KENNIS EN TOEPASSING EENVOUDIG WEERGEGEVEN BROCHURE

Duurzame droogmaking van muren

KENNIS EN TOEPASSING EENVOUDIG WEERGEGEVEN

BROCHURE Edition Nr. 11 – 04/2013

ZERTIFIZIERT

ZERTIFIZIERTER PROZESS

EN ISO 9001 ZERTIFIKAT NR. 20 100 112006198

ZERTIFIKAT NR. TA 290 112006199

TÜV AUSTRIA CERT GMBH


www.aquapol.at | www.aquapol.org

ar De weg na en droge mur e n een goe|d1 eAquapol-brochure ing leefomgev

Voorwoord

Schema van toepassingen,

door oprichter van het bedrijf

waarbij AQUAPOL geheel of gedeeltelijk als oplossing kan dienen

Geachte klant! Geachte belangstellende voor Aquapol! Hartelijk gefeliciteerd! Het is mij een genoegen, dat u belangstelling heeft of reeds besloten heeft voor het droogmaken van uw gebouwen volgens een methode die werkelijk milieuvriendelijk en innovatief is, en die zichzelf reeds lange tijd heeft bewezen. Het Aquapol-systeem dat door mij na jarenlang onderzoek is ontwikkeld, kan binnen Europa reeds bogen op ca. 50.000 geïnstalleerde apparaten (maart 2013), die in een groot aantal landen met veel resultaat functioneren. De referentieobjecten zijn duidelijke voorbeelden hiervan, gezien de talrijke internationale onderscheidingen, die wij voor de Aquapol-methode ontvingen. Voor zover mij bekend bestaat er geen enkele onderneming, die zoveel waarde hecht aan het aanschouwelijk maken door middel van afbeeldingen van de complexe processen die zich voordoen bij het droog maken van muren. De reden hiervan is simpel en voor de hand liggend: toen ik als onderzoeker op het gebied van alternatieve energiebronnen vele jaren geleden aan mijn eerste prototype werkte voor het droog maken van muren, was er vrijwel geen geschikt aanschouwelijk materiaal beschikbaar, dat meer begrip van dit onderwerp zou kunnen bieden. Daarom wilde ik heel graag, dat het Aquapol-systeem en de verbazingwekkende werking ervan voor niemand geheim zou zijn. Wij beschouwen het droog maken van elk individueel gebouw een taak die in samenwerkingsverband met de klant en Aquapol dient te geschieden. Daarom is het noodzakelijk, dat voor elke partner duidelijk is, wat met het Aquapol-systeem kan worden bereikt. Onze onderneming is de eerste in Europa, die, met talrijke foto’s, video’s, DVD’s en grafische afbeeldingen, uitvoerig de verschillende oorzaken van muurvocht duidelijk maakt. De brochure die u nu in handen heeft (nu reeds de 11e

In deze brochure wordt de belangrijkste oorzaak van vochtige muren bij oude gebouwen behandeld. Er worden enkele pagina’s gewijd aan het op eenvoudige wijze uitleggen hoe ons systeem werkt en wat de toepassingsmogelijkheden ervan zijn, want het systeem kent natuurlijk ook zijn beperkingen, aangezien er geen enkel systeem bestaat, dat alle soorten muurvocht zou kunnen verwijderen. Indien u nog meer over het Aquapol-systeem zou willen weten, kunt u informeren naar ons handboek “De aanpak van oude gebouwen”, dat ik voor huiseigenaren en gebruikers heb geschreven. Verder verwijzen de deskundige adviseurs en technici van Aquapol u met plezier naar overige wetenschappelijke literatuur over dit onderwerp. Met deze brochure voorzien wij u van de noodzakelijke basisinformatie. Het zou ons een genoegen zijn, indien u voor herstel of behoud van uw gebouw zou willen kiezen voor Aquapol.

2 | Aquapol-brochure

G

KB K

C

S

I

SW

E

A

G

E

D

A

Ondergrondse

waterader Wasserader unterirdische

Opstijgend grondvocht

Bouwvocht

Condensatievocht A

Geologisch veroorzaakt storend vocht

Chemisch veroorzaakt storend vocht

Opspattend water

Ing. Wilhelm Mohorn Grondlegger van Aquapol

Impressum: redactie, uitgeverij, verantwoordelijk voor de inhoud: AQUAPOL Ges.m.b.H., 2651 Reichenau, Schneedörflstraβe 23, 11e druk – 04-2013, Österreich ©2013 AQUAPOL Ges.m.b.H. Alle rechten voorbehouden.

H

A

Condensatievocht B

Naar mijn mening herkent men een bonafide onderneming aan de kwaliteit van uitleg over de toepassingsmogelijkheden, inclusief de beperkingen ervan!

Aanwijzing: deze Aquapol-brochure is onderdeel van de informatiegarantie (zie het garantie-certificaat).

SR

A

Binnendringend vocht vanaf de zijkant

Hoogachtend,

B

KA

uitgave), maakt voor u de verschillende vormen en oorzaken van ongewenst vocht in muren op aanschouwelijke wijze duidelijk.

Slagregens aan de windzijde

Met kracht stromend water onder druk

Vocht van slagregens

Hygroscopisch vocht

Lekkagevocht

Beschadigde installaties

Aquapol kan een oplossing zijn

Aquapol kan gedeeltelijk een oplossing zijn

Aquapol kan geen oplossing zijn, het probleem is echter wel oplosbaar met begeleidende maatregelen en saneringstechnieken.

Onze gratis muurvochtanalyse verschaft duidelijkheid over de Aquapol-toepassing die bij uw situatie past. Aquapol-brochure | 3

Oorzaken en soorten

Oorzaken en soorten

vocht in muren

vocht in muren A

H

E

1. Capillair opstijgend grondvocht

4. Hellingwater onder druk

Opstijgend vocht komt uit de bodem. Bij een ontbrekende of defecte horizontale afdichting, kunnen poreuze bouwmaterialen door het capillaire systeem bodemvocht omhoog trekken, tegen de werking van de zwaartekracht in.

Van de zijkant opstuwend water van een helling, of (tijdelijk) grondwater met een hoog peil, zoekt onder druk zijn weg door het stenen muurwerk heen en wordt gedeeltelijk omhoog gestuwd in het capillaire systeem van de muur (hydrostatische druk).

2. Hygroscopisch vocht

5. Opspattend water

Opstijgend vocht transporteert hygroscopische (vocht-aantrekkende) bodemzouten uit de bodem. Als dit vocht verdampt, blijven de zouten achter (op muren, pleisterwerk, behang, verf). In de loop der jaren kunnen zich aanzienlijke hoeveelheden bodemzout in de muur en aan het oppervlak verzamelen. Doordat de bodemzouten hygroscopisch zijn, trekken deze vocht uit de omgevingslucht aan. Hierdoor kan het oppervlak van de muur vochtig blijven, ook nadat de oorzaak van het opstijgende vocht is weggenomen. Bij verschillende klimatologische omstandigheden kan men de vochtplekken zien veranderen, bij een hogere luchtvochtigheid zijn ze duidelijker waar te nemen. De minimumeisen bij het droog maken liggen vast in ÖNORM B 3355. Na het uitvoeren van alle begeleidende maatregelen, het verwijderen van de overige oorzaken van vocht en het verrichten van de juiste renovatietechnieken dient bij een droog gemaakte muur de vochtpenetratie maximaal 20% te bedragen. Hierbij mag de hoeveelheid schadelijke zouten niet te groot zijn (zie de uittreksels uit de ÖNORM, bladzijde 22 paragraaf f).

Bij te gladde oppervlakken van het terrein naast de buitenmuur zoals bij betonplaten, asfalt, straattegels, enz., spat de regen op tegen de plint aan. Lelijke gedeeltes die met mos zijn bedekt zijn een kenmerk van opspattend water.

3. Zijwaarts binnendringend vocht Bij een ontbrekende of defecte verticale isolatie, zoals bij keldermuren die met de grond van de bodem in contact staan, kan het vocht vanaf de zijkant het capillair binnendringen of zelfs door de gehele muur stromen. Bij dikkere muren en minder zijwaarts binnendringend vocht functioneert het Aquapol-systeem effectiever. Als ook nog de juiste renovatietecnieken worden toegepast zoals Aquapol die heeft aanbevolen, kan men volledig droge muren krijgen.

6. Vocht ten gevolge van technische constructiefouten en installatiefouten

D

I

SR

Aan de zijde die aan het weer is blootgesteld, dringt de regen de poreuze beraping binnen of dringt, indien er geen beraping is aangebracht dringt het regen door in de metselwerk.

8. Oppervlaktewater dat door de bodem sijpelt SW Oppervlaktewater dat door regen is veroorzaakt, sijpelt ongehinderd door de openingen tussen de bodem en de muur. Hierdoor wordt vooral het metselwerk onder het niveau van de bodem (kelderniveau) erg nat.

9. Bouwvocht, vocht van nieuwe beraping

12. Chemisch veroorzaakt vocht

Bouwvocht is vocht dat “is ingebouwd” bij de constructie van de muren. Dit vocht verdampt langzaam binnen een termijn van 1,5 tot 3 jaar. Verder hangt de natuurlijke verdamping van vocht van nieuw pleisterwerk af van het gebruikte materiaal en de dikte van het pleisterwerk. De duur hiervan is 1 tot 2 jaar. Het volledige droogmakingsproces van de muur wordt hierdoor met deze tijd verlengd.

G

10. Vocht door geologische storingsvelden

Bouwmaterialen bestaan uit verschillende chemische componenten en kwaliteiten, bijvoorbeeld als een oude bakstenen muur licht zuur is en de beraping sterk alkalisch (verschil in pH-waardes). Door deze eigenschappen ontstaat een elektrochemisch transport van vocht in de muur en wordt er extra vocht aangetrokken, of wordt het vochtniveau vanwege chemische redenen hoog gehouden. Roestende metalen (stalen buizen, ijzeren deurstijlen, enz.) hebben een overeenkomstig effect op vocht in muren. Volledige dehydratie van muren is alleen mogelijk na het verwijderen van deze chemische storingsfactoren.

S

Dit vocht ontstaat door onvoldoende of zelfs ontbrekende afscherming tegen het binnendringen van regenwater (beschadigde dakbedekking of beschadigde materialen, onvoldoende afscherming van schoorstenen, ontbrekende schoorsteenpotten bij ongebruikte haarden, ontbrekende dakafvoeren, enz.) of defecte afvoeren (goten, regenpijpen, overige pijpen, verstopte afvoeren, enz.).

7. Vocht als gevolg van slagregens

B

Deze storingsvelden worden veroorzaakt door ondergrondse bronnen, snel stromende ondergrondse wateraders, tektonische breuken in de aardkorst, enz.

KA 11. Condensatievocht (water door condensatie of dooi) A) Warme en vochtige lucht condenseert op koudere oppervlaktes of muren. Dit veroorzaakt condensatievocht. Dit is vaak het geval bij gebrek aan warmte-isolatie bij te dunne buitenmuren (koude-warmte-brug), overmatig vocht in vertrekken met veel vochtontwikkeling (badkamers, keukens, slaapkamers, aquaria, bij veel planten, enz.), in afgesloten vertrekken waar het vocht niet kan ontsnappen (door luchtdichte ramen), ontbrekende ventilatie, wijze van badverwarming of bij toepassing van organische verfsoorten (emulsieverf) die een broedplaats voor schimmels zijn. B) Natte muren hebben in de winter slechte warmte-

KB isolerende eigenschappen, doordat de luchtporiën

met water zijn gevuld. Op de koude muur ontstaat condensatiewater, waardoor het pleister en de muur nog vochtiger worden. Volledig toepassingsgebied voor Aquapol

Gedeeltelijk toepassingsgebied voor Aquapol

Geen toepassingsgebied voor Aquapol, echter wel oplosbaar met extra begeleidende maatregelen en renovatietechnieken. 4 | Aquapol-brochure

Aquapol-brochure | 5

C

“Het capillaire effect“ 1)

Het capillaire effect van oud metselwerk

met ontbrekende / defecte horizontale vochtscheiding

Opstijgend vocht in oude huizen Ter illustratie

CapillaireSteighöhe stijging Kapillare

Uitvergroting van Vergrößerung des Bereiches derhet de grens van Durchfeuchtungsvochthoudende grenze gedeelte

Baksteen Ziegel

Wat hebben metselwerk en de bodem met elkaar gemeen? Beide hebben een poreus capillair systeem.

Woonruimte

} Verdampingszone

Glazen buis Glasröhrchen

Vochtspiegel (hoogte) Poreus metselwerk

Bouwmateriaal met poriën die gedeeltelijk met Baustoff mit teilweise water zijn gevuldPoren wassergefüllten

Bak met water Wasserwanne

Waterpeil Wasserspiegel

Uitvergroting van het capillaire systeem in muren van metselwerk en in de bodem

Uitvergroting Vergrößerung einer Kapillare van een capillair

Aantrekkingskracht Anziehungskräfte tussen water en de wanden zwischen Wasser van het und dencapillair Kapillarwänden

Bouwmateriaal Baustoff

Opstijgend vocht uit de grond Ontbrekende of defecte horizontale vochtscheiding

Absorberende bodem Penetrerend vocht in het metselwerk vanuit de bodem

Water Wasser

Glas Glas

Wist u dat… Hoe water andere stoffen bevochtigd Water heeft, naast andere eigenschappen, het vermogen om de meeste materialen vochtig te maken, in het bijzonder bouwmaterialen. De aantrekkende krachten (adhesie-krachten) tussen de verschillende moleculen (zoals water en bouwmateriaal) veroorzaken een capillair effect (aantrekking van het water).

Definitie van capillair: Haarvat; = haarbuis, smalle, holle ruimte, vast lichaam van of als een haar, in het bijzonder een buis van kleine diameter. Afkomstig van (bijv. naamw.) - lat. capillaris “met betrekking tot haar“; tot capillus “haar“ 1)

Bijna alle bouwmaterialen zijn poreus en hebben dus een capillaire structuur. Bijna alle bouwmaterialen die met water in contact komen, trekken het vocht omhoog door het “vochtigmakende” effect (capillair effect, ook capillair opzuigeffect). 6 | Aquapol-brochure

... de bodem tot wel 700 liter water /m3 op kan nemen? ... metselwerk van baksteen tot wel 500 liter water per m3 op kan nemen? ... het vocht uit de bodem ongeveer 1 cm per dag kan stijgen? ... per m3 metselwerk 5 liter vocht per dag kan verdampen? ... oude culturen al capillaire scheidingsmaterialen gebruikten (minder poreuze steensoorten) in de fundering en het gedeelte van de plint, en een “droge bouwwijze” (zonder cementvoegen) toepasten, om het capillaire effect te voorkomen?

Boven de grond dringt het grondvocht de poreuze muren binnen als de horizontale afscheiding ontbreekt of defect is. Dit is het gevolg van het capillaire effect. Aquapol-brochure | 7

Droog maken en droog houden van muren

Verdampings- en ontvochtigingsfase

Magnetokinetisch droogmakingsproces

Het werkingsprincipe van Aquapol

Droog maken

Droog houden

Het naar beneden gaande vocht in het capillaire systeem van de muur

Aquapolapparaat

Verdampingsfase Resterend, natuurlijk restvocht in de muur

Beschadigingen in de verdampingszone aan het pleisterwerk of aan het verfwerk

Veld van het apparaat

Droge muur

Vochtige muur Bodemvocht

Droogmakingsfase

Droog maken

Droog houden

Het naar beneden gaande vocht in het capillaire systeem van de muur

Aquapolapparaat

Resterend, natuurlijk restvocht in de muur

Vorstschade

Veld van het apparaat

Vochtige muur

De verdampingsfase vindt plaats in het bovenste gedeelte van de muur. Zout in wateroplossing verplaatst zich door het capillaire systeem van de muur naar de zone van het pleisterwerk. Het verdampen duurt ongeveer 3-12 maanden. Het oude pleisterwerk fungeert in dit geval als buffer; men zou kunnen zeggen, dat het zich opoffert als zoutslachtoffer. Zogenaamde “blokkerende beraping” en “extra afsluitende lagen” werken de verdampingsfase tegen en dienen zo snel mogelijk te worden verwijderd.

Uitvergroting van het capillaire systeem van de muur

Droge muur

De ontvochtigingsfase vindt plaats in het onderste gedeelte van de muur. Het zout dat in water is opgelost, vloeit door het capillaire systeem terug in de grond van de bodem, waar het vandaan kwam. De fase van het droog maken vindt in de regel plaats binnen een tijdsbestek van 12 tot 36 maanden.

Legenda: … Zout (voornamelijk zout uit de grond) opgelost in water

Bodemvocht

Wist u dat… Een exact gedefinieerd, natuurlijk veld dat lijkt op een elektromagnetisch veld veroorzaakt een neerwaartse beweging (kinese) van het vocht in de muren. Het vocht gaat uiterst langzaam terug de grond in, waar het vandaan kwam. De muren worden binnen de invloedsfeer van het Aquapol-apparaat droog en worden droog gehouden, tot het niveau van het resterende natuurlijke vochtgehalte. (Uittreksel uit de werkingsthese van 1992, Ing. W. Mohorn) 8 | Aquapol-brochure

… uitgekristalliseerd zout een druk van maximaal 2 ton/cm2 kan uitoefenen? … chemische reactiekrachten een volumevergroting kunnen veroorzaken van maximaal 1400%? … de explosieve krachten die bij vorst optreden een volumevergroting betekenen van ca.10%?

Met het verwijderen van oud pleisterwerk dat door zout is aangetast dient op zijn vroegst te worden begonnen na de verdampingsfase.


Lijst van verschijnselen die een aanwijzing zijn dat de muur droog wordt1)

Droogmaken – het resultaat

Het begin drooghouden

HIER VOLGT EEN LIJST VAN verschijnselen DIE ZICH BIJ HET DROGEN VOOR KUNNEN DOEN, ALS RESULTAAT VAN OBSERVATIE EN ONDERZOEK NA JARENLANGE PRAKTIJKERVARING BIJ DE DIVERSE OBJECTEN VAN KLANTEN. DEZE LIJST IS NIET VOLLEDIG MAAR GEEFT SLECHTS DE VOORNAAMSTE verschijnselen BIJ HET DROGEN, ZOALS DEZE WORDEN AANGETROFFEN IN DE PRAKTIJK. Grootste pleisterof verfschade in de verdampingszone na de verdampingsfase

Hygroscopisch pleistervocht

A. Optische verschijnselen bij het drogen De pleister en de verf lijken in de verdampingszone vaak vochtiger te zijn dan bij het begin van het droog maken. Het is logisch dat het zout dat uit de muur komt een hogere zoutconcentratie in het pleister of de verf veroorzaakt. Zouten trekken vocht aan uit de lucht (hygroscopisch) en houden dit vast. Droge muren zullen altijd restvocht bevatten. Dit is afhankelijk van het materiaal van de muur, het zoutgehalte van het materiaal en het omgevingsklimaat. Bij een buitenmuur aan de noordkant bijvoorbeeld kan het restvocht in de winter plaatselijk veel hoger zijn dan in de zomer (extra condensatievocht). Storende factoren1) kunnen een grote invloed hebben op het restvocht en moeten worden geëlimineerd om aan de droogwaarde volgens de ÖNORM2) te kunnen voldoen.

Restvocht

Legenda: ... uitgekristalliseerd zout ... zout met gebonden vochtmoleculen (hydraten) ... luchtvochtmolecuul

Het pleister kan het beste worden hersteld na voltooiing van de droogmaakfase. Bij herstelwerkzaamheden na droogmaakactiviteiten dient onder andere rekening te worden gehouden met het zoutgehalte en de pH-waarde van de muur (zie ÖNORM B 3355).


1)

Definitie van “storende factoren” in verband met het droog maken: storende factoren zijn chemische en/of fysische mechanismen, die in het algemeen droogmaakprocessen geheel of gedeeltelijk dwarsbomen.

2)

Oostenrijkse norm, uitgegeven door het Austrian Standards Institute ASI.

•

Geheel of gedeeltelijk zichtbaar lichter worden van kleur (bij geringe zoutbelasting aan het oppervlak)

•

Vorming van vochtvlekken door toegenomen binnendringen van zouten (vooral in het bovenste gedeelte van de muur bij de verdampingszone)

•

Toegenomen afzetting van buitenkomende zouten vooral in de bovenste verdampingszone

•

B. Verschijnselen van geur bij het drogen •

Afname of volledig verdwijnen van de vaak onaangename rottingsgeur (afhankelijk van de rottingsbronnen, zoals oud hout)

C. Meetbare verschijnselen bij het drogen •

Gering stijgen van het vochtniveau in de verf of het fijne pleister (1-3 cm bij sterkere, vaak onzichtbare zoutconcentratie)

Daling van de relatieve luchtvochtigheid bij muren die door capillaire werking vochtig zijn geworden (het beste meetbaar in kelders)

•

•

Loslaten van minerale verflagen (zoals kalk) bij de bovenste verdampingszone van het pleister

Mogelijke stijging van de temperatuur van de wand door het droog worden (betere warmte-isolatie)

•

Afname van stookkosten

•

Toename van loskomend pleister door de druk van de zoutkristallisatie

•

Ontstaan van krimpscheuren door uitdrogend pleister

•

Loslaten van de wand van vochtig behang doordat het droogt

•

Vochtiger lijken van het behang vooral in de bovenste verdampingszone door de verhoogde zoutconcentratie

1)

D. Tastbare verschijnselen bij het drogen •

Gemakkelijk verkruimelen van minerale verflagen bij aanraking

•

Gemakkelijk verzanden van het fijne pleister bij aanraking

•

Hol klinken van het pleister na verloop van tijd

Dit soort verschijnselen bij het drogen komen bij het capillaire droogproces vooral in het eerste jaar voor.


Toepassingsvoorbeeld 1


Een huis met een volledige kelder

Een huis met een gedeeltelijke kelder

Het probleem

Het probleem

Zonder verticale afdichting

Met verticale afdichting

Vochtige muren en hoge luchtvochtigheid


Vochtige muren en hoge luchtvochtigheid

Zijwaarts binnendringend vocht

Zijwaarts binnendringend vocht

Minder zijwaarts binnendringend vocht

Hoge luchtvochtigheid

ERDREICH

Capillair opstijgend vocht

Capilliar opstijgend vocht

De oplossing met Aquapol

De oplossing met Aquapol

Droge muren en normale luchtvochtigheid

De muren zijn volledig droog of droger verbeterde luchtvochtigheid

Droge muren en normale luchtvochtigheid

Normale luchtvochtigheid

De muren zijn volledig droog of droger

Verbeterde luchtvochtigheid

... Gedefinieerd, gegarandeerd afdichtingsvlak ... Bodem ... Vloer

... Capillair-onder- brekende laag

... Velddruk van het apparaat 12 | Aquapol-brochure

... Gedefinieerd, gegarandeerd afdichtingsvlak ... Hygrometer

... Bewegingsdruk van het vocht

Aquapolapparaat met veld

... Bodem ... Vloer

... Capillair-onder- brekende laag

... Velddruk van het apparaat

... Hygrometer

... Bewegingsdruk van het vocht

Aquapolapparaat met veld Aquapol-brochure | 13



Een huis zonder kelder

Een huis op een helling

Het probleem

Het probleem


Zonder verticale afdichting Hoge luchtvochtigheid

Met verticale afdichting

Hoge luchtvochtigheid Hoge luchtvochtigheid

Vochtige muren

Water onder druk Vochtige muren

Muren volledig doordrenkt ondanks drainering



Oplossing met Aquapol

Gedeeltelijke oplossing met Aquapol


Verbeterde luchtvochtigheid

Droge muren


Vochtige muren

... Gedefinieerd, gegarandeerd afdichtingsvlak ... Bodem

... Vloer

... Velddruk van het apparaat 14 | Aquapol-brochure


... Hygrometer ... Bewegingsdruk van het vocht

Aquapolapparaat met veld

Droge muren

... Gedefinieerd, gegarandeerd afdichtingsvlak ... Capillair-onder- ... Bodem ... Hygrometer brekende laag ... Vloer ... Velddruk van ... Bewegingsdruk van ... Hydrostatische het apparaat het vocht vochtdruk

Aquapolapparaat met veld Aquapol-brochure | 15

Voorbeelden van chemische storende factoren

Voorbeelden van fysische storende factoren

Geldt voor alle droogactiviteiten – zie ÖNORM B 3355

Geldt voor alle droogactiviteiten – zie ÖNORM B 3355

Vochtspiegel

+

Kalk-cementpleister

Opstijgend bodemvocht

6

-

1

~280mV

Bakstenen muur

Sokkelpleister op basis van cement

1

4 2

5

3

Gedaalde vochtspiegel +

-

+

-

+

-

Cementpleister pH-waarde: 13

Bakstenen muur pH-waarde: 8

Door de verschillende pH-waarden tussen pleister en muur (zie voorbeeld) ontstaat een (1) elektrochemisch potentiaalverschil – in ons geval ca. 280mV – waardoor het muurvocht dat zich er direct achter bevindt, omhoog wordt gehouden.

Aardesluitingen:  dakgoten gekoppeld aan bliksemafleidingen (verhogen ook de capillaire werking);  ongeïsoleerde aardingsband voor aarding van het huis, die in het pleister is verwerkt;  ongeïsoleerde waterleiding die in het pleister is verwerkt; corrosieprocessen:  in de onderste delen van roestende metalen deurlijsten; muren belast met sterke elektrosmog:  de regenpijp fungeert als antenne en geleidt de elektrosmog  via de ankers beter de muur in.

-

Voorbeeld 1: vochthoudend pleister. Vocht bevorderende eigenschappen van de muur door overmatige pH-verschillen tussen pleister en muur.

5

1 Vocht in de lucht wordt door de zouten aangetrokken. Sterk verzout pleister Verzoute muur

“Vochtwiggen” die in stand blijven na het magnetofysische droogproces.

4

1

3

Pleister ~220mv pH-waarde: 12 2

De oplossing

+

Bakstenen muur pH-waarde: 8 2

 Verschillende pH-waarden tussen extreem verzout pleister en verzoute muur.  Vorming van een potentiaalverschil. Hierbij stroomt het vocht altijd van + naar - . Treedt ook op door verschillen in zoutconcentraties  Vochttransport dat hiervan het gevolg is.  Door de bovengenoemde elektrochemische werkingen kan het vochtgehalte van de muur licht stijgen en in stand worden gehouden.

Voorbeeld 2: Vocht aantrekkend, sterk verzout pleister. Kritieke verschillen van pH-waarden en zoutconcentraties tussen pleister en muur.

Chemisch storende factoren, zoals vochtafstotend pleister, sterk verzout pleister en dergelijke kunnen het droogproces vertragen of in kritieke gevallen zelfs verhinderen. Dit geldt voor alle soorten droogactiviteiten (zie ÖNORM B 3355). 16 | Aquapol-brochure

+

Vaak kunnen deze storende factoren effectief door het treffen van zeer eenvoudige begeleidende maatregelen worden opgeheven, zodat de muren bij het magnetofysische droogmaakproces verder kunnen drogen. De technicus van Aquapol kan u hier verder over informeren.

Wist u dat… … metalen dakgoten als antennes voor elektrosmog kunnen fungeren, waardoor het muurvochtgehalte kan stijgen? …roestende ijzeren lijsten, buizen, enz. in vochtige muren vocht aantrekken en in stand houden?

Fysische storende factoren, zoals geaarde metalen leidingen die ongeïsoleerd in het pleister van de muren zijn verwerkt (sluiting met aarde), kunnen het droogproces plaatselijk verhinderen. Dit geldt voor alle soorten droogactiviteiten (zie de ÖNORM). Aquapol-brochure | 17

Voorbeelden van fysische storende factoren

De holistische methode van de

Aquapol-technologie

Geldig voor alle droogactiviteiten – zie ÖNORM B3355 Tweepersoons slaapkamer / overdag Noordelijke zijde

14 10

16°C 50% rlv*

4

40% 10 rlv* 13 1

 ontbrekende plintverwarming leiden tot

5

-3°C

 te koude muur in het onderste gedeelte.  Hermetisch gesloten “energiebesparend” raam, waarbij in gesloten toestand de benodigde ventilatie totaal ontbreekt.

3

12 10 8

 Ontbrekende warmte-isolatie en/of

2

 Organische verf als chemisch storende factor (zoals emulsieverf). Oppervlaktetemperatuur wand

 Verhoogde luchtvochtigheid door ca. 0,3 liter ademvocht per persoon per nacht leidt tot

’s Morgens vroeg

1

14

 verhoogde lucht vochtstroming naar de te koude muur, waardoor

-10°C

 condensatievocht ontstaat, eerst aan de oppervlakte, later ook dieper in de muur.

60% rlv* 13

 Schimmelvorming, aangezien schimmel bij organische voedingsbodems (zoals emulsieverf) en vocht goed gedijt.

15°C 80% rlv*

4

12 10 8

3

Ontvochtigingstechniek Renovatietechniek

2

Begeleidende maatregelen

4

Condensatievochtbelasting 3 ’s Morgens vroeg 14 -10°C 60% rlv* 14

4

12 11

3

2 1

5

5

16°C 60% rlv*

De oplossing  Verwarming, bijvoorbeeld plintverwarming.  Minerale, desinfecterende verf (zoals kalk).  Ventilatieopeningen (bijvoorbeeld door gedeeltelijk de raamafdichtingen te verwijderen).  Warmte-isolatie in de sokkel en onder het aardniveau.  Geringe condensatiebelasting door warmere muuroppervlakte en ventilatie.

* rlv = relatieve luchtvochtigheid: is de hoeveelheid vocht in de lucht gedeeld door de maximale mogelijke hoeveelheid vocht in de lucht bij die temperatuur.

Gebrekkige verwarming en ventilatie van ruimtes en dergelijke kunnen vooral in de wintermaanden een toegenomen muurvochtgehalte tot gevolg hebben. Dit geldt voor alle droogactiviteiten! 18 | Aquapol-brochure

De holistische benadering van Aquapol leidt tot langdurige resultaten! Aquapol-brochure | 19

De eis aan horizontale vochtafdichting (volgens ÖNORM B 3355) en

Renovatietechniek

vochtmeting volgens de DARR-methode1

VOORDAT U MET DE RENOVATIE, ZOALS HET AANBRENGEN VAN NIEUW PLEISTERWERK, BEGINT, ZORGT ONZE BEVOEGDE AQUAPOL-TECHNICUS ERVOOR, DAT U ALS KLANT DE DOOR ONS OPGESTELDE AQUAPOLRENOVATIECONCEPT-controlelijst ONTVANGT. DEZE controlelijst BEVAT DE RENOVATIEVOORSTELLEN DIE VOOR UW PROJECT VAN TOEPASSING ZOUDEN ZIJN. BIJ DEZE RENOVATIEVOORSTELLEN WORDT MET NAME REKENING GEHOUDEN MET HOUDBAARHEID, ECONOMISCHE OVERWEGINGEN EN BOUWBIOLOGISCHE PRINCIPES.

DE MINIMALE EISEN VOOR HET DROGEN ZIJN VASTGELEGD IN ÖNORM B 3355. NADAT ALLE BEGELEIDENDE MAATREGELEN ZIJN GENOMEN, ALLE OVERIGE VOCHTOORZAKEN ZIJN VERWIJDERD EN EEN CORRECTE SANERINGSTECHNIEK IS TOEGEPAST, DIENT BIJ EEN DROOG GEMAAKTE MUUR EEN VOCHTPENETRATIEGEHALTE VAN MAXIMAAL 20% TE WORDEN BEREIKT, WAARBIJ ALS SCHADELIJKE ZOUTBELASTING STAP 2 VAN DE 3 MOGELIJKE ZOUTBELASTINGSSTAPPEN NIET MAG WORDEN OVERSCHREDEN.

Het vochtpenetratiegehalte van een bouwmateriaal 1m3 baksteen 1600 kg

1900 kg

30 Vol.% lucht

1 m3 vaste stof van baksteen heeft ongeveer een droog gewicht van 1600 kg. Ca. 30% van het volume bestaat uit luchtporiën.

300 liter water

De luchtporiën zijn volledig met water gevuld! Hier spreekt men van een vochtpenetratiegehalte van 100%.

1660 kg

1750 kg

150 liter water

De luchtporiën zijn voor 50% met water gevuld! Het vochtpenetratiegehalte bedraagt hier 50%.

60 liter water

De luchtporiën zijn voor 20% met water gevuld! Hier bedraagt het vochtpenetratiegehalte 20%.

Referentie: ÖNORM B 3355-1, uitgave 01-06-1999, 5.3.2 effectiviteit van alle uitgevoerde maatregelen

Het op locatie bepalen van het vochtgehalte van muren volgens de DARR-methode 1

2

Kundenﬁlme

Afbeeldingen 1 en 2: de technicus neemt een boormonster op een meetlocatie die vooraf samen met de klant is bepaald. ZERTIFIZIERTER

PROZESS Afbeelding 3: het verwijderde boorpoeder wordt in het bakje van de elektronische Sartoriusprecisieweegschaal geplaatst. Het boormonster wordt nu nauwkeurig gemeten, vervolgens verwarmd tot 105°C totdat al het vocht in het monster volledig is verdampt, en opnieuw gewogen. Het verschil wordt aangegeven in gewichtsprocenten water. ZERTIFIKAT NR. TA 290 112006199


Seit 1985 eiden Ohne Schn ie Ohne Chem Ohne Strom

www.aquapol.net

Raadpleeg onze technicus voor meer informatie over renovatietechnieken. AQUAPOL International Schneedörflstraße 23 2651 Reichenau a. d. Rax Tel.: +43 (0)2666 538 72-0 Fax: +43 (0)2666 538 72-20

AQUAPOL in Europa: [email protected] www.aquapol.net

Überreicht durch:

Aquapol is a registered and protected trademark

Gesamtlaufzeit: 46 min 21 sec Version 10.2010

De Aquapol-renovatieconcept-controlelijst gecombineerd met de vele bladen uit de renovatietechniek-serie vormt een ideale ondersteuning voor de aannemer.

Diese Filme sind eine Produktion von Aquapol International © 2010 by Aquapol

1. Die Gefahren einer Putzsanierung (13:28) 2. Die intelligente Auapol-Sanierungstechnik (21:45) 3. Die maschinelle Entsalzung von Putzen (8:00) 4. Der Thermosockel (03:08)

Een goede renovatie-aanbeveling gaat uit van een lange levensduur en houdt rekening met optimale economische omstandigheden! Inhalt Kundenﬁlme


3

4

Afbeelding 4: bij de DARR-methode wordt het vochtgehalte als gewichtsdeel in procenten weergegeven. Het hier afgebeelde monster bevat 1,3 gewichtsprocent water. 1) In de ÖNORM B 3355 wordt de DARR-methode als de enige methode genoemd, die het in de muur gebonden vocht precies kan meten.


Uittreksels

Uittreksels

uit de ÖNORM B 3355-1

uit de ÖNORM B 3355-1

“Uittreksels uit de ÖNORM met de vriendelijke toestemming van het Oostenrijkse normeringsinstituut.” Deze normuittreksels maken deel uit van het verkoopcontract. Er wordt uitdrukkelijk op gewezen, dat de magnetokinesemethode volgens Aquapol niet in de norm is vastgelegd en dat om wetenschappelijke en methodische redenen alleen onderdelen van de norm worden genoemd. De totale normtekst is verkrijgbaar via het Oostenrijkse normeringsinstituut, 1020 Wenen, Heinestraβe 38, Österreich (tel. +43 21300-805, fax +43 213 00-818, e-mail: [email protected], www.on-norm.at).

ÖNORM B 3355–1/ uitgave: 01-06-1999 Droogmaken van vochtige muren / gebouwdiagnostiek en planningprincipes “3.2 Het nemen van monsters”

Na het bewaren in water dient het granulaat overeenkomstig 3.3.1 te worden gedroogd tot de massaconstante.” “3.3.4 Vochtpenetratiegehalte I Het vochtpenetratiegehalte I wordt uit het vochtgehalte V en de maximale wateropname Wmax als volgt berekend en geeft aan, welk percentage van het totale volume van toegankelijke poriën met water is gevuld: V P = x 100 (in procenten)” Wmax Op verzoek van de klant kunnen de onder punten 3.3.1 en 3.3.4 aangegeven metingen als bijlage bij het standaard voorzieningenpakket worden toegevoegd.

“4 Saneringsplanning De onderstaande vereiste maatregelen voor het droog maken van muren dienen te worden aangegeven.”

“3.2.1 Monsterlocaties en meetposities In principe dient het nemen van monsters met betrekking tot het toegepaste bouwmateriaal, de staat van het gebouw en het schadebeeld op representatieve wijze te geschieden […]. Voor controlemetingen dienen de monsters te worden genomen uit muurgedeeltes zonder storingsfactoren, bij voorkeur minimaal 10 cm diep in de muur, en op een hoogte van ongeveer 30 cm boven het gedefinieerde afdichtingsoppervlak. Voor controlemetingen overeenkomstig 5.3.1 dienen bij voorkeur de posities te worden gekozen die overeenkomen met de posities op de plattegrond van de oorspronkelijk genomen monsters.”

(Zie de controlelijst met begeleidende maatregelen van Aquapol of de Aquapol saneringstechniek-serie)

“3.2.2 Soort en tijdstip van het nemen van monsters Het nemen van een monster kan geschieden door te boren (boorpoeder…) of […]. Contact van de monsters met vocht dient te worden vermeden. Bij het nemen van monsters voor het bepalen van het vochtgehalte mag het gereedschap waarmee het monster wordt genomen op de plaats van contact niet warmer zijn dan handwarm […].”

(= Dit is het restvocht in de muur). Bij extreem verzoute boormonsters dient indien nodig eerst het referentievochtgehalte te worden bepaald bij 20°C/85% luchtvochtigheid en de effectiviteit te worden berekend volgens de formule in paragraaf 5.3.1. (Invloeden door condensatievocht, zwerfvocht, oppervlaktewater en dergelijke dienen te worden geëlimineerd.)

“3.2.3 Documentatie voor het nemen van monsters De positie, hoogte en diepte van de locatie van de monstername dienen te worden vastgelegd. Verder dient het materiaal van het monster, de soort en het tijdstip, klimatologische omstandigheden en de datum van de monstername, objectaanduiding, […] te worden vermeld.” “3.3.1 Vochtgehalte F Voor het bepalen van het vochtgehalte dienen volgens 3.2.2 de genomen monsters in de vorm van boorpoeder […] te worden gebruikt. Het vaststellen van het vochtgehalte dient te geschieden volgens de methode van Darr: de monsters worden gewogen, bij 105°C gedroogd totdat de massaconstante is bereikt en opnieuw gewogen […].” mv–mdr F = X 100 (in procenten van de massa). mdr mv = de massa van het monster voor het drogen (gram) mdr = de massa van het monster na het drogen (gram) “3.3.3 Maximale wateropname Wmax Voor het bepalen van de maximale wateropname dient een granulaat van 4/16 mm te worden toegepast […] De bepaling dient 48 uur na opslag in water bij atmosferische druk (onderdompelingshoogte minimaal 2 cm) te geschieden. Er dient ionenvrij water te worden toegepast. 22 | Aquapol-brochure

“5.3 Effectiviteit van de maatregelen […] Het nemen van monsters dient te geschieden overeenkomstig 3.2.1.”

(zie de tekst op de eerste bladzijde)

“5.3.1 Effectiviteit bij het bestrijden van capillair opstijgend vocht “De effectiviteitsnorm van de maatregelen ter voorkoming of beperking van het capillair stijgen van […] is bereikt, als het vochtpenetratiegehalte van de droog gemaakte muur ten hoogste nog slechts 20% bedraagt.”

“5.3.2 Effectiviteit van alle uitgevoerde maatregelen Alle uitgevoerde maatregelen kunnen effectief worden genoemd, als binnen een omschreven tijdsbestek het geplande doel is bereikt.”

ÖNORM EN ISO 12570 / uitgave: 2000-07-01 Warmte- en vochtgedrag van bouwmaterialen en bouwproducten Bepaling van het vochtgehalte door drogen bij verhoogde temperatuur Tabel 1: droogtemperaturen Bouwmateriaal Bouwmaterialen waarvan de structuur bij 105°C niet verandert, zoals minerale bouwmaterialen en hout Bouwmaterialen waarbij tussen 70 °C en 105 °C de structuur kan wijzigen, zoals bij bepaalde schuimkunststoffen1) Bouwmaterialen, waar bij hogere temperaturen kristalwater vrijkomt of celgassen kunnen worden beïnvloed, zoals bij gips of bepaalde schuimkunststoffen1) 1)

Droogtemperatuur °C 105 ± 2 °C

70 ± 2 °C

40 ± 2° C

Bijvoorbeeld warmte-isolerende kalk met gipstoevoegingen, schuimplastickorrels en dergelijke Schuingedrukte teksten betreffen aanwijzingen van Aquapol


Onze service is ongekend.

Sinds 1985 – vakbekwaam droog maken van muren zonder hak- en breekwerk, zonder chemicaliën of elektriciteit.

Zodat u meer kennis en begrip krijgt Bestel meer informatief materiaal bij uw Aquapol-vertegenwoordiging of bij een van onze partners, zoals onderstaand vermeld

Onze extra service voor u e gratis analyse van muurvocht en D bespreking op locatie met onze specialist

DVD “Gespecialiseerd deel I“ Inhoud: 1. De intelligente Aquapoltechnologie 2. Symptomen van opstijgend vocht 3. Meting van de effecten 4. Test voor het aantonen van effectiviteit 5. Gevaren bij herstel van het pleisterwerk

Specialized Films Vol. 1

Meer informatie (zie bijgesloten antwoordkaart)

Wat wij leveren Het droog maken van muren Het droog houden van muren bjectieve vochtgehaltemeting volgens de O DARR-methode overeenkomstig ÖNORM B 3355-1 (TÜV-gecertificeerd)

an 150 Meer d ingen, afbeeld ets, he spreads … , e tabell n

Referentieboek “Doelwit: oude gebouwen”

w huis Hoe u u dden e r t n ku

arantie op succes overeenkomstig de G garantiebepalingen Bespreking van begeleidende maatregelen Diagnostisch onderzoek van het metselwerk

Internationale partners

Supervisie na installatie p verzoek: het uitwerken van een O renovatieconcept

Aquapol Holland B.V. Burg. van Nispen van Sevenaerstraat 21 1251 KE Laren Tel.: +31 (0)35 5311104 [email protected] 24 | Aquapol-brochure www.aquapol-holland.nl

Oost-Duitsland Tel.: +49 (0)357 62 100 68 [email protected] www.aquapol-sachsen.de

Het probleem doorgronden van vochtige oude gebouwen met toepasbare praktische hulpmiddelen, zoals contrlelijsten van symptomen voor onmiddellijke evaluatie van de diverse soorten vocht.

Rusland [email protected] USA [email protected] www.aquapol-usa.com Canada [email protected]

Zuid-Afrika [email protected] www.aquapol.co.za

Australië [email protected] www.aquapol.com.au

Nederland [email protected] www.aquapol-holland.nl

Taiwan www.aquapol.org

Denemarken www.aquapol.net

Tsjechië [email protected] www.aquapol.cz

Zwitserland [email protected] www.aquapol.ch

Polen [email protected] www.aquapol.pl

Noord-Italië www.aquapol.it

Slowakije [email protected] www.aquapol.sk

Midden- en Zuid-Italië www.aquapol.it Frankrijk www.aquapol.fr Engeland/Midlands www.aquapol.co.uk Litouwen [email protected] www.aquapol.lt

Hongarije [email protected] www.aquapol.hu Roemenië [email protected] www.aquapol.ro Griekenland www.aquapol.gr

KENNIS EN TOEPASSING EENVOUDIG WEERGEGEVEN BROCHURE

Recommend Documents