KAPOENENLEIDING MET LANGE MOUWEN GROEPSLEIDINGSCONGRES DE PERSOONLIJKHEID VAN JE GROEP

België-Belgique P.B. AntwerpenX BC9827 Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw Lange Kievitstraat 74, B-2018 Antwerpen

Zeswekelijks tijdschrift van Scouts en Gidsen Vlaanderen (uitgezonderd augustus & september) Jaargang 32. Afgiftekantoor: Antwerpen X • P409371

KAPOENENLEIDING MET LANGE MOUWEN 1 04-05 GROEPSLEIDINGSCONGRES 2008 116 DE PERSOONLIJKHEID VAN JE GROEP 1 28-29

BEELDIG (A) Helemaal in roze outfit trokken de givers van Scouts en Gidsen 99e Parsifal uit Wijnegem naar het bos voor een overheerlijke woudloperskeuken. ’t Leek een leuk idee en het werd een fijne dag. {FOTO: Julie Van Heukelom} (B) De jins van Scouts Boortmeerbeek tijdens de kleurentotemisatie van het jinkamp aan het Balatonmeer in Hongarije. {FOTO: Jeroen Dhaenens} (C) De verkenners van Scouts en Gidsen Noordland Bredene tijdens hun paaskamp in Normandië: fietsen langs de kust van camping tot camping, een unieke ervaring! {FOTO: David Vande Wynckel} (D) De gidsen van Scouts en Gidsen den 2de Sint-Maarten uit Merksem op terugweg van hun buitenlands kamp in Tsjechië. {FOTO: Annemie Burvenich} (E) Districtsvoetbal in de Duinse Polders. Ook Scouts en Gidsen Vlaanderen Zannekin Blauwvoet uit Blankenberge was aanwezig! {FOTO: Katrien Gheysen}

(J)

(F) De giverleiding VAN Scouts en Gidsen Nieuwland (Hansbeke). {FOTO: Steven De Groote} (G) De jins van Scouts Gudrun-Elckerlyc uit Diependaal (Herent). De foto maakt deel uit van de kalender, die de jins verkopen ter sponsoring van hun buitenlandse reis naar Hongarije. {FOTO: Steven Vanonckelen} (H) De welpen van Zeescouts Stella-Maris in Zeebrugge op weg naar het jungleboekspel in Brugge. Ze wonnen bovendien en kregen twintig vrijkaarten voor de musical Jungleboek in het concertgebouw in Brugge. {FOTO: Ignace Savels} (I) Gekke bekken trekken met de kapoenen-reddertjes van Scouts en Gidsen Siegfried Ranst. De kapoenen waren op tocht op belofteweekend, in de buurt van de mijn van Beringen. {FOTO: An Mariën} (J) De verkenners en jins van Scouts Sint-Kristoffel Scheldewindeke gingen ooit op kamp met als fantastische thema: ‘De Ronde van de Verjinners’: de sfeer van de grote wielerronden en -legendes. Op de foto: het ceremoniepodium met de leiding. {FOTO: Bart De Gusseme {FOTO: BART DE GUSSEME}}

OPROEP: Op deze pagina publiceren we elk nummer enkele foto’s van activiteiten waaraan jullie met veel plezier terugdenken: een geslaagd weekend, een zalige tocht, een meeslepend bosspel, een onstuimige groeps­raad, een indrukwekkend kerstspel. Stuur een foto, met naam én adres en een korte uitleg over de activiteit naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, Over & Weer of [email protected]. Let op: we sturen geen foto’s terug. We bewaren ze zorgvuldig in onze fotovoorraad en publiceren jouw foto misschien ook nog wel eens op de website, een affiche of in een brochure.

(H)

(D)

(I)

(E)

(F)

(G)

> 04-05 • 06-07 • 08-09 • 10-11 • 12 • 13 •

> TAKKEN KAPOENEN - ZEEHONDJES ALLE TAKKEN Jonggivers - Scheepsmakkers Jins en Loodsen Groepsleiding Akabe

> 14-15 • 17-18 • 20-21 • 23 • 24-25 • 30-31 • 32 • 33 • 34 •

> RUBRIEKEN GLUREN BIJ DE BUREN GRONDVESTEN SPEELBAAR KAMPRUBRIEK WAS JE NU 70, 80 OF 90? LOKALEN SNIPPERS SCOUTSKRANT KOLOM

> 16 • 19 • 22 • 26 • 27 • 28-29 •

> THEMA S GROEPSLEIDINGSCONGRES ZINGEVING DIVERSITEIT ZEESCOUTING JAMBOREE - SUNRISE - ARMADA TOUWENPARCOURS

> 32 • 34 • 35 •

,

> EN OOK NOG GEDICHT COLOFON RECLAME HOPPER

kapoenen & zeehonDjes

LANGE MOUWEN Ben je er helemaal klaar voor om bij kapoenen in leiding te staan? Geen idee? Doe dan de test: zoek telkens de fout. Deze test is zowel geschikt voor oude rotten als voor groentjes.

Takwerking A • Bij de kapoenen speel je alleen maar spelletjes. Meer kan je met zo’n kleine kinderen niet doen. B • Wat doe je op een kapoenenactiviteit? De Vijf Kapoenenwerkwoorden bieden een antwoord: Als Spelen, Scheppen, Praten en luisteren, Ervaren en Gunnen in evenwicht terugkomen tijdens je activiteiten, is het leuk bij de kapoenen. C • Er worden zes rollen of manieren beschreven om met kapoenen om te gaan. Ben je een Kok, een Aap, een Coach of een Vriend? Zorg je voor veiligheid als Ouder of toon je als Gids de wereld? Zoek naar een evenwicht tussen deze rollen bij jezelf en in je leidingsploeg. D • De dingen waar kapoenen mee bezig zijn, vormen de inspiratiebron van de kapoenentakwerking. De kapoen staat centraal. Je kan er meer over vinden in het takhandboek: Lange mouwen en wat eruit komt.

Omgaan met kapoenen die niet meespelen

04

A • Een kapoen gun je even tijd voor zichzelf. Zo krijgt elke bengel de kans om in de sfeer te komen. Sommige kinderen hebben af en toe dat rustmomentje alleen nodig. B • Kapoenen die niet mee willen doen, zijn een echte plaag. Ze willen aandacht en verpesten het voor de andere kinderen. De kapoen kort maar kordaat straffen en eventueel het spel staken tot de kapoen weer meedoet, zijn de oplossingen. C • Ga een minuutje bij je kapoen zitten. Deze kapoen heeft even aandacht nodig. Leg hem uit dat ook bij de scouts en gidsen iedereen wel eens iets heeft dat hij of zij minder leuk vindt, maar dat vrienden dat voor elkaar doen.

D • Steek een adembenemend, fantastisch spel in elkaar: boeiend, aantrekkelijk, op maat van de kinderen. Ondanks de honderd redenen die kapoenen kunnen hebben om niet mee te doen, is dit leuke spel wellicht dé reden om het wel te doen!

Ouders A • Een maandelijks programma in de brievenbus houdt ouders tevreden. Meer info is niet nodig, ouders weten zo toch wat er te gebeuren staat.

De ,zes van het spel, bieden de snelste opstap voor een prachtig spel. B • Ouders duidelijk informeren over je plannen, eens een babbeltje doen na de vergadering en openstaan voor vragen, schept een band met ouders. Kritische ouders kunnen op zo’n manier trouwe supporters worden. C • Ouders kan je vragen om te rijden of om mee op te passen als je gaat zwemmen. Ze kunnen komen kijken naar jullie tentoonstelling of meespelen met het spel zonder grenzen. D • Ga op bezoek! Je komt meer te weten over de thuissituatie van de kapoenen en leert alle ouders een beetje kennen. Informatie van ouders kan helpen om moeilijkheden tijdens je activiteiten beter aan te pakken.

Ben je een Kok, een Aap, een Coach of een Vriend? {FOTO’s: eline buyle}

Elfi Gysemans / [email protected]

Veilig de weg op A • Ga je op bezoek bij een boer? Maak je een herfstwandeling? Als je op stap gaat met kapoenen, kies je de rustigste wegen en het trottoir. Zorg ervoor dat er iemand achteraan en iemand vooraan loopt. Stop aan elk kruispunt. B • De weg op? Ben je gek? Met kapoenen blijf je beter aan het lokaal. C • Er wordt afgeraden om met kapoenen op fietstocht te gaan, zelfs op wegen waar bijna geen auto’s rijden. Vaak moet je toch een stukje straat over dat minder veilig is. Je kan als leiding de veiligheid niet garanderen. Het is een risico dat je beter niet neemt. D • Dos je kapoenen uit met fluo: vestjes, lintjes, armbandjes, lichtgevende sterren, … het wordt een heuse verkleedpartij. Wie is het beste zichtbaar?

Napraten met kapoenen

Inspiratie voor kapoenenactiviteiten

Wat staat in het takhandboek voor kapoenen?

A • Een leuke manier om in kleinere groep te evalueren is het ‘lange jas moment’. Centraal staan een stoel en een lange jas. Wie de jas aantrekt en op de stoel gaat staan, mag vertellen wat hij of zij gedaan heeft, over het eten of waarom er ruzie was. Wie de jas niet aanheeft, luistert rustig. B • Met grote groepen kan je niet evalueren. Kinderen krijg je niet stil en ze vertellen toch niet waar het op staat. C • Evalueren kan tussendoor door een praatje te maken met je kapoenen. Je kan het systematisch in je werking inbouwen. En het is dé ideale manier om je activiteit af te sluiten. D • Nog leuke manieren om te evalueren zijn: flessen laten vullen met gekleurd water, zich groot of klein maken, het leukste moment van de dag uitbeelden, …

A • Je speelt het takraadspel en ontdekt de ‘zes van activiteit’. Speel je bijvoorbeeld voetbal, per twee en in een fietsband, dan heb je een ander spel. (Elke tak heeft in 2004 een takraadspel Hoge Ogen gekregen. Vraag ernaar bij je groepsleiding) B • Bekijk het takhandboek van de kapoenen. Je vindt er minstens vierendertig bladzijden kant en klare brainstormtechnieken, ideeën, inkledingstips en uitgewerkte activiteiten. C • Je lurkt aan je pijp en staart uit het raam. D • Je vindt overal inspiratie: bij je grootmoeder, in de badkamer… Of kopieer een spel van de naburige chirogroep. Praat erover met je lief. Of ga op 3D of Herfstontmoeting.

A • Al de bovenstaande punten, maar dan uitgebreider mèt voorbeelden en praktischer B • Hoe je op een goede manier op kamp gaat met kapoenen. C • Alles wat je moet weten over, rond, met, door kapoenen! Je vindt zelfs een filmpje als je de bladzijden voorbij laat flitsen! D • Waar die knappe DC woont.

05

ALLE TAKKEN

MET DE VOETEN ONDER TAFEL OVER HET NUT VAN TAKRADEN

Takraden kunnen veel betekenen als je goed in leiding wil staan (en wie wil dat niet, natuurlijk). Ze zijn de ideale plek voor gekke ideeën, stevige vriendschapsbanden, ergernissen en misverstanden of babbels over je week op kot of het werk. Maar bovenal moeten takraden liefst zo efficiënt verlopen dat je op een paar uur tijd een onvergetelijke activiteit in elkaar bokst.

Het evenwicht Zoals altijd ligt het evenwicht ergens in het midden. Het evenwicht tussen snel en uitgebreid vergaderen, tussen twee keer per week en drie keer per jaar, tussen zaterdagavond voor de vergadering en een maand op voorhand, tussen superefficiënt en eindeloos gepalaver. Goed takraden valt dan ook niet gemakkelijk te omschrijven. Het moet altijd op maat zijn van de mensen die het doen en het moet voldoende aangepast zijn aan de situatie van dat moment (zijn er hete hangijzers, kan iedereen nu voldoende tijd vrijmaken…). Goed takraden kan je ook leren, gun jezelf en je medeleiding daarvoor de tijd, lees eens wat over goed vergaderen¹ en spreek je op tijd uit over wat je leuk vindt en wat niet. Om jullie op gang te laten komen, zetten we hieronder de mogelijke onderwerpen voor een takraad alvast op een rijtje.

De activiteit voorbereiden # Door te brainstormen, bestaande activiteiten aan te passen, te variëren met plaats, tijd, materiaal en thema (hopelijk heeft iemand van de leidingsploeg het takraadspel Hoge Ogen nog in de kast liggen). Een traditioneel ganzenbord waarbij je wil vermijden dat de achterblijvers zich beginnen te vervelen, kan je inspireren tot een waarzeggersvergadering (uiteraard met een ganzenbord en een waarzegster die kan voorspellen in welke buurt bepaalde getallen hangen of een opdracht om zoveel mogelijk zweet te verzamelen om de glazen bol mee in te wrijven) Een thema als ‘de wereld van de parfumerie’ kan je inspireren tot een stadsspel met deo’s, een bosspel met tweeënzestig verschillende geuren of een waar parfumlaboratorium.

06

¹ Bijvoorbeeld de brochure Vergadertechnieken. Te koop in elke Hopper winkel voor 0,60 euro.

{FOTO: wouter van espen}

# Door taken te verdelen • Voor de vergadering Wie heeft een lamp die als waarzeggersbol kan dienen? Vragen we de givers om deo’s mee te brengen? • Tijdens de vergadering zelf Wie legt het spel uit? Komen we allemaal een beetje vroeger om het lokaal in te kleden en het materiaal klaar te leggen?

Nabespreken Methodieken om te evalueren vind je in alle takhandboeken, te koop in elke Hopperwinkel. Hoe vonden de leden de activiteit? Hoe vond ik het zelf? Hoe verliep de samenwerking in onze leidingsploeg?

Allerlei # Een gesprekje over die ene kabouter of verkenner met wie je het moeilijk hebt/ over wie je je zorgen maakt. Herkennen de anderen zich in jouw beleving? Kunnen jullie iets doen? # Plannen doe je ver genoeg op voorhand, maar niet per se voor een heel jaar. Twee maanden is een minimum. Een planning is een richtlijn, laat je er door leiden, maar wees flexibel bij veranderingen. Probeer bij het plannen: • voldoende te variëren (laat welpen en gidsen zowel buiten spelen, als nadenken, experimenteren, verkennen, zichzelf uitdrukken, nieuwe dingen/mensen leren kennen); • rekening te houden met jullie agenda’s (examens, trouwfeest zus, vakantie, …); • rekening te houden met de leden (gun ze eerst wat tijd om elkaar goed te leren kennen voor jullie op weekend vertrekken,…); • rekening te houden met de ouders (leg je kampplaats en periode voor januari vast zodat ook de ouders hun vakantie kunnen plannen. # Ouders: Gaan we op huisbezoek (wanneer en/of waarom (niet?)) of organiseren

we een infomoment (hoe vaak, wanneer, waarover), wat met de ouders van… ? # Doen we mee aan de districts- of gouwdag? # Het maandprogramma bedenken, eventueel uitschrijven. Met een goede planning is dit een fluitje van een cent. Probeer zo’n programma zo aantrekkelijk mogelijk te maken (tekeningen en grapjes) wees duidelijk (beperk het aantal verrassingsvergaderingen) en volledig (hoe laat begint en eindigt het, wat moeten ze meebrengen, waar gaan jullie naar toe). # Uitnodigingen maken voor speciale vergaderingen.

Last but not least Takraden moeten bovenal plezant zijn, voorzie een hapje en een drankje en doe af en toe eens iets speciaals (op voorhand een krablotje kopen en op het einde zien of jullie iets gewonnen hebben bijvoorbeeld). Een gezellige, maar toch ook efficiënte takraad kan bovendien de samenhang binnen je takploegje bevorderen. Speel bijvoorbeeld Trivial Pursuit en bespreek, telkens je voor een blokje speelt, iets in verband met de leden of de vergaderingen of het weekend dat jullie nog moeten voorbereiden. Zo kan je ook naar elkaar toegroeien als leidingploeg en dat heeft effect op je tak ... Takraden hoeft namelijk geen noodzakelijk kwaad te zijn, integendeel: ‘t is de basis voor een goed scouts -en gidsenjaar.

Sabine De Schutter - Elena Buyle / [email protected]

07

jonggivers & scheepsmakkers

het belang van bendevorming Patrouilles samenstellen

Als twaalf- tot veertienjarigen een tijdje in groep samenzijn, ontstaan er al snel kliekjes of clubjes. Het liefst ook nog met geheimzinnige afspraken, een eigen taal, insideregels en specifieke kleding. Patrouillewerking komt dus niet uit de lucht gevallen en bouwt voort op hoe jonggidsen en jongverkenners zich spontaan organiseren.

Patrouilles moeten groepjes zijn waar jonggivers zich veilig en thuis voelen {FOTO: miet lassuyt} {FOTO: THIJS DESCHILDRE}

Waarom?

Rond de herfstvakantie kan je dan overgaan tot het vormen van de patrouilles.

vrienden uit elkaar haalt, krijg je gegarandeerd protest.

Stappenplan

Patrouilles treden op een gezonde manier met elkaar in competitie, en geven zo de jonggivers de kans om eigen initiatieven te ontwikkelen. De derdejaars treden daarbij op als gangmaker.

Patrouilles/kwartieren samenstellen is dikwijls een moeilijke opdracht. En er bestaat geen wonderrecept voor. Dat je een evenwichtige patrouille-indeling nastreeft, ligt voor de hand: ongeveer evenveel jonggivers in elke patrouille/elk kwartier, gelijke verdeling wat betreft leeftijd en geslacht en niet alle vriendjes of vriendinnetjes bij elkaar. Toch hoeven de patrouilles/kwartieren niet in alles even sterk te zijn. Het doel van een patrouillewerking is groepjes te maken waarvan de leden een jaar lang op een bijzondere manier met elkaar zullen samenwerken.

Wanneer en hoe?

In samenspraak

Je stelt de patrouilles/het kwartier samen na een ruime periode van kennismaking. In die periode zoeken de eerstejaars en nieuwe jonggivers hun weg binnen de troep, ontdekken jonggivers met gelijke interesses elkaar en probeer je als leiding te weten te komen welk vlees je in de kuip hebt. Speel en werk tijdens de eerste weken in grote groep en in wisselende groepjes.

Eén ding is essentieel: patrouilles samenstellen doe je niet alleen. Als je wil dat jonggivers zich thuis voelen in hun patrouille, moeten ze zich over de samenstelling kunnen uitspreken en uitdrukkelijk voor elkaar kiezen. Dat er naar een evenwichtige patrouilleverdeling gestreefd wordt, begrijpen jonggivers zelf ook wel, maar als je bijvoorbeeld systematisch alle

In een patrouille/kwartier van zes tot acht leden leren jonggivers samenwerken, opkomen voor zichzelf, afspraken maken en verantwoordelijkheid opnemen, maar ook elkaars kwaliteiten ontdekken en waarderen.

08

Patrouilles moeten groepjes zijn waar jonggivers zich veilig en thuis voelen en waar iedereen aan z’n trekken komt.

Doe, voor je aan de patrouillesamenstelling begint, een spel waarbij jonggivers met gelijke interesses of ideeën elkaar ontmoeten. # Laat iedere jonggiver een anonieme contactadvertentie maken waarin ze zichzelf voorstellen (1e jrs jvk wenst kennis te maken met leuke vrndn; hd v zwemmen, lng tochten, chrmnt, vrzmlt postzegels, …). Maak een krantje met alle advertenties en laat de jonggivers er elk een aantal omcirkelen. Organiseer een blind date waar kandidaatpatrouilleleden elkaar ontmoeten. # Bouw een sorteermachine (doolhof door de gangen van je lokaal, geblinddoekt een touw volgen met verschillende mogelijke

routes, teken een reuze stroomschema met levende pionnen,…), waarbij de jonggivers opeenvolgende keuzes moeten maken (sport of muziek, lange of korte tochten, bos- of stadsspel, postzegels of bierviltjes,…). Jonggivers met dezelfde interesses komen op hetzelfde eindpunt uit. # Vorm op een derdejaarsmoment groepjes derdejaars die de verschillende patrouilles gaan leiden. Vervolgens laat je de derdejaars zich voorstellen aan de andere jonggivers. Maak er bijvoorbeeld een verkiezingsshow van waarbij de derdejaars zich van hun beste kant laten zien, hun programma uit de doeken doen, vertellen waarom ze voor elkaar kiezen, … De andere jonggivers kiezen met stembrieven voor een groepje derdejaars en een aantal andere jonggivers met wie ze graag in een patrouille willen zitten. # Als de jonggivers op één of andere manier hun voorkeuren kenbaar hebben gemaakt (bijvoorbeeld. namen opschrijven van zowel eerste-, tweede- en derdejaars,…), maak je ofwel samen met de leden ofwel apart met de leiding een

voorstel. Geef iedereen de kans om op dit voorstel te reageren en werk daarna een bijna definitieve indeling uit. # Organiseer een (stads)spel waarbij alle jonggivers afzonderlijk van elkaar naar een bepaald punt gaan. Daar krijgen ze een tip over een andere plaats, waar ze een tweede jonggiver, het eerste lid van de patrouille, ontmoeten. Op de ontmoetingsplaats vinden ze weer een tip en zo komen ze uiteindelijk iedereen van hun patrouille tegen. # Laat nog een week bedenktijd over, al was het maar om de afwezigen de kans te geven zich aan te sluiten bij een bepaalde patrouille, vooraleer de patrouilles definitief worden samengesteld. Leden die veel inspraak krijgen, beleven doorgaans meer plezier aan hun jonggiverjaar. Maar hou als leiding een oogje in het zeil en de touwtjes in handen bij de samenstelling. Jonggivers zetten hun eerste stappen in zelfstandig beslissen, maar kunnen dit nog niet alleen. Ze hebben het inzicht en overzicht van leiding broodnodig.

Joeri Meeus / [email protected]

09

jins & loodsen

diep . dieper . diepst kennismakingsactiviteiten met pit

Kennismaken doe je het hele jaar lang. Niet altijd bewust, maar in elke nieuwe situatie leer je nieuwe dingen over elkaar. En dat is nu precies wat kennismaken is. Dit artikel wil vooral een warme oproep zijn aan alle jinbegeleiding om niet te blijven steken bij de oppervlakte, maar een niveautje dieper te gaan.

De slaapkamertocht Ga met de hele jintak op bezoek op elkaars slaapkamer. Behangpapier, posters, dvd’s, boeken, bed, kleren, … zeggen vaak veel meer over iemand dan een twintig kennismakingsspelletjes. Speel in elke kamer een rustig spelletje of gewoon Dikke Bertha. Zo kan je op het eind de prijs uitreiken voor de meest ‘Berta-vriendelijke slaapkamer’. Als jinbegeleid(st)er doe je natuurlijk gewoon mee en laat je net zo goed in je slaapkamer-kaarten kijken. Op die manier stel je jezelf als begeleid(st)er ook kwetsbaar op en dat geeft vertrouwen.

10

Zorg ervoor dat je bij deze activiteit voldoende aandacht geeft aan veiligheid in al zijn aspecten. Het is niet alleen belangrijk dat er geen armen en benen gebroken worden, ook de hartjes moeten heel blijven. Zorg ervoor dat iedereen zich op zijn gemak blijft voelen en dat er geen (emotionele) grenzen overschreden worden. Een slaapkamer is best wel een intieme plaats. Je verwacht dan ook niet meteen bezoek van je hele jingroep. Door deze tocht aan te kondigen kunnen de jins zich wat voorbereiden en kunnen ze zelf beslissen hoeveel ze van zichzelf en hun kamer laten zien. En verwittig ook de ouders, zo staat een ongeschoren, halfslapende papa in pyjamashort niet plots oog in oog met een bende giechelende 17-jarigen.

Lekker jintiem Scouting doe je in groep. Maar om elkaar beter te leren kennen, is het soms nodig om even uit de spreekwoordelijke massa te stappen en per twee iets leuk te doen. Zo kan Gert, die in groep zelden zijn mond open doet, laten zien dat hij een massa leuke ideeën heeft voor de fuif van volgende maand. Op die manier kan je voor je jins een vergadering plannen waar elke jin met elke andere jin één opdrachtje doet.

Dagboek van de jinguïn

Voorbeelden zat: # Loop samen een eindje en voel daarna elkaars hartslag. # Mest elkaars portefeuille uit. # Bouw samen een leuk klein kamp en vertel een geheim. # Geef elkaar een massage. # Maak een wandeling hand in hand. # Leid elkaar geblinddoekt ergens heen. # Bak een eitje en eet dat samen op. #… Natuurlijk gaat het niet over de opdrachtjes zelf, maar wel over de tijd die je doorbrengt met de ander. Zorg ook hier weer voor voldoende veiligheid. Laat ze zelf kiezen welke opdracht ze uitvoeren en met wie. Als begeleiding moet je hier de tijd wel goed bewaken. Gezellig tetteren in een zelfgebouwd kamp kan wel even duren. Voorzie een leuke plaats waar alle singles op zoek naar een date kunnen afspreken.

Achtervolg je mede-jin Schrijf alle namen van de jins en begeleiding op afzonderlijke papiertjes. Vraag aan een buitenstaander om de papiertjes weer uit te delen zonder dat iemand zijn eigen naam krijgt. Het is leuk als je iemand krijgt die je nog niet zo goed kent. De opdracht is om tegen de volgende vergadering zoveel mogelijk te weten te komen over de persoon die jij hebt gekregen. Je kan werken met een vragenlijst: namen van ouders, grootouders, peter en meter; kleur pennenzak; rijksregisternummer; kleur ogen; merk fiets; lievelingsmuziek; ongemerkt een foto maken; … En natuurlijk zonder dat die ander weet dat jij hem/ haar stalkt. Je zal dus contact moeten leggen met ouders, broers, zussen, … De volgende vergadering kom je in de kleren van deze persoon en je vertelt wat je te weten bent gekomen over hem/haar. Ook hier zullen de jins zelf moeten bepalen waar de grens ligt. Dat het niet is toegestaan om in te breken, zullen de jins zelf wel weten.

Yolein Corten / [email protected]

Boom boom boom boom I want you in my room!

Liefste dagboek, Toen ik aankwam bij de scouts en ik hoorde dat het kennismakingsvergadering was, had ik zin om meteen weer naar mijn iglo te gaan. Ik weet toch al hoe iedereen heet, wie een trut is en wie ne zak. Moeten we nu echt nog eens ”Ik zit in ’t ijs en ik hou van …” spelen? Maar dat was gelukkig niet de bedoeling. We moesten per twee iets gaan doen. Moest ik toch wel iets met Magda doen en dat is echt een dikke seut. Die doe nooit hare snavel open. Ik stelde voor om mekaars portefeuille eens uit te laden. Dan was ik er snel vanaf. Het eerste wat ik uit hare portefeuille pak is een lidkaart van de bib, de seut! Daarna vind ik nog een paar fotootjes van mama en papa, oma, een hondje, … de seut! En dan zie ik een studentenkaart van de K.U.A., de Katholieke Universiteit Antarctica. Blijkt dus dat Magda een jaar vroeger naar de universiteit is mogen gaan, de strever, en fysica studeert. Dat is nu toevallig ook wat ik volgend jaar wil gaan doen. Ik vind Magda nog altijd een dikke seut, maar we hebben toch lang gepraat over waar ze in het labo mee bezig zijn. En dat was wel boeiend. Ze heeft zelfs voorgesteld om samen naar de opendeurdag te gaan. Maar dat zullen we nog wel zien. Het was dus al bij al nog een leuke vergadering. Maar geef mij volgende week toch maar gewoon een mega-bosspel. De Jinguïn

{FOTO: miet lassuyt}

11

akabe

groepsleiding

Van groep naar ploeg in drie punten

broodje jamboree

Hoe zorg je voor samenhang in je leidingsploeg?

uit het hart van bart

Zo, het scouts- en gidsenjaar geraakt stilaan op kruissnelheid. De leden zijn ingeschreven, de leiding heeft haar tak gevonden, de eerste weekends zijn achter de rug. Perfect, nu heb je als groepsleid(st)er tijd om de praktische kant even los te laten en je met iets abstracter bezig te houden: hoe je van je bende leiders en leidsters een echte leidingsploeg maakt. Het is een klacht die je onder groepsleiding wel vaker hoort: leid(st)ers steken graag en veel tijd in alles wat met de eigen tak te maken heeft, maar sturen hun kat naar de voorbereiding van de wafelbak of een dagje lokalen en terreinen opruimen. Begrijpelijk, want takwerking is arbeidsintensief. Maar ook jammer, want in een scouts- en gidsengroep kruipt eveneens veel werk, waarvoor veel volk en inzet nodig zijn, het liefst door àlle leid(st)ers. Een leidingsploeg die ook een hecht team vormt, is dus een pluspunt: een goede verstandhouding komt de (samen)werking altijd ten goede.

Het startpunt: de groepsraad

12

De groepsraad is zo’n moment waarop in principe alle leiding aanwezig is, dus maak je er maar beter gebruik van. Je kunt er bijvoorbeeld thema’s (opname van Open Kamp kinderen in de groep, Hoe staan we tegenover zingeving?, Doen we mee aan de actie speelstraat?, …) die de hele groep aangaan in kleine groepjes laten behandelen, waarbij je ervoor zorgt dat die groepjes bestaan uit leid(st)ers van de verschillende takken. Zo vraag je de leiding na te denken over het groepsbelang, samen met mensen met wie ze anders minder samenwerken. Het is een eerste stap op weg naar meer betrokkenheid bij de groep. Zo’n groepsraad is ook het ideale moment om zorgvuldig samengestelde werkgroepjes op te richten, een aanpak die zowat hetzelfde resultaat oplevert als themagroepjes. Werkgroepjes geef je een heel concrete taak die in het belang is van de groep: dat kan iets kleins of eenmaligs zijn, maar mag evengoed een grotere, langdurige opdracht zijn. Zowel een leuke puzzelpagina in het

maandblad, als het lokalenbeheer of de organisatie van een of andere geldactie kan je aan zo’n werkgroepje toevertrouwen. Als je je leiding verantwoordelijkheid geeft, krijg je er betrokkenheid en groepsgevoel voor in de plaats.

Het middelpunt: de groepsactiviteit Je kunt natuurlijk ook een stap verder gaan en een heuse groepsactiviteit inlassen. Daarbij zijn de mogelijkheden bijna onbegrensd, en je kunt zo’n activiteit zo vrijblijvend of zo intensief maken als je nodig acht. Een leuke stamquiz op zijn tijd om de teamspirit in je groep op peil te houden? Goed, doe zo voort! Wil je iets meer, dan is een leidingsdag of –weekend een aanrader. Naast pure ontspanning kun je op zulke momenten ook plaats maken voor groepsgerichte spelen met de hele leidingsploeg, of je kan een werkwinkel organiseren specifiek over samenwerking en groepsgeest. Via de e-mailadressen: [email protected] (van de ploeg Vorming in Scouting) of groepsleiding@ scoutsengidsenvlaanderen.be (van het commissariaat groepsleiding) kun je mensen contacteren die in jouw groep zo’n aanbod komen geven. Doen!

Het hoogtepunt: samen in de touwen Voor wie het tot slot nog wat intensiever mag, is er het touwenparcours op De Kluis in Sint-Joris-Weert. Dat is heel wat meer dan waaghalzerij op grote hoogte. Je kunt er uitdagingen aangaan die speciaal op je groep zijn afgestemd. Onder begeleiding krijg je dan opdrachten die je alleen tot een goed einde kunt brengen als je samenwerkt.

Natuurlijk zul je wel eens met knikkende knieën boven in een boom staan, maar op het touwenparcours verleg je meer dan alleen grenzen in de hoogte: het is een lesje in teamwork op het scherp van de snee. Geïnteresseerd? Via 016 47 71 72, kluis@ scoutsengidsenvlaanderen.be of op pagina 28-29 kom je er alles over te weten.

Ich bien eine flirt. kanone! Dag iedereen Op 23 juli vertrok ik op Jamboree. Het juichen was enorm! Het feest begon, we reden met de bus naar Calais om over te steken naar Dover. De rit van de ferry vollen bak ambiance verzekerd! In gietende regen hebben we onze tenten opgezet! 24 juli. We gingen ver wandelen, wel tien kilometer!!! We vertrokken naar Sandwich met de bus! We hebben aan de zee gegeten. En we waren terug, iedereen vermoeid van de keiverre wandeling! 25 juli. Welkom toe London City!!! Wa een knappe stad. Ik heb zitten gieren van plezier met die ouwe taxi’s. Wel een massa! En de één na de andere ziekenwagen, loeiende sirenes wiwiwiwiwiwiwiiwwiiw van alle kanten. En ik heb Sprite gedronken, heerlijk, heerlijk! We reden met een citytourbus rond. En ik vond de Big Ben ooo zo mooi! En natuurlijk hebben we de duurste wagenparken gezien Wauw: Bentley, Ferrari, Porsche en Lamborghini. Wam, wamm, wamm! 27 juli. Opstaan, pleinspelletjes gedaan en bosspel gedaan in gietende regen! Het spel trok op niks!

Maar 28 juli begon het pas, het feest. Ik was op het Jamboreeterrein aangekomen, ik was me een bult verschoten van de sfeer, tenten opstellen, dansen, terug snurken.  29 juli. Dan begon het mooie moment. Ik zat, dames en heren, op de eretribune met achter ons prins Williams, hij was een zuurplant! Zelfs voor de show, begonnen we al te wenen van blijdschap!! En toen het begon, liters water zijn eruit gevallen: wene, wene, wene!!! Zo een  mooie show, amaai! Alle leiding en leden verschoten toen we zo een reactie gaven. In het vervolg, zakdoeken meebrengen zei Els! Jah wadde zeg! En nu 29 juli. Ik ben met een leider gaan eten bij de Zwitserse troep! We hebben ons kapot gelachen!!! Ich bien eine flirtkanone, zeiden ze. Het geluk was dus begonnen. Troep h heeft geschiedenis gebracht. 30 juli bezocht ik met Maarten, Els, Stein, Bert, de pompiers van het Jamboreeterrein! Een ritje met een brandweerwagen gemaakt Tutatuta! Jassen aan, helmen aan. Ongelooflijk, ik ben zelfs op de alarmcentrale geweest! We amuseerden ons te pletter! De andere dagen hebben we naar Gilwell-

park geweest: Klimmen en klauteren! En dan Sunrise ceremonie, prachtig met allemaal vrededuiven, prachtig, prachtig!!! Echt met de kleinzoon van Baden Powell. En veel dinges gedaan, veel langs de contingenttent geweest! Peaceconcert. Veel gaan drinken, veel gespeeld, veel vrienden gemaakt en ook hebben we voor de gemeente moeten werken, de parking kuisen en zo! Ik heb altijd mijn uiterste best gedaan om te luisteren naar de leiding! Accordeon zitten spelen, doedelzak gespeeld, op internet geweest en ik heb ook haggis gegeten! Alle concerten, shows waren zo mooi! Knallend vuurwerk! Echt waar! Bijna 5000 ballonnen voor peace naar boven! Maar jammer genoeg is alles heel vlug voorbij gegaan. Ik voel nu diepe spijt dat het gedaan is. Maar binnen een paar dagen zal ik terug Bart zijn, hoe ik normaal ben! Het ervaren van jamboree is fantastisch!! Dit is mijn wens dat jullie nu wereldwijd tegen ouders met kinderen met een handicap zeggen dat het een ervaring is. Dat ze heel, heel goed verzorgd worden! En dat ze nooit alleen zijn! Want ik heb het gezien en ik ben getuige. Deze jamboree is een zegen voor eeuwig en altijd, een rijk ervaring vol vriendschap en vrede.

{FOTO: wouter van espen}

Pieter Coupé / [email protected]

Bart Korthoudt - Akabe Toetertoe & Sus Antigoon / [email protected]

13

GLUREN BIJ DE BUREN

knutselen vergt ook techniek... Over avontuurlijke activiteiten in de Chiro Onder het motto ‘doorbreek eens een cliché’ stelt de Dienst Avontuurlijke Activiteiten (DAA) van Chirojeugd Vlaanderen twee tochtvormen voor. Een tocht is immers meer dan kilometers vreten. Gebruik daarom originele technieken om de route duidelijk te maken, of kies voor speciale tochtvormen. Zo wordt je tocht plots veel aantrekkelijker. En dat is als leid(st)er uiteindelijk toch je doel.

Trechtertocht In deze tochtvorm vertrekt elke deelnemer individueel met een eigen tochttechniek. De tochttechnieken zijn zo opgemaakt dat twee deelnemers een andere route nemen maar een gezamenlijk eindpunt bereiken. Op deze plaats komen de twee deelnemers elkaar tegen. Voor de tweede opdracht hebben beide elk een deel van de informatie in hun bezit om te weten te komen wat het volgende punt is. Op die plaats komen dan vier mensen samen. Zij hebben weer elk een deel van de informatie om naar een volgend punt te gaan. Zo ga je verder tot heel de groep samen is. A B C D E F G H I J K L De deelnemers worden individueel gedropt en krijgen bijvoorbeeld een oleaat.¹ AB

CD EF GH IJ KL De ene deelnemer heeft bvb een looprichting, de andere een afstand.

ABCD EFGH IJKL De deelnemers moeten kompas schieten en hebben elk een deel van de info.

14

ABCDEFGHIJKL Heel de groep is nu samen. Dit kan het eindpunt zijn. Het kan ook dat de groep samen nog een opdracht krijgt en dan samen de rest van de tocht aflegt. Enkele tips om te voorkomen dat je trechtertocht een mislukking wordt: # Geef elke deelnemer een codenaam en vermeld op de tochttechniek wie ze op het eindpunt van de eerste opdracht zullen tegenkomen. Bijvoorbeeld: “Jij bent het konijn en je gaat voort met de wortel.” Zo vermijd je dat de verkeerde personen samen verder op stap gaan. Hun informatie voor het volgende punt klopt dan niet meer en heel de tocht loopt in het honderd. # Maak je trechtertocht niet te lang. Drie à vier kilometer is meer dan genoeg, daar doe je toch al gauw twee à drie uur over. # Ga elke opdracht vijf keer na of laat iemand anders de tocht aan de hand van de

tochttechnieken op kaart reconstrueren. # Kies duidelijk herkenbare punten als verzamelpunten. Bijvoorbeeld: een kruispunt, met een kapelletje, een eenzame boom of een watertoren. # Spreek af dat iedereen een herkenbare boodschap achterlaat op het verzamelpunt als ze door omstandigheden toch vertrekken van het verzamelpunt vooraleer de andere partij aankomt. # Geef elke deelnemer zeker een noodcoördinaat mee.

vinden. Vergeet niet dat je op tijd moet stoppen, je moet immers nog terug naar de vertrekplaats. # Geef de opdracht aan de groep pas bij het einde van de tocht. Als je deelnemers de opdracht bij het begin van de tocht reeds kennen, kunnen ze zich voorbereiden en is het verrassingseffect verdwenen. # Opgelet: door het onvoorspelbare karakter van deze tochtvorm is hij niet te combineren met een tochttechniek of met een andere tochtvorm.

Back bearing

DAA

Een knappe variatie op dropping is de ‘back-bearing’-methode. De term is afkomstig van ‘to bear back’ wat wil zeggen ’de weg terug vinden’. In een onbekende omgeving (bijvoorbeeld op kamp of op weekend) is het gemakkelijk om al wandelend bewust de weg te verliezen. Na een tijdje ‘desoriëntatie’ hou je halt. De groep wordt al dan niet in ploegjes opgesplitst en krijgt als opdracht het vertrekpunt zo snel mogelijk terug te vinden. Eventueel met de hulp van een topografische kaart.

Dienst Avontuurlijke Activiteiten van Chiro is een groep enthousiaste vrijwilligers die hun liefde voor technieken, tochten, touwen en avontuur graag botvieren en hun kennis en ervaring doorgeven aan Chiroleiding.

laat ons direct de puntjes op de i zetten: in de Chiro staan technieken centraler dan je zou denken. Enkele tips # Om gemakkelijk de oriëntatierichting te verliezen, kan je op elke splitsing een munt omhoog gooien. Munt = ga naar links, kruis = ga naar rechts. Als je met de dobbelsteen op stap gaat, heb je meer mogelijkheden. Je spreekt bijvoorbeeld af: 1 = links; 2 = rechts; 3 = rechtdoor; 4 = terugkeren; 5 = wie gooide, mag kiezen; 6 = we spelen een spel. # Hoe meer kleine paden je neemt en hoe meer kruispunten je passeert, hoe moeilijker het wordt om de weg terug te

DAA organiseert, vergelijkbaar met onze ploeg technieken # ploegbevorderende weekends met opdrachten op hoog touwenparcours; # tochtenweekends in de Ardennen; # jaarlijks twee techniekendagen: twee dagen vorming voor Chiroleiding met een gevarieerd aanbod technieken; # workshops ‘vuurtjes’, ‘sjorren’, ‘kaart en kompas’; # een opleiding ‘laag touwenparcours’, waarbij niet de hoogte maar wel de uitdaging en creativiteit centraal staan. Meer info over de DAA op www.chiro.be/daa

Het tochtenboek De DAA heeft al zijn tochttechnieken in boekvorm uitgegeven in het Tochtenboek, dé handleiding voor tochten in de jeugdbeweging. Deze was trouwens ook te koop in de Hopperwinkels. Wegens het grote succes is dit boek nu even uitverkocht. Maar eind 2007 ligt ze - herwerkt opnieuw in De Banier. Meer info over het Tochtenboek op www.chiro.be/daa

Mathijs Wouters / Chirojeugd Vlaanderen vzw

15

grondvesten

GROEPSLEIDINGSCONGRES

mini-pionieren scouting . goed bezig? Alle grammaticaregels ten spijt, uitroeptekens en vraagtekens kunnen we in deze titel overal plaatsen. En zoals het een goed stuk tekst betaamt, geeft ook elk woord zijn nieuwe betekenis. Moesten we geen bottines dragen, het zou poëzie kunnen zijn. Een ‘goe bezig’ uit de welpenmond op het einde van het kamp. Bezig zijn in volle voorbereiding van Herfstontmoeting. De jonggids die nadenkt over goed zijn tijdens haar totemisatie. Een evaluatie op de groepsraad met de vraag of we wel goed bezig zijn. Maar wat is dat nu juist, ‘goed bezig zijn’? Scouts en gidsen beleven vrije tijd die niet vrijblijvend is. Maar hoe vrijblijvend is deze vrije tijd vandaag? We leren door in scouting te staan; van onze medeleiding, van een gesprek aan het kampvuur met je jins, door op Herfstontmoeting een nieuwe sjortechniek te ontdekken, op een weekje 3d, of gewoon door elke week bezig te zijn. Een tocht van goed naar beter. En om de hoek loert altijd het begrip kwaliteit. Uiteindelijk is dat waarnaar we streven: een leuk scouts- en gidsenjaar voor onze leden en -dat spreekt- onszelf.

Sjorren, maar dan in ’t klein

Mini-pionieren is zoals het woord het zegt, een sjorconstructie op schaal maken. Maar het is vooral een heel leuke manier om het echte sjorwerk voor te bereiden, Een activiteit om op een regenachtige dag te gebruiken om je wildste sjordersdromen waar te maken. Voor alle takken vanaf jonggivers is mini-pionieren een absolute aanrader.

groepsleidingscongres?

Waarom?

Het groepsleidingscongres wordt driejaarlijks georganiseerd en is de hoogste vergadering in onze structuur. Via de groepsleiding bezint elke groep zich over het spel van scouting. De resultaten daarvan worden meegenomen door de nationale leiding om het verhaal van scouting te (her)schrijven. Zo heeft het vorige congres geleid tot o.a. een nieuwe missie, naam en logo en een hertekende Kijk op Scouting.

Het grote voordeel van mini-pionieren is dat het bouwwerk zichtbaar wordt in drie dimensies. Hierdoor kan je uittellen hoeveel materiaal je exact nodig hebt, je kan nagaan hoe je de constructie op een veilige manier opbouwt en nadien weer opbreekt en je kan de taken vooraf gemakkelijk verdelen. Bovendien kunnen leden en leiding met een minder goed ruimtelijk inzicht van het begin beter volgen.

Dit jaar kwaliteit dus. En leren. Of hoe doen we het, goed bezig zijn?

Hoe?

Verwacht dit najaar dus een vraagteken op jullie groepsraad! En groepsleiding, zoeken jullie op 20 april mee naar het uitroepteken? Meer info over het congres komt gauw je richting uit, maar stel ondertussen graag je vraag op groepsleidingscongres@ scoutsengidsenvlaanderen.be

In die geest van leren en kwaliteit houden we dit voorjaar ons groepsleidingscongres. Timo Vanbuel / [email protected]

Een mini-pioneerset bestaat uit rechte houten stokjes (bamboe, riet, hazelaar, wilg, …) en elastiekjes. De meest gebruikte schalen om de stokjes op de juiste maat te zagen, zijn 1:10 (een balk van 4 m = een stokje van 40 cm) en 1:20 (een balk van 4 m = een stokje van 20 cm). De dikte van de stokjes hou je best tussen 8 à 10 mm. Om te starten leer je, net zoals bij het echte sjorren, eerst enkele basisconstructies bouwen. Bijvoorbeeld: een kruis, een driepikkel, een vierpikkel, … Eens je deze techniek onder de knie hebt, kan je beginnen aan het grotere werk. Elastiekjes knoop je door ze om twee takjes te winden. Echt ‘knoop- of vlechtwerk’ komt er niet bij kijken.

Tips voor de handige knutselaar

16

17

Je kan ook mini-pionieren met dik naaigaren of dun creatouw. Zorg er wel voor dat je hout kurkdroog is aangezien nat hout nog krimpt. Je kan je sjorringen nadien insmeren met wat houtlijm, zo zullen ze zeker niet lossen!

het bouwplan van een toren.

Scouting is goed scouting is bezig zijn scouting is bezig zijn met goed zijn scouting is goed bezig

Ploeg technieken / [email protected]

ZINGEVING

grondvesten

De moeze vertrekt ‘Joke en Sven, zien jullie het zitten om dit jaar de groepsmis in elkaar te steken?’, vraagt de groepsleider, die het liefst zo snel mogelijk naar de orde van de dag wil overgaan op de groepsraad. Zonder veel boe of bah knikken Joke en Sven instemmend. Het zal wel niet veel anders zijn dan vorig jaar, denkt Veerle bij zichzelf.’

een hangbrug over een vijver

Vroeger had elke groep een moeze, maar de meesten van hen zijn vertrokken omdat ze er te oud voor werden of door andere verplichtingen. De meeste scouts- en gidsengroepen hebben geen zin om naar een gewone eucharistieviering te gaan, en van een mis in elkaar steken heeft ook niemand kaas gegeten. En eerlijk gezegd, veel scouts- en gidsenleiding vindt die jaarlijkse viering ook niet zo nuttig meer.

Welke waarden en normen wil je meegeven aan je leden? Op welke manier tonen we dit? Welke activiteiten voorzien we? Wat vinden wij een ‘zingevend moment’? Op welke manier vullen wij belofte, totemisatie, opening en sluiting in? We vinden dit belangrijk, maar wie is dan verantwoordelijk voor de uitwerking hiervan? Waar halen we onze mosterd? Hoeveel tijd besteden we aan ‘zingeving’?

En dus kregen we meermaals de vraag naar manieren om met de leidingsploeg het zingevingsdebat te voeren. En die geven we natuurlijk met plezier.

Niet zo’n gemakkelijke praters?

Een luchtige opstap

een platform om je tent op te plaatsen

Verdeel je leidingsploeg in verschillende groepjes. Zorg dat ze per groepje een computer ter beschikking hebben of een lijst met liedjesteksten. (bijvoorbeeld uit de jaarthemabrochure zingeving, te verkrijgen via de Hopper winkels of downloadbaar ). Stuur hen op pad met als opdracht: zoek het nummer dat het meest nodig is in de wereld. Als elk groepje een nummer gevonden heeft, komen ze terug naar de centrale plek. Daar vertellen ze de anderen welk nummer ze gekozen hebben en waarom. Dit doen ze op de manier waarop ze zelf willen. Hun voorstelling duurt 5 à 10 minuten.

18

Elke leid(st)er kan daarna kiezen uit de geselecteerde nummers in een verkiezingsronde. Zo heb je op het einde van deze eerste stap een nummer dat belangrijk is voor de wereld. abstracte kunst kan ook

In vraag Na deze luchtigere opstap kan je de link leggen met je groep. Wat zit er achter deze tekst? Waarin geloven we dan als groep?

Is je leidingsploeg niet zo gemakkelijk in het bespreken van deze dingen? Zorg dan dat je goeie gesprekmethodieken achter de hand hebt. Bijvoorbeeld de ‘lege stoel’ te vinden in het takhandboek van groepsleiding. Het thema bespreken in kleinere groepjes kan ook helpen. Eenmaal jullie een gemeenschappelijke visie hebben, is het tijd voor een brainstorm over concrete plannen: welk bosspel willen jullie inkleden met ‘ietsje meer’? De leiding van andere takken kan helpen om de activiteiten uit te werken.

Zoek een lied dat het meest nodig is in de wereld. Eventueel kan je extra materiaal voorzien waar iedereen in kan snuisteren: jaarthemabrochures van de afgelopen jaren, mappen zingeving die je kan kopen in de Hopper winkels, inspirerende boeken uit de bibliotheek. Wedden dat jullie al een heel eind verder staan na deze brainstorm?

Zoekende? Ben je nog op zoek naar ideetjes om zelf aan de slag te gaan en weet je niet goed van welk hout (zingevende) pijlen te maken? Surf dan even naar ons webstekje. Ook met concrete vragen zijn jullie meer dan welkom: neem contact op met ons via [email protected].

{FOTO: joris bulckens)

Skrolan Hugens & Babs Goethals / [email protected]

19

speelbaar

spelen met seks Je hoeft geen seksexpert te zijn om iets op touw te zetten over relaties en seksualiteit. Met onderstaande spelen kan je onmiddellijk aan de slag. Zin in meer van dit alles? Dan kan je terecht op het begeleidergedeelte van www.jeugdenseksualiteit.be

Veilig vrijen

20

Aanraken en aangeraakt worden

Wat ben ik? Materiaal: Pen, papiertjes (of post-it) en plakband

Kop-Romp-Benen Materiaal: kaartjes met het woord “romp”, “kop”, en “benen”.

Alle spelers zitten in een kring. Elke speler kiest een voorbehoedsmiddel. De naam van het voorbehoedsmiddel wordt op een papiertje geschreven en op het voorhoofd van de linkse medespeler gekleefd. Als iedereen een papiertje op zijn voorhoofd heeft, kan het spel beginnen. De bedoeling is zo snel mogelijk te achterhalen wat er op je papiertje staat. Om de beurt mag ieder speler één vraag stellen. Bijvoorbeeld: Bescherm ik tegen SOA?, Moet je elke dag aan mij denken?, … De andere spelers mogen enkel antwoorden met ja of nee. Voorbeelden: een condoom, de pil, vaginale ring, …

Elke deelnemer krijgt een kaartje met één woord op namelijk “kop”, “romp” of “benen”, behalve één iemand. Die wordt de ‘koppensneller’, de tikker. Iedereen loopt kriskras door mekaar. Er mag niet gepraat worden. De tikker staat op een afstandje met zijn/haar rug naar de groep. Op een teken van de begeleid(st) er moeten zo snel mogelijk ‘lijven’ worden samengesteld en wel als volgt: iemand met een “benenkaartje” gaat plat op zijn/ haar buik liggen, daarbovenop iemand met een kaartje “romp” en daarboven iemand met een kaartje “kop”. ‘Gebrekkige leden’ of niet samengestelde lijven kunnen getikt worden en worden buiten spel gezet. Nadien staat iedereen terug recht en wordt hetzelfde spelletje opnieuw gespeeld tot er geen lijven meer overblijven.

Condoomroof Materiaal: condooms Iedereen krijgt een condoom. Het condoom wordt afgerold en achteraan als een staartje aan de spelers hun broek gehangen. Bedoeling: zoveel mogelijk condooms veroveren. Als je condoomstaart is afgepakt, is het spel voor jou afgelopen. Uit: Vrijspel, spelplezier met voorbehoedmiddelen. Achtergrondinformatie in: Beddengoed, voorbehoedmiddelengids voor jongeren.

Watermassage Materiaal: een groot waterdicht doorzichtig plastiek zeil (2,5 op 3 m) en drie emmers warm water. Eén iemand van de groep gaat op zijn/haar rug liggen, ontspannen en met de ogen gesloten. De andere groepsleden gaan er rond staan en houden de plastiek open boven de liggende persoon, op zo’n manier dat het zeil de deelnemer lichtjes raakt en er geen water kan wegvloeien. Giet een emmer water langzaam over de plastiek leeg. De groep moet ervoor zorgen dat het water sluipt over de onderliggende deelnemer door het zeil te bewegen. Doe dit héél langzaam en rustig! Zorg ervoor dat de deelnemer de hele tijd rustig kan ademen en dat hij of zij zich niet bezeert bij het botsen van het zeil op zijn of haar lichaam. Laat de groepsleden om beurten genieten van deze watermassage. Uit: Tastbaar, een handboek voor meer dan één hand Achtergrondinformatie in: Rep en Roer 15 ‘Aanraken mag’

Puberteit

Om even uit te waaien

Daar ben ik te klein voor, daar ben ik te groot voor!

Verboden woorden Materiaal: spelkaartjes

De spelleider noemt achtereenvolgens activiteiten. Mogelijke activiteiten zijn: vrijen; kinderen maken, met de poppen spelen, op kinderen passen, met de blokken spelen, eten klaarmaken, schminken, uitgaan, spelen, roken, alcohol drinken, meisjes plagen, opblijven zo lang je wil, … De spelers lopen naar de ene kant van de ruimte als ze vinden: ‘daar ben ik te klein voor! ‘of naar de andere kant als ze vinden ‘daar ben ik te groot voor!’. Als ze vinden dat de activiteit bij hen past, blijven ze in het midden staan.

Een deelnemer krijgt een kaartje met daarop een woord dat hij moet omschrijven zonder bepaalde woorden te gebruiken. De andere deelnemers moeten zo snel mogelijk raden wat het woord is. Bijvoorbeeld: Vrijen moet worden omschreven zonder knuffelen-bed-lief-kussen-bloot te gebruiken.

Uit Groeispurt, tienerspel over groeien en veranderen Achtergrondinformatie in: Rep en Roer 21: ‘Identiteit : Puber’

Wat kriebelt er hier? Materiaal: klein voorwerp: steentje of centje of plastieken beestje, … Bij het begin van een activiteit kan een klein voorwerpje getoond worden als ‘te vermijden’. Het wordt wel de hele dag onopgemerkt doorgegeven in de groep. Je kan er een verhaaltje bij verzinnen aangepast aan het thema van de dag. Bijvoorbeeld als je over SOA en veilig vrijen gaat spreken, kan je een klein diertje omschrijven als schaamluis. Dus als het schaamluisje ergens op iemands lichaam belandt, is het de bedoeling er zo snel mogelijk terug vanaf te geraken. Wie heeft op het einde van de dag de schaamluis? Uit: Uitwaaiertjes, lichtverteerbare spelletjes over relaties en seksualiteit Achtergrondinformatie:Rep en Roer 20 ‘Seks, een serieuze zaak?’

21 Te verkrijgen Alle bovenstaande publicaties (behalve Vrijspel) kan je ontlenen uit het Documentatiecentrum van Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen, 03 231 16 20, [email protected]. Laat op voorahand even iets weten als je wil langskomen. Jeugd en Seksualiteit vzw Kon. Astridlaan 106 bus 002 2800 Mechelen T. 015 20 69 68 F. 015 20 31 42 [email protected] www.jeugdenseksualiteit.be

DIVERSITEIT

KAMPRUBRIEK

Ask it the people

A room with a view

Hoe toegankelijk is jouw groep?

kampplaats zoeken

Je kon er op Herfstontmoeting moelijk naast kijken. De mega(coole) Beautycase is in het land. En als je wil, ook zonder omhaal in je hand! Zo ben je meteen klaar om met je groep in het diversiteitsavontuur te vliegen. Vandaag, uit schuif 3, in de spotlights: netwerken. Go!

Het getik van de regen op het tentzeil of de eerste sprankelende ochtendzon op je snoet, een knusse slaapzak, indrukwekkende sjorconstructies en dansende vlammen bij een kampvuur. Wie droomt er niet graag van het volgende kamp? Met onderstaande rubriek loodsen we jullie een heel jaar lang door alle stappen van de kampvoorbereiding.

Kampplaats

Mooi De beautycase zit vol leuke spullen om diversiteit aan te kaarten in je groep, er is voor elk wat wils: een fotospel voor leden over anders-zijn, een weegschaal om de draagkracht van je groep te meten, een film over diversiteit, een spiegel om je lippen te stiften. Je vindt het allemaal … in de Beautycase. Voor de durvers hebben we een uitdaging op maat: netwerken.

Moeilijk

22

Sommige kinderen zijn de afgelopen honderd jaar zelden of nooit lid geworden van ‘onze’ beweging. En het is allesbehalve eenvoudig, om dat te (proberen) veranderen. Maar toch is het net dat waarvoor we jullie uitdagen! Om een antwoord te vinden op die vraag zullen jullie moeten zoeken welke drempels er zijn voor juist dat ene kind dat lid wil worden van jullie groep. Is het lidgeld te hoog? Wordt het niet aangepord door zijn vriendjes op school zoals dat vroeger bij jou wel gebeurde? Hebben de ouders moeite om het gezin draaiende te houden? Kan er iets verbeteren aan jullie begeleidershouding? Heb je de indruk dat het kind zich schaamt voor zijn situatie? Heb-

ben jullie gewoontes die te vreemd zijn voor de nieuweling? Of kennen de ouders scouting gewoonweg niet? Ten tweede zullen jullie moeten achterhalen hoe je de boel verandert zodat deze drempels verdwijnen en het kind zich zoveel mogelijk thuis zal voelen? Geen simpele opdracht. Veel mogelijke antwoorden vind je … in de beautycase. Maar een nog betere manier om deze queeste tot een goed einde te brengen is de mensen betrekken waarover het gaat. Niemand weet beter dan zijzelf wat ze nodig hebben. En niemand weet beter dan jullie hoe jullie aan scouting doen. Samen kunnen jullie een antwoord vinden om drempels weg te werken.

Medestander En er is goed nieuws. Er zijn veel organisaties in je buurt die jullie willen ondersteunen. Een lijst hiervan vind je… in de Beautycase.

dat hun kinderen zinvolle vrije tijd krijgen. Van scouting gesproken. Het loont dus zeker de moeite om eens aan te kloppen bij zo een verenging. Je kan op verschillende manieren samenwerken. Je kan een vorming aanvragen over kansarmoede. Je kan eens op bezoek gaan om met ouders een gesprek aan te knopen. Of je vragen om samen een project op te zetten. Sommige verenigingen hebben een toneelstuk over kansarmoede. Wellicht komen ze met veel plezier ook in jullie groep optreden. Veel plezier! Je vindt: # de lokale verenigingen op http://www.vlaams-netwerk-armoede.be/

Het begint al goed. Eigenlijk kunnen we half oktober alleen maar zeggen dat je kampplaats voor volgend jaar al zou moeten vastliggen. Een terrein ligt er in de zomer namelijk heel anders bij dan in de winter of de herfst. Bovendien kunnen kampeerders die op dat moment op het terrein verblijven, je meteen informeren. Een bezoekje aan het kamp van een andere tak is dus het ideale moment om op speurtocht te trekken.

Om kampmateriaal aan te vragen, kan je best volgende sites raadplegen. Op tijd wezen is de boodschap.

Verzamel op voorhand adressen zodat je gericht kan zoeken en maak een telefonische afspraak om het kamphuis of terrein te bekijken.

Deze sites helpen bij de zoektocht naar de perfecte kampplaats. # www.jeugdverblijven.be De nieuwe site voor Vlaamse kampeercentra (ter vervanging van www.kampeercentra.be), in samenwerking met CJT. # www.kampterrein.be voor als je liever op tentenkamp gaat. # de lokalenbank van www.scoutsengidsenvlaanderen.be voor wie graag in een scouts- en gidsenlokaal verblijft. # www.chiro.be Zoek op lokalen. # www.ksj.org Kijk onder de ‘ID-machine’. # www.cbtj.be Centre Belge de Tourisme des Jeunes.

Hou rekening met: prijs-kwaliteitsverhouding, grootte van het terrein, grootte van de speelruimte, toegankelijkheid van het omliggende bos, veiligheid van het kamphuis, fietsafstand tot de winkel, bereikbaarheid met het openbaar vervoer, originaliteit van de omgeving. Meer hierover lezen kan in het Kampvisum op pagina 21.

# www.adj.be/uitleendienst tenten moeten via Scouts en Gidsen Vlaanderen aangevraagd worden voor 15 oktober!! # de materialenbank van www.scoutsengidsenvlaanderen.be # www.hetvlaamsekruis.be/koffer # www.bloso.be Zoek bij overige op sportmateriaal.

Kampmateriaal Controleer tijdig, liefst meteen na het einde van het vorige kamp, of al het kampmateriaal nog in goede staat is. Gedurende de jaarwerking heb je tijd om alles in orde te brengen of eventueel kampmateriaal aan te vragen. Informeer bij de gemeentelijke of provinciale jeugddienst of je scouts- en gidsengroep sport- en spelmateriaal, audiovisueel en EHBOmateriaal kan aanvragen.

23

# alles en nog wat over kansarmoede op http://www.armoede-in-zicht.be/

foto???

# de beautycase bij je districtscommissaris Een voorbeeld hiervan zijn de verenigingen waar armen het woord nemen , die in heel Vlaanderen bestaan. In zo’n vereniging doen armen samen iets aan hun situatie. Ze proberen er bijvoorbeeld voor te zorgen

# en zoals altijd, vraag je ploeg diversiteit op diversiteit@scoutsengidsenvlaanderen. be om langs te komen en we zijn er al! Met graagte.

Gunter Bombaerts / [email protected]

Céline Winnen

Was je nu 70,80 of 90?

Orde, tucht en stiptheid Frans Vanheule uit Dendermonde: 80 jaar zeescout Dit interview leidt ons naar Dendermonde en naar Frans Vanheule, gepensioneerd voorzitter van de rechtbank , 84 lentes en nog steeds scout in hart en nieren. In 1929 ging hij bij de scouts in 1948 is hij gestopt. Intussen had hij in Dendermonde een afdeling van de zeescouts opgericht.

24

“Op twaalfjarige leeftijd heb ik mijn belofte afgelegd”, zo vertelt Frans, “dat was altijd op Kerstdag. Daarna gingen we te voet naar het klooster voor de nachtmis. Dat was in de tijd toen de winters nog winters waren’, grapt hij. ‘Zowel die momenten van stilte als van plezier, ik denk onder andere aan de warme chocomelk achteraf, zijn me steeds bijgebleven.’ Tijdens zijn collegetijd in Oudenaarde zat Frans drie jaar bij de KSA, maar dat noemt hijzelf fijntjes een triestige periode. In 1938 keerde hij terug naar zijn oude liefde, de scouts en stichtte een afdeling van de zeescouts.

Zeescouts “We hebben eerst een lifeboat (een reddingssloep) gekocht en vonden in Dendermonde een lokaal waar we die boot konden onderbrengen. We hebben ons schip opgekalefaterd er een zeil aan bevestigd en dan

onze eerste tochten gemaakt. We maakten gebruik van de getijden op de Schelde, maar vaak moest er stevig geroeid worden. Net na de Tweede Wereldoorlog maakten we zelfs een tocht tot in Zeebrugge en kampeerden daar in de duinen.” Op de vraag of zijn scoutstijd zijn verdere leven beïnvloed heeft, antwoordt hij volmondig: ”Ja. Ik heb daar vooral orde, tucht en stiptheid leren kennen. Maar ook een gevoel van rechtschapenheid en solidariteit is mij bijgebleven.” Niet dat hij van thuis geen waarden meegekregen had, natuurlijk, voegt hij er haastig aan toe. Als telg uit een welgesteld gezin van zes kreeg hij een gedegen opvoeding.

dat waren zeer gewone mensen, hoor. Mijn vrouw is als akela actief geweest in de volkstroep. De kinderen uit deze groep kwamen uit de volkswijken van de stad.” Hij gaat verder: ”Scouting was wel elitair in die zin dat het aanschaffen van het uniform vrij duur was.”

Ik heb het geluk dat ik vijf kleinkinderen heb, waarvan er nu vier in de scouts van Harelbeke zitten.

Elite?

Geen kamp zonder aalmoezenier

Of scouting toen of nu elitair kan genoemd worden? (snel): ”Scouting hier was gesticht door de hogere burgerij van Dendermonde. Maar onze groep, Sint-Paulus,

Het katholieke binnen scouting? ”Luister, in mijn tijd bestond er geen enkele groep die zonder aalmoezenier op kamp ging. In een klein koffertje had die al het nodige bij

zich: een altaar met alles erop en eraan, kelken en hosties. Elke dag begon met de groet aan de vlag en een eucharistieviering.” Wat niet betekent dat hij het in zijn tijd beter vond. ‘Scouts en Gidsen van vandaag hebben volgens mij nog steeds normen en waarden, die aansluiten bij het maatschappelijk beeld van vandaag.’

Oorlog De scoutscarrière van Frans is onmiskenbaar beïnvloed door de Tweede Wereldoorlog. De herinnering die hem het meest bijblijft, beschrijft hij zonder veel omhaal: ”Net voor de oorlog hadden we landsknechttrommels en we trokken met nog verschillende andere instrumenten op zondagvoormiddag de straten van Dendermonde in. Op kop de scoutsvlag, achteraan het muziekkorps. Tijdens de oorlog groeide hier een muziekband uit. Ik speelde saxofoon en klarinet en wij traden op voor Winterhulp. Zij verwarmden een groot lo-

kaal voor de opvang van hulpbehoevenden en ze vroegen ons de tijd te doden door te spelen.’ En dan zonder overgang: ”Tijdens de vakantie zag ik mijn vrienden regelmatig op het scoutsplein, net naast de oude Dender waar we in konden zwemmen.” De huidige scoutswerking in Dendermonde volgt Frans niet meer op de voet, net zomin als de jaarthema’s. Het nieuwe jaarthema ‘technieken’ brengt hem bij de knopen die hij zoveel jaar geleden leerde en nog steeds bij naam kan noemen. De timmermanssteek en de platte knoop klinken hem nog steeds bekend in de oren. Een boodschap voor de huidige generatie scouts en gidsen formuleert Frans liever niet. Hij vindt zichzelf daar veel te oud voor. Maar hij vat zijn erkentelijkheid wel in één zin samen: ”Ik dank Baden-Powell op mijn blote knieën dat hij de scouts gesticht heeft...”

Pieter Van den Bossche

25

zeescouting

hoezee !!! De ‘Feest’koning is dood, leve koning Technieken’ Op 1 en 2 september startte op Herfstontmoeting het nieuwe Zeescoutingjaar en meteen testten we onze eerste verleidingstechnieken uit met de slogan: ‘Ben je gek, neen ik ben zeescout!’ Of anders gezegd: Hoe maken we het spel van Zeescouting bekender binnen Scouts en Gidsen Vlaanderen?

sunrise

sunrise

De Oscaruitreiking Zeescouts zijn creatief, dat staat als een paal boven water. Kijk maar naar de invulling en organisatie van de vele congressen. Die creativiteit willen we verder uitbreiden naar alle takken, dus doen we gelijk een oproep om zo origineel, innovatief en creatief mogelijk met het nieuwe jaarthema om te springen. Organiseer de ultieme ‘Technieken’ vergadering voor je leden en mail je idee naar [email protected] Op het Zeescoutingcongres 2008 (op 8 en 9 maart in Moerkensheide) kiezen we dan de ‘Beste techniekenvergadering’ uit alle inzendingen. En om geen Zwaardscheden met Kokkels te vergelijken, doen we dat per tak. Het thema voor het Zeescouts-

congres wordt dan ook ‘de Oscaruitreiking’. Aan jullie om jullie beste beentechniek voor te zetten.

Het voortouw

De laatste evenementeh van een onvergetelijk feestjaar.

Een val, een schoot, een end(je), een voorlijk, een landvast, aftakelen en voorstag, zijn allerlei benamingen voor touwen aan boord. Door de jaarleuze ‘Samen in Touw’ komt een (oud) idee weer bovendrijven. Veel uitdrukkingen en woorden die we dagelijks gebruiken hebben hun herkomst in de maritieme sfeer. Ploeg Zeescouting wil dit jaar zoveel mogelijk maritieme uitdrukkingen bundelen en de oorspronkelijke betekenis weer bekendheid geven.

jamboree

Laat je niet in de aap logeren!*

Bart Devos / [email protected]

armada

26

27 armada

* Wanneer er geen plaats meer aan boord was, moest men in de bergruimte voor de zeilen slapen. De aap, een bezaanstagzeil dat alleen maar met rustig weer gevoerd wordt, werd dan als matras of deken gebruikt. Wanneer het nauwelijks , en was waaide werd de aap gehesen men dus het beddengoed kwijt. jamboree

armada

sunrise

jamboree

touwenparcours

{FOTO: wim deveen}

vorming is doordringen tot de kern... van je ajuin Het begin van de activiteiten … (fluitje) … formatie! … ‘Kapoenen zien het groen’, ‘Kabouters, de beste van het bos!’…Of… ’s ochtends bij het ontbijt op weekend tieren de gidsen: “Allez, stomme foerage, wij moeten wel warme chocomelk hebben hé!” Het zijn maar enkele beelden, maar je kan er zo duizenden voor ogen halen die eigen zijn aan je groep. Het is niet zomaar iets, het gaat om de warme chocomelk die er moét zijn ’s morgens en de formatie waarmee de vergadering moét beginnen. Het zegt iets over wat je groep zo uniek maakt, maar ook over wat het in je groep soms zo moeilijk maakt. Net zoals we als persoon onze persoonlijkheid hebben, zo heeft je groep ook een zekere ‘persoonlijkheid’. Dat maakt je groep net zo kenmerkend, maakt dat leden net voor jullie kiezen, jij erbij blijft, je een bepaald imago als groep hebt, enzovoort. Zo’n ‘groepspersoonlijkheid’ noemen ze ook wel ‘groepscultuur’.

Groepscultuur als een ajuin Edgar Schein lanceerde het beeld van de ajuin met verschillende ‘schillen’ toen hij sprak over de cultuur van organisaties. Hij zag vier ‘schillen’ in de ajuin, waarbij de buitenste duidelijk en de binnenste minder duidelijk zichtbaar zijn.

28

Eerste schil: gedrag en rituelen De formatie, de chocomelk, hoe het sjorhout gestapeld wordt, hoe de totemisatie verloopt, de jaarlijkse pannenkoeken op kamp, … het zijn allemaal voorbeelden van zichtbaar gedrag en rituelen die we volhouden en in stand houden in de groep. Je kan het zién, voelen, ruiken, … maar meestal zijn we er ons niet van bewust want het is “zo normaal”. En, zoals je misschien al gemerkt hebt, is het soms ook verdomd moeilijk om die “doodnormale” dingen te veranderen. Probeer de warme chocomelk maar eens af te schaffen bij het ontbijt … ook al heb je goede redenen, ’t zal moeilijk gaan. Waarom? Omdat dát juist de zichtbare gedragingen en rituelen zijn waaraan we zien welke groep we zijn… en die ons een reden van bestaan geven.

Vorming kan helpen bij het pellen van de ajuin…

Tweede schil: verhalen Weet je nog? “Als jonggiver kregen we een uitgebreid ontbijt op tweedaagse van die boerin”, “Die overstroming op het kamp in La Roche”,… De tweede schil gaat over verhalen, het zijn dingen uit het verleden die telkens terug worden opgerakeld. Ook dat heeft een reden, door het te vertellen zeg je iets over wat jullie bindt als groep. Juist die verhalen zeggen iets over je geschiedenis en dus over wat je als groep betekent en bent. Als buitenstaander is het moeilijk om die verhalen mee te volgen, want je hebt het niet meegemaakt in het verleden.

We bieden Vorming in Scouting op verschillende manieren aan. Het gaat hierbij over het ‘openen van ogen’, het proberen opzoeken van ‘wat denk ik dat normaal is en is dat ook zo?’. Jintro (‘wat maakt me zo karakteristiek?’), 3D (‘hoe werkt leidingzijn en hoe pakken anderen dat aan?’), Gilwell (‘welke stijl heb ik als leid(st)er?’) zijn meerdaagse cursussen die je bewuster kunnen maken van waarom je de dingen doet die je doet. Met een dagje Touwenparcours op De Kluis bieden we zo’n spiegel aan voor de hele ploeg. Welk gedrag stel je als groep? Hoe communiceren jullie? … Bewust worden van de manier waarop je met elkaar omgaat, kan je nieuwe dingen doen ontdekken,… en het kan je helpen bij het pellen van de groepsajuin. Door dit op een avontuurlijke manier te doen, is het fun én uitdagend. Op verschillende momenten blikken we samen terug op de oefeningen. We stellen ons de vraag: pakken jullie de zaken meestal zo aan of net niet?

Derde schil: waarden en normen Het belang van samenwerken, beleefd zijn of net grof zijn, je moeten bewijzen, … zijn voorbeelden van waarden of normen die ons gedrag in onze eigen groep sturen. We doén bepaalde dingen omdat het voor ons van een zekere waarde is, of omdat dat de norm is in onze groep. Dit is echt moeilijk zichtbaar, want waarden en normen zijn niet echt tastbaar. Als Scouts & Gidsen Vlaanderen hebben we bijvoorbeeld de basispijlers die eigenlijk bepaalde waarden zijn die we als scouting in Vlaanderen belangrijk vinden, en die in de concrete werking zichtbaar zijn in de takwerking, patrouillewerking, enz.. En zo heb je ook als groep bepaalde waarden en normen. Vierde schil: de veronderstellingen Veronderstellingen zijn de kern van de ajuin. We maken bepaalde veronderstellingen over mensen en de wereld. Die zijn bijna altijd onbewust en ons ook ingegeven door de maatschappij waarin we leven. We botsen meestal op onze veronderstellingen als we iets meemaken dat volgens ons echt niet ‘klopt’, iets waar we over gechoqueerd kunnen zijn,… omdat het niet strookt met “ons wereldje”.

Ploeg Touwenparcours / [email protected]

Ook al heb je het al eens gedaan, een dagje touwenparcours kan er elke keer weer anders uitzien. Zo hebben we sinds kort enkele nieuwe elementen (bv. coachwalk) en blijven we vernieuwen. Maar bovendien zitten er nu misschien ook andere mensen in je groep, wat je groep weer net iets anders kan maken dan ‘toen’.

een dag; in je vertrouwde groep; op een actieve, plezierige en uitdagende manier in de natuur

Sinds anderhalf jaar hebben we ook een aanbod voor Akabe. Op een amusante manier grenzen verleggen kan immers iedereen, en de verschillende groepen die we begeleid hebben blijken telkens weer enthousiast. Trefwoorden Vanaf gidsen/verkenners; 7,5 euro per persoon, met vormingsattest zodat jullie eventueel subsidies kunnen terugkrijgen van de gemeente; laat het op voorhand weten als je als Akabe-groep reserveert, dan kunnen wij in extra begeleiding voorzien. Contacteer Hans Gielen (De Kluis), 016 47 71 [email protected] Tot Samen in de Touwen!

29

LOKALEN

Bouwen of verbouwen: zo begin je eraan. Zijn je lokalen al een tijdje te klein of bouwvallig? Ben je van plan je lokaal te bouwen of verbouwen? Dan ligt een stevig (ver)bouwproces voor je deur. In november 2007 komt Locomotief met een nieuwe brochure op de proppen: Jeugdlokalen het bouwproces. De brochure maakt je wegwijs in de verschillende fasen van het (ver)bouwproces. Naast visievorming, , uitvoering, opvolging en beheer achteraf, wordt er aandacht besteed aan timing, het oprichten van een vzw, inspraak en participatie, paperassenwerk, … Je kan deze brochure downloaden op www.locomotief.be of kopen in een Hopperwinkel. In dit artikel vind je alvast een voorproefje…

Dromen mag! Vooraleer je een droom kan realiseren, moet er eerst gedroomd worden… Verzamel dus alle betrokkenen en geïnteresseerden om je heen en begin te dromen!

Bezin eer ge begint!

Waar droom je van? Betrek in deze fase zeker leden, leiding en eventueel ook ouders of de toekomstige bouwploeg. Droom en brainstorm zonder beperkingen over kinderkastelen en jongerenparadijzen. Beperkingen zijn voor later.

We willen jullie dromen niet afremmen, integendeel. Maar bouwen moet een bewuste keuze zijn, waarbij je beseft dat dit zeer veel inzet vraagt. Het is beter dat je dit vooraf weet dan dat er nadien spanningen ontstaan, mensen gefrustreerd raken, medewerkers afhaken…

Wat zijn de noden van je groep? Doe zeker ook een oefening waarbij je de werkelijke noden beschrijft. Vertrek vanuit de bestaande situatie en zoek uit wat je mist, wat er moet veranderd worden of wat goed is. Het lokalenvisum helpt je om

objectief vast te stellen of je huidige lokalen voldoen aan de normen die Scouts en Gidsen Vlaanderen voorschrijft. Kan je je dromen concreter maken? En dan is het tijd om een concreet bouwprogramma op te maken. Wat je bij aanvang droomde, moet je nu aftoetsen aan de noden van de groep. Wat nodig is, zet je in je bouwprogramma, wat niet nodig of onhaalbaar is, schrap je.

Een verbouwproject is meestal te groot om enkel met de huidige leidingsploeg aan te pakken. Concretisering van je (ver)bouwproject Het gebouw krijgt vorm Vertrekkend van een idee werk je stapsgewijs naar een afgewerkt plan. Vanaf deze fase zullen wellicht professionelen (architect, aannemer…) mee in het bouwproces stappen.

30

Mensen steken een handje toe Een (ver)bouwproject is meestal te groot om enkel met de huidige leidingsploeg aan te pakken. Probeer zo veel mogelijk mensen uit je directe omgeving te betrekken: leden, leiding, ouders, oudleiding, maar ook de Schepen van jeugd, de burgemeester, de jeugddienst, de plaatselijke houthandelaar… Informeer en sensibiliseer ze.

{FOTO: koen van eenaeme}

Je moet ook beslissen welke werken je zelf wilt uitvoeren en welke werken je laat doen. Werken met vrijwilligers zorgt voor veel goedkope handen, maar kan een serieuze druk leggen op de algemene werking. Werken met aannemers is sneller, professioneler en wellicht veiliger, maar is ook een pak duurder. Waar haal je de financiële middelen? Aan het (ver)bouwen van een jeugdlokaal hangt een stevig kostenplaatje. Een degelijke kostenraming is daarom onontbeerlijk, de architect kan je hierbij helpen. Ook een inkomstenraming is nodig. Wellicht moet je via verschillende kanalen ook zoeken naar extra geld. De gemeente, de provincie, de parochie of bepaalde sponsors kunnen je misschien helpen. Of je kan een systeem van belastingvrije giften opzetten. Je kan samenwerken met organisaties als de Bouworde, beroepsopleidingen, CJT… om de prijs te drukken. Of je kan extra eigen acties opzetten.

Aan de slag! De werken die je wilt doen, splits je best op in verschillende fases. Iemand moet die taak opnemen en coördineren. Dit kan een officiële ‘bouwcoördinator’, een algemene aannemer, een architect of een vrijwilliger zijn. Bereid alles goed voor Hoe gedetailleerder het bouwdossier, hoe beter je de situatie op voorhand kan ingeschatten: moeilijke details, hoeveelheden, bestelling van materialen, wie wat moet doen, het kostenplaatje…

Stel een realistische timing voorop Denk vooruit: de nog te nemen beslissingen kan je in de timing opnemen, bijvoorbeeld: wanneer moeten de tegels gekozen zijn in functie van de levertijd. Overleg met architect en aannemers De architect organiseert regelmatig werfvergaderingen met de opdrachtgever (jullie als groep) en aannemer(s). Sta er op dat er steeds een degelijk werfverslag gemaakt wordt. Opvolgen van het kostenplaatje Je maakte een kosten- én een inkomstenraming. Tijdens de werken kan hier verandering in komen. Stuur bij waar nodig. En laat facturen op één plaats toekomen. Coaching van vrijwilligers Zorg goed voor je vrijwilligers. Doe dit door sfeer te brengen, door een hapje te voorzien, maar ook door de taken die ze moeten doen duidelijk te communiceren en door goeie afspraken te maken.

Het gebouw is klaar, of toch niet? Wanneer de werken afgerond zijn, is het nog niet gedaan. Het gebouw moet goed onderhouden worden (poetsen, schilderwerken, klusjes,…). Een goed beheer van het gebouw achteraf blijft nodig… Denk ook aan een goede verhuurregeling en goed financieel beheer. Heb je nog vragen over het (ver)bouwen van je lokaal? Stuur gerust een mailtje naar lokalen@scoutsengidsenvlaanderen. be of bel naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, 03 231 16 20 en vraag naar Joke.

Joke Laukens / [email protected]

31

GEDICHT

kamp herinneringen

SNIPPERS

SCOUTSKRANT

Flamboree 2009 Taste it Convent 07

Toen de laatste vlam langzaam was uitgegaan Stierf het kampvuur in die nacht een stille dood De laatste genster siste droog zijn lied, floot Het sein tot afscheid in ieders scoutsbestaan Voor de laatste keer de besmeurde hemden aan De das geknoopt, gebruinde dijen trots ontbloot Gamellen leeg, tent opgevouwen, maar toch ‘n groot Genoegen: herinneringen zullen niet vergaan... En toch; doodmoe thuisgekomen word je langzaam gek: Geen zand meer in je eten en je kamer heeft geen lek Het lijkt wel of je huis geen lucht meer heeft Je kunt de slaap niet vatten in je zachte bed Tot je in de tuin je eigen kleine tent hebt opgezet En dromend in je slaapzak de voorbije week herleeft

32 Kristof D’Hanens

Ja, je leest het goed: ook dit jaar krijg je de kans van je leven, de gelegenheid bij uitstek, het ideale moment… om eens lekker uit de akabebol te gaan! Speel –en fuifbeesten zijn meer dan welkom op ons nationale Akabeweekend! Wanneer? 9 – 10 en 11 november 2007 Waar? Destelheide, Dworp Wat? CONVENT 2007!!! Flamboree werd voor de eerste keer georganiseerd in 2003 en was meteen een groot succes. Er waren 250 medewerkers en 1 240 deelnemers uit 40 verschillende landen waarvan 60% Belgen. Gezien dat succes en het grote aantal enthousiaste medewerkers die naar meer verlangden, verdient dit een tweede editie: in 2009! Omdat een kamp van deze omvang erg veel voorbereiding vereist zijn we nu al op zoek naar enthousiaste medewerkers om mee te helpen in het coördinatieteam. De enthousiastelingen die nu nog geen tijd hebben om mee op te starten zijn later uiteraard ook nog van harte welkom, zelfs als je enkel op het kamp zelf kan komen helpen! Flamboree 2009 zal plaatsvinden van 29 juli tot 8 augustus op de Kluis in Sint Joris Weert, ook deze keer besteden we opnieuw de nodige aandacht aan akabe en diversiteit. Heb je interesse? Surf dan snel naar www.flamboree.be of kom langs op het instapweekend van 16 tot 18 november in De Kluis.

Aarzel dus niet langer en schrijf je als de vliegende bliksem in via de site (www. scoutsengidsenvlaanderen.be) of via je groepsleiding! Haast je, want het aantal inschrijvingen is beperkt… Tot dan! Commissariaat Akabe

Buitenlanddag Plan je een buitenlands kamp? Heb je zin in een internationale scouts- en gidsenervaring? Kom dan zeker langs op Buitenlanddag! We focussen dit jaar op volgende landen: Portugal, Oostenrijk, Frankrijk, Engeland, Luxemburg, Roemenië, Slovakije, Finland en Marokko. Dit alles op zondag 21 oktober 2007 in het Verbondscentrum van Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74. 2018 Antwerpen. (Op 300m van het centraal station.)

KAMPEERADRESSEN

Internationaal

Orval en Chiny (Provincie Luxemburg) Kampeerweide van 1 ha met rivier te huur. Gemakkelijk toegankelijk, met drinkbaar water en postadres in de buurt en gelegen op ongeveer 1 km van de abdij van Orval. Kampeerweide van meer dan 1 ha te huur, met drinkbaar water en postadres in de buurt. En gelegen temidden van bossen en langs een riviertje. Contactpersoon: Emile MIGNOLET, Rue de la station 90, 6820 Florenville, 061 31 55 33

Prop engagement in je kampkoffer Geef je volgend buitenlands kamp een extra dimensie met een sociaal project. Een echte meerwaarde voor je kamp en meteen de ideale manier om in contact te treden met de lokale bevolking en cultuur. JEKA organiseert op vraag, een sociaal project in samenspraak met en op maat van jouw groep. Een buurtschooltje opknappen, tuinieren in een opvangtehuis, of een uitstap met een groepje mindervaliden. Het kan allemaal! Bovendien draagt JEKA met plezier de kosten van de voorbereiding en het transport ter plaatse. Interesse? Stuur een mailtje naar Kristof, de jeugdbewegingsconsulent van JEKA ([email protected]). Voor meer info over de kampplaatsen, surf naar www.jeka.be of mail: [email protected].

Wespelaar (Provincie Vlaams-Brabant) Chiro Wespelaar verhuurt haar lokalen: een nieuwbouw met ingerichte industriële keuken, gescheiden sanitair (2 keer 3 toiletten en 5 douches), een grote eetzaal (13 op 11 m), slaapzolder in drie delen (19 op 11) met 2 toiletten en een wasbak met 10 kranen. Daarnaast is er nog een ander lokaal met drie extra lokalen, een groot tententerrein (1 ha) en een aangrenzend groot bos. Dichtbij: kanaal (3 km), treinstation Wespelaar (1,5 km) en Haacht (1,5 km), Aldi, Spar, Colruyt, Delhaize, Lidl. Op 7 km: meer van Rotselaar. Ook voor weekends beschikbaar! Contact: Pieter Van Kerckhoven, [email protected] Kasterlee (Provincie Antwerpen) Een kampeergrond midden op een groot domein te Kasterlee. 150 ha vrij toegankelijk voor activiteiten in de natuur. Gratis zwemmen in natuurlijke vijver (redder aanwezig). Andere faciliteiten: pionierhout, sanitair blok met warme of koude douches, loods voor spel en materiaalopslag. Enkele periodes in juli en augustus 2008 zijn nog mogelijk. www.dehogerielen.be 014 55 84 10 Herselt (Provincie Antwerpen) Leeuwerikhoeve, Dieperstraat 47, 2230 Herselt heeft nog plaats vrij tijdens de zomer van 2008. Capaciteit: 40 en 50 personen. Contactpersoon: Mevr. VAN RYMENANT, Heuvelstraat 106, 2530 Boechout, 03 455 28 33. Coo (Provincie Namen) In de prachtige streek van Moulin-Du-Ruy, kan je mooie kampeerterreinen huren. Gelegen in een bosrijke omgeving en aan een rivier. Gemakkelijke toegang en drinkbaar water vlakbij. Contactpersoon: d. COIPEL-BOULANGER, Rue Binahé Bajart 42, 5170 Bois-de-villers, 081 43 37 78, 081 74 63 63. Haute Provence (Frankrijk) Twaalf dagen groepskamp Haute Provence voor 220 euro per persoon. Inbegrepen: verplaatsing per autocar, uniek kampterrein voorzien van het nodige materiaal, omgeving meer Ste-Croix, Georges du Verdon... http://users.skynet.be/priola PRIOLA vzw. tel 03 480 37 99 e-mail: [email protected]

van buitenuit Oproep jeugdverblijven.be 1. Jeugdbewegingslokalen die regelmatig verhuren, kunnen nog steeds geregistreerd worden op jeugdverblijven.be. Op die manier kunnen zij zich (gratis) bekendmaken bij andere jeugdbewegingen. Zij kunnen contact opnemen met CJT (09 210 57 75 of [email protected]). 2. De gastenboeken op jeugdverblijven.be geven jeugdgroepen de kans ervaringen over kampplaatsen met elkaar uit te wisselen. Daarom een warme oproep aan om na afloop van het kamp het gastenboek van het jeugdverblijf in te vullen.

33

KOLOM

COLOFON

ONBEZORGD Een zonovergoten woensdag in juli. Tijdens de jaarlijkse bezoekronde arriveren we op het groepskamp van de scouts van Beringen.

Scouts en Gidsen Vlaanderen Nationaal Secretariaat Lange Kievitstraat 74 • 2018 Antwerpen Tel. 03 231 16 20 • Fax 03 232 63 92 E-mail: [email protected] Hoofdredactie: Annelies Daems Eindredactie: Sabine De Schutter V.U.: Pieter Michiels Taalcorrectie: Geert Reynders

Opmaak: Volta Drukkerij: Druk in de Weer Foto kaft: Thijs Deschildre Strip: D’hondt-Ravijts

Werkten mee aan dit nummer: Els Bosmans, Stijn Van Hoey, Pieter Van den Bossche, Joeri Meeus, Isabel Van Dyck, Yolein Corten, Elena Buyle, Elfi Gysemans (Jacana), Skrolan Hugens, Barbara Goethals, Pieter Coupé, Bart Korthoudt, Céline Winnen, Bart Devos, Gunter Bombaerts, Timo Vanbuel, Pieter Michiels, Joke Laukens. Lidgeld Scouts en Gidsen Vlaanderen: 24 euro Over & Weer is een tijdschrift voor leiding en jins die lid zijn van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Iemand van je groep heeft Over & Weer niet ontvangen? Bel tussen 9 en 17 uur naar het nationaal secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20 Krijg je op hetzelfde adres meerdere Over & Weers en heb je aan één genoeg? Bel dan tussen 9 en 17 uur naar het nationaal secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20 of mail naar [email protected] Adreswijzigingen geef je door aan de persoon die zich in jouw groep met de administratie bezighoudt (‘de verantwoordelijke groepsadministratie’). Het heeft geen zin om adreswijzigingen door te geven aan Scouts en Gidsen Vlaanderen nationaal. Al wat wij nationaal aanpassen, wordt vroeg of laat overschreven met informatie uit de groepen. Ook als je geen lid bent van Scouts en Gidsen Vlaanderen, kan je een abonnement nemen op Over & Weer voor 8 euro voor acht nummers. Bel daarvoor naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen, 03 231 16 20. De betaling van het abonnement wordt per factuur geregeld.

34

Het terrein oogt zo vertrouwd en typisch scouts en gidsen: her en der groepjes patrouilletenten, een apenbrug over de vijver, een groot geschilderd doek (een kasteelmuur) bij de kapoenententen. De verkenners slapen op een drie meter hoge sjorconstructie mét de onvermijdelijk poster van een rondborstig fotomodel en de gidsen eten hun zelfgemaakt kostje zwevend boven het water . Een bezoek aan de takken geeft me meteen zin om te blijven. Of het nu bij de kapoenen is die een beetje verlegen hun verlate ochtendgym doen of bij de jongverkenners die om 16 uur nog in hun middageten staan te roeren. De plek ademt jong enthousiasme, plezier en geborgenheid uit. Diezelfde woensdag in juli. We krijgen op het Nationaal Secretariaat een noodoproep: op een kamp in Paliseul is een jongverkennerleider uit Lille verongelukt tijdens het opzetten van de vlaggenmast en nadien overleden. De schok is groot. En toch houdt de leidingsploeg zich sterk en leidt alles in goede banen. Nog diezelfde dag wordt het kamp stopgezet en keert iedereen terug naar huis.

Dezelfde dag, dezelfde scouts- en gidsenbeweging, twee kampen … het contrast kan niet groter zijn. Je onbezorgd uitleven als welp of jin tegenover geconfronteerd worden met de dood van een achttienjarige leider. Ik ondervind het contrast aan den lijve en het raakt me diep. Tijdens het hele bezoek moet ik journalist na journalist telefonisch het trieste verhaal doen. Of we geen extra maatregelen zullen treffen, vraagt er één. Het is toch niet omdat er auto-ongelukken gebeuren dat de auto wordt afgeschaft, wil ik antwoorden. Maar doe het niet. Nee, we nemen geen extra maatregelen, want dit is een dom ongeluk. Eén dat laat zien hoe kwetsbaar het onbezorgde kampleven is. Hier af en toe bij stilstaan, kan geen kwaad. Maar deze gedachte mag en zal ons enthousiasme en plezier in het spel van scouting niet bederven.

De persoonsgegevens van alle aangesloten leden werden opgenomen in het ledenbestand van Scouts en Gidsen Vlaanderen, conform de bepalingen van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Ze zullen alleen gebruikt worden om je op de hoogte te houden van de activiteiten van de organisatie. Je hebt bovendien het recht jaarlijks je persoonlijke gegevens op te vragen en te laten verbeteren wat eventueel fout is. Meer informatie kan je verkrijgen bij Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen. Schenkingen aan Scouts en Gidsen Vlaanderen kunnen steeds gestort worden op rekeningnummer 409-6504141-44. Giften van minimum 30 euro zijn aftrekbaar van uw belastbaar inkomen. Over & Weer wordt gedrukt op Cyclus print, honderd procent gerecycleerd en chloorvrij papier. Missie: Wij zijn scouts en gidsen, meisjes en jongens, elk met een eigen verhaal. Iedereen kan erbij. We gaan samen op verkenning en durven tuimelen in het leven. De natuur is onze troef. We geloven in onszelf, in elkaar en in iets meer. We spelen een spel dat niet luchtledig is, in vrije tijd die niet vrijblijvend is. Met groot plezier en kleine daden komen we op voor onze omgeving en voor een kleurrijk Vlaanderen. Zo dromen we luidop van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld. (Missie goedgekeurd door de verbondsraad van Scouts en Gidsen Vlaanderen op 11 februari 2006 op basis van het groepsleidingscongres “360° Scouting”)

Pieter Michiels