KINDEROPVANG
BOWI
Onthaalouder worden … ook iets voor jou?
Willebroek Bornem Mechelen
Overwinningstraat 133-135 Kasteelstraat 23 Van Benedenlaan 32
[email protected]
tel. 03/860.70.30 tel. 03/860.70.30 tel. 03/860.70.30
INHOUD
DEEL I
AFSPRAAK
Beste lezer,
3
Kinderopvang BOWI, een dienst voor opvanggezinnen
4
Kind en Gezin Opvang in groepsverband - erkende en gesubsidieerde sector - particuliere opvangsector
6 7
Opvang in gezinsverband - erkende en gesubsidieerde sector - particuliere sector
8
Financiële regeling binnen een DVO
10
Aansluitingsvoorwaarden binnen een DVO Verwachtingen Taken Wettelijke aansluitingsvoorwaarden - administratieve voorwaarden - pedagogische bekwaamheid - basiscursus Aanvaarding
12 12 12 13
DEEL II
Beste lezer,
Het financiële aspect De organisatie van de job Verantwoordelijkheid en communicatievaardigheid Leefruimte en basismateriaal Gezondheid Gezin Aansluiting bij een dienst
AFSPRAAK Tekeningen van Jan Jutte uit ‘Oei, ik groei !’ Hetty van de Rijt en Frans X. Plooij
15
16 17 18 19 21 22 22 23
Wij hebben gepoogd in deze eerste kennismaking een beeld te schetsen van de Dienst voor Opvanggezinnen, en hoe je daarbinnen als onthaalouder en opvanggezin werkt. Daarnaast hebben we ook uitgebreid geïnformeerd hoe je in de Dienst kan instappen als opvanggezin. Misschien lijkt het je moeilijk of veeleisend ? Dan toch even rechtzetten dat wij – in de wetenschap dat zij/hij niet bestaat – niet op zoek zijn naar de perfecte, ideale onthaalouder. Wij willen daarentegen kiezen voor mensen die met veel liefde en enthousiasme, gepaard gaande met een aantal gezonde opvoedingsprincipes willen meewerken aan een kwaliteitsvolle opvang van kinderen binnen de warmte van hun gezin. Samen werken we dan verder aan de ontwikkeling van je kwaliteiten.
Wanneer je dan vooral aangesproken wordt door de voldoening en de warmte die het werken met kinderen jou en je gezinsleden kunnen bieden, dan verwachten wij van jou een telefoontje voor een volgend gesprek. Je kan telefoneren op het nummer 03/860.70.30 waar men je zal doorverbinden met een dienstverantwoordelijke. Wanneer zij niet aanwezig zijn, zal men je adresgegevens noteren zodat wij je zelf kunnen contacteren.
Nicky De Graeve, coördinator Lutgart Lemmens, Annick Van der Jeught, dienstverantwoordelijken
25
25
De uitoefening van je job gebeurt in samenspraak met de dienstverantwoordelijke. Je bepaalt zelf welke soort opvang je verkiest, welke dagen en uren je werkt en wanneer je vakantie neemt. Met grote en kleine problemen kan je steeds terecht bij de dienstverantwoordelijke. Je krijgt informatie over alle zaken die in verband staan met je job (opvoeding, spel, voeding, relaties, organisatie, …), en je mag rekenen op de dienstverantwoordelijke die je ondersteunt en begeleidt in je job. Je geniet een vrijstelling van belasting op de dagvergoedingen, en je bent niet onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandigen. De dagvergoedingen worden maandelijks uitbetaald aan het opvanggezin, ongeacht het tijdstip van betaling van de ouders. De Dienst schrijft de onthaalouder in bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en vult maandelijks een formulier C 220B in voor de uitbetaling van de opvanguitkering. De Dienst sluit een verzekering af voor de burgerlijke aansprakelijkheid van de opvanggezinnen en voor de lichamelijke ongevallen van de opgevangen kinderen tijdens de opvangperiode. De materiële schade die een kindje veroorzaakt aan je goederen (bv. TV toestel, meubilair, …) is niet verzekerd door de Dienst. Van de onthaalouder wordt verwacht dat de toevertrouwde kinderen met grote zorg en toewijding opgevangen worden (zie ook blz. 12) en dat de voorwaarden in het aansluitingscontract stipt worden nageleefd. Daarnaast wordt een actieve medewerking aan de uitbouw van de Dienst en deelname aan de georganiseerde vormingsavonden verwacht. Een goede relatie tussen de dienstverantwoordelijke en het opvanggezin is een noodzaak. Vanuit openheid ten overstaan van elkaar wordt een vertrouwensrelatie opgebouwd. TUSSEN DE DIENST EN HET OPVANGGEZIN GROEIT ER EEN SAMENWERKING DIE GEBASEERD IS OP WEDERZIJDSE INZET, EERLIJKHEID EN BEGRIP.
24
Beste lezer,
Onthaalmoeder, onthaalvader, opvanggezin worden … Het heeft jouw belangstelling gewekt en je wil er wel eens wat meer over weten. Om aan je interesse tegemoet te komen, werd deze brochure opgesteld. In een eerste deel kan je erin lezen wie we zijn en hoe we deel uitmaken van de kinderopvang binnen Kind en Gezin. Je maakt kennis met het statuut van de onthaalouders en de specifieke financiële vergoeding die je ontvangt voor de opvang en wat daar tegenover staat. We vertellen je aan welke voorwaarden je moet voldoen om onthaalouder te worden en hoe je uiteindelijk een erkenning krijgt binnen de Dienst. In een tweede deel vind je een aantal aspecten van de job die belangrijk zijn om zelf te beslissen of je je kandidaat stelt als onthaalouder. Zaken die niet alleen jezelf, maar je hele gezin aangaan en daarom grondig overdacht en besproken moeten worden. Tot slot maken wij een afspraak met jou. Vind je dat onthaalouder worden ook iets voor jou is, dan willen we daar graag verder over praten.
Nicky De Graeve, coördinator Lutgart Lemmens, Annick Van der Jeught, dienstverantwoordelijken
3
BESPREEK MET JE PARTNER JE PLANNEN OM ONTHAALOUDER TE WORDEN. STAAT HIJ/ZIJ VOLLEDIG ACHTER JE PLANNEN?
KINDEROPVANG BOWI EEN DIENST VOOR OPVANGGEZINNEN
VZW Kinderopvang BOWI is een initiatief dat tot stand kwam uit een samenwerking van de diensten voor opvanggezinnen ‘Kinderopvanggezinnen Kabouterland’ van Bornem en ‘Kinderopvangdienst Vaartlands Centrum’ van Willebroek. Vanaf januari 2004 wordt onder de nieuwe Vzw kinderopvang georganiseerd bij onthaalouders in de regio’s Bornem, Puurs, Willebroek en Mechelen en de respectievelijke deelgemeenten.
Kinderen worden door een onthaalmoeder opgevangen tot ze naar de kleuterschool gaan en eventueel buitenschools tot het einde van de basisschool (= kleuter- en lagere school). Deze dienst is erkend en wordt gesubsidieerd door Kind en Gezin voor minimum 56 opvanggezinnen en 3 halftijdse dienstverantwoordelijken : Coördinator : Nicky De Graeve Dienstverantwoordelijken : Lutgart Lemmens Annick Van der Jeught. Elk opvanggezin dat aan de vereiste voorwaarden voldoet, wordt door de Raad van Bestuur van de Vzw Kinderopvang BOWI aanvaard met een erkenning voor maximum 4 opvangkindjes. De toegekende erkenning houdt rekening met het aantal eigen kinderen, de pedagogische draagkracht van het gezin en de beschikbare ruimte. De verschillende opvanggezinnen zijn gespreid over het grondgebied van Bornem, Puurs, Willebroek en Mechelen. Voor de opgevangen kinderen is er geen beperking van woonplaats. Naast het algemeen secretariaat van de Dienst te Willebroek, Overwinningstraat 133-135, zijn er ook ankerpunten te Bornem, Kasteelstraat 28 en te Mechelen, Van Benedenlaan 32.
4
Eigen kinderen zullen je aandacht moeten delen met andere kinderen. Soms vinden eigen kinderen het wel eens vervelend dat speelgoed en ruimte ingenomen worden door andere kinderen. Van schoolgaande kinderen vergt het eveneens een aanpassing : ze kunnen wel eens gestoord worden bij het maken van hun huiswerk, ze mogen geen lawaai maken als de kleintjes slapen, enz. Van de eigen kinderen vergt het dus ook soepelheid en aanpassing ! PRAAT MET JE EIGEN KINDEREN OVER JE PLANNEN OM ONTHAALOUDER TE WORDEN. GEEF EEN EERLIJK BEELD VAN DE VOOR- EN NADELEN. HET IS BELANGRIJK DAT JE EIGEN KINDEREN HUN PLAATS IN HET GEZIN BLIJVEN BEHOUDEN EN ZICH NIET IN DE VERDRUKKING VOELEN !
AANSLUITEN BIJ EEN DIENST
Aansluiten bij een Dienst voor Opvanggezinnen betekent, dat een onthaalouder van de Dienst één en ander mag verwachten. Het betekent ook dat de Dienst verwachtingen heeft naar de opvanggezinnen toe. De opvang wordt geregeld door de dienstverantwoordelijke. Ouders die een aanvraag doen voor opvang bij een onthaalouder, krijgen een aantal adressen van opvanggezinnen die een plaats vrij hebben die beantwoordt aan de door de ouders gestelde verwachtingen. Na overleg tussen dienstverantwoordelijke en onthaalouder wordt je adres doorgegeven en komen ouders kennismaken. Zowel ouders als opvanggezin kiezen voor de nieuwe opvang.
23
… en voldoende speelgoed voor de verschillende leeftijden. Al dit materiaal hoeft niet nieuw te zijn, maar wél degelijk, veilig en netjes. Wanneer je zelf niet over alle materiaal beschikt, kan je via de Dienst tegen een gunsttarief het benodigde huren. VOLDOENDE EN VEILIGE KINDVRIENDELIJKE SPEELRUIMTE IS EEN NOODZAAK. KIJK EENS ROND IN JE WONING OP HOOGTE VAN EEN KIND : IS ALLES KINDVRIENDELIJK EN VEILIG ? EEN MINIMUM AAN MATERIAAL IS ONONTBEERLIJK : WAT HEB JE TER BESCHIKKING EN IN WELKE STAAT IS DIT MATERIAAL ?
Permanentie :
Mechelen, Van Benedenlaan 32 03/860.70.30
Maandag
9u – 11u
Lutgart Lemmens
Bornem,
Woensdag 10u – 13u
Nicky De Graeve
Kasteelstraat 23 03/860.70.30
Willebroek, Overwinningstr. 133-135 Donderdag 13u – 15u 03/860.70.30
Annick Van der Jeught
GEZONDHEID
Waar kleine kinderen zijn, is er leven in huis. Lawaai en drukte horen erbij. Kinderen eisen je aandacht en energie op. Alleen als je je 100 % gezond en fit voelt, kan je instaan voor de opvang van kinderen. GA EENS BIJ JEZELF NA OF JE JE OVER HET ALGEMEEN GOED GEZOND EN FIT VOELT. DIT IS EEN NOODZAAK !
GEZIN
Belangrijk is, dat je partner volledig achter je beslissing staat. Als je partner van kinderen houdt, zijn woning wil delen met de kinderen, af en toe een handje wil helpen, zal dit een welkome steun zijn. Het is prettig als je ’s avonds met je verhaal van de dag bij je partner terecht kan. Af en toe het hart luchten kan deugd doen !
22 5
KAN JIJ AAN ANDEREN KENBAAR MAKEN HOE JE OPVOEDING ZIET ? KAN JE OPENSTAAN VOOR MENSEN MET ANDERE IDEEËN EN PRINCIPES ZONDER JE EIGEN WAARDEN TE VERLOOCHENEN OF TE VERLIEZEN ?
KIND EN GEZIN
Kind en Gezin is een Vlaamse instelling van openbaar nut die tot opdracht heeft, de zorg voor en het welzijn van het jonge kind in Vlaanderen te behartigen. Daarbij gaat het om de algehele ontplooiing van het kind, en wordt er aandacht besteed aan de lichamelijke gezondheid zowel als aan het geestelijk en sociaal welzijn van het kind. Deze opdracht strekt zich uit over verschillende domeinen, waaronder de preventieve zorg voor het jonge kind, de bestrijding van kindersterfte, het voorkomen van ongevallen met kinderen, de gezondheidsvoorlichting aan jonge ouders, de crisisopvang van kinderen en de preventie van kindermishandeling. Een belangrijke sector voor Kind en Gezin is de kinderopvang. Kind en Gezin stimuleert en begeleidt de voorzieningen die zorgen voor kinderopvang in het Vlaamse landgedeelte en in Brussel. Als Dienst voor Opvanggezinnen maken we deel uit van een brede waaier van mogelijkheden inzake kinderopvang die ter beschikking staat van de ouders en die tot de ruimste in Europa wordt gerekend. Voor meer dan de helft van alle opgevangen kinderen in Vlaanderen is een kinderopvangvoorziening de eerste stap naar een leven buiten de vertrouwde sfeer van het gezin. Om over kinderopvangvoorzieningen te beschikken die niet alleen veilig en aangenaam zijn, maar tevens de ontwikkeling van het kind bevorderen, heeft Kind en Gezin daarom een reglementering uitgewerkt waaraan ook de Dienst voor Opvanggezinnen en zijn aangesloten onthaalouders voldoen.
Hiernaast krijg je een overzicht van de bestaande kinderopvanginitiatieven die erkend zijn door of onder toezicht staan van Kind en Gezin. Aan de hand van dit schema kan je verder volgen wat deze verschillende initiatieven inhouden.
LEEFRUIMTE BASISMATERIAAL
EN
Als je de beslissing neemt om kindjes op te vangen, wil dat ook zeggen dat deze kinderen welkom zijn in je huis, in je eigen leefruimte. Een kind voelt zich niet gelukkig in een té kleine ruimte : voldoende plaats op een kindvriendelijke manier ingericht is dus een voorwaarde. In je leefruimte bevinden zich misschien wel voorwerpen die niet bestemd zijn voor grijpgrage kinderhandjes. Je kan gerust leren aan kinderen dat die zaken geen speelgoed zijn, maar om te vermijden dat je de hele dag ‘nee’ moet zeggen, kan je misschien wel hier en daar wat aanpassen. Veiligheid is belangrijk met kinderen in huis. Hier en daar zal je dus je voorzorgen moeten nemen. Zo zal bv. een kachel of een open haard moeten voorzien worden van een beschermhek wanneer deze overdag gebruikt wordt. Zo ook mogen huisdieren om veiligheids-, hygiënische- en gezondheidsredenen niet in de leef- en slaapruimten van de opvangkindjes. Speeltoestellen binnen en in de tuin moeten voldoen aan de wettelijke onderhouds- en veiligheidsvoorschriften, omdat je als opvanggezin onder de wetgeving op speelterreinen valt. Een park, een kinderstoel, een relaxzitje, … zullen deel uitmaken van het interieur. Op de slaapkamers zullen bedjes staan. En ook al leer je kinderen van jongsaf opruimen, spelende kinderen in huis, dat merk je ! Als opvanggezin is het nodig dat je beschikt over een basisset voor baby’s en peuters : bedje, park, stoel, relax, verzorgingskussen, eetgerei,
6
21
Ouders krijgen de mogelijkheid een opvanggezin te kiezen voor de opvang van hun kindje, en de onthaalouder heeft de vrijheid om een kind al dan niet te aanvaarden. Het is belangrijk dat in het eerste contact met de ouders voldoende tijd wordt vrijgemaakt om elkaar te leren kennen. De onthaalouder kan duidelijk stellen wat de ouders al dan niet van haar/hem kunnen verwachten, rekening houdend met de richtlijnen van de Dienst. Het is dan ook belangrijk dat een onthaalouder naar ouders toe goed kan verwoorden hoe zij/hij de opvoeding ziet, hoe zij/hij denkt over straffen, belonen, streng of soepel zijn, …
Kinderdagverblijven: crèches en peutertuinen
Opvang Particuliere opvanginstellingen
in groepsverband
Diensten voor opvanggezinnen
Particuliere opvanggezinnen
Opvang in gezinsverband
Erkende en gesubsidieerde sector
Particuliere opvangsector
Initiatieven voor Buitenschoolse Kinderopvang
Een eerste gesprek tussen ouders en opvanggezin is doorslaggevend voor de beslissing of een kindje al dan niet komt. Als je voelt dat je als onthaalouder niet kan of wil voldoen aan bepaalde vragen van de ouders, of tegemoetkomen aan bepaalde verwachtingen, haak dan meteen af. Als je voelt dat het niet klikt, dat je je niet kan verzoenen met de wensen of de levensstijl van deze mensen, is het belangrijk dat je ‘neen’ durft zeggen ! Een goede start is zeer belangrijk voor het verder verloop van de opvang want met de ouders zal gedurende de ganse opvangperiode veel gepraat worden over de opvoeding, voeding, ontwikkeling, verzorging, … van het kind. Gemaakte afspraken moeten nageleefd worden, langs beide kanten. Misschien is het nodig hieraan te herinneren, vriendelijk maar vastberaden. Hou er wel rekening mee dat niet iedereen dezelfde normen heeft voor zaken als verzorgd zijn, gezonde voeding, op tijd komen, … Als onthaalouder moet je weten dat ouders de hoofdverantwoordelijken blijven in de opvoeding van hun kind. Misschien gaan ouders anders met hun kinderen om dan jij. Of ouders hebben een andere levensstijl dan jij en je gezin. Kunnen aanvaarden dat ouders andere keuzes maken is belangrijk om een gezonde en open relatie op te bouwen.
20
Buitenschoolse Kinderopvang
WELKE VRIJHEDEN MOET JE OPGEVEN OM EEN GANSE DAG MET DE KINDEREN BEZIG TE ZIJN ?
OPVANG IN GROEPSVERBAND 1.
Erkende en gesubsidieerde sector KINDERDAGVERBLIJF = crèches voor kinderen tot ze naar de kleuterschool gaan = peutertuinen voor kinderen van 18 mnd tot de kleuterschool er kan eveneens buitenschoolse opvang aangeboden worden voor kinderen van de basisschool de ouders betalen een dagprijs ngl. hun inkomen op basis van een jaarlijks aangepaste officiële bijdrageschaal er wordt aan de ouders een fiscaal attest afgeleverd voor opvang tot 3 jaar Bornem : Kinderdagverblijf ‘Kabouterland’ Willebroek : Bengelhuisje Mechelen : Stedelijke Kinderkribbe ; Zonnebloem INITIATIEF BUITENSCHOOLSE OPVANG = initiatief dat zich specifiek toelegt op de buitenschoolse opvang Bornem : IBO ’t Pagadderke Puurs : IBO De Sloeber Willebroek : IBO Boomsesteenweg
2.
Als onthaalouder ben je aan huis gebonden. Kinderen van school afhalen, boodschappen doen, … Als je buiten gaat, kan dat niet zonder alle opvangkindjes. Een kind mag immers nooit alleen gelaten worden, zelfs niet eventjes !! Al of niet buiten kunnen, hangt samen met meerdere factoren : aantal kindjes, het leefritme van de kinderen, vervoersmogelijkheden, weersomstandigheden, … Als onthaalouder zijn je contacten met andere volwassenen overdag vrij beperkt. Bezoek ontvangen en/of op bezoek gaan en ondertussen alle nodige aandacht schenken aan de opvangkindjes is niet steeds een ontspannend gebeuren ! ALS ONTHAALOUDER BEN JE VOOR EEN GROOT DEEL AAN HUIS GEBONDEN. GRAAG THUIS ZIJN IS DUS EEN VOORWAARDE. BUITEN HET CONTACT MET DE OUDERS VAN DE KINDEREN ZAL ER WELLICHT WEINIG KANS ZIJN TOT CONTACT MET VOLWASSENEN. ER EVENTJES TUSSENUIT ZIJN EN ONTMOETINGEN MET ANDEREN WORDEN SOMS MOEILIJK EN DIENEN AL EENS VERSCHOVEN TE WORDEN NAAR DE AVONDUREN, WEEKENDS OF VRIJE DAGEN.
Particuliere opvangsector MINI-CRECHE = kleinschalig zelfstandig opvanginitiatief waar 8 tot 22 kinderen in groepsverband worden opgevangen in lokalen die speciaal voor kinderopvang worden ingericht.
VERANTWOORDELIJKHEID HEID
EN
COMMUNICATIEVAARDIG-
ZELFSTANDIG KINDERDAGVERBLIJF = een zelfstandig opvanginitiatief waar plaats is voor minstens 23 kinderen in lokalen die speciaal voor kinderopvang worden ingericht.
Als onthaalouder draag je een grote verantwoordelijkheid. Een klein ongelukje, een schram, … Wat er ook gebeurt, de ouders verwachten uitleg en verantwoording.
7
19
periode van tijdskrediet of loopbaanonderbreking biedt wèl de mogelijkheid tot combinatie met een vaste uitkering (zie hiervoor ook Informatiebrochure Sociaal Statuut). Je kan kinderopvang combineren met een andere (deeltijdse) job, doch je mag geen inkomens verschaffende activiteit uitoefenen tijdens de opvang. HET SOCIAAL STATUUT BIEDT JE SOCIALE BESCHERMING VANUIT JE JOB ALS ONTHAALOUDER EN BESCHERMT JE TEGEN EEN STERKE SCHOMMELING VAN JE MAANDELIJKS INKOMEN. OP EEN VAST MAANDELIJKS INKOMEN KAN JE ECHTER NIET REKENEN !
18
Particuliere opvanginitiatieven in Bornem Puurs Blaasveld Hombeek Heffen Mechelen
: : : : : :
Het Engelhuisje Het Berenhuisje Kinderopvang Marmotje Huizewuizewoutertje Ukkepuk ’t Hummeltje; Baby Pruts; De kuikentjes; De zeven dwergen; Dol-Fijn; Het Pooh-Land; Kaas met gaatjes; Prutske ;Reddie Teddy I; Zonnekemaan
OPVANG IN GEZINSVERBAND 1. ORGANISATIE JOB
VAN
Erkende en gesubsidieerde sector
DE
Als je ervoor kiest om onthaalouder te worden, neem je de verantwoordelijkheid om tijdens de afwezigheid van de ouders de kindjes op te voeden. Opvoeden van kinderen wordt jouw dagtaak. Hou er dus rekening mee dat die kinderen voorrang hebben op je huishoudelijk werk. Wat wil zeggen dat je huishoudelijk werk een reorganisatie zal vragen. Ieder kindje heeft behoefte aan aandacht, verzorging, voeding, spel, rust, … Het werk plannen als de kinderen er zijn, is dus niet zo evident. Er kunnen trouwens ook altijd onvoorziene dingen gebeuren. Een groot deel van het huishoudelijk werk zal dan ook verschuiven naar momenten dat er geen kindjes zijn of naar de rustige momenten waarop ze slapen.
DIENST VOOR OPVANGGEZINNEN = groep onthaalouders die administratief en inhoudelijk onder steund wordt door dienstverantwoordelijke(n). -
-
-
OVERLOOP EENS HOE JE DAGINDELING ER MOMENTEEL UITZIET. KAN HET HUISHOUDELIJK WERK ANDERS GEORGANISEERD WORDEN ?
-
opvang van kinderen in dagopvang tot ze naar de kleuterschool gaan en buitenschools voor kinderen van de basisschool, met maximum 4 kinderen voltijds (eigen kinderen tot ze naar de kleuterschool gaan inbegrepen), en een maximale gelijktijdige aanwezigheid van 8 kinderen (eigen kinderen jonger dan 6 jaar inbegrepen) het opvanggezin voldoet aan de selectievoorwaarden en de onthaalouder volgt een startcursus het opvanggezin heeft een opvangovereenkomst met de dienst; de precieze capaciteit wordt vastgelegd in samenspraak met de dienstverantwoordelijke permanente begeleiding door de dienstverantwoordelijke de ouders betalen een dagprijs naargelang hun inkomen, op basis van officiële bijdrageschalen een fiscaal attest tot 3 jaar wordt aan de ouders afgeleverd door de Dienst de onthaalouder ontvangt een belastingvrije vaste dagvergoeding per aanwezig opvangkind, en heeft een sociaal statuut dat recht geeft op een eigen sociale bescherming.
8
Bornem, Puurs, Willebroek, Mechelen : Kinderopvang BOWI
2.
9
HET FINANCIËLE ASPECT
Particuliere opvangsector ZELFSTANDIGE ONTHAALOUDER = een onthaalouder die op zelfstandige basis bij haar thuis maximum 7 kinderen tot en met de basisschool gelijktijdig opvangt, waarvan maximaal 5 kinderen jonger dan 6 jaar (eigen kinderen tot 6 jaar inbegrepen)
Bij elke job hoort een vergoeding en wellicht heeft dat financiële aspect ook meegespeeld in je keuze om te informeren naar de voorwaarden om onthaalouder te worden. Het inkomen uit kinderopvang is geen vast maandelijks inkomen. Het sterk schommelen van het inkomen is echter grotendeels ondervangen door invoering van het Sociaal Statuut .
verplichte melding bij Kind en Gezin vrije aanvraag tot toezicht (als men voldoet aan de minimale voorwaarden, krijgt men de mogelijkheid tot het afleveren van een fiscaal attest aan de ouders) precieze opvangcapaciteit wordt vastgelegd door Kind en Gezin toezicht gebeurt door ambtenaren van Kind en Gezin de dagprijs wordt vastgelegd in een overeenkomst tussen onthaalouder en ouders de onthaalouder heeft het statuut van zelfstandige, met een belastingvrij forfait per dag per aanwezig kind
Per kind ontvang je een vastgestelde vergoeding per aanwezigheidsdag. D.w.z. dat de vergoeding uitbetaald wordt voor de dagen dat het kindje opgevangen werd. Hoeveel opvangdagen een kind nodig heeft, is afhankelijk van het werkschema en de opvangbehoefte van de ouders. Dit wordt bij de aanvraag van de opvang vastgelegd in een opvangschema, doch er komen toch nog onverwachte afwezigheden bij : kindje of één der ouders is ziek, een snipperdag, het kindje gaat eens naar oma, … Voor zulke afwezigheden buiten de wil van de onthaalouder, ontvang je een opvanguitkering. Afwezigheden langer dan 4 weken (bv. ouders worden werkloos, nemen loopbaanonderbreking, zwangerschapsverlof, …) geven echter geen recht meer op uitkering.
Voor meer informatie verwijzen we je naar de website van Kind en Gezin : www.kindengezin.be
Tijdens je eigen vakantie worden er geen kindjes opgevangen zodat je geen inkomsten hebt. Bij ziekte, zwangerschapsverlof of arbeidsngeschiktheid van de onthaalouder wordt daarentegen wel voorzien in een vervangingsinkomen. De opvangvergoeding dekt de kosten van verse gezonde voeding, verwarming, onderhoudskosten, ... De vergoeding die je ontvangt is dus niet helemaal het bedrag dat je overhoudt.
-
-
Doordat de financiële vergoeding voor opvang binnen een Dienst voor Opvanggezinnen beschouwd wordt als een onkostenvergoeding, is dit inkomen volledig vrij van belasting. Deze vrijstelling van belasting geldt echter niet voor de vervangingsinkomsten die je geniet (ziekteuitkering, opvanguitkering voor afwezigheden). Werken als opvangouder is niet mogelijk in combinatie met een werkloosheidsvergoeding of RIZIV-uitkering, doch een voldoende lange
17
16
FINANCIËLE REGELING BINNEN EEN DIENST VOOR OPVANGGEZINNEN
Beste lezer,
Je hebt ondertussen al een heel aantal aspecten i.v.m. kinderopvang doorgenomen. In dit tweede deel willen wij je toch ook enkele denkpunten meegeven i.v.m. de job van onthaalouder. Wij ondervinden immers dat het nemen van de beslissing om onthaalouder en opvanggezin te worden, niet altijd zo eenvoudig is. Ondanks alle enthousiasme en genegenheid voor kinderen vraagt kinderopvang in je eigen woning immers ook een realistische kijk. Niet alleen op je eigen dagelijkse activiteit, maar ook op de consequenties die jouw job zal hebben voor alle andere gezinsleden. Om richting te geven aan het overdenken van je beslissing, brengen wij je daarom de volgende punten onder de aandacht. Door kennisname van al de facetten die belangrijk zijn bij de opvang van kinderen, kan je rustig overwegen of je de geschikte persoon bent om onthaalouder te worden. In de tekst staan een aantal zinnen in hoofdletters : het zijn de belangrijkste aspecten die je achteraf nog eens extra kan doornemen en bespreken met je partner en gezinsleden.
Sinds 1 april 2003 hebben onthaalouders, aangesloten bij een Dienst voor Opvanggezinnen een sociaal statuut. D.w.z. dat zij vanuit hun job als onthaalouder een eigen sociale bescherming opbouwen. Zij zijn verzekerd tegen ziekte, arbeidsongeschiktheid, beroepsziekten en arbeidsongevallen, hebben recht op kinderbijslag en kunnen een eigen pensioen opbouwen. Bovendien is er een vergoeding in het geval kinderen afwezig zijn buiten de wil van de onthaalouder. Voor verdere informatie i.v.m. het Sociaal Statuut verwijzen we naar de aparte informatiebundel.
De financiële regeling voor de opvang van kinderen in een opvanggezin, aangesloten bij een Dienst is wettelijk geregeld. Als onthaalouder ontvang je een vergoeding per aanwezig kindje in verhouding tot de duur van de opvang. Deze vergoeding dekt de kosten voor verse voeding, verwarming, verlichting, onderhoud, … De dagvergoeding wordt ministerieel bepaald en wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd. Op 1 januari ……………… bedraagt deze vergoeding € …………… voor een volledige dagopvang € …………… voor een halve dagopvang (60%) € …………… voor een derde dagopvang (40%) Voor kinderen die nog niet naar school gaan zorgt de onthaalouder voor de voeding, voor de schoolgaande kinderen niet. Bij een volledige dagopvang wordt het kindje méér dan 5 uur opgevangen. Een halve dagopvang betekent minder dan 5 uur opvang, en een derde opvangdag duurt minder dan 3 uur. Voor de opvang van kindjes met een specifieke zorgbehoefte, krijgt de onthaalouder een extra vergoeding.
10
11
Vermits de opvangvergoeding een kostenvergoeding is, is zij ook volledig belastingvrij. Nieuwe onthaalouders ontvangen in de loop van het eerste werkjaar een belastingvrije startersvergoeding van € …………… (bedrag op 1/1/………) onder volgende voorwaarden : aangesloten zijn bij de Dienst ; minstens dagopvang bieden ; nog geen dergelijke vergoeding ontvangen hebben ; in de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag deed de onthaalouder onder geen enkele vorm opvang ; op het moment van de uitbetaling is de onthaalouder effectief aan het werk als onthaalouder. Tijdskrediet/loopbaanonderbreking is een mogelijkheid om de opvangvergoeding te combineren met een vast inkomen. Voorwaarde om als onthaalouder te starten binnen het systeem tijdskrediet /loopbaanonderbreking is, dat deze situatie van voldoende lange duur is om de ouders continuïteit in de opvang te garanderen. Wij rekenen dan ook op een periode van min. 2 à 3 jaar. Werken als onthaalouder is niet mogelijk in combinatie met een werkloosheidsvergoeding. Je bent dan immers ter beschikking van de arbeidsmarkt. Schorsing van je statuut als werkloze kan je zonder verlies van rechten als je minstens 6 maanden en maximaal 9 jaar als onthaalmoeder werkt binnen een erkende dienst voor opvanggezinnen. Voor combinatie met andere statuten verwijzen we naar de brochure van het Sociaal Statuut. Je bent minstens 5 uur per (opvang)dag beschikbaar om kinderen op te vangen. Tijdens het uitoefenen van de opvang mag je geen inkomsten verschaffende activiteiten uitoefenen.
Tekeningen van Jan Jutte Uit ‘Oei, ik groei !’ Hetty van de Rijt en Frans X. Plooij
DE AANVAARDING ALS OPVANGGEZIN BINNEN DE DIENST
AANSLUITINGSVOORWAARDEN
Bij een gunstige evaluatie van de selectiegesprekken en de stages, wordt door de dienstverantwoordelijke een dossier opgemaakt en wordt de kandidaat-onthaalouder aanvaard door de Raad van Beheer. Kind en Gezin wordt hiervan in kennis gesteld. Het gezin wordt erkend voor opvang van een max. aantal kinderen, en kan vanaf de aanvaardingsdatum starten met opvang die door de Dienst geregeld wordt.
OPVANGGEZINNEN (DVO)
BIJ
DE
DIENST
VOOR
VERWACHTINGEN Als DVO verwachten wij van de onthaalouder en het opvanggezin dat aan de opvangkinderen een tweede thuis geboden wordt waarin ze kunnen opgroeien in een warm gezinsklimaat en dat ieder kind in zijn eigenheid erkend wordt en de nodige stimulansen, de ruimte en het vertrouwen krijgt om zich op eigen tempo te ontwikkelen tot een zelfstandige kleuter en jongere die zich goed voelt in de veelvormigheid en veelkleurigheid van de maatschappij. Naar de ouders toe vinden we het belangrijk dat er een relatie opgebouwd wordt waarin een voortdurende dialoog de opvoeding van de kinderen ondersteunt en hen de garantie biedt dat er openheid in wederzijds respect nagestreefd wordt. Binnen de Dienst is een open en eerlijke relatie de basis voor een vertrouwensrelatie die begeleiding in een kwaliteitsvolle opvang mogelijk maakt.
TAKEN Als Dienst trachten wij tegemoet te komen aan de opvangnoden van ouders binnen aanvaardbare maatschappelijke normen en in verhouding tot de draagkracht van het kind. Dit omvat : dagopvang, met een minimum van 10u (max. 12u) buitenschoolse opvang het verzekeren van continuïteit tijdens de vakanties en bij onbeschikbaarheid van het opvanggezin nacht- en weekend-opvang flexibele opvang (vroege en late uren, onregelmatige opvang, opvang van licht zieke kinderen, onmiddellijke opvang, occasionele opvang) opvang van kinderen die speciale zorg nodig hebben (kinderen met een handicap, chronisch zieke kinderen, kinderen met moeilijk gedrag, …) 15
12
Als opvanggezin kan je zelf bepalen welke soort opvang je verkiest, en of je ook kiest voor (af en toe) een moeilijker soort opvang. Je legt zelf vast welke dagen je werkt en in welk tijdschema. Vakantieperiodes geef je door aan de Dienst en aan de ouders bij het begin van het kalenderjaar.
DE WETTELIJKE AANSLUITINGSVOORWAARDEN 1.
Administratief -
2.
de onthaalouder is minstens 18 jaar oud alle inwonenden ouder dan 18 jaar leggen een getuigschrift van goed gedrag en zeden (model 2) voor de huisarts vult een medisch attest in betreffende : 1. de immunisatie tegen rode hond voor alle vrouwelijke gezinsleden tussen 12 en 45 jaar 2. het inentingsschema voor de kinderen, jonger dan 6 jaar 3. de algemene gezondheidstoestand van de opvangouder, de gezinsleden en eventueel andere inwonenden
Pedagogische bekwaamheid
-
3.
de woning : veiligheid en hygiëne, aangepaste inrichting materiaal : kindermeubilair en speelgoedaanbod
De basiscursus en stage
De kandidaat doet ervaring op bij bedreven onthaalouders in de eigen woonomgeving. De stage wordt beschouwd als een praktische kennismaking met de job door minimaal een volledige opvangdag mee te maken in 2 verschillende opvanggezinnen. Er wordt van je verwacht dat je tijdens deze stagedagen ook een opdracht uitwerkt die besproken wordt met de dienstverantwoordelijke. Deze stage wordt geregeld vooraleer je zelf als onthaalouder kan starten. Elke nieuwe onthaalouder volgt een basiscursus. De basiscursus is voorzien tijdens je eerste werkjaar. Deze wordt provinciaal verschillende malen per jaar georganiseerd, en gaat door in de gebouwen van Kind en Gezin te Antwerpen, Copernicuslaan 1 (vlakbij het Centraal Station). De basiscursus bestaat uit 4 cursusdagen. Een cursusdag bestaat uit 2 dagdelen van 9u tot 12u en van 13u tot 16.30u.
Om na te gaan of een kandidaat-onthaalouder geschikt is om kinderen op te vangen in dagopvang tot ze naar de kleuterschool gaan en/of buitenschools tijdens de basisschool, worden een aantal gesprekken gevoerd rond motivatie en opvoedkundige thema’s. Daarnaast wordt bekeken of de woning voldoende kindvriendelijke, veilige ruimte biedt voor het uitoefenen van de job, of er aangepast meubilair is voor de verschillende leeftijden, en of er voldoende spelmateriaal voorhanden is om de kinderen een gevarieerd aanbod te bieden.
De onderwerpen die tijdens de theoriedagen aan bod komen : Ontwikkeling van kinderen Omgaan met kinderen Spel en spelen Je woning in functie van kinderopvang Je beroep onthaalouder Organisatie van je job in combinatie met je gezin
Deze selectiegesprekken hebben volgende onderwerpen als thema, waarvan enkele vragen door de kandidaat-onthaalouder schriftelijk kunnen voorbereid worden. je motivatie om onthaalouder te worden de reactie van de gezinsleden en eventueel andere inwonenden je manier van omgaan met kinderen contacten leggen en onderhouden met de ouders de relatie tussen dienstverantwoordelijke en onthaalouder de organisatie van de job binnen je gezinsleven de voeding van de kinderen
Na de cursus geeft de cursusleid(st)er een evaluatie van de kandidaatonthaalouder door aan de dienstverantwoordelijke.
13
Kosten van de startcursus. De kosten van de startcursus worden door de Dienst betaald. Deze cursuskosten worden echter teruggevorderd wanneer een onthaalouder een einde maakt aan de opvangactiviteit binnen de 3 jaar na erkenning. 14
