Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie
Welkom Docent: Siri Kruit
[email protected]
iri Kruit Voorlichting en training 1
Programma les 2 • Huiswerkopdracht : • Theorie basis informatie • Cannabis
-presentatie -nabespreken
• Voorlichtingsmateriaal • Huiswerkopdracht les 3
iri Kruit Voorlichting en training
Huiswerkopdrachten • Websites bezoeken, adhv vraag over cannabis • Preventiemateriaal, wat ben je toevallig tegengekomen?
iri Kruit Voorlichting en training
Preventie algemene definitie van preventie: het uitvoeren van interventies of nemen van maatregelen teneinde:
- de gezondheid te bevorderen en - ziekten of gezondheidsproblemen te voorkomen, en - zodoende gezondheidswinst te bereiken. (ZonMW) iri Kruit Voorlichting en training
4
Drugs ??????????????????????????????????????????
iri Kruit Voorlichting en training
5
Definitie drugs (1) • Drugs zijn middelen die de hersenen prikkelen waardoor er geestelijke en lichamelijke effecten optreden. We noemen dit ook wel de psychoactieve werking.
iri Kruit Voorlichting en training
6
Definitie drugs (2) • Drugs zijn stoffen die verandering van menselijk bewustzijn veroorzaken en om die reden worden gebruikt.
iri Kruit Voorlichting en training
7
Definitie drugs (3) Stoffen die inwerken op de HERSENEN Kenmerken: 1. Schadelijk en/of verslavend 2. Veranderen de stemming 3. Beïnvloeden het gedrag 4. Worden wegens 2 en 3 gebruikt iri Kruit Voorlichting en training
8
Indeling van drugs (werking) stimulerend speed cocaïne
opiaten
Nicotine caffeine
alcohol
xtc Paddos, lsd, Waarnemingsmescaline veranderend
ghb
verdovend
iri Kruit Voorlichting en training
Cannabis Ketamine
Van contact tot verslaving (gebruikscarrière) •
Contact met het middel (stop)
╠═►
•
Experimenteergedrag (stop)
╠═► •
Geïntegreerd gebruik ╠═►
•
(stop)
Excessief / Problematisch gebruik ╠═►
•
(stop)
Verslaving
iri Kruit Voorlichting en training
10
Van contact tot verslaving (gebruikscarrière) Zie artikel op med.hro.nl/krusr Van partyganger tot draaideurclient
iri Kruit Voorlichting en training
11
Motieven voor gebruik? • • • • • • • • • • •
Stoer doen Verveling Geen nee kunnen zeggen (groepsdruk, niet assertief) Uitdaging, spanning zoeken Stiekem, geheim, illegaal Afzetten tegen (ouders, gevestigde orde, school) Hoort bij bepaalde jongerencultuur Het is gewoon lekker (werking/effect) De kick Experimenteren Nog meer? iri Kruit Voorlichting en training
12
Kerncijfers over druggebruik • Zie NDM 2011 Te downloaden via Trimbos webwinkel
iri Kruit Voorlichting en training
Gebruik psychoactieve middelen in Nederland Algemene populatie (15 – 64 jaar 11 miljoen) (NPO /IVO, 2009)
LTP
LYP
LMP
Alcohol
90,7 (uit 2001)
84,0
76,0
Tabak
59,6
24,6 (dagelijks)
7,3 (> 20 p.d.)
Cannabis
25,7
7,0
4,2
XTC
6,2
1,4
0,4
Cocaïne
5,2
1,2
0,5
Paddo’s
5,0
0,4
0,1
Amfetamines
3,1
0,4
0,2
LSD
1,5
0,1
0,0
GHB
1,3
0,4
0,2
Heroïne
0,5
0,1
0,1
LTP = ooit gebruik (life time) LYP = afgelopen jaar / recent gebruik LMP = afgelopen maand / actueel gebruik
14
Determinanten van gebruik: de driehoek van Zinberg Drug
Gebruik
Norman Zinberg 1989 †
Set (persoon) (omgeving) Setting iri Kruit Voorlichting en training
15
Drug, set en setting • Set: persoonlijkheid, genetische kwetsbaarheid en psychische conditie van gebruiker • Setting: omstandigheden waarin men gebruikt maar ook aanbod (beschikbaarheid), (il)legaliteit, maatschappelijke tolerantie, gebruikscultuur • Drug (middel, toedieningswijze)
Werking wordt door onderling samenspel van deze 3 factoren bepaald
iri Kruit Voorlichting en training
16
Wat is verslaving? • Bio sociaal kwetsbaarheidsmodel: Verslaving is een chronische psychiatrische ziekte, die vaak tot een (blijvend) verlies van autonomie op het gebied van emoties, denken en handelen leidt”
iri Kruit Voorlichting en training
17
Kans op Verslaving Geen gebruik
Gebruik
A priori hoog
Grote kans op verslaving en Aanpassing van hersenen door gebruik
Geen aanpassing, wel …. Blijvend risico Verslavingsgevoeligheid is groot (kinderen van alcoholisten)
= hooked
Kwetsbaarheid (genetisch)
A priori laag
Kans op verslaving is minder groot, maar veel en langdurig gebruik vergroot de kans op…. Altijd gezondheidsrisico’s, zeker bij voortdurende stress
Dynamisch kwetsbaarheidsmodel
Geen aanpassing
Kans op verslaving nihil
psychisch/omgeving/stress en expressie
DSM-IV (APA, 1994) Afhankelijkheid (3 van de 7)
1.
Tolerantie
2. Onthoudingsverschijnselen 3. Meer of langer gebruik dan gepland 4. Chronisch verlangen en/of vruchteloze pogingen om te stoppen / controleren 5. Veel tijd besteden aan verkrijgen / gebruiken / bijkomen van effecten 6. Belangrijke activiteiten worden geofferd voor middelengebruik 7. Doorgaan ondanks inzicht in negatieve consequenties iri Kruit Voorlichting en training
19
Misbruik van middel Kenmerken: • niet meer kunnen voldoen aan verplichtingen op werk, school of thuis, • gebruik in fysiek gevaarlijke situaties, • in aanraking met justitie, • gebruik ondanks sociale/fysieke problemen • of verergerd door effect van middel iri Kruit Voorlichting en training
Kenmerken van Verslaving! Craving: o.a. door cues, stress, verveling en kruisverslaving: drug seeking behaviour Controle over gebruik kwijt
Stofwisseling hersencellen verandert, aanpassingen in neuronale circuit van het beloningssysteem Tolerantie is erfelijk
iri Kruit Voorlichting en training
Presentatie Cannabis
iri Kruit Voorlichting en training
Middeleninfo Cannabis http://www.youtube.com/watch?v=FsJzCdF lpyQ science with Hank
http://www.youtube.com/watch?v=AKBiGu 9SF00 beste wiet 2008
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/k assa-legale-wiet-levert-colorado-veel-geldop
iri Kruit Voorlichting en training
141 duizend dagelijkse gebruikers (30,2 % van actuele gebruikers)
Afhankelijkheid * bij 0,1 tot 0.5 % = 29300 personen (10207 in zorg) Misbruik/ problematisch gebruik* 0,2 tot 0, 6 % =40200 personen (4176 in zorg) Actuele gebruikers 4,2 % (= 466000 personen) Recent gebruik 7 % Medicinaal gebruikers 5540 personen (tussen 2003-2010) Ooit gebruik 15- 64 jaar 25,7 % = >2,8 miljoen Jongeren tot 18 jaar Ooit gebruik 17% Actueel 7,7%
Ndm 2012 * = exclusief jongeren, anderstaligen, daklozen en langdurig binnen instellingen opgenomen
24
In groepjes: • Wat is het doel van preventie en wat is de boodschap naar niet-gebruikers, potentiele gebruikers en gebruikers (let op stadia van gebruik)
iri Kruit Voorlichting en training 25
Voorlichtingsmaterialen • Wat is het doel van dit voorlichtingsmateriaal, op wie richt het zich. • Hoe zou je het in kunnen zetten? • Vind je het aansluiten bij de beoogde doelgroep? • Wat vind je sterk, wat mis je? iri Kruit Voorlichting en training
Tot volgende week !
iri Kruit Voorlichting en training
