KERKENNIEUWSDELDEN. 46e jaargang nr. 7 zaterdag 29 augustus 2015

KERKENNIEUWSDELDEN 46e jaargang nr. 7 zaterdag 29 augustus 2015 Op tijd ophouden De vakantie is voor veel mensen voorbij. Het verbaast me elk jaar weer, hoe snel ik weer helemaal op ga in het dagelijks ritme. Het lijkt wel of het in de vakantieperiode makkelijker is om te relativeren en aandacht te hebben voor wat er op dat moment gebeurt, voor de mensen om je heen en de schoonheid van je omgeving. Onze geloofstraditie laat ons zien, dat het belangrijk is om op tijd op te houden. De bijbel kent dan wel geen vakantie, maar wel het Sabbat-gebod. We lezen in het scheppingsverhaal, dat God zes dagen in de weer is geweest met het scheppen van de aarde, maar op de zevende dag rust Hij. Hij ziet dat alles wat Hij gemaakt heeft zeer goed is en daar geniet Hij van. Het hebreeuwse woord Sabbat betekent letterlijk “ophouden”. Hij zegent en heiligt zelfs de dag, waarop hij rust. Ophouden betekent een halt toeroepen aan alles wat ons in de greep heeft. Dat kunnen problemen zijn of werkzaamheden, die wij niet los kunnen laten. Dat zijn al die dingen, die schijnbaar “een absoluut moeten” voor ons inhouden. Dan immers is er ruimte voor de diepere betekenis van Sabbat, het rusten in God. Dat is de reden dat de vierde van de tien geboden is “Gedenk de Sabbat”. Denk er aan dat je op tijd ophoudt! Veel inspiratie en aandacht voor het nieuwe seizoen! Pastor Hélène van den Bemt

1

HEILIGE BLASIUS ZONDAG 30 AUGUSTUS 22e ZONDAG DOOR HET JAAR 9.30 uur Eucharistieviering m.m.v. het dames- en herenkoor Pastoor M. Oortman WOENSDAG 2 SEPTEMBER 18.30 uur Eucharistieviering Pastoor M. Oortman

PROTESTANTSE GEMEENTE

ZONDAG 6 SEPTEMBER 23e ZONDAG DOOR HET JAAR 9.30 uur Eucharistieviering m.m.v. het dames- en herenkoor Pastoor C. van Breemen

3 KONINGEN KAPEL

ZONDAG 30 AUGUSTUS 14e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds A. Snier Oppas: Maaike Claassen Nevendienst: Erica Bakker Uitgangscollecte: kerk

WOENSDAG 9 SEPTEMBER 14.00 uur KBO-viering m.m.v. het dames- en herenkoor Pastoor M. Oortman DONDERDAG 10 SEPTEMBER 19.00 uur Oecumenisch Avondgebed ZATERDAG 12 SEPTEMBER 18.30 uur Catechetische kinderviering Pastores C. Roetgerink en C. Saris ZONDAG 13 SEPTEMBER 24e ZONDAG DOOR HET JAAR 9.30 uur Eucharistieviering m.m.v. CANTU Pastor T. Escher WOENSDAG 16 SEPTEMBER 18.30 uur Eucharistieviering Pastor Z. Nowara ZONDAG 20 SEPTEMBER 25e ZONDAG DOOR HET JAAR 9.00 uur Kleuterkerk 9.30 uur Eucharistieviering m.m.v. het dames- en herenkoor Pastor T. Escher 11.00 uur Oecumenische viering Ds. De Vries en Pastor H. Ogink m.m.v. CANTU WOENSDAG 23 SEPTEMBER 18.30 uur Eucharistieviering Pastoor M. Oortman DONDERDAG 3 SEPTEMBER 19.00 uur oecumenisch avondgebed ZONDAG 6 SEPTEMBER 15e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds P. ten Kleij (Nijverdal); ziekenzondag Oppas: Florine Scheiberlich Nevendienst: Mariska v.d. Sluijs Uitgangscollecte: missionair werk ZONDAG 13 SEPTEMBER 16e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds A.T. de Vries en ds E. v.d. Meulen afscheid/bevestiging van ambtsdragers Oppas: Marleen Meijer Nevendienst: Ada Bruynes Uitgangscollecte: Jeugdwerk DONDERDAG 17 SEPTEMBER 19.00 uur oecumenisch avondgebed

DONDERDAG 24 SEPTEMBER 19.00 uur Oecumenisch Avondgebed ZONDAG 27 SEPTEMBER 26e ZONDAG DOOR HET JAAR 9.30 uur Eucharistieviering m.m.v. het dames- en herenkoor Pastor P. Hoogland WOENSDAG 30 SEPTEMBER 18.30 uur Eucharistieviering Pastor Z. Nowara KLEUTERKERK Iedere 3e zondag van de maand is er om 9.00 uur Kleuterkerk LECTOREN EN LECTRICES 30 aug, 9.30 uur A. Strikker 6 sept. 9.30 uur 20 sept

9.30 uur

27 sept. 9.30 uur

H. Spekreyse W. Velthuis R. Wermelink

VIERINGEN DOOR DE WEEK Donderdagavond om 19.00 uur Oecumenisch Avondgebed afwisselend in de Oude en Nieuwe Blasius.

ZONDAG 20 SEPTEMBER 17e zondag na Pinksteren; ‘Vredeszondag’ 11.00 uur in de Nieuwe Blasius; oecumenische vredesdienst; ds A. Snier, pastor. H. Ogink; m.m.v. koor ‘Cantu’ Oppas: Anneke Kuperus ZONDAG 27 SEPTEMBER 18e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds A.T. de Vries; Startzondag Oppas: Cristina Timmerman Nevendienst: Erica Bakker Uitgangscollecte: kerk 19.30 uur vesperviering Kleuterkerk Iedere 3e zondag van de maand is er om 9.00 uur Kleuterkerk in de Nieuwe Blasius. De Kleuterkerk begint weer op de 3e zondag van september. Jeugdkerk Elke 1e zondag van de maand om 10.00 uur in de Voorhof.

Zondagmorgen open viering in de Oecumenische kapel 10.15 uur Vrijdagmiddag Protestantse SoW dienst 15.00 uur in de Oecumenische Kapel. Zondag 30 augustus Woord- en Gebedsdienst 10.15 uur Mevr. M.Mulder Vrijdag 4 september Woord- en Gebedsdienst 15.00 uur Mw. A. v..d. Haar Zondag 6 september Woord- en Communiedienst 10.15 uur Pastor I. Wilbers Vrijdag 11 september Woord- en gebedsdienst 15.00 uur Mw. M. Mulder

2

Zondag 13 september Ziekenzondag 10.00 uur Ds. A.J. Snier Vrijdag 18 september Woord- en Gebedsdienst Ds. A.T. de Vries Zondag 20 september Vredeszondag Viering in de Nieuwe Blasius 11.00 uur Vrijdag 25 september Woord- en Gebedsdienst 15.00 uur Ds. A.J. Snier Zondag 27 september Eucharistie viering 10.15 uur Pastor T.Escher Vrijdag 2 oktober Woord- en Gebedsdienst 15.00 uur

SP EL R

EG EL S

de Heilig-Grafkerk liet verheffen).en de vondst van delen van het Heilig Kruis. Het Kruis. De gedachtenis aan deze gebeurtenis werd al snel een feest in de Katholieke Kerk. Sint Helena nam de overblijfselen van het Kruis deels mee naar Constantinopel en Rome. Hoewel het onbekend is wanneer het feest van de Kruisverheffing werd ingesteld, is duidelijk dat de datum van 14 september is gekozen omdat 13 september de wijdingsdag is van de HeiligGrafkerk in Jeruzalem. Daags na de herdenking van deze wijding werd steeds het Heilig Kruis vereerd, niet als herinnering aan het lijden van Christus, maar als aanbidding van het Kruis als teken van verlossing van de mensheid. Beeltenissen van het Kruis werden op die dag, letterlijk, omhoog gehouden om ze te tonen aan het volk. Vandaar de naam ‘Kruisverheffing’. Een afgeleide van dit ritueel is nog steeds aanwezig in de liturgie van Goede Vrijdag, wanneer de priester het kruis omhoog heft en zingt: “Ecce lignum crucis, in quo salus mundi pependit. Venite adoremus” (‘Zie het kruishout dat de verlossing van de wereld heeft gebracht!).

Kruisverheffing Het feest gaat terug tot de Helenalegende die beschrijft hoe keizerin Helena, de moeder van keizer Constantijn de Grote, rond het jaar 325 een visioen zou hebben gehad. Daarin werd haar opgedragen naar Jeruzalem te trekken om aldaar het Kruis waaraan Christus was gestorven te gaan vinden. Belangrijk was haar vondst van het graf van Christus (waarboven keizer Constantijn vervolgens

Pastor Timmerman

Jubileumconcert 11 oktober in de nieuwe Blasius in Delden Ter gelegenheid van het Michaël Maarschalkerweerd Herdenkingsjaar 2015 wordt er een orgelconcert gegeven op 11 oktober in de nieuwe Blasiuskerk te Delden. Hier staat het laatste door Michaël Maarschalkerweerd gebouwde grote kerkorgel. De bouw en installatie van het orgel is afgerond in 1913. Het orgel is goed onderhouden en in volle glorie aanwezig achter in de H.Blasiuskerk. Het gemengd dames en herenkoor is in volle voorbereiding een mooi concert samen te stellen. Hiervoor zijn een aantal beroepsmusici uitgenodigd om er samen met het koor er een mooi concert van te maken waarbij het orgel centraal staat. Om dit mogelijk te maken worden wij ondersteund door het VSB fonds en de Rabobank (extra sponsoring is van harte welkom) Wij nodigen u graag uit op 11 oktober om 15.00 uur uit in de H. Blasiuskerk aan de Langestraat in Delden Gemengd koor H. Blasius Delden Tweedaagse bedevaart naar Banneux De twee daagse bedevaart naar Banneux is op zaterdag 3 en zondag 4 oktober 2015.

Romano Guardini: De Heer (Utrecht/ Antwerpen 1958) 256 Als ik na een hevig onweer de aarde ruik… Als ik de zon de zee zachtjes zie toedekken… Als ik vanaf de top van een berg naar de wereld kijk… Als ik ’s nachts de stilte hoor… Als ik naar de volle sterrenhemel kijk…

De kosten voor deze bedevaart bedragen: met twee personen op 1 kamer 125.00 euro per persoon. Wilt u een kamer alleen dan is dit: 150,00 euro per persoon. Annuleringsverzekering 2 pers. kamer 8,35 euro p.p 1 pers. kamer 10.00 euro p.p.

Als ik mij in de stilte terugtrek, Heer, bij het water van de rivier of in de schaduw van een boom, laat het rumoer in mijn hart dan zacht verstillen tot ik besef hoe ik met al wat leeft geworteld ben in U.

De schnitzel voor de terugreis met brood en koffie kost 9.00 euro p.p. Opgave bij mevr. Annie Averdijk tel 074-3763473.

VAN DE LOCATIERAAD

God, uw schepping ben ik in hart en nieren

Geloven Brood des levens ‘Jezus sprak tot hen: Ik ben het brood des levens; wie tot Mij komt, zal geen honger meer hebben, en wie in Mij gelooft, zal nimmer meer dorst lijden.’ Hijzelf, zijn levende persoon, zijn bereidheid, zijn innerlijkheid, zijn liefde, - dat is de spijs, die leven geeft. En de mens moet deze spijs ‘eten’, deze drank ‘drinken’ door het geloof.

Uitnodiging voor de vrijwilligersavond Alle vrijwilligers binnen de geloofsgemeenschap van de H. Blasius worden bij deze voor de jaarlijkse gezellige avond op 10 september uitgenodigd. De avond wordt in de blokhut ‘t Plaankenhoes aan de Morsweg 25 gehouden. Aanvang 19.00 uur. U bent van harte uitgenodigd. PS de akoestiek in de blokhut is verbeterd. Jan Horck 3

HEILIGE BLASIUS Bereikbaarheid pastorale team Heilige Geest parochie: mr. M.J.A. Oortman Pastoor 06 – 20453713 Profiel Liturgie [email protected] Op maandag niet bereikbaar Z.P. Nowara Parochievicaris 06 – 22469220 Profiel Liturgie [email protected] Drs. Mw. H.Th.Y.M. van den Bemt Pastoraal werker 06 – 13609293 Profiel Catechese [email protected] Mw. C.E.J.M. Timmerman Pastoraal werker i.o 06 – 25091377 Profiel Diaconie [email protected] Mw. C.A.M. Roetgerink Pastoraal werker 06 22469405 Profiel Catechese [email protected] Mw. C. Saris Pastoraal werker 06 – 23737003 Profiel Diaconie [email protected] Drs. Hr. H. Ogink Pastoraal werker 06 – 21483512 Profiel Catechese [email protected] Pastorale nood Mocht u buiten kantoortijden dringend pastorale hulp nodig hebben dan kunt u, als geen van de pastores op eigen nummer bereikbaar is, bellen met het mobiele nummer: 06 23 25 44 88. Dit nummer is niet voor het melden van uitvaarten.

Bankrelaties:

Lokatieraad Rabobank NL24RABO0313302057 Postrekening Lokatieraad NL08INGB0000967063 Kerkbalans Rabobank: NL38RABO0313307431 VERLIEZEN-VERWERKEN Yns Vreeling, tel. 3762212 ADMINISTRATIE Langestraat 78, 7491 AJ Delden geopend dinsdag- woensdag- en vrijdagmorgen van 09.00 tot 12.00 uur. Tel. 074 - 3761201. [email protected] Secretariaat pastoraal team Mevr. B. Horck Langestraat 78 7491 AJ Delden Geopend maandag t/m woensdag van 08.30 tot 15.30 uur Donderdag 14.00 tot 15.30 uur Telefoonnummer 074 – 3492212 [email protected]

WEBSITE www.heiligegeestparochie.nl/delden

De tijden van de doordeweekse vieringen van de drie parochies: HH. Jacobus en Johannesparochie, Parochie de Goede Herder en de Heilige Geest parochie. HH. Jacobus en Johannes Borne / Hertme: Theresia kerk Borne om de week op Donderdag om 18.30 uur Eerste donderdag van de maand ’s morgens om 09.00 uur H. Stephanus Hertme om de week op Donderdag om 18.30 uur St. Stephanus Borne elke week op vrijdagmorgen om 09.00 uur Parochie de Goede Herder: Moeder Teresa kerk: Onze Lieve Vrouwe kerk: Thabor: Lambertus basiliek

elke dinsdagmorgen om 09.30 uur elke woensdagmorgen om 09.00 uur elke donderdagmorgen om 09.30 uur Dinsdagavond om 18.30 uur Woensdagmorgen om 09.00 uur Donderdagavond om 18.30 uur Vrijdagmorgen om 09.00 uur Zaterdagmiddag om 12.00 uur

Heilige Geest parochie H. Blasius Beckum elke dinsdagmorgen om 09.00 uur O.L. Vrouwe kerk Bentelo elke vrijdagmorgen om 09.00 uur H. Blasius Delden elke woensdagavond om 18.30 uur HH. Petrus en Paulus Goor elke woensdagmorgen om 09.00 uur HH. Petrus en Paulus Hengevelde elke donderdagmorgen om 09.00 uur H. Isidorus St. Isidorushoeve elke dinsdagmorgen om 09.00 uur EUCHARISTIEVIERING OP MAANDAG Met enige regelmaat wordt geïnformeerd of er op maandag een eucharistieviering is. Het is u bekend, uitzonderingen daargelaten, dat de priesters van het pastoraal team dat verantwoordelijk is voor de parochies De Goede Herder, De Heilige Geest en de HH. Jacobus en Johannes, op maandag hun vrije dag hebben. Er is navraag gedaan in omliggende parochies of daar op maandag een eucharistieviering is. Onderstaand treft u de mogelijkheden voor de maandag aan: - Iedere eerste maandag van de maand om 19.00 uur in de H. Antonius van Paduakerk, Grotestraat 148 te Nijverdal; - Iedere maandag om 17.00 uur bij de Zusters Carmelitessen, Carmelitessenweg 1 te Zenderen; - In de St. Gregoriusbasiliek, Boddenstraat 78 te Almelo, bijna iedere maandag danwel ’s ochtends of ’s avonds, hetgeen is na te vragen bij het desbetreffende secretariaat dat te bereiken is onder nummer: 0546-813298. IN DE HEER ZIJN OVERLEDEN Dien Sueters – 14 juni – 91 jaar – de Wieken – w.v. W. Bril Bernadette Oude Bekke – 26 juni – 56 jaar – Vossenbrinkweg 80 - e.v. L. Ros Harrie Visschedijk – 27 juni – 70 jaar – Vossenbrinkweg 51 – e.v. H. Franke Jack Rense Brik – 4 juli – 61 jaar – Van Limborgstraat 7 – lp.v. L. Leferink Paula Visschedijk – 8 juli – 93 jaar – St. Elisabeth – e.v. W. Pepers Mien Walravens – 14 juli – 76 jaar – Weth. Bloemenstraat 18 – e.v. J. Nijenhuis Johan Spoolder – 22 juli – 78 jaar – Vossenbrinkweg 52 – w.v. B. Wolters Frans Koning ter Heege - 25 juli – 85 jaar – Muldersweg 8 – w.v. T. Horstink Rikie Satink - 27 juli – 90 jaar- Langestraat 226 – w.v. B. Oude Booijnk Dorien Nijboer-1 aug.-84 jaar-Stadshagen 241-e.v. H. ten Voorde Kind laten dopen? Doopzondag 8 november. Voorbereidingsavonden: Donderdag 8 oktober in de Stefanshof, Grotestraat 207 in Borne. Donderdag 15 oktober in het parochieel centrum, Hengevelderstraat 24 in Goor. Tijdstip: 20.00 uur. Aanmelden bij het centraal secretariaat van onze parochie in delden. ZIEKENCOMMUNIE Parochianen die thuis de H. Communie wensen te ontvangen kunnen dit doorgeven aan het secretariaat . Even bellen of een briefje in de brievenbus bij het secretariaat. Tijdens een viering kan er ook de H. Communie voor buren of een familielid mee genomen worden. Communiedoosjes kunnen bij het secretariaat worden afgehaald.

4

TERUGBLIK Soms is de zomerperiode een heel rustige tijd. Dat kunnen we van de afgelopen twee maanden niet zeggen. Verschillende gemeenteleden moesten, soms onverwacht snel, afscheid nemen van een dierbare. We missen in de kerk, de Voorhof, op het Kerkplein, Freek Tuitert, onze koster die op 31 juli overleed. We hebben op 5 en 6 augustus met velen op indrukwekkende manier afscheid van hem genomen. We wensen, ook op deze plaats, Gerrie, de kinderen en kleinkinderen, sterkte en de nabijheid van de Eeuwige toe. Nu er een nieuwe geluidsinstallatie in de kerk wordt aangelegd heeft Derk Rouwhorst zijn werkzaamheden rondom het geluid in de kerk neergelegd. Met grote trouw heeft hij 30 jaar lang voor de geluidsinstallatie, de ringleiding, de opnames van diensten, gezorgd. Voor de kerkradio blijft hij nog zorgen, evenals voor de geluidsinstallatie in ’t Hoogspel tijdens de Adventsviering voor ouderen. We bedanken Derk voor alle tijd en energie die hij in dit belangrijke stukje werk heeft gestoken! Allerlei mensen hebben de afgelopen tijd extra werk verzet: de ‘hulpkosters’ Cees en Ploon Claassen, Janny Hardeman, de mensen die in de vakantietijd de kindernevendienst hebben verzorgd, en de organisten. Bedankt!

Protestantse Gemeente Predikant:

ds. A.T. de Vries Kerkplein 1 Tel.: 3764461 Email: [email protected]

Organist: G. Hoekstra Kerkplein 1 7491 BM Delden Tel.: 3764461 Email: [email protected]

Kerkelijk Bureau: Kerkstraat 6 (De Voorhof) Tel. 3762369 dinsdag van 09.00-11.30 geopend. Email [email protected]

Correspondentieadres: Protestantse Gemeente Delden Steinwegstraat 14. Tel.: 3763868 Email: [email protected] Bankrelaties: Diaconie NL08RABO0313306613 College van kerkrentmeesters: NL96RABO0313377391 Stichting Vrienden van De Oude Kerk: NL18RABO0313322147 Vrijwillige bijdrage: NL89INGB0000901488

WEBSITE www.blasiusdelden.nl

BIJ DE DIENSTEN In september is er elke zondag iets bijzonders te doen of te vieren. Extra aandacht voor de zieken op 6 september. Afscheid en/of bevestiging van ambtsdragers op 13 september. We nemen afscheid van diaken Henk Timmerman en van ouderling-kerkrentmeester Henk Mannes. Op deze zondag kunt u ook kennismaken met de interim-predikant ds Elly van der Meulen. Zondag 20 september is er een oecumenische vredesdienst in de Nieuwe Blasius, om 11.00 uur. Het rooster vermeldt op 27 september ‘startzondag’, maar daar zijn nog geen gegevens over bekend. ’s Avonds is er weer een vesperviering. DE ‘INDRUKWEKKENDE DAGEN’ In september/oktober viert de synagoge een aantal grote joodse feesten, de ‘geduchte of indrukwekkende dagen’. Het is goed om daar elk jaar even bij stil te staan. In Tenach (het Oude Testament), de synagoge, het jodendom, liggen immers onze wortels. Jezus leefde met en uit Thora en profeten, bezocht de synagoge, vierde de feesten. Het Nieuwe Testament staat vol met verwijzingen naar Thora, profeten en geschriften, naar de liturgie en feesten van de synagoge. Rosj Hasjana (Nieuwjaar) wordt gevierd op 14 en 15 september (begin van het jaar 5776). Jom Kippoer (Grote Verzoendag) wordt gevierd op 23 september. Soekot (Loofhuttenfeest) wordt gevierd van 28 september tot 5 oktober (Slotfeest) en de laatste dag (6 oktober) heet Simchat Thora, of: Vreugde der Wet. IN MEMORIAM Regina Maria Naafs-Veldhuis Tien dagen na haar 64e verjaardag, op 14 juni 2015, overleed Rineke Naafs (Rijssenseweg 1, Ambt Delden). Dertien jaar geleden werd Rineke voor het eerst ziek. Het ging daarna soms tijden goed, maar er waren ook tijden dat het met haar gezondheid weer veel minder was. Een jaar geleden wist ze dat ze niet meer beter zou worden, maar ze legde zich daar niet zomaar bij neer. Ze heeft voor haar leven gevochten tot het einde toe. Op het laatst spraken alleen haar ogen nog. Rineke werkte na haar schooltijd in de verzorging. Later begon ze een praktijk als pedicure. Ze heeft in haar leven veel ‘gezorgd’, voor haar gezin, Gert, de kinderen en kleinkinderen, opa en oma, maar ook voor anderen in haar omgeving. Ze regelde graag zelf de dingen en ze maakte graag een feestje van allerlei gebeurtenissen. Rineke heeft altijd belangstelling gehad voor kerk en geloof. Afkomstig uit de katholieke traditie, deed ze in 1980 belijdenis in de Hervormde kerk. Ze werkte jarenlang mee aan de zondagsschool en was ook jarenlang lid van de cie eredienst. Ze kon in de gesprekken heel doordachte opmerkingen maken en ook heel direkt. Met haar humor relativeerde ze haar direktheid soms weer. Ze heeft voor haar uitvaart veel geregeld, teksten en liederen uitgezocht, maar ook veel praktische zaken, want ze wilde graag dat het haar naasten goed zou gaan. Op 19 juni hebben we haar in het crematorium in vertrouwen uit handen gegeven. Rudi Paskamp-Kers Na een leven van werken, zorgen en ook genieten overleed op 30 juni 2015 Rudi Paskamp-Kers in de leeftijd van 83 jaar (Noordwal 48, Delden). Zij groeide op in een moeilijke tijd: de crisisjaren, en in de oorlog verloor ze haar vader. Samen met haar moeder kwam ze er goed doorheen. Rudi trouwde met Frits Paskamp. Lang hebben ze genoten van het samen leven en werken, met de ouders van Frits, op de boerderij de Bonge, aan de Rijksweg, in Wiene. Ze waren gastvrij en positief ingesteld. Langzaam hebben ze het werk op de boerderij afgebouwd. Ze kregen meer tijd voor zichzelf en maakten af en toe een vakantiereis naar het buitenland. Frits overleed in 1994. Rudi verliet de boerderij en ging in Delden wonen aan de Noordwal. Ze deed veel vrijwilligerswerk, stond voor iedereen klaar, en onderhield vele contacten met oude en nieuwe buren, met vrienden en vriendinnen. Twee jaar geleden werd ze ziek. Ze heeft nog een goede tijd gehad, ook al wist ze dat ze niet beter zou worden, maar 5

daar sprak ze bijna niet over. Daar was ze te bescheiden voor. De laatste maanden werd ze thuis omringd door goede zorgen van de buren en vrijwilligers. Op 4 juli vond, in kleine kring, het afscheid plaats in het crematorium.

was een bedrijvige vrouw. Ze trad niet op de voorgrond, maar wist goed wat ze wilde. Ze kon goed organiseren, was gastvrij, maakte het met de feestdagen in huis gezellig en ze was graag in de tuin bezig en genoot ervan als alles er mooi bij lag. Ze was heel actief voor ‘Vrouwen van nu’. Jarenlang was ze betrokken bij de zondagsschool in Oele. Op paaszaterdag ging ze met de kinderen langs de boerderijen om paasliederen te zingen. Vaak was Betsie op de contactavonden van de hervormde, later protestantse gemeente, en dan kon je merken dat goede verhoudingen tussen mensen belangrijk voor haar waren. De laatste jaren hebben Betsie en Freek een aantal grote, mooie reizen gemaakt waar ze allerlei nieuwe contacten aan overhielden. Betsie genoot van haar kleinkinderen. Ze had graag de hele familie bij elkaar. En dat was ook zo op de laatste mooie zondag. Ze heeft langs de tuin gelopen, over het erf, en achteraf gezien was het een verdrietige, maar mooie afscheidsdag. In de dankdienst voor haar leven op 8 augustus lazen we uit Openbaring 21, het mooie visioen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, alles nieuw.

Arend Jan Ernst Wes Op 8 juli 2015 is Arend Jan Ernst Wes op 85-jarige leeftijd overleden. Arend Wes is zijn levenlang boer geweest. Eerst op het Ruppertserf in Delden en later in het buitengebied van Bentelo. In Delden stond hij bekend als Breuls Arend naar de boerderij waar hij woonde. Arend Wes was maatschappelijk zeer betrokken. Hij is gemeenteraadslid geweest voor het CDA, kerkenraadslid van de Hervormde Gemeente en is – samen met zijn broer Hendrik – altijd zeer actief geweest in de paardensport. Zo bestaat er nog een krantenartikel waarbij een foto staat van Arend die met zijn paard door een brandende hoepel springt. Na de dood van zijn vrouw Dina werd steeds duidelijker dat zijn geheugen hem in de steek begon te laten. Een aantal jaren heeft hij nog bij zijn zoon Erik-Jan en diens vrouw Jolanda op de boerderij in Bentelo gewoond. Toen dat niet meer ging, verhuisde hij naar woonzorgcentrum Hassinkhoek te Delden, vlakbij zijn geliefde kanaal dat hij zelf nog heeft zien graven. Op maandag 13 juli hebben familie, vrienden en buren afscheid van hem genomen in een goedgevulde Oude Blasiuskerk. In de geest van Arend is er veel gezongen, omdat hij overal wel een liedje bij wist. Wij gedenken hem als een waardevol mens. ds Kees Bergström

GESPREKSGROEP We zullen ook in het komende winterseizoen een gesprekskring houden rond Bijbelgedeelten. Om te beginnen zullen we een aantal ‘lees-regels’ bekijken, die helpen om de – vaak niet zo gemakkelijke Bijbeltekst – te verstaan. Daarna zullen we in overleg verhalen of Bijbelboeken kiezen om samen door te lezen en over na te denken. We komen bij elkaar op dinsdagavond, van 20.00 uur tot ongeveer 21.30 uur, in de Voorhof. Iedereen is van harte welkom om mee te doen! De data: 29 september, 20 oktober, 10 en 24 november 2015, 12 en 26 januari, 9 en 23 februari 2016.

Freek Tuitert Op 31 juli 2015 overleed Freek Tuitert (Kerkplein 2), de koster van de Oude Blasiuskerk, in de leeftijd van 62 jaar. Eind 1999 werd Freek benoemd tot koster van de kerk waar hij werd gedoopt, waar hij belijdenis deed en waar hij trouwde. Hij volgde zijn vader op. Tot dan toe had hij als kraanwerker bij loonbedrijf V.d. Riet gewerkt, maar dat ging niet meer vanwege de ziekte van Wegener. Dat was heel erg voor Freek en de liefde voor allerlei machines heeft hij altijd behouden. Freek en Gerrie verhuisden van Goor naar de kosterswoning aan het Kerkplein. Freek was graag onder de mensen, maakte met iedereen een praatje en genoot van de vele contacten die het werk van koster meebrengt. Hij stond voor iedereen klaar, om te helpen, iets te maken of te repareren. Hij deed het werk graag, soms met enig gemopper op wie zijn spullen niet opruimde of zich niet aan de afspraken hield, maar meestal met een grapje en vriendelijkheid. Freek was ook graag aan het werk bij de Wendezoele, buiten op het land, in de schuren of bij de huwelijkssluitingen. Hij danste graag en kon dat ook goed, hij hield van tafeltennissen, en hij kon tot zijn vreugde nog weer wat aan het werk op het loonbedrijf van Gerrit Versteeg. Ondanks zijn ziekte bleef Freek positief. Samen met Gerrie en met haar steun heeft hij zoveel mogelijk iets gemaakt van de tijd die hij kreeg. Op 12 juni jl. waren Freek en Gerrie 40 jaar getrouwd, wat ze heel bewust hebben beleefd en gevierd. Vlak daarna werd Freek opnieuw ziek en toen ging hij heel snel achteruit. Heel bewust heeft hij het leven, allen en alles wat hem dierbaar was, los gelaten, in het geloof dat hij zou worden opgevangen in de handen van God. Met velen hebben we afscheid van Freek genomen op 5 en 6 augustus, in de Oude Blasius en in het crematorium. In de dankdienst voor zijn leven lazen we Psalm 84 over ‘het huis van de Heer waar zelfs de mus en de zwaluw een plekje vinden’.

VERGADERING CIE EREDIENST De plenaire vergadering van de commissie Eredienst wordt gehouden op woensdag 23 september a.s. om 20.00 uur in de Voorhof. We zullen dan m.n. weer nieuwe afspraken maken. VREDESWEEK Van 19 – 27 september wordt de jaarlijkse Vredesweek weer gehouden. Het motto voor de week is dit keer ‘Vrede verbindt’. Met dat motto wordt opgeroepen tot ontmoeting en verbinding, en worden moedige bruggenbouwers, zowel in Nederland als in conflictgebieden, in de schijnwerpers gezet. Info: www.paxvoorvrede.nl In het oecumenisch avondgebed in de Vredesweek en wellicht ook in de oecumenische viering op 20 september zal er aandacht voor zijn. ‘De wereld staat in brand’ wordt vaak gezegd, dan kunnen we als kerk niet net doen alsof het ons niet aangaat. In ieder geval zouden we elkaar kunnen bijstaan in ons gevoel van machteloosheid. GIFT Ontvangen een gift van € 30,00 voor de kerk. Hartelijk dank! BLADEREN IN HET LIEDBOEK In de laatste weken lazen we in de kerk uit het 1e Koningenboek de verhalen over de profeet Elia (= de HEER is God). Zondag 16 augustus lazen we 1 Koningen 19, over Elia bij de berg Horeb. De profeet is aan het einde van zijn latijn en wil sterven. Hij gelooft eigenlijk niets meer. Toch komt hij niet los van God en van zijn roeping. Vanuit de stilte wordt hij geroepen om toch weer tevoorschijn te komen en op weg te gaan. Op zoek naar liederen bij deze lezing, dus bladerend in het Liedboek, viel mijn oog op blz. 1416 en 1417. Daar staat een aantal gebeden en gedichten bij het woord ‘stilte’. Zeer de moeite waard. Ook een paar liedteksten daarna gaan over stil worden, zwijgen, God zoeken en de Stem opnieuw horen en verstaan.

Albertha Luttikhedde-ten Zeldam Betsie Luttikhedde overleed op 3 augustus 2015 (Kanaaldijk 38, Ambt Delden) in de leeftijd van 67 jaar. Slechts een week of zes is zij ziek geweest. Ze aanvaardde dat ze niet beter zou worden en ze straalde een soort rust en vrede uit. Betsie groeide op op de boerderij aan de Kanaaldijk. Toen ze 17 jaar was overleed haar vader, en de tijd die volgde was voor het gezin niet gemakkelijk. Betsie volgde de Mulo en werkte een aantal jaren bij Hollandse Signaal. 45 jaar geleden trouwde ze met Freek en samen kregen ze een dochter en zoon. Met hard werken werd het boerenbedrijf verder ontwikkeld. Betsie kon veel aan en ze

ds A.T. de Vries

6

KERKENRAAD Uit de kerkenraad, met een knipoog van de voorzitter Na het verschijnen van het vorige nummer van Kerkennieuws is de kerkenraad niet meer in vergadering bijeen geweest. Dat zal pas weer gaan gebeuren op woensdag 26 augustus a.s. Dan komen er weer veel zaken aan de orde, die te maken hebben met activiteiten in de komende periode. Behalve het ‘gewone’ kerkelijke werk, zullen vooral de werkzaamheden van de interim-predikant veel aandacht krijgen. Zoals al eerder gemeld is ds. Elly van der Meulen uit Erica daarmee op 1 augustus jl. begonnen. Zij is in dienst van de landelijke Protestantse Kerk in Nederland en tijdelijk voor 24 uren per week werkzaam in onze kerkelijke gemeente. Elders in dit nummer van Kerkennieuws zal zij zichzelf voorstellen en uiteenzetten hoe zij haar missie denkt te volbrengen. Als kerkenraad en als gemeente zullen wij daarin nauw worden betrokken. Van harte hoop ik, dat we over een jaar of iets langer kunnen zeggen: missie geslaagd! Ondertussen ben ik als extern voorzitter van de kerkenraad al weer bijna anderhalf jaar betrokken bij het wel en wee van de Protestantse gemeente in Delden. Als zodanig speel ik een beperkte rol: leiding geven aan de vergaderingen van de kerkenraad, die moet doen wat haar kerkordelijk is opgedragen. In ordinantie 4.7 van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland wordt nog eens samengevat wat dat allemaal behelst. Wat een arbeidsveld! Je zult maar lid zijn van een kerkenraad…………… Graag zou ik in de richting van de kerkelijke gemeente wel wat meer zichtbaarheid willen geven aan de rol, die ik hierboven beschreef. Daaraan werkt niet mee, dat ik woonachtig ben in Almelo, waar ik lid ben van de wijkgemeente Grote Kerk en vervolgens ben ik als emeritus- predikant op zondagmorgen nogal eens in de regio of daarbuiten voor het leiden van een kerkdienst. En dus kan ik niet zo vaak deelnemen aan een zondagmorgendienst in de Oude Blasius, al zou ik dat wel willen. Het moet dus beperkt blijven tot bijzondere gelegenheden. Een van die bijzondere gelegenheden was de dankdienst voor het leven van Freek Tuitert, die op 31 juli jl. overleed. Freek was de koster van de kerk en echtgenoot van Gerrie, die als ouderling zitting heeft in de kerkenraad. In deze voor haar en haar (klein)kinderen moeilijke en verdrietige tijd leven wij als leden van de kerkenraad hartelijk met haar mee. Dat de Geest van de Eeuwige zal troosten en bemoedigen door het medeleven en de hartelijkheid, waarmee veel lieve mensen om haar heen staan. Rest mij nog u allen hartelijk te groeten, met een knipoog, Martin van der Meer.

Dit is best een omvangrijk takenpakket. Toch begin ik voornamelijk met niks doen, in die zin dat in deze beginfase van mijn opdracht bij u in de gemeente er geen acties van mijn kant te verwachten zijn. De beginfase is vooral kennismaken, oriënteren, luisteren en inlezen. En dat is eigenlijk ook best wel hard werken! Daarna zal ik mijn bevindingen aan de kerkenraad kenbaar maken en zullen we een plan van aanpak opstellen om aan de gestelde opdracht concreet gestalte te geven. Ik ben ervan overtuigd dat dat gaat lukken. Ik kende Delden helemaal niet, was hier nog nooit geweest. Maar ik tref er een prachtige kerk, voornamelijk welwillende mensen, een collega om mee samen te werken en bij velen de hoop dat de gemeente weer vooruit kan. Ik ben ten volle bereid u daarin bij te staan. In de kerkdienst van 13 september a.s. hoop ik samen met ds de Vries voor het eerst in Delden voor te gaan. Ik word niet aan uw gemeente verbonden als uw eigen predikant (uw gemeente heeft geen beroep op mij uitgebracht, ik ben als het ware aan u gegeven) maar in deze dienst zal ik mij wel voorstellen. Hoe dat gestalte gaat krijgen weet ik op dit moment van schrijven nog niet. Hierbij ook een paar woorden over mijzelf. Want op dit moment ben ik voor de meesten van u alleen nog maar een naam. Welk gezicht gaat daar achter schuil? Mijn naam is Elly van der Meulen en ik ben werkzaam als interimpredikant in dienst van onze landelijke kerk. Het interimpredikantschap is een relatief nieuw verschijnsel in onze kerk. Het betekent dat er op tijdelijke basis (meestal variërend van een half jaar tot hooguit twee jaar) een predikant mee kan denken met een gemeente die voor belangrijke beslissingen staat, die iets moet verwerken uit het verleden of die beleid wil maken voor de toekomst. Een interimpredikant komt voor specifieke vragen, maar loopt dus wel langere tijd met een gemeente mee. Het moderamen heeft met mij kennis gemaakt en samen hebben we bekeken of ik behulpzaam kan zijn bij de vragen die in uw gemeente leven. Vervolgens heb ik met de hele kerkenraad kennis gemaakt. Die kennismaking is positief verlopen en heeft erin geresulteerd dat ik per 1 augustus gestart ben met mijn werkzaamheden. Mijn aanstelling is voor 24 uur per week. Concreet betekent dit dat ik op maandag en dinsdag in Delden aanwezig ben. Ik maak dan lange dagen en ben Een nieuw gezicht ook ’s avonds beschikbaar. Nog een paar woorden over mijzelf. Ik ben van geboorte Beste gemeenteleden, een Friezin, opgegroeid in de omgeving van Dokkum. MoVanaf 1 augustus ben ik als interim-predikant in uw gementeel ben ik woonachtig in Erica, nabij Emmen. Hier ben meente aan het werk. Misschien hebben sommigen van u ik acht jaar met veel plezier gemeentepredikant geweest mijn gezicht al gezien, voor anderen komt dat ongetwijfeld en we zijn er na mijn afscheid blijven wonen. Ik ben genog. Uw kerkenraad heeft besloten om op advies van de trouwd en moeder van twee jonge kinderen (jongens van visitatie een interim-predikant aan te stellen. Tot mijn taken- 4 en 6 jaar). Voordat ik gemeente-predikant werd, werkte pakket behoren de volgende taken: ik als predikant voor buitengewone werkzaamheden in de sæ"ESTUURLIJKEæBETROKKENHEIDæBIJæDEæKERKENRAAD functie van gemeente-adviseur en missionair toeruster bij sæ6ERBINDENDæENæHELENDæPASTORAATæBINNENæKERKENRAADæENæ het RDC (Regionaal Dienstencentrum) in Bunnik. Deze gemeente RDC’s bestaan overigens niet meer in de vorm van toen. sæ,EIDINGæGEVENæAANæHETæOPSTELLENæVANæEENæNIEUWæBELEIDSIk heb ook nog een jaartje bij Kerkinactie gewerkt. plan Als rechtgeaarde Fries hou ik van schaatsen. Ik ga ook sæ/NDERSTEUNENæBIJæHETæOPSTELLENæVANæEENæPROlELSCHETSæVOORæ graag op reis, maar daar heb ik helaas niet zoveel tijd voor. een nieuw te beroepen predikant na het emeritaat van ds. Daarom doe ik dat maar door documentaires te kijken of de Vries een boek te lezen. Dan ben je ook even ‘weg’. sæ/NDERSTEUNENæBIJæHETæBEPALENæVANæBELEIDæINZAKEæJEUGD æENæ Ik ben met veel plezier predikant. Juist in een tijd waarin jongerenwerk kerk en geloof niet meer vanzelfsprekend zijn, vind ik het sæ/NGEVEERæEENSæPERææWEKENæVOORGAANæINæDEæZONDAGSEæ een uitdaging om te kijken of een kerkelijke gemeenschap eredienst toch haar plek durft in te nemen in onze maatschappij. In 7

COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS In memoriam Koster Freek Tuitert Op 6 augustus hebben wij definitief afscheid moeten nemen van Freek Tuitert onze koster, nadat hij op 31 juli was overleden. Dat deden we met pijn in het hart. Tot 1995 werkte hij bij Van de Riet, het welbekende loonbedrijf uit Wiene. Vanaf eind 1999 heeft hij zijn taak als koster met verve vervuld. Tot dan toe deed zijn vader dat, maar die viel plotseling uit vanwege gezondheidsproblemen. Freek was een gedreven man. Hij wist meestal aardig goed wat hij wilde en ook wat hij niet wilde en daar maakte hij zich ook sterk voor. Als Koster wordt veel van je verlangd; Je bent gastheer, Je moet zien de kerk schoon te houden, Voor allerlei bijzondere gelegenheden moet je zeven dagen per week beschikbaar zijn zonder dat dat allemaal gepland is. Je moet handig zijn en mee kunnen gaan met de ook in de kerk steeds toenemende techniek zoals bijvoorbeeld nieuw licht, nieuw geluid en Internet. Je moet allerlei vrijwilligers aansturen, want stel je voor dat je al die koperen lampen alleen moet gaan poetsen of in je eentje die grote kerstboom moet versieren en in en uit de kerk moet krijgen. In die rol heeft Freek zich wonderwel uitstekend ontwikkeld. Hij zorgde ervoor dat hij het heft in handen hield en dat de zaken liepen zoals het moest. Misschien niet altijd op de manier die je op de diplomatenschool leert, maar voor een ieder helder en duidelijk. En dat is knap en daarvoor verdient hij ons aller waardering. Daarbij vergat Freek nooit de innerlijke mens. Als de klus geklaard was, werd er koffie gedronken en wat hem betreft ging dat altijd vergezeld van een peukje. En dat allemaal met een kwakkelende gezondheid die hem feitelijk in dit werk had gebracht en waardoor hij altijd kwetsbaar was. Het is dapper en knap hoe Freek en zijn familie tot de laatste ademtocht daarmee zijn omgegaan. Nu we hem moeten missen gaan onze gedachten in de eerste plaats uit naar zijn familie en zoeken we troost bij God en bij elkaar. Laten we de goede herinneringen aan hem vast houden.

iedere gemeente waar ik kom, zie ik naast de zorgen die er zijn, ook heel veel mooie dingen. Die zijn er in Delden ongetwijfeld ook. Samen met u en met Gods hulp hoop ik die in de komende tijd op te delven. Het kan natuurlijk zijn dat u mij graag wilt spreken: voel u vrij om contact met mij op te nemen via mail of telefoon. Daarnaast ben ik zo mogelijk iedere maandagavond in de Voorhof aanwezig van 18.30 – 19.30 uur. Mocht u mij willen spreken, iets willen vragen, uw visie geven, even willen kennismaken, een kop koffie samen willen drinken, voel u ook hierin vrij om gebruik te maken van dit ‘inloopspreekuur’. Afspraak maken is niet nodig. U kunt zo binnenlopen. Voor nu eerst een hartelijke groet, Ds. Elly v.d. Meulen Peelstraat 29A 7887 TL ERICA Tel. 0591-514421 of 06-24845028 E-mail: [email protected] Inloopspreekuur: iedere maandagavond van 18.30 uur 19.30 uur in de Voorhof. Van de jeugdkerk Afgelopen jaar hebben wij, Erica en Ewout de leiding van de jeugdkerk overgenomen. Voor ons was dit een jaar van aftasten, ritme krijgen en elkaar leren kennen. We hebben verschillende onderwerpen besproken zoals de kerkelijke feestdagen, vriendschap en verlies. Maar ook actuele onderwerpen van dat moment. Het was fijn om te merken dat de jongelui hun eigen mening naar voren konden brengen en dat er met respect naar elkaar geluisterd werd. Dat heeft ons veel voldoening gegeven. Het vorig seizoen hebben we afgesloten met een rondleiding door kerk waarbij we over veel details uitleg hebben gekregen van Roel Bril. Voor het nieuwe seizoen nodigen wij weer graag alle jongeren uit die met elkaar in discussie willen gaan over geloofszaken. Komend seizoen starten we de tweede zondag van september om 10:00 uur in de Voorhof. Vanaf oktober is het elke 1e zondag van de maand.

Nieuwe geluidsinstallatie Half juli hebben we een nieuwe geluidsinstallatie in de kerk in gebruik genomen. Na een grondige voorbereiding door Frits de Groot was het dan zover. Snel werd duidelijk dat we een nieuw stukje hoogwaardige techniek in huis hebben gehaald die ook beter kan presteren, ook al moest de laatste fine-tuning nog wel even plaatsvinden. Nieuw geluid betekent ook afscheid van een oude installatie en dat was natuurlijk een heel bijzondere; Het was het geesteskind van Derk Rouwhorst en die hij nota bene zelf gebouwd had en hem aan de kerk had geschonken. Daarna heeft hij hem ook nog eens als geluidsman 30 jaar trouw bediend. Dat afscheid was een goede gelegenheid om Derk na de dienst even in het zonnetje te zetten en hem heel hartelijk te bedanken!

Met heel veel groeten en tot 13 september, Erica en Ewout Bakker [email protected]

DIACONIE Verantwoording jaarrekening 2014 Diaconie Op de kerkenraadsvergadering van 20 mei 2015 werd de jaarrekening 2014 van de diaconie van de Protestantse Gemeente te Delden besproken en vastgesteld. Gedurende het boekjaar 2014 dat van 1 januari 2014 t/m 31 december 2014 loopt, waren de totale baten EUR 23.433,-- waarvan EUR 9.360,-- door te zenden collecten en giften. Baten uit onroerende zaken en spaargelden bedroegen in totaal EUR 8.350,--. Het restant van de baten betreft collecten en giften bestemd voor de diaconie alsmede overige baten en bedroegen EUR 5.723,--.

30 jaar geluidsinstallatie In 1984 bouwde ik een nieuwe versterker voor de geluidsinstallatie in onze kerk. Ik had toen 20 jaar ervaring in het verhuren van geluidsinstallaties voor diverse bijeenkomsten. Omdat de kerk een moeilijke acoustiek heeft voor toespraken was dat een prachtige uitdaging. Bovendien had ik in 1984 veel ervaring opgebouwd in het bouwen van versterkers, omdat ik toen 7 jaar mijn eigen bedrijf had met het importeren van Engelse versterkermodules en het adviseren van klanten was daarbij belangrijk. Daarom bood ik de kerkvoogdij aan een speciale versterker te bouwen die alle wensen zou vervullen en pro Deo. Dat klonk de kerkvoogdij als muziek in de oren. Alleen de microfoons en de luidsprekerzuilen werden gekocht. Ik heb de versterker gebouwd met diverse modules inclusief alle mogelijkheden van schakelen en regelen die in onze kerk nodig waren. Zo’n veelzijdige versterker was niet te koop. Op de foto staat de voorzijde van de versterker. In de loop der jaren werden de modules vervangen door nieuwe met een hogere betrouwbaarheid. En zoals u weet

Totale lasten bedroegen EUR 23.927,-- zodat er een negatief exploitatie saldo was van EUR 494,--. Lasten betreffende onroerende zaken en administratie bedroegen in totaal EUR 1.999,--. Het diaconaal quotum alsmede andere contributies bedroegen EUR 2.130,--. In totaal is er dus EUR 19.798,-- besteed aan diaconaal werk plaatselijk, regionaal, landelijk en wereldwijd. Het vermogen van de diaconie bedraagt na onttrekking van het negatief saldo per 31 december 2014 EUR 172.846,--. Een kopie van deze jaarrekening ligt ter inzage op het kerkelijk bureau. Alphons van Broekhoven Penningmeester Diaconie 8

liturgieën bij hen thuis. Enkele keren voelde ik me vereerd als in een begrafenisdienst gemeld werd hoeveel het beluisteren van de diensten had betekend voor de overledene. De vele goede contacten met mijn kerkradioluisteraars blijf ik graag voortzetten. Voor mobiele sprekers werd een draadloze microfoon aangeschaft, dat is een microfoon met ingebouwd zendertje. Hierbij behoort een ontvanger, welke op de versterker werd aangesloten. In het zijkoor werden op een gegeven moment diensten gehouden voor een kleine groep mensen. Daarvoor moest de versterker aangepast worden, want er kwamen 2 luidsprekerzuilen en een aparte ringleiding bij. Hiermee werd aan de laatste eisen voldaan. Tijdens elke dienst was ik gespitst op de kwaliteit van het geluid, dat was wel nodig want vaak zijn de omstandigheden anders dan de vorige keer, vooral de afstand tussen de mond en de microfoon is kritischer dan men denkt. Vaak gaf ik adviezen aan sprekers om grote schommelingen in het geluid te vermijden. De meeste variaties heb ik kunnen compenseren door vaak bij te regelen. Ten gevolge van de harde muren is de nagalmtijd zeer lang, dat is prachtig voor musici, maar moeilijk voor het verstaan van sprekers. Bovendien komen er relatief veel ouderen met een minder scherp gehoor in de kerk. Ik heb vanaf het begin de nagalm sterk kunnen verminderen door de lage tonen weg te filteren in de versterker en door toepassing van gerichte microfoons en luidsprekers. De verstaanbaarheid is daardoor veel beter geworden. In het ideale geval verstaat iedereen 100% van de gesproken woorden. Om dat te benaderen was ik bij praktisch elke zondagse dienst aanwezig in die 30 jaren om te zorgen dat de geluidssterkte niet te groot was, want dan ontstaat er meer nagalm en vermindert de sfeer. Maar het geluid moet beslist ook niet te zacht zijn voor mensen die minder goed horen. Een toegewijde bediening van de installatie biedt rust en concentratie aan de voorganger. Ik vond het prachtig aan de knoppen te hebben kunnen draaien op deze belangrijke plaats, want ik geloof dat de diensten grote invloed hebben op het leven van velen. Het was voor mij een voorrecht de vele woorden van geloof, hoop en liefde te hebben mogen doorgeven. Eind juni ben ik gestopt en ik ben dankbaar de 30 jaren te hebben kunnen vol maken. Het verheugt me dat Frits de Groot de koop en de aanleg van de nieuwe geluidsinstallatie heeft verzorgd, hij is mijn professionele opvolger en bovendien een uitstekend ouderling. Ik wens hem daarbij veel succes.

als trouw kerkganger zijn er praktisch geen storingen geweest. Reparaties werden steeds binnen een week uitgevoerd, zodat de diensten altijd doorgang konden vinden. Er was een reserve versterker ingebouwd, maar die hebben we nooit gebruikt. De ringleiding is aangelegd voor de mensen met een hoorapparaat. Ze kunnen overal in de kerk zitten en het gesprokene goed verstaan zonder nagalm alsof men vlak voor de predikant zit. Velen maken daar dankbaar gebruik van. Het was opvallend dat de ringleiding meer energie nodig had dan het geluid. Midden in de kerk zijn 2 banken met hoofdtelefoons voor degenen die minder goed kunnen horen en nog geen hoorapparaat bezitten. Voor het opnemen van diensten werden 2 dubbele cassetterecorders geschonken. De honderden cassettebandjes die daarvoor nodig waren zijn ook niet in rekening gebracht. Op werkdagen werden de opnames en het geluid meestal verzorgd door Jos de Groot, anders door de koster. De mensen die niet naar de kerk kunnen komen hebben de mogelijkheid om de diensten thuis te beluisteren via de kerkradio. Bovenin de kerktoren monteerde ik de zendantenne en de zender, die werd aangesloten op de versterker via een lange kabel. Het was een pak van mijn hart dat de zender bleef werken niettegenstaande de blikseminslagen die de toren troffen in al die jaren. Tot op 5km afstand luisteren zo’n 30 mensen met ons mee. Zij hebben thuis een speciaal ontvangapparaat dat eenvoudig te bedienen is. Er zijn geen aansluitkosten en de huur kost maar 2 euro per week. Van tevoren brengen vrijwilligers elke week de

Derk Rouwhorst.

RAAD VAN KERKEN

Bewaar het Jaarprogramma op een vaste plaats zodat u het van tijd tot tijd nog even kunt inzien om ergens aan deel te nemen. Laten we met een goed vertrouwen dit nieuwe seizoen samen ingaan en het verleden – het heden – de toekomst van ons jaarthema weer levend maken. Ria Mudde, voorzitter Raad van Kerken

Oecumenische dienst in de Vredesweek Jaarprogramma In dit Kerkennieuws treft u als bijlage het jaarprogramma van de Raad van kerken van Delden aan. We hebben weer geprobeerd om een goed en mooi programma te maken met een bijzonder thema en met bijzondere sprekers. We hebben gekozen voor het thema: “De spiritualiteit van Franciscus”. We hopen weer veel mensen bij onze vieringen, lezingen en activiteiten te mogen begroeten en we hopen ook dat Franciscus in deze tijd ons nog zal inspireren. Vooral de zorg voor onze naasten en zorgen voor de natuur en de dieren, waren toen en ook nu nog, heel belangrijk. We hopen samen met u in de voetsporen van Franciscus te treden en daardoor dichter bij elkaar en de natuur te komen.

“Vrede Verbindt” zondag 20 september in de Nieuwe Blasius Aanvang 11:00 uur m.m.v Cantu o.l.v. Marjolein Vos, leden Raad van Kerken, ds. Annerie Snier Wees zelf een bruggenbouwer naar de vrede en neem je mobiel mee!

9

licht kwam door spleten tussen het hout of door daarvoor aangebrachte kleine ronde openingen. Met dank aan Aafke Brunt van het Twickel Archief voor aanvullingen. Dick Schuuring

A LG N E IE M U EE W N S

Houten kerkje(s) in Delden

In het eerste artikel over begraven en grafzerken (Kerkennieuws 30 mei 2015) wordt een houten kerkje in Delden genoemd. Er werd mij gevraagd waar dat gestaan zou kunnen hebben. Dat er in Delden evenals in omliggende plaatsen een houten kerk gestaan heeft moet als zeker aangenomen worden. Houten kerkjes zijn bijvoorbeeld bekend uit Oldenzaal, waar in 765 het Silvester kerkje gebouwd is, uit Ootmarsum van een kerkje van rond 900 en uit Borne waar de resten van een kapel gevonden zijn. In Delden zijn geen resten van een houten kerkje gevonden. Misschien komt dat, omdat de stenen kerk van de 12de eeuw op een andere plaats gebouwd is. Het is dan niet verwonderlijk dat er bij de opgravingen in de kerk (1965 – 1968) geen restanten van een houten voorganger zijn gevonden. Maar dat in Delden een houten kerkje heeft gestaan is om meerdere redenen zeker. In de literatuur wordt genoemd, dat Meinderick, bisschop van Paderborn (1009 – 1036), een houten kerkje in Delden liet bouwen. Een andere verwijzing is, dat Delden in 1118 door bisschop Godebald van Utrecht (1114 – 1127) een parochie genoemd wordt; dit kan alleen als er een kerk gestaan heeft. Aangezien erin die tijd in deze streek geen stenen werden gebruikt moet dit een houten kerkje geweest zijn. De kerk wordt in 1216 nog genoemd als bezit van het kapittel St.Pieter van Utrecht. De vraag is waar het houten kerkje gestaan kan hebben. Als plaats zijn er enkele mogelijkheden. Voor Delden in 1322 officeel op de huidige plek als “Nyedelden” in gebruik genomen werd, lag er een woonkern op de Deldener Brink. Deze plaats werd daarna “Old-Delden” genoemd. Deze brink lag waarschijnlijk op de plaats waar nu de Vossenbrink ligt. Dat was een van de woonkernen naast “de Esch”. In deze plaats zou dus een kerkje gestaan kunnen hebben. Een andere mogelijkheid is bij de “Hof te Delden”. Dit was de hoofdhof van Delden en er resorteerden 30 hoeven onder. De hof was dus een belangrijke plaats en lag in de Middeleeuwen waarschijnlijk op de plek waar later het centrum van de oude stadskern lag. Het was een omwalde plek. Als het kerkje binnen de omwalling gebouwd zou zijn lag het op een betrekkelijk veilige plaats. Het stond dan ongeveer op of bij de plaats van de huidige kerk. Hopelijk wordt er nog eens in de literatuur een aanwijzing gevonden waar een houten kerkje gestaan heeft. De vorm van houten kerkjes heb ik vroeger (2009) al eens beschreven en ze zouden eruit kunnen zien als op de tekening. In Nederland zijn geen houten kerkjes uit die periode bewaard gebleven en ook niet nagebouwd. In Scandinavië zijn in openluchtmusea nog wel oude houten kerken te vinden (foto). De kerkjes hadden geen ramen en het enige

Rectificatie In het artikel over de grafsteen van Johan II van Twickelo uit 1503 is helaas de tekst, die aan de benedenkant van de steen stond, niet vermeld. Een afbeelding van de steen is hierbij nogmaals afgedrukt. De tekst op de steen is dus: “grafsteen uijt de Deldense Kerk”, boven en rechts staat: “int jaar ons heren Duisent CCCCCIII den IIII marti starf”, onder staat: “ouste del Codacho de Erbar duchts . . .” en links staat: “van Twickello / het overige is door de tyt versleeten”. Foto: Grafsteen van Johan II van Twickelo (nummer 87) HRvA-Delden-087-5

Dick Schuuring

Concert bij kaarslicht Op zaterdag 26 september is in de Oude Blasius het eerste Concert bij Kaarslicht na de zomer. Het concert wordt ingevuld door het Ensemble Octagon uit Utrecht. Dit ensemble bestaat uit zangers en instrumentalisten, in wisselende samenstellingen. Op het repertoire staan werken uit de Duitse barok. De muzikale leiding is in handen van Paul Valk. In Delden staan twee cantates geprogrammeerd. Eerst de cantate: “Nimm von uns Herr, du treuer Gott” van Buxtehude. Verderop staat Bach’s cantate “Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit” (Actus Tragicus). In deze geniale cantate, gecomponeerd in 1707 voor een begrafenis, gebruikt Bach eenmalig de “stille Music”: twee blokfluiten, twee gamba’s en een orgel met cello. De muzikale zeggingskracht is, wellicht ook binnen het oeuvre van Bach zelf, onovertroffen. De beide cantates worden aangevuld met een motet van Schein, een triosonate van Bach en een Aria van Buxtehude. Het thema “Tot und Ewigkeit” verbindt de composities van dit indringende concert. Het Concert bij Kaarslicht begint om 19.30 uur. De toegang is gratis, daarom is bij de uitgang een collecte. 10

Glaswerk Ds. Lambers Heerspink Na afstemming met de Kerkenraad is onlangs het glaswerk dat Ds. Lambers Heerspink maakte en ons bij zijn afscheid heeft aangeboden, opgehangen bij de gedenkhoek in de kerk. Een kleurrijke aanwinst. En ja wat stelt het voor? Een goede vraag natuurlijk. Het werk geeft veel ruimte voor de verbeelding: Vuur? Verrijzenis? Geborgenheid? Voor in het gebedenboek dat er ligt geeft de kunstenaar zelf een toelichting. Maar kijk eerst zelf en laat het op u afkomen Henk van der Spek, Voorzitter College van Kerkrentmeesters

brengt. Leven met een nieuw verlangen naar vrede en geluk voor alle mensenkinderen. De gestalte die de foetus draagt is de kleurrijke mens met al zijn gaven, krachten en talenten. Toch is ook de onvolmaaktheid van de mens te zien. Het zijn de ‘gaten’ als verbeelding van de sluier die over iemands geest valt, of de onvolmaaktheden van het lichaam.

Glasobject

Het glasobject hangt op de plaats van het gedenken, waar eigen gedachten en gevoelens verwoord en overdacht kunnen worden.

Mijn gedachten in glas uitgedrukt. De ronde vorm is de wereld met zijn twee flanken Oost en West. Op beide flanken zie je donkere plekken, het zijn de schroeiplekken op deze aarde. Echter, er is hoop. Een foetus verkondigt dat de aarde nieuw leven voort-

Gelukkig heeft de wereld een opening aan de bovenzijde waarlangs de onzichtbare lijnen lopen die de wereld verbindt met het grote mysterie dat wij in het geloof God noemen. De beide flanken zijn daarom ook te beschouwen als biddende handen. Tegelijk zijn de flanken de verbeelding van de Goddelijke nabijheid om de mens heen.

Ik hoop dat het glasobject jou mag inspireren jouw weg door het leven te vervolgen. ds. GertJan Lambers Heerspink

11

A D UT IE O N -

EN G LE R JO N Uit de kinderdienstmethode ‘Bonnefooi’. Wie o wie Sophie kijkt naar de kalender. Nog zeven nachtjes slapen, dan is ze jarig. Mamma heeft uitnodigingen gemaakt voor het feestje. Er liggen zes enveloppen op tafel. Zoveel kinderen mogen er komen. Sophie zucht. Zes kinderen. Maar welke zes? Samen kijken ze er naar, mama en Sophie. Op de tafel verspreid liggen wel tien vellen papier met namen erop. Het eerste lijstje was: Anna, Jessica, Thirza, Liesbeth, Els en Niels. Maar ja, dan is Niels de enige jongen. Dan moet Harmen er ook maar bij. Maar wie moet er dan van de meisjes weg? Pff, dat lukt nooit! Kwaad neemt Sophie het lijstje en maakt een prop van het papier. Papa zegt: “Doe dan Jessica niet, daar speel je toch haast nooit mee?” Ooh, die man begrijpt er ook niets van! Als Jessica niet mag komen, wil Liesbeth ook niet, die twee zijn beste vriendinnen. Zul je zien, dan heeft ze morgen op school gelijk weer ruzie met die twee. “Nou,” zegt mama, “dan Liesbeth ook niet. Dan kun je Harmen vragen en nog iemand. Waarom kies je Marloes niet? Jij bent toch ook op haar feestje geweest?” Sophie aarzelt. Het kan wel. Maar ze vindt Liesbeth nou net zo aardig. En Marloes, die past er eigenlijk niet zo tussen. Die zit op een heel andere school... Bah, wat is het toch moeilijk. Het is stil in de kamer. Sophie denkt en kauwt op haar gelpen. Dan begint ze de andere vellen papier te proppen. Die gooit ze in de prullenbak. Dan roept ze: “Klaar!” Is ze nu klaar? Ja, Sophie strijkt de allereerste prop glad. Het is het lijstje waar ze mee begon! “Tja”, zegt Sophie, “dit is wat ik het liefste wil. Het is misschien sneu voor Niels, dat hij de enige jongen is, maar daar moet hij maar aan wennen. Ik ben tenslotte jarig”. En zo is het.

INLEVERDATA 21-09-2015 26-10-2015 30-11-2015

en

BEZORGDATA van de volgende nummers: 03-10-2015 07-11-2015 12-12-2015

interval 5 weken interval 5 weken interval 5 weken

Wilt u uiterlijk op de betreffende maandag vóór 18.00 uur uw kopij mailen naar [email protected] Mocht u niet beschikken over een e-mail adres dan kunt u de kopij handgeschreven inleveren bij de Parochieadministratie van de R.K. Kerk Langestraat 78 Delden, ook vóór de bovenvermelde datum. Kopij voor kerkennieuws, enkele aandachtspunten. 1 Foto’s Voor een goede en vlotte verwerking wordt u verzocht om foto’s, plaatjes en tekeningen als aparte bijlage met de tekst mee te sturen, dus niet in een wordbestand. 2 Ingescande tekst Ingescande tekst is erg moeilijk te plaatsen. Gelieve dit te vermijden. 3 Bevestiging U kunt een leesbevestiging instellen in uw mail programma

U kunt Kerkennieuws Delden ook digitaal bekijken via www.blasiusdelden.nl en www.heiligegeestparochie.nl/delden 12

t.b.v. KERKDIENSTEN NIEUWE BLASIUS EN OUDE BLASIUS. Voor mensen die niet of moeilijk op eigen gelegenheid een kerkdienst kunnen bezoeken, biedt de Raad van Kerken Delden aan om per auto naar de kerk en weer naar huis gebracht te worden. Wij staan graag voor u klaar om u naar de dienst in de Nieuwe Blasius te brengen op zondagmorgen en naar de dienst in de Oude Blasius op zondagmorgen. Het kost u niets, alleen een telefoontje vóór zaterdag 16.00 uur naar 3762438 is voldoende. (b.g.g. 3762478). We hopen daarmee de mogelijkheid te bieden om de kerkdienst van uw keuze te bezoeken. RAAD VAN KERKEN Rek.nr. NL10RABO0313350809 t.n.v. G. Smit, penn.m. secr. Dhr. Y. de Jong, Rupperink 1 7491 GP Delden, tel. 074-3766366 WELKOM NIEUW INGEKOMENE(N) Als u destijds aan de SILA te kennen hebt gegeven dat uw persoonsgegevens bij verhuizing niet doorgegeven mogen worden door de burgerlijke overheid aan de kerkelijke instanties (i.v.m. de privacy), dan is dit ons eerste contact met u. Graag hadden wij u persoonlijk welkom geheten, maar om boven-genoemde reden was dat niet mogelijk. Wij vragen dan ook aan u om zelf contact op te nemen met uw eigen kerk over uw nieuwe adres (maar ook bijvoorbeeld bij huwelijk, geboorte enz.) Zie hiervoor de adressenkaders per kerk. Kerkennieuws is een uitgave van de Raad van kerken Delden. Verspreidingsadres Delden E.Wiessenberg De IJsvogel 23 tel. 0743762438 Opmerkingen en vragen? Voor opmerkingen en vragen kunt u bellen: W. Velthuis tel 3763170 Redactie Kerkennieuws De redactie van Kerkennieuws bestaat uit : mevrouw W. Velthuis en mevrouw A. ten Buuren van januari tot de zomervakantie en uit mevrouw A.Wiggers, mevrouw I. Viscer en de heer E. Wiessenberg in de periode van de zomervakantie tot en met december.

Rekeningnummer PDK NL66RABO0179158643 KERKENNIEUWS Bankrelatie: NL16RABO0313364281 Rabobank Delden t.n.v. gemeenschappelijk kerkblad. 7491 BL Delden Uw giften maken dit blad mogelijk!