Walter Robijns Microsoft Certified Architect
KEMBIT Cloud Ladder Klassieke IT of "de Cloud"?
Kan ik al volledig werken in “de Cloud”? Moet ik nog wel investeren in een nieuwe werkplek of serveromgeving of is dit het moment voor een Cloud oplossing? Hoe moet ik mijn IT strategie aanpassen zodat ik klaar ben voor de toekomst?
Inhoudsopgave Inleiding 1. De Cloud Ladder 2. De Evolutie van IT 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
De klassieke IT omgeving De Virtuele Desktop Web Applicaties Cloud Applications Applicatie voorbeelden in de Cloud Ladder
3. De samenhang van de verschillende omgevingen 3.1 Applicatie positionering op de Cloud Ladder 3.2 Consumerization of IT duwt ons richting “de Cloud” 3.3 Meer Cloud is minder apparaat afhankelijkheid
4. IT strategie afstemmen op functioneel IT gebruik 4.1 4.2 4.3 4.4
File servers gaan verdwijnen Applicatie positionering Apparaten Matrix Vervolgstappen
Inleiding “Clouds come floating into my life, no longer to carry rain or usher storm, but to add color to my sunset sky.” Rabindranath Tagore, Stray Birds Net als in de quote hierboven was de IT variant van “de Cloud” eerst iets negatiefs, zelfs iets bedreigends. Nu zien IT managers en IT beslissers wel degelijk de potentiële positieve waarde van de Cloud. Toch blijven er een aantal vragen rondzingen:
In hoeverre is mijn IT omgeving geschikt voor de Cloud? Wanneer moet ik naar de Cloud, en wanneer juist niet? Moet ik nog wel investeren in technologie in mijn eigen serverruimte?
Dat waren ook de vragen van een CIO, toen ik voor zijn IT omgeving een nieuw werkplek ontwerp aan het maken was. “Kunnen we niet beter lokale werkplekken gebruiken met Cloud applicaties en de huidige virtuele (Citrix) werkplek verlaten?” Hoewel ik meteen geneigd was hier een hoop technisch gebrabbel op los te laten, kwam ik al snel tot de conclusie dat dit waarschijnlijk niet het gewenste effect zou hebben. Met dit in het achterhoofd construeerde ik een model dat visualiseerde welke applicaties de omgeving bevatte, en welke typen medewerkers die applicaties daadwerkelijk gebruikten. De gebruikers en de applicaties waren de vaste componenten in de vergelijking; de manier waarop de applicaties beschikbaar werden gesteld was dus de variabele factor. Door simpelweg de probleemstelling visueel te maken, werd de conclusie duidelijk: de virtuele werkplek was nog steeds de beste oplossing voor deze omgeving. Tegelijkertijd gaf dit model een visie op hoe de IT in deze organisatie moest veranderen om meer richting de Cloud te kunnen gaan, hetgeen ook de wens was van de CIO. Het model bleek in gebruik toepasbaar te zijn op bijna alle IT omgevingen omdat het in feite alle mogelijke componenten van IT bevat, en helder is in de eenvoud. Dit model is doorontwikkeld tot “de Cloud Ladder”, waarmee u kunt zien wat de eigenschappen zijn van uw applicaties en hoe deze eigenschappen gevolgen hebben voor de benadering ervan.
3
1.
De Cloud Ladder
Deze afbeelding van de Cloud Ladder laat zien hoe de informatietechnologie zich ontwikkelt en waar de applicaties zich kunnen bevinden.
Cloud applicaties: Applicaties extern Data Extern Web based APP(s) Web applicaties: Applicaties intern & extern gericht Data Intern Web based APP(s) Virtuele Desktop: Interne applicaties ontsloten naar externe apparaten Data Intern Klassieke applicaties Klassieke IT omgeving: Interne applicaties ontsloten naar interne apparaten Data Intern Klassieke applicaties
De Cloud Ladder geeft de evolutionaire stappen weer van IT omgevingen en beschrijft de staat van de technologie waarin zich applicaties kunnen bevinden. Afhankelijk van de plaatsing in de ladder zijn er technische beperkingen die bepalen door wie of wat een applicatie benaderd kan worden. Een voorbeeld: een applicatie als AutoCAD zal altijd worden geplaatst in de “Klassieke IT omgeving”. AutoCAD kan alleen op de klassieke manier worden benaderd via een “dikke” PCF en een opslag medium in de buurt. AutoCAD werkt niet via Internet protocollen. Zo is het bijvoorbeeld (nog) niet mogelijk om AutoCAD volledig via een browser en het Internet op een iPad te laten werken. Deze eigenschappen (of beter: het ontbreken daarvan) maken AutoCAD bij uitstek een klassieke applicatie. Maar wat is dan een “Cloud applicatie”? Om zeker te zijn dat we daarbij hetzelfde beeld hebben, beginnen we met de definitie: In de meest pure vorm levert Cloud applicatie een volledige service aan de eindgebruiker via het Internet waarvan alle benodigde IT componenten bij de Cloud-provider staan. Het enige wat je dus nodig hebt om Cloud applicaties te draaien is een Internet Browser. Nu zijn er allerlei variaties op de Cloud, zoals “Private Cloud” en “Public Cloud”, met allemaal verschillende eigenschappen, maar dat is voer voor een ander whitepaper. Laten we eerst bekijken hoe de Cloud Ladder is opgebouwd.
4
2. De evolutie van IT Globale kennis van de evolutie van IT is belangrijk omdat we nog steeds te maken hebben met erfenissen uit het verleden die zich niet laten negeren. Zo heeft ieder bedrijf wel een applicatie die al vijftien jaar of langer draait en vaak het hart van de organisatie blijkt te zijn. Juist die applicatie blijkt bij iedere technologische vernieuwing telkens dé uitdaging te vormen. We kunnen het verleden daarom niet negeren en moeten dit meenemen in onze IT strategie.
2.1 De klassieke IT omgeving De start van de pc netwerken evolutie werd gekenmerkt door de beveiliging van de interne IT omgeving. We zetten er een dikke muur om heen en daarmee is de omgeving, net zoals in de middeleeuwen, veilig tegen bedreigingen van buitenaf. Net als bij een kasteel was die beveiliging gericht op de grenzen met de boze buitenwereld en het op afstand houden van de vijand met ophaalbruggen, grachten en schuttersplaatsen. De onderdanen woonden binnen de muren van het IT kasteel en waren hiermee veilig:
Pc’s Servers Data Intellectual Property (IP)
Het KEMBIT hoofdkantoor in Kasteel Wijnandsrade blijkt altijd weer een mooie illustratie hiervoor. Applicaties die alleen op de klassieke manier gebruikt kunnen worden, zijn als zodanig herkenbaar wanneer ze aan één of meer van de onderstaande kenmerken voldoen:
Geen gebruik van web protocollen voor verbindingen naar de clients (http:/https:) Sterke afhankelijkheid van lokale client opslag of hardware Hoog gebruik van bandbreedte tussen client en backend
2.2 De Virtuele Desktop De Virtuele Desktop (Citrix, RDS en VDI) was, en is nog steeds, de extensie van de Klassieke IT omgeving. Applicaties die gemaakt waren om binnen de muren veilig te draaien op klassieke pc’s, moesten ineens aan gebruikers buiten de kasteelmuren beschikbaar worden gesteld. We draaien dus de applicaties op Virtuele Desktops binnen de kasteelmuren en sturen de scherm-output naar de gebruikers in het veld. Aan de essentie van de omgeving is hiermee nog steeds niets veranderd: alle IT middelen staan immers nog steeds binnen de veilige muren van het kasteel.
5
2.3 Web Applicaties Ook Web Applicaties zijn een extensie van de Klassieke IT. Het is een webenabled schil van software die weer binnen de muren staat. Soms is het zelfs een web-variant van iets dat al op pc’s beschikbaar is, zoals Outlook Web Access of SAP Web-Gui. In alle gevallen staan de gegevens nog altijd op database servers binnen de kasteelmuren. Het grootste voordeel van Web Applicaties is dat er geen aparte client installatie voor nodig is. Een web browser is voldoende.
2.4 Cloud Applicaties Cloud Applicaties zijn de “game changers” in de rij van IT omgevingen. Voor het eerst is het eigen kasteel volledig verlaten en staat de applicatie en ook ALLE data buiten de eigen beheerde kasteelmuren, als een soort kasteel in de Cloud. Cloud Applicaties draaien op een platform dat gedeeld wordt met meerdere klanten, waardoor er minder ruimte is voor klant-specifieke aanpassingen. Het grote voordeel is echter dat je alleen betaalt voor wat je gebruikt en zelf geen voorinvesteringen hoeft te doen. Dit heeft een financiële verschuiving in de budgetten tot gevolg: van Capex naar Opex.
2.5 Applicatie voorbeelden in de Cloud Ladder Het is van belang te kunnen herkennen welke applicaties nu Klassiek, Web of Cloud zijn. De onderstaande tabel geeft de voorbeeld- applicaties en hun positie op de Cloud Ladder weer. Cloud Ladder Cloud Applicaties Web Applicaties Virtual Desktop Klassieke Applicaties
Applicatie voorbeelden
Salesforce Exact online Google APPS Outlook Web Access (OWA) (met lokale backend) SAP Web-GUI (met lokale backend) AutoCAD Active Directory Microsoft Office 2013 (lokale installatie) Acrobat Reader SAP GUI NERO DVD-Burner
De Active Directory is onder andere klassiek omdat het koppelen aan een AD domain van een werkstation nog steeds niet via Internet protocollen mogelijk is, zelfs niet via ADFS.
3. De samenhang van de verschillende omgevingen Iedere business applicatie in de wereld is te positioneren op één van de treden van de Cloud Ladder. De unieke eigenschappen van elke trede (IT omgeving) op de Cloud Ladder bepalen naar welke apparaten de applicaties op die trede kunnen worden ontsloten. De relaties met apparaten en eindgebruikers geven een beeld van de mogelijkheden en onmogelijkheden van de IT omgeving.
6
3.1 Applicatie positionering op de Cloud Ladder Op welke trede van de Cloud Ladder een applicatie staat, bepaalt dus hoe een applicatie benaderd kan worden. De manier van benaderen bepaalt op zijn beurt weer met welke apparaten (hardware) dit mogelijk is.
Applicaties die vanuit het Internet benaderd worden, kunnen alleen draaien in de bovenste drie treden van de Cloud Ladder.
Klassieke Applicaties zoals bijvoorbeeld AutoCAD of NERO kunnen alleen draaien in de onderste twee treden De Virtuele Desktop is de van de Cloud Ladder. enige plaats waar klassieke applicaties ontsloten kunnen worden via het Internet.
3.2 Consumerization of IT duwt ons richting “de Cloud” Consumerization of IT betekent in feite dat eindgebruikers steeds vaker verwachten dat de IT mogelijkheden op het werk dezelfde zijn als thuis. Het beste voorbeeld hiervan zijn tablets. Al jaren weigeren IT managers iedere aanvraag voor een bijzondere laptop, door te stellen dat “we hier één standaard hebben en dat iedereen zich aan de standaard heeft te houden”. Tablets bleken qua uitstraling te innovatief om deze als IT Manager zelf niet te gaan gebruiken. Alleen hebben tablets niet dezelfde mogelijkheden als de klassieke pc’s. En daaraan danken we de gevleugelde uitspraak: “Zorg maar dat ik dit ook kan op mijn tablet”.
De populaire tablets hebben echter de beperking dat ze maar 2 typen applicaties aan kunnen, namelijk APPS en Web Applicaties. De gemene deler van tablets met klassieke pc’s is de Web omgeving, die weer helemaal in lijn ligt met de Cloud.
7
De Cloud is bij uitstek een Internet Web omgeving. Zet je iets in de Cloud, dan kunnen tablets er ook bij. Theoretisch kun je ook via de Virtuele Desktop applicaties ontsluiten, maar dit stuit weer op een bedieningsprobleem: hoe bedien je de kleine knopjes in de menubalk met je relatief dikke vingers? Dit resulteert in de stelling dat tablets alleen gedeelde resources uit een Web/Cloud omgeving kunnen halen: óf met een APP óf met een browser. Maar hoe bepaalt dit mijn IT strategie?
3.3 Meer Cloud is minder apparaat-afhankelijkheid Hoe meer resources er in de Cloud draaien, des te meer apparaten hier gebruik van kunnen maken. De Cloud maakt immers gebruik van het breedste platform: het Internet. Wil je meer tablets gaan gebruiken? Dan zul je meer applicaties en resources richting het Web of de Cloud moeten brengen. Elk apparaat dat nu op de markt wordt gebracht kan minimaal Web Applicaties gebruiken. Deze stappen worden nog verder ondersteund door ontwikkelingen als HTML5 (http://nl.wikipedia.org/wiki/HTML5). HTML5 zorgt ervoor dat nog meer applicatiemogelijkheden worden verplaatst naar de browser waardoor in de nabije toekomst de pc steeds verder wordt verdrongen door de browser en bijvoorbeeld werken via je Playstation 5 mogelijk wordt. Hoe meer Cloud applicaties, des te minder het belang van het apparaat waarmee je gegevens kunt benaderen.
4. IT strategie afstemmen op functioneel IT gebruik Het zijn de eindgebruikers die het geld verdienen voor het bedrijf. IT is niet meer dan gereedschap om die gebruikers te ondersteunen in hun taak. Om hier als IT organisatie goed op in te haken, moet onderzocht worden welke IT behoeften er zijn op functioneel niveau, zoals:
Al mijn bestanden kunnen benaderen Mogelijkheid om multimedia af te spelen Kunnen vergaderen met collega’s op afstand Thuis kunnen werken op mijn eigen hardware De belangrijkste bedrijfsapplicatie kunnen gebruiken
Zoek de juiste applicaties bij deze functionele behoeften die in lijn zijn met de IT strategie. Iedereen is gewend om producten te kiezen die ze kennen, terwijl een alternatief in sommige gevallen in dezelfde functionele behoeften kan voorzien, maar juist wel via het Web benaderd kan worden. Bij het benaderen van bestanden denkt iedereen aan File Servers, maar Web-alternatieven zoals SharePoint, Dropbox of OneDrive voldoen ook aan deze functionele behoefte. Natuurlijk is techniek maar één onderdeel van de vergelijking; de gebruikersacceptatie is een ander belangrijk deel hierin: kunnen uw gebruikers wel met deze Web-varianten overweg? De daadwerkelijke afwegingen tussen kosten, flexibiliteit en gebruikersacceptatie zijn bedrijfsspecifiek en kunnen alleen gemaakt worden door de organisatie zelf.
8
Met deze informatie in gedachten kunt u nu voor uw bedrijf de combinatie van Klassieke IT, Web en Cloud Applicaties maken die voor u het beste werkt op dit moment. Houd wel in gedachten welke kant uw bedrijf op gaat als u applicaties gaat vervangen, en of dit in lijn is met uw visie.
4.1 File servers gaan verdwijnen De gevraagde flexibiliteit van databenadering drukt data al snel richting een Cloud oplossing:
Datadeling met klanten Benadering vanuit alle apparaten Benadering vanuit alle mogelijke fysieke locaties via Internet
Als er ergens een duidelijke push richting de Cloud is, dan geldt deze zeker voor de klassieke file server. De consumerization van IT zorgt ervoor dat data verplaatst wordt richting een Internet platform om data te ontsluiten hoe en waar men wil. In eerste instantie zullen dit vooral Web-omgevingen zijn of Private Cloud oplossingen, omdat we de data nog niet los durven te laten. Toch winnen de Public-based Cloud services stevig aan terrein.
4.2 Applicatie positionering De functionele wensen van de gebruikers moeten bekeken worden om te kunnen bepalen waar applicaties kunnen draaien. Zijn alle applicaties wel geschikt voor de Cloud? Waarschijnlijk niet. Maar wat is dan wel de beste oplossing voor die applicaties en hoe worden die applicaties dan benaderd? Niet alle applicaties zullen geschikt zijn voor de Cloud maar kunnen wel gepositioneerd worden op het Cloud Ladder model. Zoals eerder uitgelegd, bepaalt de positionering op de Cloud Ladder welke typen werkplekken deze kunnen benaderen. De volgende stap is dan om de vertaling te maken naar de verschillende werkplek typen.
4.3 Apparaten Matrix De apparaten Matrix helpt inzichtelijk te maken welke applicaties op welke apparaten kunnen draaien. Als alle applicaties op de Cloud Ladder zijn gepositioneerd, kun je aan de hand van deze matrix zien welke apparaten minimaal nodig zijn, per gebruikers-profiel. In het eerder genoemde voorbeeld van AutoCAD val je al snel weer terug op een pc of Laptop, maar wil je alleen online data benaderen dan is een tablet al een valide keuze.
9
De smartphone heeft theoretisch dezelfde mogelijkheden als een tablet, aangezien ze beide dezelfde software draaien. Het formaat van de smartphone legt in dit geval beperkingen op. Het is gewoon minder handig om hele documenten te gaan schrijven op een smartphone, terwijl iets even doorlezen best te doen is. Om deze reden zijn in de matrix een aantal opties vager gemaakt om aan te geven dat het wel mogelijk is, alleen minder praktisch.
4.4 Vervolgstappen Dit whitepaper heeft beschreven wat de Cloud Ladder is en wat daarmee inzichtelijk kan worden gemaakt. Tevens is de positionering van de verschillende componenten ten opzichte van elkaar uitgelegd:
Eindgebruikers Applicaties Apparaten
Dit geeft organisaties handvaten om op hoofdlijnen de eigen optimale IT omgeving te ontwerpen. Er zijn echter ook externe invloeden die nog niet beschreven staan in dit whitepaper, maar wel bijvoorbeeld een Cloud oplossing zouden kunnen uitsluiten als mogelijkheid. Hierbij kunt u denken aan:
Databeveiliging Apparaat beveiliging of controle Wetgeving van data opslag Patriot Act ITAR (international traffic in arms regulations) Bandbreedte beperkingen
Een eventuele uitsluiting van Cloud voor verschillende applicaties maakt het model niet minder waardevol aangezien de IT omgeving van de nabije toekomst naar alle waarschijnlijkheid toch niet een volledige Cloud oplossing is, maar een symbiose van alle types IT omgevingen. Het is de kunst om deze symbiose een goede plaats te geven in UW omgeving. De Cloud Ladder kan u hierbij helpen.
10
Make your IT agile Over KEMBIT Andere tijden vragen om een andere benadering. Informatie Technologie moet u niet binden, maar moet juist meebewegen met die veranderingen. KEMBIT anticipeert op marktontwikkelingen en zet uw IT vraagstukken om in kansen voor uw business. Onze aanpak is erop gericht uw organisatie met behulp van onze IT expertise optimaal te laten presteren, nu en in de toekomst. Mede door de sterke focus op de inhoudelijke en persoonlijke ontwikkeling van onze circa 100 medewerkers, levert KEMBIT al sinds 1996 hoogwaardige IT-professionals en IToplossingen. Onze kennis en kunde zetten wij in voor een breed spectrum van organisaties, variërend van lokale MKB bedrijven tot grote landelijk opererende bedrijven en multinationals. De organisatie opereert vanuit drie locaties te weten, Kasteel Wijnandsrade, Chemelot Campus in Geleen en de High Tech Campus in Eindhoven. Onze vier disciplines IT Services IT Development IT Consultancy IT Knowledge Center Meer weten? Discussiëren over dit Whitepaper? Neem contact met ons op via onderstaande gegevens of ga naar onze website.
KEMBIT Kasteel Wijnandsrade KEMBIT High Tech Campus KEMBIT Chemelot Campus T: +31 (0) 45 - 524 10 21 E:
[email protected] W: www.kembit.nl
