Kindernieuws Het afwennen van de speen en de zuigfles
Veelzijdig in zorg
Jeugdgezondheidszorg
Het belang van ademhalen door de neus Ademhalen door de neus is beter dan door de mond. Elke pasgeboren baby ademt door de neus. Na verloop van tijd kan een kind echter door zijn mond gaan ademen, bijvoorbeeld: door speen gebruik. Een speen kan bij baby’s de zuigbehoefte bevredigen. Bij langdurig gebruik heeft de speen echter belangrijke nadelen en is het beter om deze af te wennen. Dit geldt natuurlijk ook voor de zuigfles.
2 | Kindernieuws
In deze folder staat informatie over de voordelen van neusademhaling, de risico’s van langdurig speen- en zuigflesgebruik en tips over het afwennen van de speen en de overstap van drinken uit een zuigfles naar een open beker.
Voordelen van neusademhaling Bij neusademhaling wordt de lucht in de neus gezuiverd, bevochtigd en verwarmd. Dit alles verkleint de kans op verkoudheid. Bij neusademhaling kunnen de lippen gesloten blijven. Dat is beter voor de ontwikkeling van kaken, gebit en mondspieren. Bij een gesloten mond wordt minder gekwijld, de mond droogt niet uit en er moet vaker geslikt worden. Slikken is belangrijk omdat er dan regelmatig verse lucht achter het trommelvlies komt. En dat verkleint de kans weer dat er vocht achter de trommelvliezen ontstaat.
happen over is, kunt u de lippen zacht tegen elkaar duwen als het mondje slap openhangt. Doe dit vooral als uw kind slaapt. Wanneer kinderen veel met hun mond open zitten, kwijlen en eventueel snurken kan het zijn dat de neusamandel vergroot zijn. Hebt u hier twijfels over dan is het belangrijk dit op het consultatiebureau te bespreken of hiermee naar uw huisarts te gaan.
Neusverkouden Een kind dat neusverkouden is, ademt meestal door zijn mond. De neus sprayen met fysiologisch zoutoplossing vóór de voeding en vóór de nacht zorgt ervoor dat uw kind minder benauwd zal zijn. Een huis-tuin- en keukenmiddeltje bij verkoudheden is een gesneden ui op de kamer van uw kind. Als de verkoudheid over is, is het belangrijk weer aandacht te hebben voor het sluiten van het mondje.
Mondje dicht
Spelletjes met de mond
Maak er een gewoonte van om, als u ziet dat uw kind het mondje open heeft, de lipjes zacht op elkaar te drukken. De eerste maanden lukt dit vaak niet, doordat de baby gaat happen als u in de buurt van zijn mondje komt. Zodra dit
Hieronder staat een lijstje met voorbeelden van spelletjes om de lipsluiting bij uw kind te bevorderen: • klakken met de tong
| 3
samen voor de spiegel: • gekke gezichten trekken • gekke geluiden maken (de letters p, b en m zijn daarvoor heel geschikt) • je lippen aflikken • je tong uitsteken en weer binnenhalen • je tong door je mond laten wandelen • blazen • la-la-la- zingen • mmmm zingen • een lepel of garde met lekkers aflikken • neuriën • watje over tafel blazen • drinken door een rietje • aan een bloem ruiken • fluiten
Risico’s van langdurig speengebruik Een speen is, net als een duim of vingers, geschikt om zuigbehoefte bij jonge baby’s te bevredigen. Na de eerste maanden ontstaan echter de volgende risico’s: • Ademhaling door de mond in plaats van door de neus. • afwijkingen in de kaakgroei (boven- en onderkaak sluiten niet meer op elkaar) • scheve stand van de tanden • spraakstoornissen door scheve tandgroei en onvoldoende stimulatie van de tong (bijv. slissen) 4 | Kindernieuws
• kauwstoornissen door onvoldoende stimulatie van de tong
Hoe afwennen? • Begin het liefst met 4-6 maanden met het afwennen van de speen. Uw kind wil van alles ontdekken met de mond en oefenen met praten. Hoe langer u wacht hoe moeilijker het wordt. • Een eerste stap kan zijn om de speen alleen tijdens inslapen te geven, niet meer tijdens wakker zijn. Als uw kind, als het wakker is, gaat huilen, probeer het dan af te leiden of het ongemak weg te nemen. Bijvoorbeeld: nieuw speeltje aan bieden, even afleiden, in bed leggen. • Haal de speen voorzichtig uit het mondje zodra het kind slaapt (na ca. 15 minuten). Druk de lippen daarna zachtjes op elkaar.
Risico’s van drinken uit zuigfles Een kind dat de hele dag zuigt aan een flesje, heeft constant voedselresten in de mond. In veel dranken zitten suikers, ook in appelsap en melk! Steeds drinken is dus net zo slecht voor het gebit als steeds snoepen.
Langdurig gebruik van de fles, kan op den duur, naast de risico’s van langdurig speengebruik, ook nog leiden tot de volgende problemen: • zuigflescariës; een vorm van tandbederf aan de voortanden dat vooral ontstaat als uw kind lang zuigt op een flesje met sap, ranja of melk • te veel drinken, want dit kan leiden tot verminderde eetlust of tot overgewicht. Want drinken, behalve water en thee zonder suiker, bevat veel calorieën. Drinken uit een fles gaat makkelijker dan uit een beker.
drinkbeweging maakt. Zo leert een kind een andere techniek van drinken dan uit een fles. Het geeft eerst wel wat geknoei, maar alle begin is moeilijk. Probeer voor het eten en het drinken tussendoor vaste momenten aan te houden en samen aan tafel te zitten. Als uw kind zelf zit, zet u hem in de kinderstoel. Maak er dan een goede gewoonte van de kinderstoel te gebruiken bij alle maaltijden en tussendoortjes.
Drinken uit een open beker zonder tuit U kunt vanaf de leeftijd van 7 maanden zoveel mogelijk oefenen om uw kind uit een open beker, dus zonder tuit te laten drinken. . Als u langer wacht, raakt uw kind steeds meer gehecht aan de fles en kan leren drinken uit een beker meer problemen opleveren. Benut de koffietijd of tijdens de lunch om uw kind te laten wennen aan een beker. Houd in het begin de beker zelf vast, maar laat uw kind ook zelf oefenen met verdunde yoghurt of met een bodempje water er in. Zet de rand van de beker op de onderlip zodat de vloeistof de bovenlip raakt en wacht rustig af tot uw kind een | 5
Tips voor het afwennen van een flesje • Vervang de fles steeds vaker door een beker. • Laat het drinkmoment maximaal 20 minuten duren, zet daarna het flesje/ beker weg. • Wen uw kind aan het drinken van water. • Geef uw kind nooit een fles mee naar bed, ook niet gevuld met water, anders went u uw kind aan om ’s nachts steeds wakker te worden om te drinken.
6 | Kindernieuws
Regelmaat Wen uw kind aan drie maaltijden per dag en ten hoogste tweemaal een tussendoortje. Dit geldt ook voor drinken, behalve voor water. Zo kunt u overgewicht bij uw kind voorkomen en heeft uw kind minder kans op tandbederf.
Vragen Vragen of opmerkingen over ‘Kindernieuws’ kunt u bespreken met de jeugdarts of wijkverpleegkundige op het consultatiebureau. Ook kunt u gebruik maken van het inloopspreekuur, contact opnemen met uw wijkverpleegkundige via de zorglijn telefoon (088) 126 3 126 of via de mail (zie groeigids).
| 7
Kindernieuws-07-2014
Veelzijdig in zorg
Jeugd & Maatschappelijke Zorg Bel 7 dagen per week onze Zorglijn:
(088) 126 3 126 of www.verian.nl
Postbus 1032 7301 BG Apeldoorn E:
[email protected]
