Kinderopvang in Helmond
colofon Titel: Opdrachtgever: Opdrachtnemer:
Datum:
Kinderopvang in Helmond Gemeente Helmond Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Marian Foolen-Huys Januari 2011
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
Inhoud Ontwikkelingen kinderopvangbeleid........................................................................................................ 1 Databron .................................................................................................................................................. 1 1. Kinderdagverblijven ........................................................................................................................ 1 2. Buitenschoolse opvang................................................................................................................... 3 3. Gastouderopvang ........................................................................................................................... 4 3.1 Dagopvang bij gastouder............................................................................................................ 4 3.2 Buitenschoolse opvang bij gastouder......................................................................................... 5 4. Capaciteit KDV en BSO .................................................................................................................. 5
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
Kinderopvang in Helmond Bijna een derde van alle Helmondse kinderen in de leeftijd tot en met 12 jaar werd in 2008 op formele wijze opgevangen, dus in een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang of door een gastouder. In Nederland lag dit percentage op 27%. Ten opzichte van 2007 is het aantal opgevangen kinderen in Helmond met 32% toegenomen, het aantal opvanguren zelfs met 47%. Kengetallen kinderopvang Helmond aantal aantal kinderen opvanguren 4.790 3.625
2008 2007
aantal huishoudens
% bereikte kinderen 0-12 jaar
2.640 2.105
32% 24%
3.284.070 2.236.795
Kinderen worden dubbel geteld als ze in een jaar gebruik maken van verschillende opvangvormen of switchen van de ene opvangsoort naar de andere. Gegevens worden namelijk per opvangvorm ontdubbeld. Hierdoor zie je bijvoorbeeld dat in Brandevoort het percentage kinderen van 0 t/m 3 jaar dat op formele wijze opgevangen wordt op bijna 100% uitkomt. Een deel hiervan komt dus voor rekening van kinderen die dubbel geteld worden. Per soort opvang zijn er geen dubbeltellingen.
Ontwikkelingen kinderopvangbeleid In 2005 is de Wet kinderopvang ingevoerd. Uitgangspunt van deze wet is dat kinderopvang een zaak is van ouders, overheid en werkgevers. Werkende ouders kunnen van de overheid een tegemoetkoming krijgen in de opvangkosten op voorwaarde dat het kindercentrum voldoet aan de kwaliteitseisen die in de wet staan beschreven. Alleen de formele opvang valt binnen de wet, dus opvang in kinderdagverblijven, door gastouders en buitenschoolse opvang. In 2006 en 2007 heeft er een verhoging plaatsgevonden van de tegemoetkoming waardoor het voor ouders financieel aantrekkelijker werd om formele opvang te regelen. De wet gaf in 2007 daarnaast ook de mogelijkheid om oppasmoeders, oppasoma’s, vrienden en kennissen ook op te voeren als gastouder door ze in te schrijven bij een erkend gastouderbureau. Hierdoor kwamen ouders, die in eerste instantie hadden gekozen voor opvang door familie, vrienden en bekenden ook in aanmerking voor kinderopvangtoeslag. Per 1 januari 2010 gelden er nieuwe regels voor de gastouderopvang. De belangrijkste maatregel is dat er vanaf die tijd hogere kwaliteitseisen gelden op het gebied van deskundigheid, veiligheid en hygiëne. Daarnaast kunnen ouders, vanaf 2011, pas aanspraak maken op kinderopvangtoeslag als de gastouder staat ingeschreven bij een geregistreerd gastouderbureau.
Databron In 2010 heeft de gemeente de beschikking over cijfers betreffende gebruik van kinderopvangtoeslag in Helmond over de jaren 2007 en 2008. Deze gegevens zijn afkomstig van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). De basis hiervan vormt een bestand van de Belastingdienst met informatie over het gebruik van kinderopvangtoeslag in het kader van de Wet Kinderopvang. In dit bestand is informatie opgenomen over formele kinderopvang per aanvrager aan wie kinderopvangtoeslag is toegekend. We hebben met deze gegevens dus inzicht in het feitelijk gebruik van formele kinderopvang.
1.
Kinderdagverblijven
In 2008 heeft 43% van de Helmondse kinderen jonger dan 4 jaar gebruik gemaakt van een of meerdere kinderdagverblijven. Het gebruik van kinderdagverblijven verschilt per wijk en varieert van 24% in Helmond-Noord tot 74% in Brandevoort. Naast Brandevoort gaan er naar verhouding ook in Warande (65%), Dierdonk (62%) en Stiphout (60%) veel kinderen naar een kinderdagverblijf. In de Binnenstad ligt dit aandeel op 25%. Opvallend is wel dat in laatstgenoemde wijk de kinderen gemiddeld het meeste aantal uren per jaar worden opgevangen.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
1
Gebruik kinderdagverblijven, 2008 aantal kinderen Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord ’t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Helmond totaal*
145 85 130 220 195 75 60 105 120 170 635 1.940
aantal uren opvang
aantal huishoudens
% bereikte kinderen 0-3 jaar
150.430 76.100 106.270 170.855 153.230 59.960 55.170 88.870 111.250 160.125 587.650 1.721.195
95 50 75 125 105 40 35 45 75 90 330 1.070
25% 29% 24% 43% 37% 33% 65% 60% 29% 62% 74% 43%
* Incl. Industriegebied-Zuid
Ten opzichte van 2007 zien we zowel een groei van het aantal 0 t/m 3 jarigen dat gebruik is gaan maken van KDV als een toename in het aantal uren. Het aantal uren is namelijk met 27% toegenomen terwijl er 19% meer kinderen naar een KDV zijn gegaan. Het gemiddeld aantal opvanguren per kind is gestegen van 834 naar 887 in 2008. De toename in het gebruik van KDV zien we ook op landelijk niveau. Tussen 2007 en 2008 is het aantal kinderen dat naar de dagopvang gaat met 9% gestegen (MOgroep Kinderopvang). In Helmond is de groei met 19% sterker. Ontwikkeling aantal opvanguren KDV 2007-2008 700
2007
2008
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
2007
2008
2
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
HelmondWest
Brouwhuis
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
0
HelmondWest
100
0 Brouwhuis
200
100 t Hout
300
200
HelmondNoord
400
300
HelmondOost
500
400
Binnenstad
500
t Hout
600
HelmondNoord
600
HelmondOost
x 1.000
700
Binnenstad
Ontwikkeling aantal kinderen KDV 2007-2008
2.
Buitenschoolse opvang
1 op de 7 Helmondse kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar heeft in 2008 gebruik gemaakt van buitenschoolse opvang. Het ging in totaal om 1.470 kinderen. Zij maakten gemiddeld 446 uren gebruik van deze vorm van opvang. Het percentage kinderen op de BSO verschilt voor de verschillende wijken. Naar verhouding gaan in Brandevoort de meeste kinderen naar de BSO: 30%. Het gemiddeld aantal uren opvang per kind is echter het hoogst in de Binnenstad, terwijl hier maar 10% van de 4 tot en met 12 jarigen gebruik maakt van deze soort opvang. Ook in Rijpelberg en Helmond-Oost is het gemiddeld aantal opvanguren per kind bovengemiddeld. Gebruik BSO - 2008 aantal kinderen
aantal uren opvang
aantal huishoudens
% bereikte kinderen 0-3 jaar
120 55 95 175 165 35 25 80 140 180 390 1.470
75.180 28.705 40.160 75.680 64.010 14.665 8.250 26.090 73.450 71.205 175.590 655.015
75 35 55 90 95 20 15 45 80 100 195 800
10% 8% 7% 14% 13% 8% 9% 13% 14% 17% 30% 14%
Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord ’t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Helmond totaal* * Incl. Industriegebied-Zuid
Ten opzichte van 2007 is het aantal kinderen op de BSO toegenomen met 35%. Het aantal opvanguren is met 55% nog sterker toegenomen. Op landelijk niveau is de stijging van het aantal buitenschools opgevangen kinderen met 18% minder sterk geweest (MOgroep Kinderopvang). De groei in het aantal kinderen dat naar de buitenschoolse opvang gaat heeft in 2008 in alle wijken plaatsgevonden. In de Binnenstad is het aantal met de helft toegenomen. Ook in Helmond-Noord en Stiphout is de toename met respectievelijk 46 en 45% sterker dan in de overige wijken. In absolute aantallen is de groei het sterkst geweest in Brandevoort. Dit zien we ook wanneer we kijken naar de opvanguren. Procentueel is de stijging echter het sterkst geweest in Warande. Hier heeft een verdubbeling plaatsgevonden, waarbij we wel de opmerking plaatsen dat in absolute aantallen hier juist het minste aantal uren is bijgekomen. Daarnaast zien we ook in de Binnenstad (88%) en Rijpelberg (87%) een naar verhouding sterke stijging. Ontwikkeling aantal kinderen BSO 2007-2008
Ontwikkeling aantal opvanguren BSO 2007-2008 x 1.000
450 400
200 180 160
350
140
300
120
250
100
200
80
150
2007
2008
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
2007
2008
3
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
HelmondNoord
Helmond-Oost
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
HelmondNoord
0 Helmond-Oost
20
0 Binnenstad
40
50
Binnenstad
60
100
3.
Gastouderopvang
3.1 Dagopvang bij gastouder In 2008 maakte bijna 1 op de 5 Helmondse kinderen (850 in totaal) gebruik van dagopvang bij een gastouder. Gemiddeld ging het daarbij om 746 uren per kind per jaar. De opvang door gastouders is het hoogst in Brandevoort: 1 op de 4 kinderen in de leeftijd tot 4 jaar maakt hier gebruik van. Daarna volgen ’t Hout en Brouwhuis met een aandeel van ieder 22%. Gebruik gastouderopvang (dagopvang) - 2008 aantal aantal uren kinderen opvang Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord ’t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Helmond totaal*
65 45 90 110 115 30 10 35 70 50 215 850
aantal huishoudens
% bereikte kinderen 0-3 jaar
45 30 55 60 75 20 x 20 45 25 110 505
11% 15% 16% 22% 22% 13% 11% 20% 17% 18% 25% 19%
52.775 40.160 65.585 81.730 86.370 21.015 7.770 28.080 53.025 37.170 158.420 633.850
* Incl. Industriegebied-Zuid
Tussen 2007 en 2008 is het aantal opgevangen kinderen door gastouders met de helft toegenomen. Het aantal opvanguren is zelfs toegenomen met 86%. De Wet Kinderopvang, die in 2005 actief werd, heeft de deur open gezet voor een sterke groei in de gastouderopvang. Voor invoering van deze wet werden alleen de kosten van het gastouderbureau vergoed. Door de Wet Kinderopvang kregen ouders een subsidie per uur opvang en werd het bovendien mogelijk om opvang door familie en bekenden op te voeren als gastouderopvang. Voor veel ouders en gastouders bleek dit een interessante financiële bonus die steeds meer bekendheid kreeg. Op landelijk niveau zien we een stijging van 71% van het aantal kinderen dat opgevangen wordt door gastouders (zowel dagopvang als buitenschoolse opvang). Ook hier moeten we er van uitgaan dat een deel van deze kinderen al werd opgevangen door hun ‘gastouder’, maar deze was voorheen nog niet officieel geregistreerd als gastouder. Ontwikkeling aantal kinderen bij gastouders 2007-2008 dagopvang
Ontwikkeling aantal opvanguren bij gastouders 2007-2008 dagopvang x 1.000
250
200
180 160 140 120
150
100 80
100
60 40
50
20 0
2007
2008
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
2007
2008
4
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
HelmondNoord
Helmond-Oost
Binnenstad
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
HelmondNoord
Helmond-Oost
Binnenstad
0
3.2 Buitenschoolse opvang bij gastouder In Brandevoort worden naar verhouding de meeste kinderen buiten school opgevangen door gastouders, bijna 1 op de 10 kinderen van 4 t/m 12 jaar. In de Binnenstad is dit aandeel met 2% het laagst, maar worden de kinderen gemiddeld wel het meeste aantal uren opgevangen. Gebruik gastouderopvang (BSO) - 2008 aantal aantal uren kinderen opvang Binnenstad Helmond-Oost Helmond-Noord ’t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Helmond totaal*
25 35 80 65 70 15 x 25 45 50 115 530
aantal huishoudens
% bereikte kinderen 0-3 jaar
15 15 40 35 35 x x x 25 25 60 265
2% 5% 6% 5% 6% 3% x 4% 5% 5% 9% 5%
19.555 17.955 42.130 33.060 37.530 8.925 x 9.400 21.590 21.850 54.390 274.010
* Incl. Industriegebied-Zuid
Ook voor de buitenschoolse opvang geldt dat het aantal opgevangen kinderen tussen 2007 en 2008 is toegenomen. De groei is 56% wanneer het gaat om het aantal kinderen en 141% wanneer we kijken naar opvanguren. De toename is vooral terug te vinden in Brandevoort. Ontwikkeling aantal kinderen bij gastouders 2007-2008 BSO
Ontwikkeling aantal opvanguren bij gastouders 2007-2008
BSO x 1.000
140 120
60 50
100 40 80 30 60
2007
4.
2008
2007
2008
Capaciteit KDV en BSO
In 2010 zijn er in Helmond 25 kinderdagverblijven met een gezamenlijke capaciteit van 916 kindplaatsen. Daarnaast zijn er 36 locaties voor buitenschoolse opvang (exclusief gastouders) met een totale capaciteit van 1.178 kindplaatsen. Op 1 januari 2011 moeten alle gastouders geregistreerd staan in het Landelijk Register Kinderopvang. Wanneer dit voltooid is, kunnen we pas een inventarisatie maken van het aantal gastouders in Helmond.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
5
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
HelmondNoord
Helmond-Oost
Brandevoort
Dierdonk
Rijpelberg
Stiphout
Warande
Helmond-West
Brouwhuis
t Hout
0
HelmondNoord
0 Helmond-Oost
10
Binnenstad
20
Binnenstad
20
40
Capaciteit KDV en BSO - 2010 Binnenstad* Helmond-Oost Helmond-Noord t Hout Brouwhuis Helmond-West Warande Stiphout Rijpelberg Dierdonk Brandevoort Industriegebied-Zuid Totaal
KDV
BSO
119 142 0 70 67 32 60 34 0 70 322 0 916
38 100 80 170 79 0 60 70 96 170 315 0 1178
Bron: www.helmond.nl * Kiddo’s Place geeft aan 15 kindplaatsen beschikbaar te hebben voor BSO of dagopvang. De helft is toegerekend aan dagopvang, de andere helft aan BSO.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
6