Kijk om je heen overal zie je ze: de prachtige, perfecte, dunne modellen. Meerdere malen per dag word je geconfronteerd met hun afgetrainde dunne lichamen. Toch zijn er mensen die de voorkeur geven aan het tegendeel… “Thin is in” De prachtige 22-jarige Luisel Ramos stapte onder luid applaus het podium af. Ze had een modeshow gelopen en haar optreden was een succes. Toen ze terug liep naar haar kleedkamer viel ze flauw. Er kwamen snel EHBO-medewerkers te hulp, maar haar vader stapte naar de politie en zei dat iemand zijn dochter had wijsgemaakt dat ze alleen door zou breken als ze veel gewicht zou verliezen. Ze is daarom op een dieet gegaan van cola light en groenten, maar at de laatste dagen voor de modeshow helemaal niet. Later die dag overleed Luisel aan een hartstilstand. Rond 1985, sinds de opkomst van modellen als Kate Moss, begon de size zero regel (ook bekend als maatje 32 / xxs). Deze regel sloop langzaam in de hoofden van vrouwen en meisjes (Lievens, 2013), net zolang tot het een schoonheidsideaal werd.
Natuurlijk is niet de gehele vrouwelijke bevolking bezig met deze extreme manier van lijnen, maar veel vrouwen zijn wel ontevreden over hun lichaam. Het tijdschrift Margriet heeft 4000 vrouwen ondervraagt, waarvan 70% minstens 10 kilo wil afvallen en 90% bang is om dik te worden. Van deze vrouwen had slechts 42% overgewicht (Boers, 2013). Diëtist Tom Coumans bevestigt dit. “Ik denk dat er weinig vrouwen zijn die helemaal tevreden zijn over het gewicht, ondanks dat ik ze als “slank” ervaar. Omdat nu eenmaal niemand tevreden is.” De ontevredenheid heeft volgens hem ook te maken met het gebrek aan kennis. Veel mensen hebben geen idee van wat gezond is. Dat in de modellenwereld tevredenheid ook ver te zoeken is, is wel duidelijk. Ineke Borsje werkt voor Network Models en zegt hierover het volgende. “Modellenbureaus en media proberen zich voor te doen alsof ze die hele dunne modellen niet meer willen. Ze doen net als of ze die te dunne meisjes afkeuren, maar eigenlijk hebben ze liever wel die hele dunne meisjes.” Hierdoor blijft de vrouwelijke bevolking de dunne vrouw als ideaal zien en blijft ook het ideale schoonheidsbeeld hetzelfde. Uitzonderingen daargelaten willen vrouwen daar zoveel mogelijk op lijken, aldus het model. Modellenbureaus hebben dus blijkbaar een grote invloed op het schoonheidsideaal zoals de mensen het voor ogen hebben. Niet gek, volgens Jeroen Lievens, mediadocent aan de universiteit van Leuven. ‘’We worden gebombardeerd met 400 à 600 reclamebeelden per dag. Voor een meisje haar zeventiende verjaardag viert, ziet ze 250.000 reclamebeelden, waarvan het overgrote deel het belang van schoonheid benadrukt.’’
Beperkt houdbaar
Meiden verzinnen steeds gekkere dingen om te voldoen aan het schoonheidsideaal: een appel per dag en een maaltijd overslaan is al lang niet goed genoeg meer. Modellen eten tegenwoordig geen kale crackers meer, want elke calorie telt: vandaag de dag worden er stukjes papier (denk aan zakdoekjes) gegeten om de honger te stillen. Ook het eten van bolletjes watten, het eten van lintworm-achtige parasieten en het nemen van injecties met het zwangerschapshormoon HCG helpen tegen het hongergevoel (S, 2013).
Ook in het gerenommeerde wetenschappelijke magazine ‘Psychologie’ wordt vermeld dat vrouwen en meisjes lijden onder het schoonheidsideaal. De eisen zijn streng: jong, strak en slank. Het uiterlijk heeft steeds meer invloed op de samenleving. Jongeren voelen zich steeds ongemakkelijker. Deze jongeren denken vaak dat ze niet goed genoeg zijn als ze een maatje groter hebben of wanneer ze wat kleiner zijn dan de meeste mensen. Plastische chirurgen krijgen steeds meer patiënten binnen van 15 jaar. En kinderen van 5 gaan zelfs al minder snoepen. Ook staat er een houdbaarheidsdatum op de vrouwen. Na een bepaalde leeftijd zijn vrouwen niet meer aantrekkelijk. Verslaggeefster Sunny Bergman heeft een documentaire gemaakt over het beperkt houdbaar zijn van de vrouwen. Volgens haar wordt dit gevoel aangewakkerd door het vrouwbeeld dat cosmeticafabrikanten, de modebranche, vrouwenbladen, de porno-industrie en de plastische chirurgie de wereld insturen. “Dat beeld is gefixeerd en dun en is voor een groot deel ‘gephotoshopt’ of anderszins gemanipuleerd. Dat is een schoonheidsideaal waar we niet mee kunnen concurreren, maar we streven er toch naar.” (Psychologie , 2007)
Smaken verschillen Maar wat als vrouwen het schoonheidsideaal behaald hebben? Gaat er dan een nieuwe wereld voor ze open? In ieder geval hebben deze vrouwen een doel bereikt dat ze graag wilden bereiken. Vrouwen denken vaak wel wanneer ze het schoonheidsideaal bereikt hebben dat ze mooi zijn en aantrekkelijk gevonden worden door iedereen. Hier moeten ze mee oppassen. Mannen vinden het vaak niet mooi als een vrouw super dun is. Deze mannen willen graag rondingen zien en iets kunnen vastpakken. Een jongen die moest spelen op een modeshow zei er het volgende over: “De modellen zijn onaantrekkelijk, ze lijken op robots’’, en hij ‘’wil ze nooit in zijn bed tegenkomen.” (Hemkes, 2012) Ook is het dan weer zo dat alle mannen weer een andere smaak hebben. De ene man wil graag een vrouw met volle borsten, de andere man vindt wat minder borsten ook geen probleem. De ene man kiest voor blond haar en de ander voor rood. Gelukkig heeft iedereen een andere smaak, anders zouden er allemaal dezelfde meisjes op de wereld rond moeten lopen. (Elise, 2009)
Exceptie Er zijn natuurlijk uitzonderingen op het schoonheidsideaal. Om te beginnen het fenomeen anorexia. Anorexia neemt ‘’dun’’ en ‘’slank’’ mee naar het volgende level: meisjes die eraan lijden blijven maar doorgaan met afvallen. Ze gaan het schoonheidsideaal voorbij en worden dunner en dunner. Anorexia is een ziekte waarbij iemand een vervormd beeld heeft van zijn of haar eigen lichaam. De meisjes die dit krijgen zijn vooral bang om dik te worden, wat betekent dat deze ziekte vaak ontstaat uit onzekerheid, omdat ze het gevoel hebben aan het schoonheidsbeeld te moeten voldoen. Deze stoornis kan lichamelijke schade veroorzaken met in de ergste gevallen de dood tot gevolg. Ongeveer 15% van de meisjes met anorexia overlijdt eraan. Het gaat hierbij vooral om meisjes rond de puberteit. Ook kunnen deze meisjes last krijgen van menstruatiestoornissen of onvruchtbaarheid. (Anorexia nervosa , 2013)
Een geheel andere stroming die ver af staat van het vrouwelijk schoonheidsideaal zijn de vrouwelijke bodybuilders. Hoewel deze vrouwen ook geen grammetje vet hebben, worden ze eerder verafschuwd dan verheerlijkt. De stroming bestaat al sinds de jaren ’60. In de jaren ’60 was het nog niet zo heftig als het nu is: tegenwoordig deinzen de vrouwen er zelfs niet voor terug om steroïden te gebruiken. Steroïden zijn, voor de duidelijkheid, mannelijke hormonen. Vrouwelijke bodybuilders kunnen menstruatiestoornissen, agressie, seksuele drang, lage stem en beharing over het hele lichaam ervaren. Het is maar een klein groepje vrouwen dat deze sport uitoefent en daarom is het fenomeen redelijk onbekend. (Schuurman, N.D.)
Een andere tegenstroom kennen we van de Dove reclames: volle modellen. Steeds vaker worden volle modellen gevraagd voor catalogussen en steeds vaker staan ze op de cover van magazines. “Ik vind het goed dat ze er zijn, maar ik vind dunne modellen zelf wel mooier. Bovendien hebben volle modellen bijna altijd een dun gezicht, met kaken en jukbeenderen die duidelijk zichtbaar zijn” zegt Ineke Borsje.
In sommige gevallen raken de feedees ook afgesloten van de rest van de wereld en raken ze in een sociaal isolement. Ze verliezen vrienden en familie uit het oog en het contact verwatert. Jessica, beter bekend als Betty Pumpkin, is een bekende Brabantse feedee. Op haar eenentwintigste heeft ze haar vriend leren kennen die vertelde dat hij het fijn vond om vrouwen te feeden. Jessica ervaarde deze uitspraak als een opluchting: ze vond het fijn om iemand gevonden te hebben met dezelfde fetisj. Jessica wordt momenteel al 6 jaar gefeed en zit op een gewicht van ongeveer 150 kilo. Als diëtist is dit moeilijk te begrijpen. Tom Coumans zegt: “Feeden is erg ongezond, maar een feeder heeft zichzelf natuurlijk niet gemaakt. Zolang beide partijen deze fetisj vrijwillig uitoefenen, heeft niemand het recht dit tegen te gaan. Dat iemand bewust zijn gezondheid in gevaar brengt is een ander punt, dit kan veel kosten voor de gezondheidszorg en dus een dure grap worden voor de maatschappij.”
Feeders & feedees Voor feeders is vol niet genoeg: zij zien een vrouw het liefst zo dik mogelijk. Feeders zijn de mannen die hun vrouw dik voeren. Hun vrouwen worden dan ook wel feedees genoemd. (Obesitas, 2013) Het doel van de feeders is dat hun vriendin of vrouw zo veel mogelijk aankomt en dus maar voller en ronder wordt. Ze helpen de vrouwen hier graag een handje bij en vinden het geweldig om hun vrouwen heel veel te zien eten. De veelal forse vrouwen komen hierdoor meestal nog tientallen kilo’s aan. Vaak gaan ze net zo lang door tot ze niet meer in staat zijn om zelf te eten. Op dat moment zijn ze compleet afhankelijk geworden van hun man. De feeders genieten hier op hun beurt weer van. Ze vinden het fijn om macht te hebben over hun vrouw. Uit onderzoek van Saguy (2002) blijkt dat de feeders vaak de overhand hebben in de relatie, omdat de vrouwen afhankelijk worden van hun feeders om voedingsstoffen binnen te krijgen. Vaak zijn de feeders seksueel aangetrokken tot de kwetsbaarheid van vrouwen met extreem overgewicht.
Feedees genieten vaak van de aandacht die ze van hun man krijgen. Ze zeggen zelf ook te genieten van de alsmaar toenemende grootte van hun lichaam. Op internet vind je diverse fora waar de feedees hun verhalen delen, tips geven en zelfs nieuwe liefdes vinden. Ook zijn er veel blogs met foto’s en verslagen van uur tot uur. Deze vrouwen nemen de bijkomstige gezondheidsrisico’s vaak voor lief, of ze willen niet inzien wat voor gevolgen dit heeft voor ze. De feedees worden meestal afhankelijk van hun feeders en worden vaak als slachtoffer gezien. Er wordt namelijk gezegd dat de feedees buiten hun wil om vetgemest door de feeders. Ze hebben hier geen invloed op en het zijn willoze meisjes die met opzet worden vetgemest en er is niets wat ze er tegen kunnen doen. Dit wordt ontkend door verscheidene feedees. Zij stellen namelijk dat een feedee iemand is die ‘seksueel opgewonden raakt van het feit dat hij of zij dik is of de fantasie om nog dikker te worden.’ “Dit betekent dat ik als Feedee, geniet van het dik zijn, sterker nog: ik geniet van mijn vet zoals het daar zit. Ik vind mijn vet lekker, haal er genot uit en het windt me op.” Dit zegt feedee Rebecca over zichzelf. Zij zegt verder dat het stereotype dat heerst over feedees haars inziens helemaal niet klopt met de werkelijkheid. (Rebecca, 2010) Dat Rebecca opgewonden raakt van eten zou ook kunnen komen door stuffing. Stuffing is het door eten totdat de maag het niet meer aankan en de buikinhoud gaat uitzetten. Dit zou een druk geven op de seksuele organen. Veel Feeders feeden uit seksueel oogpunt. Dit is raar, omdat Feedees vaak zo dik worden dat geen enkele seksuele handeling meer mogelijk is.
Volgens een anonieme expert op opiniesite Pazilla.com zou er vooral een psychische reden achter feeden zitten. De feedee heeft over het algemeen een slecht zelfbeeld, en is er niet van overtuigd dat zij een partner vast kan houden. Zij is bereid heel ver te gaan om te doen wat haar partner zegt, omdat ze bang is hem te verliezen. Ook kan het een zeer extreme vorm van aandacht zoeken zijn. Als een vrouw zo dik wordt dat ze niet langer (goed) voor zichzelf kan zorgen, zal ze veel aandacht krijgen. De feeder heeft als reden het creëren van een afhankelijke situatie. De man heeft het gevoel dat hij er toe doet, omdat zijn vrouw afhankelijk van hem is. Hij krijgt hierdoor een hoger gevoel van eigenwaarde. (Pazilla, 2012) ‘’Ik word echt niet door mijn vriend gepusht’’, zegt Jessica. ‘’Ik maak mijn leven lang al mijn eigen keuzes (zelfs tot ergernis van mijn ouders). Ik heb hier zelf voor gekozen en ik ben blij dat ik iemand gevonden heb waar ik dit mee kan delen. Als ik en mijn partner hier beide genot uit blijven halen ben ik bereid mijn hele leven door te gaan als feedee. Ik leef een gezond leven. Ik zou een ongezond leven lijden als ik de hele tijd zou lijnen. Ik eet gevarieerd en ik beweeg, dus ik zie geen reden om me te laten controleren bij een huisarts. Feeden doe je niet alleen maar met fast- of junkfood. Ik ontken niet dat ik graag een koekje of een stukje taart eet, maar dat doet de rest van de wereld met mij mee en die worden ook niet bestempeld als ongezond. Alleen omdat ik te dik ben ben ik maar meteen ongezond.’’
Jessica (Bettie Pumpkin; 2013)
Jessica geeft hier duidelijk aan dat zij het niet eens is met de algemeen geldende opinie over dikke mensen. Zij stelt niet anders te zijn dan anderen ondanks dat zij wat dikker is. Ook is zij van mening dat ze genoeg beweegt en dat ze gevarieerd eet dus dat zij geen verhoogde gezondheidsrisico’s heeft door haar gewicht. Jaarlijks overlijden ongeveer 500.000 mensen in Noord-Amerika en Europa aan ziektes die verbonden zijn aan obesitas. Jessica ziet duidelijk het gevaar van overgewicht niet in. Tom Coumans: “Hoe groter de obesitas, hoe groter de risico’s. De kans op diabetes type 2, artritis en hart- en vaatziekten neemt sterk toe. Steeds vaker wordt kanker ook geassocieerd met een sterke mate van obesitas, al mist hier nog voldoende wetenschappelijk bewijs voor. Als ik een feedee in mijn praktijk zou krijgen, zou ik eerst kijken hoe gemotiveerd ze is. Als ze gemotiveerd genoeg is zou ik eerst gaan onderzoeken welke psychologische kant er achter het feeden zit, dus wat haar redenen zijn. Ik zou nooit een feedee als klant aannemen die probeert sneller dik te worden. Ik als diëtist probeer juist de gezondheid van mensen te bevorderen. Bovendien kan een feedee gemakkelijk aankomen als ze boven haar energiebehoefte eet en veel vetten eet. Vetten leveren de meeste calorieën per gram, maar als ze snel suikers eet of drinkt kan ze het hongergevoel in stand houden en meer eten.” De feedees moeten in het dagelijks leven vaak ontberingen doormaken voor het feit dat ze “anders” zijn. Zo zegt Jessica: “Mensen kijken je niet alleen na, mensen proberen je als dik persoon ook te vernederen. Mensen doen alsof je stinkt, smerig bent of dom. Zou jij het niet vervelend vinden wanneer je een middagje naar de stad gaat om Koninginnedag te vieren en je vervolgens wordt uitgelachen en dat jongeren foto’s van je staan te maken om je alleen maar belachelijk te maken?” Dit zijn enkele van de vele voorbeelden van pesterijen die Jessica heeft meegemaakt. Ook is onvruchtbaarheid een van de risico’s bij obesitas. Vrouwen krijgen vaak last van een onregelmatige menstruatiecyclus, omdat de rijping van eiblaasjes en de eisprong verstoord worden. Ook leidt overgewicht tot een verhoogde kans op een miskraam, er zijn verschillende complicaties die erbij kunnen komen kijken. Deze complicaties kunnen zwangerschapsdiabetes, hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging zijn. Vrouwen met een zwaar overgewicht en die een BMI hebben tussen de 30 en 35 worden vaak geweigerd bij de klinieken voor een vruchtbaarheidsbehandeling (Obesitas, 2013). Helaas wilde Jessica niet vertellen of ze een kinderwens had en of ze het feeden daar eventueel voor op zou willen geven.
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan over waarom feeders erop kicken om hun vriendinnen of vrouwen te voeren. De feeder heeft vaak in tegenstelling tot de gemiddelde man een sterke voorkeur voor vollere vrouwen. Waar bij de normale man de waardering sterk afneemt naarmate de vrouw dikker wordt, daar is bij de feeder precies het omgekeerde het geval: hoe dikker de vrouw hoe meer waardering er is voor het uiterlijk. Zij vinden dus in tegenstelling tot het heersende schoonheidsideaal dat vollere vrouwen het schoonheidsideaal zijn. Dit komt het duidelijkst naar voren uit het onderzoek van een anonieme expert van Pazilla.com
Veel parafilies zijn gebaseerd op macht. Zo is een bekende parafilie het sado-masochisme (SM), dat draait om het controleren van seksueel genot en pijn aan de kant van de ontvanger en de macht om alles te kunnen doen bij de gever. Feeders en feedees werken net zo. Feeders kicken erop als ze een vrouw steeds dikker zien worden en geleidelijk aan afhankelijker. De vrouw wordt immers steeds immobieler waardoor ze de man nodig heeft om van alles te doen. De feedee kickt erop zichzelf steeds dikker te zien worden en is vaak onzeker, waardoor het fijn is dat er iemand is die voor ze zorgt, een feeder. Vaak is het wel zo dat de feedee een bewuste keuze maakt in het eten en dat ze tot op zekere hoogte zelf de regie in handen houden. Feederisme als parafilie is geen reactie op het schoonheidsideaal, maar een manier van mensen om hun seksualiteit te uiten. Het is natuurlijk wel zo dat feeders en feedees vet seksueel aantrekkelijk vinden en vaak het dunne schoonheidsideaal totaal niet. Het zijn vaak ook mensen die al heel wat door hebben gemaakt in hun leven en die zich dus niet zo maar van hun stuk laten brengen door anderen. Hierdoor zullen ze wel sympathiseren met de Fat Acceptance Movement. Op die manier is het fenomeen feeden toch direct verbonden met het strenge schoonheidsideaal.
(Pazilla, 2012) Ook is er vaak een psychologische oorzaak voor het gedrag van een feeder. Ze vinden het fijn om waardering te krijgen voor de dingen die ze doen. En het feit dat de feedees gelukkig worden van de handelingen van de feeder geeft ze een groot gevoel van zelfvoldoening.
Verband Is feeden een reactie op het strenge schoonheidsideaal? Misschien. Er is de zogenaamde Fat Acceptance Movement, een beweging die zich inzet tegen het stigma van dik zijn. Ondanks medici die zeggen dat dik zijn objectief slecht is stelt de Fat Acceptance Movement dat dik zijn niet slecht is, en roept op tot de emancipatie van dikke mensen. Deze beweging is betrokken bij maatschappelijk engagement van dikke mensen. Ze willen dat het schoonheidsideaal afgebroken wordt en dat dikke mensen voortaan niet meer gezien worden als lelijk of ongezond. Aan de andere kant is feederisme is een vorm van vetfetisjisme, een parafilie. Parafilies zijn afwijkende seksuele voorkeuren. Hierdoor zijn er bijvoorbeeld mensen die zich aangetrokken voelen tot dieren, niet-levende objecten of in het geval van feeders dikke mensen.
Toekomstbeeld De kans dat plastische chirurgie in de toekomst de normaalste zaak van de wereld wordt is groot. Tegenwoordig wordt het al steeds normaler dat bijvoorbeeld zelfs meisjes van vijftien plastische chirurgie ondergaan, maar in de toekomst wordt dit met Nanotechnologie alleen nog maar gemakkelijker en dus normaler. Ook zal het aantal cosmetische producten dat zorgt dat iemand op het schoonheidsideaal gaat lijken stijgen. (Comer) Ook ontwikkelt de technologie zich steeds verder waardoor fotoshoppen aantrekkelijker wordt voor de fotografen. Foto’s voor bijvoorbeeld modebladen worden altijd bewerkt na een shoot. Tailles worden dunner, lippen voller en gezichten egaler. (Leonie van Dijk) Ineke Borsje concludeert: “Ik denk dat op het gebied van het vrouwelijk figuur het schoonheidsideaal wel constant zal blijven. Het schoonheidsideaal in de modellenwereld blijft dun omdat dat goed verkoopt. Voor het imago van bedrijven is het minder goed om super slanke modellen te kiezen, dus er zal om de zoveel tijd een vol model gebruikt worden in de advertising. ‘’ Aan de andere kant hoeft dat natuurlijk niet zo slopend te zijn als vroeger. ‘’Misschien hoeven wij vrouwen in de toekomst helemaal niet zo op onze lijn te letten, dan wordt dat heel gemakkelijk met een pilletje of iets degelijks geregeld.”
De toekomst van Jessica en haar vriend ziet er in ieder geval niet veel anders uit dan hoe ze nu leven. Jessica heeft aangegeven dat het een deel van hun leven is geworden en zolang ze hier genot uit kunnen blijven halen willen ze er niets aan veranderen. Volgens Jessica zal het schoonheidsideaal ook niet snel veranderen. ‘’Kijk om je heen of op de televisie, internet. Nu met het warmere weer wil je goed voor de dag komen? Wil je een strand klaar lichaam? Wil je ook rokjes dragen? Gebruik dan nu deze afslankkuur, ga Sonja Bakkeren, koop deze afslankpillen. Het schoonheidsideaal is wel eens anders geweest, dat je wel een ronde kont kon hebben en dat als vrouwelijk werd gezien, maar die tijd is lang voorbij en ik zie dat ook niet snel terug komen.’’ (Jessica)
