Sunday 13.3
20:00, Flagey
KIESLOWSKI’S DECALOGUE IN MUSIC
klara festival
Brussels International Music
concertprogramma
KIESLOWSKI’S DECALOGUE IN MUSIC ARTISTIC PARTNERS
MAIN PARTNERS
OFFICIAL FESTIVAL CAR
Klarafestival
Erbarme dich
9
KIEŚLOWSKI’S DECALOGUE IN MUSIC NFM Wrocław Philharmonic & Choir Zbigniew Preisner Zbigniew Preisner, dirigent Edyta Krzemień, sopraan Marta Glenszczyk, harp Adam Klocek, cello Jacek Ostaszewski, fluit John Parricelli, gitaar Dominik Wania, piano NFM Wrocław Philharmonic & NFM Choir
24.3
2016
P2
zondag
13.3 2016 20:00 Flagey, Studio 4 Inleiding op het concert ‘Kieślowski’s Decalogue in Music’ Dr. Nicholas Reyland (Keele University) 13.03, 14:00 Flagey, Studio 5 concert zonder pauze einde van het concert voorzien om 21:15 coproductie
Klarafestival, Flagey, NFM Wrocław Philharmonic dit concert wordt gepatroneerd door
Zbigniew PREISNER °1955
Music from Dekalog I (1987) Music from Dekalog II (1987) Music from Dekalog III (1987) Music from Dekalog V (1987) Music from Dekalog VI (1987) Music from Dekalog VIII (1987) Music from Dekalog IX (1987) Fashion Show, from Trois couleurs: Rouge (1994) The End, from Trois couleurs: Blanc (1994) Marionnettes, from La double vie de Véronique (1991) Nymph, from La double vie de Véronique (1991) Weronika, from La double vie de Véronique (1991) Song for Unification of Europe, from Trois couleurs: Bleu (1993) Lacrimosa, from Requiem for my friend (1998)
Z.H. Dhr. Artur Harazim, Ambassadeur van de Republiek Polen in Brussel, en Dhr. Jan Briers, Gouverneur van Oost-Vlaanderen met de steun van
Pools Instituut Dienst Cultuur van de Ambassade van de Republiek Polen in Brussel in het kader van
Wrocław, culturele hoofdstad van Europa 2016 live uitzending op Klara vanaf
19:00
Greet Samyn, outfit aangeboden door Manufactuur & Confetti
presentatie
bloemen aangeboden door
Daniël Ost La Boîte à Musique verzorgt een CD verkoop na het concert
Het Klarafestivalcafé@Bozar is dé ontmoetingsplaats voor iedereen die zin heeft in een drankje vooraf of nadien, artiesten wil ontmoeten of gewoon gezellig wil genieten. Deel uw festivalervaringen met ons via Facebook en Twitter #Klarafest Klarafestival
N
Klarafestival
Erbarme dich
9
24.3
2016
P3
Kieślowski’s Decalogue in Music Tijdens de eerste dagen van het Klarafestival kan je alle delen van Krzysztof Kieślowski’s klassieker Dekalog bekijken. De muziek bij de tiendelige filmische lezing van de Tien Geboden is van Zbigniew Preisner, met wie Kieślowski vaak heeft samengewerkt. Ter afsluiting van de integrale vertoning van Dekalog dirigeert Preisner een concert met fragmenten uit zijn eigen soundtrack bij Kieślowski’s monumentale werk. Die worden aangevuld met muziek uit andere films waarvoor Preisner de soundtrack schreef, alle over liefde, emotionele bevrijding en identiteit, over de ander en jezelf – over passie en compassie. Zbigniew Preisner is zonder twijfel een van de meest vooraanstaande componisten van filmmuziek. Toch heeft hij – verrassend genoeg – nooit een hogere muzikale opleiding gevolgd. Preisner studeerde kunstgeschiedenis en filosofie aan de universiteit van Krakau. Wel nam Preisner lessen gitaar en piano, en af en toe speelde hij samen met studenten van de muziekacademie in Krakau. Hij maakte er ook een sport van om platen te kopen en vervolgens op gehoor de partituur neer te pennen. Zijn eerste stappen als componist zette hij bij Piwnica Pod Baranami (“De kelder onder de Rammen”), een ondergronds Pools cabarettheater in de kelders van een oud stadspaleis in het hartje van Krakau, dat zijn hoogdagen beleefde tijdens het communisme. Johannes Paulus II – toen uiteraard nog niet als paus – droeg er in een ver verleden zelfs poëzie voor. “Je kon er alles doen”, herinnert Preisner zich. “We namen bijvoorbeeld een speech van de minister van Buitenlandse Zaken, en zetten die vervolgens om in muziek. Als de autoriteiten klaagden, zeiden we dat we reclame maakten voor het communisme”. Preisner, in de jaren 1970 een prille twintiger, schreef liedjes voor de cabaretiers en klom af en toe ook zelf op het podium. In 1981 schreef Preisner zijn eerste soundtrack. De film Prognoza pogody (Weather Report) werd om politieke redenen verboden, maar Preisners carrière als filmcomponist was gelanceerd.
Tandem met Kieślowski Begin jaren 1980 had Krzysztof Kieślowski al enigszins naam gemaakt als regisseur en hij was op zoek naar een componist voor zijn nieuwste prent No End. Antoni Krauze, de regisseur van Prognoza pogody, bracht Kieślowski in contact met Preisner. No End was het eerste gezamenlijk project van Kieślowski en Preisner, het begin van een lange en hechte professionele samenwerking. Het project dat het duo Kieślowski-Preisner echt op de kaart zette, was Dekalog. In tien kortfilms van ongeveer een uur worden alle Tien Geboden indirect behandeld. Dekalog was een grote uitdaging voor Preisner. De soundtrack voor elke aflevering moest uniek zijn en aansluiten bij het onderwerp in kwestie; Preisner gebruikte niet één leidmotief. Tegelijk moest de muziek van de hele reeks toch een geheel vormen. In Dekalog duikt de naam H. Van den Budenmayer af en toe op. Van den Budenmayer, een fictieve 18e-eeuwse Nederlandse componist, is het alter ego van
Preisner. Wat begon als een grapje binnenskamers, leidde algauw een eigen leven: zelfs encyclopedieën dachten dat Van den Budenmayer een bestaande componist was. Preisner uitte zich daarom als Van den Budenmayer, maar behield de naam wel als pseudoniem. Van den Budenmayer staat ook bij latere films gecrediteerd als componist van enkele nummers. Na de Dekalog werkten Preisner en Kieślowski nog samen voor La double vie de Véronique en de Trois couleurs-trilogie. De films van het drieluik, die als titel elk een kleur van de Franse vlag meegekregen hebben (Bleu, Blanc en Rouge), behandelen de politieke idealen van de Franse republiek: vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid. Maar de trilogie is net als bij Dekalog, eveneens een thematische cyclus, eerder een ironisch en dubbelzinnig commentaar die de verheven waarden in vraag stellen en ondergraven. In 1996, nog geen twee jaar na de release van Trois couleurs: Rouge, overleed Kieślowski op 54-jarige leeftijd tijdens een openhartoperatie na een hartaanval. Daarop schreef Preisner Requiem for my friend, een groots orkestraal werk ter ere van Kieślowski. Het werk verklankt gevoelens van liefde, respect en bewondering voor Kieślowski. Naar aanleiding van het Requiem liet Preisner zich ontvallen: “Ik weet niet hoe het zit bij jullie, maar in mijn leven zijn er maar weinig mensen met wie ik echt graag tijd doorbreng. Krzysztof Kieślowski was er één van…”
De muziek van Preisner De muziektaal van Preisner is romantisch. Melodie is de eerste bezorgdheid van de componist. Preisner noemt onder meer Sibelius en Paganini als invloeden. Experimentele, moderne muziek is niets voor hem. Zelf omschrijft Preisner zijn filmmuziek als ‘creaties’: zijn composities zijn noch klassieke muziek, noch filmmuziek in de traditionele betekenis van het woord. “De rol van een filmcomponist is om iets toe te voegen dat het publiek niet ziet”, aldus Preisner. De soundtracks van de Pool maken echt deel uit van het filmproject; zijn muziek is niet gewoon een laagje op het beeldmateriaal, maar is er mee vervlochten. Vaak componeert Preisner zijn muziek terwijl nog aan het scenario wordt gewerkt. Die wisselwerking tussen scenario en muziek komt het best tot uiting in La double vie de Véronique. De hoofdpersonages zijn zelf muzikanten, en in de film brengen ze dan ook muziek van Van den Budenmayer – Preisner dus. La vie telt bovendien maar liefst 22 minuten puur muziek. Met zijn (film)muziek viel Preisner geregeld in de prijzen. De soundtrack van Trois couleurs: Bleu leverde Preisner een nominatie voor een Golden Globe op. Voor zijn muziek bij het laatste deel van de trilogie (Rouge) won Preisner een César. Een andere kreeg hij een jaar later, in 1996, voor zijn muziek bij de film Elisa van Jean Becker. Naast films voorzag Preisner ook theaterstukken van muziek. De componist heeft verder een tiental op zich staande symfonische werken op zijn actief. Alexander Jocqué
N
Klarafestival
Erbarme dich
Dekaloog: moreel vraagstuk In hoeverre is het Oude Testament een bron, of een weergave van eeuwenoude, menselijke houdingen ten opzichte van het leven, het samenleven en de morele keuzes die iedereen moet maken? Dat was, kort samengevat, de vraag die Kieślowski nam als uitgangspunt voor de tien films die samen de Dekalog zouden vormen: tien verhalen over personages die in de problemen geraakt zijn “door nou net precies die ene omstandigheid en niks anders. Situaties die verzonnen zijn, maar in ieders leven zouden kunnen voorkomen.” Kieślowski’s tien kortfilms hebben geen echte titel en worden simpelweg aangeduid met een nummer. Ze behandelen elk in ongeveer een uur een van de
9
24.3
2016
P4
Tien Geboden. Maar de lezing van Kieślowski is niet zo eenduidig als de Geboden, nooit moraliserend. De regisseur toonde eerder hoe mensen mogelijk omgaan met morele vraagstukken. Het antwoord is nooit eenduidig, maar doet elke kijker onvermijdelijk nadenken over goed en kwaad. God is aanwezig in de Dekalog, maar hij zwijgt, lijkt de mens niets te zeggen te hebben en dwingt hem zijn verantwoordelijkheid te nemen. Toch is er een figuur, door velen “de Engel” genoemd, die volgens Kieślowski “door alle films heen spookt. Ik weet niet wie hij is. Gewoon een man, die komt en toeziet.” Hij speelt geen rol in de levens van de personages, maar kijkt de camera en dus de kijker recht in de ogen – en vraagt zo ongevraagd wat jij zou doen.
Zbigniew Preisner, dirigent & componist Zbigniew Preisner is geboren in Bielsko-Biała, in het zuiden van Polen. Hij studeerde geschiedenis en filosofie in Krakau. Muziek leerde hij op zichzelf. Bij Piwnica Pod Baranami, een Pools cabarettheater, zette Preisner zijn eerste stappen als componist. Preisner is vooral bekend voor zijn samenwerking met regisseur Krzysztof Kieślowski. Naast zijn werk
als filmcomponist heeft Preisner ook meerdere orkestrale stukken geschreven en één werk voor piano. De composities van Preisner zijn meermaals bekroond. Hij ontving onder meer tweemaal een César en een Zilveren Beer van het Filmfestival van Berlijn.
Edyta Krzemień, sopraan Edyta Krzemień studeerde in 2014 af aan de Fryderyk Chopin University of Music in Warschau. Ze is gespecialiseerd in musical. Krzemień maakte haar theaterdebuut in 2008, in een productie van Andrew Lloyd Webbers The Phantom of the Opera, in het ROMA Musical Theatre van Warschau. Sindsdien
vertolkte ze hoofdrollen in musicals als Les Misérables, Cats en Aladdin, hoofdzakelijk in Polen. De zangeres leende haar stem aan Sneeuwwitje in de Poolse versie van Walt Disney’s Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen.
Marta Glenszczyk, harp Marta Glenszczyk studeerde harp aan de Karol Szymanowski Academy of Music in Katowice, Polen, en aan het Royal College of Music in Londen. Ze is laureate van meerdere
wedstrijden, waaronder de eerste prijs van de Duitse wedstrijd van Jugend Musiziert in een duet met mede-harpiste Joanna Liberadzka. In 2007 ontving ze een beurs van het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed van de Republiek Polen.
Adam Klocek, cello Adam Klocek is geboren in Krakau. Hij begon met cello op zevenjarige leeftijd. Later studeerde hij aan de Hochschule für Musik in Keulen en aan de Hanns Eisler Hochschule für Musik in Berlijn bij M. Kliegel en B. Pergamenschikow. Hij was een van de solisten die de wereldpremière verzorgden van
Krzysztof Penderecki’s Eerste concerto grosso. Klocek is ook dirigent. Penderecki noemde hem “een van de meest getalenteerde dirigenten van de jonge generatie”. Klocek werkte mee aan verschillende cd-opnames, waaronder een met muziek van Preisner.
Jacek Ostaszewski, fluit Jacek Ostaszewski is geboren in Krakau, in een artistieke familie. In de jaren 1960 speelde hij vooral bas in jazz-ensembles. Tijdens de jaren 1970 richtte Ostaszewski Osjan op, een groep die zich toelegde op New Age-muziek.
Nog later werkte Ostaszewski als componist voor theater, film en tv. Hij schreef muziek bij een tachtigtal producties. Als fluitist is hij te horen in verschillende soundtracks van Preisner, waaronder Trois couleurs: Bleu. Ostaszewski heeft ook een kleine cameo-rol in deze film.
N
Klarafestival
Erbarme dich
9
24.3
2016
P5
John Parricelli, gitaar John Parricelli is een Britse jazzgitarist. Hij studeerde aanvankelijk piano en viool, maar maakte al snel de overstap naar gitaar. Hij is medeoprichter van Loose Tubes, een bigband waarmee Parricelli drie albums heeft opgenomen. Parricelli
werkte samen met jazzartiesten als Kenny Wheeler, Lee Konitz, Peter Erskine en Stacey Kent. In 2011 werkte hij bij de Royal Opera House in Londen mee aan de productie van Anna Nicole, een opera van Mark-Anthony Turnage.
Dominik Wania, piano Dominik Wania is geboren in Sanok, Polen. Hij studeerde piano aan de muziekacademie in Krakau. In 2006 kreeg hij de Helena Foundation Presidential Scholarship, waarmee hij Jazz Performance studeerde aan het New England Conservatory of Music in Boston bij o.m. Danilo Pérez, Jerry
Bergonzi en Frank Carlberg. Wania maakt deel uit van verschillende jazzensembles, waaronder het Tomasz Stańko Quartet en het Piotr Baron Quintet. De jazzpianist werkte samen met artiesten als Joey Baron, Lee Konitz en David Liebman. Met zijn pianotrio bracht hij in 2013 een eerste plaat uit, Ravel, met jazzarrangementen van Miroirs van Ravel.
NFM Wrocław Philharmonic NFM Wrocław Philharmonic werd opgericht in 1945. Sinds 2013 is Benjamin Schwartz artistiek directeur van het orkest. Krzysztof Penderecki, Nicolas Collon en George Tchitchinadze zijn enkele van de vele gastdirigenten die het orkest geleid hebben. Het orkest heeft een uitgebreide
discografie, waaronder de integrale werken van Witold Lutosławski. NFM Wrocław Philharmonic legt zich toe op de promotie van Poolse muziek. Tot zijn repertoire behoort werk van o.m. Górecki, Lutosławski en Penderecki. Het orkest werkte samen met artiesten als Philippe Herreweghe, Boris Giltburg en Julian Steckel.
NFM Choir Het Poolse NFW Choir uit Wrocław is verbonden aan het National Forum of Music. Dit instituut van het Poolse Ministerie van Cultuur overspant elf verschillende ensembles, van een symfonisch orkest tot een strijkkwartet. Het koor, een
van die elf, werd opgericht in 2006 door Andrzej Kosendiak. Het groeide uit tot een van de meest vooraanstaande vocale ensembles uit Polen. Het koor werkte al samen met dirigenten als Paul McCreesh, Giovanni Antonini, Krzystof Penderecki, James MacMillan en Bob Chilcott.
NFM Wrocław Philharmonic Eerste viool Radosław Pujanek, Marcin Danilewski, Bartosz Bober, Dariusz Blicharski, Beata Solnicka, Lilianna KomanBlicharska, Ewa Dragon, Beata Dziekańska, Jan Mazur, Danuta Kulisz
Aleksandra Urbańska, Aleksandra Wiśniewska
Cello Wojciech Fudala, Ewa Dymek-Kuś, Radosław Gruba, Robert Stencel, Lidia Broszkiewicz, Dorota Kosendiak
Tweede viool Wojciech Hazuka, Tomasz Bolsewicz, Wojciech Bolsewicz, Zuzanna DudzicKarkulowska, Andrzej Michna, Marzanna Kałużny, Ewa Kowol-Stencel, Anita Koźlak, Marzena Malinowska, Dorota Stawinoga-Morawiec
Altviool Artur Tokarek, Magdalena Dobosz, Bożena Nawojska, Marlena Grodzicka-Myślak, Monika Mazur, Ewa Hofman,
Contrabas Damian Kalla, Czesław Kurtok, Jacek Sosna, Jan Galik
NFM Choir Klarinet
Sopraan
Arkadiusz Kwieciński, Mariola Molczyk, Michał Siciński
Natalia Halicka, Eliza Kierepka, Joanna Prykiel, Monika Michaliszyn, Agnieszka Niezgoda
Fagot Józef Czichy
Hoorn Mateusz Feliński, Czesław Czopka, Łukasz Łacny, Jan Grela
Alt Aleksandra Sosna, Joanna Klebba, Ewelina Wojewoda, Ewa Pieronkiewicz, Aleksandra Hruby
Tenor Trompet
Fluit
Piotr Bugaj, Justyna Maliczowska
Małgorzata Świętoń, Henryk Rymarczuk
Trombone
Hobo
Eloy Panizo, Mariusz Syrowatko
Waldemar Korpak
Slagwerk Zbigniew Subel, Miłosz Rutkowski, Krystyna Wojciechowska
André Khorsik, Jakub Bieszczad, Łukasz Wilda, Bartłomiej Kusior, Jacek Rzempołuch
Bas Jan Pieter, Michał Pytlewski, Krzysztof Kmieć, Jerzy Butryn, Szczepan Nowak
Partner Festival van Vlaanderen Brussel
9
24.3
2016
Elke dag een flesje !
Proud partner of
Afspraak op
www.yakult.be
9
agenda THE RITE OF SPRING Radio Filharmonisch Orkest, Diego Matheuz
DER TOD UND DAS MÄDCHEN Kuss Quartet FRI 18.3 20:00
WED 9.3 20:00 BOZAR 9.3 20:00 Bozar
Conservatorium Brussels
HUMAN REQUIEM
ST. JOHN PASSION BACH
Rundfunkchor Berlin, Nikolas Fink, Jochen Sandig, Sasha Waltz
Andreas Spering, Pierre Audi, Wim Delvoye, B’Rock, NFMChoir Choir B’rock, NFM & Muziektheater Transparant THU —SAT 10/11/12.3 20:30 Kaaitheater
24.3 2016
FRI —SAT 18/19.3 20:00
Les Halles de Schaerbeek
WATER PASSION
Radio Koor, Tan Dun STABAT MATER SZYMANOWSKI Vlaams SAT 19.3 20:00 BOZAR Bozar London Philharmonic Orchestra & Choir, Vladimir Jurowski FRI 11.3 20:00
BOZAR Bozar
SEPTEM VERBA A CHRISTO Akademie Für Alte Musik Berlin, René Jacobs
IL PRIMO OMICIDIO Concerto Italiano, italiano, Rinaldo Alessandrini SAT 19.3 20:00 Concertgebouw
BRUCKNER 9
SAT 12.3 20:00 BOZAR Bozar
National Orchestra of Belgium, Michael Schønwandt
SONGS OF PASSION & COMPASSION Shanti! Shanti! & ZWAP SUN 13.3 11:00
Flagey
KIESLOWSKI’S DECALOGUE IN MUSIC NFM Wrocław Philharmonic & Choir, ZbigniewPreisner Preisner Choir,Zbigniew SUN 13.3 20:00 Flagey
SUN 20.3 15:00 BOZAR Bozar
STABAT MATER / SCHUBERT Le Cercle de l’Harmonie & Vokalakademie Berlin, Jérémie Rhorer MON 21.3 20:00
MON 21.3 20:00 Théâtre
Gli Angeli Genève, Stephan Macleod TUE 15.3 20:00 Kapellekerk Kapellenkerk
du Vaudeville
VIA CRUCIS Jan Michiels, Inge Spinette & Polish Cello Quartet
Orchestre des Champs-Elysées & Collegium Vocale Gent, Philippe PhvilippeHerreweghe Herreweghe
ACTUS TRAGICUS
deSingel
SUPERNOVA
DIE SIEBEN LETZTEN WORTE
MON 14.3 20:00 BOZAR Bozar
Brugge
TUE 22.3 20:00 BOZAR Bozar
ST. MATTHEW PASSION / BACH Monteverdi Choir & English Baroque Soloists, John Eliot Gardiner WED
23.3 20:00 BOZAR Bozar
MAHLER 3
YELLOW LOUNGE
Budapest Festival Orchestra festival orchestra & NFM Choir, Iván Fischer
Miloš, Lucas & Arthur Jussen, Esther Yoo
WED 16.3 20:00 BOZAR Bozar
EIC 360° Ensemble Intercontemporain, intercontemporain, Matthias Pintscher THU 17.3 20:00
BOZAR Bozar
THU 24.3 20:00 Mirano
more information about all concerts on klarafestival.be
