Kiezen in het vmbo
13|14
Inhoudsopgave
Voorwoord..................................................................................................... 3 Kiezen ........................................................................................................... 4 Kiezen in het vmbo .......................................................................................
5
Leerwegen .............................................................................................................
5
Uitstroomprofielen ...............................................................................................
6
Afdelingen .............................................................................................................
9
Vakkenpakket ............................................................................................... 11 Basisberoepsgerichte leerweg ........................................................................... 11 Kaderberoepsgerichte leerweg ........................................................................... 11 Gemengde en theoretische leerweg .................................................................. 11 Beroepenoriëntatie ................................................................................................ 12 Mogelijkheden na het vmbo ................................................................................ 13 Testen ....................................................................................................................... 15 Aan de ouders ......................................................................................................... 17 Reactieformulier in te vullen door ouders ......................................................... 17 Informatie verkrijgen ............................................................................................ 18 a. De decaan ......................................................................................................... 18 b. Nuttige internetadressen ................................................................................ 18
2 | vmbo keuzeboekje
Voorwoord
Beste leerling, Voor je ligt een boekje, dat je kan helpen bij het bepalen van je keus voor een leerweg, sector en een afdeling. Deze keus bepaalt in ieder geval wat je in de derde klas gaat doen, maar heeft ook invloed op de vierde klas en zelfs op de keuze van de vervolgopleiding. Een goede overwogen keuze is dus heel belangrijk. Dit boekje heeft niet de bedoeling compleet te zijn en op alle mogelijke vragen één antwoord te geven. Wanneer er iets niet duidelijk is, vraag het dan aan je mentor of maak een afspraak met de decaan, de heer Welboren (
[email protected]). Dit boekje is uiteraard ook voor de ouders/verzorgers bestemd, zodat u samen met uw zoon/dochter een weloverwogen keuze kunt maken.
vmbo keuzeboekje | 3
Kiezen
In dit schooljaar sta je voor de keuze:
”Wat ga ik doen na klas 2?” welke leerweg kan ik doen? welke sector kies ik? Kiezen is... het woord zegt het al, een keuze maken. Kiezen is een zaak om goed over na te denken, je kunt dan denken aan: Wie ben ik? Wat interesseert mij? Waar ben ik goed in en waarin niet? Waar heb ik het meeste aan? Wat kan ik worden? Door een antwoord te zoeken op deze vragen krijg je steeds meer een duidelijk beeld van je persoonlijke kwaliteiten en mogelijkheden.
De keuze is
aan jou!
4 | vmbo keuzeboekje
Kiezen in het vmbo
Je zult dit jaar dus een keuze moeten maken voor: een leerweg een sector of uitstroomprofiel
Leerwegen In het vmbo zijn er 4 leerwegen: De basisberoepsgerichte leerweg De kaderberoepsgerichte leerweg De gemengde leerweg De theoretische leerweg Elke leerweg is anders Op basisniveau krijgje veel praktijk, op kaderniveau krijg je minder praktijk en meer theorie. Op GT-niveau krijg je vooral theorie. Als je graag met je handen wilt werken, kun je vaak beter naar kader dan naar GT gaan. De plaatsing in een leerweg is op advies van de school, overeenkomstig je mogelijkheden en interesses; je hebt dus niet helemaal de vrije keus.
Alle wegen gaan naar hetzelfde doel: een opleiding in het mbo. Mocht je naar havo willen, dan kun je daar alleen naartoe met een gemengd of theoretisch diploma.
vmbo keuzeboekje | 5
Theoretische leerweg
Gemengde leerweg
mbo Kaderberoepsgerichte leerweg
Basisberoepsgerichte leerweg
De gevolgde leerweg op het vmbo is bepalend voor het niveau waarop je in het mbo kunt instromen: de basisberoepsgerichte leerweg geeft toegang tot mbo niveau 2 de kaderberoepsgerichte leerweg geeft toegang tot mbo niveau 2, 3 of 4 de gemengde- en theoretische leerweg geeft toegang tot mbo niveau 2, 3 of 4 en onder voorwaarden ook tot havo. Het niveau geeft de moeilijkheid aan. Niveau 2 is de makkelijkste opleiding en niveau 4 is de moeilijkste. Op het mbo komt ook nog het niveau 1 voor. Je wordt geplaatst in niveau 1 als je 16 bent en geen vmbo-diploma hebt.
Uitstroomprofielen Behalve dat je geplaatst wordt in een leerweg, moet je, als je basis of kader doet, een keuze maken uit één van de onderstaande uitstroomprofielen. In het vmbo kennen we 4 uitstroomprofielen nl. Technologie & Commercie, context Techniek Zorg en Welzijn Economie Landbouw (niet op het Marianum)
6 | vmbo keuzeboekje
De kenmerken van de uitstroomprofielen:
Zorg en welzijn Wil je later een beroep gaan uitoefenen in de wereld waarin je wilt klaarstaan voor een ander? Dan kies je voor de vmbo-sector Zorg en Welzijn. Je moet natuurlijk wel graag met mensen om willen gaan. Een beetje geduld hebben, goed kunnen luisteren en veel doorzettingsvermogen in je karakter kunnen ook geen
Techniek
kwaad. Heb je dat nog niet zo
Wat zou het donker zijn zonder
erg, dan leren we je dat! Met je
onze straatverlichting. En wat
diploma vmbo Zorg en Welzijn
te denken van onze mobiele
kun je straks een opleiding gaan
telefoons? Deze zijn niet meer
volgen in de zorgsector, in het
weg te denken uit je dagelijkse
welzijnswerk, in de uiterlijke
leven. Centrale verwarming
verzorging, in de horeca en
en stromend water… Voor al
facilitaire dienstverlening, in het
deze dingen (en natuurlijk nog
toerisme, in de sport of in de
véél meer) hebben wij techniek
laboratoriumtechniek.
nodig. De vraag naar technisch personeel wordt ook steeds groter, en dan met name naar jonge technici. In deze vmbosector heb je verschillende mogelijkheden in de wereld van de techniek.
vmbo keuzeboekje | 7
Wat wil jij later doen als je
groot bent? Economie
Landbouw
Kun je goed rekenen? Vind je
De toenemende aandacht voor
het leuk om met cijfers en geld
natuur, milieu en (de herkomst
te werken? Dan kies je voor
van) ons voedsel, zorgen ervoor
deze vmbo-sector. Je kunt later
dat de groene sector bloeit als
in een administratief beroep
nooit tevoren. Nederland be-
gaan werken, bijvoorbeeld bij
hoort tot de top 5 van de wereld
een bank of in een hotel. Ook
als het gaat om het exporteren
kun je bijvoorbeeld gaan werken
van agrarische producten. Ook
in een winkel, of in de mode.
qua kennisniveau behoort Ne-
Verkoper, inkoper, magazijnme-
derland tot de wereldtop. Goed
dewerker, kok, receptiemede-
opgeleide mensen zijn onmis-
werker, administrateur, juridisch
baar.
medewerker, etaleur. Economie is een brede sector. In deze sector maak je kennis met vele werkzaamheden en beroepen.
Wanneer je de basisberoepsgerichte- of de kaderberoepsgerichte leerweg wilt gaan volgen, krijg je te maken met de beroepsgerichte vakken die bij de uitstroomprofielen horen.
8 | vmbo keuzeboekje
Hieronder vind je een overzicht van de uitstroomprofielen op Marianum.
Afdelingen binnen vmbo Basis-Kader Technologie & Commercie context Techniek timmeren, metselen en schilderen metaal, elektro, voertuigen, installatietechniek Je kiest voor techniek als de kenmerken op de vorige bladzijden je aanspreken. Wiskunde en natuurkunde zijn belangrijke vakken binnen de techniek.
Economie Afdeling: Handel en administratie Je werkt veel met praktijkgerichte simulatie van een administratiekantoor. Ook typevaardigheid en kennis van ICT komen aan bod. Goed om kunnen gaan met mensen, creativiteit, klantvriendelijkheid, initiatiefrijk zijn en verantwoordelijkheidsgevoel hebben, zijn belangrijke kenmerken.
Zorg & Welzijn Ben je hulpvaardig en sociaal, wil je graag mensen verzorgen, verplegen of helpen met opvoeden, dan past deze sector bij jou. Maar ook als je wilt werken in de horeca, in een kapsalon of in een sportinstelling kun je hier je hart ophalen.
vmbo keuzeboekje | 9
Gemengd en theoretisch In GT volgen alle leerlingen in het derde leerjaar een intersectoraal programma, dat breed oriënteert op alle sectoren. In leerjaar 4 kiezen de leerlingen in GT voor de gemengde óf de theoretische leerweg: De gemengde leerweg is een goede voorbereiding op het mbo. Het beroepsgericht intersectoraal programma is hier verplicht, met als uitstroomprofielen: - Technologie en Commercie, context Techniek - Commercie en Dienstverlening, context Economie - Dienstverlening en Commercie, context Zorg en Welzijn. De theoretische leerweg is een goede voorbereiding op 4 havo. Hier is geen beroepsgericht programma, maar volgen de leerlingen minstens één extra algemeen vak. De instroom in 4 havo is wel aan voorwaarden verbonden (gemiddeld minimaal 6,5, goede inzet, minstens één extra vak). Via havo is de weg naar een beroep meestal wel iets korter, maar ook zwaarder. Als je al weet welke beroepsrichting je uit wilt, is het meestal verstandiger om de weg via het mbo te kiezen.
Gemengd of toch
theoretisch?
10 | vmbo keuzeboekje
Vakkenpakketten
In leerjaar 3 hebben alle leerlingen: Nederlands, Engels, Duits, wiskunde, Mens en Maatschappij, Mens en Natuur, CKV en bewegingsonderwijs. Op de website van Marianum staan de actuele urentabellen per niveau en uitstroomprofiel. Het aantal lessen voor de beroepsgerichte vakken is in de basisberoepsgerichte leerweg 16, in de kaderberoepsgerichte leerweg 12, in de gemengde en theoretische leerweg krijgen de leerlingen een intersectoraal programma (6 in klas 3). Afhankelijk van het vakkenpakket werkt elke leerling een aantal momenten zelfstandig aan de verwerking van de opdrachten.
vmbo keuzeboekje | 11
Beroepenoriëntatie
Om je een goede keuze te kunnen laten maken, vinden er in de tweede klas verschillende beroepsgerichte activiteiten plaats, die hieronder staan vermeld. Je docenten, mentor en de decaan zullen je natuurlijk proberen te helpen bij het maken van een goede keuze. Ook spelen je ouders een belangrijke rol bij het maken van een keuze, maar de uiteindelijke keuze ligt bij jou. Een interessetest Je zult een interessetest gaan doen. Uit deze test kan dan naar voren komen waar je interesse naar uit gaat, zodat een keuze gemakkelijker wordt. PSO lessen Om een beeld te krijgen van hoe het er in de verschillende sectoren uitziet, ga je ook “snuffelen” d.m.v. speciale PSO lessen (PSO = Praktische Sector Oriëntatie). Dat doe je door op bezoek te gaan bij de verschillende afdelingen. Je krijgt dan een korte uitleg over wat er in de verschillende sectoren van je verwacht wordt en hoe er gewerkt wordt. Voorlichting Verder zullen er nog voorlichtingsdagen komen over beroepen in de verschillende sectoren. Sommige voorlichtingsbijeenkomsten zijn verplicht, voor andere kun je je inschrijven. Internet Ook Internet is een bron van informatie over beroepen en opleidingen. De decaan Natuurlijk kun je ook aan de decaan informatie vragen over beroepen of opleidingen. De decaan en/of de mentor zal je in het derde en vierde leerjaar informeren over vervolgopleidingen en beroepen die na het vmbo mogelijk zijn. 12 | vmbo keuzeboekje
Mogelijkheden na het vmbo
vmbo: onderbouw, leerwegen en vervolgopleidingen Hoe ziet het vmbo eruit? En hoe stroom je door naar het mbo? vervolg hbo of vwo
Leerjaar 5 Leerjaar 4 havo havo
Examen theoretische leerweg: AVO: 6 vakken + LO, CKV, Maatschappijleer Geen beroepsgericht programma
Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 1 mbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 1 mbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 1 mbo
Leerjaar 2 Leerjaar 1 mbo
Leerjaar 1 mbo
mbo Niveau 3 of 4
mbo Niveau 3 of 4
mbo Niveau 3 of 4
mbo Niveau 2
mbo Niveau 1
Examen kaderberoepsgerichte leerweg: AVO: 4 vakken + LO, CKV, Maatschappijleer Beroepsgericht programma: 12 uren per week
Leerjaar 4 Leerjaar 3 vmbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 vmbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 vmbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 vmbo
Leerjaar 4 Leerjaar 3 vmbo
theoretische leerweg
gemengde leerweg
kaderberoepsgerichte leerweg
basisberoepsgerichte leerweg
assistenten opleiding
vmbo onderbouw
AVO-vakken (kerndoelen) Praktijkvorming Extra’s: sport, cultuur, taal, rekenen
Leerjaar 2 vmbo Leerjaar 1 vmbo
Examen gemengde leerweg: AVO: 5 vakken + LO, CKV, Maatschappijleer Beroepsgericht programma: 1 vak, 4 uren per week
Examen basisberoepsgerichte leerweg: AVO: 4 vakken + LO, CKV, Maatschappijleer Beroepsgericht programma: 12 uren per week AVO: Algemeen Vormend Onderwijs LO: Lichamelijke Opvoeding CKV: Culturele en Kunstzinnige Vorming
Wanneer je geslaagd bent voor het vmbo, zul je meestal een opleiding op het mbo gaan volgen. Mbo-opleidingen worden gegeven op ROC’s (Regionale Opleidings Centra). Competenties Tegenwoordig wordt er in het bedrijfsleven en op het mbo niet meer alleen gekeken naar kennis, maar ook naar competenties. Wat zijn competenties? Competenties zijn de combinatie van kennis, vaardigheden, houding, persoonlijkheid en motivatie. Op het vmbo en op het mbo wordt er gekeken naar de ontwikkeling van jouw competenties. Die competenties bepalen voor een belangrijk deel voor welke opleiding je geschikt bent. vmbo keuzeboekje | 13
In het mbo kom je dezelfde sectoren tegen, als in het vmbo. Techniek
Economie
Zorg & Welzijn
Landbouw
De opleidingen in het mbo zijn beroepsopleidingen. Deze opleidingen bereiden je voor op het uitoefenen van een beroep. Het mbo heeft een zeer groot aantal beroepsopleidingen. Je kunt je in heel veel soorten werk specialiseren. Er zijn op het mbo 4 niveaus. De namen van de vier niveaus zijn: niveau 1 assistentenopleiding niveau 2 basisberoepsopleiding niveau 3 vakopleiding niveau 4 middenkader/specialistenopleiding In het mbo kun je twee soorten opleidingen volgen nl. BOL en BBL: 1. BOL is de Beroeps Opleidende leerweg. Je opleiding bestaat voor het grootste gedeelte uit theorie en je gaat meestal gewoon vijf dagen in de week naar school. De praktijk (Beroepspraktijkvorming) leer je door stage(s), die tussen de 20% en 60% van de opleidingstijd in beslag nemen. De opleidingen proberen op de school een aantal situaties uit de praktijk na te bootsen. 2. BBL is de Beroeps Begeleidende Leerweg (deeltijds). Dit is: “werkend leren”. Je opleiding bestaat voor het grootste gedeelte uit praktijk (60% of meer). Je werkt en leert tegelijk. Je wordt in een bedrijf of instelling opgeleid en leert de theorie op school. Meestal ben je vier dagen per week aan het werk op een zogenoemde “leerarbeidsplaats” bij een erkend leerbedrijf en ga je één dag per week naar school. In het bedrijf word je opgeleid door een ervaren vakman of vakvrouw, de “praktijkopleider”. 14 | vmbo keuzeboekje
Testen
Op de volgende bladzijde plak je de uitslag van de beroepen-interessetest. Deze wordt samen met je mentor besproken. Ook met je ouders bespreek je de uitslag van de test. Je ouders schrijven kort op wat hun mening is en ondertekenen dit, zodat wij weten dat je dit met je ouders besproken hebt. Let op: deze toetsen helpen je om een keuze te maken. De echte keuze van sector en vakken doe jezelf en niet de computer.
vmbo keuzeboekje | 15
Hier kun je de uitslag van de beroepeninteressetest plakken:
16 | vmbo keuzeboekje
Aan de ouders
Geeft u hieronder de opmerkingen bij de uitslag van de test en de keuze van uw zoon of dochter. Opmerkingen: .............................................................................................................. ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................
Keuze vmbo: ................................................................................................................. ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................
Handtekening ouders
Handtekening leerling
................................................................
..............................................................
Handtekening mentor
................................................................
vmbo keuzeboekje | 17
Informatie verkrijgen De decaan Het kan zijn dat jij of je ouders nog vragen hebben. Je kunt dan met de decaan vmbo een afspraak (
[email protected]) maken of je kunt natuurlijk gebruik maken van de informatie die je op Internet kunt vinden. Je kunt ook informatie inwinnen bij mevrouw Verkerke (basis- en kaderberoepsgerichte leerweg) (
[email protected]) of bij de heer Notten (gemengde en theoretische leerweg) (
[email protected]). Nuttige internetadressen Informatie over beroepen kun je vinden op internet: www.tkmst.nl www.graafschapcollege.nl www.rocvantwente.nl www.aventus.nl www.aoc-oost.nl
18 | vmbo keuzeboekje
vmbo keuzeboekje | 19
Bezoekadressen
Deken Hooijmansingel 1
7141 EA Groenlo
Dr. Ariënsstraat 1-3
7131 XM Lichtenvoorde
Telefoon
0544 477070
E-mail
[email protected]
www.marianum.nl