Kandungan
Mengenal
TASAWUF DAN TAREKAT Ustaz Mohamad Ali
L I B R A RY
Kandungan
Judul MENGENAL TASAWUF DAN TAREKAT Penulis USTAZ MOHAMAD ALI © 2004 Hakcipta Terpelihara oleh THINKER’S LIBRARY SDN. BHD. Diterbitkan oleh THINKER’S LIBRARY SDN. BHD. (Co. No. 110008-D) 123, Jalan Jasa Tiga, Taman Jasa, Sungai Tua, 68100 Batu Caves, Selangor Darul Ehsan. Tel: 03-6189 7570, 03-6187 1875 Fax: 03-6187 8525 E-mail:
[email protected] Cetakan Pertama 2004
ISBN 967-69-0125-3
Dicetak oleh PERCETAKAN PUTRAJAYA No. 3, Jalan P/19, Taman Industri Selaman, Selangor Darul Ehsan. Tel: 03-89255090
Kandungan
Kandungan MAIN MENU Mukadimah ........................................................................... xiv BAB 1 MENGENALI TASAWUF .....................................................1 Peringkat Amalan ................................................................3 Bidayah .......................................................................... 3 Mujahadah ..................................................................... 4 Nisbah Tasawuf ...................................................................5 Permulaan ...........................................................................7 Pengajian Tasawuf ............................................................. 10 TASAWUF ISLAM YANG BENAR ............................... 12 Permulaan Tasawuf Islam ................................................. 12 PERI PENTING TASAWUF ........................................... 19 Ujian Kebendaan ............................................................... 22 Ilmu Batin ......................................................................... 24 Maksud Ihsan Dan Sempurna ........................................... 26 Akal Dan Taqwa ............................................................... 28 Sempurna Menyeluruh ...................................................... 30 TERAS PERTALIAN IHSAN ......................................... 32 Kaitan Ihsan ...................................................................... 34 Cara Memahami Ihsan ...................................................... 36 Adib Dan Ganjarannya ..................................................... 39 BAB 2 KAEDAH DAN POKOK-POKOK TASAWUF ISLAMI ................................................................................. 41 Kaedah-kaedah Ilmu Tasawuf Islam ................................ 41
iii
1. Batasannya ............................................................. 42 2. Temanya ................................................................. 42 3. Penyusunnya ........................................................... 42 4. Pengambilannya ...................................................... 42 5. Namanya ................................................................ 43 6. Hukumnya .............................................................. 43 7. Permasalahannya ..................................................... 43 8. Nisbahnya (Permulaan Ilmu Itu Dibicarakan) ............. 43 9. Faedahnya ............................................................... 44 10. Keutamaannya ........................................................ 44 11. Tujuannya .............................................................. 44 Kesimpulan ....................................................................... 48 Dasar-dasar Tasawuf ......................................................... 49 Syari’at, Hakekat, Dan Tariqah ......................................... 53 Kesimpulan ....................................................................... 63 Para Sufi Berpegang Teguh Kepada Syari’at ...................... 63 Gugurnya Kewajiban (Taklif) Dari Manusia ...................... 65 Kesimpulan ....................................................................... 66 Prinsip-prinsip Amal Di Dalam Tasawuf ........................... 66 Bertakwa Kepada Allah. ................................................. 66 ‘Ubudiyah Nabi saw. ......................................................... 69 Darjat-darjat ‘Ubudiyah: ................................................... 70 Adab-adab ‘Ubudiyah ....................................................... 73 1. Adab Di Hadapan Allah ........................................... 73 2. Merendahkan Diri Dan Merasa Kurang Dari Allah. ... 76 3. Meminta Kepada Allah Sesuatu Yang Tidak Layak ..... 78 4. Menampakkan Kesempurnaan ‘Ubudiyah Dengan Menggugurkan Permintaan, Bahkan Sampai Permintaan Untuk Masuk Ke Surga Dan Selamat Dari Neraka............................................................. 83 5. Hendaknya Tidak Membesarkan Amal Perbuatan Sendiri Ataupun Ketaatan Sendiri, Melainkan Membesarkan Kurnia Allah, Dan Tidak Membesarkan Penampilan Kekuasaan Dan Kekuatannya. Melainkan Membesarkan Kekuasaan Dan Kekuatan Allah. ......... 89 6. Hendaknya Tidak Mengeluh Terhadap Tuhannya Sesama Makhluk Apabila Terjadi Sesuatu Yang Buruk, Ditimpa Musibah, Cobaan, Dan Lain-lain. ..... 94
iv
7. Hendaknya Tidak Melontarkan Perkataan Yang Argumentatif Kepada Allah. ..................................... 97 8. Bersyukur Kepada Allah Atas Nikmatnya Di Dalam Semua Keadaan. ....................................... 98 9. Mengagungkan Nama Allah Yang Maha Tinggi. .................................................................. 100 10. Menunjukkan ‘Ubudiyah Kepada Keagungan Dan Keindahan. .................................................... 100 Kesimpulan ..................................................................... 108 BAB 3 ANTARA PARA FUQAHA' DAN GOLONGAN SUFI ..................................................................................... 109 Pandangan Ibnu Taimiyyah Tentang Walayah (Kewalian) Dan Para Wali ............................................... 113 Ibnu Taimiyyah Menghargai Syaikh 'Abdul Qadir Al Jailani ......................................................................... 114 BAB 4 PEMAHAMAN SUFIYAH ................................................ 116 Thariq ............................................................................. 116 Salik ................................................................................ 116 Maqam ........................................................................... 117 Maqamat (Bentuk Jamak Dari Maqam) ......................... 117 Hal .................................................................................. 117 Ahwal (Bentuk Jamak Dari Hal) ..................................... 118 Pengertian Lain ............................................................... 118 Khathir............................................................................ 120 Warid .............................................................................. 121 Maqamat ........................................................................ 121 I. As Siraj Ath Thusi ................................................. 121 II. Abu Thalib Al Makki ............................................. 122 III. As Suhrawardi ....................................................... 122 IV. Al Harawi ............................................................. 123 V. Ibnu 'Atha' As Sakandari ........................................ 123 VI. Imam Al Ghazali ................................................... 123
v
BAB 5 HIDUP DIHIASI ADAB .................................................... 124 Adab Kepada Allah swt .................................................. 124 Adab Kepada Nabi .......................................................... 126 Adab Kepada Ulama/Syeikh .......................................... 127 Adab Kepada Ibu Bapa ................................................... 127 Adab Kepada Sesama Insan ............................................ 128 BAB 6 NILAI SEORANG MURSYID .......................................... 129 Istilah Guru Sufi .............................................................. 129 Mengapa Berguru? .......................................................... 130 Cabaran Masa Kini ......................................................... 131 Petanda Bukan Seorang Mursyid ..................................... 133 Pengecualian ................................................................... 133 Bahaya Kepada Tariqah .................................................. 135 Maksud Tariqah .............................................................. 135 BAB 7 ERTI ZIKIR DAN KAITANNYA ..................................... 137 Pengamal Zikr ................................................................. 138 Jalan Menuju Allah ......................................................... 140 Fikir Dan Zikir ................................................................ 142 Kesan Zikr ...................................................................... 143 Dalil Dari Sunnah ............................................................ 144 Keutamaan Berzikir ........................................................ 147 Manfaat Berzikir ............................................................. 149 Iringan Zikir Dan Selawat ................................................ 152 Syarat Perjalanan ............................................................. 154 Menakluki Rohani .......................................................... 156 Peraturan Allah swt ......................................................... 157 Pelengkap Zikr ................................................................ 159 BAB 8 SALAM KEDAMAIAN ..................................................... 161 Punca Keganasan ............................................................ 162 Memelihara Jati Diri ....................................................... 164
vi
Menganjurkan Kedamaian .............................................. 166 Damai Benteng Jiwa ....................................................... 168 Sentiasa Hulurkan Salam ................................................ 169 BAB 9 TARIQAH DALAM ISLAM ............................................. 172 Muqaddimah .................................................................. 172 Definasi Dan Pengertian Tariqah ..................................... 173 Tariqah Pada Bahasa ................................................... 173 Tariqah Pada Istilah .................................................... 173 Penggunaan Kata “Tariqah” Dalam Al-quran.................. 174 Asal Usul Tariqah ........................................................... 177 Pandangan Para Ulama Mengenai Tariqah ...................... 179 Sejarah Tariqah ............................................................... 180 Tujuan Dan Pokok Tariqah ............................................. 182 1. Tazkiyatun Nafs (Penyucian Jiwa)........................... 182 2. Taqarrub (Mendekatkan Diri Kepada Allah swt) ....... 183 3. Tujuan-tujuan Lain ............................................... 184 Intisari Dalam Tariqah .................................................... 186 1. Guru Atau Mursyid ............................................... 186 2. Murid Atau Salik ................................................... 188 3. Talqin Dan Bai’ah ................................................. 189 4. Silsilah .................................................................. 190 Tariqah-tariqah Yang Mu’tabarah (Yang Diakui Kebenarannya) ................................................................ 191 Tariqah Syaziliyyah..................................................... 194 Tariqah Qadiriyyah ..................................................... 195 Tariqah Rifa’iyyah ...................................................... 197 Kesimpulan ..................................................................... 198 BAB 10 SEJARAH TARIQAH DAN PERKEMBANGANNYA DI MASA KINI .................................................................. 199 Hakikat Kejadian Manusia .............................................. 199 Sufi Dan Tasawuf ............................................................ 204 Erti Tariqah ..................................................................... 211 Tujuan Tariqah ................................................................ 214
vii
Mursyid Dalam Tariqah .................................................. 215 Talqin Dan Bai’ah ........................................................... 220 Adab Murid .................................................................... 222 Sejarah Tariqah ............................................................... 223 BAB 11 SEJARAH PENYEBARAN ISLAM DI KEPULAUAN M E L AY U ............................................................................ 231 Perkembangan Tariqah Di Tanah Melayu ....................... 232 Perkembangan Tariqah Di Masa Kini .............................. 237 BAB 12 SEJARAH BERDIRINYA PONDOK PESANTREN SURYALAYA ...................................................................... 242 Latar Belakang Berdirinya Pondok Pesantren Suryalaya ........................................................................ 242 Sejarah Datangnya Tariqah Qadiriyyah Naqsyabandiyyah Di Pondok Pesantren Suryalaya ....................................... 244 Tujuan Tariqah Qadiriyyah Naqsyaban-diyyah ............... 250 Zikrullah Dalam Tariqah Qadiriyyah Naqsyabandiyyah.. 251 Asal-usul Tariqah Qadiriyyah Naqsyabandiyyah Dan Perkembangannya ................................................... 256 Tariqah Qadiriyyah ..................................................... 256 Tariqah Naqsyabandiyah ................................................ 262 Tariqah Qadiriyyah Naqsyabandiyyah ............................ 265 Riwayat Singkat Syeikh Tolhah Bin Tholabuddin ........... 267 Riwayat Singkat Syekh Abdullah Mubarok Bin Nur Muhammad (Abah Sepuh).............................................. 269 Riwayat Singkat Syeikh Kiyai H Ahmad Shohibulwafa Tajul Arifin (Abah Anom) .............................................. 270 BAB 13 TABARRUK DALAM MENGHAYATI HIDUP ............. 272 Pengertian Tabarruk ........................................................ 273 Dari Segi Bahasa ......................................................... 273 Dari Segi Penggunaan .................................................. 273
viii
Dalil-dalil Wujudnya Penggunaan Istilah Barakah Dari Al-quran Dan As-sunnah ......................................... 274 Kata-kata Ulama Mengenai Amalan Tabarruk ................ 278 Jenis-jenis Tabarruk ......................................................... 280 Pertama: Tabarruk Dengan Sesuatu Peninggalan Yang Mulia ................................................................. 280 Kedua: Tabarruk Dengan Tempat Ibadah ....................... 282 Ketiga: Bertabarruk Dengan Ayat-ayat Al-quran ............. 284 Keempat: Bertabarruk Dengan Nama-nama Rasulullah saw ............................................................................ 285 Cerita Bilal Bin Abi Rabbah Bertabarruk Dengan Nama Rasulullah saw .................................................. 287 Kelima : Bertabarruk Dengan Mencium Tangan .............. 287 Kesimpulan ..................................................................... 288 Keenam: Bertabarruk Dengan Bertahnik ........................ 289 Keterangan .................................................................. 289 Tabarruk Para Nabi-nabi Sebelum Rasulullah saw ........... 290 Pertama: Nabi Adam as ................................................ 290 Kedua: Nabi Yusuf as ................................................. 291 Ketiga: Nabi Zakaria as ................................................ 292 Bertabarruk Dengan Peribadi Rasulullah saw ................. 292 Pertama: Bertabarruk Dengan Air Wudhu Rasulullah saw ............................................................................ 293 Kedua: Bertabarruk Dengan Rambut Rasulullah saw ...... 294 Ketiga: Bertabarruk Dengan Pakaian Rasulullah saw ...... 295 Keempat: Bertabarruk Dengan Air Kencing Rasulullah saw ............................................................................ 296 Kelima: Bertabarruk Dengan Darah Rasulullah saw ....... 296 Keenam: Bertabarruk Dengan Air Peluh Rasulullah saw . 298 Tabarruk Dengan Orang-orang Soleh ............................... 298 Pertama: Kisah As-syeikh Habib Al-‘Ajami Dan Hasan Al-basri ....................................................................... 299 Kedua: Kisah Muawiyah Bin Abi Sufyan ...................... 300 Kesimpulan ..................................................................... 301 Keperluan Dan Kepentingan Tabarruk Dalam Kehidupan ....................................................................... 302 Penghayatan Tabarruk Membentuk Akhlakul
ix
Karimah .......................................................................... 303 Cerita-cerita Tentang Tabarruk ........................................ 305 Pertama: Kisah Tabut .................................................. 305 Faedah Tabarruk Dari Kisah Tabut ............................... 307 Kedua: Kisah Nabi Yusuf as ........................................ 308 Pakatan Menentang Nabi Yusuf as ............................... 309 Faedah Tabarruk Dari Kisah Nabi Yusuf as .................. 312 Kisah-kisah Tabarruk Yang Lain ..................................... 312 Pertama: Tabarruknya Uthman Bin Hunaif ................... 313 Kedua: Tabarruknya Abdullah Bin Umar ra .................. 315 Ketiga: Tabarruknya Imam Malik ra ............................. 316 Keempat: Tabarruknya Imam Bukhari ra ....................... 316 Penutup ........................................................................... 316 BAB 14 MENGENALI WALI-WALI ALLAH DAN KARAMAH MEREKA ...................................................... 318 PENGERTIAN WALI ................................................... 321 Dari Segi Bahasa ............................................................. 321 Siapakah Yang Digelar Wali? ....................................... 322 Penggunaan Istilah Wali Dalam Al-quran. ....................... 322 Dari Segi Penggunaan .................................................. 324 Dalil-dalil Wujudnya Wali Allah Dari Al-quran Dan As-sunnah ....................................................................... 324 Dari Al-quran ............................................................. 324 Pengertian Al-busyra (Berita Gembira) ........................... 325 Tanda-tanda Wali Allah .................................................. 328 Bagaimanakah Seseorang Itu Menjadi Wali Allah ........... 336 Apakah Seorang Wali Mengetahui Bahawa Dirinya Seorang Wali? ................................................................. 337 Tingkatan Para Wali Allah .............................................. 337 Pembahagian Wali-wali Allah .......................................... 339 Cerita Tentang Wali-wali Allah ....................................... 354 Karamah ......................................................................... 356 Pengertian Karamah ........................................................ 357 Penjelasan Tentang Kejadian-kejadian Luar Biasa ........... 357
x
Perbezaan Antara Karamah Dan Istidraj ......................... 359 Tujuan Karamah ............................................................. 366 Dalil-dalil Wujudnya Karamah ........................................ 366 Dalil Dari Al-quran ..................................................... 366 Dari Hadis .................................................................. 369 Antara Karamah Umat Nabi Muhammad saw. ............... 372 Bagaimana Terjadinya Karamah ..................................... 373 Jenis-jenis Karamah ........................................................ 374 Pembahagian Karamah ................................................... 375 Contoh-contoh Karamah ................................................ 376 Mengapakah Kita Mesti Mengenali Wali Allah Dan Karamah Mereka? ................................................... 386 Kesimpulan ..................................................................... 388
MAIN MENU
xi