met de digitale nieuwsbrief Er verandert veel op het gebied van pensioenen. Wilt u altijd op de hoogte zijn van ontwikkelingen rondom uw pensioen en uw pensioenfonds?
Bestuur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel
Abonneert u zich dan op de digitale nieuwsbrief.
Leden Daan Nijssen, Paulette van den Berk, Stefan Geerlings,
Daarin leest u bijvoorbeeld nieuws over de finan-
Pieter Vanagt, Eugène van Halder, Paul Jansen, Arend de Jong
ciële positie van het fonds, veranderingen in de
(vicevoorzitter), Miriam Kartman, Eltjo Kok (voorzitter),
pensioenregeling en andere actuele onderwer-
Rob Koster (vicevoorzitter), Terence Tilgenkamp.
pen. Aanmelden gaat heel gemakkelijk via
Plaatsvervangende leden Annette Groeneveld, Kees Porskamp.
www.klmcabinefonds.nl. Al ruim 2800 collega’s
E-mailadres
[email protected]
en oud-collega’s gingen u voor!
2
•
Toine van der Stee, directeur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel
Ballen in de boom Kerstmis ligt al even achter ons. Toch is de titel van deze column geen vergissing. Het zal velen van u niet ontgaan zijn dat het besturen van een pensioenfonds er in de afgelopen jaren niet gemakkelijker op is geworden. Dat komt ook doordat de eisen aan de bestuurlijke structuur flink zijn toegenomen. De samenstelling van besturen is veranderd door de toetreding van vertegenwoor digers van pensioengerechtigden. Er zijn nieuwe bestuurlijke organen gekomen, zoals de visitatiecommissie en het verantwoor dingsorgaan. En dan zijn er nog de steeds toenemende eisen vanuit het toezicht. Besturen moeten vandaag de dag allerlei zaken bespreken en expliciet vastleggen. Heel af en toe denk ik wel eens dat het er daarbij vooral om gaat dat de externe toezichthouders kunnen laten zien dat ze hun werk hebben gedaan. Kortom, er is een hele bestuurlijke kerstboom opgetuigd. Als de boom dan een tijdje staat, wordt er nagedacht of het allemaal is geworden wat men er van had verwacht. In dit geval heeft dat geleid tot alweer een nieuwe wet. De Wet versterking bestuur pensioenfondsen. Deze wet beoogde onder meer om de zaken wat te vereenvoudigen. Er zouden wat minder ballen in de boom moeten hangen, het was iets te veel van het goede geworden. Helaas is er van vereenvoudiging niet veel terecht gekomen. Gelukkig is het er in de praktijk voor de KLM pensioenfondsen ook niet moeilijker op geworden. Ik wijs op het vernieuwde verantwoordingsorgaan, dat wat ruimere bevoegdheden heeft gekregen dan het oude. Het Cabine fonds kende al een bestuurslid namens de pensioengerechtigden. In de nieuwe wet is er geen deelnemersraad meer, maar een deel nemersraad had het fonds niet en die hoeft er nu ook niet te komen. Zoals gezegd wordt het besturen van een pensioenfonds een steeds zwaardere taak. Het wordt moeilijker, de complexiteit neemt toe en de belangen, ook de financiële, worden steeds groter. Het is dan redelijk en zinvol dat het bestuur ook beter gevolgd kan worden en er een constructieve dialoog is met belanghebbenden. De kerst boom wordt dus niet afgetuigd. Er komen opnieuw regeltjes bij. Maar voor de verandering valt het nu eens mee. (De vergelijking van de kerstboom en de ballen leidt ongetwijfeld tot vrolijke associaties. Daarvan distantieer ik mij natuurlijk volledig.)
•
focus mei 2014
3
PENSIOENPLANNER Astrid Dijksteel, PIT-er bij Pensioenfonds KLM Cabinepersoneel
‘Jij wil toch ook weten wat je straks aan pensioen ontvangt? Het is tenslotte salaris voor later’
pensioenplanner is een handige rekentool De pensioenplanner is een handige tool die concrete informatie geeft over uw persoonlijke pensioensituatie. Toch weet nog lang niet iedereen de weg naar de pensioenplanner te vinden. Astrid Dijksteel is PIT-er en maakte tijdens de PIT opleidings dagen voor het eerst kennis met de pensioenplanner. Enthousiast gemaakt door de mogelijkheden van deze rekentool, probeert ze in haar PIT-gesprekken zoveel mogelijk collega’s naar de pensioenplanner te krijgen.
Welke informatie vindt u in de pensioenplanner?
planner dan veel collega’s weten. De
Waarom bezoeken veel CA’s de planner nog niet?
Waarom is de planner zo belangrijk?
planner geeft je een goed beeld van je
Astrid: ‘Ik denk dat de planner door
Astrid: ‘De planner helpt je inzicht te
Astrid: ‘Je kan meer met de pensioen-
persoonlijke pensioensituatie. Er zijn
veel collega’s nog niet ontdekt is,
krijgen in je pensioen. Belangrijk want
• Uw persoonlijke gegevens en die van uw eventuele partner
van die situaties of keuzes die je maakt
omdat het ‘verscholen’ zit achter de
je pensioen is tenslotte je salaris voor
• Het bedrag dat u krijgt als u met pensioen gaat
in je leven, waarvan niet iedereen weet
website en daar komen wij niet zo
later. Je bent gewend aan een bepaald
• Het bedrag dat uw nabestaanden krijgen als u komt te overlijden
dat die invloed hebben op je pensioen.
snel op. Een andere drempel voor het
leven en dan is het goed om je af te
• Het bedrag dat u krijgt als u arbeidsongeschikt raakt
Zoals het opnemen van non-activiteit,
bezoeken van de pensioenplanner is
vragen of je dit leven na je pensio
• Uw keuzemogelijkheden met betrekking tot uw pensioen
trouwen, scheiden of deeltijd werken.
dat veel collega’s hun wachtwoord
nering kunt voortzetten. De pen-
Het handige aan de pensioenplanner
niet (meer) weten. Veel van de mensen
sioenplanner geeft je deze informatie,
is dat je met deze keuzes kunt spelen
die ik spreek, hebben om die reden de
zodat je later niet voor verrassingen
en in concrete bedragen ziet wat er
planner nooit eerder bezocht. Voor mij
komt te staan.‘
gebeurt met je pensioen.
als PIT-er is het daarom een extra uit-
Je kunt bijvoorbeeld doen alsof je een
daging om collega’s naar de website
1 Ga naar www.klmcabinefonds.nl
jaar non-activiteit opneemt en kijken
te begeleiden en hen kennis te laten
2 K lik rechtsboven op de button Inloggen bij Mijn KLM Pensioen
wat voor effect dat heeft op je pen-
maken met deze handige rekentool.’
3 Log in met uw polisnummer en het wachtwoord. Wachtwoord
sioen. Dat is superhandig.
De pensioenplanner, hoe werkt dat?
kwijt? Vraag dan een nieuw wachtwoord aan door op het inlogscherm op ‘wachtwoord vergeten’ te klikken. Als u eerder een
Mijnpensioenoverzicht.nl
e-mailadres hebt doorgegeven aan het pensioenfonds ontvangt u
Naast de pensioenplanner op Mijn KLM Pensioen, kunt u ook op het lande-
een nieuw wachtwoord op dit e-mailadres. Is er geen e-mailadres
lijke platform mijnpensioenoverzicht.nl terecht voor informatie over uw
bekend? Dan ontvangt u het nieuwe wachtwoord per post thuis.
opgebouwde pensioen. Daar vindt u informatie over hoeveel pensioen u
4 Log met uw (nieuwe) wachtwoord in op Mijn KLM Pensioen en ontdek direct wat u later aan pensioen kunt verwachten.
•
in totaal hebt opgebouwd en bij welke pensioenuitvoerder. Dit is vooral van belang als u meerdere werkgevers heeft (gehad). U vindt daar ook informatie over de AOW.
4
•
•
focus mei 2014
5
Beleggen in 2014
‘Dat rendement is nodig om een goed pensioen te kunnen verzorgen’
Duurzaam maar wel doordacht Niet alleen een goed rendement op de beleggingen halen staat voor het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel hoog op de agenda. Ook duurzaamheid speelt een belangrijke rol. Mark Burbach, Hoofd Beleggingen, en Kees Verbaas, Hoofd Fund Management, nemen ons mee in de wereld van (duurzaam) beleggen.
Mark Burbach Hoofd Beleggingen bij Blue Sky Group
Mark Burbach: ‘Er wordt wel eens
Beleggingsportefeuille
Duurzaam beleggen
gevraagd waarom een pensioenfonds
Mark Burbach: ‘De beleggingsportefeuille
Kees Verbaas: ‘Bij het beleggen houdt
belegt. De reden is eigenlijk heel
van het pensioenfonds kent verschillende
het bestuur bovendien rekening met
eenvoudig; zonder beleggen heeft het
categorieën. Zo belegt het fonds in
zaken als milieu, mensenrechten, sociale
pensioenfonds te weinig vermogen om
aandelen (45% van de totale beleg-
verhoudingen en goed ondernemings
alle pensioenen te kunnen betalen.
gingen), vastrentende waarden (45%)
bestuur. In het kader van maatschap
Beleggen wordt gedaan van de pensioen-
en vastgoed (10%). Deze verdeling heet
pelijk verantwoord beleggen heeft het
premies die betaald worden door de
de strategische beleggingsmix. Op deze
fonds enige tijd een groene portefeuille
deelnemers en de werkgever. Die premies
manier wordt het risico gespreid. Het
gehad. Omdat het rendement van deze
puur op een spaarrekening zetten levert
afgelopen jaar was bijvoorbeeld een
specifieke portefeuille te laag was is
op de lange termijn niet genoeg op.
goed jaar voor aandelen, maar minder
deze onlangs afgestoten.’
Met beleggen wordt er meer rendement
goed voor obligaties (vastrentende
‘Om verschillende redenen leverde de
gemaakt. En dat rendement is nodig om
waarden). Ook worden de beleggingen
destijds gekozen groene portefeuille niet
een goed pensioen te kunnen verzorgen.’
wereldwijd gespreid. Op deze manier is
het gewenste rendement op; zo inves-
Kees Verbaas: ‘Met beleggen proberen
het fonds minder gevoelig voor lokale
teerde het fonds in microfinanciering,
had geinvesteerd, gelden deze criteria en
proces. Blue Sky Group instrueert steeds
milieuschade ontstaan. Dat kan mogelijk
we een zo hoog mogelijk rendement te
economische schommelingen. Een
wat uiteindelijk te hoge kosten met zich
principes voor het gehele beleggingsbe-
meer externe vermogensbeheerders
het failliet van de onderneming betekenen.
behalen en daar zitten risico’s aan vast.
wijziging die het afgelopen jaar werd
meebracht. Het fonds hecht nog altijd
leid. Binnen de investeringswereld wordt
volgens dit beleid. Je ziet dat er overal
In ieder geval is het te verwachten dat
We zijn continu bezig om een goede
doorgevoerd, is de herziening van het
veel waarde aan op een verantwoorde
dit ESG, Environmental, Social en
steeds meer aandacht komt voor dit
de aandelenkoers van die onderneming
balans te vinden tussen risico en rende-
afdekken van de risico’s, bijvoorbeeld
wijze van beleggen en is lid geworden
Governance, genoemd. Dit houdt in dat
onderwerp en dat ook steeds meer
sterk zal dalen. Met een maatschappelijk
ment. Zo is de beleggingsstrategie
het neerwaartse risico van aandelen
van de UNPRI, de United Nations
het fonds bij keuzes voor beleggingen
pensioenfondsen het belangrijk vinden
verantwoord beleid kunnen dergelijke
afgestemd op de verplichtingen van het
beleggingen (afdekken tegen sterke
Principles for Responsible Investing. Een
rekening houdt met onder andere
om duurzaamheid mee te nemen in
risico’s worden teruggebracht.’
fonds. Doordat het cabinefonds een jonge
koersdalingen). Dat betekent dat het
belangrijke stap om duurzaam beleggen
energieverbruik, klimaat, gezondheid
het beleid.’ Mark Burbach: Met het
populatie heeft en weinig pensioen
risicoprofiel op korte termijn weliswaar
onderdeel van het algemene beleggings-
en veiligheid van een onderneming.’
veranderen van het beleid zijn wat extra
gerechtigden, komt er relatief gezien
iets hoger uitvalt, maar op de lange
beleid te maken. Hiermee onderschrijft
meer premie binnen dan dat er uitke-
termijn verbetert het naar verwachting
het pensioenfonds een brede set van
Geleidelijk proces
daarvan zal mogelijk in de toekomst
ringen lopen. We kunnen hierdoor wat
het rendement en kan de dekkingsgraad
criteria en principes voor duurzaam
Kees Verbaas: ‘Als lid van de UNPRI moet
blijken. Door duurzaam te beleggen
risicovoller beleggen, omdat de verplich-
meer toenemen’
investeren en beleggen. Daar waar het
het fonds verslag uitbrengen van het
wordt geprobeerd excessen te voor-
fonds eerst een deel van de totale
gevoerde ESG-beleid en alle beleggingen
komen. Bijvoorbeeld: door de handels-
beleggingen in de groene portefeuille
die worden gedaan. Het is een geleidelijk
wijze van een onderneming kan
tingen nog ver vooruit in de tijd liggen.’
6
Kees Verbaas Hoofd Fund Management bij Blue Sky Group
‘Rekening houden met energieverbruik, klimaat, gezondheid en veiligheid’
•
kosten gemoeid, maar de waarde
In de kwartaalberichten op www.klmcabinefonds.nl vindt u meer informatie en updates over de beleggingen van het fonds •
focus mei 2014
7
Steeds meer fans
Dit gebeurde er op Facebook Vragen en antwoorden op cabine pensioenplein Naast de fanpagina, die voor iedereen toegankelijk is, is er een besloten groep aangemaakt voor het Pensioenfonds. De besloten groep is alleen toegankelijk voor KLM Cabinepersoneel en medewerkers van Blue Sky Group. Hier kun je meepraten over je pensioen en je pensioenvragen stellen.
Vraag 1
Vraag 3
Ik krijg een invaliditeitspensioentje van KLM, heb jij
Ik weet het, het komt minder voor de laatste jaren
een idee hoe lang ik dat ga krijgen? Nu ben ik 54.
dan langer doorwerken na je 60e, maar kunnen deskundigen ook een keer informatie plaatsen over eerder met pensioen gaan, bijvoorbeeld voor je 56e? Waar moet je dan op letten zoal?
Antwoord Een invaliditeitspensioen wordt bij gelijkblijvende arbeidsongeschiktheid standaard uitgekeerd tot de
Antwoord
normpensioenleeftijd (60 jaar). Vanaf de normpen sioenleeftijd gaat dan het ouderdomspensioen in.
Vervroegd met pensioen gaan kan vanaf je 50ste verjaardag. Als je je pensioen vervroegt, wordt de uitkering wel lager. Dit komt omdat je korter pensioen opbouwt en langer pensioen uitgekeerd krijgt. In sommige situaties
Vraag 2
is het niet mogelijk om je pensioen te vervroegen, bijvoorbeeld bij (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Als je pensioen eerder dan je 60ste verjaardag in gaat,
Als je mee doet aan de cafetariaregeling, heeft dit
mag je van de fiscus geen betaald werk meer doen. Kijk
dan invloed op je pensioen? Valt je pensioen aan het
voor meer informatie over het vervroegen van pensioen
einde van de rit dan lager uit of niet?
in de brochure ‘Bijna met pensioen’ op www.klmcabinefonds.nl of neem contact op met Pensioenservice via
[email protected]
Antwoord Als je deelneemt aan de cafetariaregeling dan heeft dit geen invloed op je pensioen. Je kan dus gerust deelnemen, zonder dat je pensioen lager uitvalt.
Op de Fanpagina van het pensioenfonds vindt u de laatste nieuwtjes over uw pensioen, de dekkingsgraad, nieuwe PIT-teams en evenementen die het pensioen fonds organiseert. Al veel collega’s weten de weg naar Facebook te vinden en volgen het pensioenfonds om op de hoogte te blijven van updates.
https://www.facebook.com/klmcabinefonds Aantal volgers van de fanpagina: 303 (stand 14 april 2014) https://www.facebook.com/groups/cabine.pensioenplein Aantal leden cabine Pensioenplein: 502 (stand 14 april 2014)
focus mei 2014
9
CHTEN EN HOEVEEL HEefT U AL OPGEBOUWD? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN OP VERWACHTEN BIJ OVERLIJDEN TIJDENS OF NA UW HUIDIGE DIENSTVERBAND? WELK PENWACHTEN eN WAT IS UW FACT0R A? WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN en houdt uw GELIJKHEDEN HEefT U WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN EN WAT IS uw PENSIOEN Upo 2014 G VOOR LATER KUNT MAKEN WELK PENSIOEN KUNT U VERWACHTEN BIJ PENSIONERING
Uw jaarlijkse pensioen overzicht Wanneer valt het in de bus?
Actueel
Verlaging van de opbouwpercentages percentage van 1,58% naar 1,39%. Bent u deelnemer in de middelloonregeling (reglement 2008b) dan betekent
De overheid heeft per 1 januari 2014 de fiscaal maximale opbouwpercentages voor pensioen verlaagd. Hierdoor kan er per jaar minder pensioen opgebouwd worden. Dit kunt u weer compen seren door langer door te werken.
dit een verlaging van 1,78%
• De normpensioenleeftijd blijft voor
naar 1,57%. Voor beide reglementen
dit fonds 60 jaar. U kunt er zelf voor
zal de hoogte van het facultatief
kiezen om eerder met pensioen te
partnerpensioen voor de periode
gaan (op z’n vroegst op uw 50ste) of
vanaf 2014 worden gebaseerd op
juist langer door te werken (op z’n
1,33% per dienstjaar (1,4% tot 2014).
laatst tot aan uw AOW-gerechtigde leeftijd). Gaat u eerder met pensioen dan is uw pensioen lager, gaat u later met pensioen dan wordt uw pensioen hoger.
Voor actieve deelnemers
UPO digitaal
In september ontvangen alle actieve
U kunt er voor kiezen om uw UPO
• Voor deelnemers in het Pensioen-
• De arbeidsvoorwaardelijke partijen
deelnemers van het pensioenfonds hun
(actieve deelnemers) alleen nog maar
fonds KLM-Cabinepersoneel betekent
overleggen dit jaar verder over de
Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Dit is
digitaal te ontvangen.
dit voor de eindloonregeling (reglement
aanpassing van de pensioenregeling
later dan normaal, omdat het doorvoe-
Dat kunt u regelen via Mijn KLM
2008a) een verlaging van het opbouw-
en de verdere gevolgen.
ren van de aanpassingen in de pensi-
Pensioen op de website van het fonds
oenregeling extra tijd vergt (zie pagina
www.klmcabinefonds.nl. U krijgt dan
11). Op het jaarlijkse overzicht ziet
geen UPO meer per post, maar wij stu-
u alle gegevens over uw persoonlijke
ren u een e-mail waarin staat dat uw
pensioensituatie op een rijtje. Zo kunt
UPO klaarstaat in Mijn KLM Pensioen.
u onder andere zien hoeveel pensioen u tot nu toe heeft opgebouwd en welk
•
Financiële positie van het pensioenfonds
Voor gepensioneerden
Verloop dekkingsgraden
pensioen u kunt verwachten. Maar ook
In april hebben alle gepensioneerden
200
wat er voor uw partner is geregeld en
hun jaarlijkse Pensioenoverzicht ont-
180
wat er gebeurt als u arbeidsongeschikt
vangen. Op dit overzicht ziet u
160
raakt. Zoals elk jaar staat het pensioen-
alle gegevens over uw persoonlijke
fonds rond die tijd ook op het BMC.
pensioensituatie op een rijtje.
•
Informatie hierover volgt bij het UPO.
123,6% MaaRT 2014
140 120
In de grafiek ziet u het verloop van de nominale dekkingsgraad en de vereiste dekkingsgraad. Ook de reële dekkingsgraad is hierin opgenomen.
100 80 60
mrt 14
sep 13
dec 13
jun 13
mrt 13
sep 12
dec 12
jun 12
dec 11
mrt 12
sep 11
jun 11
dec 10
mrt 11
sep 10
jun 10
dec 09
mrt 10
sep 09
jun 09
mrt 09
dec 08
40
nominale dekkingsgraad minimale dekkingsgraad vereiste nominale dekkingsgraad reële dekkingsgraad
Dekkingsgraad Eind maart was de nominale dekkingsgraad van het pen
Meer weten over de financiële positie van het fonds?
Dit jaar ook digitaal te ontvangen via Mijn KLM Pensioen
sioenfonds 123,6%. De nominale dekkingsgraad is de
Op www.klmcabinefonds.nl vindt u de meest actuele dek-
op de website www.klmcabinefonds.nl
verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen (de
kingsgraad en alle kwartaalberichten. Wilt u op de hoogte
toekomstige pensioenuitkeringen) van het pensioenfonds.
blijven van de financiële positie van uw fonds? Meld u dan
In de reële dekkingsgraad is de verwachte inflatie meege
aan voor NWSflits via www.klmcabinefonds.nl.
nomen. De reële dekkingsgraad was eind maart 78,7%. 10
•
•
focus mei 2014
11
Durf te vragen
antwoorden van de pensioenspecialisten
In de nieuwe rubriek ‘Durf te vragen’ geven de medewerkers van Pensioenservice antwoord op vragen over alles wat te maken heeft met het pensioen. In deze editie aandacht voor het doorgeven van adreswijzigingen en wijzigingen van rekeningnummer en voor het nieuwe opbouwpercentage.
Hoe kan ik het beste mijn adreswijziging en een wijziging in mijn bankrekeningnummer doorgeven?
Heeft u een vraag die u graag terugziet in Focus? Stuur dan een e-mail naar
[email protected]
Waarom heeft het KLM-Cabinefonds een lager opbouwpercentage dan andere pensioenfondsen?
Hanneke Fray: ‘Wij ontvangen regel-
Waarom toch dat briefje in deze snelle
Mireille Rondel: ‘Deze vraag wordt ons
matig briefjes, telefoontjes en e-mails
digitale wereld, waarin één druk op de
regelmatig gesteld naar aanleiding
tijd bij het KLM-Cabinefonds (regeling
met het verzoek om een adres en/of
knop vaak voldoende is? U moet zich
van berichtgeving over de veranderde
2008A en 2008B) met 60 jaar lager
een rekeningnummer te wijzigen. Het
voorstellen dat iemand die uw post
fiscale wetgeving per 1 januari 2014.
is dan bij andere regelingen. Iemand
is wel handig om te weten op welke
zou onderscheppen, met behulp van
Daarbij werd de pensioenrichtleef-
die vanaf 60-jarige leeftijd pensioen
manier u dat het beste kan doen.
de gegevens die daarop vermeld staan,
tijd verhoogd van 65 naar 67 en de
ontvangt, ontvangt zeven jaar langer
Soms is het niet eens nodig om een
heel gemakkelijk een ander rekening-
maximale opbouwpercentages werden
pensioen dan iemand die pas met
adreswijziging door te geven. Wij
nummer zou kunnen doorgeven, als
verlaagd. Verschillende deelnemers
pensioen kan vanaf 67 jaar.
hebben namelijk een koppeling met
wij deze wijzigingen telefonisch of via
vroegen zich af waarom de opbouwper-
Omdat we fiscaal gezien allemaal even-
de Gemeentelijke Basis Administratie
e-mail zouden aannemen. Het is dus
centages bij het Cabinefonds lager zijn
veel mogen opbouwen, mag iemand
(GBA). Zolang u in Nederland woont
voor de veiligheid van uw eigen gege-
dan bij andere collectieve regelingen.
die eerder pensioen gaat ontvangen
en blijft wonen en u zich bij een ver-
vens dat wij schriftelijk bericht met
ook minder per jaar opbouwen. Langer
huizing inschrijft op het nieuwe adres,
handtekening vragen.’
pensioen betekent dus wel jaarlijks een
ontvangen wij hiervan automatisch
•
Dit komt omdat de normpensioenleef-
lager pensioen.’
•
bericht van het GBA. Verhuist u naar het buitenland, dan ontvangen wij ook bericht. Helaas is deze melding vaak niet volledig. Dan krijgen wij bijvoorbeeld alleen het land Hanneke Fray, Allround medewerker Pensioenservice Blue Sky Group
van emigratie door. Wijzigingen van, naar of in het buitenland ontvangen wij dan ook graag schriftelijk en voor-
Mireille Rondel, Teammanager Pensioenservice Blue Sky Group
zien van een handtekening. De wijziging van een rekeningnummer is natuurlijk een ander verhaal. Een wijziging hiervan ontvangen wij graag schriftelijk en voorzien van een handtekening. Is er sprake van een bewindvoerder of executeur testamentair, dan moet er ook een machtiging worden bijgevoegd.
12
focus mei 2014
13
Interview met Sharon Rodenburg In dienst • Uit dienst Pensioen bij trouwen of samenwonen Pensioen ontvangen • Pensioen bij scheiding • Bijna met pensioen • Deeltijd werken • Non-activiteit • Arbeidsongeschiktheid en pensioen • Overlijden en pensioen voor uw nabestaanden
Huisje, boompje, dochter… pensioen!
‘Het is zo gemakkelijk om het maar voor je uit te blijven schuiven, maar dat is gewoon minder slim.’ werkt Sharon Rodenburg sinds viertien jaar als stewardess bij KLM
Ooit via Transavia gekomen, is Sharon Rodenburg nu al 14 jaar stewardess bij KLM. Twee jaar geleden is zij getrouwd met Patrik. Dat was zes weken voor hun dochter Josephine geboren werd. Sharon gaat deel uitmaken van PIT13 en start binnenkort met de opleiding. Was uw dochter een reden voor deze aandacht voor
interessante dingen die ik op de opleiding ga leren, zo veel
pensioenen?
mogelijk door te vertellen aan anderen. Via Facebook of
‘Jazeker. Je gaat je toch afvragen of alles nu wel echt goed
gewoon persoonlijk. In ieder geval in luchtige en duidelijke
geregeld is. Ook voor Josephine en voor mijn man. Het is
taal. Ik denk dat dat het beste aankomt bij de meeste
zo gemakkelijk om het maar voor je uit te blijven schuiven,
collega’s. Een paar pakkende regels waardoor je denkt: ’He,
maar dat is gewoon minder slim. Ik las op de KLM Facebook
dat is misschien ook op mij van toepassing’. En dan kort en
pagina wat vragen en antwoorden over pensioenen. Bijvoor-
duidelijk vertellen waar het om gaat en wat je kunt doen.’
beeld over de gevolgen die samenlevingscontracten kunnen
In dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen Non-activiteit Deeltijdwerken Arbeidsongeschiktheid en pensioen Pensioen bij trouwen of samenwonen
hebben op je pensioen. Omdat ik van mezelf weet dat ik
Denkt u dat er veel zal moeten veranderen aan uw eigen
niet zo snel in de papieren duik, vond ik deelname aan PIT
pensioensituatie?
een mooie manier om wat meer te leren over mijn eigen
Mogelijk moet ik wel iets regelen om te zorgen dat mijn man
pensioensituatie.’
en dochter mijn pensioen krijgen als ik zou komen te overlijden. Verder zijn we een paar jaar geleden begonnen met
Leven er ook bij collega’s veel vragen over pensioenen?
een beetje bijsparen. En als ik nu nog eens 22 jaar doorwerk,
‘De gemiddelde leeftijd van de bemanning is volgens mij
vertrouw ik er eerlijk gezegd wel op dat ik een behoorlijk
de laatste jaren aardig gestegen, maar toch zijn er nog niet
pensioen zal hebben opgebouwd. Maar na de PIT-opleiding
veel mensen die goed weten hoe ze ervoor staan. Misschien
hoop ik daarop een echt duidelijk antwoord te hebben! Ik heb
beginnen sommigen er liever niet over, omdat ze bang zijn
wel het gevoel dat we in Nederland naar een steeds groter
dat ze eigenlijk moeten gaan bijsparen. En daar heeft niet
verschil tussen rijk en arm zullen gaan. Daarom sparen we
iedereen de financiële ruimte voor. Ik ben van plan om de
nu al een beetje extra voor mijn dochter, zodat we ook voor haar een goede financiële basis kunnen creëren.
Pensioen bij trouwen of samenwonen
•
Overlijden en pensioen voor uw nabestaanden
14
focus mei 2014
15
Wat is er geregeld voor mijn partner? Getrouwd of samenwonend? U bent getrouwd of U bent een geregistreerd partnerschap aangegaan.
U woont samen
• Gaat u trouwen en woont u in Nederland, dan stuurt de gemeente de gegevens van uw partner door aan uw pensioenfonds. • Woont u in het buitenland, meld uw huwelijk dan bij KLM/KLC. Zij geven de gegevens aan uw pensioenfonds door.
• Gaat u samenwonen of woont u al samen, geef dit dan door aan KLM/KLC. Zij geven de gegevens dan aan uw pensioenfonds door.
Ik werk nu bij KLM/KLC WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn echtgeno(o)t(e)?
Ik werk nu bij KLM/KLC WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn PARTNER?
Er zijn twee verzekeringen om uw partner te beschermen tegen inkomensterugval mocht u komen te overlijden: Facultatief Partnerpensioen (FPP) Dit is een pensioen dat levenslang wordt uitgekeerd aan uw partner als u komt te overlijden. Het FPP bedraagt 1,33% van uw laatste netto pensioengrondslag voor elk jaar dat u tot uw pensioendatum in dienst zou zijn geweest. Voor de jaren tot 1 januari 2014 bedraagt het FPP 1,4% van uw laatste netto pensioengrondslag. Anw-hiaatpensioen Het Anw-hiaatpensioen bedraagt € 13.900 per jaar en wordt uitgekeerd tot de AOW-gerechtigde leeftijd van uw partner, maar uiterlijk tot zijn/haar 67 jarige leeftijd. De premie wordt ingehouden op uw salaris. Deze partnerpensioenverzekeringen herkent u aan: ‘premie FPP’ en ‘premie Anw-hiaat’. De verzekerde bedragen staan vermeld op uw UPO.. U wordt automatisch aangemeld voor deze vrijwillige verzekeringen wanneer uw partner bij het pensioenfonds bekend is (via de gemeen telijke basisadministratie of via uw melding bij KLM).
Ik ga scheiden WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn ex?
Bestuur
Bestuurlijke keuzes op het gebied van bestuur, toezicht en medezeggenschap Op 7 augustus 2013 is de Wet versterking bestuur pensioenfondsen (Wvbp) in werking getreden. Deze wet beoogt versterking en stroomlijning van de bestuurlijke organisatie van pensioenfondsen. De deskundigheid van het bestuur van pensioenfondsen moet vergroot worden, het intern toezicht verbeterd en er moet gezorgd worden voor evenwichtige vertegen woordiging van alle belanghebbenden. De wet wijzigt het bestaande medezeggenschap- en verantwoordingsmodel. Het verantwoordingsorgaan krijgt een nieuwe inrichting, nieuwe taken en een andere samenstelling. Het bestuur van het fonds heeft een aantal principebesluiten genomen voor de nieuwe organisatie. Op 1 juli 2014 moet de nieuwe situatie ingaan.
(zetels) bestuur
visitatiecommissie
paritair bestuursmodel
intern toezicht
(zetels) verantwoordingsorgaan
nieuwe samenstelling
wij gaan uit elkaar WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn ex?
Als u gaat scheiden of uit elkaar gaat, heeft dat ook gevolgen voor uw pensioen, ook als u alleen een samenlevingscontract hebt gesloten om te IPB-en. Lees meer hierover op www.klmcabinefonds.nl of download daar de brochure ‘uit elkaar’.
5x werkgever
4x werknemers
1x pensioengerechtigden
2x werkgever
onafhankelijke leden
3x werknemers
1x pensioengerechtigden
Bestuursmodel Het bestuur heeft gekozen voor handhaving van het huidige
visitatiecommissie zijn deskundig en goed bekend met het
bestuursmodel, waarin werkgever, werknemers en pensioen- pensioenfonds, maar staan tegelijkertijd op enige afstand en gerechtigden zijn vertegenwoordigd. Dit bestuursmodel
zijn volstrekt onafhankelijk.
heeft altijd goed gewerkt. Het bestuur kiest voor kwaliteit,
Ik ga bijna met pensioen WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn echtgeno(o)t(e)?
Ik ga bijna met pensioen
deskundigheid, betrouwbaarheid, een slagvaardig bestuur
• Verantwoordingsorgaan
WAT IS ER GEREGELD VOOR mijn PARTNER?
en een evenwichtige belangenbehartiging. In dit model ligt
Het verantwoordingsorgaan is een gesprekspartner namens
de verantwoordelijkheid voor het pensioenfonds bij degenen
de belanghebbenden, die het bestuur kritisch beoordeelt en
die ook het risico dragen. Degenen voor wie het pensioen-
uitdaagt tot (nog) beter functioneren. Het fonds heeft nu
fonds bedoeld is, zijn zo ook direct vertegenwoordigd in het
ook al een verantwoordingsorgaan, maar in de nieuwe opzet
bestuur en hebben op die manier zeggenschap.
krijgt het orgaan meer bevoegdheden. De hoofdtaak van het
U heeft een partner • Het Anw-hiaatpensioen kunt u na pensionering zelfstandig voortzetten. • Het facultatief partnerpensioen vervalt bij pensionering. • Het is mogelijk om bij (volledige) pensionering een gedeelte van uw ouderdomspensioen om te zetten in een partnerpensioen. U kunt kiezen voor verschillende verhoudingen tussen ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen. Maakt u geen keuze, dan zet het pensioenfonds automatisch een deel van uw ouderdomspensioen om in een partnerpensioen. Het partnerpensioen na pensionering bedraagt dan 70% van het ouderdomspensioen. U krijgt een nieuwe partner nadat u bent gepensioneerd. • Dan kunt u geen partnerverzekeringen meer afsluiten. • Het is niet mogelijk om een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten naar een partnerpensioen.
Liever geen verzekeringen voor uw partner? U kunt de verzekeringen ook stopzetten. • Bijvoorbeeld als uw partner genoeg eigen inkomen heeft of als er andere voorzieningen zijn getroffen bij overlijden. • Tussentijds kunt u de verzekering weer opnieuw afsluiten, bijvoorbeeld bij verandering van de situatie. • Kijk op www.klmcabinefonds.nl/formulieren voor de mutatieformulieren om deze verzekeringen op te zeggen. Uw partner moet deze formulieren dan ook ondertekenen.
nieuwe verantwoordingsorgaan is het beoordelen van het door
• Visitatiecommissie
het bestuur gevoerde beleid en de voor de toekomst gemaakte
Het bestuur heeft ervoor gekozen om intern toezicht te laten
beleidskeuzes. Nieuw is onder andere dat het interne toezicht
plaatsvinden via een visitatiecommissie. Er is al een visitatie- verantwoording aflegt aan het verantwoordingsorgaan. Het commissie, maar op dit moment vindt visitatie één keer in de
nieuwe verantwoordingsorgaan telt zes zetels. De verdeling op
drie jaar plaats. Dat wordt in de toekomst één keer per jaar.
basis van onderlinge getalsverhoudingen zal zijn: drie zetels
Het bestuur heeft de visitatie in de afgelopen jaren ervaren
voor de deelnemers, één voor pensioengerechtigden en twee
als een goede vorm van intern toezicht. De leden van de
voor de werkgever.
•
focus mei 2014
17
akkoord verdere versobering pensioenopbouw
PENSIOENOPBOUW VANAF U heeft er vast al het een en ander over gehoord in de landelijke media: het kabinet en diverse oppositiepartijen in de Tweede Kamer hebben in december 2013 een akkoord gesloten over de verdere versobering van de pensioenopbouw met ingang van 1 januari 2015. De plannen zijn inmiddels uitgewerkt in voor genomen wetgeving en op 6 maart 2014 in de Tweede Kamer aangenomen. Naar verwachting gaat ook de Eerste Kamer akkoord. In dit artikel willen wij u meenemen in de veranderingen die ook op uw pensioen van toepassing zijn.
Nieuwe Financieel Toetsingskader Behalve de verdere versobering van de pensioenopbouw, speelt er nog een ander belangrijk landelijk onderwerp op het gebied van pensioenen: het Nieuwe Financieel Toetsingskader. In het Financieel Toetsingskader (FTK) zijn de wettelijke financiële eisen aan pensioen‑
Omkeerregel
fondsen vastgelegd. Het huidige FTK
Het pensioen dat u via KLM bij het pensioenfonds opbouwt is in de opbouw-
Uitwerking pensioenakkoord
wordt aangepast om het pensioen-
Proces
stelsel toekomstbestendig te maken.
De nieuwe wetgeving moet de houd-
De wetswijzigingen naar aanleiding
fase onbelast. U betaalt belasting en
In de voorgenomen wetgeving worden
De arbeidsvoorwaardelijke partijen (KLM
baarheid van het pensioenstelsel
van het pensioenakkoord betekenen
premies over uw bruto loon nadat dit
waarborgen opgenomen die ervoor
en de vakbonden) kunnen pas beginnen
Begin april 2014 is het voorstel voor
bevorderen en de overheidsfinanciën
onder andere dat vanaf 1 januari
met de pensioenpremie is verminderd.
moeten zorgen dat de verlaagde
met het aanpassen van de pensioenre-
het nieuwe Financieel Toetsingskader
verbeteren door de fiscale ruimte voor
2015:
Op deze wijze blijven deze premie dus
pensioenopbouw kan leiden tot premie-
geling voor 2015 zodra de Eerste Kamer
door de ministerraad behandeld.
• Het maximale opbouwpercentage
buiten de belasting- en premieheffing.
verlaging. Daarnaast wordt bezien of
het wetsvoorstel goedkeurt. Hoe de
Het ziet er naar uit dat het huidige
werknemers hun aandeel in de
pensioenregeling er vanaf 2015 precies
pensioensysteem behouden blijft maar
pensioenpremie kunnen gebruiken voor
uitziet, is op dit moment dus nog niet
van strengere eisen wordt voorzien.
eigen besparingen, zoals extra aflossing
te zeggen. Zodra hierover meer bekend
Het nieuwe FTK is erop gericht om
van hun hypotheek.
is, wordt u hierover via de digitale
pensioenen minder gevoelig te laten
nieuwsbrief NWSflits, de website en
zijn voor grote schokken op de finan‑
Focus geïnformeerd.
ciële markten. En om de spreiding van
het opbouwen van pensioen te beperken. Kort gezegd komt het erop neer
(uitgaande van een pensioenrichtleef-
dat er minder gespaard kan worden
tijd van 67 jaar) voor een middelloon-
van het brutosalaris en de overheid
regeling verder wordt verlaagd naar
dus meer belasting zal ontvangen
1,875%. Voor de eindloonregeling
(zie kader omkeerregel). Tegelijker-
geldt een percentage van 1,657%.
tijd is het kabinet van mening dat de
Deze percentages zullen worden
opbouw van een adequaat pensioen
herberekend naar de pensioenleeftijd
mogelijk moet blijven. Dit betekent
die hoort bij de pensioenregeling van
dat de verantwoordelijkheid voor een
het Cabinefonds (op dit moment
Voor de overheid betekent de omkeer-
naast wordt er een nieuwe regeling
goed pensioen ook meer bij de deel-
60 jaar). Deze zullen lager uitvallen
regel een uitgestelde en daarmee voor
geïntroduceerd, waarbij er meer risico’s
nemer wordt gelegd. Uitgangspunt is
dan de percentages van 1,875% en
de duur van die termijn een lagere
bij de deelnemers wordt gelegd. Over
dat Nederlanders steeds langer gaan
1,657%.
belastingopbrengst. De omkeerregel is
de verdere uitwerking hiervan is nu nog
De heffing van belasting en premies wordt uitgesteld tot het moment dat uw pensioen tot uitkering komt. Het uitstel van de belasting en premieheffing tot het moment dat u de pensioenuitkering daadwerkelijk gaat ontvangen wordt wel de ‘omkeerregel’ genoemd.
•
risico en rendement beter te verdelen over verschillende generaties. Daar-
niet van toepassing op het Netto
niets bekend. Aangezien het nieuwe
lager opbouwpercentage uitkomen op
waarover fiscaal gefaciliteerd pen-
Aanvullend Pensioen (NAP). Hierbij
FTK per januari 2015 in werking zal
een redelijk pensioen.
sioen kan worden opgebouwd wordt
wordt de premie betaald uit uw netto
moeten treden, zal dit niet lang op zich
gemaximeerd op 100.000 euro.
loon en is de uitkering onbelast.
moeten laten wachten.
doorwerken en daarmee ook met een
18
• Het pensioengevende inkomen
focus mei 2014
19
Bent u er 12 september ook bij?
Deelnemersvergadering Zet deze datum alvast in uw agenda en houd de Facebook fanpagina (www.facebook.com/klmcabinefonds) in de gaten voor updates over dit evenement. U ontvangt in de zomer nog een persoonlijke uitnodiging.
Ontmoet op vrijdag 12 september bestuursleden van het pensioen fonds, woon een workshop bij, stel uw vraag aan onze pensioen specialisten en ontmoet collega’s bij een lekker hapje en drankje.
Colofon Focus verschijnt minimaal twee keer per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Redactie Blue Sky Group B.V., Amstelveen Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen E
[email protected] Tekst Blue Sky Group B.V., Amstelveen, Lamar Communicatie, Amsterdam Art direction, ontwerp en opmaak Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie Don Wijns, Amsterdam e.a. Illustratie Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Druk Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel
www.klmcabinefonds.nl
contact E
[email protected] T (020) 426 62 30 F (020) 426 63 85