Kielboot zeilen - Basistheorie Overstag Manoeuvre

Kielboot zeilen - Basistheorie Overstag Manoeuvre In deze les wordt de overstag manoeuvre uitgelegd. Dit is een manoeuvre waarbij de zeilen naar de andere boeg worden verplaatst. Tijdens de overstag manoeuvre draaien we met de neus van het schip tegen de wind in en draaien we net zo lang door tot we weer kunnen zeilen. Het is lastig om deze manoeuvre goed uit te voeren, omdat we veel moeten doen in een korte tijd. Naast de bediening van het roer en de zeilen, moeten we de juiste commando’s geven en ons lichaam verplaatsen naar de andere kant van het schip. Hieronder staat de overstag manoeuvre grafisch weergegeven. De oranje pijl geeft de windrichting aan. Bij het analyseren van onderstaande tekening letten we op: • De koers (de richting van de boot ten opzichte van de wind); • De stand en werking van het grootzeil; • De stand en werking van de fok; • De positie van de roerganger; • De stand van het roer. In onderstaande tekening zijn de zeilen groen gekleurd als deze zorgen voor voorstuwing. Rood gekleurde zeilen zijn buiten werking gesteld. Ieder bootje wordt nader toegelicht.

© Zeilschool Midden Nederland alle rechten voorbehouden Auteur: C.B. Ilbrink ([email protected])

Blad 1 van 6 Versie: 3

Kielboot zeilen - Basistheorie - Overstag

Stap 1: De voorbereiding

1

Uitgangspositie: We varen aan-de-wind. Het grootzeil en de fok zijn aangetrokken. De roerganger zit aan de hoge kant van het schip (aan loef, dus aan de kant waar de wind vandaan komt). Handelingen: 1. Controleer of je goed aande- wind vaart. 2. Kijk over je schouder (naar loef) of de manoeuvre veilig uitgevoerd kan worden en je niemand hindert. 3. Pak met je vrije hand (in dit geval je rechter hand, want je linker zit aan het roer) de grootschoot dicht bij het grondblok (de katrol op de vloer van de kuip) vast. Deze hand noemen we de schoothand. 4. Commando: “Klaar om te wenden!”

De tekening (links) toont de situatie na bovenstaande handelingen. © Zeilschool Midden Nederland alle rechten voorbehouden Auteur: C.B. Ilbrink ([email protected])



2

Stap 2: Oploeven met het grootzeil Handelingen: 5. Geef het commando “Ree”. De fokkenist laat de fokkeschoot vieren (dus niet loslaten). 6. Duw de helmstok rustig van je af. Duw de helmstok nooit verder dan de kuiprand, anders rem het meer dan dat het stuurt. 7. Verschuif je lichaam naar het midden van de doft (plankje waar je op zit). 8. Houd het grootzeil onder druk door deze beheerst met beiden handen aan te trekken. Tips: • Hoe sneller de helmstok in stap 1 wordt weggeduwd, hoe sneller stap 2 moet worden uitgevoerd. • Doordat de werking van de fok wegvalt zal het schip automatisch gaan oploeven. In latere lessen zul je leren om overstag te gaan zonder het roer te gebruiken. Aangezien sturen met het roer per definitie remt, heeft het de voorkeur om voornamelijk met de werking van de zeilen te sturen.




Stap 3: Draaien tot in de wind

3

Handelingen: 9. Zoek met je toekomstige roerhand (in dit geval rechts) naar de helmstok achter je rug. Probeer de helmstok niet te bewegen, aangezien dat de draaiing van het schip remt. Tips: • De zeilen zijn buitenwerking, omdat we bijna tegen de wind in varen. Doordat we vaart en een draaiing hebben opgebouwd in voorgaande stappen, zal het schip niet stil komen te liggen.

De tekening (links) toont de situatie na bovenstaande handelingen.




4

Stap 4: Afvallen tot aan-dewind Handelingen: 10. Wacht tot het schip in-dewind ligt. Je ziet dit doordat de schoothoek van de fok tegen de mast klappert. Geef op dit moment het commando: “Fok Bak!”. De fokkenist trekt de fokkeschoot weer aan. 11. Doordat de fokkenist de fokkeschoot weer aantrekt, maak de fok een vorm van een bakje dat wind vangt. De wind die dit bakje vangt duwt de neus van het schip door de wind. 12. De schipper houdt zijn ogen gericht op het voorlijk van het grootzeil (dit is het gebied met de tekst: hier kijken). Zodra het grootzeil niet meer kilt (naar binnen bolt), hebben we de nieuwe aan-de-windse koers bereikt. Pak onmiddellijk een punt op de wal om deze richting vast te houden,




Stap 4: Snelheid opbouwen

5

Handelingen: Voer de stappen 13 en 14 gelijktijdig uit. 13. Geef het commando: “Fok over”. De fokkenist laat de fokkeschoot wederom vieren en pakt met de andere hand de fokkeschoot aan de andere kant (nog niet aantrekken). Hierdoor stopt het schip met draaien. 14. De helmstok mag eindelijk achter de rug vandaan. Trek deze rustig recht en zet koers naar het bij stap 12 gekozen punt op de wal. 15. Laat het grootzeil ietsje vieren tot het einde van de giek boven de kuiprand staat. 16. Wacht tot de draaiing uit het schip is en geef het commando: “Fok Aan”. De fokkenist trekt de fokkeschoot aan de nieuwe kant aan.

De tekening (links) toont de situatie na bovenstaande handelingen.



Kielboot zeilen - Basistheorie Overstag Manoeuvre

Recommend Documents