Kennis voor de monumentenzorg. Een overzicht over 2011 van de kennisproducten van de sector Kennis van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Kennis voor de monumentenzorg Een overzicht over 2011 van de kennisproducten van de sector Kennis van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Colofon Vormgeving en layout: www.balyon.com Druk: Zalsman Zwolle © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, mei 2012 Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl

Kennis voor de monumentenzorg Een overzicht over 2011 van de kennisproducten van de sector Kennis van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Jos Bazelmans en Amber Luttmer (red.) Amersfoort, 2012

3

Inhoud Inleiding A. B. C. D. E. F. G. H. I.

Publicaties Colleges Begeleiding van afstudeerders, promovendi en stagiairs Organisatie van platforms en symposia Taken op het gebied van Werelderfgoed Ontwikkeling van beleid Lidmaatschappen Lezingen Bijzondere activiteiten en projecten

5 7 17 21 25 29 31 33 37 47

5

Inleiding Kennis voor de monumentenzorg. Opnieuw, na een eerste overzicht over 2009, presenteer ik met trots de kennisproducten die door de (leden van de) sector Kennis Onroerend Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het kalenderjaar 2011 werden geleverd. Uit het overzicht blijkt dat de dienst beschikt over kennis en expertise van het Nederlandse, onroerende erfgoed vanaf het eerste begin in de vroege prehistorie, honderdduizenden jaren geleden, tot (vrijwel) de dag van vandaag. Het betreft kennis en expertise over archeologische, gebouwde en historisch-landschappelijke waarden. Soms betreft het kennis en expertise van een significant detail, vaker van een groter geheel. De dienst ziet heel Nederland, inclusief haar uitgebreide wateren, als haar werkveld. In een enkel geval worden uitstapjes naar andere delen van de wereld gemaakt. Richtinggevend hierbij is onze bemoeienis met Nederlands erfgoed overzee en met de landen waarmee Nederland een speciale culturele relatie heeft. Wie dit document doorneemt, ziet dat de medewerkers van de dienst hun kennis, expertise en vaardigheden op zeer verschillende wijzen weten in te zetten, in publicaties, colleges, lezingen, projecten en programma’s, symposia, platforms en congressen en in advisering van gouvernementele én vele non-gouvernementele organisaties. Sommige producten zijn gedreven door interesse of de wil om te weten, maar de meeste geven een antwoord op de praktische vragen van alledag waar onze dienst mee wordt geconfronteerd, of op vragen van partijen uit het brede veld van de erfgoedzorg. In de producten worden vele samenwerkingsverbanden zichtbaar, binnen de dienst, maar vooral ook met en in de buitenwereld. Dat veel producten het daglicht hebben gezien is veelal het resultaat van de gedrevenheid en het doorzettingsvermogen van de medewerkers. Waarvoor dank! Jos Bazelmans, Amersfoort, 15 mei 2012

7

A. Publicaties 1

2

3

4

5

6

7 8

9

10

11

12 13

14

15

Abrahamse, J.E., De grote uitleg van Amsterdam: stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw, Bussum (Thoth), tweede licht gewijzigde druk. Abrahamse, J.E., ‘A Roman Road in the Dutch Republic: Jacob van Campen’s Via Appia in the Utrecht Countryside’, Journal of the Society of Architectural Historians 70, 442-465. Abrahamse, J.E., ‘Achter de façade van de Hollandse stad: het stedelijk bouwbedrijf in de achttiende eeuw’, Bulletin KNOB 110, 192-193. Abrahamse, J.E., ‘Atlas van Nederland in het Holoceen: Landschap en bewoning vanaf de laatste IJstijd tot nu’, Bulletin KNOB 110, 243-244. Abrahamse, J.E., ‘Auke van der Woud, Koninkrijk vol sloppen: Achterbuurten en vuil in de negentiende eeuw’, Vitruvius 5, no. 16, 42-43. Abrahamse, J.E., ‘Ben Speet, Historische atlas van Amsterdam: van veendorp tot hoofdstad’, Vitruvius 14, 47-48. Abrahamse, J.E., ‘Bloemkoolwijken: analyse en perspectief’, Vitruvius 5, no. 17, 44-45. Abrahamse, J.E., ‘Een bijzonder pleitbezorger voor het Nederlandse landschap: Marinke Steenhuis, Stedenbouw in het landschap’, Historisch geografisch tijdschrift 29, 40-42. Abrahamse, J.E., ‘Gea van Essen: Bouwheer en bouwmeester. Bouwkunst in Groningen, stad en lande (1594-1795)’, Vitruvius 5, no. 16, 44-45. Abrahamse, J.E., ‘Gemene buren tegen stadse heren: Het dorp Soest en de aanleg van de Amersfoortseweg in de Gouden Eeuw’, Van Zoys tot Soest 31, no. 4, 10-18. Abrahamse, J.E. & R. Blijdenstijn, Wegh der weegen: ontwikkeling van de Amersfoortseweg 1647-2010, Amsterdam (Uitgeverij Stokerkade), tweede licht gewijzigde druk. Abrahamse, J.E. & E. Kleijn, ‘Polderlands. Glossarium van waterstaatstermen’, Vitruvius 14, 45-46. Abrahamse, J.E., M.C. Kosian & E. Schmitz, Ruimtelijke ordening en cultuurhistorie in de Amsterdamse Brettenzone, in: Vitruvius, 14 januari, pp. 12-17. Abrahamse, J.E., M.C. Kosian & E. Schmitz, Urban Economics: Urban Development, Land Use and the Real Estate Market in Early Modern Amsterdam, in: Archäologie und Computer – Kulturelles Erbe und Neue Technologien. Workshop 15 (Wenen). Abrahamse, J.E., M.C. Kosian & E. Schmitz, ‘Urban Economics: Urban Development, Land Use and the Real Estate Market in Early Modern Amsterdam’, Wolfgang Börner & Susanne Uhlirz (eds.), Proceedings of the 15th International Conference on Heritage and New Technology (e-book: www.stadtarchaeologie.at), Wenen, 163-186.

16

17 18

19

Abrahamse, J.E., M.C. Kosian & E. Schmitz, ‘Van Haarlemmerpoort naar Halfweg. Een tocht door de geschiedenis van de Brettenzone’, Ons Amsterdam 63, 310-315. Abrahamse, J.E. & E. Raap, ‘Stadsrandenatlas van de Zuidvleugel’, Vitruvius 6 (2012), no. 18, 56. Abrahamse, J.E. & R. Rutte, ‘Atlas van de verstedelijking in Nederland: een overzicht van duizend jaar stedenbouw’, Vitruvius 5, no. 17, 22-29. Abrahamse, J.E. & R. Rutte, ‘Verstedelijking in Nederland: Duizend jaar ruimtelijke ontwikkeling bekeken en vergeleken’, Historisch geografisch tijdschrift 29, 106-129.

20

Ankersmit, B. & M. Stappers, De maat van museale klimaatinstallaties, in: Duurzaam Erfgoed, 54-61.

21

Arnoldussen, S., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 1500 v. Chr. Nederland raakt overveend, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 54-57.

22

Baas, H.G., Zeldzame streken. Het cultuurlandschap van Noordwest-Europa, in: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 4/3, 12. Baas, H.G., ‘Geschiedenis en ontwerp. Handboek voor de omgang met cultureel erfgoed’ (K. Bosma en J. Kolen). Vitruvius 4/15, 60-61. Baas, H.G., ‘Nieuwe landschappen - de cultuur van Noord-Holland’ (M. Reitsma). Vitruvius 4/16, 45-46. Baas, H.G., N. van Beek & E. Raap, Focus op Landschap. Herfotografie als instrument voor landschapsmonitoring, Vitruvius 4/17, 10-15. Baas, H.G., N. van Beek & E. Raap, Wat is hier veranderd? Landschap opnieuw fotograferen. Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 4/2, 20-21. Baas, H.G. & N. Brand, ‘We zijn als wetenschappelijke discipline onvolwassen gebleven’. Een interview met Jelle Vervloet naar aanleiding van zijn afscheid als hoogleraar historische geografie van het Nederlandse landschap aan de Wageningen Universiteit, in: Historisch-Geografisch Tijdschrift 29/2, 50-59. Baas, H.G., B.J. Groenewoudt & E. Raap, The Dutch Approach. Public participation and the role of NGO’s and local authorities in the protection, management and development of cultural landscapes in the Netherlands, in: M. Jones & M. Stenseke (Eds.), The European Landscape Convention. Challenges of Participation. Springer Press, 45-66. (Landscape Series 13).

23

24 25

26

27

28

8

29

30

31

32

33

34

A. Publicaties

Baas, H.G., M.C. Kosian & H.J.T. Weerts, Landscapes of northwestern Europe – the IJzer-Scheldt, Meuse-Rhine and Ems-Weser-Elbe deltas and estuaries and the continental southeastern North Sea coastal zone. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Afd. Landschap, Amersfoort. Bazelmans, J. & P. Brinkman (red.), Cultureel erfgoed, in: Bosatlas van de geschiedenis van Nederland, Groningen (Noordhoff), 28 blz. Bazelmans, J., De mens grijpt in, in: Vos, P., Bazelmans, J., Weerts, H. & van der Meulen, M. (red.), Atlas van Nederland in het Holoceen, p. 24-25. Bazelmans, J., M. van der Meulen & H.J.T. Weerts (red.), Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning sinds de laatste ijstijd, Amsterdam (Bert Bakker), vijf drukken. Blom, A.M., ‘Het verhaal van Nederland tussen 1940 en 1965. 30 Gebieden uit de wederopbouw’, in: Het tijdschrift RCE, nr 4. Blom, A.M. & J. Van Geest, ‘Nagele, modern dorp in de Noordoostpolder’, in: Vitruvius, nr 14.

northwest Europe’ by Westaway and Bridgland (2010). Earth Surface Processes and Landforms 36: 1836-1840. 41

Caspers, S., D.J. Huisman, B.J.H. van Os & C. Koopstra, Scrapheap challenge: deriving the origin of tableware fragments from the Roman period Hallum copper alloy hoard, Proceedings UKAS, 21.

42

Deeben, J., Laat-paleo- en vroeg-mesolithische vondsten, in: C. Harmsen, Werkplaatsen uit de steentijd. Een archeologische begeleiding en opgraving aan de Heumenseweg te Alverna-gemeente Wychen, Nijmegen (Archeologische Berichten Wijchen-rapport 15), 17-40. Deeben, J., Vuursteen, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (red.), Merovingers in een villa, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 70-74.

43

44

45

35

Boer, M. de, De praktijk van het Waarderen, werkconferentie 15-11-2010.

46

36

Bouwmeester, H.M.P. & J.W. de Kort, Een monument onder druk. Nadere waardering van een deel van het wettelijk beschermde monument Borgharen-Pasestraat in verband met het opbrengen van een gronddepot, Rapportage Archeologische Monumentenzorg 194, (Amersfoort).

47

37

Brewer, P., D. Murphy & E. Jansma, TRiCYCLE, a universal conversion tool for digital tree-ring data. Tree-Ring Research 67(2), 135-144.

38

Brinkkemper, O., E. Drenth & J.T. Zeiler, An outline of the subsistence of the Vlaardingen culture from the Netherlands, in: F. Bostyn et al. (ed.), Le Néolithique du Nord de la France dans son contexte européen, (Revue Archéologique de Picardie, special 28), 207-220. Brinkkemper, O., L. van der Maaten & P.J. Boon, Identification of Myosotis seeds by means of digital image analysis, Vegetation History and Archaeobotany 17 (6), 435-445.

48

49

39

50

51 52

40

Busschers, F.S., K.M. Cohen, J. Vandenberghe, R.T. Van Balen, C. Kasse, J. Wallinga & H.J.T. Weerts, Comment on ‘Causes, consequences and chronology of large-magnitude palaeoflows in Middle and Late Pleistocene river systems of

53

Derickx, W.J.B. Geodetische werkzaamheden, in: H.M.P. Bouwmeester & J.W. de Kort, Een monument onder druk, RAM 194. Derickx, W.J.B. Geodetische werkzaamheden, in: J. van Doesburg en J.W.de Kort, Getekend door de tijd, RAM 187. Derickx, W.J.B. Geodetische werkzaamheden, in: R.C.G.M Lauwerier, A. Müller, en D.E. Smal, Merovingers in een villa, RAM 189. Derickx, W.J.B. GIS- en Geodetische werkzaamheden, in: L. Theunissen, A. Müller en A.M.J. de Kraker, Cirkels in het zand, RAM 193, 61-63. Doesburg, J. van, Archaeological evidence for pest control in medieval settlements in the Netherlands, in: Jan Klápště en Petr Sommer (eds.), Processing, Storage and Distribution of Food. Food in the Medieval Rural Eenvironment, Trunhout ( Ruralia VIII), 199-211. Doesburg, J. van, Land van ‘melk en honing’. Gedachten over de bewonings- en gebruiksgeschiedenis van de Eelder- en Peizermaden in de Middeleeuwen, Nieuwe Drentse Volksalmanak 128, 125-144. Doesburg, J. van, Medieval castles in the Dutch central River Area: Towers of power?, Concilium medii aevi 14 (http:// cma.gbv.de,cma,013,2011,a,06.pdf), 63-78. Doesburg, J. van, Boekbespreking: Geschiedenis van Amersfoort, Historisch Geografisch Tijdschrift , 39-40. Doesburg, J. van & B.J. Groenewoudt, Medieval reclamations and land use in the Netherlands, in: M. Carver en J. Klápště (eds.), The Archaeology of Medieval Europe. Vol. 2. Twelfth to Sixteenth century, 73-77. Doesburg, J van & J.W. de Kort, 2010, Getekend door de tijd. Archeologisch onderzoek tijdens de restauratie- en

9

54

55

56

57

58

59

60

61

62

consolidatiewerkzaamheden aan de ruïne van kasteel Valkenburg in 2008. Met een bijdrage van F. Laarman, Amersfoort (RAM-rapport 187, 64 pagina’s). Doesburg, J. van, J.W. de Kort & K.A.H.W. Leenders, 2010: Zoeken naar de Antselse watermolen, RAM 186 (Amersfoort). Doesburg, J. van J.W. de Kort & P.A.M. Schut, IJzer en Aarde waarderend onderzoek naar een ringvormig aardwerk in Appel (gemeente Nijkerk). Met bijdragen van O. Brinkkemper, D.J. Huisman, F. Laarman, B.J.H. van Os, A. Versendaal & J. Wallinga, Amersfoort. (RAM-rapport 185, 123 pagina’s). Doesburg, J. van & A. Müller, Zoeken naar een naald in een hooiberg? Gecombineerd geofysisch en archeologisch onderzoek naar de Staats-Spaanse linie rond Gennep (2008). Met bijdragen van J. Deeben, A. van den Hazenkamp, R.I. Ghauharali, E. Rensink, J. Orbons & E.M.Theunissen, Amersfoort (RAM-rapport 188, 176 pagina’s). Doesburg, J. van & J. Stöver, In het voetspoor van Van Giffen. Opnieuw graven naar de resten van klooster Klaarkamp, Tijdschrift Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 3 zomer, 12-14. Doesburg, J. van, J. Stöver & A. Müller, Een waarderend boor- en proefsleuvenonderzoek naar de resten van het Sint Bernardusklooster van Aduard (gemeente Zuidhorn) in maart 2009. Met een bijdrage van F.J. Laarman, Amersfoort (RAM-rapport 195, 47 pagina’s). Doesburg, J. van, P. Vos, H.J.T. Weerts, B.J. Groenewoudt, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 800 n. Chr. De zee is terug, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 66-69. Domínguez-Delmás, M., J.F. Benders & G.L.G.A. Kortekaas, Timber supply in Groningen (north-east Netherlands) during the early Modern period (16th-17th centuries), in: Fraiture, P. (Ed.), Tree-Rings, Art and Archaeology, proceedings, Royal Institute for Cultural Heritage Collection Scientia Artis 7, Brussels, p. 151-173. Domínguez-Delmás, M., N. Nayling, T. Wazny, V. Loureiro & C. Lavier, review Dendrochronological dating and provenancing of timbers from the Arade 1 wreck. International Journal of Nautical Science. Groenewoudt, B.J., History Continues. Drowning and Desertification. Linking Past and Future in the Dutch Landscape, Quarternary International (Proceedings LAC 2010, Free Universtity Amsterdam 26-28th January 2010).

63

64

65

66

67

68

69

70

Groenewoudt, B.J., 1500 n. Chr. De mens maakt het landschap, in: J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M. van der Meulen (red.): Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning vanaf de laatste ijstijd tot nu, 70-73. Groenewoudt, B.J., De gele Vecht: woestijnen langs de rivier, in: J. Neefjes, O. Brinkkemper, L. Jehee & W. van der Griendt (red.), in: Historische Atlas van de Vecht. Biografie van Nederlands grootste kleine rivier, uitgave Provincie Overijssel/RCE, 245-248. Groenewoudt, B.J., De groene geschiedenis van de Vecht: bossen komen en gaan, in: J. Neefjes, O. Brinkkemper, L. Jehee & W. van der Griendt (red.), in: Historische Atlas van de Vecht. Biografie van Nederlands grootste kleine rivier, uitgave Provincie Overijssel/RCE, 242-243. Groenewoudt, B.J., De Sahara en de Kalahari. Stuifzand langs de Overijsselse Vecht, Tijdschrift Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2, lente 2011, 24-26. Groenewoudt, B.J., The Visibility of Storage, in: J. Klapste & P. Sommer (eds.): Processing, Storage, Distribution of Food. Food in the Medieval Rural Environment (Proceedings Ruralia VIII 7th-12th September 2009, Lorca, Spain), 187-189. Groenewoudt, B.J., H. de Mars & J. Roymans, Beken zijn niet alleen natuur, Tijdschrift Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 4, herfst 2011, 16-17. Groenewoudt, B.J. & L. Theunissen, Marginale archeologie. Ontdekkingen in de periferie van de (post)middeleeuwse wereld, Archeobrief 15-2, 8-14. Groenewoudt, B.J., P. Vos, H.J.T. Weerts, Th. Spek, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper 1500 n. Chr. De mens maakt het landschap, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 70-73.

71

Groot, M. de, Door data gedreven: een digitale bibliotheek voor jaarringen in hout (interview met E. Jansma). E-data & research 5(4), 6. http://www.edata.nl/0403_011209/ pdf/0403_011209_6.pdf.

72

Groot, T. de, A. Koekelkoren, M. Lobbes & B.I. Smit, Deel III Effecten van vrijstellingen voor archeologisch erfgoed, in R.C.G.M. Lauwerier, T. de Groot, B.J.H. van Os en L. Theunissen (red.), Vragen over Malta. RAM 196, 85-135 (Amersfoort). Groot, T. de & J. Schreurs, Een geul met geschiedenis. Houten 2000 jaar geleden, in Tijdschrift Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 4, Amersfoort, 32-33. Groot, T. de & R. Vogelzang, Keramisch bouwmateriaal uit de Romeinse tijd, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller en D.E. Smal (red.), Merovingers in een villa, RAM 189 (Amersfoort).

73

74

10

A. Publicaties

75

Groot, T. de, P. Vos, H.J.T. Weerts, J. W. de Kort, J. van Doesburg, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 100 n. Chr. Gaten in de kust, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 62-65.

86

76

Grooth, M.E.Th. de, R.C.G.M. Lauwerier & M.E. ter Schegget, New 14C dates from the Neolithic flint mines at Rijckholt-St. Geertruid, the Netherlands, in: M. Capote, S. Consuegra, P. Díaz-del-Río & X. Terradas (eds.) Proceedings of the 2nd International Conference of the UISPP Commission on Flint Mining in Pre- and Protohistoric Times (Madrid, 14-17 October 2009), Oxford (BAR International Series 2260), 77-89.

87

77

78

79

80 81

82

83

84

85

Hell, M. & W.M. Gijsbers, ‘Geborgen of gezonken, gered of verdronken. Papieren getuigen van scheepsrampen rond Texel (1575-1795)’ (verschijnt voorjaar 2012 in Tijdschrift voor Zeegeschiedenis). Hell, M. & W.M. Gijsbers, ‘Opgedoken uit bergen papier. Ruim twee eeuwen scheepsrampen rond Texel’, in: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, nr 1, winter 2011, 26-28. Hermans, T., ‘Vensters dicht’, in: T. Hermans, M. Stappers en H. van de Ven, red., Duurzaam erfgoed, Houten/ Amersfoort 2011, 164-171. Hermans, T., [met E. Orsel] ‘Het slot Well of het Huis van Malsen’, Tussen de Voorn en Loevestein 47(2011) nr. 144, 33-48. Hermans, T., [met M. Stappers en H. van de Ven, red.], Duurzaam erfgoed, Houten/Amersfoort 2011.

88

89

90

91

92

Huisman, D.J., H.M.P. Bouwmeester, G. de Lange, Th. van der Linden, G. Mauro, D. Ngan – Tillard, M. Groenendijk, T. de Ridder, C. van Rooijen, I. Roorda, D. Schmutzhart & R. Stoevelaar, De invloed van bouwwerkzaamheden op archeologische vindplaatsen, www.cultureelerfgoed.nl/ bouwen-en-archeologie, (Amersfoort). Huisman, D.J., J. van Doesburg & A. Müller, Investigating the impact of concrete driven piles on archaeological sites using soil micromorphology: Three case studies from the Netherlands, Conservation and Management of Archaeological Sites 13(1): 8 - 30. Huisman, D.J., M.M.E. Jans, R.C.G.M. Lauwerier & B.J.H. van Os, Fysieke staat, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 124-128. Huisman, D.J. & B.J.H. van Os, Geochemie en micromorfologie, in: J. van Doesburg, J.W. de Kort & P.A.C. Schut, IJzer en aarde, RAM 185 (Amersfoort). Huisman, D.J., B.J.H. van Os & M.M.E. Jans, Resultaten degradatieonderzoek, in: R.G.C.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (red.), Merovingers in een villa, RAM 189, (Amersfoort) pp. 39 - 44. Huisman, D.J., B.J.H. van Os, J. van der Laan, D. NganTillard, I. Joosten & B. Fermin, The strange case of 60 frothy beads: Analyzing bronze age glass from the Netherlands, Proceedings UKAS, 97. Huisman, D.J. & D. Raemaekers, The Swifterbant tilled field, UK Archaeological science conference Proceedings UKAS, 98. Huisman, D.J. & L.P. Verniers, Een gouden vondst, in: L.P Verniers & R. Torremans (eds.), Wonen en werken in de Late IJzertijd in Spijkenisse, ADC Archeoprojecten rapport 2665, p. 72.

Heyvaert, V.M.A., J. Walstra, H.J.T. Weerts & P. Verkinderen, Human impact on alluvial fan development in a semi arid region. XVIII. INQUA Congress Bern 2011, presentation no. 2849 (digitaal op website). Heyvaert, V.M.A., H.J.T. Weerts, B. Ooghe, P. Verkinderen & J. Walstra, Human triggered avulsion in a semi-arid region (Karkheh river, Lower Khuzestan, Iran). XVIII. INQUA Congress Bern 2011, presentation no. 1868 (digitaal op website).

93

94

Jansma, E., R.J. van Lanen, K. Sturgeon, S. Mohlke & P. Brewer, 2012: TRiDaBASE, a stand-alone database for storage, analysis and exchange of dendrochronological metadata. Dendrochronologia (in druk).

Hof, J. van ‘t, ‘Duurzaamheid en decadentie’, in: H. van de Ven (eindred.), Duurzaam erfgoed/ Duurzaamheid, energiebesparing en monumenten, Amersfoort/Houten, 2011, 184-187.

95

Kleijn, E., Brochure Een toekomst voor watertorens (concept, verschijnt in 2012). Kleijn, E., Voorwoord, in: Het paleis van de republiek, door P. Vlaardingerbroek. Zwolle.

Huiskes, B., met medewerking van J. van Doesburg, I. Joosten & A. Wagner, Eeuwige rust op de Donderberg. Een groot vroegmiddeleeuws grafveld bij Rhenen, Leiden.

96

97

Koldeweij, E.F., ‘Interieurwaardering’, Restauratietechniek - Bureau Monumenten & Archeologie, Amsterdam 2011, 181-188.

11

98

Koldeweij, E.F., ‘Uit de kunst – Rijk interieur uit de Gouden Eeuw’, Herenhuis, 5 2, 20-21. 99 Koldeweij, E.F., ‘Verantwoorde omgang met interieurs. De opmars van een integrale benadering, Monumenten, 32 nr.1/2, 6-9. 100 Koldeweij, E.F., Interview ‘Eloy Koldeweij’, in: ‘Voor het voetlicht, Monumenten, 32 1/2, 5.

111

112

113 101 Kooij, B.H.J.N., ’Geschiedenis en ontwikkeling van het isoleren in Nederland. Een eerste verkenning van historische isolatiematerialen en hun toepassingen in monumenten’, in: Praktijkreeks Cultureel Erfgoed, afl. 15, no. 40, [140 p]. 102 Kooij, B.H.J.N., ’Nederlands oudste verzinkerijen: Bammens B.V. uit Maarssen en Johan Vis & Co. te Amsterdam’, in: Nieuwsbrief van de Stichting Bouwhistorie Nederland 51, november, p. 60-65. 103 Kooij, B.H.J.N., ’Vogelopname’, in: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, no. 4, herfst, p. 18-19. 104 Kooij, B.H.J.N. [en M. De Heer Kloots-De Korte], ’Droge voeten in de negentiende eeuw’, in: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, no. 3, zomer, p. 10-11. 105 Kooij, B.H.J.N. [i.s.m. J. Krijnen], ’Kurkisolatie met een geurtje in het Koelhuis te Zutphen’, in: Zutphen Monumentaal, Nieuwsbrief monumentenzorg, archeologie en bouwhistorie in de gemeente Zutphen, no. 21, november, p. 2-7. 106 Kosian, M.C. & B.J.H. van Os, Sluipende degradatie van het archeologisch erfgoed, in: Lauwerier, R.G.C.M. et.al., Vragen over Malta, RAM 196. pp. 41-84 (Amersfoort). 107 Kuipers, M.C., ‘Authenticiteit versus Attrappenkult?’, in: Stroux, S., Quist, W., Foole, F. en Eikhoudt, B. (red.), Re.co. mo.mo, Hoe echt is namaak, hoe dierbaar het origineel?, Docomomo Nederland/Publikatieburo Bouwkunde, Delft 2011, p. 8-11. 108 Kuipers, M.C., ‘Herbestemmen in Siberië’, Tijdschrift RCE nr. 3, p. 24-26. 109 Kuipers, M.C., ‘Postwar Reconstruction and preservation in the Netherlands’, in: Franz, B. en H.-R. Meijer (red.) Stadtplanung nach 1945. Zerstörung und Wiederaufbau. Denkmalpflegerische Probleme aus heutiger Sicht. Weimar: Arbeitskreis für Theorie der Denkmalpflege, p. 50-57. 110 Kuipers, M.C., ‘Regeneration of the Dutch Residence, Representation of State and Post-war Reconstruction at The Hague’, in: Bullock, N. and Verpoest, L. (red.), Living with History 1914-1964, Leuven University Press, Leuven, p. 294-319.

Kuipers, M.C., ‘Saxa Loquuntur? Draagkracht en spankracht van Middeleeuwse stadskerken’, Bulletin KNOB 110 nr. 5, p. 174-182. Kuipers, M.C., Boekbespreking Kolen, J. en Bosma, K. (red.), Geschiedenis en ontwerp. Handboek voor de omgang met Cultureel Erfgoed. Nijmegen 2010, in Bulletin KNOB 110 nr. 6, p. 241-242. Kuipers, M.C., Hollandse Tuinen in Rusland Vervolg 3, Verslag RCE/GCE-Adviseringsmissie Jaroslavl en St Petersburg 23-30 augustus 2009, januari 2010 (rapport).

114 Laan, J. van der, D.J. Huisman, B.J.H. van Os, N. Roymans, H. Kars & L. Swinkels, Iron age glass in the Netherlands: XRF-analysis of La Tene bracelets, Proceedings UKAS, 18. 115

Lascaris, M.A., Opgravingen in Kerkebogten. Zuidnederlandse Archeologische Rapporten 44 (2 delen). 116 Lascaris, M.A., Recensie: Henk Baas e.a., Historisch cultuurlandschap in Nederland. Vijf bijdragen, Utrecht (Matrijs / Netwerk Historisch Cultuurlandschap). Bulletin KNOB 110, nr. 3/4. 117 Lascaris, M.A., Recensie: Peilwaarden. Omgaan met erfgoed in actuele wateropgaven. Vitruvius nr. 16, juli. 118 Lauwerier, R.C.G.M., Het dominante hoornloze rund, Vitruvius 16, 26-31. 119 Lauwerier, R.C.G.M., KNA Leidraad Archeozoölogie, http:// www.sikb.nl/upload/documents/archeo/KNA%20 Leidraad%20Archeozoologie%20versie%201.01%20 10-10-2011.pdf 120 Lauwerier, R.C.G.M. & J. Deeben, Burnt animal remains from Federmesser sites in the Netherlands, Archäologisches Korrespondenzblatt 41 (1), 1-20. 121 Lauwerier, R.C.G.M., T. de Groot, B.J.H. van Os & L. Theunissen (red.), Vragen over Malta. Onderzoek naar de effectiviteit van de onderzoeksketen, sluipende degradatie en effecten van vrijstellingen, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 196). 122 Lauwerier, R.C.G.M. & F.J. Laarman, Dierlijk materiaal, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 111-119. 123 Lauwerier, R.C.G.M. & A. Müller, Inleiding, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 9-11.

12

124 Lauwerier, R.C.G.M., A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189). 125 Lauwerier, R.C.G.M., A. Müller, D.E. Smal, E. Altena, M. Kars & R.G.A.M. Panhuysen, Merovingisch garfveld, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 128-132. 126 Lauwerier, R.C.G.M., A. Müller, D.E. Smal, J. Deeben, T. de Groot, J. Hendriks & M. Kars, De vindplaats, in: R.C.G.M. Lauwerier, A. Müller & D.E. Smal (eds.), Merovingers in een villa. Romeinse villa en Merovingisch grafveld Borgharen – Pasestraat. Onderzoek 2008-2009, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 189), 123-124. 127 Lauwerier, R. & B.J.H. van Os, Archeologie binnen een meter, Archeobrief 15/3, 37. [Depth of archeology in agrarian areas]. 128 Leijen, R. van, #Ossenkop gezocht! Twitter en veiligheidszorg, Museumpeil, 36, 29. 129 Lensvelt, N., bijdrage moderne tuin- en landschapsarchitectuur in de Bosatlas van de geschiedenis van Nederland, Noordhoff. 130 Lensvelt, N., Groen erfgoed, een nieuwe loot aan de monumentenstam, Bulletin KNOB, verschijning begin 2012 131 Lensvelt, N., Heemparken, Natuurlijke expressie in het openbaar groen, Vakblad Groen, verschijning begin 2012 132 Lensvelt, N., Parken met een eigen stem (rubriek 3 Dingen) Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 3, 22. 133 Neefjes, J., O. Brinkkemper, L. Jehee & W. van de Griendt (red.), Cultuurhistorische Atlas van de Vecht. Biografie van Nederlands grootste kleine rivier, Zwolle. 134 Niemeijer, F. & L. Prins, Gids Ruilverkaveling. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. Nb alleen als pdf; op site RCE.

A. Publicaties

137 Os, B.J.H. van Bijdrage in : J. van Doesburg en A. Müller. Zoeken naar eeen speld in de Hooiberg? RAM 188. 138 Os, B.J.H. van Bijdrage in : J. van Doesburg, J.W. de Kort en P.A.C. Schut, IJzer en Aarde, RAM 185. 139 Os, B.J.H. van Bijdrage in: Guidelines for predicting decay by shipworm in the Baltic Sea. WreckProtect, 7 th framework EU project 226225. 140 Os, B.J.H. van Bijdrage in: M. Manders. Waardestelling Vleuten 2. RAM 199. 141 Os, B.J.H. van Bijdrage in: Martijn Manders en Robert Hougen. Waardestelling Vleuten 1. RAM 198. 142 Os, B.J.H. van Bijdrage in: Prehistorische jagers bij Stroe, E.Rensink en J.W. de kort, RAM 184. 143 Os. B.J.H. van Bijdrage in: A Magdalenian open-air site in the loess area of The Netherlands and its Archeaeological context. E. Rensink. Analecta Praehistorica Leidensia 42. 144 Os, B.J.H. van, D.J. Huisman, A.D. Vos & L. van Dijk, How can 17th century bronze cannons be magnetic?, Proceedings UKAS, 121. 145 Os, B.J.H. van & M. Kosian, Sluipende degradatie van het archeologisch erfgoed, in: Vragen over Malta R.C.G.M. Lauwerier, T. de Groot, B.J.H. van Os, en L. Theunissen (red.) p 41-84, RAM 196; Deel II. 146 Ouden, J. den, Th. Spek, R.J. Bijlsma, J. Buiteveld, P. Copini, B.J. Groenewoudt & U. Sass-Klassen, Discussie: Eiken als erfgoed, Historisch-Geografisch Tijdschrift 29, nr. 2, 81-91. 147 Peeters, H., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 3850 v. Chr. Het veen breidt zich uit, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 46-49. 148 Peeters, H., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 5500 v. Chr. Het water stijgt, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 42-45.

135 Nientker, J., ‘Zeilen uit de vriezer’, in: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nr.3, zomer, 27.

149 Pennock, H., Brand! Het Brandschadewiel helpt, Nieuwsbrief Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 3, 15. 150 Pennock, H., Eindredactie en productie Brandschadewiel i.s.m. Landelijk Contact van Museumconsulenten.

136 Nijland, W., E. Jansma, E. Addink, M. Domínguez Delmás & S. de Jong, Relating ring width of Mediterranean evergreen species to seasonal and annual variations of precipitation and temperature. Biogeosciences 8, 1141-1152.

151 Pierik, H.J., M.E. Brouwer & H.J.T. Weerts, Mesolithic landscape and vegetation development in the present day Ijssel valley, the Netherlands. XVIII. INQUA Congress Bern, presentation no. 2576 (digitaal op website).

13

152 Polman, M.G., ‘De kleuren van het nieuwe bouwen tijdens het interbellum in Nederland. Materialisering van een ideaal.‘ Dissertatie Technische Universiteit Delft, Faculteit Bouwkunde. Promotoren: Bollerey, Prof. Dr. F. en Kuipers, Prof. dr. M.C. . (19 december) Digitaal, bibliotheek TU Delft.

165 Smit, B.I., ‘Lithic Scatters’: A Variety of Approaches, Methods and Ideas, The European Archaeologist 36, 70-72. 166 Snoodijk, D., B. Crijns, L. Meegens, & M. de Keijzer, M., Eigenlijk zijn we detectives, interview, Tijdschrift Rijksdienst voor het cultureel erfgoed, winter, 1, 29.

153 Prins, L., Waar de blanke top der duinen… Referentiekader voor het kustgebied. Tijdschrift Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, nr. 2, 23. 154 Prins, L. & F. Niemeijer, Gids Ontginningen uit de twintigste eeuw.  Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. Nb alleen als pdf; op site RCE. 155 Prins, L. & P. Timmer, Krimp in de beschermde dorpsgezichten van Dongeradeel; Cultuurhistorische Verkenning, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. Nb alleen als pdf; op site RCE. 156 Prins, L., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 1850 n. Chr. De menselijke ‘natuur’, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 74-77.

167 Stappers, M., Bijdrage in: Anononiem. Een toekomst voor kerken. Amersfoort: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. 168 Stappers, M., Engergiebesparing in kerken: hoe is het mogelijk?, in: Jaarboek VBMK 2010, 15-26. 169 Stappers, M., Redactielid van het boek Duurzaam Erfgoed (in het kader van het symposium Duurzaam Erfgoed op 12 oktober). 170 Stappers, M., (editor), Why do we care? Pre-prints of the mini conference Managing Indoor Climate Risks. Olinda: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. 171 Stappers, M. & M. Martens, Aandacht voor het binnenklimaat : houtonderzoek in Polen, in: Houtblad, 23 (6), 1-5. 172 Stappers, M. & H. Schellen, Na-isoleren van historische gebouwen, in: Duurzaam Erfgoed, 108-119.

157 Reinstra, A., Het vont uit de grond, raadsels in Baaium, Alde Fryske Tsjerken, nr.5, december 2011, pp. 7-10.

173 Straten, R.W. van, Artikel RCE-magazine “Uurwerken”, interview Klinkende Monumenten, RCE magazine.

158 Rensink, E., Eyserheide. A Magdalenian open-air site in the loess area of the Netherlands and its archaeological context, Leiden (Analecta Praehistorica Leidensia 42). 159 Rensink, E. & J.W. de Kort, 2010: Prehistorische jagers bij Stroe, RAM 184 (Amersfoort). 160 Rensink, E. & J.W. de Kort, Rendierjagers langs de flank van de Veluwe. Prehistorische jagers van de Hamburgcultuur in het Kootwijksche Veld bij Stroe, in: M. Niekus (ed.), Gevormd en omgevormd landschap, van Prehistorie tot Middeleeuwen, 8-21. Assen. 161 Rensink, E. & B.I. Smit, Verstoorde vindplaatsen. De waarde van resten uit de steentijd, Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zomer, 32-33. 162 Rensink, E. & L. Theunissen, Het grafveld De Busjop beter in beeld. Rondom het Leudal 36 (141), 3-7. 163 Rensink, E., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 9000 v. Chr. Het klimaat warmt op, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 38-41.

174 Theunissen, L., Book review Fengate Revisited, European Journal of Archaeology 14 (1-2), 314-316. 175 Theunissen, L. & J. Deeben, Een onderzoek naar de effectiviteit van de archeologische onderzoeksketen voor beeldvorming over het verleden, in: R.C.G.M. Lauwerier, T. de Groot, B.J.H. van Os en L. Theunissen (red.), Vragen over Malta. Onderzoek naar de effectiviteit van de onderzoeksketen, sluipende degradatie en de effecten van vrijstellingen, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 196), 7-40. 176 Theunissen, L. & M. Hissel, Cold case in het stuifzand. Het prehistorisch grafveld op de Boshoverheide ontsloten, Amersfoort (Brochure van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). 177 Theunissen, L. & M. Hissel, Prehistorisch onderzicht. De grafheuvels op de Boshoverheide, Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2011-3, 23. 178 Theunissen, L., J.W. de Kort & C. van Rooijen, Identificatie van twee prehistorische grafvelden op de Brunssummerheide, Amersfoort (Beknopte Rapportage Archeologische Monumentenzorg 20). 179 Theunissen, L., A. Müller & A.M.J. de Kraker, Cirkels in het Zeeuwse land. Waarderend veldonderzoek aan de Drogendijk bij Kloosterzande (gemeente Hulst), met bijdragen van J. van Doesburg, W. Derickx, W. Kuijper, S.

164 Schut, P.A.C., W.J.B. Derickx, J.W. de Kort & B.J.H. van Os, Een karterend booronderzoek rond het Kerstendal, gemeente Groesbeek, RAM 190.

14

Soetens, M. van Waijjen, J. Wallinga en C.A. Johns, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 193). 180 Theunissen, L., A. Müller & A.M.J. de Kraker, Cirkels in het Zeeuwse land, Amersfoort (Brochure van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). 181 Theunissen, L., P. Vos, H.J.T. Weerts, J. Bazelmans, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 2750 v. Chr. De kustlijn sluit zich, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 50-53. 182 Theunissen, L., P. Vos, H.J.T. Weerts, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 500 v. Chr. De mens werpt terpen op, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 58-61. 183 Toebast, J.M., Boerderijen in Wijchen vanaf ca. 1500, Katern 6 Museum Kasteel Wijchen, En de Boer hij ploegde voort; Grootschalige landbouw en veeteelt in het Oostelijk Rivierengebied vanaf de Romeinen, 13, 16-18. 184 Toebast, J.M., Duizenden boerderijen met sloop bedreigd, Tijdschrift Heemschut jaargang 88 december, 17-19. 185 Toebast, J.M., Het zit hem in de constructie, Nederlandse schuren in Amerika, Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 3, 31. 186 Toebast, J.M., Speuren naar sporen; Boerderij-onderzoek voor wetenschapper en liefhebber, Genealogisch Erfgoed Magazine, jan/feb, 37-40. 187 Toebast, J.M. & L. Theunissen, Archeologie ontmoet historie in Sterksel, In Brabant 2-4, 62-66. 188 Tolboom, H.J., Natuursteen, in: Herenhuis 3, mei 2011. 189 Tolboom, H.J., Natuursteen. Lesboek Bureau Monumentenzorg Amsterdam. 190 Tolboom, H.J., Natuursteenspecialisten, in: Over 25 jaar. De toekomst van de funeraire cultuur. p.97-99. 191 Tolboom, H.J., Over klevend licht en zielloze verstarring, in: RCE-blad 4, Herfst. P.24-26. 192 Troost, G., Wachtdeur molen Kinderdijk geconserveerd, in: Scheepsarcheologisch nieuws, nummer 16 november. 193 Troost, G., W. Pfeiffer & G. Nienhuis, Een toekomst voor molens, uitgangspunten voor de omgang met monumentale molens. 194 Ven, H.A.G van de, Monumenten om op te vreten?: houtaantasting door schimmels en insecten, in: T. Nijland (red.) Gegroeid om erfgoed te worden: hout, TNO-NVMz studiedag, 10–18 (Delft).

A. Publicaties

195 Ven, H.A.G. van de (red.), Duurzaam erfgoed: duurzaamheid, energiebesparing en monumenten (Houten). 196 Ven, H.A.G. van de, Duurzaamheid en monumenten: op gespannen voet of hand in hand?, in: H.A.G. van de Ven (red.) Duurzaam erfgoed: duurzaamheid, energiebesparing en monumenten, 10-21 (Houten). 197 Ven, H.A.G. van de, Hitte en hoosbuien, Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2, 16-17. 198 Verhagen, J.W.H.P., E. Rensink, M.Bats & Ph. Crombé, Optimale strategieën voor het opsporen van Steentijdvindplaatsen met behulp van booronderzoek. Een statistisch perspectief, Amersfoort (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 197). 199 Vervloet, J.A.J., L.J. Keunen, R. van Beek, B.J. Groenewoudt, Th. Spek & Chr. De Bont (red.), Over het IJsselland. Cultuurhistorie en transdisciplinariteit in Salland en de Achterhoek. Verleden, heden en toekomst van de externe integratie in het Oost-Nederlandproject (2004-2008), RCE, Amersfoort. 200 Visser, S., H.G. Baas, L. Prins & P. Timmer, Een mooi landschap : een reactie op de verkiezing van de mooiste provincie van Nederland door de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, Vitruvius, 4, nr. 14, 26-28. 201 Vos, A.D., “De ‘caers-steecker’”, in: A. Vos & A. Klein (ed). Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad) 63-70. 202 Vos, A.D., “Het ‘nachthuijs’”, in: A. Vos & A. Klein (ed). Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad) 51-62. 203 Vos, A.D., “Several phases of Roman bridge building on the river Meuse at Maastricht (Netherlands). A pre-disturbance survey”, in: Marcus Prell (Bayerische Gesellschaft für Unterwasserarchäologie e.v.; ed.), Archäologie der Brücken/ Archaeology of bridges (Regensburg), 116-121. 204 Vos, A.D. & A. Klein (ed)., Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad). 205 Vos, A.D. & A. Klein, “De ‘uyttrecktafel’”, in: Arent Vos & Aryan Klein (ed). Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad) 43-50. 206 Vos, A.D. & A. Klein, “Inrichting van de Batavia (1628). Visualisatie en beleving van wonen, leven en werken aan boord van een vroege Oostindiëvaarder”, in: Arent Vos & Aryan Klein (ed). Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad) 5-16.

15

207 Vos, A.D. & A. Klein, “Nawoord”, in: A. Vos & A. Klein (ed). Batavia Cahier 6. De inrichting van een Oostindiëvaarder (Lelystad) 71-72. 208 Vos, P.C. & J. Bazelmans, Toelichting op de kaarten, in: Vos, P., Bazelmans, J., Weerts, H. & van der Meulen, M. (red.), Atlas van Nederland in het Holoceen, p. 29-32. 209 Vos, P.C., J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (red.), Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning vanaf de laatste ijstijd tot nu. Bert Bakker, Amsterdam: 94 pp. 210 Vries, D.J. de, AHF-Jahrestagung in Wittenberg, Nieuwsbrief SBN, nr. 51, november, 66-69. 211 Vries, D.J. de, Dakbedekking, Restauratietechniek. Uitg. Bureau Monumenten & Archeologie Amsterdam, 1-14. 212 Vries, D.J. de, De Pieterskerk in Leiden. Bouwgeschiedenis, inrichting en gedenktekens, Zwolle (mede-redacteur). 213 Vries, D.J. de, Inleiding De Pieterskerk in Leiden, 7-9. 214 Vries, D.J. de, Op en onder de daken van huizen, Article Art, nr. 7, 8-11. 215 Weeda, E.J., & O. Brinkkemper, Vijftienduizend jaar Elatine (Glaskroos) in Nederland, in en buiten het rivierengebied, Stratiotes 40/41, 6-26. 216 Weerts, H.J.T., 1 Prehisorie (tot 50 v.Chr.), in: Anonymus, De Bosatlas van de geschiedenis van Nederland. Noordhoff Atlasproducties, Groningen: 12-35 (teksten en redactie). 217 Weerts, H.J.T., How regional should sea-level reconstructions be? In: Volume of abstracts, Jadebusen-Symposium, 6 / 7 Oktober 2011, ICBM, Wilhelmshaven: 18-19. 218 Weerts, H.J.T., H. Baas, P. Vos, R.C.G.M. Lauwerier & O. Brinkkemper, 2000 n. Chr. Een door de mens geschapen land, in: P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (eds.), Atlas van Nederland in het Holoceen, Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 78-82. 219 Weerts, H.J.T., W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff, Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam), a showcase of interdisciplinary research of drowned landscapes, in: Volume of abstracts IKUWA4, Managing the Underwater Cultural Heritage, Zadar – Croatia; September 29th – October 2nd 2011: 45. 220 Weerts, H.J.T., W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff, Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam), a showcase of interdisci-

plinary research of drowned landscapes. XVIII. INQUA Congress Bern 2011, presentation no. 2819 (digitaal op website). 221 Weerts, H.J.T., M. van Dinter, D.J. Huisman, L. van der Valk & M. Driessen, Large-scale drift sands on the Iron Age Dutch beach barrier coast – human reactivation of active sand drift, in: Kiepe, R. & U.M. Meier, (red.), Marschenratskolloquium 2011, 10.-12. Februar 2011 im Forum der Ostfriesischen Landschaft, Aurich. Aktuelle archäologische Forschungen im Küstenraum der südlichen Nordsee: Methoden – Strategien – Projekte: 12-13. 222 Weijdema, F., O. Brinkkemper, H. Peeters & B. van Geel, Early Neolithic human impact on the vegetation in a wetland environment in the Noordoostpolder, central Netherlands, in: Journal of Archaeology in the Low Countries 3(1/2), 31-46. 223 Wezel, G., ‘In memoriam Ruud Meischke (1923-2010)’, Nieuwsbrief Stichting Bouwhistorie Nederland, 50, 27-28. 224 Wezel, G., Anton Sipman. Grondlegger van het bouwhistorich onderzoek van windmolens, RCE.

17

B. Colleges Abrahamse, J.E. 1 De optimale stad: stadsontwikkeling in Amsterdam 1585-1700, over de methoden, technieken en theorie van mijn promotie-onderzoek en de betekenis van historisch onderzoek voor het stedelijk beheer, voor beleid en bescherming en voor de ontwerpende disciplines, Academie van Bouwkunst Amsterdam, collegereeks Het boek (8 februari 2011). 2 Retail and Health Care Architecture in Early Modern Amsterdam, Sandberg Instituut, afdeling Interior Architecture (14 maart 2011). 3 A City in the Making: Urban Development of Amsterdam 1585-1700, Rietveld Academie, afdeling Architectural Design, Master Interior Architecture, Workshop Re-Arch (7 april 2011). 4 Research of Urban and Rural Landscape at the Dutch Cultural Heritage Agency, TU Delft, Urbanism and Landscape Department, master Heritage Landscapes (26 april 2011). 5 Urban Development, Design and Zoning in Golden-Age Amsterdam, Academie van Bouwkunst Amsterdam (26 april 2011). 6 The Planning and Building of Early Modern Amsterdam, Academie van Bouwkunst Amsterdam, masterclass Joan Busquets (18 augustus 2011). Baas, H.G. 7 Post-Belvedere en de Europese Landschapsconventie, Erfgoedstudies Universiteit van Amsterdam (11 november 2011). Bazelmans, J. 8 Geld en Erfgoed, Vrije Universiteit, 4-2 tot en met 25 maart (7 x 2 uur). 9 Wadden Werelderfgoed, Vrije Universiteit, 4-11 tot en met 16-12 (6 x 2 uur). 10 Erf-goed: waarde in meervoud, Erfgoedakademie 2010-2011, Amsterdam, 14-1 (2 uur). Blom, A.M. 11 VU Amsterdam, Interuniversitaire Module Erfgoed en Ruimte, Visie Erfgoed en Ruimte, 29 april. 12 Erfgoed in de Praktijk, Erfgoed uit de Wederopbouwperiode, Nagele 12 mei (dagvoorzitter). 13 RUG Landschapsgeschiedenis: Actuele vraagstukken, Inleiding en werkbezoek Noordoostpolder en Nagele, 7 december. Domínguez Delmás, M. 14 College en laboratoriumpracticum over dendrochronologisch onderzoek voor Landschapsgeschiedenis studenten

van het Onderzoeksmaster-traject van Rijksuniversiteit Groningen. Amersfoort, 5 december. Eerden, M. 15 Gastcollege ‘van belvedere naar erfgoed en ruimte’ , Interuniversitarie module ‘erfgoed en ruimte’, Vrije Universiteit Amsterdam, 29 april 2011. Groenewoudt, B.J. 16 Interdisciplinaire benaderingen van het landschap, Universiteit Utrecht (Studenten prof. dr. Esther Jansma), Amersfoort (16 februari). 17 Charcoal Production and Landscape Dynamics, Colloquium of the International Graduate School of the Brandenburgische Technische Universtität (BTU), Cottbus, Duitsland (31 maart). 18 De archeologie van ‘marginale’ landschappen, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam (26 april). Huisman, D.J. 19 Degradatie en instandhouding (Archeologie en Utrecht), Universiteit Utrecht, (16 februari) 1 uur. 20 Omgang met kwetsbaar vondstmateriaal (Materiaalkunde II), Unverisiteit Leiden (1 februari, 28 maart, 18 en 29 april) 4 uur college, 16 uur practicum. 21 Degradatie en instandhouding (Archeometrie), Universiteit Leiden, (11 oktober), 2uur. Hunen, M. van 22 Metselwerk vocht en zoutproblematiek, post-HBO-cursus Bouwhistorie, Restauratie en Monumentenzorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht (4 oktober 2011). Jansma, E. 23 Utrecht, Universiteit Utrecht Faculteiten der Geo- en Geesteswetenschappen, geheel 2011, organisatie en coördinatie van de meerjarige Minor “Archeologie & Landschap”. 24 Utrecht, Universiteit Utrecht Departement Aardwetenschappen, februari-april 2011, organisatie en coördinatie van de collegereeks “Archeologie & Utrecht”. 25 Utrecht, Universiteit Utrecht Departement Aardwetenschappen, 14 februari 2011, college: “Inleiding in de Archeologie”. 26 Utrecht, Universiteit Utrecht Departement Aardwetenschappen, 13 april 2010, college: “De boomtijdkundige analyse van schepen”.

18

B. Colleges

Bunnik, 23 augustus 2011, Werkgroep Stichtse Zomerschool, college: “Hoe oud is hout? Dendrochronologie en het onderzoek van Romeinse schepen uit Utrecht”. Utrecht, Universiteit Utrecht Departement Fysische Geografie, 5 december 2010, college: “Introduction into dendrochronology”. Utrecht, Universiteit Utrecht Departement Fysische Geografie, 8 december 2010, college: “Introduction into dendroclimatology”.

45

Koldeweij, E.F. 30 De waarde van historische interieurs, Cursus Restauratietechniek, BMA, Amsterdam (5 januari 2011). 31 De waarde van historische interieurs, Cursus Restauratietechniek, BMA, Amsterdam (8 juni 2011). 32 Het Nederlandse interieur – Verborgen rijkdom, Universiteit Leiden, 15 april 2011. 33 Built Heritage and its interiors: an essential element or something to be ignored? The successful Dutch approach, Summer University on Monument Protection (41th Eger Summer University on Monument Protection) Historical interiors and exteriors (2011, June 30 - July 6), 2 juli 2011.

50

27

28

29

Kosian, M.C. 34 Cursus GIS+ in de Master Landschapsgeschiedenis aan de Universiteit Groningen (7/8 en 14/15 februari 2011). 35 GIS in Archeologie in de reeks Archeologie en Landschap aan de Universiteit Utrecht (16 februari 2011). 36 GIS in Archeologie in de reeks GIS-colleges aan de Hogeschool VanHall/Larenstein in Velp, (8 september 2011). 37 Maritiem Landschap in de reeks Waterbodems, Saxion Next, Deventer, (20 september 2011). Kuipers, M.C., 38 Van Re-Arch tot Belvedere (Minor Identiteit en Interventie), TU Delft, 6 januari. 39 Msc2 Studio Kemerovo, docent waardestelling en herbestemming Gemeenschappelijk Cultureel Erfgoed in Rusland, februari-juni (met Job Roos en Jon van Rooijen). 40 Mutual Heritage in Siberia, Values and Challenges, college voor ®-MIT Masterstudenten TUD, 10 februari. 41 Beton, ontwikkeling in Nederland 1880-1955, college Cap. Selecta TUD, Delft, 17 maart. 42 Valuation of Cultural Heritage, Mutual Cultural Heritage Course (RCE/IHS), IHS, Rotterdam, 15 juni. 43 Visiting critic Masterplan concepts, Mutual Cultural Heritage Course (RCE/IHS), IHS, Rotterdam, 1 juli. 44 De Ploeg and Preservation, college voor RMIT Msc2 studenten, Bergeijk, 9 september.

46 47 48 49

Studio Lammermarkt, Leiden, Minor identiteit en Interventie, TUD, sept.-januari. Identiteit en erfgoed (Minor Identiteit en interventie), TUD Delft, 17 november. Ethiek van het bewaren (Minor Identiteit en interventie), TUD Delft, 24 november. Legitimatie van cultuurbehoud (Minor Identiteit en interventie) TUD, 1 december. Werelderfgoed (Minor Identiteit en interventie), TUD Delft, 8 december. Zorg om het stadsbeeld (Minor Identiteit en interventie), TUD Delft, 22 december.

Lauwerier, R.C.G.M. 51 Het Nederlands archeologisch bestel, Universiteit Utrecht (14 februari 2011, 2uur). Lensvelt, N. 52 Introductie tuinkunst, horticultuur en beheer, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Amersfoort, t.b.v. collega’s betrokken bij BRIM (28 maart 2011). 53 Werkdag op locatie: Groenbeheer: uitvoering en kosten, op De Viersprong in Woudenberg, met collega’s betrokken bij BRIM (27 september 2011). 54 Cursus Erfgoed in de praktijk; Omgang met monumentaal groen, Tuinhistorie, Delft, (19 mei 2011). Nijhof, P. 55 Herbestemming van industrieel Erfgoed, cursus Restauratietechniek, Bureau BMA Gemeente Amsterdam, Amsterdam (16 maart 2011). Polman, M.G. 56 Gastles Nimeto, Utrecht (30 maart 2011): onderzoek en restauratie van schilderwerk en muurschilderingen; restauratievakman / decoratieschilder, Conservator / restaurator, Kleurhistorisch onderzoek, conservering, restauratie, reconstructie. Rensink, E. 57 Geweihamers en bronzen bijlen in context. Een terugblik op archeologisch onderzoek in Zuid-Nederlandse beekdalen, Groninger Instituut voor Archeologie (11 oktober 2011). Schuit, H. 58 Hoge school van Utrecht, Opleiding Bouwhistorie, Restauratie, Monumentenzorg: Kennismaking met Goodhousekeeping, 12 april 2011, duur college: 1 avond.

19

Stappers, M. 59 Bouwfysica en klimaatbeheersing van monumentale gebouwen, Utrecht, Hogeschool Utrecht, Bouwhistorie, Restauratie en Monumentenzorg (1 maart 2011). 60 Introducing building physics, Masterclass Managing Indoor Climate Risks, Olinda, Brazilië (23 maart 2011). 61 Building physics fundamentals, Masterclass Managing Indoor Climate Risks, Olinda, Brazilië (23 maart 2011). 62 The Mollierdiagram, Masterclass, Managing Indoor Climate Risks, Olinda, Brazilië (24 maart 2011). 63 Looking at climate data, Managing Indoor Climate Risks, Olinda, Brazilië (24 maart 2011). 64 Workshop Stap 2: Mogelijkheden van het gebouw en indeling in klassen, Het nieuwe klimaatdenken in erfgoedland, Museum dr. Guislain (20 mei 2011). Toebast, J.M. 65 Boerderijtypologie, Post-HBO Bouwhistorie, restauratie en monumentenzorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht (1 februari 2011). Tolboom, H.J. 66 College over ‘natuursteen’ aan de UvA, opleiding tot restaurator steen, glas en keramiek, 8 februari. 67 Colleges natuursteenrestauratie postdoctorale opleiding HBO Utrecht (6 lesuren en 1 velddag). 68 Instructeur cursus natuursteenbewerking; opleiding restauratie en conservering UvA (3 x 8 uur begeleiding). Troost, G. 69 Gilde Vrijwillige Molenaars over inhoud lesbrieven Vrijwillige Molenaars. Vries, D.J. de 70 Excursie met Utrechtse studenten kappen Domkerk, 23 maart (gastcolleges bij Esther Jansma U. Utrecht). 71 Bijeenkomst promovendi bouwhistorie, U. Leiden 28 augustus. 72 Steenwandeling met TU Delft studenten in Delft, 28 april en 27 oktober. 73 Exclusief ca. 60 colleges aan U. Leiden en T.U. Delft. Weerts, H.J.T. 74 Kustontwikkeling in het Holoceen. Gastcollege voor PAO cursus Kenniscentrum Landschap Rijks Universiteit Groningen op uitnodiging van Prof. Dr. Theo Spek, 7 april 2011. 75 Landscape and Heritage Planning in the Netherlands – Archaeological heritage protection and research,

Gastcollege Faculty of Anthropology, Michigan State University (V.S.) naar aanleiding van de promotie van Dr. M.E. Brouwer, op uitnodiging van Prof.dr. W. Lovis, 28 oktober 2011.

21

C. Begeleiding van afstudeerders, promovendi en stagiairs Abrahamse, J.E. 1 Annelien Kapper (Atlas van Amstelland). 2 Amber Luttmer (GrachtengordelGIS). 3 Nina Meilof (GrachtengordelGIS). 4 Piet Boomstra (Atlas van Amstelland). Bazelmans, J. 5 Mirian Lobbes, Vrije Universiteit, De gevolgen van vrijstellingsgrenzen op het verlies van informatiewaarde. Een indicatieve methode. 6 Miriam Kars, A cultural perspective on Merovingian burial chronology and the grave goods from the Vrijthof and Pandhof cemeteries in Maastricht, academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam, lid promotiecommissie, 13-9. 7 Anneke de Zwart, Erop of eronder. De strijd om het bodemarchief in drie Vinexlocaties: over archeologische monumentenzorg, ruimtelijke ordening en de kwaliteit van de leefomgeving, academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam, lid promotiecommissie, 21-9. Blom, A.M. 8 Begeleiding 3-maandsstage Planologie UvA, Onderzoeksstage naar de dertig wederopbouwgebieden, mogelijkheden van bescherming en instandhouding, juni t/m aug. 9 Begeleiding 5-maandsstage Cultureel Erfgoed VU, vergelijking Stadsvernieuwing en krimp in naoorlogse gebieden, nov 2011- mrt 2012. Bouwmeester, J. 10 Marian de Jong, kennismaking met alle facetten van archeologisch veldwerk (uitwerking Klaarkamp), Saxion Next (november 2010-januari 2011). Crijns, B.E. 11 Hinke Sigmond, Sprekend verleden, bron voor de toekomst, de toepassing van Oral History in historische binnenruimten, Master-scriptie, Universiteit van Amsterdam (december 2010-juni 2011). 12 Rosan Scheres, Een kamerscherm ontvouwt, afstudeerscriptie Post-initieel traject Universiteit van Amsterdam, Conservering & Restauratie van Historische Interieurs, lid examencommissie (juni 2011). 13 Marlotte Zaaijer, Loodwithoudende verf en restauratieschilderwerk, Nimeto (september 2010-januari 2011). Derickx, W.J.B. 14 Machiel Koman, Natuurherstelmaatregelen in heide en bos, Van Hall Larenstein, Velp.

15 16

Maartje Bos, Urnenveld Boshoverheide, Universiteit Groningen. Ellen Edens, Inventarisatie Romeinse sites, Heerlen, Saxion Deventer.

Doesburg, J. van 17 Bas van der Laan, Universiteit Leiden. Vroegmiddeleeuws grafveld Garderen-Beumelerberg. 18 Diana Spiekhout, Universtiteit Groningen. Onderzoek klooster Klaarkamp (gem. Rinsumageest). 19 Ernst Bruers, Radboud universiteit Nijmegen, Onderzoek Staats-Spaanse linie Groenlo. 20 Arjen Kroezen, Universiteit Groningen, Onderzoek kogels Staats-Spaanse linie Gennep. Domínguez Delmás, M. 21 Jose Pedro Pinto Andrade (student University of Coimbra), oktober 2010-juli 2011, MA-scriptie ‘Dendrochronology applied in the Humanities: Dendrochronological analysis of historical and archaeological timbers in The Netherlands’. Gijsbers, W.M. 22 Morrison van der Linden, munitie wrak Aanloop Molengat, (20 weken, Saxion). 23 Koen Blok, stuwage wrak Aanloop Molengat, (14 weken, RuG). 24 Lore de Weerdt, inventaris ventjager (4 weken, Univ. Brussel). 25 Matthijs Terhorst, tinrollen Aanloop Molengat (14 weken, UvA). 26 Debby Vendelbosch (aanvullende opdracht) (Saxion). Groenewoudt, B.J. 27 Masterscriptie Babette van Munster (Universiteit Utrecht - Faculty of Geosciences): Landscape changes in the Netherlands during the late Roman period and early Medieval times (A.D. 250-400/500). A multi disciplinary approach using existing and new sources. 28 Masterscriptie Martijn Horst (Rijksuniversiteit Groningen) Van hout delen naar aandelen: Landschap, organisatie en beheer van de maalschap van het Gortelsche Bos op de Noordoost-Veluwe - 1618-1907. Groot, T. de 29 Aukje Hogendoorn (Universiteit Leiden), begeleiding stage uitwerking Romeins aardewerk Vechten (2 maanden). 30 Miriam Lobbes (Vrije Universiteit), begeleiding masterscriptie in het kader van Evaluatie van Malta (4 maanden). 31 Vera van Oudheusden, begeleiding tweedaagse stage Middelbare School.

22

C. Begeleiding van afstudeerders, promovendi en stagiairs

Huisman, D.J. 32 Jade Kniep (10 weken) Labwerk Saxion (met Bertil van Os). 33 Joas van der Laan (1 jaar) Chemische analyse IJzertijd glas uit Nederland MSc VU Amsterdam (Met Bertil van Os). 34 Kas Lange (6 maanden) De verstoring van het Nederlandse Bodemarchief, Ontwikkeling van een indicatief model, BSc Wageningen Universiteit (Met Bertil van Os, Menne Kosian en Jos Deeben). 35 Maurice Meuwissen (Gestart november 2011) Bioturbatie op terpen en de invloed van grondgebruik (MSc Wageningen Universiteit). Jansma, E. 36 Marieke van Dinter (promovenda Universiteit Utrecht), onderwerp: de ontwikkeling van de Rijn vanaf de Romeinse Tijd tot aan de Middeleeuwen in en om de stad Utrecht (eerste promotor). 37 Ronald Visser (promovendus Vrije Universiteit), onderwerp: Roman forestry and shipbuilding: raw materials management and systems of supply, recycling and disposal (tweede promotor). 38 Yardeni Vorst (promovenda Vrije Universiteit), onderwerp: Barges of the Zwammerdam type: chronology, provenance, construction, wood technology and use (tweede promotor). Koldeweij, E.F. 39 Aagje Gosliga, ‘Behangers 1625 – 1810’, (promovenda Universiteit Leiden) Referent bij de Voortgangsrapportages Promovendi, Onderzoekschool Kunstgeschiedenis, Radboud Universiteit, (25 februari 2011). 40 Anna Zwagerman & Rosan Scheres, Inventarisatie- en inspectierapport van de Historische Interieurs in Huize Hoevelaken, Universiteit van Amsterdam, Conservering & Restauratie van Historische Interieurs (juni-juli 2011). 41 Anna Zwagerman, Conservation 4 Access. Conservation for Access at Penrhyn Castle, Wales: visitor impact on the physical condition of a 19th century National Trust Property, Universiteit van Amsterdam, Conservering & Restauratie van Historische Interieurs, lid examencommissie (7 juli 2011). 42 Rosan Scheres, Een kamerscherm ontvouwd, Universiteit van Amsterdam, Conservering & Restauratie van Historische Interieurs, lid examencommissie (7 juli 2011). 43 Jonathan Gration, Oriëntaals Heeswijk, Universiteit van Amsterdam, Conservering & Restauratie van Historische Interieurs, masterscriptie (augustus - oktober 2011). Kosian, M.C. 44 Annelien Kapper, Atlas van Amstelland. 45 Amber Luttmer, GrachtengordelGIS. 46 Nina Meilof, GrachtengordelGIS.

47 48

Piet Boomstra, Atlas van Amstelland. Roeland Steur, Paleogeographic Reconstruction of the area of Dorestad around 800 AD (met H.J.T. Weerts).

Lascaris, M.A. 49 Johan Maigret, De groene ruggengraat, historisch verantwoord? Stagestudie waarbij gekeken is naar de mate waarin de doelstellingen voor de Groene Ruggengraat aansluiten bij de historische structuren en elementen van het veengebied in het Groene Hart. Lauwerier, R.C.G.M. 50 Mark Maltby, Integrating zooarchaeology into studies of Roman Britain and Medieval Russia, external examiner promotie Bournemouth University. 51 Inge van der Jagt, The development and specialization of dairy farming (promovenda Universiteit Leiden, co-promotor). 52 Joyce van Dijk, Animals in the Dutch Iron Age. A comparative study of animal bones from Dutch Iron Age sites (promovenda Universiteit Leiden; co-promotor). 53 Monica Dütting, Visvangst in de Romeinse tijd in Nederland (promovenda). 54 Cynthia Kromotaroeno, Biologisch-archeologisch onderwijs in Nederland, masterstage Universiteit Leiden (maart-mei). 55 Nathalie Brusgaard, Hoornloos vee in de Romeinse tijd, stage Honours College Universiteit Leiden (mei). 56 Marije Keizers, De degradatie van dierlijk botmateriaal – aanzet tot een verwachtingsmodel, Master-scriptie, Vrije Universiteit (december-). 57 Daphne van de Weele, Paarden Borgharen, stage Saxion Next (februari-april). 58 Claudio Corrias, Paarden Borgharen, stage Saxion Next (februari-april). 59 Gerjan Scheepstra, Paarden Borgharen, stage Saxion Next (mei – juli). 60 Jacqueline de Ceuninck van Capelle, Paarden Borgharen, stage Saxion Next (mei – juli). Lensvelt, N. 61 Sandra Den Dulk, Inventarisatie Stadsparken, masterstudent Ergoedstudies UvA, februari t/m juni 2011. Nientker, J. 62 Debby Vendelbosch (aanvullende opdracht) (Saxion). Nijhof, P. 63 Kanalen in Nederland, afstudeerproject Akke de VriesOosterveen, Erfgoedstudies VU Amsterdam (vanaf september).

23

Os, B.J.H. van 64 Kas Lange. Stagiaire Universiteit Wageningen. De verstoring van het Nederlands bodemarchief: De ontwikkeling van een indicatief model. 65 Joas van de Laan. Stagiaire Vrije Universiteit. La Tène glas, locale productie of handelsnetwerken in de Late IJzertijd. 66 Begeleidingscommissie Janneke Nienhuis (AIO Roerend Erfgoed). 67 Overig; Mario IJzendoorn.

75

Pennock, H. 68 Koen Mulder, Calamiteitenplan voor de RCE-collectie in Amersfoort, stage 2de jaar Integrale Veiligheidskunde, Hogeschool Utrecht

77

Schuit, H. 69 Begeleiding afstudeerstage 2 studenten UvA, (conservering en restauratie van cultureel erfgoed). Smit, B.I. 70 Projectleider Odyssee project: Unlocking North Holland’s Late Neolithic Treasure Chest. Single Grave Culture behavioural variability in a tidal environment. Onder andere begeleiding van 3 promovendi: S.M Beckerman, G.R. Nobles en V. Garcia Diaz. Stappers, M. 71 A. Zwagerman, Conservation 4 Access: Conservation for Access at Penrhyn Castle, Wales: visitor impact on the physical condition of a 19th century National Trust Property, Post-graduate Stichting Restauratie Atelier Limburg (2010-2011). Straten, R.W. van 72 Begeleiding twee examenkandidaten LOTO (Landelijke Opleiding Tot Orgeladviseur). Theunissen, L. 73 Medebegeleider van Maartje Bos, HBO-student aan Van Hall Hogeschool Larenstein te Velp, volgt een minor aan de Rijksuniversiteit Groningen, onder begeleiding van Prof.dr. Th. Spek. December 2011 – januari 2012 (twee maanden). Weerts, H.J.T. 74 PhD. M.E. Brouwer (Michigan State University, Dept. Of Archaeology, Promotie 27 oktober 2011). Modeling Mesolithic Hunter-Gatherer land use and post glacial landscape dynamics in the central Netherlands. Unpublished Dissertation for the degree of Doctor in Philosophy, Michigan State University, Dept. of Anthropology.

76

Harm Jan Pierik, Universiteit Utrecht, Faculteit geowetenschappen, Dept. Fysische Geografie. Stage. Mesolithic landscape and vegetation development in the present day Ijssel valley. Januari 2011, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Universiteit Utrecht, 36 p. Roeland Steur, Universiteit Utrecht, Faculteit geowetenschappen, Dept. Fysische Geografie. Stage. Palaeogeographic Reconstruction of the area of Dorestad around 800 AD. Januari 2011, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Universiteit Utrecht, 39 p. Gerard Hendrix, Vrije Universiteit Amsterdam, Erfgoedstudies. Stage. Verslag van het symposium “De nieuwe Atlas van Nederland in het Holoceen, opmaat naar een onderzoeksagenda” 17 juni 2011, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Vrije Universiteit Amsterdam, 24 p.

25

D. Organisatie van platforms en symposia Abrahamse, J.E. 1 Continuïteit en verandering: de grachtengordel als casco, op het symposium Leve de grachtengordel, naar aanleiding van de toekenning van de status van Werelderfgoed en ter gelegenheid van het afscheid van Marleen Slooff bij het Bureau Monumenten & Archeologie Amsterdam en het Bureau Werelderfgoed, Felix Meritis, Amsterdam (10 februari 2011). 2 The Atlas of Dutch Urbanization: Ten Centuries of City Development in the Netherlands, European Association of Archaeologists, Annual Conference, Oslo (15 september 2011), met Jeroen Bouwmeester en Reinout Rutte. 3 The Amsterdam-Haarlem Barge Canal: Layout, History and Heritage Aspects of the Dutch Republic’s First Mass Transit Line, World Canal Conference, Martini Plaza, Groningen (20 september 2011). 4 Datascape. The Amstelland Atlas Project: Survey and Data Integration in Landscape and Heritage Planning, 16th Vienna Conference on Heritage and New Technologies, Altes Rathaus, Wenen (16 november 2011). 5 The Making of Urban Space: Urban Practices and Projects in the Age of Transition (1300-1600) met Bram Vannieuwenhuyze, Reinout Rutte en Keith Lilly. Session proposal voor de European Association for Urban History (EAUH) Conference 2012 in Praag. Geaccepteerd als ‘specialist session’. Baas, H.G. 6 Symposium 1000 Jaar dijken in de delta, Netwerk Historisch Cultuurlandschap. Dordrecht (november 2011). 7 Wallen in het landschap, i.s.m. Geoheritage NL, Probos en Universiteit Utrecht (oktober 2011), RCE. 8 Zomermiddag Netwerk Historisch Cultuurlandschap, over dorpsvormen en dorpsmorfologie (juni 2011), RCE. Bazelmans, J. 9 Lid van de wetenschappelijke commissie van voorbereiding van PECSRL 2012, Leeuwarden en Terschelling. Bouwmeester, J. 10 Organisatie NOAA-dag van de stadsarcheologie (RCE), Amersfoort (16 juni 2011). 11 Mede-organisatie sessie Urbanism and Urbanisation, jaarlijks congres European Association of Archaeologists, Oslo (15 september 2011). 12 Organisatie i.s.m. Roos van Oosten (Universiteit Leiden) sessie Historische archeologie: de lusten en lasten van conflicterende bronnen, Reuvensdagen, Haarlem (24 november 2011). 13 Organisatie i.s.m. Frans Theuws (Universiteit van Amsterdam) International Workshop on Artisan Production and

the Rise of the town in the Benelux, Amersfoort (8-9 december 2011). Crijns, B.E. 14 Organisatie en voorzitter kleurhistorisch platform Interieurafwerking integraal bekeken, RCE Amersfoort (10 februari). 15 Organistatie Symposium gewelfschilderingen Lebuïnuskerk Deventer (31 maart). Partners Gemeente Deventer, Protestantse Kerk Deventer en Haakma Wagenaar en Van den Brink. 16 Organisatatie Studiemiddag Loodwit, is er toekomst voor toxische materialen als loodwit?, Restauratiebeurs Den Bosch (15 april). Partners: Restauratiebeurs, Restauratoren Nederland sectie Historische Binnenruimten, Museumvereniging Historische Huizen. 17 Organisatie bouw- en kleurhistorisch platform Joriskerk, RCE Amersfoort (8 juni). 18 Organisatie en voorzitter kleurhistorisch platform Belang van het behang, RCE Amersfoort (13 oktober). 19 Organisatie voorbereidingsbijeenkomst International Conference Architectural Paint research (2013/14) i.s.m. Luc Megens, Mariël Polman. Partners Restauratiekunde Universiteit van Amsterdam, Restauratoren Nederland sectie Historische Binnenruimten, Stichting Restauratie Atelier Limburg. Deeben, J. 20 De onderzoeksprogramma’s van Archeologische Instituten van de Nederlandse Universiteiten, Amersfoort, 26 januari 2011. 21 Steentijddag, Leiden, 5 februari. Diepenhorst, W. 22 Studiedagen College van Orgeladviseurs, (12/5, 14/10). 23 Studiedagen Studiegroep Openbare Tijdsaanduidingen. 24 Symposium “Verloren Tijd” 10/11/2011. Domínguez Delmás, M. 25 Bemonstering scheepswrak Arade 1 en netwerken in de Divisão de Arqueologia Náutica e Subaquática (DANS) in Lissabon (Portugal), 5 september 2011. 26 Organisatie van internationale bijeenkomst IHP in CSIC Madrid,3-4 Februari 2011. 27 Organisatie van eind bijenkomst IHP in RCE Amersfoort, 16 september 2011.

26

Gijsbers, W.M. 28 Vooronderzoek naar zeilen wrak Scheurrak SO1 dankzij het internationaal bezoekersprogramma van Erfgoed Nederland (zeilexpert Louie Bartos), met de volgende activiteiten: Internationale Expert Meeting over de zeilen van wrak Scheurrak Ommedraai 1 (14 november 2011, 18 deelnemers); Onderzoek zeilen in vrieshuis Frigo, Breda (15 november); Lezingenmiddag (Het Scheepvaartmuseum, 17 november 2011, ca 70 bezoekers). 29 Slotbijeenkomst NWO-Odysseeproject ‘Wrak Aanloop Molengat. Analyse en presentatie van de eerste onderwateropgraving in de Noordzee’ (RCE, 15 december 2011, ca 100 bezoekers). Groot, T. de 30 Inhoudelijke organisatie van lezingen in het kader van de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie. 31 Organisatie van workshop Onderzoek complexe Romeinse nederzettingen op 21 juni. Hermans, T. 32 Projectleider symposium ‘Duurzaam Erfgoed’, Rotterdam (12 oktober 2011). Hof, J. van ’t 33 Rondetafelconferentie preventieve conservering historische interieurs, Arnhem (18 oktober 2011). Jansma, E. 34 Utrecht, Universiteit van Utrecht Faculteiten der Geo- en Geesteswetenschappen, geheel 2011: leiding en coördinatie van onderzoeksprogramma Reconstructing Early Medieval Utrecht: New approaches. 35 Amersfoort, RCE, 1 september 2011: organisatie en voorzitterschap internationaal slotsymposium van NWO/GW project “Digital Collaboratory for Cultural Dendrochronology in the Low Countries” (DCCD). 36 Amersfoort, RCE, 2 september 2011, organisatie en voorzitterschap internationaal symposium van NWO/IG project Towards a European research and data network for cultural tree-ring studies. 37 Amersfoort, RCE, 16 september 2011, voorzitterschap internationaal slotsymposium van NWO/IG project “Filling in the blanks in European dendrochronology: building a multidiscipllinary research network to assess Iberian heritage worldwide.” 38 Utrecht, Universiteit van Utrecht Factulteiten der Geo- en Geesteswetenschappen, geheel 2011: coördinatie en

D. Organisatie van platforms en symposia

39

management Virtueel Kennis Centrum Archeologie (www. uu.nl/vkc/archaeology). Utrecht, Universiteit van Utrecht Faculteit der Geowetenschappen, geheel 2011: coördinatie en management Virtueel Kennis Centrum Dendrochronologie (www. uu.nl/vkc/dendrochronology).

Kleijn, E. 40 Netwerk Cultural Affairs and Education 1 CIMIC-bataljon en sectie NatOps, infodag. Dagvoorzitter en host, RCE 31 maart. 41 Breder dan Groen, afscheidssymposium dr Catharina van Groningen, presentatie en medeorganisatie, 7 juli. 42 WIJS MAAR ‘NS AAN?! Toekomst van het monumentenbestand. Workshop 1 De nieuwe opgave. RCE, 12 mei. 43 Brainstorm Stroomlijnen Kennisplatforms RCE en social media. Intern, 10 oktober. Kleijne, J.P. 44 Organisatie NOaA-Strandwallensymposium te Amersfoort, op 27-10-2011 (i.s.m. Elles Besselsen, RCE & Ceciel Nyst, Cultuurcompagnie). Koldeweij, E.F. 45 Organisatie Afscheidsymposium Anne van Grevenstein, Universiteit van Amsterdam (14 december 2011). 46 Organisatie eerste Interieurplatform: ‘Bestuursgebouwen en hun interieurs’, i.s.m. H. Schuit, Amersfoort (18 november 2011). Kooij, B.H.J.N. 47 In het kader van het onderzoeksproject grote restauraties (Kanjers) meegewerkt aan de organisatie van een studiedag op 16 december 2011. Deze studie dag is in samenwerking met de Stichting Bouwhistorie Nederland (SBN) vorm gegeven. Kosian, M.C. 48 Excursie RCE voor de werkgroep Archeologie van het Kenniscentrum van de Vrienden van ’s Hertogenbosch. Kuipers, M.C., 49 symposium 50 jaar Monumentenwet, 9 december Leiden (KNOB/TUD). Lanen, R.J. van 50 Amersfoort, RCE, 1-2 september 2011, internationaal congres “Towards a European research and data network for cultural tree-ring studies: Digital Collaboratory for

27

Cultural Dendrochronology (DCCD) in the Low Countries” (E. Jansma & R. van Lanen).

63 64

Lascaris, M.A. 51 Organiseren van de Special session Land behind the dikes die gehouden zal worden op de Permanent European Conference for the Study of the Rural Landscape (PECSRL) augustus 2012 te Leeuwarden en Terschelling. Lauwerier, R.C.G.M. 52 Organisatie ‘Expertmeeting archeozoölogische informatie’, RCE, Amersfoort (28 -1-2011). 53 Organisatie Workshop Archeozoölogie ‘Leeftijdgegevens en hun toepassingen’, RCE, Amersfoort (16-12-2011). 54 Mede-organisatie sessie Reuvensdagen Grenzen van archeologie in de ruimtelijke ordening (24-11-2011). 55 Mede-organisatie Biologisch-Archeologisch Platform (13-1-2011; 18-5-2011; 26-10-2011). 56 Discussieleider Workshop Onderzoek Complexe Romeinse Nederzettingen (20-6-2011). Leijen, R. van 57 Organisatie Netwerkdag Brandweer-Cultureel Erfgoed “Collecties in Brand! Bescherming van ons erfgoed”, RCE Amersfoort (22 maart) (165 deelnemers). 58 Organisatie Preventienetwerkendag, Nationaal Archief, Den Haag (10 november) (100 deelnemers). Lensvelt, N. 59 Organisatie Platform Groen erfgoed,Nieuwe natuur in historisch groen (2 maart 2011). 60 Organisatie Platform Groen erfgoed, Historisch bos (5 oktober 2011). Nientker, J. 61 Vooronderzoek naar zeilen wrak Scheurrak Ommedraai 1, dankzij het internationaal bezoekersprogramma van Erfgoed Nederland (reis- en verblijf Louie Bartos, zeilexpert), met de volgende aktiviteiten: internationale Expert Meeting over de zeilen van het wrak Scheurrak Ommedraai 1 (14 november 2011, 18 deelnemers); onderzoek aan zeilen in vrieshuis Frigo, Breda (Hazeldonk) (15 november 2011); lezingenmiddag (Het Scheepvaartmuseum, 17 november, ca 70 bezoekers). Nijhof, P. 62 Voorbereiding World Canals Conference 19-25 september 2011 als adviseur: tot juli, daarna als projectleider.

Organisatie Jaarlijkse Platform Historische Muurreclames, Valkenburg (24 juni 2011). Organisatie Jaarlijkse Gemalen-vrijwilligersdag Nederlandse Gemalenstichting NGS, Kampen/Lelystad (8 april 2011).

Pennock, H. 65 Organisatie Netwerkdag Brandweer-Cultureel Erfgoed “Collecties in Brand! Bescherming van ons erfgoed”, RCE Amersfoort (22 maart) (165 deelnemers). 66 Organisatie Preventienetwerkendag, Nationaal Archief, Den Haag (10 november) (100 deelnemers). Polman, M.G. 67 Organisatie Kleurhistorisch platform i.s.m. Crijns, B.E. (10 februari 2011). 68 Organisatie Kleurhistorisch platform i.s.m. Crijns, B.E. (14 oktober 2011). Rensink, E. 69 Organisatie lezing Nationale Onderzoeksagenda Archeologie over Midden-Paleolithicum, Amersfoort (17 maart 2011). 70 Organisatie sessie Lithic scatters, a European Perspective (samen met B.I. Smit), EAA-congres Oslo (15 september 2011). 71 Voorbereidingen voor internationaal UISPP-symposium Laat-Paleolithicum (Amersfoort 22-25 mei 2012). Schuit, H. 72 Organisatie eerste Interieurplatform i.s.m. Eloy Koldeweij, vrijdag 18 november 2011. 73 Rondetafelconferentie preventieve conservering historische interieurs, Arnhem (18 oktober 2011). Smit, B.I. 74 Organisatie NOAA lezing Steentijd in de kop van Noord Holland (20 oktober 2011). 75 Organisatie, ism E. Rensink, sessie Lithic Scatters op congres European Association of Archaeologists (EAA) Oslo (14-17 september 2011). Stappers, M. 76 Organisatie themadag Naar de knopen!? Binnenklimaat en Techniek (17 februari 2011, in samenwerking met de overige leden van het Klimaatnetwerk). Straten, R.W. van 77 Studiedagen College van Orgeladviseurs, (12/5, 14/10). 78 Studiedagen Studiegroep Openbare Tijdsaanduidingen. 79 Symposium “Verloren Tijd” 10/11/2011.

28

Tilburg, B.A. van 80 Gespreksleider NOaA lezing op 15 december ivm NWO/ odyssee project Aanloop Molengat. Toebast, J. 81 Platform agrarisch erfgoed: Herbestemming (1 april 2011). 82 Platform agrarisch erfgoed: Informatievoorziening van en over boerderijen (11 november 2011). Troost, G. 83 Molenplatform – Amersfoort 15 februari 2011. 84 Molenplatform – Kinderdijk 27 september 2011. 85 Bijwonen Sluizendag, Vlissingen 29 september 2011. Ven, H.A.G. van de 86 Organisatie symposium Duurzaam erfgoed, Rotterdam (12 oktober 2011). Vries, D.J. de 87 Bouwhistorisch onderzoek werkt! Studiemiddag RCE Amersfoort met presentatie brochure, 16 februari. 88 Studiedag Purisme en pragmatisme. Hoe nu verder met bouwhistorisch onderzoek? RCE Amersfoort 16 december. Weerts, H.J.T. 89 Symposium “De nieuwe Atlas van Nederland in het Holoceen, opmaat naar een onderzoeksagenda” 17 juni 2011, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. Met Jos Bazelmans en Gerard Hendrix.

D. Organisatie van platforms en symposia

29

E. Taken op het gebied van Werelderfgoed Abrahamse, J.E. 1 Uitvoering nader onderzoek naar de oorspronkelijke verkaveling, functies en bebouwing van de Beemster, op verzoek van Marinke Steenhuis, voorzitter van het Kwaliteitsteam Beemster (met Lammert Prins). 2 Deelgenomen aan een rondetafelgesprek met Gerrit Vermeer, Esther Agricola, Irmgard van Koningsbruggen, Ellen van Kessel, Erik Mattie en Walther Schoonenberg, onder leiding van Boudewijn Oranje, portefeuillehouder Bouwen en Wonen van stadsdeel Amsterdam-Centrum, over de wenselijkheid van architectuurbeleid en de aanpassing van het ruimtelijk kwaliteitsbeleid in het stadsdeel, mede naar aanleiding van de aanwijzing van de grachtengordel als werelderfgoed. 3 Inhoudelijke bijdrage aan een aflevering van een documentaireserie van het Tokyo Broadcast System over Werelderfgoed, over de grachtengordel van Amsterdam. 4 Interview en inhoudelijke bijdrage aan NTS-documentaire van Marga Wolthuis over de grachtengordel als werelderfgoed in de serie ‘Hollandse wereldwonderen’, uitgezonden 7 september. 5 Bijdrage en interview in documentaire van de NHK (Japanse publieke omroep) over de grachtengordel van Amsterdam, in een serie over werelderfgoed. Bazelmans, J. 6 Raad van toezicht Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (adviseur). Crijns, B.E. 7 Teylers museum Haarlem, i.s.m. Regio advisering restauratie Ovale zaal. Groot, T. de 8 Opzetten gezamenlijke database Limes Nederland en Duitsland. Huisman, D.J. 9 Afronding en uitwerking resultaten monitoring Schokland.

Kosian, M.C. et. al. 10 Towards a common, German-Dutch database and GISmapping project for the Lower German Limes. Kuipers, M.C., 11 Inhoudelijke advisering mbt nominaties cultureel erfgoed (van Nellefabriek e.a.). Troost, G. 12 Begeleiding restauraties molens te Kinderdijk. 13 Advisering restauratie Woudagemaal te Lemmer. 14 Verplaatsing en schouw na verplaatsing van molen de Nachtegaal te Middenbeemster, 26 oktober 2011.

31

F. Ontwikkeling van beleid Baas, H.G. 1 Lid van Dienstbreed Beleidsoverleg Erfgoed & Ruimte. 2 Deelprogrammaleider Levend Landschap, Visie Erfgoed & Ruimte.

15

Blom, A.M. 3 (Interdepartementale) Projectgroep Visie Erfgoed en Ruimte, beleidsvisie Kiezen voor karakter.

18

Crijns, B.E. 4 Start kennisbeleid t.a.v. database Kleur & Schilderingen. 5 Start kennisbeleid t.a.v. onderzoeks- en restauratieverslagen en archieven van restauratoren. Deeben, J. 6 Decentralisatie in de archeologiebeoefening sinds 1992 en de gevolgen voor de werkzaamheden van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) - een werkdocument voor het dienstbrede overleg (DBO) archeologie, Amersfoort. Diepenhorst, W. 7 Overleg met Katholieke Klokken en Orgel Raad (KKOR), Commissie Orgel Zaken (COZ), College van Orgeladviseurs Nederland (CvON), Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, Stichting Oude Hollandse kerken. Eerden, M. 8 Beleidsnotitie RCE en erfgoedonderwijs, Monique Eerden en Jos Bazelmans, oktober 2011. Hof, J. van ’t 9 Afronding herzien molenbeleid d.m.v. publicatie Een toekomst voor molens. Uitgangspunten voor de omgang met monumentale molens.

16 17

Lid Werkgroep Verkenning Militair erfgoed, Kennisprogramma 1 Wat is erfgoed. Lid Klankbordgroep Erfgoed en ruimte. Lid Projectgroep Vliegende Brigades Herbestemming, Nationale Agenda Herbestemming. Side-kick Project Wederopbouw 1959-1965.

Polman, M.G. 19 Werkgroep Veiligheid- en Gezondheidsplan in en om monumenten veiligheidskaart. 20 Veiligheidskaart i.s.m. Smal, R. en Kooy, B. Schuit, H. 21 Erfgoedmonitor Interieurs i.s.m. Eloy Koldeweij. Smit, B.I. 22 Bijdrage aan evaluatie van wet van Malta. Straten, R.W. van 23 Bestuurlijke overleggen met Stichting Peter Gerritsz Orgel (SPGO), Katholieke Klokken en Orgel Raad (KKOR), Commissie Orgel Zaken (COZ), Landelijke Opleiding tot Orgeladviseur (LOTO, Certificering orgeladviseurs), College van Orgeladviseurs Nederland (CvON) op 27/1 (gezamenlijk bestuurlijk overleg CvON, Vereniging Orgelmakers in Nederland (VON), RCE), 13/2 (gezamenlijk bestuurlijk overleg COZ, KKOR, RCE), Bestuursvergadering KKOR (17/3). Platvorm Stichting Behoud Klokkenstoelen. Tilburg, B.A. van 24 Samenwerking aan de kust/Batavialand; lid projectgroep. Troost, G. 25 Herziening molenbeleid en implementatie.

Kosian, M.C. 10 Projectgroep Visie erfgoed en ruimte t.b.v. Kiezen voor karakter. 11 Lid van de klankbordgroep Programma Maritiem.

Ven, H.A.G. van de 26 Mede vormgeven herziening uitvoeringsrichtlijnen zwam- en insectenbestrijding (Nederlandse Vereniging van Plaagdiermanagement Bedrijven).

Lauwerier, R.C.G.M. 12 Lid werkgroep Evaluatie van de Wet en het Besluit op de Arcehologische Monumentenzorg (WAMZ/BAMZ). 13 Lid Dienstbreed Overleg Archeologie.

Wezel, G.W.C. van 27 P-ontwikkelprofiel Afdeling Gebouwd Erfgoed (samen met Peter Nijhof), maart 2011.

Nijhof, P. 14 Lid Projectgroep Herbestemming van watertorens, onderdeel Kennisprogramma 2 Instandhouding en degradatie.

33

G. Lidmaatschappen Abrahamse, J.E. 1 Redactie Vitruvius. Baas, H.G. 2 Lid van de redactie van het Historisch-Geografisch Tijdschrift. 3 Lid van de redactie van Vitruvius. 4 Lid van het bestuur van Stichting Netwerk Historisch Cultuurlandschap. Bazelmans, J. 5 Bestuur KNAW Waddenacademie (lid). 6 Stuurgroep JPI Cultural heritage and Global change (lid). 7 Leipziger Messe, internationaal curatorium van Denkmal (lid). 8 Stuurgroep NWO programma Odyssee (lid). 9 etenschapcommissie Geldmuseum Utrecht (lid). 10 Redactie Landscape and Heritage Studies, Vrije Universiteit en Amsterdam University Press (lid). 11 Raad van toezicht Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (adviseur). 12 ARCHON, onderzoeksschool (lid bestuur). 13 Curatorium leerstoel conserveringsstechnieken, TU Delft (lid). 14 Stuurgroep Modernisering ARCHIS (lid). 15 Stuurgroep Evaluatie Malta (lid). 16 Stichting ERM (adviseur bestuur). 17 Leerstoel Economische waardering van erfgoed, Vrije Universiteit (lid benoemingscommissie). 18 Beoordelingscommissie VENI, Geesteswetenschappen NWO (lid commissie). 19 De RCE in Balans (lid begeleidingscommissie). 20 Sweet and Salt (monografie bij gelijknamige tentoonstelling), Tracy Metz (lid begeleidingscommissie). 21 Netwerk Erfgoed en Ruimte (opdrachtgever). 22 Toekomst Blokhuispoort, Leeuwarden (lid stuurgroep). 23 Toekomst Koninklijk Paleis Soestdijk (lid stuurgroep). Bouwmeester, J. 24 Programmacommissie Reuvensdagen, lid. 25 Vitruvius, redactieraad, lid. Brinkkemper, O. 26 Penningmeester van de Palynologische Kring. 27 Lid van Association for Environmental Archaeology. Crijns, B.E. 28 Examencommissie Opleiding Conservering en Restauratie, specialisme Historische Binnenruimten, UvA Post-Initieel traject, lid.

29 30

Restauratoren Nederland, lid. Sectiebestuur Historische Binnenruimten, Restauratoren Nederland, adviseur.

Deeben, J. 31 lid van CCvD (Centraal College van Deskundigen, Archeologie). 32 lid van Inqua-Nederland. 33 lid van organsiatie van steenddag. 34 lid van beroepsvelden commissie Saxion Deventer. Doesburg, J. van 35 Medieval Settlement Research Group (MSRG), Nederlandse correspondent en honorary member. 36 Nederlandse KastelenStichting, adviseur. 37 Nederlandse kastelenstudiegroep, lid. 38 Redactieraad van het Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters, lid 39 Ruraila-commitee, vice president for the German speaking countries and the Netherlands. Eerden, M. 40 Adviseur van de Victor de Stueursstichting, namens de RCE. 41 Lid onderwijscommissie Archon. Gijsbers, W.M. 42 Lid organisatiecomité 13th International Symposium on Boat and Ship Archaeology (ISBSA) in 2012 te Amsterdam. Hermans, T. 43 Wetenschappelijk adviseur Nederlandse Kastelenstichting. 44 Nederlandse Kastelen Studiegroep, lid. 45 Kastelen Lexicon Nederland, redactielid. 46 Corpus Vitrearum International (CVA), lid. 47 International Scientific Committee for Stained Glass CVA/ Icomos, lid. Hof, J. van ‘t 48 NEN Normcommissie Cultureel Erfgoed, lid. 49 Raad van Advies Nationale Restauratiebeurs, vice-voorzitter. 50 JPI Cultural Heritage and Global Change, Nederlands vertegenwoordiger Executive Board. 51 Joint Heritage European Platform (ondersteuning van JPI Cultural Heritage and Global Change), Nederlands vertegenwoordiger Steering Committee. Huisman, D.J. 52 Bestuurslid Nederlandse Bodemkundige Vereniging (NBV).

34

Hunen, M. van 53 Bestuur Stichting ERM, namens de RCE als waarnemer (tot 16 september 2011). 54 College van Deskundigen, Stichting ERM, namens de RCE als waarnemer (vanaf 23 september 2011). 55 HBA platform restauratie, stuurgroeplid. Jansma, E. 56 Wetenschappelijk directeur van Stichting RING/Nederlands Centrum voor Dendrochronologie. Zie http://www. stichtingring.nl. 57 Lid NWO/GW beoordelingscommissie Vrije Competitie eerste tranche 2011. 58 Bijzonder hoogleraar Dendrochronologie en Paleo-ecologie van het Kwartair, tot 1 augustus 2011 aangesteld bij Departement Aardwetenschappen, hierna bij Departement Fysische Geografie (Faculteit der Geowetenschappen), Universiteit Utrecht. Kleijn, E. 59 Redacteur vaktijdschrift Vitruvius, thema gebouwd erfgoed (tot 1 september). 60 Senior-liasonofficier Cultureel Erfgoed, Koninklijke Landmacht Ostgp CLAS/sie CAI. 61 Vice-voorzitter Blue Shield Nederland. 62 Lid ICOMOS-NL Scientific Committee on Risk Preparedness. 63 Lid Raad van Advies Hogeschool Utrecht. 64 Lid Dagelijks Bestuur Onderzoeksschool Kunstgeschiedenis. Koldeweij, E.F. 65 Stichting Het Nederlands Interieur, adviseur. 66 Stichting Historische Behangsels en Wanddecoraties in Nederland, adviseur. 67 Erfgoedcommissie Kasteel Heeswijk, lid. 68 Redactieraad van de Gentse Bijdragen tot de interieurgeschiedenis, lid. 69 Nieuwsbrief van de Stichting Het Nederlands Interieur, redactielid. Kuipers, M.C., 70 Lid Visitatiecommissie Architectuur- en monumentenzorgopleiding, Katholieke Universiteit Leuven. 71 Lid NWO-Rubiconcommissie advisering derde ronde. 72 Lid stuurgroep voor Joint Programming Initiative Cultural Heritage. 73 Vice-voorzitter International Specialist Committee on Registers van DOCOMOMO. 74 Lid Scientific Committee 12de Internationaal DOCOMOMO Congres (Finland).

G. Lidmaatschappen

75 76 77

Redacteur Bulletin KNOB. Commissaris/Adviseur bij Vereniging Hendrick de Keijser. Hoogleraar Cultureel Erfgoed, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft.

Lauwerier, R.C.G.M. 78 Stichting RING/ Nederlands Centrum voor Dendrochronologie, secretaris. 79 Biologisch Archeologisch Platform, adviseur. 80 Westerheem, lid redactieraad. 81 Jury W.A. van Es-prijs, lid. Lensvelt, N. 82 Programmaraad Beeckesteijn, podium voor Tuin- en LandschapsCultuur te Velsen. Nijhof, P. 83 Stichting Europese Kunst en Industrie (SEKI), voorzitter. 84 Stichting Tekens aan de Wand, voorzitter. 85 Nederlandse Gemalenstichting (NGS), adviseur. 86 Regionale Gemalenstichting Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, adviseur. 87 Stichting Fabrieksschoorstenen (Stif), adviseur. 88 Stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland (HSSN), adviseur. 89 Stichting Mobiele Collectie Nederland (MCN), adviseur. 90 Stichting Federatie Industrieel erfgoed Nederland (FIEN), adviseur. Pennock, H. 91 Lid Executive Council, International Council of Museums (ICOM). 92 Lid ICOM Disaster Relief Task Force. 93 Lid International Committee on Museum Security (ICMS). 94 Lid Klankbordgroep Blue Shield Nederland. Polman, M.G. 95 International Specialist Committee on Technology, DOCOMOMO, lid. Reinstra, A. 96 Lid werkgroep Handreiking Roerend Religieus Erfgoed Catharijne-convent/SKKN. 97 Adviseur kerkennevenfunctieregeling NRF. 98 Lid klankbordcommissie RGD restauratie grafmonumenten Tromp en Heyn. Schuit, H. 99 Bestuur Stichting Het Nederlandse Interieur.

35

Stappers, M. 100 Lid van de technische begeleidingscommissie BRL Meten van Trillingen van Gebouwen (2010-heden). 101 Lid van de stuurgroep DuMo-netwerk van Nyenrode Business University (2010-heden). 102 Lid van de begeleidingscommissie Nieuwe Kennis van het DuMo-netwerk van Nyenrode Business University (2010-heden). 103 Lid van de restauratiebegeleidingscommissie voor de doeken van Gerard de Lairesse in de Bolzaal van het Vredespaleis van Den Haag (2009-2011). 104 Lid van het Klimaatnetwerk (2007-heden). 105 Lid van de Venstergroep (2008-heden). 106 Lid van de Kyoto-commissie van de Pieterskerk Leiden (2002-2011). Straten, R.W. van 107 Waarnemer LOTO, adviseur Stichting Nederlandse Orgel monografieën (SNO), adviseur Stichting Peter Gerritszorgel, adviseur Stichting Orgelfonds Mooij. Theunissen, L. 108 Bronze Age Studies Group, member. Tilburg, B.A. van 109 Bestuurslid stichting Batavia promotie. Toebast, J.M. 110 Jury Boerderij van het jaar provincie Utrecht, lid. 111 Jury Brabants mooiste boerderij, lid. 112 Jury Boerderijenpluim 2011 Stichting de Brabantse Boerderij, lid. 113 Klankbordgroep agriwiki, lid. 114 Boerderij en Landschap, adviseur. 115 Comité van aanbeveling Sallands Erfgoed, adviseur. 116 Heemschut Commissie Noord-Brabant, adviseur. Troost, G. 117 Gilde voor Vrijwillige Molenaars. Ven, H.A.G. van de 118 Tijdschrift Monumenten, lid redactieadviesraad. Vries, D.J. de 119 Voorzitter Bouwhistorisch Platforms bij RCE Amersfoort: (met kleurhistorici) op 16.3, 8.6 en 21.9. 120 Jurylid voordracht jongere monumenten Leiden.

Weerts, H.J.T. 121 Lid Management Committee en Working Group 2 (Submerged Landscapes) van Cost Action TD0902 SPLASHCOS Submerged Prehistoric Archaeology and Landscapes of the Continental Shelf (http://splashcos.org/) (april 2010 – heden). 122 Lid projectbegeleidingsgroep Basis Registratie Ondergrond (september 2009 – heden). 123 Lid Werkgroep Archeologie Maasvlakte 2 (juli 2008 – heden). 124 Lid Werkgroep Beheer, Inrichting en Onderzoek Biesbosch (juli 2004 – heden). 125 Lid Advisory Board Geologie en Mijnbouw – Netherlands Journal of Geosciences (juli 2003 – heden).

37

H. Lezingen Abrahamse, J.E. 1 Van Haarlemmerpoort tot Halfweg: historische atlas van de Brettenzone, expertmeeting Oostradiaal Haarlem, georganiseerd door stadsarchitect Max van Aerschot van Haarlem (28 januari 2011). 2 Wegh der weegen: de ontwikkeling van de Amersfoortseweg 1647-2011, over de theorie en methodiek van het onderzoek naar de Amersfoortseweg, voor de werkgroep Historische infrastructuur van Landschap Erfgoed Utrecht, op landgoed Oostbroek (23 maart 2011). 3 Stedenbouwhistorisch onderzoek bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, voor de Historische Kring Den Bosch, RCE, Amersfoort (5 april 2011). 4 De optimale stad, Universiteitsdag, Universiteit van Amsterdam, Oudemanhuispoort, Amsterdam (28 mei 2011). 5 Stadsuitbreiding als projectontwikkeling: stedenbouw in de Gouden Eeuw, Kenniscentrum Transformatie en Restauratie, Wormerveer (21 juni 2011). 6 Nut, profijt en schoonheid: stadsontwikkeling en polderontwikkeling, Kwaliteitsteam Beemster, Middenbeemster (8 september 2011), met Lammert Prins. 7 Stadsverdediging van Amsterdam in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd, ProjectmanagementBureau Amsterdam, Carlton Hotel, Amsterdam (29 september 2011). 8 ‘Wegh der weegen’: Jacob van Campens “Via Appia” op de Utrechtse Heuvelrug, Nederlandse Genealogische Vereniging Gens Nostra, De Brug, Amersfoort (29 september 2011). 9 ‘Wegh der weegen’: Jacob van Campens “Via Appia” op de Utrechtse Heuvelrug, Historisch Café Amersfoort, Aula Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (13 oktober 2011). 10 De grote uitleg van Amsterdam: stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw, Promovendibijeenkomst historische geografie, Hans Renes en Reinout Rutte, Utrecht (22 november 2011). Baas, H.G. 11 Wallen in het Nederlandse landschap, symposium ‘Wallen in het landschap’, RCE (oktober 2011). 12 Cultural landscapes and nature, how to deal with one another’, European Heritage Heads Forum, Hermitage Amsterdam (mei 2011). 13 Behoud en ontwikkeling van het cultuurlandschap, symposium ‘De Waarde van ons cultuurlandschap, nu en straks’, Gemert-Bakel (april 2011). 14 Verder met het Verleden. Jaaravond ‘ Vrienden van de Soesteng’ (maart 2011). 15 Nieuwe landschappenkaart van Noordwest Europa, lunchlezing RCE (juni 2011).

Bazelmans, J. 16 What do we care about? What is a monument?. lezing bij de opening van de internationale cursus Urban Heritage Strategies, Amersfoort, RCE (27 april). 17 Erf-goed: waarde in meervoud, lezing bij de aanbieding Handreiking Religieus Onroerend Erfgoed, Utrecht, SKKN en Catharije Convent (29 april). 18 Erf-goed: waarde in meervoud, lezing in het kader van het wetenschapsprogramma van Oerol, Terschelling (23 juni). 19 Wat is een monument? lezing voor de vrienden van de molenstomp De Graankorrel, Delsfhaven (15 juni). 20 Ons verleden. De archeologie doet ertoe!, lezing bij het vijftigjarig jubileum van de Archeologische Werkgemeenschap Nederland, RMO, Leiden (24 september). 21 Specialist of expert in rijksdienst: wat is dat?, master class in het kader van Expertprogramma Rijksoverheid/Phaos, Den Haag (27 september). 22 Oldenzaal: nut en noodzaak van de opgravingen rond de St. Plechelmus, lezing bij de opening van de opgravingen, Oldenzaal, gemeentehuis (28 september). 23 Een toekomst voor molens, lezing bij de aanbieding van de beleidsnota Een toekomst voor molens en de opening van allemolens.nl, Amersfoort, RCE (5 oktober). 24 De archeologie en de canon van de geschiedenis van Nederland, Amersfoort, RCE, Publieksdag Atlas van Nederland in het Holoceen (29 oktober). 25 Naar een nieuwe kenniskaart voor de Nederlandse archeologie, 51ste Reuvensdagen, Haarlem (25 november). 26 Cultureel erfgoed in de nieuwe historische Bosatlas, bijdrage aan het Historisch Café P96, Amsterdam (14 december). Blom, A.M. 27 De wederopbouwkern van Hengelo, i.h.k.v. Ideeënprijsvraag De Top op Bischoff, Hengelo, 15 april. 28 Het verhaal van Nederland 1940 – 1970, i.h.k.v. bestuurlijke presentatie van de 30 wederopbouwgebieden van Nationaal belang, Amersfoort, 20 mei. 29 Stichting Cultuurimpuls, Ministerie van Binnenlandse Zaken, Workshop Cultuur en Ruimte, tijdens conferentie Het profijt van cultuur in de wijk, Amsterdam, 15 september. 30 Lezing en debat Krimp en Herontwikkeling, Betahuis, Heerlen, 31 oktober. 31 Min IenM, Debat Architectuur- en ontwerpbeleid 2012+ ‘Ontwerpen aan een klimaat- en krimpbestendig NL’, Den Haag, 2 december.

38

Boer, M. de 32 Erfgoedmonitor, intern, Managementconferentie ( 1 februari 2011). 33 Erfgoedmonitor, intern, Lunchlezing (6 december 2011). Bouwmeester, J. 34 Archäologische Stadtkernforschung in den Niederlanden, congres Boden schreibt Geschichte, Osnabrück (26 mei 2011). 35 The atlas of Dutch Urbanisation, jaarlijks congres European Association of Archaeologists, Oslo (15 september 2011). 36 Op zoek naar de waarheid? Archeologie als historische informatiebron, Reuvensdagen Haarlem (24 november 2011). 37 Afsluiting, Workshop artisanale productie (RCE), Amersfoort (9 december 2011). Brinkkemper, O. 38 Environment and economy of Bronze Age settlements in two regions of the Netherlands, voor Workshop Settlements of the Bronze Age, Sankelmark, Duitsland (8 april 2011). 39 An outline of the subsistence and site location of the Funnel Beaker Culture (TRB) in the Netherlands, INQUA-symposium, Bern (22 juli 2011). 40 Archeobotanische krenten uit de pap, lezingenmiddag Palynologische Kring, Amersfoort (7 december 2011). Crijns, B.E. 41 Het belang van de restauratie en de rol van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed als kennisinstituut, Symposium Lebuïnus Deventer (31 maart). Diepenhorst, W. 42 Lezing Nicolai-orgel voor Protestantse gemeente Utrecht, 15 november 2011. 43 Lezing en presentatie Nicolai-orgel voor CVON, 8 december 2011. Doesburg, J. van 44 Land van melk en honing (10 juni 2011). 45 IJzer en Aarde (17 augustus). 46 The plough and the sword: the role of castles in medieval rural society in the Netherlands (27 september 2011). 47 New ideas on the role and scale of craft production in Dorestad ( 8 december 2011). Domínguez Delmás, M. 48 Engelberg (Switzerland), Eurodendro 2011, 19-23 september, internationaal congres, lezing: ‘A 700-year long Pinus nigra chronology from the Eastern Andalusian Mountains (S Spain) and its

H. Lezingen

49

50

relevance as a historical dating tool’ (M. Domínguez-Delmás et al.). Stübing (Ostenrijk), Workshop Wood Utilization, 24-25 september, international workshop, poster: ‘Historical timber rafting in the Guadalquivir River (south of Spain)’ (M. Domínguez-Delmás). Zadar (Kroatie), IKUWA4 conference, 29 september – 2 oktober 2011, international congress, poster: ‘Iberian ships, wrecks and tree-rings: assessing and sampling of timbers for dendrochronological research’ (M. Domínguez-Delmás & N. Nayling).

Gijsbers, W.M. 51 ‘The intention of the Expert Meeting’, RCE, 14 november 2011. 52 ‘Verzeild geraakt in het depot’, Het Scheepvaartmuseum, 17 november 2011. Groenewoudt, B.J. 53 Archeologie en landschap van Dijkerhoek, voor Vrouwen van Nu Dijkerhoek (12 april). 54 Archeologie en geschiedenis rondom Holten, voor Culturele Kring Holten (11 mei). 55 Met Klaas (en Glenn en Wim en Jos en Jeroen en …) tot in de ‘vaste grond’: Zutphen Ooijerhoek 2000, bij afscheid RCE collega Klaas Greving (19 mei). 56 Het landschap van de Overijsselse vecht: eeuwenoud mensenwerk, voor: bijeenkomst Nationale Onderzoeksagenda Archeologie (NOaA): Landschap en bewoning van de Overijsselse Vecht in de Romeinse tijd (presentatie resultaten Odysseeproject An Odyssey along the River Vecht: Integrated analysis of twelve sites dating from the Roman period (8 september). 57 Omgaan met dynamiek. Over het nut van landschapshistorische informatie, voor Masterclass Erfgoed en Ruimte, Radio Kootwijk (7 september). 58 ‘Landscape biography’ as a tool for research, participation and planning, voor meeting Riksantikvarieämbetet (Zweden) RCE, Amerfoort (22 Sept. 2011). 59 Private and shared water facilities in rural settlements and small towns. Archaeological and historical evidence from the Netherlands regarding the medieval and post medieval period (met Jeroen Benders, Universiteit Groningen), voor RURALIA IX Götzis, Oostenrijk (28 september). 60 Tot hier en niet verder. Wallen vanuit archeologisch perspectief, voor RCE-symposium historische wallen in het landschap (9 oktober). 61 Bos in beweging, bosgeschiedenis vanuit landschapsarcheologisch perspectief, voor Bos4D podium (24 november).

39

Groot, T. de 62 The optimal use of the information content of complex Roman sites, CentralTAG Conference in Birmingham 14-16 decmber.

79

80 Hermans, T. 63 Bouwgeschiedenis Huis Bergh, Stichting Oude Muziek, ’s-Heerenberg (18 januari 2011). 64 De Slag om Loevestein, Stichting Slot Loevestein, Slot Loevestein (25 maart 2011). 65 Kasteel Loevestein verschillend bekeken, Stichting Slot Loevestein, Slot Loevestein (21 mei 2011). 66 Towers and households: eating at Polanen castle, University of Dundee, Dundee (6 augustus 2011). 67 Kastelenonderzoek in Nederland, Firapeel, Vereniging voor Mediëvistiek, Utrecht (15 september 2011). 68 Omgaan met glas-in-lood, Vakschool Schoonhoven, Schoonhoven (28-29 oktober 2011). 69 Een toekomst voor kasteelruïnes, Stichting Bleijenbeek, Afferden (15 december 2011). Hof, J. van ‘t 70 Een toekomst voor molens, presentatie herzien molenbeleid RCE, Amersfoort (5 oktober 2011). 71 Duurzaam erfgoed – opening en perspectief, (tevens dagvoorzitter) instandhoudingssymposium Duurzaam Erfgoed, Rotterdam (12 oktober 2011). 72 JPI-partner – the Netherlands, Government Board JPI Cultural Heritage, Rome (27 oktober 2011). 73 Molenbeleid: doorkijk naar 2012, Molencontactdag De Hollandsche Molen, Zwolle (18 november 211). 74 Rencontre C2RMF-RCE. l’Institut du Patrimoine Culturel: un institut culturel pluriform, coopératif et ambitieux, overleg C2RMF (nationaal Frans instituut roerend erfgoed) en RCE, Amersfoort (23 november 2011). 75 Joint Programming Initiative Cultural Heritage, Nederlandse startbijeenkomst, Amersfoort (7 november 2011). Huisman, D.J. 76 Deep impact: what happens when archaeological sites are built over? Preserving Archaeological Remains In Situ (PARIS) 4 conference, Kopenhagen (mei). 77 The never-ending story? What can we learn from 15 years of archaeological monitoring on the former island Schokland, Preserving Archaeological Remains In Situ (PARIS) 4 conference, Kopenhagen (mei 2011) (Met G. Mauro). 78 Wat rest? Beschermen van archeologie in de bodem, Kring Ingenieurs Geologie (KNGMG), Utrecht (3 juni).

Scrapheap challenge: deriving the origin of tableware fragments from the Roman period Hallum copper alloy hoard, UKAS, Reading University (16 september). Conservering vondstmateriaal, SIKB, Amersfoort (19 December).

Hunen, M. van 81 Restauratiekwaliteit voor molenmakers, Nederlandse Vereniging Van Molenmakers, Maarsenberg (24 januari 2011). 82 De instandhouding van historisch metselwerk, Restauratiebeurs, Den Bosch (14 april 2011). 83 Restauratiekwaliteit, Rijksbeleid ten aanzien van kwaliteitsborging van de uitvoering, MoMo-praktijkdag, Restauratiebeurs, Den Bosch (15 april 2011). 84 Programma Restauratiekwaliteit, Erfgoedinspectie, Den Haag (19 april 2011). 85 Restauratiekwaliteit en restauratieschilderwerk, Stichting Restauratie Schilderbedrijven Nederland, Amersfoort (23 mei 2011). 86 Non-ferro werk en kwaliteitsborging, Zinkmeester en SBR, Rotterdam (16 juni 2011). 87 MoMo-beleid, kwaliteitsborging en restauratiekwaliteit, MoMoVAM/ Hobeon, Amersfoort (30 augustus 2011). 88 Instandhouding historisch beton, AO-cursus Limburg Weert (20 oktober 2011). 89 Voegwerk, restauratiebeleid en kwaliteitsborging, VNV studiedag, Amerongen (25 november 2011). Jansma, E. 90 Engelberg (Zwitserland), 19-23 September 2011, Eurodendro 2011, lezing: “The Tree-Ring Data Standard (TRiDaS): new tools to assist collaboration, metadata storage and transparency” (P. Brewer (spreker) & E. Jansma). 91 Amersfoort, RCE, 1 september 2011, slotsymposium DCCD project, lezing: “Standardizing, storing and reusing tree-ring data from the cultural and natural heritage in Europe”. 92 Leiden, 26 oktober 2011, SURFacademie seminar Collaboraties voor Onderzoekers, lezing: “Het VKC Dendrochronology van de Universiteit Utrecht”. 93 Utrecht, 20 september 2011, lunchlezing departement Fysische Geografie, Faculteit der Geowetenschappen, Universiteit Utrecht, lezing: “The use of VKC’s in research, education and communication”. 94 Wijk bij Duurstede, 24 oktober 2011, Dorestad symposium, lezing: “Refining the dendrochronology of Dorestad: preliminary results (R. van Lanen (spreker) & E. Jansma). 95 Utrecht, 8 november 2011, Provinciaals Utrechts genootschap (PUG), najaarslezing: “Verhalen van hout: Over een

40

96

H. Lezingen

naamloze Romeinse veteraan en een zeventiende-eeuwse staatsman. Wenen (Oostenrijk), 14-16 november 2011, congres Cultural Heritage and New Technologies, Stadt Archäologie Wien, lezing: “Surveying an Early Medieval wooden archive: preliminary results” (R. van Lanen (spreker) & E. Jansma).

111

112

113 Kleijn, E. 97 Collectieplan RGD, managementconferentie 1 maart. 98 De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in kort bestek. CIMICNATOPS netwerkdag, RCE 31 maart. 99 Assessment of Cultural Property in Libya, Netherlands Defense Academy, Breda, 3 november. 100 Werkconferentie Aangepast beleid voor monumentaal vastgoed in rijksbezit. Panellid namens RCE, Pesthuis, Leiden, 28 november. Kleijne, J.P. 101 Het ABR+ project en Archis, Reuvensdagen, Haarlem (25-11-2011). 102 HALI11: Waarderend onderzoek naar een verdronken duin of natte voetjes in het Neolithicum?, Reuvensdagen, Haarlem (25-11-2011). Koehler, L. 103 De punter van Hellendoorn, Rijksmuseum voor Oudh den Leiden (13 januari 2011). Koldeweij, E.F. 104 Deelproject Kennis en kennislacunes Interieur, RCE, Amersfoort (1 februari 2011). 105 Het Nederlandse interieur – Verborgen rijkdom, Restauratiebeurs, ’s Hertogenbosch (14 april 2011). 106 Historisch interieurs integraal benaderd, Restauratiebeurs, ’s Hertogenbosch (16 april 2011). 107 Historisch overzicht van kunstlicht in interieurs, Studiemiddag ‘Licht en kunstlicht in monumenten, van olielamp tot LED’, Kennisbeheer Indoor Monumenten nr. 32, RGD Den Haag (9 mei 2011). 108 Belang van het behang voor het historisch interieur, Kleurplatform, RCE, Amersfoort (13 oktober 2011). 109 RCE, kennisdomein ‘interieurs’, Rondetafelbijeenkomst preventieve conservering van interieurs, Arnhem (18 oktober 2011). 110 Beschadigd interieurtextiel: wat kun je daar nog mee?, Studiedag van de Sectie Historische Huizen van de Nederlandse Museumvereniging. ‘Valt het doek? Textiel in historische interieurs, tussen behoud en reconstructie’, Kasteel de Haar (3 november 2011).

Heeft Friesland echt gouden interieurs?, Studiedag ‘Het Friese interieur. Wat rest ons en hoe bewaren we dat?’, Ottema– Kingma Symposium, Leeuwarden (4 november 2011). Kennisprogramma 4: Erfgoedmonitor. Deelproject ‘Kennis en kennislacunes - Interieur’, Lunchlezing RCE (6 december 2011). Wij vergeten de historische binnenruimte echt niet! Daarvoor werken we juist samen, Symposium Anne van Grevenstein, Universiteit van Amsterdam (14 december 2011).

Kort, J.W. de 114 Word Canals Conference (20 september, Groningen): The Canal of Corbulo: identification and protection of a Roman waterway. Kosian, M.C. 115 Landschapsverhalen of het verhaal van het landschap. Lezing bij de Excursie RCE voor de werkgroep Archeologie van het Kenniscentrum van de Vrienden van ’s Hertogenbosch. 116 Schatten van de Waddenzee. Lezing bij de Noordzeedagen 2011, Leeuwarden (6 oktober 2011). 117 Historische ontwikkelingen van de Waddenzee. Lezing voor een sectorbreed overleg, Amersfoort (31 oktober 2011). 118 Now you see it, now you don’t, Integrating remote-sensing with historical data in changing environments. Archäologie und Computer – Kulturelles Erbe und Neue Technologien. Workshop 16, Wenen, Oostenrijk (14-18 november 2010). 119 The early Medieval harbour Dorestad. Theoretical and methodological approaches in archaeological investigations of harbours. Harbours as systemic phenomena. EAA2011, Oslo, Noorwegen (met R. Van Lanen) (13-17 september 2011). Kuipers, M.C., 120 Rietveld’s Materialization in Architecture, symposium Rietveld’s Universe, Kunsthistorisch instituut Universiteit Utrecht, 29 januari. 121 Authenticiteit versus Attrappenkult?, congres Re.co.mo.mo, Docomomo Nederland/Hogeschool Utrecht, Utrecht, 20 mei. 122 De Ethiek van het Bewaren, Interventies in Middeleeuwse kerken, post-academische cursus PMIA, TU Delft, Faculteit Bouwkunde, 7 juni. 123 Bijlmer: multikultureller Bienenkorb oder Wespennest?, internationaal congres Identität und Erbe, Technische Universiteit Berlijn, 9 juli. 124 Public and Park, evolution of historic parks in Amsterdam, Conference historic parks, Manege, Moskou 29 september. 125 Co-chair Round Table conference, the future of historic parks in Moscow, Manege Moskou, 29 september.

41

126 Preservation in Practice, Dutch-Russian Mutual Heritage Projects, Conservation Conference, Manege Moskou, 29 september. 127 Deltametropolis and Climate Change in the Netherlands, Métropoles, Architecture et Patrimoine Durable, Entretiens du Patrimoine 2011, Théâtre de Cité d’Université, Parijs, 9 november. 128 De Culturele Grondslagen van de Monumentenwet, Weeshuis, Leiden (studiedag KNOB/R-MIT) 9 december. Lanen, R.J. van 129 Utrecht (Nederland), 12 juli 2011, presentatie Universiteit Utrecht. Dendrochronology Digital Collaboration Platform, (R. van Lanen (spreker) & E. Jansma). 130 Oslo (Noorwegen), 14 – 18 September 2011, presentatie internationaal congres “European Association of Archaeologists”, EAA 17th annual meeting, The Early Medieval harbour Dorestad (NL). (M. Kosian (spreker) & R. van Lanen). 131 Oslo (Noorwegen), 14 - 18 september 2011, posterpresentatie internationaal congres “European Association of Archaeologists”, EAA 17th annual meeting, Refining the dendrochronology of an Early Medieval harbour: Dorestad (NL). (R. van Lanen & E. Jansma). 132 Wijk bij Duurstede (Nederland), 24 oktober 2011, presentatie internationaal Dorestad symposium “Dorestad: Vicus Famosus”, Refining the dendrochronology of Dorestad: preliminary results. (R. van Lanen (spreker) & E. Jansma). 133 Wenen (Oostenrijk), Stadt Archäologie Wien, 14 - 16 november 2011, presentatie internationaal congres “Cultural heritage and new technologies”, Surveying an Early Medieval wooden archive: preliminary results. (R. van Lanen (spreker) & E. Jansma). 134 Wenen (Oostenrijk), Stadt Archäologie Wien, 14 - 16 november 2011, posterpresentatie internationaal congres “Cultural heritage and new technologies”, Wood Use in the Early Middle Ages. Supply, processing, and exchange of oak in the Low Countries between AD 600 - 900. (R. van Lanen & E. Jansma). Lascaris, M.A. 135 Gräben als strukturierende Elemente innerhalb hochmittelalterlicher Dörfer im Süden der Niederlande (1050-1250) / Ditches as structuring elements in the high medieval settlements of the Southern Netherlands (1050-1250). 27 oktober 2011, RURALIA IX, The Jean-Marie Pesez Conferences on Medieval Rural Archaeology.Götzis Vorarlberg, Oostenrijk. 136 Dijken: duizenden kilometers Erfgoed…………….. Dag Nederlands Cultuurlandschap op 4 november te Dordrecht. Netwerk Historisch Cultuurlandschap.

137 Monitoring Voorraad Landschap Lunchlezing RCE 6 december. Lauwerier, R.C.G.M. 138 De ideale ‘kenniskring’; Enquête Workshop Archeozoölogie, Workshop Archeozoölogie, Amersfoort. (28-2-2011). 139 Polled cattle in the Roman Netherlands, poster Conference Association of Environmental Archaeology, Amsterdam, (21/22-10-2011). 140 Dierpte gave archeologie, in sessie ‘Grenzen van archeologie in de ruimtelijke ordening’ op 41ste Reuvensdagen, Haarlem (24-11-2010). 141 Hoe nieuw mag nieuw zijn? Nieuwe methoden en de praktijk van alledag, in sessie ‘Implementatie van nieuwe methoden en technieken in de archeologische praktijk’ op 41ste Reuvensdagen, Haarlem. 142 Specialistisch onderzoek en rapporten, Biologisch Archeologisch Platform (21-4-2012). 143 Mens en dier, KennisCafé Almere, Almere (22-9-2011). Leijen, R. van 144 Activiteiten Veilig Erfgoed, Les in cursus Behoudsmedewerker, RCE Amersfoort (17 mei). 145 Workshop De nieuwe procedure Risicobeheer, Spectrum-N-dag, RCE Amersfoort (18 mei). 146 Veilig Erfgoed en DICE, Preventienetwerk Eindhoven, Boerderijmuseum, Eersel (26 september). 147 DICE verbeterd: van registratie naar analyse, Preventienetwerkendag, Nationaal Archief, Den Haag (10 november). Lensvelt, N. 148 Posterpresentatie Stadsparken, Landschapscontactdag, Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, Antwerpen, i.s.m. stagiaire Sandra den Dulk, 11 mei 2011. 149 Breder dan Groen, afscheidssymposium van Kitty van Groningen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, korte lezing, 7 juli 2011. Nientker, J. 150 “Diepgevroren zeilen”, Het Scheepvaartmuseum, 17 nov. 2011. Nijhof, P. 151 Behoud en gebruik van historische industriële stoommachines, lezingenmiddag Waar rook is was vuur, Stichting Steengoed Goirle, 29 mei.

42

Os, B.J.H. van 152 A qualitative approach for assessment of the burial environment by interpreting soil characteristics; a necessity for archaeological monitoring. Gepresenteerd op “Preserving Archaeological Remains in situ”, (met D.J. Huisman en J.W. de Kort) 2011, Kopenhagen. 153 Sluipende Degradatie Het kind van de rekening? 25 november, Reuvensdagen 2011. 154 Gebruik van de hand-held XRF in de Instandhoudingspraktijk. 4 april 2011. IGBA-lezing Vrije Universiteit. 155 How can 17th century bronze cannons be magnetic? UKAS september 2011 (met Hans Huisman, Arent Vos en Lucas van Dijk). 156 Scrapheap challenge. (met S. Caspers D.J. Huisman en C. Koopstra) UKAS september 2011. 157 Korte impressie van XRF onderzoek. Sector Brede bijeenkomst 31-10-2011. 158 Iron age glass in the Netherlands: XRF-analysis of La Tène bracelets UKAS (met Joas van der Laan, Hans Huisman, Nico Roymans, Henk Kars en Louis Swinkels) september 2011. Pennock, H. 159 Het Kenniscentrum Veiligheid, presentatie in Managementconferentie (1 februari). 160 Het Kenniscentrum Veiligheid, Lunchlezing RCE (7 februari). 161 A Safety & Security Centre for Cultural Heritage, “BioSystematics Berlin 2011: Disaster Preparedness and Mitigation in Natural History Museums”, Berlijn (23 februari). 162 Spreker Erfgoedarena “Het kan me gestolen worden. Diefstal door medewerkers in het erfgoedveld”, Reinwardt Academie, Amsterdam (16 maart). 163 Brandincidenten in DICE, Netwerkdag “Collecties in Brand! Bescherming van ons erfgoed”, RCE Amersfoort (22 maart). 164 Het Brandschadewiel, Lunchlezing RCE (4 april). 165 Het Kenniscentrum Veiligheid, Preventienetwerk IJsselland, Iconenmuseum, Kampen (18 april). 166 Het Kenniscentrum Veiligheid, informatiedag Veiligheidsregio Utrecht, Provinciehuis Utrecht (10 mei). 167 Het Kenniscentrum Veiligheid en DICE, Preventienetwerk Friesland Zuidoost, Museum Willem van Haren, Heerenveen (11 mei). 168 Het Kenniscentrum Veiligheid en DICE, Preventienetwerk Friesland Midden, Fries Museum, Leeuwarden (11 mei). 169 Het Kenniscentrum Veiligheid en DICE, Preventienetwerk Noordoost Friesland, Frysk Lânbou Museum, Earnewoude (15 juni).

H. Lezingen

170 Het Kenniscentrum Veiligheid en DICE, Preventienetwerk Zuidwest Friesland, Kazemattenmuseum, Kornwerderzand (15 juni). 171 Klauwen en lange vingers. Diefstal en vandalisme in musea, seminar Art Secure/KLPD/RCE “Dat gebeurt bij ons niet. Criminaliteit in musea”, Aerdenhout (14 en 15 september). 172 A Safety and Security Centre for Cultural Heritage, ICMS conference “Risk Management and Security Plans”, Galerija Mestrovic, Split (4 oktober). 173 Het Brandschadewiel en Het programma Veilig Erfgoed, Preventienetwerk Brandveiligheid Amsterdam-Amstelland, Amsterdam (11 oktober). 174 Veilig Erfgoed en DICE, Preventienetwerk Friesland ZuidwestWadden, Museum Martena, Franeker (9 november). 175 Dagvoorzitter, Preventienetwerkendag, Nationaal Archief, Den Haag (10 november). Polman, M.G. 176 Restoring the Aubette Conversion. Picturemeeting, RCE, Amersfoort (12 april 2011). 177 Gezondheidsrisico’s bij het werken met ‘oude verf’ (Polman, M.G.) en Gezondheidsrisico’s en gevaarlijke stoffen, bestrijdingsmiddelen, schimmels en zwammen (Ven, H.A.G. van de), dubbelpresentatie tijdens lunchlezing collega’s RCE, 5 september 2011. Prins, L. 178 Nederland – Waterland, voor cursisten in het kader van de inburgering van allochtone Nederlanders, RCE Smallepad (4 december). Reinstra, A. 179 Passietaferelen in Doorn, graven in de Maartenskerk, Afscheid Klaas Greving, Amersfoort 19 mei 2011. 180 Friese kerkinterieurs, kleurrijk en kwetsbaar, Symposium Ottema Kingma Stichting, Leeuwarden 4 november 2011. Rensink, E. 181 Eyserheide revisited. A Magdalenian open-air site in the Netherlands and its regional context, INQUA-congres, Bern (23 juli 2011). 182 On the valuation of lithic scatters. Examples of site- and landscapeoriented perspectives from the southern Netherlands, EAAcongres, Oslo (15 september). 183 De Archeologie van Beekdalen. Menselijk gebruik van beekdalen en methoden van archeologisch onderzoek om dit te documenteren, Sectie Archeologie van Noordbrabants Genootschap, Veghel (6 november 2011).

43

184 De inhoudelijke kenniswinst van de Maaswerken. Limburgse archeologie in nationaal perspectief, Reuvensdagen, Haarlem (24 november 2011). Schuit, H. 185 De voordelen van preventieve conservering voor uw historisch interieur, Nederlandse Restauratiebeurs, Den Bosch, zaterdag 16 april 2011. Smit, B.I. 186 Steentijdvindplaatsen in gemeentelijk beleid. Bijeenkomst gemeente archeologen. Utrecht (2 februari 2011 ism E. Rensink). 187 Het grote boek van het Laat Neolithicum in Noord Holland: Odyssee een nieuw hoofdstuk. Hoorn (3 maart 2011). 188 Het openen van de laatneolithische schatkist: Keinsmerbrug (NH). Aula RCE. Amersfoort. (20 oktober 2011). 189 Terug naar de basis. Lezing bij sessie over onderzoek naar vuursteenvindplaatsen. Reuvensdagen Haarlem (24 november 2011). 190 Schatten van de Noordzee – Een geo-archeologisch perspectief. Weerts, H.J.T., W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff, Noordzeedagen 2011, 6 / 7 oktober 2011, Leeuwarden. Stappers, M. 191 Homework assignments (facilitator), Masterclass Managing Indoor Climate Risks, Olinda, Brazilië (22 maart 2011). 192 Het thermisch opwaarderen van monumentale gebouwen, waar let je op? Den Bosch, Restauratiebeurs (14 april 2011). 193 Groningen, Martinikerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (3 mei) (in samenwerking met Stichting Oude Groninger Kerken). 194 Benschop, Hervormde Kerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens, Benschop, Hervormde Kerk (29 april 2011). 195 Sint Nicolaasga, Sint Nicolaaskerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (25 oktober 2011). 196 Amsterdam, Willem de Zwijger: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (13 mei 2011). 197 Groningse Dorpskerken: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (9 november 2011) (in samenwerking met Stichting Oude Groninger Kerken). 198 Groningen, Pelstergasthuiskerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (12 augustus 2011). 199 Rotterdam, Hillegondakerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (3 oktober 2011).

200 Wassenaar, Dorpskerk: Analyse van het binnenklimaat aan de hand van beperkte meetgegevens (14 juli 2011). 201 Stap 2: Mogelijkheden van het gebouw en indeling in klassen, Het nieuwe klimaatdenken in erfgoedland, Gent, Provinciaal Administratief Centrum (19 mei 2011). 202 Het thermisch opwaarderen van monumentale gebouwen, Rotterdam, Symposium Duurzaam Erfgoed (12 oktober 2011). Straten, R.W. van 203 Lezing Torenuurwerk symposium (11/11). Theunissen, L. 204 ‘Grafveld De Busjop in context. Over prehistorie, begravingsritueel en cultuurlandschap’, voor de leden van de begeleidingsgroep Grafveld De Busjop (waaronder Staatsbosbeheer), voor studiegroep Leudal en Heemkundevereniging Heytse (regio Heythuysen, Haelen). In Heythuysen, restaurant De Busjop. Opkomst 125 personen, 18 januari 2011. 205 ‘Wandelen om te weten: archeologische verhalen over de Boshoverheide’, duopresentatie met Mieke Hissel met aansluitende wandeling, voor de Stichting streekarcheologie Peel, Maas & Kempen. In Weert, manege Van Horne Hoeve. Opkomst 45 personen, 14 mei 2011. 206 ‘The ‘soft’ side of heritage management. Prehistoric burial landscapes and their entwining interests’. In Oslo, tijdens het congres van de European Association of Archaeologists. Opkomst 45/50 personen, 16 september 2011. 207 Verkorte versies van bovenstaande EAA-lezing gehouden op: 26 september 2011, voor de afdeling Landschap van de RCE; 4 oktober 2011, tijdens managementconferentie van de RCE; 14 november 2011, voor masterstudenten van Erfgoedstudies aan de Universteit Leiden. 208 ‘Van urnenprikkers tot beroepsarcheologen’ Onderzoek naar en omgang met het urnenveld van de Weerter en Budeler Bergen’, voor leden van de heemkundekring ‘De Baronie van Cranendonck’, in gemeenschapshuis De Schakel in Budel-Dorplein. Opkomst ca. 60 personen, 25 oktober 2011. Tilburg, B.A. van 209 Maritime Archaeology and inland waterways, World Canal Conference, 20 september 2011, Groningen. Toebast, M.J. 210 Toekomst voor boerderijen, Boerderijenstichting Zeeland/SCEZ, Zoutelande (13 mei 2011).

44

H. Lezingen

211

227 Huis en Erf, gastcollege bij Kastelenkunde bij E. Bult/H. Janssen, U. Leiden 3 maart. 228 Onderzoek en documentatie, gastcollege in de reeks restauratie B. van Bommel TU Delft, 17 maart. 229 Elementaire bouwvormen, gastcollege in reeks van E. Jansma, Universiteit Utrecht 21 maart. 230 Bouwhistorisch Onderzoek: actuele ontwikkelingen, gastcollege Archeologisch Dispuut U. Leiden 24 maart. 231 Bouwhistorisch onderzoek bij de RCE. Excursie werkgroep Archeologie van het Kenniscentrum van de Vrienden van ’s Hertogenbosch, 5 april. 232 Geschiedenis van het restaureren, gastcollege Erfgoed en collecties U. Leiden 6 april. 233 Over ijzer in middeleeuwse kapconstructies, congres Archeometrie U. Luik 11 april. 234 Lessen Bouwhistorisch Onderzoek en Boven op het dak voor Gemeente Amsterdam op 16 maart en 18 mei. 235 Hof van Ittersum Zwolle, Donateursdag SBN Zwolle, 18 juni. 236 Ontwikkelingen in de Monumentenzorg, betekenis voor Kunstgeschiedenis en Maatschappij, Onderwijsmiddag Universiteit Leiden 29 juni. 237 Waardoor oud hout zich onderscheidt. Gegroeid om erfgoed te worden: hout. Studiedag TNO-NVMz Delft, 30 november. 238 De carrière van Berend: dateren tot op de maand nauwkeurig, Studiedag Purisme en pragmatisme RCE/SBN Amersfoort 16 december.

Re use of historic farms in the Netherlands, European Heritage Heads Forum, Amsterdam (26 mei 2011). 212 Toekomst voor boerderijen, Stichting Behoud Erfgoed Oirschot, Oirschot (19 september 2011). 213 Boerderijen in de gemeente Wijchen vanaf ca. 1500, Museum Kasteel Wijchen, Wijchen (5 oktober 2011). 214 De RCE en boerderijen, Platform agrarisch erfgoed, Amersfoort (11 november 2011). Tolboom, H.J. 215 Restauratiebeurs. Onderwerp; natuursteenrestauratie. Troost, G. 216 Een toekomst voor molens, contactdag Gilde voor Vrijwillige Molenaars afdeling Zuid-Holland, Haastrecht 14 oktober 2011. 217 Een toekomst voor molens, molenwachters Monumentenwacht Nederland, Doorwerth 3 november 2011. 218 Een toekomst voor molens, Managementconferentie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort 1 november 2011. 219 Een toekomst voor molens, Contactdag Overijsselse molenstichtingen, Zwolle 22 november 2011. Ven, H.A.G. van de 220 MoMo en het milieu: hoe duurzaam is erfgoedzorg?, studiedag Modernisering Monumentenzorg op Restauratiebeurs, ’s-Hertogenbosch (14 april 2011). 221 Een nieuwe wind? Duurzaamheid, energiebesparing en monumenten, Restauratiebeurs, ’s-Hertogenbosch (16 april 2011). 222 Schimmels, oude bestrijdingsmiddelen en gezonde werkomstandigheden, aula van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort (5 september 2011). 223 Duurzaamheid voor het oprapen, symposium Duurzaam erfgoed, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rotterdam (12 oktober 2010). 224 Monumenten en duurzaamheid, landelijke technische dag van Monumentenwacht Nederland, Rotterdam (25 november 2011). 225 Monumenten om op te vreten?: naar een beredeneerde aanpak van schimmels en insecten, studiedag van TNO en Nederlandse Vereniging van Monumentenzorgers, Delft (30 november 2011). Vries, D.J. de 226 Bouwhistorisch onderzoek, Studiedag Rgd bij RCE Amersfoort 28 februari.

Weerts, H.J.T. 239 Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam) – a showcase of interdisciplinary research of drowned landscapes. Spring Meeting SPLASHCOS Drowned Landscapes, 11-12 april 2011, Berlijn. 240 How regional should sea-level reconstructions be? In: Volume of abstracts, 2011, Jadebusen-Symposium, 6 / 7 Oktober 2011, ICBM, Wilhelmshaven (D). 241 Large-scale drift sands on the Iron Age Dutch beach barrier coast – human reactivation of active sand drift. Marschenratskolloquium 2011, 10.-12. Februar 2011 im Forum der Ostfriesischen Landschaft, Aurich (D). (met M. van Dinter, D.J. Huisman, L. van der Valk & M. Driessen). 242 Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam), a showcase of interdisciplinary research of drowned landscapes. IKUWA4, 2011, Managing the Underwater Cultural Heritage, Zadar – Croatia; September 29th – October 2nd 2011 (met W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff). 243 Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam), a showcase of interdisciplinary research of drowned landscapes. XVIII. INQUA Congress Bern

45

2011 (met W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff). 244 Schatten van de Noordzee – Een geo-archeologisch perspectief. Noordzeedagen 2011, 6 / 7 oktober 2011, Leeuwarden (met W. Borst, N. Den Ouden, T. Guiran, M.P. Hijma, D. Mol, A. Otte, J. Reumer, W. Roebroeks, B.I. Smit, T. Van Kolfschoten, T. Vellinga, P. Vos & W. Westerhoff). 245 Human triggered avulsion in a semi-arid region (Karkheh river, Lower Khuzestan, Iran). XVIII. INQUA Congress Bern 2011 (met Heyvaert, V.M.A., B. Ooghe, P. Verkinderen & J. Walstra). Wezel, G.W.C. van 246 In het kader van de lijst: Jan Toorop, Project Nederlandse Schilderijlijsten van de RCE, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam (15 december).

47

I. Bijzondere activiteiten en projecten Abrahamse, J.E. 1 Bijgedragen aan het kennisproject Beschermde stads- en dorpsgezichten, o.l.v. Peter Timmer. 2 Als projectleider/auteur gewerkt aan de tweede fase van het project Atlas van de verstedelijking in Nederland. 3 Telefonisch interview met Eric Luiten voor het artikel ‘De achterkant van de grachtengordel: ontwerpopgave werelderfgoed (6)’ in de serie artikelen van De Blauwe Kamer over het Nederlandse werelderfgoed (februari 2011, no. 1). 4 Interview met Bernard Hulsman voor NRC Handelsblad ter gelegenheid van de herdruk van mijn dissertatie, over de betekenis ervan voor de stedenbouwkundige praktijk (10 februari 2011; verschenen op 31 maart 2011). 5 Bijdrage aan de inrichting van de ‘plannenkamer’ van museum Het Grachtenhuis (februari 2011). 6 Bijdrage geleverd aan de tentoonstelling 100m2NL van het Nationaal Historisch Museum in de Zuiderkerk (maart/april 2011). 7 Tweede fase van het kennisproject Atlas van de verstedelijking van Nederland (met Reinout Rutte, Marcel IJsselstijn en Yvonne van Mil). 8 Bijdragen geleverd aan de erfgoedpagina’s in de Bosatlas van de Nederlandse geschiedenis. 9 Als projectleider gewerkt aan het kennisproject Atlas van Amstelland, in het kader van kennisprogramma 3: Erfgoed en ruimtelijke opgaven. Inhoudsopgave, planning en begroting gemaakt, en aan de tekst en de kaarten gewerkt. 10 Zitting gehad in de Klankbordgroep van de Visie Erfgoed en Ruimte. 11 Interview met Braziliaanse journaliste Natalia Garcia, over de stedenbouwkundige en waterhuishoudkundige praktijk in Amsterdam, in het kader van een project over een aantal grote steden in de wereld: www.cidadesparapessoas.com. br. 12 Interview met Tom Peeters van de Belgische krant De Tijd naar aanleiding van de opening van museum Het Grachtenhuis (12 april 2011; verschenen op 7 mei 2011). 13 Bijdrage geleverd aan de eindpublicatie van het NWOproject ‘Urbanisatie en stadscultuur’, in de vorm van een overzichtsartikel en een kaartenkatern. 14 Bijdrage geleverd aan de cursus Urban Heritage Strategies: Heritage as an asset for inner city development, georganiseerd door RCE en IHS, als referent voor de cases Old Accra (Ghana) en Pulicat (India), 15 juni en 1 juli 2011. 15 Bijdrage aan de kennisagenda van het kennisnetwerk Erfgoed en Ruimte (NICIS). 16 Bijdrage aan documentaire van Marga Wolthuis over de Amsterdamse grachtengordel als Werelderfgoed, onderdeel van een serie voor de NTS (20 en 21 juli 2011).

17 18 19

20 21

Bijdrage aan TV-serie over de Gouden Eeuw, van de NTR en de VPRO. Bijdrage aan omslagartikel ‘Van wie is Nederland’ door Jelte Wiersma in Elsevier, verschijnt januari 2012. Als meelezer betrokken geweest bij twee boekproducties: de nieuwe geschiedenis van de Zaanstreek en ‘1000 jaar Amsterdam’. Jurylid geweest van de ideeënprijsvraag die door de Bond Heemschut werd uitgeschreven voor de Amersfoortseweg. Studieprijs voor mijn dissertatie gekregen van de Stichting Praemium Erasmianum (15 december 2011).

Baas, H.G. 22 Wetenschappelijk comité van de World Canals Conference 2011, van 19-23 september in Groningen. 23 Dagvoorzitter symposium ‘1000 Jaar dijken in de delta’, Netwerk Historisch Cultuurlandschap. Dordrecht (november 2011). 24 Sessievoorzitter ‘Heritage’, World Canal Conference. Groningen (september 2011). 25 Voorzitter Masterclass Erfgoed en ruimte (plus inleiding). ‘Groene Golflengte’, Radio Kootwijk (september 2011). 26 Voorzitter workshop Noordoostpolder, over inpassing bedrijventerreinen in mogelijk werelderfgoed. 27 Programmaleider Kennisprogramma Erfgoed en Ruimtelijke Opgaven. 28 Jurylid Erfgoedtrofee van Staatsbosbeheer. 29 Deelname workshop ‘Landscapes in a changing world’, georganiseerd door COST-ESF (Brussel). Bazelmans, J. 30 Workshop Economische waardering van Erfgoed. Het effect van cultureel erfgoed op vastgoedwaarden; locatiegedrag van huishoudens; en toerisme, Amersfoort, RCE, 20-1, organisatie en dagvoorzitter. 31 NOaA workshop, Het onderzoek aan de universiteiten in het licht van de preferente positie, Amersfoort, RCE, 26-1, voorzitter. 32 Aanbieding Cultuurhistorische atlas van de Vecht. Biografie van de kleinste grote rivier in Nederland, KNAW, Amsterdam, 10-9, voorzitter discussie. 33 De EHS voorbij, diner pensant in het kader van symposium De Groene Golflengte, Radio Kootwijk, 7-9. 34 Noordzeedagen 2012. De cultuurhistorische waarden van de Noordzee en Waddenzee, Leeuwarden, World Trade Centre, NWO/Waddenacademie en Centre for Marine Policy, 6 en 7-10, organisatie en voorzitterschap sessie. 35 Rondetafel-bijeenkomst perventieve conservering interieurs (RCE), Arnhem, provinciehuis, 17-10, dagvoorzitter.

48

36

I. Bijzondere activiteiten en projecten

Erfgoedbrede informatie- en discussiebijeenkomst JPI Cultural Heritage and Global Change, Amersfoort, RCE en NWO, dagvoorzitter.

56

57 Blom, A.M. 37 30 Naoorlogse gebieden i.h.k.v. Visie Erfgoed en Ruimte. 38 SBB Ronde Tafelconferentie Waardering Jonge Landschappen, Wageningen, 8 juli. Boer, M. de 39 Programmamanager Kennisprogramma 1: Wat is erfgoed. 40 Programmamanager Kennisprogramma 4: Erfgoedmonitor. 41 Onderzoeks- en uitvoeringsvoorstel monitor MoMo (akkoord stuurgroep Cultuur en Ruimte). 42 Afspraken met EGI over samenwerking betreffende tweejaarlijks monitoring van gemeenten. 43 Projectorganisatie programma Erfgoedmonitor/ Erfgoedbalans 2015 opgetuigd, adviesraad Erfgoedbalans 2015 geïnstalleerd. 44 MT notitie ‘inbedding erfgoedmonitor en –balans in nieuwe organisatie (richting voor inbedding monitoring als lijntaak). 45 Evaluatie Erfgoedbalans 2009. Bouwmeester, J. 46 Projectleider Verkenning erfgoed Oude Binnensteden. 47 Deelname project Atlas van de verstedelijking van Nederland o.l.v. Jaap Evert Abrahamse. 48 Begeleiding van het veldwerk en de rapportage van Borgharen-Daalderveld Waterwingebied en Vindplaats Oost 2, in het kader van de Maaswerken voor Consortium Grensmaas. 49 Deelname werkgroep beschermingsagenda o.l.v. Bjørn Smit. Projectleider van een aantal deelprojecten. 50 Redactie NRC Huisplattegronden. 51 Onderzoek naar en schrijven van (Engels- en Duitstalige) artikelen over vroege huizenbouw in steden in het kader van de NRC Huisplattegronden. Brinkkemper, O. 52 Lid van de Beraadkamer Archeologie (voorheen Archeologische Monumenten Commissie). Crijns, B.E. 53 Projectaanvraag ingediend Toxische Historische Bouwmaterialen. 54 Projectaanvraag ingediend 19de eeuwse kleurige gevelbepleistering. 55 RCE brochure Kleur en Schilderingen (concept ter redactie gereed).

58 59

60 61

Pilot en richtlijnen inhoudelijke database Kleur & Schilderingen, (i.s.m. Tamar Bos, vrijwilligster/kunsthistoricus tussen september 2010-september 2011). Werkzaamheden t.b.v. Restauratiekwaliteit i.s.m. de sectie Historische Binnenruimten van Branchevereniging Restauratoren Nederland. Regioadvisering BRIM en (kerkelijke) schilderingen. Begeleiding van diverse langdurige restauratie-uitvoeringen i.s.m. regio; ‘Laatste oordeel’ toegewezen aan Jacob Cornelisz van Oostsanen (1518/1519) en Noordtransept, gewelfschilderingen op hout (Alkmaar, Laurenskerk); ‘Triomf der Vrede’ door Gerard de Lairesse, plafondschilderingen op doek, (Den Haag, Vredespaleis); witlijm afwerking op eiken en linden houten betimmering, (Haarlem, Ovale zaal Teylers Museum). Implementatie social media t.b.v. virtueel Kleurhistorisch Platform. Telefonisch interview met Bob Witman voor De Volkskrant ter gelegenheid van het Loodwitsymposium op de Restauratiebeurs op 15 april (verschenen op 8 april 2011).

Deeben, J. 62 Vierde veldwerkcampagne Rijckholt (beschermingsagenda). 63 Begeleiding publicaties van projecten van convenantspartners; Bats, M., P. Crombé, I. Devriendt, R. Langohr, J.H. Mikkelsen, C. Ryssaert & A. van de Water 2010: Een vroegmesolithische vindplaats te Haelen-Broekweg (gem. Leudal, provincie Limburg), Amersfoort (Rapportage Archeologische Momumentenzorg 190); Noens, G., 2011: Een afgedekt Mesolithisch nederzettingsterrein te Hempens/N31 (gemeente Leeuwarden, provincie Friesland, NL.). Algemeen kader voor de studie van een lithische vindplaats (Archaeological Reports Ghent University 7), Gent. Derickx, W.J.B. 64 GIS analyses Actueel Hoogtebestand Nederland versie 2, remote sensing Kloosterzande. 65 GIS werkzaamheden Odysseeprojecten: Urnenveld Weert-Boshoverheide, grafveld Rhenen. 66 Geodetische- en GIS werkzaamheden ten behoeve van de aanwijzingsprocedure van de Grebbelinie tot Rijksmonument. 67 GIS/Geodesie analyses, kaartvervaardiging : Soester Eng, grafveld Leudal, N18, Haarlemmer Zuidpolder, Beekbergerwoud, Vliedberg Goes, Werkhoven, Wekerom, Heerlen, Wierden, Almelo, Beemster, Beekbergerwoud. 68 Op zoek naar Beekdalen: GIS inventarisatie digitale bestanden. 69 3D Analyse AHN en Top10NL.

49

70 71 72 73

74

Geodetische begeleiding van 3Dscanning in de vuursteenmijn Rijckholt. Deformatiemeting monument Romeinse tempel te Elst. Uitzetten en aanwijs monumentbegrenzing Tholen. Diverse geodetische/gis werkzaamheden ten behoeve van onderzoek en monumentenzorg: Mokerheide, Brunssum, Heerlen, Kelpen, Rijckholt. Digitalisering van Landweren in Nederland.

Diepenhorst, W. 75 Opzetten onderzoek loodcorrosie Grote Kerk Alkmaar (XRF, meten temperatuur en RV). 76 Uigebreide begeleiding en onderzoek orgels o.a.: Benschop, HK; Deventer, Broederenkerk; Groningen, Aa-kerk; Nijmegen, Lutherse Kerk; Sittard RK kerk Christus Hemelvaart. 77 Projectbegeleiding Brim-Achterstandsregeling (afronding achterstallige zaken 8 orgelrestauraties). 78 Oplevering en plaatsing Studiekopie Peter Gerritszorgel (oorspronkelijke bouwfase) in samenwerking met Stichting Orgelpark Amsterdam. 79 Voorbereiden restauratie Peter Gerritsz-orgel. 80 Opstarten project Loodcorrosie orgelpijpen (pilot in Alkmaar, opzetten RCE-onderzoek). Doesburg, J. van 81 Odyssee-project Dorestad vicus famosus: uitwerking oud onderzoek verschillende opgravingen Wijk bij Duurstede met de nadruk op de Vroege Middeleeuwen, lid. 82 Odyssee-project Rhenen-Donderberg: uitwerking vroegmiddeleeuws grafveld Rhenen-Donderberg, lid. 83 Project ‘naar een nieuw terpenbeleid’, projectleider. Domínguez Delmás, M. 84 Bezoek aan Cornell University, Ithaca (USA), 27 mei – 7 juni 2011. Analyses van data uit levende bomen en historisch hout met Prof. Dr. T. Wanzny als onderdeel van het pilootproject voorgesteld in het IHP. 85 Bezoek aan Universidad de Santiago de Compostela, Faculty of Forestry, Lugo (Spain), 6-13 september 2011. Analyses van data met Dr. I. García González als onderdeel van het pilootproject voorgesteld in het IHP. 86 Roderwolde-Het Stobbenven: onderzoek op 88 monsters en opbouwen van locale chronologieën. 87 Mijnsheerenland, Oostmolen: onderzoek op 3 monsters voor J.W. de Koort. 88 Uitvoering NWO-project Filling in the blanks in European dendrochronology: building a multidisciplinary research network to assess Iberian wooden cultural heritage worldwide, 2009-2011.

89

Doel: opzetten onderzoeksnetwerk ten behoeve van kennisontwikkeling en betere waardering van maritiem erfgoed met Iberische herkomst. Financiering: NWO/GW (subsidie Internationalisering Geesteswetenschappen). Projectleider: E. Jansma; het eind rapport was verzonden in november. Amersfoort, 1-2 september: deelnemer namens Stichting RING aan het project Digital collaboratory for cultural dendrochronology(DCCD) in the Low Countries (NWO/GW Investeringen Middelgroot; 2008-2010). Doel: ontwikkeling van een digitale databibliotheek voor dendrochronologische data en metadata (6000 BC-heden) uit erfgoed en natuurlijke vindplaatsen in de Lage Landen.

Eerden, M. 90 Oprichting Erfgoedacademie i.s.m. het Nationaal Restauratiefonds. 91 Voorbereiding cursus erfgoedfilosofie. Gijsbers, W.M. 92 NWO-Odysseeproject ‘Wrak Aanloop Molengat. Analyse en presentatie van de eerste onderwateropgraving in de Noordzee’ (projectcoördinatie, kleine bijdrage aan onderzoek). 93 Voorbereiding project ‘Database Scheepsrampen’ (i.s.m. Maarten Hell, Will Brouwers en Martijn Manders, RCE). Groenewoudt, B.J. 94 Deelname als master aan Bos4D podium, georganiseerd door de Unie van Bosgroepen (RCE, 24 november). 95 Bijdrage aan het vertalen in infographics van de centrale concepten van het programma Bodemarchief in Behoud en Ontwikkeling (BBO), Opdrachtgever: NWO. Uitvoerder: Linsen Communicatie. Doelgroep: RO professionals. Groot, T. de 96 Kwaliteitszorg in het kader van een opgraving op het wettelijk beschermd monument Houten Terrein 16. 97 Advisering van het hoofdstuk Romeinse tijd in de Bosatlas van de geschiedenis van Nederland. 98 Redactie van de interne rapportage Een evaluatie van het archeologische deel van het Project Actualisering Monumentenregister (AMR-project). 99 Opstellen tekst bij Paleogeografische kaartbeeld 100 n.Chr. in de Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning vanaf de laatste ijstijd tot nu.

50

I. Bijzondere activiteiten en projecten

Hermans, T. 100 Promotie ‘Middeleeuwse woontorens in Nederland’, Universiteit Leiden. 101 Project ‘Restauratie verlichting NIOD’. Lid expertteam met o.a. Rijksgebouwendienst. 102 Project ‘Omgaan met (oorlogs)ruïnes’, intern. 103 Project ‘Isolatie vensters’, intern. 104 Project ‘Restauratie ruïne van Brederode’. Lid expertteam met o.a. Rijksgebouwendienst. 105 Project ‘Ontwikkeling ruïne van Brederode’. Lid expertteam met o.a. Rijksgebouwendienst. 106 Project ‘Isolatie van vensters’. Lid expertteam met o.a. de Rijksgebouwendienst. 107 Project ‘Duurzame Monumentenzorg’ met onder meer Nijenrode University (gestart). 108 Projectleider ‘Inventariseren kwaliteitseisen’. 109 Projectleider symposium en boek ‘Duurzaam Erfgoed’. 110 Projectleider Monitor Archeologische Monumentenzorg.

network to assess Iberian wooden cultural heritage worldwide”. NWO subsidie Internationalisering Geesteswetenschappen 2009-2011 (afgerond 31 september 2011). Zie http://www.uu.nl/vkc/dendrochronology. 124 Projectleiding van “Towards a European research and data network for cultural tree-ring studies”. NWO subsidie Internationalisering Geesteswetenschappen 2010-2013. Zie http://www.uu.nl./vkc/dendrochronology. 125 Projectleiding (namens Universiteit Utrecht) van “Thuis in een Utrechts Castellum: binnenbebouwing van de forten van het Domplein en de Hoge Woerd”. NWO/GW Odyssee subsidie 2010-2012. Zie http://www.uu.nl/vkc/archaeology. 126 Projectleiding van “Wood use in the Early Middle Ages: supply, processing and exchange of oak in the Low Countries between AD 600 and 900”. Bijdrage aan NWO Odyssee project Dorestad Vicus Famosus, gefinancierd door Verstigia (NWO gelden), Stichting RING en RCE. Zie http:// www.uu.nl/vkc/archaeology.

Hof, J. van ‘t 111 Koninklijk Paleis Amsterdam, projectverantwoorlijke vanuit RCE.

Kleijn, E. 127 Detachering RGD/Programma Monumenten, 1 dag per week, in dat kader: Medevoorbereiding van beleidsbrief M-BZK aan TK inzake monumentenbeleid RGD; Bemiddeling bij vervreemden van monumentale panden; Bemiddeling bij vervolg Kennissysteem Cultuurhistorische Waardestelling; Bemiddeling bij opname monumentenfoto’s RGD in Beeldbank RCE; Bemiddeling bij toevoeging CBS-gegevens aan assetoverzichten RGD; Bemiddeling bij gevarieerde ad hoc kwesties. 128 Onderzoek Kanjers 2009-2012, gedelegeerd opdrachtgever namens MT. 129 Dienstbreed Beleidsoverleg Gebouwd Erfgoed, lid. 130 Interne klankbordgroep Slim werken, lid. 131 Projectleider Brochure Een toekomst voor watertorens (concept, verschijnt in 2012). 132 Bijdrage aan projecten: Kennis en kennislacunes gebouwd erfgoed; Erfgoedmonitor Interieurs; RCE in balans; Thesaurus bouwhistorie, Kimomo, gedelegeerd opdrachtgever. 133 Deelname militaire oefening Borculo, “Omgaan met cultureel erfgoed in post-conflictsituaties”. Malieveld, Den Haag, 6-8 oktober. 134 Cursus NATO CIMIC Liaison Officer, CIMIC Centre of Excellence, Enschede, 5-9 december. 135 Cursus PMC, Phaos, Kaap Doorn, 11 januari. 136 Workshop Kennismanagement, RCE, 21 december.

Huisman, D.J. 112 Vertegenwoordiger Rijksdienst bij NCL (OSL-laboratorium). 113 Rondleiding lab voor gidsen (26 augustus). 114 Opzet project onderzoek archeologie en bouwen (met TU Delft). Hunen, M. van 115 Programmaleider Restauratiekwaliteit. 116 Erfgoedmonitor, project monitor restauratiekwaliteit. 117 Erfgoedmonitor, project effectmeting MoMo. 118 Begeleidingscommissie, TUD, Onderzoek massief vochtbelast metselwerk. 119 Begeleidingscommissie TNO, Optrekkend vocht. 120 Adviescommissie EIB onderzoek naar behoefte vaklieden in de restauratie, ROP. 121 Driedaagse training “Elk gesprek de Baas”, Amersfoort (21-03-2011 en 22-03-2011,14-10-2011). Jansma, E. 122 Projectleiding van “Digital collaboratory for cultural dendrochronology in the Low Countries (DCCD)”. NWO/GW subsidie Investeringen Middelgroot 2008-2012. Zie http:// www.dendrochronology.eu en http://dendro.dans.knaw.nl. 123 Projectleiding van “Filling in the blanks in European dendrochronology: building a multidisciplinary research

51

Koehler, L. 137 Documentatie van een deel van een punter uit Dreumel en het verpakken van het scheepshout ten behoeve van conservering (maart). 138 Wisseling van de twee helften van scheepswrak DMN1 ten behoeve van conservering (mei). 139 Deelname aan de opgraving van het scheepswrak OE34 in het kader van de IFMAF (juni-juli). 140 Het transport van Stockholm naar Lelystad van de zogenaamde Hoekman, een houten beeld van een Nederlands fluitschip in de Oostzee (oktober). 141 Voorbereiding voor conservering en documentatie van de Hoekman (december). Koldeweij, E. 142 Projectleider Erfgoedmonitor Kennis en kennislacunes Interieurs. Kort, J.W. de 143 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Wekerom – Celtic Field (in samenwerking met S. Arnoldussen van GIA). 144 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Haarlem – strandwal Liewegje. 145 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Mook – Mookerschans. 146 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Mook – Heumerschans. 147 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Apeldoorn – Groot Zeilmeer. 148 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Brunssum – Landgraaf. 149 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Heerlen – Landgraaf. 150 Waardestellend onderzoek in het kader van de beschermingsagenda: Mildert – voorde in Leudal (gepland voor begin januari). 151 Rijckholt – omgeving vuursteenmijn (waarderend en methodisch onderzoek). 152 Waalre – Laat glaciaal meer bij laatpaleolithische vindplaatsen voor een waardestellend en methodisch onderzoek. 153 Verkennend veldwerk met bouwhistorici: Doorn – Maartenskerk (i.s.m. A. Reinstra). 154 Verkennend veldwerk met bouwhistorici: Binnenmaas – Oostmolen (i.s.m. G. Troost). 155 Inrichting & Beheer: Leudal – urnenveld. 156 Inrichting & Beheer: Doorwerthse hei – plagwerkzaamheden. 157 Inrichting & Beheer: Sibculo – kloosterterrein.

158 Inrichting & Beheer: Sexbierum – Juckemastate. 159 Inrichting & Beheer: Houten – terrein 14. 160 Inrichting & Beheer: Elst - Romeinse tempel (gepland voor midden november). 161 Inrichting & Beheer: Soest- camping. 162 Inrichting & Beheer: Toornwerd – terp. 163 Inrichting & Beheer: Banholt – vuursteenmijn. Kosian, M.C. 164 Deelprojectleider project ‘Vicus Famosus’ voor de uitwerking van het oude onderzoek in Dorestad (via NWOOdyssee): digitale (GIS) ontsluiting en vaststellen van de landschappelijke setting van Dorestad/Wijk bij Duurstede door de tijd. In dit project participeren naast de RCE de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit Amsterdam, Vestigia Amersfoort, het Rijksmuseum van Oudheden, de gemeente Wijk bij Duurstede en de provincie Utrecht. 165 Projectmedewerker project ‘DCCD’: advisering omtrent de data-structuur en het opzetten van een gestandaardiseerde woordenlijst (‘controlled vocabulary’). Naast de RCE participeren in dit project Stichting RING, DANS, Cornell University en verschillende internationale dendrochronologische partners. 166 Projectmedewerker project Amstelland, een landschapsbiografisch project in het stroomgebied van de Amstel voor de uitgifte van een thematische atlas, waarin de verschillende cultuurhistorische aspecten en ontwikkelingen in dit stedelijk-weidegebied worden beschreven. 167 Projectmedewerker project ‘Stedenatlas’: advisering omtrent het GIS onderzoek en de cartografie voor een atlas over de historische ontwikkeling van Nederlandse Steden. Naast de RCE participeert de TU Delft in dit project. 168 Projectmedewerker project ‘Overijsselse Vecht’, een landschapsbiografisch project waarin de verschillende cultuur-historische aspecten langs de Overijsselse Vecht door de tijd belicht worden. 169 Medewerker voor het project Bosatlas van de Geschiedenis van Nederland. 170 Ontwikkelen van GIS-model van de Amsterdamse grachtengordel. 171 Ontwikkelen van GIS-model voor integratie van historische kaarten met moderne (survey)gegevens om te kunnen komen tot nieuwe, maritieme, IKAW. Kuipers, M.C. 172 Kennisoverdracht werkbezoek van Russische delegatie uit Jaroslavl mbt interventies in parken, buitenplaatsen en

52

industrieel erfgoed in Nederland (Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Breda, Dordrecht e.a.) 4-6 april. 173 Hoofd adviseringsmissie mbt van Loghem-erfgoed, werkoverleg met restauratie-insituut Tomsk en Stadsbestuur/Krasnaya Gorkamuseum (annex begeleiding TUDstudenten Masterstudio) 15-23 april. 174 Hoofd adviseringsmissie mbt Hollandse Tuinen in St Petersburg en Jaroslavl (Rusland) 19-25 juni. 175 Hoofd adviseringsmissie mbt Hollands park in Moskou en deelname conferentie Beheer van historische buitenplaatsen (Moskou) 27 sep-1 okt. Lanen, R.J. van Werkzaamheden binnen stichting RING: 176 Verder ontwikkelen nieuwe archiveringsstructuur RING data. Doel: Aan de hand van de Tree-Ring Data Standard (TRiDaS) een nieuwe methode van data archivering voor RING ontwikkelen, welke niet alleen voldoet aan alle huidige eisen van archivering maar ook op de toekomst is gericht. 177 Controleren, verbeteren en uitbreiden van de huidige (meta)data van RING. Doel: Aan de hand van oude rapporten of data, de huidige digitale dataset controleren, wanneer nodig verbeteren en uitbreiden om te voldoen aan de nieuwe Tree-Ring Data Standard (TRiDaS). 178 Digitalizeren van oude analoge metadata. Doel: Het digitaal ontsluiten van het analoge archief van stichting RING ten behoeve van archivering (trusted digital repositories), normalisatie en uitwisseling van dendrochronologische datasets. 179 Digitalizeren RDMZ data. Doel: Benno Ridderhof (VU) bijgestaan met het digitalizeren van het dendrochronologische analoge RDMZ archief. Deze geconverteerd naar de TRiDaS standaard en via upload onderdeel van het DCCD gemaakt. 180 Onderhouden en actualiseren van www.stichtingring.nl. Doel: Het informeren van geïnteresseerden webgebruikers. 181 Begeleiden implementatie TRiDaBASE binnen stichting RING. Doel: Het zo soepel mogelijk overgaan op een nieuw ontwikkelde stand-alone database voor dendrochronologische metadata. Zorgen dat het correct invullen van deze database zoveel mogelijk onderdeel wordt van het dagelijkse werkproces. 182 Aanpassen TRiDaBASE aan wensen stichting RING. Doel: De nieuwe database voor dendrochronologische metadata zoveel mogelijk aanpassen (persoonlijk maken) aan de wensen van Stichting RING. Dit houdt in bepaalde functies toevoegen en anderen juist verbergen. Dit alles met doel het werkproces voor RING zo prettig en efficiënt mogelijk te maken.

I. Bijzondere activiteiten en projecten

183 Bijdrage Stichting RING aan Odyssee project Dorestad: Vicus Famosus. Doel: Binnen Stichting RING bijdragen aan de inventarisatie, (gedeeltelijke) analyse en rapportage van het houtarchief van Dorestad. Dit omvat zowel een rapportage over de site Dorestad als ook de site Wijk bij Duurstede “De Geer”. 184 Wood-use in the Early Middle Ages project. Doel: het onderzoek richt zich op de analyse van waterputten en andere houtresten uit het Vroeg Middeleeuwse handelscentrum Dorestad (Wijk bij Duurstede), in relatie tot hout uit andere Vroegmiddeleeuwse nederzettingen in Nederland. Het project moet leiden tot een beter beeld van de bosontginning en handelsstromen in deze periode. Ook moet het project leiden tot nieuwe dateringen van al opgegraven archeologische resten uit Wijk bij Duurstede. Eveneens worden resultaten gebruikt om dateringen van Utrechts vondstmateriaal uit de Vroege Middeleeuwen te verbeteren. 185 Programma aanvraag “The Dark Age of the Lowlands in an interdisciplinary light: people, landscape and climate in the Netherlands between AD 300 and 1000. Doel: Meegewerkt aan programma aanvraag NWO (vrije competitie). Ingediend september 2011, beslissing valt in juni 2012. Werkzaamheden binnen RCE (DCCD): 186 Verdere ontwikkeling Tree-ring Data Standard. Doel: Het verder verbeteren van het TRiDaS data model dat zich richt op de preservering en uitwisseling van dendrochronologische (meta)data. In samenwerking met Cornell University en de DCCD partners. 187 Verder ontwikkelen stand alone TRiDaS Access Database (TRiDaBASE). Doel: faciliteren in lokale opslag en uitwisseling van dendrochronologische (meta)data. De database maakt het mogelijk om dendrochronologische (meta)data lokaal op te slaan en te bevragen. De database is gestructureerd naar het TRiDaS data model en kan middels TRiDaS XML (welke kan worden geïmporteerd en geëxporteerd) communiceren met andere TRiDaS gebruikende software applicaties. 188 Ontwikkeling (inhoud) DCCD webapplicatie. Doel: Het bevragen van opgeslagen data in de Trusted Digital Repository (ontwikkeld en beheert door DANS). 189 Troubleshooting DCCD webapplicatie. Doel: Vragen en problemen van gebruikers rondom DCCD beantwoorden en oplossen. 190 Ontwikkelen controlled vocabulary cultural dendrochronology. Doel: Aan de hand van veel gebruikte termen binnen culturele dendrochronologie streven naar standaardisatie binnen onder andere methode, object en element beschrijvingen. Op dit moment bestaat de controlled vocabulary

53

(versie 1.0) uit vier verschillende talen: Nederlands, Duits, Frans en Engels en 2393 verschillende termen. Sinds november 2010 online. 191 Het Dendrochronology Digital Collaboration Platform onderhouden. Doel: Het informeren van geïnteresseerden webgebruikers, projectleden (in afgeschermde project omgevingen) en het beschikbaar stellen van software middels download links (http://vkc.library.uu.nl/VKC/DENDROCHRONOLOGY/ Pages/Default.aspx). Lascaris, M.A. 192 Meerjarig Project Nieuwe dijken oude waarden (Kennisprogramma 3 Erfgoed en de ruimtelijke ontwikkeling in Nederland). 193 Meerjarig Project Voorraad landschap (Kennisprogramma 4 Erfgoedmonitor). 194 Meerjarig Project kwaliteitsverbetering ARCHIS. 195 Kennisproject Atlas Amstelland. 196 Archeologie Maaswerken Well-Aijen. Deelname regulier overleg, deelname organisatie open dag (20 augustus), beoordelen evaluatierapporten, notitie met actuele stand van zaken. 197 Werkbijeenkomst MOMO in de duinen, 11 januari te Scheveningen. 198 Klankbordgroep Modernisering Archeologische Informatievoorziening. 199 Klankbordgroep ARCHIS III. 200 Onderzoek verstoringsdiepte archeologie. 201 Regio ondersteuning: Durgerdam, Natuurontwikkelingsproject polder IJdoorn; Marken dijkversterking; Nederrijn/Lek, dijkversterking; Veldhoven, archeologisch onderzoek plangebied Zilverackers; Schouwen, Uitvoeringsplan Plompetoren; Bunschoten, Visie Stadsweiden; Vervolgonderzoek Tracé SchipholAmsterdam-Almere, deelgebied A1-A6. Dordrecht, Invliegteam Nieuwe Dordtse Biesbosch. 202 Becommentarieerd: Huub van de Ven Klimaatverandering treft ook erfgoed; Judith Toebast Voor als de dijken doorgingen. Maatregelen tegen rivieroverstromingen bij boerderijen; Evaluatie WAMZ; Abstracts en rapporten diverse RCE medewerkers. Lauwerier, R.C.G.M. 203 Leiding onderzoek van het Merovingisch grafveld in Borgharen, i.s.m. de Universiteit van Amsterdam, gemeente Maastricht, Universiteit Leiden en Vrije Universiteit. 204 Aansturing RCE-projecten in kader evaluatie ‘Malta’: ‘Een onderzoek naar de effectiviteit van de archeologische onderzoeksketen voor beeldvorming over het verleden’, ‘Sluipende degradatie van

het archeologisch erfgoed’, en ‘Effecten van vrijstellingen voor archeologisch erfgoed’. 205 Project Dierpte gave archeologie in agrarisch gebied (met B.J.H. van Os). 206 Begeleidingscommissie Kerkhofopgraving Oldenzaal Plechelmusplein. 207 Onderzoek ‘Inbedding specialistisch onderzoek’ (met O. Brinkkemper). Leijen, R. van 208 Pilot Cultureel Erfgoed in het Regionaal Risicoprofiel, Veiligheidsregio Utrecht. Lensvelt, N. 209 Richtlijnen Tuinhistorisch onderzoek, i.s.m. RGD, KNOB, Arbm, VNG, Groenfonds, tekst gereed, publicatie begin 2012. 210 Brochure Een toekomst voor Groen Erfgoed, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, concepttekst gereed. 211 Postzegelserie De tuinen van Historische Buitenplaatsen, Mooi Nederland i.s.m. PostNL, twee reeksen postzegels vergezeld van boekje. 212 Interview weekblad Elsevier, special Buitenplaatsen, in het kader van Jaar van de Buitenplaats 2012. 213 Interview boek Buitenplaatsen en het Nederlandse landschap door M. Laméris, in het kader van Jaar van de Buitenplaats 2012. Nientker, J. 214 NWO-Odysseeproject “Wrak Aanloop Molengat”. Bijdrag op gebied van textielonderzoek. 215 Hoekman onderzoek/Ghostwreck Zweden/Ondersteunend onderzoek. 216 Fotografieproject/Adlib. 217 Röntgenonderzoek Amersfoort/Lelystad. Nijhof, P. 218 Projectgroep Behoud en herbestemming Bollenerfgoed in de Duin- en Bollenstreek, Lisse. 219 Projectgroep Temporele Vismigratie bij historische (molen) stuwen, Waterschap Peel en Maasvallei, Venlo. 220 Project PROMPT, Dienst landelijk gebied: advisering herbestemming MOB-complexen. 221 Stuurgroep Reanimatie agrarisch en industrieel erfgoed Provincie Overijssel, Zwolle. 222 Werkgroep Industrieel Erfgoed, Hart van Zuid, Hengelo. 223 Werkgroep Motorvoertuig-gerelateerd erfgoed van FIEN/ CONAM.

54

Os, B.J.H. van 224 Organisator en voorzitter Archeosessies (kennis bijeenkomsten afdeling archeologie). 225 Deelname afdelingsoverleg archeologie. 226 Hoofd Laboratorium (chemicalieënbeheer, Arbo overleg etc). 227 Deelname Leikring. 228 Projectleider Evaluatie Malta: Sluipende degradatie. 229 Projectleider Metaaldegradatie in de bouwvoor. 230 Deelname aan Wreckprotect. 231 Deelname aan Wrak aanloop Molengat. 232 Deelname aan Natuursteenboek Rotterdam. 233 Klankbordgroep: Programma Kennisontwikkeling Archeologie Hanzelijn. 234 Deelname aan laat Paleolithische landschapsontwikkeling, Aalst langs A2. 235 Natuursteenbeleid. 236 Corrosie orgelpijpen. 237 Domplein. Pennock, H. 238 Pilot Cultureel Erfgoed in het Regionaal Risicoprofiel, Veiligheidsregio Utrecht. Pfeiffer, W. 239 Immaterieel erfgoed wordt ingezet o.a. op Allemolens.nl -o.a. ook de tekeningen en publicaties van Anton Sipman na digitalisering- een samenwerkingsverband tussen ver. De Hollandsche Molen (initiatiefnemer), de RCE, ver. De Zaansche Molen en het Groninger Molenhuis (de koppeling RCE met Allemolens.nl van De Hollandsche Molen). 240 Inhoudelijke (vaktechnische) ondersteuning van de RCE –Molenpilot ter digitale ontsluiting van de RCE archieven. 241 Europa: het onderhouden van Europese contacten (vooral Engeland en Vlaanderen nav onze werkbezoeken) i.v.m. onder andere Europese regelgeving, Nederlands Molenbeleid als leidend beleid voor Europa, over restauratie filosofie en molenmakers- en molenaarsopleiding en een samenwerkende rol voor bijvoorbeeld molenopleidingen. 242 Begeleiding van de Herziene 2de druk van Een toekomst voor molens. 243 Begeleiding van de Engelstalige druk van Een toekomst voor molens voor de Europese monumenten instanties en molenorganisaties. Polman, M.G. 244 CDA-kanjers. voortzetten onderzoeksproject Kleur en schilderingen i.s.m. collega’s Gebouwd Erfgoed. 245 Overleg ‘Restauratieberoepen in de steigers’.

I. Bijzondere activiteiten en projecten

Rensink, E. 246 Project De Maaswerken (met E. Vreenegoor) i.s.m. Consortium Grensmaas, DCM, Kampergeul. 247 Project Zandmaas, steentijdlandschappen en vindplaatsen in Well-Aijen. 248 Project Prospectie Archeologie, methoden en technieken van prospectief archeologisch onderzoek. 249 Veluwe Steentijdbewoning. Schreurs, G. 250 Documentatie van een deel van een punter uit Dreumel en het verpakken van het scheepshout ten behoeve van conservering (februari-maart). 251 Wisseling van de twee helften van scheepswrak DMN1 ten behoeve van conservering (mei). 252 Deelname aan de opgraving van het scheepswrak OE34 in het kader van de IFMAF (juni-juli). 253 Het plaatsen van een mastbalk onder de overkapping van scheepswrak de “Zeehond” (augustus). 254 Het transport van Stockholm naar Lelystad van de zogenaamde Hoekman, een houten beeld van een Nederlands fluitschip in de Oostzee, (oktober). 255 Start restauratie van een deel van de scheepshuid van scheepswrak NE-159. Smit, B.I. 256 Begeleiding van archeologisch onderzoek in de Yangtzehaven Rotterdam in het kader van uitbreiding Tweede Maasvlakte (inclusief schrijven van Programma’s van Eisen ism H.J.T. Weerts). 257 Begeleiding van archeologisch onderzoek in kader van aanleg Hanzelijn en Kennisprogramma Flevoland. Stappers, M. 258 Klankbordgroep voor het NWO Science4Art project The investigation of adhesives for historic and artistic glass conservation. 259 Lid van de technische begeleidingscommissie BRL Meten van Trillingen van Gebouwen. Straten, R.W. van 260 Uitgebreid onderzoek en advisering orgels: Amsterdam (Obrechtkerk), Bergen op Zoom (Gertrudiskerk), Burgwerd (PKN), Budel (RK), Deurne (RK), Doesburg (PKN), Doetinchem (PKN), Enkhuizen (Westerkerk), Gorinchem (PKN), Gouda (St. Jan), Harlingen (grote Kerk), Leiden (Marekerk), Leiden (Pieterskerk), Roermond (Munster), Sprang-Capelle (Herv), Wilp (PKN), Woudsend (RK), Zuurdijk (Stichting Oude Groninger Kerken).

55

261 Uitgebreid onderzoek en advisering luidklokken en carillons: Amsterdam (Paleis, carillon, Rijksgebouwen Dienst), Deventer (Toren Lebuinus, carillon), Dronrijp(Herv), Kampen (Nieuwe Toren, Gemeente Kampen), Stiens, (PKN), Tzummarum, lassen luidklokken (fa. Eijsbouts, Asten). 262 Projecten: Projectbegeleiding Brim-Achterstandsregeling (afronding achterstallige zaken 12 orgelrestauraties), Smits project (documentatie oeuvre orgelmakers Smits), Projectadviezen (Prins Berhard Cultuurfonds, Cultuurfonds SNS, VSB-cultuurfonds, Hendrik Muller Vaderlandschfonds), Loodaantasting orgelpijpen, Rechtszaak Middelburg inzake Peter Gerritsz orgelkas, Studiegroep torenuurwerken, Studiekopie Peter Gerritszorgel (oorspronkelijke bouwfase) in samenwerking met Stichting Orgelpark Amsterdam, Pilot digitalisering orgelarchieven RCE, Project digitalisering Utrechts Orgelarchief (in samenwerking met Universiteit Utrecht, afdeling Letteren), Voorbereidingstraject certificering orgeladviseurs (LOTO en Hobeon). Theunissen, L. 263 Organisatie gebiedsverkenning afdeling archeologie/AWT West naar regio West-Friesland. Februari 2011. 264 Afronding Odyssee-project Weert-Boshoverheide. Tilburg, B.A. van 265 Ghostship Oostzee: in 2011 een van de twee hoekmanbeelden naar Nederland gehaald voor onderzoek/conervering/ tentoonstelling. 266 Rondleidingen door gebouw voor diverse organisaties/ instellingen/journalisten. 267 Secretaris ISBSA13 symposium (in voorbereiding 8-12 oktober 2012). Toebast, M.J. 268 Bijdrage Bosatlas van de geschiedenis van Nederland. 269 Bijdrage krimp essay Martin Woestenburg. 270 Begeleiding ‘boerderij in Best, oudste boerderij in Nederland’. 271 Meelezen publicatie Baksteen. 272 Interview krimp NOS journaal 26 december. 273 Bijdrage kennis- en projectenbank herbestemming. Tolboom, H.J. 274 Eusebiuskerk Arnhem. Vaststellen schade, steensoorten, bouwgeschiedenis, restauratiegeschiedenis, toekomstvisie, keuren aangeleverde natuursteen en de be- en verwerking ervan. 275 Vaststellen herkomst van tufsteen aan gebouwd en archeologisch erfgoed, in samenwerking met Jutta

276

277

278

279

280 281 282

283

Geisweid, Universiteit van Mainz (resultaat; Diplomarbiet J.Geisweid, artikel in samenwerking in het Nederlands). Onderzoek naar de behandelmogelijkheden van versuikerd wit marmer. In het kader van de voorgenomen restauratie van de timpanen aan het Paleis op de Dam. Maar ook ten behoeve van onder andere de aanpak van het witmarmeren reliëf aan de voorgevel van de Leidse Waag. In samenwerking met KIK, TNO en UvA. Natuursteen in de jonge bouwkunst. Organisatie van de Vlaams-Nederlandse natuursteendag, te houden in februari 2012 (verplaatst) in Delft en Rotterdam in samenwerking met TU Delft (Rob van Hees), TNO, VITO, Universiteit Gent en de Belgische geologische dienst. Voorbereiding en eindredactie publicatie over natuursteengebruik in de jonge bouwkunst, moet verschijnen in februari 2012, uitgave van de RCE. Opzetten van een database voor natuursteentoepassingen, in samenwerking met TNO en Elizabeth den Hartog (Universiteit Leiden). Deelname aan het dienstbreed overleg gebouwd erfgoed. Onderzoek naar herkomst, verspreiding en verweringspatroon van de Bocholtzer steen (artikel 2012). Onderzoek naar schade aan balustrade van mergel aan de St.Janstoren in Maastricht door middel van simulatie in laboratorium i.s.m. Bertil van Os. (resultaat; onderzoeksverslag). Vaststellen weersbestendigheid van verschillende leisteensoorten door middel van zuurproef in laboratorium en XRF-metingen i.s.m. Bertil van Os.

Troost, G. 284 Bouwhistorie en molens, opstellen programma van onderzoek voor diverse molens, februari 2011. 285 Archeologie en molens. Onderzoek Oostmolen te Mijnsheerenland, ism J. W. de Kort, 9 maart 2011. 286 Opening molenviergang Zevenhuizen met Staatssecretaris Zijlstra, 12 mei 2011. 287 Advisering en begeleiding restauratie diverse geklonken potroeden, 29 juni 2011. 288 Advisering en begeleiding demontage molenrestant Meerkerk, 6 juli 2011. 289 Corrigeren scheefstand molen Nederwaard 5 te Kinderdijk, 25 juli 2011. 290 Uitreiking beschikking Woudagemaal met Staatssecretaris Zijlstra, 7 september 2011. 291 World Canals Conference 2011, 19-21 september 2011. 292 Advisering muurontvochtiging middels een electrokybernetisch systeem, molen van Zuidland 9 november 2011. 293 Metselwerk TU Delft, 24 november 2011.

56

294 Advisering stroomopwekking met generator in molen te Zwiep, 13 december 2011. Ven, H.A.G. van de 295 Project Energieke restauratie: lower energy in historical buildings (Hanzehogeschool Groningen). 296 Netwerk Verduurzamen van historische en beeldbepalende gebouwen (Nyenrode Business Universiteit). 297 Project Sustainable monuments (Hogeschool Zuyd). 298 Webcontent voor het onderdeel duurzaamheid van de Kennis- en Projectenbank Herbestemming (Nationaal Programma Herbestemming). 299 Klankbordgroep project Waarderen van het erfgoed (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). Vos, A.D. 300 Opening vernieuwde afdeling Archeologie van Nederland, met lezingen, donderdag 13 januari, Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. 301 Door UvA georganiseerd Symposium Oost, west, thuis best? Ziekte, dood en geldgebrek overzee, vrijdag 13 mei, Oostindisch Huis te Amsterdam. 302 ADC Roel Brandt stichting-symposium ‘Cultureel ondernemen in de erfgoedsector’, donderdag 1 september, Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. 303 Opening tentoonstelling De Gouden Eeuw in 3D, met lezingen, donderdag 8 september, Westfries Museum te Hoorn. 304 Erfgoed Arena, Collecties in barre tijden: kans of blok aan het been?, woensdag 21 september, Reinwardt Academie te Amsterdam. 305 Erfgoed Arena, Van wie is de archeologie?, woensdag 26 oktober, Reinwardt Academie te Amsterdam. 306 Expert-meeting ‘Zeilen SO 1’, met lezingen en discussies, maandag 14 november, RCE-Lelystad. 307 Lezingenmiddag Historische scheepszeilen, Donderdag 17 november, Scheepsvaartmuseum te Amsterdam. 308 Najaarssymposium Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis. ‘Verleden, heden en toekomst’, donderdag-zaterdag/24-26 november, Scheepvaartmuseum te Amsterdam. 309 Symposium VOC-opvarenden: ‘Met metadata in zee. Maritieme historiografie en databases, vrijdag 9 december, Marinewerf te Amsterdam. 310 Lezingen Nationale Onderzoeksagenda Archeologie: ‘Wrak Aanloop Molengat’, donderdag 15 december, RCE Amersfoort. 311 Detachering bij Stichting Nederland bouwt Batavia (Bataviawerf) als maritiem historisch/archeologisch onderzoeker (0,4 fte) voor onderzoek naar project “Inrichting Batavia”. Uitvoering historisch, archeologisch, iconografisch en museaal onderzoek. Hierbij veel aandacht

I. Bijzondere activiteiten en projecten

voor het Nationaal Scheepsarcheologisch Depot. Productie van Batavia Cahier 6. 312 Assistentie/advisering bij nieuwe inrichting Maritiem en Jutters Museum te Oudeschild (Texel). 313 Assistentie/advisering Odyssee-project ‘Wrak Aanloop Molengat’. 314 Deelname aan expert-meeting ‘Zeilen SO 1’. Weerts, H.J.T. 315 Advies bij de Paleogeografische kaarten in: Vos, P.C., J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen (red.), 2011, Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning vanaf de laatste ijstijd tot nu. Bert Bakker, Amsterdam. Adviesgroep: H. Baas, J. Bazelmans, R. van Beek, M. van den Berg, I. Bos, O. Brinkkemper, K. Cohen, J. van Doesburg, B. Groenewoudt, T. de Groot, M. Hijma, H. Peeters, L. Prins, E. Rensink, A. van der Spek, L. Theunissen & H.J.T. Weerts. 316 Advies bij de spreads over Cultureel Erfgoed in: De Bosatlas van de geschiedenis van Nederland, 2011, Noordhoff Atlasproducties, Groningen (samen met vele anderen). 317 Algemeen advies bij De Bosatlas van de geschiedenis van Nederland, 2011, Noordhoff Atlasproducties, Groningen (samen met vele anderen). 318 Advies / begeleiding hoofdstuk 2 Ontstaan van het Vechtdal, p. 17-52, in: Neefjes, J., O. Brinkkemper, L. Jehee & W. van de Griendt, 2011, Cultuurhistorische Atlas van de Vecht. Biografie van Nederlands grootste kleine rivier, W-Books / Provincie Overijssel / Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Zwolle. Wezel, G.W.C. van 319 Coördinatie bouwhistorisch onderzoek (constructie en materiaaltoepassing) van zeven neokerken en complexen in het kader van de kanjerregeling (afgerond). 320 Coördinatie onderzoek en publicatie Monumentale kerkelijke schilderkunst in het interbellum in het kader van de Kanjerregeling. 321 Coördinatie bouwhistorisch onderzoek, onderzoek naar frequentie van natuursteenvervanging en onderzoek en publicatie van de oorspronkelijke en wederopbouwbouwsculptuur van de St.-Eusebiuskerk in Arnhem in het kader van de Kanjerregeling. 322 Coördinatie onderzoek en conservering van de gepolychromeerde stenen reliëfs van Doorn uit omstreeks 1525.

'Kennis voor de monumentenzorg' biedt een overzicht van de kennisproducten die door de sector Kennis Onroerend Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2011 werden geleverd. Het betreft onder meer publicaties, colleges, lezingen, symposia, platforms, congressen en adviesprojecten. Dit overzicht is bestemd voor collega's bij de rijksdienst en het ministerie van OCW en verder voor iedereen die belangstelling heeft voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis binnen het erfgoedveld. Met kennis en advies geeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de toekomst een verleden.